Διάσχιση Υμηττού

pezoporia.
gr
ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ
ΥΜΗΤΤΟΣ - Διάσχιση
Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού – Ακρ. Ζωστήρας
Φωτό εξωφύλλου – Περπατώντας στον ανοιξιάτικο Υμηττό
Ευχαριστώ τους Δημήτρη Γεωργάκα, Νίκο Βαγιωνή και Νίκο

Πανταζόπουλο, οι οποίοι περπατήσανε μαζί μου στα μονοπάτια του
Υμηττού.
Οι συνοδοιπόροι
''ΥΜΗΤΤΟΣ – Διάσχιση – Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού – Ακρ. Ζωστήρας''
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ - ΕΚΔΟΤΗΣ: Αντώνης Καλογήρου

(www.pezoporia.gr - info@pezoporia.gr)
ΕΡΕΥΝΑ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Αντώνης Καλογήρου
O Αντώνης Καλογήρου από τα νεανικά του χρόνια, παράλληλα με τις

σπουδές του, ασχολήθηκε με το σπορ της πεζοπορίας – ορειβασίας. Τα
τελευταία χρόνια, εκτός από την επαγγελματική του απασχόληση, ως
σύμβουλος επιχειρήσεων, αρθρογραφεί σε ταξιδιωτικά περιοδικά με θέματα
πεζοπορικές διαδρομές στην Ελλάδα, συνεργάζεται σε χαρτογραφικές
εκδόσεις για την καταγραφή μονοπατιών, δραστηριοποιείται ως μελετητής
και σύμβουλος ανάπτυξης περιοχών πεζοπορικού ενδιαφέροντος και διατηρεί
το δικτυακό τόπο www.pezoporia.gr που επικεντρώνεται σε θέματα που αφορούν στην πεζοπορία.
Έργα του – Γνωρίστε τα εδώ και εδώ - Τα ψηφιακά βιβλία διατίθενται δωρεάν.
Πρόγραμμα Ecumenes - Interreg - Ελλάδα - Ιταλία - Οι χάρτες του Οδυσσέα (2008)
- Υμηττός - Διάσχιση - Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού – Ακρωτ. Ζωστήρας (2020)
- Το βουνό Μαίναλο και το δίκτυο μονοπατιών του (2020) (7 βιβλία)
- Αρμενίζοντας στους Ελληνικούς φάρους (2019) (6 βιβλία)
- Στις κορφές του κόσμου (2019) ) (6 βιβλία)
- Στη Δυτική Αττική με το Δ. Χατζόπουλο (2019)
- Περπατώντας Στη Βυτίνα (2018)
- To Δασάκι της Βυτίνα (2017)
- Περπατώντας στο Ναύπλιο (2009-2016)
- Η Σίκινος και τα μονοπάτια της (2015)
- Η Αίγινα και τα μονοπάτια της (2014)
- Περπατώντας στην περιοχή της Επιδαύρου (2014)
- Το βουνό του Πατέρα – Μονοπάτια, αρχαίοι τόποι (2013)
- Περπατώντας στο ίχνος του αρχαίου τείχους της Αθήνας (2013)
- Τα μονοπάτια της Ύδρας (2012) - Footpaths on Hydra Island - Die pfade der insel Hydra (2012)
- Τα βουνά δυτικά του Ερυμάνθου στο νομό Αχαΐας (2011)
- Το εθνικό Μονοπάτι 31 – Πάτρα Αρχ. Ολυμπία (2011)
- Τα μονοπάτια της Ανάφης (2010)
- Περπατώντας στα Χανιά (2010)
- Στα μονοπάτια της Ελλάδας - Πάρνηθα (2009)
- Στα μονοπάτια της Ελλάδας - Πάρνωνας (2009)
- Στα μονοπάτια της Ελλάδας - Όλυμπος (2009)
- Τα μονοπάτια της Μέσα Μάνης (2005) (2 βιβλία)
- Τα μονοπάτια του Ζαγοριού (2005) (2 βιβλία)
- Τα μονοπάτια του Υμηττού (2003)

- Τα μονοπάτια των Μετεώρων (2000) - The Footpaths of Meteora (2004)
- Τα μονοπάτια της Πάρνηθας (2000-2003)
- Τα βιβλία στην ηλεκτρονική τους έκδοση διαβάζονται σε οθόνη 10'' σε οριζόντια θέση.
- Τα έντυπα βιβλία διατίθενται μόνο κατόπιν παραγγελίας.
- Τα ηλεκτρονικά βιβλία μπορούν να εκτυπωθούν σε ποιοτικό φωτοτυπικό κατάστημα που ασχολείται με
εκδόσεις λίγων τεμαχίων.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σελίδα
- Ο Αντώνης Καλογήρου και τα βιβλία του.
- Περιεχόμενα
Πρόλογος …………………………………………………………………………………………………………………. 1
- Ο Υμηττός (Γενικά) ……………………………………………………………………………………………..………. 1
- Όρια του βουνού. Όρια Δήμων και αδόμητης ζώνης ……………………………………………………………….. 5
- Οι πεζοπορικές διαβάσεις του Υμηττού ……………………………………………………………………………… 6
- Βιβλία - Χάρτες – Ψηφιακές εφαρμογές ……………………………………………………………………………… 8
- Ο Υμηττός από το βιβλίο του Ν. Νέζη ''Αττικά βουνά'' (27 σελ.) …………………………………………………. 10
Ονομασία (σ.11 ), Αρχαία Γεωγραφία-Ιστορία (σ.13 ), Θέση – Έκταση - Μορφολογία (σ.15 ),
Γεωλογική δομή – Υδρολογία (σ.16 ), Σπήλαια-Βάραθρα (σ.17 ), Χλωρίδα (σ.27),
Πανίδα – Κλιματολογικά – Οικολογικά –(σελ. 28), Μοναστήρια-Εκκλησίες (σ. 30),
Καταφύγια – Αναρριχητικά πεδία (σ. 33), Διαδρομές-Μονοπάτια (σ. 35),
Ιστορικά αναβάσεων – Ορειβατική θέα – Χάρτες (σ.36)
Τα έργα της φύσης …………………………………………………………………………………………………… 38
- Οι Κορυφές ………………………………………………………………………………………………………….… 39
- Τα Ρέματα …………………………………………………………………………………………………………….. 40
- Πηγές και πηγάδια …………………………………………………………………………………………………… 43
- Η Προστατευόμενη περιοχή φύσης του Υμηττού ……………………………………………………………….. 44
- Οι δασωμένες περιοχές του Υμηττού …………………………………………………………………………….. 48
- Η ορνιθοπανίδα του Υμηττού ……………………………………………………………………………………… 49
- Τα Σπήλαια και τα βάραθρα .……………………………………………………………………………………… 51
- Η λίμνη της Βουλιαγμένης ………………………………………………………………………………………… 54
- Τα μονοπάτια ………………………………………………………………………………………………………. 56
- Αναρριχητικά πεδία ………………………………………………………………………………………………… 61
Τα έργα των ανθρώπων …………………………………………………………………………………………….. 63.
- Δρόμοι στον Υμηττό …………………………………………………………………………………………….… 64
- Περιφερειακή Υμηττού και οι διαβάσεις προς τον Υμηττό ……………………………………………………. 66
- Οι Μπάρες …………………………………………………………………………………………………………. 68
- Τα Πυροφυλάκια ……………………………………………………………………………………………….. … 71
- Οι Αρχαιότητες ……………..…………………………………………………………………………………….. 74
- Οι αρχαίοι δήμοι γύρω από τον Υμηττό ……………………………………………………………………….. 78
- Αθλητικές εγκαταστάσεις …………………………………………………………………………………………. 79
- Καταφύγια …………………………………………………………………………………………………………. 81
- Αγώνες τρεξίματος ………………………………………………………………………………………………. 82
- Μοναστήρια – Ξωκλήσια ………………………………………………………………………………………… 84
- Τα Νεκροταφεία ………………………………………………………………………………………………….. 88
- Υποσταθμοί – Πυλώνες και καλώδια υψηλής τάσης ………………………………………………………… 90
- Οι Στρατιωτικές εγκαταστάσεις ………………………………………………………………………………… 91
- Τα λατομεία και μεταλλεία του Υμηττού ……………………………………………………………………….. 92
- Μνημεία στον Υμηττό …………………………………………………………………………………………… 93
- Διάφορες εγκαταστάσεις στα όρια του Υμηττού …..………………………………………………………… 95
Καλοπούλα – Δημόκριτος – ΕΘΑΓΕ – ΕΥΔΑΠ – ΟΤΕ- Σκοπευτήρια – Λατομείο ERGO –
Καταφύγιο αδέσποτων – Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου – Κεραίες – Σχολικές μονάδες –
Κτήματα δεξιώσεων – Άλλες εγκαταστάσεις
- Οργανώσεις εθελοντικές ομάδες προστασίας ……………………………………………………………….. 102
- Συνδέσεις ………..………………………………………………………………………………………………. 102
Η διάσχιση του Υμηττού – Τα 4 τμήματα ……………………………………………………………………. 104
Τα συνδετικά μονοπάτια από τους Δήμους στο μονοπάτι διάσχισης ……………………………………… 105
Εξοπλισμός ……………………………………..………………………………………………………………… 108
Εποχή του χρόνου ……………………………………………………………………………………………….. 109
Πίνακας με τα 4 τμήματα της διαδρομής ………………………………………………………………………. 110
Τα 4 τμήματα της διάσχισης
Τμήμα 1ο – Μονή Κυνηγού – Διαστ. ασφάλτου – χωματόδρομου …………………………………………. 111
Τμήμα 2ο – Διαστ. Ασφ. Χωμ. - Σέσι – Διάσελο Σταυρός …………………………………………………… 117
Τμήμα 3ο – Διάσελο Σταυρός – Βάρη …………………………………………………………………………. 121
Τμήμα 4ο – Βάρη – Ακρωτήριο Ζωστήρας ……………………………………………………………………. 125
Αναλυτικές περιγραφές ………………………………………………………………………………..……….. 132
Τμήμα 1ο – Μονή Κυνηγού – Διαστ. Ασφάλτου. – Χωματόδρομου ………………………………………… 133
Τμήμα 2ο – Διαστ. Ασφ. Χωμ - Σέσι – Διάσελο Σταυρός ……………………………………………………. 138
Τμήμα 3ο – Διάσελο Σταυρός – Βάρη ………………………………………………………………………… 141
Τμήμα 4ο – Βάρη – Ακρωτήριο Ζωστήρας ……………………………………………………………………. 148
Βιβλιογραφία ……………………………………………………………………………………………………… 154
ΥΜΗΤΤΟΣ – Η ΔΙΑΣΧΙΣΗ Α. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ
Πρόλογος
Ο Υμηττός στη σειρά Περπατώντας στην Ελλάδα'' υπήρξε το τρίτο βιβλίο μου, για τα μονοπάτια των
βουνών, μετά την Πάρνηθα και τα Μετέωρα. Καθώς το βιβλίο γράφτηκε το 2003 τότε τα GPS για έναν
ακατανόητο λόγο δεν δουλεύανε στην περιοχή του Υμηττού και ο μόνος χάρτης που υπήρχε ήταν για τον
Βόρειο Υμηττό της ΑΝΑΒΑΣΗ σε κλίμακα 1:10.000. Ο χάρτης της Γ.Υ.Σ. σε κλίμακα 1:50.000 δεν
εξυπηρετούσε σε κάτι και οι χάρτες 1:25.000 της περιοχής δεν διατίθεντο τότε. Το να καταγράψεις τα
μονοπάτια ήταν μια δύσκολη δουλειά η οποία τελικά ολοκληρώθηκε με αρκετές αδυναμίες.
Είκοσι χρόνια μετά επανήλθα στον Υμηττό μια εποχή όπου του GPS δουλεύει άψογα, όπου υπάρχουν
χάρτες όλου του βουνού σε κλίμακα 1:10.000 και ηλεκτρονική εφαρμογή με εξαντλητικές λεπτομέρειες.
Παρατηρώντας τον Υμηττό 20 χρόνια μετά διαπιστώνει κάποιος το ευχάριστο ότι δεν υπήρξαν σημαντικές
αλλαγές και το βουνό παρ΄ όλη την οικιστική πίεση της Αθήνας διατήρησε την εικόνα του εκτός από τις
πυρκαγιές που του στερήσανε μεγάλα τμήματα των δασών του.
Το δυσάρεστο είναι ότι 20 χρόνια μετά το βουνό δεν αξιοποιήθηκε σαν πνεύμονας της Αθήνας, τα
μονοπάτια του είναι ένας λαβύρινθος, το βουνό παραμένει διασπασμένο σε 11 δήμους και γενικότερα δεν
υπάρχει μια αντιμετώπιση του σαν μια ενότητα. Τα 96 τ. χλμ. που έχουν απομείνει αδόμητα στον Υμηττό είναι
ένας εξαιρετικός πνεύμονας και σημείο αναψυχής της Αθήνας και αξίζει την ενασχόληση της πολιτείας ώστε
σαν μια ενότητα να αναπτυχθεί και να αξιοποιηθεί.
Το 2020 ανακοινώθηκε εκ μέρους της πολιτείας και των φορέων που ασχολούνται με το βουνό ένα
πρόγραμμα ανάπτυξης και αξιοποίησης του που ελπίζουμε να πραγματοποιηθεί.
Ο Υμηττός
Η εικόνα του
λεκανοπεδίου της Αθήνας
Πάρνηθα
με τα περιβάλλοντα
βουνά. Ο Υμηττός κλείνει
την ανατολική πλευρά του
λεκανοπεδίου σε μήκος 24
Πεντέλη χλμ. Με άσπρη γραμμή
σημειώνεται αδρά, το όριο
του λεκανοπεδίου της
Αθήνας
Ποικίλο
Αιγάλεω
Υμηττός
Σαρωνικός
1
Ο Υμηττός αποτελεί ένα συμπαγές ορεινό τείχος ανατολικά του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας
σε κατεύθυνση από βορρά-προς νότο που ξεκινά από το Σταυρό της Αγίας Παρασκευής σε υψόμετρο 230 μ.
και αρμονικά υψώνεται μέχρι τα 1026 μ. για να κατηφορίσει στη συνέχεια μέχρι το διάσελο του Σταυρού στα
460 μ. Από εκεί ξεκινά ο νότιος Υμηττός που υψώνεται και πάλι με το βουνό Μαυροβούνι στα 774 μ.
υψόμετρο για να κατηφορίσει πλέον στο διάσελο της Βάρης στα 40 μ. υψόμετρο.
Το βουνό μετά τη Βάρη ξεδιπλώνεται με διάφορα υψώματα, που το μεγαλύτερο ο Ξερόβαχος είναι 169 μ.,
για να σβήσει στο Σαρωνικό, στα λιμανάκια της Βουλιαγμένης, στο ακρωτήριο Ζωστήρ. Από την αρχαιότητα
υπήρξαν οι ονομασίες για μεν τον βόρειο Υμηττό Μέγας Υμηττός, και τον νότιο Ελάσσων και Άνυδρος.
1.026 μ.
Σταυρός
Βάρη
Το ''τείχος'' του Υμηττού στην ανατολική πλευρά του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας
φωτογραφημένο από τα δυτικά. Διακρίνεται η αρμονική του διαμόρφωση που υψώνεται στο
κέντρο και σβήνει στα δύο άκρα.
1.026 μ.
Σταυρός Αγ. Παρασκευής
O Υμηττός από τα ΒΑ. Διακρίνεται η δασωμένη βόρεια πλευρά του και η κορυφή του στα 1.026 μ.
Σημειώσεις για το βιβλίο

Το βιβλίο αποτελείται από 2 μέρη. Οι πρώτες 100 σελίδες είναι αφιερωμένες στο βουνό του Υμηττού,
όπου παρουσιάζονται τα έργα της φύσης και των ανθρώπων. Τα έργα αυτά συνοδεύονται με χάρτες και
συντεταγμένες που παραπέμπουν στους χάρτες της Google. Στο τμήμα αυτό έχουν συμπεριληφθεί 27 σελίδες
για τον Υμηττό, από το βιβλίο του Νίκου Νέζη ''Τα βουνά της Αττικής'' όπου υπάρχει μια εκτενής παρουσίαση
του βουνού.
Το 2o μέρος είναι η περιγραφή της διάσχισης του Υμηττού που έχει χωρισθεί σε 4 τμήματα. Στο κάθε
τμήμα υπάρχει ο χάρτης του και οι πληροφορίες της διαδρομής. Στη συνέχεια ακολουθούν οι αναλυτικές
περιγραφές, βήμα-βήμα, που σε κάποια τμήματα θα σας είναι εξαιρετικά χρήσιμες. Τυπώστε και έχετε μαζί
σας την αναλυτική περιγραφή.
Το βιβλίο συνοδεύεται από αρχείο Klm για χρήση GPS με το ίχνος της διαδρομής και τα Μαρκ (waypoints)
που αναφέρονται στο βιβλίο και τις αναλυτικές περιγραφές.
Σας ευχόμαστε ΚΑΛΟ ΔΡΟΜΟ
Αιγάλεω 2
Αγ. Παρασκευή
Κορακοβούνι 728 μ.
Χολαργός
Ζωγράφου
Διάσελο ΟΤΕ
Καισαριανή
Βύρωνας Εύζωνας 1026 μ. Παιανία
Ηλιούπολη
Σέσι
Αργυρούπολη
Κορωπί
Σταυρός
Μαυροβούνι 774 μ.
Στρώμα 725 μ.
Γλυφάδα
Στραβαετός 628 μ.
Βούλα
Βάρη
Ο Υμηττός οι κορυφές του και οι Δήμοι που τον περιβάλλουν. Σημειώνονται οι 2 πεζοπορικές
διαβάσεις από το διάσελο του ΟΤΕ και το διάσελο του Σταυρού. Φαίνεται η δυτική απόληξη του
βόρειου Υμηττού μεταξύ Γλυφάδας και Αργυρούπολης και μία δεύτερη απόληξη προς τη Βούλα.
3
Γράφει η Διδώ Καλλέργη στο βιβλίο της ''Υμηττός – Το ιερό βουνό''
«Πάνω αη ' την κορυφογραμμή του Υμηττού πρόβαλε ή

ρoδoδάxτuλη αυγή. Πίσω της το χρυσό άρμα του Φοίβου έρχεται πάλι
σήμερα, όπως τόσους και τόσους αιώνες, να φωτίσει την πεδιάδα τούτη
της ' Αθήνας. της Αθήνας που σύμφωνα με το χρησμό «πολλά είδε και
πολλά έπαθε». Ο Φοίβος την αγκαλιάζει με τη φλογερή ματιά του. Τι
αλλαγές ! Τι θαύματα! Τον Υμηττό μόνο θωρεί ανάμεσα στις δυο πεδιάδες
της Αττικής, πάντα τον ίδιο, πυκνομάλλη κάποιες φορές κι άλλες πάλι
κουρεμένο. αλλά πάντα αγέραστο, να βρίσκεται αναπαυτικά ξαπλωμένος
σαν τεράστια σαύρα, με το κεφάλι στο νοτιά, στο ακρωτήρι της
Βουλιαγμένης. και την ουρά στα βόρεια, στο πέρασμα του Άγιου Γιάννη
του Κυνηγού.
Το ύψος του στην ψηλότερη κορυφή, δηλαδή στον Εύζωνα, η στη Φωλιά
του Αητού κατ' άλλη ονομασία, όπου βρίσκεται και μικρό οροπέδιο, δεν
ξεπερνάει τα 1027 μέτρα. " Ένα βαθύ σχίσιμο σαν τόξο, σέ κατάπτωση 454 μ. και στο μέσο σχεδόν του μήκους
του, όπου βρίσκεται η κοιλάδα της Πιρναρής, τον χωρίζει σε δύο, στο βόρειο τον Μέγα 'Υμηττό και στο νότιο η
Έλάσσονα η Άνυδρο Υμηττό των αρχαίων.
Το ύψος του Άνυδρου είναι μόλις 774 μέτρα και ονομάστηκε Άνυδρος στην αρχαιότητα, όχι γιατί δεν είχε κι
αυτός σαν το βόρειο νερά και δέντρα, αλλά σε αντίθεση εκείνου, πού σαν ψηλότερος κρατούσε περισσότερο
τα σύννεφα, τις βροχές και τα χιόνια, που αύξαιναν τα νερά των πηγών, τη βλάστηση, τα δάση, και
σχημάτιζαν τις πηγές του Ιλισού και του παραποτάμου του Ήριδανού.
'Ολόκληρο το βουνό, άλλα κυριότερα το βόρειο τμήμα, είναι σήμερα γνωστό με το όνομα Τρελλός.
Χαμηλότερα, στα πιο νότια, λέγεται Μαυροβούνι και Κόντρα.
Αλλά γιατί τον βάφτισαν Τρελό; Αν μπορούσε να μιλήσει, να τι θα έλεγε ό πολυβασανισμένος Ύμηττός!
-Είμαι Τρελός γιατί; Μήπως γιατί στολίζομαι τα πρωϊνά με χρυσαφένια χλαμύδα και τα δειλινά με μενεξεδιά;
Γιατί την άνοιξη έστρωνα τις πλαγιές μου με πολύχρωμα λουλουδένια ταπέτα, η σκιά των δέντρων και ή
δροσιά των πηγών μου δρόσιζε το θυμάρι που μοσχοβολούσε και ήταν πάντα ασύγκριτο το μέλι των
μελισσιών μου; Είμαι Τρελός, ναι! Γιατί ήμουν όμορφος μόνο για σας πού ρημαχτήκατε και ρημάξατε και
μένα! Που είναι ή ομορφιά η δόξα μου; Σκουπιδότοπο με καταντήσατε ! Κατάρρυτο, ευβότανο, πολύδενδρο,
ανθεινό, μελισσόβοτο και μελιχρό με ιστορούσαν οι αρχαίοι! Και όταν ήθελαν να ειπούν για κάποιον πως
μίλαγε γλυκά, σοφά και με τέχνη ρητορική, έλεγαν γι' αυτόν, «το Ύμήττιο στόμα άνοιξε»
.
Αρχαίο νυμφαίο στη Χαλιδού Κορωπίου
4
Ο Υμηττός – Όρια του βουνού. Όρια Δήμων και αδόμητης ζώνης.
Το βουνό του Υμηττού βόρεια

ξεκινά από τη Μονή του Αγ.
Ιωάννη του Κυνηγού και

συνηθίζεται να ορίζεται σαν τέρμα
του το διάσελο της Βάρης. Στην
πραγματικότητα όμως το βουνό
συνεχίζει νότια και καταλήγει στο
Σαρωνικό, στα λιμανάκια της
Βουλιαγμένης και ειδικότερα στο
ακρωτήριο Ζωστήρας .
Το βουνό από βορρά προς νότο
έχει μήκος 24 χλμ. και στο
φαρδύτερο τμήμα της αδόμητης
ζώνης του έχει πλάτος 7,7 χλμ.
Με μπλε γραμμή ορίζονται τα
όρια του αδόμητου χώρου του
βουνού που η έκταση του είναι 96
τ. χλμ. Με πράσινες γραμμές
24 χλμ. σημειώνονται τα όρια των 11
δήμων που περιβάλλουν το βουνό.
Τα υψόμετρα στα οποία φθάνουν
οι δομημένες περιοχές ποικίλλουν
από τα 370 μ. στην Παιανία μέχρι
τα 90 μ. σε τμήμα της Γλυφάδας.
Στην Βούλα μπορεί το δομημένο
υψόμετρο να μην είναι πολύ
υψηλό, αλλά τα σπίτια είναι
κυριολεκτικά σκαρφαλωμένα στις
απότομες πλαγιές του βουνού.
Τον Υμηττό περιβάλλουν 11 δήμοι.
Αγίας Παρασκευής
Χολαργού - Παπάγου
Ζωγράφου
Καισαριανής
Βύρωνα, Ηλιούπολης
Ελληνικού – Αργυρούπολης
Γλυφάδας, 3Β,
Κρωπίας, Παιανίας,
7,7 χλμ.
Η πληθώρα των δήμων,
κατακερματίζει την οργάνωση της
Με κίτρινη γραμμή σημειώνεται το όριο μεταξύ του προστασίας και ανάδειξης του.
βόρειου και νότιου Υμηττού στο διάσελο Σταυρός.
Από τα 24 χλμ. του μήκους του Υμηττού τα 11 χλμ.
ανήκουν στον βόρειο Υμηττό και τα 13 στον νότιο.
5
Οι πεζοπορικές διαβάσεις του Υμηττού
Το ''τείχος'' του Υμηττού που φράζει την ανατολική πλευρά του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας
παρουσιάζει μόνο 2 οδικές διαβάσεις για τα τροχοφόρα βόρεια στο Σταυρό Αγ. Παρασκευής και νότια στη
Βάρη. Έχει και 2 πεζοπορικές διαβάσεις βόρεια στο διάσελο του ΟΤΕ και νότια στη θέση Σταυρός, στο ρέμα
Πυρναρή, μεταξύ των κορυφών Προφ. Ηλίας και Μαυροβούνι.
Οι οδικές διαβάσεις είναι στα βόρεια ο

38°00'38.1''N23°50'36.8''E και νότια η
Βάρη 37°50'05.1''N23°47'37.9''E
Οι πεζοπορικές διαβάσεις είναι στα βόρεια το διάσελο του ΟΤΕ (Υψ. 650μ.) 37°58'24.8''N23°49'15.9''E
(Χολαργός - Παιανία) και νότια το διάσελο Σταυρός (Υψ. 460 μ.) στην αρχαία Σφηττία οδό
37°54'41.5''N23°48'10''E (Γλυφάδα - Τερψιθέα)-Κορωπί). Και από τα 2 σημεία περνά η διαδρομή διάσχισης 6
του Υμηττού.
Από Αγ. Ιωάννη Κυνηγό Το κατάφυτο διάσελο του ΟΤΕ.
Κεντρική άσφαλτος Υμηττού
Χώρος αναψυχής
ΟΤΕ
Μονοπάτι Διάσχισης
Προς Καισαριανή
Προς πάρκο κεραιών
Η εγκατάσταση του ΟΤΕ στο βόρειο διάσελο-πέρασμα μεταξύ Χολαργού – Παιανίας. Ο μικρός
διαμορφωμένος χώρος στο διάσελο του ΟΤΕ (δεξιά).
Το διάσελο του Σταυρού και η θέα της χαράδρας της Πυρναρής που
οδηγεί στην Τερψιθέα Γλυφάδας. Η αρχαία Σφηττία οδός.
7
Βιβλία – Χάρτες – Ψηφιακές εφαρμογές
Για τον Υμηττό υπάρχουν αναφορές σε πολλά βιβλία που ασχολούνται με την Αθήνα και την Αττική αλλά
υπάρχουν λίγα με αποκλειστικό αντικείμενο το βουνό. Στο βιβλίο του Νίκου Νέζη ''Τα βουνά της Αττικής''
υπάρχει η πληρέστερη περιγραφή για το βουνό από' όλες τις πλευρές και κρίναμε σκόπιμο να τη
συμπεριλάβουμε σε αυτό το βιβλίο. Το βιβλίο ''Ο Υμηττός'' του Γιάννης Σχίζα είναι από το 1991 αλλά
παραμένει επίκαιρο καθώς 30 χρόνια πριν περιγράφει τις απειλές του βουνού και την αγωνία του για την
προστασία του και παραθέτει προτάσεις που μέχρι σήμερα ουσιαστικά εκκρεμούν. Η Διδώ Καλλέργη στον
βιβλίο της ''Ο Υμηττός το ιερόν όρος της Αττικής'' αναφέρεται στην ιστορική πορεία του Υμηττού και τους
μύθους που τον περιβάλλουν. Η Ιερά Μονή Καρέα στην έκδοση της περιγράφει την ιστορία της μονής.
Το βιβλίο του Ν. Νέζη ''Τα βουνά της Αττικής'' μπορείτε να το κατεβάσετε από το pezoporia.gr εδώ.
Το βιβλίο του Γιάννη Σχίζα μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ και πληροφορίες για το βιβλίο της Διδώ
Καλλέργη μπορείτε να βρείτε εδώ.
Από την Καίτη Αργυροπούλου και τις εκδόσεις ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ κυκλοφορεί το βιβλίο ''Ο Υμηττός και η Μονή
Καισαριανής''.
Από το Υπουργείο Πολιτισμού μπορείτε να δείτε και να κατεβάσετε την ψηφιακή έκδοση ''Ένας περίπατος στη
Μονή Καισαριανής''
Πέραν αυτών των βιβλίων αξίζει να διαβάσετε το βιβλίο ''Τα μονοπάτια του Υμηττού'' του υποφαινόμενου ,
από το 2003, που παρέχει πολλές πληροφορίες για το βουνό. Μπορείτε να το κατεβάσετε δωρεάν εδώ.
8
Χάρτες
Για τον Υμηττό κυκλοφορούν δύο χάρτες σε κλίμακα 1:10.00. Της εταιρείας ΑΝΑΒΑΣΗ και της εταιρείας
TERRAIN όπου είναι αποτυπωμένα τα μονοπάτια του βουνού και ένα πλήθος ακόμη πληροφοριών. Ένα
αναγκαίο εργαλείο για την περιήγηση σας στο βουνό.
Χάρτες Γ.Υ.Σ. (γεωγραφικής υπηρεσίας Στρατού)

Από τη Γ.Υ.Σ. κυκλοφορούν χάρτες σε κλίμακα 1:25.000 όπου όλος ο Υμηττός περιλαμβάνεται στα φύλλα
Ν. Ιωνία – Ζωγράφος - Γλυφάδα. Το πλεονέκτημα της σειράς αυτής είναι ότι περιλαμβάνουν όλο τον Υμηττό
μέχρι το ακρωτήριο του Ζωστήρα, σε αντίθεση με τους δύο χάρτες που αναφέρθηκαν που σταματάνε στην
περιοχή της Βούλας. Το πρόβλημα τους όμως είναι η παλαιότητα τους, καθώς είναι έκδοση του 1993 και π.χ
δεν έχουν την Αττική οδό.
Υμηττός – TopoGuide – Ψηφιακή εφαρμογή και χάρτης

Μια εξαιρετική και ''εξαντλητική'' παρουσίαση για τον Υμηττό έχει
πραγματοποιηθεί από την ANADIGIT η οποία καλύπτει τον
Υμηττό από όλες τις πλευρές και παρουσιάζει και τα μονοπάτια του βουνού. Η εφαρμογή λειτουργεί σε
συστήματα Android και IOS. Δείτε εδώ
9
Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο ''Τα βουνά της Αττικής''
10
Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο ''Τα βουνά της Αττικής'' – Σελ. 2/27
11
Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 3/27
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
Αγναντεύοντας από το Κορακοβούνι
37
Τα έργα της φύσης στον
Υμηττό
38
Οι κορυφές του Υμηττού
Η ψηλότερη κορυφή του Υμηττού βρίσκεται σε υψόμετρο 1026 μ. και δεν είναι επισκέψιμη λόγω της
στρατιωτικής εγκατάστασης. Οι υπόλοιπες κορυφές είναι κάτω από τα 1000 μ. κατά μήκος του βουνού.
Σημειώνονται οι δήμοι που ανήκουν. Σε πολλές περιπτώσεις οι κορυφές είναι στα όρια δύο δήμων.
Με Χ.Υ σημειώνονται οι κορυφές χωρίς υψομετρικό (κολονάκι).
Κορυφές του Υμηττού

(Χωρίς Υψομετρικό)
Δήμος Χολαργού Παπάγου
Κόρακας 363μ.
37°59'25.4''N23°48'36''E
Ανώνυμη 692 μ.
37°59'09.3''N23°49'33''E
Κορακοβούνι 728 μ.
37°58'47.5''N23°49'28''E
Ανώνυμη 652μ.(Χ.Υ.)
37°58'30.6''N23°49'21.1''E
Δήμος Ζωγράφου
Ανώνυμη 686μ.(Χ.Υ.)
37°58'15.4''N23°49'06.1''E
Δήμος Καισαριανής
37°57'51.3''N23°49'11.1''E
Ανώνυμη 947 μ. (X.Υ.)

