TEA

TRKYE ELEKTRK LETM A..

LETME DARES BAKANLII

170 kV VE 420 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL

AKIM TRANSFORMATRLER TP TEKNK ARTNAMES

MART 2016/DB-15/B

TEA
170 kV VE 420 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL
AKIM TRANSFORMATRLER TP TEKNK ARTNAMES

1. GENEL ........................................................................................................................ 1
1.1. Konu ve Kapsam ................................................................................................... 1
1.2. Standartlar ve Dokmanlar ................................................................................... 1
1.3. alma Koullar .................................................................................................. 4
2. TEKNK ZELLKLER ................................................................................................ 5
2.1. Tipler ..................................................................................................................... 5
2.2. Elektriksel zellikler .............................................................................................. 5
2.3. Garantilerin Karlanmamas ve Sapmalar (Deviation) ......................................... 6
2.4. Yapsal zellikler .................................................................................................. 6
2.4.1. Oyuk (Hollow) Kompozit Silikon zolatrler ..................................................... 6
2.4.1.1 Oyuk (Hollow) Kompozit Silikon zolatr Tp .......................................... 7
2.4.1.2 Silikon Gvde ve Yapraklar ....................................................................... 7
2.4.1.3 U Paralar ............................................................................................... 8
2.4.1.4 Szdrmazlk .............................................................................................. 8
2.4.2. Yaltkan Ya ................................................................................................... 8
2.4.3. Terminaller...................................................................................................... 8
2.4.4. Sekonder Terminal Kutusu ............................................................................. 9
2.4.5. Topraklama Terminali ..................................................................................... 9
2.4.6. Terminallerin aretlenmesi............................................................................. 9
2.4.7. Montaj ........................................................................................................... 10
2.4.8. Etiketler ve Plakalar ...................................................................................... 10
2.4.9. Korozyona Kar nlemler............................................................................ 11
2.4.9.1 Genel ...................................................................................................... 11
2.4.9.2 Boyama ................................................................................................... 11
2.4.9.3 Galvanizleme .......................................................................................... 12
3. TESTLER .................................................................................................................. 12
3.1. Akm Transformatr Testleri .............................................................................. 12
3.1.1. Tip Testleri .................................................................................................... 12
3.1.2. Rutin Testler ................................................................................................. 13
3.1.3. zel Testler .................................................................................................. 13
3.2. Oyuk (Hollow) Kompozit Silikon zolatr Testleri ................................................. 13
3.2.1. Tasarm Testleri............................................................................................ 13
3.2.2. Tip Testleri (Sadece Mekanik Testler) .......................................................... 14
3.2.3. Numune Testleri ........................................................................................... 14
3.2.4. Rutin testler .................................................................................................. 15
3.3. Trafo Ya Testleri............................................................................................... 15
3.4. Numune Alma ..................................................................................................... 16
4. TESTLERE VE KABUL KRTERLERNE LKN HUSUSLAR ............................... 17
4.1. Akm Transformatrleri ........................................................................................ 17
4.1.1. Tip Testleri .................................................................................................... 17
4.1.2. Rutin Testler ................................................................................................. 17
4.1.3. zel Testler .................................................................................................. 17
4.1.4. Kabul (Numune) Testleri ............................................................................... 18
MART 2016/DB-15/B

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
4.2. Oyuk (Hollow) Kompozit Silikon zolatr ............................................................. 19
4.2.1. Tasarm Testleri............................................................................................ 19
4.2.2. Tip Testleri .................................................................................................... 19
4.2.3. Kabul (Numune) Testleri ............................................................................... 20
4.2.4. Rutin Testler ................................................................................................. 20
4.3. Kabul Kriterleri..................................................................................................... 20
4.4. Kabul Prosedr ................................................................................................. 20

EKLER:
EK-1/A: 170 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL AKIM TRANSFORMATRLER
GARANTL ZELLKLER LSTES (4 Sayfa)
EK-1/B: 420 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL AKIM TRANSFORMATRLER
GARANTL ZELLKLER LSTES (4 Sayfa)
EK-2
TEA YEN ZOLASYON YAI SATINALMA ARTNAMES (9 Sayfa)
EK-3
TEA YEN ZOLASYON YAI LE DOLDURULMU YEN
TRANSFORMATRE AT YA ARTNAMES (9 Sayfa )
EK-4/A 170 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL AKIM TRANSFORMATRLER
SAPMALAR (DEVIATION) LSTES (1 Sayfa)
EK-4/B 420 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL AKIM TRANSFORMATRLER
SAPMALAR (DEVIATION) LSTES (1 Sayfa)

MART 2016/DB-15/B

ii

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
170 kV VE 420 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL
AKIM TRANSFORMATRLER TP TEKNK ARTNAMES

1. GENEL
1.1. Konu ve Kapsam
Bu tip teknik artname letim Sisteminde harici tip ak alt tesislerinde kullanlmak zere
satn alnacak 170 kV ve 420 kV en yksek sistem gerilimindeki kompozit silikon
izolatrl akm transformatrlerinin teknik zelliklerini kapsar. GIS Transformatr
merkezlerinde kullanlan akm transformatrlerinde yol gsterici olmas bakmndan
ksmen kullanlabilir.
Tip Teknik artname ve eklerinde aksi belirtilmedike, bu tip teknik artname
kapsamndaki akm transformatrleri tek fazl niteler halinde tm yardmc donanm ve
malzemeleri ile birlikte komple nite olarak teslim edilecektir.
Temini istenen akm transformatrlerinin tipleri ve teknik zellikleri, tip teknik
artnamenin yannda, tip teknik artname ekinde verilen Garantili zellikler Listesinde
de belirtilmitir.
Tip Teknik artnamenin bundan sonraki blmlerinde 170 kV ve 420 kV Kompozit
Silikon
zolatrl
Akm
Transformatrleri,
yalnzca
Akm
Transformatr/Transformatrleri olarak; 170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon zolatrl
Akm Transformatrleri Tip Teknik artnamesi yalnzca Tip Teknik artname olarak
anlacaktr.
1.2. Standartlar ve Dokmanlar
Aksi belirtilmedike, akm transformatrlerinin retimi ve testleri aada belirtilen
standartlarn ve/veya dokmanlarn en son basklar gz nne alnarak yaplacaktr.
Standart Numaras
TSE Standart
Uluslararas
No.
Standart No.
TS EN ISO
EN ISO 9001
9001
TS EN
14001

ISO

EN ISO 14001

TS EN 61869-1

IEC 61869-1

TS EN 61869-2

IEC 61869-2

MART 2016/DB-15/B

Standart Ad
(Trke/ngilizce)
Kalite Ynetim Sistemleri - artlar
Quality management systems - Requirements
evre ynetim sistemi - artlar ve kullanm klavuzu
Environmental Management Systems
Requirements With Guidance For Use
l transformatrleri - Blm 1: Genel kurallar
Instrument transformers - Part 1: General
requirements
l transformatrleri - Blm 2: Akm
transformatrleri iin ek kurallar

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

TS EN
1461

ISO

TS EN
2409

ISO

TS
60529

EN

TS 2051
60270

EN

TS EN 62262

EN ISO 1461

EN ISO 2409

EN 60529

IEC 60270

IEC 62262

IEC TS 61463

TS EN 61462

IEC 61462

TS EN 62217

IEC 62217

Instrument transformers - Part 2: Additional

requirements for current transformers
Demir ve elikten imal edilmi malzemeler zerine
scak daldrmayla yaplan galvaniz kaplamalar zellikler ve deney metotlar
Hot dip galvanized coatings on fabricated iron and
steel articles - specification and test methods
Boyalar ve vernikler - apraz kesme deneyi
Paints and varnishes - Cross-cut test
Mahfazalarla salanan koruma dereceleri (IP kodu)
(elektrik donanmlarnda)
Degrees of protection provided by enclosures (IP
code) (For electrical equipments)
Kablolar-Yksek gerilim deney teknikleri-Ksmi
boalma lmeleri
High voltage test techniques-Partial discharge
measurements
D mekanik darbelere kar elektrikli donanmn
mahfazas ile salanan koruma dereceleri (IK Kodu)
Degrees of protection provided by enclosures for
electrical equipment against external mechanical
impacts (IK code)
Bushings - Seismic qualification
Beyan gerilimleri 1000 v'tan byk olan elektrikli
cihazlarda kullanlan basnl ve basnsz oyuk
kompozit izolatrler-Tarifler,deney metotlar,kabul
kriterleri ve tasarm ile ilgili tavsiyeler
Composite hollow insulators - Pressurized and
unpressurized insulators for use in electrical
equipment with rated voltage greater than 1000 V Definitions, test methods, acceptance criteria and
design recommendations
zolatrler - Polimer esasl - Anma gerilimi 1000
vtan byk olan bina ii ve bina d kullanm iin Genel tarifler, deney metotlar ve kabul kriterleri
Polymeric insulators for indoor and outdoor use with
a nominal voltage > 1 000 V - General definitions,
test methods and acceptance criteria

