You are on page 1of 34

Gemeente Breda:

Een duurzame toekomst


Een inwerkdossier voor wethouder Paul de Beer

Inleverdatum: 12 Mei 2017

Danil van den Broek (Student nr. 2109181)


Lars Faro (Student nr. 2108571)
Kasper van Rijswijk (Student nr. 2114091)

Klas: BSK 1B
Voorwoord

Wij zijn Danil van den Broek, Lars Faro en Kasper van Rijswijk. Wij studeren Bestuurskunde aan
Avans Hogeschool in Den Bosch en zijn in de 3e periode van ons eerste leerjaar junior
beleidsmedewerker. In onze rol als junior beleidsmedewerker maken we een inwerkdossier voor u
als wethouder duurzaamheid in de gemeente Breda. Omdat duurzaamheid zon breed thema is
zullen wij ons richten op de aandachtspunten die de gemeente Breda heeft als het om duurzaamheid
gaat. Met dit inwerkdossier en het adviesgesprek dat wij zullen voeren hopen wij u een advies te
kunnen geven over de onderwerpen die volgens ons beter kunnen in uw gemeente Breda.

Wij willen graag Miranda Beljaars, Jan van Groos en Derk Hueting bedanken voor hun tijd en moeite
om dit inwerkdossier zo informatief mogelijk te maken.

4
Inhoudsopgave
Inleiding ........................................................................................................................... 1
Wat houdt duurzaamheidbeleid in gemeente Breda in? .................................................... 2
Warmte netwerk: ..................................................................................................................... 2
Klimaat adaptie: ....................................................................................................................... 2
Gemeente als voorbeeld voor samenleving: .............................................................................. 3
Welke actoren/betrokken partijen zijn betrokken bij de beleidsomgeving duurzaamheid in
gemeente Breda?.............................................................................................................. 4
Belangengroepen en coperaties: ............................................................................................. 4
Betrokken burgers uit gemeente Breda: .................................................................................... 4
Hogere machten: ...................................................................................................................... 4
Verhoudingen in de gemeenteraad: .......................................................................................... 4
Hoe ziet de beleidsomgeving in gemeente Breda eruit en hoe benvloedt dit het beleid? ... 6
Overheidsbeleid noodzakelijk bij duurzaamheid: ...................................................................... 6
Pressiegroepen, adviseurs en media spelen grote rol: ............................................................... 6
Context duurzaamheidsbeleid Breda: ....................................................................................... 6
Welke organisatiecultuur heerst er binnen gemeente Breda? ............................................ 7
Bevindingen van de organisatiecultuur: .................................................................................... 7
Samenvatting organisatiecultuur: ............................................................................................. 8
Leiderschapsstijl: ...................................................................................................................... 8
Welke wet- en regelgeving heeft betrekking op duurzaamheid in Breda ............................ 9
Wet- en regelgeving: ................................................................................................................ 9
Warmte wet: ............................................................................................................................ 9
Omgevingswet: ........................................................................................................................ 9
Juridische beleidsinstrumenten: ............................................................................................. 10
Hoe zijn de financin in gemeente Breda geregeld met betrekking tot duurzaamheid? .... 11
Wat willen we bereiken? ........................................................................................................ 11
Wat gaan we hiervoor doen? .................................................................................................. 11
Wat gaat het kosten? ............................................................................................................. 12
Met welke aandachtspunten moet de wethouder rekening houden op het beleidsterrein
duurzaamheid? ............................................................................................................... 15
Website: ................................................................................................................................ 15
Stadsverwarming: .................................................................................................................. 15
Lange termijn belangrijk: ........................................................................................................ 15
Neutraal CO2 beleid: .............................................................................................................. 15
Samenwerking belangrijk, ook in de raad: ............................................................................... 15
Bibliografie ..................................................................................................................... 17
Bijlage: ........................................................................................................................... 19
Interviewverslagen ................................................................................................................. 19
Financieel document: ............................................................................................................. 31

5
Inleiding

In dit inwerkdossier bespreken wij het duurzaamheidsbeleid op verschillende punten. Wij beginnen
met wat duurzaamheidsbeleid in gemeente Breda nu inhoudt. Vervolgens kijken we naar de
actoren/betrokken partijen en bespreken we de beleidsomgeving van gemeente Breda. Ook kijken
we naar welke beleidsmodellen van toepassing zijn op het duurzaamheidsbeleid in Breda. We zullen
hier ingaan op verschillende modellen en methodes die van toepassing zijn op duurzaamheid.

Bovendien gaan we kijken naar de organisatiecultuur binnen gemeente Breda. We zullen hier ingaan
op welke cultuur er heerst, wat de leiderschapsstijl is van wethouder Paul de Beer en wat er
belangrijk is binnen de organisatie. Hier zullen wij ook een advies over uitbrengen.

Ook zullen wij kijken welke wetten en regels van toepassing zijn op duurzaamheid. Wij zullen hier
enkele wetten bespreken en uitlichten. Bovendien geven wij in onze financile paragraaf weer welke
projecten er in Breda lopen en hoeveel deze projecten gaan kosten.

Vervolgens geven wij nog een aantal aandachtspunten mee voor wethouder Paul de Beer waar hij
rekening mee moet houden. Deze punten zijn volgens ons onderzoeksteam het belangrijkste voor
wethouder Paul de Beer en zullen hem helpen om nog beter duurzaamheidsbeleid uit te voeren in
gemeente Breda.