37°57'24.6''N23°49'07.1''E
37°56'59''N23°48'02.7''E
Εύζωνας 1026 μ.
37°56'46.4''N23°48'52.4''E
Δήμος Βύρωνα
Ανώνυμη 966 μ. (Χ.Υ.)

37°56'34.9''N23°48'39.4''E
37°56'12.4''N23°47'58''E
39
Δήμος Κρωπίας
Τηγάνι 502 μ. (Χ.Υ.)

37°55'41.3''N23°48'36.9''E
Υπάρχει υψομετρικό
ανατολικά στα 406 μ.
Δήμος Ηλιούπολης
Ίσωμα 705 μ. (Χ.Υ.)

37°55'19.7''N23°46'59''E
Δήμος Αργυρούπολης
37°55'04''N23°46'21.6''E
Προφ. Ηλίας 659 μ.

37°55'02''N23°48'22.7''E
Δήμος Γλυφάδας
Μαυροβούνι 774 μ.(X.Y.)

37°53'57.4''N23°48'25.9''E
Υπάρχει υψομετρικό στα 770
μ.
Στρώμα 725 μ. (Χ.Υ.)

37°53'19.9''N23°48'17.3''E
Δασωμένη 641 μ.
37°52'57.8''N23°47'28.7''E
Δήμος 3Β
Στραβαετός 628 μ.
37°52'30.8''N23°47'57.4''E
Δήμος Κρωπίας
Κακαβούλα 412 μ.
37°52'02.8''N23°48'28.3''E
40
Δήμος 3Β
Ξερόβαχος 169 μ.
37°49'05.3''N23°47'20.1''E
Το τελευταίο τμήμα διάσχισης του Υμηττού από τη Βάρη μέχρι το ακρωτήριο Ζωστήρας.
Η κορυφή του Κορακοβουνίου με τον

χαρακτηριστικό, πάνω από 3 μέτρα,
κούκο και τα θεμέλια του αρχαίου
πύργου.
Η κορυφή του Εύζωνα από την κορυφή
Κορακοβούνι. Στο ύψωμα, ανάμεσα, η
εγκατάσταση του ΟΤΕ (δεξιά).
Η κορυφή 692 μ. του Κορακοβουνίου
(κάτω δεξιά).
41
Τα ρέματα του Υμηττού
Ο Υμηττός έχει δεκάδες ρέματα από τα οποία κανένα δεν είναι συνεχούς ροής. Ξεκινώντας από την
κορυφογραμμή του βουνού υπάρχουν δύο λεκάνες απορροής η δυτική και η ανατολική. Η δυτική καταλήγει
στο πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας όπου δεκάδες ρέματα έχουν θαφτεί κάτω από τους δρόμους. Στην
ανατολική τα ρέματα κυλούν πιο ελεύθερα προς τα Μεσόγεια. Το πιο γνωστό ρέμα που τροφοδοτείται από τον
Υμηττό είναι ο Ηριδανός στο ύψος της Καισαριανής, όπως και το ρέμα του Αγ. Ιωάννου στον Κόρακα της Αγ.
Παρασκευής. Και τα δύο ρέματα αποτελούν πηγές του Ιλισού. Νοτιότερα στην Ηλιούπολη τα ρέματα
περιφερειακά του ρέματος Βαμβακιά τροφοδοτούν το ρέμα της Πικροδάφνης
Τα ρέματα
Σημειώνονται τα πιο επώνυμα
Οι συντεταγμένες είναι ενδεικτικές
σε κάποιο σημείο του ρέματος.
Σημειώνονται οι Δήμοι στους
οποίους ανήκουν τα ρέματα.
Αγίου Ιωάννου (Δ. Χολαργού),

37°59'16.1''N23°48'04.2''E
Αστερίου (Δ. Ζωγράφου),

37°58'11.4''N23°48'11.8''E
Ηριδανού, (Δ. Καισαριανής)

37°57'48.9''N23°47'34.5''E
Καρέα (Δ. Βύρωνα)

37°56'25.8''N23°46'49''E
Σαρίνα (Δ. Ηλιούπολης),

37°55'57.3''N23°46'41.6''E
Βαμβακιά (Δ. Ηλιούπολης),

37°55'35.4''N23°46'30.3''E
Γκαλμπένη (Δ. Ηλιούπολης),

37°55'21.1''N23°46'29''E
Πυρναρή (Δ. Γλυφάδας),

37°54'38.6''N23°47'31.3''E
Βαρελά (Δ. Γλυφάδας),

37°53'40.1''N23°47'26.1''E
Λυκόρεμα Βούλας (Δ. 3Β),

37°51'42.8''N23°47'02.3''E
Λυκόρεμα Σκάρπιζας (Δ. 3Β),

37°51'39''N23°48'20.8''E
Ντούσας, (Δ. Κρωπίας)

37°52'17.7''N23°49'13''E
Ντούκας (Δ. Κρωπίσας),

37°54'29.6''N23°48'43.4''E
Χαλιδούς (Δ. Κρωπίας),

37°55'30.5''N23°48'45.4''E
Κοπρισιάς Τζωτή (Δ. Παιανίας).

37°58'11.5''N23°49'48.9''E
42
Πηγές και Πηγάδια
Ο Υμηττός γενικά έχει πρόβλημα με το νερό. Παρ΄ όλο που το νότιο τμήμα φέρει και το όνομα Άνυδρος
όλο το βουνό ουσιαστικά είναι άνυδρο καθώς έχει λίγες πηγές και πηγάδια.
Κρήνες
- Στην εξωτερική δυτική πλευρά της Μονής Καισαριανής τρέχει η βρύση του Κριού, όνομα που φέρει
λόγω της κεφαλής του Κριού που διακοσμεί την κρήνη . Η κρήνη αναφέρεται απ΄ όλους τους επισκέπτες της
Μονής.
- Στην θέση Καλοπούλα σε υψόμετρο 400 μ. βρίσκεται η ομώνυμη κρήνη παραφθορά της αρχαίας
ονομασίας Κήλλου Πήρα.
- ΝΔ της κορυφής του Κορακοβουνίου 692 μ. και σε υψόμετρο 480 μ. υπάρχει μια παλιά
καμαροσκέπαστη κρήνη (37°59'04.4''N23°49'17.2''E).
Πηγάδια
Λίγα πηγάδια σώζονται στον Υμηττό. Τα πιο γνωστά είναι:
- Στο Κορωπί το πηγάδι της Ντούκας (37°54'33.6''N23°48'17.2''E). στη διαδρομή της αρχαίας Σφηττίας
οδού.
- Στο Σέσι το ομώνυμο πηγάδι (37°55'35.5''N23°47'45.6''E).
- Στον Προφ. Ηλία Κορωπίου το ομώνυμο πηγάδι στον περίβολο του ναού (37°54'59.01''N23°48'53.7''E).
Οι κρήνες του Κριού στη Μονή Καισαριανής και της Καλοπούλας.
Τα πηγάδια στο Σέσι και στον Προφ. Ηλία Κορωπίου.
43
Η προστατευόμενη περιοχή φύσης του Υμηττού
Στην περιοχή της Καισαριανής το ''Αισθητικό δάσος της Καισαριανής'' με έκταση 4,4 τ. χλμ. είναι
προστατευόμενη περιοχή. Στα όρια της περιοχής βρίσκονται οι μονές της Καισαριανής, του Αγ. Γεωργίου του
Κουταλά και του Ιωάννου του Προδρόμου καθώς και ο χώρος του αναψυκτήριου της Καλοπούλας.
Το πάρκο εκτείνεται από τα 200 μέχρι τα 760 μ. υψόμετρο και είναι η περισσότερο επισκέψιμη περιοχή του
Υμηττού. Η περιοχή του αισθητικού δάσους μαζί με τη Λίμνη Βουλιαγμένης περιλαμβάνεται στο κατάλογο
Natura 2000 με κωδικό 3000006
Τα όρια της
προστατευόμενης
περιοχής του
Αισθητικού δάσους
της Καισαριανής.
Η ιστορία της Φιλοδασικής Ενωσης είναι συνδεδεμένη με τη διάσωση και ανάδειξη του τμήματος
του Υμηττού περιφερειακά της Μονής Καισαριανής.. Το έργο της επεκτείνεται και πέρα του
Υμηττού. Μπορείτε να γνωρίσετε το πολισχυδές έργο της εδώ.
Το ιστορικό της όπως περιγράφεται από την ίδια την εταιρεία:
Η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών ιδρύθηκε το 1899 στην Αθήνα με σκοπό την αναδάσωση χέρσων
εκτάσεων, την ανάπτυξη της φιλοδασικής συνείδησης και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Ιδρύθηκε από τον τότε Υπουργό Οικονομικών Φωκίωνα Νέγρη, τον μηχανικό Ανδρέα Κορδέλλα και τον
δασολόγο Κωνσταντίνο Σάμιο.
Στα πρώτα χρόνια της Ίδρυσης της η Φιλοδασική αναλαμβάνει την πρωτοβουλία της αναδάσωσης των
λόφων που βρίσκονταν γύρω και μέσα στην Αθήνα. Για το σκοπό αυτό δημιούργησε στο Παγκράτι,
κοντά στις οδούς Μερκούρη και Ευτυχίδου, ένα φυτώριο με πηγάδια, δεξαμενές και με μια ατμοκίνητη
αντλία, σε οικόπεδο που της παραχώρησε η Μονή Πετράκη.
Το φυτώριο αυτό ακολουθώντας την πρόοδο του έργου της Φιλοδασικής αυξήθηκε σταδιακά στη
σημερινή έκταση του Άλσους Παγκρατίου (30 στρέμματα) και το 1936 παραχωρήθηκε στο Δήμο
Αθηναίων. Από αυτό το φυτώριο και με πρωτοβουλία και συμμετοχή της Φιλοδασικής αναδασώθηκαν οι
44
λόφοι του Λυκαβηττού, Φιλοπάππου, Αρδηττού, των Νυμφών και της Πνύκας καθώς και οι πλαγιές της
Ακρόπολης
Με το τέλος του Πολέμου, το 1945, μια Μεγάλη
Ελληνίδα, η Καίτη Αργυροπούλου,
επανερχόμενη από την Μέση Ανατολή, αντίκρισε
το θέαμα ενός αποψιλωμένου Υμηττού, θύμα της
ξύλευσης κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Αντιλαμβανόμενη το κίνδυνο μιας οριστικής
παραμόρφωσης του βουνού, αναλαμβάνει δράση
σε συνεργασία με τις δασικές υπηρεσίες του Υπ.
Γεωργίας για να το διασώσει όσο είναι καιρός.
Δίνει νέα πνοή στη Φιλοδασική και λαμβάνει την
πρωτοβουλία για την αναδάσωση της περιοχής με
επίκεντρο την ερειπωμένη Βυζαντινή Μονή της
Καισαριανής. Έτσι στην περιοχή φυτεύονται πάνω
από τρία εκατομμύρια δένδρα σε μια έκταση
6.000 περίπου στρεμμάτων. Λατομεία
καλύφθηκαν και δενδροφυτεύθηκαν, δασικοί
δρόμοι διανοίχτηκαν, πλατείες και χώροι
ανάπαυσης και αναψυχής διαμορφώθηκαν και τα
κοπάδια αιγοπροβάτων απομακρύνθηκαν.
Ξαναφυτεύεται επίσης ο «Ιστορικός Ελαιώνας»,
Το μνημείο της Καίτης Αργυροπούλου η που άλλοτε περιέβαλε το βυζαντινό μοναστήρι,
οποία υπήρξε η ψυχή του έργου
έτσι όπως είχε αποτυπωθεί σε χαλκογραφίες
αναδάσωσης του Υμηττού.
περιηγητών περασμένων αιώνων. Γίνεται
ανάπλαση της γύρω έκτασης έτσι ώστε να αποτελέσει πνεύμονα οξυγόνου και καταφύγιο φυσικού
κάλλους και γαλήνης για τους κατοίκους της Αθήνας.
Δημιουργείται επίσης ένας μικρός Βοτανικός Κήπος, με μια πλούσια συλλογή από αγριοβότανα,
αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, θάμνους και δένδρα της Ελληνικής γης.
Ως επιβράβευση όλων αυτών των προσπαθειών το Ελληνικό Κράτος με μια σειρά παραχωρητηρίων
μεταβίβασε την κυριότητα των αναδασωμένων περιοχών στην Φιλοδασική, θέτοντας ως όρο την μη
αλλαγή χρήσης της γης και την προστασία τους από κάθε πιθανό καταπατητή. Επιστέγασμα της νομικής
θωράκισης του δάσους υπήρξε το Προεδρικό Διάταγμα 91/1974, με το οποίο έκταση 6.400 στρεμμάτων
κηρύχθηκε «Αισθητικό Δάσος», λόγω της ιδιαίτερης αισθητικής και οικολογικής του σημασίας, με
φορέα την Φιλοδασική.
Το 1952-55 με επιμέλεια και χρηματοδότηση της Φιλοδασικής αναστηλώνεται το μοναστηριακό
συγκρότημα της Ιεράς Μονής Καισαριανής (11ος αιώνας), σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Εταιρεία,
υπό την εποπτεία των καθηγητών Αναστάσιου Ορλάνδου και Ιωάννη Τραυλού. Την αποκατάσταση
των μεταβυζαντινών τοιχογραφιών αναλαμβάνει ο συντηρητής Τάσος Μαργαριτώφ. Στη συνέχεια
αναστηλώνεται και η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Κυνηγού.
Για το Αισθητικό δάσος του Υμηττού η Φιλοδασική Ένωση γράφει:

Το Αισθητικό δάσος Καισαριανής απλώνεται από την άκρη της πόλης μέχρι τις βραχώδεις πλαγιές του
Υμηττού στα 760 μέτρα υψόμετρο. Στην περιοχή κυριαρχούν οι μέτριες και οι ισχυρές κλίσεις (30% - 65%),
και το ανάγλυφο είναι έντονο και κατακερματισμένο με πολλές λοφώδεις εξάρσεις. Το δάσος διασχίζουν τα
ρεύματα του Ηριδανού και του Κουταλά με διεύθυνση από την ανατολή προς τη δύση με ελάχιστη έως
μηδενική παροχή. Οι αναδασωτικές επεμβάσεις στο σύνολο του Αισθητικού Δάσους είχαν ως αποτέλεσμα τη
δημιουργία ενός μωσαϊκού βλάστησης όπου κυριαρχεί το πεύκο (τραχεία πεύκη) σε αμιγείς συστάδες ή σε
45
ανάμειξη με κυπαρίσσι και με πλατύφυλλα είδη όπως κουτσουπιά, χαρουπιά και χνοώδη δρυ. Στις βραχώδεις
περιοχές υπάρχει το πεύκο μαζί με πουρνάρι και αγριελιά.
Η διαχείριση του δάσους

Η διαχείριση που ασκείται από την Φιλοδασική Ένωση Αθηνών υπό την εποπτεία των Δασικών Υπηρεσιών,
επιδιώκει την επίτευξη της πολλαπλής προσφοράς του δάσους. Στόχοι της είναι η προστασία του δάσους ως
οικοσυστήματος (προστασία από φυσικούς και ανθρωπογενείς κινδύνους) και η συντήρηση, βελτίωση και
ανάδειξη των φυσικών και ανθρωπογενών χαρακτηριστικών του ώστε πέραν της οικολογικής του προσφοράς
ως φυσικού πόρου, οι επισκέπτες να απολαμβάνουν τη μέγιστη εμπειρία αναψυχής και να υπάρχει διαρκής
δυνατότητα ανάπτυξης δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης συμπληρώνουν
ενότητες με ιδιαίτερη φυσιογνωμία (σε περιορισμένη έκταση) όπως ο "ιστορικός ελαιώνας", ο διπλανός του
κυπαρισσώνας, οι ευκάλυπτοι κυρίως στα νότια του νεκροταφείου Καισαριανής, η παραρεμμάτια βλάστηση
κ.α.
ΝΔ της μονής Καισαριανής

βρίσκεται ο βοτανικός
κήπος της Φιλοδασικής
έκτασης 8 στρεμμάτων ο
οποίος φιλοξενεί 560
διαφορετικά είδη φυτών
από τα οποία ενδημικά της
Ελλάδας είναι 78 και
αυτοφυή στον Υμηττό 196.
Ο κήπος είναι επισκέψιμος
μόνον κατόπιν
συνεννοήσεως.
Περισσότερες πληροφορίες
εδώ.
Σκαρίφημα του βοτανικού κήπου στη ΝΔ πλευρά της μονής Καισαριανής.
46
Το αισθητικό δάσος του Υμηττού, έργο της ΦΙΛΟΔΑΣΙΚΗΣ
47
Οι δασωμένες περιοχές του βουνού.
Οι αλλεπάλληλες πυρκαγιές από τα

τέλη του 20ού αιώνα έχουν στερήσει από
το βουνό μεγάλα τμήματα της βλάστησης
του. Στον χάρτη παρουσιάζονται οι
δασωμένες περιοχές οι οποίες καλύπτουν
περίπου 30 τ. χλμ. ή το 31% του αδόμητου
από κατοικίες τμήματος του βουνού.
Η βλάστηση είναι εμφανής στο βόρειο
και κεντρικό τμήμα του βουνού. Ανατολικά
υπάρχει λίγη βλάστηση και νοτιότερα
υπάρχουν μόνο νησίδες πράσινου.
48
Η ορνιθοπανίδα του Υμηττού
Το βουνό του Υμηττού

έχει χαρακτηρισθεί
σημαντική περιοχή για τα
πουλιά και έχει καταχωρηθεί
με τον κωδικό GR126.
Ακολουθεί η περιγραφή από
την Ορνιθολογική.
49
50
Τα σπήλαια και τα βάραθρα του Υμηττού
Ίσως το βουνό με περισσότερα σπήλαια στην Ελλάδα, ο Υμηττός έχει πάνω από 50 σπήλαια και βάραθρα
από τα οποία παρουσιάζονται τα πιο σημαντικά.
Το σημαντικότερο και επισκέψιμο σπήλαιο είναι το Κουτούκι στην ανατολική πλευρά του Υμηττού πάνω
από την Παιανία. Σημαντικό επίσης είναι και το Σπ. Πανός πάνω από τη Βάρη (δες Αρχαιότητες). Τα σπήλαια
παρουσιάζονται από βορρά προς νότο. Με (Β) επισημαίνεται το βάραθρο. Αναλυτική περιγραφή των σπηλαίων
στο βιβλίο του Ν. Νέζη ''Τα βουνά της Αττικής'' και στο ψηφιακό οδηγό TOPOGUIDE.
Χάρτης ? – Τα σπήλαια του Υμηττού 1/2
Νυχτερίδας (37°59'27.58''N23°49'39.2''E), Λιονταριού (37°59'14.5''N23°49'49.1''E),
Κορακοβουνίου (Β) (37°59'04.2''N23°49'24.9''E), Αποστολικό (Σ/Β) (37°58'51.4''N23°49'24.8''E),
Κορακοβουνίου (37°58'39.9''N23°49'19.4''E), Αστερίου (Β) (37°58'29.1''N23°48'43''E),
Κορυφογραμμής (Β) (37°57'08''N23°49'15.9''E), Κουτούκι (37°56'45.6''N23°49'43.7''E),
51
Γιδοσπηλιά (37°56'35.4''N23°47'36.5''E), Πύργου Μεγάλο (Β) (37°56'23.6''N23°47'46.3''E),
Πύργου μικρό (Β) (37°56'22.6''N23°47'43.7''E), Μπίμπεση (37°55'57.4''N23°46'29.2''E)
Χάρτης ? – Τα σπήλαια του Υμηττού 2/2
Σέσι (37°55'36.4''N23°47'51.9''E), Προφ. Ηλία Κορ. 1 (Β) (37°54'57.7''N23°48'17.9''E),
Προφ. Ηλία Κορ. (37°54'50.9''N23°48'30.5''E), Προφ. Ηλία Κορ. 2 (Β) (37°54'48.5''N23°48'41''E),
Θρακιά Σταυρού (Β) (37°54'44.4''N23°47'45.3''E), Νταβέλη (37°54'42.4''N23°48'00.8''E),
Σταυρού (Β) (37°54'39.6''N23°48'10.4''E), Στρογγυλή (37°54'18.4''N23°47'58.9''E),
Τρύπια (37°54'16''N23°47'53.4''E), Μαυροβουνίου Μεγ.(Β) (37°54'13.8''N23°48'15.8''E),
Μαυροβουνίου Μικρό (Β) (37°54'04.8''N23°48'12''E), Μητρομάρα (37°53'35.4''N23°48'10''E),
Προφ. Ηλία Γλυφ. Μεγ. (Β) (37°52'57.6''N23°46'37.1''E), Προφ. Ηλία Γλυφ. Μικρό.(Β)
(37°52'52.1''N23°46'53.4''E), Ωραίο (Όμορφο) (Β) (37°52'15''N23°48'10.7''E),
52
Κακαβούλας (Σαλίγκαρος) (37°51'53.2''N23°48'35.7''E), Κολώνες (Β) (37°51'34.3''N23°47'51.9''E),
Συκιάς (Β) (37°51'33.3''N23°47'49.6''E), Θερμό (Β) (37°51'29.9''N23°47'19''E),
Ανταρτών (37°51'26.5''N23°47'19.2''E).
Η Γιδοσπηλιά και το σπήλαιο του Λιονταριού (δεξιά).
To εξαιρετικό σπήλαιο Κουτούκι, το μόνο επισκέψιμο