Selection and dimensioning of high-voltage

IEC TS 60815- insulators intended for use in polluted conditions 1
Part 1: Definitions, information and general
principles
IEC TS 60815- Selection and dimensioning of high-voltage
MART 2016/DB-15/B

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

insulators intended for use in polluted conditions Part 3: Polymer insulators for a.c. systems
Elektrik yaltm malzemeleri - Ar ortam artlarnda
kullanlan - Yzeysel kaaklara ve anmaya kar
dayankllklarnn deerlendirilmesi iin uygulanan
deney metotlar
TS EN 60587
IEC 60587
Electrical insulating materials used under severe
ambient conditions - Test methods for evaluating
resistance to tracking and erosion
Yaltm koordinasyonu- Blm 1: Tarifler, prensipler
ve kurallar
TS EN 60071-1 IEC 60071-1
Insulation co-ordination - Part 1: Definitions,
principles and rules
Selection guide for polymeric materials for outdoor
IEC TR 62039
use under HV stress
evre artlarna dayankllk deney-Blm 3:
Klavuz, cihazlar iin sismik deney metotlar
TS EN 60068-3IEC 60068-3-3
3
Environmental testing; part 3:Guidance; seismic test
methods for equipments
TEA Yeni zolasyon Ya Satnalma artnamesi (artname ekindedir.)
TEA Yeni zolasyon Ya le Doldurulmu Yeni Transformatre Ait Ya artnamesi
(artname ekindedir.)
Elektriksel aksesuarlar, bileenler ve dier yardmc donanm yukarda belirtilen
standartlarda belirtilmemi olsa bile ilgili TSE veya IEC standartlarna uygun olacaktr.
Bu standartlarn bulunmad malzemelerle ilgili olarak, stekli/Yklenici, darenin de
onaynn alnmas artyla uygulanabilir standartlar nerecektir.
Edeer ya da daha stn baka standartlar uygulanmsa bunlarn Trke ve/veya
ngilizce kopyalar teklifle birlikte verilecektir.
TSE ile IEC Standartlar arasnda farkllklar olursa, farkllk arz eden konularda hangi
standardn uygulanaca hususunda dareden yazl msaade alnacaktr.
Akm transformatrlerinin imalatnda kullanlan malzemelerin tm kimyasal, fiziksel ve
dielektrik karakteristikleri ilgili ASTM (American Society for Testing and Materials) veya
DIN (Deutsches Institut fr Normung) veya dier Avrupa Birlii lkelerinin normlarnn
ngrd zelliklere uygun olacaktr.
Akm transformatrleri iin alnan tekliflerin almasndan sonraki aamalarda yukardaki
standart ve/veya dokmanlar tadil edilirse, teklif tarihinde yrrlkte olan tadilat veya
bask geerli olacaktr.

MART 2016/DB-15/B

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
1.3. alma Koullar
Garantili zellikler Listesinde aksi belirtilmedike sipari konusu akm transformatrleri
aada belirtilen alma koullarnda kullanlmaya uygun olacaktr. Bu koullar, normal
alma koullar olup; Tip Teknik artname ve eklerindeki deerler bu koullara gre
verilmitir. darenin bu koullardan farkl talebi olmas halinde; malat, almalarn
ilgili standartlara uygun bir ekilde, bu durumu dikkate alarak yapacaktr. Bu almalarn
sonucunda, malat, Tip Teknik artname ve eklerinde meydana gelecek deiiklikleri
darenin onayna sunacaktr.
- Deniz Seviyesinden Ykseklik (m)
- Ortam scakl (C)
. En yksek
. En dk
. 24 saatlik ortalama
. Bir yllk ortalama
- Rzgr basnc (Pascal)
. Yuvarlak yzeyde
. Dz yzeyde
- En yksek gne nm (W/m)
- Buzlanma (mm)
- Ortam Hava Kirlilii
- Maksimum nispi nem (24 saatlik
ortalama)
- Yldrm dme olasl
- Yer sarsnts (*)
. Yatay ivme
. Dey ivme
- Sistem koullar
. Anma gerilimi (kV) (**)
. En yksek sistem gerilimi (kV)
. Frekans (Hz)
. Sistem topraklamas

:
:
:
:
:
:

1000

:
:
:
:
:
:

700
1200
1000
20yi amaz
Evet, (Ar kirlilik)
% 95

+45
-40
+35in altnda
+25yi amaz

: Evet
: 0.5 g (yer seviyesinde)
: 0.25 g
:
:
:
:

154
380
170
420
50
50
Dorudan toprakl ntr sistem

(*) Aksi belirtilmedike Akm transformatrleri; yatay ve dey deprem ivmesi

deerlerine dayanacak ve herhangi bir nitesinin zarar grmesi engellenecek
ekilde dizayn edilecek, akm transformatrlerinin alaca yerde tesisi iin
gereken proje, resim ve malzemeler ile akm transformatrlerinin depreme dayanm
test raporlar veya depreme dayankllk hesaplar, Yklenici tarafndan verilecektir

MART 2016/DB-15/B

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
2. TEKNK ZELLKLER
Akm transformatrleri, 1.2. Standartlar ve Dokmanlar bal altnda yer alan
standartlarn son basklarna ve bu tip teknik artnamede belirtilen teknik zelliklere
sahip olacaktr.
2.1. Tipler
Temin edilecek akm transformatrleri, Garantili zellikler Listesinde aksi belirtilmedike,
aadaki tiplerde olacaktr:
- lme ve/veya koruma sarglar olan,
- ok kademeli dntrme oranl,
- Tek fazl yaa daldrlm,
- Harici tip.
2.2. Elektriksel zellikler
Akm transformatrlerinin elektriksel zellikleri Garantili zellikler Listesinde aksi
belirtilmedike, aada belirtildii gibi olacaktr:
-

Anma iletme gerilimi (kV) (**)

: 154
380
En yksek sistem gerilimi (kV)
170
420
Anma frekans (Hz) (***)
: 50
50
Anma yaltm seviyesi
. ebeke frekansl dayanm gerilimi (1 dak.) : 325
680
(kV-rms)
. Yldrm darbe dayanm gerilimi (kV-tepe)
: 750
1550
. Ama-kapama darbe dayanm gerilimi
: 1175
(kV-tepe)
Anma ksa sre akm (**)
. Termik (Ith), 1 saniye (kA-rms)
: 31.5
50
. Dinamik (Idyn), (2.5 x Ith) (kA-tepe)
: 80
125
Anma srekli termik akm
: 1.2 x In
1.2 x In
Primer ve sekonder anma akmlar, k gleri ve doruluk snflar Garantili zellikler
Listesinde belirtilmitir.
Akm transformatrleri, yukarda belirtilen dayanm gerilimlerine uygun tam yaltma sahip
olacaktr. (Azaltlm yaltma izin verilmez).
Akm transformatrlerinde gerilim dalm homojen olacaktr.
Doruluk snflar, VA olarak sarg gleri, termik ve dinamik ksa devre dayanm akmlar
btn dntrme oranlar iin salanacaktr.

(**) Bu deerler iin aksi belirtilmedike, teklif alma tarihi itibari ile yrrlkte bulunan
Elektrik ebeke Ynetmeliinde geerli deerler dikkate alnacaktr.
(***) Frekans deiim aral: Akm transformatrleri, Elektrik ebeke Ynetmeliinde
aksi belirtilmedike, sistem frekansnn kararsz iletme koullarnda 52.5 Hze
kabilecei veya 47.5 Hze debilecei gz nnde bulundurularak; 51.5 52.5 Hz
MART 2016/DB-15/B

