Janneke Kops

1662522
Opdracht lied luisteren muziek
Niveau: groep 8
Nummer: De Dodenrit
Artiest: Drs. P.
YouTube link: https://www.youtube.com/watch?v=rAaL1pO3qAw
1. Het muziekstuk heb ik drie keer beluisterd, waarbij ik de eerste keer heb gelet op de tekst van het
nummer, de tweede keer op de snelheid waarop de zanger zingt, en de derde keer op de
verschillende instrumenten en de vorm van het nummer. Er wordt bij dit nummer gestimuleerd om
met name goed te luisteren naar de tekst, en de muziek vervolgens aan de tekst te koppelen. Het lijkt
mij het beste om de kinderen het nummer eerst een keer te laten horen. Tijdens het luisteren
kunnen de kinderen de vragen die ze denken te weten, beantwoorden. Ze kunnen dan zelf kiezen
welke vragen ze als eerst beantwoorden. Sommige kinderen luisteren namelijk de eerste keer dat ze
het nummer horen vooral naar de tekst, terwijl anderen zich bijvoorbeeld erg concentreren op de
aanwezige instrumenten. Hierna wil ik het nummer in stukken laten horen, zodat ze zich echt op alle
onderdelen van het lied concentreren. Door middel van de vragen kunnen ze zich verdiepen in het
nummer, zowel inhoudelijk als muzikaal.
2. Ik denk dat de kinderen vooral zullen luisteren naar het verhaal dat wordt verteld in het nummer.
Doordat het een luisterlied is, nodigt het ook wel uit tot het luisteren naar en nadenken over het
verhaal. Ze zullen waarschijnlijk ook geschokt zijn door de gebeurtenissen in het vertelde verhaal.
Het is daarom goed om ze over de gebeurtenissen in het verhaal na te laten denken. Ze kunnen na
deze les met elkaar in gesprek over wat zij in de situatie waar het gezin in zit, zouden doen.
Door ze ook vragen te laten beantwoorden over de instrumenten en de bouw van het nummer, wil ik
de kinderen laten zien dat die onderdelen ook bijdragen aan het verhaal. Door bijvoorbeeld in het
begin van het nummer geluiden van wolven te laten horen, bouw je spanning op en krijgt de
luisteraar een beeld van bij wat er verteld wordt. Wanneer je alleen vertelt dat er wolven zijn, zorgt
dat voor veel minder spanning dan wanneer dit ondersteund wordt met geluiden van wolven.
3. Ik wil de kinderen eerst een aantal vragen over het nummer laten maken. Deze vragen gaan over
de inhoud, de opbouw en de muzikale ondersteuning van het nummer. Zo hoop ik dat ze zich goed
verdiepen in het nummer, en daardoor goed begrijpen waar het nummer over gaat. Hierna wil ik
klassikaal of in groepjes een aantal vragen maken, deze vragen zijn moeilijker dan de vragen die ze
zelf mogen maken. Door deze vragen klassikaal of in groepjes te maken, kunnen de kinderen elkaar
helpen en samen tot een antwoord komen. Na het bespreken van de vragen wil ik als daar tijd voor is
de kinderen een striptekening laten maken van het verhaal. Ze kunnen hierbij door middel van hun
creativiteit laten zien dat ze het verhaal begrijpen. Mocht er voor deze opdracht geen tijd zijn tijdens
de muziekles, dan zou dit ook als opdracht tijdens de eerstvolgende tekenles gebruikt kunnen
worden.
4. De kinderen analyseren het nummer door middel van het beantwoorden van vragen. Ook moeten
ze aandachtig naar de tekst luisteren. Bij de laatste opdracht creren ze een striptekening. Ze creren
zelf een beeld bij het vertelde verhaal, en weergeven dat beeld door middel van een striptekening.
5. De kinderen maken de eerste vragen individueel, zodat ze allemaal op hun eigen tempo een goed
beeld krijgen van het verhaal. De vragen hierna maken de kinderen klassikaal of in groepjes, zodat ze
met elkaar kunnen overleggen, en samen tot een antwoord kunnen komen. De tekening maken ze
individueel. Ik heb bewust gekozen voor een creatieve verwerking. Hierdoor kunnen de kinderen het
beeld dat ze hebben bij het nummer goed weergeven. Dit gaat door te tekenen vaak beter dan

