Professional Documents
Culture Documents
STRUKOVNIH STUDIJA
U NIU
:
TEMPUS JPHES 158781
Occupational safety and health degree curricula and lifelong learning
.
.
.
his project has been funded with support from the European Commission. This
publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held
responsible for any use which may be made of the information contained therein.
:
:
,
:
:
:
, . . .
:
, . . .
:
,
:
500
. ,
, ,
,
.
, , .
, 2: ,
,
.
TEMPUS - JPHES 158781
Occupational safety and health degree curricula and lifelong learning
2010. 2012. .
, , ,
,
.
,
,
.
,
,
.
.
,
. ,
,
.
, 2011. .
...........1
................................................8
- ..................................19
.............................................................................................29
E
........43
,
.........................................................................................................53
,
.......................................................................................................................63
..........................................................73
..............80
O .....................................90
,
,
............................................................106
.....................................................................................................................115
,
.......................................................................................125
,
158781, 2, 2011.
, ,
,
.
,
.
,
.
: , , , ,
.
1.
(". " .
101/05)
,
(, , , ) [1].
,
,
.
,
,
.
,
()
.
,
1
158781, 2, 2011.
, .
2.
.
. ,
,
.
,
( ,
, ,
.).
.
.
, :
,
,
,
,
,
,
,
,
,
.
:
,
,
,
,
,
,
,
.
2
158781, 2, 2011.
3.
: , , , .
( ),
()
.
3.1.
1. .
1:
1. ( 12 .)
.
.
1. ,
,
.
.
3
158781, 2, 2011.
1.,
,
(
).
2.,
.
2:
3.2.
.
:
,
,
,
,
3.,
.
3:
158781, 2, 2011.
,
3,
.
.
,
3. .
.
, 3.
,
.
,
4.
4:
4.
, .
.
()
, 5.
5:
158781, 2, 2011.
5.,
.
.
.
,
6.
6:
3.3.
.
.
,
.
7. .
7:
158781, 2, 2011.
4.
,
.
,
.
,
(
, )
5.
.
, , ,
, ,
.
,
.
6.
1. , , .
101/05.
2.
, . . 72/06.
158781, 2, 2011.
,
.
,
, ,
. ,
,
.
: , , , ,
1.
XX XXI
.
. K e
, , , .
:
, , , . ,
,
.
. ,
,
. ,
,
, [1].
.
,
8
158781, 2, 2011.
.
.
.
.
.
.
2.
,
. ,
,
. ,
. , , .
, ,
,
. ,
, ,
, , .
, , ,
. ,
,
, . ,
, , . , ,
. , ,
, .
,
. ,
, ,
,
. , ,
40 . ,
50 % [2].
, . ,
, 9
158781, 2, 2011.
.
,
CRC , ,
, (Repetitive Strain
Injuries - RSI). , ,
,
,
.
3.
.
,
.
,
. ,
, .
,
.
,
.
3.1.
, .
,
. , .
.
,
, ,
.
,
. .
, , , . . ,
. ,
,
.
. ,
,
7 , 72% ,
.
, 32
,
.
10
158781, 2, 2011.
70-75% ,
. ,
[3].
,
, CRC . ,
.
, . VESA ,
80Hz,
.
.
3.2.
,
.
, , .
, ,
. (Computer Related Injuries)
: (Repetitive
Strain Injury, RSI), (Work Related
Upper Limb Disorder, WRULD) .
3.2.1.
(
1713. )
-
, XXI
100.000 .
,
,
. , ,
,
, ,
,
,
.
, -
.
[4].
1. - , (retinakulum),
.
( ) ,
11
158781, 2, 2011.
.
.
, ,
.
, .
(Carpal Tunnel Syndrome)
,
.
. ,
,
.
1:
, .
.
. 8,5% ,
13,5% . 40.000
. ,
.
10-20 ( 1700
) 30 [5].
2. -
(tendinitis)
, ,
. tendinitis ,
,
.
(tenosinovitis) , ,
.
- , DeQuervain-
(tenosinovitis
), (,
epikondilitis, ),
trigger finger ( ) .
12
158781, 2, 2011.
3.2.2.
(Thoracic Outlet Syndrome, TOS)
,
. ,
, .
, ,
.
(),
(tortikolis), , ,
, .
.
(
).
(), ,
.
4.
( ergon nomos ),
.
, ,
, ,
.
, ,
.
,
,
,
.
, ,
, .
,
,
.
13
158781, 2, 2011.
4.1.
,
.
(,
) ,
.
(LittleFingers),
(Kinesis, Goldtouch, ErgoFlex)
(Natural Keyboard, TypeMatrix).
Safetype, ,
,
.
. .
Renaissance Mouse
;
. Whale Mouse
.
(Perfit Mice , ,
). ,
(Smart-Nav AT),
3 (RocketMouse).
, . .
, .
: ,
,
. ,
. CRC
( 75-80 ).
TFT , ,
/ 5 ms [6].
4.2.
,
.
-
- .
,
14
158781, 2, 2011.
,
.
75cm,
60 cm.
, 150 300
. , 3 4
.
( 2).
4.3.
.
,
( 2).
ISO-9241,
() ,
. ,
.
,
. ,
, ;
, (
). ,
, ,
( ). ,
:
, ;
, ;
. ,
, ,
( , )
[7].
4.4.
RSI
.
,
15 .
,
. ,
15
158781, 2, 2011.
