You are on page 1of 21

§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

LỜI MỞĐẦU

Sau khi giµnh ®¬c ®éc lËp, níc ta ®i theo con ®êng tiÕn th¼ng lªn chÕ
®é chñ nghÜa bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t b¶n chñ nghÜa. Ban ®Çu ta x©y
dùng m« h×nh kinh tÕ cò cña Liªn X«, nhng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ
giíi §¶ng vµ Nhµ níc nhËn thÊy m« h×nh ®ã kh«ng cßn phï hîp n÷a nªn
vÊn ®Ò ®æi míi trë nªn cÊp thiÕt. Do ®ã, tõ ®¹i héi §¶ng VI (n¨m 1986) ®Êt
níc ta thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi chuyÓn tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao
cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN.
§Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Ò ra trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng h¬n 10 n¨m
qua, ®Êt níc ta ®· vît qua bao khã kh¨n, thö th¸ch giµnh nhiÒu thµnh tùu
cña ®êi sèng kinh tÕ- x· héi. Tuy nhiªn trong c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng t¹i §¹i
héi lÇn thø VII, VIII ®· ®Ò cËp ®Õn 4 nguy c¬ th¸ch thøc ®èi víi sù nghiÖp
c¸ch m¹ng XHCN ë níc ta, trong ®ã trÖch híng x· héi chñ nghÜa cã thÓ coi
lµ nguy c¬ lín nhÊt. V× v©y, viÖc nghiªn cøu lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ
kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ yªu cÇu cÊp thiÕt vÒ lý luËn
vµ thùc tiÔn ®Ó gãp phÇn gi÷ v÷ng ®Þnh híng XHCN trong qu¸ tr×nh x©y
dùng XHCN ë níc ta.
Tríc t×nh h×nh ®ã tr¸ch nhiÖm cña tÇng líp trÝ thøc lµ v« cïng lín
trong sù nghiÖp x©y dùng ®Êt níc ®i theo con ®êng mµ ta ®· chän lùa.
Chóng ta b»ng søc lùc, tµi n¨ng vµ trÝ tuÖ , kh«ng ngõng häc tËp, thêng
xuyªn tham kh¶o tµi liÖu, s¸ch b¸o ®Ó lµm giµu vèn kiÕn thøc, cã c¸ch nh×n
®óng ®¾n ®Ó ®a ra nh÷ng kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt ®Ó §¶ng vµ ChÝnh phñ cã quyÕt
®Þnh ®óng ®¾n trong l·nh ®¹o ®Êt níc

B. Néi dung
PhÇn I: TÝnh tÊt yÕu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh h-
íng XHCN ë ViÖt Nam.

1. C¸c kh¸i niÖm:


Kinh tÕ hµng ho¸ lµ kiÓu tæ chøc kinh tÕ trong ®ã h×nh th¸i phæ biÕn
cña s¶n xuÊt lµ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®Ó b¸n, ®Ó trao ®æi.
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

Kinh tÕ thÞ trêng lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng
theo c¬ chÕ thÞ trêng.
C¬ chÕ thÞ trêng lµ c¬ chÕ kinh tÕ th«ng qua thÞ trêng ®Ó tù ®iÒu chØnh
c¸c c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ theo yªu cÇu cña c¸c quy luËt kh¸ch quan( gi¸
trÞ, cung cÇu, c¹nh tranh, lu th«ng tiÒn tÖ…).Lµ guång m¸y vËn hµnh cña
nÒn kinh tÕ thÞ trêng, lµ ph¬ng thøc c¬ b¶n ®Ó ph©n phèi vµ sö dông nguån
vèn, tµi nguyªn, c«ng nghÖ, t liÖu s¶n xuÊt, søc lao ®éng. C¨n cø vµo thÞ tr-
êng, c¸c doanh nghiÖp sÏ quyÕt ®Þnh: s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh thÕ nµo?
s¶n xuÊt cho ai?
C¬ chÕ thÞ trêng ®ßi hái ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, mäi s¶n phÈm lµ
hµng ho¸ hay cã tÝnh hµng ho¸; më réng thÞ trêng vÒ mäi ph¬ng diÖn; tù do
s¶n xuÊt kinh doanh; tù do th¬ng m¹i; ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u, h×nh
thøc ph©n phèi. Trong ®ã ®Æc trng c¬ b¶n thø nhÊt lµ c¬ chÕ h×nh thµnh gi¸
c¶ mét c¸ch tù do, ngêi mua vµ ngêi b¸n th«ng qua thÞ trêng ®Ó x¸c ®Þnh
gi¸ c¶; ®Æc trng c¬ b¶n thø hai lµ lùa chän tèi u ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ
®Ó thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a. C¬ chÕ thÞ trêng chÞu sù t¸c ®éng m¹nh cña c¸c
quy luËt s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸.
¦u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña c¬ chÕ thÞ trêng:
¦u ®iÓm: nã lµ c¬ chÕ tù ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ rÊt linh ho¹t, mÒm dÎo.
Nã cã t¸c dông kÝch thÝch m¹nh vµ nhanh sù quan t©m thêng xuyªn ®Õn ®æi
míi kÜ thuËt, c«ng nghÖ, qu¶n lý, ®Õn nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña ngêi tiªu
dïng. Nã cã t¸c dông lín trong tuyÓn chän doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n qu¶n
lý kinh doanh giái. Trªn c¬ së ®ã c¬ chÕ thÞ trêng kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ lu
th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn….
Nhîc ®iÓm: lµm cho trªn thÞ trêng chøa ®ùng tÝnh tù ph¸t, chøa ®ùng
nhiÒu yÕu tè bÊt æn, mÊt c©n ®èi. V× ch¹y theo lîi nhuËn, c¸c nhµ s¶n xuÊt,
kinh doanh cã thÓ g©y nhiÒu hËu qña xÊu nh m«i trêng bÞ huû ho¹i, t×nh
tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, ph¸ s¶n, thÊt nghiÖp, ph©n ho¸ x· héi
cao, lîi Ých c«ng céng bÞ coi nhÑ, c¸c vÊn ®Ò c«ng b»ng x· héi kh«ng ®îc
b¶o ®¶m, tÖ n¹n x· héi gia t¨ng, xuÊt hiÖn lµm ¨n bÊt hîp ph¸p, trèn lËu
thuÕ, lµm hµng gi¶. Do ®ã, ®Ó qu¶n lý nÒn kinh tÕ th× vai trß cña nhµ níc lµ
rÊt quan träng.
Vai trß kinh tÕ ®ã lµ tæ chøc vµ qu¶n lý toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n ë
tÇm kinh tÕ vÜ m« lÉn vi m«, trong ®ã, qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña nhµ níc lµ
chñ yÕu. Së dÜ Nhµ níc cã vai trß kinh tÕ nãi trªn lµ v×: mét lµ, Nhµ níc víi
t c¸ch lµ ngêi ®¹i diÖn cho nh©n d©n, cho toµn x· héi, cã nhiÖm vô qu¶n lý
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

