Professional Documents
Culture Documents
Vi s phat trin khng ngng cua cac thanh tu Khoa hoc - Cng
ngh, c bit la lnh vc iu khin s va tin hoc a cho phep cac nha Ch
tao may ng dung vao may ct kim loai cac h thng iu khin ngay cang tin
cy hn vi tc x ly nhanh hn va gia thanh ha hn. Vn tai chnh
khng con la vn ang quan tm cua cac nha doanh nghip khi mua sm
may cng cu iu khin theo chng trnh s, ngay ca cac doang nghip loai
va va nho cung u co th t trang b c.
co th giup cho sinh vin nganh ch tao may co th nm bt c
cng ngh mi nay, chung ti xin gii thiu tp tai liu CNG NGH GIA
CNG TRN MAY CNC tt ca cac ban oc tham khao va ng dung.
Vi muc ch cn at c la sinh vin t mnh co th thc hin c
cac cng vic t vic lp chng trnh cho n thc hin vic gia cng thc
t trn cac may CNC. Do vy ma ni dung bao quat cua tp tai liu nay la
trnh bay mt cach co h thng cac vn c ban nht mang tnh ng dung
v cng ngh gia cng trn may iu khin theo chng trnh s trn c s
cua nhiu tai liu tham khao trong va ngoai nc cung vi nhng kinh
nghim tch luy c qua qua trnh thc t gia cng trn cac may CNC tai
phong th nghim San xut t ng cua khoa C kh.
Tp tai liu nay c chia lam 7 chng, trong o cac chng 2 va 3
trnh bay tng quat cac vn v may CNC lin quan vi qua trnh gia cng.
Chng 4 gii thiu cac hnh thc lp trnh va ngn ng lp trnh. co th
khai thac tt va hiu qua cac may CNC hin co, iu trc tin sinh vin cn
phai co nhng khai nim c ban nht v lp trnh gia cng bng ngn ng
may nn chu yu trong phn nay gii thiu va giai thch y ngha cua cac chc
nng G code, M code va mt s a ch c dung khi lp trnh. Chng 5
trnh bay mt s chu trnh gia cng trn hai h iu khin FANUC va FAGOR.
ban oc co th ng dung c ngay vao trong thc t, trong phn nay
trnh bay thm mt s v du a c thc hin gia cng trn may. Chng 6
la mt chng rt quan trong v no va mang tnh c ban v mt ly thuyt v
ban cht cua qua trnh tao hnh khi gia cng trn may CNC lai va mang tnh
ng dung rt cu th. Chng 7 la chng nng cao danh cho sinh vin tham
khao sau nay khi cng tac tai cac doanh nghip co cac may CNC.
Tai liu nay c s dung tham khao cho cac can b giang day,
sinh vin ai hoc, cac hoc vin cao hoc va nhng ky s C kh ang lam vic
tai cac doanh nghip co s dung may CNC gia cng va ch tao cac san
phm c kh. No la mt tai liu khng th thiu c i vi cac sinh vin
nganh Ch tao may trong khi hoc cac mn San xut t ng va Cng ngh
CAD/CAM v cng ngh nay ch co y ngha thc s khi thc hin vic gia
cng trn may CNC.
y la ln u tin bin soan mt tp tai liu kha mi me va lin quan
n rt nhiu lnh vc trong khi kha nng con han ch nn chc chn khng
th tranh khoi nhng sai sot, chung ti xin mong nhn c nhng y kin gop
y va ph bnh cua cac oc gia.
Cui cung xin chn thanh cam n tt ca cac thy c trong b mn Ch
tao may a cung cng tac va giup ti hoan thanh tp tai liu nay.
CHU MANH LC
CHNG I
cung mt v tr ga t. Cung vi s phat trin cua cng ngh truyn s liu, cac
mang cuc b va lin thng phat trin rt nhanh a tao iu kin cho cac nha cng
nghip ng dung kt ni s hoat ng cua nhiu may CNC di s quan ly cua
mt may tnh trung tm DNC (Directe Numerical Control) vi muc ch khai thac
mt cach co hiu qua nht nh b tr va sp xp cac cng vic trn tng may, t
chc san xut va quan ly cht lng san phm...
MAY TNH
TRUNG TM
CNC
CNC
CNC
CNC
May CNC 2
May CNC n
CHNG II
2.1. iu khin im - im
Vi cac loai may nay, trong qua
trnh gia cng, ngi ta cho nh v nhanh
dung cu n toa yu cu va trong qua
trnh dch chuyn nhanh dung cu, may
khng thc hin vic ct got. Ch n khi
at c toa theo yu cu no mi thc
hin cac chuyn ng ct got, v du nh
khoan l, khoet, doa hoc co th lam
nhng cng vic khac v du nh trn cac
may han im th no thc hin qua trnh
han va trn cac may t, dp th no thc
hin vic t, dp l...
y
A
yB
450
yA
yA
A
xA
xB x
V du:
Khi gia cng 2 l A va B co toa xA,yA va xB, yB trong h toa xoy.
Chung ta co th iu khin theo cac cach sau y:
Trc ht, iu khin dung cu dch chuyn nhanh n im A (xA, yA). Sau
o thc hin vic gia cng l A. Tip theo, sau khi a dch chuyn dung cu thoat
khoi l a ga cng (am bao rng vic dch chuyn dung cu thc hin c an toan)
se tip tuc dch chuyn nhanh dung cu n im B (xB, yB) gia cng l B. Qua
trnh dch chuyn dung cu n v tr B co th thc hin bng 2 cach c biu din
nh trn hnh ve 2-1:
Quy ao dch chuyn theo AACB song song vi cac truc toa ox va oy.
Quy ao dch chuyn theo ng thng ti u: ACB
G02
2.3.1 iu khin 2D
Cho phep dch chuyn dung cu trong mt mt phng nht nh nao o. Th
du nh trn may tin, dung cu se dch chuyn trong mt phng xoz tao nn ng
sinh khi tin cac b mt, trn cac may phay 2D, dung cu se thc hin cac chuyn
ng trong mt phng xoy tao nn cac ng ranh hay cac mt bc co bin dang
bt ky.
2.3.2. iu khin 3D
Cho phep dch chuyn
dung cu trong 3 mt phng ng
thi tao nn mt ng cong
hay mt mt cong khng gian bt
ky. iu nay cung tng ng vi
qua trnh iu khin ng thi ca
3 truc cua may theo mt quan h
rang buc nao o tai tng thi
im tao nn vt quy ao cua
dung cu theo yu cu.
2.3.3. iu khin 2D
y
x
1
2
1
2
Vi kha nng nh vy, cac b mt phc tap hay cac b mt co truc quay co th c
thc hin d dang hn so vi khi gia cng trn may 3D.
Mt khac, v ly do cng ngh nn co nhng b mt khng th thc hin c
vic gia cng bng 3D v co th tc ct se khac nhau hoc se co nhng im co
tc ct bng khng (nh tai nh cua dao phay u cu) hay li ct cua dung cu
khng th thc hin vic gia cng theo mong mun (v du nh goc ct khng thun
li hay co th b vng thn dao vao cac phn khac cua chi tit...).
Tom lai, tuy thuc vao yu
cu b mt gia cng cu th ma co
th la chon may thch hp v may
B mt
cang phc tap th gia thanh may
gia
cang cao va cn phai b sung thm
cng
nhiu cng cu khac nh cac phn
mm CAD/CAM h tr lp trnh...
Hn th na, may cang phc tap
Dung cu
(cang nhiu truc iu khin) th tnh
an toan trong qua trnh vn hanh va
Hnh 2-6 : iu khin 4D va 5D
s dung may cang thp (d b va
cham dao vao phi va may). V th
s dung c cac may nay, ngi iu khin trc ht a s dung rt thanh thao
cac may iu khin theo chng trnh s 2D va 3D.
Cung d thy la may phc tap hn co th hoan toan am nhim c vai tro
1
2
CHNG III
V
V
O
U
X
Y
X
U
O
Hnh 3-2: H toa trn may CNC va chuyn ng cua cac truc
9
Theo quy c chung, phng cua truc chnh cua may la phng cua truc OZ,
con chiu dng cua no c quy c khi dao tin ra xa chi tit. V du, vi may tin
2D thng thng th truc chnh cua no nm ngang va trung vi phng OZ cua h
toa , chiu dng cua no hng ra khoi u truc chnh (hng v pha ban dao).
Phng chuyn ng cua ban xe dao theo hng knh la phng OX va chiu
dng cua no la hng ra xa b mt chi tit gia cng. i vi may phay thng ng,
truc Z hng theo phng thng ng ln trn, con truc X va truc Y c xac nh
theo quy tc ban tay phai, tuy nhin trong thc t cac nha ch tao may lai thng u
tin chon truc X la truc ma co chuyn ng ban may dai hn... i vi cac chuyn
ng quay xung quanh cac truc tng ng X, Y, Z c xac nh bng cac a ch A,
B, C se c xac nh la dng khi chiu quay o co hng thun chiu kim ng
h khi nhn theo chiu dng cua cac truc tng ng (khi nhn vao gc cua h truc
toa t pha cac truc th chiu quay cua chung la ngc chiu kim ng h). Ngoai
ra, con mt s chuyn ng phu song song vi cac truc tng ng vi cac truc X, Y,
Z la cac a ch U, V, W va hng cua chung c biu din nh trn hnh 3-2.
X
C Z
va co b tr truc C (3D)
Hnh 3-3: H toa trn may tin vi ban dao pha sau
va co b tr truc C (3D)
10
12
a. im gc cua phi W
Khi bt u gia cng, cn phai tin hanh xac nh toa cua im zero cua
chi tit hay gc chng trnh so vi im M xac nh va hiu chnh h thng o
ng dch chuyn.
im zero (0) cua phi W (ky hiu Workpiece zero point ) xac nh h toa
cua phi trong quan h vi im zero cua may (M). im W cua phi c chon
bi ngi lp trnh va c a vao h thng CNC khi t s liu may trc khi gia
cng.
X
M
phi cho thun tin khi xac nh cac thng s gia no vi M. Gia s vi chi tit tin,
ngi ta chon im W t doc theo truc quay (tm truc chnh may tin) va co th
chon u mut trai hay u mut phai cua phi. i vi chi tit phay, nn ly 1 im
nm goc lam im W cua phi - goc o (thng dung) co th la bn trai, pha
trn va pha ngoai.
c. im ga t C
La im tip xuc gia phi va ga trn may, no co th trung vi im gc
cua phi W trn may tin. Thng thng khi gia cng ngi ta phai tnh n lng
d va do vy im ga t C chnh la b mt chun xac nh kch thc cua phi.
p
p
a)
b)
c)
Lx
i vi l ga dao th ngi
ta ly im ga dung cu N ( ).
Lz
Lz
15
dao) hay chiu dai cua dao phay va ban knh cua no. Cac kch thc nay co th c
xac nh t trc bng cach o trn cac thit b o chuyn dung hay xac nh ngay
trn may ri a vao h iu khin CNC thc hin vic bu dao.
c. im thay dao
Trong qua trnh gia cng, co th ta phai dung n mt s dao va s lng dao
la tuy thuc vao yu cu cua b mt gia cng, v th ta phai thc hin vic thay dao.
Trn cac may co c cu thay dao t ng th yu cu khi thay dao phai khng c
dao cham vao phi hoc may, v th cn phai co im thay dao. i vi may
phay hoc cac trung tm gia cng th thng thng ban may phai chay v im
chun, con vi may tin, thng cac dao nm trn u Rvonve nn khng cn thit
phai chay n im chun mi thc hin thay dao ma co th n mt v tr nao o
am bao an toan cho qua trnh quay u Rvonve la co th c nhm muc ch
giam thi gian phu.
