MKO (ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ)

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

ΤΟΥ
ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ «ΕΛΛΑΣ»

ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΓΕΩΜΥΘΟΤΟΠΟΥΣ

ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ
ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ – ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ- ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ..............................................................................................................2-17
Α. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ................................................................................ 18
Β. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ.............................................................................................. 19
Γ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ....................................................................................... 20
1. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ Δ . Δ . ΦΙΛΙΑΔΩΝΟΣ
ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΟΜΟΚΟΥ...................................................................................... 21
2. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΤΗΡΙΟΥ ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΟΥ
ΥΛΙΚΟΥ - ΦΥΣΙΚΗΣ και ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ
ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ Δ.Δ. ΑΥΛΑΚΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΤΥΛΙΔΑΣ. ............................... 22
3. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΩΝ ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ ΧΩΡΩΝ ΘΕΑΣΗΣ 23-24
4. ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΧΘΙΑΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΕΝΙΠΕΑ . ΚΑΙ
ΧΩΡΟΥ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΠΑΝΑΓΙΑ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ.................................... 25
5. ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΣΚΟΥΡΤΣΟΡΡΕΜΜΑ (ΑΡΧΑΙΟΣ
ΤΑΡΤΑΡΟΣ) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ Δ.Δ. ΜΕΛΙΤΑΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΟΜΟΚΟΥ ...... 26
6. ΑΝΑΠΛΑΣΗ του ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΝΤΡΙΣΤΕΛΟΡΡΕΜΜΑ (ΑΡΧΑΙΟΣ
ΑΧΕΛΩΟΣ) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ Δ.Δ. ΑΥΛΑΚΙΟΥ ΚΑΙ ΛΟΓΓΙΤΣΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ
ΣΤΥΛΙΔΑΣ .................................................................................................. 27
7. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΧΩΡΩΝ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ,ΚΑΘΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ
ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕΩΝ ΠΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΜΕ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΥΨΗΛΗ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑ
(ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ) ................................................................................... 28
8. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ........................................................................................ 29
9. ΣΗΜΑΝΣΗ ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ - ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ.................................................. 30
10....................................................................................................ΣΥΛΛΟ
ΓΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ................................................ 31
11....................................................................................................ΕΝΕΡΓ
ΕΙΕΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ............................................................ 32
12....................................................................................................ΠΡΟΜ
ΗΘΕΙΕΣ- ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ...................................................................................... 33

1
 MKO (ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ)

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

ΤΟΥ
ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ «ΕΛΛΑΣ»

ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΓΕΩΜΥΘΟΤΟΠΟΥΣ

ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ
ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ – ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ- ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ
ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σήμερα γνωρίζουμε ότι πολλά από τα θεωρούμενα, κατά το παρελθόν, ως
μυθικά γεγονότα, αποδείχτηκε ότι αντιστοιχούν σε ιστορικά γεγονότα που έλαβαν
χώρα σε πραγματικούς τόπους. Ο επιστημονικός κλάδος που ασχολείται με την
ερμηνεία της Μυθολογίας σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον και τις κλιματικές
συνθήκες, που επικρατούσαν κατά την μυθολογική περίοδο, είναι η Γεωµυθολογία.
Μερικά από τα παραδείγματα Γεωμυθολογικών ερμηνειών είναι αυτά του
Κατακλυσμού του Δαρδάνου, του Κατακλυσμού του Δευκαλίωνα, του Ηρακλή και
του Λίχα κ.α.
Εδώ και πέντε χρόνια έχει ιδρυθεί το Εθνικό Θεματικό Δίκτυο, του Κ.Π.Ε.
Στυλίδας, «Γεωπεριβαλλοντικά – Γεωμυθολογικά Μονοπάτια» με μια ευρεία
θεματολογία, που μεταξύ των άλλων περιλαμβάνει:
1. Μεταβολές στη μορφή του περιβάλλοντος ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ, ΠΟΥ
ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΠΙΘΑΝΟΝ ΝΑ ΣΥΜΒΟΥΝ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ.
2. Τους μύθους, θρύλους και τις παραδόσεις, δηλαδή την προσπάθεια ερμηνείας
φαινομένων σε εποχές που η επιστημονική γνώση δεν ήταν επαρκής για
εξήγησή τους.
3. Τη χάραξη γεωπεριβαλλοντικών - γεωμυθολογικών μονοπατιών, τα οποία,
εκτός των άλλων, οδηγούν στη συνειδητοποίηση ότι ο ίδιος τόπος που
κατοικούμε σήμερα, κατοικήθηκε συνεχώς από την προϊστορική εποχή και οι
άνθρωποι που τον κατοίκησαν έδειξαν, μες στους αιώνες, σεβασμό στο
περιβάλλον, παρακαταθήκη που οφείλουμε κι εμείς να ακολουθήσουμε.

Γενικότερα δείχνοντας ότι το περιβάλλον δεν μένει σταθερό αλλά μεταβάλλεται

(άλλοτε περιοδικά και γραμμικά και άλλοτε απρόβλεπτα και καταστροφικά),
προσπαθούμε να εστιάσουμε σε όλα τα θέματα που αφορούν τις σημερινές
περιβαλλοντικές αλλαγές και τον τρόπο που η ανθρωπότητα, σήμερα, επεμβαίνει και
τροποποιεί το περιβάλλον.
Η ιδιαίτερη προσοχή που δίνουν οι μαθητές και συνοδοί εκπαιδευτικοί μας
ώθησε να προτείνουμε και να περιγράψουμε μια πρόταση εναλλακτικού
εκπαιδευτικού-πολιτισμικού τουρισμού με καινοτόμες δραστηριότητες.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
"...Στην αρχαία ελληνική Γραμματεία και ιδιαίτερα στα παλαιότερα κείμενα,
όπως είναι τα Ομηρικά έπη, οι έννοιες Λόγος και Μύθος ταυτίζονται. Σε ό,τι μας
αφορά, ο Μύθος, είναι ο Λόγος που περιγράφει την απώτατη προϊστορία, και μάλιστα
με έναν ιδιαίτερα ποιητικό τρόπο, που εμπεριέχει και ένα πλήθος συμβολισμών. Η
γνώση της μακρινής αυτής εποχής, που έχει χαρακτηριστεί ως Μυθολογική, προέρχεται
από μία παράδοση που αρχικά ήταν προφορική και περιλάμβανε μια ποικιλία
2
διηγήσεων των ανθρώπων που πρωτοκατοίκησαν αυτόν τον τόπο, αναφορικά με τις
δραστηριότητες των προπατόρων τους, των θεών και των ηρώων τους.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι πολλά από τα θεωρούμενα κατά το παρελθόν ως μυθικά
γεγονότα, δηλαδή ως προϊόντα φαντασίας και μη αληθινά, αποδείχτηκε ότι
αντιστοιχούν σε ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα σε πραγματικούς τόπους. Η
ανακάλυψη της Τροίας, των πολύχρυσων Μυκηνών, της Τίρυνθας, κλπ., ήταν
αδιάψευστα τεκμήρια που προσέδωσαν την απαιτούμενη ιστορική διάσταση στην
Ιλιάδα του Ομήρου.
Στον τομέα αυτό, συνεισφέρουν και οι διάφοροι κλάδοι των γεωεπιστημών,
εφαρμόζοντας σύγχρονες μεθόδους έρευνας του πρόσφατου γεωλογικού παρελθόντος
και έτσι επιβεβαιώνουν και ενίοτε μάλιστα χρονολογούν γεγονότα, τα οποία συνδέονται
με φυσικογεωλογικές διαδικασίες και τα οποία προηγουμένως είχαν χαρακτηριστεί
μυθικά..."

Τι είναι η Γεωµυθολογία
Γεωµυθολογία είναι ο επιστηµονικός κλάδος που ασχολείται με την ερμηνεία
της Μυθολογίας σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον (γεωπεριβάλλον) και τις
κλιματικές συνθήκες που επικρατούσαν κατά την μυθολογική περίοδο. (Mariolakos
2006, Μαριολάκος 2001). Πολλές και δραματικές ήταν και οι αλλαγές στις
φυσικογεωγραφικές και περιβαλλοντικές συνθήκες κατά την μακρά περίοδο της
Προϊστορίας.

Εικόνα 1: Η Ευρώπη κατά το μέγιστο ανάπτυξης των παγετώνων πριν 18.000 έτη
Ο Ελλαδικός χώρος εμφάνιζε μεγάλη σεισμική και ηφαιστειακή ανησυχία και έντονες
γεωμορφολογικές μεταβολές λόγω των κλιματολογικών διακυμάνσεων. Κατά την
τελευταία ψυχρή κλιματική περίοδο (παγετώδη) το μεγαλύτερο τμήμα της κεντρικής
και Βόρειας Ευρώπης ήταν καλυμμένο από στρώμα πάγου μεγάλου πάχους (σε κάποια
σημεία του ξεπερνούσε τα 3.000 μέτρα). Η δέσμευση τεράστιων ποσοτήτων ύδατος
στους παγετώνες, είχε ως αποτέλεσμα η στάθμη της τότε θάλασσας να βρίσκεται 125
μέτρα χαμηλότερα από τη σημερινή. (Moerner 1971, Fairbridge 1983, Kraft 1985,
Pirazzoli 1987, Lambeck 1996) Τεράστιες εκτάσεις που σήμερα είναι θάλασσα τότε
ήταν ξηρά.