Janneke Kops
1662522
wanneer ze het beeld dat ze hebben bij het verhaal in woorden moeten vertellen. De vragen die de
kinderen beantwoorden zijn allemaal gesloten vragen, hierdoor begrijpen ze het lied beter na het
maken van de vragen. De laatste opdracht, het maken van een striptekening, is een creatieve
opdracht zodat de kinderen de inhoud en sfeer ervaren op een kunstzinnige manier. Ook moeten de
kinderen het lied koppelen aan de afbeelding die op het bord staat.
6. Het is mogelijk om het tweede deel vragen in groepjes te maken. Je maakt dan gebruik van
coperatief leren. Dit is echter niet noodzakelijk; de opgaven zijn ook goed individueel of klassikaal te
maken. Het is beter om het eerste deel van de vragen en de striptekening individueel te laten maken,
omdat het goed is dat de kinderen een eigen beeld vormen van het nummer en daarbij niet
benvloed worden door medeleerlingen.
7. Als opening van de opdracht lijkt het me leuk om op het bord een plaatje te laten zien van een
trojka met op de achtergrond een besneeuwd bos. Hierdoor krijgen de leerlingen voordat we aan de
les beginnen al een beeld bij het verhaal. Aan de hand van dit plaatje kan je met de leerlingen een
kort gesprekje voeren over wat er te zien is op het plaatje en waar en wanneer een situatie zoals
afgebeeld op het plaatje zich afgespeeld kan hebben. Hierna kan je de leerlingen het lied laten horen.
8. Als nabespreking wil ik eerst klassikaal de beantwoorde vragen bespreken. Hierna mogen
leerlingen de striptekening maken. Als de leerlingen de striptekeningen gemaakt hebben, is het leuk
om deze tekeningen in groepjes te laten bespreken. De leerlingen kunnen dan binnen hun groepje
elkaars tekeningen vergelijken en daardoor samen goed een beeld vormen van het vertelde verhaal.
9 en 10. Ik heb het broertje van een vriendin (11 jaar) de opdracht laten maken. Hij vond het een erg
leuke opdracht, en was vooral erg enthousiast over de striptekening die hij mocht maken. In eerste
instantie had ik nog een vervolgopdracht bedacht voor de volgende les. (Het vergelijken van De
Dodenrit van Drs. P. met het nummer Van Wisjni naar Wosjni van Ja Zuster Nee Zuster). Het
jongetje dat de opdrachten gemaakt heeft, vond dat het na het maken van de striptekening wel
genoeg was. Hij had zich toen al lang genoeg in het nummer verdiept, en vond het daarom niet zo
leuk om het nog te vergelijken met een ander nummer. Daarom heb ik besloten deze
vervolgopdracht niet verder uit te werken.
De opdracht Lied Luisteren:
Als opening van de les kan je op het bord een plaatje laten zien van een familie op een trojka, met op
de achtergrond een besneeuwd bos. Hierdoor krijgen de leerlingen voordat we aan de les beginnen
al een beeld bij het verhaal. Aan de hand van dit plaatje kan je met de leerlingen een kort gesprekje
voeren over wat er te zien is op het plaatje en waar en wanneer een situatie zoals afgebeeld op het
plaatje zich afgespeeld kan hebben. Hierna kan je beginnen aan de luisteropdracht.
-

Laat de kinderen het lied 1 keer horen, vertel ze van tevoren dat het lied erg snel gaat en dat
ze zich dus goed moeten concentreren. Ze mogen hierbij al proberen de vragen die ze
denken te weten, te beantwoorden.
Laat de kinderen deel 1 horen en ze de bijbehorende vragen beantwoorden.
Laat de kinderen deel 2 horen en ze de bijbehorende vragen beantwoorden.
Laat de kinderen deel 3 horen en ze de bijbehorende vragen beantwoorden.
Hierna laat je het lied nog een keer helemaal horen. Hierbij kunnen ze de vragen die ze nog
niet gemaakt hadden alsnog beantwoorden, en alvast nadenken over de algemene vragen.
Vervolgens maak je klassikaal of in groepjes de algemene vragen. Deze zijn wat moeilijker, en
daarom is het goed om deze niet individueel te laten maken.

Janneke Kops
1662522
-

Bespreek daarna samen met de kinderen al de vragen en bespreek wat de tekening op het
bord (die je aan het begin van de les hebt laten zien) met het lied te maken heeft. Je kan het
lied hierna nog een keer laten horen als afsluiting.
Als afsluitende opdracht (of misschien als opdracht voor de tekenles van die week) kan je de
kinderen een striptekening laten maken van het verhaal dat verteld wordt in het lied. De
gemaakte striptekeningen mogen de leerlingen daarna in groepjes bespreken. De leerlingen
kunnen dan binnen hun groepje elkaars tekeningen vergelijken en daardoor samen goed een
beeld vormen van het vertelde verhaal.