®Êt níc vÒ mÆt hµnh chÝnh- kinh tÕ; hai lµ, Nhµ níc lµ ngêi ®¹i diÖn cho së
h÷u toµn d©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt, cã nhiÖm vô qu¶n lý c¸c xÝ nghiÖp thuéc
khu vùc kinh tÕ nhµ níc; ba lµ, vai trß qu¶n lý cña nhµ níc sÏ gãp phÇn vµo
viÖc kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt tËt, ph¸t huy mÆt tÝch cùc cña nÒn kinh tÕ
hµng ho¸ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan.
Vai trß kinh tÕ cña nhµ níc ®îc thÓ hiÖn qua c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n sau:
Thø nhÊt: æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, x· héi, ®Þnh ra khu©n khæ ph¸p luËt
buéc mäi tÇng líp d©n c kÓ c¶ Nhµ níc ®Òu ph¶i thùc hiÖn- ®©y gäi t¾t lµ
chøc n¨ng ph¸p luËt. Chøc n¨ng nµy nh»m t¹o ra m«i trêng thuËn lîi cho
kinh tÕ ph¸t triÓn.
Thø hai: Nhµ níc t¸c ®éng ®Ó cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh- gäi
t¾t lµ chøc n¨ng æn ®Þnh. Nh nhµ níc chèng khñng ho¶ng, thÊt nghiÖp, kiÒm
chÕ l¹m ph¸t vµ suy tho¸i kinh tÕ. Muèn vËy, Nhµ níc ph¶i th«ng qua hai
“vò khÝ” cña m×nh ®ã lµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ.
Thø ba: Nhµ níc ph¶i t¸c ®éng ®Ó cho nÒn kinh tÕ ®¹t hiÖu qu¶ cao –
gäi t¾t lµ chøc n¨ng hiÖu qu¶. Nhµ níc ®a ra vµ thùc hiÖn nh÷ng luËt ®Ó
chèng l¹i nh÷ng khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ trêng vÝ dô nh: luËt chèng ®éc
quyÒn, luËt chèng « nhiÔm m«i trêng, chèng khai th¸c kiÖt quÖ tµi nguyªn,
chèng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh…
Thø t: Nhµ níc t¸c ®éng vµo quan hÖ ph©n phèi ®Ó thùc hiÖn sù c«ng
b»ng x· héi- gäi t¾t lµ chøc n¨ng c«ng b»ng. Th«ng qua nh÷ng chÝnh s¸ch
x· héi, ng©n s¸ch nhµ níc vµ quü phóc lîi ®Ó n©ng cao møc sèng cña nh÷ng
ngêi cã thu nhËp thÊp: chÝnh s¸ch trî cÊp, b¶o hiÓm, chÝnh s¸ch thuÕ luü
tiÕn vÒ thu nhËp.
C¸c chøc n¨ng trªn cña nhµ níc ®îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c c«ng cô
qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc nh: ph¸p luËt (nhÊt lµ luËt ph¸p kinh tÕ víi tÝnh
®ång bé vµ hiÖu lùc ®Ó thùc hiÖn nã), kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch kinh tÕ- x· héi
vµ c¸c c«ng cô kh¸c víi t c¸ch lµ thùc lùc kinh tÕ, vËt chÊt quan träng ®ã lµ
lùc lîng kinh tÕ quèc doanh, lùc lîng dù tr÷ quèc gia…
2. TÝnh tÊt yÕu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa ë ViÖt Nam.
2.1. Vai trß vµ u thÕ cña kinh tÕ thÞ trêng
Kinh tÕ thÞ trêng ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi, ph¸t triÓn
ngµnh nghÒ, t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, khuyÕn khÝch, øng dông khoa
häc- c«ng nghÖ míi nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng sè lîng, chñng
lo¹i, chÊt lîng hµng ho¸, dÞch vô, thóc ®Èy tÝch tô, tËp trung s¶n xuÊt, më
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

réng giao lu kinh tÕ gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng, c¸c vïng l·nh thæ, thóc ®Èy viÖc
ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña mçi ngêi lao ®éng, mçi ®¬n vÞ kinh
tÕ, ®ång thêi t¹o ra c¬ chÕ ph©n bæ vµ sö dông c¸c nguån lùc cña x· héi hîp
lý, tiÕt kiÖm… Kinh tÕ thÞ trêng ®îc coi lµ chiÕc ®ßn xe ®Ó x©y dùng chñ
nghÜa x· héi, lµ ph¬ng tiÖn kh¸ch quan ®Ó x· héi ho¸ x· héi chñ nghÜa nÒn
s¶n xuÊt.
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

2.2. TÝnh tÊt yÕu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa ë ViÖt Nam.
Sau chiÕn tranh do nguån viÖn trî to lín tõ bªn ngoµi bÞ sót gi¶m ®ét
ngét nªn khñng ho¶ng kinh tÕ- x· héi ë níc ta vèn ®· gay g¾t nay cµng gay
g¾t h¬n. §ång thêi, hµng lo¹t thö th¸ch lµm béc lé ®Çy ®ñ nh÷ng khuyÕt tËt
cña m« h×nh cò vµ hÖ qña cña nh÷ng bíc ®i nãng véi, chñ quan. Trong thùc
tiÔn kinh tÕ hiÖn vËt víi c¬ chÕ qu¶n lý quan liªu bao cÊp ®· béc lé nhiÒu
tiªu cùc: s¶n xuÊt ®×nh trÖ, ®êi sèng nh©n d©n sa sót, trong qu¶n lý ®· tá râ
sù bÊt lùc. Trong n«ng nghiÖp kho¸n trë thµnh phæ biÕn ë c¸c ®Þa ph¬ng.
Trong c«ng, th¬ng nghiÖp c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp kh«ng thÓ b»ng lßng víi
c¬ chÕ cÊp ph¸t, giao nép ®· tù ®éng “xÐ rµo” do thiÕu vËt t, nguyªn liÖu,
vèn liÕng, do c«ng cô qu¸ cò vµ l¹c hËu. Sù l¼ng lÆng vi ph¹m c¸c quy t¾c,
chuÈn mùc lóc bÊy giê, lµ nh÷ng ph¶n øng kinh tÕ x· héi ph¶n ¸nh sù bÊt
cËp vµ sù bÊt lùc cña mét c¬ chÕ qu¶n lý cøng nh¾c. Nh÷ng t×m tßi, thö
nghiÖm trong cuéc sèng cña ®«ng ®¶o quÇn chóng lµ hiÖn tîng kinh tÕ míi
l¹ cã søc thuyÕt phôc gièng nh nh÷ng gi¶i ph¸p thùc tÕ ®Ých thùc, c¶ tÝch
cùc lÉn tiªu cùc ®Ó tån t¹i.
Bªn c¹nh ®ã, kinh tÕ hµng ho¸ tån t¹i trong nhiÒu ph¬ng thøc s¶n xuÊt,
ë ®ã, hÇu nh c¸c quan hÖ kinh tÕ-x· héi ®Òu thÓ hiÖn th«ng qua quan hÖ
hµng ho¸-tiÒn tÖ( mua, b¸n, thÞ trêng, gi¸ c¶, cung, cÇu, c¹nh tranh…) HÇu
hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ngµy nay ®Òu cã nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn
®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu chØnh cña nhµ níc víi møc ®é vµ h×nh
thøc kh¸c nhau. S¶n xuÊt hµng ho¸ lµ nÊc thang lÞch sö tiÕn lªn trªn con ®-
êng x· héi míi cã tiÒn ®Ò n¶y sinh vµ ph¸t triÓn. Theo quy luËt tù nhiªn cña
lÞch sö, ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ lµ giai ®o¹n tÊt yÕu chuyÓn tõ nÒn s¶n
xuÊt nhá sang nÒn s¶n xuÊt lín. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ ®ã tu©n theo c¸c quy
luËt trë thµnh kinh tÕ thÞ trêng. Hoµn c¶nh trong níc vµ mÆt u thÕ cña kinh
tÕ thÞ trêng th× trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, sù ph¸t triÓn kinh
tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam lµ mét tÊt yÕu kh¸ch
quan bëi v×:
VÒ ph©n c«ng lao ®éng x· héi víi t c¸ch lµ c¬ së cña trao ®æi, ch¼ng
nh÷ng kh«ng mÊt ®i ; tr¸i l¹i, ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn
chiÒu s©u. Sù chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ lao ®éng ®· vît khái biªn giíi
quèc gia vµ ngµy cµng mang tÝnh quèc tÕ. Níc ta ®ang tån t¹i nhiÒu ngµnh
nghÒ s¶n xuÊt kh¸c nhau vµ nhiÒu ngµnh nghÒ míi ra ®êi vµ ph¸t triÓn. S¶n
phÈm hµng ho¸ ®a d¹ng phong phó. Ph©n c«ng lao ®éng níc ta ®îc tiÕn
hµnh trong tõng ®Þa ph¬ng, tõng ngµnh vµ lÜnh vùc thèng nhÊt trong c¶ níc
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

