You are on page 1of 9

Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Μαμάη 3α, 10440, Αθήνα


Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email:info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: www.medsos.gr

Νώντας Σαρρής,  
Aντιδήμαρχος Ηρακλείου‐ Υπεύθυνος Καθαριότητας & Περιβάλλοντος 
 
1. Γενική ιστορική αναδρομή στην Πόλη μας: 
Ζούμε σε ένα πλανήτη, που τώρα και 3 χρόνια , χαρακτηρίζεται αστικός δεδομένου 
ότι  το  72%  των  κατοίκων  του  ζει  μόνο  στο  2%  της  έκτασης  της  γης  (  σε  μεγάλες 
πόλεις ). 
Το  αστυφιλιακό  αυτό  φαινόμενο  του  προηγούμενου  αιώνα  εξακολουθεί  αμείωτο 
και σήμερα. 
Πέρα  από  την  ερήμωση  και  την  ερημοποίηση  της  υπαίθρου  δημιουργούνται 
παράλληλα  και  άλλα  τεράστια  περιβαλλοντικά  προβλήματα  με  αυτή  την 
αστυφιλιακή  τάση,  δηλαδή  την  υπερσυγκέντρωση  πληθυσμών  σε  πόλεις  που 
γίνονται ολοένα πιο απάνθρωπες και ακραία προβληματικές.  
Στην  χώρα  μας  όλα  τα  παραπάνω  επιδεινώνονται  όλο  και  περισσότερο  όταν  ο 
πολεοδομικός  σχεδιασμός  –  διαχρονικά‐  εξακολουθεί  να  έπεται  του  πολίτη.  Τα 
σχέδια  επεκτάσεων  των  πόλεων,  συνήθως  έρχονται  να  νομιμοποιήσουν,  τις  εκτός 
σχεδίου αυθαίρετες κατασκευές. 
Τα  τελευταία  40  χρόνια  σε  όλη  την  χώρα  μας  ,αλλά  ειδικά  στην  περιοχή  μας, 
αναπτύχθηκε  η  τεράστια  –  αλλά  ανοργάνωτη  και  ανεξέλεγκτη  ‐    βιομηχανία  του 
τουρισμού. Δόθηκε η χρυσή ευκαιρία να στηθεί η βελτίωση όλης της υποδομής της 
χώρας μας ,μέσα από τον πλούτο που ερχόταν ,όμως, εμείς σταθήκαμε ανίκανοι να 
σχεδιάσομε  μέσα  από  φιλοσοφία  βιώσιμης  και  ισόρροπης  ανάπτυξης  και 
επιτρέψαμε  να  δημιουργηθεί  συνολικά  ένα  περιβάλλον  που  όχι  μόνο 
υποβαθμίστηκε    το  επίπεδο  της  καθημερινότητας  μας  αλλά  υποσκάφθηκε  και  το 
μέλλον, δηλαδή οι συνθήκες ζωής των επόμενων γενεών.  
Η  συνολική  αυτή  έλλειψη  σχεδιασμού  –  ολιστικού  θα  διακινδύνευα  να  πω  – 
παράλληλα  με  τις  υπερκαταναλωτικές  μας  συνήθειες  αλλά  και  πρακτικές,  σε  μια 
παγκοσμιοποιημένη  κοινωνία  της  ελεύθερης  αγοράς,  δημιούργησε  νέες 
συμπεριφορές, παραβατικές και προς το περιβάλλον αλλά και προς το κοινωνικό 
γίγνεσθαι. 
Γενιές και γενιές αυθαιρέτων αλλά και αυθαιρεσιών γενικότερα χαρακτηρίζουν την 
τρομακτική  μας  παρέμβαση  στο  περιβάλλον  της  περιοχής  μας.  Τα  αυθαίρετα 
κτίσματα της πόλης μας υπερβαίνουν τις 60.000 ενώ το σύνολο  των αυθαιρεσιών 
(κλείσιμο πιλοτής, ημιπαιθρίων χώρων, υπογείων κ.τ.λ. ) έχει αριθμό τεράστιο και 
δύσκολα  προσδιορίσιμο  .  Η  σχέση  δομημένου  και  ελεύθερου  χώρου  βρίσκεται    σε 
σχεδόν τραγική χαμηλή αναλογία. 
Η  πόλη  μας  δομήθηκε  διαχρονικά  μέσα  από  τα  σχέδια  πόλης  του  1936,  1958  και 
1983, με συνεχείς ακόμα και σήμερα επεκτάσεις. 
Το σχέδιο πόλης του 1936 αφορούσε την πόλη εντός τειχών και μικρών περιοχών 
εκτός αυτής. 
Με  το  παραπάνω  σχέδιο  τα    προβλεπόμενα  γεωμετρικά  στοιχεία  των  δημόσιων 
χώρων ( δρόμοι, πράσινο, πλατείες, κοινωφελείς χώροι ) αφορούσαν περισσότερο 
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Μαμάη 3α, 10440, Αθήνα


Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email:info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: www.medsos.gr

