Professional Documents
Culture Documents
STRUKOVNIHSTUDIJA
UNIU
:
TEMPUS JPHES 158781
Occupational safety and health degree curricula and lifelong learning
.
.
.
his project has been funded with support from the European Commission. This
publication reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held
responsible for any use which may be made of the information contained therein.
:
:
,
:
:
:
, . . .
:
:
,
:
500
, 1 ,
()
.
TEMPUS - JPHES 158781 Occupational safety and
health degree curricula and lifelong learning
2010. 2012.
.
,
.
, ,
, ,
,
.
.
.
,
. ,
,
.
, 2011. .
......1
, , , ,
,
.......................23
.....................................................................................33
.........................................................................44
.......................................................................56
..............................................67
, ,
..............................................................................................................75
....................................................................................................85
..................................................................97
.............................................107
158781, 1, 2011.
, , , , ,
,
() -
2005. .
, ,
.
, .
: , .
1.
1.1.
, .
XX -
().
.
1965. .
1978. , 1991. , 1993.
1998. . ,
, .
158781, 1, 2011.
1.2. 2005
,
, 1989. 89/391/,
.
. 1,2.
2005.
3
,
, 1-3.
, ,
, : , , .
, , ,
.
, ,
1,2,4.
2.
13. 4. ,
5,
.
3
, .
.
,
. (, ) ,
. 3 :
;
: ,
;
;
2
158781, 1, 2011.
;
;
,
.
5 6.
-
/ .
2.1.
. 17. 18. ,
.
?
,
.
,
. - ,
,
.
,
, , .
:
, , , ,
,
. , , , ,
.
/
.
,
.
,
7.
,
.
, .
3
158781, 1, 2011.
,
, ,
.
2.2.
/
"
".
, "
" 3,7.
, 5,
, ( ) 8.
,
,
. . , , /
.
,
, , , ,
, .
. . 8. 9.
5, 39 ,
, , .
2.3.
.
HSE OSHA [8,9] e :
1. ;
2. ( ,
; );
3. () ,
;
4. ,
5. .
,
. :
;
4
158781, 1, 2011.
/
2.4.
,
1, ,
[2]:
:
- ,
.
- /
/ - .
-
.
:
-
; ,
.
.
- .
1. [9]
/ .
,
.
.
,
- .
5
158781, 1, 2011.
,
,
.
/, .
. ,
, , ,
.
, , , .
, :
;
;
;
.
3.
3.1.
15. 2. [3], ,
[10],
.
, .4 , , , , , , .
:
?
.
, ,
,
, .
?
, :
- 0,5 ,
0,3 ,
, ,
, , .
- (
,
6
158781, 1, 2011.
)
.
,
,
.
, , (
) ,
, ,
.
, , , .
, , , , , , ,
.
, ,
, ,
.
,
.
, , ,
, , , ,
( ),
.
,
.
,
,
.
(, , ) .
?
, , ,
(. ), . ,
[10], .
7
158781, 1, 2011.
,
, . ,
.
3.2.
, ( ) .
, :
.
, , , 1:
1:
,
,
,
( )
158781, 1, 2011.
, -
, , ,
- .
.
.
3.3.
.
.
.
11, ,
, :
, , .
,
, .
.
, .9.003, .9.004, .5.051,
.5.052 .5.056.
, ,
() (
) , , .
,
, , .
(. )
, , .,
.
1,5 mm2
, 2,5 mm2 . .
. , 9
158781, 1, 2011.
,
, (. ).
,
,
.
,
.
, ,
, .
" " " "
.
, [12], :
, ,
, , .
.
. .
.
.
, ,
.
, . .
, ,
.
, 5
.
,
2,5 m , 3,5 m , 10
158781, 1, 2011.
6 m . , 2,5 m,
.
.
3.4.
:
a ( ),
. ,
,
,
.
.
,
.
.
,
(, ,
, ).
.
.
, .
.
3.5.
,
/
, , ,
.
,
.
.
,
/
.
11
158781, 1, 2011.
,
.
4.
[3] [5]
.
" " . ,
.
,
,
, .
4.1.
, a
:
,
.
, 10
, 3 .
,
, .
100 m2
, a
100 m2 100 m2
.
15 0C, a
5 0C, ( , a,
.), .
1,2 m .
,
,
13, 1,
.
:
1. - ,
, ;
2. - , , 2 kg;
12
158781, 1, 2011.
3. -
, 20 kg.
1:
+50C
+50C +150C
+150C
.
.
.
.
.
.
. .
0
0
0
[ C]
[ C]
[ C]
[%]
[%]
[m/s]
[%]
[m/s]
[m/s]
(
18-28 75
0,3
18-28 75
( )
15-28 75
0,5
15-28 75
15-28 75
0,5
15-28 75
280 C55
260 C60
0,6 28
250 C65
<240 C73
280 C55
260 C60
0,6 28
250 C65
<240 C73
280 C55
260 C60
0,6 28
250 C65
<240 C73
0,5
0,7
1,0
4.2.
.
,
:
- -
,
;
- - , ,
.
50z,
-
, ,
.
,
,
;
- -
,
,
.
13
158781, 1, 2011.
: , .
. ,
, .
,
,
.
, , ,
.
, .
JUS U.C9.100:1963 6 ,
,
, 4.1.
. 4.2.
4.1.
(lx)
a
b
a
b
a
b
30
50
50
80
80
150
30
50
150
300
150
300
50
80
300
600
300
600
80
150
600
1000
150
300
> 600
1000
: "a"
, "b"
.
4.2.
,
, ,
,
, ...
,
14
(lx)
30*, 50
50*, 80
50*, 80
80*,150
80*, 150
50
80
150
300
600
158781, 1, 2011.
, ,
, ,
, ,
,
, ,
,
,
,
, ,
, ,
150
150
300
600
150
150
300
80
80
150
600
80
150
300
600
150
300
600
*
. 100% .
(,
) ,
,
.
4.3.
.
. ,
, ,
, , , .
,
, , , ..