vµ kh«ng ngõng më réng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Sù t¸c ®éng cña c¸ch
m¹ng khoa häc-c«ng nghÖ hiÖn nay cµng lµm cho qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao
®éng x· héi ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ngµy cµng thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng
quèc tÕ.
VÒ h×nh thøc së h÷u: trong x· héi tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c
nhau vÒ t liÖu s¶n xuÊt t¬ng øng víi mçi h×nh thøc së h÷u lµ mét thµnh phÇn
kinh tÕ thÝch øng víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh
vµ chÞu sù chi phèi cña quy luËt kinh tÕ nhÊt ®Þnh. Bao gåm kinh tÕ nhµ n-
íc; kinh tÕ c¸ thÓ , tiÓu chñ; kinh tÕ hîp t¸c; kinh tÕ t b¶n t nh©n; kinh tÕ t
b¶n nhµ níc. C¸c chñ thÓ kinh tÕ võa ®éc lËp, c¹nh tranh, võa hîp t¸c, cïng
tån t¹i. Ngay c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc nhµ níc còng cÇn quan hÖ
hµng ho¸-tiÒn tÖ. MÆc dï dùa trªn chÕ ®é së h÷u nhµ níc, nhng c¸c doanh
nghiÖp ®ã vÉn cã sù t¸ch biÖt gi÷a quyÒn së h÷u cña nhµ níc vµ quyÒn sö
dông, qu¶n lý kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ
vÉn cã sù kh¸c biÖt vÒ lîi Ých kinh tÕ. ViÖc gi¶i quyÕt c¸c quan hÖ kinh tÕ
gi÷a chóng tèt nhÊt vÉn cÇn th«ng qua quan hÖ hµng ho¸- tiÒn tÖ.
VÒ quan hÖ víi níc ngoµi: tr×nh ®é x· héi ho¸ s¶n xuÊt ®ßi hái s¶n
xuÊt hµng ho¸, quan hÖ hµng-tiÒn cßn lµ mét tÊt yÕu kinh tÕ vµ cµng cÇn
thiÕt trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi. Níc ta cã
quan hÖ kinh tÕ víi nhiÒu níc trªn thÕ giíi c¶ níc x· héi chñ nghÜa vµ c¸c
níc ph¸t triÓn. Nªn níc ta rÊt cã ®iÒu kiÖn giao lu kinh tÕ víi c¸c níc, ph¸t
triÓn kinh tÕ cña m×nh, hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
MÆt kh¸c, níc ta ®ang trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH thêi kú mµ c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ thuéc t b¶n vµ x· héi chñ nghÜa cïng tån t¹i, ®Ó tr¸nh
trÖch híng XHCN th× vai trß qu¶n lý cña nhµ níc lµ rÊt quan träng. Do ®ã
§¶ng ta ®· x¸c ®Þnh muèn ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶i ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ
trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa tøc lµ cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc.
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

PhÇn II: thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam.
1. §Æc trng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam
Do hoµn c¶nh níc ta: sau khi giµnh ®îc ®éc lËp ®i theo con ®êng ph¸t
triÓn x· héi chñ nghÜa bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t b¶n chñ nghÜa. Nªn m«
h×nh c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý nhµ níc trong nÒn kinh tÕ t b¶n chñ
nghÜa vµ trong nÒn kinh tÕ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã nh÷ng ®iÓm kh¸c
nhau c¬ b¶n:
VÒ chÕ ®é së h÷u: c¬ chÕ thÞ trêng trong nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa
lu«n ho¹t ®éng trªn nÒn t¶ng cña chÕ ®é t h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, trong ®ã
c¸c c«ng ty t b¶n ®éc quyÒn gi÷ vai trß chi phèi sù ph¸t triÓn cña toµn bé
nÒn kinh tÕ. C¬ chÕ thÞ trêng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi
chñ nghÜa l¹i ho¹t ®éng trong m«i trêng cña sù ®a d¹ng c¸c quan hÖ së h÷u,
trong ®ã chÕ ®é c«ng h÷u gi÷ vai trß lµ nÒn t¶ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n,
víi vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc.
VÒ tÝnh chÊt giai cÊp cña nhµ níc vµ môc ®Ých qu¶n lý cña nhµ níc:
trong c¬ chÕ thÞ trêng t b¶n chñ nghÜa, sù can thiÖp cña nhµ níc lu«n mang
tÝnh chÊt t s¶n vµ trong khu©n khæ cña chÕ ®é t s¶n víi môc ®Ých nh»m b¶o
®¶m m«i trêng kinh tÕ x· héi thuËn lîi cho sù thèng trÞ cña giai cÊp t s¶n,
cho sù bÒn v÷ng cña chÕ ®é bãc lét t b¶n chñ nghÜa. Trong c¬ chÕ thÞ trêng
cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, th× sù can thiÖp
cña nhµ níc x· héi chñ nghÜa vµo nÒn kinh tÕ l¹i nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi
chÝnh ®¸ng cña toµn thÓ nh©n d©n lao ®éng, thùc hiÖn môc tiªu: d©n giµu, n-
íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh,…
VÒ mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh tÕ víi c«ng b»ng x·
héi: trong sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ trêng t b¶n chñ nghÜa vÊn ®Ò c«ng
b»ng x· héi chØ ®îc ®Æt ra khi mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ trêng ®· lµm gay g¾t
c¸c vÊn ®Ò x· héi, t¹o ra nguy c¬ bïng næ x· héi, ®e do¹ sù tån t¹i cña chñ
nghÜa t b¶n. Song, vÊn ®Ò ®ã kh«ng bao giê vµ kh«ng thÓ nµo gi¶i quyÕt ®îc
triÖt ®Ó trong chÕ ®é t b¶n. Môc ®Ých gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi cña c¸c
chÝnh phñ t s¶n chØ giíi h¹n trong khu©n khæ t b¶n chñ nghÜa, chØ xem lµ
ph¬ng tiÖn duy tr× chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh
híng x· héi chñ nghÜa, nhµ níc chñ ®éng ngay tõ ®Çu viÖc gi¶i quyÕt mèi
quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ víi c«ng b»ng x· héi. VÊn ®Ò c«ng b»ng x·
héi kh«ng chØ lµ ph¬ng tiÖn ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng mµ cßn lµ
môc tiªu cña chÕ ®é míi. Sù thµnh c«ng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