Co th noi rng cac im chun R, im zero M cua may, cua chi tit W va N
cua dao la rt quan trong v no lin quan n qua trnh gia cng cua mt chi tit thc
ma trong khi thit lp chng trnh gia cng ngi ta a tam bo qua cac gia tr o
cho qua trnh lp trnh c thc hin n gian hn (o la lp trnh theo quy ao cua
ng vin cua chi tit gia cng). Vn bo qua nay se c a vao 1 lng iu
chnh trong khi tin hanh gia cng goi la dch im chun hoc goi la zero offset
va a thm vao lng bu dao goi la (Tool calibration). Khi o v tr cua li ct
cua dao se c ng nht vi cac toa c lp trnh ma chung ta a tin hanh
khi lp chng trnh gia cng.
16
CHNG IV
5
z
(P) 0
G90
G90
G91
G91
G90
G90
3
o7
o6 o5 o4
2 R2
R3
o3
o2
M2
o1
Y
P6
P5
600
P2
P4
P3
R50
R100
P0
300
P1
Trn c s o, ngay nay co rt nhiu hnh thc lp trnh CNC khac nhau, tuy
theo c tnh cu th cua cac loai may CNC c trang b cung nh h iu khin va
muc ch s dung ma co th la chon cac phng phap mt cach thch hp.
phai thc hin trn nhiu may CNC. Khi o yu cu phai co phong lp trnh va co
cac ky s lp trnh u trnh v chuyn mn va kinh nghim v ngh nghip, c
bit la vi cac may 3D, 4D va 5D. Cac ky s lp trnh nay trc ht phai c trai
qua qua trnh lp trnh trc tip trong phn xng va phai at n trnh thanh
thao va co kinh nghim mi co th am nhim c cng vic.
Thng thng vic lp trnh c thc hin trn cac may tnh. V th nn ch
co nhng can b co u trnh kin thc va kinh nghim mi co th thc hin c
cng vic nay.
M ta kch thc va hnh dang hnh hoc cua chi tit gia cng.
B sung cac chc nng chuyn dung nh chu trnh n dao, bu dao va cac
chc nng chuyn tip khac.
V thc cht, ngn ng APT la biu din mt chng trnh gia cng bng
cach m ta cac hoat ng cua dao cung vi cac chc nng ct got cua no bng cac
cu lnh trn c s vit tt cua cac t trong ting Anh.
V du:
Kch thc va hnh dang hnh hoc:
im
ng thng
ng tron
im c bit
ng c bit
Mt phng
22
V du:
L1 = LINE / 10,15,0,25,40,0 [nh ngha ng thng L1 i qua 2 im co
toa tng ng X,Y,Z la 10,15,0 va 25,40,0].
D5 = LINE / P1, PARLEL, D1 [ nh ngha ng thng D5 i qua im P1
va song song vi ng thng D1].
D10 = LINE / RIGHT. TANTO, C1. LEFT, TANTO, C2 [ nh ngha
ng thng D10 tip tuyn vi vong tron C1 pha bn phai va tip tuyn vi vong
tron C2 pha bn trai]
Y
D5
P1
D1
D10
40
C1
L1
C2
15
X
10
40
TLLFT
TLON
TLRGT
PS
PS
PS
23
Mt chun nh
hng dao DS
B mt gia cng
PS
Chi tit
nh v chnh xac dung cu: TO (Dung cu tip xuc vi pha trn mt phng CS)
ON (Dung cu nm gia mt phng CS ).
PAST( Dung cu tip xuc vi pha di mt phng CS).
TANTO (Dung cu tip xuc vi mt phng PS).
TO
ON
CS
PAST
GOUP
GLFT
GOBACK
GORGT
GODOWN
COOLNT (coolant).
Ct:
CUTTER (cutter)
Dch chuyn:
MOVE (move).
Chay nhanh:
RAPID (rapid).
Dung cu:
TOOL (tool).
Tc ct:
FEDRAT (feedrat).
MCHTOL
25
GOTO / 2, 2, 0 [Toa im n]
GOTO /2, 0.5,0 [Toa im n]
Y
2.0
1.5
0.5
X
1
C1
D1
D2
D3
X
ISO
Cac ng thng tin
EIA
8 7 6 5 4
c tnh
K hiu
Bt u chng trnh
Du +
Du -
3 2 1
Tp hp cac l
3 2 1
K hiu
Tp hp cac l
EOR
8 7 6 5 4
Cac ch s
Tham s m rng
Tc tin dao
a ch ni suy
a ch ni suy
a ch ni suy
S Block
27
P
Cac tham s khac
Chuyn ng th 2 song
song vi truc Y
Chuyn ng th 2 song
song vi truc Z
CR
Kt thuc 1 Block
LF
Bt u li giai thch
Khoang cach
SP
XOFF
Nhay ln u
HT
Thoat
DEL
Rng
NUL
EOB
SP
Chuyn ng th 2 song
song vi truc X
S dung cu
BS
TAB
DEL
NUL
Bit th 8 la bit kim tra , Vi ma ISO tt ca cac hang phai co bit 1 la chn.
Bit th 7 co cac bit 1 la dung cho cac ch cai.
Bit th 5 va 6 dung cho cac ky t s thp phn.
Bit 1, 2, 3, 4 dung cho cac gia tr s trong h nh phn.
V du : G = 01000111
X = 11011000
M = 01001101
...
28
la 1 block
29
...
50
I 5.0
A (Startpoint)
30
J-20
Oi Center
...
10
N_ G02 X_ Y_ Z_ R _ F_ S_
150
Oi (Centre)
100
60
J40
...
B
(Startpoint)
20
20
I-40
50
OHnh
80
95
120
4-1350: Ni suy
g tron ng
80
100 n120
X c
chiu kim ng h
31
tuy thuc vc chon h thng toa la tng i hay tuyt i. Tuy nhin khi tnh
toa I va K cua tm vong tron th lun lun ngi ta phai tnh trong h toa
tng i ma gc toa cua no chnh la im bt u vong tron ni suy. Cung
tng t nh chc nng G02, ngi ta co th lp chng trnh theo toa tm hoc
la theo tham s ban knh nu cung tron ni suy nho hn 900. Chc nng nay cung la
modal.
Dang cu lnh:
N_ G03 X_ Z_ I_ K_ F_ S_
Hoc : N_ G03 X_ Z_ R_ F_ S_
V du:
N35 G00 X0 Z0
N40 G03 X45 Z-15 I0 K-25 F20 S1000
N45 G01 X_ Z_ F25 S1200
...
Hoc:
N35 G00 X0 Z0
X
45
45
R25
R25
Center
Center
-15
125
-25
135
a)
b)
150
ng n dao trong khoang thi gian K giy (K sec) tng ng vi lng tin dao F =
0 trong khoang thi gian la K sec.
V du:
N20 G01 Z57.5 F12 S1000
N25 G04 X3 [Thi gian duy tr tai v tri cui cung la 3s vi F = 0]
Tuy theo cac h iu khin s khac nhau ma co tham s c goi la khac
nhau, co th la X, K, P...
Chc nng nay ch co chi phi trong cu lnh khi co G04, sau cu lnh nay
no khng con tac dung.
G16 La chon mt phng chnh ni suy (Selection of main plane in two
directions): Modal
Chc nng nay c t phn u cua cac chc nng G17, G18, G19 i
1
2
vi cac may 2D , 3D, 4D, 5D bao hiu cho h iu khin CNC bit mt phng
nao trong h thng toa X, Y, Z se c la chon gia cng. Chc nng nay la
modal va se b huy bo bi mt trong cac chc nng G17 hoc G18 hoc G19 i kem
ngay sau no.
G17; G18; G19 Cac mt phng ni suy chnh XOY; XOZ; YOZ: Modal
V du :
Z
G17
G02
G03
G02
G02
G18
G03
G19
G03
O
Hnh 4-15: Cac mt phng ni suy
Cac chc nng nay se chi phi cho tt ca cac cu lnh tip theo cho n
chng nao co cac chc nng cung ho la mt trong chc nng trn huy bo no va thit
lp mt phng gia cng mi.
33
34
G41: Bu ban knh khi li ct nm pha bn trai b mt gia cng ( Left- hand
tool radius compensation ). Modal
Khi goi n chc nng nay, h thng iu khin s se thc hin vic bu ban
knh dao khi dao ct pha trai cua b mt gia cng. Khi o ngi lp chng trnh
ch lp theo kch thc thc trn ban ve, con quy ao chuyn ng thc cua tm dao
c h thng CNC tnh toan va iu khin qua trnh dch chuyn cua dung cu. c
bit la tai cac im ct nhau hoc tip xuc vi nhau gia cac ng thng vi ng
thng, ng thng vi ng cong va gia cac ng cong vi nhau th h thng
iu khin s se t tnh toan xac nh quy ao dch chuyn cua no mt cach ti u.
Chc nng nay se co tac dung cho cac cu lnh tip sau nu nh cha co mt chc
nng G40 hoc G42 huy bo no.
Chu y la trc khi goi chc nng nay, cn phai goi chc nng G40 huy bo
cac chc nng khac ma co th ang tip tuc tac dung nhm tranh cac sai sot ang
tic co th xy ra. Chc nng nay cung vi chc nng G42 thng ch goi n khi
thc hin qua trnh gia cng, con khi nh v nhanh dung cu hoc khi dao lui khoi b
mt gia cng th thng phai s dung chc nng G40.
G42 : Bu ban knh khi li ct nm pha bn phai b mt gia cng (Right-hand
tool radius compensation) . Modal
Chc nng nay se thng bao cho h iu khin s xac nh quy ao dch
chuyn cua tm dao khi dao ct pha bn phai cua chi tit. Cac tnh cht cung tng
t nh chc nng G41. V du:
G41
Dao
Quy ao khoang
cach tng ng
G40
Quy ao
tm dao
khi bu dao
G41
a)
b)
Hnh 4-16: Quy ao cua tm dao khi bu dao (b) va khng bu dao (a)
35
70
20
60
10
M: Machine Reference
10
30
W: Part Zero
100
G90
G54 - G57
M
P1
G90
G90
Z
G58
G90
G91
P2
Chc nng G58 va G59 v c ban cung tng t nh chc nng G54 - G57co
ngha la khi goi n chc nng nay th im chun cua may M trung vi toa cua
im ma tai o co G57 va G58 c goi. Chc nng nay bao gi cung phai nm sau
chc nng G54 - G57 v no se thc hin mt phep di gc toa cua im P. Chc
nng nay la modal.
36
; im P1
; im P4
30 40 60 75
G92 X0 Z0
P7
P6
P5
P4
P3
P2
P0
X20 Z-30 ; im P5
P1
Z-35 ; im P6
25
60
90
120
150
X0 Y0 : im P0
37
G93
Y
P2
25
G03
Q90; Ni suy vong
tron ngc chiu kim ng
h n im P2
30
G01 X0 Y0 ; Ni suy ng
thng n im P0
P0
P3
35
P1
G94 : Tc tin dao tnh bng (inch hoc mm) / phut (Feedrate in millimeters
( inches ) per min)(Sph). Modal
Chc nng nay thng c t u chng trnh quy nh lng tin
dao F la lng tin dao phut. Kt hp vi cac chc nng G20/ G70 hoc G21/G71
ma lng tin dao c tnh bng inch/ph hoc milimet/ph. Chc nng nay ch c
huy bo cho n khi nao chc nng G95 xut hin.
G95 : Tc tin dao tnh bng (inch hoc mm) / vong (Feedrate in millimeters
(inches) per rev) - Sv). Modal
Cung tng t nh chc nng G94, chc nng nay quy nh lng tin dao F
trong chng trnh la lng tin dao vong, no co th la inch/vg hoc mm/vg la tuy
thuc vao chc nng G20/G70 hoc G21/G71 c goi trc o. Chc nng nay la
modal.
