PAKSANG ARALIN KILUSANG ARGARYO NG PILIPINAS

Pamantayang Pangnilalaman
Naipamalas ang mapanuring pag-unawa sa bahagi ng ginampanan ng
kolonyalismong Espanyol at pandaigdigang konteksto ng reporma sa pag-usbong ng
kamalayang pambansa patungo s apagbuo ng Pilipinas bilang nasyon.

Pamantayan sa Pagganap
Nakapahayag sa pagmamalaki ng mga makabagong Pilipino sa gitna ng
kolonyalismong Espanyol at sa mahalagang papel na ginampanan nito sa pag-usbong
ng kamalayang pambansa tungo sa pagkabuo ng Pilipinas bilang isang nasyon.

Mga Kasanayan sa Pagkatuto

Natalakay ang mga local na pangyayari tungo sa pag-usbongng pakikibaka ng bayan.
 Kilusang Agraryo ng Pilipinas ng 1745
CODE: AP5PKB – Iva – b – 1

I.LAYUNIN
sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay dapat na;

a. nakahihinuha kung ano ang kilusang agraryo at kung bakit ito nangyari
b. naipakita ang iba’t-ibang sitwasyon na naging dahilan ng kilusan
c. napahalagahan ang natamasang kalayaan ng agraryo sa kasalukuyan

II. NILALAMAN
“Kilusang Agraryo ng Pilipinas”
Kagamitan: papel de konstruksyon, mga larawan, video
III. SANGGUNIAN
a. Gabay sa Guro
b. Kagamitan na Pang-mag-aaral
c. Iba pang kagamitan sa pagtuturo

IV. PAMAMARAAN
Gawain ng Guro Gawain ng Mag - aaral
A. Bago ang Paglalahad
1. Paghahanda

a. Panalangin
Angel, pangunahan mo ang Amen.
panalangin.

b. Pagbati
Magandang umaga, mga bata! Magandang hapon po, ma’am.

Kumusta kayong lahat? Mabuti naman po.

Mabuti. Magsiupo muna ang lahat. At

ako ay magpapakilala.

Ako nga Pala si Bb. Kristal na

itinakdang maging guro niyo ngayon sa
Aralin Panlipunan.At ito ay parte ng
aking pagsasanay.

Bago ang anuman, mayroon akong mga

atuntunin sa inyo.

-Kapag nagsasalita ang guro, isarado

ang mga bibig at makinig.
-Ang isa pang patakaran ay kung
gusto mong sumagot, ipataas ang
 iyong kamay.
- Iwasang tumayo-tayo at magkalat Mararapatin po namin yan mam.
habang nagkaklase.

habang nagkaklase.

May mga ID’s card ako dito, nais ko sana Sige po. Maam
isulat niyo ang iyong mga pangalan at sootin
para makilala ko kayo agad.

Opo, para hindi na mahaba. Pangalan lang po talaga?

Okay po.
c. Pagsisiyasat ng Kapaligiran
Ngayon, umaayos na ang lahat sa
pagkakaupo at maghanda. Paki
turn-off ang inyong mga cellphone at
iwasan makipag usap sa tabi.
Magsasalita lamang kayo kung kayo
ay sasagot o kung tatawagin ko ang Opo mam.
inyong pangalan. Maliwanag ba?

d. Pagtatala ng Liban
May lumiban ba sa klase ngayong
hapon? Wala po mam.

Kung wala ay ikinagagalak kong

malaman na kompleto tayo sa
hapon na ito. Inaasahan ko na ang
lahat ay makikilahok sa klase.
Maasahan ko ba iyon sa inyo?

Kung ganoon ay maghanda na kayo

para sa talakayan natin ngayon.

2. Balik – Aral
Bilang balik-aral, magkakaroon tayo ng
“Quiz Bee.” Hahatiin ko ang klase sa
tatlong pangkat. Pumili kayo n glider sa
inyong grupo na siyang sasagot sa mga
tanong. Bibigyan ko kayo ng mga
letrang A, B, C, at D na siyang mga
pagpipilian ninyong letra ng sagot.
Pagkatapos kong magbilang ng tatlo,
sabay-sabay ninyong ipapataas ang
inyong mga sagot. Naintindihan ba ng
lahat?