x· héi chñ nghÜa kh«ng chØ biÓu hiÖn ë tèc ®é t¨ng trëng cao, mµ cßn ë chç
møc sèng thùc tÕ cña mäi tÇng líp d©n c ®Òu ®îc n©ng lªn, y tÕ, gi¸o dôc
®Òu ph¸t triÓn, kho¶ng c¸ch gi÷a giµu nghÌo ®îc thu hÑp, ®¹o ®øc, truyÒn
thèng, b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ®îc gi÷ v÷ng, m«i trêng sinh th¸i ®îc b¶o
vÖ.
Kh¸c víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng cña c¸c níc TBCN lµ ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ thÞ trêng tù do c¹nh tranh. NÒn kinh tÕ thÞ trêng cña níc ta hiÖn nay
cã nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n sau:
Mét lµ, kinh tÕ thÞ trêng bao gåm nhiÒu lo¹i h×nh ®an xen nhau: nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau tham gia vµo nÒn
kinh tÕ thÞ trêng. Mçi kiÓu s¶n xuÊt hµng ho¸ tham gia vµo nÒn kinh tÕ thÞ
trêng cã nh÷ng nÐt ®Æc thï vÒ b¶n chÊt kinh tÕ- x· héi vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn,
nhng nã ®Òu lµ nh÷ng bé phËn kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ quèc d©n thèng
nhÊt, h×nh thµnh vµ chÞu sù chi phèi cña mét thÞ trêng x· héi thèng nhÊt víi
c¸c quan hÖ cung- cÇu, gi¸ c¶ chung, mét ®ång tiÒn chung…Nh©n tè kinh tÕ
vµ quan hÖ kinh tÕ trong mçi kiÓu s¶n xuÊt hµng ho¸ cña mçi thµnh phÇn
kinh tÕ ®Òu ®· xuÊt hiÖn nh÷ng c¸i míi. Trong ®ã s¶n xuÊt hµng ho¸ x· héi
chñ nghÜa gi÷ vai trß chñ ®¹o, ®Þnh híng ®èi víi c¸c kiÓu s¶n xuÊt hµng ho¸
kh¸c.
Hai lµ, kinh tÕ thÞ trêng cßn ë tr×nh ®é kÐm ph¸t triÓn. BiÓu hiÖn ë sè l-
îng mÆt hµng vµ chñng lo¹i hµng ho¸ nghÌo nµn, khèi lîng hµng ho¸ lu
th«ng trªn thÞ trêng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu, nhËp khÈu cßn nhá, chi phÝ
s¶n xuÊt vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ cao, chÊt lîng hµng hãa thÊp, quy m« vµ dung
lîng thÞ trêng h¹n hÑp; søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp vµ hµng ho¸
trªn thÞ trêng trong níc còng nh thÞ trêng níc ngoµi cßn rÊt yÕu; ®éi ngò
c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp giái cßn Ýt, thu nhËp cña ngêi lao ®éng cßn
thÊp, do ®ã søc mua cßn h¹n chÕ; nhiÒu lo¹i thÞ trêng cßn ë tr×nh ®é s¬ khai
hoÆc míi ®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh nh thÞ trêng vèn, thÞ trêng chøng
kho¸n, thÞ trêng søc lao ®éng…Tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp cña s¶n xuÊt hµng
ho¸ b¾t nguån tõ tr×nh ®é thÊp cña lùc lîng s¶n xuÊt, tõ tÝnh chÊt s¶n xuÊt
nhá cña nÒn kinh tÕ, tõ tr×nh ®é ph©n c«ng lao ®éng kÐm ph¸t triÓn, tõ sù
kÐm ph¸t triÓn cña hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng, lao ®éng thñ c«ng cßn chiÕm
tû träng lín, tõ sù k×m h·m nÒn kinh tÕ trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung,
bao cÊp mét thêi gian qu¸ l©u dµi, tõ sù nhËn thøc gi¶n ®¬n vÒ chñ nghÜa x·
héi.
Ba lµ, nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn theo c¬ cÊu “më” gi÷a níc ta vµ
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

c¸c níc trªn thÕ giíi. C¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ cµng ph¸t triÓn cµng
lµm cho lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®¹t tr×nh ®é x· héi ho¸ cao, dÉn ®Õn
qu¸ tr×nh khu vùc ho¸, quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ ngµy cµng më réng. Do vËy,
ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh«ng ph¶i chØ dùa trªn c¬ së ®iÒu kiÖn
trong níc, mµ cßn ph¶i tÝnh ®Õn quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, ®Õn xu híng quèc
tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ. NÒn kinh tÕ thÞ trêng cña mçi quèc gia muèn ph¸t
triÓn thuËn lîi kh«ng thÓ kh«ng g¾n víi thÞ trêng thÕ giíi. C¸ch m¹ng khoa
häc- c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®· lµm cho sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, hµng
ho¸ cho tiªu dïng s¶n xuÊt vµ cho tiªu dïng c¸ nh©n ngµy cµng phong phó
®a d¹ng mµ bÊt cø mét níc nµo dï lµ níc ph¸t triÓn nhÊt còng kh«ng thÓ
s¶n xuÊt tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸. V× vËy, mçi níc ph¶i tuú theo lîi thÕ cña
m×nh, lùa chän nh÷ng mÆt hµng s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ vµ c¹nh tranh ®îc trªn
thÞ trêng thÕ giíi. S¶n xuÊt hµng ho¸ ë níc ta chØ cã ph¸t triÓn m¹nh mÏ nÕu
thu hót cã hiÖu qña nguån vèn ®Çu t níc ngoµi vµ ¸p dông nh÷ng tiÕn bé
c«ng nghÖ, kü thuËt hiÖn ®¹i cña thÕ giíi ®Ó khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng cßn
rÊt lín trong nÒn kinh tÕ. Muèn vËy, con ®êng ®óng ®¾n lµ ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ më: híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu cã hiÖu
qu¶; hîp t¸c, liªn doanh, liªn kÕt; hîp t¸c vÒ khoa häc kÜ thuËt; hîp t¸c vÒ
lao ®éng, dÞch vô du lÞch nh»m tranh thñ nguån lùc bªn ngoµi, ph¸t huy thÕ
m¹nh trong níc.
Bèn lµ, ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
víi vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc vµ sù qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña nhµ
níc.
Trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, kinh tÕ nhµ níc víi b¶n chÊt
vèn cã cña nã, l¹i n¾m gi÷ c¸c ngµnh, lÜnh vùc then chèt vµ träng yÕu, nªn
trë thµnh nh©n tè kinh tÕ b¶o ®¶m cho kinh tÕ hµng ho¸ cña c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Vai trß ®Þnh híng
x· héi chñ nghÜa cña kinh tÕ nhµ níc chØ ®îc kh¼ng ®Þnh khi nã ph¸t huy
søc m¹nh tæng hîp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c; khi nã sím ®æi míi c¬
chÕ qu¶n lý theo híng n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ ®øng v÷ng vµ chiÕn
th¾ng trong m«i trêng hîp t¸c vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.
Vai trß qu¶n lý cña nhµ níc- nh©n tè ®¶m b¶o cho ®Þnh híng x· héi
chñ nghÜa: ®Êt níc míi b¾t ®Çu x©y dùng ph¸p luËt vÒ kinh tÕ nhng l¹i cha
®ång bé; x· héi cha quen tËp qu¸n chÊp hµnh luËt ph¸p trong ho¹t ®éng
kinh doanh. Bé m¸y nhµ níc hiÓu biÕt Ýt vÒ c¬ chÕ thÞ trêng, thiÕu c¸c chiÕn
lîc kinh tÕ mang tÝnh khoa häc vµ thùc tiÔn, cßn lóng tóng trong c¸ch qu¶n
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

