Haberleşme Cihazlarının Testi 1 PDF

T.C.
MLL ETM BAKANLII
DENZCLK
HABERLEME CHAZLARININ TEST 1
Ankara, 2010
Mill Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;
Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile
onaylanan, mesleki ve teknik eitim okul ve kurumlarnda kademeli olarak
yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda
amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim
materyalleridir.
Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye

rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve
gelitirilmek zere mesleki ve teknik eitim okul ve kurumlarnda uygulanmaya
balanmtr.
Teknolojik gelimelere paralel olarak amalanan yeterlii kazandrmak koulu

ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler
Bakanlkta ilgili birime bildirilir.
rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik

kazanmak isteyen bireylerin internet zerinden ulaabilecei ekilde hazrlanr.
Eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr.
Hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.
NDEKLER
AIKLAMALAR ..........................................................................................................................iii
GR .............................................................................................................................................. 1
RENME FAALYET1 ........................................................................................................... 3
1. VHF VE VHF-DSC RADYO HABERLEME CHAZLARININ TEST ................................ 3
1.1. VHF DSC Cihaz .......................................................................................................... 3
1.2. Genel Amal Saysal Semeli ar ............................................................................ 4
1.3. VHF-DSC Cihazlar zerinde Bulunan Tular............................................................. 5
1.4. DSC Kullanlarak ncelikli Haberleme ...................................................................... 6
1.4.1. DSC Tehlike Uyarsnn Gnderilmesi .................................................................. 6
1.4.2. VHF / MF Sistemleri ile DSC Tehlike Uyarsnn Gnderilmesi .......................... 7
1.5. Portatif VHF Cihaz ...................................................................................................... 7
1.5.1. 156174 MHz (VHF) Band .................................................................................. 8
1.6. VHF Telsiz Telefon Cihaz ......................................................................................... 14
1.6.1. Band Genilii ve Emisyonlarn Gsterimi ......................................................... 14
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 19
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 20
RENME FAALYET2 ......................................................................................................... 21
2. MF/HF, MF/HF-DSC VE RADYO TELEKS HABERLEME CHAZLARININ TEST ...... 21
2.1. Denizcilikte Kullanlan Telsiz Telefon Frekanslar .................................................... 21
2.2. MF (Middle Frequance) Band (1605 4000 kHz) .................................................... 22
2.3. HF (High Frequance)Band (4000 27500 kHz) ....................................................... 22
2.4. MF/HF DSC Cihaznn Kullanm .............................................................................. 23
2.4.1. DSC Cihaznn altrlmas lem Basamaklar ................................................ 23
2.4.2. DSCden Telefon Etme lem Basamaklar ......................................................... 23
2.4.3. DSCden Tehlike Yayn Yapma lem Basamaklar .......................................... 23
2.4.4. MF/HF DSC nin Test Edilmesi (Test ars Yapmak) lem Basamaklar ...... 24
2.4.5. Tehlike Mesaj Alnd Bilgisi .............................................................................. 24
2.4.6. Tehlike Mesajnn Tekrar ................................................................................... 24
2.4.7. HF Sistemleri ile DSC Tehlike Uyarsnn Gnderilmesi ................................... 25
2.5. Mh/Hf-Dsc Cihaz le Tehlike-Emniyet-Acelelik ars .......................................... 27
2.5.1. VHF/MF Tehlike Alarm Alnd Bilgisinin Verilmesi ........................................ 27
2.5.2. HF DSC Tehlike Alarm Alnd Bilgisinin Verilmesi ......................................... 28
2.5.3. DSC Tehlike ve Gvenlik Uyarlarnn Aktarlmas ........................................... 28
2.5.4. DSC Sistemleri Kullanlarak vedilik Haberlemesi ........................................... 29
2.5.5. DSC Sistemleri Kullanlarak Gvenlik Haberlemesi ......................................... 30
2.6. DSC Kullanlarak Gnderilen Yanl Alarmn ptali .................................................. 31
2.7. DSC Sistemlerinin letimi ......................................................................................... 31
2.8. MF/HF-RTLX (Radyo Teleks) CHAZI ..................................................................... 32
2.8.1. Telexin altrlmas........................................................................................... 33
2.8.2. MF/HF-RTLX Cihaz le (Tehlike-Emniyet-Acelelik) Haberlemesi ................. 35
RENME FAALYET3 ......................................................................................................... 39
3. FLEET 33 / 55 / 77 UYDU HABERLEME CHAZLARININ TEST .................................. 39
3.1. Inmarsat Fleet.............................................................................................................. 39
3.2. Fleet 77 zellikleri...................................................................................................... 40

RENME FAALYET4 ......................................................................................................... 45
4. AK VE ARJ CHAZININ TEST ........................................................................................ 45
4.1. Bataryalar .................................................................................................................... 46
4.1.1. Birincil Bataryalar ............................................................................................... 46
4.1.2. kincil Bataryalar ................................................................................................. 47
4.1.3. Kurunlu Akmlatrler ...................................................................................... 48
4.2. Akmlatrlerle lgili Karakteristik Terimler ............................................................. 49
4.3. arj Sistemleri ve arj Trleri ..................................................................................... 51
4.3.1. Elle Kumanda Edilen arj Sistemleri .................................................................. 51
4.3.2. Otomatik Kontroll arj Sistemleri ..................................................................... 52
4.4. Akmlatrlerin Kontrol ve Bakm ........................................................................... 52
4.4.1. Nikel- Kadmiyum (NiCd) Akmlatrler ........................................................... 54
4.4.2. Demir-Nikelli (NiFe) Akmlatrler .................................................................. 56
4.5. Kesintisiz G Kaynaklar (UPS) ............................................................................... 57
4.6. Akmlatr arj Cihazlarnn Kullanmnda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar...... 57
MODL DEERLENDRME ..................................................................................................... 61
CEVAP ANAHTARLARI ............................................................................................................ 62
KAYNAKA ................................................................................................................................ 63
ii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
523EO0410
Denizcilik
Gemi Elektronii ve Haberleme
Haberleme Cihazlarnn Testi I
Haberleme cihazlarnn testini yapabilme becerilerinin
kazandrld renme materyalidir.
40/32
Temel Elektronik ve Temel Mekanik modllerini
baarm olmak
Haberleme cihazlarnn testini yapmak
Genel Ama
Standart sre iinde hatasz olarak ilgili haberleme
cihazlarnn ilevlerini renecek ve testlerini
yapabileceksiniz.
Amalar
1. VHF ve VHF-DSC radyo haberleme cihazlarnn testini
yapabileceksiniz.
2. MF/HF, MF/HF-DSC ve radyo teleks haberleme
cihazlarnn testini yapabileceksiniz.
3. FLEET 33 / 55 / 77 uydu haberleme cihazlarnn testini
yapabileceksiniz.
4. Ak bataryalarnn ve arj cihaznn testini
yapabileceksiniz.
Haberleme cihazlarnn bulunduu radar veya GMDSS
atlyesi, bu cihazlara ait tantmalklar, kataloglar, kullanma
talimatlar, bakm malzemeleri, analog veya dijital
multimetre, anahtar takmlar, el takmlar, grsel eitim
aralar, i gvenlii ile ilgili donanmlar
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test,
doru-yanl vb.) kullanarak modl uygulamalar ile
kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi
deerlendirecektir.
iii
iv
GR
GR
Sevgili renci,
MF, HF, VHF DSC ve FLEET cihazlar gemiden gemiye, gemiden kyya ve kydan
gemiye ses, grnt ve veri haberlemesinin yaplabilmesi iin gerekli olan cihazlardr. Bu
cihazlar deniz tatlarnn tamamna yaknnda kullanlmaktadr. Bu cihazlar gerek can ve
mal gvenlii asndan gerekse normal haberlemenin yaplabilmesi iin byk bir nem
tamaktadr.
Gelien teknoloji ile her gn yeni model cihazlarla karlamaktayz. Yeni teknolojiye
sahip olmak iin ciddi bir maddi kaynak gerektirmektedir. Yeni veya eski cihazlarn uzun
sre verimli bir ekilde kullanlmas burada nem kazanmaktadr. rn yelpazesinin
genilemesi, her trde haberleme cihazn kullanabilen, bakm ve onarmn yapabilen
uzman personele olan ihtiyac her geen gn daha da artrmaktadr. Uzman personel
tarafndan haberleme cihazlarnn ve bu cihazlarn srekli alr hlde olmas iin gerekli
olan batarya gruplarnn dzenli olarak test ve kontrolleri yapld takdirde bu cihazlardan
alnacak verim azami seviyeye ekilmi olacaktr. Yaplan kontrol ve testler mevcut arzalar
veya ileride karlalabilecek problemleri belirleyerek oluacak arzalar nlemek iin
arttr. Bu nedenle, IMO tarafndan da baz kontrollerin yaplarak kayt altnda tutulmas
vazgeilmez bir koul hline getirilmitir.
Bu modl sonunda edineceiniz bilgi ve beceriler ile MF, HF ve VHF DSC
cihazlarnn testini ve bu cihazlara ait batarya ve ak gruplarnn kontroln
yapabileceksiniz.
RENME FAALYET1
AMA
RENME FAALYET1
VHF ve VHF-DSC radyo haberleme cihazlarnn testini yapabileceksiniz.
ARATIRMA
VHF ve VHF-DSC radyo haberleme cihazlarn ve test ilemlerini gemi

elektronii irketlerinin bakm ve onarm atlyelerini ziyaret ederek aratrnz.
1. VHF VE VHF-DSC RADYO

HABERLEME CHAZLARININ TEST
1.1. VHF DSC Cihaz
ekil 1.1: VHF DSC cihaz
DSC (Digital Selective Calling -Saysal Semeli ar), MF/HF ve VHF bantlarn
kullanarak gemiden-gemiye, gemiden-kyya ve kydan-gemiye ncelikli veya normal ar
gnderilmesi amacna ynelik olarak oluturulmu bir yntemdir. GMDSS iinde bu
yntemden, tehlike ve gvenlik amal saysal semeli arlarn yaplmas ayrca iki
istasyon arasnda normal haberleme isteini belirten ilk balantnn kurulmas iin
yararlanlr. DSC tekniinin dier yersel haberleme alt sistemlerine gre en nemli
stnl, gemilerden ya da gemilere yaplan arlarn, istenilen tarafa en hzl ekilde
duyulabilir bir alarm uyars ile birlikte grsel olarak ulatrlabilmesidir.
DSC (Digital Selective Calling -Saysal Semeli ar) teknii ile gnderilen sinyaller
kstl bilgiler ieren uyar sinyalleri olup ileri haberleme gereksinimlerini salamaz. Sz
konusu ileri haberleme, DSC uyar sinyalleri gnderildii frekansa uygun bir telsiz-telefon
ya da telsiz-teleks frekansndan bu aygtlar kullanlarak yaplr. Bununla birlikte DSC
arlar aada aklanan kstl bilgileri ierir veya gerektirebilir:
3
DSC uyarlar, arlan istasyonun MMSI numarasn, arnn ncelik

tanmlamasn, geminin corafi konumunu ve zaman belirten bilgileri iermek
zorundadr.
DSC uyarlar ayrca tehlike ya da gvenlik mesajnn ierii ile ilgili ksa
tanmlamalar yaplacak ileri haberlemenin zelliklerini (telsiz-telefon / teleks,
simpleks dubleks vb.) belirten bilgileri, ulusal telefon ana bal bir telefon
abonesini vb. bilgileri kstl olarak ierebilir.
Bir DSC arsn oluturan bilgiler zel bir gemiye ya da ky istasyonuna bir corafi
alan iindeki tm alclara ynlendirilerek gnderilebilir.
1.2. Genel Amal Saysal Semeli ar

Saysal semeli arlarn tehlike ve emniyetle ilgili uyarlarn ieren gnderim, alm,
onaylama ve aktarma gibi etkinlikleri vardr.
Saysal semeli arlarn genel haberleme ile ilgili uyarlar gemiden gemiye,
gemiden kyya ve kydan gemiye gnderilebilir ve alnabilir. Gemilerden sahildeki
istasyonlara DSC teknii kullanlarak gnderilen normal haberleme uyars genellikle o
sahil istasyonu aracl ile uluslararas telefon ya da teleks ana balanma sistemini ortaya
koyar. Bu tr saysal semeli arlar MF (1605 kHz-4000kHz) ve HF(4000 kHZ-27500
kHz) bantlarnn kendilerine tahsis edilmi frekanslarn belirli srelerde otomatik dinleme
yapan ve uluslararas haberleme hizmeti veren ky istasyonlarna yaplr. Kydaki bu
istasyonlara ait alma frekanslar ve alma zamanlar ITUnun ky istasyonlar kitab
(ITU List of Coast Station ) dan bulunmaktadr. VHF bandnda yaplan her trl saysal
semeli ar, 156,525MHz (VHF kanal 70) zerinden gnderilir ve alnr. Gemiden kydaki
bir istasyona yaplacak bir DSC uyarsnn uygulama yntemi ayr aamada gnderilir.
Geminin, kydaki istasyonu otomatik dinleme yapt frekansta ky istasyonu

MMSI numarasn kullanarak nceliksiz bir saysal ar gndermesi aamas,
Kydaki istasyonun kendisine yaplan ary aldn onaylad ve sonraki
iletiimin alma frekansn belirttii bir saysal semeli ar gndermesi
aamas,
lk ary yapan gemi istasyonunun ky istasyonu tarafndan belirlenen
alma frekansna gemesi ve ileri haberleme uygulanmasn telsiz
telefon/teleks kullanlarak balatlmas aamas.
Yukarda belirtilen ilemler VHF bandnda yaplacaksa ky istasyonu operatr
yardm olmakszn bu basamaklar otomatik olarak uygulayabilir. Gemilerden
sahildeki istasyonlara yaplacak genel amal arlar ncelikle sahil istasyonu
belirlenmi otomatik dinleme frekanslarnda ya da bunun bilinmesinin olanakl
olmad durumlarda aadaki frekanslardan yaplabilir.
Ky istasyonlarna yaplacak genel arlarda ilk denenecek frekanslar;

4219.5 kHz
6331.0 kHz
8436.5 kHz
12657.0 kHz
16903.0 kHz
19703.0 kHz
22444.0 kHz
26121.0 kHzdir.
4
Genel haberleme istemiyle gemiden gemiye gnderilecek olan saysal semeli

uyarlar gemiler aras ar gnderme ve alma frekans olarak tespit edilen MF 2177.0 kHz
den yaplr.
Gemiden gemiye yaplacak bir DSC uyarsnn uygulama yntemi yine ayr
aamada gnderilebilir.
Bir geminin, 2177.0 kHz gemiler aras ar frekansnda ya da nceden

kararlatrlan ve dinlenen baka bir DSC frekansnda ulamak istedii dier bir
geminin MMSI numarasn kullanarak nceliksiz bir saysal ar gndermesi
aamasdr ( Bu uyar sonraki iletiimin yntemi ve frekansn bildiren kstl
bilgileri de iermelidir).
arlan geminin kendisine gnderilen uyary aldn onaylayan saysal kar
ary yapmas aamasdr.
Her iki gemi istasyonunun ilk yaplan arda belirtilen alma frekans ve
yntemini kullanarak telsiz telefon/teleks aygtlar ile ileri haberlemeye
gemesi aamasdr.
1.3. VHF-DSC Cihazlar zerinde Bulunan Tular
ekil 1.2: VHF DSC cihaz
VHF-DSC aygtlarnn zerindeki tular kullanm bakmndan iki esas guruba

ayrmak mmkndr. Bunlar:
Rakam ve harfleri yazmak iin kullanlan tular; rakam ve harfleri ihtiva eden
tularda rakamlar daha belirgin ise rakamlarn zerine ikincil fonksiyonel
kullanma ynelik olarak bulunmaktadr.
Aygtn fonksiyonlarnn kullanmna ynelik tular; ilevsel kullanm anahtar
aada sralanm olup, her birinin uluslararas tanm ve kullanm amac
aklanmtr.
5
FUNC butonu: Mennn ekrana getirilmesi iin kullanlr.

