zelbil

Yapm TEK AJANS

Bask ve Cilt TEK

MATBAASI

Birinci Basm
1993

kinci Basjm
1994

nc Basm
1995

Drdnc Basm 1997

Beinci Basm Temmuz 1998

Altnc Basjm Kasm 1999

Yaptn zgn Ad Manipulated

Man

YNETM YER
MedihaEldem Sokak 52/1
06420 Kzlay/ANKARA Tel:
312 435 38 33 Fax: 312 433
9609

ISBN 975-7782-26-2
 NDEKLER
>

Klenin Mutluluu ...................................................................... 7

Erkek Nedir? ................................................................................ 9
Kadn Nedir? .............................................................................. 15
Bir Kadnn Ufku ...................................................................... 21
Bir Gzellik Yarat ............................................................... 26
Evren Erkektir ........................................................................... 31
Kadnlar : Aptal Olma Hakk
Yoluyla Kutsallk......................................................................38
Terbiye ........................................................................................ 42
Kendini Kmseme Yoluyla
Ynlendirme............................................................................... 47
Bir Szlk ................................................................................... 54
Kadn: Duygu Yoksunu Bir Yaratk ...................................... 57
Bir dl Olarak Seks ............................................................... 62
Kadn Libidosu..........................................................................68
Din (Bli) Yoluyla Ynlendirme...........................................74
Ticari Metaya Dntrlen Dualar ..................................... 80
Benliin Koullandrlmas ..................................................... 85
Rehine ocuklar ........................................................................ 92
Kadnlarn Kusurlar .............................................................. 100
Kadnlk Maskesi .................................................................... 108
Meslektalarla Baa kmak Kolay .................................... 115
"Bamsz" Kadn...................................................................120
Ak Nedir? ................................................................................ 127
Bu kitab, kitapta ad gemeyenlere: yani,
kullanlmay reddeden az saydaki erkee,
onurunu satmayan az saydaki kadna ve
ok yal, ok irkin veya ok hasta ol-
duklar iin piyasa deerini yitirecek kadar
ansl olanlara ithaf ediyorum.
 KLENN MUTLULUU
YOLDA hzla kayan limoni renkli lks arabann bayan srcs, bir
terslik olduunu hissedip renlere yklenir. Arabadan inince n
lastiin patladn grr. Hi zaman kaybetmeksizin tami rata
hazrlanr: yani, birini bekliyormu gibi gelip geen arabalara
baknr. Kadnn bir sorunla kar karya olduunu gste ren bu
evrensel iareti erkek teknolojisinin aresiz brakt zayf kadn
gren bir araba yaklap durur. Src, bir bakta sorunun ne
olduunu kefeder ve rahatlatc bir havayla, Merak etme. imdi
hallederim, der. Kararlln gstermek iin de bayan srcden
krikosunu ister. Lastii kendi bana deitirip deitiremeyeceini
sormaz, nk karsnda duran otuz yalarndaki zevkli giyimli,
makyajl hanmn bunu yapamayacan bilir. Kadn kendi krikosunu
bulamad iin, erkek dier aletlerle birlikte kendininkini karr.
Be dakika sonra i tamamdr, yeni lastik taklm, patlak olan
bagaja konulmutur. Erkein elleri kirli yaa bulanmtr. Kadn ona
kt mendil vermek ister, ancak o nazike reddeder; torpido
gznde bu gnler iin bulundurduu stp bezi vardr. Kadn,
kadnca beceriksizliinden tr zr dileyerek adama yrekten
teekkr eder. Durup yardm etmemesi halinde belki de akama ka -
dar orada ylece kalabileceini syler. Erkek karlk vermez, ama
kadn arabasna binerken kapy onun iin aar. Yar ak camdan,
yeni bir lastik almasn tler, kadn da hemen o akam tamircisini
greceine sz verir. Sonra da gazlayp gider.
Aletlerini toplayp arabasna dnen adam ellerini ykayabil- meyi
ister. Tekeri deitirirken amura girmi, ayakkablar pislie
bulanmtr (ii sat temsilciliidir). Dahas, mteri siyle olan
randevusuna yetimek iin accle etmesi gerekmekte dir. Motoru
altrrken, Ah u kadnlar! Al birini vur tekine.
8 KLENN MUTLULUU

Hepsi aptal, diye dnr ve yardm etmedii takdirde kadnn

ne yapm olacan ciddi ciddi merak eder. Gaza basp genelde
olandan daha ok hz yaparak yoluna devam eder.
Hemen her erkek ve kadnlarn ou ayn ekilde dav -
ranrd. Bir an dnmeksizin, sadece erkek erkek olduu, ka dn
da ondan ok farkl olduu iin bir kadn, bulduu her fr satta
erkeklerden yararlanacaktr. Arabas arzaland zaman baka
ne yapabilirdi ki? Ona, erkeklerden yardm almas re tilmitir.
Ne iyi ki erkek bilgilidir, ustadr: tekeri bedavaya ve abucak
tamir edebilmitir. Giysileri toza topraa bulanm, randevusuna
ge kalp iini riske atmtr, hatta hz yaparak kendi yaamn
tehlikeye sokmutur. Ama arabada baka bir a- rza bulmu
olsayd, onu da onarrd. Arabalar konusundaki bil gisi de zaten
bugnler iindir. Kar cins (dnya nfusunun ya rs) bu ii
onun iin bedava yapabilecekken ve buna gnlly ken bir kadn
patlak lastikleri tamir etmeyi neden rensin ki?
Kadnlar, erkeklerin onlar iin almalarn, onlarn yerine
dnmelerini, onlarn sorumluluunu almalarn salar, ger -
ekte erkekleri smrr. Peki kadnlarn zayf, hayal gcnden
yoksun ve aptal olmalarna karlk erkeklerin gl, zeki ve
hayal gleri geni yaratklar olmalarna ramen neden sm ren
taraf erkek deil de kadndr?
Bu g, zek ve hayal gc, iktidarn nkoulu olmaktan
ok, sadece kleliin nkoulu olamaz m? Dnya, uzmanlar
tarafndan deil de, hibir eye uygun olmayan yaratklar
kadnlar tarafndan ynetiliyor olamaz m? Ve eer hal by-
leyse kadnlar, bunu, kurbanlarn kendilerini aldatlm ve k -
k drlm hissetmek yerine olmadklar bir ey evrenin
efendileri olduklarna inanmalarn salayacak ekilde nasl
baarabilmektedir? Kadnlar, erkeklerdeki onlar her an daha
byk baarlara gtren bu stnlk ve gurur duygusunu ya -
ratmay nasl baarmaktadr?
Neden kadnlarn maskesi hi dmyor?
 ERKEK NEDR?

TEMELDE erkek, alan ve alarak kendini, karsn ve karsnn

ocuklarn geindiren bir yaratktr. te yandan kadn, a lmayan,
ya da en azndan dnem dnem almayan bir yaratktr. ou kez
kadn, kocas bir yana, ne kendini, ne de ocuklarn geindiren
konumundadr.
Kadn, erkekte yararl bulduu her zellii erkeksi olarak
deerlendirir; buna karlk ona ya da bir bakasna yarar ol mayan
dier her eyi kadns olarak deerlendirir. Kadnlarla baarl olmak
isteyen bir erkein grnnn erkeksi olmas gerekir; bu da bu
erkein tek raison detre si (varolu nedeni) olan almas a uygun
olmas gerektii anlamna gelir. Grnnn, ona verilen her ie
uygun olmas ve erkein her zaman bu ileri baaryla yapmas
gerekir.
ounun geceleri giydii az sayda cepli eritli pijamalarn
dnda erkekler bir tr niforma snvmektedir. Bu niforma da
dayankl, kiri gstermeyen kahverengi veya gri kumatan dikilir.
niformalarnn ya da elbiselerinin zerinde, ileri iin
vazgeilmez olan aletlerini tadklar be-on tane cep vardr. Kadn
ise almad iin gece ya da gndelik giysilerinde pek cep
bulunmaz.
Sosyai yaantda, kiri gstermemesine ve pratik bir renk ol -
mamasna karn erkeklerin siyah giymesine gz yumulur. Ama
zaten bu tr durumlarda erkekler stlerini pek kirletmezler. Da has,
kadnlarn giydikleri parlak renklerin byk bir avantaj vardr. Ama
erkeklerin zaman zaman krmz veya yeil resmi giysiler giymesi
kabul edilmektedir. Tersine gerek erkekler, ok daha erkeksi
gzkmektedir!
10 KLENN MUTLULUU

Erkein grnnn tamam da duruma uyarlanmtr.

Salar ksadr, bylece dzenli tutulmas iin birka haftada
bir, 011 be dakikalna berbere uramas yeterli olur. Boya,
perma, vb. zendirilmez, nk iine engel olabilir. Her ey bir
yana, ou kez ak havada alt veya darda ok zaman
harcad iin, karmak stiller sadece nemsiz ayrnt olarak
kalmaktadr. Bu tr stiller, onun tersine, kar cinsi kesinlikle
estetik bir adan yarglamayan kadnlarla baarl olmas iin
gerekli deildir. Bu nedenle erkeklerin ou, baz bireysellik
giriimlerinden sonra, kadnlarn bu abalara kar ilgisiz oldu -
unu farkedip, daha uzun veya daha ksa bir standart sa stilini
benimsemektedir. Sadece sakal brakarak dnsel becerilerini
gstermek isteyen ar duyarl erkekler ki bunlar da genel -
likle entelektel gsterie merakl tiplerdir sakal brakmakta -
dr. Ancak kadnlar buna gz yumacaktr, nk sakal, erkein
kiiliine ve en kolay ne ekilde smrlebileceine ilikin -
nemli bir gstergedir. (Sakall erkein alan genellikle nevrotik
entelektelce bir alan olacaktr.)
Genel olarak bir erkek, tra iin sabahlan elektrikli tra
makinesini iki dakika kullanr. Cildi iin su ve sabunun ye -
terli olduu dnlr. Ondan istenen tek ey, yznn temiz ve
makyajsz olmasdr, bylece herkes onun neye benzediini
grebilecektir. Geriye trnaklar kalyor. Trnaklarn, almaya
engel olmamas iin olabildiince ksa olmas gerekir.
Sz konusu erkein belli bir kadn tarafndan belli bir ama
iin halihazrda kullanlmakta olduunu gsteren alyans dn -
da, erkek tak kullanmaz. Bileindeki kaba, ok ilevli saati pek
de dekoratif deildir. Tasarm ar, su geirmez, oka dayankl
ve genellikle takvim gstergeli olan bu saate belki tak bile de -
nemez. Dahas genellikle bunu, ona uruna alt kadn ar -
maan etmitir.
Gerek erkeklerin i amarlar, oraplar ve gmlekleri
ylesine temel bir norma indirgenmitir ki, bir erkein giysileri
 ERKEK NEDR? 11

bir dierininkinden sadece beden lsyle ayrdedilebil- nektedir.

Sadece kravatlarda biraz zgrlk vardr; burada bile erkek
genellikle seim yapmakta yle zorlanr ki kadn onun iin kravat
satn alr.
Baka bir gezegenden dnyay ziyaret eden bir yaratk, er -
keklerin yaamdaki hedefinin, birbirlerine olabildiince ok
benzemek olduunu dnrd herhalde. Yine de erkeklik ve
erkein yararll konusu, pek almayan ve her ey iin erke e
ihtiya duyan kadnlar asndan nemli lde deiir.
Her sabah saat dokuzda byk limuzin arabasn zenle ga -
rajndan karan erkekler vardr. Aile arabalarn kullanan di erleri
evden bir saat daha erken ayrlr. Daha bakalar ise fab rikalara veya
inaat alanlarna yetimek iin otobs veya treni yakalayabilmek
amacyla i giysileri ve ellerinde kumanyalaryla gn domadan yola
koyulur. Tarihin garip bir cilvesi sonucunda, aslnda en yoksul olan
erkekler, en irkin kadnlar tarafndan smrlmektedir. nk para
peinde koan kadnlardan farkl olarak erkekler kadnda sadece d
grn farketmektedir. Bu nedenle kendi snflarndaki daha ekici
o- lan kadnlar her zaman daha ok kazanan erkekler taralndan
burunlarnn dibinden ekilip alnmaktadr.
Belli bir erkek ne yaparsa yapsn ya da gnn nasl geirir se
geirsin, btn erkeklerin ortak bir yan vardr: Hepsi de gnlerini
alaltc bir ekilde geirir. Bundan da hibir ey ka zanmaz, kendi
yaamn salamak iin mcadele etmez, nk onun iin lksn
hibir anlam yoktur. O, bylesine gurur duymasn salayan
bakalar iin alr. Kukusuz, yannda ya da masasnn zerinde
karsnn ve ocuklarnn bir resmi olacak ve evresindekilere
gstermek iin hibir frsat karmayacaktr.
Ne i yaparsa yapsn (muhasebeci, doktor, otobs ofr, ya da
idareci), yaamnn her ann, dev ve acmasz bir sistemin,
12 KLENN MUTLULUU

onu lecei gne dek son kertesine kadar smrmek iin ina
edilmi olan bir sistemin kk bir dilisi olarak harcayacaktr.
Saylar toplayp etele tutmak ilgin olabilir. Ama ya her
gn, her yl hep ayn ey yaplrsa? Kalabalk caddelerden bir
otobs geirmek ne kadar heyecan verici! Ama her gn, her
yl, hep ayn kentte, hep ayn saatte, ayn yolda olmak? Saysz
iinin tek bir emirle eyleme getiini bilmek ne muhteem bir
iktidar duygusu! Ama ya onlarn efendisi deil, tutsa olduu -
nu birdenbire grmek nasl bir duygu?
ocukluumuzun oyunlarn oynamaktan oktan vazgetik.
ocukken bile abucak sklr ve bir oyundan tekine geerdik.
Erkekler, hayat boyunca hep ayn oyunu oynamaya mahkm
edilmi bir ocuk gibidir. Bunun nedeni aktr: belli bir alanda
yetenei olduu kefedildii anda, o konuda uzmanlamaya iti -
lir. Daha sonra, bu alanda alarak daha ok para kazanabile -
cei iin, sonsuza kadar ayn ii yapmaya zorlanr. Okulda ma -
tematii iyiyse, saylara kalas basyorsa, yaam boyunca bir
muhasebeci, matematiki, ya da bilgisayar operatr olarak a -
lmaya mahkm edilecektir, nk maksimum alma potan -
siyeli bu alanda yatmaktadr. Bylece savlan arpp blecek,
tulara basacak, daha ok sayy arpp blecek ve hibir zaman
Artk yeter! Yeterince yaptm! imdi de baka bir ey yapaca -
m! diyemeyecektir. Onu smren kadn baka bir ey arama -
sna kesinlikle izin vermeyecektir. Bu kadn tarafndan kam -
lanmas sonucu rekabete giritii insanlar geride brakma u -
runa verdii amansz mcadeleden sonra ilerleyebilir, hatta a -
lt bankada ba veznedar ya da miidr bile olabilir. Ama da -
ha yksek bir maa bordrosu iin dedii bedel gerekten de
ok yksek deil mi?
Yaama biimini, yani iini nk onun iin vaam ve i
eanlaml kavramlardr deitiren bir erkek, gvenilmez ola -
rak deerlendirilir. Bunu birka kere yapt zaman ise toplum
 ERKEK NEDR? 13

dna itilir ve yalnz kalr, nk toplum demek kadn demek tir.

Toplum tarafndan reddedilme korkusunun ok ar olmas
gerekir. Yoksa neden ocukken kavanoz iindeki bcekleri iz-
lemekten holanan bir doktor, yaamnn tamamn mide bulan -
drc oluumlar aarak ve insan dklarn parmaklayp ince -
leyerek geirmeye raz olsun ki? Yoksa neden gece gndz
bakalarnn yanma bile yaklamayaca tiksindirici insanlar
dnsn ki? ocukken piyanoyla oynamay seven bir piyanist,
yaamnn tamam boyunca her akam hep ayn Chopin
nocturne'unu almay gerekten seviyor mudur? Henz okul
atndayken insanlar kullanma tekniklerini renen ve bu ko -
nuda baarl olan bir politikac, yetikin bir erkek olarak, -
nemsiz bir politik devrimci olarak srekli laf ebelii yapmaktan
gerekten holanyor mudur? Suratna bir maske geirip aptal
rol oynayarak, toplumsal adan aalk rakiplerinin ahmaka
gevezeliklerini dinlemeyi gerekten istiyor mudur? Ve Birleik
Devletlerin bakan bile olsa, bunun iin dedii bedel ger -
ekten de ok yksek olmayacak mdr?
Hayr, kimse erkeklerin btn bunlar deime arzusu ol-
makszn zevkle yaptn ne sremez. Bunu yaparlar, nk
yapmaya ynlendirilmilerdir, yaamlarnn tamam, bir dizi
artl refleksten, bir dizi hayvans edimden baka bir ey deil -
dir. Bu hareketleri yapamayan, para kazanma becerisi azalan bir
erkek baarsz grlr. Gerekten de her eyini, aslnda ona
gvence veren her eyini karsn, ailesini, evini, yaamdaki
amalarn kaybetme tehlikesiyle kar karyadr.
Elbette para kazanma becerisini kaybeden bir erkein ayrca
otomatik olarak vkiinden de kurtulduu ve bu mutlu sondan
r
memnunluk duymas gerektii dnlebilir. Ama onun en son
istedii ey zgrlktr. Daha sonra da greceimiz gibi erkek,
zgiir olmamaktan alman haz ilkesine gre yaar. Onun iin
 14 KLENN MUTLULUU
mr boyu zgrle mahkm edilmek, mr boyu kielie
mahkm edilmekten ok daha ktdr.
Baka bir deyile erkek hep klesi olaca bir eyin ya da
insann aray iindedir, nk sadece kle olarak kendini
emniyette hissetmektedir. Ve kural olarak klesi olmak iin
bir kadn seer. Peki bu aalayc yaam borlu olduu,
onu smren, klesi, ama sadece onun klesi olmaya itildii
bu yaratk kimdir ya da nedir?
 %

KADIN NEDR?
DAHA nce de sylediimiz gibi erkein tersine kadn, alma- ;
yan bir insandr. Aslnda ona ilikin sylenecekler bununla ka -
labilirdi, nk teme! insan kavram hem erkei hem de kadn
kapsayacak kadar ok genel, ok hatal olmasayd, kadn iin
sylenecek pek fazla bir ey kalmazd.
Yaam insanlara iki seenek sunar: hayvansal bir varolu
dk bir yaam dzeyi ve manevi bir varolu. Kadn kukusuz ilkini
seecek ve fiziksel refah ne karacak, kulukaya; yatacak bir yer ve
engellenmeksizin reme alkanlklaryla o- yalanacak bir ortam arayna
koyulacaktr.
Erkekle kadnn ayn zek potansiyeliyle doduu ve cinsler
arasnda zek asndan temel bir fark olmad kesin bir gerek
olarak kabul edilebilir. Ayrca, krelmeye, ksrlamaya brak-
lan her potansiyelin, ilevini yitirecei de ok iyi bilinmektedir.
Kadnlar zihinsel kapasitelerini kullanmazlar. Aslnda bilerek bu
kapasitelerinin bozulmasna gz yumarlar. Birka yllk ara lkl
eitimden sonra, tali (sonradan gelien) ve geri dndrlemez
bir aptallk durumuna ynelirler.
Neden kadnlar kendi zihinsel kapasitelerinden yararlanm-
yor? Kadnlarn beyinlerini kullanmamalarnn tek bir nedeni
vardr, o da ihtiya duymamalardr. Yaamlarn srdrmeleri
iin zihinsel kapasiteleri vazgeilmez deildir.
Teorik olarak gzel bir kadn, bir empanzeden daha az bir
zekya ihtiya duyar ve buna karlk kimse onu topluma uy -
mayan bir yaratk olarak deerlendirmez.
Olsa olsa, en ge on iki yama kadar, kadnlarn ou fahie olmaya karar
vermitir. Ya da baka bir deyile, kendileri iin,

bir erkek seip btn ii onun yapmasn salamaktan oluan

bir gelecek tasarlamlardr. Bu ilevlerine karlk olarak
kadnlar da, erkein belli zamanlarda vajinalarn
kullanmasna gz yummaya hazrdr. Bir kadn buna karar
verdii anda beynini gelitirmekten vazgeer. Elbette eitli
dereceler ve diplomalar alabilir. Bunlar onun erkeklerin
gzndeki piyasa deerini artrr, nk erkekler, bir eyleri
ezbere bilen bir kadnn, avrca erkekleri de tanvp
anlavacaana inanr. Ama cinsler a- rasndaki iletiim
olasl da ite bu noktada ortadan kalkar. Yollar sonsuza
kadar ayrlr.
Erkein tekrar tekrar yapt en byk hatalardan birisi,
kadn kendi eiti olarak, yani eit zihinsel ve cokusal
kapasiteye sahip bir insan olarak deerlendirmesidir. Kadn
gzleyebilir, dinleyebilir, tepkilerine bakarak duygularn
yarglayabilir, ama her eye karn, kadn sadece yzeysel
belirtilerle yarglamaktadr, nk kendi deer llerini
kullanmaktadr.
Erkek, kadnn yerinde olmas halinde ne syleyeceini,
dneceini ya da yapacan bilir. Can skc ilikilere
bakt zaman, kadn grnrde anlamsz bir davrana
girmise, onun yerinde olmas halinde yapaca eyi kadnn
da yapmasna engel olan bir ey olmas gerektiini dnr.
Bu da erkein tara fnda doal bir tepkidir, nk insanlarn
kendilerini soyut dnme yetisi olan yaratklar olarak
deerlendirmesi durumunda kendini her eyin ls
saymaktadr, bunda da hakldr.
Bir erkek bir kadnn yemek piirme, bulak ykama ve
temizlik ilerinde saatler harcadn grd zaman, bu
ilerin onu belki de mutlu ettii, nk tan da onun zek
seviyesine uygun iler olduu aklna hi gelmez. O anda,
btn bu angaryann, kadn, bir erkek olarak nemli ve arzu
edilir bulduu onca eyi yapmaktan alkoyduunu dnr;
bu nedenle kadnn yaamn kolaylatrmak ve onu, erkein
dledii yaam biimine srklemek iin otomatik bulak
makineleri, elektrikli sprgeler, hazr yemekler icat eder. . -
Ama hayal krklna urayacaktr. Kadn, kazand
zaman tarihle, politikayla ya da astronomiyle aktif bir
ekilde ilgi-
lenmek iin kullanmak yerine, pasta yapar, i amarlarn - tler
ve oya yapar ya da zellikle maceracysa banyo duvarn iek
kartmalaryla bezer. Bu nedenle erkek bu tr eylerin, varlkl
yaanm temel eleri olduunu dnr. Bu fikrin ona kadn
tarafndan alanm olmas gerekir, nk erkek, pasta nn dardan
satn alnmasna da, i amarlarn tsz olmasna da, banyo
duvarlarnda iek desenlerinin bulunmamasna da gerekten aldr
etmez. Kadnn bu amaca ulamasn kolaylatrmak ve onu
angaryadan kurtarmak iin mikserler, mutfak robotlar, tsz
giyilebilen amarlar ve iek sslemeli tuvalet aletleri, fayanslar
icat eder; ama kadn hl edebiyatla, politikayla ya da evrenin
fethiyle aktif ve ciddi bir ekilde ilgilenmez. Onun iin yeni bulunan
bu bo zaman tam zamannda imdada yetimitir. Artk kendisiyle
ilgilenebilir ve elbette entelektel baar zlemi ona yabanc olduu
iin, o da d grn zerinde odaklar.
Bu aama bile erkek asndan kabul edilebilir. Karsn ger -
ekten sever, onun mutluluunu dnyada baka her eyden ok ister:
bu nedenle akmayan rujlar, su geirmez maskara, t gerektirmeyen
gmlekler, kullanlp atlan alt bezleri, vb. gelitirir; hepsinin de tek
bir amac vardr. htiyalar bu kadar duyar-- l, bu kadar ar olan bu
yaratn sonunda zgrlemesini umar. Bu zgrlk, kadnn,
erkein dledii yaam dzeyine ulamas zgr bir erkein
hayatn yaamas iin gereklidir.
Sonra da oturup bekler. Sonunda kadn ona kendi iradesiyle
gelmedii iin, onu kendi dnyasna ekmeye alr. Erkein yaam
biimine almas iin ocukluktan karma eitimi getirir. Her trden
bahaneyi kullanarak, kadn niversitelere eker ve yaamn
harikalarna ilgisini uyandrma umuduyla, onu kendi bulularnn
gizemlerine ekmeye alr. Kadnn, en son erkek kalelerine
girmesini salar, bovlece bylesine emekle kurmav baard
ynetim sistemini deitirecei umuduyla oy hakkn kullanarak
gelenekleri kendi grleri dorultusunda deitirmesi iin kadn
zendirir, kendi deerlerinden vazgeer. Belki
de kadnn dnyaya bar getireceini de umar, nk ona gre
kadnlar, bartan yana bir gtr.
Biitn bunlarda ylesine kararl ve inatdr ki, kendini aptal
yerine koyduunu elbette kendi standartlaryla gremeye cek
duruma gelir. Kadnlar, olaylara belli bir mesafeden bakma
yetisinden yoksundur, bunun sonucu olarak da mizah duygu sundan
tamamen yoksun kalmaktadrlar.
Havr, kadn erkee elmez. Olsa olsa sinirlenir. Eski ev ve
/ 1 C/ i

