Contactdoos (lichtnet)

Ga naar: navigatie, zoeken

Een enkele, geaarde wandcontactdoos, type F, onder meer in Nederland en

Duitsland. Dit aardcontact heet 'randaarde'.

Een dubbele, niet-geaarde wandcontactdoos

Geaarde wandcontactdoos, type E, onder meer in Belgi en Frankrijk

Tafelcontactdoos voor 6 stekkers type F (met randaarde) of 12 stekkers type C (plat,

zonder aarde)

Een contactdoos, of in de volksmond ook stopcontact of (in

Vlaanderen) prise genoemd, is een aansluitpunt op het lichtnet voor
afname van elektrische energie met behulp van een stekker of
contactstop. Naast de hier behandelde contactdoos voor elektrische
energie bestaan er ook andere gebruikstypen van contactdozen
In het dagelijks leven noemt men een wandcontactdoos vaak
stopcontact. Een stekker heet officieel een contactstop, en een
contrastekker een koppelcontactstop. Onder een stopcontact verstaat de
vakman een samenstel van een wandcontactdoos of koppelcontactstop
met een contactstop. In gewoon Nederlands betekent dit dat een
stopcontact (contactdoos) met daarin een stekker (contactstop) formeel
stopcontact wordt genoemd.
Contactdozen worden in twee uitvoeringen onderscheiden: de
wandcontactdoos voor vaste montage meestal aan of in de muur, en de
tafelcontactdoos (stekkerdoos) of koppelcontactstop (contrastekker)
die aan een verplaatsbare leiding zijn gemonteerd en meestal het
uiteinde van een verlengsnoer zijn. Soms kan het verlengsnoer in een
tafelcontactdoos worden opgerold, men spreekt dan van een haspel.
Het bekendst in huis zijn wandcontactdozen met "twee gaten" of
aansluitbussen en beschermingscontact. De ene aansluitbus voert
meestal ongeveer het aardpotentiaal (of 'nul') en op de andere bus komt
een fase binnen met, in Europa, een spanning van 220-240 volt. Het is
echter denkbaar dat beide bussen spanning voeren ten opzichte van
aarde, bijvoorbeeld als men 220 V wil afnemen van een distributienet dat
127 V levert. Het beschermingscontact (ook wel aardcontact) voert geen
spanning en is gelijk aan het aardpotentiaal.
Bij apparaten met een groot vermogen gebruikt men ook wel
krachtstroom, waarbij niet n, maar de drie fasen worden aangesloten.
Hierbij staat een (lijn)spanning van 400 V tussen de fasen onderling en
een (fase)spanning van 230 V tussen elke afzonderlijke fase en de
nulleider. Voorheen was dit respectievelijk 380 V en 220 V, waardoor veel
vakmensen ook nu nog de term 'drie-tachtig' hanteren. Voor de
aansluiting van krachtstroom maakt men gebruik van CEE-contactdozen
of ook wel Perilex-contactdozen.