( ,
). ,
[8].
,
e
50 - 70 cm
10`` 15``
0
90
90 -120
90
,
,
2.
4.5.
,
,
, .
(ISO-9241)
.
,
,
.
16
158781, 2, 2011.
,
. , ,
.
,
,
.
. 50
.
[9].
, , ,
.
, ,
,
, . ,
,
.
5.
.
,
, .
, , , ,
,
.
, ,
, .
. ,
,
.
6.
1. http://www.cet.rs/cetcitaliste/CitalisteTekstovi/396.pdf . 03.04.2011
2. http://www.scribd.com/doc/36592729/Zastita-Prilikom-Rada-NaRacunaru-9612 . 26.03.2011
3. http://www.poslovnazena.biz/porodica/kompjuteri-i-zdravlje-27-230
4. http://www.vreme.com/arhiva_html/525/33.html . 28.03.2011
5. Five steps to risk assessment, Health and Safety Executive, INDG163
(rev 2), ISBN 0 7176 6189 X, http://www.hse.gov.uk/pubns/indg163.pdf
6. http://www.sveznadar.info/50-RelaxComputer/30-Ruke/31-Ruke.html
17
158781, 2, 2011.
7. Tvrtko Malko, "Prevencija zdravstvenih rizika kod ponavljajuih radnji",
http://web.zpr.fer.hr/ergonomija/2001/malkoc/rsiprevencija.html
8. http://www.mondo.rs/s198907/Zdravlje/Ledja_bole_od_kompjutera.html
9. www.hp.comergopdfs417893-E33.pdf , . 26.03.2011
18
158781, 2, 2011.
-
,
, .
(,
, , ).
.
,
, ,
.
: , , .
1.
.
, , .
[1]:
.
. ,
() .
(, ),
.
.
.
19
158781, 2, 2011.
, ,
, ,
. ,
,
,
, .
. , ,
, .
. [2],
: ,
;
; .
2.
[3] ,
,
.
,
.
,
. : ,
. ,
, ,
. .
,
.
,
, .
. ,
.
,
( )
( ) .
,
.
,
.
(, , ).
,
.
.
20
158781, 2, 2011.
3.
[2]:
(
)
(
:
, , .
).
:
;
;
, ;
;
;
;
;
''''' ;
;
;
.
[4]. -
. :
: ,
;
: ;
: , .
4.
[3]:
1. :
(, ,
);
2. :
-
(, , .);
3. :
( ,
.).
21
158781, 2, 2011.
[4]:
:
, . ,
;
(x,y,z)
;
: , .
(xh,yh,zh)
.
, ,
[3]
.
, ,
. .
[4].
:
1.
2. ,
: , ,
, , , , , ,
, , .
. ,
. (
) .
.
.
.
[3],
:
10Hz 30Hz ;
40Hz ;
50Hz 70Hz ( )
70Hz .
.
. - ''''
. ,
3 Hz 6 Hz .
''--'' 20 Hz 30 Hz
22
158781, 2, 2011.
. '' '' 1 [3].
1Hz 20Hz,
2 [3]. 1 Hz
,
: , , , , .
1:
'' ''
-
,
-
-
f0(Hz)
25
30-80
4-5
16-30
10-12
50-200
60
4-8
2
>20
2:
1Hz 20Hz
f(Hz)
'' ''
4-9
13-20
6-8
13-20
12-16
5-7
4-10
10-18
13-20
4-8
4-9
.
23
158781, 2, 2011.
5.
[3]:
2631 ;
5349 -;
8041
.
.
:
-
- .
. ,
.
: ,
, [1]. ,
:
x
a
LV = 20 log
= 20 log = 20 log
(1)
0
x0
a
0
, .
. .
,
.
:
(2)
[5]
,
.
, , ,
.
,
[1]: (,
), , .
: ,
().
24
158781, 2, 2011.
2631/74
'' ''
(
1 Hz 100 Hz) ( 1 min 8 h) :
. ()
z (az)
.
() x,y (ax, ay).
1
(az) [6].
,
0,5m/s2. ,
,
. e .
5349 , ,
10m/s2 ( ) 50%
7 .
1:
, .
.
25
158781, 2, 2011.
6.
[1]:
(- ),
.
6.1.
-
. .
(). ,
.
, '''',
.
:
- (
, . ,
;
)
- (
;
;
).
, .
, .
( , ).
. -,
: , ,
, .
,
, :
-
;
- ;
- ,
,
;
- ;
- ,
.
, -
, .
26
158781, 2, 2011.
-
.
, , [7]
:
- ( , ,
);
- , (
)
- (
).
6.2.
[4]
, ( 5 ).
.
:
, , .
6.3.
.
.
1Hz
80Hz, 8Hz 1000Hz.
7.
.
, ,
, . ,
.
, ,
,
, .
8. :
1. . : 1, ,1986.
2. . , . : ,
, , 2009.
3. . , . : ,
, , 2005.
4. . , . : , ,
, 2009.
27
158781, 2, 2011.
5.
, '' '', .
94/2006 108/2006.
6. 2631/74.
7.
, ''
'', . 92/2008.
28
158781, 2, 2011.
,
,
.
.
, ,
(
) .
.
: , , , IT , .
1.
, ,
, .
,
.
,
. ,
, , ,
[1].
.
29
158781, 2, 2011.
:
- ,
,
-
,
- , ,
-
e
,
.