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
frekans aralnda 10 dakika, 50.5 51.5 Hz frekans aralnda 1 saat, 49 Hz 50.5
Hz frekans aralnda srekli, 48.5 49 Hz frekans aralnda 1 saat, 48 48.5 Hz
frekans aralnda 20 dakika ve 47.5 48 Hz frekans aralnda 10 dakika iletim
ebekesine bal kalarak kusursuz alacak ekilde tasarlanmaldr.
2.3. Garantilerin Karlanmamas ve Sapmalar (Deviation)
Tip Teknik artnamede belirtilen hususlar ile Garantili zellikler Listesinde verilen
deerlerin birebir karlanmas esastr. Karlanmamas durumunda teklif sahibi
sapmalar (deviation) Ek-4/A ve Ek-4/Bdeki listede aka belirtecektir. stekli tarafndan
doldurulan Sapmalar (deviation) Listesi, dare tarafndan Tip Teknik artnamenin zne
ve ilgili standartlara uygunluu ynnden deerlendirilecektir.
Teklif deerlendirilmesi aamasnda, darenin, teknik sapmalar ieren teklifleri reddetme
veya kabul etme hakk sakldr.
Sapmalar (deviation) Listesinde herhangi bir husus belirtilmemise, akm
transformatrlerinin tip teknik artnameye tamamen birebir uygun olduu deerlendirilir.
2.4. Yapsal zellikler
2.4.1. Oyuk (Hollow) Kompozit Silikon zolatrler
Akm transformatrlerinde kullanlacak izolatrler yksek kalitede kompozit silikondan
imal edilmi olacaktr.
Kompozit silikon izolatrler, glendirilmi fiberglas tp zerine kompozit silikon
kaplanm olacak ve sonlarnda metal balantl elemanlarndan oluacaktr.
Kompozit silikon aleve dayankl, boluksuz, hidrofobik (su tutmayan) zellikte patlama
ve dalmaya dayankl olacaktr. Kompozit silikonda kullanlacak baz polimer malzeme
(takviye edici dolgu maddelerin ilavesinden nce) %100 silikon kauuk olacaktr. lave
edilecek dolgu maddeleri zolatrlerin mekanik dayanm iletme veya ksa devre
srasnda oluabilecek titreimlere ve atmosferik ve deprem koullarna uygun olarak
seilmi olacaktr.
zolatrler gerek normal iletme koullarnda, gerekse sistemde meydana gelecek ar
gerilimler nedeniyle oluacak kuvvetlere dayanacaktr. zolatrler ksa devrelerden
kaynaklanan, deprem ve titreim sebebiyle meydana gelen kuvvetlere dayanacak ve
atmosferik koullara uygun olacak ekilde tasarlanacak ve imal edilecektir.
zolatrlerin yaltm blmleri dzgn ve simetrik olacak, mekanik zorlamalarn ve
elektriksel alan dalmnn dzenli (niform) bir ekilde dalmn salayacak ve radyo
parazitlerini en aza indirecek ekilde tasarmlanacaktr.
malat tamamlanan izolatrlerin yaltm blmleri imalat bittikten sonra herhangi bir
ileme tabi tutulmayacak, przsz, dikisiz, eksiz, dz ve kusursuz olacaktr.
MART 2016/DB-15/B

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

zolatrlerin flan, cvata, cvata yuvalar ve dier metal blmleri, scaklk deiimleri ve
mekanik zorlamalarda krlma veya geveme olmayacak ekilde izolatre tespit
edilecektir. Tespit iin kullanlacak malzeme yksek kalitede ve metal ksmlarla
kimyasal reaksiyona girmeyecek zellikte olacaktr.
Minimum yzeysel kaak yolu uzunluu aksi belirtilmedike en az 25 mm/kV olacaktr.
2.4.1.1 Oyuk (Hollow) Kompozit Silikon zolatr Tp
Glendirilmi fiberglas tp, maksimum mukavemeti salamak iin elektriksel
korozyona, asit korozyonuna ve hidrolize kar kimyasal direnli fiberglas malzemeden,
E-Glass veya ECR-Glass tipi olacaktr ve bu zelliklere sahip olduu
belgelendirilecektir. Oyuk (hollow) kompozit silikon izolatr tp mekanik ve elektriksel
olarak salam olacak, iinde boluklar olmayacak, yabanc maddelerden arnm olacak
ve imalat hatalarn barndrmayacaktr.
Tp imalatnda kullanlacak cam elyaf, epoksi reine vb. malzemelerin imalatlar ve bu
malzemelere ait teknik dokmanlar dareye sunulacaktr.
2.4.1.2 Silikon Gvde ve Yapraklar
Tpn zerini kaplayan silikon malzemenin kalnl hibir yerde 3,00 mmden az
olmayacak ekilde tasarlanacak ve tpe skca balanacaktr. Silikon malzeme ile tp
arasndaki ban mukavemeti kompozit silikonun yrtlma mukavemetinden yksek
olacaktr.
Silikon yapraklarn profil parametreleri, IEC 60815-3 standardnn Checking of profile
parameters balkl 9. maddesinde belirtilen blgeler arasndan (none/minor/major)
none blgesi ierisinde yer alacaktr.
Silikon gvde ve yapraklarn imalat kalpta enjeksiyon yntemiyle gerekletiriliyorsa;
170 kVluk izolatrler tek basmda, 420 kVluk izolatrler en fazla basmda imal
edilecektir.
Silikon gvde ve yapraklarda kullanlacak malzemenin genel zellikleri ile fiziksel ve
elektrik dayanm bilgilerini ieren teknik dokmanlar, Yklenici tarafndan dareye
sunulacaktr.
Silikon gvde ve yapraklar aleve, evresel etkilere, UV nlarna, kzltesi nlara,
harici kirlilik ve neme kar dayankl, hidrofobik (su tutmayan) zellikte olacak ve bu
zelliklerini iletme mr boyunca koruyacaktr. malatlar izolatrlerin kular ve
kemirgenler tarafndan hasarlanmasn nlemek amacyla tedbir alacaktr.
Yapraklarn aral, boyutlar, eimleri ve ekilleri ilgili standartlarn son basklarnda
belirtilen teknik zelliklere sahip olacak, en iyi elektriksel performans salayacak ve
yzeylerinde kir, toz vb. maddeleri tutmayacak ekilde tasarlanacaktr.
MART 2016/DB-15/B

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

Btn dier mahfaza zellikleri IEC TR 62039a gre olmaldr.

2.4.1.3 U Paralar
U paralarn imalatnda kullanlacak malzeme alminyum tip, galvanizli elik veya
uygun sertlikte, korozyona dayankl malzemeden olmaldr.
U paralarn imalatnda keskin ke ve kenarlar olumayacaktr.
2.4.1.4 Szdrmazlk
Oyuk (hollow) kompozit silikon izolatr tp ile metal u paralar arasnda nem, asit vb.
maddelerin szmayaca kalc bir szdrmazlk sistemi oluturulacak, szdrmazlk
sisteminin performans, ilgili standartlar erevesinde tahkik edilecektir. Szdrmazlk
sistemi maksimum koruma salayacaktr. Szdrmazlk sistemi ve zellikleri izimle
aklamal olarak verilecektir.
2.4.2. Yaltkan Ya
Ya izolasyonlu akm transformatrleri hava geirmez ekilde (hermetik) imal edilecek
ve termik ya genlemesine kar gaz yast veya paslanmaz malzemeden yaplan
diyaframla tehiz edilecektir. Btn akm transformatrleri yalar doldurulmu olarak
Alcya teslim edilecektir. Yal tip akm transformatrlerinin alt blmne numune ya
almak ve bozulan ya deitirmek iin szdrmazl salayacak ekilde bir vana veya
valf tertibat konulacak ve az bir tapa ile kapatlacaktr. Akm Transformatrleri ya
seviye gstergesi ile tehiz edilecek ve bu gsterge kolayca grlebilecek bir yere
monte edilecektir.
Bu ya, yeni ve hi kullanlmam olacak, Ek-2te verilen TEA Yeni zolasyon Ya
Satnalma artnamesi ne uygun olacaktr.
Kullanlacak yan tipi darenin onayna sunulacaktr.
2.4.3. Terminaller
Garantili zellikler Listesinde aksi belirtilmedike primer terminalleri en az 10 mikron
kalnlkta galvanik gmle kapl veya 40 mikron kalnlnda scak daldrma kalay kapl
elektrolitik bakrdan imal edilecektir. malat tarafndan terminallerin kaplama
kalnlnn lm yaplacak ve lm raporu her parti kabulnde Yklenici tarafndan
komisyona sunulacaktr.
Primer sarglar ile terminallerin balants uygun gei direnci ve mekaniki mukavemeti
salayacak ve srekli termik anma akmna (1,2 In) dayanacak ekilde yaplacaktr.
Anma akm 2000 A'e kadar (2000 A dahil) olan akm transformatrlerinde, terminaller
silindirik 40 mm apnda ve en az 80 mm uzunluunda, anma akm 2000 A'den byk
MART 2016/DB-15/B

