JABATAN PENDIDIKAN NEGERI KEDAH,

Kompleks Pendidikan ,
Jalan Stadium,05604 Alor Setar,
Kedah Darulaman.
GASAK
Gate Sejarah STPM Kedah

MODUL INTERVENSI SEJARAH STPM KEDAH 2016

PENGGAL 1 (940/1)
SEJARAH DUNIA

PENYELARAS MODUL

: En.Shahir b. Abdullah
(Penolong Pengarah Kanan [Sejarah]
Sektor Pengurusan Akademik JPN Kedah )

KETUA PANEL PENULIS

: Tn.Hj. Abdul Latif b.Salleh

PENOLONG KETUA PANEL

Pendang

SMK Sik

: En.Ahmad b.Kasa

SMK

AHLI PANEL
1) En.Abdul Kudus b.Abu Bakar

SMK GUAR CHEMPEDAK

2) En.Abdul Wahab b.Abdullah

SMK TAMAN MAHSURI

3) En.Azman Loh b.Abdullah

SMK LABU BESAR

4) En.Ahmad Nizal b. Daud

5) En.Jamil b.Nor
6) En.Mohd Helmi b.Abd Rahman

SMK KUALA KETIL

SMK TENGKU LAKSAMANA
SMK TUNKU ABD AZIZ

7) En.Sharudin b. Saad

SMK TUN SHARIFAH RODZIAH

8) En.Wong Wai Kong

SMK BEDONG

9) Pn.Jamilah bt Abu Hassan

SMK SUNGAI KOB

10) Pn.Puvana A/P Gobaloo

11) Pn.Salmiah bt Md Isa

SMK JUNJUNG
SMK KELADI

12) Cik.Sritharanee A/P Subramaniam SMKJ CHIO MIN

13) Pn.Wan Maheran bt.Wan
Husain
1

SMK BALING

14) Pn.Zuraida b.Abdul Rahman

SMK SIK

STRATEGI MENJAWAB SEJARAH KERTAS 1 (940/1)

Format Kertas Sejarah Dunia 1500-1955
1) Sebanyak 6 soalan dikemukakan daripada 4 tema.
2) 20 markah bagi setiap soalan
3) Masa diperuntukkan ialah 2 Jam
4) Wajaran markah : 80 yang membawa nilai 29%.
Penilaian terhadap jawapan calon .

1) Jawapan calon mestilah berformat iaitu mesti mempunyai pengenalan atau

pendahuluan,huraian fakta yang disokong dengan contoh yang relevan dan
penutup yang berkaitan. Jawapan mesti dalam bentuk ESEI sahaja.
2) Cara pemarkahan adalah berdasarkan Rubrik Pemarkahan yang dinilai
berdasarkan Pengetahuan,Penaakulan dan Komunikasi (PTK) .
3) Jawapan yang dikemukakan mesti mempunyai fakta-fakta yang tepat dan
memperlihatkan kematangan calon menghasilkan esei yang menarik dan
sistematik serta memenuhi rubrik.
4) Setiap fakta atau isi mestilah diletakkan pada bahagian awal perenggan.Huraian
fakta mestilah tepat dan disertakan dengan contoh yang sesuai.Jawapan mesti
diperenggankan untuk setiap fakta atau isi.
5) Jawapan bermutu mestilah memperlihatkan pemahaman menyeluruh calon
terhadap kehendak soalan tanpa mengabaikan mana-mana bahagian.
6) Bahasa dan tulisan yang kemas serta menarik sedikit sebanyak mempengaruhi
penilaian markah yang diberikan.
7) Calon mestilah menyediakan sekurang-kurangnya 4 isi utama tetapi calon boleh
memberi isi lebih , namun mestilah dalam tempoh masa 30 minit satu soalan.
8) Calon perlu membuat kesimpulan kecil atau penegasan isi pada hujung setiap
perenggan.
9) Calon tidak perlu menulis sebarang nilai-nilai murni dalam kesimpulan akhir .
Punca Jawapan Lemah
1.Kekurangan fakta kerana pembacaan tidak meluas
2.Jawapan calon terlalu umum dan ringkas tanpa contoh yang tepat dan releven.
3.Esei tidak berformat.
TIPS
Untuk soalan yang memerlukan penilaian/perbincangan seperti bentuk soalan
Sejauhmanakah atau Nilaikan, calon mesti mengulas dahulu fakta yang dibincangkan
dalam soalan dan kemudian barulah membincangkan fakta fakta lain dalam perenggan
seterusnya.
*****************************

TEMA 1: MASYARAKAT
1.1. Masyarakat Feudal
S1. Terangkan susun lapis masyarakat feudal di England dari abad ke-16 hingga ke-17.
BIL
KANDUNGAN
1.
PENDAHULUAN

2.

CATATAN

Masyarakat feudal merupakan masyarakat yang berhierarki, kedudukan

setiap lapisan ditentukan melalui penguasaan terhadap tanah.
Sistem feudal muncul di England pada abad ke 12, semasa
pemerintahan Raja William Sang Penakluk.
Menjelang zaman pertengahan, sistem feudal menjadi lebih teratur di
seluruh Eropah dan England.
Masyarakat feudal di England terdiri daripada golongan pemerintah dan
golongan yang diperintah. Golongan pemerintah terdiri daripada
raja,bangsawan dan pahlawan manakala golongan yang diperintah pula
terdiri daripada petani dan hamba.
Setiap lapisan masyarakat dalam sistem feudal mempunyai kedudukan
dan peranan masing-masing.Peranan dan kedudukan mereka telah
berubah dari abad ke 16 sehingga abad ke 17

ISI-ISI
i. Raja
-Dalam sistem feudal di England ,raja mempunyai kedudukan tertinggi dan berkuasa
mutlak .Meskipun begitu,dalam menjalankan pemerintahan ,raja masih tertakluk
kepada undang-undang Magna Carta .
-Raja juga terpaksa bergantung kepada golongan bangsawan bagi mengukuhkan
kedudukan dan kekuasaannya.
-Semasa pemerintahan dinasti Tudor dan Stuart,sistem pemerintahan monarki
mutlak diamalkan di England.
ii. Bangsawan (Vassal)
-Kedudukan golongan bangsawan adalah selepas raja.Golongan ini membantu raja
dalam hal ehwal pentadbiran dan menguruskan ekonomi.
-Mereka menerima dan menguruskan tanah yang diperoleh secara langsung
daripada raja.Sebagai balasan mereka akan membayar cukai dan memberikan
bantuan ketenteraan kepada raja.
-Menjelang abad ke 16 -17,kedudukan,peranan serta pengaruh golongan
bangsawan mula merosot.
-Perubahan semasa yang berlaku dalam politik dan ekonomi telah menyebabkan
kedudukan raja semakin kukuh.Perkembangan ini membolehkan raja mengawal
golongan bangsawan yang semakin lemah sekali gus melepaskan kebergantungan
raja terhadap golongan bangsawan dalam menjalankan urusan.
iii. Pahlawan (Knight)
-Kedudukan golongan pahlawan berada di bawah golongan bangsawan.
-Golongan ini mempunyai pasukan tentera dan menawarkan perkhidmatan tentera

Gelaran lain
bangsawan
LORD,
BARON,
DUKE,
COUNT.

kepada raja dan tuan tanah.Sebagai balasan, mereka menerima ganjaran berupa
tanah atau rampasan perang.
-Namun perubahan dalam politik pada abad ke 16-17 ,telah menyebabkan
kedudukan dan peranan golongan pahlawan berubah .Hal ini kerana raja tidak lagi
perlu bergantung kepada pahlawan untuk mendapat bantuan
ketenteraan.Sebaliknya raja menubuhkan pasukan tenteranya sendiri yang terdiri
daripada petani dan rakyat biasa.
iv. Petani (Serf)
-Perubahan yang berlaku dalam bidang ekonomi menyebabkan kehidupan petani
berubah .
-Kemunculan kilang-kilang perindustrian menyebabkan golongan petani berhijrah ke
bandar .Selain bekerja di kilang perindustrian, mereka juga menjadi buruh upahan
kepada tuan tanah .
-Menjelang abad 16-17 ,golongan petani tidak lagi terikat kepada tuan-tuan tanah.
v. Hamba
-Golongan ini mempunyai kedudukan terendah dalam susunlapis masyarakat
feudal .
-Pada zaman pertengahan ,golongan ini tidak memiliki tanah dan terikat kepada
tuantuan tanah.
-Namun menjelang abad ke-16 hingga 17,perubahan yang berlaku dalam
ekonomi ,politik dan sosial menyebabkan golongan hamba juga berubah.
-Golongan hamba dibebaskan oleh tuan tanah dan sebahagian daripada mereka
berhijrah ke bandar menjadi pekerja kilang.
3.

KESIMPULAN
-Menjelang abad ke 16 hingga 17,berlaku perubahan yang begitu ketara dalam
susun lapis masyarakat feudal di England.
-Perkembangan pesat dalam ekonomi,politik dan sosial menyebabkan kedudukan
dan peranan masyarakat turut berubah .Perubahan ini menyebabkan sistem feudal
yang mencorakkan kehidupan masyarakat di Eropah mulai lenyap.
-Selain itu , perkembangan ini juga telah melahirkan masyarakat baharu yang
berfikiran terbuka serta tidak lagi terikat dengan gaya hidup tradisional.

CATITAN : Pelajar harus menyatakan perubahan yang berlaku dalam susun lapis
masyarakat England dari abad ke-16 sehingga ke-17.
Soalan 2. Bincangkan ciri-ciri masyarakat feudal di Jepun pada zaman Kesyogunan Tokugawa
pada abad ke 17.
BIL
KANDUNGAN
CATATAN
1.
PENDAHULUAN
-Masyarakat feudal merujuk kepada masysrakat berhierarki yang mempunyai susun
lapis tersendiri. Penguasaan terhadap tanah akan menentukan kedudukan
,kuasa,dan status sesuatu golongan dalam masyarakat.
-Kemunculan feudal di Jepun dapat dikesan sejak zaman pemerintahan
Kamakura.Namum menjelang zaman Tokugawa telah mengambil langkah-langkah
untuk mengukuhkan sistem ini.
-Terdapat beberapa aspek yang mencirikan masyarakat feudal pada zaman ini di
Jepun

BIL
2.

KANDUNGAN
ISI -ISI
i. Kedudukan Maharaja
-Pada zaman Kesyogunan Tokugawa, maharaja tidak mempunyai kuasa dalam
pemerintahan dan pentadbiran.Meskipun maharaja merupakan ketua negara tetapi
mempunyai kuasa sebenar pemerintahan terletak di tangan shogun.
-Shogun Tokugawa telah mengambil langkah-langkah untuk mengukuhkan
kedudukan dan pengaruhnya.
- Beliau memperkenalkan undang-undang bagi mengurangkan pengaruh maharaja
dan putera raja.
ii. Kedudukan Shogun
-Menjelang zaman Kesyogunan Tokugawa,kuasa pemerintahan dikuasai oleh
shogun
-Tokugawa leyasu contohnya telah mengukuhkan kedudukannya dengan
mewujudkan sebuah pasukan tentera yang kuat.
-Pentadbiran wilayah pula diserahkan kepada vassal yang setia kepadanya.
-Bagi meningkatkan kekayaannya pula, beliau terlibat dalam kegiatan ekonomi
komersial dan perlombongan.
-Beliau turut mengambil tindakan mengawal golongan daimyo yang menguasai
daerah.
iii. Kedudukan samurai
-Golongan samurai mempunyai kedudukan istimewa dalam masyarakat feudal di
Jepun .Mereka berkhidmat untuk golongan bangsawan .
- Mereka terdiri daripada panglima perang yang bertanggungjawab memelihara
keamanan negara.
-Golongan ini tidak dibenarkan melakukan pekerjaan lain atau memiliki tanah
sebaliknya hanya bergantung dengan bekalan beras yang diberikan oleh daimyo.
-Golongan samurai di Jepun mempunyai minat dalam bidang kesenian dan
kesarjanaan.
iii. Pemilik tanah
-Pada zaman Tokugawa, shogun akan memberikan tanah kepada daimyo yang setia
kepadanya.
-Daimyo yang setia kepada shogun akan mengawasi gerak-geri daimyo yang diragui
kesetiaannya. Tokugawa leyasu comtohnya telah bertindak merampas tanah
daripada daimyo yang menentang pemerintahannya.
-Shogun melantik beberapa orang pegawai untuk mentadbir dan menguruskan
tanah miliknya. Pegawai yang menguruskan tanah milik shogun ini dikenali sebagai
gundai dan daikan.
iv. Kewajipan peribadi
-Dalam masyarakat feudal di Jepun wujud hubungan timbal balik antara shogun
dengan daimyo. Shogun akan menyerahkan tanah kapada golongan daimyo yang
setia kepadanya. Sebagai balasan,daimyo akan membantu shogun dalam
mengendalikan hal pentadbiran dan kententeraan .
-Dalam hal ini,kedua-dua pihak, iaitu shogun dam daimyo saling bertanggungjawab
bersama.
v. Mobiliti sosial
-Masyarakat feudal di Jepun pada abad ke-16-17,terdiri daripada beberapa susun
lapis.

CATATAN

BIL

KANDUNGAN
-Setiap lapisan mempunyai kedudukan ekonomi,sosial,dan politik yang berlainan
-Kedudukan status masyarakat ditentukan berdasarkan keturunan dan sistem kelas.
-Perubahan dalam status mobiliti sosial dalam masyarakat feudal di Jepun jarang
berlaku.

3.

KESIMPULAN
-Pada zaman Kesyogunan Tokugawa, sistem feudal di Jepun kukuh.
-Masyarakat feudal Jepun masih berpegang teguh dengan ciri-ciri unik yang terdapat
dalam sistem ini.

Soalan 3: Sistem manor adalah sistem yang diamalkan oleh masyarakat feudal di
England.Bincangkan ciri-ciri manor yang diamalkan.
BIL
KANDUNGAN
1
PENDAHULUAN
-Dalam masyarakat feudal di England, masyarakatnya bergantung kepada
tanah.
- Golongan bangsawan dan knight memiliki banyak tanah.
-Tanah ini termasuklah tanah yang diberikan kepada vassal dan tanah yang
diusahakan oleh golongan petani
-Di bawah sisitem manor, manor merupakan asas kepada kegiatan ekonomi
pada zaman feudal.
-Menerusi sistem ini, masyarakat disatukan dalam komuniti kampumg yang
dikenali sebagai manor.
-Dalam sistem ini juga, ketua manor ialah lord dan golongan serf akan
mengerjakan tanah milik ketuanya.
-Sistem ini penting dalam masyarakat feudal di England kerana menghasilkan
makanan kepada semua kelas dalam masyarakat feudal di England termasuk
golongan raja.
2.
ISI ISI
i. Ekonomi sistem manor
-Aktiviti perdagangan tidak dijalankan diantara manor.
-Segala aktiviti ekonomi dalam manor adalah menghasilkan barangan untuk
keperluan sendiri sahaja. Contohnya setiap manor di England akan
menghasilkan makanan dan pertukangan seperti pertukangan kasut.
-Kaum wanita dalam manor pula akan melakukan aktiviti menenun kain dan
menghasilkan pakaian para petani.
-Hanya bekalan besi dan garam dari kawasan luar .
ii. Manorial Tenant
-Dalam sistem Manor terdapat Manorial Tenant iaitu terdapat seorang Lord
yang akan bertindak sebagai raja,bishop,abbot,bangsawan besar atau subtenants di setiap institusi Manor.
-Segala hal ehwal Lord akan diuruskan oleh steward atau baliff apabila Lord
tiada dalam daerah.Selain itu ,terdapat pelbagai kumpulan tenant, iaitu
Freeman,Villein,Cottar,dan hamba di bawah Lord.
iii. Aktiviti Pertanian
-Aktiviti pertanian merupakan aktiviti utama yang diusahakan dalam
Manor.Kaedah pertanian yang digunakan dikenali sebagai Sistem Tanah
Lapang.

CATATAN

CATATAN

BIL

KANDUNGAN
-Mengikut sistem ini,tanah akan dibahagikan kepada 3 bahagian untuk
pusingan dalam penanaman. Pusingan pertama dikenali sebagai Tanaman
Musim Bunga,seterusnya Tanaman Musim Gugur,dan pusingan ketiga ialah
Tanah Rang,iaitu tanah dibiarkan kosong.
-Kaedah ini adalah untuk memastikan kesuburan pada tanah-tanah pertanian.
-Dalam sistem ini,para petani dijamin haknya untuk mengusahakan hanya satu
bidang tanah sahaja.
iv. Tugas dan Tanggungjawab Lord
-Di dalam sebuah Manor ,tugas dan tanggungjawab Lord adalah ke atas
tenant.Lord harus melindungi tenant daripada sebarang ancaman dan
memastikan peraturan dalam Manor berjalan dengan lancar.
-Selain itu, Lord juga menyelesaikan perbalahan tentang tanah dan hasil
pengeluaran.
-Tugas tenant pula,menyerahkan sebahagian daripada hasil kepada tuan
tanah ,menghabiskan sebahagian besar masa untuk bekerja sebagai buruh
kepada tuan tanah,serta menggunakan kilang Lord untuk mengisar jagung
mereka.
v. Tanggungjawab Petani
-Petani dalam sistem Manor,mempunyai tanggungjawabnya tersendiri.Para
petani dikehendaki mengusahakan tanah milik tuan tanah.Malahan ,petani
juga terpaksa membayar sewa dan memberi khidmat buruh kepada tuan
tanah.
-Khidmat buruh ini termasuklah mengerjakan tanah tuan tanah dan bakinya
barulah digunakan oleh para petani untuk kegunaan mereka sendiri.
-Kerja-kerja buruh tersebut termasuklah membina bangsa dan menggali parit.
-Selain itu ,petani juga turut berkhidmat kepada tuan tanah seperti
membina ,membaiki jalan-jalan rumah dan dinding.
-Seterusnya, petani juga tertakluk kepada undang-undang kehakiman yang
ditetapkan oleh tuan tanah.
vi. Kehidupan Petani
-Rumah kediaman para petani dalam sistem Manor ini dibina daripada kayu
dan tanah,tiada tingkap,atau bumbung dapur.Para petani hanya mendapat
keselesaan yang minimum di dalam rumah mereka.
-Para petani juga kurang mendapat makanan dan tidak terdapat banyak
pilihan makanan.Makanan seharian ialah roti,susu,keju ,arak dan madu.
-Waktu bekerja para petani amat panjang dan rutin kehidupan mereka hampir
sama setiap hari.

3.

KESIMPULAN
-Manor diumpamakan sebagai satu dunia kecil yang terangkum di dalamnya
sistem ekonomi dan politik.
-Sistem Manor ini satu kaedah untuk menjamin tenaga buruh untuk tuan tanah
tanpa membayar upah.
-Kehidupan petani adalah tertutup dan mempunyai hubungan yang amat
sedikit dengan dunia luar.

CATATAN

1.2 Masyarakat Agraria

Huraikan ciri-ciri masyarakat agraria di China pada abad ke 16 dan abad ke 17 Masihi.
BIL
KANDUNGAN
CATATAN
1.
Pendahuluan.
China telahmengamalkan sistem ekonomi feudal
Kegiatan ekonomi utama masyarakat China adalah aktiviti bercucuk tanam
kecil-kecilan,
Perkembangan ekonomi feudal menyebabkan muncul masyarakat feudal
di Negara China pada abad ke 16 dan 17 Masihi.
2.

ISI-ISI.
i. Kegiatan ekonomi.
-Sebahagian besar penduduk Negara China terlibat dalam aktiviti bercucuk
tanam. Antara tanaman makanan yang ditanam oleh masyarakat agrarian
adalah padi, gandum, teh, kekacang dan barli.
-Kawasan pertanian utama ialah kawasan lembah Sungai Yangtze dan Sungai
Kuning di wilayah Shantung, Kansu, Shensi dan bahagian utara Anhui dan
Hupeh.
-Menjelang abad ke 16 dan 17, kegiatan ekonomi kapitalisme mula bertapak di
Negara China. Perkembangan itu menyebabkan system penanaman komersial
mula diperkenalkan. Antara tamanan komersial yang diusahakan adalah
tembakau, kapas, mulberi dan tebu.
-Tamanan tembakau diusahakan di wilayah Kwangsi dan Fukien. Seterusnya
tamanan mulberi bagi perusahaan sutera pula banyak diusahakan di wilayah
Kwangtung kerana wilayah ini juga terlibat dengan perusahaan sutera.
ii. Petempatan.
-Masyarakat argaria dalam tamadun China mendirikan petempatan di kawasan
lembah sungai. Antara kawasan lembah sungai yang menjadi tumpuan
masyarakat masyarakat agraria di China antara kawasan lembah Sungai
Kuning dan Sungai Yangtze. Kawasan ini mempunyai mendapan tanah loes
yang subur dan sesuai untuk menjalankan aktiviti pertanian.
iii. Sistem pengairan.
-Masyarakat agraria di negara China mempunyai kemahiran dalam teknologi
pengairan.
-Petani mempunyai kemahiran dalam membina teres di lereng bukit bagi
penamanan padi. Di samping itu, mereka menggunakan pam yang digerakkan
dengan menggunakan tenaga binatang ataupun manusia untuk mengepam air
ke kawasan pengairan.
-Dinasti Ming telah memperkenalkan sistem pengairan seperti Projek
Pengairan di Sichuan yang mengairi tanah pertanian yang sangat luas,
pertanian selingan antara musim tanaman yang dapat memelihara kesuburan
tanah pertanian, peralatan seperti cangkul, sabit dan penyisir tanah bagi
meningkat aktiviti penanaman.
iv. Pengetahuan memelihara kesuburan tanah.
-Masyarakat agraria di China mempunyai pengetahuan memelihara kesuburan
tanah pertanian. Mereka mengamalkan sistem penanaman bergilir untuk
memelihara kesuburan tanah pertanian. Sistem penanaman bergilir telah
diamalkan di Negara China sejak zaman Han lagi.

-Di samping itu, petani menggunakan baja secara meluas bagi meningkatkan
pengeluaran hasil pertanian.
v. Kemahiran teknologi
-Masyarakat agraria di China mempunyai kemahiran dalam teknologi
pertanian.
-Pelbagai jenis peralatan baru telah dicipta untuk meningkatkan pengeluaran
hasil pertanian. Tenggala penabur benih diperkenalkan untuk menbina alur,
parit atau lekuk memanjang di permukaan tanah. Selain tenggala kayu,
mereka turut mencipta peralatan lain seperti penyisir tanah, penggiling dan
kolar kuda.
3.

KESIMPULAN
-Masyarakat agrarian merupakan tulang belakang kepada perkembangan
ekonomi dan politik negara China.

Bincangkan ciri- ciri masyarakat Agraria di Belanda.

BIL
KANDUNGAN
1.
PENDAHULUAN.
-Bergantung kepada pertanian dan penternakan semata-mata.
-Tinggal di kawasan yang subur dan mempunyai tanah yang luas.
-Mempunyai pengetahuan yang tinggi dalam teknologi pertanian.
2.

ISI-ISI
i. Kegiatan ekonomi.
-Kegiatan utama adalah pertanian.
-Melibatkan diri dalam pelbagai jenis tanaman seperti sayur-sayuran dan
bijirin seperti barli, gandum dan oat.
-Telah diusahakan secara intensif oleh petani dan hasil pertanian akan
dijual.
-Penternakan juga diusahakan seperti lembu dan kambing.
-Berlaku industry tenusu seperti menghasilkan susu, mentega dan keju.
ii. Pentempatan.
-Terletak di kawasan lembah sungai yang subur kerana mempunyai
mendapan tanah lanar yang subur.
-Juga kawasan pinggir pantai yang mempunyai tanah yang subur.
-Kawasan yang terlibat seperti Friesland, Zeeland, Flanders dan Utrect.
ii. Kemahiran dalam pengairan.
-Mempunyai kemahiran dalam teknokogi pengairan.
-Mempunyai pengetahuan untuk membina terusan, kolam, takungan air
dan tali air bagi mengairi kawasan pertanian.
-Telah menyebabkan pertanian boleh dijalankan dengan giat.
-Telah mendirikan kincir angina untuk mengalirkan air daripada tanah yang
tebus guna untuk tujuan pertanian.

CATATAN

1.3 MASYARAKAT MARITIM

Huraikan ciri-ciri masyarakat maritim yang wujud di Eropah pada abad ke-17 Masihi.
BIL
KANDUNGAN
CATATAN
1
PENDAHULUAN
iii. Pengetahuan Memelihara kesbuburan tanah.
-Masyarakat
Maritim
masyarakat
yang menjalankan
berasaskan pertanian.
atau bergantung
-Bergantung
kepadaialah
kesuburan
tanah untuk
kepada
aktiviti
kelautan.
-Telah
mempunyai
pengetahuan dalam memelihara kesuburan tanah.
-Mereka
dalam
aktiviti
perdagangan,
pengumpulan
hasil
-Telahterlibat
mencipta
pelbagai
kaedah
dan teknik perikanan,
untuk memelihara
kesuburan
lauttanah,
, perkapalan, penerokaan dan penjelajahan.
-Masyarakat
Maritim
mula memugas
dikesan di tanah
negara-negara
di Eropahsystem
sejak kurun ke-Menjalankan
kegiatan
dan mengamalkan
15 Masihi.
penggiliran tamanan untuk memelihara kesuburan tanah.
-Tegasnya
terdapat beberapa
ciritamanan
masyarakat
Maritim
yang berkaitan
dengan
-Telah mengamalkan
system
bergilir
iaitu menanam
tanaman
perkembangan
kerajaan
Maritim seperti
Portugal
dantamanan
Belanda.bergilir bukan
sengkung dan
jenis kekacang
berselang
dengan
sahaja menyuburkan tanaman tetapi juga meningkatkan hasil
2
ISI-ISI.
pengeluaran. Tidak perlu menunggu musim tanaman yang panjang.
i. Kegiatan ekonomi
-Aktiviti
utama masyarakat
Maritim yang
ialahbaru.
aktiviti perdagangan. Mereka
iv. Pengenalan
kaedah pertanian
membekalkan
hasil tempatan
kepada
para
pedagang
asing
yang singgah di
-Telah mengamalkan
pelbagai
kaedah
yang
baru untuk
meningkatkan
pelabuhan.
Mereka juga membeli dan mengedarkan barang dagangan
pengeluaran.
daripada
pedagang
di pelabuhan
tersebut.
-Sistem
tanamanasing
bergiliryang
dansinggah
telah hapuskan
sistem
rang
-Masyarakat
Maritim juga
telibat
dalam dalam
aktivitideretan
menangkap
ikan dan
-Telah mengamalkan
kaedah
penanaman
bagi tamanan
mengumpul
hasil laut.
yang komersial.
-Secara umum aktiviti ekonomi masyarakat Maritim berasaskan aktiviti
kelautan.
v. Kemajuan dalam teknologi pertanian.
-Telah mencipta pelbagai jenis peralatan secara besar-besaran.
ii. Petempatan
-Telah mencipta alatan baru seperti tugal dan tenggala beroda untuk
- Masyarakat
Maritim
biasanya
di kawasan pesisiran pantai, lembah
memugar dan
membajak
tanahtinggal
pertanian.
sungai
danmenyebabkan
di kepulauan.aktiviti penambakan tanah laut untuk dijadikan
-Telah
-Kedudukan
yang berhampiran
laut memudahkan
mereka
kawasan pertanian
bagi menambahdengan
jumlah pengeluaran
pertanian dan
menjalankan
aktiviti-aktiviti
yanglebih
berkaitan
kawasan pertanian
menjadi
luas. dengan laut.
-Masyarakat Maritim juga tinggal di pelabuhan-pelabuhan yang terletak di
muara sungai.
-Pelabuhan-pelabuhan
ini berperanan sebagai pusat pembekal hasil
3.
KESIMPULAN
tempatan,
membeli barang
dagangan daripada
pedagang
-Telah mencapai
banyak kemajunan
dalam bidang
ini. antarabangsa dan
pusat
pengedaran
barang
dagangan
kepada
para
pedagang.
-Masyarakat yang mempunyai pengetahuan dan kemahiran yang tinggi.
-Telah menjadi ikutan masyarakat di Eropah.
iii. Kemahiran pembinaan kapal
-Masyarakat Maritim mempunyai kemahiran membina kapal dan perahu.
Kapal-kapal yang dibina mampu belayar di lautan yang luas. Misalnya orang
Portugis memiliki kemahiran membina kapal jenis caravel seberat 2000 tan.
-Kemajuan dalam pembinaan kapal mengakibatkan munculnya industri
pembinaan kapal dan perahu.
iv. Kemahiran dalam teknologi pelayaran
-Masyarakat maritim mempunyai kemahiran yang tinggi dalam teknologi
pelayaran.
-Mereka memiliki kemahiran dalam menentukan arah pelayaran dengan
menggunakan peralatan seperti kompas, magnetik, dan astrolab.

-Mereka juga mempunyai kemahiran tinggi dalam ilmu nautikal dan mencipta
peta pelayaran. Sebenarnya orang-orang Eropah mempunyai peta-peta yang
lengkap tentang benua Eropah dan Laut Mediteranean pada kurun ke-15
Masihi.
-Putera Henry (Henry The Navigator) membina sebuah sekolah pelayaran
untuk melatih ahli pelayaran dan jurumudi di Sagres.

