__________ il __ il . iii.

ii
. ilil i! ~ . -. 37

i Partisi'nin ideolojisiyle uyum karet olarak ftrlattmz sfat ki-

iinde olduunu, Heidegger'in min zerine yapmsa, onu top-
Fhrer ynetimini onayladn di- lum d brakmahdr. kinci ola-
le getirmek istedim. Yazd kada- rak svg sfatnn gerek anlam
ryla (Yeni Gndem, say 8) Aru- ounluk tarafndan bilinmemeli
aba Heidegger'in Nazi olmad- veya olduundan farkl bilinmeli-
n deil, olamayacan anlatma- dir. Ben Martin Heidegger Nazi'
ya alm. Bavurduu akl y- dir derken onu yenmek veya ye-
rtme yolu yle: Heidegger ok mek dncesini tamyorum.
byk bir dnrdr, oysa Na- Dndm ey gndelik art-
zizm (geri o faizm diyor) bo, lanmalarn ve kar ilikilerinin
aptalca bir palavradr, bir dn- gerekleri ak seik grmemize
ce bile deildir. yleyse Heideg- alabildiine engelolduudur.
ger Nazi olamaz. Yani yazar olay- Ama Aruoba Heidegger' "temi-
.lardan yola kmay reddediyor. ze karmak" istediine gre
Nazizm ile Heidegger dncesi iporta mal dncelerin arln
arasndaki farklar aa kar- zerinde tayor demektir. stelik
maktan geri duruyor ve yalnzca Faizm ve Nazizm arasndaki cid-
o ayp ii o arbal kii yapamaz di farklar grmezlikten gelerek
diyor. bugn de iinde olduumuz bir-
Bu tutum beni ocukluuma ok meselenin kavranlmasn g-
gtrd. Dokuz yamda bebekle- letiriyor. Bu haliyle yazar ya ar-
rin dnyaya gelmesinin erkek-dii pk toplumun kavramlar arpt-
yaknlamasyla mmkn olduu- ma, gerekleri perdelerne tuza-
nu rendiim zaman "olamaz" na kskvrak yakalanmtr veya
.dernitirn, annem ve babam iin bizzat kendisi baz dnce san-
byle bir ey sz konusu "ola- srlerinin kalkmasndan kork-
maz". inde yaadmz arpk rnakta, bulank bir dnce orta-
toplum insann temel etkinliklerin- mndan yarar ummaktadr.
den birine neden svg ve haka- Heidegger'in Nazizmi Hitler'in-
ret anlam yklemiti? Yam iler- kinden farkldr. Ama aradaki
leyince bu sorunun cevabn bul- fark bir rnahiyet fark deil, bir
dum: Herhangi bir toplum yozla- derece farkdr. Her ikisi de ayn
t zaman insanlar arasndaki en yere varan merdivenin farkl ba-
geerli balant yenen-yenilen ili- samaklarnda konumaktadrlar.
kisi olarak anlalmaktadr. H- Bu tpk Theadar Herzl'u Siyo-
kmdarn tebeay, zenginin faki- nizmi ile Martin Buber'u Siyoniz-
ri, erkein kadn yendii ve yedi- mi arasndaki fark gibidir. Oru
i farzedilmektedir. Vae victis! Aruoba'nn Buber hakkndaki ka-
Veyl malubal Almanlar, talyan- naatlerini bilmiyorum, ama byk
lar, Japonlar sava kaybettiler. bir kafa olduunu sanrm teslim
bunlar zaten faistti. Kazanan edecektir. Eer yle ise siyonizmi
haklyd ve kaybedenlerden Avru- vgye deer mi bulacak acaba?
Elektrik ampul fleyerek sndrlmez pal olmayanlar zerinde nkleer
d_ene.me~v~=a.hakkna..sahiDti.
Ya srail'in ikinci cumhurbaka-
uLolna..v..Lida.ci.is.le.:de.Il.-a_nhuTI.;;I,d,l1b I.
 p'al.-omayanar'zennde nkleer Ya srail'in ikinci cumhurbaka-
deneme yapma hakkna sahipti. n olmay idari ilerden anlamad
Savan son yllarnda ve daha mazeretiyle utanarak reddeden
)1
sonra domu bulunan herkes, s- Albert Einstein'in 1920'lerdeki

Heidegger'in Nazilii "farkl"

ter Sovyet blokunda ister Bat blo-
kundadosun, Gestapo'nun bir
gece kaplarn alaca, kprda-
yan dallarn arkasndan kaniici
bir Japon'un kverecei korku-
sunu tand. Tuhaf olan u ki, sa-
va sular mahkemelerinden biri
Nrnberg'te dieri Tokyo'da
kurulduu halde btn su tal-
"Heidegger'in Nazizmi Hitler'inkinden farkldr. Ama aradaki yanca bir kelimenin zerinde kal-
fark bir mahiyet fark deil, bir derece farkdr. Her ikisi de d: Faizm. Bunun sebeplerinden
biri totaliter milliyeti rejimieri il-
ayn yere varan merdivenin farkl basamaklarnda kinin 1922 ylnda talya'da Fa-
izm adyla kurulmu olmasdr.
konumaktadr. " Bu rejimin Avusturya'ya, Roman-
ya'ya, spanya'ya gerekli uyarla-
malarla ihrac mmkn olmutur.
Dolaysyla ngiliz, Fransz faist-
leri gibi tabirler savatan nce de
kullanlabiliyordu. Ama faist ke-
Iimesinin yaygnlamasnda en b-
SMET ZEL yk pay Sovyet yetkililerinin ve
ru Aruoba ile konutu- maktan ok, zorlatrmas daha nerede iktisadi veya sosyal dene- bal odaklarnndr. nk bu alfabesindeki
militan siyonizmini nasl aklaya-
cak?
Bir eyi, bize aikar grnen hu-
suslarn biz o hususta dnrnedi-
imiz iin bize aikar grnd-
n anlayabilirsek, artlanmalar-
mz aabilir, bir st basamakta
dnmeye geebiliriz. Dnme-
nin en alt basama karlatrmz
nesne ve olaylar halihazrdaki bil-
gi daarcmz 'le dnce rneka-
nizmamzla sabit (sandmz) bi
yere koymamzdr. Petrol lamba-
sn bildiimiz iin ilk defa gr
dmz elektrik ampln sn-
drmemiz gerektiinde ona fle-
riz. Yanlmamzn sebebi elektrik
amplnn de nihayet bir lamba
olduunu aikarane biliimizden-
dir. Nitekim svastikay gren Av-
rupal ona kendi kltrel artlan-
mas iinde bir ad vermi, Yunan
majiskl gamma

