Professional Documents
Culture Documents
Kursi t gjith besimtarve musliman ua uron festn madhshtore t Kurban Bajramit, e cila sht simbol i
humanitetit, solidaritetit, pajtimit, unitetit e mirkuptimit.
Bajrami sht fest ku ndihmohen t varfrit e t shtypurit dhe u shtrihet dora hallexhinjve t ngrat.
N kt dit t sakrifics le t forcohen lidhjet familjare dhe le t mbizotrojn ndjenjat e dashuris, ndrsa n
marrdhniet ndrnjerzore le t dominoj zri i arsyes, le t mbretroj paqja, harmonia dhe siguria.
Dhasht Zoti Kurban Bajrami n mesin tuaj t sjell gzim, lumturi dhe mirqenie.
Lumturija le te jete primare ne jeten tuaj.Diturija te jete burim i lumturise.Dashuria te jete ferskim shpirti
pergjithmone.Mbi te gjitha ju uroj shendet te mire.
Urime Festa e Kurban Bajramit t gjith besimtarve Muslimane ,paqja dhe mshira e Allahut qofshin mbi ju
fat dhe lumturi n jet.
Ne dite te veqanta urohen njerez te veqant.Urimet u dergohen atyre qe e meritojne.
T gjith muslimant e festojn kurban bajramin, ose kan dgjuar pr kt fest por
nj
pakic
e
di
filozofin
e
tij.
Para shum shekujsh nj profet i nderuar me emrin Ibrahim, luste Allahun, Krijuesin e
tij, q ti dhuronte nj fmij:
"Zoti im, m dhuro (nj fmij) prej t mirve!" (Kuran, Safat: 100)
Mjaft bukur e sqarojn ajetet e Kur'anit ngjarjen e kurbanit, gjithkush nga ne e di se nuk
do t jetoj prjetsisht n kt bot, por harrojm shpejt, prse vall harrojm shpejt?
Prse edhe ne si bjm kurban Ismailt tan? dokush nga ne ka nj Ismail pr ta br
kurban ose m shum: gjrat, mjetet, apo personat q i duam m shum se Krijuesin
ton dhe harrohemi n to saq harrojm se na ka krijuar nj Zot dhe se para Tij duhet t
japim llogari. E gjith kjo harres nuk e dmton Krijuesin ton, sepse Ai e gzon fronin e
Tij - duam apo sduam ne, adhurojm apo nuk adhurojm fare - por Ai gjithmon na
trheq vrejtjen, na drgon msues (t drguar, Profet) dhe Imam q gjith kohn q
do jemi n kt bot t msojm se kemi nj krijues dhe se Ai Krijues na don pa interes,
dhe n astet kur gabojm nuk na mban mri e n cdo moment q i pendohemi
sinqerisht
Ai
na
mshiron.
Hazreti Ibrahimi e ofroi pr kurban Ismailin e tij, ne e dim shum mir se Krijuesi yn
nuk dshiron ti bjm kurban ndoknd e as ndonj berr, por ajo ka Ai dshiron nga ne
sht sinqeriteti. Vet Allahu i drgoi dashin Hazreti Ibrahimit, q ta bnte kurban dhe
Narratori:
Allahu thot n Kuran: Haxhi sht n muajt e caktuar e kush e bn(fillon ta zbatoj) haxhin n kta
muaj, nuk duhet t`i afruar gruas, nuk duhet t marr npr kmb dispozitat e sheriatit, as nuk
duhet t shkaktoj grindje. Allahu di pr at q e punoni nga e mira. Dhe prgatituni me
furnizim (pr rrug), e furnizimi m i mir sht devotshmria, e ju t zott e mendjes keni dron
Time. Nuk sht mkat pr ju t krkoni begati nga Zoti juaj (t bni ndonj tregti gjat haxhit). E kur
t derdheni (hiqeni) prej Arafatit, prmendeni Allahun n vendin e shenjt(Muzdelife), prmendeni
At, ashtu si u ka udhzuar Ai, sepse m par ishit t humbur. Pastaj largohuni andej kah
largohen njerzit, krkoni falje Allahut, se Allahu fal e sht mshirues. E kur ti kryeni detyrat
tuaja, prmendeni Allahun sikurse i prkujtoni prindrit tuaj, bile prmendeni edhe m fort. Ka
disa prej njerzve q thon: Zoti yn, na jep Ti neve n kt bot! pr t nuk ka asgj n botn
tjetr. E, ka prej tyre asish q thon: Zoti yn na jep t mira n kt jet, t mira edhe n botn
tjetr, dhe na ruaj prej dnimit me zjarr!. T tillt e kan shprblimin nga ajo q e fituan. Allahu
sht i shpejt n llogari. (Bekare 197-202)
( pastaj fillon shpjegon me fjale 1 nga 1 veprimet e e personazheve)
Ahmedi: erdhi koha te nisem tani. Allahu ju ruajte. U le ne dore te Allahut te Madheruar fene
tuaj , amanetin tuaj dhe perfundimin e puneve .