Πριν περίπου 18.000 χρόνια, λόγω της ξαφνικής θερμοκρασιακής ανόδου, άρχισε η
τήξη των παγετώνων, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την άνοδο της στάθμης της
θάλασσας. Από τότε, και για χρονικό διάστημα 12.000 περίπου ετών, ο παλιός κάτοικος
αυτού του τόπου, παρατηρούσε έκθαμβος και έντρομος τις παράκτιες πεδινές περιοχές,
τις πηγές και τα δέλτα των ποταμών, τις κοιλάδες και τις λίμνες, να κατακλύζονται
σταδιακά από τη θάλασσα, η οποία προέλαυνε συνεχώς καταλαμβάνοντας τον ζωτικό
του χώρο, υπακούοντας στη βούληση του Γαιήοχου, Ενοσίχθωνος και Γεωσείστη θεού
Ποσειδώνος, ώσπου, πριν περίπου 6.000 χρόνια η στάθμη της θάλασσας
σταθεροποιήθηκε στο σημερινό της περίπου επίπεδο και το τοπίο απέκτησε κατά
προσέγγιση την σημερινή του μορφή. (Εικόνες 5και 6)

3
 Εικόνα 2:
Σκηνή από την Γιγαντομαχία.
Η Γαία αριστερά, παρακολουθεί
τον Ποσειδώνα στην μάχη εναντίον
Γίγαντα
Έκτοτε (μετά την ΤΙΤΑΝΟΜΑΧΙΑ), ο καθοριστικός παράγοντας για την
ανθρώπινη ανέλιξη, είναι πλέον τα καιρικά φαινόμενα που είναι πολύ σημαντικά για
τον άνθρωπο εκείνης της εποχής, γιατί έχει περάσει πλέον στο στάδιο του
τροφοπαραγωγού, καλλιεργεί τη γη και έχει οργανώσει την κοινωνική του ζωή σε
πόλεις. Στην ατμόσφαιρα πλέον εφορεύει ο ύψιστος θεός των Ελλήνων Ζεύς, όπως
υπονοούν μεταξύ άλλων τα προσωνύμια και οι επικλήσεις του ως Νεφεληγερέτου,
Κεραύνιου, Όμβριου κ.α.

4
 ΓΕΩΜΥΘΟΤΟΠΟΙ
ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΟ
ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΕΛΛΑΣ

Στον ευρύτερο χώρο του Γεωμυθολογικού Πάρκου «ΕΛΛΑΣ» εντάσσονται

γεωμυθότοποι που συνδέονται με Γεωμυθολογικές, Γεωπολιτιστικές,
Γεωπεριβαλλοντικές διαδρομές.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Όθρυς, το βουνό των Τιτάνων

Στην Όθρυ κατά την Τιτανομαχία, είχαν συγκεντρωθεί οι Τιτάνες και από εκεί
μάχονταν κατά των Θεών του Ολύμπου. Η περιοχή αυτή παρουσιάζει σεισμικότητα και
ηφαιστειότητα, που ασκούν σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση των συνθηκών του
φυσικού περιβάλλοντος. Το τέλος των Τιτάνων σημαίνει αφενός τη σχετική σεισμική
και ηφαιστειακή ύφεση και αφετέρου το τέλος της άμεσης και καθοριστικής
επίδρασης του φυσικού περιβάλλοντος στη διαβίωση του Προϊστορικού Ανθρώπου.
(Εικόνα 2)

Εφαρμογή: ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που διαφημίζουν την Όθρυ ως το

βουνό των Τιτάνων

Ο Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα

Η περιοχή της Όθρυς, συνδέεται με τον Δευκαλίωνα και την Πύρα, στα
χρόνια των οποίων έλαβε χώρα ο μεγάλος κατακλυσμός. Η συνεχής προέλαση της
θάλασσας με την κατάκλυση των παραθαλάσσιων πεδινών περιοχών, αναγκάζει τον
προϊστορικό άνθρωπο να ανεβεί σε οροπέδια και να ζήσει δίπλα σε λίμνες και
ποταμούς, όπου επικρατεί σχετική περιβαλλοντική ηρεμία.

Η λέξη "λαός"
Μετά τον κατακλυσμό ο Δευκαλίων
και η Πύρα δημιούργησαν το νέο γένος
των Ανθρώπων και πετώντας πίσω τους
"τα κόκαλα της γης", δηλαδή λίθους,
(λάας στην αρχαία ελληνική),
δημιούργησαν τον "λαό".

Τη λέξη λάας χρησιμοποιούμε και

σήμερα π.χ. λαξεύω.

Εικόνα 4: Ο Δευκαλίων και η Πύρρα

δημιουργούν το γένος των ανθρώπων
Εφαρμογή:
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που διαφημίζουν την Όθρυ ως το χώρο
του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον κατακλυσμό

5
 Η ανύψωση της στάθμης θάλασσας κατά 150 μέτρα σε χρονικό διάστημα
12.000 ετών (που προκλήθηκε λόγω της τήξης των παγετώνων) άλλαξε δραματικά το
παράκτιο κυρίως τοπίο. Στους παλαιογεωγραφικούς χάρτες σημειώνονται οι
μετατοπίσεις των ακτογραμμών τα τελευταία 18.000 έτη.( Εικόνα 5 και 6 -Μαριολάκος
& Μπαντέκας, 2002))

Εικόνα 5: Παλαιογεωγραφικοί χάρτες του Βόρειου Ευβοϊκού που δείχνουν την εξέλιξη των
ακτογραμμών, στον χάρτη αριστερά πριν 18.000 έτη όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν
περίπου 125 μέτρα χαμηλότερα από σήμερα και. στον χάρτη δεξιά πριν 12.500 έτη όταν η
στάθμη της θάλασσας ήταν περίπου 70 μέτρα χαμηλότερα από σήμερα.

Εικόνα 6: Παλαιογεωγραφικοί χάρτες του Βόρειου Ευβοϊκού που δείχνουν την εξέλιξη των
ακτογραμμών στον χάρτη αριστερά πριν 9.500 έτη όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν
περίπου 30μέτρα χαμηλότερα από σήμερα και. στον χάρτη δεξιά πριν 5.500 έτη όταν η
στάθμη της θάλασσας ήταν περίπου ίδια με τη σημερινή.

Σε αναλογία και για να κατανοήσουμε πως μεταβάλλεται το παράκτιο τοπίο

δείχνουμε με φωτογραφίες την μετατόπιση των ακτογραμμών στον κόλπο της
Στυλίδας. Στις 21 Φεβρουαρίου 2008 και λόγω του περιοδικού φαινομένου της
παλίρροιας, η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε περίπου 80 εκατοστά (μεταξύ άμπωτης
και πλημμυρίδας).

6
Εικόνα 7: 21-2-2008 ώρα 12.00

Εικόνα 8: 21-2-2008 ώρα 13.00

Εικόνα 9: 21-2-2008 ώρα 14.00

Εικόνα 10: 21-2-2008 ώρα 15.00

Εφαρμογή:
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που διαφημίζουν την Όθρυ ως το χώρο
του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον κατακλυσμό και
την ερμηνεία του.
Γιατί ονομαστήκαμε Έλληνες;
Ο Δευκαλίων είναι ο πατέρας του
Έλληνα που σύμφωνα με την παράδοση
θεωρείται ο γενάρχης των Ελλήνων.
Μετά τον κατακλυσμό, ο Έλληνας ίδρυσε
την πόλη Ελλάδα, η οποία στη "Χάρτα"
του Ρήγα Φεραίου (τέλη 18ου αιώνα),
όπως και στον χάρτη του "Νέου
Ανάχαρση" (αρχές 19ου αιώνα)
τοποθετείται κάπου στα υψίπεδα της
Όθρυς. Τα παιδιά του Έλληνα είναι ο
Δώρος, ο Αίολος και ο Ξούθος ο οποίος
γέννησε τον Ίωνα και τον Αχαιό. Έτσι οι
Δωριείς οι Αιολείς, οι Αχαιοί και οι Εικόνα 11: Η θέση της «πόλεως» Ελλάς
όπως εμφανίζεται στη "Χάρτα" του Ρήγα
Ίωνες ονομάστηκαν Έλληνες προς τιμήν
του γεννήτορά τους Έλληνα. Φεραίου

7
Εφαρμογή:
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο με τίτλο
«Γιατί λεγόμαστε Έλληνες;»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον γενάρχη των
Ελλήνων « Έλληνα»

Ο Ηρακλής και ο Λίχας

Τα ηφαίστεια των Λιχάδων δημιούργησαν τα σημερινά Λιχαδονήσια, τα οποία
αποτελούνται εξ' ολοκλήρου από ηφαιστειακά πετρώματα. Ο μύθος τα συνδέει με το
δραματικό τέλος και την αποθέωση του Ηρακλέους, οφείλουν δε το όνομα τους στο
Λίχα. Ο Ηρακλής βρέθηκε στο ακρωτήριο Κήναιο της Βορειοδυτικής Εύβοιας και
αποφάσισε να προσφέρει ευχαριστήριες θυσίες στον πατρώο θεό Δία.
Η Δηιάνειρα, η σύζυγος του Ηρακλή, που έμενε στην Τραχίνα, στα ριζά της
Οίτης, όταν έμαθε ότι ο Ηρακλής είχε ερωτευτεί την Ιόλη, για να ξανακερδίσει την
αγάπη του, αποφάσισε να του στείλει με το Λίχα έναν χιτώνα τον οποίο εμπότισε
προηγουμένως μ’ ένα ερωτικό φίλτρο.

