Zadaca I iz predmeta KONSTRUISANJE,OBLIKOVANJE I DIZAJN

ZADATAK 1

Veza šupljeg vratila (1) i prstena (2) čvrstim nalijeganjem ostvarena je uzdužnim presovanjem na
standardnoj temperaturi.

a) Ako su visine neravina Re=Ri, odrediti aksijalnu silu koju data veza može da prenese, uz
istovremeno djelovanje obrtnog momenta T, pod uslovom da bude obezbijeđen stepen
sigurnosti veze S.

Re=Ri T[Nm] S L1 L2 Ei[MPa] Ee[MPa] νi νe

3 4 170 2 80 40 211103 100*103 0,3 0,333

Na osnovu tekstualnog dijela zadatka, odnosno zadatih podataka, potrebno je na početku

postupka rješavanja problema definisati osnovne parametre tolerancije sklopa šupljeg vratila i
prstena 45 U6/h5. Na osnovu tabela 7.14, 7.15, 7.19., za ranije navedeni sklop slijedi da je:
 45U 6   45 00,,065
081

 45h5   45 00,011
Racunamo maksimalni i mininalni preklop:
Pg  Ad  ag  81  0  81m
Pd  Ag  ad  65  (11)  54m

Pomocne vrijednosti iznose:

di 20
i    0,44
de 45
Di 45
e    0,31
De 145
1  i 2
Ki   i  1,18
1  i 2
1  e 2
Ke   e  1,54
1  e 2
Efektivni donji preklop iznosi:
Pd '  Pd  1,2  ( Ri  Re)  54  1,2  8  44,4 m
Minimalni pritisak potreban za ostvarivanje steznog spoja:
Pd ' 44,4  10 3 44,4  10 3
pd   5 6
 4
 47 MPa
Ke Ki 45  (1,54  10  5,59  10 ) 9, 445  10
d(  )
Ee Ei
Dalje,iz relacije za stepen sigurnosti protiv proklizavanja racunamo:

Nedim Babic,T-475/16
Zadaca I iz predmeta KONSTRUISANJE,OBLIKOVANJE I DIZAJN

[ F ]G [ F ]G [ F ]G
S  F  Fa 2  Ft 2 
F S S
2
k  pd  A k  pd 2  d   2  l 2 0,05 2  47 2  45 2  100 2   2
2
2T 2T
Fa 2
 ( )2   Fa  2
 ( )2  (
d S S d 22

Nedim Babic,T-475/16
Zadaca I iz predmeta KONSTRUISANJE,OBLIKOVANJE I DIZAJN

Odrediti granična odstupanja koja treba propisati dužinskim mjerama a i b, da bi rastojanje ravni
A (čeone površine prstena) od ravni C iznosilo L1h9, a rastojanje ravni B od ravni A iznosilo L2j6.
Mjere su prikazane na datom crtežu. Prema zadatim podacima te vrijednostima odstupanja
mjera iz tablice 7.19a (IMP) slijedi da je:

L1h9  80h9  80 00,074

L 2 j 6  40 j 6  40 00,,005
011

100 j 7  100 00,,015

02

Na osnovu crteza postavljamo jednacine:

100 j 7  L1h9  a  0  a  100 j 7  L1h9  100 00,,02 0 , 02
015  80  0 , 074  180  0 , 089
0

100 j 7  L 2 j 6  b  0  b  100 j 7  L 2 j 6  100 00,,015

02
 40  00,,005
011
 140 00,,02
031

Nedim Babic,T-475/16