μια  κωμόπολη  παρά  μια  πόλη.  Ειδικά  εντός  τειχών  η  υπερεκμετάλλευση  λόγω 
συγκεντρωμένης  εμπορικότητας,  επιδείνωσε  ακόμα  περισσότερο  τις  συνθήκες  με 
την  εφαρμογή  υψηλών  συντελεστών  δόμησης  και  με  οικοδομικό  κανονισμό  και 
νομοθεσία  που  δε  σεβάστηκε  ούτε  τα  τοπικά  ειδικά  χαρακτηριστικά  και  την 
πολιτιστική κληρονομιά, ούτε υπήρξε προβλεψημότητα για την διασφάλιση αυτών 
των  ολίγων  προβλεπόμενων  δημόσιων  χώρων.  Το  1958  επιχειρείται  ο 
πολεοδομικός  σχεδιασμός  περιοχών  εκτός  των  τειχών,  σαφώς  με  καλύτερες 
προοπτικές και ερχόμαστε στο 1979,όπου μια πόλη, (κέντρο ενός νομού και νησιού, 
με τεράστια οικονομική δύναμη,‐ πρώτος νομός της χωράς σε ρυθμούς ανάπτυξης ‐) 
αντί  να  της  δοθεί  η  ικανότητα  να  επεκταθεί  γρήγορα  και  μεθοδικά,  αντιθέτως 
στραγγαλίζεται, με την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή δόμησης, άρα δημιουργία 
ανεξέλεγκτων  πλέον  πιέσεων  που  προκύπτουν  από  την  μικρή  προσφορά  σε 
τεράστια  ζήτηση.  Καμιά  επέκταση  δεν  επιχειρείται.  Και  τα  ολέθρια  αποτελέσματα 
αρχίζουν. 
Η  πρώτη  μεγάλη  γενιά  αυθαιρέτων  είναι  πλέον  γεγονός.  Ο  νόμος  1337  του  1983 
(νόμος  Τρίτση  ),έρχεται  για  να  προλάβει  τα  χειρότερα,  αλλά  παρά  τον  οραματικό 
σχεδιασμό  το  όλο  νομοθετικό  πλαίσιο  (  ιδιοκτησιακό  κ.τ.λ.  )  τον  αποδυναμώνει 
ψυχορραγώντας η όποια προσπάθεια. Περνούν σχεδόν 20 χρόνια για να έχουμε τις 
πρώτες μελέτες εφαρμογής ολοκληρωμένες. 
Στο  μεσοδιάστημα  αυτό  και  μέσα  από  συνθήκες  χαλάρωσης‐  αν  όχι  παντελούς 
απουσίας του κρατικού μηχανισμού ‐όπως διαφορές εκλογές κ.τ.λ., δημιουργούνται 
νέες γενιές αυθαιρέτων, για να φτάσουμε στο σημερινό αριθμό. Όλη αυτή η εξέλιξη 
έθρεψε τα τεράστια προβλήματα περιβαλλοντικής υποβάθμισης στην πόλη μας.  
Η  εμφραγματική  κυκλοφορία,  η  τεράστια  έλλειψη  πρασίνου  (  μόνο  2τ.μ.  ανά 
κάτοικο  ),  οι  μικρές  αναλογικά  επιφάνειες  κοινόχρηστων  χώρων  γενικά,  οι 
αδιέξοδοι  μικροί  δρόμοι  αλλά  κ.τ.λ.  μοιραία  οδηγούν  σε  χαμηλού  επιπέδου 
καθαριότητα,  με  αυξημένη  παραγωγή  αστικών  απορριμμάτων  και  με  διαχείριση 
που μειώνει ετι περισσότερο την ιδία την αισθητική της πόλης. 
Σήμερα  στο  Δήμο  μας  παράγονται  90.000τόνοι  απορριμμάτων  ετησίως  από  τις 
οποίες  οδεύουν  στην  ανακύκλωση  11.000τόνοι.  Όμως  λόγω  γενικής  αστοχίας 
καταλήγουν  ανακυκλώσιμοι  μόνο  8.500τόνοι.  Έτσι  φτάνουμε  στην  θλιβερή 
κατάσταση  το  91%  των  παραγόμενων  αστικών  αποβλήτων  (δηλαδή  82.000 
τόνοι),να οδεύει προς ΧΥΤΑ Πέρα Γαλήνων. 
Ταυτόχρονα  οι  4.600  δημόσιοι  κάδοι  απορριμμάτων  οδηγήθηκαν,  με  τη  συνεργία 
όλων μας, σε πλήρη απαξίωση, με κύρια χαρακτηριστικά την κάκιστη,‐ όσον αφορά 
τον  Κώδικα  Οδικής  Κυκλοφορίας.‐,  θέση  τους,  την  πλημμελή  χρήση  τους  και  την 
αμφισβητούμενη  χωροθέτηση  τους  (  πολλάκις  και  καθημερινά  αντικείμενο 
αντιπαλότητας μεταξύ των δημοτών ). 
 Επί  δεκαετίες  η  πόλη  του  Ηρακλείου  χαρακτηριζόταν  ως  μια  από  τις  πλέον 
βρώμικες πόλεις της Ελλάδας. Οι εικόνες ντροπής στα πεζοδρόμια και στις πλατείες, 
το  χωρίς  δεύτερη  σκέψη  πέταμα  άχρηστων  υλικών  στο  δρόμο,  το  άδειασμα  των 
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Μαμάη 3α, 10440, Αθήνα


Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email:info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: www.medsos.gr