yuva kurumlan, kadnn entelektel araylarn tamamndan ve

daha iyi i iddialarndan vazgemesini hakl kannayacak ka dar
ad deildir. Ancak ev ileri daha ok mekanize olduu, yeterli
anaokullar ald, ya da erkekler ocuklarn vazgeilmez
olmadn anlad ki daha nce anlam olmalar ere-
o c O
kirdi zaman ne olacan insan merak ediyor.
Erkek, amansz ilerleme kousunda bir an durup bu ilikiler
durumunu dnecek olursa, kanlmaz olarak, kadnlara bir
zihinsel uyarm duygusu verme abalarnn tamamen bouna
olduunu grecektir. Kadnlarn daha zevkli, daha ekici, daha
kltrl olduu dorudur, ama yaam beklentileri kesinlikle
entelektel deil, hep maddeci olacaktr.
Kadn, erkein niversitelerinde kendi teorilerini gelitirme si
iin retilen zihinsel ilemlerden hi yararland m? Kendine ait
orijinal bireysel aratrmalar yapmas iin ardna kadar a lan
aratrma krunlarndan hi yararland m? Kadnlarn, k -
tphaneleri dolduran o harika kitaplar okumad erkeklerin
kafasna dank etmeyecek mi? Kadn, mzelerde erkeklerin ya -
ratt harika sanat eserlerine hayranlk duyabilse de, kendisi
hibir zaman yaratmayacak, sadece kopya edecektir. Kendini
zgrletirmesi iin kadnlara ynelik olarak hazrlanan oyun lar,
filmler ve grsel gsteriler bile tadklar elendirici dee-
rime giden ilk adm asla kadnlar
atmayacaktr.
Kadn kendi eiti olarak gren bir erkek, kadnn yaam bi iminin
bounaln kavrad zaman doal olarak, bunun er-
kein halas olduunu, kadnn erkek tarafndan bask altna a-
lndn dnme eilimi gsterir. Ama amzda kadnlar artk
erkeklerin iradesine tabi deildir. Aslnda lam tersine. Kad na,
zgrlemesi iin her Uirl frsat tannmtr ve bunca olandan
sonra eer hl zincirlerini krmamsa, bundan tek sonu kar:
aslnda krlacak bir zincir de yoktur.
Erkeklerin kadnlar sevdii, ama ayrca kmsedii dorudur.
Hayatn kazanmak zorunda olduu iin sabah erken kal kp yeni
dnyalar fethetmeye giden (ve ender olarak baarl o- lan) bir
insan, bu tr araylarla ilgilenmeyen bir bakasn mutlaka
kiimseyecektir. Bu aalama, kadnlarn zihinsel geliimini
salamak iin erkein giritii abalarn temel ne denlerinden birisi
bile olabilir. Erkek, kadnlardan utanr ve onlarn da kendilerinden
ulanmalar gerektiini dnr. Bu nedenle, bir centilmen olduu
iin de yardm etmeye alr.
Erkekler, kadnlarn hibir hrs tamadn, bilgi arzusu,
kendini kantlama ihtiyac hissetmediini kavramaktan acizdir;
oysa btn bunlar onun iin hayati bir neme sahiptir. Kadnlar,
erkeklerin ayr bir dnyada yaamalarna gz yumarlar, nk o
dnyaya katlmak istemezler. Neden katlsnlar ki? Erkein ba -
mszl onlar iin hibir anlam ifade etmez, nk kendileri ni
baml hissetmezler. Hatla hibir entelektel hrslar olma d iin
erkein zihinsel stnl karsnda utanma bile hissetmezler.
Kadnn erkek karsnda byk bir avantaj vardr: kadnn
seme zgrl vardr, bamsz bir yaamla, aptalca, marka,
asalaka bir yaam arasnda bir seim yapabilirler. Bu sonuncusunu
tercih etmeyen kadnlarn says ok azdr. Erkeklerinse elbette
tercih ans yoktur.
Eer kadnlar gerekten de erkeklerin basks altnda olduunu
hissetseydi, tpk buyurganlardan korkulup nefret edilmesi gibi
onlar da erkeklerden korkup nefret ederdi. Erkein zihinsel
stnl karsnda utansalard, durumu deitirmek iin her
areye bavururlard. Kadnlar gerekten baml ve kelepeli
olsavd, elbette tarihin bu en elverili dneminde kelepelerini
oktan krm olmazlar myd?
Dnyann en gelimi lkelerinden olan svirede ki son
zamanlara kadar kadnlarn oy kullanma hakk yoktu kan -
tonlarn birisinde kadnlarn oy kullanmak isteyip istemedikle -
rini belirlemek iin bir aratrma yaplr. Kadnlarn ounun,
kadnlarn oy kullanmasna kar olduu ortaya kar. Erkekler
ok olur, nk dnyalk olmayan bu tutum, yzyllar sren er -
kek egemenliinin bir baka kant olarak deerlendirilir!
Oysa ne kadar yanlyorlar! Kadnn hissettii en son ey
bask altnda olmaktr. Tersine, cinsler aras ilikideki en can
skc gereklerden birisi, kadnn dnyasnda erkein olmad -
dr: bu nedenle kadnn kendini aalk ve dolaysyla isyan -
kr hissetmesine nasl yol am olabilir ki? Her ey bir yana
onun erkee bamll sadece, tpk bir turistin uaa, bir
cafe sahibinin kahve makinesine, bir arabann benzine, bir
televizyonun elektrie baml olmas gibi nesnel, fiziksel
bir bamllktr. Bu tr bir ilikide can skc hibir ey
olamaz.
Dier erkeklerle ayn yanlgya den Ibsen, Doll's House
adl oyununun, kadn zgrl iin bir manifesto olmasn is -
ter. 1880 ylndaki ^ala gecesi erkekleri gerekten ok eder ve
erkekler, kadnn durumunu dzeltme ynnde daha keskin bir
mcadele vermeye and ierler. Bu moda srerken kadnlar ken -
dilerini zgrleme mcadelesine kaptrr ve kadna seme ve
seilme hakk iin mcadele eden kadnlar olarak yeni oyunla -
rnn tadn karrlar.
Sartre da daha sonra kadnlar zerinde derin bir etki brak -
mtr. Kadnlar, Sartren felsefesini ne kadar iyi
anladklarnn bir kant olarak salarn bele kadar uzatp
siyah sveter ve pantolon giyerler.
in komnist lideri Mao Tse-tung bile baarlyd: Mao
modas btn bir sezon srmt.
 BR KADININ UFKU
ERKEKLERN kadnlaretkilemek iin yaptklar nemli deildir: kadnn
dnyasnda erkein yeri yoktur. Onun dnyasnda sadece baka bir
kadn nemlidir. Elbette bir erkek dnp ona baktnda memnun
olacaktr; bir de bunu yapan erkek k gi- yimlivse ve pahal bir
spor araba kullanyorsa, gerisi can sal. Onun bu durumda
duyduu honutluk, senetlerinin deerinin ykseldiini gren bir
hissedarnkiyle kyaslanabilir. Sz konusu erkein ekici veya zeki
olup olmamas kadn iin kesinlikle nemsizdir. Hissedar, temett
kuponlarnn rengiyle kesinlikle ilgilenmez.
Ama baka bir kadn dnp bakacak olursa ki ender bir
olaydr, nk kendi yargs erkeinkinden ok daha acmasz dr
harika bir i baarm demektir. mknsz baarmtr (dier
kadnlarn hayranln, beenisini ve sevgisini kazanmtr).
Doru, kadnn dnyasnda sadece kadnlara yer vardr. Kili-
sede, okuldaki veliler toplantsnda, spermarketle karlat
kadnlar, bahe itinin zerinden ene ald, partilerde tant
va da bulvar zerindeki maazalarn vitrinlerine bakan, a- rnrde
hi farketmedii kadnlar: onun baarsnn veya baarszlnn
lt ite bu kadnlardr. Standartlar, erkeklerin deil, dier
kadnlarn kafasnda olan standartlardr; gerekten nemli olan
erkeklerin deil, dier kadnlarn yargsdr. Baka bir kadndan
gelen basit bir vgii, erkeklerin yapt onca acemice, yetersiz
iltifat glgede brakr, iinkii bu iltifatlar ama trlerin azndan
kan vglerdir. Erkeklerin, bir kadnn dnyasnn ne anlama
geldii konusunda gerekten de hibir fikri yoktur; arla varan
iltifatlar temel btn noktalar karr.
 Kadn elbette erkei de honut etmeye alr: Her eyden
te erkein maddi aralar saladn unutmayalm. Ama
erkei honut etmek ok daha kolaydr. Erkekler, belli bir
yabanclama lsne tepki vermeye artlanmtr: kadnlarn,
makyaj ve sair standart giysilerle yaratlan belli seks sembol
tiplerine uymasn beklerler: uzun sa, boyal dudaklar, dar
sveterler, mini etekler, effaf oraplar ve yksek topuklar.
Btn bunlar da birka dakikada salanr.
Kadn, erkein kavray kapasitesinin tesinde kalan bir y -
ryen sanat eseridir: Paris, Roma ve New Yorkun moda bul-
varlarnda yryen sanat yaratklar. Uzmanca uygulanan
rimel, zenli ruj seimi, takma kirpikler, elbiselerdeki uyum,
krk veya pards: btn bunlar, erkein kesinlikle anlamad
uzmanlk gerektiren bir sanattr. Erkek bunu takdir etme
kapasitesinden yoksundur. Kadn maskelerini takdir etmeyi
renmemitir ve muhtemelen bu yryen sanat eserlerini
deerlendiremez. Byle bir ustala erimek, zaman, para ve
sonsuz lde snrl bir beyin ister: ve bu artlar da sadece
kadnlar yerine getirir.
Aslnda kadn giyinirken erkei ok az dikkate alr (erkei
elinde tutmaya ve en genel anlamyla onun maddi ihtiya -
larn karlamasn salamaya yetecek kadar). Baka her trl
yatrm dier kadnlara yneliktir. Erkek sadece tedariki
olarak nemlidir.
Bir irket, belli bir alanda uzman olan birisini kendine ek -
mek istedii zaman, olabilecek her yoldan sz konusu kiinin
gnln okar. Szleme imzalandktan sonra iveren artk ra -
hat bir nefes alabilir. Uzman artk o irkete baldr. Kadn da
erkek konusunda aynen byle davranr. Onu, sadece onunla ha -
yatn ne kadar gzel olduunu kantlamaya yetecek kadar ser -
best brakacaktr. Buna inanan erkek, onunla yapt szleme -
den honut olacaktr.
 Aslnda kadn eitli alardan irketle kyaslayabiliriz. Her ey
bir yana irket sadece maksimum kr hedefleyen kiisellik d
(resmi) bir sistemdir. Kadn baka ne yapar? Duygusuzca sevgi,
nefret veya ekemezlik hissetmeksizin onun iin alan erkee
baldr. Duygular sadece erkek onu terk etmekle tehdit etlii
zaman devreye girer. Ne olursa olsun, geimi tehlikeye girmitir.
Ama bu, mantkl bir nedene ynelik olduka mantkl bir tepkidir
ve mantkl bir ekilde kontrol edilebilir. Her zaman iin bir baka
erkekle szleme yapabilir. Tepkisi, kendini benzer bir durumda
bulan erkesinkinden ne kadar da farkldr! Erkek, kskanlk, kk
drlme, aalk ve kendine acma duygularnn altnda ezilir.
Ama kadn duygusal tepki vermez.
Byle bir durumda bir kadn kesinlikle kskanlk duymaz,
nk erkek, zgr olmak iin deil, bir baka kadn uruna
almak iin onu terk etmektedir. Onun gznde erkek kendi
durumunu dzeltmi savlmaz. Bir erkein veni bir kadnla va-
ad ak maceralar nemsiz bir ayrntdan te bir anlam ta maz.
Kadn, bu durumu, en iyi iisini rakibine kaptran kk iletmeci
asndan deerlendirir. Kadn sz konusu olduu s rece, olaydan
kay naklanan yrek acs, iyi i yapan birisini baka birine
kaptrmaya duyulan bir tepkiden te bir ey deildir.
Dolaysyla erkein, sadece baka erkeklere daha ekici
olduunu dnd erkeklere gitmedii iin karsnn sadk
olduunu dnmesi aptalcadr. ok alt ve kadn iin ger -
ekten nemli olan her eyi salad srece kadn neden onu terk
etsin ki? Kadnn sadakatinin, ekeinkivle ortak hibir va- n
yoktur. Erkeklerin tersine kadnlar, pratik adan elerinin
baklarna bakldr. Kocasnn en iyi arkadayla aka flrt
etse bile, bunun tek nedeni adamn karsn rahatsz etmek olabilir,
nk kocasnn deil, sadece kadnn duygular - nemlidir. Sz
konusu erkee derin duygular besliyorsa duygularn bakalarnn
yannda kesinlikle belli etmeyecektir.
 Elence olarak gelien e deitirme gibi toplu seks partile -
rinde kadnn ilgisini eken sadece dier kadnlardr. Tarih,
avn anda birden ok kadnla elenen erkek liderlere ilikin
fkralarla doludur, ama kadn liderler konusunda benzer
ykler hi duydunuz mu? Kadn, sadece erkeklerden oluan
bir grupla seks yapt takdirde can skntsndan patlayacaktr.
Bu her zaman byle olmutur ve bundan sonra da byle
olacaktr.
Kadnlar, erkein d grnne tepki verseydi, mevcut
btn reklam kampanyalar ie yaramazd. statistiklere gre
nfusun en ok para harcayan kesimi kadnlardr: harcanan ise
erkeklerin onlar iin kazand paradr. Ama imalatlar
satlarn yakkl, gl-erkeklerin yer ald reklamlarla
artrmazlar. Tersine. Satlacak mal ister turlar, deterjan, araba,
ister yatak odas takmlar veya televizyon olsun, her reklamda
mutlaka uiizel bir kadn bulunur.
Film yapmclar, filmin baars iin yakkl bir kahrama -
nn nemli olmadn ancak son zamanlarda kavrayabilmitir.
Kadnlar, irkin bir yldzla da yetinir: Belmondo, Walter
Matthau veya Dustin Hoffman. Buna karlk erkekler doal o-
larak irkin yldzlar tercih eder. Kendilerini ender olarak
yakkl bulmalar nedeniyle hissettikleri fiziksel aalk
duygusunun bir sonucu olarak byle bir yldzla zdeim
kurmay daha kolay bulurlar. Barolde gzel bir kadn olduu
srece, kadnlar, bu filmlerden tpk Rock Hudsonun barol
oynad filmlerdeki kadar haz alacaktr. nk gerekte
sadece filmdeki kadnlarla ilgilenirler.
Erkeklerin bu trden gereklere kar bu kadar uzun sre
kr kalmalarnn nedeni, kadnlarn birbirlerine ynelik
eletirileriyle yanltlm olmalardr. Bir kadnn bir bakas
hakknda kltc laflar ettiini duyan burnu ok bykm,
gs tahta gibiymi, kalalar fazla genimi, bacaklar
arpkm, vs. erkek, doal olarak kadnlarn birbirlerine
katlanamadkla-
rn veya dier kadnlarn gzelliinin ekimine kaplmadklar n
dnr.
Oysa ne kadar yanlyor. rnein iilerinin yannda rakiple-
rinden vgyle sz eden bir iadamnn deli olduu dnle cektir.
ok gemeden en iyi iilerinin yars rakip irkete geecektir.
Politikaclar da ayn oyunu oynar. Elbette birbirlerini karalamalar
gerekir, ama Mixon tenha bir adada mahsur kalm olsayd, onu
seen ve adna vgler dizdii sokaktaki insanlardan ok,
Castronun veya Kosiginin arkadaln tercih eder di. Her ey bir
yana, sokaktaki insanla ok az ortak yanlan vardr.
stikrarl bir ekonomik bamszlklar olsavd, kadnlarn ou
hayatnn ounu erkeklerden ziyade dier kadnlarla geirmeyi
tercih edebilirdi; bunun nedeni de lezbiyenlik deildir. Erkeklerin
lezbiyenlik dedii eyin kadnn cinsel itkisiyle muhtemelen pek
ilgisi yoktur. Bunun nedeni, cinsler arasnda yok denecek kadar az
ortak yn bulunmasdr. Kadn erkekle tutan tek ey paradr.
Kadnlar birbirleri iin ideal hayat arkada oturdu. Duygular
ve igdleri ayn ilkel dzeye gerilemitir. nk ka tane bireyci
veya kurald kadn vardr? Birlikte yaratacaklar cenneti ve
varolularnn ne kadar heyecan verici olacan hayal etmek zor
deil. Entelektel dzey sersemletici lde dk bile olsa, hi
kimse gerekten kayglanmayacaktr.
 BR GZELLK YARATII
UZAYDANgelen birisi iin erkeklerin, kadnlardan sonsuz l de
ok daha fazla beeniye layk gzkeceine kuku yok, n k
erkek hem zekya hem de gzellie sahiptir. Yzyllar bo -
yunca erkein deerler standard ne yazk ki arptlm
olmal, aksi takdirde kadnlar kesinlikle zarif cins olarak
adlandrl- mazd. Erkeklerden ok daha az zeki olmalar gibi
basit bir gerek bile byle bir kavrama ters derdi, nk
sadece fiziksel dzlemde deerlendirilmedii srece aptal bir
insana kesinlikle zarif veya gzel denemez. Yine de bylesine
sama ve yanl bir inancn ortaya kmas erkeklerin
hatasdr. Kadnlarla hayvanlar ayn standartlara gre
deerlendirmekle (ki bunda ksmen hakldr) kendi deerlerini
arplmtr. Her ey bir yana kadnlar homo sapines olduklarn
kesinlikle iddia edemezler.
Erkek kadna ihtiya duyar, nk daha sonra da grecei -
miz gibi, kendini tabi klacak (uruna kle olaca) bir eye
ihtiya duyar. Ama ayrca z-savgsn da korumas gerekir.
Bu da kadna, kleliini hakl karacak zellikler atfetmesine
yol aar. Kadn, gnmze kadar zeksn kullanma ynnde
hibir ey yapmad iin, ona zeki diyemez, ama kadnca
sezgi kavramn yaratarak buna yakn bir zellik atfetmi
olur. Bu nedenle bakaca gerek zellikleri olmad iin de
kadna gzellik atfeder.
Estetik standartlarn znel olmas ve kiinin her estetik yar -
gsnn kiisel bir seim olmas gerekir. Ama znellik kolayca
bir bahaneye dnebilir ve erkein kle olmaya gz yummak -
tan honut olmasn salar. Erkek, kadnn btn gzleri kendi -
ne evirmek gibi ak bir niyetle kendine hayran olmas iin
bir nedeni olmas gerektiini dnr. Bu nedenle, kadn
kendini
gzel grd iin erkek de kadn gzel bulur. Gereklen de, bu
BfR GZELLK
kany paylamasna izin verildii YARATII
iin yrekten minnet duvar. 27
Ama bu kadnca gzel olma iddias, bir gerekeyle, bir hi leyle
de desteklenir. Kadnn en byk ideali, isiz ve sorumsuz bir
yaam srmektir. Ama byle bir yaam ocuklardan baka kim
srer? Yakaran gzleriyle, gamzeleriyle, o bebeklere zg ya
dokulu sevimli kk bedeniyle, temiz, kadife gibi teniyle kk
bir ocuk: yani bir erikinin sevimli bir minyatr. Ka dnlarn
zendii de ite bu ocuktur: kolay kahkahalar, are sizlii,
korunma ihtiyac. ocua bakmak gerekir, nk kendine bakamaz.
Ve hangi canl tr doal bir igdyle kendi yavrularna bakmaz?
Bakmas gerekir, aksi takdirde soyunu srdremez.
Bu deerli bebek grnn korumak iin zel olarak ge-
litirilen kozmetiklerin ustaca uygulannn, aresizliin, an lamsz
gevezeliin, aknlk ve hayranlk ifade eden Oh! Ah! ve
Harikulade! gibi nidalarn da vardmvla ve deli samas
gevezelikle kadnlar, dnyann, eskisi gibi tatl, sevimli kk
kzlar olduklarna inanmaya devam etmesini salamak iin
olabildiince uzun sreyle bu bebek grnn korumaya
alrlar ve erkein kendilerine bakmasn salamak iin de ondaki
koruma igdsne gvenirler.
Kadnn kendi bana giritii dier her eyde olduu gibi, bu
manevra da aptalca olduu kadar inanlmazdr da. Aslnda bu
manevrann baarl olmas artc. Ayrca byle bir gzellik
idealini zendirmek ok anlamsz gelecektir. nk hangi kadn
yirmi beinden sonra byle bir bebeksi grn koruyabilir ki?
Kozmetik sanayinin her trl hilesine, magazin dergilerindeki
dnmeye ve glmeye kar verilen tlere (nk her ikisi de
krklk yaratma eilimi gsterir) ramen, sonunda gerek yan
gstermesi kanlmazdr. O zaman sadece aresiz, sevimli kk
kzlarn gzellik timsali yaratklar olduuna
inanmaya artlandrlm olan erkek, yetikin bir yzle ne
yapabilir ki?
Erkek, yumuak hatlar et torbalaryla ikinleen, derisi
sarkp kran, ocuksu ses tonu atlaklaan ve kahkahas at
kinemesini andran bir kadnla ne yapsn ki? Yz artk dik -
katsiz samalklarn telafi edemeyecek kadar bozulan, Ooh
ve Aah nidalar embesilce gelen bu bostan korkuluu neye
benzer ki? Mumyalatrlan bu ocuk artk erkein erotik
fantazilerini kanlanayacaktr. Kadnn nihayet iktidardan
dt dnlebilir. Ama sonsuza kadar m?
Hayr, buna ramen iini yrtmeyi bilir; bunun da iki
nedeni vardr. lki aktr: artk ocuklar vardr ve bir
korunma ihtiyacn gndemde tutabilir. kincisine gelince:
piyasada yeterince gen kadn yoktur.
Tercih ans tannd takdirde erkein, yetikin-ocuk-
karsm daha gen bir modelle deitirecei rahatlkla sylene -
bilir; ama cinslerin birbirine oran aa be yukar
birbirine eittir, dolaysyla her erkek daha gen bir kadn
bulamaz. Ve u veya bu trden bir kadna ihtiyac olduu iin,
elindekini korumay tercih eder.
Bunu kantlamak kolaydr. Tercih ans olan erkek her za -
man iin gen bir kadn seecektir. Liz Taylor ve Marilyn
Monroe, yzlerindeki krklar kat kat makyajla gizlenemez
duruma gelince, sinemaya giden erkek, daha gen bir yldzn
oynad bir filme bilet almay tercih edecektir. Gc yeten er -
kek, sinema biletiyle kalmayacaktr. Paras bol olanlarn ve
gsteri dnyasnda alan erkeklerin, eski karlarn atp gen
modellerle yaamak gibi bir alkanl var ve ykl bir nafaka
alan eski eleri de durumdan ikyeti olmaz; aslnda sk bir
pazarlk ettikleri iin de muhtemelen ok memnundurlar.
Ama bu sadece zenginlere zg bir lkstr. Yoksul bir er -
kek, sorumsuz bir cokunluk annda gen bir kadna gitmeye
karar verdii zaman, kadn ksa srede kaybedeceinden emin
olabilir. Paras, iki kary ve iki kadnn ocuklarn geindirmeye
yetmeyecektir, nk ikinci kars da elbette kendi ocuklarna sahip
olmakta srar edecektir. Tercih ans olan ekici bir kadn da ekonomik
gvence vermesi kouluyla gen bir erkei seecektir. Bunun nedeni
elbette estetik deildir. Byle bir erkek ona daha uzun sre
bakabilecektir. te yandan, krk yanda zengin bir adamla yirmi yanda
yoksul bir gen arasnda tercih yapmak durumunda olan kadn, elbette
yal ve zengin olan tercih edecektir. Kadnlarn, erkeklen ne
istediklerini ve neyin kendi karlarna olduunu bildikleri kesin.
Birounun belirgin bir gzellie sahip olmasna karn er keklerin
ounun kendini hibir zaman yakkl bulmamas kadnlar iin byk
bir talih. Erkein vcudu dzgndr, sk almann sonucunda
biimlidir. Omuzlar ve bacaklar kasl, sesi melodik, kahkahas scak ve
insanca, yz zekicedir. Salt hayvansal bir balamda bile kadn glgede
brakan gzelliini takdir etmek iin erkein yryn izlemek bile
yeterlidir. Yaam tarz vcudunun biimini korumasn salar, bu da ka -
dnda olmayan bir eydir. Kadn, kendi bedenini ihmal eder, kaslar
gever ve ellisine ulanca, bir torba dolusu insan hcre dokusu ynna
dnr. Ellisinde bir erkekle ayn yata bir ev kadnn kyaslamanz
yeterli.
Erkekler kendi gzelliklerinin farknda deil ve kimse onlara bunu
sylemiyor. Kadnn gzellii konusunda yazlp sylenen o kadar ok
safsata var ki! ocuklar ve hayvanlar bile zarif, sevimli, hayranlk
uyandrc yaratklar olarak deerlendirilir. Ama erkekler asla! Cesur,
belki gl veya kararl olabilir; ama bunlar sadece kadnlara yararlln
dile getiren iltifatlardr. Bu iltifatlarn tziiyle hibir ilgisi yoktur. Tp
kitaplar dnda erkek bedenine ilikin bilgiler bulmak ok zordur.
Bunun dnda, erkein dudaklarnn kesin yaps, gzlerinin belli bir k
altnda tam olarak nasl gzkt konusunda ince ayrntlar bul may kim
hayal edebilir ki? Meme ularnn zarafeti, ya da
skrotumunun veya teslislerinin ho biimi konusuna gelince:
bunlarn, vgii dolu komalara konu olmas halinde erkein du -
yaca aknl ve ne kadar eleneceini bir dnn!
rkekler, grnlerinin konuulmasna alk deildir. Ve kural
olarak irkin yaratklar olan ve bu nedenle erkeklere hay ran olmas
gereken, buna da zaman olan erikin kadnlar bunu yapmak yle
dursun, erkekleri kolay kolay grmezler bile. Bunun nedeni de
kadnn kt olmas veya yanl bir taktik ol duunu dnmesi
deildir, erkei bir makine (maddi ihtiyalar iin retim yapan bir
makine) olarak grmesidir. Kim makineye gzellik objesi olarak
bakar ki? Makine ileyen bir eydir; er kekler de kendilerini byle
deerlendirir. Ayrca erkeklerin, tedariki olarak oynadklar rolden
bitkin dtkleri ve bitmeyen bir yar iinde olduklar iin kendi
grnleri konusunda nesne! olmay dnmeye yetecek zamanlar
ve enerjileri kalmaz
yle veya byle btn bunlar tartmak anlamsz, nk
temelde erkek, gzel olabilecei ihtimaliyle ilgilenmez. Bunun ona
ne yarar var ki? Gzel, aresiz, hayranlk uyandrc olmas gereken
kadnlardr: aslnda onlar, daha doru bir tanm olma dndan. zarif
cins olmaldr.
 EVREN ERKEKTR
K ADNA kartlk iinde erkek bir gzellik yaratdr, nk ka -
dndan farkl olarak onun bir beyni vardr.
Bu da u anlama gelir:

Erkek bilgi kazanmay arzular.

evresindeki dnyay gzlemek ve nasl ilediini bulmak ister.

Erkek diiiinr.
Kendisine sunulan verilerden sonular karr.

Erkek varacuhr.
*
stisna lsnde geni, ok boyutlu duygusal kapasitesinden tr, sadece
ak veya geleneksel olan kavramakla kalmaz, yeni duygusal deerler de
kefedip yaratr ve anlaml tanmlama yoluyla genelde eriilebilir klar, ya da
bir sanat olarak bu duygusal deerleri grsel veya iitsel ekilde yeniden
yaratr.

Erkee zg niteliklerinin tamam iinde, yapsal (doutan)

merak en belirsin olandr. Bu merak, kadnn merakndan av-
V 7
*
rica incelenmesi gereken temel bir farkllk gsterir: bir kadn
sadece, kiisel bir anlam olduu ve kendi amalar iin kulla -
nabilecei bir konuya gerek bir ilgi duyar. Bir gazetenin poli -
tika kesini okuyabilir, ama sraillilerin, Kuzey Afrikallarn
veya inlilerin kaderine ynelik keskin bir ilgi pek beslemez.
Bunun nedeni byk bir ihtimalle bir siyasal bilimler rencisi -
ne gz koymu olmasdr. Yunanl bir felsefecinin adn ararken
grrseniz, felsefeyle ilgilendiini dnmenize gerek yok.
Bulmaca zme ihtimali yzde ondur. Bir kadnn sadece me -
kanie duyduu merak yznden araba reklamlarn inceledii-
ne hi tank oldunuz mu? Elbette hayr. O sadece yeni bir araba
almak ister.
Yaamn en artc gereklerinden birisi de kadnlarn (hatta
annelerin), insan trnn nasl gelitii, ana karnnda na sl
byd, gebelikle fiili doum arasnda hangi evrelerden getii
konusunda kesinlikle hibir fikri olmamasdr. Onca eyle neden
canlarn sksnlar ki? Zaten embriyonun gelimesi konusunda hibir
ey yapamazlar. Gebeliin dokuz ay srd n, riske girmemek
gerektiini ve ihtiya halinde doktora git mek gerektiini bilmek
yeterli. Her eyi yoluna koymas iin doktora gvenebilir.
Erkein merak daha farkldr. Bilgi kazanma arzusu kiisel
sonularn da tesindedir, tamamen nesneldir ve uzun vadede
kadnn tutumundan ok daha pratiktir. Yeni i makinelerinin
kullanld bir inaat sahasnn yanndan geen erkekleri izle meniz
yeterli. Makinelere yle bir bakmadan geecek bir erkek zor
grrsnz, ounluu (hangi snftan olurlarsa olsunlar), durup
makinelere bakacak, bu konuda sohbet edeceklerdir. Ye ni makinenin
teknik zelliklerini, avantajlarn, eski modelleri ne kyasla
farkllklarn tartacaklardr.
Bir kadn bir inaat sahasnda durmay kesinlikle dnme -
yecektir; ancak heyecanl bir eyleri (buldozer tarafndan ezi len
inaat iisi, vs.) karacan dnmesine neden olacak kadar
biivk bir kalabalk varsa, elbette duracaktr. Bu tlir bir durumda
btn ayrntlar bilmek isteyecek, sonra da ban e virip
gidecektir.
Bir erkein merakn uyandrmayacak hemen hibir ey yoktur.
Politika, botanik, nkleer fizik, ya da adn koyabilece iniz her ey
olabilir. Meyve konservesi yapma, kek hazrlama, ya da bebek
bakcl yapma gibi alannn gerekten dnda olan konular bile
ilgisini eker. Hibir erkek, plasenta ve en a- zndan yumurtalklar
konusundaki her eyi en ince ayrntsna
kadar erenneksizin kesinlikle dokuz av hamile kalamazd
herhalde.
Erkekler, evrelerindeki dnyay gzlemekle kalmazlar. K-
yaslamalar yapmak ve baka bir yerde kazandklar bilgileri, bu
yeni bilgiyi yeni bir eye dntrmeye ynelik nihai amala
uygulamak doalarnda vardr.
Sadece elektrik, aerodinamik, jinekoloji, sibernetik, mekanik,
kuantum mekanii, hidrolik ve yerekimi alanlarnda deil, dier
alanlarda da btn bulularn ve kei lerin her zaman iin erkekler
taralndan yapldn belirtmeye gerek bile yok. Er kekler,
aratrmalarn ocuk pisikolojisine yneltmitir. Bebek iin en
gzel diyeti olduu kadar, eitli gda maddelerini bozulmadan
korumann eitli yollarn da arat mulardr. Hatta moda, damak
zevkine dkn insanlar memnun etmek iin yeni mnlerin veya
yemek eitlerinin hazrlanmas gibi nemsiz eyler bile erkek
yaratclnn rndr. Kim evinde enicinin ince damak
zevkine gre hazrlanm yemek bulabilir ki? Bunu ancak bir
restoranda bulursunuz (ve elbette efi bir erkektir). Kadnn, zaten
pek gelimemi olan damak zevki, mutfakta her gn piirilen
birbirinin ayn, monoton, tatsz-tuzsuz yemeklerle daha da krelir.
Hi kadn enici gremezsiniz. Aslnda kadnlar her alanda
yararszdr.
Birok yetenei sayesinde erkek, hem zihinsel hem de fiziksel
adan doyurucu ve zgr yaama ideal bir uyum salama
kapasitesine sahip gibidir. Bunun yerine, onca buluunu, yarat ma
becerisinden yoksun olanlarn (erkeklerin kadnlarla eanlamda
kulland 'insanln ve bu kadnlarn ocuklarnn) hizmetine
vererek, bir kle gibi yaamay tercih etmektedir. O- labildiince
kusursuz bir yaam srme kapasitesine sahip bu cinsin, bundan
vazgeip, her eyi byle bir kusursuzlua ilgi duymayan kadn
cinsine teslim etmesi ne kadar elikili! nsanlarn asalaka bir
grup tarafndan tek tarafl olarak sm-
rlmesi ynndeki ak mekanizmaya ylesine altk ki, btn
ahlak deerlerimiz tamamen kokutu.
Gerekten bir para olsun dnmeksizin, erkek soyunun
bir tr Sisipus I olduunu dnrz: dnyaya, renmek,
almak ve ocuklara babalk etmek iin gelmitir: sonuta
onun oullar da renecek, alacak ve ocuk sahibi
olacaktr, bu nedenle bu i, erkeklerin baka ne ie
yaradklarn dnmenin imknsz olduu bir noktaya kadar
hep srecektir.
Gen bir erkek evlenip bir yuva kurduu ve yaamnn geri
kalann insann ruhunu ldren bir ite alarak harcad za -
man, erdemin ve sorumluluun bir rnei olarak gsterilir. Di -
er erkek tipi, yani sadece kendisi iin yaayan, sadece kendisi
iin alan, houna gittii iin i deitiren ve sadece kendine
bakmak zorunda olan, istedii yerde yatan, ve tant kadn -
larla milyonlarca kleden birisiymi gibi deil de eitlik teme -
linde etkileen bir erkek toplum tarafndan reddedilir. Bu
ikisinin arasnda zgr, kelepesiz erkee yer yoktur.
Erkeklerin, her yl varolu gerekelerine ihanet ettiini gr -
mek ne kadar can skcdr. Sadece bir erkek beyniyle, gc ve
zeksyla alabilecek hayal etmesi bile zor olan yeni dnyalar
kefedilebilirdi. Yaam (yani, kadnlarn farknda bile
olmad kendi [erkein] yaamn) daha dolu, zengin ve
deerli klacak keifler yaplabilirdi; bln bunlar erkekler
tarafndan yaplabilirdi. Bunun yerine, btn bu muhteem
potansiyellerden vazgeer ve kadnlarn itici lde ilkel
ihtiyalarna hizmet etmek iin kafasnn ve bedeninin yoldan
sapmasna gz yumar. Erkek, evrendeki her trl gizemi
aralayacak anahtara sahiptir, ama bunu grmezlikten gelerek
kendini kadnn seviyesine indirir ve onun hizmetine girer.

I Vtnan Mit. lm kandrmaya alt ve Pluto iie Jpiter'e hakaret ettii iin, ar bir ta bir
dan tepesine karmayla cezalandrlr. Ama tepeye ulanca ta tekrar a- a yuvarlanr; bu
nedenle Ssyphus, ta sonsuza kadar tekrar tekrar tepeye karacaktr (.N.).
 EVREN ERKEKTtR 35

Hepsi deyeni dnyalar yaratmaya ynelik olan aklna ve hayal

gcne ramen, o, eskinin korunmasn ve dzeltilmesini tercih
eder. Ve es kaza yeni bir ey kefederse, bu buluun bir gn btn
insanln, yani kadnlarn yararna olaca gerekesini ne srme
ihtiyac duyar. Yaam, kadnlar ve onlarn ocuklar iin ok daha
konforlu klma ii zerinde younlamak yerine baarlar elde
ettii, uzay fethettii, aya gittii iin zr diler. Zor olan uzaya
fantastik uular yapmak deil, erkeklerin, kadnlar daha ok
tketmeye tevik etlii ocuka, tatl, ak artran
konumalardan oluan TV reklam filmleriyle bu uular kadnlarn
diline evirmektir. Erkek, bulular konusunda kadndan sabrl
olmasn ister. Kadnlar hayal gcnden ylesine yoksundur ki,
yeni bululara ynelik hibir a priori''ye ! ihtiya duymazlar.
htiya duysalard, bir kerecik de olsa kendileri yaratrd.
Erkein iinin sadece kadn dikkate alnarak yapld d-
ncesine ylesine almz ki baka her ey imknsz gzkr.
Neden besteciler ak arklarndan (bamllk arklarndan) baka
bir ey bestelemez? Neden yazarlar sonsuz romantik ak romanlar
ve ak iirleri yazmaktan vazgeip sanatsal deeri o- lan edebi
rnler yaratmaya almyor? ster soyut ister gereki olsun,
ressamlar sadece plak ve kadn profilleri mi yapabiliyor? Neden
onca zamandan sonra artk yeni bir eyler, daha nce hi
grlmemi eyler yaratmyoruz?
Bilimciler iin, almalarn karlarna ithaf etmeyi unutmak
gerekten de mmkn olmal; nasl olsa karlar onlar kesin likle
anlamayacaktr. Deneysel filmlerin artk seksi kadn vcutlaryla
glgelenmedii, uzay yolculuuna ilikin yeni raporlarn peroksitli
(salar boyal) astronot karlarnn byk fotoraflaryla
sslenmedii a ne zaman gelecek? Hatta astronotlar

1
Buradaki anlamyla nceden, ncesinde varolan (doutan) (.N.).
 36 KLENN MUTLULUU

hile gezegenler aras yolculuklar srasnda ili ak arklar

dinlemekten vazgeebilir.
Erkeklerin, zeklarn ve hayal glerini boa harcamak ye -
rine gereklen kullanmas halinde dnyann neye benzeyecei
konusunda hibir fikrimiz yok daha hzl yemek piiren d -
dkl tencerelerin, leke tutmaz duvardan duvara hallarn,
annda temizlik salayan deterjanlarn, suya daha direnli
rujlarn yaplmas bir zaman kaybdr. Sonuta yine ocuk
yapacak, ocuk yapmak ki bu yaam onlardan daha da
uzaklatracaktr yerine, kendileri yaamay denemelidirler.
Kadnn gizemli (gizemli, nk arkasnda hibir ey yok)
ruhunun derinliklerini incelemek yerine, kendi ruhlarnn,
hatta dier gezegenlerde olabilecek yaratklarn ruhunu
aratrmalar ve onlarla temas kurmann yeni yollarn
aramalar gerekir. Tek a- mac zel mlkiyeti, yani kadnlarn
zel mlkiyetini korumak olan savalar iin her gn biraz daha
ldrc silahlar kefetmek yerine, daha etkili uzay yolculuu
hayal bile edemediimiz dnyalar konusunda bilgi verecek
yolculuklar yntemleri gelitirmeleri gerekir.
Ne yazk ki, her aratrma alannda alma ve dnme be -
cerisine sahip ve bu ie gnll olan erkekler, kadnlarla ilgili
her eyi tabu ilan etmitir. Daha da kts, bu tabu her zaman
ylesine etkili olmutur ki, arlk tabu olarak bile alglanmyor.
Kadnlarn savalar, kadnlarn ocuklar, kadnlarn ehirleri:
btn bunlar erkekler tarafndan yaplr. Kadnlarn yapt tek
ey ise arkaya yaslanp tembel tembel, aptal aptal baknmak ve
giderek daha ok ey istemek ve ayn zamanda daha ok
zengin olmaktr. lkel, ama etkili bir sigorta poliesi sistemi
(evlilik, boanma, miras, dulluk, yallk ve yaam sigortalar),
bu refahn artmasn garanti ediyor. Amerikada, toplam zel
sermayenin yarsnn kadnlarn elinde bulunduu bir gerek.
Buna ramen alan kadnlarn says son on yl iinde srekli
azalmtr. Sanayi Avrupasnda durum pek farkl olmasa
gerek.
 EVREN ERKEKTR 37

Bugn kadnlar artk erkekler zerinde tam bir psikolojik kont role
sahiptir. Nesnel kontrol ele geirmeleri de ok srmeyecek.
Erkekler, bu gereklerin pek farknda deil gibi; kendi kle -
liklerinde mutluluk bulmaya devam ediyorlar. Kadnlar, ger ekten de
erkeklerin inand kadar byleyici, sevimli yaratklar (masal
perileri, baka dnyalardan gelen melekler, hem erkekler iin, hem de
bu fani dnya iin ok fazla iyi) olsayd, erkeklerin bu tutumu hakl
grlebilirdi.
O
Bilgi edinme arzusu baka her alanda snrsz olan erkekle rin,
aslnda bu gereklere kar tamamen kr olmalar, kadnlar olduu
gibi (vajinadan, iki gsten, tembelce, sterotipik geve zelik eliinde
programlanan birka delikli [bilgisayar] kartndan baka sunacak
hibir eyi olmayan yaratklar olduklarn), insanlar dnyor
aldatmacasyla yaayan birer madde yn, insan derisine tklm
dknt olduklarn grmekten aciz olmalar inanlmaz bir ey.
Erkekler, yaratclk kouturmalarna bir an ara verip dnecek
olsalar, mgrtl bilezikleri, ssl giysileri ve kundurala ryla bu
yaratklarn maskesini drmeleri ok kolay olacaktr. Zeklar, hayal
gleri ve kararllklar dikkate alnnca, kadnn yerini alacak bir tr
yapay dii insan imal etmeleri eminim birka gnden fazla
zamanlarn almaz. nk kadnda (ne iinde ne dnda) yeri
doldurulmaz orijinal hibir ey yok. Erkekler gerei grmekten
neden bu kadar korkuyor?
 KADINLAR : APTAL OLMA HAKKI YOLUYLA
KUTSALLIK

SADECEbask altnda olann zgrle gerekten ihtiyac vardr.