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
olan akm transformatrlerinde terminaller silindirik 50 mm apnda ve en az 90 mm
uzunluunda olacaktr.
2.4.4. Sekonder Terminal Kutusu
Sekonder terminal kutusunun koruma derecesi TS 3033 EN 60529a gre en az IP 54
olacaktr. Sekonder terminal kutusu ve kapa, kapak sktrma elemanlar, menteeleri
paslanmaz malzemeden imal edilecek veya scak daldrma galvaniz yaplacaktr.
Terminal kutusuna girecek kablolar iin kutunun alt tarafna akm transformatrnn
sekonder sarg says kadar delik alacaktr. Bu delikler en az 4x10 mm kesitinde bakr
siperli kablonun geebilecei harici artlara uygun paslanmaz malzemeden yaplm
rakorlarla tehiz edilecektir. Rakorlar, sklebilir ayn tr malzemeden imal edilmi
tapalarla kapatlacaktr. Terminal kutusu mhrlenebilir olacaktr.
Kullanlacak contalar hava artlarna, suya, yaa ve gne nlarna kar dayankl
olacaktr.
Sekonder terminal kutusunun iindeki terminal blou alevlenmez malzemeden imal
edilecektir. Btn terminaller 10 mm2 kesitindeki kablonun balanabilecei, vidal tip
uygun klemenslerle tehiz edilecektir. Klemensler korozyona dayankl olacaktr.
malat sonrasnda akm transformatrlerinin sekonder terminal ular uygun ekilde ksa
devre edilerek Alcya teslim edilecektir.
2.4.5. Topraklama Terminali
zolatrn alt flan veya akm transformatrnn alt kaidesi zerinde karlkl olarak
seilecek iki nokta, topraklama. cvatalar ile tehiz edilecektir. Topraklama cvatalarna
geebilecek ve 120 mm kesitindeki iletkinin sktrlmasna uygun iletken pabular
akm transformatrnn zerine monte edilmi olarak verilecektir.
Topraklama cvatalarnn zerinde veya cvatann yanna monte edilecek metal plakalar
zerinde toprak iareti bulunacaktr. Topraklama iaretleri ar ortam koullarnda
kmayacak ve silinmeyecek ekilde yazlacaktr.
Akm transformatrlerinin sekonder sarglarnn birer ucu topraklanacaktr.
2.4.6. Terminallerin aretlenmesi
Btn primer ve sekonder terminaller ilgili standartlara uygun olarak iaretlenecektir.
aretler zamanla silinmeyecek ve d etkilerle bozulmayacaktr.
Primer ve/veya sekonder terminalleri ok kademeli olan akm transformatrlerinde,
balant ekillerini belirten plakalar transformatr zerinde grlebilecek uygun bir yere
monte edilecek ve zamanla silinmeyecek ve d etkilerle bozulmayacaktr.

MART 2016/DB-15/B

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

2.4.7. Montaj
Akm transformatrleri elik konstrksiyon zerine dik olarak monte edilebilir yapda
(kaide tipi) olacaktr.
2.4.8. Etiketler ve Plakalar
Btn akm transformatrlerinde, paslanmaz elik veya paslanmayan baka metalden
yaplm bir tantma plakas bulunacaktr.
Btn cihazlar, kablo ve balant terminalleri dahil olmak zere, ilgili IEC standartlarnda
belirtilen bilgileri ierecek ekilde etiketlenecektir.
Harite kullanlan malzemelerin etiket ve plakalar paslanmaz elikten veya denenmi
paslanmaz malzemeden mamul olacak, zamanla bozulmayacak, kolayca okunup
anlalacak ekilde oyma yntemi ile imal edilecek, zerlerindeki yazlar zamanla
bozulmayacak, normal montaj ve iletme konumunda kolayca grlebilecek uygun bir
yere perin veya paslanmaz elik vidalarla tespit edilecektir. Tantma plakas, ikaz ve
talimat levhalar Trke olarak yazlacak veya orijinaliyle birlikte Trke tekrarlanacak ve
darenin onayna sunulacaktr.
Tantma etiketi zerine aada belirtilen bilgiler yazlacaktr:
-

darenin sipari numaras,

darenin malzeme kod numaras,
malatnn ad ve/veya markas,
Tip iareti ve seri numaras,
malat tarihi ve yeri,
Primer ve sekonder anma akmlar,
Anma frekans,
Anma gc ve buna karlk gelen doruluk snf,
En yksek sistem gerilimi,
Anma yaltm seviyesi,
Ksa sreli termik anma akm (Ith) ve dinamik anma akm (Idyn),
Yaltm snf (Snf A'dan farkl ise),
Sekonder sarg saysnn birden fazla olmas durumunda, her bir sargnn kullanma
amac ve terminalleri,
Anma srekli termik akm (Icth),
Kullanlan yan tipi ve arl
Komple arl (kg),
ller (En x Derinlik x Ykseklik),
Standard,

Seri numaras, transformatrn grlebilecek uygun bir yerine derin bir ekilde ayrca
yazlacaktr.

MART 2016/DB-15/B

10

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
2.4.9. Korozyona Kar nlemler
2.4.9.1 Genel
Akm transformatrlerinin metal blmleri korozyona dayankl malzemeden yaplacak
ve yzeyler korozyonu en aza indirecek ekilde ilenecektir.
Korozyona kar aadaki nlemler alnacaktr.
- Sekonder terminal kutusu iindeki cvata ve somunlar hari tm cvata ve somunlar
paslanmaz elik, bakr-nikel alam vb. gibi paslanmaz malzemeden imal edilecektir.
- Btn yzeyler olabildiince su tutmaz ekilde dzenlenecektir.
- malat ve montajda kullanlacak malzeme galvanik korozyona yol amayacak ekilde
seilecek ve dzenlenecektir.
- Akm tayan ya da yap eleman olarak kullanlan alminyum alamlar korozyona
dayankl olacaktr.
- Demirli paralar scak daldrma usulyle galvanizlenecek ya da paslanmaz malzeme
kullanlacaktr.
- Galvanizlenecek ya da boyanacak yzeyler, dzgn, hasarsz, temiz ve kaplamann
mrn azaltan yabanc maddelerden arnm olacaktr.
2.4.9.2 Boyama
Boyanacak yzeyin hazrlanmasndan hemen sonra boyama ilemine geilmelidir. D
yzeylere paslanmay nleyici astar boyann ardndan ara kat ve son kat boya
srlmelidir. Boya kuruduktan sonra gzeneksiz olmaldr. Son kat boyas hava
koullarna ve yaa kar dayankl olmal ve gri renkte (RAL 7032) boyanmaldr.
Uygulanacak boyama yntemi darenin onayna sunulacak, her bir boya katnn kalnl
bildirilecektir. Boya kalnl 9015 mikron olacaktr.
Elektrostatik kaplama yntemi uygulandnda, polyester tipi toz boyalar kullanlacak,
kaplama kalnl ilgili standarda uygun olacaktr.
reticiler, yukarda belirtilenler dndaki boyama yntemlerini uygulamak istemeleri
halinde, bu yntemi tekliflerinde aka belirtecekler ve varsa ilgili belgeleri vereceklerdir.
Boyann nitelii, katlarn kalnl ve kaynamasnn kontrol ile belirlenecektir.
Boya kalnl rastgele seilmi be noktada Boya kontrol aygt araclyla
llecektir. Her katn ortalama kalnl imalatnn belirttii deerden dk
olmayacaktr. Toplam boya kalnl hibir noktada belirtilen deerden dk
olmayacaktr.
Boya tabakalarnn birbirleriyle kaynamas, rastgele seilen be noktada TS EN ISO
2409'a uygun olarak apraz-kazma yntemiyle kontrol edilecektir. Deney sonucu bu
standartta yer alan snf-1'den daha kt olmamaldr.
MART 2016/DB-15/B

11

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

Montaj amacyla boyasz braklan metalik yzeyler (terminaller, topraklama cvatalar

vb.), depolama srasnda okside olmamalar iin, anmay nleyici, silindiinde kabilir
bir madde ile kaplanacaktr.
2.4.9.3 Galvanizleme
Galvanizleme ilemi ve galvanizlenmi yzeyler zerindeki testler scak daldrma
galvaniz konusundaki TS EN ISO 1461'e uygun olarak yaplacaktr. Aksi belirtilmedike,
akm transformatrnde scak daldrma galvaniz ile kaplanan yzeylerin her yerinde
galvaniz kalnl en az 60 mikron olacaktr.
Metal paralarn scak daldrma ile galvanizlenmesi; ileme, eme, kesme, delme,
puntolama, iaretleme ve kaynak ilemleri tamamlandktan ve yzeyler zerindeki pas
ve yalar kumlama, kimyasal temizleme vb yntemlerle iyice temizlendikten sonra
yaplmaldr.
3. TESTLER
3.1. Akm Transformatr Testleri
Aada belirtilen tm testler, varsa IEC 61869-2deki ilave madde, kural ve
deiikliklerle birlikte IEC 61869-1 standardna uygun olarak yaplacaktr.
3.1.1. Tip Testleri
a) Scaklk art testi (Temperature-rise test) (IEC 61869-1 Madde 7.2.2, IEC 618692 Madde 7.2.2)
b) Primer balant ularnda darbe gerilim testi (Impulse voltage withstand test on
primary terminals) (IEC 61869-1 Madde 7.2.3, IEC 61869-2 Madde 7.2.3)
i. Primer balant ularna yldrm darbe gerilimi testi (Lightning impulse voltage
test on primary terminals) (IEC 61869-1 Madde 7.2.3.2)
ii. Anahtarlama darbe gerilimi testi (Switching impulse voltage test) (IEC 618691 Madde 7.2.3.3) (en yksek alma gerilimi 300 kVun (etkin) zerindeki
akm transformatrleri iin)
c) Harici tip transformatrler iin yata test (Wet test for outdoor type transformer)
(IEC 61869-1 Madde 7.2.4)
d) Elektromanyetik uyumluluk testleri (Electromagnetic Compatibility tests) (IEC
61869-1 Madde 7.2.5, IEC 61869-2 Madde 7.2.5)
e) Doruluk testleri (Tests for accuracy) (IEC 61869-1 Madde 7.2.6, IEC 61869-2
Madde 7.2.6)
f) Mahfazalarla salanan koruma derecesinin dorulanmas (Verification of the
degree of protection by enclosures) (IEC 61869-1 Madde 7.2.7)

