Banghay Aralin sa MAKABAYAN V

Unang Markahan
I.
II.

Layunin: Natatalakay ang ibat ibang antas ng katayuan sa lipunan.

Paksang Aralin: Kalagayang Panlipunan ng mga Unang Pilipino
(Unang Yunit-ANG MGA UNANG PILIPINO)
Sanggunian: PELC (Philippine Elementary Learning Competencies)
Ang Bayan Kong Mahal (Batayang Aklat sa HEKASI V)
Kagamitan: Ibat ibang larawan ng mga unang Pilipino (datu,
maharlika, Malaya, at alipin).
Saloobin: Pakikinig ng mataman sa nagsasalita.

III.

Pamamaraan
Gawain ng Guro
A. Panimulang Gawain
a. Panalangin
Magsitayo ang lahat at sabay-sabay na
manalangin.

Gawain ng Mag-aaral
O Diyos Amang banal,
pakinggan an gaming dasal.
Kami sanay turuang maging
mabait araw-araw upang aming
matutunan ang lahat ng
karunungang ibabahagi sa amin

Magandang hapon mga bata!

b. Balitaan
Kumusta kayo? Ok lang ba kayo sa
araw na ito?
Mabuting pakinggan yan.
c. Pagtsek ng atendans
Sinong hindi pumasok ngayong hapon?
Magaling at lahat kayo ay naririto
ngayon.
d. Pagtsek ng takdang aralin
May ibinigay ba akong takdang aralin
sa inyo?
Ipasa ito sa harapan ng tahimik.
e. Pagbabalik Aral

ng aming gurong mahal. Amen.

Magandang hapon po Bb.
Dapney.

Ok lang po kami maam

Lahat po ay narito ngayong
hapon.

Magbalik tanaw muna tayo sa ating

nakaraang leksyon.
Ano ba ang ating tinalakay kahapon?

Opo maam.
(pinasa sa harapan)

Kim, maaari mo bang sabihin sa amin

an gating nakaraang leksyon.
Magaling at naalala pa ni Kim ang
ating leksyon.
Sino nga ba ang mga sinaunang tao sa
Pilipinas?
Tama. Sa tingin ko ay handa na kayo
sa ating susunod na leksyon.
B. Panlinang na Gawain
a. Pagganyak
May ipapakita ako ditong mga larawan.
At nais kong tingnan nyo nang mabuti

Ang ating nakaraang leksyon ay

tungkol sa mga sinaunang tao sa
Pilipinas.

(sabay-sabay sumagot)
Mga negrito po, at mga malay.

ang unang larawan na aking ipapakita.

(ipinakita ang unang larawan)
Ano ang inyong masasabi sa larawan?
Kim maaari mo bang ibahagi sa klase
ang iyong sagot.
Tama. Sila ang ating tinatawag na mga
Rajah o Datu.
(pangalawang larawan)
Punta na tayo sa pangalawang

Ang nakikita ko po sa larawan ay

mga datu po.

larawan. Ano ang iyong masasabi

Dianne. Sino-sino sila?
Magaling at tama ang iyong sagot. Sila
ang tinatawag natin na mga Maharlika

Ang nasa pangalawang larawan

o Timawa. Alam niyo ba kung ano ang

ay ang mga Maharlika.

kanilang trabaho?
Ang kanilang trabaho ay tagapayo sa
mga mandirigma.
(pangatlong larawan)
Eh, itong nasa pangatlong larawan.
Sino ang nasa larawan?
Ok, ang nasa pangatlong larawan ay
sila ang tinatawag nating mga Malaya.
Ang mga Malaya ay an gating
sinaunang mga ninuno na nagsisilbi
tulad ng mga alipin.

Hindi po maam.

(walang sagot)
Ano po ang Malaya maam.

(pang-apat na larawan)
Kilala niyo ba ang nasa larawang ito?
Sila naang ating tinatawag na mga

Hindi po.

alipin.
b. Paglalahad/Pagtatalakay
(talakayin ang ibat ibang antas ng
katayuan sa lipunan).
Talakayin natin ngayon kung ano ang

Opo maam. Ang antas ng

batayan ng antas ng katayuan sa

katayuan sa lipunan ng mga

lipunan ng mga unang Pilipino. Sino

Pilipino ay batay sa kanilang

ang makapagbigay sa akin ng

kakayahan, antas ng kabuhayan,

kasagutan? Dinah tinaas mo ang iyong

at pinagmulang angkan.

kamay, tiyak na may sagot ka.

Tama. Napakagaling ng iyong
kasagutan. Ito nga ay batay sa
kanilang kakayahan, antas ng
kabuhayan kung sila ba ay mayaman o
mahirap, at batay rin sa kanilang

(nakikinig ang mga bata)

angkan na pinagmulan.
Ngayon talakayin natin kung ano ang
angkan ng mga Datu o Rajah.
Ayon sa mga tagalong ang mag-anak

Ang Maharlika o Timawa po.

ng mga datu ang kabilang sa

Hindi po.

tinatawag na maginoo.
Sino nga ang nasa pangalawang

Opo maam.

larawan?
Tama.alam niyo ba kung ano ang
kanilang trabaho? Ang kanilang
trabaho aysila ang tagapayo sa
punong mandirigma. Naintindihan ba?
Ngayon, punta tayo sa pangatlong

Opo maam. Ang nasa

pangatlong larawan ay ang mga
Malaya.

larawan. Sino nga sila? Sharie maaari

(tinaas ni Maria Janifer ang

mo bang sabihin sa amin kung sino

kamay)

ang nasa pangatlong larawan?