lý kinh tÕ vÜ m«. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, phÊn ®Êu n©ng cao n¨ng lùc, t¨ng c-
êng c¸c c«ng cô vµ do ®ã n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña nhµ
níc lµ xu híng vËn ®éng kh¸ch quan ë níc ta tríc m¾t lÉn l©u dµi. Nhµ níc
ë ®©y lµ Nhµ níc “cña d©n, do d©n, v× d©n díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng lµ nh©n
tè quyÕt ®Þnh nhÊt b¶o ®¶m tÝnh ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa”. B»ng c¸c
c«ng cô ph¸p luËt, kÕ ho¹ch, c¸c thiÕt chÕ vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ vµ nh÷ng ph-
¬ng tiÖn vËt chÊt kh¸c, Nhµ níc t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch, ph¸t huy
nh÷ng mÆt tÝch cùc cña kinh tÕ hµng ho¸; ng¨n ngõa, h¹n chÕ tÝnh tù ph¸t vµ
c¸c khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ trêng.
N¨m lµ, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng g¾n víi viÖc gi÷ g×n vµ ph¸t huy
b¶n s¾c d©n téc. Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng g¾n víi nÒn kinh tÕ më lµ tÊt
yÕu, nhng trong qu¸ tr×nh ®ã, bªn c¹nh viÖc tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ thÕ
giíi, th× còng cã nguy c¬ du nhËp nh÷ng yÕu tè v¨n ho¸ xa l¹ víi truyÒn
thèng ®Æc ®iÓm cña d©n téc. Muèn gi÷ ®îc nÒn kinh tÕ mang b¶n s¾c v¨n
hãa ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc, díi
sù l·nh ®¹o cña §¶ng, kh«ng chÊp nhËn lèi sèng thùc dông víi sù chi phèi
tÊt c¶ cña ®ång tiÒn, kh«ng chÊp nhËn viÖc th¬ng m¹i ho¸ c¸c ho¹t ®éng ®êi
sèng x· héi, mµ ®Ò cao nh÷ng chuÈn mùc v¨n hãa vµ ®¹o ®øc, ®ång thêi
®Êu tranh xo¸ bá nh÷ng tËp tôc vµ lèi sèng cæ hñ, l¹c hËu. KÕt hîp sù chän
läc tinh hoa cña v¨n minh nh©n lo¹i víi sù g×n gi÷ nh÷ng yÕu tè tinh tuý
cña v¨n ho¸ d©n téc, x©y dùng nh÷ng nh©n tè v¨n ho¸ x· héi chñ nghÜa.
2. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt
Nam
2.1.tÝch cùc
H¬n 10 n¨m ®æi míi chóng ta ®· thu ®îc nh÷ng thµnh tùu quan träng
®¸ng tù hµo, ®a níc ta tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ- x· héi. ViÖt Nam lµ
mét trong nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ t¨ng trëng nhanh nhÊt trªn thÕ giíi: tèc
®é t¨ng trëng GDP tõ 1991-1996 lµ 8,4%, 1997 lµ 8,8%; thu nhËp ®Çu ngêi
t¨ng trªn 5% mçi n¨m. L¹m ph¸t gi¶m tõ møc ®é siªu l¹m ph¸t 800%/ n¨m
xuèng cßn mét con sè, l¹m ph¸t vÉn gi÷ ë møc ®é thÊp lµ 2,1%/n¨m t¬ng ®-
¬ng vµo quý I/1997, th©m hôt ng©n s¸ch ®îc duy tr× díi 2% cña GDP trong
n¨m 1996. TÝch luü trong níc t¨ng 5 lÇn so víi GDP tõ 3% lªn ®Õn 17% cña
GDP; ®Çu t t¨ng gÊp 3 lÇn tõ 11,6% cña GDP n¨m 1989 ®Õn 28% cña GDP
n¨m 1996.
S¶n lîng n«ng nghiÖp t¨ng gÊp ®«i, gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trªn
mét ®¬n vÞ n«ng nghiÖp t¨ng tõ 13,5 triÖu ®ång/ha n¨m 1995 lªn 17,5 triÖu
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

®ång/ha n¨m 2000, ViÖt Nam tõ mét níc thiÕu l¬ng thùc trë thµnh mét
trong ba níc xuÊt khÈu g¹o lín nhÊt thÕ giíi( n¨m 2000 ®øng thø 2).
Ch¨n nu«i tiÕp tôc ph¸t triÓn: s¶n lîng lîn h¬i n¨m 2000 t¨ng 1,4 lÇn
so víi n¨m 1995; nghÒ nu«i, trång vµ ®¸nh b¾t thuû s¶n ph¸t triÓn kh¸, s¶n
lîng thuû s¶n xuÊt khÈu ®¹t 1475 triÖu USD.
S¶n lîng c«ng nghiÖp mét sè ngµnh t¨ng nhanh: n¨m2000 so víi n¨m
1995, s¶n lîng dÇu th« gÊp 2,1 lÇn; ®iÖn gÊp 1,8 lÇn; than s¹ch vît ngìng
10 triÖu tÊn, trong ®ã xuÊt khÈu trªn 3 triÖu tÊn; thÐp c¸n gÊp h¬n 3 lÇn; xi
m¨ng gÊp h¬n 2 lÇn; giÊy c¸c lo¹i gÊp h¬n 1,7 lÇn…
Gi¸ trÞ c¸c ngµnh dÞch vô t¨ng 6,8%/n¨m; du lÞch ph¸t triÓn ®a d¹ng,
phong phó, chÊt lîng dÞch vô ®îc t¨ng lªn, tæng doanh thu t¨ng 9,7%/n¨m.
§êi sèng cña nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn râ rÖt, tû lÖ nghÌo khæ ®· gi¶m
35% trong vßng 10 n¨m tõ 1986 tíi nay ®©y lµ thµnh tÝch hiÕm cã. Quèc
phßng an ninh ®îc gi÷ v÷ng, bíc ®Çu ph¸t huy ®îc néi lùc, khai th¸c ®îc
c¸c nguån lùc bªn ngoµi, t¹o ®µ cho sù nghiÖp ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
2.2. Tiªu cùc.
Trong x· héi sù ph©n ho¸ giµu nghÌo dÉn ®Õn nguy c¬ ph©n tÇng x·
héi, sù trªnh lÖch gi÷a ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn gi÷a n«ng th«n vµ
thµnh thÞ, gi÷a ®ång b»ng, nh÷ng n¬i trung t©m kinh tÕ- chÝnh trÞ víi vïng
nói, vïng s©u, vïng xa, kho¶ng c¸ch ®ang cã xu híng d·n ra ë møc ®¸ng lo
ng¹i; t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, kinh doanh kiÓu lõa ®¶o, trèn
lËu thuÕ lan trµn. Trong kinh tÕ ®èi ngo¹i, hiÖn tîng lîi dông sù yÕu kÐm vÒ
qu¶n lý vµ sù tha ho¸ cña mét sè quan chøc nhµ níc, c¸c ®èi t¸c níc ngoµi
®· ®a vµo níc ta nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹c hËu, th¶i lo¹i cã tr-
êng hîp l¹c hËu ®Õn 2-3 thÕ hÖ, cã nh÷ng thiÕt bÞ chÕ t¹o tõ nh÷ng n¨m 50;
hiÖn tîng khai t¨ng gi¸ lªn nhiÒu lÇn c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ ®a vµo liªn
doanh so víi gi¸ quèc tÕ g©y cho ViÖt Nam thiÖt h¹i hang chôc triÖu USD;
do th¬ng m¹i ho¸ mét c¸ch trµn lan, x©m nhËp vµo c¶ c¸c lÜnh vùc nh y tÕ,
gi¸o dôc, v¨n ho¸…®· lµm cho c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc, tinh thÇn bÞ b¨ng ho¹i vµ
xuèng cÊp; ®ång tiÒn ®· chi phèi nhiÒu quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi, lèi sèng
Ých kû thùc dông cã nguy c¬ ngµy cµng t¨ng, thªm vµo ®ã lµ « nhiÔm m«i
trêng, khai th¸c kiÖt quÖ nguån tµi nguyªn, tû lÖ thÊt nghiÖp, l¹m ph¸t t¨ng
lªn…
2.3. Nguyªn nh©n nh÷ng h¹n chÕ
Nh÷ng h¹n chÕ trªn dï Ýt hay nhiÒu ®Òu do c¬ chÕ qu¶n lý. Trong nÒn
kinh tÕ hiÖn nay cña ta, c¬ chÕ qu¶n lý ®ang ë giai ®o¹n h×nh thµnh nªn th-
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