( ),
.
.
(IT- )
. GPS
.
. GPS
.
2.
,
.
,
( ) ,
, ,
.
: ,
,
, ,
.
, , ,
, ,
, /
.
30
158781, 2, 2011.
,
,
,
.
, .
,
,
[1].
, , ,
, ,
.
.
,
. ,
ADR-a (ADR - The European agreement concerning the International
Carriage of Dangerous Goods by Road
) ,
, ,
[2].
.
.
, ,
.
GPS
,
. GPS
.
31
158781, 2, 2011.
3.
, ,
, ,
, ,
.
.
--
.
, , ,
ADR- ,
, ,
.
, ,
/ / /
/ .
:
- ,
- ,
- .
: ,
, .
.
.
:
-
,
- () ,
,
.
.
.
, ,
, .
.
32
158781, 2, 2011.
, , :
- , , ,
;
- , ,
.
(
, , ), .
, ,
[3].
.
. HSE OSHA [4,5]
:
1. .
2. ( ,
; ).
3. () ,
.
4. , .
5. .
,
,
,
, .
,
. :
- .
-
- .
4.
, .
. ,
. .
33
158781, 2, 2011.
,
.
, ,
,
, . ,
,
,
.
,
,
.
, ,
, ,
, .
:
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ,
;
- .
(, , ).
.
, ,
. ,
,
.
4.1.
,
,
.
ADR ,
.
( , ).
34
158781, 2, 2011.
3
( ). 3 .
, .
:
,
, ,
.
, , , ,
, ,
, ,
, .
,
,
.
,
.
, , ,
,
.
: , ,
, ,
.
[6].
4.2.
,
,
:
- ,
.
-
- ,
.
35
158781, 2, 2011.
.
.
(
).
, :
- .
- .
-
, .
- ,
.
- ,
( 15 ).
- ,
.
-
[6].
,
ADR
, , ,
ADR .
-
5. GPS
GPS
.
(ITS-Intelligent Transport Systems)
. 1.
GPS- (Global Positioning System)
,
,
.
GPS
,
.
GPS
.
IT
.
36
158781, 2, 2011.
IT :
- .
- .
-
.
-
.
- .
- ,
.
- [7].
GPS (Global Positioning System)
Galileo ( 2002)
, .
, , , ,
GPS ,
. ()
/ .
,
.
.
37
158781, 2, 2011.
,
.
.
NAVSTAR (Navigation Satelite Timing and Ranging) :
- ();
- ( )
- ( GPS ).
24 6
( ).
600 , , (
2.). 20.000 km 12- ,
24 .
2: () GPS
-
.
.
.
.
( )
, .
NAVSTAR OCS (Operational Control System)
, (Ascension Island)
, Diego Garsia wlein
MCS (Master Control
System) Falkom, 15 km
Kolorado Springsa.
GPS ,
GPS .
38
158781, 2, 2011.
GPS . GPS ,
,
. ,
, ,
.
,
.
.
, .
GPS-
()
( ),
SAD ,
, .
GLONASS (Global Navigation Satellite System),
,
, , .
.
Galileo ,
, (European Space
Agency). GLONASS GPS, Galileo
,
SAD.
Galileo 30 3
24.000 , Galileo , Galileo Uplink stanicu,
Galileo Senzorsku stanicu .
, ,
,
:
- , PPS (Precision Positioning Service)
SAD ,
SAD SAD
[14,15].
- SPS (Standard Positioning Service)
.
GPS . GPS :
- ,
- , ,
, .
39
158781, 2, 2011.
, :
- GPS/GSM ;
- RFID i GPS/GPRS (
).
GPS/GSM
, GPS/GSM
.
- GPS (Global Positioning System)
,
.
- GSM (Global System for Mobil communication) GSM-R
GSM
(GSM-R).
, , ,
.
RFID i GPS/GPRS/XML ,
( 3.).
:
- , Falcom EVR (Electronic Vehicle
Regulation), RFID
, ,
, , GPRS
;
- ,
,
[15].
GPS/GPRS . GPS
. GPS GPRS
GSM .
:
- (
GSM );
-
;
-
.
40
158781, 2, 2011.
3:
GPS
,
.
6.
,
.
.
.
, ,
, ,
.
.
,
GPS
.
(
)
.
.
GPS ,
.
,
.
.
41
158781, 2, 2011.
7.
. ., ., ., ., .,
., ., ,
, 2010.
2. .,
, , 2005, . 13.
3. , , ,
, ,
- , ,
2003.,43-50.
4. Five steps to risk assessment, Health and Safety Executive,
INDG163(rev2), http:/www.hse.gov.uk/pubns/indg163.pdf, June 2006.
5. OSHA-European Agency for Safety and Health at Work, 2006 Risk
Assessment Tool, Document No. TE-76-01-001-EN-C.
6. ., ., .,
, , 2010.
7. ., ,
, , 2006.
8. ., ., .,
, ,
, , 2010.,
332-337.
9. , , .36/2009.
10.
, , . 53/2002.
11. , ,
.101/2005.
12. .,
, , 6.
, ,
, 2011., 447-451.
13. ., ., .,
, , , 2002.