Yine de zgr olduklar an (ve zgrlkleriyle bunun olas so -
nularn kyaslayacak zekya sahip olmalar kouluyla), bu ih -
tiya deiir. Eski zgrlk arzusunun yerini, bal ve gven cede
olmaya ynelik youn bir arzu eliinde bir korku duygu su alr.
Yaamn ilk yllarnda insan kesinlikle zgr deildir. Eri kin
kurallaryla evrilidir ve sosyal ileyi konusunda yol gste rici
hibir deneyimi olmad iin erikinlere tam anlamyla ba -
mldr. Sonu olarak keskin bir zgrlk arzusu gelitirir ve ilk
frsatta iinde bulunduu hapishaneden kamaya ynelik u-
mutsuz bir ihtiya duyar.
Ama zgr olduktan sonra (eer aptalsa, ki kadnlar aptaldr),
zgrlyle mutlu olacak ve bunu korumaya alacaktr. Zek
zrl insan soyul dnme becerisinden yoksun olduu iin,
bildii topraklardan ayrlmaya kesinlikle ihtiya duymaya cak ve
sonuta varoluunun tehlikeye debileceinden kesin likle
korkmayacaktr. lmden korkmaz, nk lm hayal edemez.
Hatta yaamda bir anlam veya neden bulma ihtiyac bile yoktur:
kendi arzular, kendi kiisel konforuna gre gideri lir, bu da
yaamak iin yeterli bir gereke oluturur. Din ihtiya c bile dk
zekl bir insan iin nispeten bilinmez bir eydir ve byle bir
ihtiya ortaya ksa bile kolayca giderilir. Aptal o- lan herkesin
kendine hayran olma konusunda sonsuz bir kapa sitesi vardr. Bir
kadn Tanrya inanmaya karar verirse bunun tek bir nedeni vardr:
cennete gitmek ister. Her ey bir yana,
 KADINLAR: APTAL OLMA HAKKIYLA KUTSALLIK 39

cenneti kolayca ona ayarlayabilecek olan Tanr da baka bir er kek

deil mi ki?
Zeki bir insanda, yani erkekte durum ne kadar da farkldr? Yeni
bulduu zgrln bir rahatlama duygusuyla, sevinle karlad,
nndeki yaam gr (vizyonu) ve perspektifiyle sarho olduu
doru. Ama zgrln snava sokmak istedii, yani zgrln,
onu u veya bu yne sokabilecek olan u veya bu eylemde
gerekletirmeye alt an korkar: soyut dnme becerisine sahip
olduu iin, hareketlerinden her birisinin hepsi nceden grlemeyen
bir dizi olas sonu douracan bilir. Kendi zgr idaresiyle hareket
etmeye karar verdii takdirde, sorumluluk sadece ve sadece ona ait
olacaktr.
Byle bir durumda erkek, her trl eylemden sonsuza kadar
vazgemekten fazlasyla memnun olacaktr, ama bir erkek ol duu ve
eylem yapmak erkein kaderi olduu iin, ocukluunun kurallarn,
ona yapmas gerekenleri syleyecek, imdi anlamsz olan eylemlerine
bir anlam verecek birini zler. Bu eylemler anlamszdr, nk bunlar
onun rahatna hizmet eder, a- ma o kime hizmet edecek? Bu noktada
yeni bir ilah, ocukluunun tanrs olan annesine benzeyen bir tanr
aramaya balar ve onu bulduu an, sefil klesi olur.
Seme ans olduu takdirde elbette erkek gl, adil, bilge ve her
eyi bilen (Hristiyanlarn, Yahudilerin veya Mslman larn Tanrsna
benzer) bir tanry tercih edecektir. Ama zeki bir yaratk olduu iin,
byle bir ilahn varolamayacan, her yetikinin tanm gerei kendi
kurallarn kovmas gereken kendi kiisel tanrs olduunu bilir. Her
yetikin, yani her erkein, kendisine byk sevinler yaatan bir tr
ocuksu bamlla bir gerileme olan zgr olmama arzusunu
doyurmas gerekir, bunu da ancak kendi koyduu kurallar
uygulayarak yapabilir. Bu nedenle bu tr kurallar (tanrlar) yaratmaya
koyulur.
Erkek, bu trden kurallar yaratrken, bilinsiz bir ekilde, kendi
deneyimlerini sunarak bunlar dier erkeklerin deneyim-
 40 KLENN MUTLULUU

teriyle kyaslar. Benzerlikler kefeder ve bilinli bir aba ol -

makszn, ortak deneyimlerden genel kurallar karr. Bu kural lar
bylece, gelecekteki makul/' yani kendinden baka herkes iin
yararl olan davranlar belirleyen yasalara dnr ve o
kendini bu yasalara tabi klar. Bu ekilde yaratlan sistem, gide -
rek. toplumsal ve bireysel alanda daha genel bir uygulama alan
bulur ve bu yasalarda yaplan deiiklikler ylesine karmakla r
ki, hi kimse anlayamaz. Bunlar zamanla zerkleir ve er kekler
bunlara kutsal gzvle bakar.
O s

Kiinin yapabilecei tek ey bunlara, ocuun ebeveyninin

dikte ettiklerine inanmas gibi inanmaktr. Bunlar deitirilemez
de, nk bu yndeki bir ihlal giriimi, toplumun dna itilmek
ve gvenlii kaybetmek anlamna gelebilir. Marksizm, hayr
ileri, rklk ve milliyetilik gibi akmlarn hepsi bu ekilde
gelimitir. Bu nedenle, kiisel din ihtiyac byle bir sistemle
giderilen bir erkek, bir baka insann, yani kadnn kontroln den
u veya bu lde daha uzak olacaktr.
Ama erkeklerin ou, sadece kendilerine ait bir tanray
tercih eder. Onun klesi olurlar ve bu esarete ak derler. din
ihtiyacnn karlanmasna gelince byle bir kiisel ilah ayrca en
iyi frsatlar salar. Bir kadn erkek iin her zaman hazrdr ve
gerekten ilahidir, nk kendisi dine ihtiya duymaz. Erke in
kiisel ilah onu hi terk etmez: bir tanra her yerdedir. Bu
tanra, erkei, ho tutmak iin bakalaryla rekabet edecei ortak
tanrlardan da kurtarr. Erkek, tanrasna gvenir, nk
ocukluunun inan dolu ilah olan annesine benzer. Baka trl
anlamsz olan yaam bylece yapay bir ama duygusu ka zanm
olur, nk yapt her ey, kadnn ve daha sonra da onun
ocuklarnn rahat iindir. Kadn, her adan ilah olacak tr,
nk ait olma duygusunu elinden alarak erkei cezaland -
rabilecei gibi, onu dllendirebilir de: ona cinsel hazlar ihsan
eder.
 KADINLAR: APTAL OLMA HAKKIYLA KUTSALLIK 41

Ne var ki kadnn en byk kutsallk aldatmacalar, onun

aptallnda ve koruyucu bir maske yaratma tutkusunda yatar.
Kutsal olmay isteyen bir sistem iin iki seenek vardr: byk
lde stn olan bilgeliiyle ilkelerini inananlarna empoze eder,
ya da anlalmazlyla onlar akna evirir. Kukusuz, ilk
olaslk kadnlar iin sz konusu deildir; onlar, ikinci ola slktan
byk lde yararlanr. Takndklar tavr, erkeklerin, kadnlarn
her trl deerlendirme ve kontrol abalarndan ka an garip,
gizemli yaratklar olduunu dnmelerini salamak iin
tasarlanan bir maskeden baka bir ey deildir. nk zek,
mantkl, ussal ve bu nedenle llebilir, tahmin edilebilir ve
kontrol edilebilir eylemlerde kendini gsterirken, aptalca eylemler
tamamen mantkszdr, tahmin edilemez, kontrol edilemez. Sonu
olarak kadnlar da, papalar veya diktatrler gibi ihtiam, gsteri
ve mistisizm surlarnn arkasnda korunur: maskeleri indirilemez
ve gleri dizginsiz artar. Buna karlk erkeklere de uzun vadede
gereklen inanabilecekleri bir ilah garanti edilir.
 TERBYE
E RKFK , erken yalan itibaren kadnn klesi olarak grevlerini
yerine getirecek ekilde eitilir. Gerekten de ok gen olamaz,
nk klelik zlemi, kendini baka erkeklere, belki bir hayva -
na, hatta toplumsal bir sisteme tabi klmasna neden olabilirdi.
Bu nedenle kadn, erkei eitmek iin yaamna bir dizi hay -
van hareketleri kurmay baarmtr ve bu terbiye ii ok kk
yalarda balar. Erkek ocuun, kadnn nfuzu altnda olmas
ve sonuta onun tarafndan ok kolay kontrol edilmesi kadn
iin bir talihtir. Ve doal seim srecinin bir sonucu olarak, bir
erkei eitmeye en ok ilgi duyan kadnlar, kendileri revebilen
kadnlardr; tekilerse reme yetisinden yoksundur.
Erkein, doutan itibaren bir kadnn varlna, onun varl -
n normal ve yokluunu anormal grmeye almas, son -
raki yaamnda da kadna baml olmasna yol aar. Ama bu tr
bir bamllk ok ciddi olmayacaktr, nk kadnsz bir yaam,
bir evre deiikliinden te bir anlam tamayacaktr. Ayn
ekilde, dada doan birisi gidip vadide yaayabilir; da daki
evini nostaljik zlemle ansa bile geri dnmeyi pek isteme -
yecektir. Yaamnda baka eyler daha ok nem kazanmtr.
Eer erkeklerin uzaktayken hissettii tek ey, sadece evden
uzak geen pazar gnleri hissedilen ve hibir dorudan sonucu
olmayan romantik bir nostalji duyusu olsayd, bunun, kadnlara
pek bir yarar olmazd. Kadn, erkein belli bir ama iin do -
rudan eitilmesine byk nem verir: erkek, almak ve eme -
inin meyvelerini kadnn emrine sunmak zorundadr. ocuun
gelime dnemi boyunca kadnn kafasnda hep bu ama vardr
ve o erkek ocukla, tamamen kendi deerler leine dayal bir
dizi artl refleks yaratr. Bunu, ocuu yaamn ilk ylndan iti -
baren maniple ederek [kendi amalar iin ynlendirerek, kulla-
 TERBYE 43

narak] yapar. Sonuta eitimi tamamlanan erkek, kendi deerini,

kadnn onun yararllna ilikin duygusuyla yarglayacak tr. Sadece
kadnn vgsn kazand ve onun iin yararl bir ev rettii
zaman mutlu olabilecektir.
Kadnn bir tr hesap izelgesine dnt pekl sylene bilir.
Erkek, her an bu izelgeye bakp kendi eylemlerinin deerini veya
bounaln yarglayabilir. Bu hesap izelgesi terimleriyle hibir
deeri olmayan bir ey (rnein futbol) iin zaman harcad
takdirde, izelgenin art tarafndaki faaliyetlerini artrarak bu eksi
notu olabildiince abuk telafi etmek iin elinden geleni yapacaktr;
bu da kadnlarn neden futbola veya dier pasif sporlara pek kar
olmamalarn aklar.
Bir erkein artlandrlmasndaki en etkili etkenlerden birisi
vgdr. Bunun sonular daha iyidir ve rnein seksin sonu -
larndan ok daha kalcdr, nk bir erkein yaam boyunca devam
edebilir. Bu kadarla da kalmaz: kadn, vgnn dozunu iyi
ayarlayabilirse, erkei azarlamaya kesinlikle ihtiya duyma yacaktr.
Belli bir vrii dozuna artlanan erkek, bunu alamad zaman
rahatszlk duyacaktr.
Uygun dozda vg uygulamann baka avantajlar da vardr. Bu,
vlen kiiyi bir bamlya evirecektir. vg sadece eer stn bir
kaynaktan gelirse deer kazanr ve bu nedenle vlen kii, ven
kiiye bir tr stn yaratk olarak bakacaktr. vgi bylece bir
uyuturucu olup kar, nk erkek vg almad zaman kendi
deerini yarglama, va da kendi kimlik dvmsunu
O * w *
koruma yeteneini abucak ve tamamen kaybedecektir. vg
almaya ynelik bir teviktir, nk ayn i dzeyi iin deil,
sadece artan baar dzeyi iin uygulanr.
Erkek ocuk, yatan slatmad, ya da iesindeki son damla
st itii iin scak bir glmseyile, erikinin bilinen anlamsz,
yreklendirici ocuksu konumasyla dllendirildii an, ksr bir
dngye yakalanm olacaktr. vg ve okanma salayan hareketleri
tekrarlayacak ve herhangi bir anda bunu baaramad zaman, tekrar
kazanmak iin elinden gelen her
44 KLENN MUTLULUU

eyi yapacaktr. Tekrar vg ald zaman duyaca mutluluk,

artk bamllk dzeyine ulamtr.
Yaamn ilk iki yl boyunca kadn, erkek ve kz ocuklar a-
rasnda hibir ayrm yapmaz. Salk kurallar zimseninceye
kadar kz ocuu da ayn ekilde ynlendirilir, ama bu noktadan
sonra iki cinsin eitiminde yollar tamamen ayrlr. Kz ocuu
bydke, bakalarn kullanma sanat konusunda daha ok
artlanr, buna karlk erkek ocuk, smr (kullanlma) nes nesi
olma ynnde giderek daha ok ynlendirilir.
Oyuncaklar bu ilk ynlendirmede nemli bir rol oynar. An ne
ilk nce ocuklarnn oyunculuunu kamlayacak, sonra da
bundan yararlanacaktr. Kz ocuuna gerekli dier eyalarla
birlikte (bebek yataklar, oyuncak ay setleri, vb.) oyuncak be -
bekler verilir. Olan ocua ise kzn kesinlikle sahip olmad
eyler verilir (inaat setleri, model demiryollar, minyatr yar
arabalar, uaklar). Bylece kz ocuu bandan itibaren an -
neyle zdelemeye artlanacak, kadn roln benimseyecektir.
T pk annenin ocuklarn vp azarlamas gibi, o da oyuncak
bebeklerini vp azarlayacaklr. Bu ocuk oyunlar araclyla
liderlik ilkelerini benimseyecek ve eilimi kadn rolyle zde -
im kurduu zaman dile getirilen vgye dayand iin,
kadns" olmaktan te hibir ey istemeyecektir. Konulan
standart kesin ve deimez bir ekilde kadnn standard ola -
caktr, nk sadece kadnlar kadnlarn roln yarglayabilir;
erkeklere, kadnlarn rolnn aa olduuna inanmalar reti -
lir, bu nedenle vecii olarak kullanlamazlar.
te yandan erkek ocuk, minyatr insanl oyunlardan uzak
durduu srece, yapt her ey iin vg alr. Model barajlar,
kprler, kanallar ina eder, nasl altklarn grmek iin o-
yuncak arabalar sker, oyuncak silahyla ate eder, ksaca bir
kadm geindirmek iin sonraki yaamnda ihtiya duyaca her
eyi minyatr boyutta yapar. Okul ana gelen erkek ocuk, artk
mekaniin, biyolojinin, elektrik mhendisliinin temel il kelerini
iyice ezberlemi, btn bunlar da kiisel deneyimle-
 TERBYE 45

riyle renmitir. Ahap evler ina edip yapay savalarda bu evleri

savunur. Ne kadar girikenlik gsterirse o kadar ok v g
alacaktr. Kadn, onun, kendinden [kadndan] daha ok ey bildii
bir noktaya kadar gelimesini ister. Erkein bilgisinin ile ilgili her
konuda onunkinden stn olmas gerekir, nk kadn erkeksiz
yaayamaz.
Kadn iin erkek, olaand da olsa, gerekten de sadece bir
makinedir, erkeklerin yaratmaya alt bir tr robottur. Kad nn
ideali, eer farkna varabilirse, dnme yeteneine, kendi kendini
programlama, her bir yeni duruma cevap verecek ideal bir ilevler
setini gelitirip retme yeteneine sahip bir robottur. Bilimciler de
kendileri iin alacak, onlarn yerine dnp karar verecek ve
sonulan onlarn emrine verecek bu tr robotlar yapmaya alyor;
ama bu robotlar cansz maddelerden imal edilecektir.
Erkek, kendi yaam biimini seebilecek konuma gelmeden ok
ok nce, vgve kar bir alkanlk [bamllk] gelitir mi
olacaktr. Sadece ii vg getirdii zaman mutlu olabile cektir ve
bir baml olduu iin, bu ihtiyac (ve kadn tarafndan vgyle
anlan baarlan) artacaktr. Bu erkek ihtiyac elbette baka bir
erkek tarafndan giderilebilirdi, ama her erkek sadece kendi vg
ihtiyac iin telal bir almaya koyulduu iin, bakalarna
yardm edecek zaman yoktur. Bunun yerine erkek, sanki dier
erkeklerle deimez, dmanca bir rekabet durumunda yaar.
Kendine, ama sadece kendine ait kiisel v- gcsn, vgs
zerinde tek hak sahibi olduu, evinde her zaman onu bekleyen, iyi
olduu zamanlarda ona ne kadar iyi olduunu syleyecek kiiyi
bulmak iin hi zaman kaybetmemesinin nedenlerinden birisi de
ite budur. ans eseri, kadn bu ie en uygun kiidir: bunun
temelini oktan attna ve sadece kontrol ele alaca gn
beklediine kim aldr eder.
Bir erkek iin, rnein baarl bir sanat veya bilimci iin,
baka bir erkein vgsnden doyum alacak kadar bu vgye
bamlln stesinden gelmek, ender grlr bir eydir. Yapsa
46 KLENN MUTLULUU

bile, gerekte kamay baarabildii sadece kadnlardr, zle -

min kendisi deildir. Erkek, belli bir i alannda baar ve
mali gvence kazand zaman, yeteneklerini nadiren merakn
tatmin eden baka bir alanda deneyecektir. Bunu yapmas
halinde vg kayna tehlikeli bir ekilde azalabilir. Mironun
noktal izgi tekniine, Johann Straussun valslere ve
Tennesse Will- iamstn kadnlara ilikin oyunlarna taklp
kalmas gibi, o da baarl olduu teknie taklp kalacaktr.
Kendi baarsnn ls olmaya kalkma riski, gze
alamayaca kadar byktr.
nsan, bir sanatnn kiisel tarz denen eyde olumlu hibir
ey olamayacan bile dnebilir. rnein Beckett gibi
birisini ele aln. Yirmi vl boyunca bir dizi Godot 1 kopyas
retmitir (ve elbette zevk almamtr). Her ey bir yana, zeki
bir adamdr. Ama tpk alkoliin tedaviden kamas gibi o da
risklerden kaar. Ama eer kendini artl davranlarndan
kurtara- bilseydi ok daha farkl eyler yapabilirdi. Belki uak
tasarmlar yapard (oyunlarndaki tasarm, bilimsel bir yaps
olduu izlenimi veriyor) veya ender bulunan bitkiler
yetitirirdi. Hatta belki bir kerecik olsun komedi yazard.
Kukusuz bu kadar baar kiiyi umutsuzluun
derinliklerinden uzaklatracaktr belki de, Happy Dawdeki
gibi, boazna kadar topraa bulan m bir halde di frasn
arayan bir kadn hakkndaki bir komedi. Bu, kamuoyunda
baarl bile olabilirdi. Ama hayr, bu iin riski, zenle
ynlendirilen erkeimiz iin ok byktr. En iyisi, yaama
igdsnn anlamszl (absrdl) zerine oyunlar
yazmak; bylece en azndan vg alacandan emin o- lur.

rlandalI oyun yazarnn. Waiting for Godot (Godot'u Beklerken) adl eserinin, oyunda ok
beklenen, yaam deitireceine inanlan, ancak kim olduu, neye benzedii pek belli olmayan
kahraman (.N.).
 KENDN KMSEME YOLUYLA
YNLENDRME
ELETREL bir erkek, kadnlarda zsayg bulunmadn pekl
syleyebilir. yle olsayd, inanlmaz ldeki cehaletlerini
bylesine mutlu bir tavrla kabullenmezlerdi. Erkek, kendi o- nur,
gurur ve eref standartlarnn, kadnlar tarafndan empoze
edildiini, o kadar vnd erkekliinin, baarl bir ynlen -
dirmeden (kullanmadan) baka bir ey olmadn nasl da ko lay
unutuyor! Kimse ona zerre kadar inanmaz.
Her psikoloji kitab size, zgvenin ocuun baarma yete -
neini gelitirdiini syleyecektir. zgven, kendi bana kaza -
nlan bir ey deildir. ocuk, her adan kendinden stn olan,
kendi bana hibir ey baaramayaca bir toplumda dnyaya
gelir. Bu nedenle, kadnn temel amac sadece kendine deil,
ayrca bakalarna da bakabilen bir erikin yetitirmek olduu iin,
olan ocua kendine gven alamak byk bir nem ta r. Kadn,
farknda olduu lde, olan ocua yaamn tehlikelerini
olduundan nemsiz gstererek ie koyulur. lm ihtimalini
gizler, ya da iyi olduu yani kadnn standartlarna gre iyi
olduu takdirde dl olarak sonsuz yaam vaat eder. Elinden
geldii lde, erkee, onu kullanlmaya (ve genelde yaama) ok
iyi hazrlayan embesil (budalaca) bir iyimserlik duygusu alar.
Daha nce de grdmz gibi vg, zgven yaratmann ve
etkinlik orann artrmann en iyi yollarndan birisidir. Bunun kadar
etkili bir yntem de, kadnn kendini kmsemesidir.
Kadn, ocuundan, en azndan geliiminin ilk evrelerinde
stn olmasayd, insan soyu varolamazd. Ama iyi bir anne bu
gerein ocuunun gelimesine engel olmamas iin byk -
48 KLENN MUTLULUU

zen gsterecektir. Durumu avantaja evirip olan ocuunun

eteklerine aslmasna gereinden fazla izin vermeyecektir.
Mmkn olan en ksa srede, erkek ocua, kendisinden
[annesinden] stn olduu duygusunu vermeye alr; bu, ile -
rideki baarlar iin bir tr avans ii grr. Bu, erkee ilk
gven deneyimini kazandrr. Hatta bir adm daha ileri gidip,
bilerek olduundan daha aptal rol yaparak erkek ocua, asla
kaybetmemesi gereken bir drt salar. Bu da elbette onun
gereince bir erkek olarak yetimesini salar.
Kadnn toplumdaki deeri zekyla deil, tamamen farkl
standartlarla llr aslnda hibir standart yoktur, erkek
ona ihtiya duyar, bu da yeterlidir Kadn, durumun
gerektirdii kadar aptal rol yapabilir. Bu yolla varlkl
insanlarla birok ortak zellii paylar. Zengin olduklar
srece zeki olup olmadklarna kim aldrr ki? II. Henry Ford,
zek dzeyi Tiffanynin dzenli hanm mterilerinin zek
dzeyinde bile olsayd, toplumda kabul grrd. Aptal olmay
gze alamayacak olan onun ofrdr. Kadnlar gibi, zenginler
de her trl zayfl gste rebilir. Kadnlar gibi, onlarn da
kendilerini amalarna gz yumulur; kendilerini amay
baardklarn bile syleyebilirdik, ama bu kesinlikle kendi
dezavantajlarna olmaz. Baka bir de yile bir kadn
dilediince aptal olabilir; buna ramen bir erkek ona sayg
gsterecek, onun arkadalndan vazgemeyecektir.
Bu kadn ibirlikiliinin forml daha basit olamazd: er -
keklik almaktr, kadnlk hibir ey yapmamak. Ve erkekler
erkek olduklar iin ne kadar da ansllar! Erkekler gl ve
zgr; ama ya kadnlar, zayf, ocuk bytme ykyle eve a -
klp kalmlar! Ksaca yararl hibir ie uygun deildirler.
Erkekler bu mite (masala) inanmaya yle heveslidir ki, bu
gnllerini bile okar. Bir filin de gl olduu (rnein er -
kekten daha gl olduu) akllarna bile gelmez. Yine de er -
kekler, filin gcne ramen ilerin ounu daha iyi yapmakta -
dr.
 KENDN KMSEME YOLUYLA YNLENDRME 5 \

Kadnlar, srekli megul gibi gzkmek iin nemsiz iler

yaratmakta hi skntya dmeseler de, aslnda erkeklere k yasla
hibir ey yapmadklarn elbette ve kesinlikle sylemez ler. Kadn
kocasna sadece kendi iinin onunkine kyasla deerli olmadn
sylemekle yetinir. t yapmak, kek piirmek, evi gzelletirmek
gibi ilerden ald aptalca, anlamsz hazzn, gnn dolduran onca
kk iin, ailenin konforu iin gerekli olduunu ima eder. Erkek,
onun iin bu kltc ilere katlanmaya hazr olan bir kadna sahip
olduu iin kendini ansl grmelidir. Ve erkekler kadnlarn bu tr
ilerden gerekten zevk aldnn zerre kadar farknda olmad iin,
kendilerini gerekten ansl grrler.
Ne iyi olmu da kadnlar her eye erkeksi veya kadnca veya
deerli ya da deersiz etiketini vurmu. Hi kimsenin
etkilenmeden edemeyecei onca duygusal deerlerle yarattklar
eyler vastasyla, kendileri iin bir kusursuz aptal zgrl durumu
yaratmlardr. Yaptklar her ey, erkek baarlarna kyasla
anlamszdr. Ve bunu da zaten kadnlar syledii iin, erkekler kime
atsn ki?
Elbette erkekler gereklen isteseydi, bu yalanlar an ykabilir,
erkeksi ve kadns terimlerinin yerine zor ve kolay
terimlerini kullanrd. nk erkeklerin yapt ilerin ounun zor
olmasna karlk, ev ileri her zaman kolaydr. Erkekler, igcnden
tasarruf salayan yle ok makine icat etli ki, drt kiilik bir evin
ilerini her sabah hi zorlanmadan iki saatte bitirmek mmkn. Kalan
sre iinde kadnn yapt her ey, hatta kendince gerekli grd
onca aptalca stat sembolnn (dantelli perdeler, iek sakslar,
cilalar) korunmas, sadece kendi zevki iindir. Bunun i olduunu
syleyen kadn, plak, ama gerekli bir yalan sylyor demektir.
Ev ileri o kadar kolaydr ki psikiyatri kliniklerinde bu, ge leneksel
olarak baka hibir ie uygun olmayan geri zekllarn iidir.
Kadnlar, ekstra maa almadklarndan ikyet edebilir ve
50 KLENN MUTLULUU

her ey bir yana, tek istediklerinin usta bir motor tamircisinin

maa gibi bir ev olduunu syleyebilir. Bu bile, iten ne kadar
zevk aldklarn kantlamaktan te bir eye yaramaz. Yine de, bu
tr demeler isteyen kadnlar ok dar grldr, nk bir gn
gerekten de igc olarak deerlendirilip buna gre crete
balanabilirler. Bu da elbette erkein pahasna, kendi aralar nn
ok ok tesinde bir yaam srdklerini ortaya karmaktan
baka bir ie yaramaz.
Ama erkek, ocukluundan itibaren kadn terminolojisine a-
lmtr ve bunu rtme arzusu duymaz. Bir kadn geindir dii
zaman byk bir i yaptn, kadnn onun yaptn yapa -
mayacan hissetmeye ihtiya duyar. Bu inan olmasayd ya -
amndaki monotonluk onu ldrtrd. abalarn artrmas iin,
kadnlarn da onun iini yapabilecei izlenimi edinmesi yeterli.
Kadn, uvgun grd takdirde zaman zaman bu izlenimi va-
ratmak isteyebilir, bylece erkekle zayf cins arasndaki me -
safe korunur ve erkek tekrar zgvenini kazanr.
Bu ksr dngy analiz etmek kolaydr: kadnlar, kurallar i-
cat eder, erkekleri bunlara uymaya ynlendirir ve bylece erkek
cinsi zerinde egemenlik kurar. Bu kurallar elbette kadnlar iin
geerli deildir. rnein erkein onur duygusu, kadnlarn icat
edip de kendilerini yksek sesle bunun dnda tuttuklar bir
sistemdir. Kadnlar, onur kavramndan vazgeer ve sonu ola rak
erkekleri kullanrlar.
Geenlerde The Avengers ( ntikamclar) adl bir televizyon
dizisinde, iki dmann nlerinde birer silahla bir bilardo masa -
snn banda kar karya oturduklar bir sahne vard. kisine de
eit ans tanmak iin, yksek sesle e kadar sayp ate et me
konusunda anlamlardr. Ama kahraman, silahn kavrar ve
ikide ate eder, bylece kendi yaamn kurtarr. Sistemin
dnda kalmay seer ve bylece lm tehlikesiyle kar karya
olmasna karn, kendi yargsn kullanmak yerine toplumun o-
 KENDN KMSEME YOLUYLA YNLENDRME 5 \