MART 2016/DB-15/B

12

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
g) Ksa sreli akm testleri (Short-time currents tests) (IEC 61869-2 Madde 7.2.201)
3.1.2. Rutin Testler
a) Primer balant ularnda ebeke frekansl gerilim dayanm testleri (Power
frequency voltage withstand tests on primary terminals) (IEC 61869-1 Madde
7.3.1, IEC 61869-2 Madde 7.3.1),
b) Ksmi boalma llmesi (Partial discharge measurement (IEC 61869-1 Madde
7.3.2),
c) Blmler arasnda ebeke frekansl gerilime dayanm testi (Power frequency
withstand tests between section) (IEC 61869-1 Madde 7.3.3),
d) Sekonder balant ularnda ebeke frekansl gerilim dayanm testleri (Power
frequency voltage withstand test on secondary) (IEC 61869-1 Madde 7.3.4),
e) Doruluk testleri (Tests for accuracy) (IEC 61869-1 Madde 7.3.5, IEC 61869-2
Madde 7.3.5)
f) aretlemelerin dorulanmas (Verification of markings) (IEC 61869-1 Madde
7.3.6)
g) Kapasitans ve dielektrik kayp faktrnn llmesi (Measurement of capacitance
and dielectric dissipation factor) (IEC 61869-1 Madde 7.4.3, IEC 61869-2 Madde
7.4.3)
h) Sarmlar aras ar gerilim testi (Inter-turn overvoltage test) (IEC 61869-2 Madde
7.3.204)
3.1.3. zel Testler
a) Primer balant ularnda kesik darbe gerilimi dayanm testi (Chopped impulse
voltage winthstand test on primary terminals) (IEC 61869-1 Madde 7.4.1)
b) Primer balant ularnda oklu kesik darbe testi (Multiple chopped impulse test on
primary terminals) (IEC 61869-1 Madde 7.4.2) (Yaklak 1 darbe/dk hznda
ardk 600 darbe uygulanacaktr.) (en yksek alma gerilimi 300 kVun (etkin)
zerindeki akm transformatrleri iin)
c) letilen ar gerilim testi (Transmitted overvoltage test) (IEC 61869-1 Madde 7.4.4)
d) Mekanik testler (Mechanical tests) (IEC 61869-1 Madde 7.4.5)
e) ark arza testi (Internal arc fault test) (IEC 61869-1 Madde 7.4.6, IEC 61869-2
Madde 7.4.6)
3.2. Oyuk (Hollow) Kompozit Silikon zolatr Testleri
3.2.1. Tasarm Testleri
Tasarm testleri, ilgili IEC standardnn ngrd koullarda, her bir test iin ilgili testte
belirtilen numune saysna/miktarna uygulanacaktr.
MART 2016/DB-15/B

13

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

1) U tespit elemanlarnn ara yzleri ve balantlar zerinde yaplan testler (Tests on

interfaces and connections of end fittings) (IEC 61462 madde 7.2)
a) Kuruda ebeke frekansl referans testi (Reference dry power frequency flashover
test) (IEC 61462 madde 7.2.2)
b) Termik mekanik n zorlama testi (Thermical-mechanical pre-stressing test) (IEC
61462 madde 7.2.3)
c) Suya daldrma n zorlama testi (Water immersion pre-stressing test) (IEC 61462
madde 7.2.4)
d) Dorulama testleri (Verification tests) (IEC 61462 madde 7.2.5)
i.

Gzle muayene (Visual examination) (IEC 61462 madde 7.2.5.1)

ii.

Dik cepheli darbe gerilim testi (Steep-front impulse voltage test) (IEC
61462 madde 7.2.5.2)

iii.

Kuruda ebeke frekansl gerilim testi (Dry power frequency voltage test)
(IEC 61462 madde 7.2.5.3)

2) Etek ve d rt (mahfaza) malzemesi ile ilgili testler (IEC 61462 madde 7.3)
a) Sertlik testi (Hardness test) (IEC 61462 madde 7.3.1)
b) Hzlandrlm iklimlendirme testi (Accelerated weathering test) (IEC 61462
madde 7.3.2)
c) z oluumu ve erozyon testi (Tracking and erosion test) (IEC 61462 madde 7.3.3)
(Sadece 1000 saatlik tuz sisi testi uygulanr)
d) Alevlenebilirlik testi (Flammability test) (IEC 61462 madde 7.3.4)
e) Malzemenin iz dayanm testi (Tracking resistance test of the material) (IEC
60587)
3) Tp malzemesi zerindeki testler (Tests on the tube material) (IEC 61462 madde 7.4)
a) Boya nfuz etme testi (Dye penetration test) ) (IEC 61462 madde 7.4.1)
b) Su difzyon testi (Water diffusion test) ) (IEC 61462 madde 7.4.2)
3.2.2. Tip Testleri (Sadece Mekanik Testler)
a) Eilme testi (Bending test) (IEC 61462 madde 8.5)
3.2.3. Numune Testleri
Aada belirtilen numune testleri, rutin testlerden gemi izolatr partilerinden rastgele
seilecek numuneler zerinde yaplacak, numune saylar 3.4. Numune Alma bal
altnda yer alan tablodan seilecektir.
a) Boyutlarn dorulanmas (Verification of dimentions) (IEC 61462 madde 9.3)
MART 2016/DB-15/B

14

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

b) Mekanik testler (Mechanical tests) (IEC 61462 madde 9.4)

i.

Maksimum mekanik ykte test (Test at maximum mechanical load) (IEC

61462 madde 9.4.1.2)

ii.

Maksimum mekanik ykn 1,5 katnda test (Test at 1,5 x maximum

mechanical load) (IEC 61462 madde 9.4.1.3)

c) Galvaniz testi (Galvanizing test) (IEC 61462 madde 9.5)

d) U tutturma elemanlar ile mahfaza arasndaki arayzn kontol (Check of the
interface between end fittings and the housing) (IEC 61462 madde 9.6)
3.2.4. Rutin testler
Aada belirtilen testler, oyuk (hollow) kompozit silikon izolatrlerin her birine imalat
srasnda uygulanacaktr.
a) Gzle muayene Boyut Kontrol (Visual examination) (IEC 61462 madde 10.2)
b) Rutin mekanik test (Routine mechanical test) (IEC 61462 madde 10.4)
3.3. Trafo Ya Testleri
Akm transformatrlerinde kullanlacak yan nceden EK-2deki Transformatr Ya
artnamesine uygun olduu test raporlar ile belgelenecek ve onay iin Alcya
verilecektir. Belgelenemedii takdirde yan EK-2deki ya artnamesine uygun olarak
komple testleri yaptrlacaktr.
Her kabul esnasnda bir akm transformatrnden alnacak ya numunesine aada
belirtilen testler yaptrlacak ve EK-3deki ya artnamesine uygun olup olmad kontrol
edilecek; kullanlan yan teklif edilen ya ile ayn marka ve tipte olduu, Firmaca garanti
edilecektir.
a) Power Factor (Doble, 25 C+100C)
b) Dielektrik dayanm
c) Asidite
d) Yzey Gerilme
e) Younluk
f) Viskozite
g) Renk Says
h) Su miktar

MART 2016/DB-15/B

15

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

3.4. Numune Alma

Akm transformatr ve oyuk (hollow) kompozit silikon izolatr numuneleri Alc
temsilcileri tarafndan her bir partiden rastgele seilecek ve aksi belirtilmedike numune
says aadaki cetvelden tespit edilecektir.
Akm Transformatr iin;
Parti Bykl (Adet)
1-10
11- 25
26-50
51-100
101-500
501-1000

Numune Says (Adet)

1
2
4
6
8
16

Oyuk (hollow) kompozit silikon izolatrler iin;

Parti Bykl (n) (Adet)

n12

13-100
101-200
201-300
301-500

Numune Says (Adet)

0, ayn tip oyuk (hollow) kompozit silikon
izolatre ait test raporlar sunulmu ve
idarece onaylanmsa
1, test raporu sunulmam veya idarece
onaylanmamsa
1
2
3
4
(