(Basahin ang mga tanong.)

1. Siya ang asawa ni Diego Silang na

namuno sa pag-alsa sa Ilokos.
a) Gabriela Silang
b) Tandang Sora
c) Prinsesa Urduja
d) Walang tamang sagot

2. Sino ang Pilipinong nag-alsa dahil gusto

niyang bumalik sa dating paniniwala?
 a) Tamblot
b) Tapar
c) Lakan Dula
d) Walang tamang sagot

3. Ang Pilipinong nag-alsa dahil hindi

nabigyan ng Kristiyanong libing ang
kanyang kapatid.
a) Diego Silang
b) Francisco Dagohoy
c) Lakan Dula
d) Walang tamang sagot

4. Taga-saan si Bankaw?
a) Bohol
b) Panay
c) Leyte
d) Walang tamang sagot

5. Sino ang Pilipinong taga-Panay na nag-

alsa dahil sa polo y servicio o sapilitang
paggawa?
a) Sulayman
b) Sumuroy
c) Sultan Kudarat
d) Walang tamang sagot

B. Pagganyak
(Idikit ang apat na larawan sa pisara)

Larawan #1 – Lupa
Larawan #2 – Digmaan
Larawan #3 – Mga Magsasaka
Larawan #4 – Mga paring Espanyol

Base sa mga larawan na nakita ninyo sa

pisara, ano kaya ang paksa natin ngayong
umagang ito?

(Nagpataas ng kamay si Petra) Petra?

Ang ating paksa ngayong umaga ay may
kinalaman sa lupa.
Tama, ito ay may kinalaman nga sa lupa. Ano
pa? (Nagpataas ng kamay si Maria). Maria?
Ang ating paksa ay may kinalaman sa
Tama din. Magaling ang sagot ninyo. Ano pa? himagsikan.
(Nagpataas ng kamay si Mario).

Ito ay may kinalaman sa pang-aabuso ng

Tama si Mario. Ano pa ang nakikita ninyo sa mga Espanyol sa mga Pilipino.
larawan? (Nagpataas ng kamay si Kareng.)
Kareng?
Ito ay may kinalaman din sa mga
Magaling, Kareng. Ang lahat ng sagot ninyo ay magsasaka.
tama. Ang ating paksa ay may kinalaman nga
ang lupa, pang-aabuso ng mga Espanyol, mga
magsasaka, at himagsikan.
 C. Paglalahad

(Idikit sa pisara ang paksa sa araw na

iyon.)

Ang tatalakayin nating paksa ngayon ay tungkol

sa “Kilusang Agraryo ng Pilipinas.”

Ang ating gabay na mga tanong ay ang mga

sumusunod:
1. Ano ang kilusang agraryo?
2. Bakit ito nangyari?
Ngayon sa inyong palagay, ano kaya ang ibig
sabihin ng “Kilusang Agraryo”?
(Tahimik ang klase, walang sumagot)
Iibahin ko ang tanong. Kapag narinig ninyo ang
salitang “Agraryo”, ano ang unang salitang
pumapasok sa isip ninyo?
(Nagpataas ng kamay si Pedro) Kapag narinig ko ang salitang “agraryo”,
Pedro? ang unang pumapasok sa isip ko ay mga
pananim ng magsasaka.

Bigyan ng tatlong bagsak si Nica! (Isa, dalawa,

tatlo!) Napakahusay na sagot. Kapag
sinasabing “agraryo”, tinutukoy nito ang
pagsasaka. Base sa sagot ni Pedro, ano kaya
ang ibig sabihin ng “Kilusang Agraryo?”
(Nagpataas ng kamay si Lusya) Lusya?
Sa aking palagay, ito ay ang pag-rerebelde
ng mga magsasaka laban sa mga
mananakop na Espanyol.

Mahusay na sagot, Lusya! Siyang tunay, ito ay

tungkol sa pagrerebelde ng mga magsasaka
dahil sa pang-aabuso ng mga Espanyol. Ano Ang kilusang agraryo ay ang
ang kilusang agraryo, Danilo? pagrerebeldengmga magsasaka.

Mahusay. May mga kadahilanan kung bakit ito

nangyari. Sa palagay ninyo, bakit kaya ito Sa aking palagay, nag-alsa ang mga
nangyari? magsasaka dahil inagaw ang kanilang mga
(Nagpataas ng kamay si Losyo). Losyo? lupain.