σκουπιδιών  από  το  αυτοκίνητο  όπου  βόλευε,  το  τσιγάρο  πεταμένο  και  πατημένο, 
τα σκουπίδια έξω από τους κάδους ήταν εικόνες που δαιμόνιζαν την πόλη.  
Η ανάπτυξη του τουρισμού και η παρουσία δυτικοευρωπαίων στην καθημερινή μας 
ζωή  μας  έφερε  αντιμέτωπους  με  την  απόρριψη  τους  και  με  την  κριτική  τους. Από 
την  άλλη  το  άνοιγμα  των  Ηρακλειωτών  πλέον  –  δεύτερης  και  τρίτης  γενιάς  –  στο 
εξωτερικό  και  η  καταγραφή  εικόνων  και  νοοτροπιών  οδήγησε  στην  έντονη 
αντίδραση  των  πολιτών.  Η  συνεχιζόμενη  συζήτηση  για  τα  περιβαλλοντικά 
προβλήματα του πλανήτη είχε ως αποτέλεσμα την ωρίμανση μιας περιβαλλοντικής 
συνείδησης  που  αν  και  ακόμα  βρίσκεται  σε  εφηβικό  στάδιο  σε  σχέση  με  την 
υπόλοιπη Ευρώπη είναι μια σημαντική εξέλιξη. 
 
2.  Η ανώριμη ωριμότητα: 
 Το  πρόβλημα  της  μη  ολοκληρωμένης  ωρίμανσης  της  αναγκαιότητας  μέτρων 
περιβαλλοντικής  προστασίας  και  φυσικά  βελτίωσης  της  διαδικασίας  διαλογής, 
αποκομιδής και διαχείρισης των ΑΣΑ στην πόλη έχει να κάνει με: 
a. Με την μη αποδοχή  ανάληψης του κόστους μιας διαδικασίας. Πάντα 
μπαίνει  μπροστά  η  δικαιολογία  των  μη  εχόντων  με  αποτέλεσμα  να 
μειώνεται η ποιότητας της παρερχόμενης υπηρεσίας ώστε να μειωθεί 
και το κόστος της, ενώ απλώς θα έπρεπε το κόστος μιας βελτιωμένης 
υπηρεσίας να το επωμίζονται οι έχοντες – που παράγουν άλλωστε και 
τα περισσότερα απορρίμματα.  
b. Τη  μετατόπιση  της  ευθύνης  από  τους  πολίτες  στο  κράτος  /  δήμος. 
Παράδειγμα δεν υπάρχουν κάδοι στα 50 μέτρα από το σπίτι μου άρα 
και εγώ – κατηγορώντας το κράτος – τα πετάω όπου βρω.  
c. Το  Not  in  My  Back  Yard  σύνδρομο  όπου  κάθε  προσπάθεια  εύρεσης 
λύσης οδηγείται σε αδιέξοδο καθώς μια μικρή μειοψηφία αρνείται να 
δεχτεί  την  ανάγκη  μιας  μεγάλης  πλειοψηφίας  ΑΠΟΡΡΙΠΤΟΝΤΑΣ  την 
ίδια  στιγμή  ένα  τεράστιο  σύνολο  από  αναπτυξιακά  αντισταθμιστικά 
οφέλη.   
d. Η έλλειψη εμπιστοσύνης προς κάθε φορέα – για πολλούς λόγους – και 
η άρνηση συμμετοχής σε κάθε είδους δράση μέσω της οποίας κάποιος 
άλλος θα «πλουτήσει».  
 
3. Η Δόμηση στο Ηράκλειο και τα ΑΣΑ:  
Όπως  είπαμε  και  προηγουμένως  ο  τρόπος  που  η  πόλη  έχει  δομηθεί  με  ένα 
ασφυκτικό  εντός  των  τειχών  κέντρο,  ένα  επίσης  μη  ορθολογικά  αναπτυγμένο 
δεύτερο δακτύλιο και τέλος μια σειρά από γειτονιές που απορροφήθηκαν από τον 
αναπτυσσόμενο  αστικό  ιστό  έχει  δημιουργήσει  σημαντικά  προβλήματα  στην 
αποκομιδή των ΑΣΑ και συγκεκριμένα: 
a. Οι  στενοί  δρόμοι  δεν  επιτρέπουν  τη  διέλευση  οχημάτων  για  την 
αποκομιδή.  
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Μαμάη 3α, 10440, Αθήνα


Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email:info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: www.medsos.gr

b. Όπου  οι  δρόμοι  είναι  λίγο  πιο  μεγάλοι  το  πρόβλημα  είναι  η 
χωροθέτηση  των  κάδων.  Καυγάδες,  διαπληκτισμοί  και  συνήθως  η 
κυριαρχία  του  ισχυρότερου  πάνω  στον  πλέον  αδύναμο–  φαινόμενα 
ρατσισμού‐ είναι η καθημερινή εικόνα.  
c. Όπου  θα  μπορούσε  να  είχε  προβλεφθεί  η  ανάπτυξη  οικιών  με  χώρο 
συγκέντρωσης / προσωρινής φύλαξης των ΑΣΑ αυτό δεν έγινε παρά 
τη σαφή αναφορά στον πολεοδομικό κώδικα.  
Έτσι σήμερα στο Ηράκλειο έχουμε περισσότερα από τρία διαφορετικά συστήματα 
αποκομιδής  των  ίδιων  ΑΣΑ  χωρίς  να  έχουμε  καταφέρει  να  αντιμετωπίσουμε  το 
πρόβλημα και φυσικά την ίδια στιγμή να ικανοποιήσουμε τους πολίτες. 
 