1
Wat houdt duurzaamheidbeleid in gemeente Breda in?

De gemeente Breda wil net zoals andere gemeenten in Nederland een duurzame gemeente zijn. Om
een zo duurzaam mogelijke gemeente te worden heeft de gemeente Breda hiervoor al beleid op
gemaakt. Dit beleid gaat over het heden maar ook over de toekomst, over welke doelen de
gemeente Breda allemaal gerealiseerd wil hebben in de toekomst. De onderwerpen waar de
gemeente Breda zich qua duurzaamheidbeleid mee bezighoudt zijn: afval, bodem en ondergrond,
hergebruik bouwstoffen en grond, energie en klimaatmitigatie, dierenwelzijn, duurzame mobiliteit,
klimaatadaptatie, externe veiligheid, geluid, geur, natuur en ecologie, luchtkwaliteit,
milieueffectrapportage, waterkwaliteit, warmte netwerk en een duurzame overheid. De twee meest
actuele en belangrijkste punten hiervan zijn warmte netwerk en milieu adaptie.

Warmte netwerk:

In een gedeelte van de gemeente Breda zijn de huishoudens niet aangesloten op een gas netwerk
maar op een warmte netwerk. Deze huishoudens hebben dus geen gasleidingen door hun wijk lopen
maar een dikke ondergrondse pijp waar warm water door heen loopt. Deze buizen zijn aangesloten
op een aantal energiecentrales in de omgeving van Breda die hun restproduct van de opgewekte
elektriciteit naar die buizen sturen. Demissionair minister economische zaken Henk Kamp wil dat er
meer gemeentes met zon warmte netwerk gaan werken zodat er minder gas geboord hoeft te
worden in de provincie Groningen. In het huidige beleid van de regering, en in het klimaatakkoord
van Parijs, staat echter dat de energiecentrales steeds meer gesloten moeten worden omdat deze
centrales niet milieubewust zijn. Als deze centrales gesloten worden en dus ook die in de buurt van
Breda heeft de gemeente echter een gigantisch probleem, namelijk 17.000 huishoudens die geen
warmte meer hebben. De
gemeente Breda heeft
hier echter nog geen
concrete oplossing voor
gevonden. Wel zoeken ze
naar oplossingen
waaronder het vinden
van partners voor het
gebruik van
geothermische energie.

Klimaat adaptie:

Het warmte beleid is niet het enige beleid op milieugebied waar de gemeente Breda zich mee bezig
houdt. Klimaat adaptie houdt in dat de gemeente Breda steeds meer beleid gaat aanpassen om zo
duurzaam mogelijk te zijn en dus voor zo min mogelijk schade aan het milieu zorgt. De gemeente
stelt autovrije zones in om de uitstoot van autos zo veel mogelijk te beperken, en dat is ook een van
de maatregelen die de gemeente Breda neemt om CO2 neutraal te worden. CO2 neutraal betekent
eigenlijk gewoon dat een gemeente net zoals CO2 opneemt als dat het uitstoot en dat het zo dus niet
schadelijk voor het milieu is. Om dit te bereiken probeert de gemeente Breda ook nog verschillende
vormen van duurzame energieopwekking uit en past het haar gebouwen aan om ze zo duurzaam
mogelijk te maken. Ook proberen ze bedrijven aan te sporen om ze duurzamer te laten werken, en
deze later dan ook te controleren of ze er ook echt iets aan gedaan hebben. De gemeente Breda doet
er dus genoeg aan om zich zo veel mogelijk te adapteren ten gunste van het klimaat. Zie hiervoor de
financile paragraaf.

2
Gemeente als voorbeeld voor samenleving:

De gemeente wil een voorbeeld zijn voor de samenleving, maar ook voor andere gemeenten.
Daarom staat duurzaamheid hoog in het vaandel bij gemeente Breda. (Breda, G. (sd).
Bestuursakkoord Focus op vooruitgang). Een voorbeeld hiervan is duurzaam wonen, denk hierbij aan
projecten als de gasloze wijk, waterbesparing en verduurzaming woonlasten. Maar ook op het gebied
van duurzame energie, met projecten als: Het informeren en stimuleren om zonne-energie op te
wekken. Maar ook het aanleggen van een zonnecollectoren veld.

3
Welke actoren/betrokken partijen zijn betrokken bij de beleidsomgeving
duurzaamheid in gemeente Breda?

Gemeentebeleid maak je niet als gemeente alleen. Er zijn vele actoren die direct en indirect invloed
uit oefenen op een beleidsomgeving. Betrokken partijen kunnen je steunen maar ook bekritiseren.
Vooral bij de beleidsomgeving duurzaamheid zijn betrokken actoren erg belangrijk. Gemeente Breda
kan geen beleid uitvoeren zonder hulp van organisaties en burgers. Bovendien zijn de verhoudingen
in de gemeenteraad ook erg belangrijk, in deze paragraaf gaan wij daar verder op in.

Belangengroepen en coperaties:

In gemeente Breda zijn er diverse belangengroepen en coperaties die invloed uitoefen op het beleid
omtrent duurzaamheid. Zij komen op voor een schoner en milieubewuster Breda. Kernwoorden als
toekomst, bewustmaking en agendering spelen hierbij een grote rol.

Een voorbeeld hiervan is de coperatie Breda DuurSaam. (DuurSaam, B. (sd) Een coperatie
opgericht om samen met burgers, bedrijven, overheid en onderwijs concreet werk te maken
duurzame ontwikkeling in gemeente Breda.

Zij houden zich vooral bezig met kleinschalige projecten maar benvloeden ook de lokale politiek. Zo
hebben zij samen met bedrijven, burgers maar ook met de gemeente onder andere een zonneweide
aangelegd. Dit om vele braakliggende terreinen in gemeente Breda een nieuw doel te geven.

Betrokken burgers uit gemeente Breda:

Betrokken burgers is ook een actor die zeker niet vergeten mag worden in gemeente Breda, net zoals
de belangengroepen en coperaties oefenen zij invloed uit op het beleidsproces. Een belangrijk punt
binnen gemeente Breda is de stadsverwarming. Het draagvlak voor deze stadsverwarming neemt
steeds verder af, ook bij de burgers. Zij hebben vaak last van storingen en hebben twijfel over de
toekomst. Ook zij oefenen dus druk uit op de lokale politiek.