10

v. Aktiviti Penjelajahan dan Penerokaan

- Masyarakat Maritim ialah masyarakat yang terdedah kepada aktiviti
penerokaan dan penjelajahan.
-Menjelang abad ke-15 Masihi , orang Portugis melancarkan beberapa

Sejauh manakah perkembangan kapitalisme dan merkantilisme

sebagai kuasa Maritim?

mendorong

Portugal muncul

BIL
1.

KANDUNGAN
PENDAHULUAN.
-Masyarakat Maritim bermaksud masyarakat yang amat bergantung kepada
aktiviti kelautan.
-Kemunculan beberapa buah negara sebagai kuasa Maritim ada hubungan
yang rapat dengan aktiviti penjerlajahan dan penerokaan kuasa-kuasa barat
secara besar-besaran yang dikatakan bermula pada abad ke-15 dan abad ke16 Masihi.
-Tegasnya perkembangan kapitalisme dan merkantilisme merupakan faktor
utama yang telah mendorong kemunculan Portugal sebagai kuasa Maritim.
Walau bagaimanapun masih terdapat beberapa faktor lain yang juga turut
mempengaruhi kemunculan negara Portugal sebagai sebuah kuasa Maritim.

2.

ISI-ISI.
i. Perkembangan kapitalisme dan merkantilisme:
-Perkembangan sistem ekonomi kapitalis
menggalakkan aktiviti
pengumpulan modal, hak milik persendirian dan persaingan dalam
perniagaan.
-Perkembangan kapitalisme telah menyebabkan negara-negara bangsa
mengamalkan dasar ekonomi merkantilisme yang menitikberatkan dasar
mengumpul kekayaan, menambahkan kekuasaan, dan menjaga kebajikan
penduduk tempatan.
-Negara-negara bangsa berlumba-lumba untuk mengumpul kekayaan dan
mendapat keuntungan melalui pelaburan di kawasan-kawasan baru.
-Raja-raja negara bangsa memberi galakan dan menaja pelayaran ke
seberang laut untuk tujuan.
Selain faktor di atas, terdapat beberapa faktor lain yang mendorong Portugal
muncul sebagai sebuah kuasa Maritim iaitu seperti berikut:
1. Perkembangan perdagangan
-Faktor selanjutnya yang mendorong kemunculan masyarakat Maritim ialah
aktiviti perdagangan.
-Pedagang-pedagang Portugis telah belayar ke Timur untuk menguasai dan
seterusnya mereka berniat untuk memecahkan monopoli perdagangan
rempah-ratus daripada para pedagang Islam.
2. Pengaruh Renaisans
-Zaman Renaisans memupuk ciri-ciri seperti humanisme, individualisme,
sekularisme, sifat kritikal dan rasionalisme.
-Perkembangan ini melahirkan masyarakat yang menekankan kepentingan
sains dan teknologi.
-Keadaan ini telah melahirkan semangat ingin tahu dalam kalangan
masyarakat Eropah untuk meneroka kawasan-kawasan baru.
3. Teknologi Pelayaran
- Pengetahuan dalam bidang geografi dan pelayaran
menggalakkan
penerokaan dan penjelajahan.
-Penciptaan peralatan seperti kompas magnetik dan astrolab memudahkan
pelayaran. Kompas magnetik digunakan untuk menentukan arah pelayaran

11

CATATAN

manakala astrolab digunakan untuk menentukan longtitud.

-Masyarakat Portugal juga mampu membina kapal-kapal besar yang mampu
belayar di lautan yang luas iaitu kapal jenis caravel yang seberat 2000 tan.
-Perkembangan ini turut mendorong kemunculan masyarakat Maritim di
Portugal.
4. Pengetahuan tentang dunia luar
-Pengetahuan tentang dunia luar mendorong lahirnya masyarakat Maritim di
Portugal.
-Pengetahuan tentang dunia luar diperoleh daripada orang Islam pada zaman
pertengahan awal.
-Selain catatan pengalaman Marco Polo yang mengembara ke negara China
mendorong orang Portugis melibatkan diri dalam aktiviti Maritim.
-Perkembangan ini mendorong kemunculan masyarakat Maritim di Portugal.
5. Negara Eropah lain tidak bersatu
-Negara-negara Eropah lain tidak bersatu pada waktu ini. Negara kota Itali
bersaing sesame sendiri untuk menguasai perdagangan Laut Mediterranean.
Sepanyol belum bersatu sebagai sebuah negara. Perancis dan England
terlibat dalam Perang Seratus Tahun dan Belanda pula belum muncul sebagai
sebuah negara.
6. Peranan Putera Henry
-Putera Henry ialah seorang sarjana saintis dan bekas tentera salib yang
berpengetahuan dalam ilmu kartografi.
-Beliau telah merancang pengembaraan-pengembaraan ke serata dunia.
-Putera Henry juga telah mendirikan sebuah sekolah pelayaran di Sagres.
7. Kejatuhan kuasa Mongol
-Kejatuhan kuasa Mongol
dan kemunculan Dinasti Uthmaniyah yang
diasaskan oleh Uthman bin Erthugrul telah menyebabkan pedagangpedagang Eropah sukar memporoleh barang-barang dari Timur
8. Kesan Perang Salib
-Perang Salib memberi peluang kepada bangsa Eropah mempelajari tamadun
dan kebudayaan Timur.
-Kesan Perang Salib, Paus merestui usaha membanteras kekuasaan Islam
dan penguasaan sepenuhnya Semenanjuung Iberia.
3.

KESIMPULAN.
- Kesimpulannya faktor perkembangan kapitalis dan merkantilisme telah
mendorong kemunculan Portugal sebagai sebuah kuasa Maritim.
- Walau bagaimanapun masih terdapat factor-faktor lain yang turut mendorong
kemunculan Portugal sebagai sebuah kuasa Maritim
- Masyarakat Maritim sebenarnya telah memberi sumbangan kepada
kemajuan dalam bidang perdagangan, penjelajahan dan penerokaan.
*** Isi-isi di atas juga boleh digunakan sekiranya soalan berbunyi seperti
berikut: Perkembangan kapitalisme dan merkantilisme telah mendorong
kemunculan Portugal sebagai kuasa maritim. Bincangkan.

12

Huraikan kesan-kesan kemunculan Jepun sebagai kuasa maritim dalam bidang sosio-politik dan
ekonomi.
BIL
KANDUNGAN
CATATAN
1.
PENDAHULUAN.
-Jepun merupakan salah sebuah negara yang berjaya muncul sebagai sebuah
kuasa maritim menjelang abad ke-15 Masihi.
-.Masyarakat maritim merupakan masyarakat yang amat bergantung kepada
aktiviti kelautan seperti perdagangan .
-Tegasnya kemunculan
Jepun sebagai sebuah kuasa maritim
telah
meninggalkan kesan-kesan dalam aspek sosio-politik dan ekonomi.
2.

ISI-ISI.
Kesan sosial:
1. Penyebaran agama Kristian
-Kehadiran bangsa asing khasnya barat telah membawa kepada penyebaran
agama Kristian.
- Paderi-paderi Kristian daripada pelbagai mazhab seperti Jesuit, Franciscan
dan Dominician menyebarkan agama Kristian dim Jepun.
-Penganut agama Kristian dalam kalangan orang Jepun terdiri daripada
petani dan golongan bangsawan.
2. Penerimaan perkataan asing
- Perkataan-perkataan asing mula digunakan secara meluas dalam
Perbendaharaan kata Jepun.
- Misalnya, perkataan-perkataan Portugis seperti pao (roti), bosan (butang)
dan lain-lain telah meresap ke dalam bahasa Jepun.
3. Barangan luar digunakan secara meluas
-Barangan luar seperti tembakau, jam, cermin mata, topi, seluar panjang, dan
roti digunakan secara meluas oleh penduduk Jepun.
Kesan Politik:
- Kesanggupan
Jepun
untuk berdagang dengan kuasa luar telah
menyebabkan Jepun terpaksa menerima kedatangan para mubaligh Kristian
yang ingin mengkistiankan penduduk Jepun.
- Terdapat pemimpin atau Syogun yang menyambut baik kehadiran mubaligh
dan ada juga yang bertindak sebaliknya.
- Nobunga telah menyambut baik kedatangan golongan mubaligh Kristian.
- Pada tahun 1582, terdapat kira-kira 150 ribu orang Kristian dan 200 buah
gereja di Jepun. Perkembangan ini tidak disenangi oleh pemimpin kerana
ramai petani dan golongan bangsawan (daimyo) menerima agama Kristian
dan menentang kepimpinan Syogun.
- Hideyoshi bertindak menganiayai orang Kristian dan bertolak-ansur terhadap
mazhab-mazhab lain seperti agama Buddha.
- Pada 25 Julai 1587, Hideyoshi telah mengeluarkan undang-undang yang

13

mengharamkan agama Kristian. Beliau mengarahkan semua paderi Kristian

keluar dari negara Jepun dalam masa 30 hari.
Kesan ekonomi
-Golongan bangsawan Jepun (daimyo) telah menggalakkan kehadiran
pedagang Portugis di pelabuhan
Kyushu.
Kehadiran pedagang
menambahkan pendapatan mereka.

3.

-Perdagangan yang pesat telah membawa kepada pertumbuhan ekonomi

wang, khasnya syiling-syiling tembaga.
-Ekonomi wang juga telah merangsang pertumbuhan pasar-pasar dan
banyak bandar baru.
- Ia juga membawa kepada kelahiran kelas perwira, petani dan tukang.
- Kelas-kelas pedagang ya g muncul pada zaman Kamakura ialah penjual
beras, arak dan lain-lain.
-Pedagang juga telah membentuk persatuan pedagang (gulid) di pekan dan
bandar-bandar besar.
- Industri perlombongna juga telah berkembang pesat dan menyebabkan
hasil emas, perak dan tembaga telah meningkat.
KESIMPULAN.
-Jepun merupakan sebuah kuasa Maritim.
-Kemunculan Jepun sebagai kuasa Maritim telah meninggalkan kesan sosiopolitik dan ekonomi.

1.4 Masyarakat Industri

Huraikan ciri-ciri masyarakat industri di England.
Bil
Kandungan
1.
PENDAHULUAN
-

Menurut Straubhaar dan LaRose, masyarakat industri wujud

selepas berlakunya Revolusi Industri yang dikaitkan dengan
penemuan mesin wap di Eropah (Britain) pada tahun 1712.
Masyarakat industri merujuk kepada masyarakat yang bergantung
kepada sektor perindustrian
Masyarakat industri mengalami perubahan yang pesat dalam
bidang ekonomi iaitu dari kegiatan ekonomi agraria kepada
ekonomi industri yang penggunaan mesin dalam memproses bahan
mentah menjadi barangan siap atau barangan kilang.
Terlibat dalam pengeluaran barangan dan perkhidmatan dengan
menggunakan mesin.
Masyarakat industri dicirikan menerusi pembahagian kerja dan
bergantung pada pengeluaran secara besar-besaran.
Antara ciri-ciri masyarakat industri di England ialah kemajuan sistem

14

Catatan

pertanian, masyarakat berasaskan perindustrian, kemajuan sistem

pengangkutan, penghijrahan dan pertambahan penduduk dan
kemunculan kelas.
2.

ISI-ISI.
i. Kemajuan Dalam Sistem Pertanian
-

Sistem pertanian yang berkonsepkan pemagaran tanah untuk

mengasingkan kawasan tanah yang dimiliki di antara individu.
Kesannya antara tahun 1761 hingga 1793, hampir 5 juta ekar tanah
telah dipagar melalui Akta Pemagaran Tanah.
Sistem Tanaman Bergilir Norfolk telah diperkenalkan pada akhir
abad ke-18. Dalam sistem ini tanah pertanian akan digunakan
sepanjang tahun melalui penanaman secara bergilir-gilir dengan
jenis tanaman yang berlainan seperti lobak, gandum, barli dan
rumput. Kaedah ini dapat megekalkan kandungan nitrogen dalam
tanah dan mengekalkan kesuburan tanah setiap masa
Petani juga turut memperkenalkan sistem pertanian campuran iaitu
menternak biri-biri serta menanam rumput dalam kawasan yang
sama.
Pengenalan teknik penanaman baru dan jentera seperti alat
penggali dan penabur benih yang dicipta oleh Jethro Tull
Coke of Holkham memperkenalkan sistem pengurusan ladang yang
lebih moden dan tebus guna tanah secara heavy manuring

ii.
Masyarakat Yang Berasaskan Kepada Perindustrian
- Perkembangan industri tekstil membawa kepada penciptaan mesin
pemintal dan mesin tenun yang menggunakan kuasa air.
- Perindustrian besi telah membawa kepada kemajuan peleburan besi
dengan menggunakan arang bagi menghasilkan besi tempa
- Pada akhir abad ke-18, kuasa wap tealah digunakan untuk
mengendalikan jentera
iii.
Kemajuan Dalam Sistem Pengangkutan
- Masyarakat industri juga menikmati kemajuan dalam bidang
pengangkutan seperti perkapalan, jalan raya, jalan keretapi dan
terusan/sungai.
- Pembinaan kapal menggunakan rangka besi pada 1787 dan
penggunakan enjin berkuasa wap pada 1802 menjadikan industri
pembuatan kapal semakin berkembang
- Pembinaan lokomotif pada 1801 dan penggunaan minyak tar untuk
menurap jalan menjadikan sistem pengangkutan lebih lancar.
- Landasan kereta api yang moden dibina pada 1825 yang
menghubungkan lombong arang batu Durham di Stockton dengan
Darlington merancakkan perindustrian di England.

15

iv.
Penghijrahan Dan Pertambahan Penduduk
- Masyarakat industri menyumbang kepada pertambahan penduduk.
Penduduk England telah meningkat dengan mendadak antara tahun
1800 hingga 1850 dan lebih separuh populasi tinggal di bandarbandar terutamanya London
- Selain itu kemajuan infrastruktur telah menyumbang kepada
penghijrahan penduduk dari luar bandar ke bandar. Antara kawasan
yang mengalami pertambahan penduduk yang pesat ialah
Lancashire, Yorkshire dan Nottinghamshire
- Penghijrahan penduduk dari Ireland juga memajukan industri tekstil
di England
- Kehidupan penduduk yang semakin berkualiti juga menyebabkan
peningkatan jumlah penduduk yang ketara di negara berkenaan.
v.
-

Perluasan Perdagangan Antarabangsa

Masyarakat industri juga terlibat dalam perdagangan antarabangsa
apabila berlaku pertambahan penghasilan barangan dalam industri
pembuatan. Kemajuan dalam industi tekstil telah menyebabkan
pengeksportan kain kapas dari Manchester dan Leeds.
Demi untuk meningkatkan perdagangan antarabangsa, England
telah memansuhkan tarif import bahan mentah bagi membolehkan
barang-barang dieksport ke luar negara.

vi.
Kemunculan Kelas
- Peningkatan pengeluaran menyebabkan sebilangan buruh
menerima pendapatan yang tinggi.
- Melahirkan golongan kelas menengah dalam masyarakat.
- Masyarakat industri tergolong dalam dua kelas, iaitu kelas kapitalis
dan kelas pekerja.
- Menjelang 1851 ramai penduduk berhijrah ke bandar-bandar besar
seperti Manchaster, Leeds dan Liverpool.
- Membawa kepada perkembangan proses pembandaran.
3

KESIMPULAN
- Kemunculan masyarakat industri mempunyai pertalian yang rapat
dengan Revolusi Perindustrian Masyarakat industri mempunyai ciriciri yang tersendiri yang berbeza dengan masyarakat agraria.

Huraikan ciri-ciri masyarakat industri di Jerman pada abad ke-18 hingga Ke-19
BIL
KANDUNGAN
1.
PENDAHULUAN
- Masyarakat industri merujuk kepada masyarakat yang bergantung
pada sektor perindustrian.
- Terlibat dengan pengeluaran barangan dan perkhidmatan dengan
menggunakan mesin
- Dicirikan melalui pembahagian kerja dan bergantung pada
pengeluaran secara besar-besaran.

16

CATATAN

Kemunculan masyarakat industri di Jerman berlaku semasa

tercetusnya Revolusi Perindustrian tahap kedua bermula pada
tahun 1860 hingga 1914.
Muncul industri baru seperti elektrik, kimia, petroleum dan logam
ringan. Keluaran sampingan seperti kereta, radio, kapal terbang dan
kain tiruan.
Antara ciri-ciri masyarakat industri di Jerman ialah masyarakat
pertanian, masyarakat industri, kemajuan sistem pengangkutan,
perluasan perdagangan antarabangsa dan kemajuan sistem
kewangan.

ISI-ISI.
Ciri-ciri masyarakat industri di Jerman
i.

Masyarakat Pertanian

Perkembangan revolusi perindustrian membawa perkembangan

sektor pertanian. Kemajuan teknologi pada abad ke-18 dan ke-19
menyebabkan meningkatnya mekanisme dalam kegiatan pertanian,
khususnya proses penanaman dan penuaian apabila terciptanya
mesin.

Pengkajian saintifik tentang tanah misalnya, Humpray Davy telah

menerbitkan buku mengenai ilmu kimia dengan fisiologi tumbuhtumbuhan.

Mengadakan ujikaji untuk menghasilkan bahan kimia yang boleh

digunakan untuk tanaman, contohnya tahun 1846 Justus Von Leibig
telah menemui formula baharu untuk menghasilkan baja tiruan dan
baja kimia.

ii.

Masyarakat Perindustrian

Pertambahan pembukaan lombong arang batu dan besi di Saxony

dan Silesia barat Jerman

Pengeluaran arang batu dan besi bertambah antara tahun18601670.

Muncul pengusaha terkemuka seperti Alfred Krupp yang

mengeluarkan barangan alat ganti yang berkualiti tinggi dan
peralatan besi.

Kemajuan industri kulit mengubah kehidupan mewah, pertambahan

sistem komunikasi dan pengangkutan, kehidupan yang lebih sihat
dan mementingkan pendidikan.

Pembangunan industri tekstil di Jerman bertumpu di wilayah

Rhineland, Saxony dan Silesia.

Bandar Berlin pula mengeluarkan mesin-mesin yang meningkatkan

industri tekstil di Jerman.

17

Ciptaan baharu berkembang di Jerman, misalnya inovasi yang

dihasilkan oleh Siemens dan Martina menyebabkan pengeluaran
keluli meningkat pada tahun 1886 daripada 0.9 juta tan kepada 13.6
juta tan. Firmanya juga terkenal dengan kejuruteraan elektrik.

Pada peringkat awal syarikat kimia dan elektrik Jerman menjadi

perintis dalam pembangunan perusahaan kimia. Membina makmal
penyelidikan perindustrian yang dilengkapi dengan ahli kimia dan
fizik yang terlatih di universiti, tempat penyiasatan serta ujikaji.

Jerman telah menyeragamkan ciptaan teknik dan kesannya, Jerman

memimpin dunia dalam industri kimia dan elektrik.

iii.
-

iv.
-

v.
-

vi.
-

Kemajuan Sistem Pengangkutan

Pembinaan jalan kereta api pada tahun 1870
Firma Jerman di Borsing menjadi pengeluaran utama kereta api di
Jerman.
Kerajaan menyediakan kadar perkhidmatan kereta api murah untuk
menghantar besi ke negara Eropah lain.
Membolehkan Jerman mengeksport besi dan keluli ke lain-lain
negara Eropah
Kemajuan Kewangan
Kerajaan Jerman mengawal pasaran bebas
Perkembangan perbankan, menggalakkan perdagangan dan
perniagaan.
1840an, Bank of Prusia berfungsi sebagai joint stock dalam
pengeluaran kredit dan menyediakan peaburan kapital.
Bantuan modal menggalakkan perkembangan industri
perlombongan arang batu, keluli, kapas dan kain bulu serta
kemajuan pengangkutan darat dan laut.
Peluasan Perdagangan Antarabangsa
Perkembangan perindustrian menyaksikan pertambahan dalam
eksport.
Perindustrian berkembang kepada 243.8 peratus dari tahun 1887
hingga 1912.
1897 Jerman meluaskan perdagangan dengan China bagi
mendapatkan arang batu.
Dasar Kerajaan Jerman
Menubuh sekolah pertukangan dan teknikal bagi melahir ramai
tenaga mahir.
Undang-undang insurans sosial dikuatkuasakan pada tahun 1883
untuk menjaga kebajikan pekerja
Banyak pusat kesihatan didirikan di daerah

18

Kerajaan mengawal pengurusan perkilangan, firma, kartel dan bankbanj Jerman.

Jerman turut dikenali sebagai kilang pengeluaran tentera dan
senjata Eropah

KESIMPULAN
- Kemunculan masyarakat industri mempunyai pertalian yang rapat
dengan Revolusi Perindustrian
- Masyarakat industri mempunyai ciri-ciri yang tersendiri yang
berbeza dengan masyarakat agraria

Huraikan faktor kemunculan masyarakat industri England pada abad ke-18 hingga Ke-19
BIL
1

KANDUNGAN
PENDAHULUAN
- Revolusi ini diertikan sebagai perubahan pesat dalam kaedah
pengeluaran barangan selain pertanian. Perubahan ini melibatkan
penghasilan barangan daripada penggunaan tangan kepada
menggunakan mesin dan proses kimia.
- Negara England mengalami revolusi perindustrian yang
memperlihatkan faktor kemunculan masyarakat industri seperti
penggunaan sains, pengkhususan dalam bidang ekonomi,
perpindahan penduduk dari pendalaman ke bandar, penggunaan
sumber-sumber modal secara pesat dan kemunculan kelas sosial
baru.
ISI-ISI.
i.

Masyarakat industri di England

Pada zaman perindustrian masyarakat petani di England telah

memulakan sistem tanah berpagar untuk menggantikan tanah
lapang.

Parlimen England telah mengeluarkan akta berhubung dengan

proses pembahagian tanah awam kepada pemilikan secara
perseorangan.

Melalui akta ini, tanah awam yang hendak dijadikan hak

persendirian perlu mendapatkan kelulusan parlimen. Buktinya
antara tahun 1761-1792, hampir 5 000 000 ekar tanah dipagar.

Meninggalkan kesan terhadap petani uang memiliki tanah yang

kecil.

Sistem tanaman bergilir Norfolk dan tanaman baru telah

diperkenalkan. Kesannya, mengekalkan kesuburan tanah serta

19

CATATAN

meningkatkan produktiviti ladang.

-

Bagi menyuburkan tanah, kemajuan sains berjaya memperkenalkan

baja tiruan kepada masyarakat petani.

Cara menebus guna tanah, menggunakan sistem guna tanah

secara heavy manuring, iaitu menjadikan kawasan tanah berpasir
sebagai tempat penanaman gandum yang subur.

ii.

Masyarakat Perindustrian

Perindustrian tekstil dan besi berkembang pesat.

Penggunaan kuasa wap dalam industri untuk mengendalikan
jentera.
- Beberapa kaedah baru ditemui seperti menghasilkan keluli yang
murah dan cepat daripada besi belum tempa.
iii.
Kemajuan Sistem Pengangkutan
-

iv.
-

Kemajuan dalam bidang perkapalan, jalanraya, kereta api dan

terusan.
Terusan Worsley yang pertama dibina pada tahun 1761
digunakan untuk membawa arang batu.
Penciptaan lokomotif atau jentera wap untuk menarik gerabak.
Landasan kereta api moden pertama dibina di England pada
1825 yang menghubungkan lombong arang batu Durham di
Stockton dengan Darlingston. Pada tahun 1806-1859, LondonBristol-South Wales dan 1875 London dengan Birmingham.
Penghijrahan Penduduk dan Pertambahan Penduduk

Menyumbangkan kepada pertambahan penduduk yang meningkat

dua kali ganda di England tahun 1800 dan 1850. Pada tahun 1850
lebih separuh populasi England tinggal di pekan dan di bandar.
Pada tahun 1851, penduduk dari Ireland telah berhijrah beramairamai ke England.
Kawasan yang mengalami penduduk ialah Lancashire, West Riding
di Yorkshire, Warwickshire, Nottinghamshire dan Staffordshire.
Penghijrahan ini telah membawa kepada penyertaan IrelandEngland dan penduduk tertumpu kepada pekerjaan dalam industri
tekstil.
Menggalakkan masyarakat England pada usia muda dan peroleh
ramai anak.
Kelahiran yang tinggi menyebabkan England menyumbangkan
kepada penggunaan tenaga buruh kanak-kanak dalam
perlombongan arang batu.
Pada abad ke-19 sahaja, kanak-kanak yang berusia 15 tahun
adalah seramai 40% daripada keseluruhan penduduk England.

20

v.
-

vi.

Perluasan Perdagangan Antarabangsa

Kilang-kilang kapas Manchester dan Leeds mengeluarkan pasaran
melebihi permintaan dalam pasaran tempatan dan membawa
kepada pengeksportan kain kapas dari England dan berlaku
peningkatan pada kadar 10% setiap tahun antara tahun 1783 hingga
1792 dan melebihi 17% antara 1792 hingga 1802
Masyarakat industri juga menerima permintaan yang tinggi terhadap
kapas mentah.
England telah memansuhkan takrif import bahan mentah bagi
membolehkan negara luar membeli barangan siapnya.
England menjalankan dasar perdagangan yang lebih liberal.

Kerajaan dan Perdagangan Bebas

Parlimen England telah meluluskan beberapa akta yang

menghapuskan dasar ekonomi yang boleh menyekat kebebasan .

Antaranya ialah pemansuhan ekonomi perdagangan Syarikat Hindia

Timur Inggeris dengan China pada 1883. Seterusnya
mengurangkan senarai barangan yang dikenakan duti import dan
eksport serta meminda akta perkapalan pada 1825. Undang-undang
jagung (corn law) pada 1822 dilonggarkan.

vii.
viii.

Perubahan Gaya Hidup

Kehidupan bebas dibandar membawa kepada masalah sosial yang
kritikal iaitu pelacuran dan jenayah semakin meningkat.
Masalah Pencemaran dan Kesihatan

Masalah pencemaran dan kesihatan dengan penggunaan bahan

bakar arang batu telah mencemar udara dan pekerja kilang.

Pencemaran udara dan pencemaran air membawa kepada

merebaknya pelbagai penyakit dan bilangan kematian di bandar.

Akta Kesihatan Awam 1875 telah diluluskan bagi memperbaiki

keadaan kesihatan masyarakat bandar.

ix.

Kemunculan Kelas Baharu

Kelas individu dan pekerja tumbuh dengan pesat dari segi saiz dan
kepentingan. Golongan kelas pertengahan terdiri daripada pemilik
kilang, peniaga, ahli perbankan, peguam dan jurutera.

Golongan kelas pertengahan menyertai politik dan berjuang untuk

mendapatkan wakil dalam parlimen bagi menyuarakan kepentingan
mereka.

Perjuangan mereka berjaya apabila pada pertengahan abad ke-18,

21

parlimen England mempunyai 61 wakil parlimen yang terdiri

daripada kelas menengah.
-

Kejayaan yang dicapai ialah pemansuhan monopoli Syarikat Hindia

Timur Inggeris tahun 1813 dan pemansuhan Akta Perancis tahun
1814. Akta yang mensyaratkan penggunakan binatang dalam
pembuatan kasut pula dimansuhkan tahun 1824.

Ramai petani tidak memiliki tanah dan menjadi buruh untuk

mendapatkan upah di ladang atau berhijrah ke kawasan bandar
untuk bekerja disektor perindustrian.

Golongan petani berubah menjadi golongan proletariat dan bekerja

dengan mengendalikan mesin menggunakan tangan tetapi mereka
kemudian menjadi penganggur apabila kilang perindustrian pada
abad ke-19 mengantikan tenaga manusia kepada tenaga mesin.

iix. Pekerja dan Keadaan Kerja Di Kilang

-

Tempoh bekerja yang panjang iaitu selama 12 jam sehari dan enam
setengah hari bekerja seminggu. Upah yang dibayar secukup hidup
sahaja. Pengusaha kilang lebih suka menggambil pekerja wanita
dan kanak-kanak.

Pekerja kilang terpaksa menghirup udara tercemar dan dipaksa

bekerja mengikut kelancaran mesin. Tempat tinggal juga tidak
disediakan dengan baik oleh pengusaha kilang.

Rumah hanya dibina sederet, tiada tandas dan bekalan air

disediakan tetapi kadar sewa yang tinggi dikenakan.

Keadaan yang tidak selesa dan kurang bersih telah mengundang

pelbagai penyakit.

Pekerja yang tidak berpuas hati telah mengadakan rusuhan. Pada

1830 terdapat golongan pekerja membuat tuntutan masa bekerja
dihadkan selama 10 jam sahaja.

Pada 1832, kerajaan telah menubuhkan Suruhanjaya Diraja

pengambilan buruh kanak-kanak di kilang untuk meninjau keadaan
kanak-kanak yang bekerja dikilang.

Akta digubal untuk menjamin nasib pekerja kilang seperti Akta

Lombong 1842 dan Akta Sepuluh Jam 1847.

iiix. Perubahan dalam Pemikiran Politik

-

Lebih kepada bakat dan keupayaan setiap individu.

Masyarakat terbahagi kepada dua iaitu golongan kelas pertengahan

yang terus menambah kekayaan dan kekuasaan dan golongan

22

proletariat yang terabai dari segi gaji, makan, minum dan kebajikan.

KESIMPULAN.
- Perkembangan perindustrian di England membawa kepada
perkembangan masyarakat industri
- Meninggalkan pelbagai kesan sosial dan ekonomi kepada
masyarakat.