êng lµ kh«ng ®ång bé, thiÕu hôt. Chóng ta cha thùc sù t¹o ra m«i trêng an
toµn vµ æn ®Þnh cho s¶n xuÊt vµ kinh doanh. C¬ së ph¸p lý cña c¸c ho¹t
®éng kinh tÕ cßn cã nhiÒu ®iÒu bÊt cËp. C¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh, ng©n hµng,
ph©n cÊp qu¶n lý…cßn nhiÒu ®iÒu bÊt hîp lý. Do vËy, trong mét sè vô ¸n
kinh tÕ, c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®«i khi võa lµ thñ ph¹m, võa lµ n¹n nh©n cña
kinh tÕ thÞ trêng. TÝnh chÊt kh«ng râ rµng, thiÕu x¸c ®Þnh trªn c¶ ph¬ng diÖn
ph¸p lý lÉn trªn ph¬ng diÖn kinh tÕ- x· héi dêng nh ®ang phæ biÕn, rÊt ®Æc
trng cho c¸c quan hÖ trong nÒn kinh tÕ níc ta. MÆt kh¸c, kinh tÕ thÞ trêng
®ßi hái ph¶i phong phó hµng ho¸ ®Ó trao ®æi bu«n b¸n nªn yªu cÇu ph¶i s¶n
xuÊt víi sè lîng lín lµ tÊt nhiªn nªn nguån tµi nguyªn bÞ khai th¸c kh«ng
ngõng, lîng khÝ th¶i ra m«i trêng ngµy cµng lín v× vËy c¹n kiÖt tµi nguyªn,
« nhiÔm m«i trêng tÊt yÕu x¶y ra. Ngoµi ra trong x· héi ngêi lao ®éng lu«n
cã sù c¹nh tranh trong c«ng viÖc ai cã n¨ng lùc sÏ ®øng ®Çu cßn ngîc l¹i
chØ lµ ngêi lµm thuª. Khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn ®Õn møc cao nªn chØ cÇn
mét khèi lîng nhá lao ®éng cã thÓ s¶n xuÊt ®îc khèi lîng lín s¶n phÈm lµm
cho tû lÖ thÊt nghiÖp ngµy cµng gia t¨ng…
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

PhÇn III: nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ


thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam
1. Quan ®iÓm c¬ b¶n trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam.
1.1. Ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng, t¨ng trëng kinh tÕ ®i
®«i víi thùc hiÖn tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng.
Ph¸t huy mäi nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn nhanh vµ cã hiÖu qu¶ nh÷ng s¶n
phÈm, ngµnh, lÜnh vùc mµ níc ta cã lîi thÕ, ®¸p øng nhu cÇu trong níc vµ
®Èy m¹nh xuÊt khÈu, kh«ng ngõng n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng
trong níc vµ ngoµi níc. T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ n©ng cao chÊt l-
îng t¨ng trëng. TriÖt ®Ó tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ, t¨ng tÝch luü cho ®Çu t
ph¸t triÓn.
T¨ng nhanh n¨ng lùc néi sinh vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ, n©ng cao
chÊt lîng cña gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn
®¹i hãa. §i nhanh vµo c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ë nh÷ng ngµnh vµ lÜnh vùc then
chèt ®Ó t¹o bíc nh¶y vät vÒ c«ng nghÖ vµ kinh tÕ, t¹o tèc ®é t¨ng trëng vît
tréi ë nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô chñ lùc.
N©ng cao n¨ng lùc vµ t¹o c¬ héi cho mäi ngêi ®Òu cã thÓ ph¸t huy hÕt
tµi n¨ng, tham gia vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ thô hëng thµnh qu¶ ph¸t triÓn,
®ång thêi n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña mçi ngêi gãp søc thùc hiÖn d©n giµu, n-
íc manh, x· héi d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh, gi÷ g×n vµ ph¸t huy nÒn v¨n
ho¸ d©n téc, ®Èy lïi c¸c tÖ n¹n x· héi.
Ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi g¾n chÆt víi b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i trêng,
b¶o ®¶m sù hµi hoµ gi÷a m«i trêng nh©n t¹o vµ m«i trêng thiªn nhiªn, gi÷
g×n ®a d¹ng sinh häc.
1.2. Coi ph¸t triÓn kinh tÕ lµ nhiÖm vô trung t©m, x©y dùng ®ång bé
nÒn t¶ng cho mét níc c«ng nghiÖp lµ yªu cÇu cÊp thiÕt.
X©y dùng tiÒm lùc kinh tÕ vµ c¬ së vËt chÊt- kü thuËt ®¸p øng yªu cÇu
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ bao gåm: kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi; nÒn
c«ng nghiÖp, trong ®ã c«ng nghiÖp s¶n xuÊt t liÖu s¶n xuÊt quan träng, c«ng
nghiÖp c«ng nghÖ cao, c«ng nghiÖp quèc phßng; nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸
lín; c¸c dÞch vô c¬ b¶n; tiÒm lùc khoa häc- c«ng nghÖ. Ph¸t triÓn m¹nh
nguån lùc con ngêi ViÖt Nam víi yªu cÇu ngµy cµng cao.
1.3. §Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi, t¹o ®éng lùc gi¶i phãng vµ ph¸t
huy mäi nguån lùc.
TiÕp tôc ®æi míi s©u réng, ®ång bé vÒ kinh tÕ, x· héi vµ bé m¸y nhµ n-
íc híng vµo h×nh thµnh vµ hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x·
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

héi chñ nghÜa nh»m gi¶i phãng vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt,
ph¸t huy søc m¹nh vËt chÊt, trÝ tuÖ vµ tinh thÇn toµn d©n téc, t¹o ®éng lùc
vµ nguån lùc ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng.
1.4. G¾n chÆt viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi chñ ®éng
héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
§éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ t¹o c¬ së cho héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã
hiÖu qu¶. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶ t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó
x©y dùng kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. Muèn vËy, tríc hÕt lµ ®éc lËp tù chñ vÒ ®-
êng lèi ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa; ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, t¹o tiÒm lùc kinh tÕ, khoa häc vµ c«ng nghÖ, c¬ së vËt
chÊt- kü thuËt ®ñ m¹nh; cã c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, cã hiÖu qña vµ søc c¹nh
tranh; cã thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa; gi÷ v÷ng æn
®Þnh kinh tÕ vÜ m«; ®¶m b¶o nÒn kinh tÕ ®ñ søc ®øng v÷ng vµ ®èi phã ®îc
víi c¸c t×nh huèng phøc t¹p, t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c cam
kÕt héi nhËp quèc tÕ.
Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, tranh thñ mäi thêi c¬ ®Ó ph¸t triÓn
kinh tÕ theo nguyªn t¾c gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa, chñ quyÒn quèc gia vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc; b×nh ®¼ng cïng cã
lîi, võa hîp t¸c, võa ®Êu tranh; ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh
tÕ ®èi ngo¹i; ®Ò cao c¶nh gi¸c tríc mäi ©m mu ph¸ ho¹i cña c¸c thÕ lùc thï
®Þch.
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

