Maline - Struni savjeti (H&H Fruit)

Za uspjean uzgoj vrsta iz grupe jagodastog voa generalno u obzir je potrebno uzeti
sljedee:
1. Sadnja u pravo vrijeme vrijeme sadnje jagodastog voa prvenstveno se razlikuje
spram tipa sadnog materijala. Sadnice kategorije zreli izdanak golih ila mogu se saditi
samo u jesen ili proljee odnosno za vrijeme perioda mirovanja vegetacije. Jesenja sadnja
ima niz prednosti u pogledu mogunosti za adekvatnu obradu zemljita, aklimatizaciju
biljke tokom zime, te pravovremenog poetka rasta u proljee. Proljetnu sadnju potrebno
je obaviti to je mogue ranije u proljee, odnosno im se zemlja odrzne, a prije momenta
nego to biljke izdau iz perioda zimskog mirovanja. S druge strane, sadnja
kontejnerskih sadnica moe se obaviti tokom cijele godine osim kada je zemljite
smrznuto, a takoe se preporuuje istu izbjegavati i tokom sunog perioda ljeta. Prema
tome, kontejnerski tip sadnog materijala najbolje je posaditi krajem proljea kada se
zemljite poinje zagrijavati, dozvoljavajui biljkama da se brzo uspostave.
2. Pravilan izbor i ocjena mjesta za buduu plantau Sunana, od snanih vjetrova
zatiena, bez mraznih depova, te od korova osloboena lokacija se preporuuje za
uzgoj jagodastog voa. U pogledu izloenosti suncu treba birati one parcele koje
najmanje polovinu dana primaju punu sunevu svjetlost. Snani vjetrovi ometaju
opraivanje, i onemoguavaju adekvatno odgajanje biljaka uz naslon.
3. Adekvatno pripremljeno zemljite Obzirom da se radi o viegodinjim biljkama
priprema zemljita u proizvodnji jagodastog voa predstavlja jednu od krucijalnih
odluka. Zemljite poeti pripremati tek nakon obavljene hemijske analize istog, kako bi
se utvrdila njegova pogodnost za uzgoj planirane kulture. Pedoloku analizu izvriti kada
je zemljite umjerene vlanosti kako ne bi dolo do naruavanja njegove strukture.
1

Prilikom osnovne obrade dodati adekvatne koliine organskog ubriva u formi goveeg
dobro zgrojelog stajnjaka za veinu vrsta, a za borovnicu i piljevinu etinara, te takoe
unititi korove.
4. Dobro drenirano zemljite Biljke iz grupe jagodastog voa imaju veoma osjetljiv
korjenov sistem koji se razvija uglavnom u povrinskom sloju zemljita (30 cm), te iste
ne mogu bez adekvatnih koliina vode, ali istovremeno stradaju usljed suvinih koliina
iste. Dobro drenirano zemljite podrazumjeva isto koje due vremena ne zadrava vodu u
zoni korijena biljke. Pri uslovima loe dreniranog zemljita obavezno izvriti formiranje
gredica i sadnju jagodastog voa na iste.
5. Adekvatna pH vrijednost zemljita podudaranje pH vrijednosti zemljita spram
zahtjeva uzgajane biljke moe biti veliki faktor u Vaem uspjehu. Uzmite uzorke
zemljita prije sadnje i kod ovlatenih institucija izvrite analizu istog. Za veinu vrsta
jagodastog voa adekvatna pH vrijednost zemljita je 6,0-6,5. Izuzetak su acidofilne
biljke, kao to su borovnice i brusnice.
6. Plodored Izbjegavati sadnju jagoda ili malina na zemljitima gdje su kao
predkultura bile jagode, maline, krompir, paradajz, patlidan ili paprike. Ovi usjevi mogu
skrivati zemljine patogene poput Verticillium-a,Phytophthora i nematoda, te mogu imati
veoma negativan uticaj na nove biljke. Zbog toga, treba voditi rauna o izboru adekvatne
predkulture vrste koje su na tom mjestu uzgajane prethodnih godina. Najbolje
predkulture za sve vrste jagodastog voa su grahorice, te heljda.
7. Navodnjavanje Odravanje pravilnih nivoa vlanosti tokom vegetacije a,
najvanije, za vrijeme perioda uspostavljanja biljaka. Navodnjavanje kapanjem je
imperativ kada se sadi jagodasto voe.

