Masusing Banghay Aralin sa Araling Panlipunan V

s
I. Layunin
A. Pamantayang Pangnilalaman: Naipapamalas ang mapanuring pag-unawa sa mga
pagbabago sa lipunan ng sinaunang Pilipino kabilang ang pagpupunyagi ng ilsng pangkat na
mapanatili ang kalayaan sa kolonyalismong Espanyol at ang impluwensya nito sa kasalukuyang
panahon.
B. Pamantayan sa Pagganap: Nakakapagpakita ng pagpapahalaga at pagmamalaki sa
pagpupunyagi ng mga Pilipino sa panahon ng kolonyalismong Espanyol.
A. Pamantayan sa Pagkatuto: Natalakay ang iba’t ibang reaksyon ng mga katutubong
pangkat sa armadong pananakop.

Layunin: Matatalakay ang iba’t ibang reaksyon ng mga katutubong pangkat sa armadong
pananakop.

Code: AP5KPK-IIIg-i6
II. Mga Nilalaman: Pagtalakay ng iba’t ibang reaksyon ng mga katutubong pangkat sa armadong
pananakop.
III. Kagamitang Panturo  Curriculum Guide
 Lahing Pilipino Kaagapay sa ika-21 Siglo
pg.289-296
 Lahing Kayumanggi pg.165-166
 Bagong Lakbay ng Lahing Pilipino pg.145-
151
 Lunday ng Kalinangang Pilipino pg.245-260
 Video tape: https://www.youtube.com/watch?
v=nELU-HYLwhu
 Graphic Organizer
IV. Pamamaraan
A. Balik-aral
 Magbalik aral tayo sa huli nating tinalakay
Gawaing Pang Guro Gawaing Mag-aaral
1. Tungkol saan ang huli nating tinalakay? 1. Ang huli nating tinalakay ay tungkol sa
pagsalakay ng mga Espanyol sa mga
katutubong Pilipino.
2. Bakit hindi nagtagumpay ang pananakop ng 2. Hindi matagumpay ang pananakop sa
mga Espanyol sa Cordillera at sa ilang bahagi ng Cordillera dahil masyadong liblib at masukal ang
Mindanao? mga kabundukang pinaninirahan ng mga Igorot.
- Hindi matagumpay ang pananakop sa
Mindanao dahil naging malakas ang sultanong
itinatag ng mga muslim kung kaya nagawa
nilang mapigilan ang mga hukbong ipinadala ng
mga Espanyol.
B. Paghahabi
1. Ano ang iyong magiging reaksyon kung 1. Magagalit, magrereklamo o magsusumbong
inagaw ng iyong katabi ang iyong lapis? sa guro, mananahimik nalang . . . .atbp.
2. Bakit ito ang iyong naging reaksyon? 2. Dahil hindi siya nagpaalam, dahil wala
siyang karapatang agawin ang pagmamay-
ari ng ibang tao . . . atbp.
C. Pagtatalakay
Magpakita ng video clips tungkol sa iba’t ibang reaksyon ng katutubong Pilipino sa armadong
pananakop ng mga Espanyol. https://www.youtube.com/watch?v=nELU-HYLwhu
Mga patnubay na katanungan:
1. Ano ang tatlong naging reaksyon ng mga 1. A. Pakikipaglaban tulad ng oposisyon ng
katutubong Pilipino sa armadong pananakop ng mga Moro, paglaban ni Sultan Kudarat, pag-
mga Espanyol? alsa ni Magalot at pakikipaglaban ng mga
pangkat etniko sa Codillera.
B. Pagtakas sa pamamagitan ng pagpunta
sa kabundukan upang maiwasan ang
impluwensya ng mga Espanyol.
C. Pagtanggap dahil takot sila sa maaring
gawin ng mga Espanyol.
2. Bakit nakipaglaban ang mga katutubong 2. Nakipaglaban ang mga katutubong Pilipino
Pilipino sa armadong mananakop? sa armadong mananakop dahil namulat sila
sa masamang sistema ng pagpapalakad ng
mga Espanyol, dahil sa subrang
pangongolekta ng buwis, labis na pagbayad
ng tributo, nais maibalik ang katutubong
relihiyon at paggamit sa mga katutubong
pilipino.
3. Bakit tumakas ang ibang katutubo sa 3. Tumakas ang ibang katutubo upang
armadong pananakop? magpakalayo tungo sa lugar na hindi abot ng
kapangyarihan ng mga Espanyol dahil sa
subrang pangungulekta ng buwis, paggamit
sa mga katutubong Pilipino at labis na
pagmamalupit.
4. Bakit tinanggap ng ilang katutubo ang 4. Tinggap ng ilang katutubo ang pagsakop ng
pagsakop ng mga Espanyol? mga Espanyol dahil takot sila sa maaring
gawin ng mga Espanyol kung maabutan o
mahuli silang sumuway sa mga Espanyol.
Pamamaraan: Mahahati ang klase sa tatlong grupo. Ang sagot ay isusulat sa graphic organizer.
Panuto: Pumili ng isa sa naging reaksyon ng mga katutubong Pilipino sa pananakop at isulat ang
dahilan kung bakit nila ito nagawa.
Gawaing Pang Guro Gawaing Mag-aaral