O umuza gre anlam 01-

malydk. nk birbiriy-
le anlamak isteyen insanlarn sa-
hip olduklar en geni imkan ko-
nurnadr. Konuurken telaffuz
edilen kelimeler kadar, belki on-
lardan daha ok ses tonu, vurgu-
lar, el, yz, beden hareketleri an-
latlan eyi ortaya dker. Anlam
tamamlayan anlamak isteyen iki
insan arasndaki tavrlardr. Bu
ynyle konuma bir raks, bir
danstr. Birbirleriyle konutukla-
r halde bir anlama salayamayan
insanlarn birlikte raksetmeyi ba-
aramadklarn, ayn trden oyu-
nu oynamadklarn kabul etme-
miz gerek. Konumamz srasnda
birbirinden ok farkl havalara
uyarak raksettiimiz belli olduu
iin yaz araclyla bir bildiriim
deniyoruz, okurlarn gz nn-
de. Bunun anlamay kolaylatr-
byk ihtimal, yine de denen me-
ye deer.
Konuma dediimiz raks farkl
havalara uyularak yapldnda,
karmzdakinin hangi adm att-
na dikkat etmeyiz. Kendi iitti-
imiz mzie uygun adm atmas
gerektiini dnrz yalnzca.
Nitekim, Aruoba benim hangi ke-
limeyi, nasl ve ne anlamda kul-
landma dikkat etme gereini
duymam ve benim "Heidegger
faisttir" dediimi sanm. Bilin-
dii gibi faist kelimesini gnmz
dnyasnda insanlar zel anlamn-
dan kopuk olarak bir "cins isim"
gibi kullanyorlar. Artk faizm
"Due" Mussolini' nin korporas-
yonlara dayal totaliter milliyeti-
liine zg bir deyim saylmyor.
nsanlar nerede merkezi otokratik
bir hkmet grsel er , nerede bir
liderin diktatrl farkedilmise,
tim sert, sk tedbirlerle yrtl-
yorsa, nerede siyas muhalefet
kuvvet kullanlarak susturuluyor-
kamp kendilerine kar btn po-
litikalara muhafazakar
sosyal demokrat da olsa faist de-
sa orada faizm olduunu syl- mekten geri durmamtr. Bunun-
yorlar. Bir karalama, svme ve la birlikte dnyadaki kitle iletiim
hakaret kelimesi bu, o kadar ki fa- aralarn ellerinde tutanlar kara-
ist sfatnn sulu anlamna gel- lama ve svg sfat olarak Nazi
mesinden en byk ideolojik rant kelimesini seebilirlerdi. Byle
temin eden Sovyet ynetimi bile yapmaylar Nazizmin Avrupa
hasmar tarafndan faistlikle ni- medeniyeti iin gerek bir kabus
telenmekten yakasn kurtaram- olmasna karlk, Faizmin ayn
yor. izilen bu geni ereve iin- medeniyetin gznde tatsz bir a-
de sertlik gsteren her kiiye faist ka oluu yzndendir. Faistler
diyebilirsiniz, bylece faist baba- faistliklerinde bile hezimete ura-
lar veya retmenler sk sk kar- mlardr. Bir insan faistlikle su-
nza kar. Eer Heidegger fa-' layarak yenmek ve yemek eskiden
isttir demiseniz, onun bir hdk de kolayd, imdi de kolay.
olduunu sylemi olursunuz. Ben
kelimenin ifade ettii shrlar iine Biz insanlar hasmmz damga-
de kullanlmasna dikkatederek layarak "yeriz", Faist! Kom-
Heidegger'in Nazi olduunu sy- nist! Siyonist! Mason! Bir damga-
ledim. Bununla Heidegger dn- lama faaliyetinin baarya ulama-
cesinin Nasyonal SosyalistAlman s iin iki art gereklidir: nce ha-
da olsa,
harflerinin bitimesinden meyda-
na gelen bir ha sanmtr ..Birok
rk Nazi svastikann aryan rka
ait bir sembololduunu sanarak,
onu anti-semitizrnin bir belirtisi
saymtr. Halbuki svastika neoli-
tik adan beri mevcut olduunu
bildiimiz, Uzak Dou'da olduu
kadar Uzak Bat'da raslanan, Ti-
bet'te, Litvanya'da, Amerika yer-
Iileri arasnda, Mezopotamya'da
eitli biimlere brnen, evrenin
yaratlna ilikin bir aklama ta-
yan "primordiale" bir simgedir.
Daha kulland simge hakknda
pek ok insann ve pek ok Nazi-
nin ak seik bilgilere sahip olma-
d bir harekete Heidegger'in ni-
in balandn anlamak elbet ko-
lay deiL. Kolayolan ortalama
yarglarn, empoze edilmi deer-
lerin gcndenyararlanarak top-
tanc sonulara varmaktr. D