G96: Tc ct b mt bng hng s (Constant surface speed - V = m/ph).
Modal
Chc nng nay thng t phn u chng trnh nhm quy nh tc ct
khi gia cng c tnh la tc dai. Kt hp vi G20/G70 hoc G21/G71 ma co
n v tnh la inch/ph hoc met/ph. Trong trng hp tin cac chi tit co kch thc
ng knh khac nhau hoc cac b mt cn, b mt nh hnh th am bao tc
ct la hng s do vy ma tc quay truc chnh thay i t ng lin tuc. Cung thy
rng khi yu cu nham b mt chi tit la kht khe hoc khi gia cng tinh, ln cui
ngi ta mi s dung chc nng nay. Chc nng nay chi phi toan b cac thng s
tc ct S trong chng trnh la tc dai va no ch b huy bo cho n khi nao
co chc nng G97 xut hin.
38
G97 : Tc quay cua truc chnh ( chi tit hoc dao) bng hng s ( Constant
tool center speed - n = vg/ph) Modal
Cung tng t nh chc nng G96, chc nng nay quy nh tc ct S
trong chng trnh la tc quay vg/ph, no co th la tc cua chi tit khi tin hay
cua dao phay khi phay. Chc nng nay la modal.
Ngoai ra con mt s chc nng chun b khac ma tuy theo mi h thng CNC
cua cac nha ch tao quy nh thm i vi tng loai may cu th nhm muc ch
thun tin hn cho qua trnh vn hanh va s dung. Th du cac chng trnh con, cac
chu trnh gia cng th hoc tinh, cac chu trnh ct ren co bc u hoc thay i,
cac chu trnh khoan hoc cac chu trnh gia cng tui (hoc hc) ...Cac chc nng nay
se c s dung i vi mi loai may thch hp, v vy iu quan trong nht cua can
b lp chng trnh la phai nm bt mt cach tng quat nht cac ni dung c ban
cua cac chc nng trong khi vn hanh co th tranh nhng nhm ln ang tic co
th xy ra.
40
d. Mt s ky hiu khac
Ngoai cac chc nng G va M nh a trnh bay trn, trong cac h thng may
iu khin theo chng trnh s con s dung mt s ky t khac ma oi hoi cac nha
lp trnh cn phai lam quen:
A,B,C : Cac chuyn ng quay xung quanh cac truc OX, OY, OZ.
D ,E: Chuyn ng quay th hai hoc th 3 xung quanh mt truc khac.
F : Lng chay dao (Feedrat) .
I,J,K : Thng s toa tm vong tron ni suy (hoc bc ren) song song vi
cac truc X,Y,Z.
P,Q,R: Chuyn ng tnh tin th 3 song song vi truc X,Y,Z hoc cac thng
s hiu chnh dao).
S: Tc ct (Speed).
T: S hiu dao (Tool).
U,V,W: Chuyn ng tnh tin th hai sng song vi truc X,Y,Z.
X,Y,Z : Chuyn ng theo cac truc toa .
41
CHNG V
42
43
Ngi ta tin hanh thit lp toa cua cac im trong h toa tuyt i hay
tng i nh sau:
Y
G91
Y
im
40
40
40
40
15
55
-25
15
15
15
-40
105
15
90
75
40
-30
25
105
55
30
15
30
70
im
15
G90
40
35
15
15
X
15
120
%
N5 G90 G21G40 G97 G94
(H toa tuyt i; n v o mm; Huy
bo bu dao; Quy nh v tc ct la vg/ph, lng tin dao mm/ph)
N10 M06 T01
N15 G00 X0 Y0 Z5
N20 M03 S1000
N25 X40 Y40
N30 G01 Z-15 F100 M08 (Gia cng l 1 vi chiu su l gia cng la 15 mm,
lng tin dao 100mm/ph, ti dung dch bng phun tia)
N35 G00 X15 Y55 Z5
N40 G01 Z-15
N45 G00 X15 Y15 Z5
N50 G01 Z-15
N55 G00 X105 Y15 Z5
V du 2:
Co chi tit nh hnh ve, vit chng trnh gia cng trong h FANUC.
im
1
2
3
4
5
6
7
8
9
11
12
13
14
15
16
X
0
0.6
1
1
1.6
1.8
2
2
2.2
3
3
3.4
3.5
3.5
4
Z
0
0
-0.2
-0.7
-1
-1.8
-1.1
-1.9
-2
-2.6
-3
-3
-3.05
-4
-4
R0.05
R0.1
16
15 14 13
12
11
9
0.1x45o
10
8
R0.3
7 6
5
3 2
Z
1
0.6 1 2 2.6 3 3.5 4
1.0
0.6
0.2
2.0
3.0
4.0
Dung cu: Dao tin phai ct th #1; Dao tin phai ct tinh #2.
%
N5 G90 G20 G40
N10 T0101
N15 M03
lng d con cha lai cho gia cng tinh theo ban knh
0.05 va doc truc 0.05, chiu su lp ct 0.0625, lng
chay dao 0.012inch/vg]
N30 G01 X0 Z0
N35 X0.6
N40 X1 Z-0.2
N45 Z-0.7
N65 Z-1.9
N85 Z-3.0
N90 X3.4
N105 X4.0
N115 T0202
N140 M02
47
48
48
N_ G71 U_ R_
N_ G71 P_ Q_ U_ W_
N_ G70 P_ Q_
Y ngha cua cac a ch nh giai thch chu trnh gia cng th, nhng trong
trng hp nay khng co cac tham s U va W.
V du:
N10 G90 G20 G40
N20 G97 S1000 M03
N30 T0101 M06
N40 G00 X1.5 Z.5
N50 G42 X1.3 Z.1 F200
N60 G01F.01
N70 G71 U.1 R.1
N80 G71 P100 Q190 U.03 W.03
N90 G01 F.002
N100 G01X.25
N110 Z-.15
N120 U-.1 W-.1 I.1
N130 X.55
N140 X.8 Z-.4665
N150 Z-.75
N160 .94
N170 X1.1 Z-.83
N180 Z-1
N190 X1.3
N200 G70 P90 Q 190
N210 G00 X1.5 Z5
...
49
5.2.3 Chu trnh gia cng th va tinh n dao ngang G72, G70
Chu trnh nay c s dung khi gia cng cac chi tit t phi thanh. No
thng c s dung vi trng hp phi co kch thc ng knh ln va kch
thc phn gia cng theo truc Z nho hn lng d gia cng theo truc X nhm muc
ch tng nng sut gia cng.
N_ G72 W_ R_
N_ G72 P_ Q_ U_ W_
Trong o:
W (cu lnh trc) la chiu day ct cua mi mt lp
R (cu lnh trc) la khoang lui dao an toan sau mi lp ct
G72: Goi chu trnh gia cng th n dao ngang
P la s block bt u cua chu trinh
Q la s block cui cung cua chu trnh
U la lng d theo phng X lai cho gia cng tinh.
W la lng d theo phng Z lai cho gia cng tinh.
5.2.4 Chu trnh gia cng th va tinh n dao theo bin dang G73, G70
Chu trnh nay thng c s dung khi gia cng cac chi tit t phi uc hoc
dp co hnh dang gn ging vi chi tit.
P
Hnh 5-6: Chu trnh gia cng theo bin
51
N130 Z-72
N140 X1.5 Z-.97
N150 Z-1.25
N160 X2.05
N170 G70 P80 Q160
N180 G00 X2.05 Z2
N190 M05
...
5.2.5 Chu trnh khoan vi chiu su tin dao theo gia s khng i
Dang cu lnh:
V tr bt u
P
+Z
Trong h INCH: G65 P9135 J 2.4 K 2.4 B2.4 F1.4 H1.4 C2.4 A5.1
Trong h METR : G65 P9135 J 3.3 K 3.3 B3.3 F2.3 H3.3 C3.3 A5.1
Trong o: G65 la chu trnh khoan
52
Z v tr
bt u
B
Ln tin dao u tin
Z v tr cui cung
53
4
2
3
G02
Ni tip gia 2 cung tron co ban knh R28. Cung tron th nht xut
phat t im 1 co toa X60 Z90 n im 2 va cung tron th 2 t X60
Z50 n im 3 co X60 Z10
54
Q0 ;im P0
Q33.7 ;im P1
Q11.3 ;im P2
Q-11.3; im P3
Q11.3; im P4
Q18.4; im P5
Q26.6; im P6
5.3.3 Chu trnh gia cng theo bin dang chi tit G66
Chu trnh nay c s dung khi gia cng cac chi tit ma phi liu c ch
tao theo phng phap ren, dp hoc uc co bin dang gn ging vi bin dang chi
tit.
Dang cu lnh: G66 X_ Z_ I_ C_ A_ L_ M_ H_ S_ E_ Q_
X: Toa cua im u
Z: Toa cua im u
55
Hnh 5-11: Chu trnh gia cng theo bin dang chi tit
M: Lng d con lai cho gia cng tinh theo phng Z. Nu M khng c
lp trnh th lng d nay c ly bng L (lng d theo phng X va Z bng
nhau) va C co gia tr khng i.Nu L va M<0 th no thc hin v tron goc, nu >0
th theo bin dang lp trnh.
H: Lng chay dao khi gia cng tinh. Khi khng co gia cng tinh th H=0
hoc H khng c lp trnh.
S: S cua Block u tin cua chu trnh.
E: S Block cui cung cua chu trnh.
56
L: Lng d lai cho gia cng tinh theo phng X. Nu khng lp trnh cho
L th lng d nay bng khng va khng co gia cng tinh.
M: Lng d con lai cho gia cng tinh theo phng Z. Nu M khng
c lp trnh th lng d nay c ly bng L (lng d theo phng X va Z
bng nhau) va C co gia tr khng i.Nu L va M<0 th no thc hin v tron
goc, nu >0 th theo bin dang lp trnh.
F: Lng chay dao cui cung cho lp ct th, nu khng c lp trnh
hoc F=0 th khng co lp ct nay.
H: Lng chay dao khi gia cng tinh. Khi khng co gia cng tinh th
H=0 hoc H khng c lp trnh.
S: S cua Block u tin cua chu trnh.
E: S Block cui cung cua chu trnh.
Q: Ch s cua chu trnh. Nu Q khng c lp trnh th ch co mt chu
trnh thc hin trn bin dang chi tit.
Hnh 5-13 : Chu trnh gia cng G68 theo cac tham s lp trnh
58
Chu trnh nay c dung trong trng hp gia cng cac chi tit t phi
liu c ch tao bng can (phi thanh) vi lng n dao ngang (theo phng
truc X).
Hnh 5-14: Chu trnh gia cng vi lng tin dao ngang G69
L: Lng d lai cho gia cng tinh theo phng X. Nu khng lp trnh cho
L th lng d nay bng khng va khng co gia cng tinh.
59
M: Lng d con lai cho gia cng tinh theo phng Z. Nu M khng c
lp trnh th lng d nay c ly bng L (lng d theo phng X va Z bng
nhau) va C co gia tr khng i. Nu L va M<0 th no thc hin v tron goc, nu >0
th theo bin dang lp trnh.
F: Lng chay dao cui cung cho lp ct th, nu khng c lp trnh hoc
F=0 th khng co lp ct nay (lp ct ht cac rng ca).
H: Lng chay dao khi gia cng tinh. Khi khng co gia cng tinh th H=0
hoc H khng c lp trnh.
S; E; Q Nh giai thch chu trnh G68.
G83 X_ Z_ I_ B_ D_ K_ H_ C_
Hnh 5-15: Chu trnh gia cng khi khoan l va tar ren
B>0 Chu trnh khoan l; B= 0 Chu trnh tar ren
60
D: Xac nh khoang cach an toan cua mui dao trc khi thc hin chay dao
gia cng. Nu D khng c lp trnh th c xac nhn la co gia tr 0.