,
1000 Hz, I 0 10 12 W / m 2 .
10 W / m 2 .
[14].
15
158781, 1, 2011.
.
.
:
2;
;
(, );
10dB(A)
;
85
dB(A), a ;
, .
4.3:
.
.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
a;
;
.
,
,
.
.
.
. a,
o .
o (, .).
, , .
, ,
.
.
dB (A)
85
85
80
80
75
70
75
70
60
70
65
55
60
50
55
45
40
35
30
a .
b .
c ( ,
, , .)
16
158781, 1, 2011.
( 4.3.),
.
JUS N. R6. 032- .
4.4.
() ,
,
1 100 Hz.
.
, ,
.
4.4,
.
.
, .
, . .
, , .
.
,
.
4.4.
17
158781, 1, 2011.
4.5.
,
. , , e ,
.
5. ,
,
,
, [15].
[16],
.
. , :
, , ,
.
, , :
;
( 6-
)(1,2,3.).
2009. ,
2009. , je o 37 ,
1.004 , 22 223 .
2009. :
( 65%
);
84% , ;
59% ;
53 %
36 55 ;
66% III IV ;
65% ,
;
;
-
:
- 46%;
18
158781, 1, 2011.
- 32%;
- '' '' 22% (
( '' '')
()
,
,
. ,
'' ''
.
'' '',
).
,
:
- ;
-
;
- ;
- ;
- () ;
- ;
- ;
-
.
6.
.
/ .
,
,
.
2. .: " ",
, 173/2009, . 17-34, .
3. , , .: "
",
" " 2009.
4. , , . 101/2005.
5. ., ., ., .:
, , , 2007.
19
158781, 1, 2011.
6.
, , . 72/2006.
7. , .:
, , , 2007.
8. , .:
, , , 2007
9. Five steps to risk assessment, Health and Safety Executive, INDG163 (rev 2),
ISBN 0 7176 6189 X, http://www.hse.gov.uk/pubns/indg163.pdf , June 2006.
10. OSHA European Agency for Safety and Health at Work, 2006 Risk Assessment
Tool, Document No. TE-76-01-001-EN-C.
11.
, . 94/2006 108/2006.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
, . 53/88 54/88 - . . , .
28/95.
,
, . , . 21/89.
, , . 94/2009.
, , . 21/92
, ,
, . 72/2006 84/2006 - .
,
, . 62/2007.
20
158781, 1, 2011.
:
, [5]
( )
01 - .
02 -
.
03 - ,
.
04 - ,
.
05 -
, , , .
06 - .
07 - ( ,
, , ,
, , .).
08 - ,
.
09 - , (
, ,
,
.).
10 - ( ).
11 - .
12 -
.
13 -
.
14 -
(
, .).
15 -
.
16 - .
17 -
(, , ,
, .).
18 - .
19 - .
20 - .
.
21
158781, 1, 2011.
21 - , (, ,
, , , , .).
22 - ( ).
23 - (,
).
24 - ( ,
).
25 - - .
26 - (, ,
, )
27 - ( ).
28 - ,
, , .
29 - ,
,
.
30 - ( ,
, ).
31 - ( , , ,
).
32 -
(, , .).
33 - ,
,
, ,
, , ,
, ,
, .
34 - (
- , , ,
, , .)
35- (
, , .).
36 - .
37 - .
38 - .
39 - , .
22
158781, 1, 2011.
,
, ,
.
,
, ,
. ,
, ,
..
: , , , ,
1.
, ,
,
, , , , , ,
, , , ,
,
.
.
.
,
.
23
158781, 1, 2011.
, , ,
, , .
, .
, .
,
, , ,
...
,
, .
,
,
, ,
, ...
2.
:
1. ;
2. ,
;
3. ;
4. ;
5. ;
6. () ;
7. ;
8. ;
9. .
2.1. 1.
1 :
1.1.
(, )
(
). : ,
, , ANFO ( -
, ).
.
1.2.
, . :
, , .
1.3.
(), ,
24
158781, 1, 2011.
, ,
,
. : ,
.
1.4.
() .
.
. :
, .
1.5.
,
.
. : GX20.
1.6.
.
2.2. 2. ,
.
.
2.
2.1 .
. : (,
), - , , -
.
2.2
.
.
.
, .
: , , , -,
, , entonox ( (I) 1:1).
2.3 .
. : , , -, , .
25
158781, 1, 2011.
2.3. 3.
35
() 60.5 .
3
.
,
, 100 (, ,
, , , .).
.
I
35. : -, -.
II
23 35. : , , .
III 23
61 35. : , .
2.4. 4.
:
4.1
. : , , , ,
.
4.2 . :
, , , .
4.3
. : , , ,
, , , .
2.5. 5.
:
5.1
. : -, , ,
, .
5.2 . : -,
.
26
158781, 1, 2011.
2.6. 6. ()
:
6.1.
. : ,
.
6.1.
. : .
6.2 (
). : ,
2.7. 7.
:
I 0,005 mSv/h
( 0).
II 0,005 mSv/h
0,5 mSv/h ( 0,
1).
27
158781, 1, 2011.
2.8. 8.
.
2.9. K 9. Meo
.
: .
3.
(National Fire Protection
Association, NFPA), 2007. NFPA
704. To je
.
, ,
, ,
.
1: NFPA 704
1. NFPA 704
. .
, ,
( ),
, . 0 4,
0 4 .
28
158781, 1, 2011.
1:
( )
. .
! .
! .
!
.
: 0 , 1, 2, 3, 4.
2:
( )
: 0, 1 , 2 , 3, 4.
3: ()
( )
. .
. .
.
.
. .
.
: 0, 1, 2, 3, 4.
29
158781, 1, 2011.
4:
( )
()
W
(precrtano)
4.3
OX
5.1
ACID
ALK
COR
BIO
()
6.2
4.
, .
, .
.
,
. ,
,
.
, ,
. ,
.
,
.
,
,
. ,
,
.
,
( , . 101/05)
30
158781, 1, 2011.
2009. 2012.
( , . 32/09),
.
5.