14. http://www.konekt.rs/gps.htm
15. http://tycho.usno.navy.mil/gpscurr.html
16. http://metaresearch.org/cosmology/gps-relativity.asp
17. http://tycho.usno.navy.mil/gpsinfo.html
18. http://www.trinityhouse.co.uk/aids_to_navigation/the_task/satellite_
navigation.html
19. http://www.fhwa.dot.gov/publications/research/operations/02072/index.cfm
20. http://www.ccg-gcc.gc.ca/eng/CCG/DGPS_Home
1.
42
158781, 2, 2011.
E
, ,
, ,
.
.
.
.
: , , ,
1.
,
,
[1-8], .
.
.
, .
, .
.
43
158781, 2, 2011.
, ,
. , X .
, ,
, .
1:
,
.
,
,
.
2.
, ,
900 Hz 1800 Hz. ,
2100Hz.
[1,2]:
;
.
.
. .
.
. ,
.
44
158781, 2, 2011.
,
,
.
.
.
, .
,
. .
, ,
.
2.1.
:
;
;
;
, ,
;
;
.
, ,
.
: ISO 17025 CEI IEC 61786 (
) CEI IEC 61566
( -
100kHz 1GHz).
,
[1], , .
, . [2-8].
[2].
45
158781, 2, 2011.
2.2.
,
.
.
,
(0Hz 300GHz)
.
.
, o
, :
(B), (), (SAR),
(S).
,
,
[8].
,
:
,
.
, ,
,
.
. (-)
( )
( W/).
1: -
6 . 10 6 . 10 )
6 .
) ,
, .
.
10MHz -10GHz
0.4 W/kg
10 W/kg
20 W/kg
46
158781, 2, 2011.
2: -
6 . 10
6 . 10 )
6 .
)
,
, .
.
10MHz -10GHz
0.08 W/kg
2 W/kg
4 W/kg
: (V/m),
H (/m), B (),
( a ) - Skv (W/m2 ).
3: 900Hz, 1800Hz 2100Hz
900MHz
1800MHz
2100MHz
41 V/m
58 V/m
61 V/m
0.11 A/m
0.156 A/m
4.5 W/m2
9 W/m2
0.16 A/m
10 W/m2
.
.
,
.
3. -
3.1.
( ) ,
.
, ,
( ) .
'70-
'80-
.
GSM 900 Hz 1800 Hz. -
(, )
47
158781, 2, 2011.
1 8,
. ,
10 W/. , 12,5% .
8 . ,
,
: (
) (
).
.
UMTS
( 1 2 ),
. , UMTS
, 40 W/. ,
.
GSM UMTS
,
.
GSM UMTS .
2: ,
(
) , ,
.
(
). ,
.
, . 2
GSM
900 Hz.
, , .
48
158781, 2, 2011.
3.2.
GSM
900 MHz, ,
1999. . W/m2 .
, ,
( , .
4 ) .
. ,
GSM 900 Hz 250 W.
,
.
3:
1999..
.
, - (
, ...)
.
,
.
, .
( -
) (24 , 365 )
.
:
,
,
.
49
158781, 2, 2011.
,
.
,
. ,
,
. ,
, :
,
,
;
,
6
;
,
24
;
( , .)
.
4:
.
,
( 7 -10 ),
( 120 ). ,
,
.
- .
.
50
158781, 2, 2011.
.
-
(
),
.
, ,
4. ,
,
:
1. .
2.
.
3. .
4. .
5. .
6. .
7. .
8. .
9. .
10. (
).
11. .
12. ,
(". " .
101/2005)
.
5.
.
.
.
, .
,
.
51
158781, 2, 2011.
6.
1. (" ",
. 36/09);
2. ,
, ("
", . 104/09);
3.
(" ", . 104/09);
4.
(" ", . 104/09);
5.
(" ", . 104/09);
6.
,
(" ", . 104/09);
7.
("
", . 104/09).
8.
, " ", . 72/06.
9. . , . , . , . , . , .
, . , "
", Acta Medica Medianae 2010,Vol.49(1)
10. , " ",
" ", , 2010.
11. Bela Szentpali: "Human Exposure to Electromagnetic Fields from Mobile
Phones", TELSIKS, 1999.
12. Antonio Sarolic, Borivoj Modlic, Gordan Sisult and Mario Cvitkovic:
"Human EMF Exposure Health Hazard Range Modeling", International
Symposium on Communications and Information Technologies (ISCIT
2008).
13. " ", http://www.foti.co.rs.
14. , , ,
, : "
2003, .
52
158781, 2, 2011.
, , T
XXI ,
,
,
: , .
, , ,
,
,
.
: , , .
1.
. , ,
ao
.
:
, ,
,
,
.
,
, , .
53
158781, 2, 2011.
(
) , , , .
. ,
,
.
2.
2.1.
. (
).
, (, , )
.
.
. ( )
. , .
300 ( ) 180 0C.
,
, . ,
liquified natural gas.
2.2.
.
, ,
:
1:
CH4
84,9 97,07%
C2H5
1,13 9,51%
C3H8
0,7 3,02%
C4H10
0,21 2,00%
CO2
0,21 1,10%
, ,
54
158781, 2, 2011.
, , ,
0,611, 0,55 0,7,
55 70% .
,
. 0,35 m/s.
, ()
595 do 645 0C, 2.000 0C.
,
( ) .
5% 15%.
,
5% (), 15%
().
1:
:
Vobe W = 44,6 54 MJ/m,
Hg = 30,2 47,2 MJ/m,
Hd = 27,2 42,5 MJ/m,
120 130.
1m3 2m3 .
,
, , ,
(SO2), (CO),
.