TEMA 2: 2.1 Sistem Beraja/Maharaja

Bincangkan kedudukan dan kekuasaan maharaja di China bermula abad ke-16 Masihi.
BIL
CATATAN
KANDUNGAN
1
PENDAHULUAN
Shi Huang Ti menggunakan
gelaran Maharaja selepas
Asal-usul pemerintahan beraja di China
menghapuskan kerajaan
Munculnya kerajaan monarki seperti Dinasti Yuan,
Chao.
Dinasti Ming dan Dinasti Manchu (Qing)
(Penegasan)
Maharaja berkuasa mutlak
dalam pelbagai aspek;
politik,ekonomi,pentadbiran
sosial dan sebaginya.
2
ISI-ISI
Konsep ketuhanan bertaraf
i.
Menduduki hierarki tertinggi
suci serta mendapat mandat
Maharaja berada dalam susun lapis
dari syurga.
masyarakat yang teratas
(sons of heaven)

Dikaitkan dengan konsep ketuhanan bertaraf

suci serta mendapat mandat dari syurga

ii.

Falsafah Confucianisme
Memperkukuhkan kedudukan tertinggi
Menggesa seseorang maharaja berkelakuan
baik dan adil agar dihormati oleh rakyat

iii.

Kuasa Politik
Kuasa politik yang tidak boleh dipertikaikan
Bertanggungjawab melantik pembesar di
peringkat wilyah

iv.

Membentuk sistem pentadbiran yang sistematik

Melantik individu-individu yang lulus
peperiksaan awam bagi memastikan sistem
pentadbiran berjalan dengan licin,cekap dan
teratur.

v.

Menentukan dasar-dasar negara

Maharaja bertanggungjawab mengarahkan
ekspedisi-ekspedisi ke luar negara bagi
23

Aktiviti perdagangan perlu

mendapat restu dan
kebenaran maharaja

meningkatkan pengaruh dan status Kerajaan

China (Pada Zaman Dinasti Ming)
Melaksanakan dasar tutup pintu (pada zaman
Dinasti Manchu) untuk mempertahankan
status middle of kingdom

vi.

Menguasai semua sumber Ekonomi dan segala

perancangan ekonomi
Menentukan dasar cukai negara dan segala
perancangan ekonomi negara
Berhak menganugerahkan pemilikan tanah
kepada individu tertentu yang berjasa kepada
negara dan berhak menarik balik pemilikan
tanah.

vii.

Mengetuai upacara keagamaan

Bertanggungjawab melantik ketua agama bagi
mengetuai upacara keagamaan, pemujaan
dan hal-hal kerohanian.
Penaung kegiatan keilmuan, peperiksaan
awam yang dijalankan pada peringkat pusat,
wilayah dan daerah.

viii.

Berperanan sebagai Ketua Hakim

Mempunyai kuasa pemutus sama ada
menjatuhkan hukuman atau mengampuni
kesalahan seseorang
Segala perintah diraja dianggap sebagai
undang-undang.

Pelaksanaan hukuman yang

adil dapat mencerminkan
imej seseorang Maharaja.
Kegagalan dalam
pelaksanaan undangundang dan hukuman boleh
membawa maharaja
kehilangan mandat.

KESIMPULAN

China mempunyai sistem pemerintahan yang teratur

terutamanya menjelang zaman pemerintahan Dinasti
Ching
Maharaja yang menjalankan pemerintahan berkuasa
mutlak dibantu oleh pegawai-pegawai kerajaan telah
melahirkan kestabilan dalam politik,sosial dan
ekonomi di China.

Penegasan:
Maharaja berada dalam
kedudukan tertinggi dan
berkuasa mutlak.

Bincangkan kedudukan dan peranan Maharaja di Rusia.

BIL
1.

KANDUNGAN

CATATAN

Pemerintahan beraja di Rusia dilambangkan dengan

penggunaan gelaran Tsar atau Czar
berasal dari Caesar(maharaja) yang digunakan

Antara raja-raja Rusia

yang terkenal ialah Tsar
Peter The Great (16891725), Tsarina Catherine

PENDAHULUAN

24

oleh para pemerintah Rom Timur (Byzatine).

Maharaja pertama yang menggunakan gelaran Tsar
ialah Ivan 4, dan sejak itu ia terus digunakan hingga
berakhirnya dinasti Ramanov pada tahun 1917.
Raja-raja Rusia mempunyai kedudukan yang tinggi
dan memainkan peranan yang penting dalam
sejarah perkembangan negara Rusia.

2.

ISI-ISI
Kedudukan dan Peranan Raja Rusia
i.
Sebagai pemerintah tertinggi

Mempunyai kata pemutus dalam sebarang

keputusan
Sumber kuasa perundangan, ekonomi dan
ketenteraan Rusia
Mengetuai pentadbiran negara Rusia mengikut
kehendaknya
Menubuhkan kementerian-kementerian yang setiap
satunya bertanggungjawab bagi satu cabang
pentadbiran
ii.

Berperanan sebagai Ketua Agama Kristian ortodoks

Pemelihara tradisi kemaharajaan Byzantine

Penaung agama Kristian Ortodoks
Menyebarkan kepada rakyat di dalam empayar
Rusia
Menggunakan pelbagai pendekatan untuk
menyebarkan ajaran Kristian Ortodoks
iii.

Bertanggungjawab melantik Patriarch atau ketua agama

Kristian Ortodoks

iv.

Zaman pemerintahan Peter 1, ia telah menggantikan

jawatan Patriarch dengan satu badan yang dikenali
sebagai Holy Synod dan Peter 1 melantik dirinya sebagai
pengerusi badan tersebut

Mengetuai angkatan tentera

Bertanggungjawab mempertahankan negara Rusia dari

ancaman luar seperti ancaman Turki Uthmaniyah,
Perancis dan Empayar Habsburg

25

Agung (1762-1796),
Tsar Alexander 2 (18551881)


v.

Membela nasib rakyat

vi.

3.

Membangunkan angkatan tentera yang besar dan kuat

Mengeluarkan satu undang-undang menghapuskan

semua hak golongan bangsawan terhadap petani
Menghapuskan perhambaan terhadap golongan
petanioleh golongan bangsawan

Menjadikan Rusiasebuah negara yang maju setanding

negara-negara Eropah Barat

Mendirikan Akademi Sains, membina jalan raya, terusan,

mengasaskan kota St. Petersburg dan menyusun semula
sistem pentadbiran

Menghantar pelajar-pelajar Rusia ke Jerman dan England

untuk mempelajari ilmu pengetahuan dalam pelbagai
bidang serta membawa masuk tenaga mahir dari Eropah

KESIMPULAN
Pengaruh dan kekuasaan Tsar agak menonjol dan
berpengaruh di Rusia sehinggalah berlakunya golongan
revolusioner yang melancarkan Revolusi Bolshevik.

Peranan Tsar di Rusia menggambarkan negara

berkenaan pernah menjunjung sistem pemerintahan
politik tertua.

JAWAPAN ESEI LENGKAP

Pemerintahan beraja di Rusia dilambangkan dengan penggunaan gelaran Tsar atau Czar berasal dari
Caesar(maharaja) yang digunakan oleh para pemerintah Rom Timur (Byzatine). Maharaja pertama yang
menggunakan gelaran Tsar ialah Ivan 4, dan sejak itu ia terus digunakan hingga berakhirnya dinasti
Ramanov pada tahun 1917. Antara raja-raja Rusian yang terkenal ialah Tsar Peter The Great (16891725), Tsarina Catherine Agung ((1762-1796), Tsar Alexander 2 (1855-1881) dan lain-lain. Raja-raja
Rusia mempunyai kedudukan yang tinggi dan memainkan peranan yang penting dalam sejarah
perkembangan negara Rusia
Sebagai pemerintah tertinggi yang mengamalkan corak pemerintahan autokrasi, Tsar merupakan
kata pemutus dalam sebarang keputusan penting berkaitan dengan hal ehwal kerajaan pusat. Ia
merupakan sumber kuasa perundangan, ekonomi dan ketenteraan Rusia bergantung penuh kepadanya.
Tsar juga menyertai pentadbiran negara Rusia mengikut kehendaknya.Misalnya, Tsar Peter 1 telah
menubuhkan Dewan Senat yang menjadi bahan eksekutif yang paling tinggi dalam pemerintahan
Rusia.Selain itu, beliau juga telah menubuhkan kementerian-kementerian yang setiap satunya
bertanggungjawab bagi satu cabang pentadbiran seperti Kementerian Perniagaan, Kementerian
Pertahamam, Kementerian Kehakiman dan Kementerian Angkatan Laut.Tsar juga melantik pegawaipegawai kerajaan yang melaksanakan pentadbiran negara.Pada peringkat wilayah pula, Rusia
dibahagikan kepada wilayah-wilayah yang ditadbir oleh gabenor.

26

Tsar berperanan sebagai Ketua agama Kristian Ortodoks. Tsar Ivan 3 (1462-1505) mengganggap
dirinya sebagai pemelihara tradisi kemaharajaan Byzantine sebagai pengganti pemerintah Byzantine
yang berperanan sebagai penanung agama Kristian Ortodoks, para pemerintah Rusia telah memainkan
peranan untuk menyebarkan kepada rakyat di dalam empayar Rusia. Misalnya, Tsar Ivan 4 (1530-1584)
menawarkan kemewahan kebendaan untuk menarik minat masyarakat minoriti supaya menukar agama
mereka. Manakala Tsar Peter The Great menggunakan pelbagai cara untuk menyebar ajaran Kristian
Ortodoks, termasuklah dengan memaksa tuan-tuan tanah di Kazan dan Azov yang beragama Islam
menukar agama anutan mereka kepada ajaran Kristian Ortodoks.
Tsar juga bertanggungjawab melantik Patriarch atau ketua agama Kristian Ortodoks. Pada zaman
pemerintahan Peter 1, beliau telah menggantikan jawatan patriarch dengan satu badan yang dikenali
Holy Synod malah Peter 1 melantik dirinya sebagai pengerusi badan tersebut.
Sebagai Ketua Tentera juga, Tsar bertanggungjawab mempertahankan negara Rusia dari ancaman
luar seperti ancaman dari Turki Uthmaniyah, Perancis dan Empayar Habsburg. Oleh itu, sebagai ketua
angkatan tentera, Tsar membangunkan angkatan tentera yang besar dan kuat.Pasukan Streltsi
ditubuhkan sebagai Pengawal Istana dan menjadi tentera berbangsa Cossack sebagai barisan hadapan
untuk menjaga dan mempertahankan sempadan Rusian.Tsar yang paling berjaya dalam bidang
ketenteraan ialah Tsar Peter 1 (1689-1725), beliau telah memodenkan angkatan tentera darat dan
menubuhkan angkatan tentera laut yang pertama Rusia. Tsar Alexander 1 (1801-1825) pula telah berjaya
mempertahankan Rusia dari serangan Napoleon Bonarparte dari Perancis dengan taktik bumi hangus
dan menggunakan taktik serangan hendap oleh Cossack. Pada era St. Petersburg, tentera Rusia muncul
sebagai pasukan tentera yang disegani di Eropah.Rusia telah meluaskan kuasa ke negara-negara
Eropah dan sekitarnya.Sebagai pewaris empayar Byzantine yang dikenali sebagai Third Rome,
maharaja-maharaja Rusia telah meluaskan kuasa.Tsar Peter 1 telah berusaha membentuk empayar
Rusia.Tsarina Catherine Agung (1762-1796) meneruskan dasar Peter 1 iaitu dasar Crimea yang dirampas
dari Turki dan sebahagian daripada wilayah Poland.Tsar Alexander 1 (1801-1825) pula berjaya menakluki
Finland, Bessarabia dan sebahagian besar Poland.
Tsar turut berperanan membela nasib rakyat umpamanya, Tsar Alexander 2, cuba membela nasib
rakyat dengan mengeluarkan satu undang-undang pada bulan Mac 1861.Undang-undang tersebut
menghapuskan semua hak golongan bangsawan terhadap petani.Tujuan baginda ialah untuk
menghapuskan perhambaan terhadap golongan petani oleh golongan bangsawan.Kira-kira 50 000 orang
petani berjaya dibebaskan daripada perhambaan.
Tsar Peter 1, Tsarina Catherine 2, Alexander 1 dan Alexander 2 merupakan pemerintah-pemerintah
Rusia yang banyak memajukan Rusia. Zaman pemerintahan Peter 1 merupakan tahap penting dalam
sejarah Rusia.Peter 1 telah berusaha menjadikan Rusia sebuah negara maju setanding dengan negaranegara Eropah Barat. Baginda telah mendirikan Akademi Sains, membina jalan-jalan raya, terusanterusan, mengasaskan kota St. Petersburg dan menghantar pelajar-pelajar Rusia ke Jerman dan England
untuk mempelajari ilmu pengetahuan dalam pelbagai bidang serta membawa masuk tenaga mahir dari
Eropah.
Pengaruh dan kekuasaan Tsar agak menonjol dan berpengaruh di Rusia sehinggalah berlakunya
golongan revolusioner yang melancarkan Revolusi Bolshevik, namun perkara yang penting ialah peranan
Tsar di Rusia menggambarkan negara berkenaan pernah menjunjung sistem pemerintahan tertua dan
berjaya memesatkan kuasa tanpa ada campur tangan pihak lain dalam pelaksanaan sesuatu dasar.
2.2.1 PEMBESAR
Soalan: Bincangkan peranan pembesar dalam sistem pemerintahan beraja di China.
1.

Catatan
Pengenalan

pembesar bermaksud pegawai-pegawai kerajaan yang dilantik

oleh raja
untuk menjawat
jawatan tertentu dan
27

melaksanakan tugas pemerintahan.

terdiri daripada peringkat pusat dan wilayah.

didominasi golongan cerdik pandai dan bangsawan

merupakan tulang belakang kepada maharaja dalam

menjalankan pentadbiran di peringkat pusat dan wilayah.

2.
Isi-isi:
Membantu maharaja
Maharaja menjalankan pentadbiran di peringkat pusat dan wilayah dengan
bantuan golongan pembesar.
Dilantik oleh maharaja sebagai ketua tentera dan gabenor wilayah.
Pentadbiran wilayah
Pembesar diberi kuasa autonomi dalam menjalankan pentadbiran di wilayah.
Pembesar berperanan memelihara keamanan dan mengutip cukai daripada
penduduk.
Pembesar wilayah juga dibenarkan menubuhkan pasukan tentera masingmasing.
Ketenteraan
Maharaja melantik pembesar-pembesar sebagai ketua pasukan tentera.
Maharaja bergantung kepada ketua tentera untuk memulihkan keamanan dan
kestabilan politik.
Ketua-ketua tentera mendapat kedudukan istimewa dalam system pentadbiran
di China.
Memegang jawatan kerajaan
Pembesar memegang jawatan penting di peringkat pusat dan wilayah.

28

Mereka berkhidmat dalam jabatan kerajaan seperti Jabatan Awam, Jabatan

Hukuman,Jabatan Perkhidmatan, Jabatab Hasil dan Cukai serta Jabatan
Upacara dan Adat Istiadat.
Golongan entelektual
Pembesar juga merupakan golongan cerdik pandai terdiri daripaga golongan
yang menerima pendidikan Confucius
Mereka dilantik berdasarkan pencapaian dalam peperiksaan awam.

3.
Penutup:
Revolusi 1911 telah menamatkan kuasa maharaja dan system feudal di China
Penamatan pemerintahan Dinasti Ching turut membawa kepada berakhirnya
sistem pembesar di China.

Soalan : Bincangkan peranan pembesar di Rusia antara abad ke-16 hingga abad ke-20 masihi.
1.

Pengenalan/Pendahuluan

Catatan

Pembesar adalah golongan yang dilantik oleh raja atau maharaja untuk
menjawat jawatan
tertentu dan melaksana semua bidang tugas yang dipertanggungjawabkan.
2.

Isi-isi:
Golongan Boyar
Berperanan seperti raja-raja kecil yang memerintah di kawasan tanah
kepunyaan mereka.
Berkuasa ke atas golongan petani.

29

Abad ke-18, Tsar Peter I mengurangkan kuasa Boyar.

Pembesar menganggotai Duma,Zemskii Sabor dan Prikazi
Duma bertanggungjawab hal ehwal pentadbiran khususnya membuat dan
meluluskan
Sesuatu termasuk system kehakiman.
Zemski Sabor, badan penasihat namun kuasa lebih rendah daripada Duma.
Prikazi, institusi yang dianggotai oleh golongan bangsawan dalam jabatanjabatan tertentu.
Golongan bangsawan (tuan tanah ) juga menganggotai Zemstvo iaitu
Majlis Perundangan
Berperanan memungut cukai di peringkat kawasan masing-masing.
Melaksanakan kuasa tempatan serta memberi antuan kepada golongan
miskin.
Menjaga kesihatan awam.
Pentadbiran wilayah
Gabenor atau naib gabenor yang dilantik kerajaan pusat bertanggungjawab
dalam hal ehwal
Pentadbiran daerah masing-masing.

Komun atau Mir di peringkat kampong (Majlis kampong)

Menguruskan soal pentadbiran termasuk cukai
Menentukan jenis tanaman yang diusahakan oleh petani, agih tanah pertanian,
melatih
Generasi muda sebagai tentera kerahan.
Bertindah bagai mata dan telinga kerajaan pusat.
3.

Kesimpulan:
Berlaku perubahan perlantikan pembesar menjelang abad ke-20.
Kewujudan birokrasi dalam pentadbiran menggambarkan hasrat Tsar atau
Tsarina untuk
Mewujudkan pentadbiran yang cekap dan sistematik.
Namun,Revolusi Bolshevik membawa kepada kejatuhan kerajaan monarki
Rusia.

Soalan: Bandingkan peranan pembesar di China dan Rusia

1.

Pengenalan/Pendahuluan:

Catatan

30

golongan pembesar adalah pegawai-pegawai kerajaan yang dilantik oleh raja

atau maharaja
Untuk menjawat jawatan tertentu melaksanakan semua bidang tugas yang
diberikan oleh maharaja
peranan dan tanggungjawab pembesar kepada raja dan maharaja di China
dan Rusia
2.

Isi-isi :
Pelantikan pembesar di China dan Rusia
China menggunakan kaedah system peperiksaan awam.Pembesar adalah
golongan
Intelektual yang telah lulus dalam pepepriksaan awam tersebut.
Mereka dilantik secara rasmi oleh maharaja atas nasihat pegawai dari
Kementerian Adat.
Di Rusia banyak bangsawan baru lahir terutama yang berkhidmat cemerlang
dalam
Ketenteraan. Mereka memiliki tanah serta menyediakan perkhidmatan
ketenteraan kepada
Raja
Pentadbiran pusat di China dan Rusia
Di China maharaja memecahkan pentadbiran kepada beberapa institusi
Sekretariat Agung,Majlis Tertinggi (6 Badan menteri) dan sencorate(Lembaga
Penapis)
Di Rusia, pentadbiran raja dibantu oleh Duma, Zemskii Sabor dan prikazi
Pemerintahan daerah dan wilayah di China dan Rusia
China menggunakan struktur organisasi pentadbiran wilayah yang diketuai
oleh
Pesuruhjaya.Dibantu oleh hakim dan komander tentera wilayah.
Pemerintahan daerah pula diserah kepada pegawai awam, tentera dan
pegawai tempatan.
Di Rusia, wilayah ditadbir oleh Zemstvo Wilayah yang dipilih oleh ahli Zemstvo
Daerah
Rusia memiliki pentadbiran peringkat kampong yang diserah kepada Komun
atau Mir
Penggubalan dasar di China dan Rusia
China terdapat organisasi khas

menggubal dasar.Imperial Secretariat

31

membuat dasar
Negara manakala Imperial Cencelory bertanggungjawab meminda sesuatu
dasar.
Rusia , penggubalan dan meluluskan dasar tertentu diserahkan kepada Duma,
majlis
Penasihat tertinggi.
Penyiasatan di China dan Rusia
Bagi menjamin taat setia dan komitmen pembesar kepada raja dan maharaja.
China menubuhkan Lembaga Penapis atau Cencorate yang menjadi mata dan
telinga
kepada maharaja.
Rusia mempunyai Polis Rahsia Khas yang menjadi spy kepada Tsar Rusia.
3.

Kesimpulan:
Sistem pembesar di Rusia berubah selepas Rusia menjadi republik.
Tamatnya Dinasti Ching turut menghapuskan sistem pembesar di China.

2.2.1 RAJA MUTLAK DAN RAJA BERPERLEMBAGAAN

Bincangkan sistem pemerintahan beraja mutlak yang diamalkan di England pada abad ke-16 hingga
abad ke-17 Masihi.
BI
L
1.

KANDUNGAN
PENDAHULUAN

2.

Definisi sistem pemerintahan beraja mutlak

Latar belakang pemerintahan raja mutlak di England

ISI-ISI
i.

Raja berkuasa mutlak

Raja menguasai pemerintahan negaranya dan berpegang kepada
prinsip doktrin kuasa suci atau Devine Right of Kings.
Semua institusi pemerintahan diwujudkan untuk berkhidmat kepada
raja.
Perbuatan raja tidak boleh ditentang.
Dasar ini dapat dilihat semasa pemerintahan Raja James I (1603
1625) dan Raja Charles I (1625 1649).
Raja juga berkuasa menggubal dan melaksanakan segala dasar.
Kedudukan raja mengatasi undang-undang Negara.
Dasar-dasar yang dilaksanakan oleh raja berkuasa mutlak di

32

CATATAN

ii.

iii.

iv.

3.

England seperti dasar keagamaan, dasar luar negeri dan dasar

perdagangan diterima oleh rakyat.
Semasa pemerintahan Dinasti Tudor, raja-rajanya masih berpegang
kepada Magna Carta dan tidak membelakangkan parlimen
sokongan rakyat.
Penguasaan Ekonomi
Raja James I memberi hak monopoli dan keistimewaan kepada
syarikat yang disukai.
Syarikat-syarikat tersebut dapat memonopoli kegiatan perdagangan
dan perniagaan di England.
Raja James I juga mempunyai hak dan kuasa dalam soal pungutan
cukai serta kewangan.
Raja Charles I telah memperkenalkan pelbagai cukai dan
menubuhkan pelbagai agensi pemungut cukai.
Baginda juga terlibat dalam urusan ekonomi secara langsung
dengan menjual hak monopoli barangan pengguna seperti arak,
sabun dan garam dengan harga yang mahal.
Penguasaan ekonomi ini telah membolehkan sistem beraja England
mempunyai kewangan yang kukuh.

Penguasaan Parlimen
Dinasti Tudor yang berpegang kepada Magna Carta.
Raja-raja Tudor yang memerintah England Berjaya mengawal dewan
parlimen (House of Lords dan House of Common)
Era pemerintahan Dinasti Stuart, Raja James I telah membubarkan
parlimen dan Raja Charles I telah membelakangi parlimen dalam
soal pungutan cukai.
Raja Charles I juga telah membubarkan parlimen dan menjalankan
pemerintahan secara mutlak selama 11 tahun tanpa parlimen.
Penguasaan Agama
Raja Charles I, bertindak melantik Bishop Besar (William Laud)
sebagai ketua gereja kebangsaan.
Beberapa dasar keagamaan diubah melonggarkan sekatan
undang-undang yang dikenakan terhadap penganut mazhab Katolik.

KESIMPULAN

Peperangan yang berlaku di England pada tahun 1645 dan tahun

1648 menyaksikan tentera diraja kalah kepada tentera gereja
pimpinan Oliver Cromwell.
Oliver sebagai ketua negara yang baru.
Selepas tahun 1688, Richard Cromwell meletak jawatannya dan Raja
Charles II telah ditabal sebagai raja England lalu mengamalkan
sistem raja berperlembagaan.

33

Bincangkan langkah-langkah yang dilaksanakan oleh Raja Louis XIV (1643 1715) dalam
memperkukuhkan kuasa pemerintahan beraja mutlak di Perancis.
BIL
KANDUNGAN
CATATAN
1.
PENDAHULUAN
Definisi raja berkuasa mutlak
Latar belakang Raja Louis XIV
2.

ISI-ISI
i.

ii.

iii.

Dasar dalam Negara

Raja Louis XIV telah menyusun semula pentadbiran negara
melalui empat majlis utama iaitu Majlis Negara, Majlis
Despatches, Majlis Kewangan dan Majlis Privy.
Keempat-empat majlis ini mempunyai peranan yang berbeza.
Majlis Negara - menguruskan hal ehwal luar negara.
Majlis Despatches - menguruskan semua hal ehwal tempatan
kecuali urusan kewangan.
Majlis Kewangan - menguruskan hal percukaian, tarif,
perbelanjaan dan pendapatan negara.
Majlis Privy - menguruskan pentadbiran keadilan.
Pentadbiran baginda diperkukuhkan dengan melantik menterimenteri untuk membantu baginda dalam menjalankan
pentadbiran.
Antaranya ialah Jean Baptise Colbert, Louvois dan Vauban
Di peringkat provinsi - pegawai-pegawai yang berkebolehan
dilantik bagi melaksanakan dasar-dasar diraja seperti menyelia
pentadbiran keadilan, pengutipan cukai dan pentadbiran
ketenteraan di pelbagai provinsi.
Hal ini dapat mengawal golongan bangsawan.
Dasar Ekonomi Merkantilisme
Raja Louis XIV juga menjalankan pengamalan dasar ekonomi
mekantilisme.
Colbert sebagai Menteri Kewangan telah memulakan industri
baru, memansuhkan tarif tempatan dan mengawal harga
barangan, membina gudang senjata Toulan, mengadakan
perhentian dagang di India, Senegal dan Madagaskar bagi
menggalakkan
perdagangan
luar
serta
meningkatkan
perdagangan Perancis..

Dasar Ketenteraan
Kemutlakan kuasa Raja Louis XIV juga diperkukuhkan dengan
melakukan pembaharuan dan mengawal bidang ketenteraan.
Antaranya, baginda bertindak menghapuskan dominasi golongan
bangsawan dalam bidang ketenteraan dan meletakkan angkatan
tentera di bawah kawalan baginda.

34

iv.

v.

3.

Selain itu, baginda turut melantik pegawai-pegawai tentera

berasaskan merit.
Seterusnya, bagi menarik ketaatsetiaan golongan tentera,
kerajaan Raja Louis XIV bertindak merekrut anggota tentera dan
menyediakan kemudahan seperti perumahan dan bekalan
makanan.
Kesannya, tentera Perancis muncul sebagai pasukan tentera
yang terkuat di Eropah ketika itu dan berjaya mengukuhkan kuasa
mutlak raja.
Dasar Agama
Raja Louis XIV bertindak memaksa golongan Huguenot menerima
agama Katolik.
Pada tahun 1685 pula, baginda mengambil tindakan
membatalkan Edict of Nantes
Tindakan Raja Louis XIV ini telah menyebabkan seramai 200 000
orang Huguenot meninggalkan Perancis.
Dasar luar negara
Dasar luar yang diamalkan oleh Raja Louis XIV adalah dengan
menjalankan dasar perluasan wilayah.
Semasa pemerintahan baginda, wilayah kekuasaan Perancis
menganjur hingga ke sempadan Sungai Rhine,
Netherlands (Belgium), dan United Province (Belanda).

KESIMPULAN

Raja Louis XIV telah mengambil langkah-langkah proaktif dalam

pemerintahannya di Perancis.
Baginda telah memperkenalkan dasar dalam pemerintahan bagi
mengukuhkan kekuasaan.
Langkah-langkah ini menyebabkan Perancis muncul sebagai
sebuah negara yang kuat dan disegani di Eropah.

Huraikan perkembangan pemerintahan raja berperlembagaan di England dari abad

ke -16 hingga abad ke-18 Masihi.
BIL
1.

KANDUNGAN
PENDAHULUAN
Definisi raja berperlembagaan
Latar belakang raja berperlembagaan di England

35

CATATAN

2.

ISI-ISI
i.

Revolusi Cemerlang

ii.

Sistem pemerintahan raja berkuasa mutlak telah digantikan

dengan raja berperlembagaan selepas berakhirnya Revolusi
Cemerlang yang berlaku secara aman dan memberi impak yang
besar terhadap perubahan landskap politik England selepas
1688.
Raja Charles II telah ditabal sebagai Raja England selepas
Richard Cromwell meletakkan
jawatannya
dan mesti
mengamalkan sistem beraja berperlembagaan.
Sistem pemerintahan raja berperlembagaan juga membawa
kepada perkembangan politik kepartian apabila wujud dua buah
parti iaitu Parti Whig dan Parti Torries yang sebahagian besarnya
dikuasai oleh golongan aristokrat, gentry dan bourjuis.
Golongan rakyat atau kelas bawahan masih tidak diberikan ruang
untuk terlibat secara langsung dalam politik di England ketika itu.
Selepas Raja Charles II meninggal dunia pada tahun 1685,
kedudukan raja diganti pula oleh Raja James II yang lebih
cenderung untuk memulihkan kembali doktrin kuasa suci raja.
Oleh itu, Raja James II telah disingkirkan seterusnya Mary II dan
Raja William of Orange telah ditabal sebagai raja England yang
baharu selepas berlakunya Revolusi Cemerlang (1698) tanpa
berlaku pertumpahan darah
Parlimen meluluskan Toleration Act dan Bill of Right pada 1699.
Raja berperlembagaan adalah sejenis kerajaan yang ditubuhkan
di bawah sistem berperlembagaan yang mengiktiraf raja sebagai
ketua negara.
Toleration Act dan Bill of Right

Bertujuan untuk mewujudkan kebebasan beragama bagi

penganut Kristian yang bermazhab Protestan di England
manakala Bill of Right pula mengemukakan beberapa peruntukan
berhubung dengan bidang kuasa raja dalam soal undang-undang
dan percukaian, keadilan dan hak untuk mengecapi kebebasan
serta parlimen.
Parlimen dianggap sebagai institusi yang mewakili rakyat dan
akan bersidang dari semasa ke semasa.
Selain itu, parlimen juga mempunyai keutuhan dalam soal
legislatif dan eksekutif.
Raja berperlembagaan di England memerintah berdasarkan
peruntukan yang diluluskan oleh parlimen dan tidak lagi
mempunyai kuasa autokratik.
Raja tidak boleh memansuhkan undang-undang yang telah

36

iii.