, ,
,
( , . 72/06 84/06).
,
.
.
.
,
, , , ,
, , .
, ,
.
.
.
,
.
.
.
.
6.
, , , .
.
,
.
.
31
158781, 1, 2011.
7.
1. , , .
101/05.
2.
, . . 72/06.
3. , ,
http://www.minrzs.gov.rs/cir/index.php
4. NFPA, National Fire Protection Association, The authority on fire,
electrical, and building safety, NFPA 704 Standard System for the
Identification of the Hazards of Materials for Emergency Rasponse,
http://www.nfpa.org/aboutthecodes/AboutTheCodes.asp?DocNum=704
32
158781, 1, 2011.
,
, , ,
,
.
.
.
: , , , .
1.
.
.
, ADR- ,
, ,
.
ADR-
WP.15,
UN .
, .
,
,
.
33
158781, 1, 2011.
2.
2.1.
, .
, . .
( 50.000) 9 .
,
, ,
.
2.1.1.
(ADR),
:
- 1 - ,
6 ;
- 2 - , ,
;
- 3 - ;
- 4 - , , ;
- 5 - ;
- 6 - () ,
- 7 - ;
- 8 - () ;
- 9 - . [3, 4]
2.1.2. (a 3)
3,
:
- ;
- ;
- ;
-
- .
3 : , ,
, , , , , , , .
3 ADR-
:
- F - ;
- F1 - 61oC;
34
158781, 1, 2011.
- F2 - 61oC,
( );
- F - , ;
- F1 - , ;
- F2 - ();
- FTC - , , ;
- D - .
. , .
, ,
, , . ,
.
2.1.3. 3
3 , -
, .
.
.
.
, .
, , .
, .
.
.
,
, .
, , ,
.
.
:
- ;
-
- .
. ,
,
.
35
158781, 1, 2011.
,
.
,
,
:
- ;
- ;
-
- .
, , ,
.
, ,
.
,
:
- ;
- ;
-
- .
(, ,
).
,
( , .)
(
, ,
.).
, ,
, - -,
.
.
.
, ,
, - .
.
36
158781, 1, 2011.
, .
. .
.
,
,
. , ,
,
.
, .
- , ,
, ;
- ;
-
;
- , ,
, ,
;
- ;
- ;
-
;
- ;
-
;
- ,
,
;
- ;
- ;
- .
, ,
.
.
. ,
37
158781, 1, 2011.
, , .
, .
, .[4]
2.1.4.
, .
. ,
. .
,
.
, ,
,
, . ,
,
.
.
2.
, ,
, ( )
,
, , , .
: ( , ),
( ADR )
( ).
,
,
.
2.2.1.
1.
.
- -
- ADR;
- -
- RID;
- -
- ICAO - TI;
38
158781, 1, 2011.
- - IMDG;
- -
- ADN.
1:
2.2.2. DR
- ADR,
30.09.1957. .
ADR-,
, ,
.
.
39 . [4]
2.2.3.
, , . .
2009.
1990. .
2.2.4.
,
.
,
,
39
158781, 1, 2011.
.
, .
2.2.5.
ADR ,
, ( ,
)
.
2. 3
, 400/300 ,
15 mm.
,
.
3. 3
3.
--
,
. ,
,
.
40
158781, 1, 2011.
3.1.
, .
.
3.2.
:
.
-
, . [3,
4]
3.3.
, . :
1. ,
, ,
;
2. , , , . ( 22)
3.4.
:
,
,
.
,
:
1. ;
2.
, ., 20 .
4. ,
.
, ,
, ,
ADR,
.
41
158781, 1, 2011.
, ,
. ,
.
.
.
:
-
,
- ,
- ,
- ,
- (),
- .
, ,
,
, ,
.
,
, . ,
,
.
,
.
, .
,
, .
42
158781, 1, 2011.
,
. , ,
( )
.
5.
,
--, .
,
,
.
.
.
6.
1. ., ,
1. -, 1996.
2. . ., ., ., ., .,
., ., ,
, 2010.
3. ., ,
, 2004, . 18 - 25.
4. .,
, , 2005, . 16 -19, 120 -124.
5. .,
,
, 2007.
6. , " ",
.36/2009.
7.
, " ", . 53/2002.
8. , " ",
.101/2005.
9.
, " ", .21/2009.
10. http://www.unece.org/trans/danger/publi/adr/adr_e.html, 2010.
43
158781, 1, 2011.
,
- .
.
: , ,
1.
,
, . .
,
.
.
-
,
.
-- ( )
50% (
19%, 70%) [4].
,
2 .
.
44
158781, 1, 2011.
,
. ,
,
.
(International Labour Organization
- ILO) , ,
30% [2]. 250 ,
.
. 5-10%
, 2002/03 150.000 ,
2003/04 235 .
3%
.
200$
.
100 , ,
9 .
13.000$, 1.500.000 $ [3].
, 100.000 , , 12 , 6.000
.
,
.
2.
: , [4].
.
-
.
, . ,
.
-
.
45
158781, 1, 2011.
,
. , .
,
.
: ,
.
.
.
, , , .
,
, - .
( )
.
,
.
. , ,
.
.
( 1.)
1:
46
158781, 1, 2011.
, ,
.
3.
( ):
;
.
.
, .
-
, ,
, ,
, .
-
.
, , , ,
, .
,
33%.
.
- .
,
.
,
.
OHSAS (IS 18000).
. SHA (Occupational Safety and Health
Administration) [5]
..
.
.
47
158781, 1, 2011.
3.1.
.
, ,
, ,
.
-
, :
- 0,5 ,
0,3 ,
, ,
, , .;
- (
,
)
;
- ,
,
;
- , , (
) ,
, ,
;
- , , , . [1]
, ,
, (.
),
.
,
,
.
,
, .
48
158781, 1, 2011.
4.
.
.
,
.
.
(.
, ...),
(. , ...)
(.
.).
4.1.
-
. ,
( - 860 ).
.
.
Industrial truck association [6] ,
, 80 , 35.000
60.000 20.000 .