Nena: Zoti te ruajte e te ndricofte rrugen o biri im , inshaAllahu te ngeje gradat dhe te
dhashte shperblimin e merituar per kte sacrifice qe po ben per hir te tij.
Narrator; pasi djali pershendetet me familjen niset me grupin e shokeve..( vazhdon)
Rruges lexon kuran dhe thote lebejk allahumme lebejk.(vazhdon)
Pasi arrin .( vazhdo me tej)
Duke shkuar
EDUKATA E UDHTIMIT.
1- Qllimi duhet t jet vetm pr hir t Allahut, t kemi kujdes q t mos e bjm Haxhin pr tu dukur, sepse
kshtu nuk vlen pr asgj.
2- Udhtari q niset pr n Meke (me qllim q t kryej Haxhin), duhet q t laj borxhet dhe t shkruaj
testamentin, pasi jeta sht n Dorn e Allahut.
3- Pendimi nga mkatet dhe vendosmria pr t mos u kthyer m n to.
4- Krkimi i hallallkut nga t gjith.
5- Paraja q shpenzon pr udhtim, t jet e fituar me djers dhe t mos jet para haram.
6- T largohet nga t gjitha mkatet, t mbaj gojn, t mos ngacmoj, t mos shtyj kur kryen cermonit e
Haxhit, t mos debatoj me t tjert, t mos gnjej dhe t mos thot ndonj fetva pa ditur gj.
7- Para udhtimit pr Haxh, duhet q t lexohen punimet, q tregojn sesi kryhet Umreja dhe Haxhi.
8- Udhtari duhet t`i prmbush detyrat fetare gjat udhtimit si jan: falja e namazit, leximi i Kuranit,
lutja, ndihmesa ndaj nevojtarve, kshillimi pr mir dhe ndalimi nga e keqja.
9- T zgjedh shoqri t fisme, ku bashkudhtart t jen t devotshm.
10- Udhtari duhet t jet i pajisur me morale t larta dhe kto morale duhet ta shoqrojn n do vend.
11- T kshilloj familjart para nisjes q t`i friksohen Allahut.
IHRAMI.
Me fjaln Ihram kuptojm: Qllimin q ka muslimani pr t kryer cermonit e Haxhit apo t Umras. Pra, brja
e nijetit pr t kryer Haxhin n kohn e tij, apo Umran kur viziton Qaben. Ihram quhet edhe rroba e bardh prej dy
copash t bardha, q vishet n vendet e caktuara. Nijeti pr Haxhin bhet n muajt:
SHEUAL, DHUL KADEH DHE DHUL HIXHXHEH.
Cermonit e Haxhit dhe t Umras fillojn, n momentin kur haxhiu mbrrin n vendcaktimet. Pasi arrin aty, ai lahet
dhe pastrohet, vesh dy copat e bardha, ndrsa gruaja qndron me veshjen e zakonshme dhe bn nijetin.
Nijeti pr Umra dhe Haxh, bhet n kt mnyr:
Pr Umra: LEBBEJKE UMRATEN.
Pr Haxh (mutemettia): LEBBEJKE UMRATEN MUTEMETTIAN BIHA ILELHAXHXHI.
Pr Haxh (Kiran) : LEBBEJKE UMRATEN UE HAXHXHEN.
Pr Haxh (Ifrad) : LEBBEJKE HAXHXHEN.
Vendcaktimet nuk duhet t kalohen pa veshur ihramin (rrobn dy copshe). Haxhiu mund ta vesh ihramin q n
shtpin e tij, kur afrohet n vendcaktimet fillon dhe kndon Telbijen.
VENDCAKTIMET.
I Drguari i Allahut ka prcaktur pes vende para hyrjes n Mek. Kto vende nuk duhen kaluar pa veshur ihramin.
Kto vende jan:
DHUL HULEJFEH: sht vendi nga ku kalojn banort e Medins dhe sht gjithashtu vendi i atyre q vijn nga
ajo rrug. sht n largsin 450 km nga Meka.