1.5. KÕt hîp chÆt chÏ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi víi quèc phßng- an
ninh.
KÕt hîp chÆt chÏ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi víi x©y dùng tiÒm lùc vµ
thÕ trËn quèc phßng toµn d©n, thÕ trËn an ninh nh©n d©n, ®îc thÓ hiÖn trong
chiÕn lîc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña c¶ níc, cña
c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph¬ng vµ trong c¸c dù ¸n ®Çu t lín.
2. Gi¶i ph¸p.
Mét lµ: æn ®Þnh chÝnh trÞ, kinh tÕ- x· héi t¹o m«i trêng thuËn lîi ph¸t
triÓn kinh tÕ.
Cã æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ míi cã thÓ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, x·
héi, tÊt nhiªn kh«ng ph¶i tiÕn hµnh mét c¸ch biÖt lËp thiÕu ®ång bé. Nãi æn
®Þnh vÒ chÝnh trÞ lµ nãi vÒ chÝnh quyÒn. Nhµ níc ph¶i cã ®ñ uy tÝn ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp vµ nh©n d©n. Uy tÝn nµy thÓ hiÖn ë tÝnh ®óng ®¾n cña ®-
êng lèi, chÝnh s¸ch vµ tr×nh ®é ®iÒu hµnh vÜ m« cña nhµ níc. æn ®Þnh vÒ
kinh tÕ cã néi dung rÊt phong phó, song yªu cÇu chñ yÕu vµ tríc tiªn lµ sù
æn ®Þnh vÒ tµi chÝnh, tiÒn tÖ vµ sù kiÓm so¸t ®îc l¹m ph¸t. V× nÕu kh«ng nh
vËy, th× toµn bé ho¹t ®éng kinh tÕ bÞ mÐo mã, biÕn d¹ng, kh«ng kÝch thÝch
®îc ®Çu t, tiªu cùc ph¸t sinh, t©m lý x· héi phøc t¹p. §iÒu quan träng nhÊt
cña æn ®Þnh x· héi lµ t¹o ®îc niÒm tin, niÒm hi väng trong nh©n d©n. Ch¼ng
h¹n niÒm tin ë chç, ai lµm nhiÒu, ai lµm tèt b»ng kh¶ n¨ng cña m×nh theo
khu©n khæ ph¸p luËt, th× thu nhËp cao. NiÒm tin ®ã lµ ®éng lùc quan träng
cho phÐp khai th¸c ph¸t huy ®îc tinh thÇn d©n téc cã lîi cho sù t¨ng trëng
vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cÇn thiÕt trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸.
Hai lµ: ph¶i më réng sù ph¸t triÓn ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ hiÖp
t¸c lao ®éng theo híng: chuyªn m«n ho¸ kÕt hîp víi ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt
kinh doanh; t¨ng cêng vµ ph¸t triÓn ngµnh phi s¶n xuÊt vËt chÊt( ngµnh kinh
tÕ dÞch vô); coi träng lao ®éng trÝ tuÖ: theo kÞp sù biÕn ®æi nhanh chãng c¸c
ngµnh, mÆt hµng mòi nhän vµ cã t¬ng lai. Chó träng xu híng ph©n c«ng vµ
hîp t¸c lao ®éng trªn ph¹m vi quèc tÕ dùa vµo thÕ m¹nh cña nhau ®Ó ph¸t
triÓn kinh tÕ hµng ho¸.
Ba lµ: thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ vÒ quan hÖ së h÷u nhÊt qu¸n ph¸t triÓn
l©u dµi chÝnh s¸ch kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. Lµm t¸ch biÖt c¸c
chñ thÓ s¶n xuÊt víi nhau v× quan hÖ së h÷u kh¸c nhau lµm cho t liÖu s¶n
xuÊt thuéc vÒ tõng nhãm ngêi trong x· héi kh¸c nhau dÉn ®Õn s¶n phÈm
lµm ra thuéc vÒ nhãm ngêi vµ hä trao ®æi s¶n phÈm víi nhau. Thùc hiÖn ®a
d¹ng ho¸ së h÷u ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, cho phÐp chóng ta
tranh thñ c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi nh vèn, c«ng t¸c tæ chøc, quan hÖ thÞ
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

trêng…do ®ã ph¸t huy ®îc c¸c lîi thÕ trong níc. Khai th¸c sö dông cã hiÖu
qña mäi tiÒm n¨ng cña ®Êt níc t¹o ra mét søc m¹nh tæng hîp thóc ®Èy nÒn
kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh trong ®iÒu kiÖn Ýt vèn ë níc ta hiÖn nay nhng ph¶i
chÞu sù l·nh ®¹o cña nhµ níc ®Ó tr¸nh trÖch híng x· héi chñ nghÜa.
Bèn lµ: h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ trêng ë trong níc
vµ híng ngo¹i v× thÞ trêng do s¶n xuÊt hµng ho¸ quyÕt ®Þnh nhng thÞ trêng
nã lµ m«i trêng, lµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸. NÕu thÞ trêng ®îc
ph¸t triÓn, më réng nã sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn nhanh vµ
ngîc l¹i.
Ph¸t triÓn më réng thÞ trêng theo híng ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ
trêng: thÞ trêng c¸c yÕu tè ®Çu vµo, ®Çu ra; thÞ trêng thµnh thÞ , thÞ trêng
n«ng th«n; thÞ trêng trong níc vµ ngoµi níc. Nhng chó ý ph¸t triÓn nh÷ng
trung t©m th¬ng m¹i lín ®Ó ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng bu«n b¸n, ph¸t triÓn
nh÷ng thÞ trêng míi s¬ khai nhng hÕt søc quan träng víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-
êng.
X©y dùng thÞ trêng híng ngo¹i lÊy thÞ trêng trong níc lµm c¬ së, ph¶i
cã mÆt hµng mòi nhän cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh dùa trªn c¬ së thÕ m¹nh v×
lîi thÕ so s¸nh. Bëi lÏ, ngêi ta chØ s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm vèn lµ thÕ m¹nh
cña hä vµ thÕ yÕu cña quèc tÕ, ngîc l¹i ngêi ta chØ nhËp nh÷ng s¶n phÈm lµ
thÕ m¹nh cña quèc tÕ vµ lµ thÕ yÕu cña hä. Mét nguyªn t¾c cÇn chó ý cã
liªn quan ®Õn cung cÇu vµ thÞ trêng lµ: ngêi ta b¸n hoÆc xuÊt c¸i mµ thÞ tr-
êng trong vµ ngoµi níc cÇn, chø kh«ng ph¶i b¸n c¸i g× mµ hä cã.
N¨m lµ: më réng vµ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng.
ViÖc ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong níc vµ níc
ngoµi ®îc tiÕn hµnh thuËn lîi vµ trë lªn hÊp dÉn hay kh«ng, phô thuéc vµo
nhiÒu nh©n tè, nhng tríc hÕt phô thuéc vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c¸c kÕt cÊu
h¹ tÇng. KÕt cÊu h¹ tÇng vËt chÊt bao gåm giao th«ng vËn t¶i, ®iÖn níc,
th«ng tin bu ®iÖn…Cßn kÕt cÊu h¹ tÇng x· héi chñ yÕu vµ quan träng nhÊt lµ
hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng, th¬ng m¹i, gi¸o dôc, b¶o vÖ søc khoÎ, b¶o
hiÓm…
CÇn ý thøc r»ng, mét trong nh÷ng tÝnh quy luËt cã liªn quan ®Õn chiÕn
lîc ®Çu t kÕt cÊu h¹ tÇng vËt chÊt vµ x· héi, ph¶i ®i tríc mét bíc so víi ®Çu
t kinh doanh trùc tiÕp. §Çu t cho kÕt cÊu vËt chÊt vµ x· héi ®ßi hái sè vèn
lín, thu håi vèn ch©m, hoÆc thu håi mét phÇn, do vËy thêng do nhµ níc
®¶m nhiÖm. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn, gióp hä sím
cã ý thøc vÒ tÝnh quy luËt nµy so víi c¸c níc x· héi chñ nghÜa trong ®ã cã
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