National Traumatic Occupational Fatalities (NTOF) 1530
1980. 2001. [3] .
, ( 2) , ,
.
26%
, 18%
, 14% , 14%
, 7%
, 7%
, 7%
, 3%
4% [7].
(
) (max. 16 km/h)
.
49
158781, 1, 2011.
. ,
, ,
.
2:
:
- ,
;
- ;
-
(
);
-
;
- ,
;
-
(
),
( );
- , ,
;
- ,
, (
, ).
50
158781, 1, 2011.
3:
,
60-75 cm
. ,
12%,
.
.
, .
50 mm.
,
(
),
.
4:
51
158781, 1, 2011.
4.2. -
, , ,
. ,
.
,
.
, .
,
. ,
.
"David Mac Collumna"
:
;
;
;
;
;
;
;
;
.
1000 (
), 15%
. 10.000
3% , 8%
, 20%
.
"Division of Occupational Safety and Health California of
Industrial Relations" DOSH [8]
01.01.1997. 31.12.1999. .
158 , 115 (73 %) , 16% je
, (, , ...)
.
"Japan Crane
Association" [ 9] 1987. 1992.
.
52%
.
52
158781, 1, 2011.
5:
.
"Occupational Safety and Health Administration (OSHA)"[5],
(87%)
, . National Safety
Council (NSC) [10],
90% -
.
45.000
-.
: (, , , ..),
(, , , ...)
.
.
.
.
53
158781, 1, 2011.
,
, , ,
.
, , ,
.
.
, , ,
.
4.3.
(
)
.
( , .)
, .
, ,
, .
,
, .
, , ,
. ( 6)
6:
,
.
,
.
54
158781, 1, 2011.
5.
,
,
.
.
, ,
,
.
.
. .
6.
1. , ., , ., , ., , ., , .,
, .: ,
, TEMPUS - JPHES 158781
Occupational safety and health degree curricula and lifelong learning,
2011.
2. www.ilo.org
3. www.cdc.gov
4. , ., , .: -
, -
, , ,
2010.
5. www.osha.gov
6. www.indtrk.org
7. , .: , ( ),
,
8. www.dir.ca.gov
9. www.cranenet.or.jp
10. www.nsc.org
55
158781, 1, 2011.
,
o
. ,
.
: , , .
1.
,
.
,
. ,
.
.
.
Current 49 [1],
1980. 151.000
. Bureau of Labor Statistics (BLS) [5]
20.000 . 1.600 2.000 (10%)
.
.
56
158781, 1, 2011.
2.
:
- ;
-
().
,
.
:
- ;
- ;
- ;
- ;
- .
:
- ;
- ;
- ;
- ;
- .
3.
.
, .
, , .
,
, .
,
.
.
, .
,
.
.
,
. , :
1. ,
;
57
158781, 1, 2011.
2. -
;
3. ;
4. ;
5. .
:
- ;
- ;
-
;
- .
:
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- .
1:
3.1.
.
:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
;
;
( );
;
;
.
58
158781, 1, 2011.
.
100mm ( )(.2).
,
6mm ( ).
.
.
.
3. je
.
:
- ;
- ;
- .
2:
3:
. , 4.
.
, , , .
,
,
.
. :
- ;
- ;
- ,
(. 5).
59
158781, 1, 2011.
4:
5:
, ,
.
.
. 0.5
(. 6).
(. 7).
.
60
158781, 1, 2011.
6:
7:
8:
.
(.9.).
9:
.
.
.
.
61
158781, 1, 2011.
3.2.
( ) ,
.
,
.
( ), ,
. :
- ;
- ;
- .
,
:
-
;
- ;
-
(. 12).
:
- ( );
- .
:
-
6mm. ,
(
),
(. 10).
10:
11:
62
158781, 1, 2011.
-
(. 11).
-
(. 12).
-
. ,
(.13).
12:
13:
-
(.14), .
.
.
,
(.15).
14:
15:
63
158781, 1, 2011.
.
, .
.
.
. ( )
.
.
.
16:
()
. ( ),
(), -.
. ,
.
() .
()
, .
()
(. 17).
.
.
.
(. 18).
64
158781, 1, 2011.
17:
18:
4.
. :
1. ;
2. .
.
:
-
;
- ;
- ;
- ;
- .
:
-
;
-
;
-
;
-
;
- .
65
158781, 1, 2011.
5.
1. Millar D.: Injuries and amputations resulting from work with mechanical
power presses,Current 49, DHHS (NIOSH) Publication No.87-107, Maz 22,
1987. P14
2. .: ,
, , 1982.
3. , ., ., .,:
, 14
.(16/17)
1-2/2003., .69-77.
4. .: , XU, , 1999.
5. www.bls.gov
66
158781, 1, 2011.
,
, ,
, . ,
, ,
, .
, .
,
,
,
.
: , , .
1.
(Light amplification stimulated emission of radiation), o
se () .
(solid-state), , , , dye
, .
, , ,
, , .
, , .
,
.
67
158781, 1, 2011.
, : [1]
-
;
-
, ()
(), , ;
-
.
.
2.
1:
, . :
, , , , .
: ,
, , ,
. ,
,
.
.
( )
.
68
158781, 1, 2011.
1.
Excimer
193-248nm
510 -310 W
He-Ne
632nm
()
<1W
Rubin
693nm
()
1104 - 4104W
100 - 200W
Nd-YAG
CO2
1,06m
10,6m
106 W
500 W
<5103W
2 - 2,2104W
, ,
, ,
,
,
0.2 108 W/cm2.
, ,
.
. :
,
CO2
(2, r, 2 ).[3]
. hardware software
,
, , .
3.
[7].
.
(.2)
69
158781, 1, 2011.
2.
,
( 780 1400 nm)
( 1,4 3,0 m)
, ,
( 3,0 m 1 mm)
, .
(> 1 kV),
.
,
.
,
.
, .
.
.
.
4.
, .
, ,
, .
70
158781, 1, 2011.
3:
:
1. ;
2. ;
3. ;
4.
5. .
(
).[1]
.