XHUHFEH: sht vendi nga ku kalojn udhtart q vijn nga Siria, Egjypti, Maroku dhe kush vjen nga rruga e
tyre. sht n largsin 183 km nga Meka.
KARNUL MENAZIL: sht vendi ku kalojn haxhilert e Nexhdit (krahin n Arabin Saudite) dhe kush vjen nga
rruga e tyre. sht n largsin 75 km nga Meka.
JELEMLEM: sht vendi ku kalojn hanxhinjt, q vijn nga Jemeni dhe atyre q kalojn aty. sht n largsin
92 km nga Meka.
DHATE IRK: sht vendi ku kalojn hxhinjt e Irakut dhe kush kalon nga ai vend. sht n largsin 94 km nga
Meka.
sht detyr q n kto vende t vishet ihrami. Ai q nuk e vesh, kthehet n vendcaktimin nga ka ardhur dhe e vesh.
Nse nuk e bn at, e vesh aty ku sht dhe si shpagim ther nj dele dhe ua shprndan t varfrve t Mekes.
I Drguari i Allahut thot: Vendcaktimet jan pr banort e atyre vendeve dhe pr ata q kalojn nga kto
vende, me qllim kryerjen e Haxhit dhe Umres.
VESHJA E IHRAMIT.
Para veshjes s tij:
1- Prerja e thonjve, shkurtimi i mustaqeve, pastrimi i qimeve t sqetullave dhe vendit t turpshm.
2- Larja e t gjith trupit sht e plqyeshme, nse nuk lahet nuk bn mkat.
3- Burrat heqin t gjitha rrobat dhe veshin rrobat e haxhit (ihrami), ndrsa grat qndrojn me rrobat e zakonshme,
q jan t prcaktuar nga ligji islam, mbullimi i t gjith trupit prve fytyrs dhe duarve.
4- Plqehet parfumosja e trupit dhe nuk bn t parfumoset ihrami.
5- Pas kryen t gjitha kto veprime dhe vesh ihramin, bn nijetin pr llojin e Haxhit, nse bn Haxhin pr dik tjetr
thot: LEBBEJKE ALLLLAHUMME AN. (prmend emrin e atij q e ka drguar).
6- Fal dy rekate nafile duke knduar pas Fatihas suren Kafirune dhe Ihlas.
7- Nga ky moment fillon duke thn telbijen, telbije sht thnja e ktyre fjalve: LEBBEJKE
ALLLLAHUMME
LEBBEJK,
LEBBEJKE
LA
SHERIKE
LEBBEJK,
INNEL
HAMDE
7- Nuk lejohet q haxhiu apo ai q kryen Umrn t mbuloj kokn me kapu, cop, takije apo allm. Nse harron,
duhet t heq rrobn menjher dhe nuk ka shpagim pr t.
8- Nuk lejohet veshja e rrobave q mbulojn nj gjymtyr t caktuar t trupit apo t gjith trupin si pantollona,
kmisha, kanotiere, t mbathura, orape apo kpuc.
9- Gjat kohs me ihram, si n Umra dhe n Haxh, marrdhnjet intime jan t ndaluara. Ato e bjn Umren dhe
Haxhin t pavlefshm.
LLOJET E HAXHIT
Haxhi kryhet n tre mnyra. Haxhiu duhet q t zgjedh njrn nga kto mnyra. Ato jan:
ETTEMETTU. Prfshin: Umren, Haxhin dhe kurbanin.
Vesh ihramin n muajit e haxhit (Sheual, Dhul Kadeh ose Dhul Hixheh) n vendcaktim dhe bn nijetin duke
thn: LEBBEJKE UMRATEN MUTEMTTIAN BIHA ILELHAXHXH, kryen Umren, heq ihramin dhe
pret ditn e tet (8 t) t Dhul Hixhes, n ditn e tet (8 t) vesh ihramin aty ku sht, bn nijetin pr Haxh, plotson
Haxhin dhe ka pr detyr t bj kurban. Nse nuk bn kurban, detyrimisht agjron tre dit n Haxh dhe shtat dit
kur ktheht n vendin e tij. Quhet Ettemettu, sepse pas kryerjes s Umres nuk i nnshtrohet rregullave t ihramit.