K: Xac nh thi gian dng co thi han K giy. Nu no khng c lp trnh
th c xac nhn la co gia tr 0.
H: Xac nh khoang lui dao sau mi mt ln tin dao gia cng (chc nng
nay c thc hin vi G00). Nu no khng c lp trnh hoc c lp trnh vi
gia tr 0 th co th lui n im ban u trc khi gia cng ct ( im co gia tr D).
C: Xac nh khoang cach theo truc Z t v tr bc sat trc n v tr ma t
o bt u bc gia cng tip theo (vi G01).
5.3.8 Chu trnh gia cng n dao ngang theo tng phn G82
Chu trnh nay c s dung khi gia cng theo phng phap tin dao ngang
theo tng phn.
Dang cu lnh: G82 X_ Z_ Q_ R_ C_ D_ L_ M_ F_ H_
Hnh 7-9: Chu trnh gia cng vi lng n dao ngang G82
63
5.3.9 Chu trnh gia cng cung tron vi lng n dao doc G84
Chu trnh nay c s dung khi gia cng cac cung tron t cac phi thanh vi
lng n dao doc theo tng phn.
Dang cu lnh: G84 X_ Z_ Q_ R_ C_ D_ L_ M_ F_ H_ I_ K_
C: Bc ren gia cng. Tuy theo ren trai hay ren phai ma lp trnh vi
chiu quay truc chnh la khac nhau: M03 hoc M04.
J: Khoang thoat dao. No c xac nh bng khoang cach t im cui cung
(R,Q) n im bt u thoat dao va xac nh theo phng Z. Nu no khng c
lp trnh th gia tr nay bng 0.
A. Xac nh hng n vao cua dung cu theo goc A. Nu no khng c lp
trnh th th hng tin dao ly 30o. Nu A=0 c lp trnh th hng n dao phap
tuyn vi b mt gia cng. Nu A co gia tr bng mt na cua goc dao th hng
tin dao theo mt nghing cua ren. Nu A <0 th hng tin cua dao la xen ke theo 2
b mt cua ren.
G88 X_ Z_ Q_ R_ C_ D_ K_
Tuy theo chiu rng ranh cn gia cng va chiu rng cua li ct xac
nh khoang cach tng bc ct hp ly sao cho tng cua chung ung bng cac
toa im u va cui theo phng Z (Z va R).
Chay dao nhanh dung cu (G00) sao cho li ct bn trai n toa X
va cach b mt gia cng (toa Z) bng D tnh theo ban knh.
Tin dao theo phng hng knh (phng truc X) theo chc nng G01
c lp trnh vi lng chay dao F cho n khi at n toa Q (theo
phng X). Dng tin dao trong khoang K giy theo gia tr lp trnh trc khi
lui dao nhanh ra. Nu K khng c lp trnh th c xem nh thi gian
ngng tin dao F bng 0 hoc la khng co.
Lui dao nhanh (G00) n v tr ban u theo phng X.
Dch chuyn nhanh dao theo phng Z sang phai mt khoang bng C
theo gia tr gia tng.
Tip tuc thc hin theo cac bc trn cho n khi at n toa c
lp trnh Q, R. Sau o thc hin lui dao nhanh (G00) v v tr ban u.
67
68
Hnh 5-23: Chu trinh gia cng khoan l su trn may phay
G98: Lui dao v mt phng ban u (initial plane) sau khi l a c khoan
xong.
G99: Lui dao v mt phng tham chiu (reference plane) sau khi l a c
khoan xong.
X, Y: Toa im gia cng. Cac gia tr nay tuy chon. im nay co th lp
trnh trong h toa cac hoc h toa cc va cac toa nay la tuyt i hay
tng i tuy thuc vao may ang lam vic G90 hoc G91.
Z: nh ngha toa mt phng tham chiu. No co th lp trnh trong h toa
tuyt i hoc tng i. Trong trng hp Z khng c lp trnh, CNC se ly
v tr cua dao trc khi goi chu trnh xem nh toa mt phng tham chiu.
I: nh ngha chiu su khoan toan b cua l. No co th c lp trnh trong
h toa tuyt i hoc tng i va trong trng hp nay no se da vao mt phng
tham chiu.
B: nh ngha chiu su bc khoan theo hng truc chnh.
68
69
V du:
T1 D1
M06
G00 G90 X0 Y0 Z0 . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .; im bt u
G69 G98 G91 X100 Y25 Z-98 I-52 B12 C2 D2 H5 J2 K150 L3 R0.8 F100
; nh ngha chu trnh
S500 M08. . .
G80 . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. . . . . .; Huy bo chu trnh
G90 X0 Y0. . . . .. . . . .. . . .. . . . . . . .. . ; Dch chuyn nhanh v v tr ban u
M30 . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .; Kt thuc chng trnh
G81 G98/G99 X_ Y_ Z_ I_ K_
G98: Dao lui v mt phng ban u (initial plane) sau khi l c khoan
xong.
G99: Dao lui v mt phng tham chiu (reference plane) sau khi l c
khoan xong.
X,Y: Toa im gia cng. Cac gia tr nay tuy chon. im nay co th lp
trnh trong h toa cac hoc h toa cc va cac toa nay la tuyt i hay
tng i tuy thuc vao may ang lam vic G90 hoc G91.
Z: nh ngha toa mt phng tham chiu (Reference plane). No co th lp
trnh h toa tuyt i hoc tng i. Trong trng hp Z khng c lp trnh,
CNC se ly v tr cua dao trc khi goi chu trnh xem nh toa mt phng tham
chiu.
70
I: nh ngha
chiu su khoan. No co
th lp trnh trong h toa
tuyt i hoc tng
i va trong trng hp
nay no se da vao mt
phng tham chiu.
K:
nh ngha
thi gian dng sau mi
bc khoan trc khi thc
Hnh 5-25: Chu trinh gia cng khoan trn may phay
hin lui dao, K c tnh
bng phn trm cua giy.
Nu khng c lp trnh, th K se co gia tr bng 0.
V du:
T01
M06
G00 G90 X0 Y0 Z0 . . . .. . . . .. . . .. . . . . . .. . . . .. . . . . ; im bt u
G81 G98 G00 G91 X250 Y350 Z-98 I-22 F100 S500 . .; Chu trnh khoan
Hnh 5.26: Chu trinh gia cng khoan trn may phay
71
G82 G98/G99 X_ Y_ Z_ I_ K_
G98: Dao lui v mt phng ban u (initial plane) sau khi l khoan xong.
G99 Dao lui v mt phng tham chiu (reference plane) sau khi l c
khoan xong.
X,Y: Toa im gia cng. Cac gia tr nay tuy chon. im nay co th lp
trnh trong h toa cac hoc h toa cc va cac toa nay la tuyt i hay
tng i tuy thuc vao may ang lam vic G90 hoc G91.
Z: nh ngha toa mt phng tham chiu (Reference plane). No co th lp
trnh h toa tuyt i hoc tng i. Trng hp Z khng c lp trnh, CNC
se ly v tr cua dao trc khi goi chu trnh xem nh toa mt phng tham chiu.
I: nh ngha chiu su khoan. No co th lp trnh trong h toa tuyt i
hoc tng i va trong trng hp nay no se da vao mt phng tham chiu.
K: nh ngha thi gian dng sau mi bc khoan trc khi thc hin lui
dao, K c tnh bng phn trm cua giy. Nu khng c lp trnh th K se co gia
tr bng 0.
Hnh 5-27: Chu trinh gia cng khoan l su trn may phay
72
V du:
T01
M06
G00 G90 X0 Y0 Z0 . . . .. . . . . . . . .. . .. .. . .. . .. . . .. . . .. . . ; im bt u
G82 G99 G00 G91 X50 Y50 Z-98 I-22 K150 F100 S500 N3.; 3 v tr gia
cng
G98 G90 G00 X500 Y500 . . .. .. . . .. . .; nh v nhanh va chu trnh gia cng
G80 . . . . . .. . . . .. . . . .. . .. .. . . .. .. . . . . . . . . . . . . ; Huy bo chu trnh
G90 X0 Y0 . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . . .; Dch chuyn nhanh v v tr ban u
M30 . . . . . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . ; Kt thuc chng trnh
73
Hnh 5-29: Chu trinh gia cng khoan l su trn may phay
G98: Dao lui v mt
phng ban u (initial plane)
sau khi l c khoan xong.
G99: Dao lui v mt
phng tham chiu (reference
plane) sau khi l c khoan
xong.
X,Y: Toa im gia
cng. Cac gia tr nay tuy
chon. im nay co th lp
trnh trong h toa cac
hoc h toa cc va cac toa
nay la tuyt i hay tng
i tuy thuc vao may ang
lam vic G90 hoc G91.
Z: nh ngha toa
mt phng tham chiu
(Reference plane). No co th
c lp trnh h toa
tuyt i hoc tng i.
Trong trng hp Z khng
c lp trnh, CNC se ly v
tr cua dao trc khi goi chu
trnh xem nh toa mt
phng tham chiu.
74
5.4.5 Chng trnh gia cng tui hnh ch nht G87 (RECTANGULAR POCKET)
Chu trnh nay thc hin gia cng mt tui (hc) hnh ch nht tai im ch
nh cho n khi at c toa cui cung vi chiu su ct va tc chay dao a
c lp trnh. Bc gia cng tinh cui cung co tc chay dao thch ng vi no.
at c b mt gia cng tinh cua cac thanh tui tt, CNC cho n dao vao
va chay dao ra theo hng tip tuyn i vi bc phay sau cung trong khi gia cng
mi lp ct.
Khi lam vic trong h toa cac, cu truc c ban cua block nh sau:
Dang cu lnh:
G87 G98/G99 X_ Y_ Z_ I_ J_ K_ B_ C_ D_ H_ L_
75
G98: Lui dao v mt phng ban u mi khi tui c gia cng xong.
G99: Lui dao v mt phng tham chiu mi khi tui c gia cng xong.
X,Y: V tr cua im gia cng, cac gia tr nay la tuy chon. im nay co th
c lp trnh trong h toa Cac hoc h toa cc va cac toa nay la tuyt
i hoc tng i tuy thuc vao may ang lam vic G90 hay G91.
Z: nh ngha toa mt phng tham chiu.
Khi lp trnh h toa tuyt i, no se da vao im 0 cua chi tit (Part
Zero) va khi lp trnh h toa tng i, no se da vao mt phng ban u (P.P)
Nu Z khng c lp trnh, th CNC se ly v tr cua dao trc khi goi chu
trnh coi nh mt phng tham chiu. Do o mt ban u (P.P) va mt phng tham
chiu (P.R) trung nhau.
I: nh ngha chiu su gia cng.
Khi lp trnh trong h toa tuyt i no se da vao im 0 cua chi tit (Part
Zero) va khi lp trnh trong h toa tng i, no se da vao mt phng ban u
(P.P).
J: nh ngha khoang cach t tm n canh cua tui theo truc hoanh (truc X).
Du cua no ch th hng gia cng ( Cung chiu kim ng h hoc ngc chiu kim
ng h).
J co du +
J co du -
76
5.4.6 Chu trnh gia cng tui hnh tru G88 (CIRCULAR POCKET)
Chu trnh nay thc hin gia cng tui hnh tron tai mt im ch nh cho n
khi at c toa cui cung vi chiu su ct, tc chay dao a lp trnh. Bc
gia cng tinh co tc chay dao thch ng.
Khi lam vic trong h toa cac, cu truc c ban cua block nh sau:
77
Dang cu lnh:
G88 G98/G99 X Y Z I J B C D H L
G98: Lui dao v mt phng ban u mi khi tui c gia cng xong.
G99: Lui dao v mt phng tham chiu mi khi tui c gia cng xong.