:
- 20 m2.
4-5 m2 15-20 m3 ;
- 1 W,
;
- 1 m,
, 1,2 m ;
- 0,8 m ;
- 0,4.
71
158781, 1, 2011.
. : ,
.
.
4:
5:
,
. ,
.
.
.
.
.
.
.
72
158781, 1, 2011.
, ,
, , , .
.
: ,
, ,
. .
. : ,
.
.
.
.
.
.
. ,
, .
.
5.
. ,
- ,
. .
,
.
, , , ,
, .
, ,
.
6.
1. , . , .13/2010
2. ., ,, .,
, 30
, , 2005.
3. ., .,
, 3. ,
, 79. 2010.
4. ., ., ,
, , , 1994.
73
158781, 1, 2011.
5. ., ., ., .
, ,
, , 1998.
6. . ,
, , , 1990.
7. . ,
, ,
, 1990.
8. Koechner, V., Solid State laser enginnering, Springer Scinece 2006, pp
706-712
9. , ,
, 1997.
10. ISO 9000, ,
1., , 1995.
11. . ,
, , , 1990.
12. JUS IEC 825-1, ,
, 1997.
74
158781, 1, 2011.
, ,
,
a
. .
: , , , , . , , .
1.
a .
, , a, , .
,
,
. o
, ,
. ,
, ,
.
.
,
75
158781, 1, 2011.
, ,
. , , ,
,
[1].
2. ,
2.1.
. , ,
a a
.
, ,
.
,
, . ,
,
(
),
,
. .
q,
[2].
. , , ( , .). , :
, , , .
,
.
,
(, , ).
. ,
(, , , ,
.),
.
. (
60-90%;
) 1:
76
158781, 1, 2011.
1:
,
,
( 2) [3,4].
, , , , .
- ,
- ,
, .
, , .
, ,
200
. ,
.
77
158781, 1, 2011.
2: ra
3.
,
, .
, .
/ . . . ,
.
, , ,
, [5].
:
;
;
;
;
;
.
3.1.
.
:
A q (1 2 )
78
(1)
158781, 1, 2011.
,
, 4 mm2.
203 mm.
10 mm2.
,
.
,
("
", . 43/66).
.
, , , .
,
0,1 0,2 kp/cm2.
.
3.2.
.
,
.
,
.
70%
. 90%
.
, , [7].
3.3.
106 .
.
79
158781, 1, 2011.
2:
3.4.
.
.
. .
, , [6].
3.5.
,
.
.
.
1 .
,
,
[7].
80
158781, 1, 2011.
3.6.
, , ,
.
3:
.
, ,
.
, .
4:
81
158781, 1, 2011.
.
a,
.
107 .
e ,
.
. ,
, . [7].
3.7.
, .
(). , -
( 5).
. ee .
0 V 1
.
-
. .
1
.
[8, 9].
5:
-
. ESD Co
. Floor materials and footwear voltage
measurement in combination with a person
[9].
- .
0 V.
82
158781, 1, 2011.
-
. Cordless wrist strap
,
.
. [10].
4.
,
IC , .
,
.
, :
: " " [8].
.
, ,
.
:
" ".
. .
, .
o ,
.
, , IC
.
:
.
6: ) , )
83
158781, 1, 2011.
5.
. ,
, ,
, ,
, .
, .
/
. . .
,
.
6.
1. A Critical Review of Epidemiologic Evidence for Work-Related Musculoskeletal Disorders of the Neck, Upper Extremity, and Low Back, edited by
B.P.Bernard, 1997. http://www.cdc.gov/niosh/docs/97-141/.
2. Dhogal (1986), Basic Electrical Engineering, Volume 1., Tata McGrawHill. p. 41.
3. Tolson, P., Assessing the safety of electrically powered static eliminators
for use in flammable atmospheres, Journal of Electrostatics, 11, pp. 57-69
(1981).
4. EC Directive 94/9/EC on the approximation of the laws of the Member
States concerning equipment and protective systems intended for use in
potentially explosive atmospheres, (1994.).
5. National Fire Prevention Association, NFPA 77-2000 Recommended
Practice on Static Electricity 2000 Edition, Quincy, MA, pp.32-33 (2000).
6. , " ", .
101/05.
7. Ion Systems, Virtual AC Intelligent Static Neutralizer for Hazardous
Locations, echnical literature, Windsor Locks (2000).
8. . Mooney, F. Rodriguez., The Flooring and Footwear System An
Important Part of any Electrostatic Discharge Control Program, 3M
Electronic Solutions Division, 2007.
9. ANSI/ESD STM97.2-2006 - Floor Materials and Footwear - Voltage
measurement in Combination with a Person.
84
158781, 1, 2011.
,
.
: , , .
COMMUNAL NOISE AS A FACTOR THREATENING
THE QUALITY OF WORK
AIMS AND OUTCOMES
The acquisition of appropriate levels of theoretical knowledge in the field of
noise in order to create conditions for dealing with the phenomenon as inevitable
companion of modern life for the safety of living.
Keywords: negative effects of noise, communal noise, protection at work.
1.
. ,
,
, .
1dB[1].
,
, .
, e
.
,
.
.
.
.
,
,
.
85
158781, 1, 2011.
2.
. ,
, . , (,
, , .) .
,
.
: " :
;
;
."
. ,
- .
()
.
. , ,
.
, (I0=10-12W/m2 10 W/m2)
,
1000Hz. (
), .
L 10 log
I
I0
dB ,
(1)
. 10dB 130dB.
( ), fon .
. 1000Hz
: fon LdB .
:
- (
, );
- (
)
- (
,
).
86
158781, 1, 2011.
(t1, t2 ):
t
1 2
I sr
, I sr
I (t )dt .
Leq 10 log
I0
t2 t1 t1
(2)
.
(, B, C, D)
, ''''',
.
,
,
1000Hz. dB(),
dB(B), dB(C), dB(D) [2].
3.
,
.
:
(,
, ,
, ,
, , )
( ,
, ,
, ).
.
4.
.
.