VHF CH butonu: rtibatlanan VHF aygtnn remote kontroln salar.
DISTRESS butonu: Tehlike mesajlarnn yayn iin kullanlr.
ADDR BOOK butonu: Gemi ve ky istasyonlarnn isim ve MMSI
numaralarn okumak iin kullanlr.
RX MSG butonu: DSC aygt ile yaplan karlkl haberlemelere
ilikin bilgilerin kontroln salar.
EDIT butonu: Gemi ve ky istasyonlarnn isim ve MMSI
numaralarnn kayd iin kullanlr.
CALL butonu: Gemiden sahil istasyonuna veya gemiye doru yaplacak
arlar iin kullanlr.
SEND butonu: DSC arlarn gnderiminin balatlmas iin
kullanlr.
LAST butonu: Mende bir nceki bilgiye dnlmesinde yararlanlr.
NEXT butonu: Mende bir sonraki ilem veya girilen bilginin DSC ye
yklenmesi iin kullanlr.
1.4. DSC Kullanlarak ncelikli Haberleme

1.4.1. DSC Tehlike Uyarsnn Gnderilmesi
Gemilerde kaptann karar ve izni ile gnderilebilecek olan DSC tehlike uyarlar, ky
istasyonlarnn tehlikeli durumdan ve yardm isteinden en ksa srede haberdar olmalarn
salar. Bir DSC tehlike uyars en yaln hli, bir alarm sesini, ait olduu geminin MMSI
numarasn ve geminin tehlikeye maruz kald mevkii koordinatlarna ait bilgileri tar.
Ayrca, gnderen tarafndan ekleme olana bulunmu ise tehlikenin trn ve sonraki
haberlemenin eklini belirten bilgileri de ierir. DSC tehlike uyarsnn ierdii UTC
zaman ve geminin konum bilgileri, aygtn balantl olduu GPS veya dier mevki
bulucular tarafndan dorudan beslenmektedir. Byle bir balantnn olmad durumlarda
alnan bilgiler, kullanc tarafndan drt saati gemeyen periyotlarda gncelletirilerek
girilmelidir. DSC aygt ile bir tehlike uyars genel olarak aadaki ekil gnderilir:
Gnderici uygun DSC tehlike kanalna ayarlanr. Bu kanal genellikle tehlike

uyars iin ayrlm zel dmeye basldnda kendiliinden seilir. Bilindii
zere MF/HF DSC aygtlar ile gnderilecek bir tehlike uyarsn tek frekansta
gndermek mmkn olduu gibi bu amaca ayrlm birden fazla ( toplam 6 )
frekans zerinden de gndermek olanakldr.
Tehlikeli durumun gidii kullancya yeterince sre tanr ise DSC aygtnn
zerindeki nceden tanmlanm ve girilmi baz bilgiler seilerek tehlike
uyarsna eklenir. Tehlikenin trn gsteren ek bilgiler, atma, oturma, su
alma, srklenme, meyil, yangn patlama, gemiyi terk gibi seeneklerden
olumaktadr. Sonraki haberlemenin ne ekilde yaplmas gerektiini belirten
ve talep eden ek bilgiler ise telsiz/telefon ve telsiz/teleks seeneklerinden
oluur.
Seilen bilgilerle donatlan DSC uyars, gnderme tuuna baslarak herhangi
bir alc hedeflenmeksizin tm evreye yaynlanr. Tehlike uyarsnn
6
yaynlanmasndan 3 dakika sonra uyarnn evre istasyonlarca alndna ilikin

herhangi bir kar DSC uyars (acknowledgement) alnmaz ise tehlikedeki
birim yayn tekrarlar.
1.4.2. VHF / MF Sistemleri ile DSC Tehlike Uyarsnn Gnderilmesi

Bu yaynda A1 blgesinde VHF, A2 blgesinde MF DSC sistemleri kullanlmaldr.
DSC zerinden uyar gnderilecekse bu yaynda geminin bilinen en son konumu ve buna
ilikin zaman bilgisi ( UTC olarak) bulunmaldr. Tehlike pozisyonu ve zaman bilgisi ya
dorudan GPS tr elektronik seyir aygtlarndan DSC ye kaydedilir ya da manuel olarak
kullanc tarafndan cihaza ilenir. VHF / MF DSC tehlike alarm sinyalinin gnderilmesinde
aadaki ilem sras takip edilir.
Verici uygun bir tehlike ar frekansna alnr. (VHF de kanal 70, MF de

2187,5 kHzden) DSC cihaznn zerinden tehlike sinyalinin cinsi, geminin
bilinen son konumu (lat/long) buna ilikin zaman ve yaplacak tehlike
haberlemesinin tr (tlf/tlx) bilgileri girilir.
Kullanm talimatna uygun olarak tehlike sinyali gnderilir.
Tehlike alarm gnderildikten sonra haberleme aygtlar uygun tehlike trafii
frekanslarna ayarlanarak dinlemeye geilir. rnein yayn 2187,5 kHzden
yapldysa ve tehlike haberlemesinde telefon haberlemesi seilmise grme
frekans olarak 2182 kHz veya VHF DSC tehlike ars yapld ise VHF 16.
kanal kullanlr.
1.5. Portatif VHF Cihaz
ekil 1.3: Portatif VHF cihaz
1.5.1. 156174 MHz (VHF) Band

Elektromanyetik nmn yaylma erimi, frekansnn ykselmesi ile azalr. Ksa
mesafelerde yeterli ve kaliteli bir iletiim yapmak iin deniz VHF band, MF, IF ve HF
bantlarndan daha kullanldr. 156174 MHz band telsiz telefonda, tehlike, gvenlik ve
ivedilik iletiimi, liman ve gemi hizmetleri, gemiler aras bilgi ak; ky ular aracl ile
karadaki telefon abonelerine balant gibi amalar iin kullanlr. Bu bantta telsiz telefon iin
kullanlan emisyon snf ise G3Edir. Uluslararas planlamalara gre deniz VHF band, 01
28 ve 6088 kanal numaralar ile dzenlenen ve her bir kanaln arasnda en az 25 kHz kadar
bir frekans ayrm bulunan toplam 56 kanaldan olumaktadr. Bu kanallarn bazlarnda ift
frekansl ve bazlarnda da tek frekansl haberleme yapmak mmkndr. Gemiler arasnda
sadece simpleks grme yaplabilir. Bunun nedeni; ift yn haberlemede gndericinin
kendi alcsn bastrarak iletiimi engellemesidir. Aadaki izelge, GMDSS iinde yaplan
yeni dzenlemeleri de iererek belirlenen baz VHF kanallarnn frekanslarn, bu
frekanslarn amalarn ve ilevlerini gstermektedir.
CHANNEL NUMBER
SHIP
SHIP
COAST
&
COAST
Interleaved
First
Second
25kHz
25 kHz
12.5 kHz
Channel
Channel
Channel
60
260
01
201
61
261
02
202
62
262
03
203
63
263
04
204
64
156.0250
160.6250
156.0375
160.6375
156.0500
160.6500
156.0625
160.6625
156.0750
160.6750
156.0875
160.6875
156.1000
160.7000
156.1125
160.7125
156.1250
160.7250
156.1375
160.7375
156.1500
160.7500
156.1625
160.7625
156.1750
160.7750
156.1875
160.7875
156.2000
160.8000
156.2125
160.8125
156.2250
160.8250
264
05
205
65
265
156.2375
160.8375
156.2500
160.8500
156.2625
160.8625
156.2750
160.8750
156.2875
160.8875
06
156.3000
206
66
266
07
207
156.3125
160.9125
156.3250
160.9250
156.3375
160.9375
156.3500
160.9500
156.3625
160.9625
67
156.3750
267
156.3875
08
156.4000
208
156.4125
68
156.4250
268
156.4375
09
156.4500
206
156.4625
69
156.4750
269
156.4875
10
156.5000
210
156.5125
70
270
11
156.5250
DSC calling,
distress,
&
safety
156.5375
DSC
guardband
156.5500
211
156.5625
71
156.5750
271
156.5875
12
156.6000
212
156.6125
72
156.6250
9
272
156.6375
13
156.6500
213
156.6625
73
156.6750
273
156.6875
14
156.7000
214
156.7125
74
156.7250
274
156.7375
15
156.7500
215
156.7625
75
275
16
216
76
276
156.7750
Guardband
156.7875
Guardband
156.8000
Calling,
distress
safety
156.8125
Guardband
156.8250
Guardband
156.8375
17
156.8500
217
156.8625
77
156.8750
277
156.8875
18
218
78
278
19
219
79
279
20
220
80
280
156.9000
161.5000
156.9125
161.5125
156.9250
161.5250
156.9375
161.5375
156.9500
161.5500
156.9625
161.5625
156.9750
161.5750
156.9775
161.5775
157.0000
161.6000
157.0125
161.6125
157.0250
161.6250
157.0375
161.6375
10
&
21
221
81
281
22
222
82
282
23
223
83
283
24
224
84
284
25
225
85
285
26
226
86
286
27
227
87
287
28
228
88
157.0500
161.6500
157.0625
161.6625
157.0750
161.6750
157.0875
161.6875
157.1000
161.7000
157.1125
161.7125
157.1250
161.7250
157.1375
161.7375
157.1500
161.7500
157.1625
161.7625
157.1750
161.7750
157.1875
161.7875
157.2000
161.8000
157.2125
161.8125
157.2250
161.8250
157.2375
161.8375
157.2500
161.8500
157.2625
161.8625
157.2750
161.8750
157.2875
161.8875
157.3000
161.9000
157.3125
161.9125
157.3250
161.9250
157.3375
161.9375
157.3500
161.9500
157.3625
161.9625
157.3750
161.9750
158.3875
161.9875
157.4000
162.0000
157.4125
162.0125
157.4250
162.0250
Tablo 1.1: VHF kanal frekanslar
11
Channel
Number
Ship
Transmit
MHz
Ship
Receive
MHz
Use
01A
156.050
156.050
Port Operations and Commercial, VTS. Available

only in New Orleans / Lower Mississippi area.
05A
156.250
156.250
Port Operations or VTS in the Houston, New

Orleans and Seattle areas.
06
156.300
156.300
Intership Safety
07A
156.350
156.350
Commercial
08
156.400
156.400
Commercial (Intership only)
09
156.450
156.450
Boater Calling. Commercial and Non-Commercial.
10
156.500
156.500
Commercial
11
156.550
156.550
Commercial. VTS in selected areas.
12
156.600
156.600
Port Operations. VTS in selected areas.
13
156.650
156.650
Intership Navigation Safety (Bridge-to-bridge).

Ships >20m length maintain a listening watch on
this channel in US waters.
14
156.700
156.700
Port Operations. VTS in selected areas.
15
--
156.750
Environmental (Receive only). Used by Class C

EPIRBs.
16
156.800
156.800
International Distress, Safety and Calling. Ships

required to carry radio, USCG, and most coast
stations maintain a listening watch on this channel.
17
156.850
156.850
State Control
18A
156.900
156.900
Commercial
19A
156.950
156.950
Commercial
20
157.000
161.600
Port Operations (duplex)
20A
157.000
157.000
Port Operations
21A
157.050
157.050
U.S. Coast Guard only
22A
157.100
157.100
Coast Guard Liaison and Maritime Safety

Information Broadcasts. Broadcasts announced on
channel 16.
23A
157.150
157.150
24
157.200
161.800
Public Correspondence (Marine Operator)
25
157.250
161.850
26
157.300
161.900

12
27
157.350
161.950
28
157.400
162.000
63A
156.175
156.175
Port Operations and Commercial, VTS. Available

only in New Orleans / Lower Mississippi area.
65A
156.275
156.275
Port Operations
66A
156.325
156.325
Port Operations
67
156.375
156.375
Commercial.
Used
for
Bridge-to-bridge
communications in lower Mississippi River.
Intership only.
68
156.425
156.425
Non-Commercial
69
156.475
156.475
Non-Commercial
70
156.525
156.525
Digital Selective Calling (voice communications not

allowed)
71
156.575
156.575
Non-Commercial
72
156.625
156.625
Non-Commercial (Intership only)
73
156.675
156.675
Port Operations
74
156.725
156.725
Port Operations
77
156.875
156.875
Port Operations (Intership only)
78A
156.925
156.925
Non-Commercial
79A
156.975
156.975
Commercial. Non-Commercial in Great Lakes only
80A
157.025
157.025
Commercial. Non-Commercial in Great Lakes only
81A
157.075
157.075
U.S. Government only - Environmental protection

operations.
82A
157.125
157.125
U.S. Government only
83A
157.175
157.175
84
157.225
161.825
85
157.275
161.875
86
157.325
161.925
87
157.375
161.975
Automatic Identification System duplex repeater
AIS 1
161.975
161.975
Automatic Identification System (AIS)
AIS 2
162.025
162.025
Automatic Identification System (AIS)
88A
157.425
157.425
Commercial, Intership only
Tablo 1.2: Uluslararas VHF kanallar
13
1.6. VHF Telsiz Telefon Cihaz
ekil 1.4: VHF telsiz telefon cihaz
1.6.1. Band Genilii ve Emisyonlarn Gsterimi

Emisyonlarn snflandrlmas CCIR tavsiyesine gre WARC79 konferansndan
kan sonuca gre ITU tavsiyesi ile yrrle konan yeni snflandrma yntemi iki
blmden oluur. Bunun zorunlu kullanlan birinci blm temel karakteristikleri ve istee
bal olarak kullanlan ikinci blm ise ek karakteristiklerden oluur. Bunlardan baka
toplam drt karakterlik bir baka ek karakteristik grubu band genilii bilgisi verir ve bu be
karakterin nne yazlr. Birleik olarak yazlan sembol takmnn genel format yledir:
XXXX
Band genilii
YYY
Emisyon snf
ZZ
Ek karakteristik
rnek: 134HJ2BCN, 2K70J3EJN, 304HF1BCN, 3M00PONAN gibi.
Band genilii
Verilen bir emisyon snf iin belirlenen koullar altnda bilginin yalnzca yeterli
lde ve istenen kalitede iletimini salamak iin gerekli snrlandrlm frekans bandnn
geniliidir. rakam ve bir harften oluan drt karakterle tanmlanr. Harf ondalk virgl
yerine konur ve band geniliinin birimini gsterir. lk karakter 0, K, M veya G olamaz.
Gerekli band genilikleri
0,001 999Hz
1,000 999kHz
1,000 999MHz
1,000 999GHz
arasndaki deerler H harfi ile gsterilir.

arasndaki deerler K harfi ile gsterilir.
arasndaki deerler M harfi ile gsterilir.
arasndaki deerler G harfi ile gsterilir.
Emisyonlarn snflandrlmas
Snflandrlma ve sembolle gsterilii emisyonlarn temel karakteristiklerine gre

yaplr. Radyo kurallarnda (RR) birinci, ikinci ve nc sembol olarak tanmlanr.
Pratikteki uygulamalarda ilki bir harf, ikincisi bir rakam ve ncs yine bir harf olan
karakterden oluur ve tanmlamalarda kullanlan sembol grubudur. karakterlik bu sembol
grubunun tanmlad zellikler srasyla aada verilmitir.
14
Birinci sembol
Ana taycnn modlasyon tipini gsterir.

N: Modle edilmemi bir taycnn yayn
Alt taycnn a-modleli olduu durumlar dahil ana taycnn AM genlik modleli
olduu emisyonlardr.
o
Ana taycnn AM ile modle edildii emisyonlar
A: ift yan band ( DSB )

H: Tek yan band, tam taycl ( SSBFC single side band full carrier )
R: Tek yan band azaltlm veya deitirilen seviyeli tayc ( SSBRC single side
band reduced carrier. )
J: Tek yan band bastrlm taycl ( SSBSC ssb suppressed carrier )
B: Bamsz yan bandlar ( ISB Independent side band )
C: Artk yan band ( VSB Vestigial side band )
F: Frekans modlasyonu
G: Faz modlasyonu
D: Ana taycnn ayn anda veya belirlenmi bir zaman dzeneine gre dnml
olarak genlik ve a modlasyonu ile modle edildii emisyonlardr.
o
Pals emisyonlar
P: Modle edilmemi pals dizisi

K: Genlikleri modle edilmemi pals dizisi
L: Genilikleri / sreleri modle edilmi palslar dizisi
M: Konumlar / fazlar modle edilmi palslar dizisi
Q: Pals periyodu esnasnda taycnn a modlasyonu ile modle edildii palslar dizisi
V: PAM, PDM, PPM olarak en az iki modlasyonun birletii veya daha az baka bir
yntemle modle edilmi palslar dizisi
W: Ana taycnn ayn anda belirlenmi birbirini izleyen srelerle srasyla genlik,
a ve pals modlasyonlarndan en az ikisinin birlikte uyguland birleik sistem
X: Yukardaki maddeleri kapsamayan pals emisyonlar
kinci sembol
Ana taycy modle eden sinyal veya sinyallerin niteliini gsterir.

012345-
Modle eden sinyalin olmamas durumu

Kuvantalanm veya dijital bilgi ieren ve modle eden alt tayc
kullanlmam tek bir kanal
Kuvantalanm veya dijital bilgi ieren ve modle eden alt tayc kullanlm
tek bir kanal
Analog bilgi ieren tek bir kanal
Ticari amalara tahsisli
15

Kuvantalanm veya dijital bilgi ieren birden ok sayda kanal
Analog bilgi ieren birden ok sayda kanal
Kuvantalanm veya analog bilgi ieren bir ya da daha ok sayda kanal
kapsayan birleik sistem
X Yukardakileri kapsamayan durumlar
6789-
nc sembol
letimi yaplan bilginin tipini gsterir.

N: Hibir bilgi yaynlanmyor
A: Telgraf iitsel al
B: Telgraf otomatik al
C: Faksimile
D: Data transmisyonu
E: Telefon
F: Televizyon
W: Yukardaki bilgi eitlerinin herhangi bir yntemle birletii sistem
Emisyonlarn snflandrlmasnda ek karakteristikler
Bir emisyon hakknda daha ayrntl bilgi verilen ve de aklanan iki grup sembol
takmnn sonuna eklenen iki harften oluan grupla verilir. Bunlar nceki blmde verilen
beinci, ikinci ve nc sembollerin devam olmak zere radyo kurallarnda drdnc ve
beinci sembol olarak tanmlanr.
Drdnc sembol
Sinyallerin detaylarn belirtir.