X, Y: Toa cua im gia cng va cac gia tr nay la tuy chon. im nay co
th lp trnh trong h toa cac hoc h toa cc va cac toa nay la tuyt i
hoc tng i tuy thuc vao may ang lam vic G90 hay G91.
Z: nh ngha toa mt phng tham chiu. No co th lp trnh trong h toa
tuyt i hoc tng i va trong trng hp nay no se da vao mt phng ban
u. Nu khng c lp trnh, CNC se ly v tr cua dao trc khi goi chu trnh lam
mt phng tham chiu.
Hnh 5-34: Chu trnh gia cng cac tui hnh tru
78
79
80
V du 1: Cho chi tit nh hnh ve, phi uc bng vt liu hp kim nhm, kch
thc phi 40 x 120mm
R3
phi
R4
x+
10
14
12
R3
M14
34
40
z+
0 P
10
5
5
20
50
70
im
X()
-Z
0
0
0
1
12
0
2
14
2
3
14
20
4
10
25
5
10
35
6
14
40
7
20
43
8
28
47
9
34
50
10
40
70
{T ng tr v v tr chun}
N02 G54
N04 D3T3
81
N09 Z-40
N01 G02 X20 Z-43 R3
X10 Z-25
N02
Z-35
N21
X14 Z-40
N22 G74
{Tr v im chun}
N23 G95
N24 F2 S200
N25 G00 X14 Z0.5
N26 G86 X14 Z0 Q14 R-25 I0.86 B-0.05 D0.3 C2 A-20
gia cng ren}
N27 G74
N40 G30
82
V du 2:
Co chi tit gia cng nh hnh ve.
X
Phi
Z
P
X29 Z-10 R5
N4
X25 Z-14 R2
83
X8 Z-65.5
Z-76.5 R2
80
N1 G74
77
77
N2 G54
N3 T01 D1 M06
3
N4 S500 M03
N5 G00 X0 Y0 Z2
N9
N10
N7 G42 X3 Y3
15
X57
57
60
N8
Y77
X3
84
N11
Y3
V du 2: Gia cng l
Cho chi tit gia cng nh hnh ve:
Chng trnh gia cng
Y
N1 G74
N2 G54
J
40
N4 S500 M03
80
N3 T01 D1 M06
X
W
30
2 10
60
N8 G90 X0 Y0 Z2
N9 G30
85
75
N6 G05
30
N7 G66 R9 C10
F11 S12 E31
M30
X
5
30
35
60
10
15
T66 D06
X55
N16
Y5
N17
X5
N18 X40
N19 G17 XY
N20 G00 G90 X30 Z30
N21 G01 X25
N22
X50
N23
X35
N24
X40
N25
X30
N26 G18 X2
G00 G90 X5 Z0
86
X54
N10
X74
N11
X6
N12
Y6
87
12
20
40
60
68
74
X
W 6
12
20
30
40
48
54
15
10
M05
N23
M06
88
N24
T03 D03
X40
Y60
X20
Y20
N36 G188 XZ
N37 G00 X20 Z0
N38 G03 X20 Z-6 I6 K0
N39 G0 X0 Y0 Z20
N40 T07
N41 M06
N42 M30
N43 M02
89
N3 T01 D01
N4 S500 M3
N5 G0 X0Y0 Z10
N6 G66 R10 C15 F20 S25 E30
Y
M30
N10 G67 B3 C4 I-10 R4 F70 T1
M6
80
75
70
40
R16
N25 G17
G90 G0 X5 Y40 Z2
G01
R8
Y75
X55
X5
0 5 10 14 22 30
W
60
Z
-10
Y0
G18 XZ
G0 X5 Z0
G01 X10 Z-1
G17
G90 G00 X22 Y40
G02 X22 Y40 I8 J0
G18 XZ
G90 G01 X22 Z-10
N30 G00 X27 Z0
T07
M06
M30
90
91
CHNG VI
ZP
YP
ZM
YM
Dch chuyn
im gc
P
XP
ZMP
YMP
XMP
M
XM
V du:
XM
M
XP
ZM
ZMP
Dch chuyn
im gc
XMP
ZP
E N
Z MRO
X
XPE
R
ZPE
E N
XMR
XMRO
XRE
ZRE
Z
P
92
93
ri thc hin vic tnh toan va nhp gia tr nay vao trong h thng CNC thng qua
ban phm. Cach th 2 la s dung chc nng dch chuyn dao bng tay cho dao
tip xuc vi mt u va ng knh cua phi va nhp gia tr chin th trn man
hnh trc tip vao may v thng thng khi lp chng trnh gia cng, ngi ta
thng chon gc cua h thng toa nm trn truc cua chi tit gia cng. Con trn
may phay, ngi ta thng s dung chc nng dch chuyn dao bng tay li ct
cua dung cu tip xuc vi phi tai v tr c chon lam gc chi tit W.
V du v cac bc tin hanh dch chuyn im gc trn may tin:
R
E
p
X
Theo phng X
E
Theo phng Z
Theo phng
Z
Z
Theo phng
X
Theo phng W
Y
XRE
X
Z MRO
E N
XMR
XPE
R
ZPE
M
ZRE
Z
P
Z
96
Dch chuyn dao bng tay theo phng X, Z thng qua cac chc nng chay
bng tay theo chc nng JOG theo cac ky hiu (+) hay (-) trn cum CNC cho
mui dao p tip xuc vi phi trn mt u (du + la dao ri xa chi tit, du - la dao
tin vao gn phi). Khi dao tin vao gn phi, ta giam gia tr tin dao bng num
quay trn cum CNC co lng tin trn mi xung la u nho nhm am bao an
toan cho dao va xac nh chnh xac v tr cua im P. Trn man hnh se hin th
gia tr toa theo phng X va Z, ta se ghi gia tr cua Z vao bang Zero offset trong
cum CNC bng cac phm va tng ng vi cac chc nng t G54 G57 tuy chon.
Nu chi tit co gia cng mt u v du nh khoa mt th cn cha lai mt lp lng
d Z bng cach tr i lng d nay ri nhp gia tr o vao bang Zero offset. Luc
nay im gc chng trnh P se nm pha trong cua phi va cach mt u phi
mt lng bng Z . Chu y la khi thao tac ta cn num xoay v v tr JOG tc la
dch chuyn gian oan tng xung tranh va cham dao vao phi.
Thu tuc nhp gia tr Zero Offset vao h thng iu khin CNC tun theo
trnh t nh sau:
Main menu/ Tables/ Zero offset/ (chon mt chc nng t G54 n G57)/
Modify/ (nhp gia tr tnh toan trn vao truc Z va nhp gia tr 0 (zero) vao truc X t
ban phm trn cum CNC)/ Enter.
Chu y: Trong h thng iu khin FAGOR th mc nh gia tr Offset theo
phng X = 0. Khi lam thu tuc nay, ng thi ta a thc hin vic hiu chnh chiu
dai dao theo phng Z. Qua trnh dch chuyn im gc n y a hoan thanh.
Thu tuc hiu chnh chiu dai dao Tool Offset
am bao xac nh ung v tr cua mui dao p i vi gc P cua h toa ,
cn thit phai tnh toan gia tr dch chuyn cua im chun theo phng X va
phng Z hay noi cach khac la xac nh khoang cach cua mui dao p khi u dao tai
im chun R cach truc X va truc Z cua h truc toa c nh la bao nhiu, ngi
ta cn phai tin hanh thu tuc hiu chnh chiu dai dung cu ma ngi ta goi o la thu
tuc Tool Offset. Thc t trong qua trnh gia cng mt b mt, ngi ta khng ch s
dung mt dao ma co th nhiu dao vi cac kch thc cua dao la khac nhau v chiu
dai ZPF va XPF, do vy cn co s dch chuyn v tr cua dung cu khi s dung cac
dao khac nhau th u am bao rng cac mui dao p la co chnh xac so vi im
gc cua h truc toa P. Vic tin hanh xac nh gia tr nay theo phng Z ta a
thc hin trong khi lam thu tuc dch chuyn im gc i vi dao u tin, do vy
vi dao nay ta ch con thc hin theo phng X na la u. tin hanh thu tuc nay
ta lam nh sau:
97
XRE
R
X
XPE
E N
XMR
X
X MRO
ZPE
ZRE
p
P
Hnh 6-7: Hiu chnh chiu dai dao trn may tin MAGNUM
98
Tool Calibration/ Load X/ X (nhp gia tr kch thc ng knh phi tai v
tr mui dao tip xuc la ...thng qua ban phm)/ Enter/ Load X.
Luc nay may se t ng tnh toan s hiu chnh va ghi vao s D* ma ta a
chon trc y. Nu trn man hnh CNC co xut hin cu thoai Tool Offset a c
cp nht The tool offset updated th qua trnh thc hin a thanh cng.
Chu y: Trc khi la chon chc nng dch chuyn im gc G54 - G57, cn
phai huy bo gia tr a c Offset trc o con lu gi trong b nh cua cum CNC
tranh b li bng cach chon chc nng G53.
Trong trng hp gia cng bng nhiu dao, ta chon ly mt dao u tin
ly Zero Offset theo phng Z va Tool Offset theo phng X. Cac dao con lai ta ch
tin hanh ly Tool Offset theo phng X nh cach lam trn va nhp gia tr vao
cac s ghi s hiu chnh D tng ng. Thng thng ngi ta hay ly s ghi D trung
vi s hiu cua dao T tranh nhm ln (v du khi iu chnh dao s 6 tc T06 th
cac gia tr Tool Offset c ghi vao s ghi D06). i vi phng Z, ta gn s ghi s
hiu chnh D cua dao cn hiu chnh vao chng trnh a co s Zero Offset cua dao
a ly trc o ly Zero Offset cho ca nhom, dch chuyn mui dao p n im
gc P cua chi tit va ghi lai gia tr thc t hin th trn man hnh vao s ghi D tng
ng cua tng dao k ca du. Khi gia cng, trong chng trnh ta phai goi chnh xac
ng thi ca s dao T va s hiu chnh dao D (T...D...) th luc o mi co th gia
cng at c bin dang va chnh xac theo yu cu, v du T2 D2.
co th tin hanh iu chnh c chnh xac, ta co th s dung mt ming
giy mong va dai t gia mui dao va phi va khi dch chuyn dung cu, ming giy
c kep cht ma khng b rach hoch thung th at yu cu.
i vi may phay SUPERNOVA
M ca may phay lp phi va dao cn gia cng, chu y khi t dao vao
cha dao cn phai chu y s cua hc dao hay v tr dao ung vi s dao cn goi. Chon
dao cn gia cng (theo s hc c anh s trn cha dao) xac nh im p cua
dao so vi gc toa cua may M. Do c im cua may phay SUPERNOVA co
im gc cua may M khng nm trn truc chnh cua may nn ta phai thc hin dch
chuyn im gc theo tt ca cac phng X, Y, Z.
Thu tuc tin hanh dch chuyn im gc (Zero offset)
Lp dao cn offset vao truc chnh.
Chon im gc chng trnh P va h toa trn chi tit (co th trung hoc
khng trung vi im gc chi tit W).
99
Dch chuyn dao bng tay theo chc nng JOG theo phng Z am bao tip
xuc gia mt u cua dao vi mt phng trn cua phi gia cng. Trn man hnh se
hin th gia tr toa cua X,Y, Z, Ta se ghi gia tr cua Z vao bang Zero Offset vi
chc nng t G54 - G57 tuy chon.
Lam tng t nh th khi cho tip xuc gia li ct cua dao va chi tit theo
phng X va Y ri ghi gia tr toa cua X va Y c hin th trn ma hnh tng
ng vao chc nng G54 - G57 a c chon trn. Chu y rng y mi la toa
cua tm dao nn ta cn phai b sung thm vi kch thc ban knh dao vao gia tr
cua X va Y trn co cac gia tr offset tng ng cua no.