σπήλαιο στον Υμηττό. Το εντυπωσιακό βάραθρο
''Θρακιά Σταυρού'' στο Νότιο Υμηττό με συνολικό
βάθος 50 μ. (δεξιά).
53
Η λίμνη της Βουλιαγμένης (37°48'26.6''N23°47'08''E).
Ένα ιδιαίτερο γεωλογικό φαινόμενο βρίσκεται στο νοτιότερο τμήμα του Υμηττού. Η λίμνη της
Βουλιαγμένης είναι μια φυσική υφάλμυρη λίμνη. Τα νερά της που προέρχονται από βάθος 50 με 100 μ. έχουν
θερμοκρασία από 22ο μέχρι 29ο δίνοντας τη δυνατότητα στους λουόμενους να την επισκέπτονται σε όλη τη
διάρκεια του έτους. Τα νερά της έχουν ιαματικές ιδιότητες. Η κοιλότητα στην οποία βρίσκεται έχει μήκος 260
μ. και πλάτος 145 μ. Η επιφάνεια της λίμνης βρίσκεται 50 εκ. ψηλότερα από τη θάλασσα.
Το υπόγειο σπήλαιο που υπάρχει κάτω από τη λίμνη είναι μήκους 4,3 χλμ. με πολλές διακλαδώσεις που το
καθιστούν εξαιρετικά επικίνδυνο. Η απώλεια 8 ανθρώπων κατά τα τέλη του 20ού αιώνα στην προσπάθεια
εξερεύνησης του σπηλαίου, ανάγκασε τις αρχές από το 1995 να απαγορεύσουν τις καταδύσεις.
Η λίμνη περιλαμβάνεται στο Natura 2000 μαζί με το βουνό του Υμηττού. Επιπλέον από το Υπουργείο
πολιτισμού έχει χαρακτηριστεί τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Η διαδρομή διάσχισης του Υμηττού περνά
μόλις σε 160 μ. απόσταση από τα χείλη της βραχώδους κοιλότητας που κατά τους γεωλόγους δημιουργήθηκε
από την πτώση της οροφής ενός υπόγειου σπηλαίου μόλις πριν από 2.000 χρόνια, γεγονός που ίσως εξηγεί
την απουσία περιγραφής της από τους αρχαίους και ειδικότερα από τον Παυσανία.
Δείτε ένα video 8' για τις εξερευνητικές καταδύσεις στη λίμνη Βουλιαγμένης το 1978 εδώ και το 2014 εδώ
Με το ίδιο όνομα υπάρχει λίμνη στην δυτική άκρη της Αττικής (διοικ. Κορινθίας) η οποία πολλές φορές
προκαλεί σύγχυση.
Περισσότερες πληροφορίες για τη λίμνη Βουλιαγμένης εδώ
Η λίμνη της Βουλιαγμένης στην νότια απόληξη του Υμηττού.
54
145 μ.
260 μ.
Η λίμνη της Βουλιαγμένης
55
Τα μονοπάτια του Υμηττού
Ίσως το πιο πολύπλοκο θέμα που αφορά τον Υμηττό. Όπως σε όλα τα περιαστικά βουνά δημιουργούνται
δεκάδες μονοπάτια από τους κατοίκους που βρίσκονται στα όρια του βουνού. Πέραν αυτών οι περιβάλλοντες
το βουνό δήμοι αποφασίζουν στην περιοχή που τους ανήκει να δημιουργήσουν ένα δίκτυο μονοπατιών. Αλλά,
μονοπάτια σηματοδοτούν και οι διάφοροι φορείς που ασχολούνται με το βουνό. Το αποτέλεσμα είναι το
απόλυτο χάος. Στα πάνω από 200 χλμ. μονοπάτια που υπάρχουν (χωρίς τα τμήματα σε χωματόδρομους) δεν
υπάρχει καμία ενιαία σήμανση και κανένα οργανωμένο σχέδιο ανάδειξης τους. Η προσπάθεια αξιοποίησης
τους ως τώρα δεν έχει επιτύχει και ευτυχώς που υπάρχουν οι χάρτες της εταιρείας ΑΝΑΒΑΣΗ και TERRAIN
καθώς και η ηλεκτρονική εφαρμογή της ANA DIGIT για να γνωρίσει κάποιος το δίκτυο των μονοπατιών και να
αποφασίσει ποιες διαδρομές θα πραγματοποιήσει. Στο χάρτη που ακολουθεί με κόκκινες γραμμές σημειώνεται
το περίπλοκο δίκτυο των μονοπατιών και με μπλε γραμμή η διάσχιση του Υμηττού που περιγράφεται σε αυτό
το βιβλίο.
Στο βόρειο άκρο του Υμηττού έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο μονοπατιών με άσπρες κόκκινες πινακίδες
με την αρίθμηση της διαδρομής. Στο δίκτυο εμπλέκονται ο Δήμος Χολαργού και ο Σ.Π.Α.Υ. Το δίκτυο είναι
περίπλοκο καθώς τα μονοπάτια μπλέκονται μεταξύ τους και κινούνται οριζόντια και κάθετα χωρίς κάποια
λογική. Πέραν τούτου όμως το δίκτυο είναι πολύ ενδιαφέρον και αξίζει η επίσκεψη του. Σε πολλά σημεία
υπάρχουν πινακίδες με χάρτη της πορείας της διαδρομής. Το δίκτυο απεικονίζεται στο χάρτη ''Υμηττός'' της
εταιρείας ΑΝΑΒΑΣΗ.
Στύλοι, πινακίδες ενημέρωσης και σήμανσης στο δίκτυο μονοπατιών του βόρειου Υμηττού στο
ύψος του Χολαργού και της Αγ. Παρασκευής.
56
Πινακίδα ενημέρωσης του μονοπατιού 2 στο βόρειο Υμηττό.
Προχωρώντας νοτιότερα γύρω από τη Μονή Καισαριανής υπάρχουν δεκάδες μονοπάτια στα οποία
εμπλέκονται η Φιλοδασική Αθηνών και ο ΣΠΑΥ. Και πάλι θα τονίσουμε ότι δεν υπάρχει μια οργανωμένη
πληροφόρηση και μόνα εργαλεία για την ανακάλυψη των μονοπατιών είναι οι χάρτες των εταιρειών
ΑΝΑΒΑΣΗ και TERRAIN όπως και η εφαρμογή TOPOGUIDE.
Δύο μεγάλου μήκους μονοπάτια έχουν σημανθεί με τις ενδείξεις 10 και 5 και δεκάδες άλλες σημάνσεις με όλα
τα χρώματα, από ιδιώτες και συλλόγους. Στο νότιο Υμηττό υπάρχει μια ανεπίσημη σήμανση με κόκκινα
βαψίματα η οποία είναι πολύ χρήσιμη ειδικά σε κάποιες διαδρομές όπου τα μονοπάτια δεν είναι ευδιάκριτα.
Επίσης στο νότιο Υμηττό πρόκειται να δημιουργηθεί ένα δίκτυο μονοπατιών από την Paths of Greece.
Η σήμανση του 10 από Αγία Παρασκευή στο Σέσι. Σήμανση στην περιοχή του Χολαργού
57
Όλα τα ανωτέρω απλά πιστοποιούν τον λαβύρινθο των μονοπατιών και των σημάνσεων που μπορεί να
βρει ο σημερινός πεζοπόρος στο βουνό του Υμηττού. Στη συνέχεια του βιβλίου στο τμήμα της διάσχισης του
Υμηττού υπάρχει μια πρόταση του τρόπου ανάπτυξης του δικτύου.
58
Βόρειος Υμηττός - 1/2 - Τα μονοπάτια και το μονοπάτι Διάσχισης (μπλε γραμμή)
59
Νότιος Υμηττός - Τα μονοπάτια και το μονοπάτι Διάσχισης (μπλε γραμμή)
60
Αναρριχητικά πεδία στον Υμηττό
Έργα της φύσης οι ορθοπλαγιές στον Υμηττό, με την επέμβαση του ανθρώπου έχουν μεταβληθεί σε πεδία
δραστηριότητας. Στον Υμηττό υπάρχουν εννέα αναρριχητικά πεδία τα οποία λόγω της γειτνίασης του βουνού
με την πόλη τα επισκέπτονται πολυάριθμοι αναρριχητές. Το πεδίο Καράβι είναι το πιο δημοφιλές και ο
Βραχόκηπος το πιο εκτεταμένο. Οι συντεταγμένες είναι ενδεικτικές της περιοχής των πεδίων.
Αναρριχητικά πεδία
Κόρακας (Δ. Χολαργού)

37°59'25.6''N23°48'40.5''E
Καράβι (Δ. Βύρωνα)

37°57'03.2''N23°47'30.7''E
Καρέας (Δ. Βύρωνα)

37°56'23.9''N23°46'40.3''E
Πλάκα (Δ. Ηλιούπολης)

37°55'57''N23°46'30.6''E
Γούβα (Δ. Ηλιούπολης)

37°55'55''N23°46'08''E
Σέσι (Δ. Ηλιούπολης)

37°55'30.3''N23°47'54''E
Προφ. Ηλία (Δ. Κρωπίας)

37°55'17.7''N23°48'48.5''E
Λελάκι (Δ. Αργυρούπολης)

37°54'53.9''N23°47'32''E
Βραχόκηπος (Δ. Αργυρούπολης)

37°54'51.2''N23°47'43''E
61
Αναρριχητικό πεδίο Καράβι
Αναρριχητικό πεδίο Βραχόκηπος
Το τέλος τη οδού Δημοσθένους στο Κορωπί. Σήμερα υπάρχει πυροφυλάκιο και μπάρα. Στη
παλαιότερη φωτό η εγκατάσταση πυροφυλακίου του Κυνηγετικού συλλόγου Κορωπίου. Βάλανε
τους λύκους να φυλάνε τα πρόβατα. Στο βάθος το αναρριχητικό πεδίο του Προφ. Ηλία.
62
ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΟΝ
ΥΜΗΤΤΟ
63
Δρόμοι στον Υμηττό
Στον Υμηττό υπάρχει ένα πολύ μεγάλο δίκτυο δρόμων. Εξετάζοντας το στην αδόμητη περιοχή του
βουνού που είναι 96 τ. χλμ. υπάρχουν περ. 65 χλμ. άσφαλτοι και 220 χλμ. χωματόδρομοι. Το ευτύχημα για
το βουνό είναι ότι οι περισσότεροι χωματόδρομου είναι απαγορευμένοι για τα αυτοκίνητα και τους
απολαμβάνουν οι πεζοί και τα ποδήλατα. H παραβίαση τους από τους μηχανόβιους με τις εκκωφαντικές
εξατμίσεις, είναι ένα από τα προβλήματα του βουνού. Μία εικόνα των δρόμων μπορεί να δει κάποιος στο
χάρτη που ακολουθεί
Δρόμοι
H εικόνα των δρόμων
του Υμηττού στα όρια της
αδόμητης ζώνης του
(μπλε γραμμή). Οι
άσφαλτοι με κόκκινο
χρώμα και οι
χωματόδρομοι με κίτρινο.
Χάρτης ? – Οι δρόμοι του Υμηττού
64
Οι άσφαλτοι- (65 χλμ. μέσα στην αδόμητη ζώνη).
Στο βόρειο άκρο του βουνού περνά η οδός Μεσογείων στη θέση Σταυρός Αγ. Παρασκευής (230 μ.) η
οποία στη συνέχεια μετονομάζεται σε Λ. Μαραθώνος. Νότια η άσφαλτος Βάρης – Βαρκίζης διασχίζει το βουνό
από τα δυτικά προς τα ανατολικά σε υψόμετρο 40 μ.
Η κύρια όμως άσφαλτος του βουνού είναι από την Καισαριανή μέχρι την κορυφή του Υμηττού.
Από του Παπάγου έρχεται ένας άλλος ασφάλτινος κλάδος που συναντά την κύρια άσφαλτο πριν από τη
Μονή Αστερίου σε υψόμετρο 500 μ..
Στην ανατολική πλευρά του βουνού ανεβαίνει μία άσφαλτος από την πλευρά της Παιανίας στο σπήλαιο
Κουτούκι (510 μ.) και
Η οδός Δημοσθένους από το Κορωπί μέχρι το ρέμα της Χαλιδούς σε υψόμετρο 280 μ.
Νότια τέλος μία άσφαλτος ανεβαίνει στο νεκροταφείο της Βούλας και τις εγκαταστάσεις της Υ.Π.Α. που
φτάνει σε υψόμετρο 350 μ.
Οριζόντια πλέον και σε υψόμετρο 300 μ. ± περνά η λεωφόρος Αλίμου – Κατεχάκη και η
Περιφερειακή του Υμηττού (Αττική οδός)
Η οδός Δημοσθένους από το Κορωπί στο ρέμα της Χαλιδούς. Στο βάθος το αναρριχητικό πεδίο του
Προφ. Ηλία.
Στο βόρειο άκρο του Υμηττού υπάρχουν 2 χωματόδρομοι που τυλίγουν το βουνό ο ένας σε υψόμετρο 400
μ. ± και ο δεύτερος σε υψόμετρο 530 μ. ±. Νοτιότερα ένα πλέγμα χωματόδρομων εκτείνεται μεταξύ των
περιοχών της Καισαριανής και του Καρέα.
Ένας σημαντικός χωματόδρομος με πολλούς ελιγμούς ξεκινά κοντά στην κορυφή (850 μ.) και με πολλούς
ελιγμούς περνά από το Σέσι και καταλήγει κοντά στο διάσελο του Σταυρού όπου ξεκινά ο Νότιος Υμηττός.
Αφού μεσολαβήσει ένα τμήμα γύρω από το Μαυροβούνι χωρίς χωματόδρομους από την κορυφή Στρώμα
μέχρι τη Βούλα υπάρχει ένα πλέγμα χωματόδρομων που ξεκινά από τα 700 μ. υψόμετρο για να καταλήξει
πολύ κοντά στη Βάρη. Οι χωματόδρομοι αυτοί είναι κατάλληλοι για ποδηλατικές διαδρομές για τις οποίες
υπάρχουν προτάσεις στους χάρτες της ΑΝΑΒΑΣΗ και του TOPOGUIDE.
65
Η Περιφερειακή Υμηττού (Αττική οδός) και οι πεζοπορικές διαβάσεις της
Τον Υμηττό τυλίγει στη βόρεια πλευρά του η Περιφερειακή Υμηττού (Αττική οδός)
(37°58'38''N23°48'00''E). Τα αλλεπάλληλα τούνελ του δρόμου δίνουν την δυνατότητα στους πεζοπόρους να
περάσουν πάνω αυτά διευκολύνοντας την επικοινωνία μεταξύ των αστικών περιοχών και του βουνού. Επίσης
υπάρχουν και τρία υπόγεια τούνελ που και αυτά χρησιμεύον για αποφυγή του δρόμου. Συνολικά υπάρχουν
15 διαβάσεις.
Οι σήραγγες της
Αττικής οδού
διευκολύνουν την
αποφυγή της
Αττικής οδού
περνώντας
κάποιος πάνω από
αυτές.
13
14
Οι γέφυρες της Περιφερειακής του Υμηττού

(1 & 2) στην περιοχή Παπάγου και η
γέφυρα και η υπέργεια διάβαση (13 & 14)
στην Παιανία.
66
13
ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
12
11 14
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ 15
10
ΧΟΛΑΡΓΟΣ 9
7
8
6
ΠΑΙΑΝΙΑ
5
ΥΜΗΤΤΟΣ
4
ΠΑΠΑΓΟΥ
2
3
Η εικόνα της Αττικής οδού στην Περιφερειακή του Υμηττού (Αττική οδός).
Οι 15 πεζοπορικές διαβάσεις της Περιφερειακής του Υμηττού (Αττική οδός). Σημειώνονται οι
πλησιέστεροι δρόμοι)
Με πορτοκαλί γραμμή το αδόμητο τμήμα του Υμηττού. Με κίτρινη γραμμή η Περιφερειακή Υμηττού
(Αττική οδός) από την οδό Κατεχάκη μέχρι τα Γλυκά Νερά. Με μήκος 7,5 χλμ. αυτό το τμήμα έχει συνολικά
15 διαβάσεις για πεζοπόρους. Με πράσινες γραμμές σημειώνονται οι 3 γέφυρες και οριοθετούνται τα 9
περάσματα πάνω από τις σήραγγες (υπέργεια), ενώ με κόκκινες γραμμές οι 3 υπόγειες διαβάσεις.
Αναμφισβήτητα η Αττική οδός υπήρξε μια μαχαιριά στην πλαγιά του βουνού. Από την άλλη ας φανταστεί
κάποιος την κυκλοφορία στην Αθήνα χωρίς την κατασκευή αυτού του έργου.
1- Γέφυρα - 37°58'28.2''N23°47'44.3''E – Παπάγου (οδός Ζησιμοπούλου)
2- Γέφυρα - 37°58'42''N23°48'11.6''E – Παπάγου (οδός Δογαροπούλου)
3- Υπέργεια - 37°58'46.1''N23°48'18.4''E - Παπάγου
4 – Υπόγεια - 37°58'50''N23°48'21.2''E - Παπάγου
5- Υπόγεια - 37°59'19.1''N23°48'48.5''E - Χολαργός
6- Υπέργεια - 37°59'27.6''N23°48'52.8''E – Χολαργός – Σήραγγα Χολαργού, 195 μ.
7- Υπόγεια - 37°59'32.4''N23°49'11.4''E - Χολαργός
8- Υπέργεια - 37°59'35.5''N23°49'14.7''E – Αγία Παρασκευή
9- Υπέργεια - 37°59'40.1''N23°49'20.4''E – Αγία Παρασκευή
10- Υπέργεια - 37°59'46.8''N23°49'29''E – Αγία Παρασκευή – Σήραγγα Δημόκριτου, 290 μ.
11- Υπέργεια - 38°00'00''N23°49'48.6''E – Αγία Παρασκευή – Σήραγγα Δημόκριτου Βόρεια, 379 μ.
12- Υπέργεια - 38°00'13.1''N23°50'11''E – Αγία Παρασκευή – Σήραγγα Κολλεγίου, 640 μ.
13- Υπέργεια - 38°00'31.5''N23°50'13.8''E - Αγία Παρασκευή (οδός Χλόης)
14- Υπέργεια - 38°00'03.8''N23°50'44.1''E – Παιανία (οδός Αλκυονίδων)
15- Γέφυρα - 38°00'00.7''N23°50'40.9''E – Παιανία (οδός Αγ. Ιωάννου)
67
Οι μπάρες
Το που υπάρχουν μπάρες στον Υμηττό δεν είναι εύκολο εξακριβωθεί. Στο χάρτη που ακολουθεί είναι
σημειωμένες 48 μπάρες αλλά υπάρχουν και άλλες ειδικά από την ανατολική πλευρά. Το ευχάριστο είναι ότι οι
μπάρες αυτές ξεκλείδωτες ή κλειδωμένες παρεμποδίζουν την είσοδο των αυτοκινήτων, αλλά δυστυχώς όχι
των μηχανών μότο-κρος που πολλές φορές ανεβαίνουν μέχρι τις κορυφές μέσω των μονοπατιών.
Βόρειος Υμηττός 1/2 – Οι μπάρες
68
Νότιος Υμηττός 2/2 – Οι μπάρες
69
Το πυροφυλάκιο και η μπάρα στο τέρμα της οδού Δημοσθένους Κορωπίου στο δρόμο για το Σέσι.
Μπάρες στη περιοχή της Βούλας

και της Βουλιαγμένης
70
Τα πυροφυλάκια του Υμηττού
Πυροφυλάκια υπάρχουν κυρίως στη δυτική πλευρά του βουνού όπου και οι δασωμένες περιοχές του. Η
καταγραφή τους δεν είναι επιβεβαιωμένη καθώς άλλα λειτουργούν και άλλα όχι. Πολλά έχουν καταστραφεί
από τις πυρκαγιές, αλλά συνεχίζουν να αναφέρονται στους χάρτες. Όπως αναφέρθηκε η πολυδιάσπαση της
προστασίας του βουνού δυσκολεύει ένα ξεκάθαρο οργανωτικό σχήμα για την προστασία του και τη λειτουργία
των πυροφυλακίων. Στον χάρτη παρουσιάζονται 14 πυροφυλάκια.
Πυροφυλάκια
Αγ. Παρασκευή
37°59'30.9''N23°49'21.8''E
Χολαργός
37°59'25.8''N23°48'39.3''E
37°59'21.3''N23°49'05.4''E
Καισαριανή
37°57'53.7''N23°47'23.5''E
37°57'36''N23°48'49.9''E
37°57'56.9''N23°47'45.4''E
37°57'22.4''N23°47'52.3''E
Βύρωνας
37°56'58.6''N23°47'17.9''E
Ηλιούπολη
37°56'11.6''N23°46'07.6''E
Κορωπί
37°55'27.7''N23°49'16.8''E
Βόρειος Υμηττός 1/2 – Πυροφυλάκια
71
Πυροφυλάκια
37°54'50.8''N23°45'45.1''E
Γλυφάδα
37°53'24.7''N23°46'43.9''E
Βούλα
37°51'03''N23°47'38.9''E
37°51'25.3''N23°47'33.2''E
37°51'12.7''N23°47'33.6''E
Νότιος Υμηττός 2/2 - Πυροφυλάκια
72
Πυροφυλάκιο πάνω από την Καισαριανή. Πυρoφυλάκιο στο νότιο Υμηττό το 2019. Σήμερα (2020)
δεν υπάρχει.
Το πυροφυλάκιο της Καισαριανής

''Δημήτρης Καραμολέγκος'' προς τιμήν του
εθελοντή πυροσβέστη που έχασε τη ζωή του
το 1998 κατά τη διάρκεια πυρόσβεσης στην
περιοχή του Καρέα.
Πυροφυλάκιο στην περιοχή της Ηλιούπολης
(δεξιά)
Από το 2019 πολλά πυροφυλάκια βάφονται
κόκκινα, το ''χρώμα της φωτιάς'' (δεξιά).
73
Οι αρχαιότητες του Υμηττού
Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στον Υμηττό υπήρχε άγαλμα του Υμηττίου Διός, και βωμοί του Όμβριου Διός
και του Προόψιου Απόλλωνα. Η σημερινή αρχαιολογική παραδοχή είναι ότι το άγαλμα βρισκόταν στην
κορυφή του βουνού στο πλάτωμα μεταξύ των κεραιών και της στρατιωτικής βάσης, σε υψόμετρο 950 μ.
(37°57'15.6''N23°49'04.6''E). Στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν ανασκαφές το πρώτο μισό του 20ού αιώνα
και βρέθηκαν πολυάριθμα αφιερώματα τα οποία βρίσκονται στο αρχ. μουσείο Αθηνών. Τους δύο βωμούς που
αναφέρθηκαν οι αρχαιολόγοι τους έχουν τοποθετήσει στη θέση του Προφ. Ηλία Κορωπίου
37°54'58.3''N23°48'52.7''E. Στα ανωτέρω όμως, υπάρχουν ενστάσεις καθώς στον Προφ. Ηλία Κορωπίου δεν
υπάρχει μόνο βωμός αλλά υπολείμματα ναού και υποστηρίζουν ότι ο βωμός βρισκόταν στην κορυφή του
Υμηττού. Μία ενδιαφέρουσα ταινία 30'για τα θέματα αυτά μπορείτε να δείτε εδώ.(Από τα 12' και μετά)
Ο Υμηττός καθώς βρισκόταν εντός της επικράτειας της Αθήνας δεν είχε πλέγμα προστατευτικών
πύργων και φυλακίων όπως η Πάρνηθα που αποτελούσε το σύνορο της Αθήνας. Σώζονται όμως κάποια
υπολείμματα πύργων. Ανατολικά της Μονής Αγ. Ιωάννη Κυνηγού στη θέση Κιάφα Αστέρι και ΝΔ σε υψόμ.
430 μ. Στα βόρεια, στην κορυφή Κορακοβούνι, πύργος που επόπτευε το λεκανοπέδιο μέχρι την Πάρνηθα και
την Πεντέλη και ανατολικά τα Μεσόγεια. Νοτιότερα σώζεται ο μεσαιωνικός πύργος της Ανθούσας. Οχύρωση
υπήρχε και στην περιοχή Πύργος ανατολικά του Καρέα. Ελάχιστα τέλος υπολείμματα πύργου σώζονται στη
θέση Σταυρός της Σφηττίας οδού.
Πάνω από τη Μονή Καισαριανής στο λόφο των Ταξιαρχών (φωτό) όπου το Φραγκομονάστηρο (Αγ.
Μάρκος) υπάρχουν αρχαία
σπαράγματα, πιθανόν του ναού της
Αφροδίτης ή της Δήμητρας όπως και
υπολείμματα αρχαίας οχύρωσης.
Πέραν αυτών κοντά στην
κορυφή του Προφ. Ηλία Κορωπίου
σώζονται υπολείμματα αρχαίου
λατομείου το οποίο ανάγεται στην
ρωμαϊκή περίοδο. Στο λατομείο
σώζεται μια ολόκληρη κολόνα και
μία μισολαξευμένη. Υπολείμματα
λατομείων σε μορφή λατύπης
βρίσκονται και σε πολλά σημεία στη
δυτική πλευρά του Υμηττού, από τα
οποία το πιο γνωστό είναι του
Κακορέματος. Τα λατομεία του Υμηττού σταμάτησαν μετά το άνοιγμα των λατομείων της Πεντέλης, στις
αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. και ξαναλειτούργησαν κατά τη ρωμαϊκή περίοδο Επίσης ένα μικρό αρχαίο
καταφύγιο με εκφορική κατασκευή, το λεγόμενο Δρακόσπιτο υπάρχει κοντά στο Κακόρεμα.
Βόρεια της Βάρης βρίσκεται η σημαντικότερη αρχαιότητα του Υμηττού, το Σπήλαιο του Πανός ή
Νυμφόληπτου, ή Αρχέδημου, ένα λατρευτικό σπήλαιο που λειτουργούσε υπό την εποπτεία ενός λιθοξόου από
τη Θήρα. Στο σπήλαιο σώζονται τα λαξεύματα του λιθοξόου. Για το σπήλαιο δείτε ταινία 30' εδώ
Στο διάσελο της Βάρης και μετά από αυτό στα υψώματα που συνεχίζουν προς τη θάλασσα βρίσκονται λίγα
υπολείμματα των ακροπόλεων των πόλεων Αιξωνίδες Αλαί (σημ. Βούλα) και Αναγυρούντος (σημ. Βάρη)
Στο χώρο του Αναγυρούντος (Βάρη) υπάρχουν δύο ταφικοί περίβολοι καθώς και το νεκροταφείο του
Αναγυρούντος στο οποίο σώζονται και πολλές σαρκοφάγοι.
Στη χερσόνησο της Βουλιαγμένης ή τη λεγόμενη της Λομβάρδας μέσα στις εγκαταστάσεις του
ξενοδοχείου Αστέρας βρίσκεται ο ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα.
Τέλος στις αρχαιότητες του Υμηττού πρέπει να αναφερθούν και τα μοναστήρια για τα οποία γίνεται
ιδιαίτερη μνεία στο σχετικό κεφάλαιο.
74
Αρχαιότητες στον Υμηττό
Αγ. Παρασκευή - Χολαργός
Πύργος Κιάφα Αστέρι

38°00'10.4''N23°50'35.5''E
Πύργος ΝΔ Μ. Κυνηγού
37°59'51.8''N23°49'55.2''E
Πύργος Κορακοβουνίου
37°58'47.4''N23°49'28.2''E
Μεσαιωνικός Πύργος Ανθούσας

37°58'15.6''N23°48'23''E
Καισαριανή - Βύρωνας
Πύργος κορ. Καλόγερου

37°57'44.5''N23°47'21''E
Σπαράγματα λόφου Ταξιαρχών

37°57'38.6''N23°47'37''E
Λατομείο Κουταλά
37°57'15.2''N23°47'41.7''E
Δρακόσπιτο
37°57'00.5''N23°47'26.3''E
Λατομείο Κακορέματος
37°56'53.3''N23°47'30.7''E
Οχύρωση ανατολικά Καρέα

37°56'27.1''N23°47'49.4''E
Λατομείο Γούβα
37°55'53.8''N23°46'10.7''E
Στο Κορωπί
Λατομείο Προφ. Ηλία

37°55'21.2''N23°48'17.8''E
Βωμός Ομβρίου Διός

37°54'58.3''N23°48'52.7''E
Σφηττία οδός (Αθήνα-Κορωπί)

37°54'43''N23°47'54.3''E
Πύργος Σταυρού
37°54'28.2''N23°48'07.7''E
Στη Βάρη, Βούλα και Βουλιαγμένη
Σπήλαιο Αρχέδημου ή Πανός

37°51'29.3''N23°48'06.6''E
Ταφικός περίβολος
37°50'03''N23°47'49''E
Νεκροταφείο Αναγυρούντος)
37°50'06.1''N23°48'15.4''E
Ακρόπολη Αναγυρούντος
37°49'52.8''N23°47'42.5''E
Ακρόπολη Αιξωνίδες Αλαί

37°49'45.4''N23°46'57''E
Ναός Απόλλωνα Ζωστήρα

37°48'36.1''N23°46'25.8''E
75
Λόφος Ταξιαρχών.
Το Φραγκομονάστηρο, το
ξωκλήσι των Ταξιαρχών
(δεξιά) και διάφορα
αρχαία σπαράγματα
(αριστερά).
Αρματοτροχιές στον Υμηττό.
Το ''Δρακόσπιτο'',
μεγαλιθική αρχαία
κατασκευή (δεξιά).
76
Ο ναός-βωμός του Ομβρίου

Διός και ο αναλληματικός
τοίχος πιθανόν του ναού του
Προοψίου Απόλλωνος όπου
σήμερα εδράζεται το ξωκλήσι
του Προφ. Ηλία Κορωπίου.
Αρχαίος δρόμος (αριστερά)
Ο Πύργος της Ανθούσας
77
Οι αρχαίοι Δήμοι γύρω από τον Υμηττό
Οι 18 αρχαίοι δήμοι που περιέβαλλαν τον Υμηττό με ενδεικτικές συντεταγμένες και σημερινούς δήμους
Οι αρχαίοι Δήμοι στον Υμηττό
Φλύα (Βριλήσσια)
38°01'58.5''N23°49'47.3''E
Ποταμός (Αγ. Παρασκευή)

37°59'56.2''N23°49'16.2''E
Αγκύλη Καθυπέρθεν (Ζωγράφου)

37°59'00.5''N23°46'21.1''E
Αγκύλη Υπέρθεν (Ζωγράφου)

37°58'39.8''N23°46'32.3''E
Αγρύλη Καθυπέρθεν (Καισαριανή)

37°58'05.3''N23°46'02.8''E
Αγρύλη Υπέρθεν (Καισαριανή)

37°57'35.6''N23°46'10.3''E
Θημακός (Βύρωνας)
37°56'51''N23°46'14.1''E
Ευώνυμον (Αργυρούπολη)
37°54'36.3''N23°45'00.7''E
Αιξωνή (Γλυφάδα-Βούλα)
37°51'06.3''N23°46'29.8''E
Αλαί Αιξωνίδες (3Β-Βούλα)

37°50'01.8''N23°46'42.7''E
Αναγυρούς (3Β-Βάρη
37°49'57''N23°47'36''E
Λάμπτραι Υπενέρθεν (Κρωπίας)

37°50'36.7''N23°50'44.4''E
Λάμπτραι Καθυπέρθεν (Κρωπίας)