4. Τα Νούμερα:  
Πέρα  όμως  από  το  αισθητικό  κομμάτι  της  διαχείρισης  των  ΑΣΑ  η  πόλη  του 
Ηρακλείου,  ο  Δήμος  Ηρακλείου  πρέπει  να  πετύχει  μια  σειρά  από  «νούμερα»  στη 
διαδικασία διαχείρισης των ΑΣΑ. Νούμερα μέσα από τις αλλεπάλληλες ευρωπαϊκές 
οδηγίες σχετικά με τα απορρίμματα (31/99 και 98/2000). Η Ευρωπαϊκή Ένωση με 
οδηγίες επιτάσσει το 2013 να έχουν μειωθεί στο 50% τα αστικά απορρίμματα που 
οδεύουν  προς  ΧΥΤΑ  το  δε  2020  να  μειωθούν  στο  25%.  Επίσης  στην  τελευταία 
οδηγία  αναφέρεται  σαφέστατα  ότι  οι  βασικοί  άξονες  της  διαχείρισης  πρέπει  να 
είναι: 
a. Πρόληψη και μείωση των αποβλήτων 
b. Επαναχρησιμοποίηση 
c. Ανακύκλωση 
d. Άλλα μέτρα ανάκτησης 
e. Περιβαλλοντικώς ασφαλής διάθεση των αποβλήτων 
 
Αναφέρεται  χαρακτηριστικά  ότι  στην  Ελλάδα  υπάρχει  αύξηση  κατά  40%  στην 
«κατά κεφαλήν» παραγωγή απορριμμάτων σε μια δεκαετία. 
 
5. Ανάλυση Κύκλου Ζωής:  
Είναι  ουσιαστικά  ένας  σχετικά  νέος  όρος  που  όμως  σύντομα  θα  γίνει 
καθημερινότητα.  Πλέον  –  βλέπε  σε  συνδυασμό  με  την  Περιβαλλοντικώς  ασφαλής 
διάθεση  των  αποβλήτων  –  η  επίδραση  ενός  υλικού  /  προϊόντος  /  υπηρεσίας  στο 
περιβάλλον  θα  αξιολογείται  συνολικά  από  την  ώρα  του σχεδιασμού  του  μέχρι  και 
την  ώρα  της  απόρριψης  του.  ΜΟΝΟ  έτσι  κάποιος  θα  ξέρει  ποια  η  συνολική 
επίδραση  μιας  δράσης  /  δραστηριότητας  στο  περιβάλλον  και  δη  στο  ισοζύγιο 
άνθρακα,  άρα  και  στην  Κλιματική  αλλαγή.  Αυτό  για  τη  διαχείριση  των  ΑΣΑ  είναι 
εξαιρετικής σημασίας. Όλες οι δράσεις πρέπει να αξιολογηθούν συνολικά και μόνο 
συνολικά  μπορεί  να  βγει  ένα  συμπέρασμα  σχετικά  με  την  επίδραση  μιας 
διαδικασίας στο περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Ας θυμηθούμε τη συζήτηση 
που έχει ξεκινήσει για τα υβριδικά αυτοκίνητα και που σύμφωνα με τους επικριτές 
ναι μεν στο κέντρο μιας πόλης ή ως χρήση είναι καλύτερη για το περιβάλλον αλλά η 
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Μαμάη 3α, 10440, Αθήνα


Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email:info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: www.medsos.gr

εκπομπές διοξειδίου που γίνονται για την κατασκευή του οδηγούν αθροιστικά στο 
ίδιο  αποτέλεσμα  με  ένα  συμβατικό  αυτοκίνητο.  Αυτό  απαιτεί  συλλογή  δεδομένων 
και  μια  συστηματική  προσπάθεια  ανάπτυξης  των  κατάλληλων  εργαλείων.  Για 
πρώτη  φορά  πάντως  η  προσπάθεια  βελτίωσης  της  διαδικασίας  αποκομιδής  των 
ΑΣΑ στο Ηράκλειο θα περιλαμβάνει και την καταγραφή και ανάλυση των σχετικών 
δεδομένων  αυτών  και  την  αξιοποίηση  των  αποτελεσμάτων  στο  σχεδιασμό 
δράσεων.  
 
6. Μια νέα προσπάθεια στο Ηράκλειο: 
Μπροστά  σε  αυτή  την  εικόνα  κρίθηκε  αναγκαία  η  ανατροπή  του  όλου 
συστήματος και όλων των επιπέδων της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων. 
Αιχμή  του  δόρατος  σε  αυτή  την  αναγκαία  ανατροπή  είναι  η  ωρίμανση  των 
συνθηκών για μια διαχείριση των αστικών απορριμμάτων μέσα από τις πολλαπλές 
μορφές ανακύκλωσης.  
Το  δυνατό  στοιχείο  του  Δήμου  Ηρακλείου  είναι  η  διάθεση  του  να  αξιοποιήσει  το 
σύνολο των δυνάμεων του Δήμου στην αναμόρφωση και βελτίωση της  ζωής στην 
πόλη. Στα πλαίσια αυτά και καθοδηγούμενοι από τη μέχρι τώρα συνεργασία για τη 
διαχείριση των Κλαδοκάθαρων, ο Δήμος και συγκεκριμένα η Διεύθυνση μας, βρήκε 
στο  ΤΕΙ  Κρήτης  ένα  πολύτιμο  συνεργάτη  με  δυνατές  και  ανατρεπτικές  ιδέες  αλλά 
και  με  ένα  ρεαλισμό  που  ταιριάζει  στο  τεράστιο  έργο  που  αυτή  τη  στιγμή  ξεκινά 
στην πόλη του Ηρακλείου.  
 