500
80 dB() [3].
,
, ,
.
1 dok su u 2 10m
.
3.
(SEL) 300m . 4
[4].
87
158781, 1, 2011.
1:
(dB(A))
90km/h
69 78
63 67
69 73
74 79
70 80
75 85
85 95
2: 10m
(dB(A))
90km/h
72 75
82 87
85 88
98 103
82 89
( )
70 75
3:
SEL(dB(A))
Boeing 707,DC-8
113.5
Boeing 727
112.5
Boeing 737,DC-9
110.0
Boeing 747
102.5
DC-10
100.0
Boeing 757
97.0
Boeing 767
96.7
Boeing CH-47C
99.2
Sikorsky S-64
93.2
Bell 212
89.0
Augusta A 109
89.7
88
158781, 1, 2011.
4:
. .
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
a;
;
.
,
,
.
.
.
. a,
o .
o (,
.).
,
,
.
,
, .
9. .
dB (A)
85
85
80
80
75
70
75
70
60
70
65
55
60
50
55
45
40
35
30
a .
b .
c ( ,
, , .)
4.1.
4.1.1.
. :
, , ,
, , ,
.
:
;
;
;
89
158781, 1, 2011.
;
() ;
,
.
. :
- ;
- ;
-
- .
80km/h (
70 dB() 95 dB()). 50km/h
[5].
.
.
[6].
.
:
(0-2)dB().
, [7].
4.1.2.
,
, , .
, ,
, .
9 (
) ,
89dB() 91dB(),
147 kW. ,
,
, ,
. ,
,
, .
9,
,
. 20%
( )
4,8 dB(), 20%
[5].
90
158781, 1, 2011.
4.2.
:
- ;
- ;
- ( )
- .
:
- ,
- , ,
-
- .
, ,
.
. .
. 30m -
90dB() .
7 dB().
,
, .
, 100dB() 30m
, .
( ),
.
. 20dB()
, .
4.3. ( )
. :
- ,
- ,
-
- .
.
. :
, .
91
158781, 1, 2011.
. ,
.
,
.
, , .
,
. .
(330m/s),
. , .
. :
, , . [8].
5.
,
. :
- ( , , , );
- ( )
- ( ).
: ,
, , ,
.
20 dB(). ,
,
100dB() 3m .
(
) .
,
.
.
, ,
[9].
6.
""
. , 79,2%
, 7,7%
, 5,2% , 7,9% .
36,6% , 18,3% ,
14,7% 24,6% .
92
158781, 1, 2011.
.
. ,
.
, .
:
; 90 dB()
10%, , , 15%,
20%.
(45-60) dB()
65 dB() . 70
dB() , (80-90) dB()
. 90dB().
. -
,
.
.
, ,
. ,
.
, .
.
,
. ,
, , ,
. 8 12
. 2-3 .
30dB 65dB , 65dB 90dB
;
90dB 120dB
. 120dB ,
, , ,
.
,
, .
7.
, ,
. ,
,
.
93
158781, 1, 2011.
.
( 4),
.
:
.
, .
, (
, ,
,
) .
75dB, 80dB.
. high by-pass ,
.
1200m.
, '' ''
.
,
, ,
.
.
.
, ,
.
: .
, , ,
( 1).
(15-30) dB.
,
, . (10-15) dB.
105 dB.
94
158781, 1, 2011.
,
- 7 dB.
,
.
,
.
, 1000
. . ,
.
.
.
1:
.
,
.
:
,
,
, . [10].
8.
.
, ,
.
95
158781, 1, 2011.
,
, .
.
12%
, 16% ''
'' ( 65 dB).
.
.
9.
1. . : ( , , 1991).
2. . , . , . : , ,
(, ,1982).
3. . , . :
( XV
III : ,
, 1995).
4.
, , . 21/92
5. G. Beara: ( , ).
6. Z. Zelvcer:Gradostroitelni aspekti zatiti ot uma- (
Moskva, 1979).
7. . :
(XXXI ETAN-a, , 1987).
8. www.fhwa.dot/gov: Highway Traffic Noisse in the Unated States Problem
and Response by US Department of Transportation Federal Highway
Adiministration.
9. Norton, M.P.,Karczub, D.G.:Fundamentals of Noise and Vibration Analysis
for Engineers (Cambridge University Press, 2003).
10. www. sluni aparati.com/hronina akustina trauma.htm.
96
158781, 1, 2011.
,
,
(
(. . 101/05)). ,
,
.
: ,
, .
1.
.
.
.
, ,
,
, ,
.
97
158781, 1, 2011.
.
,
1.1.
:
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
.
,
.
:
;
(, .);
( , , );
;
;
;
.
98
158781, 1, 2011.
,
, .
,
.
2.
, ,
, ,
, ...
,
.
:
,
x;
, , .,
,
.. 4 cm
.
, ,
.. ;
,
;
10 cm,
;
,
, : (
99
158781, 1, 2011.
);
, ,
; ;
.
0C
.
-
(
"" ), (
80 ) .
:
.
, , .
.
,
,
.
,
.
,
.
.
2.1.
, , ,
,
,
,
.
10 cm
20 cm .
.
100
158781, 1, 2011.
2.2. ,
.
, .
,
(, , ).
- .
2.3.
,
. -
.
2.4.
, . .
2.5.
:
, ,
, , ,
, , , , , , , , .
,
.
,
, .
, , ,
, .
,
,
.
,
.
101
158781, 1, 2011.
,
.
.
, ,
, ,
.
, , .
,
( , .)
.
.
,
.
.
,
,
.
,
,
.
.
, ;
.
2:
102
158781, 1, 2011.
, :
,
.
3.
,
,
.
, ,
.
,
,
.
, ,
,
.
4.
, ,
, ,
:
:
- (, )
4:
:
- ;
- ;
- ;
- "" .
5:
103
158781, 1, 2011.
:
- 85dB;
- 105 dB.
6:
:
- ,
;
-
;
- ;
- ;
- (
).
7:
:
- ;
- ;
- -5C;
- .
8:
104
158781, 1, 2011.