37°51'54.2''N23°50'55.2''E
Σφηττός (Κρωπίας)
37°53'50.3''N23°51'06''E
Κίκκυνα (Κρωπίας)
37°55'07.5''N23°51'00.3''E
Οη (Κρωπία)
37°54'53.5''N23°52'12.2''E
Παιανία (Κρωπία-Παιανία)
37°55'49.9''N23°51'57.3''E
Παλλήνη (Παλλήνη)
38°00'48.3''N23°51'23.4''E
78
Οι αθλητικές εγκαταστάσεις του Υμηττού.
Στο όρια του Υμηττού υπάρχουν 30 αθλητικές εγκαταστάσεις με γήπεδα διαφόρων αθλημάτων δημόσια
και ιδιωτικά. Σε παρένθεση ο αριθμός των εγκαταστάσεων. Οι συντεταγμένες είναι σε μία από τις
εγκαταστάσεις.
Αθλητικές εγκαταστάσεις
Αγ. Παρασκευή (4)

(38°00'13''N23°49'53.8''E)
Χολαργός – Παπάγου (3)

(37°59'35.8''N23°48'31.6''E)
Ζωγράφου (1)
(37°58'24.9''N23°47'02.7''E)
Καισαριανή (3)
(37°57'50.1''N23°46'29.4''E)
Βύρωνας (2)
(37°57'31.6''N23°46'10.4''E)
Ηλιούπολη (1)
(37°55'29.4''N23°45'38.6''E)
Αργυρούπολη (4)
(37°54'53.6''N23°45'22.1''E)
Γλυφάδα (1)
(37°53'59.1''N23°46'31.9''E)
Βάρη (3)
(37°50'18.1''N23°47'41.9''E)
Βουλιαγμένη (4)
(37°49'07.9''N23°46'47.3''E)
Κορωπί (3)
(37°55'12.6''N23°50'02.8''E)
Παιανία (2)
(37°59'50.2''N23°50'19.5''E)
79
Τερψιθέα Γλυφάδας
Γήπεδα τένις στου Παπάγου
Τένις στο Χολαργό
80
Καταφύγια
Στη Ηλιούπολη σε υψόμετρο 490 μ. βρίσκεται το μικρό καταφύγιο του ΕΟΣ Ηλιούπολης
(37°56'15.7''N23°46'40.3''E) ενώ στο Σέσι Κορωπίου (460 μ.), το στέκι των κυνηγών
(37°55'37.9''N23°47'51.3''E) έχει ονομασθεί καταφύγιο. Ένας καλαίσθητος χώρος με μία μεγάλη αίθουσα
μόνιμη ανοικτή στο κοινό και φροντισμένο εξωτερικό χώρο.
Το καταφύγιο του ΕΟΣ Ηλιούπολης
Το καταφύγιο των κυνηγών στο Σέσι και η αίθουσα του.
Ο Άγιος Ευστάθιος και ο χώρος αναψυχής .
81
Αγώνες τρεξίματος στον Υμηττό
Στον Υμηττό πραγματοποιούνται αγώνες ορεινού τρεξίματος που

διακρίνονται για τη δυσκολία τους. Ο αγώνας Epic 26 χλμ. έχει συνολική
ανάβαση + 1250 μ. Ο αγώνας ''Ανάβαση Τρελού'' είναι μήκους 12 χλμ. με
συνολική ανάβαση + 620 μ. Και οι δύο αγώνες είναι κυκλικές διαδρομές και
πραγματοποιούνται στις 28 Οκτωβρίου με αφετηρία το αθλητικό κέντρο του
Βύρωνα. Περισσότερες πληροφορίες http://www.imittosepic.gr/
Η διαδρομή των 25 χλμ.
82
Η διαδρομή των 12 χλμ.
Στιγμιότυπα των αγώνων.
Επίσης στον Βόρειο Υμηττό ο Δήμος Χολαργού (ΔΟΠΑΠ)

διοργανώνει αγώνα 21 χλμ. Δες εδώ
83
Τα μοναστήρια και τα ξωκλήσια του Υμηττού
Τα μοναστήρια του Υμηττού (μαύρη αρίθμηση) βρίσκονται στη ΒΔ πλευρά του Υμηττού. Οι μονές
Καισαριανής και Αστερίου λειτουργούν ως αρχαιολογικοί χώροι και ανήκουν στο Υπουργείο Πολιτισμού. Ο Αγ.
Ιωάννης ο Πρόδρομος έχει την τιμητική του στα μοναστήρια του Υμηττού. Όλα τα μοναστήρια που
λειτουργούν στον Υμηττό είναι γυναικεία. Πολυάριθμα ξωκλήσια (μπλε αρίθμηση) υπάρχουν στον Υμηττό
και στους πρόποδες του από τα οποία μερικά παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού (38°00'10.1''N23°50'11.4''E) - Δ. Αγ. Παρασκευής,
Μονή Θεολόγου (37°59'07.7''N23°48'05.8''E) - Δ. Ζωγράφου,
Μονή Αστερίου (Μουσείο) (37°58'10.8''N23°48'40''E) Δ. Ζωγράφου,
Μονή Αγ. Ιωάννη Προδρόμου (37°57'57.6''N23°46'34.5''E) - Δ. Καισαριανής,
Μονή Καισαριανής (Μουσείο) (37°57'38.5''N23°47'53.3''E) - Δ. Καισαριανής,
Μονή Κουταλά (37°57'08.3''N23°47'02.7''E) - Δ. Βύρωνα),
Μονή Αγ. Ιωάννη Καρέα (37°56'31.4''N23°46'42.1''E) - Δ. Βύρωνα.
84
Ξωκλήσι Αγ. Ελεούσα (37°59'17.6''N23°48'31''E) - Δήμος Χολαργού
Ξωκλήσι Ταξιάρχες και Αγ. Μάρκου ερείπια (37°57'39''N23°47'36''E) – Δ. Καισαριανής
Ξωκλήσι Ανάληψη (37°57'33.2''N23°47'55.5''E) – Δ. Καισαριανής
Ξωκλήσι Παναγία Σπηλιώτισσα (37°56'53.4''N23°49'52.8''E) – Δ. Παιανίας
Ξωκλήσι Άγιος Νεκτάριος (37°56'51.7''N23°50'04.3''E) – Δ. Παιανίας
Ξωκλήσι Σιν Πάλη – Ερείπια (Αγ. Παύλος) (37°56'00.2''N23°48'26.9''E)- Δ. Κορωπίου
Ξωκλήσι Προφ. Ηλίας Ηλιούπολης (37°55'46.7''N23°45'48.5''E)
Ξωκλήσι Αγ. Ευστάθιος στο Σέσι (37°55'38.5N23°47'51.3''E) – Δ. Κορωπίου
Ξωκλήσι Αγ. Ανδρέας Χαλιδούς (37°55'29.1''N23°49'30.8''E) – Δ. Κορωπίου
Ξωκλήσι Αγία Ειρήνη (37°54'52.1''N23°45'46.7''E) – Δ. Αργυρούπολης
Ξωκλήσι Προφ. Ηλίας Κορωπίου (37°54'59.3''N23°48'54.5''E)
Ξωκλήσι Αγ. Δημήτριος (37°54'39''N23°50'38.3''E) – Δήμος Κορωπίου
Ξωκλήσι Άγιος Αθανάσιος (37°54'25.4''N23°50'48.8''E) – Δήμος Κορωπίου
Ξωκλήσι Προφ. Ηλίας Γλυφάδας (37°52'51.9''N23°46'53.1''E)
Ξωκλήσι Αγ. Νικόλαος (37°56'00.3''N23°50'05.4''E) – Δήμος Κορωπίου
Ξωκλήσι Αγ. Λουκάς (37°52'16.1''N23°51'17.1''E) – Δήμος Κορωπίου
85
Μονή Καισαριανής
Σε υψόμετρο 350 μ. βρίσκεται το πιο διάσημο μοναστήρι του Υμηττού, η Μονή Καισαριανής, κτίσμα του
11ου αιώνα. Ο περιηγητής Εβλιά Τσελεμπή που επισκέφθηκε τη μονή τον 17ον αιώνα ανaφέρει την ύπαρξη
300 μοναχών. Η μονή διαλύθηκε το 1850 και για 40 χρόνια χρησιμοποιείτο σαν παραθεριστικό κέντρο
πλούσιων οικογενειών μέχρι που ερημώθηκε. Αναστηλώθηκε μετά το 1952 από την αρχαιολογική υπηρεσία
με τη συμβολή της Φ.Ε.Α. και σήμερα λειτουργεί σαν επισκέψιμο μνημείο υπαγόμενο στο Υπουργείο
Πολιτισμού.
Περισσότερες πληροφορίες για το μοναστηριακό συγκρότημα, την οχύρωση του, τα κτίρια του, καθώς και την
αγιογράφηση του καθολικού της δείτε εδώ.
Μονή Καισαριανής.
Κάτοψη Μονής Καισαριανής
86
Μονή Αστερίου
Σε υψόμετρο 545 μ.
βρίσκεται η Μονή Αστερίου η
οποία πιθανότατα κτίστηκε
μεταξύ 5ου και 6ου αιώνα
μετά το κλείσιμο των
φιλοσοφικών σχολών της
Αθήνας. Όπως και η Μονή
Καισαριανής λειτουργεί σαν
μνημείο και ανήκει στο
Υπουργείο Πολιτισμού.
Μονή Καρέα
Η χρονολογία ίδρυσης της μονής τον 11ο
αιώνα δεν είναι επιβεβαιωμένη. Η Μονή σταδιακά
ερημώθηκε και έγινε μετόχι της Μονής Πετράκη.
Η μονή αναστηλώθηκε στα μέσα στου 20ού αιώνα
και από το 1971 λειτουργεί σαν γυναικείο
μοναστήρι.
Μονή Κυνηγού
Δες στην περιγραφή της Διάσχισης του Υμηττού καθώς στη Μονή βρίσκεται η έναρξη της διαδρομής.
Μονή Αγ. Ιωάννου Θεολόγου

Στον οικισμό του Παπάγου και σε υψόμετρο 260 μ. λειτουργεί η Μονή σαν γυναικείο μοναστήρι
Μονή Αγ. Ιωάννου Προδρόμου

Ανατολικά από το νεκροταφείο της Καισαριανής η Μονή λειτουργεί σαν γυναικείο μοναστήρι
Το ξωκλήσι της Αγ. Ελεούσας νότια της κορυφής Κόρακας και ο Προφ. Ηλίας Γλυφάδας.
87
Τα νεκροταφεία του Υμηττού
Λίγο μακάβριο το θέμα αλλά οι περιβάλλοντες τον Υμηττό δήμοι βρήκαν διέξοδο για τις αυξανόμενες
ανάγκες ταφής των δημοτών τους στις πλαγιές του Υμηττού όπου υπάρχουν 13 νεκροταφεία. Η πλειονότητα
τους βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Υμηττού όπου το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας.
Τα νεκροταφεία στον Υμηττό καλύπτουν έκταση 630 στρεμμάτων
Νεκροταφεία
Γλυκών Νερών
(37°59'46''N23°50'23.7''E)
Αγ. Παρασκευής
(37°59'53.7''N23°49'04.3''E)
Χολαργού
(37°59'07''N23°48'50''E)
Παπάγου
(37°58'53.7''N23°48'49.4''E)
Ζωγράφου
(37°58'16''N23°46'59''E)
Καισαριανής
(37°57'54''N23°46'41.5''E)
Βύρωνα
(37°57'27''N23°46'21''E)
Ηλιούπολης
(37°56'32''N23°45'58''E) Είναι ένα
στενό μέσα από την οριογραμμή
του Υμηττού
Αργυρούπολης
(37°53'58''N23°45'35''E)
Γλυφάδας
(37°54'21''N23°46'57''E)
Βούλας
(37°51'11''N23°47'35''E)
Βουλιαγμένης
(37°48'52''N23°47'26''E)
Παιανίας
(37°56'46''N23°50'50''E)
Τα νεκροταφεία Ελληνικού Βάρης

και Κορωπίου είναι εκτός των ορίων
του Υμηττού.
88
Νεκροταφεία
Χολαργού
Παπάγου
Βούλας
Αργυρούπολης
89
Οι υποσταθμοί, οι πυλώνες και τα καλώδια υψηλής τάσης στον Υμηττό.
Για τις ανάγκες της παροχής ρεύματος στην Αθήνα στα όρια του Υμηττού υπάρχουν 5 υποσταθμοί και
πάνω από 140 πυλώνες που διασχίζουν το βουνό από βορά προς νότο κυρίως στην ανατολική πλευρά του
Υμηττού. Στο χάρτη με καφέ γραμμές απεικονίζεται η πορεία των πυλώνων και οι 5 υποσταθμοί. Πολλοί από
τους πυλώνες μπορούν να χρησιμεύσουν σαν σημεία αναγνώρισης κάποιων σημείων πεζοπορικών
διαδρομών.
Υποσταθμοί ΔΕΗ
Παπάγου
(37°59'23.4''N23°48'23''E)
(37°55'03.1''N23°45'31.7''E)
Γλυφάδα
(37°52'29.5''N23°46'31.3''E)
Βάρη
(37°50'39''N23°47'49''E)
Γλυκά Νερά Παιανίας

(37°59'38.5''N23°51'07.8''E)
Βρίσκεται 500 μ. ανατολικά από τα
όρια του Υμηττού μέσα στον οικιστικό
ιστό.
90
Οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις στον Υμηττό.
Στα όρια του Υμηττού έχουν εγκατασταθεί στρατιωτικές μονάδες. Η τοποθεσία τους είναι εμφανής στο
Google καθώς οι περιοχές τους είναι σκιασμένες. Η κορυφή του Υμηττού δεν είναι επισκέψιμη λόγω
στρατιωτικής εγκατάστασης. Στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις συμπεριλαμβάνεται και η σχολή Ευελπίδων
στην Βάρη. Η έκταση που καταλαμβάνουν είναι 1500 στρέμματα περίπου. Οι συντεταγμένες είναι ενδεικτικές.
Στρατιωτικές εγκαταστάσεις
Αγία Παρασκευή
(38°00'21.1''N23°50'26.5''E)
Βύρωνα
(37°57'10.3''N23°46'41.1''E)
Κορυφή Εύζωνας
(37°56'52.6''N23°48'55.4''E)
Γλυφάδα
(37°54'24.1''N23°46'47.7''E)
Βάρη (Σχολή Ευέλπιδων)

(37°50'39.9''N23°48'40.5''E)
Το ραντάρ στην κορυφή του Υμηττού
91
Τα λατομεία και μεταλλεία του Υμηττού.
Τα λατομεία του Υμηττού αφορούν μια τρισχιλιετή ιστορία. Τα λατομεία ήταν σε χρήση κυρίως κατά την
αρχαϊκή εποχή από τον 7ον αιώνα. Μετά την διάνοιξη των λατομείων Πεντέλης τον 6ον αιώνα η λατόμευση
του Υμηττού περιορίσθηκε για να επαναδραστηροποιηθεί κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Τους επόμενους
αιώνες υπήρχε μια μικρά λατόμευση για να ενταθεί μετά την απελευθέρωση του Ελληνικού κράτους. τον
19ον αιώνα. Τα υπολείμματα των λατομείων αλλά και των μεταλλείων είναι διαφόρων περιόδων και δύσκολα
αναγνωρίζονται από κάποιο μη ειδικό. Την νεότερη εποχή λειτούργησαν και μερικά μεταλλεία κυρίως στο
βόρειο τμήμα του Υμηττού αλλά και στο Σέσι .
Ενδεικτικά πέραν των αρχαίων λατομείων που αναφέρονται στις αρχαιότητες υπάρχουν αδρανή πλέον
λατομεία στον Καρέα, βόρεια και νότια της μονής, όπου σήμερα υπάρχει διάσπαρτη η λατύπη τους,
(37°56'27.8''N23°46'42.5''E) και (37°56'38.1''N23°46'35.9''E) στου Παπάγου (37°59'23.2''N23°48'59.5''E).
Μεταλλεία στο βόρειο τμήμα του βουνού, του Βήχου (37°58'58.4''N23°50'27''E) και του Φυρέ
(37°59'58.5''N23°50'13.5''E) και στο Σέσι (37°55'43.8''N23°47'54.8''E).
Λατομεία αρχαία και νέα, η λατύπη τους και

ημίεργη κολώνα στο λατομείο του Προφ.
Ηλία.
92
Μνημεία του Υμηττού
Στον Υμηττό υπάρχουν διάφορα μνημεία προς τιμήν εκείνων που προσέφεραν ή θυσιάστηκαν στο βουνό.
Τα δύο πιο θλιβερά μνημεία είναι αφιερωμένα στους πυροσβέστες που πέσανε κατά τη διάρκεια
εκτέλεσης των καθηκόντων τους. Το ένα βρίσκεται στο Καρέα (37°56'20.8''N23°46'26.7''E) και το δεύτερο
μετά το νεκροταφείο της Βούλας (37°51'35.2''N23°47'48.7''E).
Στο Καρέα σκοτώθηκαν 4 άτομα κατά την κατάσβεση της πυρκαγιάς του 1998 και στη Βούλα τo 1999 από
ένα πρωτοφανές ατύχημα καθώς το πυροσβεστικό όχημα κύλησε στο βάραθρο της Συκιάς όπου και
σκοτώθηκαν οι 2 πυροσβέστες.
Τα μνημεία πυροσβεστών του Καρέα και της Βούλας.
Μία λιτή πλάκα αφιερωμένη στον

μεγάλο αναρριχητή Γιώργο
Μιχαηλίδη, η οποία έχει τοποθετηθεί
από τον ΕΟΣ Ηλιούπολης βρίσκεται σε
ένα κομβικό σημείο διασταύρωσης
μονοπατιών ανατολικά της Ηλιούπολης
σε υψόμετρο 730 μ.
(37°55'50.7''N23°47'05.1''E)
93
Το μνημείο της Καίτης Αργυροπούλου, της ψυχής της αναδάσωσης του

Υμηττού, βρίσκεται NA πάνω από την μονή Καισαριανής
(37°57'35.8''N23°47'55.7''E).
Λίγο πριν την κορυφή του

Υμηττού, σε υψόμετρο 910 μ. δεξιά
της ασφάλτου, υπάρχει ένα λιτό
μνημείο με μία πλάκα με ένα
ποδηλάτη αφιερωμένη στον Γιώργο
Βίδο (Vigor). Ο Γιώργος σκοτώθηκε
το 2009 σε ηλικία 32 χρονών, από
αυτοκίνητο, σε ένα brevet
πηγαίνοντας για τον Πύργο Ηλείας.
Στην πλάκα αναφέρεται ο χρόνος
ανάβασης του στον Υμηττό 34'26''.
(37°57'20.59''N23°48'57.09''E).
Πάνω από την Καλοπούλα και ΝΔ της σε υψόμετρο 420 μ. βρίσκεται το

μνημείο των Κυπρίων Ηρώων προς τιμήν των αγωνιστών της Κύπρου
που παλέψανε για την ανεξαρτησία τους από τους Άγγλους.
(37°57'46.65''N23°48'10.35''E).
Η Μονή Καρέα
94
Διάφορες εγκαταστάσεις στα όρια του Υμηττού
Ο Υμηττός πέρα των εγκαταστάσεων που περιγράφηκαν ήδη όπως νεκροταφεία, στρατιωτικές μονάδες
γήπεδα κ.λπ. έχει πολλές ακόμα ανθρώπινες παρεμβάσεις.
Διάφοροι τόποι στον Υμηττό
ΕΘΙΑΓΕ (Αγία Παρασκευή)

38°00'00.4''N23°49'20.7''E
Δημόκριτος (Αγία Παρασκευή)

37°59'48''N23°49'07.1''E
ΕΥΔΑΠ (Παπάγου)
37°59'20.9''N23°48'21''E
ΟΤΕ (Χολαργός)
(37°58'27.8''N23°49'21.4''E)
Σκοπευτήριο (Καισαριανή)
37°57'56''N23°45'37.7''E
Καλοπούλα (Καισαριανή)
(37°57'48.8''N23°48'15''E)
Σκοπευτήριο (Βύρωνας)
(37°56'51.5''N23°46'38.1''E)
Καταφύγιο ΕΟΣ (Ηλιούπολη)

(37°56'15.7''N23°46'40.3''E)
Καταφύγιο Κυνηγών (Κρωπία)

(37°55'37.8''N23°47'51.1''E)
ΕΥΔΑΠ (Γλυφάδα)
(37°53'02.8''N23°46'35.8''E)
ΕΥΔΑΠ (Βάρη)
(37°50'15''N23°47'40.9''E)
Αναψυκτήριο Καλοπούλα
Ένας όμορφος μέσα στην απλότητα του διαμορφωμένος χώρος που
προσφέρει πρόχειρο φαγητό. Ιδανικό σημείο για ορειβάτες και
περιπατητές. Είναι το μοναδικό σημείο εντός του Υμηττού όπου μπορεί
να φάει και να πιει κάποιος. Εικάζεται ότι το όνομα το φέρει από την
αρχαία πηγή Κήλλου Πήρα που βρισκόταν σε αυτή τη θέση και
τροφοδοτούσε τον Ηριδανό.
95
Ο γραφικός χώρος της Καλοπούλας. Μια όαση δίπλα στην Αθήνα.
Δημόκριτος
Στα βόρεια του βουνού στο δήμο Αγ. Παρασκευής βρίσκεται το Εθνικό Κέντρο
'Έρευνας Φυσικών Επιστημών Δημόκριτος.
Οι εγκαταστάσεις του Δημόκριτου που απασχολεί 1000 άτομα από ερευνητές,
μηχανικούς, μέχρι και διοικητικό προσωπικό, καλύπτουν χώρο 600 στρεμμάτων από
τα οποία τα 40 καλύπτουν οι εγκαταστάσεις του.
Στις εγκαταστάσεις του Δημόκριτου.
- ΕΘΙΑΓΕ - Βόρεια του Δημόκριτου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του ΕΘΙΑΓΕ (Εθν. ίδρυμα Αγροτικής
έρευνας).
ΕΥΔΑΠ
Στον Υμηττό υπάρχουν εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ στο Χολαργό

(Παπάγου), στη Γλυφάδα και στη Βάρη. Δες χάρτη)
96
ΟΤΕ
Ο ΟΤΕ έχει μια εγκατάσταση στο διάσελο (660 μ.) που πλέον φέρει το όνομα του, και είναι
το βορειότερο διάσελο προς την Παιανία πριν από το διάσελο της Αγ. Παρασκευής
(Σταυρός).(Δες χάρτη)
Σκοπευτήρια.
Στην Καισαριανή αλλά και στο Βύρωνα βρίσκονται

αντίστοιχα δύο σκοπευτήρια. Της Καισαριανής λειτουργεί
περισσότερο σαν χώρος μνήμης για τις αθρόες εκτελέσεις των
Ελλήνων που πραγματοποίησαν οι Γερμανοί κατά τη διάρκεια
της κατοχής, ενώ του Βύρωνα λειτουργεί σαν σκοπευτήριο.
Περισσότερες πληροφορίες εδώ (Δες χάρτη)
Λατομείο ERGO – Καταφύγιο αδέσποτων ζώων Βύρωνα.
Ανατολικά του σκοπευτηρίου του Βύρωνα υπάρχουν ακόμα οι λατομικές εγκαταστάσεις της ERGO
ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ (37°56'50.8''N23°46'46.5''E). Στην ανατολική άκρη αυτών των εγκαταστάσεων υπάρχει ένα
καταφύγιο αδέσποτων ζώων του δήμου Βύρωνα (37°56'50.2''N23°46'54.3''E). Η είσοδος προς τον Υμηττό
από εκείνη την πλευρά είναι προβληματική καθώς πολλά σκυλιά κυκλοφορούν ελεύθερα δημιουργώντας
αγέλες.
Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου
Στον Υμηττό κτίσθηκε από το 1956 μέχρι το 1965 και η πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου
(37°58'07''N23°46'16''E) σε έκταση 1000 στρεμμάτων περ. Το τμήμα αυτό που βρίσκεται μεταξύ των δήμων
Αθηναίων, Καισαριανής και Ζωγράφου ήταν τμήμα του Υμηττού και πλέον έχει ενταχθεί στο δομημένο τμήμα
της πόλης.
H Πανεπιστημιούπολη στους πρόποδες του Υμηττού δημιουργεί ένα δόντι μέσα στην πόλη μεταξύ
της Καισαριανής και του Ζωγράφου.
97
Κεραίες
Ένα αναπόσπαστο κομμάτι του Υμηττού το ''πάρκο'' όπως ονομάζεται των κεραιών στην ράχη της
κορυφής και σε υψόμετρο. 870 μ. τροφοδοτεί με το σήμα του όλες τις επικοινωνίες της πρωτεύουσας. Παρ΄
όλη τη φιλολογία περί καταργήσεως του, με τη λειτουργία του αεροδρομίου Ελευθ. Βενιζέλος το 2004, το
''πάρκο'' παραμένει εκεί δημιουργώντας μία εστία προχειροκατασκευής και αυθαιρεσίας. Η διαδρομή
διάσχισης του Υμηττού το διασχίζει κατά μήκος, σε απόσταση 650 μ. και με μια υψομετρική διαφορά 70 μ..
Το πάρκο ίσως αποτελεί τι πιο μελανό σημείο προστασίας του Υμηττού και της διαδρομής Διάσχισης.
Πέραν του πάρκου διάσπαρτες κεραίες υπάρχουν σε όλο τον Υμηττό.
Το ''δάσος'' κεραιών στην κορυφογραμμή του Υμηττού.
Κεραία στην περιοχή της Βούλας στο νότιο Υμηττό στην κορυφή 373.μ. Κεραία στη Βουλιαγμένη.
98
Το πάρκο κεραιών
860 μ. Το ''πάρκο'' κεραιών στην
κορυφογραμμή του Υμηττού. Οι
κεραίες βρίσκονται μέσα στους
κίτρινους θύλακες. Η πεζοπορική
διαδρομή της Διάσχισης το
διασχίζει σε όλο το μήκος των
650 μ. μέχρι το πέταλο της
ασφάλτου.
930 μ.
99
Σχολικές μονάδες στον Υμηττό
Στο Δυτικό Υμηττό στην Αγία Παρασκευή υπάρχει το Pierce College και το Deree
(38°00'09.7''N23°49'47.1''E).
Στην Παιανία λειτουργεί η σχολή Ζαγοριανάκου (37°59'59''N23°50'35.8''E)..
Στον ανατολικό Υμηττό στην περιοχή του Κορωπίου έχουν εγκατασταθεί οι σχολές του Καίσαρη
(37°51'58''N23°49'15.5''E), του Γείτονα (37°52'18.4''N23°49'34.6''E), το Πρότυπο Εκπαιδευτήριο Αθηνών
(37°51'28.5''N23°49'27.6''E) και η σχολή St. Lawrence (37°51'13.1''N23°49'14.7''E) με εντυπωσιακές
εγκαταστάσεις.
Η σχολή St Lawrence.
Κτήματα δεξιώσεων και γάμων-Πολυχώρος στα όρια του Υμηττού
Στην περιοχή της Βάρης και του

Κορωπίου υπάρχουν πολλά κτήματα που
φιλοξενούν γάμους και δεξιώσεις.
Αποθυμιά (37°52'40.9''N23°48'33.8''E),
Άρτεμις (37°54'12.4''N23°50'33.3''E),
Αζάλεια (37°51'11.8''N23°48'49.4''E),
Εφηλένα, (37°51'11.1''N23°49'24.8''E),
'Επαυλις (37°52'48.5''N23°48'12.5''E),
Κεκρωπία (37°55'38.7''N23°49'47.8''E),
Λιάρου (37°51'14.3''N23°48'55.2''E),
Μαρτίδη (37°51'20.1''N23°48'00.5''E),
Μεσογαία (37°55'43.4''N23°49'28.2''E).
100
Άλλες εγκαταστάσεις στα όρια του Υμηττού
- Στο Κορωπί λειτουργεί ο πολυχώρος Mabrida (37°55'24''N23°49'54''E).