Η  ομάδα  του  κ  Θρασύβουλου  Μανιού,  Επίκουρου  Καθηγητή  της  Σχολής 
Τεχνολογίας  Γεωπονίας  του  ΤΕΙ  αποτελεί  ουσιαστικά  ένα  τεχνικό  σύμβουλο  στην 
προσπάθεια  μας,  που  καθημερινά  δημιουργεί  ιδέες  και  σχέδια,  συμπαραστέκεται 
στην  υλοποίηση  τους,  βοηθά  στο  να  ξεπεραστούν  εμπόδια,  ενίοτε  καθοδηγεί  έξω 
από  αδιέξοδα  και  γενικότερα  συνυπάρχει  με  το  επιστημονικό  και  τεχνικό 
προσωπικό της Διεύθυνσης. 
 
Κοινός στόχος, η αλλαγή του συνόλου του τρόπου που η αποκομιδή θα γίνεται στο 
Ηράκλειο στα πλαίσια που αναφέρθηκαν παραπάνω.  
 
 Έτσι  εδώ  και  κάποιους  μήνες  έχει  ξεκινήσει  και  με  την  πάροδο  του  χρόνου 
εντατικοποιείται μια προσπάθεια βελτίωσης της αποκομιδής των ΑΣΑ  
a. Άξονας 1. Η ανάπτυξη εναλλακτικών συστημάτων αποκομιδής που θα 
στηρίζονται  στην  αμεσότερη  συμμετοχή  του  πολίτη  και  στην 
σταδιακή κατάργηση τους δημόσιας χρήσης κάδου. 
b. Άξονας 2. Η ανάπτυξη ενός συστήματος ενημέρωσης και προώθησης 
της  ιδέας  της  διαλογής  στην  πηγή  και  ανακύκλωσης  που  θα 
υποστηρίζει τα νέα εναλλακτικά συστήματα αποκομιδής. 
c. Άξονας  3.  Η  ανάπτυξη  μιας  αντικειμενικής  μεθοδολογίας 
χωροθέτησης των δημόσιων κάδων που θα αποφορτίσει την ένταση 
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Μαμάη 3α, 10440, Αθήνα


Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email:info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: www.medsos.gr

που  υπάρχει  αυτή  τη  στιγμή  στην  πόλη  μέχρι  και  την  οριστική  τους 
κατάργηση. 
d. Άξονας  4.  Η  ανάπτυξη  ενός  επιστημονικά  βασιζόμενου  συστήματος 
χάραξης  και  επαναχάραξης  των  δρομολογίων  των 
απορριμματοφόρων στην πόλη του Ηρακλείου χρησιμοποιώντας όλες 
τις σχετικές νέες τεχνολογίες.   
 
7. Η Προσπάθεια στο Κέντρο της Πόλης: 
 Ένας  από  τους  πρώτους  στόχους  του  προγράμματος  είναι  η  εντατικοποίηση  των 
δράσεων  ανακύκλωσης  στο  κέντρο  της  πόλης  του  Ηρακλείου  (εντός  των  τειχών), 
δίνοντας  έμφαση  –  σε  πρώτο  στάδιο  –  στα  καταστήματα  υγειονομικού 
ενδιαφέροντος. Σε δεύτερο στάδιο και στην ίδια περιοχή δράσης θα ακολουθήσουν 
και τα εμπορικά καταστήματα. Τα βασικά συστατικά στοιχεία της δράση είναι: 
a. Μια  συστηματική  και  στοχευμένη  καμπάνια  ενημέρωσης  που  θα 
συνθέτεται από: 
- Συναντήσεις  και  ενημέρωση  των  καταστηματαρχών  σε  ανοικτή 
συνάντηση και ανταλλαγή απόψεων (οι πρώτες σχετικές επαφές και 
δράσεις έχουν ήδη γίνει). 
- Εκτύπωση ενός ενημερωτικού υλικού που να παρουσιάζει τον τρόπο 
που  προτείνεται  να  γίνεται  η  ανακύκλωση  (με  τη  χρήση 
φωτογραφιών) αλλά και μια σειρά χρηστικές πληροφορίες (όπως τα 
σημεία «συνάντησης» με τα απορριμματοφόρα του Δήμου).  
- Εκτύπωση  χάρτινων  σουβέρ  πάνω  στα  οποία  θα  αναγράφεται  η 
προσπάθεια  ανακύκλωσης  και  πιθανότατα  και  τα  ονόματα  των 
καταστημάτων που συμμετέχουν. 
- Ανάπτυξη σχετικού τμήματος στην Ιστοσελίδα του έργου που αφορά 
το  σύνολο  των  δράσεων  της  ανακύκλωσης  και  το  οποίο  ξεκινά  να 
υλοποιήσει η Διεύθυνση σε συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης.  
- Ανάπτυξη  ενός  «σήματος»  συμμετοχής  των  καταστηματαρχών  που 
θα  δίδεται  σε  κάθε  κατάστημα  που  συμμετέχει  και  συνεχίζει  ενεργά 
να υλοποιεί την προσπάθεια αυτή.  
b. Η διανομή σε όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος του 
κέντρου  σακουλών  απορριμμάτων  δύο  χρωμάτων  –  μπλε  και 
πράσινων  ή  μαύρων  –  που  θα  καλύπτουν  τις  ανάγκες  τους  για 
τουλάχιστον  6  μήνες.  Αν  και  μπορεί  να  θεωρηθεί  ότι  αποτελεί  και 
αυτό  μέρος  των  δράσεων  ενημέρωσης  είναι  και  ένα  ιδιαίτερα 
σημαντικό  «τεχνικό»  σημείο  που  πρέπει  να  αντιμετωπιστεί  και 
ανάλογα. 
c. Η διανομή, σε όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος που 
θα δεχθούν να συμμετάσχουν στην προσπάθεια, ενός τρόλεϊ ειδικού 
τύπου  πάνω  στο  οποίο  θα  τοποθετούνται  οι  σακούλες  για  να 
μεταφέρονται στα σημεία αποκομιδής.  
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Μαμάη 3α, 10440, Αθήνα


Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email:info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: www.medsos.gr

d. Η  αύξηση  των  σημείων  στο  κέντρο  της  πόλης  όπου  θα  γίνεται  –  σε 
συγκεκριμένες  ώρες  –  η  συγκέντρωση  και  αποκομιδή  των 
απορριμμάτων.  Στο  υπάρχον  σύστημα  θα  προστεθούν  νέα  σημεία 
συγκέντρωσης  –  παραλαβής,  ενώ  θα  προσέρχονται  δύο 
απορριμματοφόρα, ένα για τα ζυμώσιμα και ένα για την ανακύκλωση.    
 
8. Κομποστοποίηση με τη συνεργασία των ΤΕΙ Κρήτης: 
Εδώ  και  τέσσερα  περίπου  χρόνια  το  σύνολο  σχεδόν  των  φυτικών  υπολειμμάτων 
πάρκων, κήπων και δεντροστοιχιών συλλέγονται και μεταφέρονται στην πιλοτική 
μονάδα  κομποστοποίησης  του  ΤΕΙ  Κρήτης,  για  την  μετατροπή  τους  από  δύσκολα 
διαχειριζόμενα  απόβλητα  σε  κόμποστ  (εδαφοβελτιωτικό)  υψηλής  ποιότητας. 
Περισσότερα  από  25.000  m3  κλαδοκάθαρων  έχουν  μεταφερθεί,  τεμαχιστεί, 
αναδευθεί  και  αφεθεί  στην  αποκοδομητική  επίδραση  των  αερόβιων 
μικροοργανισμών  οδηγώντας  μέχρι  τώρα  στην  παραγωγή  παραπάνω  από  200 
τόνων κόμποστ. Το περιβαλλοντικό και οικονομικό κέρδος για το Δήμο Ηρακλείου 
είναι σημαντικό, καθώς δεν αναγκάζεται να μεταφέρει όλη αυτή την ποσότητα στο 
ΧΥΤΑ των Πέρα Γαλήνων, εξοικονομεί χώρο που θα καταλάμβαναν τα  υλικά αυτά 
στο  ΧΥΤΑ και φυσικά  παράγει ένα  ιδιαίτερα  υψηλής  ποιότητας  εδαφοβελτιωτικό, 
χρήσιμο για τα πάρκα και τις δεντροστοιχίες του Δήμου και φυσικά των δημοτών. 
Περισσότερα από 1.000 παιδιά διαφόρων ηλικιών έχουν επισκεφτεί τη μονάδα στα 
χρόνια αυτά ώστε να ενημερωθούν για τις δυνατότητες της πιλοτικής μονάδας του 
ΤΕΙ αλλά και για τη διαδικασία της κομποστοποίησης και σε μια και μόνο ανοικτή 
εκδήλωση  στο  κέντρο  της  πόλης,  τον  Οκτώβρη  του  2009,  περισσότερα  από  6.000 
κιλά  μοιράστηκαν  συσκευασμένα  σε  σακούλες  των  2,  5  και  10  κιλών  σε  λιγότερο 
από τέσσερεις ώρες.  
 