níc ta.
ChÝnh sù non kÐm vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n
c¶n trë viÖc thùc hiÖn luËt ®©ï t níc ngoµi, mÆc dï níc ta ®· ban hµnh sím
vµ víi nh÷ng ®iÒu kho¶n hÊp dÉn.
Ph¸t triÓn ®ång bé kÕt cÊu h¹ tÇng giao th«ng, th«ng tin, ®iÖn, níc ®Æc
biÖt lµ giao th«ng, th«ng tin lµ yÕu tè gi¸n tiÕp, lµ ®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n
xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸. Nã bao gåm c¶ ph¬ng tiÖn giao th«ng, ®êng x¸,
®i l¹i, kho tµng, bÕn b·i …x©y dùng ®¹t tiªu chuÈn khu vùc vµ quèc tÕ.
S¸u lµ: x©y dùng, ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh doanh giái kÓ
c¶ c¸c nhµ doanh nghiÖp thÝch nghi víi kinh tÕ thÞ trêng. §iÒu nµy quyÕt
®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t, hiÖu qu¶ kinh doanh, t¨ng sù hÊp dÉn cho ngêi
hoÆc tæ chøc cña níc ngoµi muèn liªn doanh víi níc ta. N©ng cao x©y dùng
®éi ngò ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é, ®éi ngò chuyªn gia lµnh nghÒ, kh¾c phôc
nh÷ng t tëng, t©m lý Ø l¹i cña s¶n xuÊt nhá vµ ph¸t triÓn t tëng, t©m lý cña
kinh doanh v× con ngêi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ, x·
héi, sö dông t liÖu s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra cña c¶i phôc vô cho lîi Ých cña con ng-
êi. Cã tr×nh ®é vµ trÝ lùc lµm cho nÒn kinh tÕ kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn vµ
ph¸t triÓn.
B¶y lµ: h×nh thµnh vµ x©y dùng hÖ thèng luËt ph¸p ®ång bé vµ c¶i c¸ch
nÒn hµnh chÝnh quèc gia. Do tiªu cùc cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng nªn ta ph¶i
x©y dùng hÖ thèng luËt ph¸p m¹nh ®ñ søc chèng lµm ¨n phi ph¸p, chèng sù
quan liªu, cöa quyÒn, ®éc quyÒn vµ ®Æc quyÒn ®Æc lîi. Lµm cho nh©n d©n
nãi chung vµ nh÷ng ngêi kinh doanh nãi riªng yªn t©m vµ tin tëng hoµn
toµn vµo §¶ng vµ Nhµ níc.
T¸m lµ: ®Èy m¹nh ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ, nh»m ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-
êng c¸c doanh nghiÖp chØ cã thÓ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh nÕu thêng
xuyªn tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ nh»m t¨ng n¨ng suÊt
lao ®éng ®Ó h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Muèn
vËy, ph¶i ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu vµ øng dông c¸c thµnh tùu míi cña
c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt vµ lu th«ng, b¶o ®¶m cho
hµng ho¸ ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng trong khu vùc vµ quèc tÕ. TiÕn
hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kinh tÕ
thÞ trêng ph¸t triÓn.
ChÝn lµ: më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr-
êng. Trong xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ, mäi quèc gia muèn thóc
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

®Èy kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn ph¶i hoµ nhËp nÒn kinh tÕ trong níc víi nÒn
kinh tÕ thÕ giíi( më réng thÞ trêng ngoµi níc, më réng hîp t¸c ®Çu t víi níc
ngoµi…). Muèn vËy, ph¶i ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc, ®a ph¬ng ho¸ ®èi t¸c, ph¶i
kho¸n triÖt nguyªn t¾c ®«i bªn cïng cã lîi, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc
néi bé cña nhau vµ kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ- x· héi; ph¶i triÖt ®Ó
khai th¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ nh»m
khai th¸c tiÒm n¨ng lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn cña ®Êt níc, t¨ng xuÊt
khÈu ®Ó nhËp khÈu, thu hót vèn, kü thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm
qu¶n lý…

c. kÕt bµi
Thùc tÕ h¬n mêi n¨m qua ë níc ta chøng tá qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn
kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ qu¸ tr×nh ®æi míi tÊt yÕu,
tiÕn bé nhng còng lµ qu¸ tr×nh phøc t¹p, l©u dµi. §ã lµ qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng
khëi ®Çu b»ng ý nguyÖn cña quÇn chóng, ®îc §¶ng n¾m b¾t, tæng kÕt, ®Þnh
híng b»ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, lµ sù dòng c¶m nh×n th¼ng vµo nh÷ng sai
lÇm, khuyÕt ®iÓm, tõ m« h×nh cò víi nh÷ng quan niÖm gi¶n ®¬n, tõ ®ã
quyÕt t©m ®æi míi, coi ®æi míi lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña d©n téc, chÊp nhËn
kinh tÕ thÞ trêng b»ng lý trÝ, b»ng sù t×m tßi thÓ nghiÖm tõ cuéc sèng mµ
c¸ch ®©y vµi chôc n¨m trong t duy kinh tÕ cßn lµ cuéc ®Êu tranh.
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

Tµi liÖu tham kh¶o

1. Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c- Lªnin


2. V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX
3. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph¸t triÓn nhËn thøc kinh tÕ häc chÝnh trÞ M¸c-
Lªnin trong qu¸ tr×nh ®æi míi ë níc ta-PGS,PTS. NguyÔn §×nh Kh¸ng
– Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia
4. Kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa- PTS. NguyÔn Cóc- nhµ
xuÊt b¶n thèng kª .
5. T¹p chÝ kinh tÕ ch©u ¸ th¸i b×nh d¬ng sè 2/2000
6. T¹p chÝ lý luËn chÝnh trÞ sè 5/2001
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

Môc lôc

LỜI MỞĐẦU......................................................................................................................1
B. Néi dung..................................................................................................................1
PhÇn I: TÝnh tÊt yÕu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh h-
íng XHCN ë ViÖt Nam.......................................................................................1
1. C¸c kh¸i niÖm:.....................................................................................1
2. TÝnh tÊt yÕu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
ë ViÖt Nam...............................................................................................3
2.1. Vai trß vµ u thÕ cña kinh tÕ thÞ trêng............................................3
2.2. TÝnh tÊt yÕu ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa ë ViÖt Nam.................................................................................5
PhÇn II: thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi
chñ nghÜa ë ViÖt Nam......................................................................................7
1. §Æc trng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam...................................7
2. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt
Nam........................................................................................................10
2.1.tÝch cùc.........................................................................................10
2.2. Tiªu cùc.......................................................................................11
2.3. Nguyªn nh©n nh÷ng h¹n chÕ......................................................11
PhÇn III: nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ
trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam............................13
1. Quan ®iÓm c¬ b¶n trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam......................................................................13
1.1. Ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng, t¨ng trëng kinh tÕ ®i
®«i víi thùc hiÖn tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng....13
1.2. Coi ph¸t triÓn kinh tÕ lµ nhiÖm vô trung t©m, x©y dùng ®ång bé
nÒn t¶ng cho mét níc c«ng nghiÖp lµ yªu cÇu cÊp thiÕt...................13
1.3. §Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi, t¹o ®éng lùc gi¶i phãng vµ ph¸t
huy mäi nguån lùc.............................................................................13
1.4. G¾n chÆt viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi chñ ®éng
héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ....................................................................14
1.5. KÕt hîp chÆt chÏ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi víi quèc phßng- an
ninh.....................................................................................................15
2. Gi¶i ph¸p............................................................................................15
Tµi liÖu tham kh¶o.............................................................................................19
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

Trêng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n

®Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ

Tªn ®Ò tµi: qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng


®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë viÖt nam
Sinh viªn thùc hiÖn: hµ thÞ h¶i v©n
Líp: tin a
Kho¸: 43
Ngêi híng dÉn: ts. T« ®øc h¹nh
Hµ Néi 5/2003

You might also like