- Στο Κορωπί λειτουργεί το γηροκομείο Ρέστειο (37°51'51.4''N23°49'12.8''E).
- Στη Βάρη λειτουργεί το χωριό SOS (37°50'09.4''N23°47'53''E).
- Στην Ηλιούπολη στα όρια του βουνού βρίσκεται το αμαξοστάσιο του δήμου (37°55'04''N23°45'39''E)
- Στον Υμηττό έχουν τοποθετηθεί από διάφορους φορείς δεξαμενές νερού που υπερβαίνουν τις 60 αλλά ο
ακριβής αριθμός τους είναι άγνωστος.
- Στο Κορωπί βρίσκεται το πεδίο βολής που εξυπηρετεί τις ανάγκες της σχολής Ευελπίδων
(37°51'35''N23°48'45''E).
- Στο Κορωπί υπάρχει η πίστα Αλάνα μήκους 200 μ. για δοκιμαστικά αυτοκινήτων
(37°54'51.5''N23°49'39.9''E).
- Στο Κορωπί λειτουργεί η πίστα κάρτ Speed Force με μήκος 780 μ. (37°51'22.7''N23°49'49.7''E).
- Στην Γλυφάδα υπάρχει το θέατρο Αιξωνή (37°51'24.3''N23°46'20.3''E) και στην Αργυρούπολη το θέατρο
Πέτρινο (37°54'15''N23°45'28.5''E)
- Στο Κορωπί υπάρχει το κτίριο του ογκολογικού νοσοκομείου Ερασίνειο (37°51'21.2''N23°49'34.6''E).
- Στο Κορωπί λειτουργεί ένας ιδιαίτερος χώρος, το κτήμα με τα γαϊδούρια με την ονομασία Γαιδουροχώρα
(37°55'20.7''N23°50'37.9''E).
Το πεδίο βολής της Σχολής Ευελπίδων στην περιοχή του Κορωπίου. Δεκάδες δεξαμενές βρίσκονται
διάσπαρτες στο βουνό για την προστασία του.
Στη Γαϊδουροχώρα τα γαϊδούρια απολαμβάνουν την ζωή τους. Αξίζει η επίσκεψη. Το θέατρο
Αιξωνή στη Γλυφάδα (δεξιά).
101
Οργανώσεις – Εθελοντικές ομάδες προστασίας
- Περιπατητική ομάδα Υμηττού (Π.Ο.Υ.) Φυσιολατρικός Σύλλογος –

https://poymittou.gr/
- ΣΠΑΥ - Σύνδεσμος Προστασίας & Ανάπτυξης του Υμηττού -
https://www.spay.gr/
- Φιλοδασική Ένωση Αθηνών (Φ.Ε.Α.) -
https://www.philodassiki.org/
- Ανατολικές πλαγιές – Υμηττός Σύλλογος - Ανατολικές πλαγιές -
https://mthymettosgreece.com/
- ΒΑ Υμηττός - Σωματείο Εθελοντών Πολιτικής Προστασίας -
http://www.seppvaty.com/
- Βάρη - Εθελοντική Ομάδα Δασοπροστασίας -
https://www.dasoprostasiavaris.gr/
- Βούλα - Εθελοντική Ομάδα Δασοπροστασίας Πυρόσβεσης -
https://bit.ly/2xREV5P/
- Βύρωνας - Εθελοντική ομάδα Δασοπροστασίας -
https://www.fireman.gr/
- Γλυφάδα - Ομάδα Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών -
https://bit.ly/3dxirX2
- Γλυφάδα - Εθελοντική Δασοπροστασία – Πυρόσβεση -
https://www.facebook.com/dasoprostasia.glyfadas/
- Ελληνικό – Αργυρούπολη - Εθελοντική ομάδα Δασοπροστασίας
Πυρόσβεσης Δήμου
https://www.facebook.com/groups/eodpea/
- Ηλιούπολη - Εθελοντική Υπηρεσία Δασοπροστασίας Πυρόσβεσης -
https://diktyo.dasoprostasia.gr/node/9
- Καισαριανή - Εθελοντική δασοπροστασία Δήμου -
http://dasoprostasia.gr/
- Κρωπία - Εθελοντική Ομάδα Δήμου - https://bit.ly/2ztzxGm
- Νότιος Υμηττός - Εθελοντική Δασοπροστασία Νοτίου Υμηττού
(Ε.Δ.Ν.Υ) - https://ednyvolunteers.wixsite.com/edny
- Παπάγου-Χολαργού - Δασοπροστασία -
https://www.facebook.com/groups/dapaxo/
- Π.Π. Δασοπροστασίας Παιανίας – Γλυκών Νερών
Διασυνδέσεις
- Γεωμορφολογική χαρτογράφηση του Υμηττού – Πτυχιακή εργασία -
http://estia.hua.gr/file/lib/default/data/19319/theFile
- Διαχείριση της προστατευόμενης περιοχής Καισαριανής – Πτυχιακή εργασία
http://estia.hua.gr/file/lib/default/data/3069/theFile
- Παλαιά λατομεία Εργάνη – Πτυχιακή εργασία
https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/8170
- Φυσικός σχεδιασμός του Υμηττού και ένταξη του στο φυσικό περιβάλλον – Πτυχιακή
https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/handle/123456789/43620
102
Περπατώντας κοντά στην Καλοπούλα
103
Η διάσχιση του Υμηττού
Τα 4 τμήματα
104
Η διάσχιση του Υμηττού και οι διαδρομές από την πόλη μέχρι το μονοπάτι Διάσχισης
Η διάσχιση του Υμηττού είναι ένα πρώτο βήμα γνωριμίας του βουνού. Ο λαβύρινθος των μονοπατιών
μόνο πονοκέφαλο μπορεί να δημιουργήσει στον πεζοπόρο. Η διάσχιση του όμως ξεκαθαρίζει την εικόνα του
βουνού και όλες οι υπόλοιπες διαδρομές εντάσσονται με βάση τη διαδρομή της Διάσχισης.
Στη διαδρομή της Διάσχισης φτάνει κάποιος απ΄ όλες τους δήμους που περιβάλλον τον Υμηττό. Το
συνηθέστερο όμως είναι η προσέγγιση να γίνεται από τους δήμους που βρίσκονται δυτικά όπως Αγ.
Παρασκευή, Χολαργός – Καισαριανή κ.λπ. Στις διαδρομές από την Καισαριανή και τον Βύρωνα η υψομετρική
διαφορά ανόδου φτάνει τα 600 μ.
Από την Αγία Παρασκευή η αρχή της Διάσχισης γίνεται από τον Αγ. Ιωάννη τον Κυνηγό (340 μ.) και από τις
εγκαταστάσεις του Ε.Θ.Ι.Α.ΓΕ.
Από τον Χολαργό (240 μ.) το μονοπάτι που περνά βόρεια του Κόρακα οδηγεί στο μονοπάτι της Διάσχισης
στο Κορακοβούνι στα 670 μ. υψόμετρο.
Από του Παπάγου (260 μ.) μέσω το μονοπατιού 5 από την οδό Δογαροπούλου μέσω του βαράθρου του
Αστερίου οδηγεί στο διάσελο του ΟΤΕ (650 μ.) όπου περνά το μονοπάτι της Διάσχισης.
Από τα ανατολικά από τον οικισμό Προσήλιο της Παιανίας (350 μ.) προσεγγίζεται και πάλι το διάσελο του
ΟΤΕ (650 μ.).
Από την Καισαριανή (270 μ.) μια σχετικά κλασσική διαδρομή οδηγεί στον Εύζωνα στα 860 μ. υψόμετρο
όπου περνά το μονοπάτι της Διάσχισης.
Από το Βύρωνα (220 μ) το μονοπάτι ανηφορίζει και καταλήγει στο μονοπάτι Διάσχισης λίγο πριν την κορυφή
του Εύζωνα (860 μ.).
Από τον Καρέα το μονοπάτι οδηγεί στο μνημείο Μιχαηλίδη, όπου συναντά τη διαδρομή από Ηλιούπολη για να
καταλήξει στο Σέσι όπου περνά η διαδρομή Διάσχισης
Από την Ηλιούπολη (250 μ.) μετά από μια περίπλοκη διαδρομή μέσω του μνημείου του Μιχαηλίδη (730 μ.)
καταλήγει κάποιος στη θέση Σέσι Κορωπίου (460 μ.) όπου περνά η Διάσχιση.
Από την Τερψιθέα Γλυφάδας (180 μ.) μια διαδρομή οδηγεί στο διάσελο Σταυρός (460 μ.) όπου περνά το
μονοπάτι της Διάσχισης και το ίδιο επιτυγχάνεται από την πλευρά το Κορωπίου με τη διαδρομή της Ντούκας
η οποία έχει μεγάλο τμήμα χωματόδρομου από τα 180μ. υψόμετρο.
Από την Τερψιθέα υπάρχει και δεύτερο μονοπάτι που ακολουθεί την αρχαία Σφηττία οδό αλλά σε ένα τμήμα
του περνά μέσα στα όρια του στρατοπέδου που υπάρχει εκεί. Πάντως σήμερα (2020) δεν υπάρχει κανένα
πρόβλημα.
Από το Πανόραμα Βούλας (250 μ.) εύκολα προσεγγίζει κάποιος το μονοπάτι της Διάσχισης (420 μ.) νότια
από την κορυφή Στραβαετός.
Από τη Βουλιαγμένη τέλος εύκολα προσεγγίζει κάποιος το μονοπάτι Διάσχισης σε πολλά σημεία.
105
Συνδετικά μονοπάτια από τους Δήμους στο μονοπάτι Διάσχισης
Βόρειος Υμηττός 1/2

Με μπλε γραμμή το μονοπάτι διάσχισης του Υμηττού και με κόκκινες γραμμές τα μονοπάτια από τους δήμους.
Αγία Παρασκευή, Χολαργός, Παπάγου Παιανία (Προσήλιο), Καισαριανή, Βύρωνας
Καρέας, Ηλιούπολη.
Διάσελο ΟΤΕ, Σέσι (Αγ. Ευστάθιος)
106
Συνδετικά μονοπάτια από τους Δήμους στο μονοπάτι Διάσχισης
Νότιος Υμηττός 2/2
Με μπλε γραμμή το μονοπάτι Διάσχισης του Υμηττού και με κόκκινες γραμμές τα μονοπάτια από τους δήμους.
Γλυφάδα (Τερψιθεά), Κορωπί, Βούλα.
Διάσελο Σταυρός (Σφηττία οδός)
Οι ανατολικές πλαγιές είναι απόκρημνες και λίγα μονοπάτια ανηφορίζουν μέχρι το μονοπάτι της διάσχισης. Το
ένα είναι από την Παιανία με το μονοπάτι 5 όπου συναντά την Διάσχιση στο διάσελο του ΟΤΕ και η δεύτερη
από το Κορωπί από το μονοπάτι του πηγαδιού της Ντούκας που οδηγεί στον Σταυρό
107
Ο Υμηττός σαν ψαροκόκαλο έχει μια βασική διαδρομή της διάσχισης του από τον Αγ. Γιάννη τον
Κυνηγό μέχρι το ακρωτήριο Ζωστήρας, ενώ ένα μονοπάτι από κάθε δήμο φτάνει στη διαδρομή
Διάσχισης.
Η διαδρομή διάσχισης είναι μήκους 32,8 χλμ.. Μια απόσταση που ένας έμπειρος ορειβάτης άνετα
ολοκληρώνει σε 2 ημέρες αν όχι και σε μία. Παρ' όλα αυτά για να απολαύσει κάποιος τη διαδρομή την
χωρίσαμε σε 4 τμήματα και είναι στη διακριτική ευχέρεια του πεζοπόρου να αποφασίσει πως θα την
πραγματοποιήσει.
Ο διαχωρισμός έχει γίνει με τρόπο ώστε στο 1ο τμήμα να μπορεί κάποιος με επιπλέον διαδρομή να καταλήξει
στην Καισαριανή. Στο 2ο τμήμα με επιπλέον διαδρομή να μπορεί να καταλήξει στην Τερψιθέα Γλυφάδας. Στο
3ο τμήμα φτάνει ούτως ή άλλως στη Βάρη όπου μπορεί να σταματήσει και στο 4ο η κατάληξη είναι στα
λιμανάκια της Βουλιαγμένης απ όπου μπορεί κάποιος να επιστρέψει.
Εξοπλισμός
Ο Υμηττός είναι ένα εύκολο βουνό για πεζοπορία τουλάχιστον όταν κάποιος κινείται στα μονοπάτια. Εκτός
των μονοπατιών η πεζοπορία γίνεται δυσκολότερη καθώς έδαφος συνήθως είναι πετρώδες.
Ένα καλό ορειβατικό παπούτσι είναι αναγκαίο και ένα μικρό σακίδιο με πρόχειρη τροφή και αρκετό νερό
καθώς στο βουνό δεν υπάρχουν πηγές. Το κατάλληλο ντύσιμο ανάλογα την εποχή συμπληρώνει τον
εξοπλισμό.
108
Εποχή του χρόνου

Ο Υμηττός ακολουθώντας το κλίμα της Αττικής έχει ήπιο καιρό όλο το χρόνο με υψηλές θερμοκρασίες
κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού όπου ειδικά εκτός των δασωμένων τμημάτων καθιστούν την πεζοπορία
μάλλον δυσάρεστη. Τους χειμερινούς μήνες η βροχή κυμαίνεται κατά μήνα από 11 μέχρι 14 μέρες, κατά τη
διάρκεια των οποίων μπορεί να χιονίσει για 2 -3 ημέρες
ΙΑΝ. ΦΕΒ. ΜΑΡ. ΑΠΡ. ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝ. ΙΟΥΛ. ΑΥΓΟΥΣ. ΣΕΠΤ. ΟΚΤΩΒ. ΝΟΕΜ. ΔΕΚ.
Μέση
ημερήσια 10 11 12 16 21 25 28 28 24 20 15 12
θερμοκρασία
Μέση
ημερήσια 3 4 5 11 14 18 21 21 17 13 8 5
θερμοκρασία
στα 1000 μ.
Μέρες 13 12 12 10 7 4 2 2 4 9 11 14
βροχής
Στοιχεία της ΕΜΥ από τον πλησιέστερο μετεωρολογικό σταθμό. Από τις αναγραφόμενες μέσες ημερήσιες
θερμοκρασίες, η θερμοκρασία κατά τις πρωινές ώρες είναι περίπου 2ο χαμηλότερη, ενώ τις μεσημεριανές
ώρες 3ο -5ο ψηλότερη .
Μέση Ημερήσια Θερμοκρασία είναι το άθροισμα των μετρήσεων της θερμοκρασίας στις 8 το πρωί, στις 2
το μεσημέρι και στις 8 το βράδυ διαιρούμενες με το 4. (Η μέτρηση στις 8 το βράδυ υπολογίζεται δύο φορές)
Ο Υμηττός χιονισμένος το 1930
109
Τα 4 τμήματα της Διάσχισης του Υμηττού
ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΜΗΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

ΕΝΑΡΞΗ ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΥΨΟΜΕΤΡ. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ
ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΧΩΡΙΣ ΜΕ
ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΧΛΜ. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
ΧΛΜ. ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΑΣΕΙΣ
Μονή ΑΓ. 5,5

1ο Διάσχιση Διαστ. ΑΣΦΑΛΤΟΥ + 690 μ. Μέσω
ΙΩΑΝΝΟΥ 7,1 (78%) 3 ώρ.00΄ 3 ώρ.30'
Κορακοβουνίου – ΧΩΜΑΤΟΔ. - 165 μ. Καισαριανής
ΚΥΝΗΓΟΥ
Διαστ. 2,6 Μέσω

2ο +110
ΑΣΦΑΛΤΟΥ – Θέση ΣΕΣΙ Διάσελο ΣΤΑΥΡΟΣ 5,6 (46%) 2 ώρ.20΄ 3 ώρ.00' Τερψιθέας
- 500 μ
ΧΩΜΑΤΟΔ. Γλυφάδας
Κορυφή Μαυροβούνι – 6,5

3ο Διάσελο + 455 μ.
Κορυφή Στρώμα – ΒΑΡΗ 12,4 (52%) 5 ώρ. 20’ 6ώρ.30 Μέσω Βάρης
ΣΤΑΥΡΟΣ - 885 μ.
Σπήλαιο Αρχέδημου
6,4
4ο Ακρωτ. ΖΩΣΤΗΡΑΣ (83%) + 395 μ. Μέσω
ΒΑΡΗ Κορυφή Ξερόβαχος 7,7 3 ώρ. 20' 4 ώρ.15'
(Βουλιαγμένη) - 405 μ. Βουλιαγμένης
21 + 1.650 μ.
ΣΥΝΟΛΟ 32,8 χλμ. (64%) 14 ώρ. 00' 17 ώρ.15'
- 1.955 μ.
110
1ο ΤΜΗΜΑ
Μονή ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ ΚΥΝΗΓΟΥ - ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ – Διαστ. ΑΣΦ. ΧΩΜ.
Μήκος διαδρομής 7,1 χλμ. Χρόνος με στάσεις 3 ώρ.30'
Χάρτης
Μήκος διαδρομής Χρόνος χωρίς στάσεις Ομορφιά διαδρομής

Η διαδρομή ξεκινά από την Μονή
χλμ. του Αγ. Ιωάννη
ώρ. του
16΄ Κυνηγού σε υψόμετρο 340 μ. και
5* κατευθύνεται ΝΔ
ανηφορίζοντας.
1ο Τμήμα –
Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού –
Πάρκο κεραιών – Διαστ.
ασφάλτου με χωματόδρομο.
Άγ. Ιωάννης Κυνηγός ,

38°00'10.1''N23°50'11.4''E
Κορυφή 692 μ.
37°59'09.3''N23°49'33''E
Κορακοβούνι
37°58'47.5''N23°49'28''E
Διάσελο ΟΤΕ
37°58'24.8''N23°49'15.9''E
Πάρκο Κεραιών
37°57'45.1''N23°49'10.7''E
Αρχή – Τέλος διαδρομής
111
Στην περιοχή του βορείου Υμηττού έχει αναπτυχθεί ένα δίκτυο μονοπατιών του οποίου τμήματα
ακολουθείτε με αρίθμηση 11-13-14-10 . Το τμήμα αυτό του βουνού μέχρι το διάσελο του
ΟΤΕ είναι σε πυκνό πευκόδασος. Η διαδρομή για να αποφύγει την άσφαλτο κινείται ανατολικά της. Στο
δεύτερο χωματόδρομο που συναντά συνεχίζει πάνω στην κορυφογραμμή του Κορακοβουνίου που με 728 μ.
υψόμετρο είναι το ψηλότερο τμήμα του βουνού, βόρεια της κορυφής του Εύζωνα.
Η διαδρομή περνά από την κορυφή 692 μ. όπου
Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού υπάρχει και κολονάκι και συνεχίζει ανηφορίζοντας
Ιδρύθηκε το 1185 από τον μοναχό Λουκά παρακάμπτοντας την κορυφή Κορακοβούνι, 30 μ.
που πέθανε το 1235. Το όνομα Κυνηγός χαμηλότερα. Αξίζει κάποιος να την ανεβεί για να
οφείλεται στον ηγούμενο Βασίλειο Κυνηγό και απολαύσει την πανοραμική θέα προς την Αθήνα και τα
όχι ότι συγκεντρώνονταν κυνηγοί στην βουνά της Πεντέλης και της Πάρνηθας και να δει τα
περιοχή. Πήρε και το όνομα Μονή των ερείπια του αρχαίου πύργου που βρίσκονται εκεί μαζί
Φιλοσόφων καθώς λειτουργούσε σαν σχολή με έναν γιγάντιο κούκο. Επόμενη στάση στο
μετά των κλείσιμο των σχολών της Αθήνας από ευδιάκριτο και καλοφτιαγμένο μονοπάτι, το διάσελο
τον Ιουστινιανό, ή λόγω του ότι ο ηγούμενος του ΟΤΕ που φέρει το όνομα από την εγκατάσταση
της προερχόταν από τη Μονή Φιλοσόφου της του ΟΤΕ που βρίσκεται 200 μ. βορειότερα από το
χαράδρας του Λούσιου διάσελο.
Η μονή έκλεισε το 1833 με το διάταγμα της Το διάσελο του ΟΤΕ (650 μ.) μαζί με το διάσελο του
αντιβασιλείας του Οθωνα και σταδιακά Σταυρού Κορωπίου είναι τα δύο περάσματα του
κατέρρευσε. Η μονή αναστηλώθηκε το 1946 βουνού από την ανατολή προς την δύση, πέρα του
από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Το 1969 Σταυρού της Αγ. Παρασκευής και του διάσελου ης
λειτούργησε σαν μετόχι της Μονής της Φυλής Βάρης. (δες σχετικά).
και το 1975 ανασυστάθηκε σαν γυναικείο Η διαδρομή συνεχίζεται ανηφορική πάνω στην
κοινοβιακό μοναστήρι. κορυφογραμμή και σε βραχώδη τμήματα του και
Οι τοιχογραφίες της είναι από τον 17ο έως αφού περάσει το Πάρκο των κεραιών φτάνει στην
τον 19ο αιώνα. άσφαλτο όπου και συνεχίζει δεξιά μέχρι το επόμενο
Στην οδό Βουλιαγμένης και Κασομούλη έξω πέταλο της ασφάλτου όπου ξεκινά το Τμήμα 2.
από την ομώνυμη εκκλησία υπάρχει το Στο σημείο αυτό μπορεί κάποιος ακολουθώντας την
παρεκκλήσιο του Αγ. Ιωάννη μετόχι της μονής. άσφαλτο και τα μονοπάτια που υπάρχουν να
κατευθυνθεί προς την Καισαριανή.
112
Η μονή Αγ. Ιωάννου Κυνηγού και τοιχογραφία της. Τα αρχαία μέλη που βρίσκονται διάσπαρτα στη
μονή πιστοποιούν την διαχρονική λατρεία στο χώρο.
113
Πρόσβαση από την Αγ. Παρασκευή στη Μονή Αγ. Ιωάννου Κυνηγού
Στη Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού φτάνετε από την Αγ. Παρασκευή μέσω των οδών Αγ. Ιωάννου, Γραβιάς
και Ανατολικής Μεσογείου.
Πλατεία Αγ. Παρασκευής - Μεσογείων –
Ηρώων Πολυτεχνείου, Οδός Αγ.
Ιωάννου, Οδός Γραβιάς, Οδός
Ανατολικής Μεσογείου, Μονή Αγ.

Ιωάννου Κυνηγού.
Στην κορυφή Κορακοβούνι που την

παρακάμπτει η διαδρομή διάσχισης
αλλά αξίζει να την επισκεφθείτε με μια
μικρή παράκαμψη.
114
Από τη Μονή Κυνηγού προς το πάρκο κεραιών και η κορυφή 692 μ. (κάτω).
Πάρνηθα Δίρφυ Πεντέλη
Η θέα στο πρώτο τμήμα της διαδρομής, προς την βόρεια Αττική. Με καλό καιρό φαίνεται
μέχρι και η Δίρφυ της Ευβοίας
115
Παρακάμπτοντας την
κορυφή του Κορακοβουνίου
Στο βάθος οι κεραίες.
Η πανοραμική θέα προς τη

βόρεια Αττική.
Με συνοδοιπόρους λίγο πριν από τις κεραίες.
116
2ο ΤΜΗΜΑ
Διαστ. ΑΣΦ. ΧΩΜ. – Θέση ΣΕΣΙ – Διάσελο ΣΤΑΥΡΟΣ
Μήκος διαδρομής 5,6 χλμ. Χρόνος με στάσεις 3 ώρες
Χάρτης

χλμ. ώρ. 16΄ 5*
Τμήμα 2ο
Διαστ. Ασφάλτου με Χωματ. - Κορυφή
827 μ. – Σέσι – Σταυρός Κορωπίου
(Σφηττία οδός)
Πάρκο Κεραιών
37°57'45.1''N23°49'10.7''E
Διαστ. ασφάλτου – χωματόδρομου

37°57'03.1''N23°48'40.8''E
Κορυφή 827 μ.
37°56'12.6''N23°47'58.2''E
Σέσι – Αγ. Ευστάθιος

37°55'37.7''N23°47'49.8''E
Διάσελο Σταυρός Κορωπίου

37°54'41.5''N23°48'10''E
117
Το 2ο τμήμα της διάσχισης του Υμηττού έχει κάποιες ιδιαιτερότητες. Στο πρώτο τμήμα του ακολουθεί
χωματόδρομους που οδηγούν στην κορυφή 827 μ. Μέχρι την κορυφή δίπλα στο χωματόδρομο υψώνονται
κεραίες. Από την κορυφή 827 μ. ξεκινά η απότομη κατάβαση που οδηγεί στην τοποθεσία Σέσι σε υψόμετρο
460 μ. Τα 367 μ. καθόδου έχουν κλίση από 16ο μέχρι 20ο καθιστώντας τη διαδρομή αρκετά δύσκολη και είναι
αναγκαία κάποια ορειβατική εμπειρία. Η κλίση αυξάνει προς το τέλος της διαδρομής και η ύπαρξη σάρας
δυσκολεύει ακόμα πιο πολύ την πορεία. Η χρήση μπατόν κρίνεται μάλλον αναγκαία. Η διαδρομή είναι
δασωμένη και προσφέρει πολύ ωραία θέα προς την νότια και ανατολική Αττική.
Η κατάληξη της διαδρομής είναι στην τοποθεσία Σέσι* όπου έχει διαμορφωθεί ένας περιποιημένος χώρος με
το κτίσμα το επονομαζόμενο ''Καταφύγιο κυνηγών'' το οποίο είναι μόνιμα ανοικτό και παραδόξως όχι
βανδαλισμένο. Δίπλα στο καταφύγιο βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Ευσταθίου.
Από το Σέσι μέσω χωματόδρομων η διαδρομή συνεχίζεται και αφού ακολουθήσει ενδιάμεσα και τμήματα
μονοπατιών φτάνει στο διάσελο Σταυρός Κορωπίου. Η διάκριση γίνεται καθώς υπάρχει και η οδική διάβαση
Σταυρός Αγ. Παρασκευής. Ο Σταυρός που φέρει το όνομα του από ένα σταυρό που βρίσκεται εκεί είναι
κομβικό σημείο, καθώς από εκεί ξεκινά ο Νότιος Υμηττός. Η κάθετη διαδρομή από Τερψιθέα Γλυφάδας μέχρι
το Κορωπί, η αρχαία Σφηττία οδός, είναι το μοναδικό πεζοπορικό πέρασμα στον νότιο Υμηττό, από την Αθήνα
στα Μεσόγεια και βρισκόταν σε χρήση επί χιλιετίες μέχρι και τον 20ό αιώνα.
*Σέσι – Προέρχεται από το αρβανίτικο shesh-i που σημαίνει επίπεδο μέρος.
Το μνημείο του αδικοχαμένου ποδηλάτη Γιώργου Βίδου (Vigor) που θα συναντήσετε

κατηφορίζοντας την άσφαλτο στην αρχή της διαδρομής. Οι κεραίες στο τμήμα του χωματόδρομου
προς την κορυφή 827 μ.
118
Η απότομη κάθοδος από την

κορυφή 827 μ. προς το Σέσι
Το πέτρινο καθιστικό στη
διαδρομή προς το Σέσι. Σημείο
για σύντομη στάση (κάτω
δεξιά).
Για την τοποθεσία Σέσι έχουμε αναφερθεί και στο κεφάλαιο καταφύγια του Υμηττού
Το καταφύγιο των κυνηγών στο Σέσι και η αίθουσα του.
119
Ο Άγιος Ευστάθιος και ο χώρος αναψυχής.
Ο σταυρός στο διάσελο του Σταυρού

και το μονοπάτι προς την Τερψιθέα
Γλυφάδας, την αρχαία Σφηττία οδό.
Από εδώ ξεκινά το 3ο τμήμα της διαδρομής
για τη Βάρη.
120
3ο ΤΜΗΜΑ
Διάσελο ΣΤΑΥΡΟΣ – Κορυφή ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ – Κορυφή ΣΤΡΩΜΑ
Σπήλαιο ΑΡΧΕΔΗΜΟΥ - ΒΑΡΗ
Μήκος διαδρομής 12,4 χλμ. - Χρόνος με στάσεις 6 ώρ.30'
Χάρτης
Μήκος διαδρομής Χρόνος χωρίς στάσεις Τμήμα

Ομορφιά 3ο
διαδρομής
χλμ. ώρ. 16΄ Διάσελο
5* Σταυρός (Σφηττία
οδός) – Βάρη.
Διάσελο Σταυρός
37°54'41.5''N23°48'10''E
Κορ. Μαυροβούνι
37°53'57.4''N23°48'25.9''E
Κορ. Στρώμα
37°53'19.9''N23°48'17.3''E
Σπήλαιο Νυμφόληπτου
37°51'29.3''N23°48'06.6''E
Βάρη
37°50'04.8''N23°47'41.7''E
121
Το 3ο τμήμα είναι το πιο μεγάλο της διαδρομής Διάσχισης (12,4 χλμ.).