MALINE

U grupi jagodastog voa podgrupa maline je najsloenija, s obzirom da se unutar iste nalazi
veliki broj kako razliitih vrsta, tako i tipova. Kao primjer moe se izdvojiti podjela kod
maline spram dva kriterija, i to na osnovu perioda plodonoenja i boje ploda.
U odnosu na period plodonoenja i frekvenciju pojave istog, maline se dijele na dva osnovna
tipa. Prvi je ljetni tip, odnosno kultivari dvogodinjeg tipa maline, koji plodonose jednom
tokom godine, uglavnom sredinom ljeta (kultivari: Meeker, Willamette, Tulameen, Glen
Ample, Octavia, Cascade Delight i dr.), i drugi tip, sorte jednogodinjeg ili dvorodnog
tipa maline, koje ostvaruju manji prinos u navedenom periodu, a vei krajem ljeta i u jesen,
odnosno sve do jakih mrazeva na kraju sezone (kultivari: Polka, Polana, Autumn Bliss,
Heritage, Joan J, Caroline, Josephine,
Himbo Top i dr.).
Prema drugom kriteriju, boji ploda, maline se
dijele na: crvene, crne, purpurne i ute.
Crvene i crne maline su odvojene, zasebne
vrste, dok su purpurne maline hibridi izmeu
ove dvije. Veina malina ute boje ploda su
prirodne kolor varijante crvenih malina, te su
one identine njima na svaki drugi nain. Sorte koje pripadaju ljetnom tipu maline
dominantno imaju crveno obojene plodove sa razliitim nijansama (svijetlo do tamno crvene),
ali istim pripadaju i crne, te purpurne maline. S druge strane, jesenje maline takoe, imaju
dominantno crveno obojene plodove preteno svjetlijih nijansi, ali obuhvataju i one koje
imaju uto obojenu pokoicu ploda. Posljednjih godina razvijen je i kultivar dvogodinjeg tipa
maline Valentina koji ima svijetliju boju ploda, odnosno uto-narandastu.
3

Glavna razlika izmeu maline i kupine je u nainu odvajanja ploda od peteljke u vrijeme
berbe. Kod maline se plod prilikom berbe odvaja od sri, poznatoj kao plodite, istu
ostavljajui na biljci kad se ubere. Razultat su plodovi maline slini naprstku, sa upljinom u
centru (jedan od razloga zato malina ubrzo nakon berbe kalira). Kupina, s druge strane,
odvoji se u bazi plodita tako da ubrani plodovi ukljuuju i sr kao svoj sastavni dio. Isti je
sluaj i sa hibridima maline i kupine. Dakle, sada je jasno mogue razlikovati crnu malinu od
kupine.

Izbor tipa maline?

Obzirom na plodonosne karakteristike, poetnu rodnost, starost prirasta koji plodonose, te

uestalost plodonoenja, sve sorte maline koje imaju crvenu boju ploda i izraen komercijalni
znaaj, generalno se mogu podijeliti u dvije osnovne grupe:
-

jednorodne ili dvogodinje ili ljetne, i

dvorodne ili jednogodinje ili jesenje sorte.