CO2
.
55
158781, 2, 2011.
,
, ,
.
, ,
12 16 % (
).
2.3.
(
) (
, , , , ).
,
() ().
. ,
.
2:
.
.
. ,
, ( )
90 %.
56
158781, 2, 2011.
3.
, . 5 % .
, .
,
. , ,
, (C) .
0,2 % 2
.
,
.
(C2)
, (C)
.
(C2)
. , (C2)
5-6% ,
(C2) 10% ,
25% .
(C)
,
. (C)
. C 0,04%
. 0,04-0,064%
, 0,064-0,40%
. 0,40%
5-10 .
5% 15 %
, .
57
158781, 2, 2011.
:
. ,
.
.
( )
5%, 15%, . 5 15%
.
, (7-9 ).
, ,
.
. 1% ( )
.
4.
4.1.
, , .
,
,
.
.
,
.
(
, , , ,
).
.
, ,
,
58
158781, 2, 2011.
,
.
.
4.2.
,
.
, ,
,
.
.
, .
, .
, ,
(" ", . 10/90 52/90),
.
. ,
. ()
. ,
,
.
()
( ) (
).
, , ,
.
4.3.
.
.
:
.
59
158781, 2, 2011.
.
.
,
.
.
.
1%,
.
.
""
. ( ,
, ), ,
, , .
,
,
.
, ,
(". ", . 10/90 52/90),
.
,
.
.
.
.
.
. ,
. ,
/ .
x .
4.4.
.
.
60
158781, 2, 2011.
.
:
- .
- ,
,
.
- , ,
: , ,
.
-
,
.
- , ,
,
, ,
.
- ,
.
- ,
,
.
.
3:
:
61
158781, 2, 2011.
5.
, ,
,
, .
,
.
,
.
6.
1. , , .
101/05
2.
, . 72/06.
3. " ", . 84/2004,
4.
" ", . 29/97,
5. " ", . 37/88, 53/93,
67/93, 48/94
6. , ,
. ", .
10/90 52/90
7.
, . 20/92, 33/92
8.
, , . 94/06
108/06
9.
, . 21/09
10. http://www.yugorosgaz.rs/.
62
158781, 2, 2011.
,
o
. ,
.
: , , , .
1.
,
.
, .
, ,
.
, ,
.
. ,
,
40.000 150.000
.
. . 1.
.
63
158781, 2, 2011.
1: 100.000
1993 2002.
...
1993 -2002
63
52
29
23
13
20
208
2.
:
- ;
-
().
, ,
.
:
-
-
-
-
-
:
-
-
-
-
-
3.
. .
,
, . 26%
( ), 49%
. ,
25% .
36% , 15%
, 20% ,
15% .
64
158781, 2, 2011.
, .
3.1.
:
1. - , , .
2. , ,
.
3. : , , .
4.
.
5. , ,
.
6. .
7. .
8. .
9.
.
1 .
1:
1 - .
2 - .
3 - .
4 - .
5 - .
6 - .
7 - .
8 - .
9 - .
10 - .
11 - .
65
158781, 2, 2011.
.
.
)
.
, , ,
,
.
2.
3.
,
, ,
, ,
.
4.
5.
66
158781, 2, 2011.
) :
7.
6.
9.
8.
:
1. ( 10).
-. /3/
/5/ /6/. ,
.
, .
67
158781, 2, 2011.
2. (
11).
11.
10.
.
.
.
) ,
,
. 800,
.
( 12).
( 13).
12.
13.
68
158781, 2, 2011.
:
1.
( 14) .
2. ( 15).
3.
, ( 16).
15.
14.
. .
.
( 17). ,
, /1/
//, //.
.
16.
17.
.
.
69
158781, 2, 2011.
:
1. ( 18).
2. ( 19).
.
.
.
19.
18.
( 20).
. ,
, .
,
.
21.
20.
.
( 21).
.
, .
70
158781, 2, 2011.
4.
,
4 m,
2 m2 8 m3
.
.
50 mm
50 mm,
. 1.8 m,
0.8 m ,
.
0.7 m.
, .
.
.
.
. .
.
.
10 ( )
23,
55% 65%,
0.1 m/s.
15 17 , 75%
0.5 m/s.
, 180 300 lx.
80 dB , 74 dB
70 dB (, ...).
.
() ,
,
, .
. , ,
.
.
71
158781, 2, 2011.
, .
, , , , .
,
.
5.
?
, , ,
.
, , .
.
,
.
(, , ,
...) , ,
, .
.
,
.
.
,
.
.
.
6.
1. 36/09.
2. .: ,
, , 1980.
3. - ,:
, ,
, 2010.
4. .: , XU, , 1999.
72
158781, 2, 2011.
,
,
. ,
,
.
, ,
, ,
, ,
a .
,
.
: , ,
1.
,
.
.
, ,
, .
73
158781, 2, 2011.
,
. ,
.
,
,
,
.
.
, ,
.
.
.
,
. , ,
,
.
2.
- .
, ,
. , ,
- , :
,
. ,
.
:
, .
- ,
.
.
, .
, .
.
- , ,
, ,
74
158781, 2, 2011.
.
,
. .
, .
3.
.
:
(
),
( ),
(
.).
.
.
) ;
) ;
) ;
) e.
, a (. , ).
,
) ,
) ,
) .
(, , , ...)
,
,
.
.
75
158781, 2, 2011.