:
- ;
- ,
.
9:
:
- ;
- ,
10:
:
- .
.:
- ( ) "" ;
- (
).
11:
:
- ( );
- ( ,
I, 650V,
II, 650 V);
- ;
105
158781, 1, 2011.
- ;
- "" () ;
- ;
- ;
- ;
- .
12:
5.
( , , ,
, )
.
,
.
6.
1. , , .
101/2005.
2. , , . 72/2009
3.
, , . 72/2006.
4.
,
,.1/06.
5.
, ,
,.1/06.
6. .
106
158781, 1, 2011.
I.
1.
,
, ,
.
,
,
, .
2.
, ,
,
, .
3.
,
, , ,
.
4.
:
1)
,
,
;
2) ,
, ;
3)
;
4)
, , ,
, ;
107
158781, 1, 2011.
5)
,
;
6)
(
, , , , .)
;
7)
, , ;
8) :
(1) ,
,
( , , .),
(2) (, , , ,
.) ,
(3)
( , ,
, ,
.),
(4) ,
(, ,
,
.),
(5)
;
9) , ,
,
,
;
10) , , , ,
, , ,
, ,
, , ,
;
11)
;
12)
;
13) ,
;
14)
/
108
158781, 1, 2011.
;
15)
,
,
, ;
16)
,
,
;
17)
,
;
18)
, ,
( ),
,
;
19)
;
20)
;
21)
, ,
( : );
22)
, .
5.
:
1) ;
2) ,
(, ,
, .);
3) ,
;
4) ;
5)
(, .)
;
109
158781, 1, 2011.
6)
, ;
7)
, .
1. . 1), 2) , 4) 7)
, 3)
, 5) ,
6) - .
6.
,
( ),
, -
, , ,
.
II.
7.
, , -,
, ,
, /
, :
1) , ,
,
;
2) , ,
,
, ,
;
3) , , ,
,
,
;
4) , , , ,
,
;
5) ,
,
;
110
158781, 1, 2011.
6) ,
.
1.
.
III.
1.
8.
,
,
.
9.
.
.
,
.
, ,
,
, .
10.
.
11.
, ,
.
, , ,
,
, , ,
, ,
, .
111
158781, 1, 2011.
12.
:
1) ;
2) ;
3)
;
4) ,
,
,
;
5)
;
6)
;
7)
.
13.
.
.
,
.
.
14.
, ,
, .
- ,
1. .
15.
:
1)
;
2)
;
3)
,
,
;
112
158781, 1, 2011.
4) ;
5)
;
6)
;
7)
,
;
8)
;
9) ,
,
;
10)
.
, , (
),
.
1. 7)
.
16.
,
,
.
, ,
.
17.
/
, .
2.
18.
, ,
:
1) ;
2) ;
3) ,
.
113
158781, 1, 2011.
,
.
,
.
.
, , ,
, .
5.
.
5.
.
5. .
19.
,
.
1. ,
,
,
, /
.
. 1. 2.
.
3.
.
20.
.
21.
.
114
158781, 1, 2011.
22.
.
23.
,
.
24.
,
, :
1)
, , ,
, ,
- , ;
2)
, ,
.
,
1. 1) ,
.
, ,
. 1. 2. .
25.
, , ,
.
, 1. ,
, .
26.
,
,
.
3.
27.
, ,
115
158781, 1, 2011.
,
.
.
1.
, .
.
,
.
28.
.
.
.
29.
, ,
, ,
, .
30.
,
, ,
.
,
, , ,
.
,
18
, ,
.
116
158781, 1, 2011.
31.
,
,
,
, .
/
,
.
,
(, , .),
,
.
IV.
32.
, .
:
1) ,
;
2) ,
.
,
.
,
,
.
33.
:
1)
, ;
2)
, 43. ,
;
3)
, 27. 2.
, ;
117
158781, 1, 2011.
4) , ,
, ;
5)
.
1. ,
,
, .
2.
,
.
1. ,
,
.
34.
,
,
,
, .
1.
.
35.
,
,
,
.
,
,
.
.
36.
, ,
, ,
.
1.
, ,
,
,
.
118
158781, 1, 2011.
,
a .
V.
37.
.
.
, , ,
- , , ,
- ,
2.
.
,
( :
).
:
1) ,
2) , ,
3) ,
4) ,
5) ,
6) ,
7) .
38.
.
.
.
39.
, .
119
158781, 1, 2011.
40.
, :
1) ;
2) , ,
,
;
3)
;
4)
;
5)
;
6) ,
;
7)
;
8)
, ,
;
9)
;
10) ;
11) ,
;
12)
;
13)
.
1.
11) .
, 1. 11)
, ,
.
41.
.
1.
, :
1)
;
120
158781, 1, 2011.
2)
;
3)
;
4)
,
;
5)
;
6) ,
;
7)
;
8) ,
,
;
9) ,
;
10) .
2.
5)
, .
42.
,
.
,
.
2. ,
.
.
.
43.
,
.
121
158781, 1, 2011.
,
.
,
.
.
VI.
44.
( :
).
( : ).
50
,
.
,
,
.
45.
,
:
1) ;
2)
.
,
.
46.
, :
1)
;
2)
;
3) ,
.
,
.
122
158781, 1, 2011.
47.
, :
1) ;
2) ,
;
3)
.
48.
, ,
,
.
VII. ,
49.
:
1) ;
2)
;
3) ,
;
4) ;
5) ;
6) ;
7)
;
8) 50. .
1.
.
50.
, 24 ,
,
,
,
.
,
, ,
.
51.
,
,
123
158781, 1, 2011.
,
.
1.
.
,
.
52.
, , ,
,
, .
, ,
31.
,
.
53.
,
,
.
1.
, ,
.
,
.
VIII.
54.
.
1.
.
, 1.
.
1. .
55.
:
124
158781, 1, 2011.
1)
40. ;
2)
;
3) 2) .
56.
,
40. , ,
,
54.
.
,
,
.
,
54. .
. 1. 3.
.
.
1. 3. .