Hogere machten:

Naast de lokale actoren die invloed uitoefen op de beleidsomgeving spelen er ook nog hogere
machten een rol bij het duurzaamheidsbeleid in Breda. Hierbij moet je denken aan de Provinciale
overheid en de centrale overheid. Hierbij spelen ook de verkiezingen van 2017 een erg grote rol. Het
duurzaamheidsbeleid van de nieuwe regering zal veel invloed hebben op de lokale politiek. Onder
andere de financile middelen die gemeentes beschikbaar hebben kunnen veranderen door de
vorming van een nieuwe regering.

Verhoudingen in de gemeenteraad:

De verhoudingen in de gemeenteraad ten opzichte van het beleidsterrein duurzaamheid zien er erg
goed uit. De duurzaamheidsvisie van 2030 werd tijdens de gemeenteraadsvergadering van 3 maart
2016 unaniem aangenomen. Dit betekent dat er in de gemeenteraad veel te bereiken is op het
gebied van duurzaamheid. Doordat alle partijen unaniem hebben ingestemd met dit raadsvoorstel
kan de wethouder duurzaamheid veel regelen en bereiken in de gemeenteraad. D66 Breda. (2016,
Maart 8). Gemeenteraad omarmt duurzaamheidsvisie 2030. De gemeenteraad van gemeente Breda

4
zal dus voor de portefeuille duurzaamheid geen last, maar juist een extra steun zijn. Iets wat heel erg
prettig zal zijn voor een wethouder.

5
Hoe ziet de beleidsomgeving in gemeente Breda eruit en hoe benvloedt dit
het beleid?

Het samenstellen van beleid speelt zich niet af in een vacum maar in een ruimte waarin actoren en
factoren aanwezig zijn, en onvermijdelijk hun invloed uitoefenen. We noemen dit wel de krachten
en machten in de omgeving. In hoeverre is overheidsbeleid nodig? Welke machten spelen een rol?
En in welke context kunnen we duurzaamheidsbeleid plaatsen?

Overheidsbeleid noodzakelijk bij duurzaamheid:

Overheidsbeleid is noodzakelijk bij duurzaamheidsbeleid in gemeente Breda. Commercile bedrijven


en burgers zullen niet zozeer snel beginnen met duurzame initiatieven omdat dit veel geld kost en
belangengroepen/coperaties hebben niet genoeg geld voor duurzame initiatieven.

Gemeente Breda zal dus moeten optreden in twee perspectieven. Zowel de netwerkende overheid
als de participerende overheid. Gemeente Breda als netwerkende overheid zal dus vooral moeten
samenwerken met coperaties, bedrijven en burgers. Daarom werkt gemeente Breda al onder meer
samen met BredaDuursaam, woningbouwcoperaties en energie coperaties. Een voorbeeld hiervan
is de City Deal. (Breda Vandaag. (2017, Februari 7). City Deal: Verduurzaming van particuliere
woningen). Dit houdt in dat gemeente Breda gaat experimenteren met verschillende
financieringsvormen om woningen van particulieren te verduurzamen. Dit doen zij dus samen met
energie coperaties. Gemeente Breda als participerende overheid moet openstaan voor initiatieven
van burgers en bedrijven. Een voorbeeld hiervan is een burgerinitiatief om een Ecowijk op te zetten
in Breda. (Breda Vandaag. (2017, April 11). Burgers ontwikkelen Ecowijk). Kortom,
duurzaamheidsbeleid doe je niet alleen maar samen met bedrijven, burgers en coperaties.

Andere voorbeelden van duurzaamheidsbeleid die gemeente Breda uitvoert zijn duurzame
mobiliteit, duurzaam ondernemen en monitoring. Voor meer informatie, wat betreft financin kijk
op pagina 10 bij de financile paragraaf.

Pressiegroepen, adviseurs en media spelen grote rol:

Naast de bekende machten spelen ook pressiegroepen, adviseurs en de media een grote rol op de
beleidsomgeving. Vooral voor de media is de laatste tijd een steeds grotere rol weggelegd binnen
duurzaamheidsbeleid. De laatste jaren is duurzaamheid en klimaatverandering een steeds groter
onderwerp geworden op de media-agenda ten opzichte van 10-20 jaar geleden. Niet alleen in
Nederland, maar ook in gemeente Breda. Binnen gemeente Breda is dit dus vooral de lokale media.
Vooral lokale media als BN De Stem, BredaVandaag, maar ook regionale media als Omroep Brabant
en het Brabants Dagblad berichten vaak over de gebeurtenissen rondom duurzaamheidsbeleid in
Breda. Als wethouder Duurzaamheid speel je hier dus een grote rol in. Zij berichten namelijk over het
beleid van de wethouder en over zijn gedrag in bijvoorbeeld de gemeenteraad.

Context duurzaamheidsbeleid Breda:

De krachten die invloed hebben op de beleidsomgeving met betrekking tot duurzaamheid in


gemeente Breda kunnen we onderverdelen in verschillende contexten. Duurzaamheid valt te
plaatsen bij technologische context omtrent ontwikkeling van onze techniek maar ook
internationaal-juridische context. Bij het klimaatverdrag van Parijs hebben we namelijk afgesproken
om bepaalde eisen na te streven. Hier moet gemeente Breda ook rekening mee houden. De
afspraken die zijn gemaakt in Parijs komen via de Rijksoverheid bij de gemeentes terecht.

6
Welke organisatiecultuur heerst er binnen gemeente Breda?

Voordat u aan het werk gaat bij gemeente Breda, willen wij u eerst een idee geven hoe er bij
gemeente Breda gewerkt wordt. We hebben daarom een onderzoek gedaan naar de bedrijfscultuur
binnen de afdeling duurzaamheid van gemeente Breda, zodat u weet op welke manier er daar te
werk wordt gegaan en hoe u het beste leiding kan geven aan deze afdeling. Voor dit onderzoek
hebben we gebruik gemaakt van de Cultuurtypologie van Handy en de Bestuursstijlen van Schouw &
Tops.