4.
.
, , ;
, , , .
.
,
.
,
. ,
,
.
( ).
,
,
:
, ;
( - );
, ,
);
- ;
;
;
, .
5.
,
:
1)
;
;
,
;
76
158781, 2, 2011.
;
, , , , .;
.
2)
( ,
, - , ,
, , .);
,
;
, (
, ,
,
.);
( );
;
;
(
, .).
3)
;
;
(, , ,
.);
;
;
.
77
158781, 2, 2011.
6. ,
,
:
;
;
;
;
;
;
.
( )
;
,
( );
.
7.
,
,
,
,
.
,
, ,
.
, 2012. ,
,
.
, ,
,
.
, , ,
,
,
78
158781, 2, 2011.
.
,
.
8.
1. , " , .
101/05.
2.
, . 72/06.
3. Five steps to risk assessment , Health and Safety Executive, INDG 163
(rev 2), ISBN 0 7176 6189 X, June
2006., http://www. hse. gov.
uk/pubns/indg163. pdf .
4. JUS.EN.1050, , , 2005.
5. , . .
6. EU ISBN 92-827-4278-4, .
7. 89/391/
.
8. , .
79
158781, 2, 2011.
,
-
,
. ,
,
.
: , , .
1.
.
, ()
,
,
.
j
,
, .
, ,
.
,
:
1. () ,
2. .
()
,
: , , ,
80
158781, 2, 2011.
.
, :
)
( , ,
, );
)
( , , ,
, );
)
( , );
) (
, ).
,
.
() (Ultrasonic Machining UCM)
() , ,
.
.
2.
(16.000 20.000 Hz).
(,
), .
.
.
.
, .
,
.
.
2.1.
:
, ,
, . ( ,
, , ) ,
.
81
158781, 2, 2011.
, ,
, ,
( ) , ,
.
:
, ,
.
, ,
.
.
, , , .
, , .
.
,
( ), .
2.2.
() , (
1).
: , .
, ,
, .
1:
,
,
.
.
82
158781, 2, 2011.
3.
, 1953. 1955.
.
:
,
.
,
.
, .
,
, .
.
. .
.
,
.
2: CNC
. ( 2)
4.
,
, - ,
.
, ,
: , , , , ...
83
158781, 2, 2011.
,
, , ,
.
. , ,
.
, , , ,
, , , ...
:
,
,
,
,
.
5.
, .
, ,
. ,
, ,
.
,
.
.
,
, .
.
().
.
,
,
. ,
.
.
, .
,
.
. .
( ). ,
. ,
84
158781, 2, 2011.
. ,
, ,
60C.
, .
, .
, ,
.
, .
. 1927.
.
1981. .
.
, .
( ) .
.
, .
:
1. -
, .
2. -
.
.
3. -
()
.
110 dB,
120 dB,
.
6.
:
1. ,
2. ,
3. .
85
158781, 2, 2011.
6.1.
,
, .
.
, ,
,
, ,
.
- ()
.
-
,
.
, -
.
- .
.
.
6.2.
.
.
.
.
,
.
,
.
.
,
,
.
. ,
.
86
158781, 2, 2011.
.
.
.
.
, .
.
.
.
,
.
.
, , , ,
.
.
,
.
,
, .
.
.
6.3.
, ( 3) :
,
.
87
158781, 2, 2011.
3:
7.
.
, .
.
.
.
, , ,
.
.
.
( ,
), .
,
.
.
,
.
:
1.
, .
. ,
.
2.
.
: , ,
88
158781, 2, 2011.
, , .
.
3.
: , , ,
, . .
,
,
,
.
8.
1. , , .
101/05.
2.
, , . 72/06.
3. winner.hot4um.com/t2447-dejstva-ultrazvuka.
4. , ., , ., -
, Ma , , 1994.
89
158781, 2, 2011.
O
, ,
.
.
: , ,
1.
, ,
, ,
.
,
.
()
.
, , ,
.
:
: 70%
: 20%
: 10%
90
158781, 2, 2011.
, :
() ,
,
,
, ,
.
.
.
2.
,
.
:
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- .
80%
.
:
REL - ,
EPP -
,
MIG/MAG -
- ,
TIG/WIG -
-
MIG/MAG 70%
,
30%.
91
158781, 2, 2011.
,
,
. ,
, ,
.
:
- ;
- ;
- ;
- , ;
- ;
- .
2.1.
,
. , ,
.
, ,
, , ,
. (AC) 15 mA ,
80 mA , .1.
1:
do 1 mA
1 do 8 mA
8 do 15 mA
15 do 20 mA
20 do 50 mA
50 do 100 mA
100 do 200 mA
-
,
. 50 mA
.
92
158781, 2, 2011.
. ,
. ,
.
. , . ,
. ,
.
:
. , ,
2 m,
, ,
.
1:
2:
( )
:
,
, ,
93
158781, 2, 2011.
,
,
,
,
,
.
.
,
,
,
:
. C,
B, .
( 3).
3:
,
( )
, .
. .
(
)
.
. , ,
, .
94
158781, 2, 2011.
2.2.
- ,
- .
4:
, ,
,
.
, .
0,5 m ,
.
.
( ) 10.000
.
.
.
2.3.
, 6.000 C
, , ,
( - REL )
.
.
95
158781, 2, 2011.
:
,
,
,
,
.