ABCDEFGHJKLMNWX-
Farkl sayl veya sreli elemanlarla iki durum kodu

Hata dzeltmesiz ayn say ve sreli elemanlarla iki durum kodu
Hata dzeltmeli ayn say ve sreli elemanlarla iki durum kodu
Her bir durumun bir sinyal elemann temsil ettii drt durum kodu
Her bir durumun bir sinyal elemann temsil ettii oklu durum kodu
Her bir durumun veya durumlarn birleiminin bir karakteri temsil ettii oklu
durum kodu
Kaliteli ses yayn ( monophonic )
Kaliteli ses yayn ( stereophonic/quadraphonic )
Ticari kaliteli ses
Frekans terslemesi veya band blmesi kullanlan ticari kaliteli ses
Demodle edilen sinyal seviyesini kontrol iin ayr frekansl modleli
sinyallerle ticari kaliteli ses
Siyahbeyaz
Renkli
Yukardakilerin birleimi
Yukarda bahsedilmeyen durumlar
16
Beinci sembol
oklamann trn gsterir.

N- oklama yok
C- Kod blmeli oklama
F- Frekans blmeli oklama
T- Zaman blmeli oklama
W- Frekans blmeli oklama ve zaman blmeli oklamann birleimi
X- oklamann dier tiplerini gsterir.
Deniz haberlemesinde en ok kullanlan yayn ekilleri VHF, DSC, radyo teleks,
radyo telefon ve radyo telgraftr. Bunlarn emisyonlar aadaki tabloda gsterilmitir.
VHF=F3E
DSC=G2B
Radyoteleks=F1B
Radyotelefon (1605 kHZ'in altnda)=H3E
Radyotelefon (1605 kHZ'in ve st)=J3E
Radyotelgraf =A1A
Tablo 1.3: VHF, DSC, radyo teleks, radyo telefon ve radyo telgrafa ait emisyonlar
En ok kullanlan emisyon trleri u ekilde sralanabilir:

NON= Modlasyonsuz (CW-Continuous Wave),
A1A= Genlik modlasyonu, ift yan band, modle eden alt tayc kullanlmadan
akkapal eklinde alan telgraf yayn(CW ON-OF Keying),
A1B= Genlik modlasyonlu, ift yan band, modle eden alt tayc kullanlmadan ve
tek kanall ak-kapal anahtarlama sistemiyle alan otomatik telgraf yayn,
A2A= Genlik modlasyonu, ift yan band, modle eden alt tayc kullanlarak, akkapal eklinde anahtarlama sistemiyle telgraf yayn snf(DSB-MCW Tone-Keying),
A3C= Ana taycnn dorudan doruya veya frekans modleli yardmc taycyla
modle edilmesi eklinde yaplan faks yayn,
A3E= Genlik modleli, ift yan band telefon yayn,
F1B= Frekans modlasyonlu, frekans kaydrmal anahtarlama ile modle eden ses
frekans kullanlmadan hata dzeltmeli, tek kanall, dar band dorudan yazmal (NBDPNarrow Band Direct Printing) otomatik telgraf yayn ekli (Navtex),
F1C= Taycnn doruda frekans modlasyonuyla modle edildii faks yayn
(Weather Fax),
F2B= Frekans modlasyonlu ses frekansnn ya da frekans modleli yaynn akkapal (on-off) anahtarlamasyla yaplan, tek kanall otomatik telgraf yayn (radyo-teleks),
F3E= Taycnn dorudan frekans modlasyonuyla modle edildii telefon yayn,
G3E= Taycnn dorudan faz modlasyonuyla modle edildii telefon yayn,
H2B= Ardk tek frekans kod sistemi (SSFC-Seguential Single Freguency Code),
J3E= Genlik modlasyonlu, tek yan band, analog bilgi ieren, tek kanall, bastrlm
taycl telefon yayn,
17
R3E=Genlik modlasyonlu, tek yan band, analog bilgi ieren, tek kanall, azaltlm
taycl telefon yayn,
PON=Modlasyonsuz darbeler dizisi yayn (radar) ifade etmektedir.
18
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
vhf ile rutin haberleme yapnz.
lem Basamaklar
VHF DSC cihazn iin gerekli besleme
gerilimini salayan alteri anz.
VHF DSC cihazn ak on konumuna
getiriniz.
Bir senaryo oluturarak geminizin
durumunu belirten bir tehlike mesaj
oluturunuz.
Cihaz zerinde bulunan tu takmn
kullanarak oluturduunuz tehlike
mesajn yaznz.
Hazrladnz mesaj gnderiniz.
neriler
Yaptnz uygulamalar retmeniniz
nezaretinde gerekletiriniz.
Yanl bir mesaj gndermemek iin
cihaz zerinde bulunan tular bilmeden
kurcalamaynz.
19
LME
VE
DEERLENDRME
LME
VE
DEERLENDRME
Aada verilen cmleleri doru - yanl durumuna gre iaretleyiniz.
1. ( )
A1A Emisyon tr; genlik modlasyonu, ift yan band, modle eden alt tayc
kullanlmadan akkapal eklinde alan telgraf yayndr.
2. ( )
DSC, sadece VHF bandn kullanarak gemiden-gemiye, gemiden-kyya ve

kydan gemiye ncelikli veya normal ar gnderilmesi amacna ynelik olarak
oluturulmu bir yntemdir.
3. ( )
DSC uyarlar, arlan istasyonun MMSI numarasn, arnn ncelik

tanmlamasn, geminin corafi konumunu ve zaman belirten bilgileri iermek
zorundadr.
4. ( )
Genel haberleme istemiyle gemiden gemiye gnderilecek olan saysal semeli

uyarlar gemiler aras ar gnderme ve alma frekans olarak tespit edilen MF
2177 kHz den yaplr.
5. ( )
VHF DSC cihaz zerinde bulunan ADDER BOOK butonu, gemi ve ky

istasyonlarnn isim ve MMSI numaralarnn kayd iin kullanlr.
6. ( )
F1B emisyon snf; frekans modlasyonlu, frekans kaydrmal anahtarlama ile

modle eden ses frekans kullanlmadan, hata dzeltmeli, tek kanall, NBDP
otomatik telgraf yayn eklidir.
7. ( )
Emisyon snflarnn gsterildii karakter grubunda ikinci sembol ana taycy

modle eden sinyal veya sinyallerin niteliini gstermektedir.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
20
RENME FAALYET2
RENME FAALYET2
AMA
gMF/HF, MF/HF-DSC
yapabileceksiniz.
ve
radyo
teleks
haberleme
cihazlarnn
testini
ARATIRMA
MF/HF, MF/HF-DSC ve teleks radyo haberleme cihazlarnn test ilemlerini

gemi elektronii irketlerinin bakm ve onarm atlyelerini ziyaret ederek
aratrnz.
2. MF/HF, MF/HF-DSC VE RADYO TELEKS

HABERLEME CHAZLARININ TEST
2.1. Denizcilikte Kullanlan Telsiz Telefon Frekanslar
ekil 2.1: MF/HF DSC cihaz
ki snr frekans arasndaki frekanslara band denir. Deniz haberlemesinde, gemi ve

ky telsiz ularnn telsiz telefon iletiimleri iin ayrlm ayr frekans band
bulunmaktadr. Uluslararas Telsiz Haberleme Birlii (ITU)nin kurallarna gre belirlenen
bu bandlar aada verilmitir.
Ara Orta Frekans Band (IMF_ Intermedium Frequency)
1605 4000 kHz
Yksek Frekans Band (High Frequency )
4000 27500 kHz
ok Yksek Frekans Band (VHF-Very High Frequency)
156 174 MHz
21
2.2. MF (Middle Frequance) Band (1605 4000 kHz)

Bu band deniz haberlemesinde telsiz telefon ve telsiz teleks kullanlarak yaplan
iletiimlerde, gemi-ky, ky-gemi ynlerinde normal ve ncelikli ar ve alma
frekanslarn iermektedir. 16054000 kHz band iinde bulunan 2182 kHz tehlike, emniyet
ve ivedilik ar yaynlar iin yapacaklar arlarda kullanlan uluslararas bir frekanstr.
2182 kHz frekansnda yaplacak tehlike iletiimini kartrmamak iin 2173.52190.5 kHz
alt band koruyucu band olarak ayrlm olup bu frekans aralnda haberleme yapmamak
gerekir.
IF bandnda, 16052850 kHz alt bandndaki telsiz telefon haberlemesinin gnderim
gc dk olup 400 watt ile snrlandrlmtr. Ky istasyonlar k gc snr 5 kW olup
alma frekanslar, List of Coast Station gibi ky istasyonlarna ait kitaplarda bulunabilir.
zel tehlike ve gvenlik frekanslarnda kullanlan emisyon J3Edir.
2.3. HF (High Frequance)Band (4000 27500 kHz)

Deniz haberlemesinde, telsiz telefon ve telsiz teleks kullanlarak bilgi iletiiminin
saland bir baka band da 400027500 kHz arasndaki yksek frekanstr. Bu frekanslarda
ift yn (dubleks) ve tek ynl (simpleks) telsiz haberlemesi yaplabilmekte, tehlike,
gvenlik ve ivedilik ar ve bilgileri gnderilip alnabilmektedir. HF telsiz telefon bandnda
ky ve gemi telsiz telefonu ile HF deniz haberleme bandnda yaplabilen gndermelerin
verici gc 1,5 kW geemez. Ky ular ise ayn banttaki yaplan gndermelerin verici
gc 1,5 kW geemez. Ky ular ise ayn banttaki yaynlarn en fazla 10 kW k gc
ile yapabilir.
HF bandnda bir ky ucu tarafndan gemilere yaplan arlara, gemi ular aadaki
tayc frekanslarn uygun olan birisinden veya istenilen alma kanalna geerek yant
verir. Ayrca aadaki kanallar, gemi ularnn HF-telsiz telefonda ar yapma kanallardr.
Tayc Frekans
4125 kHz
6215 kHz
8255 kHz
12290 kHz
16420 kHz
18795 kHz
22060 kHz
25097 kHz
ITU Kanal Numaras

421
606
821
1221
1621
806
2221
2510
Tablo 2.1: Tayc frekans ve ITU kanal numaralar
Ayn banda bir gemi tarafndan ky ucuna yaplan telsiz telefon arlarna, arlan
ky ucu aadaki tayc frekanslarnn uygun olanndan yant verir. Bu kanallar ayn
zamanda ky ularnn ar yapma kanallardr.
22
Tayc Frekans
4417 kHz
6516 kHz
8779 kHz
13137 kHz
17302 kHz
19770 kHz
22756 kHz
26172 kHz
ITU Kanal Numaras

421
606
821
1221
1621
1806
2221
2510
Tablo 2.2: Tayc frekans ve ITU kanal numaralar
2.4. MF/HF DSC Cihaznn Kullanm

2.4.1. DSC Cihaznn altrlmas lem Basamaklar
On/Off dmesiyle cihaz anz.

Shift-Power tuu ile cihaz gcn seiniz.
Volume ayarn yapnz.
Alc frekansn seiniz, Entera basnz.
Tx tuuna basnz.
Frekans seiniz.
Entere basnz.
2.4.2. DSCden Telefon Etme lem Basamaklar
Tel/DSC tuuna basnz.

Tx/Call tuuna basnz.
Haberleme eklini seiniz.
MMSI numarasn giriniz.
Telefon numarasn giriniz.
Accept tuuna basnz.
Alc-verici frekansn seiniz.
Send tuuna basnz.
2.4.3. DSCden Tehlike Yayn Yapma lem Basamaklar
DSC ksmn seiniz.

Tx/Call tuuna basnz.
"Distress tuuna basnz.
Mesaj yaznz.
Tehlike eidini yaznz.
Tehlikeli duruma giren gemide telsiz operatr tarafndan veya otomatik olarak tm
gemilere DSC mesaj gnderilir. Bu mesaj DSC mesajlarn almaya uygun cihaz bulunan
gemiler tarafndan ve sahil istasyonlar tarafndan grntlenir.
Bir DSC mesaj aadaki bilgileri ierir.
23
Format tr: Tehlike otomatik olarak gnderilir. Mobil istasyon kimliini

belirten 9 haneli saysal bilgidir.
Tehlikenin tr: Yangn, patlama, arpma, alabora, yana yatma, batma,
srklenme vb. olarak 9 adet tehlike trnn birini belirleyen bilgidir.
Tehlikedeki geminin koordinatlar: Gemideki pozisyon bildirici bir cihaz ve
GPS varsa bu bilgi otomatik olarak girilir. Gemini yerinin DSC mesajnda
gzkmesini salar.
Zaman: Pozisyon bilgisi verilirken otomatik olarak kaydedilir. Zaman bilgisi
verilmezse bilgi ilemci zaman bilgisi yok ifadesini bu haneye yerletirir.
Sonraki haberlemenin tr: Sonraki haberlemenin radyo telefon veya
NBDP telgraftan hangisiyle yaplabileceini bildirir. Herhangi bir bilgi
girilmediinde bilgi ilemci radyo telefon bilgisini gnderir.
2.4.4. MF/HF DSC nin Test Edilmesi (Test ars Yapmak) lem
Basamaklar
Tx/Call basnz.
Shore seiniz.
Accept basnz.
Test Call tuuna basnz.
Frekans seiniz.
Accept tuuna basnz.
Send tuuna basnz.
2.4.5. Tehlike Mesaj Alnd Bilgisi

DSC tehlike mesaj alnd bilgisi genel olarak sahil istasyonlar tarafndan verilir. DSC
tehlike mesajnn alnd frekanstan gnderilir. Bu bilgi ile SAR balatlm olunur.
Format tr: Tm gemiler

Kategorisi: Tehlike
Kimlik bilgisi: Tehlike mesaj alnd bilgisi haberi gnderen istasyonun 9 haneli
MMSI kimlik bilgisi
Mesaj tr: Tehlike mesaj alnd ars
2.4.6. Tehlike Mesajnn Tekrar

DSC tehlike mesajnn tekrar iki durumda yaplr:
Sahil istasyonu tarafndan alarm sinyali veren gemilerin bulunduu blgedeki

gemilere alarm sinyalini herhangi bir nedenden dolay alamamalar hlinde
yaplr.
Tehlike mesaj alan bir geminin yaknndaki sahil istasyonu 5 dakika iinde HF
bandnda alnan tehlike mesajna DSC tehlike mesaj alnd bilgisini
gndermemi ise gemi tarafndan bu ar tekrarlanr.
Format tr: Btn gemi veya belirli bir corafi blgedeki gemiler ya da
belli bir istasyondur.
24
Adres: Format tr tm gemiler ise adresleme yaplmaz. Adres tr

belirli bir corafi blgedeki gemiler ise adreste 9 haneli geminin veya
sahil istasyonu kimlii bulunur.
Kategori: Tehlike
Kimlik bilgisi: DSC tehlike mesajn tekrarlayan istasyonun 9 haneli
kimlik bilgisi
Tehlikedeki geminin kimlik bilgisi: 9 haneli kimlik bilgisi
Tr: Alnan DSC tehlike mesajndaki bilgilerdir ve otomatik olarak
transfer edilir.
DSC tehlike mesajnn aln: MF ve HF bantlarndaki DSC arsnn
balangcnda 200 bit 100 baudluk bir vuru vardr. Bu vuru taramal
alclarda istenilen DSC tehlike kanallarnn taranmas srasnda deksiyon
iin yeterli bir sre salar. Bu sre alclarda her kanalda kal zaman
olan 2 saniyeye eittir.
Bir sahil istasyonu ayn anda birden fazla DSC tehlike kanaln dinleyebilmeli ve
tarayabilmelidir.
2.4.7. HF Sistemleri ile DSC Tehlike Uyarsnn Gnderilmesi