naylad sisteme bal kalmay tercih eden teki adam yn-

lendirecek bir konum kazanr.
Kadn, kendi yapt ileri alaltc ve aalk gstererek,
erkeklerin dier her trl ii yani kadnlarn yapmaktan ho -
lanmad her trl ii stlenmesini salar. Her eyden nce annesi
bir kadndr, bu nedenle nce kendi tercihini yapar. Bir erkek, kadn
ii yapmak zorunda olduu zaman zsaygsn yitirir ve kendini
yararsz hisseder. Aslnda birou ev ilerinde beceriksizdir, ki
kadnlar da onlar bunun iin sever. Bu tr bir beceriksizlik ylesine
hayranlk uyandrc lde erkeksidir ki, kendi dmesini
dikebilecek becerisi varsa ve bunu yaparsa hi de gerek bir
ekek deildir ve eer elektrikli sprgeyle ev temizlemeye
kalkyorsa, onda anormal bir eyler var demektir.
Bu tr inanlar, erkein kendini kadnn gardiyanlna tes lim
etmesini salar; yemek piirmek dnda hemen her eyi ya pabilecei
konusunda kendine gveni vardr. Bylece, hi itiraz etmeden,
dnyann en kolay iinden uzaklatrlmaya gz yumar. Sadece belli
llerde ynlendirmeden (kullanlmadan) sonra ve kadn tehlikesiz
gryorsa, ev ilerine yardm etmesine izin verilir. O zaman bile
kadn srekli kesin talimatlar verir, nk erkek bu tr ilerden
gerekten anlamaz, rkek, srekli olarak, bu trden bir i konusunda
bulank bir kk drlmtk duveusu beslevecek ve bu nedenle
bu ilerin kendisi- ninkinden ne kadar daha ho olduunu tekrar tekrar
belirtecektir.
Kadnn, herhangi bir aba ortaya koymaktan kurtulmas i- in,
derin bir ah ekip bir kadn olarak bunu yapacak kapasi tesi
olmadn belirtmesi veterlidir. Bir erkee, tercihen bakalarnn
yannda, arabay kendisinden daha iyi kullandn sa dece ima etmesi
bile, kendine yaam boyu bir ofr bulmasna yeterli olacaktr.
Otoyollara bakn: hepsi de, karlarn tayan erkek ofrlerle doludur.
Bir kadn, belki de bir kadn olarak
52 KLENN MUTLULUU

tek bana kafeye, tiyatroya veya restorana gidemeyeceini

syleyecektir. Bunun mantkl bir nedeni yoktur: yanlarnda er -
kek olsun ya da olmasn, kadnlara ayn iyi veya kt servis ya -
plr. Ve eer taciz edilmek istemiyorsa, neden bu kadar gze
batacak tarzda giyiniyor? Hayr, o kendine bir dalkavuk bulma y
tercih edecektir. Erkek, sanki saray soylusuymu gibi kadna yol
gsterecek, masa bulacak, yemeini smarlayacak, onu e -
lendirecek, sonra da faturay deyecektir.
Politikadan anlamadn syleyen bir kadn dinleyin: bu o-
nun iin ok zordur. Gazeteleri taramaya, politika kelerini o-
kunaya. bilmek bilmeyen televizyon tartmalarn dinlemeye,
dier adamlarn teorilerini incelemeye ve i oy vermeye gelin ce,
kadna hazr bir gr sunmaya hazr bir erkek olacaktr.
Bylece, erkein, kendi (ve bu nedenle kadnn) yaam iin en
iyisi diye niteledii sonula silahlanm olarak, gidip seim
sandnda tercihini yapacaktr. Bylece nihai sonu felce u -
ramaz. Alternatif, kadnn kiisel iyiliinin sonu anlamna gele -
bilirdi. Politikann ne demek olduunu anlamasa da, bunu kav -
rayacak kadar zekidir.
Bu kendini kmseme politikasnn en fantastik sonula -
rndan birisi de, villasnda ho, konforlu bir yaam sren bug -
nn varlkl kadnnn yaamdr. ocuklarla, kpeklerle, dier
kadnlarla, igc tasarrufu salayan her trl alet edevatla ev -
rili, televizyon setleriyle, ikinci bir arabayla donatlm olan bu
kadn, muhtemelen avukat veya mhendis olan kocasna, ken disi
bir kadn olarak eve aklp kalmak zorundayken, onun ne
kadar ansl bir erkek olduunu, nasl doyurucu bir yaam
srdn anlatacaktr. Bunu, yaam boyunca onun teberisi
iin para harcayan birisine syleyebilmesi bile inanlmaz bir ey.
Ama iin gerei, erkek karsna inancn da tesinde inanr.
ncili okursak, Havvann Ademin kaburga kemiinden ya -
ratldn reniriz. Bu nedenle kadn, bir kopyadr, dk d -
zeyli bir trdr: bu da kendini kmseme yoluyla erkei kul-
 KENDN KMSEME YOLUYLA YNLENDRME 5 \
lanmann bir baka yoludur. Tarihin herhangi bir evresinde bu
hikyenin bir kadn tarafndan uydurulmu olabileceinden hi
kukulandnz m? Bunu kendisi kda yazmamtr; bunu o-
nun adna bir erkek yapm olsa gerek, nk kadnn yazma
yetenei nispeten son zamanlarda kazanlm bir yetenektir.
 BR SZLK
yannda srekli olarak kendini kmsemek, ka -
ERKEKLERN
dnlarn, dier kadnlarn anlayp da, olduu gibi deerlendir -
meleri nedeniyle erkeklerin anlamad gizli bir dilin ortaya
kmasna yol amtr. Bu nedenle erkeklerin, bu ifrenin a-
nahtarn alp kendileri iin bir tr szlk hazrlamalar
byk yarar salayacaktr. Bylece, ne zaman klie bir laf
duysalar, bu szle bakp gerek anlamn aka
grebilirler.

FREL DEFRE EDLM HAL

Erkek beni koruyabil- Erkek beni her trl rahatszlktan ko-

neli uyabilmeli. (Baka neden koruyacak
ki? Haydutlardan m? Atom
bombasndan m?)

Kendimi gvende his- ihtiyacm var.

setmek iin bir erkee Her ey bir yana, para
skntlarn kendine saklamal

Karmdaki erkee daha zeki, sorumlu, cesur, retken

sayg duymalym. ve ok da ha gl olmas gerekir.
Erkein benden Yoksa ne ime yarar ki?

Kocam istese elbette O yeterli para kazanmaya bala-

mesieimi brakrm. diktan sonra bir daha asla almaya -
cam.
 BR SZLK 55

Hayana istediim tek Onu ne kadar smrdm anlama-

ev onu mutlu etmek. j^ sna engel olmak iin elimden
geleni yapacam.

Kk sarmlarla o- Onu iinden alkoymamak in elim-

mm canm asla sk- den geleni yapacam.
mayacam.

Sadece onun in va- Baka hibir erkein benim iin a-

rn. lmasna izin vermeyeceim

Gelecekte havalm Hayatmn kalan ksmnda parmam

s
aileme adayacam. bile oynatmayacam. Sra erkekte.

Kadn zgrlne O kadar aptal deilim. Erkein benim

inanmyorum. iin almasn tercih ederim.

Ne olursa olsun eitlik Sadece benim iin para kazand iin

anda yayoruz. bana emir verebileceini dnyorsa
vav haline!

Bu tr iler yapma Bu, erkein yapmas gereken bir i.

konusunda ok bece- Baka ne ie yarar ki?
riksizim.

O kesinlikle her eyi Bir ansiklopedi olarak bile iime yari' bilir.
yor.

Eer bir ift birbirlerini gerek yok.

gerekten seviyorsa, Biraz inat ama onu yatakta dize ge-
hemen evlenmelerine tirmem uzun srmez.

Onu seviyorum. O mkemmel bir yk beygiri.

56 KLENN MUTLULUU
Elbette kadnlar bu tr laflan sadece evrelerinde bir erkek var sa
ediyorlar. Baka kadnlarla birlikteyken, erkekleri konusunda
(konusalar bile) gayet normal konuurlar. Bu durumlarda er -
keklerden, herkesin pratik olduunu bildii bir ev eyasym
gibi sz ederler.
Bir kadn, Bu paltoyu (veya u apkay) bir daha giymeye -
ceim, nk erkek arkadam holanmyor, diyorsa, sz ko -
nusu erkekle ilgili kesinlikle hibir duygu olmayacaktr. Bu olsa
olsa paltoyla veya apkayla ilgili bir duygu olacaktr. Gerekte
u anlama gelir: Onun iin bu iyilii yapabilirim. Ne de olsa o
istediim her eyi yapyor.
Kadnlar kendi aralarnda belli bir tip erkek aramalarnn ne -
denlerini tartrken, kendilerini koruyacak erkee sayg duy mak
istediklerini kesinlikle sylemeyeceklerdir. Byle bir sa malk,
hakkettii kahkahalarla karlanacaktr. Kadnlar daha ziyade,
yle yle bir ii olan bir erkek istediklerini syleye cektir (i,
gelir dzeyiyle, emekli aylyla, dul aylyla ve yksek yaam
sigortas primlerini deme kapasitesiyle ean lamldr). Ya da bir
kadn yle de diyebilir: Evleneceim a- damn benden biraz
daha yal, benden en az on santim uzun ve daha zeki olmas
gerekir. Bunun da anlam, yaa daha byk, daha gl, daha
zeki bir insann, daha gen, zayf, daha aptal bir yarata
bakmasnn ok daha normal gzkmesidir.
 KADIN: DUYGU YOKSUNU BR YARATIK
KADNN,erkei kendi amalan iin kullanp ynlendirdii ok eitli
yollar ve yntemler vardr, ama bunlann hepsine deinmemiz ok yer
tutar. Nispeten zararsz iki yntemi biraz daha yakndan incelemekle
yetinelim: erkekteki nezaket ve bunun sonunda erkein duygularn
bastrmasna neden olmas.
Kadnlarla baarl olmay arzulayan her erkein (hangi er kek
arzulamaz ki?) eitli nitelikler kazanmas gerekir. Zek nn, hrsn,
retkenliin ve dayanma gcnn yan sra, kadnla rn yannda nasl
davranacan da tam olarak bilmesi gerekir. Kadnlar, bu amala
nezaket dedikleri belli normlar gelitirmitir. Temel kural, zsaygs
olan bir erkein, kadna her zaman iin bir kralieymi gibi
davranmas gereidir. Benzer bir ekilde zsaygs olan bir kadnn
da, her zaman iin, erkee ona bir kralie gibi davranma frsat
vermesi gerekir.
Elbette bir kadn erkekle sadece zengin olduu iin evlene cektir.
Ama biri nezaket kurallarna uyan, dieri uymayan iki zengin erkek
arasnda seme ans olduu zaman, ilkini seecektir. nk eer bir
erkek nezaketle ilgili btn kurallar iyice renmise bu, erkein,
bir kadn olarak (bir dizi ek tle saygya artland bir ey) onun
ideal deerini kesinlikle, hatta kendisi iin cazibesini yitirdikten ok
sonra bile, sorgulamayaca konusunda bir gvence anlamna gelir.
Psikologlar, kahkahann mutluluk yarattn, inancn duayla
geldiini syler. Bu sadece erkekler iin geerli. Kadna stn bir
varlk gibi davranrsa, kadn sonunda onun iin stn bir varlk olup
kacaktr. Kadnlar, gerekle kurguyu ok daha iyi
ayrdedebilmektedir.
58 KLENN MUTLULUU
Nezaket kurallar dier kullanma yntemleri gibi derin
psikolojik etkiler nedeniyle artlanan davran biimlerinin bir
sonucu deildir. ocuklara, doru davranlar' nispeten daha
sonra retilir; bu nedenle kadnlarn kullanma yntemi olarak
O _

nezaketi gzlemek zellikle kolaydr. nanlmaz olan, bu tr es -

ki moda hilelerin hl ie yaramasdr.
Annenin, gen bir hanm ilk kez tiyatroya gtren ergen
oluna verdimi adn cretkrl buna ezel bir rnektir:
O w <' *- -

Taksi parasn de; taksiden ilk sen in; kzn tarafna geip onun iin kapy a ve
inmesine yardm et.

nnden yr veya merdivenler kalabalksa, arkasndan yr ki decek gibi

olursa yakalayabilesin.

Kapy ap girmesini bekle; paltosunu karmasna yardm et; paltoyu vestiyer

grevlisine ver; bir program bulup arkadana ver.

Yerlerinize geerken nnden yr ve ona yol a.

Arada ona bir eyler smarla.

Vesaire, vesaire.

Ve bunlarn stnde, ortalama oyun trnn, modas gemi bir

elence ekli olduunu, nk ounun kadnlarn entelektel
dzeyini amaladn (gerekten de, kltr olarak etiketle -
mekten holandmz eylerin birou gibi) unutmamamz ge -
rekir. Btn bunlara uymak zorunda olan zavall erkein vay
haline! Belki de sadece kendisinin deil, irket mdrlerinin,
aktrlerin ve film yapmclarnn da kadnlar ve kadn klikleri
iin sadece bir fon oluturmak iin hazr beklediini sezinleye -
bilir. Bu ton, kadnn kendi aptalca cmblerine gmiebile-
cegi, o ve baka kadnlarn ekstralaryla, yani tercihen siyah
kostml erkeklerle birlikte, tuhaf maskeli balolarna katlabil-
dii bir yer olmaktan baka bir ey deildir.
 KADIN: DUYGU YOKSUNU BR YARATIK 59

Nezaket tresinin en inansz yan da, erkein stne y klan

koruyucu roldr. Bunun, zararsz balad doru. Kadn
merdivenleri karken erkek arkasndan yrr, ya da kaldrmn
trafik tarafndan yrr. askerlik hizmeti ve savaa gelince bunun
anlam daha da ciddileir. En nemli kurallardan birisi, erkein her
ne olursa olsun kadn honutsuzluktan (rahatszlktan) korumas
gereidir (gerektiinde can pahasna). Ve yeterince byd
zaman yapaca ey de budur. Ynlendirilmesi ylesine erken bir
yata pekimitir ki, acil durumlarda, bir an duraksamakszm ve
bir an kendini dnmeksizin, hayatna mal olsa bite ilk nce
kadnlar ve ocuklar kurtaracaktr.
Yine de rollerin deitirilmemesi iin gerekten geerli hibir
neden yoktur. Bir kadn, gerek derin duygulara daha az sa hip
olduu iin, savan dehetine, ou durumda kalc psikolojik
hasara urayan erkekten daha iyi dayanacaktr. Ayba ka namalar,
kadnn kan grmeye aismasn salar. statistikler, kadnlarn
erkeklerden daha uzun mrl, bu nedenle daha salam olduunu
gstermitir. rnein okulda oyun oynam olan her Kuzey
Amerikal kadnn, en azndan, daha kk csseli olan Vietnaml
erkekler kadar gl olmas gerekir. Bu nedenle Amerikal bir
asker Asyal insanlarla savarken, karsndaki dmanlan,
lkesindeki kolejli kz arkadalarndan daha gl deildir.
Az nce, kadnlarn duygusal kapasiteden yoksan olduundan
sz ettik. Kadnlarn, erkein kendi duygularn dile getirme
yeteneini bastrmak iin elinden gelen her areye bavurmas, bu
yoksunluun kesin bir gstergesidir. Buna ramen kadnca
duygularn derinlii ve duyarllk masaln yaratmann bir yolunu
bulur.
Gzya kanallar, sv ihtiva eden kk keseciklerdir. Tpk
bbreklerin kontrol edilmesi gibi, eitimle bu kesecikler de
kontrol edilebilmektedir, bu nedenle erikin, tpk yatan s-
 KADIN: DUYGU YOKSUNU BR YARATIK 60

latmay gibi, alamaya da ihtiya duymaz. Erkek ocua

ok erken bir yata bu iki ilevi de kontrol etmesi retilir.
Kadn burada da kendini kltr. Erkekler alamaz! Kk
bir kz deilsin, tatlm!' te yandan, kk kza hibir zaman
gzyalarn kontrol etmesi retilmez, bu nedenle kzlar,
gzyan avantaj salamak iin kullanmay abucak renir.
Alayan bir kadn gren bir erkein aklna, kadnn kendine
hkim olamayan birisi olabilecei gelmez. Kadnn
duygularnn uyarldn dnr, hatta duygunun derecesini,
aktlan gzya miktaryla ler.
Bunun hatal bir yorum olduu ak. Kadnlar gerekten
duygusuz yaratklardr; bunun da temel nedeni derinden duy -
gular beslemenin kendileri iin dezavantaj olmasdr.
Duygular, kendileri iin yararl olmayan bir erkei, yani
kullanamayacaklar bir erkei semelerine neden olabilir.
Hatta erkeklerden aktif olarak hepten tiksinmeye ve
yaamlarn sadece kadnlarla arkadalk ederek geirmeye
bile balayabilirler. Ama gerekte ecinsel erkeklere kyasla
daha az ecinsel kadn vardr ve bunlar da varlkl veya en
azndan parasal adan gvencede o- lan kadnlardr.
Duygular olan bir kadn, dnmek ve almak, sorumlu -
luk almak ve kendisi iin ok anlam ifade eden onca eysiz
yaamay renmek zorunda kalacaktr. Bunu istemedii iin,
duygusuz kalmaya karar verir, ama ayn zamanda da bir kadn
iin duyarl kadn rol oynamann zorunlu olduunu, aksi tak -
dirde erkein onun temelde souk, hesap yapsnn farkna
varacan bilir. Ama duygular kesinlikle hissedilmeyen, her
zaman sahte duygular olduu iin, soukkanlln
kaybetmez. Ancak eer kendin bir eyler hissetmezsen bir
bakasnn duygularndan yararlanabilirsin. Bu nedenle, kadn,
kendi avantaj iin erkein duygularn kamlar, bu arada da
erkei, onun duygularnn da sanki erkeink kadar derin,
hatta onunkinden daha derin olduuna inandrmaya alr.
Erkein, bir kadn
 KADIN: DUYGU YOKSUNU BR YARATIK 61

olarak daha istikrarsz, daha usd, daha duygusal olduuna

inanmasn salamak zorundadr. Ancak bu durumda aldatma cas su
yzne kmayacaktr. Ama ynlendirme zaten bu ii oktan
halletmitir.
Gerek bir erkek kesinlikle alamaz, kahkaha atmaz; sadece
sessizce glmseyebilir. Bu onu bakalarnn gznde sevimli
klmakla kalmaz, i yaamnda da gvenilir bir ortak olarak g -
zkmesini salar. Hibir zaman armaz, elektrikler kesildii zaman
Ahh.J veya souk suya girince Ohh...! gibi sesler karmaz. Ar
bir valiz kaldrd zaman Uff..! demek gibi, zorland zaman bunu
gstermez. Hatta mutlu olduu zaman ark bile sylemez. Bu nedenle
bir erkek btn bu duygusal tepkileri bir kadnda grd zaman,
aslnda kendisinin bir kadn [annesi] tarafndan bu tr duygular dile
getirmeyecek ekilde artlandrld aklna hi gelmez. Sonuta
kadnn daha gl duygulara sahip olduunu, nk aksi takdirde bu
duygular bylesine kontrolsz bir ekilde davurmayacan d nr.
Sadece gerek bir felaketle karlat (rnein kars ld) zaman
alayan bir erkein, rnein tatil plan iptal e- dildi diye gzyalarna
boulan karsn grnce, kadnn duygularnn da kendisininkine
edeerde gl olduunu, ama daha nemsiz bir nedene dayandn
varsaymas gerekir. Hatta erkek kendini acmasz, duygusuz olarak
deerlendirir, nk karsnn zntsn paylaamaz. Erkek, gzleri
yala dolu karsnn aklndan o anda aslnda ne kadar souk, net
dncelerin getiini bilse, ok byk bir avantaj salard!
 BR DL OLARAK SEKS

HER ynlendirme yntemi, havu ve sopa [dl-ceza] sistemine

dayanr ve bunlarn ne lde kullanlaca byk lde, ei len
ile eitilen arasndaki fiziksel g dengesine baldr. K k
ocuklarla ura lirken bile havuca ynelik bir tercih eili mi
ortaya kar. Bunun, ocuun byklerine gveninin devam
etmesini salamak gibi bir avantaj vardr, bylece ocuk by -
dkten sonra bile sorunlarn ebeveynlerine gtrecek, bu da
jnlendirme srecinin devamn salayacaktr. Bu, sopayla
balamaktan ok daha etkilidir.
Tutsak bir yunus bal kendisine retilen numaray iyi
yapt zaman terbiyecisi ona balk atar. Yunus balk yemek is -
tedii iin, istenen her eyi yapacaktr. Ama para kazanan er kek,
kendi yemeini temin etme becerisine sahiptir. Ona bu e kilde
rvet vermek imknsz olacaktr. Aslnda, doyurulmas gereken
temel erkeksi ihtiyac (kadn vcuduyla fiziksel temas ihtiyac)
olmasayd, her trl rvetin stnde olurdu. Bu ihti ya ylesine
gldr ve doyurulmas erkee ylesine youn bir haz verir ki,
insann, erkein kadnn gnll klesi olmas nn belki de temel
nedeninin bu olduuna inanas selir. Hatta kleleme zlemi,
cinsel yapsnn bir zellii olmaktan te bir ey olmayabilir.
Her ekonominin temeli bir takas sistemine davanr. Bu ne-
denle bir hizmet talep eden kiinin, bunun karl olarak buna
edeerde bir ey nerebilmesi gerekir. Ama erkek, cinsel ar -
zularn doyurma ihtiyac duyduu ve bir vajina zerinde tek
yetkili hak sahibi olmak istedii iin, bunun fiyat olaand bir
dzeye kmtr. Bu da kadnlarn, en kapitalist sistemi bile
glgede brakacak bir smr sistemi kurmalarn mmkn
 BR DL OLARAK SEKS 63

klmtr. Ve hibir erkek bu sistemin dnda deildir. Kadnlk

kavramnn biyolojik olduu pek sylenemez, temelde sosyolo jiktir.
Bir ecinsel bile borcunu demekten kamamaz. Cinsel itkisi zayf
olan taraf, bu itkisi daha iddetli olanlarn zayf noktalarn abucak
yakalar ve bunlar kendi avantajna kullanr. Erkek ecinselliinde
erkei smren taraf her zaman iin
> iv O >
kadn ya da dii rol oynayan taraf olacaktr; nk dii ol mak,
cinsellii daha az gelimi olmak demektir.
Kadn, tpk derin duygular beslemeyi reddetmesi gibi, cin sel
itah da reddeder: baka nasl gen bir kz erkek arkadana onu
sevdiini sylerken vcudunu ondan mahrum edebilirdi ki? Annesinin
tleri sayesinde gen ktz, daha sonra kazanaca sermaye iin
ergenlikte bile arzularn bastrr. Eski loplumlarda gelinin, deer
kazanmak iin bakire olmas gerekiyordu; bugn bile daha az cinsel
deneyimi olan bir kz, birok olan bir kzdan daha yksek bir
itibari deere sahip olacaktr.
te yandan erkekteki bakir olmann hibir zanan byle bir deeri
olmamtr. Bir kadn byle bir erkee aldrmayacaktr, o elbette onun
bakir olup olmamasyla ilgilenmez. te bu nedenle daha yal bir
kadn ergen bir olana tecavz edemez, sadece onu batan karr.
Ama ayn eyi erkek, ergen bir kzla yapma ya grsn! Bir kadn
elesi tarafndan seks sulusu olarak hapse tklacaktr.
Elbette erkekler de cinsel ihtiyalarn kadnlar kadar kolay ca
artlandrabilir, ancak bu eilimin ok kk yalarda ba lamas
gerekir. Keiler buna yeterli bir kanttr. yle veya byle, keilerin
ounluu cinsel doyum almakszn yaamaktadr ve hi kimse bu
kadar ok saydaki erkein hepsinin hadm olduunu ciddi olarak
savunamaz. Ama erkekler, bu arzu-
*
lan bastrmak yerine, kamlanmas ynnde tevik edilir (elbette
ounlukla kadnlar tarafndan). Kadnlarn ilgisi temel olarak erkein
libidosuna yneliktir.
Erkek, hibir zaman kar cinste cinsel arzu uyandracak e kilde
giyinmez, ama kadnda durum tam tersidir. Kz ocuu,
64 KLENN MUTLULUU
on iki yana gelinceye kadar, tuzaa konan yem gibi sslenip
pslenir. Sk giysilerle gslerin kvrm ve meme ular a-
bartlr, effaf oraplarla bacaklarn uzunluu, baldrlarn ve a-
yak bileklerinin ekli zenginletirilir. Makyajla nemlendirilen
dudaklar, gzleri, parlak renklerle boyanan salar davetkrdr.
Eer bunun tek amac erkekteki bitmek tkenmek bilmez cinsel
arzuyu daha da uyarmak, artrmak deilse nedir? Kadn, bede -
nini, vitrindeki mallar gibi sunar (grnrde ok yakn, kolayca
alnabilen bir fiyata). O zaman elbette erkekler, bylesine i g -
cklayn bir mal alacak paray kazanmaktan daha byk mut -
luluk olmadn dnecektir.
o k
Erkein paras yoksa, ya da para kazanma ihtimali yoksa,
kadnsz (ve sonuta sekssiz) yaamak zorunda kalacaktr. Ama
cinsler arasndaki ilikide bir tr kredi (bor) sistemi vardr. -
zel artlar altnda (rnein erkek mesleki eitimine devam edi -
yorsa) kadn kendi parasn kazanmaya ve buna ramen vcu dunu
erkee s ermeye hazr olacaktr. Ama bu sadece gelecekte elde
edilecek kr iin verilen bir avanstr. Bu tr durumlarda faiz
hadleri ok yksek olur: erkein eitim grd mesleki
kariyerin, kadnn yatrm yapmaya deer grmesini salayacak
kadar parlak olmas gerekir. Genel bir kural olarak, kadn cinsel
adan ne kadar ok ekiciyse, sonutaki toplam maliyetin de o
kadar yksek olaca sylenebilir. Bu nedenle bir erkek, baka -
snn karsnn kendininkinden daha ekici olduunu dn -
yorsa, depresyona girmesine gerek yok. Onun ne kadar pahal
olduunu dnmesi yeter.
Bir erkek iin, evlilie balklama atlamak yerine cinsel ihti -
yalarn bir fahievle gidermek ok daha ekonomik olacaktr;
burada fahielii allm anlamnda kullanyorum, nk
kadnlarn ou yaps gerei bu gruba aittir. Ama erkein ei timi
yine ona engel olur. Rekabeti bir toplumun yesi olarak
koullandrld iin, ucuz seksin deersiz olduuna inanr.
Kadnn maliyeti ne kadar yksekse, alaca cinsel haz da o ka dar
yksek olacaktr. Ve istedii kadn baka trl alamyorsa,
 BR DL OLARAK. SEK.S 65

verilen en yksek fiyat teklif edecektir. Onu tescil dairesine

gtrecektir.
Kadnlarn profesyonel fahielie seve seve gz yummasnn
nedeni ite budur. Hibir zaman erkekler gibi kskanlk duy -
mazken buna neden aldr etsinler ki? Elbette ara sra erkein
gnln okamak iin kskanlk numarasna yatabilirler.
te yandan genelev krumuna da aldr etmezler. Evlilik d
ilikilere ynelik tutumlar da, elbette ok aikr olmad srece,
tamamen ayndr; bu tr ilikileri affetme eilimi gsterirler. Ne
kadar az kadn sadakatsiz kocasn terk eder! Ve ne kadar az
sayda erkek ayn artlar altnda bir kadnla kalr! Hatta kadnlar
sk sk apkn bir kocadan honut olur, nk erkein, karsnn bu
tolerans ve balaycl karsnda duyduu minnetten
kaynaklanan o kadar avantaj vardr ki. Ama elbette bu tr evlilik
d ilikileri kontrol etmeyi tercih ederler. Bu, e deitirme
partilerinin ve grup seks partilerinin yaygnlamasnn nedenini
aklar: bu tr partiler, kocalarn ve erkek arkadalarn cinsel
fantazilerini ntralize etme eilimi gsterir. Dahas bu tr cinsel
rahatlama yollar bedavadr, buna karlk profesyonel fahielik,
ev ihtiyalar iin kullanlmas gereken paray eker. Genellikle
birbirini yakndan tanyan bir grup olduklar iin, salk kurallar
getirilebilir ve erkein, genelevi zivaret etmesi halinde
vakalanabileceSi zhrevi hastalk tehlike-
m! * ''
si ki kocann cinsel maceralar sz konusu olduu srece ka -
dnlarn temel kavallarndan birisi budur daha azdr.
S'
Erkeklerin, profesyonel falieyi kmsemesi bir elikidir,
nk seks konusunda drst olan tek kadn odur. Fahielik, sahne
sanatl, modellik, arkclk veya danszlk gibi iler
genellikle erkekler tarafndan yaplmaz. Ama bir arkc, oyun cu,
model veya dansz iinden usand zaman bir erkek bulabilirken,
fahienin byle bir ans yoktur. Yorgun veya hasta olduu zaman,
ona sadece yardm etmek iin yannda kimse olmayacaktr.
TopIumumuzdaki hibir erkek, fahienin, rnein
bir modelin smrebildii gibi onu smrmesine gz yumma -
yacaktr.
Kadnlar da profesyonel fahieyi kmser, ama onlarn
nedeni daha farkldr. Onlar fahieyi, vcudunu bu kadar
ucuza satacak kadar aptal olduu iin kmserler; nk
kadnn zek standartlarna gre onlar tartma gtrmeyecek
kadar aptaldr. Kadnlarn hayranl baka bir yndedir: bir
Rothschildi, bir Aa Han veya Rockefelleri ana drp
onlarla evlenmeyi baaran kadnlara hayran olurlar.
Kadnlarn profesyonel fahielie atfettikleri dn de
d kavram, sadece, bir gn gerektiinde paralellik
kurabilmeleri iin, erkeklerin iine Tanr korkusu salmak iin
uyarladklar bir kavramdr.
Bir dl olarak cinselliin temel kural kadndan kadna
deimez. Hepsi de kendini bir erkee sunar, kendi
gzelliklerini vurgular ve erkein baz hileleri baaryla
gemesi durumunda onu dllendirir. Ve erkei kesintisiz bir
cinsel heyecan durumunda tutmaktan kesinlikle
vazgemedikleri iin, erkek tekrar tekrar dllendirilmek
ister.
Sadece cinsel gc azalan bir erkek dzenli dllendirilme
ihtiyac duymakszn yllarca bir hippi yaam srebilir.
Kadnlarn kurduu bu seks dl sisteminin sonularndan
birisi, gl cinsel ihtiyalar olan bir erkein, bir kadna di -
erlerinden daha ok boyun emesidir: i dnyasnda o kadar
aranan dinamik, giriimci, enerjik, cokulu gen erkeklere y -
nelik ilanlara yle bir bakn. Aslnda bu tr erkekler,
tamamen cinsellie baml birer psikopattan baka nedir ki?
Kadnlara ilikin standartlarn ok yksee karan erkekler.
Yoksa neden bir erkek btn enerjisini, hayal gcn bir
rn satmak iin tketsin? Sadece bu dl iin olabilir. Bro
penceresinin dndaki dnyann tamam macera vaadiyle ona
gz krpar; ama itkisi o kadar gliidr ki btn bunlardan
vazgeer ve bunun yerine zor kazand parayla kendine bir
kadn satn alr. Ama macera olarak deerlendirse
67 KLENN MUTLULUU

bile,kadn, kaybettii eylerin yerini kesinlikle alamaz:

kadnla tant andan itibaren her
 BR DL OLARAK SEKS 67

ey, tam bir srpriz yokluuyla, arz-talep sisteminin kat kural larna
gre geliecektir.
Kaderle kastedilen ey pozitifse, kadnn kaderinin vcudunda
yatt yolundaki eski zdeyi gerekten de dorudur. Ama negatif
anlamyla bu daha ok erkekler iin geerlidir. Ne olursa olsun, bir
kadn bulabildii her frsatta anatomik zgnlklerinden krl kar,
buna karlk erkek kendi anatomisinin sonsuz klesidir.
lk duyduunda erkek ereksiyonu (penisin diklemesi) kadna
yle tuhaf gelir ki byle bir eyin olduuna zor inanr. Ama en kk
bir kkrtmayla bile (ki bunun plak bir kadn olmas gerekmez, bir
film veya fotoraf da pekl ie yarar) ereksiyon yarallabildiini
farkettikten sonra hep aracaktr. Her ey bir yana bu, dizkapann
altna vurmak gibi bir reflekstir. Belki de erkekler tarafndan ortaya
atlan hibir teori, Freudun penise imrenme teorisi kadar aptalca
deildir. Baka trl dzgn yapl olan erkek bedeninde penis ve
testis torbas kadna yapay gelir. Erkein, portatif radyo zerindeki
anten gibi, kullandktan sonra penisini geri ekmesi inanlmaz
gzkr. mrenmeye gelince: kk bir kzn aklna bile gelmez.
Bilinaltnn derinliklerinde bile penis sahibi olmay arzulamaz ve
kk olana kyasla dezavantajl olma duygusuna gelince: bu
anlamszdr, nk yle veya byle kz ocuu tercihli muamele
grr.
Freud sadece, kadnn (annesinin, karsnn ve muhtemelen
kzlarnn) z-kmseme tekniklerinin kurbandr. O nedenle sonucu
kartrmtr; bir kadn sadece erkekten daha az deerli olduunu
syler. Buna gerekten inanmaz. Birinin imrenme duymas
gerekiyorsa bu erkekten bakas deildir. Erkeklerin, kadnlarn
gcn kskanmas gerekir. Ama elbette kesinlikle
kskanmayacaklardr, nk kendi gszlkleriyle vn duyarlar.
 KADIN LBDOSU
ERKEKLER,kadnn ne lde cinsel uyarm hissettiinin test e-
dilmesinin veya snflandrlmasnn veya kadn orgazmnn tam
yapsn tanmlamann zor olmas gibi, cinsel adan uvarlabi-
lirlik ve orgazm kapasitesini analiz etmeye altklar zaman da
byk zorluklar ekmektedirler. Konu zerinde bir sonuca
varmak istedikleri zaman, byk lde, kadnlarn kendilerine
salad gnll bilgilere dayanmak zorunda kalrlar. Ama ka -
dnlar, kesin bilimsel verilere hi sayg duymadklar ve sadece
hep durumun anlk avantajlarndan yararlanmayla ilgilendikleri
iin, sadece o an iin kolay veya ilerine geleni syleyecekler dir.
Sonu olarak, kadnn tepkileri konusunda elde edilen bul gular
(rnein souk olup olmad, cinsel ilikiden ne lde zevk
ald, ya da orgazmnn erkek orgazmyla kyaslanp k -
yaslanamayaca) son derece elikili olma eilimindedir. Hatta
Masters & Johnsonun bile ortalama bir kadn deney yatana
sokmay baaramad syleniyor. Bunun sonucunda erkek, ka -
dnn hibir gerek cinsel itkisi olmad inancyla, gerekten de
erkekten ok daha seksi olabileceini, ama erkee acd iin
doruyu sylemeyebilecei korkusu arasnda mekik dokumak -
tadr. Bir sonuca varma abas iinde gnlerce, daha iyi, daha
byk, daha rtl anketler hazrlayacaktr. Ve bilim iin ka -
dndan doru cevaplar vermesini bekler. Sanki verebilirmi, ya
da vermek istiyormu gibi.Gerein bu iki u arasnda bir yerde
yatt sylenebilir. Elbette kadnlar seks manya deildir, aksi
halde daha ok erkek fahie olurdu. te yandan, sk sk
savunulduu gibi sekse kar gl bir tiksinti de beslemezler.
 KADIN LBDOSU 69