9. Ανακύκλωση  Ηλεκτρικών  και  Ηλεκτρονικών  συσκευών  και 
Λαμπτήρων: 
Σύμφωνα  με  υπάρχουσα  σύμβαση  του  Δήμου  Ηρακλείου  με  την  εταιρία 
Ανακύκλωσης Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών Συσκευών, τα έσοδα για  το Δήμο, σε 
περίπτωση που κατάφερνε να συλλέξει ο ίδιος σημαντικές ποσότητες Ηλεκτρικών 
και  Ηλεκτρονικών  Αποβλήτων  (  ΗΗΑ  )  θα  έφταναν  τα  150  €  ανά  τόνο.  Όμως  η 
εμπειρία αποκομιδής από τον Δήμο τα δυο τελευταία χρόνια απέδειξε ότι η συλλογή 
ΗΗΑ  από  σχολεία  και  μεμονωμένους  χώρους  όπου  συγκεντρώνονται  μικρές  σε 
μέγεθος  συσκευές  και  συνολικά  μικρού  ή  ασήμαντου  όγκου  /  βάρους,  δεν  μπορεί  
να  θεωρηθεί  βιώσιμη  ή  συμφέρουσα  για  κανέναν  φορέα.  Έτσι  αυτές  τις  ημέρες 
προωθείται  η  υπογραφή  τριμερούς  συνεργασίας  μεταξύ  α)  Δήμου  Ηρακλείου,  β) 
Ελληνικής εταιρίας ΗΗΑ, γ) της Creta Eco Phoenix ΑΕ. 
Στόχος,  λοιπόν,  είναι  να  αυξηθεί  συνολικά  η  ποσότητα  ΗΗΑ  που  συλλέγεται  στο 
Δήμο Ηρακλείου ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι να κερδίσουν τα μέγιστα από αυτή τη 
διαδικασία.  Για  να  επιτευχθεί  αυτό  θα  πρέπει  να  εντατικοποιηθεί  η  διαδικασία 
συλλογής στο μέγιστο δυνατό, γεγονός που απαιτεί μια ευρεία δράση ενημέρωσης 
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Μαμάη 3α, 10440, Αθήνα


Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email:info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: www.medsos.gr

και ευαισθητοποίησης. Μια δράση το κόστος της οποίας – όπως και το όφελος ‐  θα 
πρέπει να επωμιστούν και οι τρεις συμμετέχοντες φορείς. 
Έχει καθοριστεί και συμφωνηθεί, με συγκεκριμένο τρόπο ο ρόλος του κάθε φορέα 
και ο τρόπος που θα συμβάλλει στην προσπάθεια αυτή μέσα από  
α) Πολυεπίπεδη ενημέρωση του δημότη ( διάχυση της έννοιας και της ανάγκης της 
ανακύκλωσης  με  ενημερωτικά  φυλλάδια,  ηλεκτρονική  σελίδα,  τηλεοπτικά  και 
ραδιοφωνικά μηνύματα, εκπαιδευτικό υλικό και εκπαιδευτική δράση ). 
β)  Υποστήριξη  της  δράσης  μέσα  από  τα  δημοτικά  διαμερίσματα,  Πολιτιστικούς 
συλλόγους  και  συνεργασία  με  μεγάλα  εκπαιδευτικά  και  ερευνητικά  ιδρύματα  της 
πόλης ( πανεπιστήμιο, ΤΕΙ, ΙΤΕ, ΕΘΙΑΓΕ κ.τ.λ. ).  
γ) Συλλογικά κίνητρα δημοτών, όπως παροχή ανακυκλώσιμου χαρτιού στα σχολεία 
ως  προϊόν  δράσης  μέσα  στη  ευρύτερη  περιοχή  που  βρίσκονται  (  Δημοτικά 
Διαμερίσματα ). 
 
10. Επαναχρησιμοποίηση των ενδυμάτων: 
Καθώς  η  συζήτηση  για  την  ανακύκλωση  και  τη  βελτίωση  των  διαδικασιών 
αποκομιδής  βρίσκεται  σε  εξέλιξη  νέα  αντικείμενα  έρχονται  στην  επιφάνεια  και  η 
ανάγκη για ακόμα περισσότερες δράσεις παρουσιάζεται. Ένα από αυτά τα θέματα 
είναι και η ανακύκλωση – επαναχρησιμοποίηση των ρούχων. Ένα αντικείμενο που 
από  τη  μια  μεριά  πατάει  στην  ανάγκη  μείωσης  των  απορριμμάτων  και 
επαναχρησιμοποίηση υλικών και από την άλλη στις τρομερές ανάγκες αλληλεγγύης 
της κοινωνίας μας, κυρίως στο πλαίσιο των δύσκολων οικονομικών συγκυριών που 
αντιμετωπίζουμε ως χώρα. 
 
Αυτό λοιπόν το οικολογικοκοινωνικό ή κοινωνικοοικολογικό θέμα αποτελεί εδώ και 
μερικές εβδομάδες μια από τις προτεραιότητες της Διεύθυνσης μας και φυσικά του 
Δήμου Ηρακλείου. Ξεκίνησε από μια πρόταση δύο πολιτών, της κας Όλγας Χρήστου 
και κας Τερέζας Βαλαβάνη και αμέσως αγκαλιάστηκε από όλους που  συμμετέχουν 
στην προσπάθεια αναδιάρθρωσης του συστήματος αποκομιδής. Καθώς  όπως λένε 
η «αρχή είναι το ήμισυ του παντός» αυτό που έχει σχεδιαστεί σε πρώτη φάση είναι 
οι βασικές αρχές του συστήματος που είναι: 
Η εθελοντική προσφορά ρούχων – σχετικά καλής ποιότητας – αξιοποιήσιμων από 
πολίτες – από άλλους πολίτες που έχουν παύσει πλέον να τα χρησιμοποιούν.  
Η συλλογή και διαχωρισμός τους σε ποιότητες, μεγέθη, είδη κοκ 
Η  τοποθέτηση  τους  σε  ένα  είδος  «καταστήματος»  που  μέσα  από  ένα  σύστημα 
διαφύλαξης (δεν θα λαμβάνει χώρα φανερή ανταλλαγή χρημάτων) θα επιτρέπει σε 
όλους τους κατοίκους της πόλης την πρόσβαση σε αυτά τα είδη, είτε γιατί βρίσκουν 
τη  διαδικασία  ενδιαφέρουσα  και  «μοδάτη»  είτε  γιατί  είναι  μια  λύση  για  τα 
οικονομικά  προβλήματα  που  διατρέχουν  –  ουσιαστικά  κύρια  πρόθεση  είναι  η 
διαφύλαξη της αξιοπρέπειας των πολιτών που έχουν ανάγκη.  
Η κάθε προσπάθεια να ΜΗΝ χαρακτηριστεί η όλη διαδικασία ως ελεημοσύνη και να 
ενισχυθεί όσο γίνεται περισσότερο και ο οικολογικός της χαρακτήρας.  
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Μαμάη 3α, 10440, Αθήνα