Unang Unang
Pangkat Pangkat

Pakikipa Pakikipa
Bakit nila ito ginawa? Dahilan ng paggawa? Bakit nila ito ginawa? Dahilan ng paggawa?
glaban glaban
- Labis na pahirap sa
pagbayad sa tributo,
polo, paggaw ng lupain
Gusto nilang Gusto nilang at monopolyo.
- Nais ng pagkapantay-
maging maging pantay at maibalik ang
malaya malaya katutubong relihiyon.
- Labis ang
pagmamalupit ng mga
espanyol.
 Ikalawang
Pangkat

Pakikipagla
ban
Bakit nila ito ginawa? Dahilan ng paggawa?

- Sobrang
pangungulekta ng
buwis.
Gusto nilang - Nais panatilihin ang
maging katutubong relihiyon.
- Labis ang
malaya pagmamalupit ng mga
espanyol.
- Ayaw tanngapin ang
kulturang Espanyol.

Ikatlong Ikatlong
Pangkat Pangkat

Pakikipagl Pakikipagl
aban Dahilan ng paggawa? aban Dahilan ng paggawa?
Bakit nila ito ginawa? Bakit nila ito ginawa?

- Labis na pahirap sa
pagbayad sa tributo,
polo, pag-aagaw ng
Gusto nilang lupain at monopolyo.
Gusto nilang - Nais ng pagkapantay-
maging maging pantay at maibalik ang
malaya malaya katutubong relihiyon.
- Labis ang
pagmamalupit ng mga
espanyol.

D. Pagtalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan

Pamamaraan: Panatilihin ang pangkat para sa dula-dulahan. Bubunot sa magic box ang bawat
represintibo ng bawat pangkat para sa tema ng duladulahan.

Pagtakas Pakikipaglaban Pagtanggap

Ang rubric ay gagamitin bilang gabay upang maipresenta ang maayos ang dula-dulahan.
6-5 4-3 2-1
Komprehensibo at Hindi gaanong Hindi kumprehensibo
Nilalaman kompleto ang mga komprehensibo at at kulang ang
datos na nagpapakita kulang ang mga impormasyon.
ng pangyayari. impormasyon.
6-5 4-3 2-1
 Lubos na organisado, Maraming bahagi ang Hindi organisado at
Presentasyon maayos at malawak hindi organisado. magulo ang
ang pagkapresenta. presentasyon.
3 2 1
Dating sa madla Lubos na naging Kawili-wili sa madla Hindi gaanong kawili-
kawili-wili ang ang paglalahad. wili ang paglalahad.
paglalahad.

E. Paglilinang sa Kabihasan
1. Sa pakikipaglaban ng mga katutubong Pilipino, 1. Oo, dahil hindi sila nasakop ng mga Espanyol.
matagumpay ba ang pakikibaka? Bakit?
2. Anu-ano ang dahilan kung bakit nahirapan ang 2. Liblib at masukal ang bundok na tinirahan ng
mga Espanyol sa pananakop sa mga katutubong mga katutubo.
tumakbo sa kabundukan?
3. Nakatulong ba ang iba’t iang reaksyon ng 3. Oo, dahil sa kanilang katapangan hindi
katutubo sa kolonyaslismo? Bakit? pinamunuhan ng mga Espanyol ang buong
Pilipinas at nagawa nilang ipagtanggol ang
kanilang saloobin.
F. Paglalapat sa Aralin sa pang araw-araw na buhay
1. Kung mayroong mananakop sa inyong lugar 1. Makikipaglaban dahil ayaw kung agawin ang
ano ang iyong magiging reaksyon? lupang aking kinnagisnan
Bakit ito ang iyong magging reaksyon? 2. Tatakas para makaiwas sa gulo.
. . .. atbp.
G. Paglalahat ng Aralin 1. Pakikipaglaban ng mga katutubong Pilipino sa
 Isa-isahin ang naging reaksyon ng mga armadong mananakop dahil namulat sila sa
katutubong pangkat sa pananakop ng masamang sistema ng pagpapalakad ng mga
armadong Espanyol at dahilan ng naging Espanyol, dahil sa subrang pangongolekta ng
reaksyon. buwis, labis na pagbayad ng tributo, nais
maibalik ang katutubong relihiyon at paggamit sa
mga katutubong pilipino.
2. Pagtakas ng ibang katutubo upang
magpakalayo tungo sa lugar na hindi abot ng
kapangyarihan ng mga Espanyol dahil sa
subrang pangungulekta ng buwis, paggamit sa
mga katutubong Pilipino at labis na
pagmamalupit.
3. Pagtanggap ng ilang katutubo ang pagsakop
ng mga Espanyol dahil takot sila sa maaring
gawin ng mga Espanyol kung maabutan o
mahuli silang sumuway sa mga Espanyol.
H. Pagtataya ng Aralin
Malikhaing pagpapakita sa naging reaksyon ng mga katutubong pangkat sa armadong pananakop
sa pamamagitan ng maikling tula, awit at iba pa.
V. Mga Tala
VI. Pagninilay