Kadnlar ok hayvans bir varolu srer. Yemeden, imeden,

uyumaktan (hatta baka yapacak bir ey yoksa ve gerek bir a ba
ortaya koymalar gerekmiyorsa seksten bile) holanrlar. Er keklen
farkl olarak kadn, eini yataa ekmek iin kesinlikle aba
harcamayacaktr. Ama eer erkek oradaysa, onun da san yapmak,
ya da daha byk kapsaml bir gzellik tamiratna girimek gibi bir
plan yoksa, televizyonda da izlemeyi dnd bir program yoksa,
erkein aktif taraf olmas kouluyla sevimeye itiraz olmayacaktr.
Ama erkek iin aktif ve kadn iin pasif yaktrmas bile, baka
her alanda olduu gibi yalakta da kadnn, erkein ona hizmet
etmesini salad gereini gizleyemiyor. Sevime erkee haz verse
bile bu lemelde kadna hizmet etmekten baka bir ey deildir, nk
erkek daha usta bir ktr. Kadn daha abuk uyarma konusunda
daha becerikli olan ve kadn iin sevimeyi uzatabilen erkektir.
Erkek, kadnn cinsel birleme srasnda onu kullanma eilimi
esterdisini sezer; bu nedenle kadnn cinsel itah konu- sunda belli
bir korku gelitirmitir. Bunun iaretlerini eski kltrlerdeki
trenlerde, Schopenhauer ve Nietzsche gibi felsefecilerin
almalarnda, Baudelaire, Balzac veya Montherlant gibi yazarlarn
oyunlarnda ve Strindberg, O'Neill ve Tennessee Williams gibi
yazarlarn oyunlarnda grebilirsiniz. Azdan alnan doum kontrol
haplarnn gelitirilmesiyle birlikte bu korku da isterik bovuliara
ulamtr. Sadece bu konu zerine (erkein, kadnn cinsel talepleri
konusunda kayglanmas gerekip gerekmedii, gerekiyorsa ne lde
kayglanaca konusunda) kitaplar yazlmtr; ayn zamanda da
ticaret dnyasnda, erkeklere, cinsel konularda nasl stnlk
salayacaklarna ilikin t satarak yeni yeni para kazanna frsatlar
domutur.
70 KLENN MUTLULUU

Aslnda gvenilir doum kontrol yntemlerinin gelitirilmi

olmas, erkei, istemeden de olsa elbette erkein cinsel klelik
durumunda elinde kalan tek dayanandan yoksun brakmtr. Daha
nce kadn her zaman iin bir lde erkein insafna kalmt.
imdi ise kontrol bir anda ele geirmitir. Diledii sayda
ocuk yapabilir. Hatta ocuklarnn babalarn bile see bilir
(mmknse zenginlerden). ocuk yapma niyeti bile olma sa,
avantajl grd sklkta cinsel ilikide bulunabilir.
Erkekler bunu yapamaz. Hep cinsel gcnn snrsz oldu -
unu ve bunu kantlamak iin sadece kendini tutmayan bir ka -
dna ihtiyac olduunu savunmutur. Bugn bu imknszdr. Her
kadn, popler magazinlerde, erkek cinsellii sz konusu olduu
srece durumu tam olarak kendi bana renebilir. Bylece,
erkein belli bir yata ne lde aktif olacan, en uygun
zamann lenden sonra m yoksa akam n olduunu, bir k
olarak yemekten nce mi yoksa sonra m daha doyuru cu
olduunu ve da havasnn gcn artrp artrmayacan
renebilir. Bir kadn doyurmak iin her durumda ne kadar
sklkta seviebilmesi gerektiini de bilir. Dahas, elindeki bu
istatistiklerden emin olabilir, nk erkekler, bu trden bilgi
verirken kesinlikle hileye bavurmaz; erkeksi bir erkek, her ne
olursa olsun yalan sylemeyi zayflk sayar. Bu nedenle kadn -
lar, bu istatistiklere kesinlikle gvenebilir ve bir erkein neler
yapabilmesi gerektiini tam olarak bilir. Erkek, belli bir erkein
yaamnn her hangi bir evresindeki gcn bilmesi iin kadna
grafikler verir: bilmekle kalmayacak, ayrca etkili doum kont -
rol yntemleri sayesinde erkekleri deneyerek eitli cinsel per -
formans trlerini kyaslayacaktr. Ama kadnlar, erkeklerin kor -
kularnn tersine erkekleri birbiriyle kyaslarken bunu en gl
erkei semek iin yapmazlar; nk kendileri seks konusunda
pek de hevesli deildir. Bu adan ve dier her eyin eit olmas
kouluy la, kadn, en zayf erkek tipini seecektir, nk erkein
yakndan bildii zayfln kullanarak ona her frsatta antaj
yapacaktr.
Erkekler, baka her alandan daha ok cinsel alanda kullan lan
71 KLENN MUTLULUU

etkililik kurallarnn kurban olmaktadr. Gereklen de kendi

standardn koyar: bir defada kere ok iyidir, iki kere iyidir.
 KADIN LBDOSU 71

bir kere idare eder. Bir seks makinesi olarak baarsz olduu
zaman, kendini hepten baarsz hisseder. Parlak bir bilimci olsa
bile bir daha asla kendini gerekten mutlu hissetmeyecektir.
Kadnlar bunu ok iyi bilir ve bunun salad avantaj ok iyi
kullanr. rnein:

(a) Kocasnn gszlnn farknda deilmi gibi davra -

nabilir ve gcnden tr onunla gurur duyduunu sy -
lemeye devam edebilir. (Belki de en ok uygulanan yntem
budur.)
(b) Erkei, cinsel baarszlnn gerek bir sakatlk olduuna
inandrabilir, bylece erkek, kadn onunla kald iin
kendini ansl addeder.
(c) Erkek, isledii her eyi yapmad srece cinsel g-
szln aklama tehdidinde bulunabilir ve bir erkek,
iktidarsz grlmektense hrsz veya katil damgasn ye-
meyi tercih edecei iin, kadere boyun eecek ve syleneni
yapacaktr.

Erkein cinsel gc, dier bedensel ilevlerine kyasla ruhsal

etkenlere daha ok baldr. Bir kere cinsel gcnden kuku -
lanmaya baladktan sonra, kendini her an daha byk zorluklar
iinde bulur. Bir kadn iin yararsz olma korkular artar, nk
kadnlar tarafndan ynlendirilmesinin bir sonucu olarak, er-
kekliini onlara bamllyla zdeletirir. Bu nedenle bamllk
durumunu erkekliiyle eitlemesi yznden, baml kalmak iin
her areye bavuracaktr. Bu durumun samaln gerekten
dnmek gerek. Bir zamanlar arlatan hekimler tarafndan
hazrlanan ve tezahm altnda zenle saklanan kuvvet
i/
macunlan uzun sredir toplumsal adan kabul grmtr ve
eczaclk endstrisinin en ok salan rnleri olmutur. Ciddi
yaynlarda bile cinsel glklerle ilgili makalelerin says gide rek
artyor; erkekler arasndaki hepimizin erkein idi edilme
72 KLENN MUTLULUU

kaygsnn bir sonucu olduunu bildiimiz cinsel fkralar,

daha az elendirici olmalarna ramen, daha ska anlatlyor.
Ve erkekler porno dergilerini elbette haz iin almyor; nk
kendilerini tatmin etmenin daha ivi ve daha teknik vollar
vardr. Bu
ilginin tek nedeni, byiesine gl
**

bir tahrik durumunda, bu mistik erkeksi g seviyesini

korumann bir yolunu bulma u- mududur.
Onca paniiyle erkek, bir kere daha kadn kendi
standartlaryla dnme alkanlnn kurban olmaktadr.
Gerekten de artk her trl aebelik tehlikesinden uzak,
kadnlarn kafasnda- ki tek eyin, boa geen zamanlarn
telafi etmek ve yaamlarn sevierek geirmek olduuna
inanr. Bu doal bir varsaymdr, nk erkek, seksin her trl
hazzn timsali olduunu dnmeye ynlendirilmitir. Ama
elbette yanlyor. Kadn, orgazma ulat zaman elbette
mutluluk duyacaktr, ama bu onun tand en youn haz
deildir. Bir kokteyl partisi veya yeni bir ift patlcan renkli
deri izme almak, ok daha byk bir haz verir.
Kadnn yeni kazand zgrln bir sonucu olarak erke -
in cinsel veya fiziksel temelde konumunu kaybetme korkusu
ok sama. Bir kadn, sevimekten ne kadar holanrsa holan -
sn, onu geindiren erkein kendini yatakta ertesi gn ie ge
kalacak kadar yormasna kesinlikle izin vermeyecektir. Bu
gze alnamayacak bir risktir. Ateli sevimelerle geen
gecelerin erkein iini etkilemeye baladn dnd
takdirde, en tutkulu kadn bile cinsel etkinliklerini
snrlayacaktr. Seks delisi (nemfomanik) kadnlar sadece
filmlerde ve oyunlarda yaar (tpk zengin elit tabaka gibi,
bunlar da nfusun sadece kk bir blmn oluturduklar
iin kamuoyunun dikkatini ekmeleri nedeniyle sk sk
filmlere ve romanlara konu olurlar). Kamuoyu merakldr,
nk bu, hakknda hibir ey bilmedikleri bir yaamdr.
Erkein cinsel gcnn sadece bir yan kadn ilgilendirir:
ocuklara babalk yapabilmesi. Daha sonra da greceimiz
 KADIN LBDOSU 73

gibi
 KADIN LBDOSU 73

ocuklar, kadnn planlarnda baarl olmas iin temel bir - nem

tar. Birok kadnn, iki veya ocuk dourduktan sonra erkein
cinsel ihtiyacnn ortadan kalkmasndan sadece honutluk duymas
pekl olasdr. Byle bir durum, birok kk, ama can skc
ayrnty ortadan kaldracaktr. ktidarsz olmalarna karn evlenen
ve evli kalan yksek maal erkeklerin saysnn cokluu, kadn
cinsinin ounluunun erkein cinsel ati-
y ^7 * w d* \^.
cne kar kaytsz olduunu gsterir. Cinsel adan normal bir
erkein vajinasz bir kadnla evlenmesini hayal etmek bile zor.
E RKTON gl cinsel itkisi, parlak zeks ve bu zek
sayesinde kavrad sorumluluklara katlanmasna yardm
edecek bir sisteme duyduu ihtiya, kadnlara, gemie ait
baz kurumlardan (kilise, kiliseye bakaldran tarikatlar ve
dier dini topluluklar gibi kurumlardan) etkili bir ekilde
yararlanma imkn vermitir. Kadn, ocuklarn
ynlendirirken soukkanllkla bu ku rumlardan yararlanr.
Din adamlar ordusunu, ocuklar by dkten sonra bile
kadnlarn karlarn korumak iin kurulmu bir polis
tekilat gibi kullanr. Ne var ki daha nce de grd mz
gibi kadnlarn kendileri batl inanl deildir, dini bir
inanlar da yoktur. Rahip olmaya karar verenlerin
durumunda olduu gibi, bir erkek ocuun ynlendirmesi
ar lde baarl olmad srece, erkekler de kilisenin
dogmalarna inanmaya eilimli deildir. Ama ok erken bir
yata maruz kaldklar takdirde, kilise retileri, belli
arkitiplerin (ilktiplerin) salanmasna ve iyi ve kt
standartlarna ilikin yararl bir temelin olumasna yardm
eder. Bunlar, hibir ussal temeli olmayan, ama erkein
bilinaltnn bir parasna dnen ve bu nedenle silinmez
olan standartlardr. Yaplar gerei bu standartlan be lirleyen
her zaman iin kadnlardr.
Her dini sistemin ynlendirmeye dayanmas gerekir, nk
byle bir sistem, bir dizi kural ve tabudan ve bunlara uyulma -
mas halinde sz konusu olan bir cezalar listesinden oluur.
Bu ihlallere gnah denir. Cezalar elbette hibir zaman gerek
yaamda uygulanmaz, nk bir tr biliniist bir eye
ynelik inan, gerek temeli olmayan bir sistemdir ve bu
nedenle bu tr gizli gnahlar bilen veya bunlar iin ceza
uygulayan birisi olmayacaktr. Sonuta insanlar, bir dostun
kaybedilmesi, ya da
 DN YOLUYLA YNLENDRME 75

deprem gibi kanlmaz bir talihsizliin, bir ceza olduunu sylemeye

yatkn olmaktadr. Eski zamanlarda veba salgnlar, ktlk, yldrm
gibi felaketler konusundaki bilgiler ok daha az olduu iin, bunlarn
nceden ilenen gnahlarn cezas olduuna inanlyordu. Kurallara
koulsuz boyun eme veya tvbe (bir tr beyin ykama) yoluyla bu
felaketlerden kamlabilece- ine inanlyordu. Ama erkein beyni
gelitike mit aka saydam bir yap kazanr. Hibir felakete maruz
kalmakszn gnah ileyerek bu milin sahteliini ortaya karabilir.
Ama yaamn ilk yllarnda zenle ocua alanan ve derinlere kk
salan cezalandrlma korkusu (gnah ilemi olma duygusu), bir yeti-
kin olarak, ocukken kt diye nitelenen eyleri yapmasna engel
olacaktr. Ve rastlant sonucu ocukken gnah dedii bir eyi yaparsa,
en kt ihtimalle vicdanen rahatsz olacaktr.
Hemen her dinin dogmasnda mutlaka bulunan ortak bir e- nah
vardr: reme amac gtmeyen cinsel hazza kaplmak. Bu, erkeklerin
kanlmaz olarak ileyecei bir gnahtr; bylece eski inanlarnn
kurallarn inemi olacaklar ve sululuk duyacaklardr. Kadnlar
tarafndan tahrik edilen erkek, sevimeye her an hazrdr ve karsna
kan her frsat deerlendirir. Erkeklerin orgazm annda
dnecekleri en son ey, soyun devamn saladklardr. Bu nedenle
bu anlarda erkekler genelde olandan daha fazla aldatlr.
76 KLENN MUTLULUU

te yandan kendi cinsel itkilerini kontrol etmeyi renen

kadnlar, her zaman iin kafalarna koyduklar bir ey iin sevi irler.
Bu, gelecekte ona bakacak birileri yaratmak iin hamile kalma, ya da
erkei doyurma istei olabilir; bu son durumda istein arkasndaki
gd hayrseverliktir. Bunun katksz ve basit bir haz edimi olmas
ok zor. Sonuta bu kadnlarn iledii bir gnah deildir; byle bile
olsa, daha sonra elbette sululuk duymazlar. Srekli olarak, hibir
zaman uygulayamadklar yeni kararlar alan erkeklerden farkl olarak
kadnlarn, kendi kullanmlar iin yaratlan bir sistemde (bu sisteme
inansalar bile) byle bir bor (veya sululuk) hesab bulunmaz.
Kendini kmseme eilimleri, cinsel ihtiyalarn bastrp
kontrol etmeleri ve alma ihtiyac duymadan bakalarnn onlar
iin almalarn salayarak yaamlarn srdrecekleri
varsaym temelinde, erkekler iin ina edilen bir ideal ve
klavuz (sa, ya da Gandhi gibi) heykeli gibidirler; bu, ulalmas
imknsz olan, ama erkeklerin, gerekten mkemmel olan her
trl gzel zelliin son zmlemede kadnlara zg olduuna
inanmalarn salayan bir idealdir.
Yine de gerek yaamda ne kadnlar, ne seilmi polis g leri,
ne de rahiplerin gerek kaygs erkein cinsel itkisi deil dir.
Tabunun bu igdyle ilgisi yok. Kadnlarn bunu semesi nin
nedeni, erkein en byk (ve en katksz) hazznn burada \
atmasdr. Erkek iin sigara imek veya domuz eti yemek de seks
kadar haz verici olsayd, kadn bunu da bir anaha dn-
tiirrd. Burada nemli olan erkein, srekli olarak bir stnah
c o
(korku) hali iinde yaamas ve bu nedenle kullanlmaya ak
olmasdr. Gnahlar listesinin erkein yana gre deimesinin
nedeni de ite budur. Kk bir ocuk iin yalan sylemek,
bakalarnn mallarna imrenmek ve ebeveynlere sayg gster -
memek tabudur. Erikin iin ise cinsel arzu ve komunun kar sn
batan karmak tabudur.
Ama balangta kurallar da, bunlar yaratan sistemleri de
bilmezken bunlar gnah olarak nasl alglayabilirler? Varolma -
 DN YOLUYLA YNLENDRME 77

yan bir eye nasl inanabilirler ya da hi kimseye zarar olma yan

bir hazdan tr utanabilirler? Dini inanlarla ilgili her ey,
mantn kurallarna ters der ve bu nedenle mantk duygusu nun
gelimedii erken bir yata beyinlere alanmas gerekir.
Ynlendirmenin mmknse, inanlan ey kadar sama olan an -
lamsz (absrd) bir tasarma ve mimariye sahip bir binada ya -
plmas gerekir, bylece inanlan eyin inanlmazl azalr. Ve
bu tr mantk d dnceleri pazarlayanlarn, mmknse dier
insanlardan farkl gzkmesi gerekir. rnein ocuklar, kadn
 DN YOLUYLA YNLENDRME 77

gibi, ya da daha farkl bir kostm giyinen erkekler tarafndan

eitildii takdirde, rencilerin duyduu aknlk ve korku ok
daha byk olacak ve bvlece bu figrlere duyduklar sayg hibir
zaman azalmayacaktr.
Kadnlar, kendi lobilerinin, yani rahiplerin her zaman iin
erkek olmasna byk zen gstermitir. Bunun bir nedeni, kendi
karlarn kendilerinin temsil etmeleri halinde kadn i- majnn
zarar grmesidir (bu durumda erkekler onlar iten pa zarlkl
olarak grebilirdi) dier bir nedeni de erkeklerin, kadnlarn zek
dzeyini olduka dk grmeleridir. Kukusuz, erkeklerin sadece
duygularyla oynayabilmelerinin nedeni de ite budur. Ama baka
bir erkein, zellikle de ocuklukta sayg duyulan birisinin verdii
tler ok daha etkileyicidir ve daha ok dinlenir. Papaz
takmnn normal erkein dman olmasnn tek nedeni verdii
tlerden her zaman kadnlarn kazanl kmas deildir: erkek,
sevmese bile karsn terk etmemeli; hibir zaman istemedii
ocuklara bakmal. Rahipler takmnn tulumu, kadnlara olan
ekonomik bamllklarnn dorudan bir sonucudur.
Kilise diye bir ey olmasayd da kadnlar yaard. Kadnlar
sadece ocuklarn ynlendirilmesi konusunda ve zel gnlerde
zel kyafetler iin bir fon olarak kilisenin yardmna ihtiya
duyar. te yandan kadnlarn destei olmasayd Kilise ayakta
duramazd. Bugn ocuklar kilisenin yardm olmadan da ye-
titirilip ynlendirilebilmektedir. Kadnlar bir gn beyaz bir el -
biseye fon oluturmas iin kiliseye gitmekten pekl vazgeebilir.
Hatta gergin bir nikh treni iin nfus idaresini bile yeterli
bulabilir. Byle bir eilim kiliseleri birka ylda boaltacaktr.
Sovvetler Biliinde Dn Salonlar, nikh konu sunda
kiliselerin yerini almtr. Bunun bir moda olmas halinde insanlar
kilisenin gerek yzn grecektir: oklan ortadan kalkm olan
bir an kalntlar. Bylece hem resmi hem de kiisel mali
desteklerini ekeceklerdir (ki bu destek her zaman
erkekler taralndan salanr). Sadece erkekler kendilerine i -
kence edenlere para der. Bu nedenle, yzlerce yldan sonra
78 KLENN MUTLULUU

bile insanlar kendine ekebilen kilisenin ne kadar byl bir

gc olduu sylemek gerei aka arptmaktr. Sihirli
gc olan kilise deildir, kadnlardr. Bu trden btn
kurumlar uzun sre nce kadnlar iin bir alet olmutur ve
bunlarn kadnlarn beklentilerini yerine getirmenin tesinde
bir ey yapmas da pek mmkn deildir.
ou durumda ac ekenler, eitli dini topluluklar temsil
edenlerdir, nk tpk kadnlar gibi, onlar da erklerin
pahasna huzurlu, rahat bir yaam srmek istemektedirler.
Kadnlar sayesinde bu topluluklar, ocuklar korkutan,
erkekleri kleletiren ve ilerlemeye kstek olan bir tr Mafya
rgtne dnmtr. Bu insanlar, boykot tehdidiyle, kadns
elbiseler giymeye, yksek sesle tuhaf arklar sylemeye ve
bazen ok daha zeki insanlardan oluan dinleyicilere korku
masallar anlatmaya zorlanr. stelik de anlatarak kendilerini
bylesine aptal yerine koyduklar bu masallar, ada
dinbilim tarafndan bir kenara itil mi olan ve niversitede
kendilerine retilenlere aka ters den masallardr.
Kukusuz bugn ada dinbilim artlandrma asndan
yararszdr, nk dl ve ceza politikasn reddeder. Oysa
kadnlarn cennet ve cehennem, eytan ve melek, cennet ve
kader gn hikyelerine ihtiyac vardr. lm, ancak sonsuz
mutlulua veya sonsuz lanete alan bir kapysa etkili bir
nlem olarak kullanlabilir. Bu kapnn bu iki dnyadan
hangisine alaca, dnyadaki baarlara gre tutulan ve
kadnlar tarafndan hesaplanan bir tr etele sistemine
baldr. Sonsuz yaam sadece i- nan ve klelikle
kazanlabiliyorsa, bu, kadnlarn yararna olur; erkeklerin,
sonsuz yaam biyoloji terimleriyle aratrmaya ka rar vermesi
halinde byle bir kar sz konusu olmayacaktr.
Kadnlar bu mitlerden elbette etkilenmez. Sadece
istedikleri zaman kiliseye giderler: vicdanlar onlar hibir
ekilde rahatsz
 DN YOLUYLA YNLENDRME 79

etmez. Gerekten gz korkutmaya ynelik byk trenler iin

uygun elbiseler giyerek kiliseye giderler (gelinlik, vaftiz kos-
tmleri, yas giysileri), buna karlk erkeklerin allm siyah
elbiseyle gelmesini isterler. Orada inananlarn, batl inanlarn, ya
da inancnda kukuya denlerin roln oynarlar; oysa gerekte
kafalar baka bir yerdedir. Erkeklerin, su stnde yrme,
byyle suyu araba evirme, ya da yine bynn yardmyla
temiz gebelik konularndaki speklasyonlar kadnlar zerre kadar
etkilemez. Genelde olduu gibi ilgileri eyann doasna deil,
eyann nasl smrlebileceine yneliktir. Baka bir dinden bir
erkek evlenmek ister ve onun iin alma vaadine karlk din
deitirmesini isterse, kadn bir an bile tereddt etmeden din
deitirir.
TCAR META YA DNTRLEN DUALAR
Erkkki.urn ou iin ocukluun dini inancndan geriye doruluk
sevgisi, drstlk, ok alma, ya da zgr olmamaktan alnan haz
gibi birka artl davran refleksi kalr.
Ahlaki adan herkesin yalan syleme hakk olmaldr. Bu,
toplumun bizi kontrol etmeye ynelik birok durumda ar
mdahaleci abalarndan kurtulmamza ve bylece varoluu -
muz iin verdiimiz kiisel mcadeleyi en aza indirmemize
yardm eder. Yalan sylemenin dezavantaj, herkesin yalan
sylemesi halinde gcn kaybetmesidir. Doru olmayan bir
eye inanacak kadar saf olan insann, doruluu sevmesi ve
bakalarnda da benzer bir sevgi olduunu kabul etmesi
gerekir. Sonuta yalan bir lks olur, kymete biner. Bu
kymetin, yalanclarn kar dorultusunda kesintisiz
iftiralarla korunmas gerekir. Bu nedenle kadnlarn erkeklere
doruluk sevgisini s-
< O c

retmesi ok nemlidir; nk ancak erkek doruluu severse

kadn yalan syleme lksne sahip olabilir.
ada toplumun ayakta kalabilmesi iin erkeklerin doru -
lua inanmas gerekir. i erkekler yapar ve bu nedenle hibir
pratik, yani mantkl sistem yalanlar zerine kurulmaz.
gcnn gruplat ada, son derece gelimi olan toplum
sistemimizde, her erkein, bir baka erkekle birlikte
alabilmesi ve ona gvenmesi gerekir. Durum gerektirdii
zaman trenlerin hareket saatleri, kamyonlarn yk kapasitesi,
ya da bir uan yakt tanknda kalan yakt miktar gibi
konularda erkekler yalan syleme yoluna gitseydi, bunun
ticaret sistemimiz zerindeki etkisi felaket olurdu. Ksa bir
zaman dilimi iinde tam bir kaos yaanrd.
 TCAR METAYA DNTRLEN DUALAR 81

Ama kadnlar net bir bilinle yalan syleyebilir. alma s-

recine katlmazlar, bu nedenle yalanlan sadece bir insana zarar
verecektir: genellikle kocaya. Ve ortaya kmad takdirde bu bir
yalan bile deildir; 'kadnca bir kurnazlktr. Bu kapsama
girmeyen tek su, erkein balamayaca fiziksel sadakatsiz -
liktir. Erkek, kadnn z-aalamasyla artlanmas nedeniyle,
kadnn, bu gl, seks saplantl deve, bu talihsiz, bu sefil
hayvana yol gstermesinin tek volu olarak kurnazl ve za-
* * * o
yll kullanmas ona ok doal gelir. O zaman elbette kurnaz l
baar olarak gren kadn bundan aka sz edecektir. Kadn
kurnazl konusunda gzde aralar olan kadn dergilerinde oka
ey okursunuz. Anneler bunu kzlarna t olarak verir. Neden
olmasn? Hakl bir gerekeleri vardr, nk konforlar buna
baldr, nk her ikisi de sk sk ayn erkei smrmek
zorundadr: ilk nce annenin kocasn, daha sonra da annenin ayn
at altnda yaamas halinde, muhtemelen kzn kocasn. Her ey
bir yana, gelecekteki konforlarnn tamam erkein yola gelip
gelmemesine baldr.
Kadnlar elbette erkein yalan sylemesini aka yaaya-
mayacaktr. Sadece yalanla irenlii birletireceklerdir. Bu da
yalan sylemeyle kurgusal cezay birletiren belli bir dini inan
sistemi yoluyla, ya da bir tr kiisel byyle salanr. Bir anne
ocuuna yalan sylemenin kt olduunu retirse yalan
syleyen ocuk otomatik olarak sululuk duyacaktr. Bu
ktln tam olarak ne olduunu belirtmesi bile gerekmez.
ocuk ona inanr, ona bamldr ve sylediklerine gvenir.
Annesinin asla yalan sylemeyeceine inanr. Bu elbette samadr,
nk anneler yalanlarn en aikrn ocuklarna syler.
Daha sonra kadn kocasna sadakatsizliin pislik ve rezillik
olduunu syledii zaman da avn by i bandadr: Beni asla
aldatmamalsn, ya da eer toleransl bir kadnsa, Beni
aldatman o kadar da kt deil, ama beni asla terk etmemeli-
C/ 3
sin. Cmert bir kadn! Ve erkek, hakllna kuku duymaks-
82 KLENN MUTLULUU

zn emirlerine uyar. Arada bir baka bir kadnla yatacaktr,

ama onu kolay kolay terk etmeyecektir; oysa gerekte kadnn
ona tand bu kaytszlk, onu annda terk etmesi gerektiini
gsteren bir iarettir!
Erkein yaamnda yalan sylemesine neden olabilecek tek
ey, biriken arzularnn sonucunda, kendi karsn ok
sevmesine ramen baka bir kadnla yatmasdr. Gerei
sylemenin muhtemel sonularndan o kadar korkar ki (kadn
da ayn eyi yapabilir!), dorusunu sylemek yerine en ac
verici vicdan a- zabn yaayacaktr. Ama diyelim ki arabay
arpm ve bu arada birini ldrmse, baka birisini
dolandrmsa, ya da iten kaytarmsa, bunu karsna rahata
syleyecektir.
Kadnn tepkileri tam tersidir. Kadn, baka bir erkee duy -
duu ilginin, ya da baka bir erkein ona duyduu ilginin
dnda her eyi bir sr gibi saklayacaktr ve eer iki veya
erkek ayn anda onun ekimine kaplmsa, avantajdan
yararlanp piyasay kztracaktr. Gerektii zaman ona
bakacak baka binlerinin olduunu bilmesi iin kocasna bu
erkeklerden sz edecektir. Bu da bir erkei harekele
geirmeye ve annda i verimini artrmaya yeterli olur.
Daha nce erkein zr olmama arzusundan sz etmitik.
Bu bugn bile geerli olan dini cokuya ve duaya yol aar,
nk pop arklar, ocukluktaki dualarn deiik yorumlar
olmaktan te bir ey deildir. Eski gnlerin tanrsnn yerini,
tanra, yani kadn almtr. Erkein mutluluu gereklen de
kadna baldr. Dualarn ierii bile znde ayn kalr:
kendini daha yce bir gce brakma zlemi; kadnn onu
dinleyecei ve ona merhamet edecei umudu; ya da basit
idealletime. Elimi tut...., demekle Ve Tanr elimden
tutacak..., ya da Beni yldzlara gtr... demek arasnda
pek bir fark yoktur. Hepsi de ayn anlama gelir. Baz ada
plaklarda hl eski tanrya vgler dizilir, ama bunlarn
dorudan doruya kadn ima etme-
 TCAR METAYA DNTRLEN DUALAR 83

diini gsteren sadece szcklerin seimidir: Her evi yaratan sen...