De cultuur diagnose die Charles Handy heeft bedacht helpt mensen een organisatie te analyseren en
de cultuur van die organisatie weer te geven. Binnen de cultuurdiagnose van Handy zijn er 4
verschillende culturen: de Personencultuur, de Taakcultuur, de Rolcultuur en de Machtscultuur. Door
middel van het bestuderen van de machtsspreiding en de samenwerkingsgraad binnen een
organisatie, kan er worden bepaald welke cultuur er binnen een organisatie heerst. Door te weten
welke organisatiecultuur er heerst, weet een leidinggevende hoe de organisatie het best te werk
gaat en hoe ze zullen reageren op bestuursstijl van de nieuwe wethouder.

De bestuursstijlen van Schouw & Tops geven weer hoe een bestuurder leidinggeeft aan zijn
organisatie. Een bestuursstijl heeft herkenbare gedragspatronen die een bestuurder laat zien in zijn
manier van werken. Er zijn 5 verschillende bestuursstijlen: de Leider, de Manager, de Verbinder, de
Ambassadeur en de Beheerder. Elke stijl brengt zijn eigen voor en nadelen met zich mee. Een
bestuursstijl is een belangrijk onderdeel in de relatie tussen de bestuurder en zijn ambtenaren. Als
een bestuursstijl en een organisatiecultuur niet met elkaar kunnen werken zal dit er voor zorgen dat
niet alleen de werksfeer maar ook de werkprestaties zullen worden aangetast.

We hebben voor dit onderzoek een kwaliteitsonderzoek gehouden binnen de afdeling duurzaamheid
van gemeente Breda. We hebben voor het kwaliteitsonderzoek een interview gehouden met
beleidsadviseur Miranda Beljaars. Voor het interview hebben wij onder andere een vragenlijst
gebruikt die ons was gegeven van Avans Hogeschool. Zij heeft ons verteld wat de cultuur is binnen de
afdeling duurzaamheid. (Beljaars, 2017)

Bevindingen van de organisatiecultuur:


Uit het onderzoek dat we hebben gehouden bij de afdeling duurzaamheid blijkt dat er een
taakcultuur heerst, maar dat er hier en daar ook wel een rolcultuur naar voren komt. Dit concluderen
wij door de volgende bevindingen:

- Uit ons onderzoek blijkt dat de ambtenaren op de afdeling duurzaamheid gezamenlijk


beslissingen nemen. Er wordt vergaderd en gesproken over de beste manier om een
probleem aan te pakken. (Beljaars, 2017)

- Als er kritiek wordt gegeven is het op de taak en niet op de persoon. Er wordt gekeken naar
het resultaat dat iemand levert en daar wordt vervolgens kritiek op gegeven om ervoor te
zorgen dat dezelfde fouten niet opnieuw worden gemaakt. (Beljaars, 2017)

- Als een team samenwerkt en ze maken doelstellingen wordt er altijd voor gezorgd dat deze
in overeenstemming zijn met de doelstellingen van de wethouder. (Beljaars, 2017)

- De medewerkers laten initiatief zien door uit zichzelf aan projecten te werken. Maar het kan
ook voor komen dat er pas initiatief wordt genomen wanneer er een probleem naar voren
komt in het beleidsproces (Beljaars, 2017)

7
- De teamdoelstellingen worden als duidelijk ervaren door teamleden en geven het gevoel
waar ze naartoe willen werken en waarom zij dat willen doen. (Beljaars, 2017)

- Werknemers nemen initiatieven om ervoor te zorgen dat zowel actuele problemen als
toekomstige problemen op tijd worden opgelost. (Beljaars, 2017)

- Het doel van conflicten op de werkvloer is het oplossen van problemen die daarachter zitten.
(Beljaars, 2017)

- Het is belangrijk dat er wordt geleerd van het conflict en dat het leidt tot positieve
veranderingen. (Beljaars, 2017)

Samenvatting organisatiecultuur:

De taakcultuur die heerst binnen de afdeling duurzaamheid houdt in dat de hoogste prioriteit binnen
de organisatie ligt dat het werk zo goed mogelijk wordt gedaan. Ook betekent het dat de
medewerkers zich erg laten leiden door de taak die ze moeten uitvoeren. Dit bepaald bijvoorbeeld of
er individueel of in een groep aan een project wordt gewerkt. Deskundigheid is ook erg belangrijk
binnen de organisatie. Men verwacht dat iedereen veel verstand van zaken heeft binnen de afdeling.
Binnen de afdeling duurzaamheid zijn de medewerkers dus erg taakgericht en kunnen goed
onafhankelijk werken. Er is niet echt sprake van werknemers die uit zijn om glorie op te strijken,
maar ze willen samen een zo goed mogelijk beleid neerzetten op het gebied van duurzaamheid. Ze
houden in gedachten wat het doel is van het beleid en wat voor doelen de wethouder heeft gesteld
wanneer er wordt gewerkt aan het beleid.

Leiderschapsstijl:

Leiderschap stijl wethouder Paul de Beer:

We hebben naast de organisatiecultuur ook een onderzoek gedaan naar wat voor leiderschapsstijl er
heerst binnen de afdeling duurzaamheid. We zijn tot de conclusie gekomen dat het de
leiderschapsstijl een ambassadeur is, dit houdt in dat de leiders binnen de organisatie erg uit zijn op
het scoren van media en publieke aandacht. Ook ligt hun aandacht bij de politieke achterban en
geven sneller taken aan ambtenaren en ander bestuurders onder ze.