Aadaki ilaveler dnda HF-DSC prosedr, MF-VHF ile ayndr. DSC tehlike
alarmlar mesela A3 ve A4 sahasnda sahil istasyonlarna HF bandndan ve evredeki
gemilere MF veya VHF badndan gnderilmelidir. DSC alarm en azndan geminin bilinen
en son konumunu ve bunun zamann (UTC) ierecektir. Konum bilgisi zaman geminin
elektronik seyir aygtlarndan veya el ile girilebilir.
HF bandnn seimi
DSC tehlike ar frekans seilirken, mevsim ve gnn saatinin HF telsiz dalgalarn

yaym karakteristikleri zerindeki etkisi dikkate alnmaldr. Genel bir kural olarak 8 MHz
deniz band (8414.5 kHz ) pek ok durumda ilk seenek olmaldr. DSC alarmnn birden
fazla HF bandnda yaynlanmas, iki ekilde yaplabilir:
DSC alarm bir DSC tehlike ar frekansndan yaynlandktan sonra ksa

bir sre sahil istasyonundan gelecek alndnn beklenmesi; 3 dakika
iinde bir alnd onay ele gemezse, ilemin dier uygun bir HF tehlike
ar kanalnda tekrarlanma
DSC arsnn birden fazla HF tehlike frekansnda beklemeden veya ok
ksa sre beklenerek tekrarlanma
HF DSC alarmnn gnderilmesi
Verici seilen HF DSC frekansna ayarlanr. DSC cihaznn klavyesinden tehlikenin

tr, geminin bilinene son konumu, konum bilgisinin zaman, takip edilecek tehlike
haberlemesinin tr seilir. DSC aygt reticilerinin talimatna uygun olarak DSC tehlike
alarm balatlr.
25
Tehlike trafiine geilmesine hazrlk
DSC tehlike alarm gnderildikten sonra haberleme cihazlar uygun tehlike trafii
kanallarna ayarlanmaldr. DSC arsnda bant seimindeki ikinci metot ( ayn zamanda
birden fazla tehlike frekansnda ar) kullanld ise sahil istasyonlarnn hangi HF bandnda
alnd gnderildii dikkate alnr ya da birden fazla bantta alnd gnderilmi ise tehlike
trafii bu bantlardan birinde balatlr. Sahil istasyonundan bu bantta cevap alnamazsa dier
bantlar denenir.
Yukarda aklanan iletim izlencesi gemi-sahil ynnde tehlike alarm
gnderilmesine aittir. Gemi-gemi tehlike alarmlar, normal olarak MF ve/veya VHF
kullanlarak yaplmaldr. Tropikal kuakta bulunulmas gibi zel baz durumlarda HF-DSC
tehlike alarmnda gemi-sahil arlarna ilave olarak gemi-gemi arlar da kullanl
olabilir.
DSC tehlike uyarlarnn alnmas /onaylanmas
Tehlikedeki u birim tarafndan ulalabilen tm istasyonlar hedeflenerek gnderilen

DSC tehlike uyars, uygun erim iinde onu alabilme zelliine sahip olan btn ky ve
gemi ularnn alc ekranlarnda dikkat ekici bir ses ile birlikte grntlenir. GMDSS in
ncelikli amalarndan biri, tehlike uyarsnn dorudan ky istasyonlarna ulatrlmas
yeteneinin tesis edilmesidir. te bu nedenle gnderilen DSC tehlike uyarlarnn ncelikli
ky istasyonlarna ulatrlmas esastr. Ancak, tehlike uyarsnn etkinleebildii erimde bir
ky istasyonunun bulunmamas ya da uyarya ky ularnca bir alnd onay verilmemesi
durumlarnda, gemi ular devreye girerek, alnd onay gnderir.
Alnd onay, hemen her zaman DSC tehlike uyarsnn gnderildii frekanstan
yaynlanr. Bazen HF DSC lerde tehlike uyarsnn birka farkl kanaldan gelmesi olasdr.
Byle durumlarda, alnd onay iin uygun bir frekans seilir veya gnderen bir alma
frekans teklif etmise ona bavurulur. DSC gvenlik ve ivedilik arlarna alnd onay
verilmez, telsiz telefon /telekste uygun frekansa geilir ve iletiim srdrlr. Tehlike
uyarsnn ky istasyonlar tarafndan onaylanmasnda genel olarak aadaki yntemler
izlenir:
Srekli nbetteki bir ky istasyonu, ald DSC tehlike uyarsn ayn

kanaldan, tm gemilere ynelik olarak onaylar. Onaylama sonrasnda
tehlikedeki istasyonun ve evredeki gemilerin DSC ekranlarnda, alndacknowledge yazs grlr. Ayrca, DSC alnd onay, tehlikedeki ya da
acil duruma maruz istasyonunun MMSI numarasn, konumunu, ncelikli
durumun trn ve onay veren ky istasyonunun tantm numarasn
gsterir.
Ky istasyonu, alnd onayn verirken kulland DSC frekansna paralel
olan, telsiz telefon/teleks frekansna geerek iletiimi etkinletirerek
srdrr.
Tehlike uyarsna gemi istasyonlarnca alnd onay verilmesinde bir alt
maddedeki yntemler uygulanr:
26
o
o
evredeki gemi istasyonlar, aldklar bir DSC tehlike uyarsn

hemen onaylamaz. Ksa bir sre ( 3 dk. kadar) bekleyerek bu
uyarnn bir ky ucuna ulap ulamadn gzler.
DSC tehlike arsna kyca alnd onay verilmise gnderilen
uyar kesilir ve onay veren ky istasyonunun tantm numaras
gemilerin DSC ekrannda grlr. Bylece evredeki gemi
istasyonlar da, uyarnn ky ularna ulatndan emin olur. Bu
durumda gemiler, tehlike trafiinin gelitirilecei yan frekansa
geer.
DSC tehlike uyarsn alan bir gemi istasyonu, ky istasyonlarna alnd onay
verebilmek iin makul sre 3 dakikadr. Gemi bu sre iinde DSC ekranna gelen bilgiler
dorultusunda kendi konumunu, tehlikedeki birimin ve yakndaki ky istasyonlarnn
konumu ile karlatrarak tehlike trafiine araclk edecek durumda olup olmadn
deerlendirir. VHF veya MF bantlarnda yaynlam olan bur tehlike uyarsna, ky
istasyonlarndan alnd onay gelmemi ise evredeki uygun gemi istasyonlarndan biri DSC
alnd onay vererek yayn durdurur. Ardndan ald ve onaylad tehlike arsn, bir ky
istasyonuna aktarr. Gemi istasyonlarnca HF bandnda alnan bir tehlike uyars ya da
herhangi bir bantta alnan emniyet veya ivedilik arlarna alnd onay gnderilmez. Bu
durumlarda gemi ular 3 dakika kadar dinlemede kalr ve ky istasyonlarndan alnd onay
gelmez ise ary onaylamakszn ky istasyonlarna aktarr.
2.5. Mh/Hf-Dsc Cihaz le Tehlike-Emniyet-Acelelik ars

2.5.1. VHF/MF Tehlike Alarm Alnd Bilgisinin Verilmesi
Bir gemiden yaynlanan tehlike alarmna, ncelikle bu yayn alan sahil istasyonunca
cevap verilmelidir. Bu amala sahil istasyonunca tehlike alarm alndktan sonra bu istasyon
tarafndan yayn yapan gemiye, tm gemilere veya bir blgedeki gemilere ayn frekanstan
geri yayn yaplmas zorunludur. Sahil istasyonu tarafndan yaynlanan alnd mesajn
duyan dier gemilerin tekrar DSC alnds vermemeleri gerekmektedir. Ancak dier gemiler
tehlike alarm alndsn gzlemlemek iin DSC cihazlarndan tehlike alarmnn gnderildii
frekans (VHF ch70 veya MF 2187.5 kHz) kontrol edeceklerdir. Ayn anda telsiz cihazlarn,
DSC tehlike arsnn yapld banttaki tehlike frekansna ayarlayarak (tehlikedeki geminin
isteine bal olarak telsiz telefon 2182 kHz veya telsiz teleks 2174.5 kHz uygun frekansa
geilerek) alnd mesaj vermeleri gerekmektedir.
MAYDAY
ar yapan istasyonun MMSI numaras, ar iareti veya ismi
THIS IS
Kendi gemisinin MMSI numaras, ar iareti veya ismi
RECEIVED MAYDAY
Tehlikedeki gemi tarafndan yaplan DSC arsna bir sahil istasyonundan 3 dakika
iinde alnd cevab gelmedii ve gemi sahil istasyonu arasnda bir tehlike haberlemesi tesis
edilmedii grlrse bu yayn duyan baka bir gemi tarafndan DSC de ayn frekans
zerinden (VHFte ch10 , MFte 2187.5 kHz ) tehlike aktarm (distress relay alert) ilemi
balatlr. Bu amala RELAY CALL format seilerek srasyla gerekli ilemler yaplr.
27
2.5.2. HF DSC Tehlike Alarm Alnd Bilgisinin Verilmesi

Sahil istasyonlar aldklar bir HF DSC tehlike uyarsna VHF/MF sistemlerinde
olduu gibi alnd bilgisi gnderir. HF DSC uyarsn alan gemiler ise alnd vermemeli fakat
aadaki u ilemleri uygulamaldr:
Bir sahil istasyonunun DSC alnds vermesini takip edecek ve sahil

istasyonunca verilecek alndy beklerken ileri tehlike haberlemesini alabilmek
iin HF aygtn, duyduu DSC arsnda gsterilen tehlike frekansna
aadaki koulu gzeterek ayarlayacaktr.
DSC alarmnda radyo telefona iaret edilmi ise HF haberleme aygt HF

bandndaki radyo/teleks tehlike kanalna ayarlanr.
DSC alarmnda radyo telekse iaret edilmi ise HF haberleme aygt HF
bandndaki radyo telek tehlike kanalna ayarlanr.
DSC alarm birden fazla HF kanalna alnm ise HF haberleme aygt
HF bandnn en uygun olanna ayarlanr(DSC alarm 8 Mhzden de
duyuldu ise bu bant ilk tercih edilen olmaldr).
12 dakika iinde herhangi bir tehlike haberlemesi gemezse cihaz uygun dier
HF bandndaki tehlike frekansna ayarlanacaktr.
Bir sahil istasyonundan 3 dakika iinde alnd gelmezse ve tehlikedeki gemi ile
bir sahil istasyonu arasnda bir tehlike haberlemesi tesis edilmedi ise gemi
DSC tehlike aktarmn (distress relay alert ) balatr. Bir RCCyi uygun
haberleme kanalndan arayarak bilgilendirir.
2.5.3. DSC Tehlike ve Gvenlik Uyarlarnn Aktarlmas

Tehlikedeki bir istasyonun yapt DSC tehlike ars ky ularna ulaamam veya
bu istasyon tehlike uyars gnderemeyecek durumda ise, evredeki gemi istasyonlar
aldklar bu ary ky ularna uygun olan bir tehlike frekans zerinden aktarr (Distress
Relay Alert yaynlar). Ky istasyonlar ise, aldklar DSC uyarsna dayanarak, belirli bir
blgedeki tehlikeli durumu gemilere bildirmek iin ayn ilemi uygular. Bir gemi ya da ky
ucu ald bir ncelikli DSC uyarsn, aadaki ekilde aktarr.
ncelikle, aktarma amacna uygun olan bir DSC tehlike ve emniyet frekans
seilir. Alnd onay verilirken kullanlan frekans, DSC arsnn alnd
frekans ile ayn olmasna ramen, arnn aktarlmasnda kullanlan her zaman
ayn olmayabilir. rnein, kyya ok uzak bir yerde VHF bandnda alnan bir
DSC tehlike uyars, alan gemi tarafndan ky istasyonlarna ancak HF
bandndan aktarlabilir.
DSC alclarna gelen tehlike ve emniyet uyarlar ile ilgili bilgiler genellikle
hafzaya kaydedilir. Alnan uyary aktarmak isteyen bir istasyonu, DSC aygt
zerindeki seeneklerden, ar Aktarma dmesi veya imlecine kumanda
ederek, aktarmak istedii ary seer. Bylelikle, uyarnn ncelik snf,
yardm isteyen geminin MMSI numaras, konumu ve sonraki haberlemenin
tr gibi tanmlayc bilgiler, DSC aktarma mesajna yklenmi olur.
28
Aktarlacak DSC uyars btn gemilere, belirli bir corafi alandaki gemilere ya
da bir tantm numaras yklenerek bir ky istasyonuna doru ynlendirilir.
Gnderme dmesine baslarak, aktaran veya tekrarlayan istasyonun kimlik
bilgisi ve konumu da eklenir ve mesaj gnderilir.
DSC ivedilik ve gvenlik arlar tm gemilere yaplabilecei gibi belirli bir

istasyona da yaplabilir. Btn gemilere yaplm olan bir DSC ivedilik veya emniyet
uyarsna gemilerce alnd onay verilmez. Bu durumdaki bir gemi istasyonu, DSC arsn
ald frekans paralelindeki, telsiz telefon tehlike ve gvenlik frekansna geerek sonraki
haberlemeyi izler. DSC de ivedilik ve emniyet durumlarnda uyar gnderme ve aktarma
ilemleri tehlike snf uyarlar iin uygulanan yntemlere ok benzerlik gsterir.
2.5.4. DSC Sistemleri Kullanlarak vedilik Haberlemesi

2.5.4.1. vedilik Mesajlarnn Gnderilmesi
vedilik ieren mesajlarn gnderilmesi, ivedilik uyarsnn yaplmas ve ivedilik
mesajnn yaynlanmas olmak zere iki aamada yaplmaldr.
vedilik uyars, DSC cihaznda URGENCY CALL kullanlarak tehlike/gvenlik
frekanslar ( VHFte ch70, MFte 2187.5 kHz ) zerinden yaplr. vedilik mesajnn yayn
ise uygun tehlike/gvenlik trafik bandnda (rnein 2182 kHz ) yaplr. DSC acelelik
uyarlar tm istasyonlara veya zellikle bir istasyona yaplabilir. DSC sistemi kullanlarak
yaplacak ivedilik uyars, ivedilik mesajnn hangi frekanstan yaynlanacan da iermelidir.
DSC sistemi zerenden acelelik uyarsnn yaplamasnda, aadaki sra izlenir.
vedilik mesaj uyars:
Verici, uygun bir DSC tehlike ars frekansna ayarlanr. DSC cihazndaki aadaki
fonksiyonlar seilir:
Btn gemilere (ALL SHIPS) veya zel bir istasyonun 9 haneli numaras
ar kategorisi Urgency
ivedilik mesajnn yaynlanaca frekans veya kanal
ivedilik mesajnn yaynlanaca haberleme tr (radyo telefon/teleks)
Aygtn kullanm prosedrne uygun olarak ivedilik uyars gnderilir.
vedilik mesajn gnderme:
VHF de kanal 16, MF telefonda 2182 kHz, MF telekste 2174.5 kHz

kullanlarak aadaki ekilde yaplr:
PAN PAN ( 3 defa )
ALL STATIONS veya arlan istasyon (3 defa)
THIS S
yayn yapan geminin MMSI numaras veya ar iareti
ivedilik mesajn ieren metin
29
vedilik mesajnn alnmas
Tm gemilere doru yaplm ivedilik anonsunu alan bir gemi, hemen alnd mesaj
vermemeli, alcsn anonsta belirtilen frekansa veya kanala getirerek aciliyet ieren mesaj
almak zere hazrlanmaldr.
2.5.5. DSC Sistemleri Kullanlarak Gvenlik Haberlemesi

2.5.5.1. Gvenlik Uyarsnn (Alarmnn) Yaynlanmas
Bir emniyet mesaj, emniyet uyarsnn anonsu, emniyet mesajnn yaynlanmas
eklindeki iki admda gnderilir.
Anons DSC emniyet ars ncelii kullanlarak DSC tehlike frekansndan
yaplacaktr. Gvenlik mesaj, arnn gnderildii tehlike trafii kanalnda yaynlanmaldr.
DSC gvenlik ars, btn istasyonlara, bir corafi saha iindeki istasyonlar veya zellikli
bir istasyona adreslenebilir. DSC gvenlik ars, mesajn yaynlanaca frekans
iermelidir. Gvenlik mesajnn yaynlanmasnda u prosedr takip edilir:
Gvenlik mesaj anonsu:
Verici DSC tehlike ar kanalna ayarlanr. DSC cihaz reticisinin talimatlarna

uygun olarak DSC aygtnn tular kullanlarak uyarya aadaki zellikler kazandrlr:
Btn gemilere (ALL SHIPS) veya zel bir istasyonun MMSI

arnn kategorisi Safety
emniyet mesajnn yaynlanaca frekans veya kanal
emniyet mesajnn yaynlanaca haberleme tr (telsiz telefon/teleks)
Tehlike mesajnn yaynlanmas:
Verici DSC tehlike arsnda gsterilen frekansa ayarlanr. Mesaj aadaki format
kullanlarak gnderilir.
SECURITE ( 3 defa )
ALL STATIONS veya aran istasyon ( 3 defa )
THIS IS
kendi gemimizin 9 haneli MMSI numaras veya ar iareti
emniyet mesajnn metni
2.5.5.2. Gvenlik Mesajnn Alnmas

Yaynlanan bir DSC gvenlik uyarsn alan gemi istasyonlar, DSC uyarsna alnd
vermeyecek fakat radyo telefon veya radyo teleks alclarn, uyarda belirtilen frekansa
ayarlayarak emniyet mesajn alacak ve kaydedecektir.
30
2.6. DSC Kullanlarak Gnderilen Yanl Alarmn ptali
Verici derhal kapatlr.