Dualar ve dini arklar, yani mzikli dualar, varolusal kay gy
hafifletir. Bu arklar speregoya seslenir, nk mutluluk
speregonun kaprislerine baldr. Bu superego rahatlayp yaam
kabul etmemize izin verir ve bizi mutluluk arayndan kurtarr,
nk her ey tanrmzn elindedir. Erkek bydke korkusu da
artar. Bu korkunun verinde olduunu kavramava
m W
balar ve kendini brakma arzusu, yani birka dakikalna da olsa
rahatlama ve kendini bu her eye kadir gce verme ihtiyac da buna
paralel olarak arlar. Eskiden entelektel erkekler, dua nn yerini alan
ve kendilerini rahatlatan ak iirleri yazarak korkularn
hafifletiyordu. Son gnlerde bu tapnma trne gerek kalmad, nk
piyasaya arz edilen pop arklar (doal olarak erkeklerin pahasna
ticari metaya dntrlen erkeklerin gizli zlemleri) artmakta ve
lirikleri, rnein Beatlesn paralar, en incelmi zevklere bile cevap
verebilmektedir.
Kukusuz, zellikle erkeklere vg iin yazlm baz hit paralar
da var. Az sayda olan bu paralar ilk nce erkek bir arkcyla
popler olmu, daha sonra da bir kadn tarafndan sylenmitir. Ne
var ki genelde kadnlar sadece ak arklar sylemektedir ve
erkeklerin ak iin onlara ihtiya duymas nedeniyle bu arklar da
kadnlar zerine yazlm arklar olmaktadr. Daha sonra kadnlar,
ok aikr olmamas kaydyla kendileri hakknda yazlan arklar
syleyebileceklerini kefedince kayglanmalarna gerek kalmamtr.
Kadnlar arklarda kendi gzelliklerinden, kendi maymun
itahlarndan, kendi a- cmaszhklarndan ve erkei kurtarmak veya
yok etmek iin kendilerini erkee verme konusundaki gnl
rahatlndan v- avle sz ederler.
Marlene Dietrich, The Blue Anger da ak benim dnyam ve
doam, baka hibir ey deil, elimden gelen tek ey sevi mek ve
erkekler evremde pervane oluyor, yanp tutuuyor ve
engel olamyorum, derken, ite bu duygular dile getiriyor.
84 KLENN MUTLULUU

Kadnlar kendilerini ilahi olarak grdkten sonra, gerekten de

ilahi olmalar aereki !
Elbette gerek yaamda kadnlar erkek cinsini smrme ko -
nusunda fllmlerdekinden ok daha sinsidir. Erkekleri abucak
ykmazlar; bunun tadn yaam boyu karmaya kararldrlar. Her
ey bir yana, kim altn yumurtlayan kaz keser ki? te bu
nedenledir ki erkekler kendi portrelerini grmek yerine sefil
profesr figrne glebilmektedir.
Nancy Sinatrann ayn eyi biraz daha farkl dile getiren hit
parasn dnn :

Bu izmeler yrmek iin Ve

bunu yapacaklar -Bu
gnlerde bu izmeler Seni
ezip geecekler...

Gerekten de bir hit; nk bu para, erkeklerin bir yandan a-

cmasz bir tanraya duyduklar ihtiyaca ve zleme: te yandan
da kadnlarn her eye kadi lik iddiasna cevap vermektedir.
 BENLN KOULLAND1RILMASI
H AYVAN terbiyecisinin ideali, hayvan kendi kendini terbiye e-
debilecek bir dzeye getirmektir. Bu, henz ulalamam bir idealdir.
Ama erkekler hayvan deildir ve kendisini eiten ka dndan ok daha
zeki olduu iin, bir noktadan sonra kendi kendini eitmeye devam
eder. Eitim amacn unutmad, d! ve ceza koullarn aklnda
tuttuu srece bu ok baarl bir manevra olacaktr.
Pop arklar dnyas, erkein kendi smrsne ynelik
abalarnn bir yzdr. Ne var ki kendi kendini artlandrma nn en
gzel rnei reklam sanayinde bulunabilir. Reklamclar da kadn
mazoist bir eilimden tr idealize etmez. Bu sadece bir yaama
sorunudur. Sadece onu smrenler, yani kadnlar onun yaratt
rnlerin tamamn satn alp tketecek yeterli zamana ve paraya
sahiptir. Onun villasnda oturan kadna satmalna gc kazandrmak
iin, para harcamaktan kendi kars kadar haz duyan bir kadnlar alay
yaratmaktan baka seenei yoktur. Bylece onun satt mallar
alacaklar, o da bu yolla karsn elinde tutacaktr. Bu, ksr bir
dngnn balangcdr: artk ayak uyduramayaca ve bir bakasnn
kontrol ele almasn zorunlu klan bir noktaya kadar her an daha
hzl dnen bir ksr dngdr. Durdurun dnyay, inecek var! diye
bir ey yoktur.
Pazar aratrma enstitleri, bilinalt kadn uyarmlar (bilin
uyarmlar oktan doyuruldu) adn verdikleri konularda ara trma
yapp bulularn tketici mallar reticilerine satmaktadr. Bu
reticiler de sanki gerekte byle bir ey varm gibi tketici
piyasasndaki bu boluklar doldurmak iin hi zaman kaybetmeden
harekete gemektedir. Bazen de tersine alrlar. reti-
86 KLENN MUTLULUU

ci, kadnlarn ilgisini ekeceini umduu yeni bir eya icat eder
ve tketici de gerekli ilginin yaratlmas iin bir reklam irke -
tiyle anlar; bu da bazen baarl, bazen baarsz olur. rnein
Amerikaya zg prefabrik ev lgnl Avrupa lkelerinin
hibirisinde tutmamtr.
Birka ylda bir, kadnlardaki bu tketim lgnlnn k -
rklenmesinin sonucu olarak erkek sallarnda bir ierleme dal -
gas eser. Bu erkekler, kadnn erkek smrsnn kurban ol -
duu yolundaki etipik kadn imaj tarafndan ylesine krel-
tilmitir ki, gerekte ac ekenin kendileri olduklarn
farketmezler. Bunun yerine, kadnlarn masumiyetinin ve saf,
yani aptal doalarnn, satlar artrmak uruna reklamclar
tarafndan smrldn savunurlar. Bu erkeklerin arada bir de
gerekten smrenin kim olduunu kendi kendilerine sor malar
gerekir. En derin arzulan aratrlan, zerine titrenen, doyurulan
kadn deil mi? Ve kadnn sevgisini kazanma ama cyla onun
arzularn aratran, gzeten, doyuran erkek deil mi? ada
kadn edebiyatnn da bugn bile ortaya koyduu gibi
sylemesine bile gerek kalmadan kadnn en derin arzular n
kefedip yerine getirmek her zaman iin erkein yaamndaki en
byk hedeflerden birisi olmutur. Ve ite bu amaca ulal mtr:
pratik olarak kefedilmemi hibir kadn arzusu kalma mtr ve
gerektii zaman hemen hepsi yerine getirilebilmekte dir.
Bunun sonucunda kadnlar giderek daha ok aptallamakta dr,
buna karlk erkekler ise daha zeki olmaktadr. Cinsler ara -
sndaki uurum srekli derinlemekte, bu da karlkl anlay
znde imknsz klmaktadr. Ama kimse farketmi gibi g -
zkmyor.
Zeknn sadece rekabeti uyarm karsnda geliecei, bi -
yolojinin temel ilkelerinden birisidir. Ama kadnlar her trl
rekabeti alann dnda kalmaktadr. ada kolaylklar bollu u
beyinlerini kreltmekte, dnce kapasitelerinden arta kalan
 BENLN KOULLAND1RILMAS1 87

az bir eyi bile daha da kltmektedir. te yandan bu konforu ve

yeni gelir kaynaklan yaratma abasyla gdlenen erkek kendini
giderek daha ok ortaya koymak zorunda.
Her an artan bu konforla evrili kadn rk ktye gitmekte dir.
Diilik kavram eskiden ocuk dourabilme yetisi olan kadnlar
iin kullanlyordu. Ayrca ahlakszlk iin de kullanlrd. Bu
tanmn, embesillii (ahmakl) de kapsayacak ekilde ge-
niletilmesi gerekir.
Marx haklysa ve olmak deyii insann faiknda olma
derecesini beliriliyorsa, bu durumda rnein haplar cinsel ahla k
belirler, atom bombas da bar ideolojilerini kmaza sokar, ayn
ekilde yaamdaki durumu son yirmi yl iinde deien
(iyileen) Batl kadnn z-bilinci de keskin bir bakalam
geirmekledir. Kadnlar ahmaklatrmaktan te bir ie yarama -
yacak olan bu bakalam son derece tehlikelidir, nk hi kimse
bunun farkndaym gibi gzkmyor. Kadnn imaj artk kadn
tarafndan deil, reklamlar (yani erkekler) tarafndan
yaratlmaktadr ve eer birisi kadnn deerinin doruluundan
kukulanacak olursa, bu kukuyu datacak yzlerce parlak reklam
slogan vardr. Reklamlarda kadnlarn niikleci, zeki, yaratc,
hayal gc geni, scak kanl, pratik ve yetenekli olduu sylenir.
Yzndeki tatl glmseyile ve tanraya zg bir havayla, yeni
retilen bir hazr iecei honut yavrularna da tr. Kadn, lam
kocasnn damak zevkine uygun yeni bir hazr yemei servis
yaparken onu izleyen kocasnn gzlerinden hayranlk akar. Ya da
kocasna yeni bir yumuatc sayesinde hl yumuak olan bir Trk
havlusu uzatr. Tketim mallarn satmak iin erkek tarafndan
yaratlan bu kadn imaj, kitle iletiim aralarnn yardmyla ve
Bal yarmkresinin bandan sonuna srekli tekrarlanr; bylece
her gn biraz daha pekitirilir. Gerekte kadnlarn hayal gcnden
yoksun, aptal ve duygusuz olduunu kabul etmeye, kadnlarn
kendileri de dahil, kim cesaret
edebilir ki? Bunu kadndan bekleyemeyiz, erkek de kabul et -
meyi gze alamaz.
88 KLENN MUTLULUU

Kadn satn alr, erkek satar. Ama Bu mal iyidir. Almanz

gerekir, diyerek mteriyi ikna edemeyiz. Bunun yerine yle
deriz: Harikasnz! En iy isine layksnz. Neden daha azna
raz olasnz ki? Konforu hakkettiniz. Buna hakknz var!
Dolaysyla her ev bir yana, erkek kadnn gnln okamak
zorundadr, nk ona bir mteri olarak ihtiya duyar.
lgintir, erkeklerin burada uyguladklar hile, kadnlarn
erkekleri ynlendirirken kullandklar hileye benzemektedir,
ancak tek farkla: erkein kulland hile yine erkein
aleyhinedir. Kadn, kendisi iin almasn salamak
amacyla erkein gnln okar, ama erkek, parasn
harcamas iin kadnn gnln okar. Her ey bir yana, yeni
bir duvardan duvara hal almas iin komusunun karsnn
gnln okayan bir erkein, komusunun da karlk olarak
ertesi gn kendi karsna yeni bir banyo kveti sataca
gereini kabul etmesi gerekir. nk bunu yapmasa yeni
halnn parasn baka nasl deyebilir ki?
Aslnda erkek kendi kurduu tuzaa dmtr. nk evin
dndaki para kavgasnn her gn daha bir iddetlenmesine
karlk, evin iinde giderek daha ok ahmaklaan kendi
karsndan bakas deildir. Evi her gn karsnn satn ald
yeni bir yn vr zvia dolar; bylece rakiplerinin
karlarnn aptallamasn finanse etmeye yardmc olur.
Gerekte erkek sade ve ilevsel eylerden holanr, ama
kendini her gn daha kark ssleme lerle kuatlm bulur.
Evin bo olan her kesi, in ii porse lenlerle, bar
gereleriyle, cam kapl masalarla, amdanlarla, i- pek
minderlerle dolar. Yatak odasnn duvarlar iek desenli
duvar kdyla kaplanr. Bfede dzinelerce farkl cins ve
markada bardaklar bulunur, ama erkek banyoda tra ba
iin bir yer bulabilirse kendini ansl sayar. Banyodaki btn
raflar, sanat aheseri gibi boyanan karsnn bin bir eit
makyaj malzemesiyle kapldr: losyonlar, yz kremleri,
makyaj takmlar.
 BENLN KOULLANDIRIL.MAS1 89

Firmalarn erkeklere satmaya alt tek rn eidinin,

gerekte sadece kadnlarn iine yarayan eyler olduunu gr mek
ilgintir: kadn batan kartmaya ynelik spor arabalar, kadna
hediye edilecek lks eyalar, ya da ev kadnn olduu iin aka
kadna ynelik olan ev eyalar. Erkek ise evi olmayan bir
yaratktr. O barnayla ii arasnda mekik dokur.
Kadnlar elbette frsat bulduka kocalarna hediye almaktan
holanr, doallkla bu i iin harcanan para da kocanndr. Ka dn,
kocasna sk sk boyun ba, hafta sonu iin canl renkli ti rtler,
kllkler, para czdanlar, vb. gibi eyler alacaktr. Ama sorun
erkeklerin ok az eye ihtiya duymasdr. Elbiseleri standart, bu
nedenle ucuzdur. alma kapasitelerini etkilemesi halinde
yiyecek ve iecek tketimleri snrldr. yerinde itii sigara
saylmazsa, baka her ey onun iin sadece bir zaman kaybdr.
Firmalar, erkeklerin tra losyonlarna, sa spreylerine, ya da
canl renkli giysilere ilgisini uyandrmak iin her yolu denemi,
ama baarsz olmutur. Sadece gen erkekler ksa sreli moda
akmlarna uyacaktr: ama onlarn i kapasitesi kadnlarn ilgisi ni
ekmeyecek kadar dktr. Kadnlarn sevdii zengin er -
keklerin ve kadnlara dalkavukluk hizmeti veren sanatlarn, bir
de homoseksellerin en son modaya uygun giyinmesine gz
yumulur; ama ortalama erkein byle bir hakk yoktur.
Buna bir baka rnek de Babalar Gndr; reklamclarn u
ana kadar yapt abalar tamamen baarszlkla sonulanm tr.
te yandan Anneler Gn, ilgili herkes iin byk gndr ve
herkes kazanl kar. Erkeklerin Babalar Gnnde yapabi -
lecekleri en gzel ey bir bara ekilip rahat rahat birka bira
imektir.
Yeme, ime ve sigarann dnda erkein bamsz bir tke tici
olduu tek alan sekstir: kendi cinsel itkisini doyurabilmesi
gerekir. Bunun doal bir sonucu olarak btn sanayi kollar,
erkein bu ihtiyacndan yararlanarak cinsel arzularn daha ok
90 KLENN MUTLULUU

kamlamann tesinde hibir ie varamayan eyler almasn

salamak iin erotizmini gdklar. Doyum elbette baka bir ko -
nudur. Doyumun, cari fiyatlar zerinden bir kadndan salan mas
eerekir.
Firmalar genellikle erkekler taralndan ynetilir. Erkek, ya-
amak iin kendini, dier erkekleri azgn birer hayvana dn -
trmek tibi utandrc bir durumda bulur. Akla gelen her yoldan
erkekteki kadn arzusunu kamlar ve kpei zerinde artl
refleksler sistemini kullanan Pavlovla ayn yolu izler. Pavlov,
yemek anlamna gelen bir zili alarak kpeinin salya akt masn
salamt. Eldeki konuda ise dier erkekler, yar plak gs
resimleriyle, pop arklarndaki seks artran inleme lerle, ya da
kitaba sokuturulan baz cmlelerle ereksiyon yaamaya tevik
edilir.
Sz konusu erkeklerin karlnda para demesi kouluyla
ereksiyon salamaya ynelik ok eitli yntemler gelitirmesi nin
nedeni ite budur. Ve elbette bu mekanizmadan sadece erotika
endstrisi kazanl kmaz. Dier btn sanayi kollar da bundan
yararlanr. Erkeklerin kadnlar iin ald hediyeler, ekici bir
kadn gs resmi araclyla satlr. Erkek, cinsel heyecan duyma
umuduyla belli bir kitab okuyacak veya belli bir limi
izleyecektir. Tabi bu arada okuduu veya izledii eyin tali bir
sonucu olarak birdenbire kadnyla dnya turuna kma, hafta
sonlan iin bir da evi ya da spor araba alma arzusu duyabilir.
Amerikan erkeklerinin dergisi Playboy, erkein kendi kendini
artlandrma yntemlerinin en gzel kantlarndan biridir.
Ereksiyonlar arasnda erkei elendirmek ve birka dakika ara
vermek iin byleyici lde gzel gslerin arama teori
dzeyi yksek makaleler sktrlr; btn bunlarn arasna da
pahal arabalar, ikiler, gereksiz elbise veya sigara aksesuarlar
iin verilen reklamlar serpitirilir.
 BENLN K0ULLANDIRILMAS1 91

Bu tr dergileri gren kadnlarn tyleri diken diken olur.

Ama erkekler, durumdaki gizli tuhaflk duygusunu kaybetmi tir.
Gs klt, bamsz, kiilik-d bir eye dnmtr. Seks
sanayi erkeklere sk sk ve inandrc bir tarzda, kadnlarn
gslerinin erkei ekmek iin varolduunu syler. Sonu yzde
yz baarldr: ana stnn tam edeeri olan yeni ii- rlerin
gelitirilmesiyle, annesinin memesinden beslenen bir bebek
grmek artk ender bir olaydr.
 REHNE OCUKLAR
OCUKLAR elbette ok eker eyler, ama ocuk yapmann tek nedeni
kendi iinde bu olamaz. ocuk yapan kii, bir erikin (kadn veya
erkek) yaratma srecini balatr. Erikin erkeklerin ou sonsuz bir
cehennemde yaad ve kadnlarn ounun mutluluu ounlukla
bakalar pahasna elde ettii iin, ocuk yapmak elbette istenir bir
eydir.
ocuk sahibi olmay sadece kadnlarn istediini iddia et mek
doru olmaz. Erkekler de ister. ocuklar, erkein kadnn
tahakkm altna girmesini mazur gsteren birka bahaneden
birisidir. te yandan kadnlar, kendi tembelliklerini, aptallkla rn
ve sorumsuzluklarn hakl karmak iin ocuk yapmak zo-
rundadr. Her iki cins de kendi amalan iin ocuu kullanr.
Dnyann alktan perian yetimlerle dolu olmasna karn her
ift kendi yavrularn yetitirmek ister. Erkein, cinsel gc
azald zaman kadna kleliini aklayacak bir nedene ihtiyac
vardr ve bu nedenin de belli bir kadnn klesi olmasn ak lamas
gerekir. Bu basittir. Her ey bir yana o, onun ocuklar nn
annesidir. Esaretinin bahanesi kadn olduu iin, tek bir ka dnla
olabilir, nk sanayi toplumunda erkek tek tanrya inan ma eilimi
gsterir; bu da erkek iin tekelilik anlamna gelir. Birden ok tanr
(kadn) kafasn kartrmaktan, kendi kimliini sorgulamasna
neden olmaktan ve onu zaten srekli kamaya alt zgrlk
durumuna gtrmekten baka bir ie yaramaz.
Kadn ise bu tr sorularla cann skmaz. Soyul dnme ye -
tisinden yoksundur, bu nedenle varolusa! kayg sorunu onu et -
kilemez. Yaamna daha fazla anlam katmak iin tanrya ihtiya
duymaz. htiya duyduu tek ey, erkein atei sndkten sonra
 REHNE OCUKLAR 93

bile onun iin almasn salayacak bir gerekedir. Bu ne denle

onun uruna alan erkekten ocuk yapmas gerekir. r nein eer
dnyada erkek fazlal olsayd ve bir kadna er kek dseydi,
erkeklerin her birisi iin bir ocuk yapmakta tereddt etmezdi. Her
bir babann kendi ocuuna, yani ona baknasm salar ve babalan
birbirine kar kkrtrd. Bu durumda erkein baarlarnn (ve
kadnn konforunun) ne kadar artacan bir dnn. Yaygn
kannn tersine kadnlar, okelilie erkeklerden ok daha fazla
eilimlidir.
Erkek, bir kadnla ocuk yapt zaman, ocuklar ona rehin
brakr ve kadnn ona srekli antaj yapmasn bekler. Ona bir tr
istikrar kazandran tek ey budur; ayn ekilde artland anlamsz
klelii hakl karmann da tek yolu budur. Kars ve ocuu iin
alt zaman, kendilerine bakmayan (birisi kadn, dieri de
ocuk olduu iin) iki insan iin deil, ok daha - nemli bir ey
iin alr: bu dnyada zavall, aresiz ve korunmas gereken
(aslnda bu haliyle zavall, aresiz, korunmas gereken ve onun da
inand gibi gerekten ona ihtiya duyan) her eyi kapsayan bir
sistem iin almaktadr.
Erkek, kars ve ocuklar sayesinde sefil hayatna, esaretine bir
gereke bulur. Keyfi olarak yaratlan bu sisteme, bu kutsal birime
ailem der. Kadn, onun hizmetlerini aile adna kabul eder,
kendisine emanet edilen rehineleri alr ve onu ok daha sk
balarla kendine balayp lnceye kadar ona antaj yaparak
erkein kleleme arzusunu yerine getirir. Peki bu iten kim
kazanl kar? Elbette kadn.
Hem erkek hem de kadn ocuk sahibi olmaktan kazanl
kmay umar, aksi takdirde ocuk yapmayacaklardr. Erkein
avantaj, ocuk sayesinde daha anlaml bir yaam sryor gibi
gzkmesi ve sonsuza kadar kle olabilmesidir: kadnsa dier
o

btn avantajlar elde eder. Bu avantajlar dikkate deer olmal dr,

nk bugnn kadn profesyonel yaamla ocuk sahibi
94 KLENN MUTLULUU

olmak arasnda bir seenee sahiptir ve hemen hepsi ocuklar

tercih eder.
Kadnlarn, evi ve aileyi tercih etmelerinin ocuklar sevmek
gibi basit bir nedeni olduu iddia edilebilir. Ama kadnlar, bir
ocuun istedii tam zgecil sevgiyi verecek duygusal derinlikten
yoksundur. Bunu kantlamak kolaydr. Kadnlar sadece kendi
ocuklarn dnr, baka ocuklara aldr etmez. Bir kadn,
sadece fiziksel adan ocuk yapamayacak durumdaysa ve baka
her yol denenmise (kocas dnda bir verici yoluyla yapay
dllenme de dahil) bir bakasnn ocuunu kabul edecektir.
Dnyann her tarafnda yetimhanelerin kimsesiz ocuklarla dolu
olmasna, gazetelerde ve televizyonda her gn alktan - len
Afrikal, Hindistanl veya Gney Amerikal ocuklara ilikin
rakamlar verilmesine karn, bir kadn, terk edilmi bir ocuk
yerine evine bir kpek veya kedi alacaktr. Buna ramen ocuklar
seviyorm gibi yapar.
Gazete kelerinde, her yl gerekleen yksek anormal do um
oranlarna ilikin rakamlar verilir. Doan her altm o cuktan birisi
anormaldir: beyni sulu, kolsuz veya bacaksz, kr, sar, geri
zekl. Ama bu gerek bile kadnlan anormal ocuk yapmaktan
alkoymuyor. Sanki eytani bir gcn penesinde- lermi gibi.
Kadn, sakat veya mongol bir ocuk dourduu zaman, sonunda
bencilliinin ortaya ktn, felaketin sorumluluunu stlenmesi
gerektiini dnmez. Geri zekl bir ocuun annesi olarak, ona
bir fedakr gzyle baklacak, sayg ve hayranlk uyandracaktr.
Ve eer bakaca ocuu yoksa, salkl bir kadn olduunu
kantlayabilmek iin, mmkn olan en ksa zamanda difier
kadnlarn bebekleri gibi normal bir bebek yapacaktr. Bu ikinci,
salkl ocuu genliinin tamamn, aslnda yaamnn tamamn
bir morona (geri zekl bir kardee) elik ederek harcamaya
zorladn asla dnmeyecektir.
 REHNE OCUKLAR 95

Kadnlarn gerekte ocuklar sevmediini ve sadece kendi

avantajlar iin kullandn kantlamak zordur. Her ey bir yana,
gebelik, doyum ve bebein bakm baz rahatszlklar yara- tr. Ama
kadnn bunun karlnda ald ey (yaam boyu g vence, konfor
ve sorumsuzluk) dikkate alnrsa bu etkenlerin pek de nemli
olmad grlr.
Gebelik gerekte ilk bakta gzkt, ya da erkeklerin sand
kadar naho deildir. Birok kadn ocuk beklerken kendini daha
salkl hisseder; hatta bunu aka kabul etmek bir moda olmak
zere. irkin gzkmesinin, vcudunun hantallamasnn, cildinin
krmasnn, salarnn yalanmasnn ve bacaklarnn imesinin bir
nemi yoktur. nk artk erkek kovalamaz. nk elinde bir tane
vardr. Elbette erkein oturup kelebeinin trtla dnn izlemekten
baka seenei yoktur. Sonunda becermitir! Beklenen ve kadn
delome eden onun [erkein] ocuudur. Onu irkin ve itici grmeye
hakk olabilir mi? Ve her ey bir yana, kadn onun yznden
genliini feda etmitir.
Doum konusundaki sylentiler hl ylesine tyler rperti ci ki,
kadnlarn kocalar iin deil, kendileri iin ocuk dour duu erkein
aklna hi gelmez. Eski romanlarda ok popler olan kadn ona bir
ocuk verdi deyimi, ada edebiyattan pekl karlabilirdi. Ala
bu erkeklerin bilincinde sabit bir dncedir ve ocuk dounca
kadnn ektii aclardan lr (ltfen dikkat edin, yeni doan
bebein aclarndan tr deil), sululuk duygularna gmlrler.
Yine de hayal etmesi gereken tek ey, diide harcayaca alt
saate karlk, kendisine hayat boyu bir arpalk teklif edile ceidir: bu
teklifi elbette kabul edecektir. Kukusuz zor do umlar olmaktadr,
ama anestetiklerin icadndan bu yana kural olarak acsz olmaktadr.
Genel olarak bir kadn, doum sra- snda olsa olsa dii koltuunda
biraz uzun kald zaman ekecei kadar ac eker. Kadnlarn doum
konusunda erkeklere
96 KLENN MUTLULUU

anlatt eyler arszca ve abartldr. Doum odalarndan gelen ve

erkeklerin kulaklarn trmalayan iniltiler, baka bir yerde u- zun
uzadya ele aldmz z-denetim yokluunun ve gururun bir belirtisi
olmaktan te bir ey deildir. Yllardr acsz doum uygulamalar
yaplyor. Anestetiksiz, rahat doum iin kadnlar jimnastik ve
otojenik [kendi kendine hipnoz] eitiminin yardmyla douma
hazrlanyor. Aslnda erkeklere syleyecekleri konusunda bir karara
varmalar kendi avantajlarna olacaktr. Baz kadnlar doumun
dayanlmaz bir ac verdiini sylerken, bazlar byle olmadn
sylyor, bu da kendilerine zarar vermekle kalmyor, ortak davalarna
da zarar veriyor.
Kukusuz kadnlarn ocuk yapmasnn tek nedeni szde bir
aresizlik havasyla, emir veren bir patron olmadan yaam boyu
kolay iler yapmak iin bir gereke yaratmak deildir. Kadn bir gn
rnein vcudunun jetonlu bir makine gibi altn kefedebilir.
ine nemsiz, kk bir ey atyorsunuz ve ok farkl, muhteem bir
ey alyorsunuz. Elbette bu harika oyunu oynamak ister. Ve bir kere
oynadktan sonra tekrar tekrar oynayacaktr. Hemen her zaman ie
yarar: tam dokuz ay sonra makineden bir insan yavrusu kar.
Sevinten kendinden geer ve olaanst olduunu dnr. Bu
jetonlu makinenin almas, biyolojik adan mmkn olduu iin
birisinin kafatasn paralayp yere dn izlemek kadar
merudur. Jetonlu makinesiyle oynad b oyun biraz emek
gerektirmese, kadn oyun konusunda doyumsuz olacaktr. Emek
gerektirdii iin bir noktada durmas gerektiini grr, bu da
genellikle ekstra bir ocuun i ykn artraca, ama ona fazladan
gvence ve kon lor salamayaca bir noktadr.
Kural olarak bu snr, genellikle evdeki otomasyon derece siyle
kolayca belirlenir. Sanayilemi lkelerde ortalama kadn iki veya
ocuk yapmay planlar. Ev ilerinin neredeyse tamamen otomatik
olduu Kuzey Amerikada ortalama e yakndr. Baz kolaylklardan
yoksun olan Bat Avrupada bu or-
 RUHNE OCUKLAR 97

talama ikidir. Tek ocuk pek istenmez, buna karlk grlt ve

amarlarn kokusu nedeniyle ten fazla ocuk z itibaryla
antisosyal kabul edilir.
Tek ocuklu olmak avantajl deil, dezavantajldr. Kadn,
kendini olmas gerektii kadar korumal ve evine bal hisset mez.
Bunun da tesinde, muhtemelen ikinci bir ocuk yapama yacak
kadar yal olduu bir zamanda ocuun bana bir ey gelebilir.
Bu durumda kadn, kocasndan ok kendi konforu iin bir gereke
bulamaz; ayn ekilde erkek de sadece o kadn u runa almak
iin bir neden grmez. Baka bir nokta da tek ocuun oyun
arkada olmamasdr. Anne olarak ocukla kendisi oynamak
zorunda kalabilir; bir kadnn tiksindii bir ey varsa o da kendi
ocuklaryla oynamaktr. Bu onun iin baka bir adan daha
zordur, nk ocuklar hemen her eyle ilgilenir ve her konuda bir
eyler renmek ister, ama kadn, kendi vcudu ve evi yoluyla
oynad birka aptalca oyundan baka hibir eyle ilgilenmez. Bu
nedenle dnyadaki en gl iradeyle bile bir annenin ocuun
maceral dnyasna girmesi kolay deildir. Kk daarcnda,
yeni yeni konumaya balayan bir ocuu elendirecek birka
aptalca tekerleme olabilir (bak kim geliyor"), ana iki yana
gelen ocuk kendi bana dnmeye balar ve kadn geride
brakr. Babayla olun ortak ilgileri konusundaki klieye (baba,
olunun model trenleriyle oynamaktan kendini alamaz) benzer bir
klie anne ile olu, hatta anne ile kz iin sz konusu deildir. Bir
kadn gerekten de aba gsterip ocuuyla yarm saat oynarsa
(daha fazlas ocuun zihinsel geliimine zarar verebilir), sanki
byk bir baar kazanm gibi btn dnyaya bundan sz
edecektir, bu da elbette z-yadsma terimleriyle bir baardr.
Evlilii gvence altna almak ve kadnn aresiz ve kendi
hayatm kazanma kapasitesinden yoksun gzkmesini mmkn
klmak iin iki veya ocuk arttr. Bu, bvlesine iyi bir anne ve
bykanne olduu iin ona duyulan minneti sayg ve sev-
 98 KLENN MUTLULUU

giy le kantlayacak ocuklardan ve torunlardan mahrum olma

riskini en aza indirir. Buna ek olarak ocuklar kendi aralarnda
oynar, bylece anne de rnein diki dikmek veya pasta yap mak
gibi daha stn ilere zaman ayrabilir. Annelik ilgisi, ocuklar
bir odaya kapatmaktan ibarettir. ocuklarn yanma sadece
birisinin can yanp da dikkatini ekecek kadar yksek sesle
alad zaman dnecektir.
Buna ek olarak, birka ocuu yetitirmek, eitmek ve yn-
lendirmek, sadece bir ocuunkinden daha kolaydr. Sadece bir
ocuun boyun emesini salamak amacyla, ocuu kandrmak,
ikna etmek, ona bir gereke gstermek iin karmak yntemler
gelitirmek zorundadr; aksi takdirde cezalandrmak zorunda
kalacaktr. Bu da bir ayrnt olduu iin ceza iini ba baya brakr.
te yandan birka ocuk antajla eitilebilir. Hepsi de annenin
onayna bal olduu iin, annenin ocuklardan birine
dierlerinden bir para fazla ilgi gstermesi yeterlidir, bylece
dierlerine istediini yaptrabilmektedir. Her ocuk, annenin
sevgisini geri alaca ve baka bir ocua verecei yolunda sabit
korkuyla yaar. Ve eer bu korku kardeler arasnda sevecenlik
yaratmazsa (sanki kadn buna aldr edermi!), en azndan
aralarndaki rekabetilii ve performans artrr. ok daha sonra,
yani birer yetikin olduktan sonra bile ocuklar annelerinin
saygsn kazanmak iin birbirleriyle kyasya yaracaktr. Erkek
ocuklar hrslarn i yaamnda, kz ocuklar da mal mlk
biriktirerek doyuracaktr. Arada bir toplanp annelerine
gideceklerdir. Anne elbette bunu ocuklarnn kendi sine ynelik
sevgisinin bir iareti olarak deerlendirir ve ocuklarnn
birbirlerinin ilerlemesine ynelik ilgisine bir aile duygusu
demekten holanr. Bu tr durumlarda her bir ocuk kazand en
son baarlarn hesabn verecektir.
Ama btn bu avantajlar, iki- ocuk iin geerlidir. Ge-
nellikle kendi ihmalkrl veya kocann dini inanlar yzn den
ten fazla ocuu olan kadn, kendi zamann planlama
 REHNE OCUKLAR 99

zgrlne ve ocuklarn gnlk ekmeini kazanma sorum -

luluundan uzak olmasna karn, gereklen de ok ey yapmak
zorunda kalacaktr. ocuklar sz konusu olduu srece so rumluluk
duygusu kadna yabancdr. Arlan etkinlik sadece en kk ocuk
kre ana gelinceye kadar devam eder. Ancak byk bir ailenin
kk bir avanaj vardr: btn ocuklar b- yvnceye kadar koca
kolay kolay evi terk etmeyecektir. Karsn grmeye bile katlanamaz
hale gelmi olsa da, drt veya daha fazla ocuklu bir kadn terk eden
bir erkek, toplumumuzda sulu muamelesi grr.
Ne var ki ocuklar okula balayncaya kadar, retken bir ka dn
bile iin ounu halletmi olur. Artk yeniden belli ller de kendini
elendirmek iin yeterli zamana ve paraya sahiptir. Kuafre gidecek,
iek dikecek, resimli kadn dergilerinde verilen en son bilgilere gre
mobilyalarn boyayacak ve deerli vcudunu bakma alacaktr. Bat
lkelerinin ounda okul tam gndr, olmayan az saydaki yerde de
erkekler allm gayretleriyle sistemi deitirmek iin urayor.
Yaplan aratrmalar, yarm gn annesiyle olmayan ocukla rn,
zihinsel becerilerini daha hzl gelitirdiini ve bu nedenle daha sonra
daha byk baarlar kazanabildiklerini gstermitir. Dolaysyla
kadnlar, hi de kk drc bulmadklar her ey bir yana,
erkein onur duygusundan yoksundurlar ve dolaysyla bu ekilde
kk drlemezier bu ketin pratik uygulamasndan iki kere
kazanl kmlardr.
KADINLARIN KUSURLARI