Dvogodinje sorte maline plodonose na

prirastima starim dvije godine, tokom etiri
sedmice perioda sazrijevanja, u terminu od
juna do avgusta, u zavisnosti od sorte.
Dakle, sorte maline iz ove grupe stupaju na
rod u drugoj vegetaciji, dok prethodne
godine emituju samo vegetativni rast.
Dvogodinji izdanci koji su plodonosili

nakon berbe sue se i odumiru. Trenutno, u proizvodnji na podruju BiH, dvije

najzastupljenije sorte maline vilamet (Willamette) i miker (Meeker) pripadaju ovom tipu.
S druge strane, jednogodinje sorte maline plodonose tokom prve godine na drugoj-gornjoj
polovini jednogodinjih izdanaka, tokom nekoliko sedmica, u periodu od avgusta do oktobra,
odnosno sve do pojave prvih jesenjih mrazeva, naravno, takoe u zavisnosti od sorte. Takoe,
kultivari maline iz ove grupe, na niem dijelu izdanka koji nije plodonosio te jeseni (donja
polovina), mogu donijeti rod sljedee godine u periodu maj-juni, odnosno neto malo ranije u
poreenju sa standardnom sezonom plodonoenja koja karakterie dvogodinje sorte. Dakle,
sorte iz grupe jednogodinjih malina mogu plodonositi dva puta na jednom izdanku u dvije
razliite vegetacione sezone, u jesen prve i ljeto druge godine. Ipak, zbog niza prednosti ove
sorte u intenzivnoj proizvodnji uzgajaju se samo za jednu, jesenju berbu, dakle izdanci se
ostavljaju da ive samo jednu godinu.

Odabir sortimenta (kultivara) maline?

Trenutno na podruju BiH dominira dvogodinji tip maline sa sljedeim sortimentom:
vilamet, miker, tjulamin, fertodi zamatos i glen ample. Takoe, posljednjih godina u
proizvodnju se uvode i jesenje maline, gdje se posebno istiu kultivari: autumn blis, polka i
heritid.
Kultivari dvorodnog (jednogodinjeg, jesenjeg) tipa maline
POLKA
Polka je jedan od najboljih kultivara
maline introdukovan posljednjih godina. Ista
je

pobudila

strunjacima

znaajan
irom

interes

Evrope

sa

meu
dugim

popisom svojih zavidnih osobina. Kultivar

Polka je postigao ono to oplemenjivai
jednogodinje maline tee godinama u
stvaranju novih sorti, a to je prinos identian
onom kod dvogodinjih kultivara ove vrste. Polka je dvorodna sorta maline nastala kao
slobodno opraena selekcija od P 89141 koji ima Autumn Bliss u svom porijeklu u
5

Berzezna, poljska eksperimentalna stanica Istraivakog Instituta za pomologiju i florikulturu

u Skjernevie (Skierniewice), Poljska. Dakle, nastala je u istom istraivakom centru kao i
kultivar Polana. Njen autor je jedan od najpoznatijih oplemenjivaa dananjice dr Jan
Danek. Testirana kao P 93563, introdukovana 2001., a registar upisana 24.01.2003. godine.
Sezona plodonoenja ove sorte na jednogodinjim izdancima poinje krajem jula ili poetkom
avgusta, dok se vrhunac berbe ostvari sredinom avgusta, naravno u zavisnosti od klimata i
nadmorske visine. Ima izvanredno dugu sezonu berbe, koja obino traje tri mjeseca, odnosno
do sredine novembra u zavisnosti od pojave jakih mrazeva. Dakle, kultivar Polka pripada
grupi jednogodinje maline rane sezone sazrijevanja plodova, i uglavnom se proizvodi samo
za jednu berbu, kraj ljeta jesen.
AUTUMN BLISS
Originalna biljka novog kultivara odabrana je
iz familije sijanaca koji su bili rezultat
ukrtanja provedenog 1973. u oglednoj
stanici East Malling (sada Institut za
istraivanje u hortikulturi) Kent Drutva za
promoviranje eksperimenata u hrotikulturi,
East Malling, Maidstone, Kent, Engleska.
Svaki

roditelj

ovog

novog

kultivara

predstavljao je kompleksni hibrid proizveden u navedenoj oglednoj stanici. Majka novog