Εικόνα 12: Η Δηιάνειρα παραδίδει στον Εικόνα 13: Τα Λιχαδονήσια αποτελούνται

Λίχα τον χιτώνα από Ηφαιστειακά πετρώματα ( λάβα)
Το υγρό αυτό περιείχε δηλητήριο από την Λερναία Ύδρα και της το είχε
προμηθεύσει ο Κένταυρος Νέσσος, κατά την περιπετειώδη διάβαση του ποταμού
Εύηνου. Έτσι, μόλις ο Ηρακλής, φόρεσε το χιτώνα για να κάνει την ιεροπραξία της
θυσίας, ο χιτώνας κόλλησε στο σώμα του και άρχισε να του κατατρώγει τις σάρκες,
προκαλώντας του φρικτούς πόνους. Ο Ηρακλής στον θυμό του, άρπαξε το Λίχα, και
αφού τον στριφογύρισε, τον έριξε στον βόρειο Ευβοϊκό Κόλπο. Τα κομμάτια του Λίχα
σχημάτισαν τα νησάκια Λιχάδες, (η Μονολιά είναι το κορμί του και η Στρογγυλή το
κεφάλι του), το δε βουνό πάνω από το ακρωτήριο ονομάστηκε Λιχάς.

Εικόνα 14 : Τα Λιχαδονήσια και δεξιά ο Ηρακλής εκσφενδονίζει τον Λίχα

Εφαρμογή:

8
 1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο με τίτλο
«Λίχας και Λιχαδονήσια»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον μύθο
Εικόνα 15 : Οι πηγές των
Θερμοπύλες Θερμοπυλών
Το αίμα του Ηρακλή κόχλαζε από το
δηλητήριο της Λερναίας Ύδρας και για να
γλιτώσει από τους πόνους ρίχτηκε στον
κοντινότερο ποταμό. Από τότε τα νερά στο
σημείο αυτό εξακολουθούν να καίνε και να
έχουν δυσάρεστη οσμή, γι’ αυτό η περιοχή
ονομάζεται Θερμοπύλες

Ήδη ο Ηρόδοτος (VII 176) μνημονεύει φυσικές μπανιέρες, που είχαν το αστείο
όνομα Χύτροι (κατσαρόλες). Στον 4ο αιώνα αναφέρεται επίσης μια δεξαμενή, που
έπρεπε να καθαρίζεται (από τα κατακάθια) . Για την αποχέτευση του νερού, που με
τις αποθέσεις των θειούχων ιζημάτων του κλείνει από μόνο του τον δρόμο,
κατασκευάστηκε ένας αγωγός. Ο Ηρώδης ο Αττικός έκτισε νέες δεξαμενές. Ο
Παυσανίας (IV 35,9) τις είδε και εξαίρει ιδιαίτερα το ανοικτό μπλε χρώμα του νερού
στη γυναικεία δεξαμενή. Τώρα αυτές οι κατασκευές σκεπάστηκαν από το στρώμα
των αποθέσεων .
Από παλιά αυτές οι θερμές πηγές ήταν αφιερωμένες στον Ηρακλή , ο οποίος στην
περιοχή της Οίτης ετιμάτο από την αρχαιότητα ως βοηθός. Η Αθηνά ή ο Ήφαιστος,
σύμφωνα με τον μύθο, τις έκαναν να αναβλύσουν για να αναζωογονήσουν τον
κουρασμένο ήρωα. Αυτός είχε κοντά στις θερμές πηγές έναν βωμό. Το ιερό του (σηκός)
ανακαινίστηκε τον 4ο αιώνα. Μερικά βήματα στα δυτικά των δύο κύριων πηγών
υπάρχει μια μικρή εξέδρα, αρκετά ψηλή, ώστε να μην κινδυνεύει από τις αποθέσεις της
περιοχής. Εδώ πιθανόν μπορούσε να είναι η θέση του ιερού.
Ο Ηρακλής φαίνεται που ήταν τακτικός επισκέπτης των θερμών λουτρών, αφού για
χατίρι του ο Ήφαιστος, κατά παράκληση της Αθηνάς, δημιούργησε τις πηγές αυτές,
για να λούζεται και να ανανεώνει τις δυνάμεις του από τους σωματικούς κόπους και
άθλους του. "Ηρακλεί πολλά καμόντι περί Θερμοπύλας, Αθήνη θερμά λουτρά
αναόέδωκεν". Υπήρχε μάλιστα και βωμός προς τιμήν του Ηρακλέους. "Έστι δε εν τη
εσόδω ταύτη θερμά λουτρά... και βωμός ίδρυται Ηρακλέος επ' αυτοίαι", κατά τον
Ηρόδοτο.
Οι πηγές στις Θερμοπύλες, λέγεται ότι έγιναν θερμές όταν ο Ηρακλής, νικημένος από
τον πόνο, προσπάθησε, να απαλλαγεί από τη διαβρωτική δράση του δηλητηρίου από
το αίμα του Νέσσου. Από τότε εκείνο το σημείο εκπέμπει δηλητηριώδεις
αναθυμιάσεις.
Εφαρμογή:
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο με τίτλο
«Ηρακλής και Θερμοπύλες»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον μύθο
Στην περιοχή των Θερμοπυλών αναφέρουμε και το επεισόδιο με τους
Κέκροπες, που ήταν κλέφτες και λήστευαν όσους περνούσαν από τις Θερμοπύλες.
Ήταν αδέρφια με τα ονόματα Ώλος και Ευρύβατος. Tριγύριζαν στα σταυροδρόμια
και λήστευαν τους περαστικούς. Γι ΄αυτό τους έλεγαν Άκμωνα και Πάσσαλο, δηλαδή
αμόνι και παλούκι. Mητέρα τους εθεωρείτο ή Θυία, μια Τιτανίς που είχε κάποτε
προειδοποιήσει τους Κέκροπες να προφυλάγονται από τον μελάμπυγον, δηλαδή
«εκείνον πού έχει μαύρα πισινά». Οι Κέκροπες παραφύλαγαν στη στενή διάβαση των
Θερμοπυλών.

9
Μια ημέρα, ο Ηρακλής κουρασμένος, αποκοιμήθηκε κοντά στο δρόμο προς
«Αλπηνούς», εκεί που σήμερα υπάρχει “ο Μελαμπύγου Ηρακλέους λίθος”, (δύο
χιλιόμετρα ανατολικώς του λόφου που διεξήχθη η μάχη εναντίον των Περσών).
Κοντά του ήταν ακουμπισμένα τα όπλα του. Αυτά θέλησαν ν’ αρπάξουν τα δυο
αδέρφια. Ωστόσο ο Ηρακλής δεν κοιμόταν και τόσο βαθιά. Ξύπνησε και αφού τους
άδραξε, τους κρέμασε από τα πόδια σ’ ένα ξύλο και τους
κουβαλούσε με τα κεφάλια κάτω. Kρεμασμένοι πίσω από
την πλάτη του ήρωα, οι δυο κατεργάρηδες έβαλαν
τρανταχτά γέλια.
Απορημένος ο Ηρακλής τους ρώτησε για την αιτία που
γελούσαν κι αφού γέλασε κι αυτός τους απελευθέρωσε,
με τη υπόσχεση ότι θα σταματούσαν τις ληστείες.
Εφαρμογή:
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να
περιγράφουν το μύθο με τίτλο «ο Μελαμπύγου
Ηρακλέους λίθος»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό
για τον μύθο

Εφαρμογή:
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο με τίτλο
«ΛΟΥΤΡΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ
ΗΡΑΚΛΗΣ-ΗΦΑΙΣΤΟΣ-ΑΘΗΝΑ-ΛΟΥΤΡΑ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον μύθο

ΑΣΩΠΟΣ-ΑΝΟΠΑΙΑ ΑΤΡΑΠΟΣ –
Το φαράγγι του Ασωπού σύμφωνα με το μύθο,
δημιουργήθηκε από τον Ηρακλή όταν,
ποτισμένος από το ερωτικό φίλτρο της
Δηιάνειρας ανάμεσα σε φριχτούς πόνους
ανέβαινε το βουνό, παρασέρνοντας στο διάβα
του ότι έβρισκε μπροστά του και σκάβοντας με
τα χέρια του τη γη.
Στην πλαγιά δίπλα στο φαράγγι, βρισκόταν η
αρχαία πόλη Ηράκλεια που δημιουργήθηκε από
τους Σπαρτιάτες το 427 π.Χ. στο πέρασμα από
τη βόρεια για την νότια Ελλάδα και ήταν
αφιερωμένη στον Ηρακλή. Η πόλη της
Ηράκλειας είναι η συνέχεια της μυθικής
Τραχίνας. Στην πόλη αυτή ο Ηρακλής έζησε με τη Διηάνειρα και το γιο τους
τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οι κάτοικοί
της επιδείκνυαν με περηφάνεια στους ξένους τον τάφο της Δηιάνειρας που
υπήρχε στην πόλη.

Εφαρμογή:
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο με τίτλο
«ΤΡΑΧΙΝΑ– ΗΡΑΚΛΕΙΑ Η ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΕΖΗΣΕ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ
ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ Ο ΗΡΑΚΛΗΣ»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον μύθο
Ένα ενεργό σεισμογόνο ρήγμα, απόδειξη της γεωλογικής ανησυχίας της
10
περιοχής, βρίσκεται ακριβώς δίπλα στους Τραχίνιους βράχους.