:
: H2, N2O2, O3, H2O, H2O2, NO, NO2, CO, CO2, PH3, NH3, C2H2,
CH4,
: FeO, Fe2O3, Na2O, K2O, Fe3O4, TiO2, NaO,
Al2O3, Ti2O3, SiO2, CaO, MnO, Mn2O3, Mn3O4, Na2CrO4, Cr2O3, NiO,
CoO, WO3, VO, MoO3, NB2O5, CuO,
: F2SiF4, HF, NaF, KF, CaF2, TiF4.
,
( .).
:
,
-,
,
.
,
.
2 - 4 . 2 3 mg/m3.
96
158781, 2, 2011.
-
0,005%. MAG (CO2)
0,025% CO, 0,007% CO,
0,001% CO.
(MIG) -.
, ,
. .
:
,
,
.
( )
,
().
, .
(3)
,
. 0,1 mg/m3,
,
.
( ) ,
.
, .
,
, .
, , , ,
.
, .
, ,
.
, ,
,
.
(MDK), .
8 .
. ,
, , 16
. 2. MDK
, .
97
158781, 2, 2011.
2: ()
MK
mg/m3
, ,
9000
,
CO2
, , ,
55
CO
, ,
,
20
, ,
NO, NO2
10
, ,
0,5
,
COCl2
, ,
0,15
, ,
PbO
, ,
0,1
, ,
CdO
2,5
CaF2, KF
6
MnO, MnO2
, ,
10
,
ZnO2
-----
Cl
,
0,1
, ,
.
,
,
( ).
,
.
.
. , ,
.
,
. ,
,
( ).
98
158781, 2, 2011.
2.4.
, ,
, , ,
, .
.
,
,
,
, .
3.
, ,
.
. : , ,
.
, (15 20 )
.
, ,
.
,
.
.
(Cr, Ni, Mo),
.
85 db .
3. .
, ,
, ,
( ) . 85 db
, 90 db
.
3:
(as)
(dB)
90
92
95
1,5
0,5 0,25
.
99
158781, 2, 2011.
( , ), ( ) .
(, ) .
, . ,
, 42 47
,
, .
.
47- 48
, ,
- . , ,
.
4.
.
4.1.
: ,
, , ,
.
.
.
.
, . .
.
. 5 3 .
.
,
. .
.
100
158781, 2, 2011.
6: ,
( 7.) ,
, ,
.
. , .
.
, .
.
.
7: : ) , )
, ) ) +
8.
,
.
8: ) ; ) (
)
101
158781, 2, 2011.
4.2.
:
- ( , ),
- , ,
.
,
.
2000 m^3/h 1 kg/h
.
( 9.).
9:
,
.
( 10.).
10:
102
158781, 2, 2011.
.
,
(
).
11: ;
.
, 12
806 . ,
,
, .
().
. , , 200
, 1961.,
2009..
103
158781, 2, 2011.
5.
.
20
.
,
.
.
.
.
-
-
-
-
.
-
-
-
.
-
-
-
-
- ,
- , , ,
,
104
158781, 2, 2011.
-
- ,
-
-
- , ,
-
-
-
-
-
-
-
6.
1. (IWE)
(IWT),
, , .
2. , ., , ., , .,
, IMK-14- , vol.11, iss.1-2, pp.77-85,
2005.
http://scindeks.nb.rs/article.aspx?artid=0354-68290521077J&redirect=ft
3. - ,
, ,
http://www.google.com/imgres?imgurl=http://webmail.mef.unsa.ba/mts/st
udenti/onlinevjezbe/TS/vTS1-V2.
105
158781, 2, 2011.
,
,
.
. je
. ,
, .
: ,
, .
1.
, . 1996.
2003. 2.100 2.500
,
.
,
(3,3 100.000 ).
17
1.000 , . ,
,
. ""
1.000
1994. 2001. 80,82.
106
158781, 2, 2011.
1: .
,
.
, .
( ) ,
(
) ( ),
.
,
.
, ,
.
, ( , ).
.1.
56%
10%
5%
4%
- .
3%
1%
,
, .
107
158781, 2, 2011.
2.
450cm , ,
. ,
.
450cm .
100cm
100cm.
,
. ,
,
. ,
.
130cm 200cm, 150cm
, , 300cm ( ).
,
.
2: .
3: .
108
158781, 2, 2011.
, ,
,
.
(, .)
.
, ,
.
, ,
,
,
( .).
2.1.
, ,
, ,
3,0m , ,
, .
,
, ,
, , ,
, .
.
, ,
,
. ( )
.
.
.
20cm.
( 60, . 80cm):
60 m,
60cm,
80cm,
1050 1300cm,
1500cm.
: ( )
, 30 - 35cm,
( 15cm).
300N/m.
109
158781, 2, 2011.
4: - .
6m.
, (, ,
, ). , .
,
.
. (
), .
5: .
60cm,
40%. 100cm
,
110
158781, 2, 2011.
80cm.
(,
.) .
2.2.
,
, ,
, , ,
, ( ,
.),
( , .).
,
, :
,
, ,
( , ,
.,
,
.
6: .
2.3.
, ,
.
.
,
111
158781, 2, 2011.
, ,
.
() . ()
,
.
(
), 1,5.
.
10%
, .
.
.
,
. ,
.
7: .
,
,
.
.
,
2,5m .
1,5m.
,
.
.
, ,
.
112
158781, 2, 2011.
3.
,
,
.
,
.