Passende leiderschapsstijl binnen de afdeling duurzaamheid:

Het is erg belangrijk voor u als wethouder om op een participerende leiderschapsstijl aan te nemen
als wethouder. Bij de participerende leiderschapsstijl is het belangrijk om intiem samen te werken
met uw ambtenaren, want zij hebben een specifieke vakkennis over de zaken van duurzaamheid en
uw heeft die kennis nodig om beslissingen te nemen over het beleid dat uw wilt gaan voeren. Een
belangrijk onderdeel van de participerende leiderschapsstijl is het delegeren van taken naar
ondergeschikten. Het gebruik maken van de transformationeel leiderschap zal ook helpen om een
sterke band te hebben onder u en de ambtenaren, dit zal zorgen voor een fijne werksfeer en de
beste resultaten van uw werknemers.

8
Welke wet- en regelgeving heeft betrekking op duurzaamheid in Breda

Wet- en regelgeving:

Als je als gemeente beleid wilt uitvoeren heb je rekening te houden met regels en wetten die
gemaakt zijn door hogere machten. Deze wet en regelgeving hebben ook zeker te maken met
beleidsonderwerpen zoals duurzaamheid en daarom moet er altijd eerst gekeken worden of het
gemaakte beleid wel wettelijk juist is. Er zijn al erg veel wetten gemaakt met betrekking tot
duurzaamheid, maar recentelijk zijn er twee wetten bijgekomen: De warmtewet en de
omgevingswet.

Warmte wet:

Op 1 Januari 2014 trad te warmtewet in werking. De warmtewet zorgt ervoor dat consumenten
beschermd worden tegen hun leveranciers en dus een redelijke prijs moeten betalen voor hun
water, het geldt wel alleen voor warm water en dus niet voor koud water. Warmte wordt door de
overheid gezien als een basisbehoefte samen met stroom en gas en daarom zorgt de overheid er dus
voor dat iedereen gebruik kan maken van deze behoefte. De wet is ook gemaakt omdat
consumenten afhankelijk zijn van hun leverancier en net zoals in de gemeente Breda dus niet zomaar
over kunnen stappen van warmte naar gas, waar veel mensen in Breda dat wel zouden willen. Om
die mensen in Breda dan toch te beschermen zorgt de warmtewet ervoor dat ze er in ieder geval een
eerlijke prijs voor betalen. (Gaswet (Juridisch), sd)

Omgevingswet:

Op 1 juli 2015 heeft een ruime meerderheid van de Tweede Kamer ingestemd met de
Omgevingswet. Begin 2016 stemde ook een meerderheid van de
Eerste Kamer in met het wetsvoorstel. De omgevingswet
treedt begin 2019 in werking. Door de komst van de
omgevingswet worden 26 wetten die gaan over bouwen,
milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. Voor het
duurzaamheidsbeleid in de gemeente Breda moet er
natuurlijk gekeken worden naar de veranderingen in
de wet wat betreft milieu. Door deze nieuwe
omgevingswet heeft de gemeente Breda meer
ruimte. De gemeente kan meer zelf initiatief nemen
op gebied van duurzaamheid. Met de nieuwe wet
wil het rijk ook duurzame projecten stimuleren
omdat het door deze wet gemakkelijker zal worden
om vergunningen aan te vragen betreft milieu. De
omgevingswet zorgt er ook voor dat er van 5000
wetsartikelen naar 350 gegaan wordt en het ook voor de
gemeente Breda allemaal veel overzichtelijker zal worden.
(Omgevingswet, sd)

9
Overige wetten:

Naast de omgevingswet en de warmtewet zijn er natuurlijk nog veel meer wetten betreft
duurzaamheid. Zo is er op 2 Juli 1998 de elektriciteitswet opgesteld die er mede voor zorgt dat
duurzame energie voorrang heeft op andere energie. 2 jaar later is op 22 Juni de gaswet opgesteld
die ervoor zorgde dat de gasverkoop werd geprivatiseerd zodat er door de concurrentie de prijzen
omlaag zouden gaan en de consumenten hiervan dus profiteerde. (Elektriciteitswet, sd)

Juridische beleidsinstrumenten:

U als wethouder kan zowel positieve als negatieve juridische beleidsinstrumenten gebruiken om
bedrijven of burgers te stimuleren om zich aan de duurzaamheidsvisie van de gemeente Breda te
houden. Bedrijven die goed werk leveren kunt u stimuleren met subsidies om zo hun goede werk
voort te zetten en zo een grote bijdrage aan de duurzaamheidsvisie te leveren. In de begroting staat
dat er onder andere voor energietransities voor bedrijven 67.964 per jaar beschikbaar is (zie totale
begroting op pagina 31). Verder kunt u eerder vergunningen verlenen aan bedrijven die zich
bezighouden met duurzaam ondernemen om zo andere bedrijven te stimuleren zich ook meer bezig
te gaan houden met duurzaam ondernemen. Om bedrijven op de vingers te kunnen tikken die zich
niet aan de duurzaamheidsvisie houden van de gemeente Breda kunt u eventueel boetes uitdelen of
andere sancties toepassen om ze aan de Bredase duurzaamheidsvisie te laten houden.
(Beleidsinstrument, 2016)

10
Hoe zijn de financin in gemeente Breda geregeld met betrekking tot
duurzaamheid?

Het economische beleid van een gemeente kan het beste worden weergegeven met de 3 W-vragen:
Wat willen we bereiken? / Wat gaan we ervoor doen? / Wat kost het? Dit geeft op een
overzichtelijke manier weer wat er nu precies gebeurt met het gemeentegeld. Met deze 3 vragen
zullen wij ook het economisch beleid van gemeente Breda introduceren.

Wat willen we bereiken?