KIRAN: sht kryerja e Haxhit dhe Umres me nj Ihram. Prfshin: Umren, Haxhin dhe therjen e kurbanit. Vesh
ihramin n muajit e haxhit (Sheual, Dhul Kadeh ose Dhul Hixheh) n vendcaktim duke thn: LEBBEJKE
UMRATEN UE HAXHXHEN. Kur hyn n Meke, bn tavafin me shtat xjiro rreth Qabes, ecn shtat her mes
Safas dhe Meruas, kjo ecje i vlen edhe pr Haxhin, ditn e e tet (8 t) t Dhul Hixhes fillon cermonit e haxhit dhe
bn kurbanin ditn e Bajramit, Nse nuk bn kurban, detyrimisht agjron tre dit n Haxh dhe shtat dit kur ktheht
n vendin e tij. Ai q zgjedh kt lloj t Haxhit, i nnshtrohet rregullave t ihramit deri ditn e kurban Bajramit.
ELIFRAD: sht kryerja vetm e Haxhit. Prfshin: Haxhin dhe nuk e ka detyr kurbanin. Bn nijetin vetm pr
haxh duke thn: LEBBEJKE HAXHXHEN. Kur hyn n Meke, bn tavafin me shtat xjiro rreth Qabes, ecn
shtat her mes Safas dhe Meruas, kjo sht ecje e Haxhit, ditn e e tet (8 t) t Dhul Hixhes fillon cermonit e
haxhit, nuk bn kurbani pasi nuk ka bashkuar Umren me Haxhin. Ai q zgjedh kt lloj t Haxhit, i nnshtrohet
rregullave t ihramit deri ditn e kurban Bajramit.
ETTEMETTUA
ELKIRAN
ELIFRAD
Kryen tavafin.
Qeth flokt.
far
ndalohet
gjat
veshjes s ihramit.
Ditn e tet (8t), vesh ihramin dhe
fillon cermonit e Haxhit.
Pr fmijn nijetin e bn prgjegjsi i tij, i vesh ihramin dhe i nnshtrohet rregullave t tij, ashtu si i
nnshtrohet edhe i rrituri.
Lloji m i leht sht Ettemettua. Ai n prgjithsi preferohet nga t gjith dhe ne do t flasim m hollsisht pr
t. N fillim kryhet Umra dhe m pas Haxhi.
KRYERJA E UMRES
I Drguari i Allahut thot: Umra deri n Umra, shlyen mkatet e bra mes tyre. Haxhi i pranuar ka shprblim
Xhenetin.
Umra ka katr shtylla:
1- Veshja e ihramit n vendcaktim.
2- Kryerja e Tavafit.
3- Kryerja e Sajit (ecjes mes kodrs Safa dhe Merua).
4- Qethja e flokve.
Kur muslimani arrin n Meke, preferohet t lahet, niset pr n Qabe pr t kryer ritualet e Umras. Kur hyn n xhami
thot kt lutje:
EUDHU
BILLAHILADHIM,
UE
UEXHHIHILKERIM,
UE
SULTANIHILKADIM,
SAJI
Saj sht ecja nga kodra Safa pr n kodrn Merua dhe anasjelltas.
Pas mbarimit t tavafit, niset pr tek kodra Safa dhe kur arrin aty thot: INNESSAFA UELMERUETE MIN
SHAAIRILLAH, qndron mbi kodr duke falenderuar dhe madhruar Allahun nga tre her (ELHAMDU
LILLAH, ALLLLAHU EKBER), vazhdon me lutje duke thn:LA ILAHE ILLALLLLAH, UAHDEHU LA
SHERIKEH LEH, LEHULMULKU UE LEHULHAMD, UE HUA ALA KULLI SHEJIN KADIR. LA
ILAHE
ILLALLLLAH
UAHDEHU,
ENXHEZE
UADEH,
UE
NASARA
ABDEH,
UE
KRYERJA E HAXHIT
- Kushtet pr Haxhin jan: Islami, mendja, pjekuria dhe mundsia pr vajtje-ardhje t sigurt.
- Haxhi sht nj nga pes shtyllat e Islamit dhe sht detyr vetm nj her n jet.
- Umra sh sunnet tepr i fort dhe afr vaxhibit.
- I Drguari i Allahut na ka nxitur q t kryejm Haxhin.
- Lejohet t bsh Haxhin dhe Umran pr t tjert, me kusht q ta kemi kryer vet nj her.
- Gruaja duhet t udhtoj me bashkshortin ose me nj person, me t cilin nuk i lejohet martesa, si vjehrri, xhaxhai,
vllai, djali, daja e t ngjashm me ta.
- I Drguari i Allahut thot: Gruaja nuk duhet t veohet me nj t huaj pa pranin e t afrmit, gruaja nuk
duhet t udhtoj pa nj t afrm (q nuk i lejohet martesa me t).
- I Drguari i Allahut thot: Nuk i lejohet gruas t udhtoj mbi tre dit pa nj t afrm.