Act of Settlement

iv.

3.

diluluskan oleh parlimen.

Raja tidak dibenarkan untuk campur tangan dalam urusan
mahkamah dalam aspek penguatkuasaan undang-undang.

Kedudukan parlimen menjadi semakin kuat apabila Act of

Settlement diluluskan pada tahun 1701 yang menetapkan hanya
raja yang bermazhab protestan sahaja yang layak menjadi raja.
Raja juga bertanggungjawab kepada parlimen sebagai institusi
yang mewakili rakyat dan keutuhan dalam soal legislatif dan
eksekutif.
Sistem pemerintahan beraja mutlak di England juga telah
menghapuskan pergeseran antara raja dengan parlimen dalam
soal-soal dasar pemerintahan dan keadaan ini secara langsung
telah memperkukuhkan perpaduan dalam politik negara tersebut.
Selain itu, raja boleh menghadapi Petition of Right yang
dikemukakan oleh rakyat dan mempertahankan kedudukannya
berdasarkan undang-undang.
Dalam menjalankan pemerintahan, raja tertakluk kepada
perlembagaan dan juga dibatasi oleh undang-undang bagi
membenarkan sesuatu tindakan yang diambil oleh raja.
Act of Settlement
Kedudukan parlimen menjadi semakin kuat apabila Act of
Settlement diluluskan pada tahun 1701 yang menetapkan hanya
raja yang bermazhab protestan sahaja yang layak menjadi raja.
Raja juga bertanggungjawab kepada parlimen sebagai institusi
yang mewakili rakyat dan keutuhan dalam soal legislatif dan
eksekutif.
Sistem pemerintahan beraja mutlak di England juga telah
menghapuskan pergeseran antara raja dengan parlimen dalam
soal-soal dasar pemerintahan dan keadaan ini secara langsung
telah memperkukuhkan perpaduan dalam politik negara tersebut.
Selain itu, raja boleh menghadapi Petition of Right yang
dikemukakan oleh rakyat dan mempertahankan kedudukannya
berdasarkan undang-undang.
Dalam menjalankan pemerintahan, raja tertakluk kepada
perlembagaan dan juga dibatasi oleh undang-undang bagi
membenarkan sesuatu tindakan yang diambil oleh raja.

KESIMPULAN

Perkembangan pemerintahan raja berperlembagaan di England

dari abad ke-16 hingga abad ke-18 Masihi adalah berkisar
kepada kuasa raja yang membelakangkan parlimen dan isu
keagamaan.

37

Pengamalan sistem raja berperlembagaan di England masih terus

diamalkan sehingga ke hari ini.

2.2.2 NEGARA KESATUAN DAN PERSEKUTUAN

Amerika Syarikat melalui pelbagai cabaran dalam membentuk sebuah negara persekutuan yang
kuat.Bincangkan.

BIL
1

KANDUNGAN
PENDAHULUAN

Persekutuan ialah gabungan beberapa buah wilayah atau

negeri yang dahulunya bebas tetapi menjadi negara
bersekutu di bawah satu perlembagaan pusat.
Pemerintahan persekutuan merupakan satu bentuk
pemerintahan yang membahagikan kuasa antara kerajaan
pusat dengan kerajaan tempatan.
Kerajaan pusat dan kerajaan negeri mempunyai bidang
kuasa masing-masing.
Pada 4 Julai 1776, kongres dalam persidangan yang
diadakan di Philadelphia meluluskan Pengisytiharan
Kemerdekaan.
Pengisytiharan Kemerdekaan ini telah ditulis oleh Thomas
Jefferson.
Melalui pengisytiharan ini, 13 buah koloni digabungkan
menjadi negara Amerika Syarikat yang merdeka.
Negara Amerika Syarikat yang merdeka telah
memperuntukkan penubuhan sebuah kerajaan
persekutuan.
Pembentukan persekutuan Amerika Syarikat melalui
pelbagai
cabaran.

ISI-ISI
i.

Kuasa kerajaan pusat yang terhad

Di dalam sistem pentadbiran di Amerika Syarikat, kuasa
kerajaan dibahagikan kepada kerajaan pusat dan kerajaan
negeri. Setiap kerajaan ini mempunyai bidang kuasa
masing-masing dalam perkara-perkara tertentu.
Pada awalnya, Artikal Persekutuan yang digubal selepas
Amerika Syarikat bebas daripada British menjadi panduan
38

CATATAN

dalam pembentukan negara Amerika Syarikat. Malangnya,

artikal ini tidak mampu mewujudkan sebuah kerajaan yang
kuat. Hal ini berpunca daripada pembahagian kuasa yang
sedikit kepada kerajaan persekutuan.
Secara tidak langsung kekurangan ini menjadikan Amerika
Syarikat sebuah negara yang lemah dan tidak mampu
untuk menjalankan projek-projek pembangunan di samping
tidak mempunyai sumber kewangan yang mencukupi.
Kerajaan persekutuan terpaksa bergantung kepada
sumbangan kerajaan negeri sebagai sumber ekonomi.
Pada peringkat ini juga, kerajaan persekutuan tidak
dibenarkan membentuk sistem perdagangan dengan
negeri-negeri atau negara lain.

ii.

Konvensyen Philadelphia
Oleh yang demikian, Konvensyen Philadelphia 1787 telah
diadakan bagi membincangkan tentang kuasa yang akan
diberikan kepada kerajaan pusat. Dari sini terbentuknya
Perlembagaan Amerika. Perlembagaan ini
memperuntukkan perkara-perkara penting seperti dasar
dasar luar negeri, pertahanan, cukai, dan mata wang
dikuasai oleh kerajaan pusat, memberi kebebasan kepada
negeri-negeri menggubal undang-undang berkaitan adat
dan budaya tempatan serta memberi kuasa yang lebih
besar kepada kerajaan persekutuan.
Manakala, perlembagaan memperuntukkan hal-hal
tempatan terletak di bawah bidang kuasa kerajaan negeri
masing-masing. Menjelang tahun 1788, Sembilan buah
negeri telah mengesahkan perlembagaan tersebut. Namun,
oleh kerana pengaruh pihak antifederal, negeri New York
masih belum dapat mengesahkan perlembagaan tersebut.
Dengan hasil usaha golongan federalis seperti Alexander
Hamilton, John Jay, dan James Madison menerusi
penerbitan buku, The Federalis. Akhirnya, New York
mengesahkan untuk menyokong Perlembagaan Amerika.

iii.

Pembahagian kuasa
Perlembagaan Amerika juga menggariskan badan-badan
memerintah negara bagi melindungi negara dari sebarang
unsur-unsur authoritarian dan radikal. Perlembagaan telah
menggariskan bahawa struktur kerajaan terdiri daripada tiga
bahagian, iaitu Eksekutif, Perundangan, dan Kehakiman.
Kuasa Eksekutif diteraju oleh Presiden.
Presiden dipilih untuk tempoh empat tahun. Selepas empat
tahun,Presiden boleh dilantik semula untuk penggal kedua
selama empat tahun. Badan perundangan, iaitu Kongres
39

iv.

Perang saudara
Tindakan Presiden Amerika Syarikat, Abraham Lincoln
membasmi amalan perhambaan telah menyebabkan
negeri-negeri selatan menarik diri daripada persekutuan
Amerika Syarikat.
Negeri-negeri di selatan juga tidak berpuas hati kerana
kebanyakan dasar yang dibuat oleh kerajaan pusat lebih
banyak menguntungkan negeri-negeri di utara. Negerinegeri di selatan telah menubuhkan kerajaan baru yang
dipanggil Gabungan negeri-negeri Amerika.
Tindakan tersebut telah membawa kepada perang saudara
yang dimenangi oleh negeri-negeri utara. Negeri-negeri
selatan dan utara telah disatukan semula dan membentuk
sebuah persekutuan yang kuat.
Menjelang abad ke-19M, Amerika Syarikat berkembang
menjadi sebuah negara persekutuan yang terdiri daripada
lima puluh buah negeri.

KESIMPULAN

4.

terdiri daripada Dewan Senat dan Dewan Perwakilan.

Kongres berfungsi utk mengimbangi kuasa Presiden yang
memiliki kuasa veto. Presiden Amerika Syarikat boleh
membatalkan undang-undang melalui kuasa veto dan
mengawasi Kongres. Namun melalui dua pertiga undi
Kongres, kedua-dua dewan dapat mengatasi kuasa veto
Presiden. Ahli Dewan Senat dan Dewan Perwakilan dipilih
oleh rakyat. Selain itu, Mahkamah boleh mengambil
tindakan terhadap Presiden sekiranya Presiden melanggar
perlembagaan. Pilihan raya pertama bagi Amerika Syarikat
diadakan pada 4 November 1789 dan dalam pilihan raya
tersebut, George Washington telah dilantik sebagai
Presiden Amerika Syarikat yang pertama.

Pembentukan kerajaan persekutuan di Amerika Syarikat

dilihat sebagai salah satu cara yang paling berkesan untuk
menggabungkan negeri-negeri yang pernah menjadi koloni
British.
Kerajaan Persekutuan dilihat memberi kuasa yang lebih
banyak kepada rakyat dan pada masa yang sama, hak dan
kebebasan peribadi rakyat tidak diusik. Sekaligus, ini
membantu Amerika Syarikat untuk muncul sebagai kuasa
besar dunia.

Catatan: Soalan meminta membincangkan cabaran dan halangan

untuk membentuk Negara Amerika Syarikat yang pentadbirannya
40

berdasarkan konsep persekutuan.

Bincangkan ciri-ciri sistem pentadbiran kerajaan Persekutuan Amerika Syarikat pada abad ke18 hingga abad ke-19.
BI
L
1

KANDUNGAN
PENDAHULUAN

Istilah persekutuan berasal dari perkataan Greek iaitu foedus

yang membawa maksud perjanjian. Persekutuan merupakan
gabungan beberapa buah negeri atau wilayah yang dahulunya
bebas tetapi kemudian menjadi negara bersekutu di bawah satu
perlembagaan pusat.
Pentadbiran Persekutuan menekankan pembahagian kuasa
antara kerajaan pusat dengan negeri. Setiap peringkat
pentadbiran diberi kebebasan untuk mentadbir mengikut kuasa
yang diperuntukkan.9
Selepas mencapai kemerdekaan, perlembagaan baharu untuk
Amerika Syarikat telah digubal pada tahun 1789. Perlembagaan
ini memperuntukkan penubuhan sebuah kerajaan persekutuan.

ISI-ISI
i.

ii.

Wujud pembahagian kuasa

Sistem pentadbiran Persekutuan Amerika Syarikat menekankan
pembahagian kuasa antara kerajaan pusat dan negeri.
Setiap peringkat pentadbiran diberi kebebasan untuk
menguruskan pentadbiran mengikut kuasa yang diperuntukkan.
Kerajaan pusat berkuasa dalam perkara seperti pertahanan,
percukaian, mata wang, dan dasar luar negara.
Kerajaan negeri berkuasa dalam menguruskan hal ehwal
tempatan
di negeri masing-masing.
Pemerintahan demokrasi
Perlembagaan Persekutuan Amerika Syarikat 1789 menetapkan
pembentukan kerajaan persekutuan menerusi amalan demokrasi.
Pemilihan presiden dan anggota kongres dilakukan menerusi
sistem
pilihanraya.
Amalan demokrasi yang dilaksanakan memberi kuasa kepada
rakyat untuk memilih kerajaan yang bakal mentadbir negara.
41

CATATAN


iii.

iv.

v.

Pilihanraya untuk memilih presiden dan anggota kongres pernah

diadakan pada tahun 1796 dan 1800.
Mempunyai Badan eksekutif
Badan eksekutif diketuai oleh seorang Presiden yang dipilih
melalui pilihanraya. Presiden boleh dilantik semula untuk penggal
kedua selama empat tahun selepas tamat tempoh.
Semua undang-undang yang diluluskan oleh Kongres mesti
ditandatangani oleh Presiden. Namun begitu, Presiden boleh
menolak daripada menandatangani sesuatu undang-undang.
Keistimewaan presiden ialah boleh membatalkan undang
undang dengan kuasa veto dan boleh mengawasi kongres.
Wujud Badan Perundangan
Badan perundangan Amerika Syarikat dikenali sebagai Kongres
dan ahlinya turut dipilih melalui pilihan raya.
Menggubal undang-undang adalah tugas utama Kongres
Kongres terdiri daripada Dewan Rakyat dan Dewan Senat. Ahli
Dewan Rakyat dan Dewan Senat dipilih oleh rakyat.
Setiap negeri akan memilih dua ahli Dewan Senat dan memilih
ahli Dewan Rakyat mengikut jumlah penduduknya.
Wujudnya Bidang Kehakiman
Terdiri daripada Mahkamah Tinggi dan mahkamah-mahkamah lain
Mahkamah merupakan sebuah badan bebas dan tidak menerima
campur tangan daripada ahli-ahli kongres.
Bukti kebebasan dan ketelusan badan ini ialah jika Presiden dan
ahli kongres melanggar perlembagaan , mahkamah boleh
mengambil tindakan terhadap beliau. dan ahli kongres.

KESIMPULAN
Perlembagaan Persekutuan Amerika Syarikat telah menggariskan
secara terperinci badan-badan yang memerintah Amerika
Syarikat.
Pembahagian kuasa telah memastikan pentadbiran dijalankan
dengan teratur.
Sistem pentadbiran kerajaan Persekutuan Amerika Syarikat telah
turut mempengaruhi negara-negara lain di dunia.

Catatan :Calon hanya perlu menjelaskan ciri-ciri yang terdapat dalam

pentadbiran berdasarkan konsep persekutuan di Amerika Syarikat.

42

Perang saudara telah menggugat negara Persekutuan Amerika Syarikat.Bincangkan faktorfaktor berlakunya perang saudara tersebut.
BIL

KANDUNGAN

PENDAHULUAN
Perang saudara berlaku antara negeri-negeri utara dengan
negeri-negeri selatan yang sebelum ini bergabung dalam
Persekutuan Amerika Syarikat.
Perang ini melibatkan 22 buah negeri utara Amerika Syarikat
dengan 11 buah negeri di selatan Amerika Syarikat.
Perang ini berlangsung selama empat tahun, iaitu dari tahun
1861 hingga 1865.

ISI-ISI
i.
Masalah perhambaan
Faktor utama yang menyebabkan tercetus perang saudara ialah
masalah perhambaan
Pada tahun 1863, Abraham Lincoln yang mengetuai Parti
Republik telah berjaya menghapuskan amalan perhambaan
Negeri-negeri di selatan menentang tindakan tersebut. Ini kerana
negeri-negeri di selatan banyak bergantung kepada sektor
pertanian. Pembukaan ladang-ladang kapas dan tembakau
menyebabkan tuan-tuan tanah memerlukan hamba abdi untuk
bekerja di ladang.
Tindakan Abraham Lincoln membasmi perhambaan telah
mencetuskan perang saudara.
Perbezaan antara Negeri-negeri Utara dan Negeri-negeri
Selatan
Terdapat perbezaan yang amat ketara antara negeri-negeri utara
dan selatan Amerika Syarikat
Perbezaan tersebut dapat dikesan dalam aspek kekayaan,
agama, kehidupan dan bahasa.
Penduduk di negeri-negeri utara lebih kaya dan berpendidikan
kerana terlibat dalam bidang perusahaan. Manakala penduduk
di selatan terlibat dalam bidang pertanian dan kurang peluang
dalam bidang pendidikan.
ii.

Bantahan terhadap cukai tinggi

Negeri-negeri selatan membantah tindakan kerajaan pusat
mengenakan cukai yang tinggi terhadap barang-barang import.
Tindakan tersebut menaikkan harga barang-barang yang
diimport.
Tindakan ini menjejaskan kedudukan negeri-negeri selatan yang
bergantung kepada barang-barang import. Sebaliknya negeri43

CATATAN

negeri utara mendapat keuntungan daripada kenaikan harga

barang-barang tersebut.
iii.

Undang-undang kerajaan pusat

Negeri-negeri selatan tidak puas hati dengan undang-undang
yang diluluskan oleh kerajaan pusat
Mereka berpendapat undang-undang tersebut melindungi
kepentingan penduduk di negeri-negeri utara.
Sebagai contohnya undang-undang berkaitan pembasmian
amalan perhambaan dan sistem percukaian.
Negeri-negeri kesatuan menarik diri dari Persekutuan Amerika
Syarikat
Pada tahun 1861, tujuh buah negeri selatan membuat keputusan
untuk berpisah daripada Persekutuan Amerika Syarikat
Selepas itu, negeri-negeri lain seperti Virginia, Georgia, Carolina
Utara, Florida, Alabama,Mississippi, Louisiana, Tennesse,
Arkansas dan Texas memutuskan untuk berpisah.
Pada 4 Februari 1861, negeri-negeri tersebut menubuhkan
kerajaan baru yang dipanggil Gabungan Negeri-negeri Selatan.

KESIMPULAN
Kesimpulannya, perang saudara yang dimenangi oleh negerinegeri utara telah membawa kepada usaha untuk menyatukan
negeri-negeri utara dan negeri selatan. Usaha untuk
menyatukan masyarakat Amerika Syarikat telah dilaksanakan
secara berperingkat-peringkat.
Akhirnya negara Amerika Syarikat telah berjaya menyatukan
rakyatnya yang terdiri daripada pelbagai bangsa.
Seterusnyaberkembang menjadi sebuah negara maju.
Catatan:Calon perlu menjelaskan sebab-sebab berlakunya perang
saudara di Amerika Syarikat

Bincangkan pelaksanaan sistem negara kesatuan di Perancis.

BIL
1

KANDUNGAN
PENDAHULUAN
Di negara Barat terdapat dua jenis bentuk kerajaan yang diamalkan
iaitu negara kesatuan dan negara persekutuan. Pelaksanaan
mana-mana bentuk kerajaan ini akan mempengaruhi keharmonian
kerajaan pusat dan tempatan di negara masing-masing.
Kerajaan kesatuan merupakan sebuah kerajaan yang memberi
44

CATATA
N

kuasa yang luas kepada kerajaan pusat dan mengehadkan kuasa

kepada kerajaan tempatan (local government).
Kerajaan kesatuan sesuai dilaksanakan bagi sebuah negara seperti
Perancis kerana mempunyai keluasan geografinya tidak luas atau
besar dan mempunyai jumlah penduduk tidak terlalu ramai.
Pengaruh geografi yang tidak begitu luas lebih memudahkan
komunikasi dua hala dan sebarang keputusan boleh dilaksanakan
secepat mungkin tanpa berlakunya masalah dalam pentadbiran.
Sistem Negara kesatuan di Perancis dibentuk berdasarkan ciri-ciri
tertentu.

ISI-ISI
i.
Kuasa penuh kepada kerajaan pusat
Di negara Perancis, kerajaan pusat mempunyai kuasa dalam
semua aspek pemerintahan, boleh mengubah sempadan dan
kuasa, dan juga boleh membatalkan perundangan yang telah
diluluskan oleh peringkat negeri/wilayah.
Di dalam negara kesatuan Perancis juga kerajaan pusat
mempunyai kuasa penuh untuk menguruskan seluruh
pemerintahan di negara Perancis.
ii.

iii.

Pentadbiran wilayah
Untuk memudahkan pentadbiran maka kerajaan kesatuan telah
membahagikan negara kepada beberapa wilayah atau cawangan
dan diberi kuasa untuk mentadbir.
Pentadbiran wilayah ini merupakan wakil kerajaan pusat. Walau
bagaimanapun kuasa ini boleh ditarik balik oleh kerajaan pusat.
Bentuk seperti ini adalah merupakan sistem sentralisasi iaitu
pemerintah pusat memiliki kedaulatan penuh untuk
menyelenggarakan urusan dari pusat ke wilayah.
Pemerintah wilayah hanya melaksana ketetapan yang diputuskan
oleh kerajaan pusat. Setelah sistem pemerintahan beraja dan
sistem feudal dihapuskan di Perancis, pada tahun 1790
pentadbiran baru telah dibentuk iaitu negara Perancis telah
dibahagikan kepada 83 department (wilayah) dan setiap wilayah
dibahagi pula kepada cantons (daerah) dan daerah pula
dipecahkan kepada commune.
Pentadbiran department
Pentadbiran department akan diketuai oleh Prefet yang dilantik oleh
kerajaan pusat. Prefet bertanggungjawab secara langsung kepada
Menteri Dalam Negeri dan berperanan untuk menguruskan
perkhidmatan di kawasan tempatan.
Di setiap department telah ditubuhkan sebuah majlis iaitu General
Council. Ahli-ahlinya dilantik oleh pemerintah peringkat pusat.
Majlis ini merupakan institusi tempatan yang menghubungkan
penduduk tempatan dengan kerajaan pusat.
45

iv.

Pentadbiran Commune
Commune pula berperanan untuk mentadbir kawasan bandar yang
diketuai oleh Datuk Bandar (Mayor) sebagai ketua eksekutif. Datuk
Bandar pula akan dibantu oleh Majlis Bandaran (Municipal Council).
Institusi commune berperanan mengendalikan perkara-perkara
yang berkaitan dengan pentadbiran bandar seperti meluluskan
permit bangunan, menjaga keselamatan penduduk, dan
menguruskan pendaftaran perkahwinan. Commune merupakan
institusi yang dibentuk bagi memberikan perkhidmatan kepada
penduduk tempatan seperti pejabat pendaftaran, mahkamah
rendah, jabatan kerja raya, polis tempatan dan sebagainya.
Datuk Bandar akan menjadi wakil kerajaan pusat di kawasan
bandar. Datuk Bandar berperanan untuk menguatkuasakan
undang-undang tempatan, mendaftar jurutera awam, menguruskan
pekerja di kawasannya dan sebagainya. Walau bagaimanapun
segala keputusan yang dibuat oleh Datuk Bandar boleh dipinda,
diubah atau dibatalkan oleh kerajaan pusat.

KESIMPULAN
Terdapat kelebihan jika mengamalkan kerajaan kesatuan iaitu tidak
akan berlaku masalah pertindihan kerana sebarang percanggahan
antara penggubal dengan pelaksana dasar dapat dielakkan. Hal ini
kerana segala keputusan akan dibuat oleh kerajaan pusat dan
dengan ini pemerintahan akan dapat dijalankan dengan mudah,
teratur dan berkesan.
Sistem negara kesatuan telah memudahkan pentadbiran di negara
Perancis sesuai dengan latar belakang sosial dan geografinya.
Sistem ini telah menyumbang kepada pentadbiran yang lancar dan
memberi kesan kepada keharmonian penduduk di negara Perancis.
Catatan: Calon perlu menjelaskan ciri-ciri sistem pentadbiran berdasarkan
konsep kesatuan di Perancis

TEMA 3: 3.1.1 FEUDALISME DAN KAPITALISME

Bincangkan sistem ekonomi feudalisme yang diamalkan di China pada abad ke 16.

46

BI
L
1

KANDUNGAN
PENDAHULUAN.

Ekonomi feudalisme di China berkait rapat dengan keadaan

geografi Negara China. Dua per tiga daripada Negara China
merupakan kawasan pergunungan dan gurun pula di sebelah
barat dan utara. Oleh yang demikian, keluasan yang sesuai
untuk pertanian hanyalah 15% sahaja. Namun China masih
mampu untuk menanpung makanan untuk penduduknya dan
mampu mengeksport makanan ke luar Negara. Sistem
ekonomi feudalisme yang diamalkan di China memperlihatkan
kawalan yang ketat daripada maharaja ke atas golongan
petani dan pedagang asing yang berdagang di China.

Pentadbiran maharaja China memainkan peranan utama

dalam perkembangan ekonomi dan dibantu oleh golongan
bangsawan sebagai penguasa kawasan luar Bandar dan
mengawal aktiviti ekonomi di kawasan luar Bandar.
Kemakmuran ekonomi China pada zaman pemerintahan
Dinasti Ming diperlihatkan dengan pertambahan penduduk
kepada 150 juta pada akhir abad ke-16.

ISI-ISI

Hasil pertanian menjadi penyumbang utama dalam ekonomi

pada era pemerintahan Dinasti Ming. Justeru, hampir 85%
masyarakat China masih menetap di desa. Kawasam
tumpuan utama China ialah di kawasan laut Timur China dan
Mongolia, iaitu di dataran loes yang subur yang dilalui oleh
Sungai Kuning. Sungai Yangtze menjadi nadi kehidupan
masyarakat dan penyumbang utama ekonomi, serta sistem
perhubungan utama kepada 12 wilayah di bawah
pemerintahan empayar China. Di sini, terbentuk Bandarbandar besar China seperti Chungking, Hankow, Kiukiang,
Anking dan Nanking.

Tanaman utama yang diusahakan ialah padi sawah.

Penanaman padi ini banyak diusahakan di kawasan lembah
Sungai Yangtze dan Sungai Kuning. Tanaman lain yang
diusahakan ialah kapas, tebu, teh, gandum, barli, sekoi dan
lain-lain bijirin. Bagi masyarakat China yang tinggal di
kawasan tanah tinggi seperti di bahagian utara China, iaitu di
sekitar Sungai Heilongjiang, mereka menanam padi huma,
sekoi
dan
kekacang.
Kepelbagaian
tanaman
ini
memperlihatkan kesuburan tanah dalam Negara China dan
kekayaan alam semulajadi.

Pemerintahan Dinasti Ming telah mengadakan pelbagai

pembaharuan untuk meningkatkan hasil pengeluaran
pertanian. Antaranya: Meningkatkan penggunaan sistem
pengairan, Mengamalkan pertanian selingan antara musimmusim tanaman, Menggunakan peralatan pertanian seperti
cangkul, sabit dan penyisir tanah, Memperkenalkan kaedah
pertanian baru seperti tanaman bergilir dalam skala yang
besar, Memperkenalkan permulaan tanaman dua musim yang
dipinjam dari Vietnam Selatan dan Penggunaan baja telah
meningkatkan hasil pengeluaran.
47
Penanaman padi jenis baharu yang cepat masak dibawa dari
Vietnam Selatan telah membolehkan penanaman padi
dilakukan dua kali setahun dalam semusim di tanah yang
sama. Tambahan pula, padi ini tidak memerlukan banyak air

CATATAN

Terangkan kegiatan sistem ekonomi feudalisme yang dilaksanakan di Jepun

pada abad ke 16.
BI
L
1.

KANDUNGAN
PENDAHULUAN

Kepulauan Jepun mempunyai keadaan semulajadi yang

membolehkan perkembangan ekonomi feudalisme. Struktur
muka bumi Jepun yang bergunung-ganang, dipenuhi dengan
banjaran
gunung
yang
tinggi
dan
berbukit-bukau
menyebabkan kawasan tanah semulajadi untuk kegiatan
pertanian hanyalah 20 peratus sahaja. Namun begitu,
kegiatan pertanian masih merupakan tulang belakang kepada
ekonomi Jepun pada abad ke-16.

2.

CATATAN

Bagi Negara Jepun, revolusi perdagangan hanya lebih

tertumpu kepada Negara-negara Asia Timur dan Asia
Tenggara. Hal ini berikutan dasar pemerintahan yang
diamalkan oleh pemerintah Jepun. Jepun hanya menjuruskan
aktiviti perdagangan dengan China dan Negara-negara Asia
Tenggara bagi mengawal masyarakatnya serta daimyo-daimyo
dibawah kekuasaan Shogun. Namun begitu, Jepun membuka
pintu negaranya kepada Negara Barat tetapi mengadakan
perdagangan yang terhad dan mengenakan pelbagai
peraturan.

ISI ISI
Pertanian

Pertanian menyumbang kepada 70 peratus sumber

pendapatan ekonomi feudal. Dianggarkan 80 hingga 85
peratus penduduk Jepun merupakan petani. Masyarakat
petani Jepun menanam adi sebagai sumber pertanian yang
utama.

Kaedah penanaman padi pada zaman feudal masih

menggunakan sistem pengairan semulajadi, iaitu air dibawa
terus dari sungai atau anak sungai yang mengandungi nutrient
yang sesuai untuk penanaman padi. Kaedah ini membolehkan
pengurangan penggunaan baja disamping membolehkan
tanah subur dan digunakan setiap tahun tanpa perlu
direhatkan. Selain itu, tanah yang digunakan setiap tahun
dapat menghalang rumput-rampai tumbuh dan mengekalkan
kesuburan tanah.

Perusahaan tempatan

48

Perusahaaan tempatan juga berkembang di Jepun. Wujud

pengeluaran berasaskan daerah di Jepun dan pemasaran
antara daerah. Contohnya, pengeluaran kain kapas di Kinai
dan pengeluaran ulat sutera serta alat tenunan di Fukushima,
Yamanashi, dan Gumma. Satsuma menjadi pusat
pengeluaran gula yang kemudiannya dipasarkan ke seluruh
Jepun.