Nhp gia tr 0ffset vao s ghi D tng ng nh sau:
Main Menu / Table / G54 / Modfy
Nhp gia tr toa cua X, Y, Z a offset trn (sau khi a cng ban knh vao
gia tr toa X va Y qua ban phm).
Nhp cac gia tr vao cum CNC: Enter
Chu y: Trc khi la chon chc nng dch chuyn im gc G54 - G57, cn
phai huy bo gia tr a c Offset trc o con lu gi trong b nh cua cum CNC
tranh b li bng cach chon chc nng G53.
i vi may phay, thng thng khi thay dao t ng vi chc nng c
goi la M06 th truc chnh mang dao phai dch chuyn v im chun cac cha
dao (hoc ngn hang dao - magazin ) dch chuyn n toa cn thit thay dao.
Con vi may tin th thng thng u dao dch chuyn n mt im nao o u
khoang cach an toan thay dao ma khng nht thit phai tr v im chun.
Thu tuc hiu chnh dung cu Tool Offset
Cac bc tin hanh tng t nh vi trng hp hiu chnh dung cu trn may
tin, chon s hiu hiu chnh dao D: Di ( i la s s ghi gia tr hiu chnh dao nn
thng chon theo s hiu cua dao tranh nhm ln v sau khi phai thao tac vi
nhiu dao: V du s dao la T03 ta nn chon i=3 la D03).
Nhp cac gia tr chiu dai dao va ban knh dao vao s hiu chnh dao D tng
ng vi tng dao c hiu chnh s dung trong chng trnh gia cng. Cac
thng s nay c ghi vao h thng CNC theo trnh t sau:
Main menu/ Tables/ Tool Offset (chon s hiu hiu chnh D bng thu tuc
dch chuyn con tro)/ Edit (nhp cac gia tr tng ng v chiu dai dao theo truc Z
va ban knh dao, mon..)/ Enter.
100
con tro, ta dung phm CL (Clear), khi cn xoa ca dong va khi cac dong ta phai
nhum mau chung. Phm INS cho phep ta chuyn i chc nng gia Insert vi
Replace (chen hoc thay th mt ky t tai v tr con tro).
Man hnh: y la man hnh chnh, moi s giao tip gia ngi iu khin vi
may u thng qua man hnh nay. Co nhiu thng tin c hin th trong o: Tn
cua mode iu khin ta ang thao tac, tn cua chng trnh ang thao tac, s cua cu
lnh ang thc hin, cac thng s cng ngh chnh (S, F, T, D, G...), thi gian thc
hin, h toa , h n v ang s dung (mm, inch) v.v.... Pha di cung la cac
menu c c la chon.
Nhom cac phm F: Trn bang iu khin co cac phm t F1 n F7 dung
chon cac menu, cac phm nay co chc nng ng, ngha la chc nng cua chung
lun thay i theo mode iu khin khi ta la chon.
Nhom cac phm quan trong:
ENTER: Dung nhp va a vao b nh cua h iu khin CNC cac thng
tin ang soan thao trn ca s man hnh.
HELP: Chc nng tr giup theo tng mode iu khin. V du khi ang
mode EDIT, nu n phm HELP th man hnh se hin th cac thng tin tr giup ta
thao tac trong mode nay, mun thoat khoi HELP, ta n tr lai nut nay.
RESET: Khi n phm nay, may se tr lai trang thai ban u c cai t
trong b nh. Mi ln m may cn phai n phm nay a may v trang thai ban
u vn co cua no.
ESC: Cho phep ta huy bo moi s la chon ang thc hin tr v mode
thc hin ngay sat trc. Cac s liu sau ln n ENTER ngay sat trc o se b huy
bo.
MAIN MENU: n phm nay h thng CNC se tr v menu chnh cho du
ang bt ky menu nao.
Nhom cac phm kt hp:
SHIFT -RESET: n ng thi 2 phm nay, CNC se khi ng lai t u.
SHIFT -CL: n ng thi 2 phm nay, cac thng tin ang hin hanh trn man
hnh se b xoa hoan toan, khi phuc lai, ch cn n mt phm bt ky. Trng hp
man hnh b tt hay bao li, ta s dung 2 phm nay khi phuc lai trang thai ban
u.
102
SHIFT-Pageup: Khi n lin tip 2 phm nay, pha bn phai cua man hnh hin
th toa cua ban dao hin tai, chc nng nay co th dung cho moi mode iu
khin. thoat trang thai o, n lai 2 phm nay.
Gii thiu pa nen iu khin va cac thao tac c ban:
Panen iu khin cua FAGOR 8050 T va M co th c chia ra nh sau:
Cac phm vn hanh ban may: X+, X -, Y+, Y-, Z+, Z- dch chuyn ban dao
theo cac phng bng tay. Tc dch chuyn ban dao phu thuc vao v tr cua nut
chon ty l trn pa nen. Khi vn hanh bng tay, ta quay num xoay v v tr JOG va
iu chnh lng dch chuyn cua ban dao trn mi xung tac ng. Khi t num
xoay v tr Electric, ta co th cho ban dao tin lin tuc theo thi gian n nut X hoc
Z.. v tr nay con quy nh tc tin dao trong qua trnh gia cng, v du khi lp
trnh vi tc tin dao F=50m/ph, nu num xoay t tai v tr tng ng la 80 th
co ngha lng tin dao khi gia cng la 80% x 50 =40m/ph.
Num iu khin truc chnh: Theo biu tng trn panen iu khin ta co th
i chiu quay cua truc chnh va thay i tc quay cua no theo mong mun.
Phm CYCLESTART va CYCLESTOP: phm bt u hoc kt thuc thc
hin tng dong lnh, mt khi dong lnh, mt oan chng trnh hoc ca chng
trnh c la chon.
Nut dng khn cp: EMEGENCY s dung dng khn cp khi co s c.
Th muc cua JOG:
Menu nay cho phep thao tac bng tay dch chuyn ban dao khi ly Zero
Offset va Tool Offset. No c b tr nh sau:
MAIN MENU - JOG
- REFERENCE SEARCH : (X; Z; All)
- PRESET: (X;Z)
-
Trong mode soan thao nay, ta co th soan thao, hiu chnh, thay i, kim
tra...cac chng trnh gia cng. Khi s dung mode nay, CNC yu cu ngi thao tac
ch ra chng trnh cn thc hin. ch no, ta s dung con tro di chuyn, cac phm
chen hoc thay th...Sau khi a xac nh chng trnh cn thc hin, ta cn phai
n ENTER. Trong trng hp cn soan thao mt chng trnh mi, ngi lp
chng trnh cn phai t tn cho chng trnh, chon ngn ng (thng la s dung
ngn ng CNC language) va sau mi block cn phai n ENTER.
Th muc SIMULATE
Sau khi soan thao xong chng trnh, ngi lp trnh cn kim tra liu
chng trnh soan thao va ghi co ung khng th cn phai chay th mode
SIMULATE trc khi a chng trnh chay gia cng tht. No c b tr nh sau:
MAIN - SIMULATE (Chon chng trnh cn m phong)
- THEORTICAL PATH: (Block selection; Graphic...)
- G Function: (Stop Condition; Display Selection...)
- G,M,S,T Function: (Block Selection; Single Block...)
- RAPID: (Block Selection; Graphic; Single Block...)
Tuy theo cach la chon phng thc m phong, ngi ta co th cho thc hin
nhanh i vi cac chng trnh dai va i vi nhng ngi vn hanh thng thao v
105
ho ch cn qua trnh m phong khng b truc trc va vi kinh nghim ban thn th co
th khng nh c la chng trnh c soan thao co ung hay khng (khi chon
chc nng G ). i vi nhng ngi mi lam quen vi may CNC th cn phai la
chon mode m phong kiu hoa bng s cac ng ct cua dao kim tra
xem cac ng tin dao co ung vi y cua ngi soan thao hay khng, hn th
na ta co th xac nh chiu day tng lp ct, lng cha lai gia cng tinh va
cui cung la kim tra kch thc cua chi tit sau khi gia cng ngay trn man hnh
co am bao chnh xac hay khng ( khi chon chc nng Theoretical Graphic).
Chu y la sau khi a la chon hnh thc m phong cn n nut Cycle Start xac
nh.
V du m phong chng trnh s P1235 theo chc nng Theoretical
Graphic, ta tin hanh nh sau:
Main/ Simulate (Chon P1235)/Enter/ Theoretical path/ Grapic/ Cycle Start.
Khi la chon chc nng nay, ta co th s dung cac chc nng phong to va thu
nho (ZOOM) va chc nng o kim (MESUERE).
i vi may phay, ta co th thc hin theo tun t sau:
Main menu/ Simulate (chon chng trnh gia cng bng con tro)/Enter/
Graphics/ Cycle Start I.
co th quan sat dang 3 hnh chiu va hnh khi,:
Main menu/ Simulate (chon chng trnh gia cng bng con tro)/Enter/
Combined View/ Cycle Start I
Th muc EXECUTE:
Sau khi a kim tra toan b cac thao tac cn thit va chc chn rng khng
th co nhm ln, ta co th tin hanh gia cng. Qua trnh thc hin vic gia cng
cung gn ging vi qua trnh thc hin m phong, co ngha la ta cung co th thc
hin tng cu lnh, mt phn chng trnh hoc toan b chng trnh. Khi gia cng,
cac thng s v cng ngh va gia tr toa dung cu lun xut hin trn man hnh
tr giup ngi iu khin bit c tnh trang hoat ng cua may.
V du, chay mt chng trinhg s P1350, ta tin hanh nh sau:
MAIN/ EXECUTE (Chon chng trnh P1350) ENTER/ CYCLE START
Trong qua trnh may ang vn hanh, ta co th soan thao chng trnh mi
bnh thng ma khng anh hng g n s hoat ng cua may. Chnh iu nay cho
phep tng thm kha nng hoat ng cua may nh giam thi gian cht.
106
B mt sau khi
gia cng
r
Quy ao lp trnh
im p
(a)
(b)
(c)
Hnh 6-11: V du v sai s gia cng do ban knh mui dao gy ra khi tin
a. Mui dao theo ly thuyt P.
b. V tr cua dao i vi b mt gia cng
c. Bin dang b mt gia cng va sai s do ban knh mui dao gy ra
107
Hnh 6-12: V du v sai lch do ban knh mui dao khi tin
V du xac nh lng bu ban knh dao khi tin:
X
G42
P
P
Z
G41
G40
Quy ao khoang
cach tng ng
G40
G42
ta se tin hanh lp chng trnh gia cng theo toa cua cac im nm gia ranh
cua ng cong cn gia cng hoc cach bin dang cn gia cng mt khoang bng
ban knh cua dao phay. Trong trng hp o, ngi ta khng s dung chc nng bu
dao va lp trnh vi G40 (huy bo s bu dao).
Z
G40
W
(a)
(b)
Quy ao lp trnh
khng bu dao G40
B mt gia cng
mt khoang ung bng ban knh dao phay ma ngi ta thng goi la quy ao
khoang cach tng ng. Chung ta cn phai tnh toan cn thn quy ao dch
chuyn nay va c bit la tai cac im ct nhau, tai cac goc hay tai cac tip tuyn
vi ng cong ma ngi ta goi la cac im phu tr nhiu luc se rt phc tap va
co th dn n chnh xac thp do phai tnh gn ung. Khi ta thay i ng knh
dao phay th toa cua ng tm dao va cac im c bit nay cung phai tnh toan
lai v quy ao khoang cach tng ng se thay i.
V du: Chng trnh gia cng vi trng hp lp trnh khng co bu dao G40:
-Chon dao phay ngon 10.
-Dch chuyn nhanh n toa X-7 Y25 Z-10 (Toa cua im P).
-Gia cng:
+ Chay dao theo hng X n toa X45.