Deel 1: Van het begin tot en met: Men ziet de flinke eetlust die hun uit de ogen straalt (1.56)
Deel 2: Van eind deel 1 tot en met: Nog zesendertig werst en in blauw geruite kiel (3.45)
Deel 3:Van eind deel 2 tot het eind van het lied. (5.12)
1. Door welk land reizen de mensen in het lied? En naar welke stad reizen ze?
Rusland, Siberi. Ze reizen naar Omsk.
2. Over welke dieren wordt verteld?
Leeuwen, wolven en paarden.
3. Wat vertelt de zanger over de wolven?
Het is een hele massa, ze lopen snel, ze lopen op vier poten, ze kijken heel gemeen, ze hebben
grote tanden en ze stralen een flinke eetlust uit.
4. Hoe zorgt de zanger ervoor dat de zinnen in de tekst elkaar leuk opvolgen?
De laatste klank van de eerste zin uit het couplet rijmt op de laatste klank van de tweede zin
uit het couplet.
Deel 2:
5. Hoeveel kinderen hebben de ouders?
Vier.
6. Wat zij de namen van de kinderen?
Natasja, Sonja, Igor en Pjotr.
7. In welke volgorde worden de kinderen opgegeten door de wolven?
Pjotr, Sonja, Igor, Natasja.
8. Over alle kinderen wordt iets verteld, ze hebben allemaal een soort van talent. Schrijf de
namen van de kinderen op, met daarachter hun talent.
Pjotr = eetbaarheid, Sonja = heeft een mooie alt (eventueel bespreken wat een alt is), Igor =
speelt viool, Natasja = is goed op school.
Deel 3:
9. Wat gebeurt er met de moeder?
Wordt van de slee gegooid door de vader, en opgegeten door de wolven.
10. Wat doen de vader en de moeder als alle kinderen door de wolven opgegeten zijn?
Ze zingen een duet.
11. Wat gebeurt er met de vader?
Hij maakt een sprong van blijdschap omdat hij er bijna is, en verliest daarbij zijn evenwicht.
Hierdoor valt hij van de slee en wordt alsnog opgegeten door de wolven.
12. Waarvan maakt de zanger gebruik op het eind van het lied?
Hij rijmt op aar.

Janneke Kops
1662522
13. Het lied eindigt met: Leve onze goede Tsaar!. Wat is een Tsaar?
De keizer van Rusland.
Algemene vragen:
14. Wat is in het lied het belangrijkst, de muziek of de tekst?
De tekst. De muziek ondersteunt de tekst.
15. Welke instrumenten hoor je?
Piano, drumstel, viool, fluit, basgitaar.
16. De muziek ondersteunt in dit lied vaak de tekst (dit heet ook wel tekstuitbeelding). Er zijn
gebeurtenissen uit de tekst die je terug hoort in de muziek. Geef hiervan een voorbeeld.
Het wolvengehuil maakt de komst van de wolven spannender.
Op spannende stukken gaat de muziek sneller.
De zanger zingt op spannende stukken op een spannendere toon. Wanneer de vader
opgelucht is omdat hij bijna bij Omsk is, zingt de zanger opgelucht.
Na het bespreken van vraag 16 kan je de kinderen vertellen dat dit lied een luisterlied is. Bij een
luisterlied is de tekst belangrijker dan de muziek, en vertelt de tekst een verhaal.

Als afsluiting zou je met de kinderen de situatie waarin het verhaal zich afspeelt, kunnen bespreken.
Je zou je dan samen met de kinderen wat kunnen verdiepen in Rusland. Het is ook leuk om je na de
muziekles met de aardrijkskundeles of geschiedenisles te verdiepen in Rusland.
(Dit heb ik na de feedback van Mitchell toegevoegd)
Deze opdracht heb ik na de feedback geschrapt:
17. Als opdracht voor de volgende muziekles zou je De Dodenrit kunnen vergelijken met het
nummer Van Wisjni naar Wosjni van Ja Zuster Nee Zuster. De vertelde verhalen in deze
liedjes komen veel overeen, maar eindigen heel anders. Het is leuk om de verschillen tussen
de verhalen te vergelijken, en met de kinderen te bespreken wat zij zouden doen in een
soortgelijke situatie. Ook is de muzikale opbouw van beide nummers heel verschillend. De
Dodenrit is een luisterlied, dus de tekst staat centraal. Van Wisjni naar Wosjni is geen
luisterlied, en hierin staat de muziek centraal.

De Dodenrit Drs. P.
(Deel 1:)
We rijden met de trojka door 't eindeloze woud
Het vriest een graad of dertig, het is winter en vrij koud
De paardenhoeven knersen in de pasgevallen sneeuw
't Is avond in Siberi en nergens is een leeuw
We reizen met de kinderen, al zijn ze nog wat jong
Door 't eindeloze woud waarover ik zo-even zong
Een lommerrijk en zeer onoverzichtelijk terrein
Waarin men zich gelukkig prijst dat er geen leeuwen zijn