Ok. Tama. Salamat Sharie. Sino ang
may ideya kung ano o sino ang mga
Malaya?

Base po sa aking kaalaman

maam, ang mga Malaya ay hindi
nagsisilbi sa mga datu o rajah.

Maria Janifer maaari mobang ibahagi

sa klase ang iyong ideya?

(wala na)

Magaling na ideya. Sino pa ang

makabahagi sa klase?
Ok, ang mga Malaya ay may
pinakamalaking pangkat ng tao sa
barangay noong sinaunang panahon.
Hindi sila nagsisilbi tulad ng mga
alipin. Sila ay may sariling lupa at iba
pang ari-arian.
Ang pang-apat na larawan. Engelique

Opo maam. Ang nasa pang-apat

na larawan ay ang mga Alipin.

maaari mo bang sabihin kung sino ang

nasa pang-apat na larawan?
Tama. Ano ba ang unang pumasok sa
inyong isipan kapag narinig niyo ang
salitang alipin?
Magaling. Ang alipin ang may
pinakamababang antas ng katayuan sa
lipunan. Sila ang mga anank ng alipin,
mga bihag sa digmaan, sila rin ang
mga taong binili ng maginoo. Sila ang
hindi makabayad sa utang, at lumabag
sa batas ng barangay.
May dalawang uri ng alipin. Ang aliping
namamahay at aliping sagigilid. Ang
aliping namamahay ay nakatira sa
sariling bahay kasama ng pamilya. Sila
ay naglilingkod sa maginoo sa
panahon ng taniman at anihan. Sila rin
ang tagasagwan ng Bangka kung
naglalakbay ang datu.
Nakuha niyo ba ang ibig sabihin ng
aliping namamahay?
Magaling. Punta naman tayosa

Mahirap po sila maam.

Nagsisilbi sila sa kanilang amo.

pangalawang uri. Ang aliping sagigilid.

Sila ay nakatira sa sa bahay ng
maginoo. Hindi sila maaaring mag
may-ari ng ari-arian.
Ngayon, nakuha nab a ninyo ang aking

Opo maam.

mga sinabi?
C. Pangwakas na Gawain
a. Paglalapat
Bago ako magbigay ng pasulit, gusto
ko munang malaman kung talagang
may natutunan kayo sa araw na ito.
Magtatanong ako. Itaas niyo lang ang
inyong kamay kung nais niyong

Opo maam.

sumagot.
1. Anu-ano ang ibat ibang antas ng
katayuan sa lipunan ng mga unang
Pilipino?
Jake, tinaas mo ang iyong kamay
ano ang iyong sagot?
Mahusay at nakikinig si Jake sa
ating leksyon.
2. Ano ang dalawang uri ng alipin?
Vanessa, maaari mo bang ibahagi
sa klase ang iyong sagot?
Tama. Magaling. Alam kong handa
na kayo sa ating pasulit. Kumuha
kayo ng papel at sagutan ang mga
katanungan na nasa inyong
harapan.

Ang antas po ngkatayuan sa

lipunan ng mga unang Pilipino ay
batay sa kanilang kakayahan,
antas ng kabuhayan, at
pinagmulang angkan.

Opo maam. Ang dalawanguri

ngalipin ay aliping namamahay
at aliping sagigilid.

IV.

Pagtataya (Paglalahad)
Panuto: Isulat sa patlang ang tamang sagot.
____A___1. Nasa pinakamababang pangkat sila. Sino sila?
a. Alipin
b. Maharlika
k. Datu
d. Timawa
____B_____2. Sila ang may pinakamakapangyarihang antas ng mga tao sa

lipunan?
a.
b.
c.
d.

Timawa
Datu
Pangulo
Alipin

______B___3. Tumutulong sa pagtatayo ng bahay, paggaod ng Bangka,

pagsalakay sa teritoryo ng mga kalaban at iba pang Gawain ng pinuno.
a.
b.
c.
d.

Datu
Timawa
Alipin
Pangulo

____A_____4. Ano ang tawag sa Tagalog ng Rajah o Datu.

a. Maginoo
b. Aliping namamahay
c. Alipin

d. Timawa
____D_____5. Naglilingkod lamang sila sa kanilang panginoon kung
panahon ng pagtatanim o anihan at kung nagtatayo ng bahay.

V.

a. Datu
b. Aliping sagigilid
c. Timawa
d. Aliping namamahay
Takdang-aralin
Basahin ang inyong aklat sa pahina 5 ng Ang Bayan Kong
Mahal at sagutan ang mga katanungang nakapaloob nito.
Ilagay sa inyong kwaderno ang sagot.