+Chay dao theo hng Y n toa Y35.
+Chay dao theo hng X n toa X-7.
-Chay dao nhanh v v tr ban u.
S m ta trn co th c biu din bng chng trnh sau:
N25 G90 G17 G21 G40
N30 G54.
10
10
Quy ao c lp trnh
co th tnh toan
quy ao nay mt cach t
ng, trn cac may CNC
ngi ta b tr mt chc
nng bu ban knh dao theo
hng dch chuyn khi ct
20
...
40
60
X
50
80
got, khi chc nng nay c goi n, h thng CNC se xac nh c ngay gia tr
toa cn thit cua quy ao tm dao. Nh vy trong qua trnh lp chng trnh gia
cng, chung ta ch quan tm n cac kch thc trn ban ve, con quy ao khoang
cach tng ng la hoan toan do may am nhim. Chnh nh iu nay ma khi ta
thay i ban knh dao r va kch thc ng knh dao phay th chng trnh gia
cng vn khng thay i. Tt nhin trong trng hp nay ngi ta cn phai thng
bao cho h thng iu khin CNC bit la hng dch chuyn cua dao la nm bn trai
hay bn phai cua ng vin cn gia cng va gia tr ban knh dao phay. Chc nng
nay c biu din bng cac a ch G41, G42 va trn mt s cum iu khin s con
co ca a ch G43 va G44.
V du trng hp co tnh n lng bu dao:
- Cho dao phay ngon co ng knh 10.
- Chay dao nhanh n toa X-7 Y25 Z-10.
- Gia cng:
10
+ Lnh bu ban
knh dao G41.
10
Quy ao
tm dao
N60
N55
40
N50
X50
20
- Chay v v tr
ban u
R5
X-7
60
+ Huy bo lnh bu
dao G40.
Y40
N45
50
G40 G00
...
N20 G17 G90 G21.
N25 T01 D01 M06
N30 G54.
111
Chng
trnh
Vi dao s 2, ta co
T02 L110 R8
T1
T2
gia
cng:
...
N80
N85
N40 G00
N50 G41
N55 X5
M03
N50 G41
N55 X5
35
Z
G41
X
N30 G54
40
5
55
60
N60 Y35.
N65 X55.
N70 Y5
N75 X-2
N80 G40
N85 G00 X-20 Y100 Z100
...
Chu y rng khi khng cn thc hin lnh bu dao th ngi ta phai dung a
ch G40 huy bo no.
Cung vi ly do nh vy, trong qua trnh gia cng khng phai luc nao cung
ch mt ln ct got la at c kch thc hay chnh xac va bong b mt theo
yu cu ma phai trai qua mt s lp ct va co th bng mt s dao khac nhau. Khi
o cac dao c goi ra gia cng co th se khac nhau khng ch v ng knh ma
ca chiu dai, trong trng hp nay ngi ta se a vao b nh cua h thng CNC
mt chc nng bu dao ca v ban knh va chiu dai dao cum CNC se tnh toan va
xac nh quy ao dch chuyn.
G40
G41
G42
G44
G43
Hnh 6-19: Cac chc nng bu ban knh dao c s dung khi phay
113
toa lp trnh tai moi thi im dao c s dung gia cng, co ngha la khi
ngi ta goi bt ky mt dung cu nao dch chuyn n im gc chng trnh (X0,
Y0, Z0) th tt ca cac dao u dch chuyn n gc toa P vi im c chon lp
trnh p co toa X0, Y0, Z0.
R
Quy ao chuyn
ng cua dao T02
E
Quy ao chuyn
ng cua dao T01
X
E
T01
T02
Hnh 6-20: Quy ao dch chuyn ban dao khi gia cng
bng 2 dao trn may tin
Do cac dao c b tr trn cac ban dao khac nhau va hng tin dao khi gia
cng cung rt khac nhau, v du nh khi tin, ngi ta co th gia cng mt tru trong
hoc ngoai vi dao nm v tr pha trc hoc sau. Khi thc hin gia cng, ngi
ta co th gia cng bng vic n dao theo pha t phai sang trai hoc ngc lai. Do
vy ma cn phai co y u mt b thng s hiu chnh dao am bao khi gia cng
am bao chnh xac yu cu.
Hiu chnh chiu dai dao la ngi ta a cac thng s hiu chnh cua dao vao
h thng iu khin CNC theo cac s hiu hiu chnh tng ng cua tng dao trc
khi gia cng. Tuy theo tng h thng iu khin s ma ngi ta ky hiu s hiu
chnh la D (nh h iu khin FAGOR) hoc bng cac ch s nh h iu khin
FANUC hoc L h iu khin MAHO....
Trong cac may CNC hin nay thng thng co 4 b thng s hiu chnh dao
bao gm hiu chnh chiu dai dao L, hiu chnh ban knh dao r, hiu chnh mon
dao w va hiu chnh theo hng cua dao.
114
LX1
T01
LX1 = 95
LZ1 = 35
LZ1
LX2
T02
LX2 =120
LZ2 = 45
LX3
T03
LX3 =140
LZ3 = 25
LZ2
LZ3
T02
LZ2 = 125
2 = 25
T03
LZ3 = 155
3 = 16
LZ1
LZ2
1
LZ3
Hnh 6-22 : Hiu chnh chiu dai dao trn may phay
115
r
r
p
r
X
r
p
X p
p
Z
U+; W+
U+; W-
Z
P
U-; W+
U-; W-
116
s hiu
chnh
Chiu dai
dao LX
Chiu dai
dao LZ
Ban knh
mui dao r
Kiu
Hiu chnh
mon dao
theo I
D001
X 0.0000
Z 0.0000
R 0.0000
F00
0.0000 K
0.0000
D0 02
X 0.0000
Z 0.0000
R 0.0000
F00
0.0000 K
0.0000
D003
X 0.0000
Z 0.0000
R 0.0000
F00
0.0000 K
0.0000
D004
X 0.0000
Z 0.0000
R 0.0000
F00
0.0000 K
0.0000
D0...
X 0.0000
Z 0.0000
R 0.0000
F00
0.0000 K
0.0000
D0100
X 0.0000
Z 0.0000
R 0.0000
F00
0.0000 K
0.0000
Hiu chnh
mon dao
theo K
117
D001
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
D002
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
D003
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
D004
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
D0...
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
D0100
0.0000
0.0000
0.0000
0.0000
LZ
Gia tr mon dao w c xac nh theo mon ban knh dao I va mon
theo chiu dai K cua dao LZ tnh theo gia tr gia tng. Cung tng t nh trn may
tin, gia tr hiu chnh chiu dai va ban knh dao cung c tnh theo cng thc sau:
Hiu chnh ban knh dao R:
R+I
va G42 va huy bo s hiu chnh khi goi chc nng G40. Khi o h thng iu khin
t ng tnh toan ng quy ao dch chuyn cua tm dao (quy ao khoang cach
tng ng) khi goi chc nng bu dao nh cac gia tr ban knh mui dao r va ban
knh dao phay ngon R a co trong s ghi s hiu chnh D tng ng c goi.
Khi hiu chnh v tr dao th cac thng s chiu dai dao LX , LZ , gia tr
mon dao I va K va hng tin dao c ma hoa trong so ghi s hiu hiu chnh se
c h thng iu khin t ng tnh toan xac nh chnh xac v tr cua mui dao.
V du khi hiu chnh dao trn may tin va may phay trong h iu khin
FAGOR.
T2
Lz2
Lx1
Lz1
Lz1
Lx2
T1
2
1
Lz1
Lz2
T2
T1
V du:
Vi dao tin s 1 la T01, ta chon s ghi s hiu hiu chnh la D01 c xac
nh bng cac thng s: r1, Lx1, Lz1, I1, K1, F1.
Vi dao tin s 2 la T02, s hiu hiu chnh D02 c xac nh bng cac
thng s sau: r2, Lx2, Lz2, I2, K2, F1.
i vi dao phay ngon s 1 la T01, s hiu hiu chnh dao D01 c xac
nh bng cac thng s sau: R1, Lz1, I1, K1.
i vi dao phay ngon s 2 la T02, s hiu hiu chnh dao D02 c xac
nh bng cac thng s sau: R2, Lz2, I2, K2.
Khi goi vao trong chng trnh gia cng, ta phai goi ca s hiu dao va s
hiu chnh cua dao tng ng: T02 D02.
119
120
CHNG VII
7.1 t vn
Mt c im rt quan trong trong khi gia cng trn cac may iu khin theo
chng trnh s CNC la at c hiu qua kinh t cao ngay ca trong iu kin san
xut hang loat va va nho. Chnh nh c tnh linh hoat cao cua no ma khi chuyn
t vic gia cng kiu chi tit nay sang gia cng kiu chi tit khac ngi ta ch vic
thay i chng trnh. iu o lai cang phu hp hn trong thi ai san xut cng
nghip hin ai ma yu cu v hnh thc va mu ma khng ngng thay i nhm
tng cng sc canh tranh va thoa man th hiu cua ngi tiu dung. Tuy nhin cung
cn phai thy rng cac chi tit gia cng c kh rt phong phu va a dang v hnh
dang, kch thc cung nh c im v cng ngh... Chnh v th ma cn phai co
mt s nghin cu v vic phn loai cac chi tit gia cng c kh thanh mt s loai,
kiu hoc nhom chi tit trn c s co chung mt s kiu chu trnh gia cng trn may
CNC nhm muc ch t chc qua trnh gia cng sao cho co hiu qua nht. Xut phat
t y tng trn, cac nha ch tao may CNC a a vao trong h thng iu khin s
cua may CNC mt kiu lp chng trnh mi c goi la chng trnh tham s. Vi
chng trnh tham s, ngi ta se lp mt chng trnh gia cng trn c s cac kiu
hoc nhom chi tit ai din bng vic a vao trong o cac tham s hnh thc ma co
th gan cac gia tr thc cua no theo tng chi tit gia cng cu th. Cac tham s nay co
th la cac gia tr v toa va cac thng s v cng ngh nh gia tr tc ct, lng
tin dao, chiu su gia cng; cac thng s hnh hoc cua dao nh ban knh va chiu
dai dao...
V du:
(a)
( b)
(c)
Ngay nay, ngi ta thng lp chng trnh tham s cho cac chi tit co c
im gn ging nhau v hnh dang hnh hoc va phng phap gia cng. Cac chi tit
nay phai ging nhau c ban v chu ky gia cng, v du nh khi gia cng cac l c
phn b trn vong tron vi cac goc phn b khac nhau hoc la s l khac nhau trn
cac toa khac nhau hay khi gia cng cac ranh c phn b theo chiu dai truc
nh cac loai truc can...
Hnh 7-2: Kiu chi tit gia cng c lp trnh trn may tin
theo chng trnh tham s
V du nh trong cac chu trnh gia cng trn may phay va may tin c trnh
bay trong chng V, ngi ta a vao cac tham s hnh thc nh S, E la s block
u tin va cui cung c thc hin trong chng trnh chnh i vi h iu khin
FAGOR hoc P, Q i vi h iu khin FANUC; Cac tham s L, M la gia tr lng
d lai cho gia cng tinh theo phng X va Z i vi h iu khin FAGOR hoc
U, W i vi h iu khin FANUC; Cac tham s C la chiu su ct mi ln chay
dao i vi h iu khin FAGOR hoc U i vi h iu khin FANUC...
Lp trnh tham s cho phep s dung cac bin trong mt chng trnh chnh
hay mt chng trnh con. Luc mi khi thao ra kiu lp trnh nay ngi ta ch quan
nim la lp vi mt s chu trnh cng gia cng mt s b mt c trng cua chi
tit nh khoan cac l su co be phoi vi lng tin dao khng i hoc thay i, chu
trnh gia cng n dao theo bin dang chi tit...va sau nay c m rng hn cho cac
nha ch tao may iu khin theo chng trnh s nh s tch hp t nhiu cu truc
khac nhau t chc vao trong h thng iu khin s cua may CNC.