kultivara u svom porijeklu ima vrste Rubus arcticus (arktika malina) i R. Occidentalis (crna
malina), te varijetete maline Lloyd George, Norfolk Giant, Pynes Royal, Malling
Landmark, Malling Promise i Burnetholm, dok otac vodi porijeklo od selekcije amerike
crvene maline R. idaeus strigosus.
Autumn Bliss je dvorodni kultivar maline. Kada se on uzgaja samo za jednu berbu, izdanci
koji su plodonosili oreu se do nivoa zemlje nakon plodonoenja. Novi jednogodinji izdanci
koji se pojave u proljee ulaze u produkciju plodova iste godine. Prosjeno 35-60% nodusa na
jednogodinjim izdancima proizvodi plodove u jednoj godini. Nakon plodonoenja
jednogodinji izdanci odumiru u zoni od vrha do najnieg nodusa koji je plodonosio, tako da
donji dio prezimljava. Ako se taj dio izdanka ostavi on e plodonositi tokom naredne
kalendarske godine (moe da donese jo jedan rod u drugoj godini).
6

Kultivari jednorodnog (dvogodinjeg, ljetnog) tipa maline

WILLAMETTE
Vilamet predstavlja najzastupljeniju sortu
maline na podruju BiH. Njegovi plodovi
sazrijevaju srednje rano polovina juna u
veini dijelova nae zemlje, neto ranije u
junim, i kasnije u planinskim predjelima.
Period sazrijevanja plodova traje dosta dugo,
prosjeno oko 30 dana, a u sunim ljetima i
due, tako da se berba protee do kraja jula, a
u planinskim krajevima i do sredine avgusta.
Plodovi vilameta su srednje krupni, prosjene mase oko 4 g, zaobljeno kupasti, tamno crvene
boje, slatko nakiseli, aromatini i okusni. Pojedinane kotunice u plodu jednovremeno
sazrijevaju. Prezreli plodovi dobijaju tamno crvenu boju, gube na vrijednosti ako se
smrzavaju, ali su zato pogodni za proizvodnju soka.
Plodovi optimalne zrelosti su pogodni za smrzavanje i druge vidove prerade, i obino se beru
svaki drugi dan. Nadzemni sistem ini vei broj uspravnih zdanaka, koji su u fazi zrelosti
crvenkasti sa trnovima iste boje. Snaga rasta je veoma izraena, pa jednogodinji izdanci
mogu biti dugi i preko 3 m.
Plodonosni mladari su srednje dugi, savitljivi i ne lome se pod teretom roda, a isti su
rasporeeni itavom duinom izdanka. Samooplodna je i jednorodno sorta.
U sunim godinama ponekad se deava dvorodnost (remontantnost), odnosno plodonoenje na
jednogodinjim izdancima (plodovi sazrijevaju u oktobru i novembru). Ova pojava doprinosi
iscrpljivanju izdanaka i poveanoj osjetljivosti na niske temperature tokom zime.
Tolerantna je prema ekonomski najtetnijim virusima, ali je osjetljiva na suenje izdanaka,
trule korijena i uvenue izdanaka. Relativno dobro podnosi suu.
Izuzetno je rodna sorta. U povoljnim agroekolokim uslovima, uz intenzivnu njegu, daje
prinos i preko 20 t/ha.

MEEKER
Miker je amerika sorta nastala ukrtanjem
Vilameta i Katberta. Znaajno je zastupljena u
proizvodnim zasadima SAD, Kanade, ilea, a
ubrzano se iri i u zemljama Zapadne Evrope.
Zbog