501 ve daha fazlas

MART 2016/DB-15/B

16

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
4. TESTLERE VE KABUL KRTERLERNE LKN HUSUSLAR
4.1. Akm Transformatrleri
4.1.1. Tip Testleri
stekli/Yklenici, her bir pozdaki akm transformatr iin, Trk Akreditasyon Kurumu
veya Uluslararas Laboratuvar Akreditasyon birlii Karlkl Tannma Anlamasnda
yer alan akreditasyon kurumlar tarafndan akredite edilmi bir laboratuvarda, ilgili
standartlarn en son basklarna gre, ihale tarihi itibariyle darece aksi belirtilmedike
son 10 (on) yl iinde yaplm, tip teknik artnamenin 3.1.1. Tip Testleri bal altnda
belirtilen testlere ait tip test raporlarn dareye sunacaktr.
dareye sunulan tip test raporlar, teklif edilen akm transformatrleri ile ayn fabrikada
imal edilmi, ayn tip ve birebir ayn zellikte akm transformatrleri zerinde yaplm
testlere ait olacaktr. Bu tip test raporlar ile ilgili olarak; tip testi yaplan akm
transformatrlerinin hangi fabrikada imal edildii, hangi tip ve zellikteki akm
transformatrlerine ait olduu, tip testlerinin hangi laboratuvarda, hangi tarihte yapld
bilgilerini ieren bir tablo ve tip testlerinin yapld laboratuvarn akredite bir laboratuvar
olduuna dair belgeler, gerekli aklamalar yaplarak detayl bir ekilde Trke olarak
dareye sunulacaktr.
dareye sunulmayan veya sunulan ancak yukardaki koullar salamayan tip testleri;
ilgili standartlarn en son basklarna gre, akredite bir laboratuvarda dare temsilcileri
gzetiminde yaplacaktr.
stenen artlar salayan tip test raporlar dareye sunulmu olsa dahi, darenin
tekrarlanmasn istedii tip testlerini ihale dosyasnda belirtmesi kaydyla, dareye
herhangi bir masraf yklenmeksizin yaptrlacaktr.
4.1.2. Rutin Testler
Tip Teknik artnamenin 3.1.2. Rutin Testler bal altnda yer alan testler, szleme
kapsamnda sipari edilen her bir akm transformatrne, ilgili standartlarn en son
basklarna gre malat tarafndan uygulanacak ve rutin test raporlar CD/DVD
ortamnda 2 (iki) kopya olarak, teslimattan nce dareye sunulacaktr.
4.1.3. zel Testler
stekli/Yklenici, her bir pozdaki akm transformatr iin, Trk Akreditasyon Kurumu
veya Uluslararas Laboratuvar Akreditasyon birlii Karlkl Tannma Anlamasnda
yer alan akreditasyon kurumlar tarafndan akredite edilmi bir laboratuvarda, ilgili
standartlarn en son basklarna gre, ihale tarihi itibariyle darece aksi belirtilmedike
son 10 (on) yl iinde yaplm, tip teknik artnamenin 3.1.3. zel Testler bal altnda
belirtilen testlere ait test raporlarn dareye sunacaktr.

MART 2016/DB-15/B

17

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
ark arza testi (Internal arc fault test) iin, hale dosyasnda aksi belirtilmedike, ihale
konusu akm transformatr ile ayn gerilim seviyesinde ve yapsal olarak ayn
tasarmda (kafa tipi, buing tipi veya kazan tipi vb) akm transformatrne ilikin Ark
Arza Test raporu sunulacaktr. Test raporunun/raporlarnn sunulmamas veya sunulan
test raporunun darece uygun bulunmamas halinde, ihalede yer alan her bir tasarm tipi
ve her bir gerilim seviyesi iin darenin belirleyecei birer adet akm transformatrnn
zerinde ilgili standardn son basksna gre, akredite bir laboratuvarda dare temsilcileri
gzetiminde yaplacaktr. hale dokmannda aksi belirtilmedike, testle ilgili ark arza
sresi ve performans kriterleri aadaki deerlere uygun olacaktr.

ark arza akmnn etkin deeri

Koruma Derecesi
ark arza koruma snf

170 kV

420 kV

20 kA
1
Snf I

35 kA
1
Snf I

Mekanik testler (Mechanical tests) iin TS EN 61869-1de belirtilen Statik dayanma

deney yk (snf II) deerleri esas alnacaktr.
dareye sunulmayan veya sunulan ancak yukardaki koullar salamayan zel testler;
ilgili standartlarn en son basklarna gre, ihale dokmanlarnda aksi belirtilmedike
akredite bir laboratuvarda dare temsilcileri gzetiminde yaplacaktr.
Bu testlere ait raporlarn sunulmas, deerlendirilmesi, kabul edilmesi veya testlerin
tekrarlanmasna karar verilmesi hususlarnda izlenecek yol ve artlar, aksi
belirtilmedike tip teknik artnamenin 4.1.1. Tip Testleri bal altnda yer ald
ekliyle bire bir uygulanacaktr.
4.1.4. Kabul (Numune) Testleri
Tip Teknik artnamenin 3.1.2. Rutin Testler bal altnda yer alan testler ile gzle
muayene ve fiziksel boyut kontrolleri Tip Teknik artnamenin 3.4. Numune Alma
blmne uygun miktarda seilecek numune zerinde, ilgili standartlarn en son
basklarna gre, TEA temsilcileri gzetiminde, her parti akm transformatr teslimat
iin kabul testleri olarak uygulanacaktr.
Kabule sunulan transformatrlerin tmnde, TEA tarafndan onaylanm ayn tip yan
kullanldnn teyit edilmesi halinde; her bir kabul esnasnda, kabul yaplacak
transformatrlerin bir adedinden alnacak ya numunesi zerinde, Tip Teknik
artnamenin, 3.3. Trafo Ya Testleri blmne uygun olarak ya testleri
gerekletirilecektir.
Kabul testleri, malat laboratuvarnda veya darenin onay verecei bir laboratuvarda
yaplacaktr. Rutin test raporlar, kabul testlerine balanlmadan nce Muayene ve Kabul
Komisyonuna sunulacaktr. Aksi halde, test ve kabul ilemlerine balanmayacaktr.

MART 2016/DB-15/B

18

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
4.2. Oyuk (Hollow) Kompozit Silikon zolatr
4.2.1. Tasarm Testleri
stekli/Yklenici, her bir kompozit silikon izolatr tipi iin, Trk Akreditasyon Kurumu veya
Uluslararas Laboratuvar Akreditasyon birlii Karlkl Tannma Anlamasnda yer alan
akreditasyon kurumlar tarafndan akredite edilmi bir laboratuvarda, ilgili standartlarn
en son basklarna gre ve ihale tarihi itibariyle son 10 (on) yl iinde yaplm, tip teknik
artnamenin 3.2.1. Tasarm Testleri bal altnda belirtilen testlere ait test raporlarn
dareye sunacaktr.
stekli/Yklenici tarafndan sunulan tasarm testlerine ait raporlar, teklif edilen kompozit
silikon izolatrlerle ayn tasarmda olacak ve kompozit silikon izolatrn tasarmnn
tanmnda IEC 61462 standard esas alnacaktr. Tasarm test raporlar ile ilgili olarak;
tasarm test raporlar sunulan izolatrlerin hangi fabrikada imal edildii, hangi tip ve
zellikteki kompozit silikon izolatre ait olduu, tasarm testlerinin hangi laboratuvarda,
hangi tarihte yapld bilgilerini ieren bir tablo ve tasarm testlerinin yapld
laboratuvarn akredite bir laboratuvar olduuna dair belgeler, gerekli aklamalar
yaplarak dareye sunulacaktr.
dareye sunulmayan veya sunulan ancak yukardaki koullar salamayan tasarm
testleri; ilgili standartlarn ihale tarihi itibari ile son basklarna gre, akredite bir
laboratuvarda, dare temsilcileri gzetiminde yaplacaktr.
stenen artlar salayan tasarm test raporlar dareye sunulmu olsa dahi, darenin
tekrarlanmasn istedii tasarm testlerini ihale dosyasnda belirtmesi kaydyla, dareye
herhangi bir masraf yklenmeksizin yaptrlacaktr.
4.2.2. Tip Testleri
stekli/Yklenici, her bir oyuk (hollow) kompozit silikon izolatr tipi iin, Trk Akreditasyon
Kurumu veya Uluslararas Laboratuvar Akreditasyon birlii Karlkl Tannma
Anlamasnda yer alan akreditasyon kurumlar tarafndan akredite edilmi bir
laboratuvarda, ilgili standartlarn en son basklarna gre ve ihale tarihi itibariyle son 10
(on) yl iinde yaplm, tip teknik artnamenin 3.2.2. Tip Testleri bal altnda
belirtilen testlere ait test raporlarn dareye sunacaktr.
Kompozit silikon izolatrn tasarmnda meydana gelebilecek deiikliklerde, ilgili
tasarm testlerinin tamamlanmasndan sonra tip testlerinin tamam tekrarlanacaktr.
Bu testlere ait; raporlarn sunulmas, deerlendirmesi, kabul edilmesi veya testlerin
tekrarlanmasna karar verilmesi hususlarnda izlenecek yol ve artlar, aksi
belirtilmedike tip teknik artnamenin 4.2.1. Tasarm Testleri bal altnda yer ald
ekliyle bire bir uygulanacaktr.