- Gruaja kryen t gjitha veprimet njsoj si burri, por nuk vesh ihram, nuk zbulon trupin prve fytyrs dhe duarve,
nuk nxiton n Tavaf dhe Saj.
- Nse rrugs i vijn zakonet (menstruacionet) apo lindja, ajo kryen Haxhin njsoj si t tjert, por nuk kryen Tavafin
derisa t pastrohet.
- Gruaja e thot telbijen n vete pa e ngritur zrin.
- Tavafi dhe Saji pr gruan sht ecje normale dhe nuk ka n t nxitim.
SHTYLLAT E HAXHIT
Nijeti.
Qndrimi n Arafat.
Tavafi i Ifadas.
Saji (ecja) mes Safas dhe Meruas.
Nse nuk kryhen shtyllat e Haxhit, ai sht i pavlefshm dhe obligohet q vitin tjetr t prsris Haxhin.
Kur t vij dita e 8 t e DhulHixhxhes, ai q sht Mutemettia vesh ihramin duke vepruar njsoj si ka vepruar n
vendprgatitje. Pas faljes s mngjesit dhe pas lindje s diellit t gjith haxhinjt drejtohen pr n Mina. Plqehet q
n Mina t qndroj n vendin e quajtur Hif. Aty fal namazin e dreks, iqindis, akshamit dhe jacis. Namazet i
fal t shkurtuara dhe n kohn e tyre pa i bashkuar. Natn e kalon n Mina dhe mngjesin e fal aty. Qndrimi n
Mina sht i plqyeshm.
Kujdes!
Duhet t qndrosh brenda kufijve t Arafatit, pr kt t ndihmojn tabelat e mdha q tregojn me shigjet fillimin
dhe mbarimin e Arafatit.
Mos u largo nga Arafati pa pernduar dielli. Kur t lutesh mos u kthe nga mali i Arafatit, por nga Qabja. Arafati
sht dit me vler t madhe. I Drguari i Allahut thot: Allahu n ditn e Arafatit fal shum robr nga Zjarri,
Allahu zbret ditn e Arafatit n Arafat, lavdrohet me robrit e tij para engjjve duk thn: far krkojn
(q t`ua jap)?!
TAVAFI IFADAH
Pas heqjes s flokve drejtohet pr n Mek pr t kryer Tavafin e Ifadas (apo vizits). Ky tavaf sht shtyll e
Haxhit. Haxhi nuk vlen, nse nuk kryejm Tavafin e Ifadas. sht e plqyeshme t kryhet ditn e Kurbanit, por
mund t kryhet edhe n ditt e tjera t Kurbanit. Tavafi bhet njsoj si tavafi kudum. Pas tavafit falim dy rekate.
SAJI (ECJA) MES SAFAS DHE MERVAS
Nse haxhiu ka zgjedhur llojin Ifrad apo Kiran, nuk e kan detyr q ta bjn Sajin pas Tavafit Ifadah. Kurse ai q
ka zgjedhur Temettua e ka detyr q pas tavafit Ifadah t bj Sajin mes Safas dhe Mervas. Pas ksaj haxhiut i
lejohen t gjitha veprimet q i kan qen ndaluar n kohn kur ka qen i veshur me Ihram. Ky quhet lejimi i
fundit. Po kt dit (ditn e Kurbanit), kthehet n Mina.
TAVAFUL UEDAA
M pas haxhiu sipas terezis s tij mund t qndroj n Meke. N kt koh mund t bj Umra apo Tavaf pr vete,
familjart dhe pr ata q ai ka pr zemr. Kur t vendosi t udhtoj duhet q t bj Tavafin e lamtumirs. I
Drguari i Allahut ka thn: Gjja e fundit bn (n Meke) t jet takimi (tavafi) me Qaben.
se vizita e xhamis s profetit (a.s) nuk sht pjes e Haxhit, as nuk ka t bj fare me Haxhin. Xhamia e profetit
(a.s) vizitohet n do koh t vitit. Por nse e viziton para apo pas Haxhit nuk ka problem. Namazi n xhamin e
profetit ka shprblimin e nj mij namazeve, n Qabe ka shprblimin e njqind mij namazeve ndrsa n Kudsi
Sherif (Aksa) ka shprblimin e pesqind namazeve. Kur arrin n xhami, futet me kmbn e djatht duke
thn: EUDHU
BILLAHILADHIM,
UE
UEXHHIHILKERIM,
UE
SULTANIHILKADIM,
ALLLLAHUMME
ATIHILUESILETE
UELFADILEH,
UEBATHHU
MEKAMEN