Το ρήγμα συνδέεται όχι μόνο με σεισμούς αλλά και με τις θερμές Ιαματικές
πηγές
στα Ψωρόθερμα, στις Θερμοπύλες και στην Yπάτη. Το νερό κατεισδύει σε
μεγάλο βάθος θερμαίνεται και στη συνέχεια αναβλύζει από το έδαφος,
εμπλουτισμένο με μεταλλικά άλατα, αέρια κλπ. Οι προσχώσεις του
Σπερχειού έχουν αλλάξει τη γεωγραφία της περιοχής απομακρύνοντας τη
θάλασσα όλο και πιο μακριά.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο με τίτλο
«ΠΩΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΤΗΚΕ Η ΟΙΤΗ – ΓΙΑΤΙ ΟΝΟΜΑΣΤΗΚΕ
ΤΡΑΧΙΝΑ»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον ΤΡΌΠΟ
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΤΗ ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ - ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΤΗΤΑ

Μετατοπίσεις ακτογραμμών στο Δέλτα Σπερχειού

Το στενό των Θερμοπυλών απέχει πλέον από τη θάλασσα πολλά χιλιόμετρα,
όπως φαίνεται και στον χάρτη που δείχνει την θέση των ακτογραμμών σε
διάφορες χρονολογικές περιόδους.

Ο Μαλιακός κατακλύστηκε από το θαλασσινό νερό και έγινε κόλπος, μόλις πριν
6.000 χρόνια περίπου. Έκτοτε, τον σημαντικότερο ρόλο στην εξέλιξή του παίζει ο
Σπερχειός ποταμός με τις προσχώσεις, τις πλημμυρικές παροχές και το Δέλτα του.
Ο Σπερχειός σύμφωνα με τον Ησίοδο, ήταν ποταμός Θεός, γιος του Τιτάνα
Ωκεανού και της Τιτανίδας Τηθύος. Το Δέλτα του Σπερχειού μεταβάλλεται συνεχώς,
γιατί ο ποταμός τροφοδοτεί το Μαλιακό με προσχώσεις. Στην εικόνα παρουσιάζεται η
μετατόπιση λόγω προσχώσεων των ακτογραμμών του Μαλιακού κατά τους ιστορικούς
χρόνους, όπως και η υπολογιζόμενη θέση της ακτής κατά την εποχή της μάχης των
Θερμοπυλών.

11
 Εικόνα 16 : Η μετατόπιση λόγω προσχώσεων των ακτογραμμών του Μαλιακού κατά
τους ιστορικούς χρόνους, όπως και η υπολογιζόμενη θέση της ακτής κατά την εποχή
της μάχης των Θερμοπυλών.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο ΤΟΥ
ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ με τίτλο «ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΙΣ ΑΚΤΟΓΡΑΜΜΩΝ»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον ΤΡΌΠΟ
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΎ ΤΟΥ ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΚΤΟΓΡΑΜΜΩΝ

Οίτη

Ο Ηρακλής, καταβεβλημένος από το μανδύα που είχε

ποτιστεί με το δηλητήριο της Λερναίας Ύδρας ζητά
να μεταφερθεί στην Οίτη. Στους πρόποδες αυτού του
βουνού -τοποθεσία που είχε υποδείξει το μαντείο των
Δελφών πολύ καιρό νωρίτερα- αποκαλύπτει στο γιο
του Ύλλο τον χρησμό του μαντείου ότι: «Κανένας
ζωντανός άνθρωπος δεν θα μπορέσει ποτέ να
σκοτώσει τον Ηρακλή, η καταστροφή του θα προέλθει
από ένα νεκρό εχθρό του».
...Έπειτα είπε να τον φέρουν πάνω στο ψηλό οροπέδιο του Διός στην Οίτη,
όπου το χορτάρι δεν είχε θεριστεί ποτέ. Από τότε, εκεί που άναψε για
πρώτη φορά η φωτιά του Ηρακλέους, σ΄έναν πέτρινο περίβολο, πού
διατήρησε τη στάχτη μέχρι τις μέρες μας και που στις γιορτές του πάντοτε
την ξανάναβαν, το μέρος αυτό ονομάστηκε Φρυγία, «Ο καμένος τόπος».
Διηγούνταν ότι ο μαλικός ποταμός Δύρας, ο σημερινός Γοργοπόταμος, τότε
πήγασε από το βουνό, για να σβήσει την πελώρια πυρκαγιά που κατάστρεψε
το ζωντανό σώμα του Ηρακλή. Μάταια όμως πήγασε το ποτάμι. Ήταν το
θέλημα του ίδιου του Ηρακλή νακαίει η φωτιά. Ό Ύλλος, που του είχε
ετοιμάσει τη φωτιά, αρνήθηκε να την ανάψει. Πάνω στα πελώρια ξύλα
καθόταν ο πάσχων Ηρακλής και περίμενε κάποιον ξένο, έναν διαβάτη στο
δρόμο. Τότε ήρθε ο Φιλοκτήτης, ο γιος του Ποίαντος, κι άναψε τη φωτιά.
Μεγάλη ήταν γι΄ αυτόν η αμοιβή, το τόξο του Ηρακλή.
Ο Ηρακλής, αφού άφησε το θνητό του μέρος στην κορυφή της Οίτης,
ανέβηκε στον Όλυμπο για να ζήσει ανάμεσα στους αθάνατους. Εκεί,
12
συμφιλιώθηκε με την Ήρα και πήρε για σύζυγο του την κόρη της, Ηβη. Στον
τόπο της Πυράς του Ηρακλή υψώθηκε ναός για τη λατρεία του ήρωα-θεού.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο με τίτλο
«ΔΥΡΑΣ – ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ
ΠΗΓΑΣΕ ΓΙΑ ΝΑ ΣΒΗΣΕΙ ΤΗΝ ΠΥΡΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον ΜΥΘΟ

Ο Ηρακλής και ο Αχελώος

Εικόνα 17: Αριστερά η πάλη του Ηρακλή με τον Αχελώο,

δεξιά το αποκομμένο κέρας του Αχελώου, Στο χάρτη φαίνονται το φιδίσιο κορμί
και οι αποκομμένοι μαίανδροι (το κέρας) του ποταμού

Η πάλη με τον Αχελώο είναι η εκτροπή/ διευθέτηση του ορμητικού ως ταύρου

ποταμού το φιδίσιο κορμί του, είναι οι μαίανδροι που σχηματίζει, το δε κέρας που
αποκόπτει ο Ηρακλής είναι η "ευθυγράμμιση"/παράκαμψη ενός μαιάνδρου, ο οποίος
όταν αποκόπτεται από την ροή του ποταμού, προσφέρεται ως γονιμότατη και εύφορη
γη για καλλιέργειες. Η νέα γη, αποστραγγισμένη από τα νερά του ποταμού, είναι
πραγματικά το κέρας της Αμάλθειας, δηλαδή το κέρας της Αφθονίας.
Στην εικόνα 17 φαίνεται το αποκομμένο κέρας του Αχελώου, ενώ στο χάρτη
φαίνονται το φιδίσιο κορμί και οι αποκομμένοι μαίανδροι (το κέρας) του ποταμού.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο με τίτλο
«ΞΗΡΙΑΣ – ΑΧΕΛΩΟΟΣ Η ΠΑΛΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ ΜΕ ΤΟΝ
ΠΟΤΑΜΟ»
2. Περίπτερα που να έχουν πληροφοριακό υλικό για τον ΜΎΘΟ
Αμφικτυονία-Αρχαία Ανθήλη, Ιερό της Πυλαίας Δήμητρας πάνω
από τις σημερινές πηγές των Ψωροθέρμων, στη διασταύρωση της σημερινής Εθνικής
οδού προς Πάτρα, Ο πρώτος …Ο.Η.Ε
ΕΦΑΡΜΟΓΗ
1. Ταμπέλες στο οδικό δίκτυο που να περιγράφουν το μύθο με τίτλο
«Αμφικτυονία-Αρχαία Ανθήλη , Ο πρώτος …Ο.Η.Ε»
2. Περίπτερα που να έχουν
πληροφοριακό υλικό για τον ΜΎΘΟ

Aχαΐα Φθιώτις - Αχιλλέας

Το τμήμα μεταξύ της νότιας Θεσσαλίας και
του ποταμού Σπερχειού της σημερινής
Φθιώτιδας ονομαζόταν Αχαΐα Φθιώτις.

13
Έλαβε το όνομα του Φθίου, γιου του Ποσειδώνα και της Λάρισας που ήταν
κόρη του Πελασγού (γενάρχη των Πελασγών).
Υπάρχουν αρκετά στοιχεία και μύθοι για προϊστορικές μετακινήσεις
πληθυσμών από την Αχαΐα Φθιώτιδα και την ευρύτερη περιοχή γύρω από
την Όθρυ, προς τις νοτιότερες περιοχές και αντιστρόφως, κάποιοι μύθοι
μαρτυρούν τέτοιες μετακινήσεις πληθυσμών.
Οι κάτοικοι της «εριβώλου Φθίης», ήταν γνωστοί ως Μυρμιδόνες, Αχαιοί
και Έλληνες (ως κάτοικοι της Ελλάδας, πόλης που ίδρυσε ο Έλλην, ο γιος
του Δευκαλίωνα και της Πύρας).