Tama kaya si Joshua? Tingnan natin ang visual

aid na ididikit ko sa pisara.
(Idikit ang unang dahilan ng kilusang agraryo.)

Una, ang pangangamkam ng lupa ng mga

magsasaka at ang pagtanggal ng karampatang
karapatan ng mga katutubong Pilipino.

Pangalawa, may karampatang bayad sa lupain:

 P 3.00 sa mga may-asawa
 1.50 sa biyudo/biyuda

D. Paglalapat
(Pangkatang Gawain. Ibigay ang mga papel na
naglalaman ng gawain ng bawat grupo.)

Panuto: Ilarawan ninyo ang nakasulat sa papel

sa pamamagitan ng “Paint-me-a-Picture” na
laro.

Pangkat 1 – Ilarawan ang pagkadiskubre ni

Don Pedro Velasquez sa pandarayang
ginagawa ng kapwa Kastila sa mga Pilipino.
Pangkat 2 – Ilarawan ang pagsumbong ni Don
Velasquez sa Hari ng Espanya.

Pangkat 3 – Ilarawan ang pagkamulat at pag-

alsa ng mga magsasaka laban sa mga
Espanyol.

Rubriks:

Presentasyon – 35%
Tamang Paglalarawan – 40%
Kaayusan – 25%
100%
E. Paglalahat
Ano ang kilusang agraryo? Ang kilusang agraryo ay ang pagrerebelde
ng mga magsasaka laban sa Espanyol.

Bakit ito nangyari? Magbigay ng dahilan. Pangangamkam ng lupa

Magaling. Ano pa? Pagtanggal ng karapatan ng mga

katutubong Pilipino.

Tama. Ano pa? Mataas na buwis at bayad sa lupain.

Tama ang lahat ng tanong ninyo. Sila ay

nagbuwis ng buhay upang maging malaya sa
kamay ng mga mapang-abusong mananakop.
Sa panahon ngayon, paano natin maipapakita Sa pamamagitan ng pagtangkilik ng mga
ang pagtatanggol natin sa ating bansa? produktong gawa ng Pilipino.

Tama. Sa ano pang paraan natin maipakita Sa pamamagitan ng pagbayad ng tamang

ang pagtanggol ng ating bansa? buwis.

Sa pamamagitan ng pagsunod sa batas

Magaling na sagot. Ano pa? upang mapanatili ang kapayapaan ng ating
komunidad.

Mahusay na mga sagot. Talagang naintindihan

ninyo ang ating paksa. May tanong ba? Wala po, Teacher Kris.

Kung walang tanong, kumuha ng ikaapat na

bahagi ng papel at sagutin ang sumunod na
mga tanong.

I. PAGTATAYA

Panuto: Isulat ang TAMA kung wasto ang

pinahayag ng bawat pangungusap. Kung mali,
iwasto ang nakasalungguhit na salita.

1. Ang mga lupain at kita nito ay

napupunta sa mga Indiano, Heswita, at
Agustinong pari.
2. Tatlong piso ang bayad ng mga biyudo
at biyuda sa lupain.
3. Sa kabisayaan ang sentro ng kilusang
agraryo.
4. Isa sa mga dahilan ng pag-alsa ay ang
 pandaraya sa mga lupain at hindi
makatarungang paniningil ng buwis.
5. Tinanggalan ng mga nakamulatang
karapatan ang mga katutubo.

Tama, importante na kinokontrol lamang

ang pagagawa at paglalabas ng pera sa
bansa tulad ng Pilipinas dahil
magreresulta ito ng implasyon na kung
saan maghihirap at maaaring mababaon
tayo sa utang. Mahalaga na dapat
balanse lamang ang daloy ng salapi sa
ekonomiya upang makamit natin ang
pag unlad.

TAKDANG ARALIN
Panuto: Gumawa ng sanaysay tungkol sa Kilusang Argaryo ng Pilipinas. Ibunyag ang mga
mahahalagang bagay tungkol ditto.

Prepared by:

KRISTAL E. CABERIO
Practice Teacher

Checked and Evaluated by:

ROXAN A. MORING
Cooperating Teacher