izuzetno

potranja

za

kvalitetnog
plodovima

ploda

ove

sorte

raste
na

svjetskom tritu. Prednosti Mikera u odnosu

na Vilamet su: krupniji i vri plodovi (oko
4,55 g u prosjeku), vea rodnost, bolja aroma, ljepi oblik, manja osjetljivost na didimelu,
antraknozu, hru i trule korijena (fotoftoru). Na svjetskom tritu plod mikera ima veu
cijenu u odnosu na Vilamet. Nedostaci u odnosu na Vilamet su: vea osjetljivost na viruse,
ima dui zimski odmor zbog ega kasnije polazi s proljea u vegetaciju, a takoe kasnije
zavrava te je osjetljiv i na jake zimske mrazeve, ima duge rodne granice zbog ega su
potrebni dodatni nasloni, zahtjeva vie vode i manje je otporan na suu. Samooplodna je i
veoma rodna sorta. Izdanci su vrlo bujni i dugi, ali ih formira manje u odnosu na Vilamet. Isti
se u toku vegetacije prorjeuju 1-2 puta. Ne lome se pod teretom roda. Po jednom dunom
metru ostavlja se samo 4-5 izdanaka, i orezuju se na neto veoj visini. Plodovi sazrijevaju
srednje kasno poetkom tree dekade juna, u prosjeku osam dana poslije Vilameta. Plod je
srednje krupan, svijetlo crvene boje, vrst, aromatian, slatko do nakiselog okusa. Dobro
podnosi transport, pogodan je za smrzavanje, druge vidove prerade i potronju u svjeem
stanju. Prilikom odmrzavanja veoma se malo mijenja.
TULAMEEN
Tulamen ili Tjulamin stvoren je 1980. godine
u Vankuveru i predstavlja noviju kanadsku
sortu. Srednje je rana sorta maline i ima dug
period sazrijevanja. Plodovi su izuzetno
krupni (za oko 2 g tei u odnosu na Vilamet),
izdueno-konusnog oblika, svijetlo crvene
boje, te veoma privlanih organoletikih
svojstava (aromatini i slatko nakiselog
okusa). Plodovi su veoma pristupani-izraeni na biljci, to olakava berbu. Dobro se uvaju i
8

ostaju svjei nekoliko dana poslije berbe. Plodovi ove sorte pokazuju odlinu otpornost na
oteenja prilikom transporta, te su prvenstveno nemijenjeni za potronju u svjeem stanju, ali
i za razliite vidove prerade. Kada je u pitanju zamrzavanje (IQF) ista se ba i nije dobro
pokazala.
Ima izrazito bujne izdanke, zelene boje, sa nepravilno rasporeenim purpurnim pjegama u
baznom dijelu istih. Na poetku ne obrazuje puno izdanaka, ali kako se razvija njihov broj
postaje sve vei. Dvogodinji izdanci su jaki, prilino uspravni, sivo uti, sa uzdunim
pucanjem kore u baznom dijelu. Trnovi su takoe skoncentrisani u prizemnom dijelu.
Plodonosni mladari su relativno dugi, i uspravniji u odnosu na Miker, te lagano pucaju pod
teretom roda. Plodovi su na istim dobro rasporeeni i imaju relativno dugu peteljku. Relativno
je osetljivija na niske zimske temperature, sivu plijesan (zbog dueg perioda cvjetanja i
sazrijevanja plodova) i trule korijena. U razvijenim zemljama EU i SAD-a najvie se gaji u
zatvorenom prostoru, gdje se tehnologija upotpunosti razlikuje od one na otvorenom.
GLEN AMPLE
Ova sorta maline stvorena je u okviru
oplemenjivakog programa iz 1978. godine u
SCRI (Scottish Crop Research Institute) koji
se nalazi u Invergowrie, Dundee, Scotland,
Velika Britanija. Roditelji ovog kultivara
maline u sebi sadre genetski materijal sorti
Glen Prosen i Meeker. Sestra ovom
kultivaru maline je sorta Glen Rosa
dobijena iz istog ukrtanja. Originalna sorta Glen Ample je selekcionisana 1981. godine sa
izraenim sljedeim karakteristikama: veoma uspravni beztrni izdanci velike snage rasta,
privlani krupni plodovi dobrog okusa i iznimno veliki prinosi na dugim plodonosnim
mladarima, rezistentna na veliku malininu u (Amphorophora idaei) koja je vektor virusa.
Podaci dobijeni prilikom uporeivanja kultivara Glen Ample sa ostalim sortama pokazali su
plodovi istog u prosjeku tee 4 g, mada ponekad dostiu i do 6 g. Plodovi ovog kultivara su
pogodni za svjeu upotrebu, ali su takoe pogodni i za preradu. Biljku ovog kultivara
karakterie veoma uspravan nadzemni sistem. Odrasli izdanci su obino 165-195 cm visine.
Izdanci ovog kultivara su bestrni.
9

Adekvatan sistem za uzgoj maline?