Μυρμιδόνες:
Η νύμφη Αίγινα, η μεγαλύτερη κόρη του ποταμού Ασωπού και της Μετόπης,
ενώνεται με τον Δία και γεννά τον Αιακό. Η Ήρα τιμωρεί το νησί με ξηρασία
και στέλνει νερόφιδα που εξοντώνουν τον πληθυσμό. Μένει μόνο ο Αιακός,
που απογοητευμένος και παρακαλεί θερμά το Δία να στείλει στο νησί νέους
κατοίκους. Έτσι ο Δίας μεταμορφώνει σε ανθρώπους τα μυρμήγκια που
κατεβαίνουν από την ιερή βελανιδιά, στην συνέχεια βρέχει και έτσι
τελειώνει η «Αιάκειος ξηρασία» και τέλος εξαφανίζονται τα νερόφιδα. Έτσι
δημιουργήθηκαν οι «Μυρμιδόνες».
Ο Αιακός, με την Ενδηίδα, γεννά τον Πηλέα και τον Τελαμώνα και με την
Ψαμάθη, τον Φώκο. Κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ρίψεων, ο Τελαμώνας
σκοτώνει τον Φώκο, γεγονός που αναγκάζει τον Αιακό να εξορίσει τους
γιους του.
Ο Πηλέας πηγαίνει στη Φθία ακολουθούμενος από τους Μυρμιδόνες και ο
Τελαμώνας στη Σαλαμίνα.
Αργότερα ο Πηλέας θα είναι ο μόνος θνητός που θα νυμφευτεί αθάνατη
(την Θέτιδα), στον γάμο των οποίων έχουν προσκληθεί όλοι οι θεοί (εκτός
της Έριδας που με το μήλο που έριξε ανάμεσα στις θεές. προκάλεσε τον
Τρωικό πόλεμο).
Με τη Θέτιδα, ο Πηλέας θα αποκτήσει τον Αχιλλέα.
Όταν η Θέτις εγκαταλείπει το παλάτι της Φθίας για
να επιστρέφει στην θαλάσσια κατοικία της, ο Πηλέας
αποφασίζει να εμπιστευτεί την ανατροφή του Αχιλλέα
στο σοφό κένταυρο Χείρωνα. Ο Αχιλλέας επιστρέφει
στην αυλή του πατέρα του έφηβος πια, εκεί συναντά
τον Πάτροκλο γιο του Μενοίτιου βασιλιά του
Λοκρικού Οπούντα και δημιουργείται μια βαθιά φιλία
μεταξύ τους.
Η Θέτις κρύβει τον Αχιλλέα στη Σκύρο, με σκοπό να
αποτρέψει τη συμμετοχή του γιου της στον Τρωικό
Πόλεμο. Όταν ο μάντης Κάλχας ανακοινώνει στους Αχαιούς ότι η Τροία δεν
θα κατακτηθεί χωρίς τη βοήθεια του Αχιλλέα, ο Αγαμέμνονας αναθέτει
στον Οδυσσέα και στο Διομήδη να ανακαλύψουν τον τόπο διαμονής του και
να πείσουν το νεαρό Αιακίδα να συμμετάσχει στην εκστρατεία....
Τελικά οι Αχαιοί Φθιώτες, οι μόνοι εκ των Αχαιών που καλούνται από τον
Όμηρο Έλληνες, συμμετέχουν στον Τρωικό πόλεμο με πενήντα πλοία
έχοντας αρχηγό τον Αχιλλέα, συντροφευμένο από τον φίλο του Πάτροκλο. Η
Ιλιάδα, το μεγάλο έπος του Ομήρου, ξεκινά με την οργή του Αχιλλέα. Μετά
από την επίμονη άρνηση του Αχιλλέα να συμμετάσχει στη μάχη, επειδή
αισθανόταν προσβεβλημένος από τον Αγαμέμνονα, ο Πάτροκλος πηγαίνει
στο πεδίο της μάχης εφοδιασμένος με τα όπλα του Αιακίδα και κατορθώνει
να τρέψει σε φυγή τους Τρώες και να σκοτώσει αρκετούς από αυτούς, μέχρι
που στο τέλος σκοτώνεται από τον Έκτορα. Η οργή του Αχιλλέα απέναντι
στον Αγαμέμνονα γυρίζει τώρα ενάντια στον Έκτορα και, παρακούοντας για
άλλη μια φορά τις προειδοποιήσεις της Θέτιδας, αποφασίζει να επιστρέψει
στη μάχη για να εκδικηθεί το θάνατο του Πάτροκλου...

14
Η λατρεία του Αχιλλέα, ως θεού των υδάτων έχει σχέση με την μητέρα του.
Τηθύς και Θέτις είναι θεές των νερών, η Τηθύς είναι η παλαιότερη Θεά και
η Θέτις η νεώτερη. (Με τον ίδιο τρόπο η Γαία έγινε Ρέα και κατόπιν Ήρα

Σε όλες τις παραπάνω θέσεις δημιουργούμε Γεωμυθότοπους:

Ζούμε τους μύθους στους τόπους που αυτοί διεξήχθηκαν…

Στην Τραχίνα (Σημερινή Ηράκλεια Φθιώτιδας) και δίπλα στο φαράγγι του
Ασωπού, ο βασιλιάς Κύηκας και η βασίλισσα Αλκυόνη «υποδέχονται» τον Ηρακλή με
τη Δηιάνειρα. Εδώ ζει τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Ήρωας. (Βέβαια η Τραχίνα
τότε ήταν παράκτια, ενώ σήμερα η ακτή απέχει πάνω από 10 χιλιόμετρα.)
Στην πεδιάδα της Τραχίνας μεταξύ του Μέλανος και του Ασωπού ποταμού (που
τότε χύνονταν στον Μαλιακό κόλπο και σήμερα είναι παραπόταμοι του Σπερχειού)
στρατοπεδεύουν οι Πέρσες του Ξέρξη. Βλέπουμε τον Εφιάλτη να οδηγεί τον Υδάρνη με
το επίλεκτο Σώμα των Αθανάτων μέσα από το φαράγγι του Ασωπού στην Ανοπαία
Ατραπό.
Λίγα χιλιόμετρα πιο νοτιοανατολικά πάνω από τις σημερινές πηγές των
Ψωροθέρμων, στη διασταύρωση της σημερινής Εθνικής οδού προς Πάτρα, στην
Αρχαία Ανθήλη, στο Ιερό της Πυλαίας Δήμητρας, είναι συγκεντρωμένοι οι
Ιερομνήμονες, απεσταλμένοι των τότε πόλεων και μπορούμε να τους ακούσουμε να
διευθετούν ειρηνικά τις διαφορές μεταξύ τους. …Την επόμενη άνοιξη θα συναντηθούν
ξανά στους Δελφούς για τον ίδιο λόγο…
Περπατώντας 10 λεπτά θα φθάσουμε στις Θερμές πηγές των Θερμοπυλών. Εκεί
θα «δούμε» την θεά Αθηνά να παρακαλεί τον Ήφαιστο να δημιουργήσει τις πηγές
ώστε στα νερά τους να ξεκουράζεται ο αγαπημένος της αδελφός, ο Ήρωας Ηρακλής.
Στον βωμό που βρισκόταν εκεί, χρόνια και χρόνια, γενιές και γενιές θα θυμούνται και
θα τιμούν τον Ήρωα.
Χίλια μέτρα δίπλα και χίλια χρόνια αργότερα, δίπλα στη θάλασσα, που είναι
σήμερα χιλιόμετρα μακριά, ο Λεωνίδας με τους Σπαρτιάτες και τους Θεσπιείς
«φυλάττουν Θερμοπύλες».
Σήμερα στο άγαλμα του Λεωνίδα έχουν φωτογραφηθεί εκατομμύρια άνθρωποι
από όλο τον κόσμο. Πόσοι από αυτούς γνωρίζουν ότι πριν 2500 χρόνια ο τόπος που
βρίσκεται σήμερα το μνημείο ήταν θάλασσα;
Γνωρίζουμε ότι τα νησιά των Λιχάδων είναι ηφαιστειακά. Πόσο όμως πιο
όμορφη είναι η ερμηνεία σχηματισμού τους που δόθηκε με το μύθο του
εκσφενδονισμού του Λίχα από τον Ηρακλή, όταν αυτός φόρεσε το θανατηφόρο χιτώνα
που του έφερε ό άτυχος φίλος του;
Η άγνοια πολλές φορές προκαλεί γέλιο, όπως όταν πριν 150 περίπου χρόνια η
Βασίλισσα Αμαλία που βρισκόταν στην κορυφή Γρεβενό της Οίτης, ρώτησε τον τοπικό
αστυνομικό Διευθυντή που τη συνόδευε, αν από την κορυφή αυτή πέταξε ο Ηρακλής
τον Λίχα και σχηματίστηκαν τα νησάκια κι ο Αστυνομικός απάντησε ότι δεν
υπηρετούσε εκεί τότε!!!
Η αντίστοιχη ερώτηση σε Έλληνες μαθητές για το όνομα της γυναίκας του
Ηρακλή και η σχεδόν αυτόματη απάντηση ΖΙΝΑ!!!, προκαλεί ίσως γέλιο, αλλά στην
ουσία πρόκειται για την, κατά τη γνώμη μας, επικίνδυνη άγνοια της μυθολογίας.
Εκατοντάδες γενιές σε όλο τον κόσμο έχουν μεγαλώσει και διαπαιδαγωγηθεί με τις
διηγήσεις της Ελληνικής μυθολογίας. Τα σημερινά ελληνόπουλα δεν το δικαιούνται;
Σήμερα γνωρίζουμε ή μπορούμε να μάθουμε και να κάνουμε μετρήσεις στο
πεδίο: να μετρήσουμε τη θερμοκρασία, την συγκέντρωση των αλάτων, την οξύτητα κλπ
των νερών στις πηγές των Θερμοπυλών. Να μάθουμε ότι η χαρακτηριστική και για
πολλούς δυσάρεστη οσμή των πηγών προέρχεται από το υδρόθειο, Χιλιάδες χρόνια
πριν η εξήγηση αποδόθηκε πάλι στον Ηρακλή ο οποίος μπήκε στο νερό των
Θερμοπυλών για να απαλυνθούν οι πόνοι του από τη «φωτιά» που του έτρωγε τις
15
σάρκες, λόγω του δηλητηρίου της Λερναίας Ύδρας. …Από τότε τα νερά άρχιζαν να
βράζουν και να μυρίζουν…
Η παράθεση και των δυο αυτών ερμηνειών δεν είναι παιδαγωγικά πιο επωφελής;
Η διήγηση ενός μύθου στο πεδίο ενοποιεί το φυσικό περιβάλλον με τη
συνείδηση του ακροατή και τον ωθεί να το προστατεύσει από οποιαδήποτε απειλή που
το υποβαθμίζει. Η εμπειρία μας, μάς επιβεβαιώνει ότι μαθητές και εκπαιδευτικοί που
«διδάσκονται» μέσα από το μύθο, άλλοτε ξαναζώντας τον και άλλοτε απομυθοποιώντας
τον, «συμπάσχουν» με τους ήρωες και ζουν μαζί τους, στον ίδιο τόπο, τα ηρωικά
κατορθώματα και τις περιπέτειες τους, προκαλώντας έτσι τη μέθεξη. Η παιδαγωγική
αυτή προσέγγιση αποτελεί ένα, κατά τη γνώμη μας, εξαιρετικό εκπαιδευτικό εργαλείο.
Η σημασία της μεταβολής στην περιβαλλοντική Εκπαίδευση, είναι σημαντικότατη γιατί
παύουμε να θεωρούμε ότι το περιβάλλον είναι αμετάβλητο και επομένως διδασκόμαστε
ότι οι ανθρώπινες παρεμβάσεις μπορούν να το υποβαθμίσουν. Ταυτόχρονα μαθαίνουμε
ότι υπάρχουν φυσικές μεταβολές στο τοπίο τις οποίες δεν μπορούμε να αλλάξουμε.
Διδασκόμαστε όμως να επιλέγουμε παρεμβάσεις, οι οποίες ακολουθώντας τους
φυσικούς νόμους, δεν επιφέρουν καταστρεπτικές συνέπειες, προς όφελος του ανθρώπου
Η σημασία και η επίδραση του Ελληνικού πολιτισμού στην ανθρωπότητα και το
σημερινό δυτικό τουλάχιστον πολιτισμό έχει διατυπωθεί με πολλούς και ποικίλους
τρόπους. Κάποιοι, όμως, έχουν φθάσει βέβαια σε σημείο να θεωρούν ότι οι αρχαίοι
έλληνες ήταν ένας ακόμη ξεχωριστός και περιούσιος λαός, και να μιλούν για ιδιαίτερα
γονίδια κλπ. Θεωρούμε τις απόψεις αυτές επικίνδυνες ρατσιστικές και φασίζουσες. Η
επιστημονική μελέτη έχει αποδείξει ότι δεν υπάρχουν ιδιαίτερα γονίδια, αλλά ότι, το
ευνοϊκό κλίμα και η συνεχής και αδιάλειπτη κατοίκηση του χώρου έπαιξαν το
σημαντικότερο ρόλο στην ανάπτυξη του Ελληνικού πολιτισμού.