MART 2016/DB-15/B

19

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

4.2.3. Kabul (Numune) Testleri

Tip Teknik artnamenin 3.2.3. Numune Testleri bal altnda yer alan testler ve
fiziksel boyut kontrolleri, her parti iin Tip Teknik artnamenin 3.4. Numune Alma
blmne uygun miktarda seilecek numuneler zerinde, ihale tarihi itibariyle ilgili
standartlarn en son basklarna gre, darece aksi belirtilmedike imalat tarafndan
yaplarak test raporlar dareye sunulacaktr.
4.2.4. Rutin Testler
Tip Teknik artnamenin 3.2.4. Rutin Testler bal altnda yer alan testler, szleme
kapsamnda sipari edilen her bir oyuk (hollow) kompozit silikon izolatre, ihale tarihi
itibariyle ilgili standartlarn en son basklarna gre malat tarafndan uygulanacak ve
rutin test raporlar CD/DVD ortamnda 2 (iki) kopya olarak, teslimattan nce dareye
sunulacaktr.
4.3. Kabul Kriterleri
a) Testlerde kullanlacak cihazlarn kalibrasyonlar akredite bir kurulu tarafndan
yaplm olacak, kalibrasyon sertifikalar testler balanlmadan nce Muayene ve
Kabul Komisyonuna sunulacaktr.
b) Yaplacak tm tip, tasarm ve zel testlerden olumlu sonu alnacaktr. Bir tip,
tasarm veya zel testten olumsuz sonu alnmas halinde, olumsuz sonulanan
poza/tipe ait akm transformatr veya kompozit silikon izolatr reddedilecektir.
Ancak, Yklenicinin talebi ve darenin de uygun bulmas kaydyla, masraflar
Ykleniciye ait olmak zere, makul bir sre iinde, gerekli deiiklikler yaplarak
retilen yeni rne ait testlerin; karar verme yetkisi yalnz dareye ait olmak zere,
sre uzatm verilmeksizin tekrar kabul edilebilir. kinci kez yaplacak testlerin de
baarsz sonulanmas halinde, olumsuz sonulanan poza/tipe ait sipariin tamam
reddedilecektir.
c) Tm kabul testlerinden olumlu sonu alnacaktr. Kabul testlerinin herhangi birinden
olumsuz sonu alnrsa test/testler, ilgili standartlarda bakaca bir ngr yoksa ilk
numunelerin iki kat kadar yeni numune alnacak ve testler tekrarlanacaktr.
Test iin seilen numunelerin hibirisi kusurlu kmamaldr. Kusurlu birimlerin
kmas durumunda dare, tm partiyi reddedebilecek ya da Yklenici tarafndan
kusurlu birimlerin deitirilmesi ve ilgili testlerin tip teknik artname artlarna uygun
olarak testten geirilmesini isteyebilecektir.
4.4. Kabul Prosedr
dare veya temsilcisi, Tip teknik artnameye uygunluklarn dorulamak amacyla akm
transformatrlerini inceleme ve/veya testten geirmekte serbesttir. dare, bu amalarla
grev verilen herhangi bir temsilcinin kimlii konusunda Ykleniciye yazl olarak bilgi
verecektir.
MART 2016/DB-15/B

20

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA

malat kontrol ve testler, malatnn tesislerinde, malzeme teslimat yerinde ve/veya

malzemelerin son teslim yerinde yaplabilir. malat kontrol ve testler, dareye hibir
gider yklemeksizin, incelemecilere izim ve retim bilgilerini gzden geirme izni dahil,
mantkl her trl yardm ve kolaylk salanacaktr.
Yklenici, Szlemenin imzalanmasndan sonra dareye test programn bildirecektir.
Yklenici, testlerin asl balama tarihini, yurtdnda yaplacak testler iin en az 30 (otuz)
gn, yurtiinde yaplacak testler iin ise en az 15 (onbe) gn ncesinden, dareye
bildirecektir.
Baarl test ve inceleme sonucunda, test raporlar karlkl olarak imzalanacak ve dare
temsilcilerince sevkiyat iin Sevk Emri verilecektir. Yklenici, karlkl olarak imzalanm
2 (iki) kopya test raporunu dare temsilcilerine verecektir. Ancak, dare Ykleniciye
zamannda haber vererek testlerde bulunmayacan bildirebilir. darenin testlere
katlmayacan bildirmesi durumunda, Yklenici testleri yapacak ve sonularn dareye
bildirecektir. Yklenici tarafndan hazrlanan ve imzalanan test raporlar, incelenmesi ve
onaylanmas iin 3 () kopya olarak dareye gnderilecektir. Test raporlarnn
onaylanmas durumunda, dare tarafndan sevkiyat iin Sevk Emri verilecek, onayl 1
(bir) kopya test raporu Ykleniciye geri gnderilecektir.
ncelenen ve testten geirilen malzemelerin Tip Teknik artnameye uygun olmad
anlalrsa, dare bunlar reddedebilir. darenin kabul etmesi halinde; Yklenici, giderleri
kendisince karlanmak zere, reddedilen malzemeleri yenisiyle deitirecek ya da Tip
Teknik artnamelere uygunluunu salayacak deiiklikleri yapacaktr.

MART 2016/DB-15/B

21

170 kV ve 420 kV Kompozit Silikon

zolatrl Akm Trans. Tip Teknik art.

TEA
EK-1/A
170 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL
AKIM TRANSFORMATRLER GARANTL ZELLKLER LSTES
Sipari No:
Poz No:
Alcnn Mlz. Kod. No:
TANIM

BRM

1.

malat ad

2.

Tip
alma Koullar
(Alc tarafndan belirlenecektir)
- Deniz seviyesinden ykseklik

3.

STENEN

GARANT EDLEN

Metre

- Ortam scakl
Gnlk en yksek

Gnlk en dk

24 saatlik ortalama

Bir yllk ortalama

- En yksek rzgr basnc

Yuvarlak yzeyde

(Pascal)

Dz yzeyde

(Pascal)

- En yksek gne nm
- Buz yk
- Ortam Hava Kirlilii
- Maksimum nispi nem
(24 saatlik ortalama)
- Yldrm dme olasl

(W/m)
(mm)
(Evet/Hayr)
%
(Evet/Hayr)

- Yer sarsnts
Yatay ivme

(g)

Dey ivme

(g)

4.

Uygulanan standartlar

5.

Kullanlaca yer

MART 2016/DB-15/B

(Dahili/Harici)

T.T.. madde
1.2de belirtilmitir
Harici

170 kV Kompozit Silikon zolatrl Akm

Transformatrleri Garantili zellikler Listesi

TEA
BRM

STENEN

(kV)

170

- Fazlar aras

(kV)

154

- Faz toprak
Anma frekans
(T.T.. Madde 2.2
salanacaktr.)
Anma evirme oranlar

(kV)

154/3

(Hz)

50

TANIM
6.

En yksek iletme gerilimi

7.

Sistem gerilimi

8.
9.

12.

zolasyon seviyeleri
- Bir dakika sreli ebeke
frekansl dayanm gerilimi
- Yldrm darbesi dayanm
gerilimi
- Anahtarlama darbesi dayanm
gerilimi
Sekonder sargnn bir dakika
sreli ebeke frekansl dayanm
gerilimi
zolasyon ortam

13.

Sarg Malzemesi

14.

Sekonder sarg adedi

15.

l sarglar

10.

11.

16.

17.
18.

GARANT EDLEN

(kV-rms)

325

(kV-tepe)

750

(kV-tepe)

(kV)

Ya
Bakr

- Sarg says

- k gc

(VA)

- Doruluk snf

- l emniyet katsays, Fs

Koruma sarglar
- Sarg says

- k gc

(VA)

- Doruluk snf

- Ar akm doyma katsays

Srekli termik anma akm

Srekli termik anma akmnda
scaklk art
- Sarglarda

1.2xIn

(C)

60

MART 2016/DB-15/B

170 kV Kompozit Silikon zolatrl Akm

Transformatrleri Garantili zellikler Listesi

TEA
BRM

STENEN

(C)

55

- Termik (Ith) (1 san.)

(kA-rms)

31,5

- Dinamik (Idyn)

(kA-tepe)

Ithx2,5

TANIM
- Yada
19.

20.

21.

Ksa sreli akm

Primer terminaller
- Malzeme
(T.T.. 2.4.3.e uygun olacaktr.)
- Boyutlar

(mm)

Kullanlan yan
- malatsnn ad ve imalat yeri

- Tipi

23.

- Arl
Genel boyutlar
(en x derinlik x ykseklik)
Net arlk

24.

Ambalajl tama arl

25.

Ambalajl tama hacmi

26.

zolatr

22.

(kg)
(mm)
(kg)
(kg)
(mm x mm x
mm)

- malatnn ad ve imalat yeri

- Tipi

- zolasyon seviyeleri
ebeke frekansl dayanm
gerilimi
Yldrm darbesi dayanm
gerilimi
Anahtarlama darbesi
dayanm gerilimi
- Minimum yzeysel kaak yolu
uzunluu
- Ark yolu uzunluu

(kV-rms)
(kV-tepe)
(kV-tepe)
(mm/kV)
(mm)

- Net arl(u paralar dahil)

27.