57.
:
1)
, 55. 1) ,
;
2)
, 55. 2) ,
;
3) 55. 3)
.
58.
. 55. 57. ,
.
IX.
59.
,
,
125
158781, 1, 2011.
, (
: ).
60.
:
1) ,
;
2)
;
3)
;
4) ;
5) ;
6)
;
7) ,
;
8) 54. ,
;
9)
. 55. 57. , ;
10) ,
,
;
11) -
;
12) , , ,
, .,
;
13)
;
14)
;
15) .
X.
61.
,
,
,
,
, .
126
158781, 1, 2011.
62.
,
.
, ,
, , -
, , ,
, - ,
,
,
.
63.
,
, , ,
, ,
., :
1) ,
;
2) ;
3) , , , ,
, .;
4) , .;
5)
, ;
6) , ,
,
;
7) ,
;
8) .
64.
, , :
1) ,
;
2)
, , ;
127
158781, 1, 2011.
3) ;
4)
;
5) ;
6) ,
.
65.
,
, ,
,
, 33. . 3. 4.
.
66.
,
,
,
.
,
,
, :
1) ;
2)
;
3)
;
4) ,
,
;
5)
;
6) ,
,
.
,
,
,
.
, .
128
158781, 1, 2011.
67.
,
,
- .
, .
.
, ,
.
68.
, ,
.
, ,
.
XI.
69.
800.000 1.000.000 ,
:
1)
/ ( 9. 1);
2)
,
( 11. 1);
3)
,
( 13. . 1. 2);
4) ,
,
( 14);
5)
( 15. 1. 1);
6)
( 15. 1. 2);
7)
,
,
( 15. 1. 3);
8)
( 15. 1. 4, . 27, 28. 29);
9)
( 15. 1. 5);
129
158781, 1, 2011.
10)
( 15. 1. 6);
11)
,
( 15. 1.
7);
12)
( 15. 1. 8);
13) ,
,
( 15. 1. 9);
14)
( 15. 1. 10);
15)
( 16. 1);
16) , ,
( 16. 2);
17) /
( 17);
18)
,
,
( 18. 1);
19) ,
, ,
( 18. 2);
20) ,
,
( 19);
21) ,
, (
21);
22) , ,
( 22);
23) ,
( 23 );
130
158781, 1, 2011.
24) ,
,
( 24.
. 1. 2);
25)
,
( 26);
26) ,
, ,
( 37. . 1. 2);
27)
( 37.
4);
28)
, ( 43. 1);
29)
,
,
( 43. 3);
30) , 24 ,
, ,
,
( 50. 1);
31) ,
,
( 50. 2);
32) ,
,
,
, ,
,
( 64);
33)
( 68.
1).
400.000 500.000
1. .
40.000 50.000
1. , .
131
158781, 1, 2011.
70.
600.000 800.000
:
1)
( 20);
2) , ,
,
( 30. . 1. 2);
3) , 18
, ( 30. 3);
4) , ,
, ,
( 31. 1);
5) /
( 31. 2);
6)
,
,
( 31. 3);
7)
33. 1. ( 33. 4);
8)
( 38. 1);
9) ,
, ( 39);
10)
( 44);
11) ,
( 45.
1);
12) ,
,
,
,
( 47);
13) ( 49);
132
158781, 1, 2011.
14)
,
( 51. 3).
200.000 300.000
1. .
30.000 40.000 1.
, .
71.
100.000 150.000
,
( 68.
2).
50.000 100.000
1. .
30.000 50.000
1. , .
72.
400.000 600.000
( 41. 2.
5).
20.000 30.000
1. .
73.
400.000 600.000
:
1)
( 15. 3);
2) 40.
, ( 55. 1);
3)
, ( 55.
2).
200.000 300.000
1. 2. .
20.000 30.000
1. ,
, ( 55. 3),
.
133
158781, 1, 2011.
74.
20.000 50.000
( 40).
75.
10.000 20.000
:
1) ,
( 35);
2) , ,
, , ,
( 36. 1).
XII.
76.
, ,
,
,
.
77.
. 15. 2, 18. . 4, 6. 7, 43. 2, 49.
2. 51. 2. :
1) ,
, ,
,
(" ", 13/00);
2) ,
, ,
(" ", 7/99);
3) ("
", 31/92);
4) ("
", 2/92);
5)
(" ", 23/92);
6)
(" ", 2/92);
134
158781, 1, 2011.
7)
(" ", 7/99);
8)
(" ", .40/01
53/01).
78.
, ,
() :
1)
(" ", 2/83);
2)
(" ", 19/85);
3)
(" ", 19/85);
4)
(" ", 25/87);
5)
(" ", 29/87);
6)
(" ", 33/88);
7)
(" ",
51/88);
8)
,
(" ", 21/89);
9)
(" ", 53/97).
79.
, ,
(), :
1)
(" ", . 16/47, 18/47 36/50), . 26. - 32, .
50. - 75, . 78. - 86, . 88. - 99, . 104. - 151. . 184. - 186;
2)
(" ", 56/47);
3)
(" ", 56/47);
4)
, , ("
", 69/48), . 58. - 61;
135
158781, 1, 2011.
5) -
- ("
", 55/50) - 9;
6)
(" ", 36/58);
7) - (" ", 14/64);
8)
(" . ",
48/65);
9)
(" ", 55/65);
10)
(" ", 55/65);
11)
(" ", 17/66);
12)
(" ", 23/66);
13)
(" ", . 6/67, 29/67, 27/69,
52/90 6/92);
14)
(" ", . 26/88 63/88);
15) ,
("
", 23/67);
16) ("
", 34/68);
17) ,
("
", 41/68);
18)
(" ", 35/69);
19)
(" ", 55/69);
20)
, (" ",
47/70);
21)
("
", 21/71);
22)
(" ", 18/91);
136
158781, 1, 2011.
23)
(" ", 21/92).
80.
13. . 1. 2.
13. 4. .
81.
(" ", . 42/91, 53/93, 67/93, 48/94 42/98).
82.
"
".
137