Pasar-pasar kecil telah berkembang menjadi Bandar

perdagangan. Pusat-pusat pertukaran wang, kedai-kedai
beras, dan sake berkembang pesat di Bandar-bandar dan
wilayah-wilayah. Misalnya di Kunawa, Sakai, Ise, Hakata dan
lain-lain. Permintaan barang-barang tembikar juga meningkat
dengan pesat dan Bandar Seto di wilayah Owari menjadi
pusat pengeluaran barang-barang tembikar di Jepun.

Perikanan

Jepun yang merupakan wilayah kelautan member banyak

kelebihan ekonomi kepada masyarakat feudal. Kedudukan
Negara Jepun yang terletak di persimpangan arus Hitam yang
panas dengan arus Kamchatka yang sejuk telah menjadikan
perairan Jepun kaya dengan ikan.

Kelebihan ini telah membolehkan kegiatan perikanan menjadi

sumber kedua kepada masyarakat Jepun dalam ekonomi
masyarakat feudal di Jepun. Aktiviti menangkap ikan telah
lama menjadi sumber pendapatan masyarakat feudal Jepun
disebabkan ikan merupakan sumber penting dalam diet
harian masyarakat Jepun dan penangkapan ikan pesisir
pantai telah dijalankan sejak zaman berzaman.

Perlombongan

Industri
perlombongan
berkembang
pesat
dengan
pertambahan pengeluaran emas. Perak, dan tembaga.
Semasa pemerintahan Oda Nobunaga, pengeluaran emas,
perak dan tembaga bertambah untuk meningkatkan
pengeluaran.

Perkembangan perindustrian telah membawa kepada

perkembangan Bandar di bahagian hujung timur laut Inland
yang dikenali sebagai Osaka. Sehingga penghujung abad ke16, Osaka menjadi Bandar bebas di luar domain bangsawan
feudal dan hanya dikuasai oleh pedagang tyempatan dan
istana kuil agung mazhab Tanah Suci Benar.
49

Perdagangan

3.

Orang Jepun mengimport barangan tropika dari Negara

kebenuaan China yang pada asalnya dari Asia Tenggara dan
India serta barangan pembuatan dari China seperti sutera,
porselin, buku, manuskrip, lukisan dan barangan tembaga.

Selain barangan tembaga, Jepun juga mengimport bahan

mentah dari China. Antaranya, sulfur, papan, emas, mutiara,
merkuri, dan ibu mutiara. Tetapi menjelang abad ke-15 dan ke16, Jepun mengeksport sejumlah barangan siap ke China dan
Negara-negara lain. Antara barangan utama termasuklah
pedang, kipas berlipat, dam pemidang. Kipas berlipat dan
pemidang mendapat permintaan yang tinggi di China.

Hubungan perdagangan juga diadakan dengan pedagang

Portugal abad ke-16. Menjelang tahun 1550, didapati ramai
pedagang Portugal telah memasuki Jepun dan menjalani
aktiviti perdagangan. Pada masa yang sama. Jepun mula
menerima teknologi Barat seperti teknologi kapal, teknik
perang, persenjataan seperti senapang dan meriam, kesenian,
dan penyabaran agama Kristian.

Pemerintah Hideyoshi turut member keistimewaan kepada

William Adams, seorang rakyat British yang mempunyai
kepakaran dalam bidang perkapalan. Hideyoshi turut
mengutamakan pembinaan senjata seperti senapang dan
meriam dalam persaingan politiknya yang sedang berlangsung
dalam kalangan daimyo. Pada tahun 1558. Penggunaan
senjata buat pertama kalinya telah digunakan di Jepun dan
pada tahun 1570-an, pasukan penembak Jepun dibentuk.

KESIMPULAN

Perkembangan ekonomi feudalisme yang dialami masyarakat

feudalisme di Jepun wajar dicontohi oleh Negara-negara lain
pada ketika itu. Perubahan pemikiran pemerintah telah
menyebabkan pemodenan berlaku dalam pemerintahan dan
kegiatan ekonomi demi bersaing dengan kuasa Barat dan
mempertahankan kedaulatan Negara.

Perkembangan ini juga telah membawa kepada aktiviti

penerokaan dan penjelajahan yang menyumbang kepada
perkembangan perluasan penjajahan dan pengumpulan
kekayaan.

50

Bincangkan
faktor-faktor
yang
mendorong
Amerika Syarikat pada abad ke 18 dan 19.

perkembangan

BI
L
1.

KANDUNGAN

2.

ISI ISI
Kekayaan sumber asli

Amerika Syarikat merupakan negara yang mempunyai

kekayaan sumber alam seperti arang batu, besi, keluli dan
minyak. Menjelang tahun 1913, Amerika Syarikat menjadi
pengeluar arang batu utama di dunia. Kekayaan sumber asli
mendorong perkembangan kapitalisme di Amerika Syarikat.

kapitalisme
CATATAN

PENDAHULUAN

Menjelang pertengahan abad ke-19, sistem ekonomi

kapitalisme berkembang pesat di Amerika Syarikat.
Perkembangan sistem ekonomi ini menyebabkan berlaku
pertumbuhan pesat dalam sektor perindustrian. Terdapat
beberapa faktor yang mendorong perkembangan ekonomi
kapitalisme di Amerika Syarikat.

Tenaga buruh yang ramai

Amerika Syarikat juga mempunyai bekalan tenaga buruh yang

ramai. Tenaga buruh yang ramai merangsang pertumbuhan
sektor perindustrian di Amerika Syarikat.. Bekalan tenaga
buruh yang ramai menyediakan permintaan untuk hasil
keluaran negara.
Imigrasi buruh

Kehadiran buruh luar dan perpindahan buruh dalam negara

menyediakan
bekalan
tenaga
buruh
yang
mencukupi..Undang-undang Buruh Kontrak menggalakkan
kedatangan buruh ke Amerika Syarikat. Perkembangan ini
menyebabkan kemasukan ramai buruh dari China untuk
bekerja dalam industri pembinaan landasan kereta api.
Kemajuan teknologi

Kemajuan dalam bidang teknologi menyebabkan muncul

banyak ciptaan baharu di Amerika Syarikat.Perkembangan ini
menyebabkan uncul pencipta-pencipta terkenal di Amerika
Syarikat.Antara pencipta yang terkenal ialah Thomas Alva
Edison (elektrik), Henry Ford (kereta) dan Graham Bell
(telefon). Pada tahun 1900, syarikat pengeluar kereta di
Amerika Syarikat mengeluarkan 40 000 buah kereta.
Teknik pemasaran
51

di

Perkembangan kapitalisme didorong oleh perkembangan

teknik pemasaran baru di Amerika Syarikat. Syarikat
penghantaran melalui pos seperti Roebuck and Company dan
Montgomery Ward telah ditubuhkan.Teknik pemasaran baru
diperkenalkan kerana kemajuan dalam sistem pos dan jalan
kereta
api.Perkembangan
teknik
pemasaran
baru
menyebabkan barangan dapat dihantar dengan cepat.

Kemunculan gedung perniagaan besar

Selain itu, muncul gedung-gedung perniagaan besar yang

menawarkan pelbagai jenis barangan dan perkhidmatan di
bawah satu bumbung. Antara gedung perniagaan yang
terkenal di Amerika Syarikat ialah Macy, Filene dan Marshall
Field.
Sistem pengiklanan

Dalam pada itu, muncul sistem pengiklanan untuk

mempromosikan barangan yang dihasilkan oleh industri.
Agensi pengiklanan yang terawal di Amerika Syarikat
ditubuhkan oleh Francis Wayland Oyer.Ekspo perdagangan
juga diadakan untuk memasarkan barangan yang dihasilkan
oleh kilang. Dalam ekspo perdagangan banyak barangan
baharu diperkenalkan kepada pengguna.
Pengangkutan jalan air

Sungai merupakan jalan pengangkutan utama untuk

menggerakkan
barangan.
Pengenalan
kapal
wap
merancakkan perkembangan ekonomi Amerika Syarikat. Pada
tahun 1807, kapal wap Robert Fulton melakukan pelayaran
pertama di Sungai Hudson. Kapal wap mengangkut barangan
dan manusia dengan cepat dan cekap.
Pembinaan terusan

Terusan muncul sebagai kaedah pengangkutan utama

kepada penduduk Amerika Syarikat.Terusan didapati lebih
cekap untuk menggerakkan barangan berat berbanding
dengan jalan raya. Antara terusan terkemuka di Amerika
Syarikat ialah Terusan Erie di New York.
3.

KESIMPULAN

Faktor-faktor tersebut mendorong perkembangan ekonomi

kapitalisme di Amerika Syarikat. Kegiatan ekonomi kapitalisme
menyebabkan
perkembangan
pesat
dalam
sektor
perindustrian di negara tersebut.

52

3.1.2 PERKEMBANGAN EKONOMI

Bincangkan faktor-faktor perkembangan perdagangan di Portugal pada abad ke-16 hingga 18.
BIL
1.

2.

KANDUNGAN
PENDAHULUAN
Abad ke-15 dan 16 Portugal menjadi negara penjelajah dan pelayar ulung
merintis jalan ke timur.
Membentuk jaringan perdagangan dan membina empayar yg luas.
Portugal kemudian menunjukkan perkembangan pesat dalam perdagangan
pada abad ke-16 hingga 18.
ISI-ISI
(Faktor-faktor Perkembangan Perdagangan Portugal
i) Peranan Pemerintah
Lahirnya pemimpin yang berkaliber berjaya mengekalkan kestabilan politik
Mewujudkan keamanan dan kemakmuran
Menggalakkan kegiatan penjelajahan
Meneroka bidang perdagangan dan perkapalan
Membantu perkembangan perdagangan Portugal
ii) Peranan Putera Henry
Menubuhkan Akademi Laut dan memberikan galakan kepada pelayar
Melahirkan tokoh pelayar (Bartholomew Diaz dan Vasco Da Gama)
Membantu kepada perkembangan pelayaran dan penerokaan
Meneroka kawasan-kawasan baru dan membina empayar yang besar:
Amerika Selatan, Afrika, Asia dan Australia.
Menguasai pelabuhan, bahan mentah dan pasaran
Sumbangan yang besar kepada perkembangan perdagangan Portugal
iii) Penemuan Baharu
Penemuan baru dalam bidang pelayaran
Rreka bentuk kapal yang kuat dan berupaya mengharungi lautan (Cravel)
Penemuan peta dan kompas
Membantu aktiviti pelayaran dan penerokaan
Menyumbang kepada perkembangan perdagangan Portugal.
iv) Kesan Perang Salib
Persaingan islam dan Kristian
Portugal terpaksa mendapatkan bekalan bahan mentahnya sendiri
Tidak boleh bergantung kepada pedagang-pedagang Islam
Pertembungan budaya Islam dan Kristian
53

CATATAN

Portugal banyak mempelajari bidang pelayaran Islam

Sumbangan besar dalam bidang pelayaran dan penerokaan.
Membawa kepada perdagangan Portugal.

v) Kemunculan Tokoh-tokoh Pelayaran

Diego Cam menjelajah 1400 batu sepanjang pantai barat Afrika.
Bartholomew Diaz mengelilngi Tanjung Pengharapan
Vasco Da Gama Melepasi Tanjung Pengharapan dan Pantai Timur Afrika.
Alfonso de Albuquerque dan Lopez de Sequire menjelajah hunga ke India dan
Asia Tenggara.
Menguasai rantaian pelabuhan antarabangsa seperti Goa dan Melaka.
Menguasai pasaran rempah di kepulauan rempah.
Meningkatkan kepesatan kegiatan perdagangan Portugal.
3.

KESIMPULAN
Bidang pelayaran dan penerokaan menjadikan Portugal sebagai kuasa
penjelajah dan penjajah.
Memberi kesan yang besar dalam perkembangan perdagangan Portugal

Catatan :
Bincangkan perubahan orientasi kegiatan dan kemajuan perdagangan dan perniagaan
Belanda pada abad ke-16 hingga 18.
BIL
1.

KANDUNGAN
PENDAHULUAN
Abad ke-16 hingga abad ke-18, Belanda muncul sebagai kuasa ekonomi
[perdagangan dan perniagaan] di Eropah.
Belanda menjadi pusat perdagangan terpenting di Eropah dan menjadi
perantara antara pedagang timur dengan Eropah.

2.

ISI-ISI
Faktor perubahan orientasi dan kemajuan perdagangan dan perniagaan
Belanda
i) Kuasa Perkapalan Yang Maju
Belanda muncul sebagai kuasa perkapalan yang maju
Teknologi perkapalan yang maju pada abad ke-17
Teknologi pembinaan kapal lebih besar dan tahan untuk belayar di
lautan
Dapat membawa muatan dengan lebih banyak dan selamat
54

CATATAN

Kapal-kapal dagang Belanda menghantar barangan hingga ke Sepanyol,

Portugal dan Amerika.
ii) Peranan Pelabuhan
Pelabuhan sebagai pusat pengedaran barangan di Eropah
Pusat pertukaran barangan Eropah dan Asia
Antwerp menjadi pelabuhan utama Belanda.
Amsterdam berkembang selepas kemerosotan Anstwerp
Belanda mencari pasaran sendiri
Tanpa mengharapkan pelabuhan Sepanyol dan Portugal
Pelabuhan sebagai penjana perubahan orientasi dan perkembangan
perdagangan dan perniagaan

iii) Bekalan Tenaga Buruh

Tenaga buruh yang murah dan ramai
Berkhidmat dalam kegiatan perdagangan dan perniagaan
Migrasi tenaga mahir, golongan kapitalis, guru, ahli perniagaan. dan
pertukangan
Menjadi penggerak ekonomi Belanda
Menyuntik kepada perkembangan perdagangan dan perniagaan
iv) Kemunculan Industri Pembuatan
Penghasilan barangan tekstil dan kertas
Barangan dihasilkan daripada bahan yang diimport
Barangan yang dihasilkan akan dieksport semula
Menyumbang perubahan dan kemajuan perdagangan dan perniagaan
Belanda
v) Kedudukan Yang Strategik
Belanda terletak di tengah-tengah laluan perdagangan yang
menghubungkan timur laut dan barat daya di Eropah.
Menjadi pusat pengedaran barang dagangan di benua Eropah.
vi) Perkembangan Ekonomi Tempatan
Kemudahan perbankan untuk modal dan pinjaman
Insuran maritime menanggung risiko kegiatan penghantaran barangan
Keseragaman penggunaan mata wang
Membantu dalam perubahan orientasi dan perkembangan perdagangan
dan perniagaan Belanda.

55

vii) Peranan Syarikat Perdagangan

Syarikat Hindia Timur Belanda [SHTB]
: SHTB berperanan mengendalikan bursa saham.
: berjaya memonopoli perdagangan di Asia [perdagangan teh, kopi dan
rempah ratus.
Syarikat Hindia Barat Belanda [WIC]
: mempelopori dan mendominasi perdagangan dengan negara2 Eropah .
: menjalin hubungan perdagangan dengan Jepun dan China.
: 1680, Belanda berjaya menguasai sebahagian besar perdagangan
dengan
negeri2 di Utara Amerika.
Sumbangan yang besar dalam perubahan orientasi kegiatan dan kemajuan
perdagangan di Belanda.
3.

KESIMPULAN
Perkembangan yang berlaku telah menyebabkan perubahan orientasi dan
kemajuan dalam bidang perdagangan dan perniagaan di Belanda.

Catatan :
Huraikan perubahan yang berlaku dalam bidang pertanian di England pada abad ke-17
hingga 18.
BIL
1.

2.

KANDUNGAN
PENDAHULUAN
England pada awalnya merupakan negara pertanian.
Pada peringkat awal, petani di England masih menggunakan cara lama
Sistem tanah terbuka [tanah dibahagikan kepada 3 bidang dengan lajur yang
memanjang di setiap bidang] dan penggunaan najis binatang.
Abad ke-17 hingga 18 berlaku perubahan dalam perkembangan bidang
pertanian di England.
ISI-ISI
Perubahan dalam Bidang Pertanian di England
i) Akta Pemagaran Tanah
Penggunaan sistem tanaman berpagar
Menggantikan sistem tanah lapang / terbuka
Memberi impak yang besar terutama sekali kepada golongan petani di desa.
Perubahan pemilikan tanah
Tuan-tuan tanah yang kaya membeli tanah-tanah awam
Membentuk ladang persendirian yang luas.
Aktiviti pertanian dijalankan secara besar-besaran
ii) Kaedah Pertanian Baru
Sistem Tanaman Bergilir oleh Vicount Townshend
: pengenalan tanaman baru
56

CATATAN

: kentang, jagung, tanaman berakar (parsnips,Swedes,mangolds) dan lobak

(turnip)
Di samping gandum dan barli
Penggunaan tanah sepanjang tahun
Mengekalkan kesuburan tanah
Meningkatkan produktiviti tanaman
iii) Sistem Pertanian Campur
Di kawasan hawa sederhana sejuk seperti di England, pertanian campur
dijalankan.
Tanaman bijiran dan ubi kentang ditanam.
Ternakan lembu dan biri-biri.dalam kawasan pertanian yang sama
Mengatasi masalah bekalan makanan ternakan
Daging dan bulu biri-biri dibuat pakaian
Najis binatang sebagai baja
iv) Kaedah Penternakan Baru
Teknik pembesaran ternakan oleh Robert Blakewell
Kacukan baka biri-biri bagi mendapatkan baka biri-biri yang terbaik
Mempercepatkan pembesaran
Baka biri-biri : Leicestershire
Meningkatkan bekalan daging, susu dan bulu

v) Ciptaan Baru
Untuk meningkatkan pengeluaran
Sumbangan Jethro Tull (menggali dan menugal)
: ahli sains pertanian Inggeris
: jentera penggali dan penabur benih memudahkan petani gali dan tabur
benih
: tanaman mengikut jarak yang seragam
Konsep tanaman fodder kekacang
: menanam makanan haiwan di tanah terbiar.
: mengembalikan kesuburan tanah
: bekalan makanan binatang
Baja kimia di samping baja asli daripada najis binatang.
Bajak tiga segi, alat mengetam, alat menumbuk bijirin
Jentera berkuasa wap
vi) Sumbangan Coke of Holkham
Tebus guna tanah
: menjadikan tanah berpasir sebagai kawasan
pertanian yang subur untuk tanaman gandum
Sistem Pengurusan Ladang
: paling moden
57

: pemajakan tanah jangka masa panjang

: memberikan lebih masa kepada pemajak
: membuat perancangan untuk membaiki sistem pertanian
: perkembangan sistem pertanian ladang
3.

KESIMPULAN
Perubahan yang berlaku membantu perkembangan pertanian di England

Catatan

Bincangkan perubahan orientasi kegiatan dan kemajuan dalam bidang perindustrian di

Jerman pada abad ke-19 hingga 20.
BIL
1.

2.

KANDUNGAN
PENDAHULUAN
Sebelum 1850, perkembangan ekonomi di Jerman berkembang perlahan.
: Negara Jerman belum bersatu
: Kekurangan kepakaran dan teknologi
Penyatuan Jerman pada tahun 1871 membawa kepada kepesatan ekonomi
Jerman.
Berlaku perubahan orientasi kegiatan dan kemajuan perindustrian di Jerman
ISI-ISI
58

CATATAN

Perkembangan Perindustrian di Jerman

i) Penyatuan Jerman
Penyatuan Jerman pada tahun 1871 oleh Otto Von Bismark
Pengukuhan negara bangsa Jerman yang bersatu dan kuat
Wujudnya kestabilan politik, kemajuan ekonomi, sistem pengangkutan
dan perhubungan
Asas kepada pertumbuhan perindustrian di Jerman
ii) Penubuhan Kesatuan Kredit dan Bank
Bantuan kewangan kepada pengusaha industrI
Modal yang cukup kepada pengusaha-pengusaha industrI
Juga membantu dalam penggabungan perniagaan dan membangunkan
sistem
pengangkutan
: Deutsche Bank (1870)
iii) Penghapusan sistem guild
Persatuan pedagang yang membantu sesama sendiri
Terhad di bandar-bandar tertentu
Menjalankan kegiatan monopoli dalam ekonomi
Sebelum penyatuan Jerman, seseorang yang ingin terlibat dalam
industry perlu
mempunyai pengalaman beberapa tahun dalam guild
Menghalang perkembangan perindustrian
Tahun 1811 kerajaan menghapuskan monopoli dan keistimewaan guild
Membuka ruang kepada perkembangan perindustrian Jerman.
iv) Kemajuan industri arang batu dan besi
Perlombongan arang batu dan bijih besi berkembang pesat.
Banyak bertumpu di Saxony dan Silesia.
Syarikat Krupp merupakan pelopor pengeluar besi di Jerman.
Pengeluaran besi di Jerman berkualiti tinggi
Ciptaan Siemens dan Martin membawa kepada peningkatan pengeluaran
keluli.
Banyak digunakan dalam sektor pembinaan kereta api.
v) Campur tangan kerajaan
Selepas tahun 1878, kerajaan memberi perlindungan kepada sektor
perindustrian
Penubuhan sekolah dan universiti
Berkaitan bidang pertanian dan perindustrian
Berkembangnya aktiviti penyelidikan dan inovasi baru
Melibatkan bidang pertanian dan industry (kimia dan elektrik)
Kerajaan juga menyediakan perkhidmatan keretapi yang murah.
59

vi) Pertambahan penduduk

Kesan perpindahan penduduk luar bandar ke bandar
Terutamanya selepas penyatuan Jerman
Perkembangan bandar-bandar baru dengan tenaga buruh yang ramai
Tahun 1871 terdapat 8 buah Bandar penting dengan penduduk
mencecah 100 ribu orang

vii) Penubuhan kartel

Persatuan yang berperanan menyelaraskan pengurusan industri
Mengawal bekalan barangan dan harga
Mengadakan perjanjian bagi menentukan harga di pasaran
Menjamin keuntungan dalam industry
Membantu perkembangan perindustrian Jerman
3.

KESIMPULAN
Kepesatan ekonomi di Jerman mendorong kepada perkembangan
perindustrian di negara tersebut.
Banyak kilang dibina dan inovasi baru dicipta di Jerman.
Membolehkannya menyaingi Britain sebagai negara industri di Eropah.

Catatan :

Bincangkan faktor-faktor perkembangan perindustrian di Jepun pada abad ke-19 hingga 20.
BIL
1.

KANDUNGAN
PENDAHULUAN
Jepun mulanya mengamalkan dasar tutup pintu [sakoku] / dasar pemencilan.
Perjanjian Kanagawa[Konvensyen Kanagawa] - 1854
Peralihan era keshogunan [sistem feudal] kepada era kerajaan Meiji (1868 1912)
Bermulanya zaman Pemulihan Meiji @ Pembaharuan Meiji.
Mempercepatkan proses pemulihan dan perindustrian di Jepun.

2.

ISI-ISI
Faktor Perkembangan Perindustrian di Jepun
60

CATATAN

i) Dasar Kerajaan Meiji

Pemodenan Jepun melalui sistem pemerintahan ala barat
Meniru sistem / teknologi barat
Penubuhan institusi kewangan
Perkembangan sektor swasta
Pendidikan barat melahirkan cendiakawan Jepun
Sumbangan yang besar dalam bantuan modal dan latihan dalam
perindustrian
Melahirkan golongan pakar dan khidmat nasihat
ii) Kemajuan Dalam Pengangkutan
Kemajuan politik dan ekonomi Jepun di bawah pemerintahan Meiji
Menggunakan teknologi barat
Kemajuan insfrastruktur
Jalan kereta api menghubungkan empat pulau utama.
Membantu kepada perkembangan perindustrian di Jepun
iii) Perkembangan Sektor Pertanian
Penghantaran pelajar jurusan pendidikan ke luar negara
Khidmat pakar pertanian asing / barat
Mengimpot benih-benih baru dalam pertanian
Penggunaan jentera dan baja kimia
Kemajuan sistem pengairan
Perkembangan kegiatan pertanian komersil
Membekalkan bahan mentah untuk industri
Melahirkan golongan kaya yang melabur dalam industri
Perkembangan sektor pembuatan sekaligus memacu perkembangan sektor
perindustrian.
iii) Perkembangan Perindustrian
Peralihan daripada sektor pertanian (sector pertanian masih dikekalkan)
Kepada sektor pembuatan, pembinaan dan perlombongan
Industri yang berasaskan kepada pengeluaran pembuatan dan organisasi
Keluaran pertanian (sutera dan the) sebagai asas industry Jepun
Menjana produktiviti yang lebih tinggi
Perkembangan kegiatan perindustrian di Jepun
Industri pertahanan, tekstil, perlombongan dan perkapalan.
iv) Kemajuan Telegraf
Memudahkan kemajuan dan komunikasi
Komunikasi antara syarikat-syarikat industri
Memudahkan hubungan dengan pembekal bahan mentah dan pasaran
Memudahkan urusan bank, kewangan dan modal
Membantu perkembangan perindustrian
61

v) Dasar Kewangan Jepun

Dasar kewangan yang teratur
Berdasarkan sistem kewangan barat (Amerika Syarikat)
Pengenalan sistem matawang, bank negara / bank pusat Jepun
Membantu perkembangan perindustrian
vi) Kemunculan Syarikat-syarikat Besar
Perkembangan bidang pelaburan
Menggalakkan pelaburan besar sektor awam dan swasta
Pelaburan alam bidang insfrastruktur dan industri
: kilang sutera, simen, besi dan senjata
Perkembangan syarikat-syarikat besar Mitsui, Mitsubishi dan Kawasaki.
vii) Peranan Pemerintahan Keshogunan Tokogawa
Menyediakan kemudahan prasarana
Melaksanakan proes pembandaran
Pembinaan jalanraya
viii) Kekuatan Ketenteraan Jepun
Membentuk angkatan ketenteraan moden
Dasar perluasan wilayah
Pengumpulan bekalan bahan mentah dan kawasan pasaran baru
3.

KESIMPULAN
Kemajuan perindustria mengubahn ekonomi Jepun daripada pertanian
kepada perindustrian.
Menyaksikan Jepun muncul sebagai negara yang termaju ekonominya di
rantau Asia Timur.

Catatan :

3.2.1 PERKEMBANGAN ILMU

Sejauh manakah zaman pencerahan pada abad ke-18 masihi membawa perubahan
landskap politik, ekonomi, dan sosial di Eropah?

62

BIL
1

KANDUNGAN

CATATAN

PENDAHULUAN
Zaman Pencerahan atau enlightenment merupakan satu zaman yang
berlaku di Eropah selepas Renaisans dan Reformation, iaitu sekitar
kurun ke-17 hingga ke-18. Zaman ini mendukung gerakan pemikiran
dan kepercayaan yang berkaitan dengan konsep-konsep ketuhanan,
alam, manusia dan sebab musabab.

Lantaran itu zaman ini

dikatakan telah melahirkan masyarakat Eropah yang lebih terbuka

berdasarkan konsep toleransi, kebebasan, perlembagaan, dan tidak
lagi dikongkong oleh gereja. Zaman Pencerahan telah meninggalkan
kesan yang bukan sedikit terhadap

politik, ekonomi, dan sosial

masyarakat khususnya di Eropah.

2

ISI-ISI
A.

Politik

1. Muncul raja-raja enlightened despot

Zaman pencerahan menyaksikan kemunculan raja-raja yang

dikenali sebagai

enlightened despot seperti Frederick the

Great dari Prussia, Joseph II dari Austria, dan Peter the Great
dari Rusia.

Raja-raja ini memerintah dengan penuh kesedaran dan

menggunakan kuasa politik

untuk membaiki taraf hidup

manusia.
2. Pemusatan kuasa

Ahli-ahli politik pada zaman tersebut memberi perhatian

terhadap pemusatan kuasa oleh pemerintah.

Raja-raja

melaksanakan

pemusatan

kuasa

dengan

menghapuskan keistimewaan yang dinikmati oleh provinsi.

63

3. Pengukuhan kuasa raja

Dalam teori politik, mereka percaya bahawa kuasa ialah suatu

kepercayaan

daripada

masyarakat.

Suatu

doktrin

yang

menggalakkan penentangan radikal terhadap pemerintah

mutlak.

Pemerintah melihat negara sebagai entiti suci dan raja

memajukan negara tanpa batas.

4. Pembaharuan sistem pentadbiran

Para

pemerintah

mengambil

langkah-langkah

untuk

melaksanakan pembaharuan. Contohnya, Raja Frederick

Agung mewujudkan perkhidmatan awam yang cekap dan
menyeragamkan undang-undang. Raja Joseph II pula telah
membebaskan golongan serf yang terikat di bawah sistem
feudal.

Raja-raja berusaha untuk menggantikan pegawai-pegawai

tradisi

dengan

birokrat

yang

terlatih

dan

bertindak

memodenkan jentera pentadbiran negara tanpa campur

tangan pemerintah.
5. Sistem perundangan

Zaman

Pencerahan

menyaksikan

kemunculan

reformasi

dalam bidang kehakiman.

Kod undang-undang yang seragam diperkenalkan berasaskan

prinsip yang rasional dan berperikemanusiaan.

Pemerintah

menolak

hukuman

berat

dan

penyeksaan

terhadap pesalah.

Undang-undang pada zaman ini berteraskan prinsip semua

warganegara adalah sama di sisi undang-undang.

B.

Ekonomi

1. Memajukan sektor pertanian

Kerajaan

mengambil

langkah-langkah

64

untuk

memajukan

sektor pertanian.

Contohnya

meluaskan

membersihkan

kawasan

kawasan

pertanian

dengan

berpaya,

membuka

kawasan

pertanian baharu dan berusaha memperkenalkan tanaman

serta kaedah pertanian baharu.
2. Penghapusan sistem serfdom

Para pemerintah turut mengambil langkah-langkah untuk

menghapuskan sistem serfdom kerana sistem perburuhan ini
tidak berperikemanusiaan dan tidak ekonomik.