TEMZaraflar tlenmi, katlanp dolaba kaldrlm. Frndaki tavuk

iyice kzarm. Kadnn alnna bir tutam sa dm. Tr nak cilasnn
pembesiyle dudak rujunun pembesi kusursuz bir uyum gsteriyor.
Ykanan amarlar esen hafif rzgrla sallanyor. Boyal on ift
ayakkab sraya dizilmi. Camlar gelip geenlerin gzlerini
kamatracak kadar temiz. Koca iine gitmi. ocuklar gnein
altnda oynuyor. Her ey kusursuz ve kadnn dnyas yzde yz
dzen iinde. Byle zamanlarda kadnn haz ve mutluluk duygusu
doruuna ular. Ve kadn, sadece bu haz- zn daha uzun srmesini
salamak iin baka bir kek yapacak, oturma odasnn penceresinin
yanndaki kauuu sulayacak veya en kk ocuuna bir gmlek
dikmek iin diki makinesinin bana oturacaktr.
almayan insanlarn, alanlardan ok farkl hazlar vardr.
Kadn, elinde gazeteyle koltua gmlp tembellik etmez. Erkein
tembellik gr kadnnkinden ok farkldr (erkek bu nedenle
kadn alkan bulur). Kadn, dinlenmek iin evde o- turmak istemez
(neden dinlensin ki?). O hazzn bamls olmutur ve hazlar iin
zamana ihtiya duyar. Peki nedir bu hazlar? Kek yapmak, amar
tlemek, gmlek dikmek, camlan silmek, sama fn ektirmek, ayak
trnaklarn boyamak ve bazen biraz steno ve daktilo yazmak (buna
daha sonra deineceiz). Ve onun iin btn bunlarn bir haz kayna
olduunun anlalmamas iin de bunlara ev ii der. O sadece eini
honut etmek iin kendini kiisel salk cmblerine kaptr -
maktadr.
Ve eer aptalca hazlarndan birisi de bir broda oturup hazr
dnceleri (hazr, nk profesyonel erkekler tarafndan sa-
 KADINLARIN KUSURLARI 101

lanr). grsel bir araca dntrmekse, brakn buna kamlayc

zihinsel alma desin. Kadn ve zmresi kendini, byk, kesintisiz
bir partiye kaptrr ve her trl sorumluluktan uzak, zgr ve
ussallatrlm bir mutluluk dnyasnda yaar. Kadnlar, erkein asla
dnmeye cesaret edemedii, hippilerin alan olduuna inand,
belki de dertsiz Gney Denizi Adala- rnda bulunan, ama ona ok
uzak olan bir dnyada yaarlar.
Erkekler, bu zararsz haz cmblerini olduu gibi alglaya-
bilseydi, elbette buna itirazmz olmazd. Ama kadnn kaderi nin
daha kt olduuna inanarak kendi hayatlarn ykmalar byk bir
talihsizlik. Erkek, bunun kar cins iin mutluluk anlamna geldiini
hayal bile edemez. Bu durumda en dk ve en monoton dzeydeki
elencelerin tadn karabilmenin kadnn doasnda olduunu ve bu
snrsz aptalln erkein kavray alannn dnda kaldn
anlamas gerekecekti.
Yaamlar boyunca kadn ruhu zerine aratrma yapmalar na
karn psikologlar bile bunu kavrayamyor. Erkek olduklar iin,
bunu kendilerininkinden daha ilgin bulmalar gerekir. A- ma sadece
zek voksunu olmas nedenivle kadn ruhu denen e- yin ele avuca
smaz olduu; kadn ilerinin erkee skc gel mesinin nedeninin,
erkein, bu ilerden zevk alabilmek iin gerekli olan aptallk
derecesini haya! bile edemedii bir an bile akllarna aelmez.
Bu uzmanlar, hemen btn kzlarn okulda sadece dnme
gerektirmeyen derslerde baarl olduklarn kefetmitir. Bun lar, her
eyin kat kurallara bal olduu, rnein dil veya ma tematik gibi
derslerdir; bildiimiz gibi iyi bir bellek, geri zeka lln bir iareti de
olabilir. Fizik, kimya veya biyoloji gibi konular onlara ok uzaktr.
Ama hi kimse bunlara dayanarak kzlarn zek zrl oldutnu
dnmez. Bunun verine, kadna
V * af 1

zg tipik bir zek olduunu varsayarlar; psikologlar, bu tr bir

zeknn doutan gelmediini, erken yata kazanlan bir ey ol -
duunu kavrayamyor. Ortalama olarak bir kz ocuunun dile
102 KLENN MUTLULUU

getirdii en son zgn dnce be alt yalarnda olacaktr. Bu

yatan sonra embesil anne, kzdaki her trlti zek kvlcmn
sndrecektir.
Erkeklerin ou, elerinin aptallnn derinliini asla kabul
etmeyecektir. Elerinin sper zeki olmadn kabul ederler, a- ma bir
tr 'sezgi veya igdye sahip olduklarna inanrlar. Ve bir
hayvann igdlerine kartlk iinde bunu kadnca igd diye
adlandrmaktan holanrlar. Ama ne yazk ki bu nl ka dnca igd,
istatistiksel olaslk iin kullanlan bir hsntabirden baka bir ey
deildir. Kadnlar burunlarn her ie sokar ve her konuda gr
bildirirler ve ok aptal olduklar iin de, kendilerini aptal yerine
koyduklarn farketmezler. Sonuta ortalamalar yasasna gre,
tahminleri arada bir tutar. Tahminlerinin ou genelde negatif veya
bulanktr. Bunun sonu felaket olacak, ya da yerinde olsaydm
bundan uzak dururdum, ya da dostum dediin insanlar sonunda
sana kazk alacak gibi banal tahminler anlamszdr. Herkes rahatlkla
bu tr genelletirmeler yapabilir. Ve kadnlar arada bir erkeklerden
daha net gryor gibi gzkyorsa, bunun tek nedeni, erkekler den
farkl olarak onlarn iin iine duygular kesinlikle sokma masdr.
Kadnn aplall, yaama ynelik tutumunun doal bir so-
nucundan te bir ey deildir. Be yama gelen her kz, evlenip yuva
ve ocuk sahibi olmak islediine karar verir ve on, on be veya yirmi
yana geldiinde de ayn eyleri ister. Dolaysyla kadn, daha ocuk
yata erkein srtnda yaamaya karar verirse, zek ve mantk ne iine
yarayacaktr ki? Gelecekteki erkei iin kafasn bo tutmas gerekir,
aksi takdirde erkein eilimlerinin ve ilgilerinin tamamna tepki
veremez. Genken ne tr bir erkekle evleneceini nasl syleyebilir?
Sosyalist olmaya karar verip de gsteri yapan kz rencilerin
yannda genellikle gsteri yapan erkek renciler vardr daha sonra
varlkl bir imalatyla evlenmeye karar verirse ne olur? Diyelim ki
bir
 KADINLARIN KUSURLARI 103

vejeteryan (duyarl ya); bu durumda daha sonra AvustralyalI bir

iftlik sahibiyle evlenirse ne olur? Yaamn bir manastrn gllerle
kapl duvarlar arasnda geirebilen bir kadnn ateist olmasnn ne
yarar var?
Jacqueline Bouvierin ergenlik yllarnda ideolojik inanlar
gelitirmesinin bir yarar olur muydu? Demokrasiye bir para
yatknlk, ilk evliliini J.F.K. ile yapmasna yardm etmekten te bir
ie yaramazd. kinci evlilii iin ise faizme bir para scak bakmas
yeterliydi. 1 Ama en kadns kadnlardan birisi olduu iin, beiki de
erkeklerin inanlaryla ilgilenmiyordu. Temelde tek ilgisi, kadnlar
ho tutmak ve etkilemekti.
Sonuta gelecekte toplumda hanmefendi olacak bir kadnn,
sanat, mutfak ve dil konusunda biraz becerikli olmas yerinde
olacaktr, nk daha sonra kamusal rol olan bir erkein kars
olarak, kamu yaamnda belli bir rol oynamak zorunda kalrsa bu
role hakkn verebilecektir. Gerek kadnn yerinin, koca sna ve
ocuklarna bakt yuvas olduunu kabul etmenin d nda baka bir
ey yapmas gerekmez, bylece dnya onun bu tutumunu dikkate
deer bir z-gizleyicilik olarak kabul edecek ve alklayacaktr.

Kadnn aptall ylesine ezicidir ki bununla temas olan herkese

bular. Bunun aka grlmemesinin tek nedeni, herkesin doutan
itibaren buna maruz kalmas ve sonuta farknda olmadan buna
almasdr. Eskiden erkekler bunu ya grmezlikten gelmi, ya da
kimseyi skmayan tipik kadns bir zellik olduuna inanmtr. Ama
harcanacak bo zaman ve paradaki artla birlikte kadnn elence
ihtiyac da artmtr. Bunun sonucunda kadn embesillii kamu
yaamna da yaylmaya bala-

' ABD'nin 35. Bakam J. F. Kennedyni kars. Kennedynin ldrlmesinden sonra Yunanl iadam
Aristotle S. Onassis ile evlenmiti. Onasss'in faizme yaknlna atfla bulunuyor (.N.).
104 KLENN MUTLULUU

initir. Bu sadece vazolarda, yatak odas resimlerinde, brokar

perdelerde, kokteyl partilerinde ve pazar trenlerinde grlm yor.
Kitle iletiim aralar da giderek daha ok iin iine giri yor. Radyo
ve televizyonda kadn programlar giderek oal yor; e saygn
gazeteler bile sosyete dedikodular, su ykleri, moda haberleri,
yldz fal ve yemek reetesi veriyor. Kadn magazinlerinin says her
gn artyor. Aslnda embesillik, erkein zel yaamndaki
kirlenmeyle snrlanmak yerine, bir btn olarak kamu yaamna
yaylyor.
Politika, felsefe, bilim, ekonomi ve psikoloji alannda ya ymlanan
dergiler ve kitaplar vardr. Ayrca moda, kozmetik, i dekorasyon,
sosyete dedikodusu, alk, su ve ak ilikileri konulu dergi ve
kitaplar da vardr. Erkekler neredeyse sadece ilk tr okurken,
kadnlar sadece ikinci grubu okuvor. Her iki
7
c *

cins de, bir dierinin okuduklarn itici ve skc bulmaktadr.

Erkekler, Marsta yaam olup olmadn, ya da Sino-Sovyet
tartmasnda kimin savlarnn daha geerli olduunu gerekten
merak ediyor, buna karlk kadnlar bu konulara zerre kadar ilgi
duymuyor. Kadnlarn bilmek istedii tek ey, yastklarn zerine
kk kahverengi tavan figrlerini nasl ileyebilecekleri, bir
elbiseye nasl kroe ekecekleri, ya da bir film yld znn boanp
boanmayaca gibi eylerdir. Bylece cinsler, birbirinden net bir
ekilde ayrlm olan kendi yolunda, kendi ufkuna doru, ama
birbirleriyle gerek bir ba kurmadan ilerler. Her iki cinste de ilgi
uyandracak tek bir konu vardr, o da ka- dnlardr.
Doal olarak, kadnlara ynelik yaynlar okuma iinden ya kay
syramayan baz erkekler vardr. Erkeklerin ou modayla
ilgilenmese de, erkek kleler bunu anlar: buna karlk kadnlar,
biivk sarav nediminin diktelerine bovun ediklerini svler. Er-
kekler ayrca kadnn bo zamanlar iin gerekli dier medya
aralarn da dikkate alyor. Bu abalarn baarl olmas iin de,
kadnn zek seviyesine inmeleri ve neden holandn bulma-
 KADINLARIN KUSURLARI 105

lar serekivor. Bu da erkekler iin neredeyse imknsz olduu

W * y m '**

iin, ou durumda kadn editrlerden oluan bir kadroya g veniyor.

Bu editrler erkee, kadnn neden holandn anlatmaktan
mutluluk duyuyor; ama iin geri kalan yine erkein sorumluluunda;
erkek, cazip bir tasarmda bulunmak, daha iyi bir datm a kurmak
ve daha etkili bir sat reklam planlamak zorunda.
Kadn dnyasnda magazinler birok amaca hizmet eder. Bazlar
elence iindir (She ve Nova gibi); bazlar dedikodu ihtiyacna
cevap verir (Gente ve Movie Life gibi); bazlar makyaj, vb.
konularda t verir (Vogue ve Queen gibi). Hatta bu alanlara karma
bir yaklam olan magazinler de vardr (EUe. Brigitte ve Grczia
gibi). Btn bu magazinlerin olak bir yan vardr: bu dergilerde
erkek yoktur. te yandan erkek dergilerinin neredeyse tek konusu
kadnlardr. Bir kadn yaynnda erkekten sz edilse bile bunun
nedeni, erkein kadnlar, ev ve yemek konusundaki varsaylan
tercihlerini sralamaktr: Bu yaz canl renkli i amarlar giyin,
erkekler bundan holanr, ktnz ilk gece iin doal makyaj
tercih edin. Mum yakn, erkekler romantik hisseder, Sizi
sevmesini salayacak ii reete, ve saire. Ve bu tiir genelletirmeler
sadece kadnn belli bir erkei daha kolay eide edip kullanma
amacna hizmet ettii iin, reete olmann tesinde bir anlam
tamazlar. Bu tr reetelerin okurlar, ya henz bekr olan ve bu
nedenle iyi bir ii arayan, ya da evli olan ve bu nedenle baml
olduu erkei e- linde tutmak isteyen kadnlardr. Bu reeteler,
kadnlara, dnyadaki en gvenilir robotlardan en iyi hizmeti nasl
alacaklarn anlatan kullanma talimatlardr, nk erkekleri byle
grrler. u trden aleni balklar grmek alldk bir ey:
Erkeinizi Nasl Yola Getirirsiniz, Erkeinizi Kvamnda Tutmak
in On Altn Kural, Evliliin lk Yl iin tler. Bu trden
makalelerde bir gariplik yoktur: bunlar, bir araba alm, va da
106 KLENN MUTLULUU

kamir bir kazan nasl ykanp korunmas gerektii konularnda

verilen piif noktalar kadar ak ve nettir.
Kadnlarn ilgisini ekecek konular doal olarak ok snrl
olduu iin, editrler sk sk yazacak konu ktl ekerler. Bu nun
sonucunda da erkek temalar dedikleri konulardan yararlanmak
zorunda kalrlar ve erkein ilgi alan ok geni olduu iin de, bolca
konu bulurlar. Bu konularn, kadn okurlar iin zenle krplmas,
yeniden dzenlenmesi, karmak bir bakalam srecine tabi
tutulmas gerekir. Bu ilemin temel kural ok basittir: her vaznn,
temelde kadnlar konusunda bir yaz oldu- u izlenimi vermesi
gerekir. rnein, eski ar siklet ampiyonunun yaam konulu bir
makalenin bal vleydi: Kadnlar beni mahvetti. Bir besteciyle
rportaj yaplmsa, adamn en azndan ilhamn kadnlardan aldn,
melodinin gzel bir kza benzediini svlemesi gerekir. Biraz
hnerle, en olmadk konular bile kadnlarn dikkatini ekecek ekilde
kamufle edilebilir. Savunma bakanlna ilgilerini ekebilirsiniz, ama
bunun iin raporu bakann aile hayatna ilikin bir yaz gibi sunmanz
gerekir. Tabi bakann einin ve ocuklarnn resimleri iin yeterince
yer ayrmanz gerektiini sylemek gereksiz. Haber konusu kadnn,
kadn okurla ayn kkenden gelmi olmas kouluyla, u trden
balkl yazlarla ilgisini yabanc lkelere ekebilirsiniz: srailli
(Japon, Msrl, ilili) birisiyle evliyim.
Bu ilke aslnda her alana uygulanabilir ve zellikle politika da
baarldr. Bir kadnn evresinde younlat izlenimi ve rilebilirse,
kadnlarn politik yazlar okumas salanabilir. Vietnam sava
sadece masals Madame Nhunun ilk fotoraflar basnda yer alnca
kadnlarn ilgisini ekebildi. Kuzey rlanda Katolikleri sorunu sadece
Bernadette Devlini geliiyle kadnlarn ilgisini ekebildi. ada
rann sorunlarnn anlalmasnda belki de Sorayanm trajedisinin
ve ocuk sahibi olamaynn dier btn makalelerden daha ok
katks olmutur.
 KADINLARIN KUSURLARI 107

ktidardaki her erkein ilk politik eylem olarak, fotojenik bir

kadnla evlenmesi gerekir. Golda Meir veya Indira Gandi, kat
kadn standartlarna gre gzel olsayd, srail veya Hindis tann
bundan salam olaca byk avantajlar tahmin edebi lirsiniz.
Grace Kelly veya Farah Diba yerine, onlarn fotoraflar resimli
dergilerin kapan sslerdi. Bylece kadnlar, Golda Meirin
mcevherleri, ya da Indira Gandi Erkeklerin Gnlnde Nasl
Taht Kuruyor? vb. balkl yazlar okur, bu yolla sraildeki kriz
ya da Hindistanda yz binlerce ocuun alktan lds
kadnlara tekrar tekrar anlatlrd; bvlece belki de ka- dnlar
tarafndan trnak cilalarna ve trnak cilas temizleme
malzemelerine harcanan paralar toplanarak, alktan lme terk
edilen ocuklar kurtulurdu.
 KADINLIK MASKES

makyajsz bir kadnla plak, makyajsz bir erkek arasnda

P . AK ,
ziinde hibir fark yoktur (reme rgenleri dnda). A- ralarndaki
dier farklar yapaydr. Erkek, zeksn gelitirdii, retken olduu
iin erkek olur. D grnm pek deimez. Kadn ise kendini
srekli ahmaklatrarak ve d grnn deitirerek kadn olur.
Ve cinsler arasndaki bu farkllama, sadece kadnlar tarafndan
gerekletirilir.
Daha nce de belirttiimiz gibi erkek, sadece kadnlar tara-
fndan yaplan bir dizi ynlendirmenin sonucu olarak erkek ola rak
deerlendirilir. te yandan kadn ise kendi dnmnn
yaratcsdr ve kozmetik, sa stili ve giysilerinin yardmyla
kadnln retir. Kkeni yapay olan bu kadnlk iki farkl bile -
enden oluur: tali cinsel zelliklerin vurgulanmas ve maske
(makyaj) etkisiyle yabanclama. Kadn, kendisiyle belli bir erkek
arasndaki fark olabildiince belirginletirmek iin eitli
maskelerden yararlanr.
Birinci bileen onun erkek iin arzu edilir olmasn salarken,
kincisi erkein onu gizemli bulmasn sa&lar. Bvlece kendini o
mulak, bilinmeyen kar cinse dntrr, bu da erkek iin
kadnn klesi olmay kabullenmeyi kolaylatrr. Her kadnn
erkee sunabilecei dnmler alannn ok geni olmas
sayesinde (ki uygun kadn, d grnnde her gn kk bir
para deiiklik yapar), erkei kesintisiz bir aknlk iinde
brakr. Erkek, bugnde diinn kadnn bulmaya alrken, kadn
da, kendi amalar iin alacak zaman kazanm olur.
Manevralaryla erkei belirsizlie srkleyecek ve gzel lik
maskesinin altndaki kokuan beyni grmemesi iin dikkati ni
srekli datacaktr.
 KADINLIK MASKES 109

Kadn, kendi doal zn (benliini) sadece bir kadnn ham

maddesi olarak deerlendirir. Ve yarglanmas gereken de ham
madde deil, sonutaki rndr. Makyajsz, salarndaki lleler,
gerdanlklar, bilezikler olmakszn kadn henz kadn deildir. Bu
da kafalarnda bigudilerle, yzlerinde souk makyaj maskeleriyle
saa sola kouturmaktan neden rahatsz olmadklarn aklar. Bu
aamada bu onlar deildir, onlar henz onlar olma iiyle
uramaktadr. Bu uydur-inan dnyasna ok kolay inanrlar, nk
nlerinde zek diye bir engel yoktur.
Kadn iin, bu bakalama ulamada gze alnamayacak hibir
aba yoktur. Kendini erkekten bu kadar belirgin bir ekilde
avrdedecek nihai rn dikkate alndnda, bu uaurda
m w ' w

harcayaca para ne kadar yksek, ayraca zaman ne kadar fazla

olursa olsun, bundan kanmayacaktr. Ciltlerini kremle ovarak
erkeinkinden daha dzgn olmasn salarlar. Ayn a- mala
salar fnl veya uzundur. Gzlerine maskaray gzellik adna
ekmez; bunun amac, gzlerinin erkek gznden farkl olmasdr:
tuhaf, gizemli, rahatsz edici.
 110 KLENN MUTLULUU

Kadnlk maskesinin balangtaki amac buydu, ama imdilerde

unutulmu gibi. Son on-yirmi yl iinde ortalama evli orta snf
kadn, srekli megul ev hizmetisinden, erkekler tarafndan
salanan konforla yaayan ad ktye km bir tr kadna
dnmtr. Bunun sonucunda d grnn dntrmek gibi
zel bir amac olan eski oyunlar, kendi iinde bir ama olmutur.
En gzde oyunlar kendi bedenleriyle kendilerini elendirmek olan
varlkl orta snftan kadnlar yapacak baka bir ey bulamad
iin, kendilerini bu ekilde oyalarlar. Dahas, erkekler de onlar
tevik eder. Her ey bir yana, kozmetikleri reten, moday reten,
salarn yapan ve bu yolla para kazanan erkeklerdir; bu amala
kadnlara yeni deiiklikler sunmak iin ellerinden geleni yaparlar
ve kadn dergisi editrlerinden, kadn radyo programlarndan
yardm grrler. Aslnda kadnlar, bir tr kadn sanatlar ve
zanaatlar olan tamamen yeni bir kadn kltr yaratmay baarm
gibidir. Kimsenin rahatsz etmedii bu kutsal mabette, yukarda
anlan uzman kle iiler dnda hibir erkein eriemeyecei
ykseklere, ya da daha ziyade derinliklere srklenerek, kendi
balarna yaarlar.
nl bir dergi dudaklarnn atlamasndan ikyeti olan bir
kadn okuruna Biimli kalmas iin dudaklarnza dzenli olarak
bakn, diye t veriyor . Dudaklarnz slak bir di fra syla
her gn fralayn ve dzenli olarak bir lip slave kullann.
Kesinlikle pearl lipsticks kullanmayn; atlaklarn iine kolayca
yerleir. Editr, btn kadnlara t vermeye devam ediyor:
llerinizi almay unutmayn. Basen lnzle bel lnz
arasndaki farkn en fazla yirmi drt santim, gs lnzle
arasndaki farkn da en fazla sekiz santim olmas gerekir.
Kalarnz kalemle boyamadan nce iyice fralayn. Ve ke-
sinlikle tek bir dz yayla boyamayn. Bunun yerine, her bir teli ayr
bir darbeyle izleyin. izgilerin burun kprs zerinde dikey
olmas ve rnein gri ile kahverengi karm gibi iki farkl renkle
dikkatle tonlanmas halinde kalarnz tamamen doal
gzkecektir. Mutfakta srekli bir ayna bulundurun. Yznz
kontrol etmenize yardmc olacaktr. Yemek yaparken yznz
 111 KLENN MUTLULUU

ekittiiniz veya suratnz astnz zaman, ya da sala rnz

dalmsa, aynada kolayca grebileceksiniz.
Kadnlar, oyunun btn bu kurallar iin minnet duyar. Bunlar
kendi balarna dnecek yeterli hayal gleri bulunmaz. Basen
llerini alarak, dudaklarn fralayarak, kalarn boyayarak ve
dnmenin yaratt krklardan kanmak iin mutfaa kk
bir ayna asarak, bu kurallara harfiyen uyarlar. Btn bunlar
yapldktan sonra bile srada daha ok elence ve oyun vardr.
Aslnda bugn her gn on dakika sreyle gsle rini souk su
iinde bekleten kadnlar vardr. Daha bir diriletiriyor,
anlyorsunuz ya. Her sabah tepeden trnaa btn vcudunu
yalayan kadnlar var (tbbi yarar iin deil tabii ki). Birka gnde
bir salarna fn ektiren ve sadece gzlerini bo-
 KADINLIK MASKES HI

yamak iin en az yarm saat harcayan kadnlar var. Ve erkein

anlamsz grd her gn daha da tuhaflaan, kadns taan b tn
bu abalar sayesinde, ou kez en gnll kleleri eken kadnlar
da ite bu tip kadnlardr.
Bu arada oyun devam eder. Oyuna katlmak isteyip de geri de
kalmak istemeyenler her an yeni yeni kurallara uymak zo rundadr.
nk kadnlarn birbirine ynelik beklentileri saysz derecede
oktur. Erkekler uzun zaman nce oyundan kt. Kiinin kendi
bedeninin sunduu elence frsatlar olabildiince artmtr ve
artmaya da devam edecektir, ancak birok kadnn buna ayak
uyduramayaca da ak. Bu kadnlar da baka elence
kaynaklarna ynelecektir: ev.
Kadnn harcayabilecei parann kocaya bal olmas anla mnda
kadnlar snflara ayrlr: Maskesi muhteem olanlar, iyi maskeliler
ve maskesi zar zor idare eder dedirtenler. Bu ilk grup, dierleri iin
ilah ilevini grr ve halkla ilikilerin aba lar sayesinde, dier
kadnlar iin bir tr ikame (aslnn yerine konan) tatmin salarlar.
Ortalama bir maskesi oian bir kadn iin bile oyunun kural lar
giderek daha ok karmak bir hal almaktadr. rnein eer
yzmeye gidiyorsa, makyajnn su geirmez, bacaklarnn ve koltuk
altlarnn klsz, vcudu yalanm, salar yapay iekli bir
apkann altna gizlenmi olmaldr. Spermarkete gidecekse,
pudral mat bir makyaj ve ak kahverengi maskara gerekir. Cenaze
trenlerinde, siyah dantelli alnn etkisini artrmak iin solgun bir
makyaj ve neredeyse grnmez bir dudak boyas kullanmas
gerekir. Ama eer bir kokteyl partisinde birka dakika geirecekse,
elbise ve makyaj hazrlklar saatler srebilir. Eskiden bu i iin
siyah gz kalemi velediydi. imdi ise rnein beyaz, altn sars ve
yeil renkler var. Dudak makyajnn parlatclar, dudak kalemleri,
sedef rujlar ve pudra ile yaplmas gerekir. Eskiden olduu gibi
btn olarak taklmayan takma kirpiklerin, artk tek tek ve dikkatle
taklmas gerekiyor. nk
 KLENN MUTLULUU

bu daha doal. Yeni jlelenmi, gereince kvrlm salar nn ek

aksesuarlarla bezenmesi gerekir. Sadece gz makyaj i- in bile
aadakiler temel gerekler: takma kirpikler, takma kirpiklerin
yerine oturtulmas iin zel bir makyaj ve cmbzlar, maskara, gz
kalemi, ayr renkten rimel, iki renk ka kalemi, yanaklar iin
pudra, uygulama iin zel eimli bir fra, kalar iin kk bir
fra, makyaj temizlii iin yal puflar ve gzleri yumuatmak iin
zel bir krem.
Tanrasna tapan ve ilah gibi olmasn isteyen (gariptir, i-
kircikli olmak kadns olmak demektir) erkek, bu can skc,
narsiste sslenip pslenmelerle geen saatleri izlemekten s -
klmakta, giderek rahatsz olmaktadr. Erkek, kadnn ev iinden
ald hazz hibir zaman anlamayacaktr; onun iin makyaj da bir
o kadar kk drcdr. Her erkek, tpk oturma odasnda
dantel ilemeli perdelere veya kauuk aacna ihtiyac olma dn
bilmesi gibi, kendi adna, kadnn renkli mi yoksa tek renkli mi
rimel kullanmasnn hibir anlam olmadn bilir. Ama dier
erkeklerin, ya da toplumun kadndan bunu beklediini bilir ve
zlr, nk bu kltc ilerden kendini sorumlu tutar.
Kendisiyle birlikte dier hemcinslerinin de kadnlarn sadece d
grnyle ilgilendiini bildii iin (kadnda ilgisini ekecek
baka ne var ki?), karsnn, makyaj yoluyla (ki bu da fazla
abartlmamal) kendini arzulanan bir nesneye dntrmeye ve
belli bir yabanclama yaratmaya ynelik dur durak bilmez
abalarnn, kocasn honut etmeye ynelik ar bir hevesin
iaretleri olduunu varsayar. Elbette sululuk duyar ve etkilenir.
lkel ihtiyalar sayesinde, kadn, kendi arzularnn nesnesine
dntrdne; kadnn aslnda olmayan dikkate deer
niteliklerini bastrdna inanr. Genelde olduu gibi burada da
gerei kl pay karmaktadr. Bu gelimenin tamamnn, en
yksek kadn kltr dzeyine edeer olduu ve kadnlarn, moda
ve kozmetik yardmyla kendilerini nesnelere dntrmedii,
ancak bu tr konulardaki dinmek bilmeyen
 KADINLIK MASKES 113

saplantlarnn, sonsuz derecede ilkel olan znelerin zihinsel et-

kinliklerine tekabl ettii gereini inkr etmek erkee der.
Bilmedii baka bir ey daha vardr: kadn, salt elence u runa
sanki kendini kendinden bile tekrar tekrar yabanclaarak, her gn
kendini veniden varatmakla kalmaz. Bu klt, dine v-
C > * *

nelik nemsiz ihtiyacn da giderir; ki zgr olmamann verdii

hazza ilikin blmde de grdmz gibi, bu, onun dk ze- k
dzeyine baldr. Bu dnm srecindeki her adm, kendi zerinde
tamamen ntr olan eletirel bir gzlem gerektirir. Bu, kadm, srekli
olarak kendini yabanc bir kadnn gzyle de erlendirmeye ve
abalarnn sonucunu bu yabancnn gzyle gnde binlerce kere test
etmeye zorlar. Eer bu dntrme sz konusu yabancnn eletirel
gznde baarlysa, ya da onu amsa (yine ayn yabancnn
gznde) kstlamasz bir ekilde kendine hayran olabilir. Bu hile
sayesinde, sanki kendi ayaklarna kapanp kendine tapacak bir
pozisyon kazanr ve bu nedenle de, ideoloji, din, ya da baka bir
yaratn yceltilmesi gibi erkein zgrlkszlikten haz almasn
salamak iin tasarlanan sistemlerin hepsinden byk lde muaf
olur.
Kadnlar kendilerini kendilerine ve gzellemeye ylesine
kaptrmtr ki, erkekler, farked i seler bile kadnlar tarafndan
kesinlikle yakkl olarak deerlendirilmeyecekleri sonucuna
varmtr, ki bu da mantkldr. Erkein gzeli irkini olmaz diye
eski bir sz vardr: Birok erkek, herhangi bir art niyet tamadan, bu
bilgece laf tekrarlayp durur. Ama bu dorunun da tesinde bir
eydir; erkek istese bile kadn onu kesinlikle yakkl bulmayacaktr.
Kendi aptalca maskesinden bu kadar haz alan kadn, makyajsz,
geleneksel giyimli bir erkei nasl deerlendirebilir ki? nsan
geliiminin daha sonraki bir evresi iin hazrlanmas gereken
hammaddeden, ilk taslaktan baka ne olabilirler ki? Bu bir anlamda,
kadnn sznde btn erkeklerin irkin olmas gerektii anlamna
gelir; bylece kadn, erkein
114 KLENN MUTLULUU

gelir dzeyine ve ona sunabilecei yaam standardna bakarak tercih

yapmakta serbest olacaktr.
zellikle son gnlerde duyarl baz erkekler bunu kavram aibi
azkvor. Kadnlar, kendi standartlarn kadnn kuralla- rnn
gereklerini karlayacak bir dzeye ykselterek, yani d
grnmleriyle kadnlar etkilemeye alarak onlarla ayn d zeye
inerek ekmeye alyor. Ama esas itibaryla bu gelenek ten kama
giriimleri baarszla mahkm olmutur. Her ey den nce
kadnlarn yzyllar boyunca gelitirdii bir eyi erkekler bir gecede
kazanamaz: Erkein uzayan salar kadnnki gibi ipeksi, cildi onunki
kadar yumuak olmaz. Giysileri hibir zaman kadnnki kadar zarif,
abartl olmayacaktr. Ve kincisi, kle erkeklerden oluan o byk
ordular, bu tr erkekleri sallarndan atm ve para kazanmalarn
engellemitir.
Bugn maskeli ok az erkek vardr. ada bir tr saray soytars
gibi, para kazanmak iin bu tr bir maskeye ihtiya duyan erkekler:
belki airler, ressamlar, beat mzisyenleri, gazeteciler, aktrler,
hippiler ve fotoraflar. Kukusuz, bu erkeklerin ounun,
kazanlarn yatrdklar kadnlar olacaktr. airin ilham, ressamn
modeli, beat mzisyeninin hayran vardr. Btn bu kadnlar erkein
srtndan geinir. Genel bir kural olarak erkek sa uzatsa, ya da zincir
taksa bile (ki bu da mmkn, nk her yzylda bir alma
artlarnn deimesi nedeniyle erkein giyim kuamnda kk
deimeler olmaktadr), salar tekbiimli bir uzunlukta olacak ve
boynundaki zincirler de kravatn yerini alacaktr.
MESLEKTALARLA BAA IKMAK KOLAY