Chng trnh tham s hin nay cung c s dung mt cach rng rai hn va
thch hp hn trong cac chng trnh vi cac phep tnh toan v lng giac, cac phep
toan v s hoc va logic.
Hin nay phn ln cac h iu khin CNC cho kha nng xy dng cac chu
trnh c trng cha cac chng trnh con tham s. Kiu lp trnh tham s co th
121
122
Vic s dung no vao trong chng trnh khng lam anh hng n cac chc
nng khac trong khi soan thao chng trnh chnh va no co th c lp trnh vi 8
ch s.
* i vi bin L0 dn L99.
V du:
L8 =18
XL8 ( gia tr toa X ly gia tr L8 tc la co toa 18mm hoc la X18).
FL8 (gia tr lng chay dao Fm ly gia tr 18 mm/ph tc la F18).
Cac bin cua chng trnh co th c thit lp cho tt ca moi a ch va vi
moi chc nng. Vi chc nng G79 no con cho phep thc hin cac phep nhay
chng trnh co iu kin.
V du:
L2=5
L1 =L2+ 5.3*3*S30 (L1=5+5,3*3*sin30o) = 15,45 tc L1= 15.45).
XL1 Z30 ( gia tr L1 c a vao toa X: tc la X15.45 Z30).
* Bin L100 n L199 va L900 n L939.
Dang va pham vi s dung loai bin nay cung ging nh vi bin L0 n L19.
Tuy nhin vic soan thao chng trnh vi cac bin nay se dn n vic thc hin
khac nhau i vi chng trnh gia cng. V du vic a vao cac bin t L0 n L19
th s hoat ng cua chng trnh khng anh hng g trong khi vi cac bin L100
n L199 se nh ch chc nng chun b cua block co cha cac bin o cho n khi
kt thuc vic thc hin block sat trc. Mt block c soan thao vi bin L100 n
L199 khng th nm trc mt block buc phai thc hin a c bit hay cua cac
block tip sau v cac chng trnh bin dang trn 2 hay 3 block hoc chng trnh
hiu chnh ban knh dao.
Cac bin L100 n L199 co th c lp trnh nh bin L0 n L19 bi cac
chng trnh cua chc nng M99 va khng c dung cac thao tac hay tac ng t
ng vao cac chu trnh tip theo sau cac block.
Vic vit cac bin nay hoc truyn cac bin thng thng trong chng trnh
gia cng khng c thc hin khi lp trnh thng thng cho n khi kt thuc thc
hin cac block trc o. Chc nng M98 va M99 cho phep thc hin trc cac thao
tac nay:
V du:
123
%1
%2
....
....
....
....
....
....
N90 X_ Z_
N80 M99
N90 X_ Z_
N110 XL110...
N100 L110=1+L110
N120 XL120=L110+L10.
N110 XL110
N130 ZL120
....
N130 ZL120
...
N140 M98
....
....
Trong chng trnh %1, N100 ch c chun b va thc hin trong khi N90
a kt thuc. Con vi chng trnh %2 se c chun b thc hin trc khi thc
hin N80 va no se khng dng chng trnh khi kt thuc block N90.
Ky thut lp trnh vi chng trnh tham s co th c thc hin vi cac
chng trnh con hoc chng trnh chnh va chung co th c b tr vi nhiu
mc khac nhau ma khi c goi n thc hin th no se c oc va thc hin t
mc cao nht tr v mc thp nht cua chng trnh con hoc tr v chng trnh
chnh. V du:
Mc 1
Mc 2
O 0001
...
N10 M98 P1001
N11...
...
M30
O 1001
...
N10 M98 P1002
N11...
...
M99
O 1002
...
N10 M98 P1003
N11...
...
M99
Hnh 7-3: V du v cac chng trnh chnh va cac mc chng trnh con
124
Ngi ta phn bit thanh 3 kiu bin khac nhau la bin a phng, bin toan
cuc va bin h thng.
Cac bin a phng (Local) ch s dung cho chng trnh con ma khng
dung c trong chng trnh chnh.
Bin toan cuc (Global) la cac bin co th c s dung trong ca trong chng
trnh con hoc ca trong chng trnh chnh. Cac bin nay co th c gan bng cac
gia tr cu th nh la toa , tc ct, lng tin dao...hoc co th la kt qua cua
mt phep tnh s hoc, lng giac hoc logic. S lng bin cua no co th t (100
bin) hoc nhiu (600 bin) [2] la tuy thuc vao chc nng cua cum iu khin
CNC ma ngi t hang yu cu.
Bin h thng (System) chnh la cac s ghi danh cho cac nh dang cua
may hoc cua b ghi ma cha cac thng tin v gia tr xac nh toa v tr cac im
gc, im chun trong khi chng trnh hoat ng. No phu thuc vao nha ch tao
may quy nh va khi co s c hoc tht cn thit th phai kim tra ngay t cac
chng trnh ngun cua no.
Gia tr cac bin a phng c truyn vao trong chng trnh con vi muc
ch thc hin cac phep tnh toan s hoc, lng giac va cac phep tnh logic.
Bang 7-1: Gia tr cac bin a phng va cac Argument tng ng theo cac
dang I va II.
Kiu I
A
#1
B
#2
C
#3
D
#7
E
#8
F
#9
H
#11
I
#4
J
#5
K
#6
M
#13
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z
#17
#18
#19
#20
#21
#22
#23
#24
#25
#26
Kiu II:
A
#1
B
#2
C
#3
I1
#4
J1
#5
K1
#6
I2
#7
J2
#8
K2
#9
I3
#10
J3
#11
K3
I4
J4
K4
I5
J5
K5
I6
J6
K6
I7
#12
#13
#14
#15
#16
#17
#18
#19
#20
#21
#22
J7
K7
...
#23
#24
Cac phep tnh toan trn c s cac bin toan cuc c thc hin ngay trong
cac block cua chng trnh chnh hay cua chng trnh con. Sau y trnh bay mt
s cac phep tnh toan trong khi s dung cac chng trnh tham s.
125
Bang 7-2: Cac phep tnh toan c s dung khi soan thao trong chng trnh
tham s.
Ky hiu
Y ngha
V du
( )
Ngoc n
[ ]
#i =#j
Gan, thay th
#100 = 1
#i =#j + #k
Cng
#100 = #4 + #3
#i = #j - #k
Tr
#100= #4 - #3
#i =#j * #k
Nhn
#100 = #4 * #3
#i = #j / #k
Chia
#100 = #4 / #3
#i = SIN [ #j ]
Sin
#100 = SIN [ #4 ]
#i = COS [ #j ]
Cosin
#100 = COS [ #4 ]
#i =TAN [#k ]
Tang
#i =ASIN [#j]/[#k]
Arsin
#i = ACOS [#j]/[#k]
Arcosin
#i = ATAN [#j]/[#k]
Artang
#i = SQRT [#j]
Cn bc hai
#i = ABS [#j]
Gia tr tuyt i
#i = BCD [#j]
#i = ROUND [#j]
Lam tron s
#i = BIN [#j]
Vi cac lnh logic va cac lnh co cu truc thc hin cac lnh tng t nh khi
lp trnh trong may tnh: Lnh nhay khng iu kin GOTO ...; cac lnh thc hin
co iu kin IF... THEN; lnh nhay co iu kin IF ... GOTO va vong lp WHILE...
DO.
126
Biu thc
Y ngha
V du
#i EQ#k
#i NE #k
#i GT #k
Ln hn (Greater Then)
#i LT #k
#i GE #k
#i LE #k
Cac lnh logic tiu chun hoa c dung vi cac biu thc thng thng cua
b iu khin: Tng ng (EQ); khac (NE); ln hn (GT); be hn (LT) ; Ln hn
hoc bng (GE); nho hn hoc bng (LE) va ng dung vao chng trnh tham s
nh biu din bang trn.
Lnh nhay trc tip khng iu kin vao block n la GOTOn
V du:
GOTO40.
Lnh nhay co iu kin: IF... GOTO hoc lnh thc hin co iu kin: IF ...
THEN.
V du:
IF [#100 EQ 0] GOTO40. {Xac nh rng nu bin #100 = 0 th h iu
khin se nhay vao thc hin vi block N40). Nu khng th u oc se thc hin mt
cach bnh thng va vao ngay block tip theo sat ngay no bao gm t IF}.
IF [#100 GT 0] THEN [#100 = #100 -1]. { Nu bin #100 la ln hn 0 th
bin #100 c gan 1 gia tr mi bng vic giam i 1 n v #100 = #100 -1, cho
n khi gia tr cua bin #100 giam xung bng 0 th kt thuc qua trnh thc hin}.
Lnh cui cung la trnh bay mt vong lp cua block. S lp nay c thc
hin trn cac block nm gia cac biu thc WHILE va block th m.
V du:
{Xac nh rng nu bin #100 bng artg cua bin #5 chia cho bin # 7 th no
se thc hin vong lp t block bt u co chc nng HILE n s block th m ,
y block th m la block cui cung cua oan chng trnh END}.
450
R50
450
P
450
a)
b)
Hnh 7-4: Ban ve chi tit gia cng
Chng trnh gia cng i vi chi tit kiu b trong h iu khin FANUC
...
...
N5 T01 M06
N6 G16 S1500 M03
{Chng trnh gia cng trong h toa cc}
N7 G90 G00 X50 Y45
{Lp trnh trong h toa tuyt i, chay dao
nhanh n l 1}
N8 G43 Z3 H01 M08
N9 G99 G81 Z-2.5 R3.0 F250
{Chu trnh khoan, chiu su cua l -2.5,
lng n dao 250mm/ph}
/ N10 M99 P002
{ Nhay vao block N12 ( P0012) gia
cng l #2}
N11 Y90
{ Khng thc hin}
N12 Y135
{ Gia cng l #2}
N13 Y180
{ Gia cng l #3}
N14 Y225
{ Gia cng l #4}
128
N16 Y270
N17 Y315
N18 Y360
N19 G15 G80 G00
...
Khi gia cng chi tit kiu a, ch cn thay th block N10 bng cu lnh:
/ N10 M99 P0011
Va tai block N13 c vit lai:
/ N13 M99 P0015.
Luc nay block N15 la :
N15 Y225
Trong khi block N14 la: N14 Y180.v.v..
Nh vy co th thy rng vi vic lp chng trnh tham s co th thc hin
vic gia cng cac chi tit co kiu gn ging nhau ch bng vic thay i mt s cu
lnh ti thiu.
V du 2:
Cho chi tit gia cng nh hnh ve
Y
22.5
50
X #24
20.0
J #5
22.5
Y #25
12.5
X
12.5
20.0 I # 4
50
N3 X[#24+#101] Y[#25+#102]
N4 X[#24-#101] Y[#25+#102]
N5 X[#24-#101] Y[#25-#102]
130
N6 X[#24+#101] Y[#25-#102]
N7 M99
%
V du 3:
Cho ban ve chi tit nh hnh ve
Y
E2
ng knh l E8
160
E6
Khoang
cach
an toan
E7
E1
E4
B mt
chi tit
E5
E9
0
0
E3
200
-20
{ S chng trnh}
{ Mt phng ni suy XY; tc 800 v/p;
thay dao t ng, dao s 01 co =E8}
N2 G54
{Chon s hiu zero offset }
N3 G98 X-10 Y-10 Z-20 I220 J180 K30
{ Chu trnh gia cng}
N4 G99 X0 Y0 Z-20 I200 J160 K20
{ Chu trnh gia cng}
N5
E1 = 2
{ Gan gia tr cac bin}
E2 =15
{ Gan gia tr cac bin}
E3 =100
{ Gan gia tr cac bin}
131
132