ΓΕΩΤΟΠΟΙ
Αγία Παρασκευή Λαμίας – (υγρότοπος – ελληνοπυγόστεος –
καρστική πηγή – θέση προϊστορικού οικισμού – γεωαρχαιολογικές
έρευνες)

16
ΤΟ ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΕΛΛΑΣ
Ποια είναι η θεματολογία του
• Οι Περιβαλλοντικές αλλαγές που έχουν γίνει στο παρελθόν, είτε αυτές είναι
γεωμορφολογικές είτε κλιματικές αλλαγές.
• Οι μεταβολές που παρατηρούμε σήμερα και που οι επιστήμονες θεωρούν
ότι πιθανόν να συμβούν στο μέλλον (κλιματική αλλαγή)
• Τα πολιτιστικά και πολιτισμικά στοιχεία του Ελλαδικού χώρου και η σχέση
τους με τις περιβαλλοντικές αλλαγές.
• Οι Μύθοι, οι Θρύλοι, οι παραδόσεις κ.λ.π. που ερμήνευαν ή αιτιολογούσαν
φυσικά φαινόμενα.
• Οι περιβαλλοντικές συνθήκες του παρελθόντος και η σχέση τους με την
κοινωνική οργάνωση, την εξέλιξη των τρόπων καλλιέργειας στη Γεωργία, την
κατοικία, το πολίτευμα, τις ηθικές ή κοινωνικές αξίες, τη Θρησκεία κλπ.
• Η χάραξη γεωπεριβαλλοντικών - γεωμυθολογικών μονοπατιών και η
αποτύπωση των στοιχείων που τα καθορίζουν.
• Η μελέτη των αλλαγών στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και η
ερμηνεία τους με τη συνδρομή της μυθολογίας.
• Η προσέγγιση του θέματος γίνεται διεπιστημονικά, εξετάζοντας τη σχέση
Μυθοπλασίας, με τις γεωλογικές και κλιματικές αλλαγές του παρελθόντος, την Ιστορία,
τη Λογοτεχνία κλπ.
• Η διερεύνηση των σχέσεων που υπήρχαν ή υπάρχουν, σε διαφορετικές
περιοχές της Ελλάδας (κοινές ονομασίες ποταμών, πόλεων, μετακινήσεις πληθυσμών,
τοπικά ήθη και έθιμα, που είναι παρόμοια σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας).

Στόχος μας είναι :

• Να έρθουν οι επισκέπτες σε επαφή με το σημερινό φυσικό περιβάλλον και
να αντιληφθούν ότι αυτό δεν παραμένει σταθερό αλλά μεταβάλλεται. Στο πλαίσιο αυτό
παράλληλα με τα φυσικά αίτια των μεταβολών και της ερμηνείας τους, μπορεί να γίνει
αντιληπτή η ανθρώπινη παρέμβαση και τα όριά της.
• Να γνωρίσουν τους μύθους, θρύλους κ.λ.π. και να κατανοήσουν τα
φαινόμενα που προσπάθησαν να ερμηνεύσουν οι μύθοι αυτοί, σε μια εποχή που δεν
είχαν αναπτυχθεί οι Φυσικές Επιστήμες.
• Η συμβολή στην ανάδειξη των πολιτιστικών αξιών και την ανάπτυξη των
γνώσεων για το περιβάλλον.
• Να αναπτυχθεί η επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών περιοχών της Ελλάδας.
• Να δημιουργηθούν γεωπεριβαλλοντικά - γεωμυθολογικά μονοπάτια που θα
συνδέουν μυθολογικούς τόπους στους οποίους οι έντονες περιβαλλοντικές αλλαγές
άφησαν τη σφραγίδα τους.
• Η δημιουργία δικτύου πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ που
συνδέει και άλλες χώρες της Ευρώπης.
πχ ΗΡΑΚΛΕΙΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

Η Ελληνική Μυθολογία αντιπροσωπεύει την παλαιότερη ιστορία των κατοίκων

που αργότερα ονομάστηκε Ελλάδα. Πρόκειται δηλαδή για την προϊστορία των Πρώτο-
Ελλήνων ή των Προελλήνων. Ένα μεγάλο τμήμα της Ελληνικής Μυθολογίας ταυτίζεται με
τη φυσικογεωλογική εξέλιξη του Ελλαδικού χώρου. Συνεπώς, η Ελληνική Μυθολογία
έχει, πέραν των άλλων και μια φυσικογεωλογική ή γεωμυθολογική διάσταση.
ΗΛΙΑΣ ΜΑΡΙΟΛΑΚΟΣ
...Η μυθολογία, μεταξύ άλλων, εκφράζει μία μορφή αποκρυσταλλωμένης συλλογικής
μνήμης, που φθάνει έως την απώτατη προϊστορία και μ’ αυτή την έννοια αποτελεί μία
17
ανεκτίμητη πνευματική κληρονομιά. Ο προϊστορικός άνθρωπος υπήρξε μάρτυρας
περιβαλλοντικών αλλαγών και η μυθολογική διήγηση εκφράζει σε πολύ μεγάλο βαθμό
αυτό που ο προϊστορικός άνθρωπος βίωσε. Η κωδικοποίηση αυτής της αρχικά
προφορικής παράδοσης από γενιά σε γενιά, αποτέλεσε το πλούσιο υλικό της Μυθολογίας,
που, μεταξύ άλλων, συμβολίζει τις διάφορες φάσεις εξέλιξης του Γεωπεριβάλλοντος. Σε
μας δεν απομένει παρά το να μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε και να αποκωδικοποιήσουμε
κατάλληλα αυτό το υλικό, προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο και κυρίως
πώς αυτός μεταβάλλεται..."
ΓΙΑΝΝΗΣ. ΜΠΑΝΤΕΚΑΣ

18
ΓΕΝΙΚΑ

Τα Γεωπάρκα (GEOPARKS) είναι θεματικά πάρκα με αντικείμενο τη Γεωλογία και τη

Γεωμορφολογία περιοχών οι οποίες παρουσιάζουν σχετικό ενδιαφέρον. Τα Γεωπάρκα
εντάσσονται τόσο σε ευρωπαϊκό δίκτυο όσο και σε παγκόσμιο υπό την αιγίδα της
UNESCO (Geoline).

Γεωμυθολογικό κατ' επέκταση χαρακτηρίζουμε ένα Πάρκο το οποίο επιχειρεί να

συνδέσει τη μυθολογία της περιοχής με τα γεωφυσικά φαινόμενα τα οποία
συναντώνται σ' αυτήν.