Η διαδρομή είναι αρκετά περίπλοκη και σώζεται από την καλή σήμανση που υπάρχει με κόκκινα σημάδια.
Τα σημάδια είναι μόνο στα τμήματα των μονοπατιών και όχι στους χωματόδρομους. Από το διάσελο του
Σταυρού ανεβαίνει στην ψηλότερη κορυφή του νοτίου Υμηττού, το Μαυροβούνι σε υψόμετρο 774 μ. Η
ανάβαση από το διάσελο του Σταυρού μέχρι το Μαυροβούνι είναι επίπονη λόγω της κλίσης των 16 ο. Η
διαδρομή είναι όλη δασωμένη και καλά σημασμένη με κόκκινα βαψίματα. Από την κορυφή του Μαυροβουνίου
(το κολονάκι είναι 4 μ. χαμηλότερα) μια απότομη κατηφόρα με την ίδια κλίση οδηγεί στο διάσελο του
Μαυροβουνίου όπου η διαδρομή ανηφορίζει στην κορυφή Στρώμα. Στην κορυφή η Υ.Π.Α. έχει εγκαταστήσει
ένα σύστημα βοήθειας για την ασφαλέστερη προσγείωση των αεροπλάνων με την ιδιαίτερη ονομασία
''Πανκατευθυντικός Αεροναυτιλιακός Ραδιοφάρος V.O.R.'' .
Το επόμενο τμήμα τη διαδρομής δεν είναι πολύ
Σπήλαιο του Αρχέδημου
ευχάριστο καθώς η διαδρομή περνά μεγάλα τμήματα με
Το σπήλαιο βρίσκεται βόρεια της Βάρης σε
χωματόδρομο, στους οποίους ευτυχώς δεν περνάνε
υψόμετρο 270 μ. και είναι το
αυτοκίνητα και κάποια τμήματα τους διακόπτονται
σπουδαιότερο αρχαίο μνημείο του
ακολουθώντας μονοπάτια. Η διαδρομή φτάνει στην
Υμηττού που σώζεται σε καλή κατάσταση.
άσφαλτο του νεκροταφείου της Βούλας, την οποία αφήνει
Στο σπήλαιο εγκαταστάθηκε ο Θηραίος
κοντά στο μνημείο των πυροσβεστών *, για να
γλύπτης Αρχέδημος τον 5ον αιώνα π.Χ.
κατηφορίσει και να φτάσει στο σπήλαιο του Αρχέδημου
και λάξευσε στους σταλακτίτες του
που φέρει και άλλες ονομασίες όπως Νυμφόληπτου και
σπηλαίου, βωμό, μια καθισμένη θεότητα
Πανός. Η κατάβαση στο σπήλαιο είναι λίγο επικίνδυνη και
και θέσεις για αναθήματα. Επίσης
χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς τα λαξευμένα
απεικόνισε και τον εαυτό του κρατώντας
σκαλοπάτια έχουν φθαρεί. Για το σπήλαιο του Πανός δείτε
στα χέρια του ένα σφυρί και μια σμίλη. Το
μια ταινία 30' με λεπτομερή περιγραφή εδώ.
σπήλαιο ήταν αφιερωμένο στις νύμφες και
Η διαδρομή μετά σπήλαιο στην αρχή κατηφορίζει
στις θεότητες του Απόλλωνα του Πάνα και
απότομα και μέσω χωματόδρομων και μονοπατιών οδηγεί
του Ερμή.
στη Βάρη. Επειδή δεν υπάρχει καμία σήμανση είναι σκόπιμο
Το σπήλαιο ερευνήθηκε το 1902 από την
ή να περπατήσετε με την βοήθεια ενός G.P.S. ή
Αμερικανική Αρχαιολογική σχολή και
ακολουθώντας προσεκτικά την Αναλυτική περιγραφή.
βρέθηκαν πάνω 1000 λυχνάρια και
Στη Βάρη μπορεί ο πεζοπόρος να σταματήσει τη διαδρομή
διάφορες λίθινες επιγραφές του 4ου
του ή να συνεχίσει με το 4ο τμήμα της διαδρομής μέχρι το
αιώνα. Τα ευρήματα βρίσκονται στο
ακρωτήριο Ζωστήρας.
Αρχαιολ. Μουσείο της Αθήνας.
Αναφέρεται ότι οι γονείς του Πλάτωνα τον
έφεραν στο σπήλαιο, όπου αφήνοντας τον * Στο βάραθρο της Συκιάς το 1999 σκοτώθηκαν
σε σκιερό μέρος, μέλισσες κάθησαν στα δύο πυροσβέστες σε ένα πρωτοφανές ατύχημα
χείλη του μαντεύοντας την ευγλωττία του καθώς το πυροσβεστικό τους όχημα κύλησε στο
φιλοσόφου. βάραθρο βάθους 20μ.
122
Το διάσελο του Σταυρού στην αρχή της διαδρομής. Τα κόκκινα βαψίματα συντροφεύουν τον
ορειβάτη σε όλη τη διαδρομή.
Στρώμα 726 μ.
Δασωμένη 641 μ.
Η θέα από το Μαυροβούνι. Στο βάθος οι κορυφές Στρώμα και Δασωμένη.
Στην κορυφή του Μαυροβουνίου. Το κολονάκι είναι στα 770 μ. 4 μ. χαμηλότερα από την κορυφή.
123
Το μνημείο των πυροσβεστών και το βάραθρο της Συκιάς όπου έχασαν το 1999 τη ζωή τους 2
πυροσβέστες. Στο σημείο αυτό η διαδρομή αφήνει την άσφαλτο και κατηφορίζει για το σπήλαιο
του Αρχέδημου.
Το σπήλαιο του Αρχέδημου σήμερα και η πορεία προς τη Βάρη.
Τα σκαλοπάτια εισόδου του σπηλαίου και ο γλύπτης λαξευμένος

στις παρειές του σπηλαίου. Λυχνάρια από τα εκατοντάδες που
βρέθηκαν στο σπήλαιο.
124
ΤΜΗΜΑ 4ο
ΒΑΡΗ – Κορυφή ΞΕΡΟΒΑΧΟΣ – Ακρωτήριο ΖΩΣΤΗΡ (Βουλιαγμένη)
Μήκος διαδρομής 7,7 χλμ. - Χρόνος με στάσεις 4 ώρ.15'
Χάρτης

Το τελευταίο τμήμα της διάσχισης
χλμ. του Υμηττού.
ώρ.Συνήθως
16΄ η διάσχιση του βουνού σταματά
5* στη Βάρη, ενώ
στην πραγματικότητα τα υψώματα που ακολουθούν μέχρι τα λιμανάκια της Βουλιαγμένης αποτελούν τη
νοτιότερη απόληξη του Υμηττού. Καθώς δεν υπάρχει επίσημη διαδρομή και σήμανση θα πρέπει κάποιος να
ακολουθήσει βήμα – βήμα τη διαδρομή που περιγράφεται. Η έλλειψη χάρτη εμπορίου σε μικρή κλίμακα είναι
ένα πρόβλημα και χρησιμοποιήσαμε ένα μικρό τμήμα του χάρτη της Γ.Υ.Σ. ελπίζοντας στην κατανόηση τους.
Τμήμα 4ο
Βάρη - Ακρωτ. Ζωστήρας
Βάρη
37°50'04.8''N23°47'41.7''E
Κορυφή Ξερόβαχος
37°49'05.3''N23°47'20.1''E
Ακρωτ. Ζωστήρας
37°47'46.6''N23°47'20''E
125
Τμήμα 4ο – Από τη Βάρη στο ακρωτήριο Ζωστήρας 1/2
Βάρη (37°50'04.8''N23°47'41.7''E), Ακρόπολη Αναγυρούντος (37°49'52.8''N23°47'42.5''E),
Μενελάου και Αλ. Παναγούλη (37°49'23.3''N23°47'15''E), Κορυφή Ξερόβαχος (169 μ.)

(37°49'05.3''N23°47'20.1''E)
126
Τμήμα 4ο – Από τη Βάρη στο ακρωτήριο Ζωστήρας 2/2
Κορυφή Ξερόβαχος (169 μ.) (37°49'05.3''N23°47'20.1''E) Νεκροταφείο Βουλιαγμένης
(37°48'52.4''N23°47'26.3''E), Υπόγεια διάβαση (37°48'06.3''N23°47'19.3''E) Ακρωτήριο Ζωστήρας

(37°47'46.6''N23°47'20''E).
Η διαδρομή ξεκινά από τη Βάρη δίπλα στον S/M Βασιλόπουλος και γρήγορα ανηφορίζει στα υψώματα που
βρίσκονται νότια. Στο πρώτο ύψωμα με υψόμετρο 140 μ. διακρίνονται με δυσκολία τα λίγα ερείπια της
ακρόπολης του αρχαίου Αναγυρούντος. Περισσότερα ορατά ερείπια βρίσκονται χαμηλότερα σε μια ΝΑ
κορυφή σε απόσταση 250 μ. και σε υψόμετρο 110 μ.
127
Η διαδρομή όμως συνεχίζει και αφού ανέβει στην κορυφή 79 μ. κατηφορίζει και φτάνει στο δρόμο
Βουλιαγμένης – Βάρκιζας απ' όπου με ελιγμούς μέσα στους δρόμους βγαίνει εκτός οικισμού και ανεβαίνει
στην κορυφή Ξερόβαχος (169 μ.) και αφού περάσει και δεύτερη άσφαλτο Βουλιαγμένη-Βάρκιζα ανεβαίνει
στα υψώματα που ακολουθούν μέχρι που κατεβαίνει στην περιοχή Φασκομηλιά, όπου περπατώντας
ανάμεσα σε χωματόδρομους (χωρίς αυτοκίνητα) φτάνετε στην παραλιακή λεωφόρο Αθηνών – Σουνίου την
περνάτε από κάτω με υπόγεια διάβαση και φτάνετε το ακρωτήριο Ζωστήρας. H διαδρομή σας
ολοκληρώνεται με την επιστροφή σας από το ακρωτήριο στην παραλιακή λεωφόρο.
Η διαδρομή προσφέρει εξαιρετική θέα προς το λαιμό της Βουλιαγμένης και το Σαρωνικό
Επειδή η διαδρομή δεν είναι σηματοδοτημένη και είναι αρκετά περίπλοκη θα πρέπει να ακολουθήσετε την
οδηγίες της Αναλυτικής περιγραφής και είναι χρήσιμο εάν έχετε μαζί σας G.P.S.
Η θέα από τον Ξερόβαχο προς το λαιμό της Βουλιαγμένης.
Στην κορυφή πριν τον Ξερόβαχο και η θέα προς τη Βάρκιζα (δεξιά).
Η διαδρομή στην κορυφογραμμή όπως φαίνεται από τα υψώματα πάνω από τη Βάρη.
128
Στα υψώματα πάνω από τη Βάρη και η κεραία πηγαίνοντας προς την Βουλιαγμένη.
Η μπάρα μετά το νεκροταφείο της Βουλιαγμένης και η υπόγεια διάβαση που περνά η διαδρομή
στην παραλιακή Αθηνών – Σουνίου.
Φτάνοντας στο ακρωτήριο Ζωστήρας. Ευτυχής με την ολοκλήρωση της διαδρομής.
129
Στο λόφο των Ταξιαρχών 130

Διάσχιση του Υμηττού
Αναλυτικές περιγραφές
131
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ *
ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΔΙΑΣΧΙΣΗΣ ΥΜΗΤΤΟΥ ΟΛΗ
Μονή ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΥΝΗΓΟΥ - Ακρωτήριο ΖΩΣΤΗΡΑΣ
Κατηγορία: Ορεινή Πεζοπορία

Τύπος διαδρομής: Διάσχιση
Ομορφιά διαδρομής: ***
Μήκος διαδρομής: 32,8 χλμ.
Χρόνος χωρίς στάσεις: 14 ώρ.00’ - Χρόνος με στάσεις: 16 ώρ.45’
Συνολική κατεύθυνση πορείας: 190ο
Υψομ. διαφορά ανάβασης: 1.646 μ. - Υψομ. διαφορά κατάβασης: 1.958 μ.
Κλίση εδάφους: έως +19ο και έως -19ο
Χαμηλότερο σημείο: 1 μ. - Ψηλότερο σημείο: 930 μ.
Βλάστηση: μέχρι 5*
Πόσιμο νερό στη διαδρομή: Όχι (Μόνο πηγάδι στο Σέσι)
Κατάσταση εδάφους: Μονοπάτι 21 χλμ. (64%), χωματόδρομος 9,1 χλμ., άσφαλτος 2,7 χλμ.
Δυσκολία διαδρομής: 3*
Σήμανση: Πολλές διαφορετικές σημάνσεις και τμήματα χωρίς σήμανση (Δες τα επιμέρους τμήματα)
Datum GPS: WGS 84
* - Περισσότερες πληροφορίες για την ανάγνωση μιας αναλυτικής περιγραφής εδώ

- Στις συντεταγμένες ενεργοποιώντας τη σύνδεση μεταφέρεστε στους χάρτες της Google.
- Τα Μαρκ του αρχείου Kml (594), είναι αυτά που περιγράφονται στις αναλυτικές περιγραφές της Διάσχισης
και επιπλέον όλα τα Μαρκ που αφορούν τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις και αξιοθέατα στον Υμηττό όπως
Μονές, Ξωκλήσια, Γήπεδα, Στρατόπεδα κλ.π. Οι πληροφορίες αναφέρονται συντμημένες π.χ. SPHL.=Σπήλαιο,
VAR.= Βάραθρο, XOM.= Χωματόδρομος, SXOL.= Σχολικό συγκρότημα, DIAV.= Οι διαβάσεις της
Περιφερειακής του Υμηττού, DEKS.= Δεξαμενή κ.λπ.
132
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΔΙΑΣΧΙΣΗΣ ΥΜΗΤΤΟΥ – 1o ΤΜΗΜΑ
Μονή ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΥΝΗΓΟΥ - Κορυφή ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ – Διάσελο ΟΤΕ - Πάρκο ΚΕΡΑΙΩΝ
Διαστ. ΑΣΦΑΛΤΟΥ με ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟ

Ομορφιά διαδρομής: 3*
Συνολική κατεύθυνση πορείας: 200o
Υψομ. διαφορά ανάβασης: 690 μ. - Υψομ. διαφορά κατάβασης: 165 μ.
Κλίση εδάφους: +8ο μικρό τμήμα +16ο
Βλάστηση: μέχρι 5*
Πόσιμο νερό στη διαδρομή: Όχι
Κατάσταση εδάφους: Μονοπάτι 5,5 χλμ. (77%), χωματόδρομος 460 μ., άσφαλτος 1,1 χλμ.
Δυσκολία διαδρομής: ***
Σήμανση: *** Διάφορες σημάνσεις κόκκινες-άσπρες με νούμερα 11,13,10 και κόκκινα βαψίματα στο
βραχώδες τμήμα πριν από τις κεραίες.
Datum GPS: WGS 84
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ ΕΝΑΡΞΗΣ: Η Μονή Κυνηγού στην νότια
έξοδο του χώρου στάθμευσης
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ : Το 1ο τμήμα διάσχισης του Υμηττού. Είναι το πιο επίπονο κομμάτι από πλευράς
υψομετρικής διαφοοάς που φτάνει τα 690 μ. Η διαδρομή διασχίζει το Κορακοβούνι που αποτελεί την
βόρεια απόληξη του Υμηττού.
Η διαδρομή ξεκινά σε πυκνά δασωμένο τμήμα του βουνού ακολουθώντας το μονοπάτι 11 του δικτύου
μονοπατιών του βόρειου Υμηττού. Μετά τον πρώτο χωματόδρομο συνεχίζει με το μονοπάτι 13 και μετά
τον δεύτερο χωματόδρομο με το μονοπάτι 10. Πρώτη κορυφή με κολονάκι είναι η ανώνυμη 692 μ. και
στη συνέχεια το μονοπάτι ευδιάκριτο και καλοπατημένο περνά κάτω από την κορυφή Κορακοβούνι
(728 μ.) σε υψόμετρο 700 μ. και καταλήγει στο διάσελο του ΟΤΕ. (Υπάρχει ένας μικρό χώρος καθιστικού
σε κακή κατάσταση)
Το μονοπάτι από το διάσελο του ΟΤΕ με τη σήμανση 10 ανηφορίζει απότομα και φτάνει μετά και από
κάποια βράχια σε σημείο (37°57'59.6''N23°49'09.9''E) με εξαιρετική θέα και προς την Αθήνα και προς τα
Μεσόγεια. Στη συνέχεια ανηφορίζοντας πάνω σε βράχια φτάνει στο πάρκο κεραιών που εκτείνεται
εκατέρωθεν ενός τσιμεντόδρομου στην αρχή και σε χωματόδρομο στη συνέχεια σε μήκος 700 μ. μέχρι που
φτάνει στο πέταλο ασφάλτου που οδηγεί στο ραντάρ.
Ακολουθώντας την άσφαλτο που κατηφορίζει φτάνετε στο επόμενο δεξιό πέταλο της ασφάλτου όπου
τερματίζει η διαδρομή και μπορεί κάποιος ή να συνεχίσει με το τμήμα 2 ή να κατευθυνθεί προς Καισαριανή.
Μία όμορφή διαδρομή με πολλές εναλλαγές από πυκνά δασωμένο τμήμα μέχρι τις βραχώδεις πλαγιές του
βουνού κοντά στην κορυφή και με ωραία θέα.
133
1ο τμήμα - Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού -Πάρκο κεραιών – Διαστ. ασφάλτου με χωματόδρομο – Σελίδα 2/5
ΧΡΟΝΟΣ ΧΛΜ. ΥΨΟΜ. ΕΔΑΦΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
0 ώρ.00’ 0 330 ΜΟΝΟΠΑΤΙ Φεύγετε από την Μονή Κυνηγού (MONH KYNHGOY -
38°00'10.1''N23°50'11.4''E) από την νότια πλευρά του
χώρου στάθμευσης (377 - 38°00'08.3''N23°50'11''E)
ακολουθώντας το αριστερό μονοπάτι με την ένδειξη 11
Σε 260 μ. ή σε 5',
0 ώρ.05’ 0,260 361 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε διχάλα μονοπατιών

(0780 - 38°00'00.4''N23°50'13.1E) και ακολουθείτε το
δεξιό με την ένδειξη 11 (το αριστερό με την ένδειξη 13).
Σε 950 μ. ή σε 19',
Πολύ όμορφο μονοπάτι. Στη διαδρομή στοές από τα

μεταλλεία Φυρέ
0 ώρ.23’ 1,210 462 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε χωματόδρομο

(1616 - 37°59'41.5''N23°49'47.6''E) και τον ακολουθείτε
αριστερά και σε 30 μ. ή σε 1'
0 ώρ.24’ 1,240 452 ΜΟΝΟΠΑΤΙ τον αφήνετε (374 - 38°00'10.1''N23°50'11.4''E) και

ανηφορίζετε δεξιά το φαρδύ μονοπάτι με ένδειξη 13
Είχε γίνει για την κατασκευή πυλώνα που φαίνεται στην
ευθεία. Σε 30 μ. ή σε 1',
0 ώρ.25’ 1,270 467 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε το φαρδύ μονοπάτι

(0781 - 37°59'40.2''N23°49'47.1''E) και συνεχίζετε
αριστερά σε κανονικό μονοπάτι ανηφορίζοντας
απότομα. Σε 320 μ. ή σε 14',

(373 - 37°59'31.2''N23°49'46.8''E) και πάτε δεξιά. Σε
150 μ. ή σε 3',
0 ώρ.42’ 1,740 551 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε το χωματόδρομο

(364 - 37°59'30.9''N23°49'41''E) και ανηφορίζετε
αριστερά το μονοπάτι με την ένδειξη 10. Σε 110 μ. ή
σε 2',
0 ώρ.44’ 1,850 566 ΜΟΝΟΠΑΤΙ περνάτε διασταύρωση μονοπατιών

(0782 - 37°59'28.3''N23°49'39.6''E) (δεξιά για σπήλαιο
Νυχτερίδας) και συνεχίζετε ευθεία – αριστερά. Σε 50 μ.
ή σε 1',
0 ώρ.45’ 1,900 577 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε διασταύρωση μονοπατιών (0783 -

37°59'27.1''N23°49'40.4''E) αριστερά το μον. 14) και
συνεχίζετε ευθεία-δεξιά. Σε 610 μ. ή σε 25',
134
1 ώρ.10’ 2,510 692 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στην κορυφή 692

(KOR.-692m. - 37°59'09.3''N23°49'33''E) (υπάρχει
κολονάκι). Πολύ ωραία θέα. Από την κορυφή
κατηφορίζετε στην αριστερή πλευρά της ράχης και
σε 90 μ. ή σε 2',
1 ώρ.12’ 2,600 677 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε μονοπάτι δεξιά σας

(0784 - 37°59'06.7''N23°49'32.6''E) με την ένδειξη 3 και
σε 60 μ. ή σε 1',
Η βλάστηση έχει αραιώσει καθώς μια φωτιά έχει

καταστρέψει την βλάστηση της ανατολικής πλαγιά του
βουνού
1 ώρ.13’ 2,660 667 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε μονοπάτι αριστερά σας

(0842 - 37°59'05.1''N23°49'33.9''E) με την ένδειξη 14
και συνεχίζετε ευθεία. Σε 130 μ. ή σε 3',
1 ώρ.16’ 2,790 676 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε μονοπάτι αριστερά σας

(0162 - 37°59'00.8''N23°49'34.2''E) που πάει στο
σπήλαιο του Λιονταριού με την ένδειξη 14 και συνεχίζετε
ευθεία με μικρά ανεβοκατεβάσματα. Σε 450 μ. ή σε 9',
Στο βάθος πάνω στο ύψωμα μεγάλος κούκος είναι η

κορυφή του Κορακοβούνιου.
1 ώρ.25’ 3,240 704 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε δεξιά σας (0843- 37°58'47.2''N23°49'31.4''E) το

πρώτο μονοπάτι που ανεβαίνει στο Κορακοβούνι και
συνεχίζετε ευθεία κατηφορίζοντας. Σε 140 μ. ή σε 3',
1 ώρ.28’ 3,380 696 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε δεξιά σας (0378 - 37°58'44.3''N23°49'27.8''E)

το τρίτο μονοπάτι που ανεβαίνει στο Κορακοβούνι και
συνεχίζετε ευθεία. Σε 330 μ. ή σε 7',
Αξίζει η επίσκεψη στην κορυφή του Κορακοβουνίου 30 μ.

ψηλότερα για τον αρχαίο πύργο και τον κούκο που
υπάρχουν εκεί καθώς και για την πανοραμική θέα προς
την Αθήνα και την βόρεια Αττική.
1 ώρ.35’ 3,710 668 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε μονοπάτι αριστερά

135
αφήνετε δεξιά σας το μονοπάτι 8

1 ώρ.36’ 3,790 665 ΜΟΝΟΠΑΤΙ
(0034 - 37°58'32.8''N23°49'21.1''E) και κινείστε μετά
από λίγο δίπλα στο συρματόπλεγμα του ΟΤΕ. Σε 220
μ. ή σε 5',
Το 8 είναι απότομο δύσβατο μονοπάτι
1 ώρ.41’ 4,010 644 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε διασταύρωση μονοπατιών

(035 - 37°58'26.9''N23°49'17.4''E) και ενώ το κύριο
μονοπάτι συνεχίζει ευθεία κατηφορίζοντας εσείς πάτε
αριστερά και σε 60 μ. ή σε 1',
1 ώρ.42’ 4,070 651 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε στην άσφαλτο του ΟΤΕ

(030 - 37°58'25.1''N23°49'17''E) πάτε δεξιά και σε 30 μ.
ή σε 1',
1 ώρ.43’ 4,100 649 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε στην κεντρική άσφαλτο (Καισαριανή-Ραντάρ)

(DIASELO-OTE - 37°58'24.8''N23°49'15.9''E) και πάτε
αριστερά. Σε 60 μ. ή σε 1',
Υπάρχει μικρός χώρος αναψυχής με τραπέζια
1 ώρ.44’ 4,160 650 ΜΟΝΟΠΑΤΙ στο τέλος του πετάλου της ασφάλτου αφήνετε την
άσφαλτο (027 - 37°58'23.4''N23°49'14.8''E) και
συνεχίζετε αριστερά στο μονοπάτι με την ένδειξη 10
Σε 40 μ. ή σε 1',
1 ώρ.45’ 4,200 650 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε μονοπάτι δεξιά

ευθεία ανηφορίζοντας απότομα (κλίση +16ο). Σε 700
μ. ή σε 26',
Από πάνω σας περνάνε καλώδια του ΟΤΕ
2 ώρ.11’ 4,900 778 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε μονοπάτι δεξιά σας

(022 - 37°58'02.8''N23°49'05.2''E) και συνεχίζετε πάνω
σε βραχώδες ανηφορικό τμήμα. Σε 70 μ. ή σε 4',
2 ώρ.15’ 4,970 802 ΜΟΝΟΠΑΤΙ η ανάβαση γίνεται πολύ απότομη

(023 - 37°58'01.4''N23°49'07''E και σε 120 μ. ή σε 10',
2 ώρ.25’ 5,090 847 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στη ράχη της κορυφογραμμής (025 -
37°57'59.6''N23°49'09.9''E) και συνεχίζετε δεξιά σε
νότια κατεύθυνση. Σε 280 μ. ή σε 6',
Εξαιρετική πανοραμική θέα 5* προς την Αθήνα και τα

Μεσόγεια μέχρι την Εύβοια.
136
2 ώρ.31’ 5,370 880 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε στην κορυφή 880 μ. (KOR.-880m. -

37°57'51.3''N23°49'11.1''E ) (υπάρχει κολονακι) και
αμέσως μετά φτάνετε στην πρώτη κεραία που την
παρακάμπτετε από αριστερά και φτάνετε σε κακό
τσιμεντόδορμο που τον ακολουθείτε ανηφορίζοντας. Ο
τσιμεντόδρομος γίνεται χωματόδρομος και σε 410 μ. ή σε
9',
Οι κεραίες είναι στην αρχή δυτικά του δρόμου και στη

συνέχεια ανατολικά και κατόπιν εκατέρωθεν (KERAIA-08-
PARKO).
2 ώρ.45’ 6,060 926 ΆΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε σε πέταλο ασφάλτου (0317-

37°57'30.9''N23°49'03.8''E ) (αριστερά προς ραντάρ) και
πάτε δεξιά κατηφορίζοντας. Σε 370 μ. ή σε 7',
2 ώρ.52’ 6,430 910 ΑΣΦΑΛΤΟΣ αφήνετε αριστερά σας την αναμνηστική πλάκα
(MNHM.-VIGOR - 37°57'20.6''N23°48'57.1''E) του
ποδηλάτη Γιώργου Βίδου καλούμενο Vigor που
σκοτώθηκε πάνω στο ποδήλατο του κατά τη διάρκεια
ενός brevet σε ηλικία 32 ετών. Σε 700 μ. ή σε 14',
3 ώρ.06’ 7,130 856 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε στο επόμενο δεξιό πέταλο της ασφάλτου
(097 - 37°57'03.1''N23°48'40.8''E) όπου ξεκινά το 2ο
τμήμα της Διάσχισης
Από εδώ υπάρχει η δυνατότητα να συνεχίσει κάποιος με

το 2ο τμήμα ή να σταματήσει την πορεία του και να
κατευθυνθεί προς την Καισαριανή.
137
ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΔΙΑΣΧΙΣΗΣ ΥΜΗΤΤΟΥ - 2ο ΤΜΗΜΑ
Διαστ. ΑΣΦΑΛΤΟΥ με ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟ – Κορυφή 827 μ. - Θέση ΣΕΣΙ – Διάσελο ΣΤΑΥΡΟΣ