Petani-petani dibenarkan meninggalkan manor dan melibatkan

diri dalam bidang industri di bandar.

3. Sektor perindustrian berkembang

Raja-raja mengambil langkah untuk membangunkan sektor

perindustrian.

Contohnya

menyediakan

kemudahan

infrastruktur seperti jalan raya, serta membangunkan sungai,

terusan dan pelabuhan.

Tindakan juga diambil untuk menghapuskan dasar dan sistem

yang

menghalang

pertumbuhan

industri.

Contohnya

menghapuskan sistem ekonomi merkantilisme, keistimewaan

provinsi dan imuniti bandar.
4. Perdagangan bebas berkembang

Pemerintah

juga

mengambil

langkah-langkah

untuk

menggalakkan sistem perdagangan bebas.

Sekatan kastam dalam negeri dikurangkan bagi merangsang

pertumbuhan perdagangan.

C.

Sosial

1. Perkembangan idea progresif

Pada Zaman Pencerahan, falsafah idea progresif amat

berpengaruh dalam masyarakat.

Masyarakat percaya kehidupan mereka akan menjadi lebih

65

baik berbanding dengan zaman nenek moyang mereka.

Idea ini menyumbang kepada kehidupan yang lebih baik untuk

generasi akan datang.

2. Kuasa gereja dikurangkan

Raja-raja mengambil langkah-langkah untuk mengurangkan

kuasa institusi gereja. Contohnya mengurangkan kuasa Pope
dalam hal pelantikan pegawai-pegawai institusi gereja.

Agen-agen dari Rom juga tidak dibenarkan melawat biara.

Institusi ini dihapuskan dan harta benda dirampas.

3. Sistem pendidikan dimodenkan

Pendidikan di peringkat universiti, sekolah menengah, dan

rendah diperluas dan dimodenkan.

Mata pelajaran praktikal dan kaedah moden disatukan untuk

melatih pegawai-pegawai awam.

KESIMPULAN
Kesimpulannya, zaman pencerahan ternyata meninggalkan kesan
yang amat mendalam dalam bidang politik, ekonomi dan sosial.
Perubahan-perubahan

ini

meletakkan

asas

bagi

kemunculan

masyarakat Eropah yang lebih terbuka pada abad ke-19 dan 20 sekali
gus melahirkan masyarakat

yang lebih progresif.

Perkembangan

ilmu pengetahuan yang merangkumi pelbagai bidang terbukti menjadi

asas kepada peningkatan dan pemantapan peradaban manusia
sejagat.

CATATAN :
Soalan ini memerlukan pelajar membuktikan bahawa zaman pencerahan yang berlaku
pada abad ke-18 telah membawa kesan ke atas lanskap politik, ekonomi dan sosial di
Eropah.

Cadangan jawapan ini juga boleh digunakan untuk menjawab soalan berbentuk
Bincangkan.

66

Bincangkan perubahan-perubahan yang berlaku dalam sistem pendidikan di Jerman dan

Perancis mulai abad ke-18.
BIL

KANDUNGAN

CATATAN

PENDAHULUAN
Perkembangan institusi pendidikan di Jerman pada abad ke-18 dan ke-19
adalah selaras dengan perkembangan politik semasa ketika itu.
Kekalahan Jerman kepada Perancis menyebabkan pemerintah Jerman
cuba membangunkan negaranya melalui pendidikan. Sementara di
perancis pula, meletusnya Revolusi 1789, menyaksikan perkembangan
sistem pendidikan awam di Perancis. Pemimpin-pemimpin revolusi yang
dipengaruhi idea demokrasi percaya pendidikan awam penting untuk
menentukan

kelangsungan

pemerintahan

republik.

Sekolah-sekolah

rendah didirikan di seluruh Perancis dan undang-undang yang mewajibkan

pendidikan rendah dalam kalangan kanak-kanak turut diwartakan.
Perkembangan ini membawa kepada perubahan-perubahan dalam sistem
pendidikan sama ada di Jerman mahupun di Perancis.
2

ISI-ISI.
A. Jerman
1. Dasar Pendidikan

Menjelang abad ke -18, pendidikan terletak di bawah penguasaan

gereja.

Semasa

pemerintahan

Raja

Frederick

II,

kerajaan

mengambil alih pentadbiran sekolah.

1763, Raja Frederick II mengumumkan persekolahan wajib untuk

semua kanak-kanak antara usia 5 hingga 14 tahun.

Akhir

abad

ke-18,

Lembaga

Sekolah

ditubuhkan

untuk

melancarkan kawalan pusat terhadap sekolah-sekolah menengah

tinggi di Prusia.

Abad ke-19, sistem pendidikan berada dibawah kawalan dan

penguasaan

kerajaan

sepenuhnya.

Menteri

Pendidikan

bertanggungjawab terhadap hal ehwal pendidikan dan dibantu

lembaga pengelola sekolah di peringkat wilayah dan daerah.
67

2. Institusi Pendidikan

Sekolah Rendah
Sekolah rendah dikenali sebagai Volksschulen yang terbuka
kepada semua lapisan penduduk Jerman. Kanak-kanak berumur 7
tahun diwajibkan mendaftar dan mengikuti pembelajaran di sekolah
rendah sehingga 14 tahun. Pengajian meliputi agama, membaca,
menulis, mengira, geografi, sejarah dan gimnastik. Menyebabkan
kadar buta huruf sangat rendah di Jerman.

Sekolah Menengah
Dua aliran iaitu sekolah gimnasium dan sekolah awam. Sekolah
gimnasium keutamaan kepada bahasa Latin dan Greek dan
bertujuan menyediakan pelajar untuk melanjutkan pelajaran ke
universiti. Sekolahawam pula menekankan bahasa Jerman,
Matematik, Sains Tabii dan bahasa2 moden bertujuan melahirkan
pelajar yang dapat menjalani kehidupan seharian dengan teratur.
Tempoh pengajian menengah selama 9 tahun dengan kadar yuran
sebanyak lima hingga 27 dollar.

Sekolah Teknik
Penekanan bidang teknologi sejajar usaha membangunkan sektor
perindustrian

dan

perdagangan.

Penekanan

kepada

mata

pelajaran teknikal menyebabkan lebih banyak politeknik dan

sekolah perdagangan ditubuhkan.

Universiti
Pengajian di universiti dibahagikan kepada 4 fakulti Teologi,
Undang-undang,

Perubatan,

Falsafah.

Pentadbiran

universiti

dikendalikan rector. Universiti Berlin merupakan yang tersohor dan

terbesar di Jerman dengan 200 professor dan 5 000 pelajar.
3. Latihan Perguruan

Semasa

pemerintahan

Raja

Frederick

William

I,

seorang

pesuruhjaya dilantik bagi membekalkan tenaga pengajar pelatih.

Raja Frederick turut merekrut guru-guru yang berwibawa untuk
berkhidmat di sekolah.
68

Pada tehun 1747, pusat latihan guru ditubuhkan di Berlin. Pusat

latihan guru juga ditubuhkan di wilayah-wilayah Jerman seperti
Austria, Saxe-Weimer, dan Saxony.

4. Bantuan Kewangan

Kerajaan memperuntukkan bantuan kewangan untuk menyediakan

kemudahan dan prasarana di sekolah.

Frederick William I telah memberikan sumbangan kewangan untuk

prasarana dan peralatan di sekolah.

50 000 thaler telah disumbangkan bagi membina bangunan

sekolah

serta

membaiki

bangunan

usang.

Baginda

turut

mengurniakan tanah yang luas untuk pembinaan sekolah.

5. Kurikulum

Kurikulum sekolah rendahmenekankan pembelajaran Sejarah,

Geografi dan Bahasa Jerman

Kurikulum sekolah menengah terdiri daripada bahasa Latin, Greek,

Jerman, Matematik, Sejarah, Geografi, Agama dan Sains.

Pendidikan di universiti menekankan pengkhususan dalam bidang

seperti Psikologi, Sejarah, Falsafah, Undang-undang, Anatomi,
Kimia dan Fizik.

B. Perancis
1. Dasar Pendidikan

Abad ke-18 dan ke-19, dasar pendidikan Perancis mengalami perubahan dan
perkembangan mengikut ideologi pemerintah.

Di bawah pemerintahan Napoleon, beliau telah memperkenalkan pendidikan yang

seragam dan menyeluruh serta menyatukan institusi pendidikan di bawah badan
induk dikenali Universiti Perancis.

Selepas zaman Napoleon, sistem pendidikan dikuasai oleh gereja. Selepas Revolusi
1830, pendidikan dibebaskan daripada kongkongan gereja dan diletakkan di bawah
69

penguasaan kerajaan. Melahirkan sistem pendidikan kebangsaan yang seragam di

seluruh Perancis.
2. Institusi Pendidikan

Sekolah Rendah
Undang-undang 1795 setiap komuniti perlu menyediakan
bangunan dan kemudahan termasuk rumah guru. Kebanyakan
sekolah rendah dikendalikan guru2 dan pihak gereja. Kerajaan
tidak memberikan sebarang bantuan dan dana kepada sekolah
rendah.

Undang-undang

1833

mewajibkan

guru-guru

memperoleh sijil latihan perguruan bagi sekolah rendah.

Sekolah Menengah
Lyceum Kerajaan menyediakan kemudahan seperti bangunan
sekolah.

Majlis

Perbandaran

menyediakan

perabot

dan

kelengkapan. Dana diperoleh daripada kutipan yuran. Lyceum

diterajui ketua pentadbir dan dibantu penyelia pengajian.
Kolej awam Majlis Perbandaran menyediakan kolej-kolej awam.
Pengurusan kolej dikehendaki mendapat lesen daripada kerajaan.
Pengarah Pendidikan tanggungjawab menentukan mata pelajaran
yang diajar, peraturan pentadbiran, buku teks dan melantik
professor.

Sekolah Tinggi & Sekolah Teknik

Sekolah tinggi sekolah perubatan, sekolah sastera dan
perdagangan, sekolah teologi, sekolah undang-undang, sekolah
matematik, dan lain-lain.
Sekolah teknik Politeknik Paris, sekolah tinggi pengajian
perniagaan.

Universiti
Pentadbiran universiti diterajui ketua pentadbir dibantu Majlis
Universiti yang dianggotai 28 org. Majlis Universiti menjalankan
penyeliaan dan mengawal sistem pendidikan seluruh Perancis.

3. Latihan Perguruan

Pada tahun 1808, Napoleon menubuhkan pusat latihan guru.

70

Pada 1810, seramai 37 orang guru pelatih mendapat latihan di

sekolah ini. Pelajar akan menjalani kaedah dan latihan praktikal
pada tahun akhir sebelum mereka dilantik sebagai guru.

4. Bantuan Kewangan

Kerajaan memberi peruntukan sebanyak 50 000 franks untuk

menyediakan buku-buku sekolah dan memberi insentif kepada
guru2 sekolah rendah.

Pada tahun 1817, sebanyak

812 000 franks diperuntukkan

kepada 36 Lyceum di seluruh Perancis.

1847, 1.5 juta franks diberikan kepada 54 buah Lyceum.

5. Kurikulum

Kurikulum sekolah rendah terdiri daripada aktiviti membaca,

menulis dan mengira. Mata pelajaran seperti Sains, Sejarah,
Geografi dan Matematik turut diajar.

Di sekolah menengah pula merangkumi mata pelajaran bahasa

Kuno, Retorik, Logik, Erika, Matematik, Lukisan dan Sains.

Kurikulum peringkat universiti terdiri daripada pengajian Sastera,

Sains Perubatan, Undang-undang dan Teologi.

KESIMPULAN
Kesimpulannya, pendidikan di Jerman bertujuan memberikan peluang
kepada individu mendapat pendidikan. Bidang ini berkembang disebabkan
bukan sahaja peranan kerajaan secara langsung bahkan mendapat
kerjasama pihak swasta di samping penetapan standard kualiti yang
tinggi. Di Perancis pula, Dasar pendidikan Perancis mengalami perubahan
seiring dengan kehendak pemerintah. Sistem pendidikan yang memberi
penekanan kepada teologi turut berubah kepada sistem pendidikan yang
memberikan pengetahuan dan kemahiran kepada rakyat.

CATATAN :
Cadangan jawapan ini juga sesuai untuk soalan perbandingan sistem pendidikan antara
Jerman dan Perancis
71

Bincangkan sebab-sebab berlakunya Gerakan Pencerahan di Eropah pada abad ke-19.

BIL
1

KANDUNGAN

CATATAN

PENDAHULUAN
Zaman

Pencerahan

zamanEnlightenment

atau

dikenali

juga

dengan

merupakan suatu era yang membawa

perubahan pemikiran dalam kalangan masyarakat di Eropah

Barat. Zaman pencerahan juga bermaksud gerakan budaya
intelektual yang berlaku pada abad ke-18 di Eropah dan Amerika.
Dengan kata lain, zaman ini melahirkan masyarakat yang lebih
terbuka, bertoleransi dan pemikiran tidak dikongkong oleh pihak
tertentu.

Zaman

ini

dipercayai

berlaku

selepasGerakan

Renaissance dan Gerakan Reformation yang berlaku antara

tahun 1650 hingga 1700. Terdapat beberapa sebab yang
membawa kepada berlakunya Gerakan Pencerahan di Eropah
pada abad ke-19.

ISI-ISI.
1. Kemunculan ahli-ahli falsafah

Kemunculan

ahli-ahli

falsafah

yang

berusaha

membebaskan pemikiran masyarakat mitos, fantasi dan

kepercayaan bahawa kebenaran yang sebenarnya boleh
dicapai secara mistisisme.

Golongan-golongan ini menolak penerangaran teologi dan

72

pemerintahan dengan hak yang diberikan oleh Tuhan

(Devine Rightof Kings).

Ahli-ahli

falsafah

ini

dengan

berani

menentang

kepercayaan kolot, sebaliknya menekankan rasionalistik

dan sains bagi mencapai kehidupan yang sempurna dan
bebas daripada prejudis serta kepercayaan karut.
2. Pengaruh zaman Renaissance

Pengaruh zaman Renaissance telah melahirkan semangat

ingin tahu dan kritis.

Kesan daripada pengaruh ini, munculnya negara bangsa,

ciptaan dan inovasi serta kemajuan dalam bidang
kesenian.

Zaman ini telah melahirkan masyarakat yang berfikiran

terbuka dan bersedia menghadapi perubahan yang lebih
besar.

Di England, muncul John Locke, manakala di Perancis

muncul tokoh seperti Descartes.

3. Gerakan Reformasi

Gerakan Reformasi telah melahirkan pelbagai aliran

pemikiran dalam agama Kristian seperti Protestant,
Anglican dan Presbyterianisme.

Kemunculan

gerakan

ini

telah

mengubah

persepsi

terhadap institusi gereja dan ahli-ahlinya.

Pemusatan

kuasa

di

tangan

raja

bermakna

raja

mengambil alih peranan dan kekayaan institusi gereja

yang dilaburkan demi pembangunan England.
4. Kemunculan dan peranan golongan pertengahan.

Golongan yang dikenali sebagai borjuis ini bukan sahaja

73

memiliki kekayaan, malah mempunyai ilmu pengetahuan

dan berpandangan jauh.

Keinginan memperoleh idea dan maklumat membawa

kepada usaha-usaha pelayaran dan penjelajahan ke luar
negara.

Pengetahuan dan budaya orang asing telah membawa

perspektif baharu tentang kemanusiaan sejagat dan
memulakan cara pemikiran baharu yang berasaskan
empiris dan sebab musabab yang sekaligus meletakkan
asas untuk berkembangnya era Enlightenment.

KESIMPULAN
Kesimpulannya, munculnya era Enlightenment ini bukan sahaja
telah membangkitkan semula Eropah, namun ia telah membawa
kepada berlakunya Revolusi Intelektual. Perubahan besar yang
berlaku selepas terjadinya revolusi pertanian sekaligus telah
mencetuskan perubahan minda dan sikap masyarakat Eropah.
Dengan tersebarnya idea-ideaini, ia telah membuatkan Idea of
Progressdikatakan menjadi ciri-ciri dominantamadun Eropah
sehingga abad ke-20.

3.2.2 SUMBANGAN TOKOH

Bincangkan sumbangan adam smith (1723-1790) terhadap perkembangan pemikiran
ekonomi di eropah.

BIL
1

KANDUNGAN
PENDAHULUAN

CATATAN

Adam Smith merupakan pakar ekonomi dan ahli falsafah berpengaruh

74

dari Scotland. Merupakan anak kepada pasangan Margaret Douglas

dan Adam Smith. Beliau lahir di

Kirkcadly, Fife, Scotland dan

dibabtiskan pada 5 Jun 1723. Selepas enam bulan, ayahnya

meninggal dunia. Beliau mendapat galakan daripada ibunya untuk
belajar bahasa Latin, Matematik, Sejarah, dan Penulisan di Burgh
School of Kirkcadly. Beliau memasuki Universiti Glasgow dan
mempelajari Falsafah Moral semasa berumur 14 tahun. Pada tahun
1740 hingga 1746, beliau memasuki Kolej Balliol, Universiti Oxford.
Kemudian beliau mendapat anugerah gelaran Profesor pada tahun
1751 dan pada tahun 1762 mendapat gelaran Doktor Undangundang, kedua-duanya di Universiti Glasgow. Karyanya yang bertajuk
The Wealth of Nation (1776) telah menyebabkan beliau terkenal.
Adam

Smith

telah

memberi

sumbangan

yang

besar

dalam

perkembangan pemikiran ekonomi di Eropah.

ISI-ISI
Sumbangan Adam Smith
1. Idea perdagangan bebas.

Adam Smith merupakan seorang pelopor idea perdagangan

bebas.

Dalam karyanya The Wealth of Nation (1776), beliau telah

mencetuskan idea tentang perdagangan bebas (laissez-faire).

Menurut beliau, kerajaan tidak harus campur tangan dalam hal

ehwal ekonomi dan perdagangan. Koloni diberikan kebebasan
untuk menjalankan aktiviti mengikut pilihan sendiri supaya
dapat berkembang pesat.

Perdagangan dan ekonomi berkembang melalui institusi yang

dikenali sebagai School of Political Economy di England. Idea
perdagangan bebas yang disebarkan oleh beliau mendapat
perhatian ahli-ahli ekonomi seperti Ricardo dan Thomas
Maltus.
75

Pada pendapat ketiga-tiga tokoh tersebut, kerajaan tidak

seharusnya campur tangan dalam urusan ekonomi dan
memberikan kepercayaan bahawa ekonomi akan berfungsi
dengan lebih cekap dan memaksimumkan kebajikan umum.

2. Mengkritik dasar merkantalisme.

Beliau

mengkritik

dasar

ekonomi

merkantalisme

yang

diamalkan oleh negara bangsa di Eropah.

Beliau menolak tindakan yang dilakukan oleh negara bangsa

untuk mengawal tanah jajahan.

Tindakan untuk mengawal tanah jajahan secara politik akan

menambahkan beban negara induk dari segi kewangan.

3. Faedah mutlak.

Beliau menganjurkan teori yang dikenali sebagai faedah

mutlak.

Menurut beliau, adalah tidak praktikal bagi sesebuah negara

mengeluarkan barangan yang mempunyai kuasa mutlak.

Beliau berpendapat, faedah mutlak juga boleh disebabkan

oleh faktor iklim dan struktur tanah.

4. Pengkhususan antarabangsa.

Adam Smith berpendapat bahawa perdagangan bebas akan

meluaskan pasaran dan pembahagian kerja.

Perkembangan ini akan menyebabkan lebihan hasil dapat

dipasarkan ke luar negara.

Perkembangan ini menunjukkan pengkhus antarabangsa

menjadi sebahagian daripada proses kemajuan sesebuah
negara.

5. Meningkatkan pendapatan.

Adam Smith berpendapat bahawa perdagangan bebas akan

menambahkan sumber pendapatan sesebuah negara.

Menurut beliau, perdagangan bebas akan mengurangkan kos

pengeluaran dan menyebabkan pengaliran modal ke sektor
76

yang produktif.
6. Nilai dan pengelasan masyarakat.

Adam Smith turut mengemukakan pandangan mengenai nilai

dan pengelasan masyarakat dalam karya tersebut.

Menurut beliau, nilai merujuk kepada kuasa untuk membeli

barangan lain.

Masyarakat dikelaskan kepada tiga, iaitu mereka yang hidup

dengan memperoleh sewa, upah dan untung.

Pandangan

yang

dikemukakan

oleh

Adam

Smith

menyelesaikan masalah yang dihadapi oleh England. Malah,

idea yang dikemukakan oleh beliau dalam bidang ekonomi
diterima dan diamalkan oleh Negara-negara lain di seluruh
Eropah.
3

KESIMPULAN
Kesimpulannya, hasil perjuangan pemikir ekonomi membawa kepada
pemindaan atau pemansuhan banyak undang-undang yang menyekat
kebebasan perdagangan. Begitu juga fahaman kapitalisme yang
diketengahkan oleh Adam Smith yang berlaku dan dipraktikkan di
England

menggambarkan

setiap

individu

berlumba-lumba

memanfaatkan modal dan teknologi serta inovasi yang berlaku bagi

memperoleh keuntungan secara maksimum.

Huraikan sumbangan Jean Jacques Rousseau dalam perkembangan intelektual di

Eropah pada abad ke-18.
BIL
1

KANDUNGAN
PENDAHULUAN
77

CATATAN

Latar belakang era Enlightment iaitu gerakan budaya intelektual

yang berusaha untuk menggembleng kuasa mereformasikan
masyarakat dan pengetahuan. Kemunculan tokoh Enlightment
seperti Rousseau yang dilahirkan di Geneva pada 1712 dan
mempelajari sastera purba Greek dan Rom. Beketurunan Swiss
Protestan dari kelas bawah. Dibesarkan bapanya setelah ibunya
meninggal dunia selepas beberapa hari melahirkannya. Ketika
usia 40 tahun, beliau terlibat dalam bidang penulisan dan
karyanya telah menjadikan beliau tokoh yang terkenal. Jean
Jacques Rousseau memberikan sumbangan yang besar dalam
perkembangan intelektual di Eropah pada abad ke-18.
2

ISI-ISI
Sumbangan Rousseau
1. Karya Emile

Rousseau menekankan pentingnya pendidikan awal

kepada

kanak-kanak

bagi

merangsang

pemikiran

mereka.

Menekankan perkara yang baik dan mampu memupuk

minat serta diikuti dengan aktiviti yang spontan.

Pengaruh

masyarakat

harus

dihindarkan

daripada

seseorang kanak-kanak supaya mereka boleh hidup

secara semula jadi dan membesar dengan bebas
daripada pengaruh negatif.

Ibu bapa dan guru harus peka dengan perkembangan

kanak-kanak

dan

diharapkan

dapat

menyediakan

pengalaman berdasarkan masa yang sesuai.

2. Karya The Social Contract

78

Membicarakan teori politik yang agak bertentangan

dengan sistem politik yang dipraktikkan oleh kerajaan
Perancis.

Mengharapkan akan wujud sebuah kerajaan yang

bertanggungjawab terhadap rakyat terutama dalam
aspek keselamatan dan kebajikan.

Rosseau berpandangan hubungan hubungan antara

kerajaan dengan rakyat ibarat suatu kontrak.

3. Karya Diccourse On The Origin Of Inequality

Menggambarkan
merosakkan

perkembangan

kebahagiaan

tamadun

semula

jadi

yang

kebebasan

manusia dengan mencipta ketidaksamaan dalam aspek

kekayaan, kekuasaan dan keistimewaan sosial.
4. Karya Diccourse On The Arts And Sciences

Membicarakan tentang aspek seni dan sains.

Berusaha menghubungkaitkan kedua-dua bidang ini

dengan aspek moral.

Kemajuan

bidang

seni

dan

sains

tidak

mampu

menyumbang kepada permurnian moral individu, sosial

dan perkembangan politik.

Amat

mengagumi

pemikiran

Bacon,

Newton

dan

mahukan masyarakat memberikan perhatian kepada

memperbaiki

tingkah

laku

dan

akhlak

berbanding

memajukan bidang sains dan seni.

3

KESIMPULAN
Kesimpulannya, idea-idea Rousseau melalui karyanya banyak
memberikan impak yang besar kepada masyarakat Eropah.
Mempengaruhi pemikiran tokoh-tokoh zaman seterusnya ke
arah pembentukan atau kemerdekaan Amerika Syarikat.

79

TEMA 4
4.1.1 REAKSI MASYARAKAT
Bincangkan proses dekolonisasi di China sehingga terbentuknya kerajaan komunis
BI
KANDUNGAN
CATATAN
L
1
Pendahuluan.
i. . Maksud dekolonisasi
-Dekolonisasi merujuk kepada proses pengembalian
kedaulatan sesebuah Negara
-Proses pembentukan Negara baru

ii. Tahap dekolonisasi di China

- Tahap menggulingkan Kerajaan Manchu
- Tahap kedua ke arah pembentukan negara
merdeka tanpa campur tangan asing
ISI -ISI
Dekolonisasi di China
i. Peranan Dr. Sun Yat Sen yang memimpin gerakan
revolusi
- Bertujuan menggulingkan kerajaan Manchu
- menghadapi saingan daripada Yuan Shi Kai
ii. Melalui Rundingan
- bersetuju membentuk republik China
-Yuan Shih Kai dilantik sebagai Presiden sementara
bagi menggantikan Dr. Sun Yat Sen
- Berjanji akan melepaskan jawatan apabila parlimen
China bersidang
iii. Pilihan raya bagi mengisi Dewan Rendah dan Dewan
Tertinggi China
-KMT telah memenangi banyak kerusi berbanding
parti Progresif yang pro Yuan Shih Kai
-Yuan Shih Kai bertindak membunuh pemimpin KMT
yang berpengaruh, menyingkirkan pemimpin KMT
dalam jawatan kerajaan serta mengharamkan parti
lawan tersebut
iv. Tindak balas pemimpin KMT
-melancarkan revolusi kali kedua namun menemui
jalan buntu
-Yuan Shih Kai berusaha menghidupkan semula
pemerintahan monarki namun tidak dapat
dilaksanakan sepenuhnya kerana beliau meninggal
80

dunia pada tahun 1916

v. Kekosongan politik
-Dr. Sun yan Sen mengharapkan sokongan kuasa
barat
-gagal yang menyebabkan beliau beralih arah ke rusia
-Hasil rundingan yang diadakan Parti Komunis China
telah bergabung dengan KMT, namun gabungan ini
tidak bertahan lama.
vi. Chang Kai Shek yang bersikap antikomunis
-bertindak menghapuskan pengaruh komunis dengan
melakukan pembunuhan beramai-rami
-Memaksa Golongan Komunis berundur
menyebabkan pemimpinnya Moa Tze Tung
memulakan Long March dan menjadikan Shensi
sebagai pusat gerakan baharu
vii. Persaingan antara KMT dengan PKC berterusan
selepas Perang Dunia Kedua
-Tindakan kejam pemimpin KMT serta dasar probarat
telah dimanfaatkan oleh golongan komunis bagi
meraih sokongan rakyat
-Sokongan padu KMT berjaya dikalahkan dan
pemimpinnya Chiang Kai Shek telah berundur ke
Taiwan dan membentuk kerajaan demokratik
-Di China, rakyat bersatu membentuk kerajaan
replubik komunis dengan Mao Tze Tung
diisytiharkan sebagai Presiden pertama pada tahun
1949.
3.

Kesimpulan
i. Pembentukan negara China yang berdaulat dapat
direalisasikan sepenuhnya hasil daripada sokongan
padu terutamanya masyarakat tani
ii. Rakyat China majoritinya bersepakat menolak KMT
dan sebaliknya bertindak menyokong PKC yang
diberikan mandat untuk memerintah China

81

Huraikan faktor-faktor berlakunya Pemberontakan Boxer di China pada abad ke-19

BIL KANDUNGAN
CATATAN
1

PENDAHULUAN.
- Latar belakang pemberontakan Boxer
- Matlamat pemberontakan Boxer menghalau
orang asing,hapuskan China Kristian.
- Berasal daripada kumpulan kongsi gelap Ihochuan
- Bersifat anti Manchu
- Cogan kataselamatkan bangsa
China,hapuskan bangsa asing
- Penegasan soalan

2.

ISI-ISI
Faktor- Faktor.
i.Wujud sentimen asing dalam kalangan masyarakat
China
- Berpunca kekalahan demi kekalahan yang
dialami dalam beberapa siri peperangan
- Orang-orang barat berlumba-lumba
mendapatkan konsesi di China
- Mendedahkan kelemahan dan mencemarkan
kedaulatan China
- Mendapat sokongan padu kalangan sarjana
dan pembesar istana
ii. Faktor agama
- Tindakan mubaligh Kristian yang aktif
menyebarkan agama kristian
- Mengancam agama dan tradisi masyarakat
- Berlaku perpecahan dalam masyarakat
- Orang-orang cina Kristian kian ego
- Golongan paderi-paderi barat telah campur
tangan untuk menyelesaikan pergaduhan atau
kes-kes di mehakamah yang melibatkan orang
Cina yang bukan beragama Kristian
iii. Kedatangan orang-orang barat dan barangan asing
- Mengancam industri tempatan yang dikuasai
82

oleh orang-orang asing

Terpaksa menutup premis perniagaan
Pengangguran masyarakat bawahan meningkat
disebabkan pengenalan jentera dalam
pengeluaran barangan

iv. Masalah kewangan yang kritikal

- Menanggung kos peperangan yang tinggi
termasuk membayar ganti rugi peperangan
kepada kuasa-kuasa barat
- Pelbagai cukai yang membebankan
diperkenalkan kepada rakyat
- Golongan petani menyokong penuh gerakan ini
v. Masalah sosial
- Kejadian kemarau dan banjir besar
- Dianggap satu sumpahan ke atas mereka berikutan
tindak tanduk orang-orang barat yang menceroboh
negara China.
- Mengganggu keharmonian dan ketenteraman
dewa-dewi mereka
3.