Sistem vertikalnog palira za proizvodne
zasade dvogodinjih sorti maline predstavlja
standardni sistem uzgoja ove vrste. Kod ovog
sistema uzgoja, u zavisnosti od sorte,
razlikuje se razmak izmeu redova, kao i broj
izdanaka koji plodonose na duni metar. Za
vilamet razmak izmeu redova obino se
kree 2,2-2,5 m, a broj izdanaka na duni
metar iznosi 6-7. Kod mikera, zbog njegove izraene bujnosti razmak izmeu redova je 2,83,0 m, a broj izdanaka na duni metar iznosi 5. Za razliku od dvogodinjih kultivara maline,
koji se uzgajaju u tipu vertikalnog palira sa tipom naslona poznatim kao I-sistem, sorte
jednogodinje maline se uzgajaju u palirskom sistemu slobodnih grmova sa tipom naslona
uobiajeno nazvanim T-sistem, i koji je neto slianiji onome kod mikera. Ovakav nain
uzgoja podrazumjeva da se u unutarrednom prostoru izdanci putaju da slobodno rastu, tako
da oni ispune zonu od 30-40 cm s obje strane od centra reda, i to proizvoljno, bez jesno
definisanog broja prirasta na duni metar. Svi izdanci koji rastu u traci irine 80 cm, u redu, se
ostavljaju, te isti i plodonose. S druge strane, svi oni koji rastu izvan ove zone obavezno se
uklanjaju. Broj izdanaka koji se preporuuje po jednom dunom metru moe da iznosi od 1015, pa ak i vie, s tim da se vodi rauna o poveanoj brojnosti istih kada dolazi do pada
produkcije.

Tipovi sadnog materijala maline?

Generalno postoje tri osnovna tipa sadnica maline: zreli izdanak golih ila, reznice korijena i
kontejnerska sadnica.
10

Sadnica maline kategorije zreli izdanak golih ila?

Sadni

materijal

maline

kategorije

zreli

izdanak golih ila podrazumjeva biljku golog

korijena (bez supstrata) iji nadzemni sistem
predstavlja jednogodinji izdanak odreene
visine izvaen iz matinog zasada u periodu
mirovanja biljaka.
Proizvodnja

sadnog

materijala

kod

dvogodinjih sorti maline uglavnom se

obavlja putem razmnoavanja izdancima, gdje sadni materijal predstavljaju zreli izdanci golih
ila izvaeni u jesen. Standardna sadnica maline mora biti duga najmanje 50 cm, srednje
debljine 8-12 mm, i sa korijenovim sistemom od najmanje 8-10 glavnih ila, duine 12-20
cm, i debljine 2 mm, koji je dobro obrastao postranim ilicama i korijenovim dlaicama.
Svaka sadnica, ili pak bunt (obino 50 komada sadnica) mora posjedovati markicu na kojoj
pie: vrsta, sorta, tip sadnice, deklaracija, ime proizvoaa i adresa, te za koju godinu sadnje
vai. Osnovne karakteristike iste se ogledaju u tome da se ovaj tip sadnice moe saditi samo u
periodu mirovanja vegetacije, zahjtevnija je u pogledu sadnje i pomotehnike nakon sadnje,
obzirom da se nalazi u stadiju mirovanja teko je procjeniti hoe li ista krenuti sa rastom u
proljee.

Sadni materijal kategorije reznice korijena?