In het jaar 2044 wil gemeente Breda helemaal CO2 neutraal zijn. Dat houdt in dat ze niet meer CO2
willen produceren dan dat ze verbruiken, hierdoor zal gemeente Breda het klimaat zo min mogelijk
belasten en kan er ruimschoots worden voldaan aan de milieueisen van de Europese Unie en het
Klimaatverdrag van Parijs. Om dit te bereiken zijn de volgende indicatoren opgesteld:

In 2020: 8% minder energie verbruik. 20% van de energie moet op een duurzame manier worden
opgewekt. Van 986.000 ton CO2 in 2013 naar 716.000 ton in 2020.

In 2030 moet iedereen in gemeente Breda bezig zijn met het verlagen van hun CO2-uitstoot,
daarvoor zijn er specifieke plannen voor mobiliteit, wonen, ondernemen en overheid. In 2030
moeten deze plannen zijn uitgevoerd.

Uiteindelijk moeten al deze plannen ertoe leiden dat in 2044 gemeente Breda CO2 neutraal is.

Wat gaan we hiervoor doen?

Om in 2044 CO2 neutraal te zijn moet er een hoop gebeuren om deze doelstelling te bereiken.

In 2020:
We willen ons focussen op het informeren van bewoners en ondernemers in Breda. We willen
verschillende workshops geven om mensen te informeren over de manier waarop ze het best
energie kunnen besparen. Ook willen we doorgaan met het aanmoedigen van
duurzaamheidsinitiatieven van bedrijven en burgers, om zoveel mogelijk duurzame energie zelf op te
wekken.

In 2030:
In 2030 willen we verder bouwen aan de informatie die we gegeven hebben op het beleid voor 2020.
We willen ervoor zorgen dat er dan echt stappen zijn en worden genomen om verder vooruit te gaan
met het duurzaamheidsbeleid. We willen dat mensen en ondernemers iets zijn gaan doen met de
kennis die ze hebben, zodat we als gemeenten onze CO2-uitstoot kunnen verminderen.

In 2044:
Moet het beleid ertoe hebben geleid dat er nu een CO2 neutraal Breda is.

11
Wat gaat het kosten?

De kosten zijn ondergebracht onder de boven staande doelen:

Duurzaam ondernemen:
Bij duurzaam ondernemen is het plan om ondernemingen zo duurzaam mogelijk te laten werken. Dit
wordt onder andere gedaan door het gebruiken van subsidies om bedrijven aan te moedigen om
duurzamer te werk te gaan.

Kosten:
2017: 221.636
2018: 65.516
2019: 55.880
2020: 35.880

Duurzame energie:
Voor duurzame energieopwekking in gemeente Breda zullen er verschillende investeringen worden
gemaakt in onder andere: het oplossen van de gasloze wijk, opwekken van wind en zonne-energie.
(Begroting 2017, overzicht-geraamde-investeringen)

De kosten per jaar zijn:


2017: 201.199
2018: 111.750
2019: 111.750
2020: 111.750

Duurzame Overheid:
Als overheid moeten wij het goede voorbeeld zijn in onze gemeente. Dit houdt onder ander in dat we
meer duurzame inkopen willen gaan doen en meer groene energie willen gaan gebruiken (Nuiten
D.2017, maart 08)

De kosten per jaar zijn:


2017: 8.500
2018: 48.500
2019: 48.500
2020: 48.500

Gebouwde omgeving:
Dit beleid is erg gericht op de woonsituatie van de inwoners van gemeente Breda en ze te helpen zo
duurzaam mogelijk te laten leven. Dit wordt onder ander gedaan door veel informatie beschikbaar te
maken aan de inwoners over hoe ze hun huis zo duurzaam mogelijk te maken. (Gemeente Breda
duurzaam-wonen-in-breda, 2017)

12
De kosten per jaar zijn:
2017: 222.500
2018: 185.000
2019: 180.000
2020: 175.000

Duurzame Mobiliteit:
Het verkeer in Breda moet ook minder vervuilend worden. Om dit te doen wordt er onder andere
geld genvesteerd in het gebruik van elektrische autos aan te moedigen.

De kosten per jaar zijn:


2017: 48.520
2018: 78.520
2019: 1.500
2020: 1.500

Klimaat adaptatie:

Voor klimaat adaptatie in gemeente Breda zijn de volgende kosten begroot:

De kosten per jaar zijn:


2017: 100.000
2018: 100.000
2019: 100.000
2020: 100.000

Monitoring:

Om ervoor te zorgen dat alles goed blijft lopen trekt gemeente Breda ook wat extra geld uit voor het
bijhouden van de CO2-uitstoot in gemeente Breda.

De kosten per jaar zijn:


2017: 65.000
2018: 25.000
2019: 25.000
2020: 25.000

13
Totaaloverzicht van baten en lasten:

Totaaloverzicht kosten + dekking per jaar

2017 2018 2019 2020

TOTAAL KOSTEN 1.074.162 796.775 688.729 649.929

Dekkingsbronnen
algemene middelen (UPK) 375.000 375.000 375.000 375.000
reserve klimaatfonds 425.000
subsidies 208.807 182.489 166.099 152.299
resterend, te zoeken dekking 70.355 239.286 147.630 122.630
TOTAAL DEKKING 1.079.162 796.775 688.729 649.929

(Totaal begroting zie pagina 30)

We kunnen uit dit totaaloverzicht opmaken dat er jaarlijks meer kosten zijn dan dekkingen
aan het duurzaamheidsbeleid. Als wethouder moet u dus tijdens uw zitting opzoek gaan
naar manieren om die bedragen te kunnen opvullen. Wij raden aan om vooral opzoek te
gaan naar partners bij het beleid. Dit kunnen onder andere energiemaatschappijen zijn en
woningcorporaties. Maar doordat er een sterk politiek draagvlak is voor duurzaamheid in de
gemeenteraad is het ook mogelijk om te vragen meer gemeente geld te begroten voor
duurzaamheid in de komende jaren.