Α. ΣΥΝΟΠΤΙΚΉ ΠΑΡΟΥΣΊΑΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Το έργο αφορά στη δημιουργία ενός καινοτόμου θεματικού πάρκου, με χρήση νέων
τεχνολογιών και θέμα τη γεωμυθολογία της περιοχής της Όθρυος και της κοιλάδας
του Σπερχειού εντός των ορίων της Φθιώτιδας και κυρίως στα όρια του Δήμου Λαμιέων
αλλά και σε γειτονικούς Δήμους.

Η εν λόγω περιοχή παρουσιάζει πολλές γεωλογικές, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές

ιδιαιτερότητες οι οποίες με τη βελτίωση της προσβασιμότητας και την παροχή
σχετικής πληροφορίας στους επισκέπτες μπορούν να αποτελέσουν ένα ολοκληρωμένο
δίκτυο ικανό να προσελκύσει το ενδιαφέρον επισκεπτών από όλο τον ελλαδικό χώρο
αλλά και από το εξωτερικό.

Φυσικά, όπως ήδη έχει προαναφερθεί, σημαντικό ρόλο στη συνολική διάρθρωση
του έργου θα έχει η διασύνδεση των γεωφυσικών φαινομένων της περιοχής με τους
αρχέγονους μύθους οι οποίοι συνδέονται με αυτήν, όπως η Τιτανομαχία, ο
Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα, η πόλη «Ελλάς» κ.α.

Φορέας υλοποίησης του έργου θα είναι ο Δήμος Λαμίας ο οποίος και θα καθορίσει τον
φορέα διαχείρισης του έργου σε συνεργασία με εμπλεκόμενους Δήμους ήτοι,
Δομοκού, Γοργοποτάμου, Στυλίδας και την Μ.Κ.Ο. «Γεωμυθολογική Εταιρεία»
καθώς και με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Στυλίδας που
συντονίζει το Εθνικό Σχολικό Δίκτυο Γεωπεριβαλλοντικά-Γεωμυθολογικά
μονοπάτια.
19
Β. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Η σκοπιμότητα του έργου επιμερίζεται ως εξής.:

Στην αειφορική τουριστική αναβάθμιση της οικονομικά υποβαθμισμένης,

σήμερα, περιοχής του ορεινού όγκου της Όθρυος, Ο καινοτόμος χαρακτήρας
του έργου αναμένεται να δημιουργήσει ένα σημαντικό πόλο έλξης
επισκεπτών εναλλακτικού τουρισμού με έμφαση στην εκπαίδευση, τις
φυσιολατρικές δραστηριότητες και την ψυχαγωγία, με δυνατότητα υποδοχής
επισκεπτών σε όλη τη διάρκεια του έτους. Τη δημιουργία νέων θέσεων
εργασίας (κατασκευαστικός τομέας καθώς και ξεναγοί, φύλακες,
συντηρητές εγκαταστάσεων και σχετιζόμενοι με τις νέες τεχνολογίες και
τη χρήση πολυμέσων).
Την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων με στόχο την εξυπηρέτηση των
επισκεπτών κύρια στους τομείς προμηθειών, εστίασης, διαμονής και
ψυχαγωγίας. Λόγω αυτού το έργο αναμένεται να δημιουργήσει σημαντική
προστιθέμενη αξία στην οικονομική δραστηριότητα της περιοχής. Βελτίωση
των κοινωνικών και δημογραφικών δεικτών της περιοχής η οποία
σήμερα - στο ορεινό τουλάχιστον τμήμα της -εμφανίζεται αποψιλωμένη και
γηρασμένη πληθυσμιακά, και με χαρακτήρα αποκλειστικά αγροτικό όχι
υψηλών οικονομικών αποδόσεων.
Την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης κύρια στους νέους και τους μαθητές με
άξονες τη γεωμυθολογία, την ιστορία και αρχαιολογία του τόπου, το
περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη, την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της
περιοχής και τη γνώση της χρήσης προβιομηχανικής τεχνολογίας. Την
προστασία και ανάδειξη τόσο του φυσικού περιβάλλοντος και των τοπικών
οικοσυστημάτων όσο και των αρχαιολογικών μνημείων και του παραδοσιακού
οικιστικού πλούτου της περιοχής.

20
Γ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

Το εν λόγω γεωμυθολογικό πάρκο θα αποτελείται από μια σειρά τοποθεσιών

ιστορικού, αρχαιολογικού, περιβαλλοντικού και γεωμυθολογικού ενδιαφέροντος, οι
οποίες βρίσκονται στην Όθρυ και την κοιλάδα του Σπερχειού. Με κατάλληλες
παρεμβάσεις οι εν λόγω χώροι θα προσφέρονται για περιήγηση με στόχους τόσο
επιμορφωτικούς όσο και ψυχαγωγικούς.

Το σύνολο των ενταγμένων στο πάρκο περιοχών θα αρθρώνεται σε μια

συνεκτική ενότητα όπου μεγάλη σημασία για τη λειτουργία της έχει η
προσβασιμότητα. Για την εξυπηρέτηση της τελευταίας προτείνεται η χρήση του
υφιστάμενου οδικού δικτύου: Στην Δυτική πλευρά του πάρκου (Λαμία - Παλαμάς),
Βόρεια (Παλαμάς - Φιλιαδώνα) και Νότια (Στυλίδα –Αυλάκι - Λαμία) πλευρά
του έργου, ενώ για την Ανατολική πλευρά (Στυλίδα - Λογγίτσι – Νεοχώρι –
Φιλιαδώνα ). Κεντρικός οδικός άξονας του Πάρκου θα είναι η διαδρομή
Θερμοπύλες - Λαμία – Αγ.Παρασκευή - Μελιταία – Φιλιαδώνα και προβλέπονται
σημαντικές βελτιώσεις στις υφιστάμενες οδούς.

Βέβαια, θα πρέπει εξαρχής να είναι κατανοητό ότι το έργο αυτό από τη φύση του
δεν μπορεί κανείς να το δει παρά μόνο από μια δυναμική σκοπιά , που σημαίνει ότι
θα πρέπει να εξελίσσεται διαρκώς με εντάξεις νέων υποέργων με τη συνεργασία
και των εμπλεκόμενων φορέων (ΟΤΑ, Εφορείες Αρχαιοτήτων κ.λ.π.)

Στην παρούσα μορφή περιλαμβάνει τα αναγκαία και ελάχιστα δυνατά ώστε να

εξασφαλιστεί η εύρυθμη και διαχρονική του λειτουργία.

Το έργο περιλαμβάνει τα εξής:

21
 1. ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΥΠΟΔΟΧΗΣ και
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ
Δ.Δ. ΦΙΛΙΑΔΩΝΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΟΜΟΚΟΥ.

Το εν λόγω κτίσμα είναι ισόγειο, πέτρινο, κεραμοσκεπές έχει δε σχετικά

πρόσφατα ανακαινιστεί σε ότι αφορά στα δομικά του στοιχεία. Διαθέτει τρεις
αίθουσες και κυλικείο στον αύλειο χώρο του.
Οι αίθουσες προβλέπεται να στεγάσουν χώρο προβολών, χώρο ηλεκτρονικής
πληροφόρησης και γραφεία.
Το έργο εδώ θα περιλαμβάνει επίσης την ανάπλαση του υπαίθριου χώρου του
Σχολείου και την προσθήκη κτίσματος τουαλετών.

Όλες οι εγκαταστάσεις θα είναι προσβάσιμες από ΑΜΕΑ

22
 2. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ
ΕΚΘΕΤΗΡΙΟΥ ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ - ΦΥΣΙΚΗΣ και
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, ΣΤΟ «ΜΟΥΣΕΙΟ»
ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΦΟ ΚΟΛΩΝΟΥ

Οι αίθουσες προβλέπεται να στεγάσουν χώρους επιμόρφωσης μαθητών και

επισκεπτών, αίθουσες σεμιναρίων και συνεδρίων, εκθετήρια και γραφεία.

Όλες οι εγκαταστάσεις θα είναι προσβάσιμες από ΑΜΕΑ

23
 3. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΩΝ – ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ ΧΩΡΩΝ

ΘΕΑΣΗΣ

Πρόκειται για την ανάπλαση σημείων με φυσική θέα, όπου θα υπάρχει

πληροφόρηση για το κοινό και μέσω σταθερών πινακίδων και με ήπιες
διαμορφώσεις θα εξυπηρετούνται οι ανάγκες των επισκεπτών ώστε να
λειτουργήσουν ως θέσεις στάσης και παροχής πληροφορίας μέσω σταθερών
πινακίδων, σε κάποια από αυτά θα εγκατασταθούν ηλεκτρονικά συστημάτα
(infokiosks).

Οι εν λόγω ανοικτές κατασκευές θα γίνουν στα εξής σημεία:

ΣΗΜΕΙΑ ΘΕΑΣΗΣ ΜΕ ΤΑΜΠΛΟ (ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ)

• Στη θέση «Κακόρρεμμα» στο Δ.Δ. Δίβρης του Δήμου Λαμιέων.

• Βόρεια του Δ.Δ. Λογγιτσίου, Δήμου Στυλίδας στο δρόμο προς

Νεοχώρι

• Στο Δ.Δ. Αυλακίου Στυλίδας πλησίον του Ντριστελλορρέμματος

• Στην πλατεία του Δ.Δ. Μελιταίας.

• Στο Χώρο του Λιμανιού Στυλίδας.