GARANT EDLEN

(kg)

zolatr Tp
- malat firmann ad ve imalat
yeri

MART 2016/DB-15/B

170 kV Kompozit Silikon zolatrl Akm

Transformatrleri Garantili zellikler Listesi

TEA
TANIM
- Malzeme tipi

28.

- Tp imalatnda kullanlan cam

elyaf, epoksi reine vb.
malzemelerle
ilgili
olarak
aklama yaplacak ve ilgili
teknik dokmanlar verilecektir.
Silikon hammaddesi

BRM

STENEN

GARANT EDLEN

ECR-Glass/
E-Glass
-

- malat firmann ad ve imalat

yeri
- Teklif edilen malzemenin kodu
LSR(Sv)/
HTV(Kat)

- Cinsi
- Fiziksel zellikleri
Renk (Aksi belirtilmedike
Gri olacaktr)

Younluk(ISO 2781)

(gr/cm3)

Sertlik (ISO 868)

(shore A)

LSR

30

HTV

60

- ekme mukavemeti
(ISO 37, ASTM D 412)
- Uzama (Elongation)
- Yrtlma mukavemeti
(ISO 34-1) (ASTM D 624 B)
- z oluumu dayanm
(IEC 60587)

(N/mm2)
(%)
(N/mm)
(kV)

- Volume resistivity
(IEC 60093)

MART 2016/DB-15/B

Min 1A 4,5

170 kV Kompozit Silikon zolatrl Akm

Transformatrleri Garantili zellikler Listesi

TEA
EK-1/B
420 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL
AKIM TRANSFORMATRLER GARANTL ZELLKLER LSTES
Sipari No:
Poz No:
Alcnn Mlz. Kod. No:

TANIM

BRM

1.

malat ad

2.

Tip
alma Koullar
(Alc tarafndan belirlenecektir)
- Deniz seviyesinden ykseklik

3.

STENEN

GARANT EDLEN

Metre

- Ortam scakl
Gnlk en yksek

Gnlk en dk

24 saatlik ortalama

Bir yllk ortalama

- En yksek rzgr basnc

Yuvarlak yzeyde

(Pascal)

Dz yzeyde

(Pascal)

- En yksek gne nm
- Buz yk
- Ortam Hava Kirlilii
- Maksimum nispi nem
(24 saatlik ortalama)
- Yldrm dme olasl

(W/m)
(mm)
(Evet/Hayr)
%
(Evet/Hayr)

- Yer sarsnts
Yatay ivme

(g)

Dey ivme

(g)

4.

Uygulanan standartlar

Kullanlaca yer

MART 2016/DB-15/B

T.T.. madde
1.2de belirtilmitir
(Dahili/Harici)
Harici
-

420 kV Kompozit Silikon zolatrl Akm

Transformatrleri Garantili zellikler Listesi

TEA

6.
7.

8.
9.

TANIM

BRM

STENEN

En yksek iletme gerilimi

Sistem gerilimi
(T.T.. Madde 2.2 salanacaktr.)
- Fazlar aras

(kV)

420

(kV)

380

- Faz toprak
Anma frekans
(T.T.. Madde 2.2 salanacaktr.)

(kV)

380/3

(Hz)

50

Anma evirme oranlar

10. zolasyon seviyeleri

- Bir dakika sreli ebeke frekansl
dayanm gerilimi
- Yldrm darbesi dayanm gerilimi
- Anahtarlama darbesi dayanm
gerilimi
Sekonder sargnn bir dakika
11. sreli ebeke frekansl dayanm
gerilimi
12. zolasyon ortam

GARANT EDLEN

(kV-rms)

680

(kV-tepe)

1550

(kV-tepe)

1175

(kV)

Ya

13. Sarg Malzemesi

Bakr

14. Sekonder sarg adedi

15. l sarglar
- Sarg says

- k gc

(VA)

- Doruluk snf

- l emniyet katsays, Fs

16. Koruma sarglar

- Sarg says

- k gc

(VA)

- Doruluk snf

- Ar akm doyma katsays

17. Srekli termik anma akm

termik anma akmnda
18. Srekli
scaklk art
- Sarglarda

1.2xIn

(C)

60

MART 2016/DB-15/B

420 kV Kompozit Silikon zolatrl Akm

Transformatrleri Garantili zellikler Listesi

TEA
TANIM
- Yada
sreli akm
19. Ksa
(T.T.. Madde 2.2 salanacaktr.)
- Termik (Ith) (1 san.)
- Dinamik (Idyn)
20. Primer terminaller
- Malzeme
(T.T.. 2.4.3.e uygun olacaktr.)
- Boyutlar

BRM

STENEN

(C)

55

(kA-rms)

50
Ithx2,5

(kA-tepe)

GARANT EDLEN

(mm)

21. Kullanlan yan

- malatsnn ad ve imalat yeri

- Tipi

- Arl
boyutlar
22. Genel
(en x derinlik x ykseklik)
23. Net arlk
24. Ambalajl tama arl
25. Ambalajl tama hacmi

(kg)
(mm)
(kg)
(kg)
(mm x mm x
mm)

26. zolatr
- malatnn ad ve imalat yeri

- Tipi

- zolasyon seviyeleri
ebeke frekansl dayanm
gerilimi
Yldrm darbesi dayanm
gerilimi
Anahtarlama darbesi
dayanm gerilimi
- Minimum yzeysel kaak yolu
uzunluu
- Ark yolu uzunluu
- Net arl(u paralar dahil)

(kV-rms)
(kV-tepe)
(kV-tepe)
(mm/kV)
(mm)
(kg)

27. zolatr Tp
- malat firmann ad ve imalat
yeri

MART 2016/DB-15/B

420 kV Kompozit Silikon zolatrl Akm

Transformatrleri Garantili zellikler Listesi

TEA
TANIM
- Malzeme tipi
- Tp imalatnda kullanlan cam
elyaf, epoksi reine vb.
malzemelerle ilgili olarak
aklama yaplacak ve ilgili
teknik dokmanlar verilecektir.
28. Silikon hammaddesi
- malat firmann ad ve imalat
yeri
- Teklif edilen malzemenin kodu

BRM

STENEN

GARANT EDLEN

ECR-Glass/
E-Glass

LSR(Sv)/
HTV(Kat)

- Cinsi
- Fiziksel zellikleri
Renk
Younluk(ISO 2781)

(gr/cm3)

Sertlik (ISO 868)

(shore A)

LSR

30

HTV
- ekme mukavemeti
(ISO 37, ASTM D 412)
- Uzama (Elongation)

(N/mm2)

- Yrtlma mukavemeti
(ISO 34-1) (ASTM D 624 B)

(N/mm)

- z oluumu dayanm
(IEC 60587)
- Volume resistivity
(IEC 60093)

MART 2016/DB-15/B

60

(%)

(kV)

Min 1A 4,5

420 kV Kompozit Silikon zolatrl Akm

Transformatrleri Garantili zellikler Listesi

TEA

EK-4/A
170 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL
AKIM TRANSFORMATRLER SAPMALAR (DEVIATION) LSTES
Sipari No:
Poz No:
Alcnn Mlz. Kod. No:
A- TP TEKNK ARTNAMEDEN SAPMALAR (DEVIATION)
(Hangi maddelerde sapmalar olduu ve sapmalarn neler olduu teklif sahibi tarafndan
akca belirtilecektir.)

- .
- .
-..
- .
-..
-.
B- GARANTL ZELLKLER LSTESNDEK SAPMALAR (DEVIATION)
(Hangi maddelerde sapmalar olduu ve sapmalarn neler olduu teklif sahibi tarafndan
akca belirtilecektir.)

- .
- .
-..

MART 2016/DB-15/B

420 kV Kompozit Silikon zolatrl

Akm Transformatrleri Sapmalar Listesi

TEA
EK-4/B
420 kV KOMPOZT SLKON ZOLATRL
AKIM TRANSFORMATRLER SAPMALAR (DEVIATION) LSTES
Sipari No:
Poz No:
Alcnn Mlz. Kod. No:

A- TP TEKNK ARTNAMEDEN SAPMALAR (DEVIATION)

(Hangi maddelerde sapmalar olduu ve sapmalarn neler olduu teklif sahibi tarafndan
akca belirtilecektir.)

- .
- .
-..
- .
-..
-.
B- GARANTL ZELLKLER LSTESNDEK SAPMALAR (DEVIATION)
(Hangi maddelerde sapmalar olduu ve sapmalarn neler olduu teklif sahibi tarafndan
akca belirtilecektir.)

- .
- .
-..

MART 2016/DB-15/B

420 kV Kompozit Silikon zolatrl

Akm Transformatrleri Sapmalar Listesi