14
Met welke aandachtspunten moet de wethouder rekening houden
op het beleidsterrein duurzaamheid?

Website:

Binnen gemeente Breda is er veel kritiek op de website van gemeente Breda met betrekking tot het
beleidsterrein duurzaamheid. Er is maar weinig informatie over duurzaamheidsprojecten te vinden
en het is niet altijd concreet. De website is heel moeilijk te overzien. Er zou een betere combinatie
moeten komen tussen Breda.nl en Energiekbreda.nl waar meer gedetailleerde informatie in staat.
Bovendien is er weinig te vinden over de begroting. Het is erg algemeen maar niet gedetailleerd.

Stadsverwarming:

De stadsverwarming in gemeente Breda is een erg belangrijk punt. Momenteel is een groot deel van
de Bredase huishoudens aangesloten op een warmte netwerk. Dit warmte netwerk houdt in dat de
huishoudens worden verwarmd met restenergie van dichtbijgelegen energiecentrales, het probleem
is alleen dat die centrales in de toekomst gesloten gaan worden en die huishoudens dan dus zonder
warmte zitten. De gemeente heeft nu aangegeven over te willen gaan naar Geothermische energie.
Het is erg belangrijk dat er wordt samengewerkt om dit tot stand te brengen. Gemeente Breda kan
dit niet alleen realiseren. Samenwerking tussen overheid en bedrijven is erg belangrijk.
Duurzaamheidsbezoekjes kunnen daarbij helpen. Het is belangrijk dat gemeente Breda naar buiten
gaat, met bedrijven en burgers praat om zoveel mogelijk steun te krijgen.

Lange termijn belangrijk:

Gemeente Breda is erg bezig om op dit moment zoveel mogelijk te realiseren. Vanuit de samenleving
krijgen wij de indruk dat zij het belangrijk vinden dat er ook op de langere termijn wordt gekeken
naar duurzaamheidsbeleid. Burgers krijgen de indruk dat er nu vooral op de kortere termijn wordt
gekeken. Wij zouden daarom adviseren om duurzaamheidsplannen voor de toekomst meer en beter
bekend te laten maken bij de burgers.

Neutraal CO2 beleid:

Gemeente Breda wil in 2044 CO2 neutraal zijn en om dat te gaan bereiken hebben ze de
duurzaamheidsvisie van 2030. Er moet veel gebeuren binnen gemeente Breda om deze doelstelling
te halen. Daarom is het erg belangrijk om hierop te gaan focussen. Het is een optimistisch doel.
Daarom zal er veel aandacht in moeten worden gestoken door de gemeente om Breda in 2044 CO2
neutraal te laten zijn.

Samenwerking belangrijk, ook in de raad:

Samenwerking is het allerbelangrijkste bij duurzaamheidsbeleid in gemeente Breda. Je kunt het


namelijk niet alleen. Gemeente Breda zal dus moeten samenwerken met bedrijven, coperaties,
belangengroepen en burgers. Alleen op deze manier kan gemeente Breda zijn beleidsdoelen
realiseren en ervoor zorgen dat het duurzaamheidsbeleid in Breda een succes wordt. Maar ook
binnen de gemeenteraad zal er veel moeten samengewerkt worden. Dit zal als wethouder
duurzaamheid geen groot probleem zijn. Dit doordat de duurzaamheidsvisie van 2030 unaniem is

15
aangenomen in de gemeenteraad. D66 Breda. (2016, Maart 8). Gemeenteraad omarmt
duurzaamheidsvisie 2030. En om de doelen te bereiken die in deze duurzaamheidsvisie staan moeten
er maatregelen worden genomen om duurzaamheid binnen gemeente Breda te bevorderen.
Bovendien staat er in het Bestuursakkoord Breda dat gemeente Breda een voorbeeldfunctie als
organisatie en als partner in de regio. Breda, G. (sd). Bestuursakkoord Focus op vooruitgang.
Gemeente Breda. Daardoor zal er een brede steun zijn binnen de gemeenteraad. Bovendien bent
heeft u als wethouder duurzaamheid in gemeente Breda ook de portefeuille financin. Dit is een
voordeel voor u omdat u met betrekking tot het financile aspect geen compromissen hoeft te
sluiten met een andere wethouder.

Binnen de partij, D66 kunt u als wethouder ook rekening houden met volledige steun. D66 heeft
duurzaamheid namelijk hoog in het vaandel staan. Bovendien heeft u als wethouder een erg kort
lijntje met Gedeputeerde Spiering, van Gedeputeerde Staten Noord-Brabant. Dit kunt u dus ook als
voordeel gebruiken bij overleg met de provincie.

16
Bibliografie
ActorenAnalyse. (sd). Opgehaald van Beleid van deze tijd: http://beleidvandezetijd.frl/aan-de-
slag/ontwerp/kijken/actorenanalyse/

Beleidsinstrument. (2016, Augustus 30). Opgehaald van Wikipedia:


https://nl.wikipedia.org/wiki/Beleidsinstrument#Juridische_instrumenten

Beljaars, M. (2017, Maart). Interview beleidsadviseur. (L. F. Daniel van den Broek, Interviewer)

BN De Stem. (sd). Homepagina. Opgehaald van BN De Stem: http://www.bndestem.nl

Berge, L. T., Oteman, M., & Kooten, J. V. (2016). Inleiding organisatiekunde. Bussum: Uitgeverij
Coutinho

Breda DuurSaam. (2017, Maart). Opgehaald van Breda DuurSaam: http://www.bredaduursaam.nl

Breda, G. (sd). Actsheets duurzaamheidsvisie Breda 2030. Opgehaald van Gemeente Breda:
https://www.breda.nl/data/files/actsheets_dzvisie_2030_def_03032016.pdf

Breda, G. (2016, augustus 29). Bijeenkomst Energiek Breda. Opgehaald van energiek breda:
http://www.energiekbreda.nl/data/files/artikelen/presentatie_def_energiek_breda_2_juni

Breda, G. (sd). Bestuursakkoord Focus op vooruitgang. Gemeente Breda.