Cihaz alr ve yanllkla gnderilen DSC alarmnda VHF DSC kullanld ise
verici kanal 16ya, MF DSC kullanld ise verici 2182 kHz frekansna ayarlanr.
Btn istasyonlara (all stations) adreslenerek geminin ad, ar iareti ve DSC

numaras da verilmek sureti ile yanllkla verilmi DSC alarm iptal edilir.
rnek:
ALL STATION, ALL STATION, ALL STATON
THIS IS gemi ad, pozisyon
DSC numaras, ar iareti
CANCEL MY DISTRESS ALERT OF tarih, saat (UTC)
= MASTER = gemi ad, ar iareti
DSC numaras, tarih, saat (UTC)
Yanllkla gnderilen DSC alarmnda HF DSC kullanld ise gnderme yaplan

tm frekans bantlarnda gnderilmi alarm iptal edilmelidir.
2.7. DSC Sistemlerinin letimi

Saysal semeli ar sistemi ( digital sellective calling ) veya ksaca DSC olarak
bilinen sistemlerin 1 ubat 1999dan itibaren GMDSS kapsamndaki gemilere tesisi
yaplmak zorundadr. DSC sistemleri ile tehlike ve emniyet haberlemesi ile rutin (normal)
haberleme olarak tanmlanan muhaberelerin azami lde otomatik yayn ekline uygun
olarak yaynlanmas ve kar tarafta bulunan ky istasyonu veya gemilerdeki sistemlerin
banda insan olmasa bile bu sistemlere otomatik kayt alnmas hedeflenmitir. Bu maksatla,
DSC aygtlarna gerek tehlike yaynlarna gerekse normal haberleme ikazlarnn gelmesi
hlinde, bu aygtlara evresinde bulunan insanlar uyaracak ekilde ikaz sinyalleri vermesi
istenmitir.
DSC aygtlarnn gemilerde kullanm amac, deiik tr yaynlarn en hzl ve
gvenilir ekilde kar tarafa gnderimi olduundan, bu aygtlarn tasarmnda kullanmn en
kolay ekilde olmas planlanmtr. Bu nedenle farkl firmalar zellii, kullanmlarnn
kolayl ve ilem verilerinin genelde ayn olmasdr. DSC aygtlarnn dier nemli bir
zellii de beraber kullanldklar VHF veya MF-HF aygtlar ile seri olarak balanma
zorunluluudur.
31
2.8. MF/HF-RTLX (Radyo Teleks) CHAZI
ekil 2.2: Radyo teleks blok diyagram
Receiver katnda alnan bilgiler teleks cihazna giren ana bilgileri tekil eder. Eksciter
katnda bilgi akn salayan anahtarlama sistemleri bulunmaktadr. Bu sistem be eittir.
Transmitter katnda, cihazn klavye ve monitr aksamnda elde edilerek iletime hazr hle
getirilen bilgi dosyalar H1233 katnda son bulur. Bu kata giren iki girdiden biri receiver
katnn dieri ise transmitter katnn temelini oluturur. ARQ katnda sahil istasyonlar ile
yaplacak bilgi akndan nce kilitlemenin yapld kattr. CRT kat H1249 kat ile bilgi
akndan nce kilitlemenin yapld kattr. CRT kat H1249 kat ile birlikte radyo-teleks
cihaznn grnt katn tekil eder. Printer kat cihazda bulunan baskya hazr saklanm
bilgi dosyalarnn cihazdaki PRINT(yazdr) komutu ile baskya sunulmasn salar.
Radyo teleks mors temeline dayanan bir sistemdir. Nokta pals sinyali eklinde, space
RF eklindedir. Be haneli kodlar teleks ile retilir. ki kod hata dzeltme kodu olarak
kullanlr. Error correction unit nitesinde 7 haneye evrilir ve vericiden verilir. Alcya
gelen 7 haneli kod ERROR CORRECTION Unit 5 haneliye dntrlr ve telekse gider.
Normal ortamda sinyal iki ton olarak gnderilir.
Radyo teleks ARQ ve FACT sistemi olmak zere iki sisteme ayrlmtr. NBDP
telgraf trdr. Teleksin modlasyonu F1B dir.
ARQ sistemi dier adyla TOR sistemi bir hata dzeltme sistemi gnderici teleks
sinyali gnderir. Alc istasyon bu sinyali alr ve gnderici istasyona doru kodunu yollar.
FET sistemi ise temel zellii ayn karakterin iki kez gnderilmesidir. Art arda iki kez
gnderilen karakter ayn ise ekrana yazlr, farkl ise *** kar.
32
ekil 2.3: MF/HF radyo teleks cihaz
Radyo teleks cihaz kontrol dmeleri ve ilevleri aada aklanmtr.
VOL: On/off ve ses ayar dmeleridir.

FUNC: Fonksiyon mensne geer.
UHF CH: Seri ara balant nitesi
RX MSG: Hafzadaki mesajlarn okunmas iin alnm mesaj mensne geer.
DISTRESS: Tehlike mesajlar mensne girmek iin kullanlr.
ADR BOOK: 10 farkl ar srasn semek iin kullanlan adres kitabn
seer.
CALL: Bir istasyon ismi ve MID numaras girmek iin ar adres kitabn
seer.
SEND: ar hazrlandnda ve seildiinde bu arnn gnderilmesini salar.
EDIT: Pozisyon bilgisinin yazlmas ve kaydedilmi kullancnn hazrlad
ar srasnn ierii iin kullanlr.
NEXT: Bir sonraki men giri srasnn seilmesinde kullanlr.
LAST: En son seilmi men penceresine geri dnlmesini salar.
< > (Ok tular): Men ekranndaki seenein deitirilmesi iin kullanlr.
1........9 (Say bilgiler): Say ve bilgilerin kullanlmasnda girilir.
ENT: ar kompozisyonunda grntlenen istasyonu kabul etmek iin
kullanlr.
DEG: Bir zaman veya pozisyon bilgileri klavyeden girilirken kullanlr.
2.8.1. Telexin altrlmas

Giri: Current data is 01 09 96(00.00)
Enter new date 16 10 01 (15.10)
CALL: stasyonun ar kodu ile birlikte yazlr. Bu ar ile birlikte sahil istasyonun
serbest sinyalini bekler ve duyduu zaman otomatik olarak ARQ arsna geer.
CALL 0832 (enter)
ARQ: Otomatik olarak serbest sinyali beklemeden kilitlenme yapar. Sahil istasyonu
megul ise muharebesine mdahale edilir.
ARQ 0832 (enter)
33
COMMAND: Bir istasyonla kilitlenildiinde ekranda command tuu kullanlarak

kar istasyon kesilir veya kar istasyon buna msaade eder ve yazma sras bize geer. Bu
durumda WRU_DE_TIME komutlar ekrana gelir.
WRU: aran istasyon
DE: Kendi istasyonunuz
TIME: Tarih ve saat
MSG: Gnderilecek mesajn ismi yazlr ve Entera baslr. Tm bilgiler ekrana gelir.
POLL: Gnderme sras bizdeyken bu sray kar istasyona veririz.
OVER: lemi bitir.
END: Kilitlemeyi sona erdirir.
AUTO Tx: Cihaz serbest sinyali beklemeksizin otomatik olarak hafzadaki mesajlar
kar istasyona verir. Bu ilemde operatr kullanlmaz.
rnek: Hafzadaki st.+Dosya smi+Enter
DIR TLx: Direkt teleks balants operatr olmakszn sahil istasyon cihaz sizi
ebekeye balar.
X yerine 3 rakaml lke kodu
Y yerine teleks no su girilir.
rnek: AUTO TLX F DIR TLX 0551 19298+MESAJ
FEC: Broadcast yaynlarnda kullanlabilir. Gemi FEC ile yayn yapaca takdirde /L
kullanmal, scanning ile 36 saniyede k yapar. Baka bir istasyonla kilitleme olmaz sadece
gnderme yaplr.
rnek: FEC stasyon Kodu/L +Enter
CW: Klavyenin sa alt ksmndaki jak yuvasna bal olan manipleyi kullanarak mors
gndermemize yarar.
DIR: Dosyalar hakknda bilgi almak iin kullanlr.
rnekler:
DIR+Enter: Tm dosyalar hakknda bilgi verir.
Dr+Dosya Ad+Enter: Sadece ad yazl dosya hakknda bilgi verir.
EREASE: Hafzadaki dosyalar silme komutudur.
ERASE+Dosya Ad+Enter: Verilen dosya silinir.
ERASE ?+Enter: ifreli mesaj dndakiler silinir.
ERASE Save ???+Enter: Save mesajlarnn hepsi silinir.
LIST: Hafzadaki mesajlar grme komutudur.
LIST +Dosya smi+Enter: Ad verilen dosya ekranda grlr.
34
PRINT: Mesajlar printerda yazdrma komutudur.

RENAME: Mevcut dosya ismini yeni bir dosya ismi ile deitirme komutudur.
RENAME (REN) +Yeni Dosya smi+Eski Dosya smi+Enter
PASS WD: Parola ismini deitirme komutudur.
PASS WD+Yeni Parola+Eski Parola+ENTER
CLR: Hafzadaki btn dosyalar silmekte kullanlr.
CLR+All Files+Enter (Y/N)
CREATE: stasyondaki hafzada kaytl istasyonlar silmek iin kullanlr.
CREATE +Silmek stenen stasyon Grubu+Enter
MODE: stasyondaki kaytl sahil istasyonlaryla muhabere yapldnda bu sahil
istasyonlarnn alma prensiplerine gre daha evvelden MODE tuu ile ilemek gerekir.
MODE+F+Enter (yeni istasyon istendiinde)
WRC/KKKK
STATION: Modemde kaytl istasyonlar hakknda bilgi alnr.
ALARM: Dinlemede fazla giri ars olduu zaman alarm alar.
SAVE: Save komutu ile gelen tm mesajlar otomatik olarak kayt olunur.
FEC Rx: Bu komut FEC ve SEL-FEC mesajlar almak iin kullanlr. FEC RX,
hava raporlarn almak iin On durumunda kullanlr.
2.8.2. MF/HF-RTLX Cihaz le (Tehlike-Emniyet-Acelelik) Haberlemesi

Teleks haberlemesinde kullanlan ksaltmalar aadaki tabloda grlmektedir.
Teleks kodlar
Aklamas
ABS
Abone yok, ofis kapal
ANUL
ptal ediniz.
BRK
Kesiyorum.
CFM
Tasdik ediyorum.
CI
Konuma imknsz
COL
Karlatrn.
CRV
Nasl anlyorsunuz?
DF
u anda abone ile grmektesiniz.
GA
Devam ediniz.
INF
Bulunmayan abonelerin tekrardan aranmas
ITL
Daha sonra gndereceim.
JFE
Ofis tatil nedeniyle kapal
MNS
Dakika
MUT
Siliniz.
NI
Her tanm imknsz
NR
Numara
OK
Mutabksnz.
PPR
Kt
R
Alnd.
35
RAP
RPT
RSBA
SVP
TAX
TEST MSG
THRU
TPR
W
WRU
+,
+?
XXXX
Sizi tekrar arayacam.

Tekrar edin.
Yeniden gndermeye gayret ediyorum.
Ltfen!
cret nedir?
Test mesaj gnderiniz.
Teleks pozisyonunda haberlemedesiniz.
Tel printer
Kelime
Kimsiniz?
Mesajn bitiminde kullanlr.
Konumay kar tarafa vermek
Hata
Tablo 2.3: Teleks kodlar ve aklamalar
Teleks haberlemesinde dikkat edilecek hususlar u ekildedir:
Teleks haberlemesi yaplacak ky istasyonuna olan uzaklk nedeni ile

gece gndz gz nne alnarak seilecek frekansn bulunmas gerekir.
Ky istasyonunun megul olmadn belirten sinyalin alnmas gerekir.
Ky ve gemilerin frekanslarndan 1.7 kHz dlerek alc ve vericilerin

ayarlanmas gerekir.
ARQ arsnn balatlmas gerekir.
Mesaj banda ve sonunda TIME tuuna basp, printera msgnin

verili tarih ve saatinin yazlmas gerekir.
36
UYGULAMA
FAALYET
UYGULAMA
FAALYET
Mf/hf cihazyla dsc mesaj yollaynz.
lem Basamaklar
MF/HF cihazn On/Off dmesini
kullanarak alnz.
Shift-Power tuu ile cihaz gcn
seiniz.
Volume ayarn yapnz.
Alc frekansn seiniz, Entere basnz.
Tx tuuna basnz.
Frekans seiniz.
Entera basnz.
Cihaz test etmek iin Tx/Call tuuna
basnz.
Shore seiniz.
Accept tuuna basnz.
Test Call tuuna basnz.
Frekans seiniz.
Accept tuuna basnz.
Send tuuna basnz.
37
neriler
Yapacanz btn uygulamalar
retmeniniz nezaretinde yapnz.
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
1. ( )
ki snr frekans arasndaki frekanslara band denir.
2. ( )
Yksek frekans band (high frequency ) 4000 kHz 27,5 MHz frekanslar
arasndadr.
3. ( )
MF bandnda 2182 kHz normal haberleme yaynlar iin kullanlan uluslararas

bir frekanstr.
4. ( )
HF bandnda ift ynl (dubleks) ve tek ynl (simpleks) telsiz haberlemesi

yaplabilmektedir.
5. ( )
DSC tehlike mesajnda tehlikenin tr: Yangn, patlama, arpma, alabora, yana
yatma, batma, vb. olarak 8 adet tehlike trnn birini belirleyen bilgidir.
6. ( )
Tehlike mesajnn alnd onay, hemen her zaman DSC tehlike uyarsnn
gnderildii frekanstan yaynlanr.
7. ( )
DSC de gvenlik ve ivedilik arlarna alnd onay verilmez.
8. ( )
VHF/MF tehlike alnd mesajnda MAYDAY kelimesinden sonra ar yapan

istasyonun MMSI numaras, ar iareti veya ismi sylenir.
9. ( )
MF/HF radyo teleks cihaznn Eksciter katnda, alnan bilgiler ile teleks cihazna
giren ana bilgileri tekil eder.
10. ( ) MF/HF radyo teleks cihaznda CALL butonu; bir istasyon ismi ve MID
numaras girmek iin ar adres kitabn seer.
11. ( ) Teleks haberlemesinde kullanlan DF
grmektesiniz anlamna gelmektedir.
kodu;
anda
abone
ile
DEERLENDRME
38
RENME FAALYET3
AMA
RENME FAALYET3
FLEET 33 / 55 / 77 uydu haberleme cihazlarnn testini yapabileceksiniz.
ARATIRMA
FLEET 33 / 55 / 77 uydu haberleme cihazlarnn testini gemi elektronii

irketlerinin bakm ve onarm atlyelerinde aratrnz.
3. FLEET 33 / 55 / 77 UYDU HABERLEME

CHAZLARININ TEST
ekil 3.1: Fleet 33 / 55 / 77
3.1. Inmarsat Fleet

Fleet 33, Fleet 55 ve Fleet 77 servislerinden olumaktadr. Kullanclara ses, faks, veri,
yksek hzl mobil ISDN (ntegrated services digital-tmleik hizmetler saysal ebekesi) ve
mobil packet data service (MPDS) hizmetlerini vermektedir.
ekil 3.2: Fleet 33 / 55 / 77 iletiim
Fleet 77, modern gemilerdeki salam, emniyetli ve gvenilir haberleme iin tm

okyanus blgelerinde ses, mobile ISDN (64kbps hzna kadar) ve Mobile Packet Data
Service (MPDS)lerini ayn terminalde salar. stenildii zaman maliyeti drmek ve daha
39
etkili iletiim iin mobile ISDN veya MPDS arasnda deiiklik yaplabilir. Mobile ISDN
servisinde sadece bal kalnan sre iin cretlendirme yaplmaktadr. MPDS ile bal
kalnan sreden deil gnderilen veri zerinden cretlendirilme yaplmaktadr.
Fleet 55 ise Fleet 77'yle ayn servisleri sunmaktadr. Ancak faks ve veri servisleri
Inmarsat spot beamleri (noktasal n demeti) tarafndan salanrken ses servisi global
beam tarafndan salanr. Bunun yan sra Fleet 55 GMDSS ile uyumlu deildir.
Fleet 33te ISDN'in yerine 9.6 kbps veri kanal sunulmaktadr. Faks ve veri servisleri
Inmarsat spot beamlerince salanrken ses servisi de global beam tarafndan
salanmaktadr. Fleet 33te GMDSS uyumlu deildir.
3.2. Fleet 77 zellikleri

ster ticari tamaclk, balklk ister ky koruma ve aratrma alanlarnda aln
Inmarsat-Fleet ailesi (77, 55 ve 33) denizdeki tm iletiim ve gvenlik ihtiyalarn
karlayacaktr.
Fleet 77, ticari gemilerin telekomnikasyon ve gvenlik ihtiyalarn

karlamak iin tasarlanmtr.
Tm okyanuslarda gvenilir ve ucuz iletiim salar.Kresel Deniz mdat ve
Gvenlik Sistemi (GMDSS)'nin bir paras olan IMO (Uluslararas Denizcilik
rgt) onayldr.
Fleet 55, sahil-gvenlik tekneleri, ky balk tekneleri ve byk gezinti
tekneleri gibi orta byklkte tekneler iin idealdir. Telefon grmeleri iin
global kapsama alan ve fax, e-posta, veri iin mevcut yerden yayn imkn
salar.
Fleet 33, ky balk tekneleri ve kk gezinti tekneleri gibi daha kk
tekneler iin uygun, kompakt ve ok uygun fiyatl bir cihazdr. Standart telefon,
kk boyutlu dosya transferi, faks e-posta ve Internet hizmeti salar.
Denizdeki mobil ofisin zellikleri
Tm okyanuslarda gvenli ses, faks ve veri iletiimi