Ομορφιά διαδρομής: **
Κλίση εδάφους: + 19ο & -19ο
Βλάστηση: 2 & 3*
Πόσιμο νερό στη διαδρομή: Όχι - Υπάρχει πηγάδι στο Σέσι αλλά με άγνωστη την ποιότητα του νερού του
Κατάσταση εδάφους: Μονοπάτι 2,6 χλμ.(46%) , χωματόδρομος 3 χλμ., άσφαλτος 0 μ.
Δυσκολία διαδρομής: 2* έως 5* (5* η κατάβαση προς Σέσι)
Σήμανση: Στο χωματόδρομο χωρίς σημάδια. Από την κορυφή 827 μ. μέχρι Σέσι κόκκινα βαψίματα ** κούκοι
4* και βαψίματα με το 10 * . Σε μικρό τμήμα μετά το Σέσι στο μονοπάτι μέχρι το Σταυρό έχει μπλε-άσπρα
βαψίματα
Datum GPS: WGS 84
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ ΕΝΑΡΞΗΣ: Το πέταλο της ασφάλτου στη
διασταύρωση με το χωματόδρομο
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ : Το τμήμα 2 της διάσχισης είναι το τμήμα με τους περισσότερους
χωματόδρομους οι οποίοι όμως δεν έχουν αυτοκίνητα αλλά δεν παύει να είναι χωματόδρομοι.
Μετά από 2 χλμ. οι χωματόδρομοι τελειώνουν και η διαδρομή συνεχίζεται σε μια απότομη κατηφορική
ράχη με κλίση -16ο. Η διαδρομή είναι δύσκολη λόγω της μεγάλης κλίσης αλλά εφικτή και καταλήγει σε
μία γραφική τοποθεσία το Σέσι. Στο Σέσι που είναι μία περιποιημένη τοποθεσία υπάρχει το καταφύγιο των
Κυνηγών ένας φροντισμένος χώρος στη διάθεση κάθε επισκέπτη αφού παραμένει συνεχώς ανοιχτός.
Δίπλα του η περιποιημένη εκκλησία του Αγ. Ευσταθίου. Δύσκολα καταλαβαίνει κάποιος ότι βρίσκεται σε
απόσταση αναπνοής από την περιβάλλουσα κατοικημένη Αττική. Τα λίγα παράνομα κτίσματα της περιοχής
δεν δημιουργούν κάποιο πρόβλημα.
Το Σέσι, το οποίο έχει την ιδιαιτερότητα να ανήκει διοικητικά στην Ηλιούπολη, έχει σύνδεση με το Κορωπί
το οποίο το ενώνει ένας χωματόδρομος.
Η διαδρομή προς το Σταυρό συνεχίζει μέσω από ένα δίκτυο μικρών χωματόδρομων (1,5 χλμ.) και
τμημάτων μονοπατιών χωρίς κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με θαμνώδη βλάστηση και καταλήγει στο
διάσελο του Σταυρού. (τμήμα της αρχαίας Σφηττίας οδού) απ΄ όπου ή κάποιος συνεχίζει με το 3ο τμήμα
της Διάσχισης ή μπορεί να σταματήσει και να κατευθυνθεί στην Τερψιθέα της Γλυφάδας.
0 ώρ.00’ 0 856 ΧΩΜΑΤΟΔ. Φεύγετε από το πέταλο της ασφάλτου (0097 -

37°57'03.1''N23°48'40.8''E) ακολουθώντας το
χωματόδρομο σε νότια κατεύθυνση. Σε 590 μ. ή σε
13',
138
2ο τμήμα - Διασ. Ασφάλτου – Χωματόδρομου Κορφή 827. μ – Σέσι – Σταυρός - Σελίδα 2/3
0 ώρ.13’ 0,590 889 ΧΩΜΑΤΟΔ. περνάτε το ψηλότερο σημείο

(096 - 37°56'45.4''N23°48'35.9''E) και κατηφορίζετε. Σε
370 μ. ή σε 7',
0 ώρ.20’ 0,960 871 ΧΩΜΑΤΟΔ. αφήνετε μονοπάτι δεξιά σας

(095 37°56'36.7''N23°48'26.5''E) και συνεχίζετε στο
χωματόδρομο. Σε 470 μ. ή σε 9',
0 ώρ.29’ 1,430 843 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε Τ και πάτε αριστερά

(1026 - 37°56'26''N23°48'12.6''E) και σε 220 μ. ή σε 5',
0 ώρ.34’ 1,650 856 ΧΩΜΑΤΟΔ αφήνετε αριστερά σας χωματόδρομο

(1027 37°56'19.12''N23°48'09.5''E) (δεξιά σας δυτικά
κεραία) και σε 110 μ. ή σε 2',
0 ώρ.36’ 1,760 850 ΧΩΜΑΤΟΔ. αφήνετε δεξιά σας δυτικά κεραία (1028
37°56'17''N23°48'05.6''E) και σε 240 μ. ή σε 5',
0 ώρ.41’ 2,000 832 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε μικρό πλάτωμα 37°56'13''N23°47'58.97''E

συνεχίζετε ευθεία και αμέσως πάτε αριστερά μετά
βλέπετε αριστερά σας την κορυφή 827 μ. με κολονάκι
(KOR.827m. - 37°56'12.6''N23°47'58.2''E) και
συνεχίζετε πίσω από αυτό σε πορεία 210o πάνω σε μία
ράχη προς ένα πλάτωμα που βλέπετε από κάτω σας χωρίς
κόκκινα σημάδια αλλά μόνο με κούκους. Σε 400 μ. ή σε
16',
0 ώρ.55’ 2,400 726 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε δεξιά πετρόκτιστο ημικυκλικό καθιστικό

(ωραίο σημείο για ολιγόλεπτη στάση ) (0982 –
37°56'02.7''N23°47'50.1''E και συνεχίζετε στην ίδια
πορεία. Τα κόκκινα σημάδια πυκνώνουν. Σε 100 μ. ή σε
2',
0 ώρ.57’ 2,500 716 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΣΟΧΗ πάτε ελαφρά αριστερά (0985

37°56'00''N23°47'48.5''E) και η πορεία γίνεται νότια.
Το τελευταίο τμήμα προς από το Σέσι είναι ακόμα πιο
απότομο και με σάρες και χρειάζεται προσοχή. Σε 710 μ.
ή σε 40'
1 ώρ.37’ 3,210 465 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε Τ μονοπατιών (0983

37°55'41.1''N23°47'48.9''E (το μονοπάτι αριστερά πάει
στο παλιό ορυχείο σιδήρου) και πάτε δεξιά. Σε 130 μ. ή
σε 2',
139
2ο τμήμα - Διασ. Ασφάλτου – Χωματόδρομου Κορφή 827. μ – Σέσι – Σταυρός - Σελίδα 3/3
1 ώρ.39’ 3,340 460 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε στη τοποθεσία Σέσι

(SESI -37°55'37.7''N23°47'49.8''E) όπου το Καταφύγιο
Κυνηγών και ο Άγιος Ευστάθιος
Τοποθεσία ΣΕΣΙ – Διάσελο ΣΤΑΥΡΟΣ
1 ώρ.39’ 3,340 460 ΧΩΜΑΤΟΔ Φεύγετε από το Σέσι

(SESI - 37°55'37.7''N23°47'49.8''E) ακολουθώντας το
χωματόδρομο που ανηφορίζει σε πορεία 240ο (ΝΔ) και
αφού αφήσετε αριστερά σας πηγάδι (PHGADI SESI -
37°55'35.5''N23°47'45.6''E) σε 160μ. ή σε 3',
1 ώρ.42’ 3,500 472 ΧΩΜΑΤΟΔ φτάνετε σε διασταύρωση χωματόδρομων (778 -

37°55'34.5''N23°47'44.9''E) και συνεχίζετε αριστερά. Σε
130 μ. ή σε 3',

37°55'32.4''N23°47'49.6''E) και πάτε δεξιά
ανηφορίζοντας. Σε 920 μ. ή σε 19', αφού αφήσετε
αριστερά σας μονοπάτι για τον Προφ. Ηλία
(187 - 37°55'11.1''N23°47'48.8''E)

310 μ. ή σε 8΄,
2 ώρ.12’ 4,860 518 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε διασταύρωση χωματόδρομων (185 -

37°54'59.9''N23°47'56.6''E) και ΠΡΟΣΟΧΗ δεν
συνεχίζετε ευθεία το χωματόδρομο αλλά πάτε αριστερά
και αμέσως (σε 5 μ.) δεξιά σας ξεκινά το μονοπάτι που
πάει παράλληλα του χωματόδρομου. Σε 170 μ. ή σε 3',
2 ώρ.15’ 5,030 521 ΜΟΝΟΠΑΤΙ περνάτε το ψηλότερο σημείο

(1535 - 37°54'55''N23°47'59.4''E) και κατηφορίζοντας σε
70 μ. ή σε 1',
2 ώρ.16’ 5,100 513 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στο χωματόδρομο

0 (176 - 37°54'53.5''N23°48'01.4''E) τον περνάτε
απέναντι διαγώνια αριστερά και συνεχίζετε το
ευκρινές μονοπάτι που σε 480 μ. ή σε 9',
2 ώρ.25’ 5,580 460 ΜΟΝΟΠΑΤΙ σας οδηγεί στο διάσελο του Σταυρού. (STAVROS
DIASELO - 37°54'41.5''N23°48'10''E) – Υπάρχει σταυρός
Ευθεία η συνέχεια διάσχισης του Υμηττού για το

Μαυροβούνι με το 3ο τμήμα και δεξιά για Τερψιθέα
Γλυφάδας εάν θέλετε να σταματήσετε τη διαδρομή.
140
ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΔΙΑΣΧΙΣΗΣ ΥΜΗΤΤΟΥ - 3ο ΤΜΗΜΑ
Διάσελο ΣΤΑΥΡΟΣ - Κορυφή ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ – Σπήλαιο ΑΡΧΕΔΗΜΟΥ - ΒΑΡΗ
( Χάρτης ΓΛΥΦΑΔΑ Γ.Υ.Σ. 25.000 ) Νότιος Υμηττός Η ΑΝΑΒΑΣΗ δεν έχει το τμήμα από Σπ. Πανός μέχρι Βάρη
.
Τύπος διαδρομής: Π/Ε Διάσχιση ή Κυκλική Ανάβαση κορυφής
Ομορφιά διαδρομής: *** & **
Κλίση εδάφους: μέχρι + 16ο – μέχρι -15ο
Βλάστηση: από 2* (ψηλή θαμνώδης) μέχρι 5* (πευκόδασος)
Κατάσταση εδάφους: Μονοπάτι 6,5 χλμ.(52%), χωματόδρομος 5 χλμ., άσφαλτος 910 μ.
Δυσκολία διαδρομής: 3*
Σήμανση: Το πρώτο τμήμα από Σταυρό μέχρι διασταύρωση για Μαυροβούνι βαψίματα μπλε-άσπρα (3*). Από
τη διασταύρωση Μαυροβουνίου μέχρι το Μαυροβούνι, την κορυφή Στρώμα κόκκινα βαψίματα (4*). Στους
χωματόδρομους δεν υπάρχουν βαψίματα παρά μόνο στις παρακάμψεις (4*). Στην άσφαλτο όπως και στους
χωματόδρομους προς το Σπήλαιο Αρχέδημου και από το Σπήλαιο Αρχέδημου μέχρι τη Βάρη καμία σήμανση.
Γενικά πολύ καλή σήμανση.
Datum GPS: WGS 84
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ ΕΝΑΡΞΗΣ: Το διάσελο της Σφηττίας οδού
όπου ο σιδερένιος σταυρός.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ :.
Το μεγαλύτερο τμήμα της διάσχισης του Υμηττού που φτάνει τις 6 ώρες πορείας. Η άνοδος και η κάθοδος
στο Μαυροβούνι είναι επίπονες λόγω της μεγάλων κλίσεων. Συνολικά η διαδρομή έχει κάθοδο 880 μ.
Η διαδρομή ξεκινά από το διάσελο του Σταυρού όπου περνούσε η Σφηττία οδός των αρχαίων.
Κατευθύνεται νότια με σήμανση μπλε άσπρα βαψίματα και αφού αφήσει δεξιά ερείπια πύργου (μη ορατά)
λίγο μετά αφήνει το κύριο μονοπάτι και κατευθύνεται αριστερά και νότια με κόκκινα βαψίματα (4*). Η
διαδρομή μετά από λίγο γίνεται πολύ απότομη (κλίση +16ο ) σε δυσδιάκριτο μονοπάτι και σώζεται από τα
καλά πυκνά βαψίματα. Φτάνοντας σε πλάτωμα κατευθύνεται ΝΑ και λίγο πριν από την κορυφή φεύγει
πάλι νότια σε διαδρομή χωρίς μονοπάτι που στηρίζεται και πάλι στα πυκνά βαψίματα και φτάνει στο
διάσελο του Μαυροβουνίου. Το κολονάκι του Μαυροβουνίου είναι χαμηλότερα της ψηλότερης κορυφής
που δεν έχει κολονάκι. Από το διάσελο η διαδρομή ανηφορίζει και πάλι προς την κορυφή Στρώμα
πάντοτε με πυκνά κόκκινα βαψίματα. Η βλάστηση στην άνοδο και σε μεγάλα τμήματα της καθόδου είναι με
πυκνούς πευκώνες που σταματούν πριν από την κορυφή Στρώμα όπου η βλάστηση γίνεται θαμνώδης. Την
κορυφή Στρώμα η οποία είναι περιφραγμένη την παρακάμπτετε από δεξιά και από εκεί ξεκινά ένα άχαρο
τμήμα με φαρδύ χωματόδρομο στο οποίο ευτυχώς το έχουν κλείσει με μπάρα χαμηλά και δεν περνούν
αυτοκίνητα. Στην κορυφή Στρώμα υπάρχει εγκατάσταση της πολιτικής αεροπορίας για βοήθεια της
141
πλοήγησης των αεροσκαφών. Στη διαδρομή του χωματόδρομου υπάρχουν δύο κοψίματα με μονοπάτια στο
(0353) και στο (0737) Ακολουθώντας στη συνέχεια το χωματόδρομο φτάνετε στην άσφαλτο του
νεκροταφείου της Βούλας, την ακολουθείτε αριστερά και φτάνετε στο Μνημείο πυροσβεστών όπου
απέναντι φεύγει ο χωματόδρομος που οδηγεί στο Σπήλαιο του Αρχέδημου (υπάρχει μπάρα). Στην ανάβαση
και κατάβαση από Μαυροβούνι τα μπατόν πολύ χρήσιμα.
Παρ΄όλο που η διαδρομή έχει μεγάλο τμήμα σε χωματόδρομο επειδή είναι κλειστός στα αυτοκίνητα δεν
είναι καθόλου ενοχλητικός.
3ο τμήμα - Διάσελο Σταυρός – Κορυφή Μαυροβούνι - Βάρη – Σελίδα 2/7
Από το ΣΤΑΥΡΟ στο ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ
0 ώρ.00’ 0 460 ΜΟΝΟΠΑΤΙ Φεύγετε από το διάσελο του Σταυρού (STAVROS

DIASELO - 37°54'41.5''N23°48'10''E) (της Σφηττίας
οδού) σε κατεύθυνση 210ο (ΝΔ). Σε 80 μ. ή σε 1',
0 ώρ.01’ 0,080 465 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε διχάλα μονοπατιών (340 -

37°54'39.6''N23°48'08''E) και πάτε δεξιά όπου και
σήμανση (και αριστερά το μονοπάτι χωρίς σήμανση
καταλήγει στο ίδιο σημείο
(722 - 37°54'34.3''N23°48'07.6''E). Σε 370 μ. ή σε 8',
0 ώρ.09’ 0,450 500 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε δεξιά σας (ARX. PYRGOS -

37°54'28.2''N23°48'07.7''E) τα ελάχιστα ερείπια
(σωρός από πέτρες) αρχαίου πύργου και συνεχίζετε
0 ώρ.10’ 0,520 500 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΣΟΧΗ αφήνετε το κυρίως μονοπάτι (0149 -

37°54'26.2''N23°48'07.1''E) και πάτε αριστερά σε
νότια πορεία (ξεκινούν κόκκινα βαψίματα σε σωρό
από πέτρες) Το μονοπάτι που σε πολλά σημεία δεν
υπάρχει κινείται και πάνω σε βράχια γι' αυτό χρειάζεται
να ακολουθεί κάποιος ευλαβικά τα κόκκινα βαψίματα.
Σταδιακά η διαδρομή γίνεται πολύ ανηφορική με κλίση
+16ο. Όλη η διαδρομή είναι μέσα σε πυκνό
πευκόδασος. Σε 480 μ. ή σε 20',
0 ώρ.30’ 0,500 600 ΜΟΝΟΠΑΤΙ αφήνετε αριστερά σας διασταύρωση (723 -

37°54'13.7''N23°48'08.6''E) για το Μεγάλο βάραθρο
του Μαυροβουνίου και συνεχίζοντας πολύ ανηφορικά
σε 330 μ. ή σε 24',
Η διαδρομή προς τα σπήλαια είναι λίγο περίπλοκη

καθώς υπάρχουν διάφορα βαψίματα.
0 ώρ.54’ 0,830 720 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε ράχη (380 - 37°54'04.8''N23°48'09.1''E)

και συνεχίζοντας αριστερά σε βραχώδες έδαφος σε
490 μ. ή σε 12',
142
1 ώρ.06’ 1,320 774 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στο ψηλότερο σημείο όπου η κορυφή
Μαυροβούνι
(KOR. MAVROVOYNI-774m. -
37°53'57.4''N23°48'25.9''E) (υπάρχει σωρός από
πέτρες δεν έχει κολονάκι) και συνεχίζοντας ευθεία σε
110 μ. ή σε 2',
1 ώρ.08’ 1,430 770 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στο κολονάκι

(KOR. MAVROVOYNI-770m. -
37°53'57.1''N23°48'30.1''E)
Θέα προς το Σαρωνικό και τον Ευβοϊκό - Φαίνεται και η

Πεντέλη καθώς και η κορυφή του Υμηττού
Από το ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙ στο Σπήλαιο του ΑΡΧΕΔΗΜΟΥ
1 ώρ.08’ 1,430 770 ΜΟΝΟΠΑΤΙ Από την κορυφή Μαυροβούνι επιστρέφετε προς τα
πίσω όπως ήρθατε και σε 90 μ. ή 2',
1 ώρ.10’ 1,520 770 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΣΟΧΗ (725 - 37°53'57.2''N23°48'26.9''E) φεύγετε

αριστερά σε νότια πορεία (υπάρχουν κόκκινα
βαψίματα). Ακολουθείτε προσεκτικά τα βαψίματα
κατηφορίζοντας την απότομη πλαγιά (-15ο) που έχει
συστάδες πευκοδάσους και σε 630 μ. ή σε 25',
1 ώρ.35’ 2,150 610 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στο διάσελο του Μαυροβουνίου (727 -
37°53'39.7''N23°48'33.7''E) το διασχίζετε πάντοτε με
κόκκινα βαψίματα και σταδιακά ανηφορίζετε. To
μονοπάτι σταδιακά παίρνει δυτική πορεία (729) και
σε συνολικά 850 μ. ή σε 21',
1 ώρ.56’ 3,000 695 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε πέταλο χωματόδρομου (355 -

37°53'24.4''N23°48'19.9''E) και τον ακολουθείτε
ευθεία (αριστερά). Τα βαψίματα αραιώνουν
δραματικά. Σε 260 μ. ή σε 6', ανηφορίζοντας
2 ώρ.02’ 3,260 700 ΧΩΜΑΤΟΔ. αφήνετε αριστερά σας χωματόδρομο (354 -

37°53'20.7''N23°48'10.1''E) (οδηγεί στον
περιφραγμένο χώρο της ΥΠΑ που βλέπετε αριστερά
Πανκατευθυντικός Αεροναυτιλιακός Ραδιοφάρος V.O.R.
για βοήθεια των αεροπλάνων ) και συνεχίζετε το
χωματόδρομο όπως πάει. Σε 270 μ. ή σε 5',
143
2 ώρ.07’ 3,530 680 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ενώ ο χωματόδρομος κάνει πέταλο δεξιά (0353 -
37°53'16''N23°48'01.9''E) εσείς τον αφήνετε και
συνεχίζετε ευθεία πάνω στην πλαγιά (αραιά κόκκινα
βαψίματα). Σε 230 μ. ή σε 6',
2 ώρ.13’ 3,760 640 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε πάλι στο χωματόδρομο

(0731 - 37°53'10.9''N23°47'56.7''E) και τον
ακολουθείτε όπως πάει. Σε 1,46 χλμ. 29',Κακός πολύ
φαρδύς χωματόδρομος
2 ώρ.42’ 5,220 555 ΧΩΜΑΤΟΔ. αφού αφήσετε αριστερά σας

(0732 - 37°52'38.1''N23°47'25.1''E) μονοπάτι που πάει
στην κορυφή Στραβαετός, συνεχίζετε το
χωματόδρομο και σε 360 μ. ή σε 7΄,
2 ώρ.49’ 5,580 525 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΣΟΧΗ αφήνετε το χωματόδρομο (0737 -

37°52'27.1''N23°47'27.1''E) και πάτε δεξιά
κατηφορίζοντας το μονοπάτι στο ανάχωμα σε μια
συνολική ΝΔ πορεία. Σε 560 μ. ή σε 14', αφού
περάσετε έναν μικρό σιδηρόπλεκτο πυλώνα ρεύματος
(0757) όπου σταματά η σήμανση

(0733 - 37°52'12.9''N23°47'15.7''E) και τον
ακολουθείτε αριστερά. Σε 650 μ. ή σε 16',
3 ώρ.19’ 6,790 380 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε μεγάλο χωματόδρομο (0003 -

37°52'11.9''N23°47'39.5''E) (αυτόν που είχατε αφήσει
προηγουμένως) και τον ακολουθείτε δεξιά. Σε 270 μ.
ή σε 5',
3 ώρ.24’ 7,060 350 ΧΩΜΑΤΟΔ. αφήνετε αριστερά σας χωματόδρομο

(0734 - 37°52'06.2''N23°47'32''E) και συνεχίζετε
3 ώρ.35’ 7,590 340 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε σε μπάρα (υπάρχει πυλώνας και δεξαμενή)
(MPARA 29 - 37°51'51.5''N23°47'37.8''E) και αμέσως
μετά είναι η άσφαλτος που την ακολουθείτε αριστερά
(Υμηττού). Σε 600 μ. ή σε 12',
3 ώρ.47’ 8,190 320 ΧΩΜΑΤΟΔ. ΠΡΟΣΟΧΗ φτάνετε σε διασταύρωση με

χωματόδρομο πέταλο αριστερά όπου υπάρχει μπάρα
(MPARA 30 - 37°51'35.4''N23°47'49.9''E). Ακολουθείτε
το χωματόδρομο που κατηφορίζει και σε 320 μ. ή σε 7',
Δεξιά σας λίγο παρακάτω μνημείο πυροσβεστών (MN.

PYROSV. VOULAS - 37°51'35.2''N23°47'48.7''E)
144
3 ώρ.54’ 8,510 280 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε Τ χωματόδρομων

(0657 - 37°51'36.9''N23°48'02.2''E) και πάτε δεξιά.
Σε 60 μ. ή σε 1',
3 ώρ.55’ 8,570 285 ΧΩΜΑΤΟΔ. αφήνετε αριστερά σας μικρό χωματόδρομο (0752 -
37°51'35.7''N23°48'03.9''E) και συνεχίζετε ευθεία. Σε
180 μ. ή σε 3',
3 ώρ.58’ 8,750 280 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ενώ ο χωματόδρομος κάνει στροφή αριστερά (0658
- 37°51'30.1''N23°48'06.3''E) ΠΡΟΣΟΧΗ αφήνετε το
χωματόδρομο και κατηφορίζετε νότια πάνω στην
πλαγιά και σε 30 μ. ή σε 1',
3 ώρ.59’ 8,780 270 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στο Σπήλαιο του Αρχέδημου (SP.PANOS -
37°51'29.3''N23°48'06.6''E)
Από το Σπήλαιο του ΑΡΧΕΔΗΜΟΥ στη ΒΑΡΗ
3 ώρ.59’ 8,780 270 ΜΟΝΟΠΑΤΙ Φεύγετε από το σπήλαιο του Πανός (ARX.-
SP.PANOS - 37°51'29.3''N23°48'06.6''E)
κατηφορίζοντας απότομα με ελιγμούς χωρίς μονοπάτι
σε συνολική πορεία 170ο Σε 480 μ. ή σε 12',
4 ώρ.11’ 9,260 150 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε χωματόδρομο και τον ακολουθείτε δεξιά.
(1015 - 37°51'18.2''N23°48'09.7''E). Σε 60 μ. ή σε 1',
4 ώρ.12’ 9,320 145 ΧΩΜΑΤΟΔ. περνάτε ένα ρέμα με το χωματόδρομο (1013 -

37°51'17.9''N23°48'07.4''E) και αμέσως μετά φτάνετε
σε διασταύρωση χωματόδρομων και συνεχίζετε
ευθεία (αριστερά) νότια ανηφορίζοντας. Σε 670 μ. ή
σε 16',
Στη διαδρομή φαίνεται αριστερά η σχολή Ευελπίδων με

τον χαρακτηριστικό τρούλο.
4 ώρ.28’ 9,990 170 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε πλάτωμα

ΜΟΝΟΠΑΤΙ (0705 - 37°50'59.7''N23°48'04.3''E) όπου και το
ψηλότερο σημείο και αφήνοντας χωματόδρομο
αριστερά που πάει στην κορυφή 192 μ., συνεχίζετε
ευθεία σε ΝΔ κατεύθυνση κατηφορίζοντας το
χωματόδρομο που εξελίσσεται σε φαρδύ δασωμένο
μονοπάτι. Σε 500 μ. ή σε 10',
145
4 ώρ.38’ 10,490 140 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ενώ ο χωματόδρομος συνεχίζει αριστερά ΠΡΟΣΟΧΗ

(0706 - 37°50'46.2''N23°47'53.9''E) εσείς τον αφήνετε
και συνεχίζετε ευθεία χωρίς μονοπάτι πάνω σε
βράχια. Σε 160 μ. ή σε 5΄,
4 ώρ.43’ 10,650 105 ΜΟΝΟΠΑΤΙ περνάτε δασάκι και ΠΡΟΣΟΧΗ ενώ μπροστά σας
υπάρχει μεγάλο συρματόπλεγμα πάτε δεξιά και
βρίσκετε μία δίοδο και το περνάτε (0707 -
37°50'43.2''N23°47'50.1''E) και αφήνοντας αριστερά
σας πυλώνα (PYL.-109) σε 70 μ. ή σε 1',
4 ώρ.44’ 10,720 100 ΜΟΝΟΠΑΤΙ περνάτε μπετονένιο γεφυράκι (0709 -

37°50'41.8''N23°47'48.1''E) και σε 30 μ. ή σε 1',
4 ώρ.45’ 10,750 95 ΡΕΜΑ φτάνετε σε ρέμα (0710 - 37°50'41.5''N23°47'47.3''E)

και επειδή είναι δύσκολη α ανάβαση στην άλλη πλευρά
το ακολουθείτε αριστερά. Σε 170 μ. ή σε 3',
4 ώρ.48’ 10,920 90 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε σε άσφαλτο

(0711 - 37°50'36.2''N23°47'46.4''E) και πάτε δεξιά
δίπλα σε μεγάλο κτίριο (Νυμφών 7). Σε 60 μ. ή σε 1',
4 ώρ.49’ 10,980 95 ΧΩΜΑΤΟΔ. αφήνετε την άσφαλτο

ΜΟΝΟΠΑΤΙ (0712 - 37°50'37.8''N23°47'45.5''E) και ακολουθείτε
αριστερά εξωτερικά την περίφραξη και σε μικρό
χωματόδρομο και σε 100 μ. ή σε 2',
4 ώρ.51’ 11,080 100 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ανηφορίζετε χωρίς μονοπάτι τη δασωμένη πλαγιά

(0713 -37°50'38''N23°47'41.4''E) και σε 160 μ. ή σε
6',
4 ώρ.57’ 11,240 135 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στη ράχη σε φαρδύ μονοπάτι (0714 -
37°50'37.8''N23°47'35.2''E) και το ακολουθείτε
αριστερά κατηφορίζοντας. Σε 70 μ. ή σε 1',
4 ώρ.58’ 11,310 110 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε διχάλα μονοπατιών

(0701 - 37°50'35.7''N23°47'33.9''E) και πάτε
5 ώρ.04’ 11,560 120 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΣΟΧΗ (1329 - 37°50'28.1''N23°47'32''E) ενώ το