U

svijetu

koritenje

korjenia

za

uspostavljanje plantaa kultivara jedno i

dvogodinjeg tipa maline veoma je rairena
praksa. Sadni materijal ovog tipa predstavlja
reznice korijena, odnosno komadie istog
obino duine 5-8 cm i promjera oko 2,5
mm. Postoje dva tipa sadnog materijala
korjenia maline spram tehnologije njihove
proizvodnje. Prvi tip jesu reznice korijena izvaene u jesen i do momenta sadnje uvane na
odreenoj temperaturi u hladnjai.
11

Sadnja ovog tipa korjenia moe se obaviti od poetka proljea do poetka ljeta. Drugi tip su
svjei korjenii maline koji se sade u proljee odmah nakon to su izvaeni iz matinih
zasada. Koliina potrebnih korjenia za zasnivanje plantae maline na odreenoj povrini
obino se kree 20-25 kg.
Meutim, jo uvijek se provode odreene testiranja kako bi se utvrdili optimumi. Jasno je da
ovakav sadni materijal predstavljat veliko olakanje u produkciji sadnica, ali i manipulaciju
prilikom transporta, te sigurnost u pogledu pojave odreenih patogena i bolesti. Kao jedini
nedostatak navodi se potreba besprijekorno pripremljenog zemljita za sadnju uz adekvatno
postupanje sa istim.

Kontejnerska sadnica prednosti i mane?

Kontejnerske sadnice, i maline, imaju niz
prednosti u odnosu na klasine sadnice
zrelih izdanaka golih ila, a iste se ogledaju
u sljedeem: kako u rasadnikoj proizvodnji,
tako

kasnijoj

tehnologiji

uzgoja,

predstavljaju vii stepen tehnolokog nivoa;

kontejnerske sadnice se mogu saditi tokom
cijelog perioda vegetacije, a ne samo za
vrijeme fenofaze mirovanja biljke, obzirom da takve biljke posjeduju supstrat u kojem se
njihov korijen nesmetano razvija, tako da one tokom i nakon sadnje ne prekidaju svoj razvoj,
donosno ne zahtijevaju period aklimatizacije,
ve normalno isti nastavljaju; vei je
procenat prijema biljaka, a sam in sadnje je
daleko

laki;

jednostavnije

su

za

manipulaciju, kao i odravanje do momenta

sadnje na mjestu prodaje, te nakon sadnje
zahtijevaju manje vode za navodnjavanje.
Nedostaci kontejnerskih sadnica se uglavnom
ogledaju u oteanom transportu.

12

Tehnika sadnje kod maline?

I kod maline nakon pripreme zemljita i
unoenja neophodnih dodataka istom, u cilju
njegove

popravke,

sljedea

radnja

podrazumjeva formiranje redova za sadnju.

Malina se moe saditi na ravnim parcelama,
pod uslovom da su iste dobro drenirane.
Meutim, na ravnim parcelama sa slabo
dreniranim zemljitem malinu treba saditi na
gredicama. Iako se sadnja maline moe obavljati od oktobra do poetka aprila, zrelim
izdancima (jesenja i proljetna sadnja), ipak najei termini sadnje ove kulture su kasna jesen
i rano proljee. Sluajevi kada se koriste, kao sadni materijal zreli izdanci golih ila,
neposredno pred sadnju obavezno je podzemni sistem svake sadnice osvjeiti, prvo
skraivanjem ila za njihove ukupne duine, a potom potapanjem istog u smjesu
podjednakih dijelova balege i ilovae, u vodi, uz dodatak sredstva za dezinfekciju korijena
(npr. previcur). Izdanci maline sade se u pravilu na istu dubinu na kojoj su bili prije vaenja iz
matinjaka, ali se u praksi zbog izvjesnog slijeganja zemlje, isti sade za 2-3 cm dublje. Kada
su u pitanju kontejnerske sadnice princip je identian onome opisanom kod jagode.
Skraivanje posaenih sadnica predstavlja posljednju radnju koju podrazumjeva tehnika
sadnje. Ono se obavlja na 3-4 pupoljka, odnosno na duinu oko 20 cm, a u cilju boljeg
prijema i stimulisanja vee vegetativne snage rasta buduih prirasta.
Izvor: http://hhf.heko.ba/

13