KESIMPULAN.
- Pemberontakan ini menemui kegagalan
- Menjejaskan imej Kerajaan Manchu
- Positifnya, pemberontakan ini telah memberi
inisiatif golongan cerdik pandai merangka
program pembaharuan untuk memulihkan
Kerajaan China.

4.1.2 TRANSFORMASI SOSIAL, EKONOMI DAN INTELEKTUAL

Soalan : Huraikan tranformasi ekonomi , sosial dan pendidikan yang dilakukan untuk
memelihara kedaulatan China pada abad ke-19 . ( 20 markah )
BIL
1.

KANDUNGAN

CATATAN

PENGENALAN
1.Kekalahan China kepada pihak lnggeris dalam Perang Candu
1 dan Candu 2 telah membuka ruang kepada barat meluaskan
kuasa di China .
2. Pemimpin China mula mengkaji semula kekuatan negara
untuk mengekalkan kedaulatan China .
83

3. Oleh itu, idea pemulihan China melalui Gerakan Menguatkan

Diri sebagai proses pemodenan dalam sektor perdagangan
,pendidikan dan sebagainya .
2.

ISI-ISI
1. Mengubah dasar yang lebih terbuka dengan kuasa barat
Oleh itu, tidak dijadikan alasan barat untuk menyerang dan
meluaskan kuasa di China . Putera Kung, putera kepada
Maharaja Tung Shih telah membuka pejabat hal-ehwal luar dan
kelas penterjemahan di China .
- Sebuah institusi ( Tsungli Yamen) ditubuhkan tahun 1861
bertujuan mengendalikan hubungan China dan negara luar
lain .
- Usaha penterjemahan juga dilakukan pada tahun 1880 bagi
tujuan mengendalikan hubungan China dengan negara luar.
Contoh karya barat lebih kurang 98 berjaya diterbitkan pada
tahun tersebut .
2. Bidang ekonomi telah bertukar kepada kehendak barat yang
lebih luas dan moden ( terbuka ) . Pengawas Perdagangan
antarabangsa diwujudkan untuk mengurus soal perdagangan
dan menjadi diplomat.
-Dalam usaha merealisasikan kemajuan dalam industry, China
mengamalkan konsep pensyarikatan. Melalui konsep ini ,
kerajaan berperanan menyelaras projek tertentu manakala
pelaksanaan diserah kepada pihak swasta dan para saudagar.
-Syarikat perlombongan moden ditubuhkan untuk menjalankan
usaha perlombongan arangbatu. Kemudian dengan kerjasama
pakar daripada barat berjaya meluaskan perniagaan dengan
membuat kereta, gerabak kereta api dan pemasangan dawai
telefon . Jabatan Pentadbiran Telegraf Diraja di
pertanggungjawab dalam pemasangan wayar telegraf di Bandar
utama China .
3. Dalam bidang pendidikan , China telah membawa masuk
pakar daripada barat untuk membimbing pelajar tempatan
dalam bidang tertentu seperti matematik, bahasa asing dan
psikologi. Pegawai tempatan juga dihantar ke luar negara untuk
mempelajari teknologi barat.Sehubungan itu, pejabat
percetakan kecil dimulakan untuk menerbitkan buku dalam
bidang yang berbeza . Sekolah teknik untuk kemahiran dan
pendidikan sains barat juga ditubuhkan .
-Maktab untuk mempelajari bahasa asing ditubuhkan seperti
Tungwen Kuan. Tujuan untuk memenuhi syarat Perjanjian
Tienstin yang mahukan bahasa lnggeris dijadkan bahasa
perundingan .
84

3.

PENUTUP
Tranformasi di China tidak berjaya kerana tidak disokong penuh
oleh Maharani Dowager yang memegang tampok pemerintahan
China abad ke-19. Malahan pembaharuan tersebut mendapat
tentangan daripada kerajaan Manchu dan beberapa pemimpin
China yang berpengaruh ketika itu

CATATAN :
Soalan :Perluasan kuasa barat di lndia telah membawa transformasi sosial, ekonomi dan
pendidikan dari tahun 1828 hingga tahun 1856 . Bincangkan .
BIL
KANDUNGAN
CATATAN
PENGENALAN
1. Pada pertengahan abad ke-18 , British telah meluaskan
kuasa dan pengaruh di lndia .Pada peringkat awal, perluasan
pengaruh dilakukan oleh Syarikat Hindia Timur Inggeris .
Seterusnya , perluasan berlaku secara berperingkat
peringkat .Semasa pentadbiran Lord Willian Bentick (18281835) , Lord Ellenhorough dan Lord Dalhousie ( 1848-1856)
telah melakukan banyak transformasi dalam bidang sosial,
ekonomi dan pendidikan di lndia .
ISI-ISI
1. Transformasi sosial seperti penghapusan beberapa adat dan
sistem perhambaan . Ketika William Bentick memegang
jawatan Gabenor Jeneral lndia, beliau telah mengharamkan
amalan suttee iaitu amalan adat membakar balu bersama
mayat suami semasa upacara pengkebumian .
-Selain itu, menghapuskan amalan Thugee iaitu perbuatan
merompak dan membunuh yang dilakukan oleh kumpulan
berpengaruh terhadap golongan saudagar atau pengembara .
-usaha Bentick diteruskan oleh Lord Dalhousie dengan
memperkenalkan Akta Perkahwinan Semula Janda . Akta ini
membenarkan janda yang beragama Hindu berkahwin semula .
-Transformasi diusahakan juga oleh Lord Ellenhorough dengan
bertindak mengharamkan amalan perhambaan di lndia .
2. Transformasi dalam bidang ekonomi William Bentick
mengambil beberapa tindakan drastik mengurangkan
perbelanjaan negara ekoran daripada masalah kewangan yang
85

dihadapi oleh SHTI berikutan Perang lnggeris-Burma 1.

-Beliau telah mengurangkan kakitangan kerajaan dan
menamatkan kerja tentera yang berkhidmat dengan SHTI .
Beliau juga bertindak mengurangkan elaun pegawai dan
kakitangan awam .
3. Bidang pendidikan juga telah diperbaharui
-Semasa pentadbiran Wiliam Bentick, bahasa lnggeris telah
dijadikan bahasa pengantar dalam institusi pendidikan tinggi.
Beliau menubuhkan pusat pengajian tinggi di lndia seperti Kolej
Perubatan Calcutta dan lnstitut Ephinstone di Bombay.
-Lord Ellenborough memperkenalkan Akta Pendidikan 1854.
Akta ini meletakkan asas bagi penubuhan institusi pendidikan
secara berperingkat seperti sekolah rendah, menengah, kolej
dan universiti.
-Jabatan Pendidikan telah ditubuhkan setiap daerah untuk
mentadbir dan mengendalikan institusi pendidikan tersebut.
Akta ini juga memperuntukan pemberian geran atau bantuan
kewangan kepada sekolah yang ditubuhkan oleh pihak swasta.
KESIMPULAN
Transformasi sosial, ekonomi dan pendidikan yang dilakukan
oleh British dapat mengubah persepsi masyarakat lndia dari
segi adat dan meningkatkan ekonomi khususnya untuk
kepentingan British . Namun ketidakpuasan terhadap
transformasi ini telah membawa kepada tercetusnya Dahagi
pada tahun 1857 .
CATATAN :

Solan :Gerakan Menguatkan Diri (1861-1895) merupakan satu usaha untuk membangunkan
semula kedaulatan China tetapi telah menemui kegagalan . Jelaskan faktor-faktor yang
menyebabkan gerakan tersebut gagal .
BIL

KANDUNGAN

CATATAN

PENGENALAN
1.Kekalahan China dalam Perang Candu dengan British telah
memeberi kesan besar kepada China. Lni menyebabkan timbul
kesedaran dalam kalangan pembesar China untuk
memodenkan dan melindungi kedaulatan China .
86

2. Langkah pemodenan diusahakan dikenali sebagai Gerakan

Menguatkan Diri . Walaupun pelbagai langkah pemodenan
diambil , namun rancangan ini menemui kegagalan kerana
pelbgai faktor.
ISI-ISI
1. Ketiadaan pemimpin yang cekap dan dinamik menyebabkan
uasaha pemodenan gagal dicapai sepenuhnya .
- terdapat pemimpin yang disingkirkan daripada istana kerana
bimbang akan mengugat kedudukan raja seperti Putera Kung
pada tahun 1875.
-Kerajaan pusat juga tidak memberi bantuan dan kerjasama
kepada gabenor wilayah untuk menjalankan pemodenan kerana
Maharani Dowager yang memegang pemerintahan ketika itu
bersifat antipemodenan .
2. Mendapat tentangan daripada golongan konsevatif di istana
Ching . Mereka menentang selepas Putera Kung disingkirkan
dan tidak menyokong sikap Maharani Dowegar yang
membelanjakan wang untuk kepentingan diri . Dalam masa
yang sama , golongan pegawai kerajaan tidak menyokong
pemodenan kerana masih dikongkong dengan adat resam dan
ajaran Confucius .
3. Kegagalan juga disebabkan factor kewangan. China
menghadapi masalah ini akibat bencana alam seperti kemarau
dan banjir pada tahun 1840-an . Dalam masa yang sama
memperuntukan kewangan menangani peperangan dan
pemberontakan dalam negeri . Kerajaan juga terbeban dengan
pembanyaran gantirugi kepada kuasa barat selepas kalah
dalam peran Candu l dan ll . Oleh itu , pemodenan tidak dapat
dilaksanakan dengan jayanya .
4. Pemodenan yang terhad membawa kepada kegagalan
gerakan ini . Kerajaan China tidak bersedia melakukan
pembaharuan radikal dan tidak bersedia melakukan rombakan
serta menyusun semula institusi-institusi tradisonal bagi
memodenkan negara secara keseluruhannya. Pemodenan
hanya meminjam teknologi barat. Ini menyebabkan hasil
pemodenan hanya terhad dalam bidang ketenteraan dan
teknologi sahaja.
5. Faktor terakhir kegagalan Gerakan ini ialah kelemahan
kerajaan Manchu sendiri .Kerajaan tidak mempunyai sistem
pentadbiran yang teratur dan sistematik malah tidak dapat
mengawal amalan rasuah dan penyelewengan dalam kalangan
pegawai kerajaan . Kerajaan Manchu juga terlibat dengan
87

penyalah gunaan dana yang diperuntukkan oleh kerajaan pusat

bagi melaksanakan program pemodenan
KESIMPULAN.
Usaha memajukan negara melalui Gerakan Menguatkan Diri
bagi menjamin kedaulatan China telah menemui kegagalan
disebabkan beberapa faktor. Kegagalan tersebut menyebabkan
masyarakat China mula mengubah tanggapan kepada
kepimpinan Manchu dan akhirnya membawa kepada kejatuhan
Manchu dalam Revolusi 1911.
CATATAN :

4.2.1 PERANG DUNIA PERTAMA

Sejauh manakah pakatan tentera merupakan faktor yang mencetuskan perang dunia pertama.
BIL

KANDUNGAN

CATATAN

PENDAHULUAN
1

ISI-ISI.

Negara-negara Eropah yang terlibat

Bermula dengan serangan Jerman ke atas Belgium
pada 4 Ogos 1914

Faktor utama: Pakatan Tentera

Negara-negara Eropah terbahagi kepada dua blok yang
bertentangan
Bermula daripada permusuhan antara Perancis dan
Jerman
Pada tahun 1879, Jerman membentuk pakatan tentera
dengan Austria-Hungary
Dikenali sebagai Perikatan Berdua
Pada tahun 1882, Itali menyertai pakatan ini
menubuhkan Pakatan Bertiga
Tujuan pakatan ini adalah untuk memencilkan Perancis
Pada tahun 1894, Rusia dan Perancis menjalinkan
pakatan ketenteraan - Pakatan Berdua
Britain tidak terlibat dalam persaingan kuasa-kuasa
besar ini
Pada akhir abad ke-19, Britain bimbang tentang
88

kekuatan ekonomi dan ketenteraan Jerman

Pada tahun 1907, Britain menyertai Perancis dan Rusia
Kemunculan
pakatan-pakatan
menambahkan
kemungkinan perang tercetus

Faktor-faktor lain
1 Imperialisme kuasa-kuasa Barat
Revolusi Perindustrian mendorong dasar imperialisme
Wujud persaingan dan permusuhan untuk menguasai
tanah jajahan
2 Kebangkitan semangat nasionalisme
Permusuhan timbul akibat kebangkitan semangat
nasionalisme yang melampau
Orang Jerman mengangap diri mereka sebagai bangsa
tuan
Britain tidak dapat menerima kebangkitan kuasa-kuasa
Barat yang lain
3 Krisis Balkan
Permusuhan antara Austria-Hungary dengan Serbia
menimbulkan ketegangan
Putera Mahkota Austria Archduke Ferdinand dan isterinya
dibunuh pada 28 Jun 1914
Peristiwa ini memulakan peperangan
KESIMPULAN.

Pakatan ketenteraan oleh negara-negara Eropah secara

langsung mendorong tercetus Perang Dunia Pertama.
Sokongan dari negara-negara sekutu memberikan dorongan
bagi negara-negara Eropah ini untuk melibatkan diri dalam
peperangan. Perang ini berlanjutan sehingga tahun 1918 dan
tamat apabila Jerman menandatangani gencata senjata dengan
pihak Berikat. Perang ini membawa kesan-kesan yang
mendalam seperti penghapusan pemerintahan monarki dan
Revolusi Bolshevik di Rusia. Kelemahan Perjanjian Versailles
mendorong kebangkitan semangat Fasisme di Itali dan
Nazisme di Jerman yang menyebabkan Perang Dunia Kedua.

4.2.2 PERANG DUNIA KEDUA

Jelaskan kesan-kesan politik perang dunia kedua.
BIL
1

KANDUNGAN
Pendahuluan
Faktor-faktor Perang Dunia Kedua
Peristiwa perang
ISI-ISI
89

CATATAN

Kesan politik Perang Dunia Kedua

1

Penubuhan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu

(PBB)
Ditubuhkan secara rasmi pada tahun 1945 setelah Liga
Bangsa dibubarkan
Merupakan badan antarabangsa yang berperanan
memelihara keamanan dunia
Terbuka kepada semua negara anggota
Bermatlamat
untuk
menggalakkan
kerjasama
antarabangsa
Memberikan bantuan kemanusiaan serta mencegah
wabak penyakit
Tidak campur tangan dalam hal ehwal sesebuah negara
kecuali untuk tujuan melaksanakan keputusan PBB
Sebarang konflik antarabangsa harus diselesaikan
secara aman tanpa penggunaan kekerasan

2 Proses dekolonisasi
Kebangkitan semangat kebangsaan yang mendorong
proses dekolonisasi
Semangat nasionalisme menyebabkan penentangan
peribumi terhadap penjajah
Penduduk bangkit menentang percubaan penjajah untuk
mengukuhkan kekuasaan mereka
Negara-negara Eropah menghadapi masalah kewangan
untuk mentadbir tanah-tanah jajahan
Keadaan ini memulakan proses dekolonisasi dengan
memberikan kemerdekaan kepada tanah-tanah jajahan
India, Myanmar, Sri Lanka, dan Tanah Melayu diberi
kemerdekaan oleh British
Antara tahun 1945-1970, kebanyakan tanah jajahan di
Asia dan Afrika telah mencapai kemerdekaan
3 Perang dingin
Amerika Syarikat dan Rusia muncul sebagai dua kuasa
besar di dunia
Hubungan negara-negara ini semakin tegang dan
Perang Dingin tercetus
Dunia turut berpecah kepada tiga kelompok iaitu negaranegara pro Amerika Syarikat, negara-negara pro
Soviet Union dan negara-negara berkecuali
Semasa Persidangan Yalta hubungan antara negaranegara ini menjadi tegang
Amerika Syarikat dan Britain bimbang Rusia akan
memaksa negara-negara Eropah Timur menerima
pemerintahan Komunis
Selepas Perang Dunia Kedua, Eropah terbahagi kepada
dua blok iaitu Eropah Timur yang pro komunis dan
Eropah Barat yang pro demokrasi
Menjelang tahun 1948, negara-negara Eropah seperti
Bulgaria, Romania, Poland, dan Hungary berada di
bawah pemerintahan Komunis
Pelbagai kaedah digunakan oleh kedua-dua kuasa ini
untuk mengukuhkan ideologi dan pengaruh mereka
4

Perpecahan Jerman
90

 Jerman dibahagi kepada Jerman Barat dan Jerman

Timur yang dipisahkan oleh Tembok Berlin
Jerman dibahagikan kepada empat zon selepas perang
dan diletakkan di bawah penguasaan Britain, Perancis,
Amerika Syarikat. dan Rusia. Britain, Perancis, dan
Amerika Syarikat menggabungkan zon-zon mereka
sebagai satu zon ekonomi
Jerman Barat mendapat bantuan ekonomi daripada
Amerika Syarikat melalui Rancangan Marshall
Jerman Timur terletak dibawah kuasa Rusia dan menjadi
zon komunis
Pada Jun 1948, Rusia menutup jalan darat yang
menghubungkan kedua-dua bahagian Jerman ini
Republik Persekutuan Jerman ditubuh pada Mei 1949
dengan ibu kotanya di Bonn
Republik Demoktratik Jerman ditubuh pada Oktober
1949 dengan ibu kotanya di Berlin
5 Perubahan sempadan negara-negara Eropah
Berlaku perubahan sempadan negara-negara di Eropah
Soviet Union meluaskan sempadan sehingga meliputi
wilayah-wilayah
Jerman
Timur,
Finlad,
Polan,
Czechoslovakia, dan Romania
Soviet Union juga menguasai tiga negara yang
berkecuali iaitu Estonia, Latvia, dan Lithuania
Perancis menguasai Wilayah Saar
3

KESIMPULAN.
Selain kesan politik juga ada banyak kesan ekonomi dan
sosial
Terdapat juga perkembangan dalam teknologi peperangan

SOALAN : JELASKAN FAKTOR-FAKTOR TERCETUSNYA PERANG DUNIA KEDUA PADA

TAHUN 1939.
KANDUNGAN
Pendahuluan
Kedudukan Jerman selepas Perang Dunia
Pertama
Kegagalan
Liga
Bangsa
menyekat
kebangkitan kuasa-kuasa Eropah
Isi: Faktor tercetus Perang Dunia Kedua
1 Rasa tidak puas hati terhadap Perjanjian
Versailles
Jerman terpaksa menyerah sebahagian besar
wilayahnya dan semua tanah jajahan takluknya
kepada pihak yang menang
Jerman dikehendaki membayar pampasan
sebanyak US33 bilion kepada pihak Berikat
yang menang
91

CATATAN

Pasukan tentera Jerman juga dihadkan dan

larang ditempatkan di Rhineland
Perjanjian ini dianggap tidak adil dan
menjejaskan imej Jerman
Jerman tidak mematuhinya dan melanggar
syarat-syaratnya
Jerman memulakan program mengukuhkan
kekuatan tenteranya
Itali yang menyertai pihak Berikat dalam Perang
Dunia Kedua juga tidak puas hati terhadap
Perjanjian Versailles
Itali tidak diberikan tanah jajahan seperti yang
diterima oleh Perancis dan Britain
2 Kemunculan ideologi baharu
Ideologi-ideologi baharu iaitu Fasisme dan
Nazisme bertapak di Eropah
Fasisme dikaitkan dengan Benito Mussolini dan
Nazisme pula muncul di Jerman setelah Adolf
Hitler menguasai Jerman
Ideologi ini mencabar negara-negara yang
mengamalkan demokrasi
Tahun 1919 - Mussolini menubuhkan Parti Fasis
di Itali dan mendapatkan sokongan daripada
orang ramai
Golongan Fasis percaya kepada nasionalisme
yang melampau yang menggalakkan peperangan
untuk meningkatkan imej
Mussolini menjalankan dasar perluasan kuasa
bagi menjadikan Itali sebagai sebuah kuasa
imperialis di Eropah
Keadaan di negara Jerman selepas Perang
Dunia
Pertama
meletakkan
asas
bagi
kemunculan fahaman Nazi di Jerman
Adolf
Hitler
menubuhkan
Parti
Sosialis
Kebangsaan (Parti Nazi) pada bulan September
1919
Parti ini menang dalam pilihan raya umum pada
tahun 1933 dan Hitler dilantik sebagai Canselor
Jerman
Hitler mendapat sokongan pada daripada rakyat
Beliau
berjaya
membangkitkan
semangat
kebangsaan
Beliau melanggar syarat-syarat Perjanjian
Versailles dan membesarkan kumpulan tentera
Tahun 1936 - tentera Jerman memperluaskan
kuasa dengan menduduki Rhineland
Tahun 1939 - Hitler menguasai Austria dan
Czechoslovakia
Perang Dunia Kedua tercetus apabila Jerman
menyerang Poland
3 Kemelesetan ekonomi
Perang
Dunia
Pertama
menyebabkan
kemelesetan ekonomi yang teruk di Jerman dan
Itali
Kos peperangan dan pembayaran ganti rugi
menyebabkan inflasi yang tinggi di kedua-dua
negara tersebut.
Tahun 1929 - berlaku kemelesetan ekonomi dunia
Di Itali wujud masalah pengangguran, mogok,
dan tunjuk perasaan
Rakyat mula menyokong pemimpin-pemimpin
yang memperjuangkan nasionalisme melampau
92

Pemimpin Jerman dan Itali menjalankan dasar

perluasan kuasa bagi mengatasi masalah
ekonomi ini
Dasar imperialisme digalakkan demi memenuhi
keperluan penduduk tempatan seperti bahan
mentah, pasaran, dan makanan
Di Jepun, pihak tentera memperjuangan dasar
yang sama
Memberikan
ruang
kepada
kemunculan
pemerintahan diktator di Jerman, Itali, dan Jepun
4 Kebangkitan golongan tentera di Jepun
Di Jepun, kebangkitan golongan tentera dan
penguasaan
tentera
ke
atas
kerajaan
mencetuskan Perang Dunia Kedua di Asia
Sejak tahun 1932, golongan tentera dapat
mempengaruhi kerajaan menjalankan dasar
perluasan kuasa bagi mendapatkan tanah jajahan
Tahun 1932 - Jepun menyerang Manchuria dan
menakluknya
Tahun 1937 - Jepun menyerang dan menakluki China
Jepun juga ingin menyerang dan menakluki
negara-negara Asia Tenggara
Perkembangan ini membimbangkan Amerika
Syarikat dan sekatan ekonomi dikenakan ke atas
Jepun
Tindakan Amerika Syarikat mendorong tentera
Jepun menyerang Pearl Harbour di Hawaii
Bermulalah Perang Pasifik antara Amerika
Syarikat dan Jepun
Dasar perluasan kuasa oleh golongan tentera
mendorong tercetusnya perang ini
5 Kepentingan imperialis
Negara Jerman, Itali, dan Jepun melancarkan
dasar perluasan kuasa untuk mengukuhkan
kedudukan mereka
Mereka ingin bersaing dengan Britain, Perancis,
dan Amerika Syarikat untuk memiliki tanah
jajahan
Dasar imperialisme mereka mendorong gerakan
ketenteraan
Jerman menyerang dan menakluki Austria dan
Czechoslovakia
Itali pula menawan Habsyah dan Albania
Jepun menakluki Manchuria dan China
Tindakan negara-negara ini membimbangkan
kuasa-kuasa Barat lain dan mencetuskan
Perang Dunia Kedua.
Kesimpulan
Peristiwa Perang Dunia Kedua
Kemenangan pihak Berikat

4.2.3 PERANG DINGIN

Jelaskan kesan-kesan perang dingin selepas tahun 1945.

93

BI
L
1.

2.

KANDUNGAN

CATATAN

PENDAHULUAN.
Konsep Perang Dingin
Faktor-faktor tercetus Perang Dingin
ISI-ISI.
Kesan Perang Dingin

Muncul Perikatan Tentera

Soviet Union muncul sebagai kuasa militer yang paling kuat
di Eropah
Soviet Union juga berjaya menguasai satu kawasan yang
luas dengan penduduk lebih daripada tiga milion orang
Kebangkitan Soviet Union mengancam negara-negara
Eropah Barat
Usaha diambil untuk menubuhkan pakatan tentera dalam
kalangan negara-negara ini
Persetiaan Dunkirk mewujudkan satu perikatan tentera
antara Britain dan Perancis
la bertujuan menjalinkan kerjasama bagi menghadapi
ancaman Soviet Union
Perjanjian Brusells ditandatangani selepas peristiwa
rampasan kuasa di Prague
Perjanjian ini meningkatkan kerjasama antara negaranegara Eropah seperti Britain, Perancis, Belgium, dan
Belanda

2 Penubuhan Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara (NATO)

Penubuhan NATO menyebabkan Soviet Union bertindak
balas dengan mengadakan pakatan ketenteraan dengan
negara-negara satelitnya iaitu Pakatan Warsaw
Pakatan Warsaw melibatkan negara-negara komunis di
Eropah Timur
Pakatan ini menjamin bantuan ketenteraan kepada negaranegara anggotanya
Pakatan Warsaw ditubuhkan di bawah kepimpinan komander
tertinggi tentera Rusia
Sebuah
jawatankuasa rundingan
ditubuhkan untuk
mewujudkan persefahaman dalam hal politik negara-negara
anggota
Rusia mengukuhkan kedudukannya di Eropah Timur dengan
menempatkan tenteranya di negara-negara Eropah Timur
Rusia juga dapat mengawal negara-negara satelit dan
mematahkan pemberontakan yang tercetus di situ

4 Pembentukan Blok Dunia

Membahagikan dunia kepada negara-negara yang sehaluan
dan bertindak secara bersama bagi menjaga kepentingan
ahli
Blok ini muncul dalam pelbagai bentuk berasaskan politik,
ekonomi, dan sosial
Perbezaan ideologi menyebabkan kemunculan Blok Kapitalis
dan Blok Komunis
94

Blok kapitalis mengamalkan sistem demokrasi, iaitu kerajaan

dipilih oleh rakyat melalui pilihan raya
Blok Komunis mengamalkan pemerintahan komunis dan
hanya parti komunis diiktiraf

5 Kemunculan Negara-negara Berkecuali (NAM)

Dua blok dunia bersaing untuk merebut negara-negara dunia
ketiga
Amerika Syarikat dan Soviet Union berusaha meluaskan
pengaruh ke atas negara-negara dengan pelbagai cara,
seperti menawarkan bantuan ketenteraan dan ekonomi
Negara-negara dunia ketiga tidak mahu memihak kepada
mana-mana blok
Negara-negara ini mengamalkan sikap berkecuali
September 1961 - Pergerakan Negara-negara Berkecuali
(NAM) ditubuhkan
NAM dianggotai oleh negara-negara membangun di Asia,
Afrika, dan Amerika Selatan
Matlamat utama NAM adalah untuk mengekalkan keamanan
dunia
Antara prinsip perjuangan NAM ialah menghormati
kedaulatan sesebuah negara dan asasi manusia

KESIMPULAN.
Kesudahan Perang Dingin pada tahun 1989

Huraikan sebab-sebab berlaku perang dingin

BIL
KANDUNGAN
PENDAHULUAN
Konsep Perang Dingin
Dasar antikomunis iaitu Doktrin Truman

95

C ATATAN

ISI-ISI.
Sebab-sebab berlaku Perang Dingin
1 Perbezaan ideologi politik
Amerika Syarikat dan Soviet Union mengamalkan
sistem pemerintahan yang bertentangan
Amerika Syarikat memperjuangkan sistem demokrasi
yang mengutamakan hak asasi manusia
Soviet Union menyokong sistem sosialis yang
berteraskan ideologi komunis
Perbezaan ini menyebabkan hubungan antara kuasakuasa ini menjadi renggang
Perbezaan sistem ekonomi
Amerika Syarikat memperjuangkan sistem ekonomi
kapitalis yang menggalakkan perdagangan bebas
tanpa campur tangan kerajaan
Soviet Union tidak menggalakkan sistem ekonomi
bebas
Perniagaan dimiliki dan diuruskan oleh kerajaan sahaja
Soviet Union menyekat negara-negara sosialis
melibatkan diri dalam perdagangan antarabangsa
kerana bimbang ia akan mengancam rejim totalitarian
Soviet Union
Tindakan Soviet Union menentang ideologi
kapitalisme dan bimbang terhadap ancaman dari
Amerika Syarikat menyebabkan Perang Dingin

Dasar perluasan pengaruh Soviet Union di Eropah

Soviet Union telah meluaskan pengaruhnya di Eropah
sebelum Perang Dunia Kedua tamat
Akhir 1944 - tentera komunis Rusia telah
membebaskan dan mengawal sebahagian besar
negara-negara di Eropah Timur
Rusia juga berjaya menguasai Jerman Timur
Dalam Persidangan Yalta, Stalin mengandaikan pihak
Barat bersedia menerima pengaruh Rusia di Poland
tetapi dalam Persidangan Potsdam wujud
ketidaksefahaman yang menyebabkan keretakan
hubungan antara mereka
Rusia bertindak mengukuhkan cengkamannya
terhadap negara-negara di Eropah
Kerajaan-kerajaan yang dibentuk didominasikan oleh
golongan komunis
Kerajaan Soviet Union juga ingin meluaskan pengaruh
di Eropah Barat
Stalin menggalakkan komunis memainkan peranan aktif
dalam pilihan raya dalam negara-negara tersebut
terutamanya di Itali dan Perancis
Tindakan Soviet Union menyebarkan pengaruh
komunis menyebabkan Amerika Syarikat mengambil
langkah-langkah menyekat penyebaran ideologi
komunisme.