: , ,
,
,
,
, , ,
.
. , ,
,
, ,
, (76%) ,
. , ,
, ,
.
.
, , ,
. ,
, ,
, , .
,
, ,
,
,
,
.
,
, ,
, ,
. ,
,
.
113
158781, 2, 2011.
4.
.
1. , , .
101/05.
2. , , . 72/09.
3.
, , . 72/06.
4.
. , . 53/97.
5.
,
,. 101/05.
6.
, ,. 101/05.
114
158781, 2, 2011.
, ,
o
, ,
.
.
: , , .
1.
,
40 1000 ,
.
, 25.000
. 200
.
.
. ,
330 300 , 29
,
.
,
.
2.
.
.
115
158781, 2, 2011.
.
, :
;
( );
o
;
;
( );
;
;
;
();
;
,
.
.
,
.
.
1.
%
14.9
14.4
13.2
8.7
8.1
5.5
4.8
4.5
2.7
2.5
20.7
100
:
;
;
;
;
116
158781, 2, 2011.
;
;
.
3.
. .
.
,
, .
3.1
, .
,
.
:
;
;
;
, ;
;
, ,
.
;
,
;
;
,
;
;
;
;
, .
3.1.1.
( 1)
. .
.
.
117
158781, 2, 2011.
1: .
3.1.2.
,
.
, ,
, ,
.
2:
118
158781, 2, 2011.
4.
4.1.
.
.
, ,
.
.
.
,
1.5 .
3: .
,
.
,
.
4.2.
100cm
,
( 4.).
, 200cm.
,
.
119
158781, 2, 2011.
75cm (
).
. ,
50cm .
4:
5:
( 5.)
. ,
60, 2m.
,
1.2 1.5m.
..
40%.
4.3. T
. ,
,
.
a ,
60cm.
40%.
10km/h 5km/h.
, 48mm,
.
120
158781, 2, 2011.
6:
7:
8:
50kg 60m. ,
25, 50m.
, ,
25kg, 12kg.
( 8.),
.
4.4.
,
.
.
.
:
;
;
;
.
:
-15C
35km/h.
,
.
.
,
. -10,
50%.
( )
, .
,
.
121
158781, 2, 2011.
9:
10:
.
:
;
;
,
.
4.5.
450m , ,
,
. 450cm
.
100m
100m.
,
,
.
70.
, 150cm .
.
.
122
158781, 2, 2011.
11:
, ,
.
:
80cm;
60cm,
60cm, 80cm;
1050 1300mm.
.
6.
.
.
. 60cm,
40%. 100cm
,
100cm.
123
158781, 2, 2011.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
12:.
(,
.) .
, .
.
5.
. , ,
.
,
.
.
,
.
6.
1. , : ,
.., , 2004
2. , : ,
, 2004.
3. , , . 72/2009
4.
, " , .72/2006".
124
158781, 2, 2011.
, ,
,
, ,
.
,
, .
,
, .
: , , ,
.
1.
,
.
,
.
,
.
, ,
,
.
125
158781, 2, 2011.
2.
, ,
, .
,
.
:
,
;
;
.
(, ).
( ).
,
,
, ,
.
, .
, .
1:
,
.
.
.
.
, ,
.
126
158781, 2, 2011.
.
.
2:
, ,
.
.
- ,
,
.
,
.
, :
;
,
;
.
2.1.
.
. , ,
, ,
.
,
, .
.
:
1. .
2. .
3. .
:
(, : );
(: ).
127
158781, 2, 2011.
, ,
,
, .
,
:
, 1854
(, , ,
) (
, ,
, , ,
), , 1380
.
3.
,
.
, . ,
, ,
, , , ,
, .
,
, .
.
, ,
, , /,
., ,
,
.
AUVA (Allegeine
Unfallversicherungsanstalt), WKO (Wirtschaftskammem Osterreichs), SME (Small
Medium Enterprizes), PILZ .
3.1.
,
,
. , ,
,
.
128
158781, 2, 2011.
60% (331),
, , ,
33,33% (181 ) , 3,87%
(21 ) , 1,84% ( 10)
.
3:
,
.
.
4:
158781, 2, 2011.
11,05%
.
.
,
. ,
, ,
.
37,38% (203 )
, 79% ( 430)
.
, . -
, .
5:
3.2.
.
.
1854
(, , ,
) (
, ,
, , ,
). 1380
.
2 .
3.2.1.
,
, , .
130
158781, 2, 2011.
1:
49,8 8,9
27,6 4,8
..=
50,1 7,8
28,2 5,9
p
..
..
( 1.).
2:
(N=1850)
%
465
25,1
668
36,1
92
4,9
91
4,9
(N=1380)
%
331
23,9
485
35,1
67
4,8
68
4,9
p
..
..
..
..
112
6,1
84
6,1
..
455
19
321
81
24,5
10,2
17,3
4,4
332
14
249
57
24,1
10,1
18,1
4,1
..
..
..
..
3:
(N=1850)
%
258
13,9
(N=1380)
%
27
1,95
p
<0,01
124
6,7
97
7,02
..
382
20,6
124
8,98
<0,01
, ,
, ( 2.).
,
( 3.).
382/1850 (20,6%),
124/1380 (8,98%); p<0,01.
,
(13,9% 1,95%
) p<0,01.
131
158781, 2, 2011.
4.
.
:
.
,
,
.
.
,
,
.
,
.
.
5.
132