Son derece gvenilir hizmet
Kompakt, kk ve hafif terminaller
128 kbps'a varan veri akl, yksek hzda balant
Filo terminalleri zerinde daha fazla kontrol imkn
Cihaznzn verimliliini arttracak Vizada'nn deer katan geni apl
hizmetleri rnein SkyFile Posta en dk maliyet ynlendiricisi,
otomatik olarak en ekonomik iletim modunu seer.
40
Servis
Fleet F77
Fleet F55
Fleet F33
Kapsama
Alan
Kresel ses ve
data
Kresel sesYerel Kresel

veri ve faks
sesYerel veri
ve faks
Ses
Kresel/Dijital
Kresel/Dijital
Kresel/Dijital
Veri (devre
64 kbps ISDN
anahtarlamal) (Avrupa
Standard)
128 kbps
(Opsiyonel)
64 kbps ISDN
(Avrupa
Standard)
9.6 kbps veri

servisi
Veri (MPDS) MPDS Standarda MPDS Standarda MPDS veri

Uygun(maksimun Uygun(maksimun servisi
65 kbps)
65 kbps)
(maksimum
28.8 kbps)
Faks
2.4 kbps
9.6 kbps
64 kbps
G4 fax
9.6 kbps
64 kbps
G4 fax
9.6 kbps
GMDSS
mdat ve
Gvenlik
Ses IMO
A888(21)
Mevcut deil
Mevcut deil
50-60 cm ap
18 kg
30-40 cm ap
8 kg
Anten boyutu 75-90 cm ap

ve arl
30-70 kg
Tablo 3.1: Mobil ofisin zellikleri
Srekli veri ak salayan ISDN (Fleet 77&55) devre modu veya paket modundan
(MPDS, mobil paket veri sistemi) birini sein. MPDS ile evrimii harcanan zamandan
ziyade sadece gnderilen veri hacmi iin deme yaparsnz.
Skyfile access: Byk boyutlu dosya dei-tokuu iin cretsiz FTP alan ve
yerel internet aralarna eriim imkn
Skyfile hava durumu: zelletirilebilir profesyonel hava durumu bilgisi,
yksek znrlkl uydu grntleri ve daha fazlasn sunar.
Kaz konu kart: Mrettebatn btesini amadan aile ve arkadalarn
aramasn salar.
Trafik izleme sistemi: Her mobil terminalinin SIM kart ve grme srekredisi zerinde tam kontrol salar.
Terralink veri yneticisi: Kiisel gvenlik duvar filtreleri oluturun, hesap
profillerinizi ynetin ve trafik nceliklerinizi belirleyin.
Terralink nterconnect: Geminiz ve irket a arasnda yksek gvenlikli ve
kesintisiz balant imkn salar.
Skyfile video: Dk maliyetli bir grnt dzenleme sktrma ve gnderme
hizmetidir.
41
Satellite direct: Dnyann herhangi bir yerinden, bir uydu terminaliyle uydu
zerinden grme yapma imkn veren evrensel ve esnek zmler salar.
Satellite direct plus: Kullanclarn nceden atanan karasal bir numaray
evirerek uydu telefonlaryla grmelerini salayan son derece ekonomik bir
hizmettir.
Gvenli ifreleme: Vizada'nn STU & STE Gvenlik Hizmetleri zellikle
hkmet alanlar ve kurumsal kullanclarn, son derece gvenli ve gvenilir
bir yolla, gizlilik ieren ve hassas bilgileri tses, fax, grnt ve veri formatnda
iletmelerini salar. Kullanclarn donanmlar ve iletim koullarna bal olarak
deien, farkl hzlarda balant imkn vardr.
42
UYGULAMA
FAALYET
UYGULAMA
FAALYET
Fleet balants yapnz.
lem Basamaklar
Fleet cihaznn bilgisayar veya faks
balantsn cihaz katalogunu kullanarak
yapnz.
Cihaz altrarak bilgisayar zerinden
internet balantsn gerekletiriniz.
Faks cihazn kullanarak faks gnderimi
yapnz.
neriler
Uygulama ilemlerini retmeniniz veya
sorumlu personel nezaretinde
gerekletiriniz.
43
LME
VE
DEERLENDRME
LME
VE
DEERLENDRME
1. ( )
Fleet 33, Fleet 55 ve Fleet 77, Inmarsat uydularn kullanmaktadr.
2. ( )
Fleet sistemi ses, faks, veri, yksek hzl Mobil ISDN ve MPDS hizmetlerini
sunmaktadr.
3. ( )
Fleet 77 de faks ve veri servisleri Inmarsat global beam tarafndan

salanmaktadr.
4. ( )
Fleet 55te ISDN'in yerine 9.6 kbps veri kanal sunulmaktadr.
5. ( )
Fleet 33te 64 kbps faks gnderimi mevcuttur.
DEERLENDRME
44
RENME FAALYET4
RENME FAALYET4
AMA
Ak bataryalarnn ve arj cihaznn testini yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Ak ve arj cihaznn testini gemi elektronii irketlerinin atlyelerinde ve

internet ortamnda aratrnz.
4. AK VE ARJ CHAZININ TEST

Kimyasal anlamda enerji depolayan ve gerektiinde bu kimyasal enerjiyi elektrik
enerjisine eviren cihazlara ak denir. Akler yap olarak birbirine benzerlik gstermelerinin
yan sra bir grup elektrokimyasal hcreden olumaktadr. Bu hcrelerin her birinde bir
pozitif, bir negatif elektrot ve bir ayra mevcuttur.
GMDSS donanm, enerjisini geminin ana (main) ve yardmc (emergency) enerji
sistemlerinden salar. Normal koullarda enerji ihtiyac ana enerji kaynandan salanrken
bunun herhangi bir nedenle devre d kalmas durumunda yardmc kaynak devreye girer.
Yardmc enerji kaynaklar; ihtiya duyulmas hlinde bamsz olarak yolcu
gemilerinde 36 saat, kargo gemilerinde 18 saat sreyle GMDSS donanmn (VHF, MF,
MF/HF, INMARSAT ve ek ykleri) kesintisiz besleyebilecek kapasitede olmaldr.
Bunlardan baka gemi (ana ve yardmc) enerji sistemlerinin enerji salayamamalar
durumunda GMDSS donanmn bamsz besleyebilecek yedek bir enerji kayna vardr.
Yedek enerji kayna akmlatr bataryalardr ve VHF radyo donanmyla geminin alt
deniz alanna uygun temel radyo donanmn ayn anda altrabilecek kapasitedir. Bu ya bir
yersel MF/HF radyo verici-alcs veya bir uydu gemi yer istasyonu-ses olabilir (Dublikasyon
sz konusu ise bu cihazlarn tm dhil edilmelidir). Aadaki ekilde gemi enerji
kaynaklarnn balants blok diyagramyla gsterilmitir.
ekil 4.1: Gemi enerji sistemi
45
Yedek enerji kayna olarak kullanlan akmlatr batarya grubu/gruplar reglsyon

gerei su alma/batma durumu dikkate alnarak geminin en st blmnde besleyecei
cihazlara en yakn noktada ve iyi havalandrlan bamsz bir odaya yerletirilir. GMDSS
donanmnn yedek akmlatr bataryalar, batarya arj nitesi dnda geminin elektrik
sisteminden tamamen bamsz olmaldr. Yedek akmlatr bataryalarnn kapasitesi;
btnyle GMDSS kurallarna uygun donatlm gemilerde, tm GMDSS donanmn
kesintisiz olarak en az 1 saat sreyle (1 ubat 1995 den sonra yaplan gemilerde)
altrmaya yetecek kapasitede olmaldr. Yedek akmlatr bataryalarnn verebilecei
elektrik akmnn alt snr aadaki donanmn ekecei akmlarn toplam kadardr.
Acil durum (emergency) aydnlatmas harcamasnn tamam

VHF alc harcamasnn tamam ve verici harcamasnn 1/5 i
Ses cihaznn alc harcamasnn tamam ve verici maksimum gnderme gc
harcamasnn 1/4
MF/HF alc harcamasnn tamam ve verici maksimum gte konuma
gnderim harcamasnn 1/3
4.1. Bataryalar
Deniz cihazlar ne kadar gvenilir yaplrsa yaplsn, batarya niteleri sk sk sistem
arzalarna neden olur. Nedeni batarya teknolojisinin yetersiz olmas deil, zel durumlar
dnda ve ounlukla batarya bakmnn eksik veya yanl yaplmasdr. Sonsuz mre sahip
olmamalarna karn GMDSS donanm iin yedek enerji salayan (arj edilebilir) ikincil
bataryalar iyi durumda tutulabilir ve uzun zaman hizmet verebilir. GMDSS acil durum
akmlatr bataryalarnn gerek duyulduunda yeterli enerjiyi salamalar ok nemlidir ve
srekli olarak bu grevi yerine getirmeye hazr durumda tutulmaldr.
Batarya; bir kap iine yerletirilerek birbirlerine balanan belirli sayda elektrokimyasal pili veya hcreyi tanmlamada kullanlan terimdir. Tek bir bataryann gerilim veya
akm deerlerinin yetersiz olduu durumlarda bataryalardan grup oluturulur ve batarya
grubu olarak adlandrlr. Bataryalar iki genel grupta toplanabilir:
Birincil bataryalar
kincil bataryalar
4.1.1. Birincil Bataryalar

Birincil bataryalar oluturan birimlere pil denir. Piller arj edilemezler ve alma
mrleri pil iindeki kimyasal reaksiyonun sresiyle snrldr. Kimyasal reaksiyon sresi
pilin ierdii aktif kimyasal madde miktarna baldr. Pilin boyutlar bydke alcya
verebilecei enerji miktar da byr. Genel amalar iin kullanlan Lecianche pili 1,5 V
gerilime sahiptir(el fenerleri, el radyolar vb.). stenilen gerilimi salamak zere yeterli
sayda pil seri balanarak grup oluturulabilir. Ancak bu tip piller deniz koullarnda
almaya uygun olmayan zellikleri nedeniyle GMDSS donanmnda kullanlmaz. Birok
yeni kuak pil tr vardr ve ounlukla ierdikleri temel kimyasal madde ile anlr. En
yaygn kullanlanlar alkaline ( 1,5 V ), mercury ( 1,4 V ) ve lithium (1,45 V) pillerdir.
46
Btn piller iin olduka nemli bir zellik "raf mr veya stok mr" olarak bilinen
ve retimden kullanma kadar geen bekleme sresidir. Pilin iinde retiminden hemen
sonra i kimyasal reaksiyon balar ve pilin zamanla kendi kendini tahrip ederek
performansnn dmesi eklinde sonulanr. Eski kuak pillerde i kimyasal reaksiyon pil
kabnn delinmesine ve andrc kimyasal maddelerin elektronik cihaz iine akmasna
neden oluyordu. Yeni kuak pillerde bu olmamakla beraber, i kimyasal reaksiyon pilde
depolanan enerji miktarn yava yava drmektedir. rnek olarak pillerdeki i kimyasal
reaksiyona bal olarak laboratuvar ortamndaki yaklak enerji kayb aadaki gibidir:
Leclanche pili
Alcaline pil
Mercury pili
Lithium pil
1 ylda enerji kayb % 20-24

2,5 ylda enerji kayb % 8-10
5 ylda enerji kayb % 20
5 ylda enerji kayb % 2-3
GMDSS cihazlarnda kullanlan birincil bataryalar zamanla enerji kayplarnn dk

olmas, evre koullarndan daha az etkilenmeleri vb. nedenlerle lithium bataryalar ynnde
arlk kazanmtr. zellikle yeni gelitirilen fakat henz olduka pahal olan yeni kuak
lithium piller eski kuak lithium pillerin ayn boyutta olanna gre yaklak 2,8 kat daha fazla
enerji kapasitesine sahiptir. Lithium pillerden oluan bataryalarn deniz seyyar
servislerindeki kullanm alanlarna rnek olarak EPIRB'1er, artlar ve su geirmez EI-VHF
leri verilebilir.
4.1.2. kincil Bataryalar

kincil piller, donanmn yedek enerji ihtiyacn karlamak amacyla GMDSS iinde
zor koullarda almaya daha uygundur. Bu tip piller, dearj sonrasnda yeniden arj
edilebilmelerinin yannda birincil pillere gre ok daha gldrler ve gereinde ok daha
fazla miktarda enerji salayabilir. kincil piller tek olarak gerekli gerilimi
salayamadklarndan 6 V, 12 V veya pek yaygn olmamakla birlikte 24 Vluk u gerilimine
sahip bataryalar ( pil gruplar ) eklinde retilir.
kincil pillerden oluan rnein 12 V luk kurunlu tip bir batarya, ayn kap iine 6
tane bamsz blmeye yerletirilmi ve her biri 2 Vluk birimlerin seri balanmasyla
oluur. Bu gruptaki her bir bamsz birime hcre veya eleman, gruba akmlatr veya ok
daha yaygn olarak ksaca ak denir. Akmlatrlerle oluturulan grup ise akmlatr
bataryas olarak adlandrlr. Genel olarak gemilerde kullanlan akmlatr bataryalar 24 V
luktur ve iki bamsz batarya grubuyla oluturulur. Her bir bamsz akmlatr
bataryasnn 24 Vluk bu gerilimi ya 4 tane 6 Vluk ya da 2 tane 12 Vluk akmlatrn seri
balanmasyla salanr.
ekil 4.2: Akmlatr balantlar
47
Akmlatr dearj srasnda kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dntren, arjda

ise elektrik enerjisini kimyasal enerjiye dntrerek depo eden bir enerji kaynadr.
Akmlatr kab sya, aside ve darbeye kar dayankl ebonit veya plastiktendir. Deniz
tatlarnda kullanlan akmlatrler karada kullanlan tiplere gre daha kaln ve dayankl
malzemelerden yaplr.
Deniz gezici birimlerinde, ikincil enerji kaynaklar iinde en yaygn kullanlan
kurunlu akmlatrlerdir. Bunun yannda kuru akmlatr olarak bilinen (NCd) nikelkadmiyumlu ve (NiFe) demir-nikelli akmlatrlerde kullanlmaktadr.
Kurunlu akmlatrlerin balca tercih nedenleri aadaki ekilde sralanabilir;
Enerji younluklarnn ok byk olmas,

Fiyatlarnn ucuzluu,
Yaplarnn salaml ve hatal kullanmlara dayankl olmalar,
ok geni bir scaklk aralnda gvenli alabilmeleri,
yi bakm yaplmas durumunda ok uzun sre hizmet verebilmeleridir.
4.1.3. Kurunlu Akmlatrler