4 Hubungan renggang antara Amerika Syarikat dan Soviet

Union
96

Hubungan menjadi buruk selepas Mei 1945

Amerika Syarikat menolak bantuan ekonomi yang
diminta oleh Soviet Union
Perdana Menteri Britain, Sir Winston Churchill
mengadakan satu tirai besi yang memisahkan Eropah
Timur dengan Eropah Barat
Ucapan beliau membuktikan kebimbangan Amerika
Syarikat dan Britain terhadap pengaruh Soviet Union
di Benua Eropah.

5 Doktrin Truman
Presiden Harry Truman mengumumkan bantuan yang
diberikan kepada Soviet Union dihentikan
Amerika Syarikat tidak mengiktiraf kerajaan yang
ditubuhkan tanpa persetujuan rakyatnya
Doktrin ini menjadi dasar Amerika Syarikat bagi
tempoh 30 tahun berikutnya
Doktrin ini juga menjadi dasar kepada usaha Amerika
Syarikat menentang perluasan pengaruh Soviet Union
dan ideologi komunisme ke seluruh dunia
Berdasarkan doktrin ini Amerika Syarikat memberikan
bantuan kewangan dan ketenteraan kepada Turki dan
Greece bagi membendung ancaman komunisme
3

KESIMPULAN
Perkembangan politik di Eropah Barat
Perkembangan ideologi komunis di Eropah

4.3 DEKOLONISASI
Peristiwa Gerakan 4 Mei yang berlaku pada tahun 1919 telah memulihkan keadaan
China daripada ancaman kuasa asing ke arah pembentukan sebuah negara yang
merdeka . Bincangkan.
BIL
KANDUNGAN
CATATAN
1.
PENDAHULUAN
-Persidangan Versailies 1919 membuat keputusan agar wilayah Shantung
diserahkan kepada Jepun.
-Keputusan tersebut mengakibatkan satu demontrasi massa oleh seramai
5000 pelajar untuk menbantah keputusan tersebut.
-Mereka menyerang dan membakar rumah pemimpin-pemimpin dan
pegawai-pegawai Cina yang pro-Jepun.
-Demontrasi tersebut mendapat sokongan daripada pelbagai pihak iaitu
saudagar-saudagar, pekerja-pekerja kilang, golongan hulubalang.
-Pemulauan barangan buatan Jepun telah melumpuhkan ekonomi Negara
China.
-Akhirnya perwakilan China tidak menadatangani Perjanjian Versailles.
97

Tindakan ini menyebabkan keadaan di negara China pulih.

2

ISI-ISI.
1.Mempertahankan kedaulatan Negara
-menggelakan daripada pencerobohan kuasa asing
-menyebabkan kerajaan China membuat keputusan untuk menolak
Perjanjian Versailles.
-ahli-ahli politik yang bertanggungjawab bagi penerimaan 21 Tuntutan
Jepun dipaksa meletak jawatan.
-Persidangan Washington 1921, Jepun bersetuju untuk menarik diri dari
wilayah Shantung.
2.Melahirkan semangat kebangsaan
-Dalam kalangan rakyat negara China
-Golongan pelajar muncul sebagai pejuang bagi mempertahankan
kepentingan dan kedaulatan negara.
-Dengan mengadakan demontrasi dan memulaukan barangan buatan
Jepun.
-Pekerja-pekerja mengadakan demontrasi secara besar-besaran di Peking.
3.Perkembangan fahaman Komunis
- Pelajar-pelajar dari Universiti Peking telah dipengaruhi oleh fahaman
komunis.
-Pertubuhan Pengajian Marxism ditubuhkan pada tahun 1918 di Universiti
Peking oleh Li Ta-Chao
-Peranan penting dimainkan oleh Li Ta-Chao, Mao Tse-Tung .
-bertapak kukuh apabila Parti Komunis China ditubuhkan oleh Li Ta-Chao
pada tahun 1921.
4.Kemunculan Gerakan Kebudayaan baru
-Akhbar-akhbar dan majalah-majalah seperti Aliran Baru, Pemuda Baru
dijadikan medium untuk pembinaan masyarakat Cina yang baru.
-Golongan intelektual mengkritik masyarakat tradisional China yang
berteraskan ajaran Confucius.
-Mereka menyokong pembinaan negara bangsa moden berteraskan sains
dan idea-idea Barat.
5.Mengukuhkan kedudukan Kuomintang
- Kuomintang mendapat sokongan rakyat kerana berjuang untuk
menyatukan negara China
- Memberikan dorongan kepada Dr Sun Yat Sen untuk mengukuhkan
kuasa di negara China.
-Kuomintang berjaya membentuk kerajaan baru di Nanking pada tahun
1928.

PENUTUP
Perjuangan membebaskan China melalui laluan yang cukup sukar kerana
98

melibatkan pertumpahan darah sesama sendiri. Kesukaran ini timbul

kerana ideologi yang berbeza serta keadaan geografi China yang cukup
luas untuk mengawal tindakan rakyatnya.

Nilaikan peranan Maharma Gandhi dalam perjuangan kemerdekaan India.

BIL KANDUNGAN
1
PENDAHULUAN.
-Dilahirkan pada 2/10/1869 dalam kalangan keluarga ortodoks Hindu.
-Melanjutkan pelajaran dalam bidang undang-undang di Britain.
- Memulakan perkhidmatan dalam bidang guaman di Bombay.
-Beliau melancarkan penentangan terhadap dasar Aparteid dan Undangundang dikriminasi oleh kerajaan Afrika Selatan terhadap orang India dan
penduduk berkulit hitam di Afrika Selatan.
-Setelah kembali ke India, beliau memulakan perjuangan untuk membela
nasib petani-petani yang hidup dalam kesengsaraan.
2

ISI-ISI.
1.Gerakan Satyagraha
-Menyarankan agar bangsa India terus memperjuangan kemerdekaan
kerana perjuangan kemerdekaan dibenarkan dalam sistem demokrasi yang
diamalkan oleh penjajah British.
-Berjaya membakar semangat perjuangan rakyat India untuk membebaskan
tanah air
-Menyeru rakyat India tidak mematuhi undang-undang baru yang melarang
rakyat menentang penjajah yang termaktub pada Akta Rowlatt.
-Rakyat India diminta mengadakan bantahan dan tidak bekerja padam 30
Mac 1919 yang diistiharkan sebagai Hari Bantahan.
-Mendapat sambutan yang amat menggalakkan daripada rakyat India.
-Tunjuk perasaan, mogok, pemberontakan telah diadakan di seluruh
negara.
2. Pergerakan Khilafat
-Beliau sokong pergerakan ini dan menggunakan peluang ini untuk
memupuk perpaduan dalam kalangan orang Hindu-Islam
-Menggunakan pertubuhan ini untuk merapatkan hubungan antara Kongres,
Liga Islam -bekerjasama untuk melancarkan penentangan terhadap
kerajaan British.
3.Pergerakan Tidak Bekerjasama
-Memulakan pemgembaraan ke seluruh negara untuk mendapatkan
sokongan rakyat untuk gerakan tidak bekerjasama.
-Mendapat sokongan padu orang ramai terutamanya kakitangan kerajaan
dan peguam.
-Mereka memulau dengan bertindak meletak jawatan masing-masing ,
99

CATATAN

memulau
dewan
perundangan,
sekolah
dengan
meninggalkan
perkhidmatan mereka untuk mengambil bahagian.
-Melalui slogan Swadeshi beliau menyeru orang ramai menggunakan
barangan buatan tempatan dilaungkan di seluruh negara dengan memulau
barangan dari Barat.
-Kerajaan British mengambil tindakan tegas dengan menangkap dan
memenjarakan terhadap orang ramai dan pemimpin-pemimpin yang terlibat.
-Ini menyebabkan rakyat terus menentang tindakan kerajaan dengan
kempen tidak bekerjasama menjadi lebih agresif sehingga tercetus insiden
Chauri Chaura yang menybabkan sebuah balai polis dibakar .
-Dibatalkan apabila gerakan bertukar menjadi ganas. Beliau ditangkap dan
dijatuhkan hukuman penjara selama 6 tahun
4. Bantahan dan mogok lapar di penjara
-Menarik perhatian rakyat dan diikuti oleh pengikut-pengikut Gandhi
-kebimbangan British terhadap pengaruh beliau kerana kekuatan tentera
British tidak berguna.
-Ini kerana tidak ada penentangan bersenjata daripada pengikut Gandhi.
5. Perarakan Garam
-Kerajaan British yang memonopoli pengeluaran garam telah menaikkan
harga garam
-Tindakan ini menimbulkan kesukaran terutamanya golongan bawahan.
-Beliau bersama pengikutnya memulakan perarakan tanpa memakai kasut
dari Sabarmathi ke Dandi sebagai tanda memprotes undang-undang yang
mewajibkan rakyat membeli garam daripada kerajaan.
-Pearakan ini mendapat sambutan yang amat menggalakan di seluruh
India kerana diikuti oleh jutaan orang awam.
-Menyebabkan Jawatankuasa Kerja Kongres memulaukan barang-barang
asing seperti kain dan minuman keras.
6. Anugerah Perkauman
-Pilihan raya berasingan akan diadakan bagi golongan kelas rendah dalam
masyarakat India
-Dianggap cubaan untuk memecahbelahkan masyarakat Hindu
-Membantah dengan menulis surat kepada Setiausaha Kerajaan India
supaya menarik balik pelaksanaan Anugerah Perkauman
- Akhirnya ditarik balik kerajaan British akibat mogok lapar yang
dilancarkan beliau.
- Beliau menerima Pakatan Poona dan bersetuju membatalkan mogok
lapar.
3

KESIMPULAN.
Persidangan Meja Bulat pada 1932 untuk menyelesaikan isu-isu yang
berkaitan dengan perlembagaan. Usul-usul yang dikemukakan dalam
persidangan tersebut diluluskan sebagai Akta Kerajaan India. Akta ini telah
100

menjadi asas kemerdekaan India.

Pendidikan Barat yang diperkenalkan British merupakan penyebab utama nasionalisme

di India.Setujukah anda dengan pernyataan tersebut?Bincangkan.
BIL KANDUNGAN
CATATAN
1
PENDAHULUAN
Sarjana-sarjana berpendapat bahawa Dahagi India 1857 menandakan
bermulanya nasionalisme di India.
Kemunculan pertubuhan-pertubuhan sosioagama sebelum tahun 1857
menandakan kesedaran politik sudah lahir dalam kalangan masyarakat
India.
Ram Mohan merupakan tokoh reformasi yang memainkan peranan
membangkitkan kesedaran menerusi pembaharuan sosialnya.
2

ISI-ISI.
1.Pendidikan Barat
-Melahirkan ramai golongan cerdik pandai
-rakyat terdedah kepada pandangan pemikir-pemikir Barat seperti
Rousseau
- Rakyat terdedah kepada konsep kebebasan, demokrasi menerusi karyakarya Barat
-Memberi kesedaran tentang penindasan oleh pemerintah British di India
-Melahirkan tokoh-tokoh nasionalis berpendidikan Barat seperti
Surendranath.
2.Bahasa Inggeris
-Alat perpaduan yang menyatukan orang India yang terpisah dari segi
agama, bangsa dan wilayah
-Kewujudan lebih kurang 600 bahasa daerah menjadi batu penghalang
untuk memupuk persehaman dan menyatukan rakyat India.
-Penggunaan BI sebagai medium perantaraan di sekolah-sekolah berjaya
mengatasi masalah tersebut.
3.Diskriminasi dalam perkhidmatan awam
-tiada peluang untuk orang India memegang jawatan tinggi
-Akta Piagam 1833 dan Akta Perkhidmatan Awam yang menjanjikan
bahawa orang India tidak dihalang daripada pemegang jawatan dalam
perkhidmatan awam tidak dikuatkuaskan oleh kerajaan British.
-Kerajaan British mengadakan peperiksaan untuk perkhidmatan awam di
Britain berdasarkan sukatan pelajaran Britain untuk menghalang
penyertaan orang India
-Mengurangkan had umur daripada 22 tahun kepada 19 tahun untuk
menyertai perkhidmatan awam bagi menghalang pelajar-pelajar yang
menuntut di university menduduki peperiksaan perkhidmatan awam.
101

-Ini dianggap cubaan untuk menghalang golongan India berpendidikan

Inggeris memegang jawatan tinggi dalam kerajaan.
4. Dasar ekonomi British
-Mengamalkan dasar ekonomi untuk memenuhi kepentingan sektor
perindustrian di England.
-Tidak menggalakkan perkembangan industri tekstil dan industri
tempatan.
-Mengawal perusahaan-perusahaan tempatan demi menjaga kepentingan
perusahaan-perusahaan orang British.
-Memonopoli perdagangan garam telah menjejaskan pendapatan
penduduk tempatan .
-Menimbulkan sentimen anti British kerana menjejaskan sumber
pendapatan penduduk tempatan yang terlibat dalam industri-industri
tempatan.
5.Peranan akhbar
-Seperti Bombay Gazette Sebagai medium untuk menyuarakan
pandangan rakyat
-Seperti Kesari mengkritik dasar kerajaan British di India yang menindas
rakyat India
-Menyebarkan idea pemerintahan sendiri dan amalan demokrasi dalam
kalangan penduduk tempatan.
-Melahirkan kesedaran politik dalam kalangan rakyat terutamanya
golongan kelas menengah.
6. Penindasan terhadap buruh-buruh India di seberang laut
-Menerima layanan buruk daripada pemerintah British
-Mengabaikan kebajikan dan hak-hak asasi mereka.
-Dikenakan pelbagai undang-undang dan cukai yang membebankan
mereka
-Layanan buruk melahirkan rasa tidak puas hati golongan nasionalis
tehadap pemerintah British.
-Mengkritik dasar pentadbiran British yang kejam yang bertentangan
dengan hak-hak asasi
3

KESIMPULAN
Kebangkitan nasionalisme telah melahirkan tokoh-tokoh nasionalis .
Seterusnya mereka memimpin gerakan untuk menyatukan seluruh rakyat
India sehingga membebaskan negara daripada cengkaman penjajah
British.

102

Bincangkan proses dekolonisasi di China sehingga terbentuknya kerajaan komunis

1
Pengenalan / Pendahuluan
Catitan
i. Maksud dekolonisasi
-Dekolonisasi merujuk kepada proses pengembalian
kedaulatan sesebuah Negara
-Proses pembentukan Negara baru

ii. Tahap dekolonisasi di China

- Tahap menggulingkan Kerajaan Manchu
- Tahap kedua ke arah pembentukan negara
merdeka tanpa campur tangan asing
Isi: Dekolonisasi di China
i. Peranan Dr. Sun Yat Sen yang memimpin gerakan
revolusi
- Bertujuan menggulingkan kerajaan Manchu
- menghadapi saingan daripadaYuan Shi Kai
ii. Melalui Rundingan
- bersetuju membentuk replubik China
-Yuan Shih Kai dilantik sebagai Presiden sementara
bagi menggantikan Dr. Sun Yat Sen
- Berjanji akan melepaskan jawatan apabila parlimen
China bersidang
iii. Pilihan raya bagi mengisi Dewan Rendah dan Dewan
Tertinggi China
-KMT telah memenangi banyak kerusi berbanding
parti Progresif yang pro Yuan Shih Kai
-Yuan Shih Kai bertindak membunuh pemimpin KMT
yang berpengaruh, menyingkirkan pemimpin KMT
dalam jawatan kerajaan serta mengharamkan parti
lawan tersebut
iv. Tindak balas pemimpin KMT
-melancarkan revolusi kali kedua namun menemui
jalan buntu
103

-Yuan Shih Kai berusaha menghidupkan semula

pemerintahan monarki namun tidak dapat
dilaksanakan sepenuhnya kerana beliau meninggal
dunia pada tahun 1916
v. Kekosongan politik
-Dr. Sun yan Sen mengharapkan sokongan kuasa
barat
-gagal yang menyebabkan beliau beralih arah ke rusia
-Hasil rundingan yang diadakan Parti Komunis China
telah bergabung dengan KMT, namun gabungan ini
tidak bertahan lama.
vi. Chang Kai Seck yang bersikap antikomunis
-bertindak menghapuskan pengaruh komunis dengan
melakukan pembunuhan beramai-rami
-Memaksa Golongan Komunis berundur
menyebabkan pemimpinnya Moa Tze Tung
memulakan Long March dan menjadikan Shensi
sebagai pusat gerakan baharu
vii. Persaingan antara KMT dengan PKC berterusan
selepas Perang Dunia Kedua
-Tindakan kejam pemimpin KMT serta dasar probarat
telah dimanfaatkan oleh golongan komunis bagi
meraih sokongan rakyat
-Sokongan padu KMT berjaya dikalahkan dan
pemimpinnya Chiang Kai Shek telah berundur ke
Taiwan dan membentuk kerajaan demokratik
-Di China, rakyat bersatu membentuk kerajaan
replubik komunis dengan Mao Tze Tung
diisytiharkan sebagai Presiden pertama pada tahun
1949.
3.

Kesimpulan
i. Pembentukan negara China yang berdaulat dapat
direalisasikan sepenuhnya hasil daripada sokongan
padu
terutamanya masyarakat tani
ii. Rakyat China majoritinya bersepakat menolak KMT
dan sebaliknya bertindak menyokong PKC yang
diberikan mandat untuk memerintah China

104

4.4.2 KOMANWELL
Bincangkan Pengaruh United Kingdom Dalam Pertubuhan Komanwel Sehingga Tahun
1955.

105

BIL

KANDUNGAN

1
PENDAHULUAN.

2.

Latar belakang Pertubuhan Negara-negara Komanwel

Pertubuhan Negara-negara Komanwel
merupakan pertubuhan berbentuk sukarela yang
melibatkan negara-negara berdaulat yang
ditubuhkan atau pernah dijajah oleh pihak British
kecuali Mozambique dan Rwanda
Pertubuhan ini bermatlamat menyatukan negaranegara bekas jajahan British, ia dibentuk pada
tahun 1931 hasil idea Lord Rosebury.
ISI-ISI
Pengaruh United Kingdom dalam Pertubuhan Negaranegara Komanwel
United Kingdom boleh dianggap sebagai
pengasas dan ketua Komanwel
Dikaitkan dengan niat dan cita-cita pihak British
untuk membimbing tanah jajahannya ke arah
berkerajaan sendiri seterusnya memberi
kemerdekaan.
Keunikan Komanwel ialah kebijaksanaan Britain
mengekalkan legasi monarkinya
Menjadi ketua negara dalam kalangan negaranegara Komanwel yang merdeka
Lebih kurang 16 buah negara yang Queen (Raja
Inggeris) sebagai Ketua Negara

Berjaya memujuk Amerika Syarikat, Kanada dan Jepun

mewujudkan Rancangan Colombo pada tahun 1950
Rancangan yang berslogankan Merancang
untuk Kemakmuran Bersama dilancarkan.
Membantu meningkatkan perkembangan
ekonomi di negara-negara Asia dan Pasifik
Mengambil inisiatif mewujudkan sebuah
jawatankuasa pada tahun 1950
Jawatankuasa Perhubungan Pelajaran Komanwel
Menyediakan sistem pelajaran yang sempurna
Isi Apartied yang diamalkan di Afrika Selatan
Tindakan yang dilakukan oleh Britain adalah
kerana kepentingannya sendiri
106 dengan
Satu perjanjian (1955) antara Britain
Afrika Selatan, Britain setuju menjual senjata
kepada Pretoria

CATATAN.

Amnya, penubuhan
persatuan ini berlaku
apabila sesebuah
negara jajahan British
mencapai
kemerdekaan.
Syarat-syarat
keahlian Komanwel
mestilah sebuah
negara merdeka,
persamaan taraf dan
taat setia kepada raja

Jelaskan pengaruh United Kingdom dalam Pertubuhan Negara-Negara Komanwel

Jawapan Esei Lengkap
Pertubuhan Negara-negara Komanwel merupakan pertubuhan berbentuk sukarela yang
melibatkan negara-negara berdaulat yang ditubuhkan atau pernah dijajah oleh pihak British
kecuali Mozambique dan Rwanda.Amnya, penubuhan persatuan ini berlaku apabila sesebuah
negara jajahan British mencapai kemerdekaan. Pertubuhan ini bermatlamat menyatukan
negara-negara bekas jajahan British, ia dibentuk pada tahun 1931 hasil idea Lord Rosebury.
Syarat-syarat keahlian Komanwel mestilah sebuah negara merdeka, persamaan taraf dan taat
setia kepada raja Britain.Hal ini menggambarkan betapa kuatnya pengaruh United Kingdom
dalam pertubuhan ini.
Hal ini terbukti dengan fakta United Kingdom boleh dianggap sebagai pengasas dan ketua
Komanwel.Kewujudan Komanwel mempunyai kaitan dengan niat dan cita-cita pihak British
untuk membimbing tanah jajahannya ke arah berkerajaan sendiri seterusya memberi
kemerdekaan.Keunikan Komanwel ialah kebijaksanaan Britain mengekalkan legasi monarkinya
malah menjadi ketua negara dalam kalangan negara-negara komanwel yang merdeka. Lebih
kurang 16 buah negara anggota Komanwel memilih untuk mengakui Queen sebagai Ketua
Negara.
Seterusnya pengaruh United Kingdom dalam pertubuhan ini jelas begitu ketara apabila berjaya
memujuk Amerika Syarikat, kanada dan Jepun mewujudkan Rancangan Colombo pada tahun
1950.Rancangan yang berslogankan Merancang untuk Kemakmuan Bersama dilancarkan
untuk membantu meningkatkan perkembangan ekonomi di negara-negara Asia dan Pasifik.
Beberapa negara anggota Komanwel seperti India, Fiji Sri Lanka dan Tanah Melayu menikmati
faedah daripada program inin dalam bidang pendidikan dan pembinaan insfrastruktur sepeti
jalan raya, kereta api, dan sistem pengairan.
United Kingdom juga mengambil inisiatif mewujudkan sebuah jawatankuasa pada tahun 1950,
iaitu jawatankuasa Perhubungan Komanwel, Jawatankuasa ini dibentuk bagi membantu
negara-negara anggota yang sedang membangun menyediakan sistem pelajaran yang
sempurna.jawatankuasa tersebut merupakan sebuah badan penasihat dan perunding dalam
bidang pelajaran yang dianggotai oleh beberapa pakar dalam bidang pelajaran. Universiti di
negara-negara Komanwel sering mengadakan kerjasama melalui Persatuan Universiti
Komanwel (the Association of Commonwealth Universities) yang dianggotai oleh lebih 200
universiti. Tujuan penubuhan persatuan nini adalah untuk membantu universiti yang baru
ditubuhkan dari segi tenaga,pengajar, kelengakapan penyelidikan dan lain-lain keperluan yang
berkaitan dengan pendidikan.
Satu lagi pengaruh United Kingdom dalam pertubuhan ini ialah dalam soal atau isu Apartheid
yang diamalkan di Afrika Selatan.Majoriti negara-negara anggota Komanwek mahukan dasar ini
dihapuskan, namun Britain bertindak tidak sehaluan dengan negara-negara ini.Tindakan yang
dilakukan oleh Britain adalah kerana kepentingannya sendiri. Umpamanya,, dalam satu
perjanjian (1955) antara Britain dengan Afrika Selatan. Britain setuju menjual senjata kepada
Preotria. Keadaaan ini mengundang kekejaman yang berterusan terhadap penduduk kulit hitam
di Afrika Selatan sehingga ada negara yang mengancam akan meninggalkan Komanwel jika
Britain bertindak berterusan menyokong rejim Pretoria seperti Nigeria dan Tanzania.
107

Kesimpulannya, apa yang pasti walaupun pertubuhan ini merupakan pertubuhan yang
berbentuk sukarela, namun cengkaman United Kingdom amat kukuh pada awal penubuhannya,
malah tidak keterlaluan dikatakan penubuhan. Pertubuhna Komanwel ini mempunyai kaitan
dengan hasrat Britain untuk memperkenalkan sistem sosial, ekonomi dan politik berdasarkan
model barat.

4.4.3 NATO
Bincangkan hubungan antara Amerika Syarikat dan United Kingdom di dalam NATO
sepanjang abad ke-20.
Jawapan:
Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara (NATO) merupakan satu pakatan ketenteraan antara
kerajaan berdasarkan Perjanjian Atlantik Utara yang telah ditandatangani pada 4 April
1949.Organisasi membentuk satu sistem pertahanan kolektif di mana Negara anggota bersetuju
untuk pertahanan bersama dalam tindak balas kepada serangan oleh mana-mana pihak
luar.Ibu Pejabat NATO ialah di Brussels, Belgium dan terdiri daripada 28 negara anggota di
seluruh Amerika Utara dan Eropah. Pada mulanya NATO adalah tidak lebih daripada sebuah
persatuan politik tetapi mula berubah selepas Perang Korea yang meransang Negara-negara
anggota membina struktur te berkesanntera bersepadu di bawah arahan dua komander
tertinggi Amerika Syarikat.
NATO telah menonjolkan Amerika Syarikat sebagai kuasa besar yang memainkan
peranan utama dalam pertahanan dan keselamatan di Eropah Barat.NATO ditubuhkan untuk
menghalang kebangkitan semula kuasa ketenteraan Jerman di Eropah,mengheret dan
melibatkan secara langsung Amerika Syarikat dalam hal-ehwal ketenteraan dan politik Eropah,
mengekang perluasan idelogi komunis dan ketenteraan Rusia di Eropah dan seterusnya
mengatasi ketidakyakinan Eropah terhadap ketidakkemampuan PBB sama ada dari sudut
pendekatan dan strategi bagi menyelesaikan atau mengatasi pelbagai konflik antarabangsa,
khususnya dalam konteks dunia secara berkesan.
Bagi mencapai matlamat NATO, strategi yang digunakan ialah untuk mewujudkan
sistem pertahanan bersama yang melibatkan semua Negara anggotanya terhadap keselamatan
dan kedudukan setiap negara anggota.NATO telah menambah kekuatan ketenteraan untuk
membendung pengaruh komunis yang diterajui oleh Soviet Union bersama Negara-negara
Eropah Timur yang pro komunis.
NATO telah mengesahkan kehadiran tentera Amerika Syarikat dan Britain selepas tahun
1945 terutamanya di Jerman dan Turki supaya komunis yang diarah oleh Moscow dapat disekat
dengan berkesan. Tambahan pula pada tahun 1949 Soviet telah meletupkan bom atomnya
yang pertama.
Britain adalah Negara yang memainkan peranan penting dalam proses penubuhan
NATO. Jika dirujuk kepada koleksi surat-surat peribadi Ernest Bevin, Setiausaha Luar Britain
1946-1951) dan dokumen oleh Foreign Office, pihak British sememangnya menyusun strategi
dengan mengetengahkan peranan besar Amerika Syarikat dalam proses penubuhan NATO. Ini
bermakna British Berjaya untuk tidak menonjolkan peranan mereka walaupun British
merupakan key player dalam proses penubuhan NATO. Britain yang diterajui oleh Parti Buruh
menyusun pelbagai strategi bagi memastikan pertubuhan antarabangsa yang bakal dibentuk
akan turut disertai oleh Amerika Syarikat. Berdasrkan pengalaman Britain pertubuhan yang
108

ditubuhkan kurang berkesan tanpa penyertaan AS sepertimana yang berlaku ke atas Liga
Bangsa.
Presiden S.Trauman pula masih belum bersedia menghadapi ancaman Soviet di Eropah dan
bagi pihak UK pula perlu membuat perancangan jangka panjang penglibatan AS dalam soal
keselamatan di Eropah.Selepas Perang Dingin telah menyebabkan hubungan UK dan AS
menjadi lebih baik dan boleh dilihat dalam tiga bentuk hubungan perundingan diplomatik;
merunding dan membincang pelbagai peringkat diplomasi; kerjasama ketenteraan dan
kerjasama bilateral.Kerjasama-kerjasama yang terjalin menguntungkan kedua-dua pihak
melalui FBI dan CIA di pihak Amerika dan M16 Secret Intelegent Service (SIS) dan M15
Security Service di pihak Britain.
Hubungan keduanya renggang apabila Atomis Energy Act of 1946 diperkenalkan yang
melarang Amerika mengadakan kerjasama nuklear dengan Negara-negara lain kerana bimbang
berlaku percambahan aktiviti pembinaan senjata nuklear di tempat-tempat lain. Ianya
mengecewakn Britain yang bercita-cita membangunkan senjata nuklear dan ingin meminta
bantuan Amerika.Britain akhirnya mendirikan sendiri senjata nuclear setelah mengadakan
beberapa rundingan nasihat dari Amerika. Akhirnya pada tahun 1952 Britain berjaya
menghasilkan empat senjata nuklear.
Kesimpulan:
NATO dianggap oleh Soviet sebagai Amerika.Amerika mempunyai pengaruh yang besar dalam
NATO berbanding Britain.Amerika mendominasi NATO namun kepentingan UK dalam NATO
menyeimbangkan kekuatan NATO menyaingi Rusia bersama Pakatan Warsaw.

109