B UGNN i dnyasnda yerini alan birok kadn vardr. Sekre terler,

asistanlar, fabrika iileri, hostesler ve elbette niversite ve
kolejlerde saylar her yl artan candan gen kadnlar. Son yirmi yl
iinde kadn doasnn kkl bir deiim geirdii iz lenimini bile
edinebilirsiniz. Bugnn gen kadnlar, annelerinden daha adil
gzkyor. Sanki (belki de kurbanlarna ac dklar iin) artk erkei
smrmek yerine onun gerek orta olmaya karar vermi gibiler.
Ama bu izlenim yanltc. Kadnn yaamndaki gerekten -
nemli tek hareket, ortak (partner) seimidir. Baka konularda hata
yapmay gze alabilir, ama hibir art altnda hayati nem tayan bu
konuda riski gze alamaz. Dolaysyla istedii erke i, onun alt
veya okuduu yerlerde, yani deer verdii gerekli erkeklik
niteliklerini daha iyi gzleyip deerlendirebilecei yerlerde
arayacaktr. Onun iin ofisler, fabrikalar, kolejler \e niversiteler,
dev birer evlilik pazar olmann tesinde bir ey deildir.
Gen bir kadnn av sahas olarak setii belli bir alan, b yk
lde, eski klesinin, yani babasnn gelir dzeyine bal olacaktr.
st gelir dilimindeki erkeklerin kzlar, av sahas ola rak kolej veya
niversiteleri seecektir. Bu sahalarda, alk olduu standartlan
korumaya yetecek paray kazanacak bir erkek avlama ans yksektir.
Hem formunu korumak asndan okula gitmek, geici iilikten ok
daha caziptir. Gelir dzeyi dk evlerden gelen kzlar ise,
kafalarnda yine ayn amala, ama geici bir sre iin fabrikalara,
maazalara, brolara veya hastanelere gidip gelmek zorunda
kalacaktr. Hibirisi de bu ilerde uzun sre kalmay tasarlamaz.
Sadece evleninceye kadar (ya da zorluk karsa ilk hamilelie kadar)
alacaklardr. Bu da kadnlara nemli bir avantaj salar:
evlenmekle, tercih ettii erkek iin iinden veya okulundan
vazgemitir ve doann verdii ykmllkler iin zveride
bulunmutur.
Dolaysyla kadnlar alt veya okuduu takdirde bu sa dece
116 KLENN MUTLULUU

istatistikleri arptmaya ve erkekleri ok daha aresiz bir ekilde

kleletirmeye yarar, nk eitim ve meslek, kadnlar iin
erkeklerdekinden ok farkl bir anlam tar.
Erkein almas bir lm-kalm meselesidir ve i hayatn daki ilk
yllar belirleyici bir nem tar. Yirmi be yana gelip de
mesleinde trmanma yoluna girmeyen bir erkek, her adan umutsuz
bir vaka olarak deerlendirilebilir. Bu aamada bece rileri geliir;
rakipleriyle giritii mcadele bir liim-kalm m cadelesidir.
arkadal maskesinin altnda, srekli olarak birlikte alt
insanlarda stnlk iaretlerini gzler ve kaygyla tepki verir. Sz
konusu kiiler zayflk belirtileri gsterince bunun bir avantaj olarak
kullanlmas gerekir. Yine de erkek, dev bir makinenin her dnte
biraz daha smrlen kk bir dilisidir. Bakalarn ezerken aslnda
kendini daha ok ezer. Verdii emirler onun deil, yukardan gelen
emirlerdir. Amirleri arada bir srtn svazlyorsa bunun nedeni onu
mutlu etmek deil, daha ok almasn salamaktr. nk gururlu
ve o- nurlu olmaya artlandrlarak yetien erkek iin her ign, son -
suz bir kiik drlmeler dizisi olmaktan te bir ey deildir.
lesiye skld eyler retmekten zevk alyormu gibi yapar, tatsz
bulduu fkralara gler ve kendine ait olmayan grler dile getirir.
Her ey bir yana, en kk dikkatsizliin ykm, en kk bir dil
srmesinin mesleinin sonu anlamna gelebileceini bir an bile
unutmaz.
Buna karlk, btn bu mcadelelerin ba nedeni ve izleyicisi
olan kadn, bir kenarda durup olan biteni seyretmekten ba ka bir ey
yapmaz. Onun iin i, flrt etmek, kmak ve dalga gemektir; tabi bu
arada durumu kurtarmak iin kural olarak
 MESLEKTALARLA BAA IKMAK KOLAY 117

sorumluluu olmayan iler yapar. Sadece yerinde saydn, u veya

bu nedenle almak zorunda kalsa bile, en azndan - nnde tatl
ryalarla geecek uzun yllar olduunu bilir. Erkekler arasndaki
mcadeleyi emin bir mesafeden izler, arada bir yarmaclardan birini
alklar, yreklendirir vcva azarlar ve onlar iin kahve yaparken,
mektuplarn aarken veya telefon konumalarn dinlerken,
soukkanl bir tutumla kendi tercihini yapar. Bay Doruyu bulduu
an memnuniyetle emekli olur ve yerini kendinden sonra gelene
brakr.
Ayn ey niversite eitimi iin de geerlidir. Amerikan -
niversiteleri giderek daha ok sayda kz renci almaktadr, ama
gerekte mezun olanlarn says, kinci Dnya Sava nce-
sindekinden daha azdr. Dersleri kendileri iin bahar gardrobu
tasarlayarak geirir, ders aralarnda erkek rencilerle flrt e- derler.
Geleceklerinin tamamn bu ie yatran erkeklerden farkl olarak,
cilal trnaklaryla ve salam saydam eldivenlerle otopsi salonundaki
kadavralarla oynayarak zaman ldrrler. Bir kadn, parmanda
nian yzyle niversiteden ayrlrsa, diplomasn alm demektir.
Erkek ise diploma almakla pek bir ey baarm saylmaz. Diploma
almak kolaydr, bunun iin yapmanz gereken tek ey ezberlemektir.
Ka uzman gerek bilgiyle blf arasndaki fark syleyebilir ki? Ama
erkek, ayrca rendii eyi anlamak zorundadr. Sonraki baars,
bilgisinin salam olup olmadna baldr; kazanaca prestij buna
bal olacaktr; birok durumda bakalarnn hayat da buna bal o-
lacaktr.
Bu mcadelelerden hibirisi kadn iin geerli deildir. ni versite
eitimini yarda kesip bir retim grevlisiyle evlendii zaman da
kendini gereksiz yere hrpalamadan ayn standartlara ular. Bir
fabrikatrn kars olarak, fabrikatrden daha ok sayg grr ve hi
kimse ona fabrikadaki iiye davrand gibi davranmay hayal bile
edemez. Bir kadn olarak her zaman iin, kocasnn prestijini ve
yaam standartlarn kazanr, ama bunun
118 KLENN MUTLULUU

iin hibir ey yapmas gerekmez. Baarya giden en kestirme yol,

baarl bir erkekle evlenmektir. Erkeini de, alkanl yla, hrsyla
veya sebatkrlyla deil, sadece ekiciliiyle kazanr.
Eitimli erkein, bir kadnn d grnnden neler bekle diini
grmtk. Ne var ki bu gzel kadnlar, genellikle ocukluktan
itibaren rahat bir yaam sren kadnlardr ve zeka re kabetle gelitii
iin, kafalarn gelitirmeye kesinlikle ihtiya duymamlardr.
Gerekte en baarl erkeklerin, en aptal kadnlarla evli olmasnn
nedeni de ite budur, tabii kadnn kendini erkein yuttuu bir zokaya
dntrme becerisini bir zek belirtisi olarak saymazsak.
ster bir irket mdr, maliyeci, ister bir orkestra efi olsun,
gerekten baarl bir erkein, kariyerinin doruuna ulat zaman
fotojenik bir modelle evlenmesi artk neredeyse sradan bir olay
olmutur: bu da genellikle ikinci evlilii olacaktr. B yk miraslara
konan erkekler ou durumda ilk e olarak bu tr bir sper-kz
seerler, ancak yllarn ak iinde elerini baka bir sper-kzla
deitirirler. Kural olarak modeller eitim dzeyi dk, okulunu
yarda brakan ve evlenene kadar gzel gzkp kamera nnde poz
vermekten baka yapacak ileri olmayan kadnlardr. Ama bu kadnlar
gzeldir, bu da onlar potansiyel zengin yapar.
Byle bir kadn erkeini avlar avlamaz, ak uruna kariyerinden
vazgeer, ya da en azndan erkee bunu syler. Her ey bir yana,
kadnn evlenmekle snavlarda ter dkme derdinden kurtulduu
dncesi erkein gnln okamaz. O, hibir uzlama tanmayan
ve kadnn ona kar hissediyor rol yapt ak fikriyle sarho olmay
tercih eder. Belki de, diye dnr erkek, kadn baarl bir cerrah
(ayakta alklanan bir prima ballerina, parlak bir gazeteci) olacakt,
ama benim iin btn bunlardan vazgeti. Kadnn, emek vermeden
ve sorumluluk almadan nl bir cerrahn kars olmay, onun
kazancna ve
 MESLEKTALARLA BAA IKMAK KOLAY ] 19

saygnlna konmay tercih ettiine kesinlikle inanmayacaktr. Bu

nedenle erkek, bu byk zverisine karlk kadnn yaa mm
olabildiince konforlu klmaya karar verir.
Batnn sanayilemi lkelerindeki kz rencilerin kk bir
blm (yzde on veya yirmisi) evlenmeden nce diploma
almaktadr. Bu kadnlar istisnalarn dnda ekicilik anlamnda daha
dezavantajldr ve niversitedeyken uygun bir tedariki avlamay
baaramamtr. Ama mezun olduktan sonra diploma bu kadnlarn
piyasa deerini otomatik olarak ykseltir, nk baz tip erkekler
(kendileri de niversite mezunu olmalar kouluyla), elerinin de
diplomal olmasndan kiisel bir gurur duyar. Diplomal bir kadnn
ona ilgi duymas, onun [erkein] ne kadar zeki olduunu gsterir.
ans eseri diplomal bu kadn bir de seksi olursa, erkek kendini
cennette hissedecektir.
Ama bu uzun srmez. Kadn doktorlar, sosyologlar ve avukatlar
bile erkekleri iin kendi kariyerlerinden zveride bulunur, ya da
geici olarak vazgeer. Bu kadnlar villalara ekilir, ocuk yapar,
iek yetitirir ve evlerini bilinen sprntyle doldurur. Birka yl
iinde bu yeni elenceler ezbere kazandklar uzmanlk bilgilerini
kreltecek, bylece komu karlarndan hibir farklar
kalmayacaktr.
 BAIMSIZ KADIN
Ne VAR Ki ya yirmi bein stnde olup da alan veya kari yerlerine devam
eden kadnlar da vardr. Bu ise eitli nedenlerden kaynaklanmaktadr:

(a) Baarsz bir erkekle evlidir. Erkek, kadnn onlarsz ya-

pamad onca yararsz dknty alacak kadar para ka-
zanamvordur.
(b) Kadnn ocuu olmuyordur. Erkein ona olan tutkusu
getikten sonra, ona bakmak iin geerli bir neden gremez.
(c) Kadn irkindir.
(d) Kadn zgrdr.
(e) Kadn belli bir kariyere ilgi duymaktadr. Ta bandan i-
tibaren, kiisel bir kle ve ocuk sahibi olmadan yaamaya
hazrlkldr.

(a) ve ( b) tiplerinin ak nedenleri var. nemli olan sonraki iki

gruptur, nk irkin bir kadn, ou durumda zgr olarak
deerlendirilir (bu da tamamen yanl bir varsaymdr). Son gruba
giren, yani entelektel nedenlerle, bir adalet duygusuyla bile olsa,
klelerden ve konfordan vazgeen bir kadna rastlama olasl
gerekten de ok dk.
irkin kadn ele alalm. Bir kadn, erkekler ekici bulmuyorsa
irkindir. Yani tali cinsel zellikleri yeterince gelime mise, ya da
yeterince reklam konusu edilmemise ve bebek grnnden
tamamen yoksunsa irkindir. Byle bir kadn, erkeklerle ayn
nedenlerden tr alr: onun iin alacak baka birisi yoktur.
Ama erkein kazancyla bir kadna ve o-
 BAIMSIZ KADIN 121

cuklanna bakmasna karlk, kadn sadece kendisi iin alr:

kazand paray, giizel bir gen erkein yaamn finanse et mek iin
kesinlikle harcamayacaklr.
Bu tip kadnlar ou durumda olduka zekidir. Dier btn
kadnlar sibi annesini rnek alde ve kendisine bir kle bulma- y
istedii iin balangta zeka kapasitesini krelmeye brakt
dorudur. Ama ya ilerledike, ansnn azaldn anlar ve g nn
birinde zeksndan geri kalanlar kurtarp en iyi ekilde kullanmaktan
baka ans olmad gereiyle yz yze gelir.
Bu gruptan baz kadnlar gerekten baarl olur. Sk sk yksek
eref derecesi alrlar (bunun nedeni de bu zeki kadnlarn, kurald,
ender bir tr olmasdr); gazeteci, yazar, politikac, doktor veya
avukat olurlar. Dahas, villalarda yaayan smrc kadnlara byk
hizmet verirler. Bu kadnlar kocalarna, Bak, derler, biz de yle
olabilirdik, ama senin iin vazgetik. nlerindeki bu birka zeki
kadn rneiyle ikaz edilen erkekler, bu entelektel kadnlarn
irkin, ierleme dolu, sempati yoksunu, aslnda kadnlktan uzak
olduunu syleyen kendi enbesil karlaryla yaamaya devam
etmekten mutlu o- lurlar. Bylece erkein, yatanda yatan
lobotomize [beyni a- Inm] yarata ynelik tercihi bin kat artar;
her ey bir yana erkek, gerekirse, gerekten umutsuzlua kaplrsa,
konumak iin her zaman bir erkek bulabilir.
irkin bir kadn bile baarsna ramen zel kadn statsn den
tamamen vazgemek istemez. Sanki herkesin dnyann sekizinci
harikasym gibi (gerek kiise! baar kazanan bir ka dn olarak) ona
hayran olmas gerektiine inanr. Kadnln, olas her yoldan ve
neredeyse mstehcenlik derecesine kadar vurgulayacaktr. Her
frsatta televizyona kacak, gazetelere demeler verecek, sarkk
gslerini masasnn zerine yayarak, erkein dnyasnda bir kadn
olarak statsn korumann ne kadar zor olduundan yakmacaktr.
122 KLENN MUTLULUU

Allm smrc kadna kyasla daha saygdeer ve drsttr.

Bu drstln iinden gelen bir ey deil, zorlama bir tutum olmas
(bunda bu kadar baarl olmasnn nedenini anlamak iin yzne
bakmanz yeterlidir) gerei ,tamamen baka bir konudur. irkinlikte
erdem yoktur.

Bamsz denen kadnn durumunu ele almak istediiniz zaman

iler daha da karmaklar. lk gruba giren kadnlar, rvetle
ilerinden uzaklamaya kolayca kkrtlabilir (buna, baarl olmadan
nceki irkin kadn da dahildir). Ne var ki zgrleen kadn
kesinlikle para iin almaz. Tanm gerei gen bir kz olarak ekici
olmas ve bu nedenle kazanc iyi kleler edinmi olmas gerekir. Bu
nedenle sadece gzel kadnlar zgr olabilir. Erkek gibi irkin
kadn da hibir zaman bu konuma ulamaz. Kimse onu ayartmaya
almamtr. Yine erkek gibi onun da kendini zgrletirecei bir
eyi olmad iin, yle veya byle almaktan baka seenei
yoktur.
zgrleen kadn, ortalama bir ev kadnnn her trl akse suarna
sahiptir: konforlu bir daire, kadnlar kulbne ait gerekli stat
sembolleri ve ocuklar (ama ocuklarn says biri ikiyi nadiren
geer). Aradaki fark, zgrleen kadnn elence alan evle veya
kendi cinsi tarafndan salanan maskelerle snrl deildir. evresini
olduka byk bir izleyici topluluunun sard bir yerde angarya
iler yaparak kendini elendirir. Onlara, yaynevlerinin, gazetelerin
koridorlar boyunca haval bir ekilde tur atarken, tilm
yapmclarnn, televizyon yneticilerinin ve tiyatro mdrlerinin
ofislerinde rastlarz; prodksiyon yardmcsdr, tercmandr, ya da
seyahat acentesinin tezghnda sekreterdir. Ona, kuyumcularda,
antikaclarda, butiklerde rastlarsnz. Aslnda zengin ve ilgin
insanlarla tanabilecei her yerde. Ya kazand para? Ald parann
hemen hepsini, iyerinde onu formda ve gzel gsterecek
maskelerine harcar.
 BAIMSIZ KADIN 123

Aslnda zgrleen kadn da dierleri kadar aptaldr, ama in-

sanlarn byle dnmesini islemez. Ev kadnlarndan lam bir
aalamayla sz eder. Erkekler tarafndan yaplan bir ite alt
iin zeki olduuna inanr, ama nedenle sonucu kartrr. Erkekler,
zeki olduklar iin deil, sadece almak zorunda olduklar iin
alr. Erkeklerin ou, ekonomik ykmllklerden, rnein ev
kadnlar kadar zgr olduklar zaman zeklarn gereince
kullanmaya balarlar. Aslnda evde yaayan bir kadnn, daktilo ile
diktafon arasnda skp kalan birisinden ok daha kamlayc,
entelektel bir yaamn tadn karmak iin daha fazla frsat vardr.
zgr kadn tarafndan seilen iler, aksine inansa da nadi ren
aba veya sorumluluk gerektirir. Kendisi sz konusu olduu srece
ii doyurucudur, kamlaycdr. ' "krelip ksrlamasna engel
olur.' i olmasa o yaayamaz. Ama gerekler gz nne alnrsa,
iine baml olmad anlalr. irkin kadndan farkl olarak,
diledii zaman iini brakabilir. Cankurtaran simidi olmadan
kesinlikle almaz. Ufukta bir zorluk gzkt an, yardmna
koacak bir erkesin kollarna atlr.
- w> * W

Bu tip kadn, mesleinde erkekler kadar hzl trmanamay- n

hakszlk olarak grr, ama te yandan da ldrc fare yarnn bir
paras olmaktan zenle kanr. Dile getirdii ik yetler hep ayndr:
zgr bir kadn olarak bile, erkekle ayn frsatlara sahip deildir.
Kendi ansn yaratmak iin mcadele etmek yerine, palyaolar gibi
boyanp Noel aac gibi sslenerek, kadnlar kulb tarafndan
dzenlenen toplantlarn birisinde kadn haklan ve eitlii iin feryat
etmeye koar. Bu eitsizliin tek nedeninin erkekler deil, sadece
kendisi (gerek ilgilerden tamamen yoksun oluuyla, aptallyla,
hilebazlyla, gvenilmezliiyle, aptalca ve sahte tavrlaryla ve
sonsuz hamilelikleriyle, her eyden nemlisi de erkekleri acmaszca
kullanmasyla kadnlarn) olduu hi aklna gelmeyecektir. Du -
rumdan o nasl sorumlu oiabiiir ki?
124 KLENN MUTLULUU

te yandan erkekler, zgr kadnlarn kocalarnn ansl ol-

duunu da dnebilir, nk bu kocalar, sorumluluu tek ba na
stlenmez. Gerekte bunun tersi dorudur. zgr denen kadnlarn
kocalar genellikle mutsuzdur. Her ey bir yana, onlar da dier
erkekler gibi ayn temel eitimden gemitir, bu nedenle her zaman
iin karlarndan bir adm nde olmaya alrlar. Bir evirmenin
kocas bir yazar, bir stenografn kocas bir mdr, bir mlekininki
bir heykeltra, bir ke yazar- nnki ise bir editr olacaktr. Bu
nedenle zgr kadnn kocasna hibir yarar olmaz. O kocasn dier
kadnlardan ok daha fazla smrr. Ykseldii oranda kocasn daha
ok kamlar. Bu kadnlar, ans eseri veya bir erkek tarafndan
korunacak kadar gzel olduklar iin birok durumda gerekten de
nemli mevkilere gelirler. Erkein pozisyonu nispeten daha dkse,
kadnn maana yaplan her zam, erkek iin travmatik bir de neyim
olacaktr. Kadnn mesleinde isim yapmas erkei pani e sokacaktr.
Karsnn bir gn onu ezip geecei ynnde sabit bir korku iinde
yaar ve kadnn her gn bulutuu yabanc erkekler konusunda
duyduu kskanlktan kvranr. Kendini lzumsuz hisseder ve
varoluunun tamam anlamsz gelir, nk kadn artk ona ihtiya
duymuyor gibidir. Klenin tek gerek mutluluu kullanlan erkein
elindeki tek mutluluk artk ona ok grlmektedir.
Bu tip bir kadn ocuklarm bile mutlu etmez. Her ey bir yana, o
sadece dier kadnlardan farkldr, daha iyi deil. ocuklardan ok
aptalca bro ilerinden zevk alr. Ama ocuk yapmaktan
vazgemeyecektir. Bir kadnn annelii yaamas gerektiini, aksi
takdirde hibir zaman kendini gerekletiremeyeceini
syleyecektir.
Aslnda bu kadn en iyi artlara sahiptir. Bunu da ifte bir yoldan
salamaktadr. Kamlayc zihinsel almalarndan vazgemek
istemez ve ocuklarn bakmn krelere veya daha ok aalanan ev
kadnlarna devretme gcne sahiptir. Hatta
 BAIMSIZ KADIN 125

ev ilerini de yalnz yapmaz. Bu iler, i saatlerinin dnda ko cayla

paylalr. Kocas, yerleri silerken, iekleri sulayp gmleri
parlatrken onunla konuabilir. Erkek, kamlayc sohbetine devam
ederken o da onu elendirebilir. Ama yaplacak daha birok i
vardr. Her ey bir yana, erkek, kadnn geleneksel hzinesinin
sembollerinden vazgemesini bekleyemez.
Erkeksi ayrcalklar zerindeki hak talebini, yani rnein as-
kerlerin ayrcalklar deil, erkeklerin yksek maal konum lar
zerindeki hak taleplerini vurgulamak iin, zgr kadnlar arada bir
de hareket denilen rgtlenmelere girerler. Bu tr kampanyalar
ona, oka grlt patrtyla dnyann dikkatini kendi zerine
ekmek, rozet takp en son kadn haklar savunucularnn modasyla
giyinerek ve oturma odasnn pencerelerine mum yakarak politik
grlerini aka dile getirmek iin gzel bir frsat salar. Son
gnlerde bu kadnlar, televizyon karsnda inaat iilerinin
klarn imdiklemi ve sair samalklar icra etmitir. Kadn
dzenli aralklarla kendini hayali zincirlerinden kurtarr manevi
zincirleri tanmaz, nk zinciri ancak arnen deeriyle ele alr.
Yiizvln banda kor- seyi attlar. Yetmili yllarda ise sutyenleri ve
herkesin bundan haberi olmasn salamak iin de iini gsteren
bluzlar imal ettirdiler. Belki de bir sonraki zgrleme dalgasnda
rahatsz e- dici uzun etek erkeklerin genelde kar kmalarna
karn ivebaz bir tarzda yeniden adapte edip gardroplarnn bir par -
as haline getirdikleri elek gidecek. Ama aptallklarndan,
duygusuzluklarndan, ahmaka davranlarndan, riyakrlklarndan,
acmaszlklarndan ve sonu gelmez aptalca gevezeliklerinden bir
ey kaybetmi deiller: kadnlar bunlardan kurtulmak iin tek bir
adm atmamtr.
Bir kadn ne kadar ok para kazanrsa kazansn, erkein evde
onun yerini almasna kesinlikle izin vermeyecei gibi, ge inmek
veya sosyal prestijlerini korumak iin erkein sorumluluunu da
stlenmeyeceklir. Bir iin, onu mutlu etmesinin
 126 KLENN MUTLULUU

mmkn ok daha duygusuz olmas ve sonula can skc ru tin

ilerden daha az sklmas nedeniyle olmasna ramen, kendi
parasyla erkee kesinlikle yardmc olmayacaktr. Hibir zaman
erkein kapsn amayacak, sigarasn yakmayacak, o- u adna
sigorta yaptrmayacak, boand takdirde erkee nafaka
vermeyecektir (bu kadnca deildir). Erkein aklna da byle bir
ey istemek gelmeyecektir, nk o daha iyisini yapmaya
artlanmtr. zgr kadnn kocas, karsn pecek, yzndeki krem,
pudra ve ruj lekesini silecek ve kendini tekrar savan orta yerine
atacaktr.
 AK NEDR?
ERKF.K,kadn tarafndan kadnsz yaayamayaca bir noktaya kadar
artlandnlmtr ve bu nedenle kadnn ondan isledii her eyi
yapacaktr. Kendi hayat iin mcadele eder ve buna da ak der.
lahlalrian kadn, reddedildii takdirde intiharla tehdit eden
erkekler bile vardr. Bu da onlar iin byk bir risk saylmaz, nk
kaybedecek bir eyleri yoktur.
Buna karlk kadn da erkeksiz yaamaktan yukardakine
edeerde acizdir. Kralie ar gibi, kendi bana yaama yetisinden
yoksundur. O da kendi hayat iin mcadele etmektedir ve o da buna
ak der. Aslnda ikisi de birbirine ihtiya duyar ve bu nedenle sanki
en azndan ortak bir duygular varm gibi gzkr. Ama bu
duygunun nedeni, doas ve sonulan, birbirinden cinsler kadar
farkldr.
Kadn iin ak g anlamna gelir, erkek iinse klelik. Ak,
kadna erkei ekonomik adan smrmek iin, erkee ise duygusal
ykl ka iin bir bahane salar. Kadn, ak uruna sadece
kendi avantajna olan eyleri, buna karlk erkek sadece kendisine
zarar veren eyleri yapacaktr. Kadn evlendii zaman ak uruna
iini brakacaktr. Erkekse ak uruna ikisi iin birden almak
zorunda kalacaktr. Her iki cins iin de ak, bir yaama savadr.
Ama cinslerden birisi sadece kazanarak, dieri de sadece
kaybederek yaayabilir. Kadnlarn, en pasif olduklar anlarda bile
en byk kazanlar elde edebilmesi ve ak kelimesinin erkesi en
acmaszca aldattklar anlarda bile onlara bir zgecilik (zveri)
havas vermesi bir paradokstur.
Akn bir sonucu olarak erkek, korkaka kendini aldatmay, bir
duygu sisinin arkasna gizlemeyi becerir. Kendini, bu e kilde
acmaszca kadnn ve rehinlerinin klesi olmasnn, bir
128 KLENN MUTLULUU

eref meselesinden de te bir ey, daha yce bir ama olduuna

inandrr. Kendi rolnde mutludur ve bir kle olarak, yaam
boyunca arzulad hedefe ulamtr. Kadn, bugnk durumdan
avantajl kt iin, mevcut ilikiler toplam kesinlikle de -
imeyecektir. Sistem kadn dzenbaz olmaya zorlamaktadr, ama
bundan kimse kayg duymayacaktr. nsan, bir kadndan aktan
baka bir ey bekleyemeyeceinden, ak, kadnn ihtiyalar iin
muteber bir karlk olmaya devam edecektir. Onun klesi olan
erkek ise enerjisini, kendi avantaj iin deil, sadece artland iler
iin kullanacaktr. ok daha byk baarlar kazanacaktr, ama
kadnlar ondan daha ok uzaklaacaktr. Erkek, kadna yaranmak
iin daha ok altka, kadn da daha ok ey isteyecektir; erkek
onu daha ok arzuladka, kadn da onu daha az arzu edilir
bulacaktr; erkek ona daha ok konfor saladka, kadn da daha ok
tembel, aptal, duygusuz olacak ve erkek bu srete kendini daha ok
yalnz bulacaktr.
Erkein ynlendirilmesi ve smrlmesi ynnde ileyen ksr
dngy sadece kadn krabilir; ama bunu yapmayacaktr. Bunu
yapmas iin mantkl hibir nedeni yoktur. Duygusuz ve acmasz
olduu iin duygularna seslenmenin hibir yarar olmaz. Bu nedenle
her n kadnlk denen bu adilik, barbarlk ve anlamszlk batana
daha ok saplanan dnya byle devam e- dip gidecek. Ve erkek, yani
o muhteem hayalperest, dald hlyadan asla uyanmayacak.