κυρίως μονοπάτι συνεχίζει ευθεία σε ΝΔ κατεύθυνση
(πάει στο 1018) εσείς το αφήνετε και χωρίς μονοπάτι
συνεχίζετε κατηφορίζοντας σε νότια κατεύθυνση.
Σε 230 μ. ή σε 4',
5 ώρ.08’ 11,790 80 ΜΟΝΟΠΑΤΙ περνάτε διασταύρωση μονοπατιών

στην ίδια πορεία. Σε 160 μ. η σε 3',
146
5 ώρ.11’ 11,950 80 ΜΟΝΟΠΑΤΙ περνάτε το ψηλότερο σημείο του υψώματος (1002

- 37°50'16.1''N23°47'34.7''E) και κατηφορίζετε με
ελιγμούς σε συνολική πορεία 110o χωρίς μονοπάτι.
Σε 130 μ. ή σε 3',
5 ώρ.14’ 12,080 70 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε πλάτωμα

ΜΟΝΟΠΑΤΙ (0718 - 37°50'14.7''N23°47'39''E) το διασχίζετε
έχοντας αριστερά σας εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ και σε
90 μ. ή σε 2',
5 ώρ.16’ 12,170 65 ΑΣΦΑΛΤΟΣ περνάτε μία μπάρα

(MPARA 06 - 37°50'13.3''N23°47'41.8''E) και αμέσως
μετά φτάνετε σε άσφαλτο (οδ. Ανδρέα Παπανδρέου)
και την ακολουθείτε δεξιά. Σε 180 μ. ή σε 3',
5 ώρ.19’ 12,350 50 ΑΣΦΑΛΤΟΣ αφήνετε δεξιά σας το S/M Σκλαβενίτης (0720 -

37°50'07.7''N23°47'42''E) και σε 70 μ. ή σε 1',
5 ώρ.20’ 12,420 41 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε στην Βάρη στην Λεωφόρο Ευελπίδων

(Βάρης Κορωπίου). Στην απέναντι πλευρά (1101-
40
37°50'04.8''N23°47'41.7''E) συνεχίζει η διαδρομή
δίπλα και αριστερά από το S/M ΑΒ.
Το Κακόρεμα
147
- ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΔΙΑΣΧΙΣΗΣ ΥΜΗΤΤΟΥ - 4ο ΤΜΗΜΑ
ΒΑΡΗ - Ακρωτήριο ΖΩΣΤΗΡΑΣ

Ομορφιά διαδρομής: **
Υψομ. διαφορά ανάβασης: 395 - Υψομ. διαφορά κατάβασης: 406 μ.
Κλίση εδάφους: μικρό τμήμα + 25ο και -13ο
Βλάστηση: στο πρώτο τμήμα 4* (πευκώνας) μετά 2* (Θαμνώδης)
Κατάσταση εδάφους: Μονοπάτι 6,4 χλμ. (83%), χωματόδρομος 660 μ., άσφαλτος 650 μ.
(Οι χωματόδρομοι της Φασκομηλιάς καθώς είναι κλειστοί στα οχήματα υπολογίζονται στα μονοπάτια).
Δυσκολία διαδρομής: ***
Σήμανση: Όχι
Datum GPS: WGS 84
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ ΕΝΑΡΞΗΣ: Στη Βάρη Αττικής στο S.M ΑΒ στη
διασταύρωση λεωφόρου. Βάρης – Βαρκίζης με την οδό Κερκύρας.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ : Η διαδρομή αυτή είναι το τελευταίο τμήμα διάσχισης του Υμηττού μέχρι το
Σαρωνικό. Συνήθως τη διάσχιση του Υμηττού την τερματίζουν στη Βάρη, η οποία όμως αποτελεί ένα διάσελο
του βουνού και στη συνέχεια το υψώνεται πάλι για να τερματίσει στο ακρωτήριο Ζωστήρας στα Λιμανάκια
της Βουλιαγμένης. Η δόμηση της περιοχής έχει αλλοιώσει κάποια σημεία και χρειάζεται κάποιος να κάνει
μερικούς ελιγμούς για να αποφύγει τις δομημένες περιοχές. Η διαδρομή έχει πολλά πάνω κάτω καθώς
ανεβαίνει σε πολλά υψώματα και ξανακατεβαίνει. Το τελικό όμως αποτέλεσμα είναι θετικό. Μεγάλο
πλεονέκτημα της διαδρομής είναι η πανοραμική θέα που απολαμβάνει ο ορειβάτης ειδικά από το ύψωμα του
Ξερόβαχου προς τη χερσόνησο της Βουλιαγμένης (Λομβάρδας).
Καθώς δεν υπάρχει σήμανση η διαδρομή είναι περίπλοκη και πρέπει κάποιος ή να έχει GPS ή να ακολουθήσει
με ευλάβεια την αναλυτική περιγραφή. Στην περιοχή της Φασκομηλιάς (Βουλιαγμένη) όπου υπάρχουν
πολλοί χωματόδρομοι και αδυναμία θέασης του προορισμού πρέπει να ακολουθεί κάποιος ακριβώς την
περιγραφή.
H διαδρομή από τη Βάρη ανεβαίνει νότια πάνω σε ύψωμα όπου υπήρχε η αρχαία ακρόπολη του
Αναγυρούντος (σημ. Βάρη). Κατεβαίνοντας από το ύψωμα φτάνει σε μικρό τμήμα δομημένης περιοχής την
περνά και συνεχίζει σε δασωμένο τμήμα κάνοντας ελιγμούς καθώς πρέπει να αποφύγει κάποιος την
περίφραξη ενός μεγάλου κτιρίου.
Στη συνέχεια η διαδρομή οδηγεί στην άσφαλτο Αλ. Παναγούλη που ενώνει τη Βουλιαγμένη με τη Βάρκιζα
την ακολουθεί με κατεύθυνση προς Βουλιαγμένη και την αφήνει για να πάει αριστερά σε απότομο ανηφορικό
δρόμο όπου φτάνοντας σε εκκλησία πάτε αριστερά και στη συνέχεια δεξιά σας στο φράκτη υπάρχουν
σκαλάκια που οδηγούν σε μία απότομη ανάβαση στον Ξερόβαχο όπου υπάρχουν δύο κορυφές η πρώτη με
σταυρό και η δεύτερη η ψηλότερη με 169 μ. υψόμετρο.
148
Ακολουθεί κάθοδος με απότομο μονοπάτι που περνά από μεγάλη κεραία και οδηγεί στην άσφαλτο που
ενώνει πάλι την Βουλιαγμένη με τη Βάρκιζα. Στη συνέχεια μετά το νεκροταφείο πάτε αριστερά σε μια
εγκατάσταση του Δήμου όπου βρίσκετε χωματόδρομο με μπάρα. Σε κάποιο σημείο αφήνετε το χωματόδρομο
και κατηφορίζετε σε άλλο χωματόδρομο βρισκόμενοι στην περιοχή Φασκομηλιά. Από εκεί ακολουθώντας
ακριβώς την περιγραφή φτάνετε στην παραλιακή λεωφόρο, όπου τα λιμανάκια της Βουλιαγμένη και την
περνάτε από κάτω με υπόγεια διάβαση. Προχωράτε παράλληλα του δρόμου μέχρι που βρίσκετε το μονοπάτι
που σας οδηγεί στο ακρωτήριο Ζωστήρα όπου τερματίζει ο Υμηττός. Η επιστροφή από το ίδιο μονοπάτι στην
παραλιακή λεωφόρο.
Η Διαδρομή είναι αρκετά δύσκολη καθώς σε πολλά σημεία της κινείται χωρίς μονοπάτι και έχει μικρά τμήμα
με μεγάλες κλίσεις ανηφόρας και κατηφόρας.
Παρ΄όλη την αστική περιοχή το 83% της διαδρομής είναι σε μονοπάτια.
4ο τμήμα - Βάρη – Ακρωτήριο Ζωστήρας – Σελίδα 2/6
0 ώρ.00’ 0 40 ΑΣΦΑΛΤΟΣ Φεύγετε από τη διασταύρωση των οδών Βάρης-

Βαρκίζης και Κερκύρας
(1101 - 37°50'04.2''N23°47'41.9''E) αριστερά από το ΑΒ
S/M. ανηφορίζοντας την άσφαλτο σε νότια κατεύθυνση.
Σε 120 μ. ή σε 3'
0 ώρ.03’ 0,120 45 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ενώ η άσφαλτος πάει δεξιά

(1102 - 37°50'00.7''N23°47'41''E) εσείς συνεχίζετε
ευθεία στο δάσος που βλέπετε μπροστά σας σε νότια
κατεύθυνση σε ασαφή μονοπάτια. Σε 280 μ. ή σε 10',
0 ώρ.13’ 0,400 105 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στη βάση βραχώδους υψώματος (0788 -
37°49'53.2''N23°47'41.3''E), ανεβαίνετε τα βράχια λίγο
δύσκολα και σε 70 μ. ή σε ή σε 4',
0 ώρ.17’ 0,470 130 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στην κορυφή του υψώματος (ARX.-AKR.
ANAGYROUNTOS - 37°49'52.8''N23°47'42.5''E). Από την
κορυφή κατηφορίζετε σε συνολική πορεία ΝΔ πάνω σε
βράχια και σε 200 μ. ή σε 6',
Στο ύψωμα αυτό ήταν η ακρόπολη του Αναγυρούντος με

ένα δεύτερο οχυρό χαμηλότερα, ΝΑ σε απόσταση 250 μ.
όπου σώζονται καλύτερα οι οχυρώσεις 0814.)
0 ώρ.23’ 0,670 75 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στο χαμηλότερο σημείο

(1104 - 37°49'49.7''N23°47'37.7''E) και ανηφορίζετε προς
μία ράχη. Σε 110 μ. ή σε 2',
0 ώρ.25’ 0,780 85 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στο ψηλότερο σημείο

(0789 - 37°49'46.7''N23°47'35.8''E) και κατηφορίζοντας
σε 170 μ. ή σε 4',
149
0 ώρ.29’ 0,950 45 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε σε άσφαλτο (οδός Πολυμνίας)

(1106 - 37°49'42.4''N23°47'34.5''E) και πάτε δεξιά.
Περνάτε κάθετη άσφαλτο (οδός Υπάτης) και συνεχίζετε
απέναντι στην οδό Πασιφάης. Σε 150 μ. ή σε 3',
0 ώρ.32’ 1,100 50 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε σε εκκλησάκι

αριστερά την άσφαλτο. Σε 50 μ. ή σε 1',
0 ώρ.33’ 1,150 43 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ενώ η άσφαλτος συνεχίζει αριστερά

(1108 - 37°49'37.5''N23°47'35.4''E) εσείς συνεχίζετε
ευθεία μέσα στο δάσος και γρήγορα πάτε δεξιά σε δυτική
κατεύθυνση πίσω από την εκκλησία που αφήσατε
προηγουμένως. Σε 110 μ. ή σε 2',
0 ώρ.35’ 1,260 51 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε διχάλα μονοπατιών και ακολουθείτε το δεξιό

(1109 - 37°49'36.8''N23°47'34.1''E). Σε 290 μ. ή σε 8',
αφού αφήσετε δεξιά σας και άλλο συρματόπλεγμα (1111 -
37°49'36.5''N23°47'25.6''E)
Συνεχώς αριστερά σας υπάρχει συρματόπλεγμα.

(1112 - 37°49'36.3''N23°47'23''E) και τον ακολουθείτε
αριστερά. Σε 250 μ. ή σε 6΄,
0 ώρ.49’ 1,800 100 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε διασταύρωση χωματόδρομων (1113 -

240 ή σε 6',
0 ώρ.55’ 2,040 111 ΧΩΜΑΤΟΔ. αφήνετε δεξιά σας χωματόδρομο

0 ώρ.58’ 2,160 102 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΣΟΧΗ χωρίς κάποιο συγκεκριμένο σημείο (0791 -
37°49'29.2''N23°47'15.8''E) αφήνετε το χωματόδρομο
και κατηφορίζετε αριστερά λίγο απότομα χωρίς μονοπάτι
πάνω στην πλαγιά σε θαμνώδη βλάστηση. Σε 190 μ. ή σε
6',
1 ώρ.03’ 2,350 61 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε σε άσφαλτο (οδός Μενελάου)

(0792 - 37°49'24.1''N23°47'14.7''E) πάτε αριστερά και σε
30 μ. ή σε 1',
1 ώρ.04’ 2,380 55 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε στην οδό Αλεξ. Παναγούλη (1114 -

37°49'23.3''N23°47'15''E) και την ακολουθείτε δεξιά
κατηφορίζοντας. Σε 260 μ. ή σε 5',
150
1 ώρ.09’ 2,640 36 ΑΣΦΑΛΤΟΣ αφήνετε την κύρια άσφαλτο (0793 -

37°49'19.3''N23°47'06.2''E) και πάτε αριστερά
ανηφορίζοντας στην οδό Αντιγόνης και φτάνετε σε Τ
ασφάλτου (μπροστά δεξιά εκκλησία) πάτε αριστερά και
σε 130 μ. ή σε 4', συνολικά
1 ώρ.13’ 2,770 60 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΣΟΧΗ (0794 - 37°49'18.7''N23°47'10.5''E) δεξιά σας

υπάρχουν σκαλάκια που διακόπτουν το τειχίο και
ανεβαίνετε δεξιά και αμέσως πάτε δεξιά σε μονοπάτι
παράλληλα με την άσφαλτο. Σε 100 μ. ή σε 2',
1 ώρ.15’ 2,870 60 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΣΟΧΗ (1115 - 37°49'15.6''N23°47'10''E) αφήνετε το

μονοπάτι και ανηφορίζετε απότομα (κλίση +25ο )
αριστερά χωρίς μονοπάτι σε μικρό λούκι που έχει σάρα
αλλά περπατιέται καλά. Σε 190 μ. ή σε 16',
1 ώρ.31’ 3,060 140 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στην κορυφογραμμή του υψώματος Ξερόβαχος
(1116 - 37°49'14.8''N23°47'16.5''E) και πάτε δεξιά
κατευθυνόμενοι προς μία κορυφή με ένα σταυρό. Σε 120
μ. ή σε 2',
1 ώρ.33’ 3,180 140 ΜΟΝΟΠΑΤΙ περνάτε διάσελο όπου και το χαμηλότερο σημείο (1117
- 37°49'11.1''N23°47'16.4''E) και συνεχίζετε
ανηφορίζοντας. Σε 150 μ. ή σε 6',
1 ώρ.39’ 3,330 165 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε κορυφή με σταυρό (0795 -

37°49'06.5''N23°47'17.4''E) (εξαιρετική θέα προς τον
λαιμό της Βουλιαγμένης) και συνεχίζετε στην
κορυφογραμμή σε ΝΑ πορεία. Σε 100 μ. ή σε 3',
1 ώρ.42’ 3,430 175 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στην κορυφή του Ξερόβαχου (KOR.-
KSEROVAXOS-169m. - 37°49'05.3''N23°47'20.1''E).
Φεύγετε από την κορυφή βρίσκοντας το μονοπάτι στη δεξιά
πλευρά της κορυφής που κατηφορίζει απότομα (-13ο) .
Αφού περάσετε ορύγματα πολυβολείων σε 270 μ. ή σε 9',
1 ώρ.51’ 3,700 105 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε χωματόδρομο

(0796 - 37°48'58.3''N23°47'20.9''E) και συνεχίζετε χωρίς
μονοπάτι κατηφορίζοντας προς την κεραία που βλέπετε
μπροστά σας. Περνάτε την κεραία και σε 130 μ. ή σε 2',
συνολικά

(0797 - 37°48'55.3''N23°47'22.8''E) και τον ακολουθείτε
όπως πάει κατηφορίζοντας. Σε 50 μ. ή σε 1',
151
1 ώρ.54’ 3,880 85 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε στην άσφαλτο

(0798 - 37°48'53.9''N23°47'23.1''E) (Μαυρολέοντος και
Πανός) και συνεχίζετε ευθεία. Σε 140 μ. ή σε 3' αφού
αφήσετε το νεκροταφείο αριστερά σας,
1 ώρ.57’ 4,020 80 ΧΩΜΑΤΟΔ. ΠΡΟΣΟΧΗ (MPARA 24 - 37°48'49.4''N23°47'24.6''E)

ΜΟΝΟΠΑΤΙ αριστερά σας υπάρχει μπάρα για τα αυτοκίνητα του Δήμου
μπαίνετε μέσα από την μπάρα και προχωρώντας βρίσκετε
το χωματόδρομο που τον ακολουθείτε. Σε 130 μ. ή σε 3',
2 ώρ.00’ 4,150 100 ΧΩΜΑΤΟΔ. περνάτε μπάρα και συνεχίζετε στο χωματόδρομο-
ΜΟΝΟΠΑΤΙ μονοπάτι (MPARA 23 - 37°48'49.5''N23°47'29.6''E) στον
οποίο δεν περνάνε αυτοκίνητα. Σε 440 μ. ή σε 11',
φτάνετε σε διασταύρωση χωματόδρομου -μονοπάτι

2 ώρ.11’ 4,590 135 ΧΩΜΑΤΟΔ.
(0799 - 37°48'38.8''N23°47'31.7''E) και πάτε αριστερά.
ΜΟΝΟΠΑΤΙ
Σε 130 μ. ή σε 3',
Δεξιά δεξαμενή
2 ώρ.14’ 4,720 130 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε φτάνετε σε διασταύρωση χωματόδρομου -

μονοπάτι (0800 - 37°48'38''N23°47'37.1''E) και
ΠΡΟΣΟΧΗ τον αφήνετε και κατηφορίζετε απότομα (-15ο)
νότια και ΝΔ χωρίς μονοπάτι προς το χωματόδρομο που
βλέπετε χαμηλά μπροστά σας. Σε 160 μ. ή σε 5',
2 ώρ.19’ 4,880 90 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε πέταλο χωματόδρομου -μονοπάτι (1119 -

ΜΟΝΟΠΑΤΙ 37°48'34.2''N23°47'33.9''E) και πάτε δεξιά. Σε 190 μ. ή
σε 4',
2 ώρ.23’ 5,070 85 ΧΩΜΑΤΟΔ. φτάνετε σε διασταύρωση χωματόδρομου-μονοπάτι

ΜΟΝΟΠΑΤΙ (0801 - 37°48'31.4''N23°47'27.5''E) και πάτε αριστερά.
Σε 120 μ. ή σε 2',

ΜΟΝΟΠΑΤΙ (0802 - 37°48'27.9''N23°47'25.4''E) και πάτε αριστερά.
Σε 290 μ. ή σε 7',
2 ώρ.32’ 5,480 65 ΧΩΜΑΤΟΔ. διασταύρωση χωματόδρομου-μονοπάτι (1120 -

ΜΟΝΟΠΑΤΙ 37°48'22.5''N23°47'35.1''E) και ακολουθείτε τον
μικρότερο δεξιά. Σε 110 μ. ή σε 2',

ΜΟΝΟΠΑΤΙ (1130 - 37°48'19.6''N23°47'36''E) και συνεχίζετε
152

ΜΟΝΟΠΑΤΙ (1121 - 37°48'17.3''N23°47'39.1''E) και συνεχίζετε δεξιά.
Σε 190 μ. ή σε 5',
2 ώρ.43’ 5,900 70 ΧΩΜΑΤΟΔ. αφήνετε μονοπάτι δεξιά

ΜΟΝΟΠΑΤΙ (1122 - 37°48'13.7''N23°47'34.6''E) και συνεχίζετε το
χωματόδρομο-μονοπάτι. Σε 70 μ. ή σε 1',
2 ώρ.44’ 5,970 75 ΧΩΜΑΤΟΔ. περνάτε το ψηλότερο σημείο (1123 -

ΜΟΝΟΠΑΤΙ 37°48'12.9''N23°47'31.9''E) και σε 320 μ. ή σε 7',
2 ώρ.51’ 6,290 55 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΡΟΣΟΧΗ (1124 - 37°48'10.4''N23°47'19''E) αφήνετε το

χωματόδρομο και κατηφορίζετε αριστερά νότια χωρίς
μονοπάτι. Σε 140 μ. ή σε 3',
2 ώρ.54’ 6,430 40 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στην παραλιακή άσφαλτο

(1125 - 37°48'06.3''N23°47'19.3''E) και ΠΡΟΣΟΧΗ πάτε
αμέσως δεξιά τα σκαλιά και περνάτε με υπόγεια διάβαση
κάτω από το δρόμο και βγαίνοντας από τη διάβαση
συνεχίζετε δεξιά χωρίς μονοπάτι παράλληλα της
ασφάλτου. Σε 180 μ. ή σε 4',
2 ώρ.58’ 6,610 25 ΜΟΝΟΠΑΤΙ περνάτε απέναντι φαρδύ μονοπάτι

(1126 - 37°48'01.7''N23°47'17.1''E) (αριστερά πάει σε
καντίνα δίπλα στη θάλασσα). Συνεχίζοντας χωρίς μονοπάτι
σε 210 μ. ή σε 5',
3 ώρ.03’ 6,820 30 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε σε μονοπάτι

(1127 - 37°47'55.9''N23°47'15.5''E) πάτε αριστερά και σε
350 μ. ή σε 7',
3 ώρ.10’ 7,170 1 ΜΟΝΟΠΑΤΙ φτάνετε στο ακρωτήριο Ζωστήρας (AKROT.-ZOSTHRAS -

37°47'46.6''N23°47'20''E) όπου και το τέλος του Υμηττού.
Από το ακρωτήριο επιστρέφετε από την ίδια διαδρομή που

ήρθατε αλλά πηγαίνοντας συνέχεια ευθεία σε 390 μ. ή σε
9',

(1128 - 37°47'57.6''N23°47'14.5''E) και συνεχίζοντας τον
σε 110 μ. ή σε 2',
3 ώρ.21’ 7,670 30 ΑΣΦΑΛΤΟΣ φτάνετε στην άσφαλτο της παραλιακής λεωφόρου

(1129 - 37°48'00.7''N23°47'13.9''E) όπου αριστερά σας
υπάρχει χώρος στάθμευσης.
153
Βιβλιογραφία
Τα βουνά της Αττικής – Ν. Νέζης - 2002

Υμηττός – Γιάννης Σχίζας - 1991
Υμηττός . Το ιερό βουνό – Διδώ Καλλέργη - 1990
Γεωμορφολογική χαρτογράφηση του Υμηττού-Λ. Στρυφούνιας - 2014
Υμηττός-Διαχείριση της προστατευόμενης περιοχής-Ε. Γαργαλέτσου - 2005
Ένας περίπατος στην Μονή Καισαριανής -Υπουργείο Πολιτισμού - 2015
Μονή Καισαριανής-Θ. Χατζηδάκη - 1977
Μονή Καρέα - Έκδοση της Μονής - 1999
Υμηττός-7 ημέρες – Καθημερινή - 1997
Μονή Καισαριανής – 7 ημέρες – Καθημερινή - 2003
Το δρακόσπιτο του Υμηττού – Σ. Οικονομίδης – 2018
Το σπήλαιο του Αρχέδημου - Άδωνης Κύρου-
Το σπήλαιο του Πανός – Ελληνικό Πανόραμα – 1999-2012
Τα άνθη του Υμηττού-ΓΕΩ-2003
154
Ο Υμηττός το πλησιέστερο βουνό της

Αθήνας εκτείνεται κατά μήκος της
ανατολικής της πλευράς, χωρίζοντας την
πόλη από τα Μεσόγεια.
Ένας πνεύμονας της Αθήνας που τον
επισκέπτονται εκατοντάδες επισκέπτες
κάθε Σ/Κ. Ο Υμηττός προσφέρει
εξαιρετικές πεζοπορικές και ποδηλατικές
διαδρομές που τις απολαμβάνουν
πεζοπόροι και ορειβάτες. Στο βιβλίο θα
γνωρίσετε τον Υμηττό και τη μεγάλη
διάσχιση του βουνού από τον Αγ. Ιωάννη
τον Κυνηγό μέχρι το ακρωτήριο Ζωστήρας
στη Βουλιαγμένη.
Χάρτες και συνδέσεις συμπληρώνουν το
βιβλίο προσφέροντας ένα πλήρη οδηγό του
βουνού. Γνωρίστε τον Υμηττό και τις
ανεξάντλητες δυνατότητες που προσφέρει.
155

Διάσχιση Υμηττού

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Διάσχιση Υμηττού

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

pezoporia.

Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού – Ακρ. Ζωστήρας

Φωτό εξωφύλλου – Περπατώντας στον ανοιξιάτικο Υμηττό

Ευχαριστώ τους Δημήτρη Γεωργάκα, Νίκο Βαγιωνή και Νίκο

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ - ΕΚΔΟΤΗΣ: Αντώνης Καλογήρου

O Αντώνης Καλογήρου από τα νεανικά του χρόνια, παράλληλα με τις

- Υμηττός - Διάσχιση - Μονή Αγ. Ιωάννη Κυνηγού – Ακρωτ. Ζωστήρας (2020)

- Το βουνό Μαίναλο και το δίκτυο μονοπατιών του (2020) (7 βιβλία)

- Αρμενίζοντας στους Ελληνικούς φάρους (2019) (6 βιβλία)

- Στις κορφές του κόσμου (2019) ) (6 βιβλία)

- Στη Δυτική Αττική με το Δ. Χατζόπουλο (2019)

- Περπατώντας Στη Βυτίνα (2018)

- To Δασάκι της Βυτίνα (2017)

- Περπατώντας στο Ναύπλιο (2009-2016)

- Η Σίκινος και τα μονοπάτια της (2015)

- Η Αίγινα και τα μονοπάτια της (2014)

- Περπατώντας στην περιοχή της Επιδαύρου (2014)

- Το βουνό του Πατέρα – Μονοπάτια, αρχαίοι τόποι (2013)

- Περπατώντας στο ίχνος του αρχαίου τείχους της Αθήνας (2013)

- Τα βουνά δυτικά του Ερυμάνθου στο νομό Αχαΐας (2011)

- Το εθνικό Μονοπάτι 31 – Πάτρα Αρχ. Ολυμπία (2011)

- Τα μονοπάτια της Ανάφης (2010)

- Περπατώντας στα Χανιά (2010)

- Στα μονοπάτια της Ελλάδας - Πάρνηθα (2009)

- Στα μονοπάτια της Ελλάδας - Πάρνωνας (2009)

- Στα μονοπάτια της Ελλάδας - Όλυμπος (2009)

- Τα μονοπάτια της Μέσα Μάνης (2005) (2 βιβλία)

- Τα μονοπάτια του Ζαγοριού (2005) (2 βιβλία)

- Τα μονοπάτια του Υμηττού (2003)

- Τα μονοπάτια της Πάρνηθας (2000-2003)

Σταυρός Αγ. Παρασκευής

Σημειώσεις για το βιβλίο

Σταυρός Αγ. Παρασκευής

Γράφει η Διδώ Καλλέργη στο βιβλίο της ''Υμηττός – Το ιερό βουνό''

«Πάνω αη ' την κορυφογραμμή του Υμηττού πρόβαλε ή

Αρχαίο νυμφαίο στη Χαλιδού Κορωπίου

Ο Υμηττός – Όρια του βουνού. Όρια Δήμων και αδόμητης ζώνης.

Το βουνό του Υμηττού βόρεια

Ιωάννη του Κυνηγού και

Τον Υμηττό περιβάλλουν 11 δήμοι.

Οι πεζοπορικές διαβάσεις του Υμηττού

Οι οδικές διαβάσεις είναι στα βόρεια ο

Σταυρός Αγ. Παρασκευής

Από Αγ. Ιωάννη Κυνηγό Το κατάφυτο διάσελο του ΟΤΕ.

Κεντρική άσφαλτος Υμηττού

Προς πάρκο κεραιών

Βιβλία – Χάρτες – Ψηφιακές εφαρμογές

Χάρτες Γ.Υ.Σ. (γεωγραφικής υπηρεσίας Στρατού)

Υμηττός – TopoGuide – Ψηφιακή εφαρμογή και χάρτης

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο ''Τα βουνά της Αττικής''

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 3/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 15/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 16/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 17/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 18/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 19/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 20/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 21/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 22/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 23/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 24/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 25/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 26/27

Ν. Νέζης – Υμηττός – Από το βιβλίο Τα βουνά της Αττικής – Σελ. 27/27