Ravan u prostoru

Taka, ravan i prava su osnovni geometrijski

pojmovi i oni se ne definie.

ravan je beskonana i dijeli prostor na dva dijela koje zovemo poluprostorima.

u prostoru postoji beskonano mnogo ravni
svaka ravan sadri beskonano mnogo pravih p
svaka prava sadri beskonano mnogo taaka
ravni oznaavaju slovima grkog alfabeta (, ,... ),
prave oznaavamo malim slovima latinice (a, b, c, ...)
take oznaavamo velikim slovima latinice (A, B, C, ...).
M ( x, y , z )
M1( x1, y1, z1)
M1M = ( x x1, y y1, z z1 )
data je sa

M
M2

M3
M1
Odnos izmeu take i ravni
Mogua se sljedea dva odnosa
Taka se nalazi u ravni
Taka se ne nalazi u ravni
d
Izvienje formule rastojanje take od ravni

Slidovi 7 i 8
su za one
koji ele znati
vie
Nastavak izvienja formule rastojanje take od ravni

Slidovi 7 i 8
su za one
koji ele znati
vie
Odnos izmeu dvije ravni
Ravni su paralelne
Ravni se sijeku
Ravni se poklapaju
M
Kako skalarni, proizvod dva
vektora moe biti pozitivan
ili negativan, ograniiemo
se da uvijek odreujemo
onaj ugao izmeu
ravni koji nije tup, zbog
toga emo skalarni
proizvod vektora
uzimati po apsolutnoj
vrijednosti

Izabrane
prave
Okomite
na
presjenu
Pravu.
Ugao
izmeu njih
je .
Lamda je realan broj, kojeg
moemo odrediti tako to
u posmatranu jednainu
uvrstimo koordinate take M0.
Dobiemo linearnu jednainu po
Lamda.
Zadatak
Zadatak

Q
Zadatak

Vektor normale je okomit na ravan P

i okomit je na svaku pravu i svaki
vektor u toj ravni
n1 PQ n1 n2 n1 ( PQ n2 ) Q

( )
Stavimo : n1 = PQ n2 = ( A, B, C ) = (2, 1, 1)
jednaina ravni
A( x x1 ) + B( y y1 ) + C ( z z1 ) = 0
PQ = (1,0, 2), n2 = (1,1,1)
2( x 0) ( y 1) ( z + 1) = 0
2 x y z = 0 traena ravan
II nain

Vektor normale ne moe biti nul vektor.

Biramo proizvoljno B, ali tako da se ne dobije da je
vektor normale nul vektor.
Zadatak

Rjeenje
 Zadatak

Rjeenje

: 2x + y + z 2 + ( x y + 2z 2) = 0
: (2 + ) x + (1 ) y + (1 + 2 ) z 2 2 = 0
n = (1,1,0 )
1
n n ( k ) n = (2 + ,1 ,1 + 2 ) = k n = ( k , k ,0) 1 + 2 = 0 =
2
3 3
: x + y 1 = 0 traena ravan
2 2
Prava u prostoru

Vektor pravca ne
moe biti nul vektor.
Realan parametar
Jednaina prave koja prolazi kroz dvije date take

Neka su date dvije razliite take A i B koje imaju koordinate

tada jednaina prave kroz te dvije take je data formulom:

p:
Odnos take i prave
taka pripada pravoj
taka ne pripada pravoj

p M 1M 0
d=
p
Odnos dvije parve u prostoru
Mogui su sljedei sluajevi Za dvije prave a i b vai:
prave se poklapaju Ako je a b={A,B}=> a=b
prave se sijeku Ako je a b={A} sijeku se
Ako a i b nemaju zajednikih taaka tada
prave su paralelne
ili je a b ili se prave a i b mimoilaze
prave se mimoilaze

Ako su prave a i b paralelne onda su njihovi

vektori pravca a = (l1 , m1 , n1 ) 0, b = (l2 , m2 , n2 ) 0
kolinearni, tj. vektorski proizvod njihovih vektora
a
pravaca je jednak 0 i koordinate vektora pravaca su
proporcionalne.
l1 m1 n1 a
( T a T b )
a b = 0 = =
l2 m2 n2
Ako vrijedi: b
l1 m1 n1
(T a T b ) a b = 0 = = b
l2 m2 n2
tada se prave a i b poklapaju.
 Prave a i b se sijeku ako njihovi vektori pravaca
a = (l1 , m1 , n1 ) 0, b = (l2 , m2 , n2 ) 0

nisu kolinearni i ako je ( a b ) M 1 M 2 = 0 , pri emu je

M1 bilo koja taka na pravoj a, i M 2 bilo koja taka na pravoj b.
a1 a2
cos =
a1 a2
Ugao izmeu pravih
koje se sijeku, uzimamo otar ugao
 Prave a i b su mimoilazne ako vrijedi
(a b ) M M
1 2 0

pri emu je M1 bilo koja taka na pravoj a, M 2 bilo koja taka na pravoj b ,

a = (l1 , m1 , n1 ) 0, b = (l2 , m2 , n2 ) 0 vektori pravaca posmatranih pravih.

x2 x1 y2 y1 z2 z1
( a b ) M1M2 = l1 m1 n1 0
l2 m2 n2
Rastojanje izmeu dvije paralelne prave

Najkrae rastojanje prave p1 od prave p2 moemo nai tako

da izaberemo proizvoljno taku na jednoj pravoj i raunamo
njeno rastojanje od druge prave po ve poznatoj formuli za
raunanje rastojanja date take od date prave.
1) Prava lei u ravni
U ovom sluaju prava i ravan imaju beskonano mnogo zajednikih
taaka, jer svaka taka prave je ujedno i taka date ravni. Osim toga,
vektor pravca prave je okomit na vektor normale ravni. Simbolima:

a
Dogovorom uzimamo da je otar ugao.
T a T n p = 0
Uz pretpostavku da je

p a i n

Zadaci za samostalan rad