Bir akmlatrden ekilen elektrik enerjisinin miktar kimyasal reaksiyona giren
maddenin miktarna baldr. Hcre iindeki elektrolite daldrlan aktif madde miktarn
artrmak amacyla ok sayda negatif ve pozitif plaka tarak eklinde iice yerletirilir. Hcre
iinde kendi aralarnda kprlenen negatif ve pozitif plakalar akmlatr hcresinin dna
karlarak ya yan hcre ile balanty salayan hcreler aras kutup ucunu ya da
akmlatrn d devre ile balantsnn yapld kutup balarn oluturur.
arjl bir akmlatrde negatif plakann aktif maddesi gzenekli kurun (Pb), pozitif
plakann aktif maddesi kurun peroksit (Pb02) ve elektroliti de younluu 1,28 gr/cm3 olan
%36lk slfrik asit (H2S04) zeltisidir. Plakalarn aktif maddeleri kurun-antimon
alamndan yaplan zgara eklindeki iskeletin kafeslerine preslenir. Pozitif ve negatif
plakalarn arasna kimyasal reaksiyona dayankl malzemeden yaplm ve plakalar uygun
konumda tutan seperatrler yerletirilir. Plakalarn st ksmnda arj srasnda oluan gazn
topland bir boluk, alt ksmnda ise kimyasal reaksiyona giren maddelerle oluan artklarn
kt bir blm vardr. Ayrca her hcre zerinde elektrolit konulmas ve kontrol iin
kullanlan bir kapak bulunur. Bu kapaktaki kk delik ise gaz kn salar.
Akmlatrn arj ve dearj olaylarndaki kimyasal deiiklikler aadaki denklemlerle
zetlenebilir.
Tablo 4.1: Akmlatrn arj ve dearj olaylarndaki kimyasal deiiklikler
48
Burada grld gibi arj ve dearjda kimyasal reaksiyon sonucu 2 e' enerji
seviyesine eit enerji dnm olur. (')
Akmlatrn dearj srasnda iki nemli deiiklik olur:
Elektrolitteki asit younluu azalr ve buna bal olarak da akmlatr gerilimi

der.
Plakalarn aktif maddeleri; kurun peroksit ve kurun, kurun slfata dnrler
ve akmlatrn i direnci byr.
arj srasndaki deiiklikler ise unlardr:
Pozitif ve negatif plaklardaki kurun slfat azalrken, negatif plakalardaki

saf kurun ve pozitif plakalardaki kurun peroksit miktar artar.
Elektrolitteki su miktar azalrken asit miktar, buna bal olarak da

elektrolitin asit younluu artar. Akmlatrn arj sonras gerilimi 2,4 V
civarndadr.
Hzl kimyasal reaksiyonlarda, zellikle yksek akml arj srasnda elektrolit

yzeyine doru ok hzl kabarcklar eklinde ykselen hidrojen gaz k olur.
4.2. Akmlatrlerle lgili Karakteristik Terimler

rneklerde kullanlacak aknn deerleri 12V,150 Ah,500 A olsun.
alma gerilimi: Bir akmlatrden normal yk altnda yke uygulanacak

gerilim deeridir. rnekteki akmlatr iin 12 Vtur.
Akmlatr kapasitesi: Bir akmlatrn kapasitesi plakalarn boyutlar ile
saysna, elektrolit hacmine ve scakla baldr. Akmlatr kapasitesi ampersaat (Ah) ile tanmlanr. Yukardaki aknn kapasitesi 150 Ah'dir. deal artlar
altnda akmlatr arj/dearj akm, akmlatr kapasitesinin 20 saate
blnmesiyle bulunan deerdir. Ancak SOLAS szlemesi hkmlerine gre
gemi yedek elektrik g kaynaklar otomatik arj donanm iin arj sresi 10
saatten fazla olamaz. Bu nedenle gemilerde kullanlan akmlatr bataryalar ve
arj donanm iin zaman st snr olarak bu deer esas alnr.
ekil 4.3: Kurunlu akmlatrn arj - dearj grafikleri
49
alma mr: Deiik alma koullar iin laboratuvar ortamnda; ak

kapasitesinin %80 deerine dnceye kadar kaydedilen arj/dearj sresi
alma mr olarak bilinir ve retici firma kataloglarnda verilir. eitli
alma koullarnda alma mr 1200 ile 4800 arj/dearj sresi arasnda
geni bir yelpazeye sahiptir.
Akm snr: Akmlatrlerden kapasite deerlerinin 1/8 i oranndan yksek
akmlarn srekli olarak ekilmesi durumunda alma mrleri ksalr ve
nerilmez. Bunun yannda ok ksa sreli ar akmlarn ekilmesi ve
akmlatr alma mrn ok fazla etkilemez. rnek olarak seilen
akmlatrden ekilebilecek darbe akm snr 500 Adir. Ancak bu snr
istenmeyen alma koullan (rnein ksa devre) dnda zorlanmamaldr.
Kapasite verimi: Akmlatrn kapasite verimi; dearjda alnan Ah kapasite
deerinin, arjda verilen Ah kapasite deerine orandr ve yaklak %90
civarndadr.
Kapasite Verimi = Dearj kapasite deeri [Ah] / arj kapasite deeri
[Ah]
Enerji verimi: Akmlatrn enerji verimi, dearjda verdii enerjinin arjda

ald enerjiye orandr ve enerji kapasitesinin gerilimle arplmasyla watt-saat
(Wh) cinsinden bulunur. Akmlatr i direncinden dolay dearj gerilimi
arjdakinden dktr ve bu enerji veriminin dmesine neden olur.
Akmlatrn enerji verimi normal koullarda yaklak %80 civarndadr.
Akmlatrlerde arj ve kontrol: Bo bir akmlatrn arjna Ah kapasite
deerine eit bir akmla balanabilir. nk bu durumda kimyasal reaksiyona
girecek madde miktar fazladr. Bu oran azaldka akm drmek gerekir.
Akm drlmezse enerjinin byk blm akmlatrn snmas ve suyun
hidrojen ve oksijen olarak ayrlmas iin harcanr, dolaysyla ar elektrolit
kaybna neden olur. arj srasnda akmlatrn 45C den fazla snmamasna
dikkat edilmelidir.
Akmlatr arjnn tamamland iki ekilde kontrol edilebilir:
Gerilim kontrol yaparak: En kolay yntemdir. Normal deerden yksek

gerilimle arjn sonuna doru her bir hcre gerilimi 2,6 Vta kadar kabilir. Bu
deerden sonra arjn devam gerilimi arttrmazken ar arj akmlatr
alma mrnn dmesine neden olur. 24 Vluk akmlatr bataryas iin
28,8 V (her bir hcre gerilimi 2,4 V ) normal arj gerilimidir.
Elektrolit younluunun kontroln yaparak: ok kolay olmasna karn,
aylk periyodik kontrollerde lm yaplarak radyo jurnaline kaydedilmelidir.
Younluk kontrol hidrometre veya bomemetre ile yaplr. Hcreden alnan
elektrolit rneinin hidrometrede younluu, bomemetrede bome derecesi
dorudan okunur. arjl akmlatrde, younluk 1,28 g/cm3, bome derecesi ise
32 dir.
ekil 4.4te hidrometre ile elektrolit younluunun lm ve tabloda ise 25C de

elektrolit younluuna gre arj durumu gsterilmitir.
50
ekil 4.4: Ak elektrolit younluk lm
Younluk ve bome derecesi dnmleri u ekildedir:
Younluktan bome derecesine dnm
rnek; younluu 1,28 g/cm3 olan elektrolitin bome derecesini bulmak iin l,28
saysndan tam say 1,00 karlr. Kalan 28 saysna 4 eklenir ve bome derecesi 32 olarak
bulunur
Bome derecesinden younlua dnm
rnek; bome derecesi 30 olan elektrolitin younluunu bulmak iin 30 saysndan 4

karlrsa 26 ve bu deer 1,00 tam saysnn yanna kesir olarak eklenirse younluk 1,26
g/cm3 olarak bulunur.
4.3. arj Sistemleri ve arj Trleri

4.3.1. Elle Kumanda Edilen arj Sistemleri
Elle kumandal klasik arj sistemlerinde ayr arj yntemi vardr.
Sabit akmla arj
Sabit gerilimle arj
Ayarl sabit gerilimle arj
Sabit akmla arj: Bu yntemde nce akmlatrn 8 saatte dolaca

varsaylarak arja balanr ve gaz kabarcklar kana kadar devam edilir.
Hcre kapa alarak kontrol edilir. Gaz kabarcklar kmaya balaynca
sabit akmn % 40 deeriyle arja devam edilir.
Sabit gerilimle arj: arj srasnda bataryadaki her bir hcre iin 2,3
2,5 V'luk (24 V'luk batarya iin 27,6 ~ 30 Vluk) bir gerilim sabit
tutularak gerekletirilir. Dearj olmu akden arjn balangcnda byk
akmlarn, arjn sonlarnda ise normal akmn %20'sinden de kk
51
akmlarn gemesine neden olur. Kk gerilim deimelerinin byk

akm deimelerine neden olmas bu yntemin en nemli sakncasdr.
Ayarl sabit gerilimle arj: Sabit gerilimle arj ynteminden tek fark,
arj devresine kk deerli bir direncin balanmasdr. Diren arj
akmna bal olarak gerilimi bler ve ar akm snrlandrr. Bu
yntemde her hcre iin yaklak 2,4 V (24 Vluk batarya iin 28,8 V)
sabit arj gerilimi seilir. Yar otomatik arj sistemlerinde bu yntemden
yararlanlr.
4.3.2. Otomatik Kontroll arj Sistemleri

Otomatik kontroll arj sistemlerinde yar iletken elemanlar kullanldndan g
kayb eski kuak elle kumandal arj sistemlerine gre ok kktr.
Otomatik akmlatr arj nitelerinde en ok kullanlan arj yntemleri unlardr:
Kontroll akm-gerilimle arj
Konikletirilmi iaretlerle arj
Darbeli iaretlerle arj
ok kk akmla arj
Bu yntemler iinde en yaygn olarak kullanlan kontroll akm-gerilimle arj
yntemidir. arjn her aamasnda akmlatr geriliminden alnan rnekle kontrol edilen
akm ve / veya gerilimle arj salar. arj akm snrlar otomatik olarak akmlatr arj
seviyesine gre ok hzl ve ok sk deitirildiinden arj sresini ksaltmann yannda
akmlatr alma mrne olumlu ynde katk salamaktadr. Uygulamada ounlukla
arjn balangcnda akm yksek, sonuna doru ise dktr.
ki seenekli olan tiplerde "normal" ve "boost" arj seenekleri el ile kontrol edilir.
"Boost" arjda gerilim "normal" arja gre her hcre iin biraz daha yksektir ve bunun
sonucu olarak arj sresi daha da ksalr. Her hcre iin 2,23 V "normal", 2,4 V "boost" (24
Vluk bataryada 26,8 V "normal" , 28,8 V "boost") arj iin yaklak gerilim deerleridir.
4.4. Akmlatrlerin Kontrol ve Bakm

Akmlatrlerin gzle kontrolnde, akmlatr kabnda krk ve atlak olup olmad
ve elektrolitin seviyesi kontrol edilir. Elektrolit seviyesi sk sk kontrol edilmeli ve arjdan
sonra gaz kayb nedeniyle eksilen ksm plakalarn 11,5 cm zerine kadar saf su ile
doldurulmaldr. Plakalarn bir ksm akta kalacak ekilde elektrolit seviyesi derse bu
blm slfatlasn sonradan hcre suyu tamamlansa bile bu ksmlar aktif grev yapmaz ve
akmlatrn kapasitesinin dmesi ile sonulanr.
Srekli olarak ar arj ve dearj kounlarnda altrlan akmlatrlerde elektrolitin
ar deerde buharlamas nedeniyle uzun zaman dilimlerinde nadiren de olsa asit kayb olur
ve arjl durumda 1,28 gr/cm3 elektrolit younluunu yeniden salamak zere asit konulmas
gerekebilir. Bu nedenle elektrolit younluu da periyodik aralklarla llmelidir. Ancak bu
ilem arjl akmlatrde ve elektrolit seviyesi dkse saf suyla tamamlanp tekrar arj
edildikten sonra yaplmaldr.
52
Akmlatrler tozdan ve nemden de ok etkilenir. Akmlatr zerinde biriken asit

ve toz tabakas akmlatr kutuplar arasnda kaak akm dourarak yava yava dearj
olmasna neden olur. Bunu nlemek zere aknn zeri nce 5060C scaklktaki suya soda
veya amonyak katlarak elde edilen karmla ve sonra normal sda bol su ile ykanr.
Kurulama ileminden sonra ince bir boya frasyla kutup balar olabildiince vazelin ile
kaplanarak (vazelinin bulunamad durumlarda grease ya kullanlabilir) zararl evre
etkinliklerine kar korunur.
Akmlatr bataryalarnda kapasite dmse yk altnda gerilim ar dyorsa veya
arj sonunda gerilim normal deerine ykseltmiyorsa; akmlatr veya akmlatrler
slfatlama, plakalar aras ksa devre, aktif maddelerde yorulma vb. nedenlerle normal grev
yapamaz duruma gelmitir ve deitirilmelidir.
Akmlatrler prensip olarak elektrolit konulmadan kuru ve serin bir ortamda
saklanr. Kullanlacaklar zaman elektrolit konularak uygun ekilde arj edilerek servise
alnr. Kullanlmayan akler, eer elektrolit konulmusa tam arjl durumda iken oda
scaklnda depolanrsa 90120 gn, 1015Clik serin ortamda depolanrsa 912 ay kadar
korunabilir. Bu sre sonunda yeniden arj edilirlerse zelliklerini kaybetmez. Donma
tehlikesine kar da tam arjl depolama etkilidir. Dearj olmu akmlatrn elektroliti -8C
de donarken tam arjl bir akmlatrn elektroliti yaklak -60C civarnda donmaktadr.
zet olarak kurunlu akmlatrlerin kullanmnda dikkat edilecek hususlar u ekilde
sralanabilir;
retici talimatlarna tam olarak uyulmaldr.

Akmlatrlerin (kullanlan bir set ve yedei veya dnml kullanlan iki
grubun) srekli arjl olmas salanmaldr.
retici tarafndan nerilen arj / dearj akm snrlar almamaldr.
Ar dearjdan saknlmaldr. Bir hcre iin gerilim 1,8 V ve elektrolit
younluu 1,18 gr/cm3 deerlerinin altna drlmemeli ve bu deerlere
dlmeden arj edilmelidir.
arj donanm ile akmlatr bataryasnn ular (pozitif - pozitife ve negatif negatife gelecek ekilde) arasnda doru balant yaplmaldr.
Akmlatr batarya odas iyi havalandrmaldr; yeterli havalandrma
yaplmadan yakc madde, ak alev ve kvlcm kaynaklan kullanlmamaldr.
Elektrolit seviyesinin levhalarn 11,5 cm zerinde olmas salanmaldr, su
kaybetmi elektrolite yalnzca saf su konulaca unutulmamaldr.
Kutup ba balantlar temiz, skca balanm ve vazelin ile kaplanm
olmaldr.
Hcre kapaklarnn arjdan sonra temizlenmi, kurulanm ve iyice kapatlm
ancak gaz k deliinin ak olmasna dikkat edilmelidir.
Akmlatr bataryas kuru ve yaltkan bir zemin zerine yerletirilmeli ve bu
yzey temiz tutulmaldr.
Akmlatr bataryasnn 45C den yksek sya kmasna izin verilmemelidir.
Elektrolit olarak kullanlan seyreltik slfrik asit gze ve cilde zarar verebilir.
Elektrolitin temas ettii vcut blgesi elle veya baka herhangi bir eyle temas
edilmeden bol suyla ykanmaldr. Metal yzeyler iin de bol suyla temizlik en
etkili yntemdir.
53
Akmlatr bataryalarnn normal verimini koruyabilmek amacyla dzenli

aralklarla arj ve dearj edilmeleri gerekir. Uygulamada iki batarya grubu
vardr. Biri sistemi beslerken (dearjda iken) dieri arjdadr. Gruplar dengeli
olarak kullanlmaldr.
Gnlk olarak gzle bakm yaplmaldr.
Telsiz jurnaline;
Her yenilemede akmlatr bataryasnn deime tarihi, nedeni ve

karakteristik deerleri,
Haftalk olarak akmlatr bataryasnn yksz ve yk altndaki gerilim

deerleri ile arj durumu ve ayrca arj cihaznn durumu,
Aylk olarak akmlatr bataryasnn her bir hcresinin elektrolit

younluu, arja ait btn deerler, arj cihaznn durumu ve batarya
bakmna ait uygulamalar kaydedilmelidir.
4.4.1. Nikel- Kadmiyum (NiCd) Akmlatrler

NiCd ikincil bataryalar GMDSS donanm iin yedek g kayna olarak
kullanlabilir. Baz durumlarda kurunlu akmlatrlere gre daha az gvenilir olmalar
yannda kurulu maliyetleri de olduka yksektir. NiCd bataryalar yksek enerji younluu
saladklarndan el VHFlerinde kullanlr. Ayn boyuttaki kurunlu akmlatrlere gre
daha fazla enerji depo edebildiklerinden el tipi cihazlar iin ok ideal enerji kaynaklardr.
NiCd akmlatr kapasitesi, tanml bir zaman aralnda akmlatrn verebildii
enerji miktar olarak tanmlanr. Bu zaman aral standard ABD iin 1 saat, Avrupa iin 1,5
saattir. NiCd akmlatrn mr birok faktre baldr. Bunlardan en etkili olanlar
aadaki gibi sralanabilir:
Konstrksiyon kalitesi
alma ortam
Yaplacak ie uygunluu
Akmlatr arj cihaznn dizayn
alma mr (arj / dearj says)

NiCd akmlatrlerin ounun, yaklak 1000 arj / dearj periyodundan sonra
kapasitesinin %80 altna dmesi normal kabul edilir. GMDSS cihazlarn beslemekte
kullanlan akmlatrlerin bu sayya ulamalar beklenmeden enerji verimleri dmeye
balamadan nce deitirilmelidir.
Yeni, kullanlmam NiCd akmlatrler aydan fazla stokta tutulursa geici bir
kapasite kayb olabilir. Hemen ilk arjdan sonra kullanlrsa bu tembellik yznden enerji
verimleri %40 civarnda kalr ve servis mrleri ksalr. Depolanm NiCd akmlatrler
aktif kullanmdan nce enerji verimlerini normal deerine karmak iin defa uygun
deerlerde (normal arj /dearj akmnn yaklak %10 deeriyle) arj /dearj yaplmaldr.
54
ekil 4.5:NiCd akmlatrn arj-dearj grafikleri
NiCd akmlatrn elektroliti hcre arj durumunu ok net olarak gstermez. Ancak
akmlatr u gerilimi dearjda az da olsa deitiinden arj durumunu kontrolde
kullanlabilir. Bu nedenle modern elektronik kontroll arj cihazlarnda akmlatr u
gerilimini len her bamsz grup iin ayr bir voltmetre vardr. Be saatlik kullanmdan
sonra hcre u gerilimini yaklak dorusal olarak 1,35 Vtan 1,1 Va dt ekil 4.5te
grlmektedir. Akmlatr hcresinin tahrip olmasn nlemek iin arj akm snrna asla
klmamaldr. Maksimum performans ve mr salamada uygun arj ilemi ok nemlidir.
NiCd akmlatrlerin ou arj srasnda yksek deerli akma izin verebilir. Bununla
beraber, akmlatr tamamen dearj olduu zaman arj akm hcre iin (retici talimatnda)
verilen maksimum arj akm deerinde snrlandrlmaldr. Bu, genellikle normal arj
deerinin (1/10) onda biri kadardr. Bir NCd akmlatr tamamyla arjl duruma
dnebilmek iin (Ah) kapasitesinin %140 ve %160 arasnda bir enerji gerektirir.
Modern elektronik kontroll arj cihazlar NiCd akmlatr u gerilimini
deerlendirerek yksek seviyeli ar arja neden olmadan tam arj gerekletirir.
Kurunlu akmlatrlerde olduu gibi NiCd akmlatrlerde de dk akml
(trickle) arj mmkndr. Dk akml arj normal akmn onda biri (1/10) deerinde olup
tam arj iin 14-16 saat arasnda sre gerekir. zet olarak NiCd akmlatrlerin
kullanmnda dikkat edilecek kurallar u ekilde sralanabilir:

Btn akmlatr ve akmlatr arj cihaz kontaklar temiz tutulmaldr.
Kutup balar vazelin ile kaplanmaldr.
Yedek akmlatrler serin bir yerde depolanmaldr. Uzun zaman yksek
scaklklarda depolama an kendi kendine dearja ve deer dmelerinin
artmasna neden olur.
Depolanm akmlatrler kullanmdan nce defa normal akmn (1/10)
onda biri akmla arj ve uygun ykle (yaklak arj akmna eit bir akmla)
dearj edilerek normal kapasitelerine ulatktan sonra iletmeye alnmaldr.
Her ayda bir arj/dearj srelerinden yararlanlarak akmlatr kapasitesi
kontrol edilmelidir.
55
Batarya arjnda retici talimatlarna sk bir ekilde uyulmaldr. nk NiCd

akmlatrlerin alma mr birinci derecede uygun koullarda arja baldr.
Dearj olmu akmlatrde her bir hcre gerilimi 1,1 V a der. Akmlatrler
bu deere dmesi beklenmeden arja balanmaldr.
"Normal" arj gerilimi 28 V ( her hcre in 1,4 V ) ve "Boost" arj gerilimi 3234 V (her bir hcre iin 1,6 - 1,7 V) deerlerinde olmaldr. Akmlatr
bataryasnn u gerilimi llerek arj seviyesi kontrol edilebilir. Elektrolit
younluu bu tip bataryalarda arj/dearjda yaklak ayn olduundan arj
seviyesi kontrolnde kullanlmaz.
Batarya deiim tarihi, haftalk kontrol gerilim deerleri ve aylk bakmda
alman deerler ile yaplan bakm GMDSS jurnaline istenmelidir.
Batarya ular asla ksa devre edilmemelidir. Bu; (varsa) iteki sigortay attrr,
yoksa bataryay tahrip eder.
Batarya kapasitesini artrd dnlerek hzl arj ilemi tekrarlanmamaldr.
Ar-hzl arj sy artracandan patlamaya neden olabilir.
Is 5 Cnin altnda ise bataryalar hzl arj edilmemelidir.
Alt ay veya daha fazla sre depolanm bataryalar hzl arj edilmemelidir.
Balang arj 14-16 saatte yava arj olmaldr.
Bataryalarn tehlikeli kimyasal maddeler ierdii hatrlanarak eski bataryalar
varlan ilk limanda uygun ekilde elden karlmaldr.
4.4.2. Demir-Nikelli (NiFe) Akmlatrler

19. yzyln banda bulunmasna karn uzun sre nce yaygnln yitiren NiFe
akmlatrler kurunlu akmlatrlere gre baz avantajlar nedeniyle zellikle souk
blgelerde alan deniz tatlarnda tercih edilmektedir. Kurunlu akmlatrlere gre
kilogram bana saladklar enerji, depolama srasnda zamanla bozulmamalar, donma
slarnda bile zarar grmemeleri, daha az bakm gerektirmeleri, daha az tehlikeli olmalar
vb. avantajlara sahiptir. NiFe aklerde pozitif plakalar, nikel kaplanm elik iine
yerletirilmi nikel hidroksit Ni(OH)2 ve nikel tozundan; negatif plakalar ise ii demir oksit
doldurulup delikleri nikel kapl elikten oluur. Elektrolit ise (jel eklinde) eriyik hlde
potasyum hidroksit (KOH)dir. Elektrolit younluu 1,2 gr/cm3 tr.
ekil 4.6: NiFe akmlatrn arj-dearj grafikleri
56
NFe akmlatrlerin (her bir hcre) gerilim arj srasnda 1,8 Vta kadar kar.
arjdan hemen sonra 1,45 Vta, birka saat sonra ise 1,35 V normal deerine der. Dearj
srasnda ortalama gerilimi yaklak 1,2 Vtur. NiFe akmlatrn arj/dearj grafii ekil
4.6da grlmektedir.
NiFe akmlatrlerde, arj srasnda gaz k iin hcre kapaklar otomatik olarak
alr ve hava elektrolitin zelliini kaybetmesine neden olduu iin arjdan sonra yine
otomatik olarak kapatlr. zet olarak NiFe akmlatrlerin kullanmnda dikkat edilecek
kurallar u ekilde sralanabilir;

direnci yksek olduundan ar akmla arj yaplmamaldr.
Gaz k iin zel dzenee sahip olmalarna karn, hcre kapaklar almsa
arj sonrasnda kapatlmaldr. nk havayla (jel) elektrolit bozulur.
Uzun zaman arjl veya arjsz olarak depolanabilir.
Kutup balar ve balant elemanlar temiz tutulmal ve vazelin ile
kaplanmaldr.
Elektrolit younluu deimediinden arj durumu u gerilimi llerek kontrol
edilebilir. 1,8 V hcre gerilimi tam arj gerilimidir. Dearj srasnda gerilim 0,9
Vtan daha aaya dlmeden arj edilmelidir.
Gnlk gzle kontrol yannda haftalk bakmda alnan gerilim deerleri ve arj
durumu, aylk bakma ait bilgiler ve ilemler radyo jurnaline ilenmelidir.
4.5. Kesintisiz G Kaynaklar (UPS)

Kesintisiz g kaynaklar, ana g kayna arzalarnda MF/HF verici-alc ve SES vb.
gibi cihazlara kesintisiz gerilim salamak iin (baz tip cihazlara rnein eski kuak
SATCOM-A) gereklidir. Geminin ana g kayna yaklak 2 milisaniyeden daha fazla
kesintiye urarsa UPS cihaz acil durum besleme gerilimini salamak zere ya hazr
beklemedeki (alr durumda ise) yardmc jeneratre veya akmlatr bataryasna balanr.
Devrede srekli kalan (On-Line) ve enerji kesilince devreye giren (Off-Line) olmak zere iki
tipi vardr. Belleklerindeki bilgi enerji kesilince kaybolan her trl donanmda On-Line
tipler, bunun dndaki durumlarda ise Off-Line tipler kullanlr.
4.6. Akmlatr arj Cihazlarnn Kullanmnda Dikkat Edilmesi

Gereken Hususlar
retici talimatlarna kesinlikle uyulmaldr.

Bakm ve onarm cihazn enerjisi kesildikten sonra yaplmaldr.
Atm sigortalar ayn deerde ve tipteki orijinal yedekleri ile deitirilmelidir.
zellikle otomatik kontroll arj cihazlarnda eitli blmlerin korunmasnda
gecikmeli kesen, normal kesen ve hzl kesen sigorta tipleri kullanlr. Bu
sigortalar asla tamir edilerek kullanlmamaldr, ok ciddi arzalara neden
olabilir.
Elle kumandal tip arj cihazlarnn baz blmlerinde an s olabilir. Bu s
zellikle yksek akmla arj srasnda (artan gaz k nedeniyle) tehlikeli
57
olabilir. Kontrollerde ar snma belirlendiinde sorunun en ksa srede yetkili

servis personeli tarafndan zlmesi salanmaldr.
arj cihaznn toz ve asit buhar gibi kt etkenlerden korunmas iin kapa
kapal tutulmal, bulunduu blm iyi havalandrlmaldr.
arj cihaznn iinde bulunan devrelerdeki elemanlarn soutucularnda
herhangi bir nedenle kirlenme varsa basnl hava ve yumuak bir fra ile
(rnein ylda bir defa) temizlenmelidir. nk snn datlamamas yan
iletkenler iin nemli sorunlar yaratabilir.
arj cihazlarnda (zellikle otomatik tiplerde) soutma fan almyorsa cihazn
enerjisi kesilerek arzann giderilmesi salanmaldr.
Batarya-arj cihaz balants olabildiince ksa tutulmaldr. zolasyonu
bozulmu veya syrlm kablolar deitirilmelidir.
arj cihaznn onarm yalnzca yetkili (servis/lisansl) personel tarafndan
yaplmaldr.
58
UYGULAMA
FAALYET
UYGULAMA
FAALYET
Ak kontroln yapnz.
lem Basamaklar
Kontrol ve lm iin akmlatr
odasnda bir akmlatr belirleyiniz.
Belirlediiniz akmlatrn kabnda krk
ve atlak olup olmadn ve elektrolit
seviyesini kontrol ediniz.
Elektrolit seviyesi dk ise saf su
ekleyiniz.
Hidrometre ile elektrolit younluunu
lnz.
ltnz deere gre akmlatrn arj
durumunu tespit ediniz.
59
neriler
Akmlatrn kontrol ve bakm
ilemlerinde akmlatr odasna
kvlcma ve yangna neden olabilecek
herhangi bir eyle girmeyiniz.
Akmlatr odasn havalandrnz.
Koruyucu eldiven ve gzlk giyiniz.
Akmlatrlerin zerine derek ksa
devreye neden olacak malzeme ve
takmlar akmlatrlerden uzak tutunuz
(bakm srasnda el alet ve takmlarn
zeminde tutun).
LME
VE
DEERLENDRME
LME
VE
DEERLENDRME
1. ( )
Kimyasal enerji depolayan ve gerektiinde bu kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine

eviren cihazlara ak denir.
2. ( )
Yolcu gemilerinde yardmc enerji kaynaklar 18 saat sreyle GMDSS donanmn

kesintisiz besleyebilecek ekilde olmaldr.
3. ( )
Yedek enerji kayna olan akmlatr bataryalarnn kapasitesi GMDSS

donanmnn kesintisiz olarak en az 1 saat sreyle altrmaya yetecek kapasitede
olmaldr.
4. ( )
Bir lithium pilin 1 yldaki enerji kayb % 23 civarndadr.
5. ( )
Akmlatrler arj srasnda kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine, dearjda ise

elektrik enerjisini kimyasal enerjiye dntren bir enerji kaynadr.
6. ( )
Kurunlu akmlatrlerin balca tercih nedenleri arasnda enerji younluklarnn

ok byk olmas ve fiyatlarnn ucuzluu gelmektedir.
7. ( )
Bir akmlatrn alma gerilimi; akmlatrden normal yk altnda yke

uygulanacak gerilim deeridir.
8. ( )
Akmlatrlerden kapasite deerlerinin i oranndan yksek akmlarn srekli

olarak ekilmesi durumunda alma mrleri ksalr.
9. ( )
Younluu 1,27g/cm3 olan elektrolitin bome derecesi 31dir.
10. ( ) arj donanm ile akmlatr bataryasnn ular (pozitif - negatife ve negatif pozitife gelecek ekilde) arasnda ters balant yaplmaldr.
11. ( ) Telsiz jurnaline haftalk olarak akmlatr bataryasnn yksz ve yk altndaki
gerilim deerleri ile arj durumu ve ayrca arj cihaznn durumu kaydedilmelidir.
12. ( ) Dearj olmu akmlatrde (Nikel Kadmiyum-NiCd)
1,1Va dmektedir.
her bir hcre gerilimi
DEERLENDRME
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
60
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet
ve Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.
DEERLENDRME LTLER
Evet
Hayr
VHF ve VHF-DSC radyo haberleme cihazlarnn testi

1.
VHF ve VHF-DSC cihaznn ilevini kavradnz m?
2.
PORTATF VHF cihaznn ilevini kavradnz m?
3.
VHF telsiz telefon cihaz ilevini kavradnz m?
4.
VHF ve VHF-DSC cihazn kullanarak tehlike mesaj

gnderdiniz mi?
1.
2.
3.
4.
1.
MF/HF, MF/HF-DSC ve radyo teleks haberleme cihazlarnn testi

Denizcilikte kullanlan telsiz telefon frekanslarn kavradnz
m?
MF/HF DSC cihaz ile tehlike-emniyet-acelelik ars
yaptnz m?
MF/HF DSC cihaznn testini yaptnz m?
MF/HF-RTLX
kavradnz m?
(Radyo
Teleks)
cihaznn
kullanmn
FLEET 33/55/77 uydu haberleme cihazlarnn testi

FLEET sisteminin ilevini kavradnz m?
2.
FLEET 33/55/77 cihazlar arasndaki farklar kavradnz m?
1.
Ak ve arj cihaznn testi

Birincil ve ikincil bataryalar ve kullanldklar yerleri
kavradnz m?
Akmlatr arjn gerilim kontrol yntemiyle ltnz m?
2.
3.
4.
Akmlatr arjn elektrolit kontrol yntemiyle ltnz

m?
Akmlatrlerin bakm yaptnz m?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetlerini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
61
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
D
Y
D
D
Y
D
D
RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
D
D
Y
D
Y
D
D
D
Y
D
D

1.
2.
3.
4.
5.
D
D
Y
Y
Y

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
D
Y
D
Y
Y
D
D
Y
D
Y
D
D
62
KAYNAKA
KAYNAKA
ACARER Tayfun, zkan POYRAZ, Tayyip EKNALAN, Stk USTAOLU

Bilal EMROLU, GMDSS El Kitab, stanbul, 2003.
www.antrak.org.tr
www.cospas-sarsat.org
63

Haberleşme Cihazlarının Testi 1 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Haberleşme Cihazlarının Testi 1 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MLL ETM BAKANLII

HABERLEME CHAZLARININ TEST 1

Mill Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;

Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye

Teknolojik gelimelere paralel olarak amalanan yeterlii kazandrmak koulu

rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik

Eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr.

Hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

3.2. Fleet 77 zellikleri...................................................................................................... 40

VHF ve VHF-DSC radyo haberleme cihazlarnn testini yapabileceksiniz.

VHF ve VHF-DSC radyo haberleme cihazlarn ve test ilemlerini gemi

1. VHF VE VHF-DSC RADYO

ekil 1.1: VHF DSC cihaz

DSC uyarlar, arlan istasyonun MMSI numarasn, arnn ncelik

1.2. Genel Amal Saysal Semeli ar

Geminin, kydaki istasyonu otomatik dinleme yapt frekansta ky istasyonu

Ky istasyonlarna yaplacak genel arlarda ilk denenecek frekanslar;

Genel haberleme istemiyle gemiden gemiye gnderilecek olan saysal semeli

Bir geminin, 2177.0 kHz gemiler aras ar frekansnda ya da nceden

1.3. VHF-DSC Cihazlar zerinde Bulunan Tular

ekil 1.2: VHF DSC cihaz

VHF-DSC aygtlarnn zerindeki tular kullanm bakmndan iki esas guruba

FUNC butonu: Mennn ekrana getirilmesi iin kullanlr.

1.4. DSC Kullanlarak ncelikli Haberleme

Gnderici uygun DSC tehlike kanalna ayarlanr. Bu kanal genellikle tehlike

yaynlanmasndan 3 dakika sonra uyarnn evre istasyonlarca alndna ilikin

1.4.2. VHF / MF Sistemleri ile DSC Tehlike Uyarsnn Gnderilmesi

Verici uygun bir tehlike ar frekansna alnr. (VHF de kanal 70, MF de

1.5. Portatif VHF Cihaz

ekil 1.3: Portatif VHF cihaz

1.5.1. 156174 MHz (VHF) Band

Tablo 1.1: VHF kanal frekanslar

Port Operations and Commercial, VTS. Available

Port Operations or VTS in the Houston, New

Commercial (Intership only)

Boater Calling. Commercial and Non-Commercial.

Commercial. VTS in selected areas.

Port Operations. VTS in selected areas.

Intership Navigation Safety (Bridge-to-bridge).

Port Operations. VTS in selected areas.

Environmental (Receive only). Used by Class C

International Distress, Safety and Calling. Ships

Port Operations (duplex)

U.S. Coast Guard only

Coast Guard Liaison and Maritime Safety

U.S. Coast Guard only

Public Correspondence (Marine Operator)

Public Correspondence (Marine Operator)

Public Correspondence (Marine Operator)

Public Correspondence (Marine Operator)

Public Correspondence (Marine Operator)

Port Operations and Commercial, VTS. Available

Digital Selective Calling (voice communications not

Non-Commercial (Intership only)

Port Operations (Intership only)

Commercial. Non-Commercial in Great Lakes only

Commercial. Non-Commercial in Great Lakes only

U.S. Government only - Environmental protection

U.S. Government only

U.S. Coast Guard only

Public Correspondence (Marine Operator)

Public Correspondence (Marine Operator)