• Στη θέση Αγ, Γεώργιος του Δ.Δ. Μελιταίας

• Στη θέση Προφ. Ηλίας Βόρεια του Δ.Δ. Φιλιαδώνας Δήμου

Δομοκού

24
• Στην είσοδο του οικισμού Παλαιού Παλαμά Δήμου Δομοκού.

ΣΕ ΠΟΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

ΣΗΜΕΙΑ ΘΕΑΣΗΣ ΜΕ ΤΑΜΠΛΟ ΣΕ ΣΤΕΓΑΣΜΕΝΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ

• Στον ευρύτερο χώρο της Ι.Μ. Αγ. Τριάδας Μελιταίας

• Βόρεια της Λαμίας επί του δρόμου Λαμίας - Δομοκού. (Θέση

Άγιος Σώζων)

• Στο χώρο των πηγών της Αγ. Παρασκευής Δήμου Λαμιέων.

• Στη Στυλίδα εντός του Δημοτικού Πάρκου ,

• Στη γέφυρα του Δ.Δ. Αγίας Μαρίνας του Δήμου Στυλίδας.

• Στη θέση Πουρναράκια του Δ.Δ, Φιλιαδώνας.

• Στη θέση Αγιος Βλάσσης στο δρόμο για το Δ.Δ. Νεράιδας, Δήμου
Στυλίδας

• Στις Θερμοπύλες

• Στα Λουτρά Θερμοπυλών

• Στον Ασωπό

• Στον Γοργοπόταμο

25
 4. ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΧΘΙΑΣ ΖΩΝΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ
ΕΝΙΠΕΑ. ΚΑΙ ΧΩΡΟΥ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ
ΠΑΝΑΓΙΑ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ

Ο ποταμός Ενιπέας στο τμήμα που διέρχεται κοντά στον οικισμό Νεοχωρίου
διαρρέει ένα τοπίο εναλλασσόμενο και ενδιαφέρον σε όλο το μήκος της
παρόχθιας ζώνης.
Η περιοχή επέμβασης προσδιορίζει δύο διαφορετικά τμήματα του έργου για τα
οποία προτείνει τα εξής:
• Πα το τμήμα από τη θέση «Πηγές» μέχρι τη θέση «Παλιόμυλος» την χρήση
της κοίτης μόνο από εξειδικευμένους στην αναρρίχηση και στην διάσχιση
φαραγγιών ορειβάτες αφού προηγηθούν έργα σήμανσης μικρής κλίμακας
διανοίξεων και ανάπλασης της υφιστάμενης γέφυρας από οπλισμένο
σκυρόδεμα στη θέση «Πηγές» ώστε να αποκτήσει μία αρχιτεκτονική μορφή
πιο ενδιαφέρουσα και εναρμονισμένη με το φυσικό περιβάλλον.
• Από τη θέση «Παλιόμυλος» ακολουθώντας τον κάτω ρου του ποταμό και για
μήκος περίπου 2 Km προτείνεται να αναπλαστεί η παρόχθια ζώνη ώστε να
αναδειχθεί ως χώρος περιπάτου και αναψυχής για τους κατοίκους και
τους επισκέπτες. Οι διαμορφώσεις προτείνεται να είναι μικρές σε κλίμακα
με φιλικά προς το περιβάλλον παράδοση υλικά οι οποίες δεν θα αλλοιώνουν
την γοητεία του φυσικού τοπίου. Στοιχεία άξια διατήρησης και ανάδειξης
κρίνονται τα υπολείμματα λίθινων λαξεμένων στο βράχο κατασκευών
(μονοπάτια, νερόμυλος) στην θέση «Παλιόμυλος».

Εδώ περιλαμβάνεται και η ανάπλαση του χώρου αναψυχής στον περιβάλλοντα χώρο
του ναυδρίου "Παναγίας" Νεοχωρίου, που βρίσκεται στη διαδρομή Λογγίτσι Νεοχώρι.

Προβλέπουμε τη δημιουργία εκπαιδευτικού χώρου για το νερό τόσο ως φυσικού

παράγοντα όσο και ως ενεργειακού πόρου.

26
5. ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ ΤΟΥ
ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΣΚΟΥΡΤΣΟΡΡΕΜΜΑ (ΑΡΧΑΙΟΣ
ΤΑΡΤΑΡΟΣ) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ Δ.Δ.
ΜΕΛΙΤΑΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΟΜΟΚΟΥ

Διάνοιξη - σήμανση και ανάπλαση και ανάδειξη της Διαδρομής για χρήση μόνο
από εξειδικευμένους στην αναρρίχηση και στην διάσχιση φαραγγιών ορειβάτες.

27
 6. ΑΝΑΠΛΑΣΗ του ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ
ΝΤΡΙΣΤΕΛΟΡΡΕΜΜΑ (ΑΡΧΑΙΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΤΩΝ Δ.Δ. ΑΥΛΑΚΙΟΥ ΚΑΙ ΛΟΓΓΙΤΣΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΤΥΛΙΔΑΣ

Διάνοιξη - σήμανση - ανάπλαση και ανάδειξη Διαδρομής μήκους 7 χλμ. Μέσα

στο φαράγι και μέχρι την πετρόχτιστη γέφυρα στο δρόμο Στυλίδας Λογκιτσίου
για χρήση μόνο από εξειδικευμένους στην αναρρίχηση και στην διάσχιση
φαραγγιών ορειβάτες. Στα πρώτα 100 μέτρα του φαραγγιού θα σημανθεί και θα
κατασκευαστεί παρόχθιο μονοπάτι για χρήση των επισκεπτών.

7. ΣΗΜΑΝΣΗ ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ - ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ

Το Γεωμυθολογικό πάρκο θα περιλαμβάνει και δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών οι

οποίες θα ακολουθούν ή υφιστάμενους δρόμους (αγροτικούς ή δασικούς), ή -και -
μονοπάτια. Κάποιες από τις εν λόγω διαδρομές είναι παρόχθιες των υφιστάμενων
χειμάρρων.

Εδώ θα πρέπει να γίνει κατάταξη των διαδρομών με βάση τη δυσκολία,

σήμανση και μικρής κλίμακας επεμβάσεις με αντικείμενο την ασφάλεια των
επισκεπτών ή ανάδειξη περιοχών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως σημαντική θέα,
επισημάνσεις εκπαιδευτικού χαρακτήρα κ.λ.π.

Οι διαδρομές αυτές θα είναι:

Αγία Παρασκευή Λαμίας – Μελιταία (Σιπετόρρεμμα) 16 χλμ.

Πηγή Αχιλλέα – Αντίνιτσα – Μακρολίβαδο. 10 χλμ.

Λογγίτσι – Νεοχώρι 10 χλμ.

28
Οδός Φιλιαδώνας, Νεοχωρίου – Κλέφτες – Σκουρτσόρρεμμα 3 χλμ.

Ταράτσα Λαμίας – Δίβρη – Μελιταία 10 χλμ χωματόδρομος

Νεράϊδα – Πηγές Αγ, Αναργύρων Στυλίδας. 8 χλμ.

Αχινός – πηγές Αγ. Δημητρίου 4 χλμ.

29
8. ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

Το υποέργο αυτό ασχολείται με την συλλογή και παραγωγή του παρακάτω

πληροφοριακού υλικού:

• Γεωλογικό υλικό και πληροφορία

• Μυθολογικό υλικό που σχετίζεται με την περιοχή
• Ιστορική και αρχαιολογική πληροφορία
• Περιβαλλοντικό υλικό

Το πληροφοριακό υλικό θα χρησιμοποιηθεί για την:

• κατασκευή πινακίδων (Ταμπλό με ειδικά Πόστερ) που θα τοποθετηθούν σε

επιλεγμένα σημεία (σημεία θέασης) του πάρκου
• παραγωγή έντυπου και ηλεκτρονικού πληροφοριακού υλικού για την
προβολή του πάρκου
• παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού
• παραγωγή λογισμικού εικονικών διαδρομών και ξεναγήσεων
• δημιουργία της ιστοσελίδας του πάρκου
• διεξαγωγή ημερίδων και εκπαιδευτικών εκδηλώσεων
• Το υλικό αυτό αφορά επίσης την συλλογή και απόκτηση εκθεμάτων όπως
Χάρτες, πόστερ, απολιθώματα, ορυκτά και πετρώματα καθώς και υλικό για το
φυσικό περιβάλλον της περιοχής (συμπεριλαμβανομένης της χλωρίδας και
πανίδας), για το εκθετήριο του πάρκου.

30
9. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ.

Εδώ περιλαμβάνονται τα κάτωθι:

• Κατασκευή ιστοσελίδας για την προβολή του Πάρκου και των

τουριστικών υπηρεσιών που παρέχει η περιοχή.
• Δημιουργία έντυπου υλικού
• Διαφήμιση μέσω ΜΜΕ και σχετικών εκθέσεων
• Ενημέρωση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και λοιπών ενδιαφερόμενων
φορέων.
• Διοργάνωση διεθνών Συνεδρίων
• Διοργάνωση Επιμορφωτικών Σεμιναρίων και Ημερίδων

31
10. ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ - ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

Εδώ περιλαμβάνονται οι προμήθειες οι αναγκαίες για τη λειτουργία του έργου τόσο

σε ότι αφορά στα κινητά στοιχεία εξοπλισμού των στεγασμένων χώρων (έπιπλα,
κουρτίνες κλπ) όσο και στον απαιτούμενο εξοπλισμό (συστήματα προβολής,
υπολογιστές, οθόνες, infokiosk, webcameras, εκθετηριακό υλικό κλπ).

32