Τηλ./Fax: 210 822 8795
Email:info@medsos.gr
Ιστοσελίδα: www.medsos.gr

Η  εγκατάσταση  του  χώρου  αυτού  κοντά στο  εμπορικό  κέντρο  της  πόλης  ώστε  να 
αποτελεί πέρασμα όλων, εχόντων και μη ανάγκη.  
Τη  συνεργασία  με  κάθε  ενδιαφερόμενο  φορέα  και  φυσικά  την  Εκκλησία  που  έχει 
ήδη δείξει μέσω του κ Ειρηναίου ιδιαίτερο ενδιαφέρον.   
 
11.  Άλλα αντικείμενα ανακύκλωσης: 
Μεγάλες εκκρεμότητες όσον αφορά την συνολική φιλοσοφία ανακύκλωσης είναι: 
1) Ανακύκλωση  προϊόντων  εκσκαφών  και  κατεδαφίσεων  (που 
εγκληματικά σε μεγάλο βαθμό οδεύουν για μπάζωμα ρεμάτων) 
2) Ανακύκλωση παλαιών ελαστικών  
3) Ανακύκλωση  ελαϊκών  υπολειμμάτων  των  καταστημάτων  υγειονομικού 
ενδιαφέροντος 
4) Ανακύκλωση χαρτιού 
Και  πολλά  άλλα  προϊόντα  της  ανθρώπινης  δραστηριότητας  τα  οποία  μπορούν  να 
ανακυκλωθούν – επαναχρησιμοποιηθούν. 
 
Ίσως για πρώτη φορά γίνεται δημόσια και συνολικά ενημέρωση των προσπαθειών 
της  δημοτικής  αρχής  για  τη  διαχείριση  των  αστικών  απορριμμάτων,  με 
πολυμετωπική  προσπάθεια  και  με  αιχμή  δόρατος  την  ανακύκλωση  γενικά  και 
υλικά. 
Η  προσπάθεια  μας  αυτή  ενθαρρύνεται  από την ολοένα διάθεση των  δημοτών μας 
να συμμετάσχουν στην ανακύκλωση  και στην καλυτέρευση γενικά των συνθηκών 
περιβάλλοντος. 
Τις επόμενες μέρες ιδρύεται ο Σύλλογος Εθελοντών Περιβάλλοντος Ηρακλείου. 
Σήμερα  περισσότερο  από  κάθε  άλλη  φορά  άρχισε  να  γίνεται  αντιληπτό  στη  χώρα 
μας αλλά και στην πόλη μας ότι η ανακύκλωση αποτελεί ίσως μείζονα – απάντηση – 
για την περιβαλλοντική μας αναβάθμιση. 
Χθες σε τοπικό τηλεοπτικό σταθμό και μέσα από ρεπορτάζ ακούστηκαν για πρώτη 
φορά καθολικά οι δημότες να μιλούν με αυτοκριτική για το επίπεδο καθαριότητας 
της πόλης μας. 
Πριν  ένα  χρόνο  οι  ίδιοι  οι  δημότες  θεωρούσαν  ότι  υπαίτιος  ήταν  ο  Δήμος.  Αυτή  η 
αλλαγή  γνώμης  είναι  που  μας  δίνει  κουράγιο  να  προσπαθήσουμε  ακόμα 
περισσότερο. 
Κλείνοντας δεν  μπορώ  να μην  αναφερθώ  ευχαριστώντας τους  εργαζόμενους στην 
καθαριότητα  για  την  υπερβατική  πολλές  φορές  προσπάθεια  τους  αλλά  και  τους 
στενούς  τελευταίους  συνεργάτες  μας,  δηλαδή  το  ΤΕΙ  Κρήτης  και  τον  Θρασύβουλο 
Μανιό και τους συνεργάτες του. 
Είμαι  δε  στην  ευχάριστη  θέση  να  υποσχεθώ  ότι  σύντομα  θα  δούμε  πολύ  θετικά 
αποτελέσματα  στην  πόλη  μας  μέσα  από  την  καινοτομική,  σε  πανελλήνιο  επίπεδο, 
αυτή προσπάθεια που εφαρμόζουμε. 
 

You might also like