Janneke Kops
1662522

We zijn op weg naar Omsk, maar de weg daarheen is lang

En daarom vullen wij de tijd met feestelijk gezang
Intussen gaat zich iets bewegen in de achtergrond:
Iets donkers en iets talrijks en het lijkt me ongezond
Ze zijn nog vrij ver achter ons, ik zie ze echter wel
Het is een hele massa en ze lopen nogal snel
En door ons achterna te lopen halen zij ons in
Wat onvoordelig uit kan pakken voor een jong gezin
De donkere gedaanten zijn bijzonder vlug ter been
Ze lopen op vier poten, en ze kijken heel gemeen
Ze hebben grote tanden, dat is duidelijk te zien
Het zijn waarschijnlijk wolven en kwaadaardig bovendien
Al is de toestand zorgelijk, ik raak niet in paniek
Ik houd de moed erin door middel van de volksmuziek
We kennen onze bundel en we zingen heel wat af
Terwijl de wolven nader komen in gestrekte draf
Het is van hier naar Omsk nog een kleine honderd werst
't Is prettig dat de paarden net vanmiddag zijn ververst
Wel jammer dat de wolven ons toch hebben ingehaald
Men ziet de flinke eetlust die hun uit de ogen straalt
(Deel 2:)
We doen heel onbekommerd en we zingen continu
Toch moet er iets gebeuren onder moeders paraplu
En zonder op te vallen overleg ik met mijn vrouw
"Wie moet er aan geloven," vraag ik, "Toe, bedenk eens gauw"
"Moet Igor het maar wezen?", "Nee, want Igor speelt viool"
"Wat vind je van Natasja?", "Maar die leert zo goed op school!"
"En Sonja dan?", "Nee, Sonja niet, zij heeft een mooie alt"
Zodat de keus tenslotte op de kleine Pjotr valt.
Dus onder het gezang pak ik het ventje handig beet
Daar vliegt hij uit de trojka met een griezelige kreet
De wolven hebben alle aandacht voor die lekkernij
Nog vierentachtig werst en o, wat zijn wij heden blij
We mogen Pjotr wel waarderen om zijn eetbaarheid
Want daardoor raken wij die troep voorlopig even kwijt
Zo jagen wij maar voort als in een gruwelijke droom
Ajo ajo ajo al in die hoge klapperboom
Daar klinkt weer dat gehuil en onze hoop is weer verscheurd
De wolven zijn terug en nu is Sonja aan de beurt

Janneke Kops
1662522
Daar gaat het arme kind, zij was zo vrolijk en zo braaf
Nog achtenzestig werst en in Den Haag daar woont een graaf
Ik zit nog na te peinzen en mijn vrouw stort menig traan
En kijk daar komen achter ons de wolven al weer aan
Dus Igor, 't is wel spijtig maar jij wordt geen virtuoos
Nog tweeenvijftig werst en daar was laatst een meisje loos
Nu Igor is verwijderd hebben wij weer even rust
Maar nee, daar zijn de wolven weer, op nog een part belust
De doodskreet van Natasja snijdt ons pijnlijk door de ziel
Nog zesendertig werst en in blauwgeruite kiel
(Deel 3:)
Mijn vrouw en ik zijn over, dus we zingen een duet
En als 't even mee wil zitten halen we het net
Helaas, ik moet haar afstaan aan de hongerige troep
Nu nog maar twintig werst en Hoeperdepoep zat op de stoep
Ik zing nu weer wat lustiger want Omsk komt in zicht
Ik maak een sprong van blijdschap en verlies mijn evenwicht
Terwijl de wolven mij verslinden, denk ik "Dat is pech
Ja Omsk is een mooie stad, maar net iets te ver weg"
(Trojka hier, trojka daar)
Ja, je ziet er veel dit jaar
(Trojka hier, trojka daar)
Overal zit paardehaar
(Trojka hier, trojka daar)
Steeds uit voorraad leverbaar
(Trojka hier, trojka daar)
Zachtjes snort de samovaar
(Trojka hier, trojka daar)
Met een Slavisch handgebaar
(Trojka hier, trojka daar)
Doe het zelf met naald en schaar
(Trojka hier, trojka daar)
Is dat nu niet wonderbaar
(Trojka hier, trojka daar)
Twee halfom en een tartaar
(Trojka hier, trojka daar)
Een liefdadigheidsbazaar
(Trojka hier, trojka daar)
Hulde aan het gouden paar
(Trojka hier, trojka daar)
Foei hoe suffend staat gij daar
(Trojka hier, trojka daar)
Moeder is de koffie klaar
(Trojka hier, trojka daar)

Janneke Kops
1662522
Kijk daar loopt een adelaar
(Trojka hier, trojka daar)
Is hier ook een abattoir
(Trojka hier, trojka daar)
Basgitaar en klapsigaar
(Trojka hier, trojka daar)
Flinkgebouwde weduwnaar
(Trojka hier, trojka daar)
Leve onze goede Tsaar!