Breda Vandaag. (2017, April 11). Burgers ontwikkelen Ecowijk. Opgehaald van Breda Vandaag:
http://www.bredavandaag.nl/nieuws/economie/2017-04-11/burgers-ontwikkelen-ecowijk-
groen-autoluw-en-tuin-voor-eigen-voedsel

Breda Vandaag. (2017, Februari 7). City Deal: Verduurzaming van particuliere woningen. Opgehaald
van Breda Vandaag : http://www.bredavandaag.nl/nieuws/economie/2017-02-07/city-deal-
verduurzaming-van-particuliere-woningen

Breda Vandaag. (sd). Breda Vandaag Actueel. Opgehaald van Breda Vandaag:
http://www.bredavandaag.nl

DuurSaam, B. (2017, Maart 12). Breda DuurSaam Home. Opgehaald van Breda DuurSaam:
http://www.bredaduursaam.nl

DuurSaam, B. (sd). BredaDuursaam. Opgehaald van BredaDuursaam: http://www.bredaduursaam.nl

D66 Breda. (2016, Maart 8). Gemeenteraad omarmt duurzaamheidsvisie 2030. Opgehaald van D66
Breda: https://breda.d66.nl/2016/03/08/gemeenteraad-omarmt-duurzaamheidsvisie-2030-
en-motie-duurzaamheidscentrum/

Elektriciteitswet. (sd). Opgehaald van RVO: http://www.rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-


ondernemen/duurzame-energie-opwekken/windenergie-op-land/wetten-en-
regels/elektriciteitswet

Geothermische energie. (2016). Opgehaald van duurzame-energiebronnen.nl:


http://www.duurzame-energiebronnen.nl/aardwarmte-en-geothermische-
energie/geothermische-energie/

Gaswet (Juridisch). (sd). Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Gaswet_(juridisch)

17
Geul, A. (2013). Beleidsconstructie, coproductie en communicatie. In A. Geul, Beleidsconstructie,
coproductie en communicatie. Den Haag: Boom Lemma Uitgever.

Gemeente Breda (2017). Begroting 2017. Geraadpleegd op 15 maart 2017,


vanhttp://breda.begroting-2017.nl/p16959/duurzaam-wonen-in-breda

Gemeente Breda (2017). Begroting 2017. Geraadpleegd op 15 maart 2017, van


http://breda.begroting-2017.nl/p17036/uitwerking-meerjareninvesteringsplan-2016-2019

Gemeente Breda (2017). Begroting 2017. Geraadpleegd op 15 maart 2017, van


http://breda.begroting-2017.nl/p17035/overzicht-geraamde-investeringen

Gemeente Breda (2017). Begroting 2017. Geraadpleegd op 15 maart 2017, van


http://breda.begroting-2017.nl/p16952/totaal-overzicht-van-baten-en-lasten?q=duurzaamheid

Groos, J. (2017, Februari). Wethouder Waalwijk. (Danil van den Broek, Interviewer)

Gemeente Breda (2017). Begroting 2017. Geraadpleegd op 15 maart 2017, van


http://breda.begroting-2017.nl/p17043/landelijke-taakvelden-en-indicatoren?q=duurzaamheid

Gemeente Breda (2017). Begroting 2017. Geraadpleegd op 15 maart 2017, van


http://www.energiekbreda.nl/over-energiek-breda/nieuws/breda-stelt-klimaatfonds-open

Hueting, D. (2017, Maart). Breda DuurSaam. (L. F. Danil van den Broek, Interviewer)

Klimaatneutraal. (sd). Opgehaald van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Klimaatneutraal

Nuiten, D. (2017, maart 08). 1900 zonnepanelen op overkapping NAC-stadion, LED-lampen in


lichtmasten. Opgehaald van BN destem: http://www.bndestem.nl/breda/1900-
zonnepanelen-op-overkapping-nac-stadion-led-lampen-in-lichtmasten~a48114c0/

Omgevingswet. (sd). Opgehaald van Omgevingswet: http://www.omgevingswet.nl/

Omgevingswet. (sd). Opgehaald van Rijksoverheid:


https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/omgevingswet/inhoud/vernieuwing-
omgevingsrecht

Warmte is Koel. (sd). Opgehaald van Warmte is Koel: http://warmteiskoel.nl/category/breda/

18
Bijlage:
Interviewverslagen

Interview Breda DuurSaam


Derk Hueting (lid Breda DuurSaam)

- Hoe is DuurSaam Breda precies tot stand gekomen?

Breda DuurSaam is ontstaan destijds als doorontwikkeling van Transition Town. Dit waren een paar
mensen die elkaar in een andere beweging regelmatig ontmoette die een idee hadden van, we
moeten eens proberen of we van praatclubje naar doe-club te komen. In plaats van over
duurzaamheid te praten in Breda moeten we echt concreet projecten gaan doen. En dat zijn we toen
met een man of 5 gaan doen. En dat is inmiddels een jaar of 6/7 geleden gebeurt. En daar zijn allerlei
projecten uit voortgekomen.

- Wat voor projecten doet u zoals als DuurSaam Breda? Waar houden jullie je mee
bezig?

Breda DuurSaam heeft een aantal projecten uitgevoerd. Dat is begonnen destijds met het eerste
watertappunt in Breda. Dat hebben we toen gerealiseerd in het Valkenburg park, midden in de stad.
Toen zijn we aan de slag gegaan met een collectieve moestuin in de buurt van een sterrenrestaurant,
en die moestuin draait nu een jaar of 4 en daar zijn 20 vrijwilligers heel actief om met elkaar een
collectieve moestuin te onderhouden/beheren. Wij hebben ook een belevingstuin gerealiseerd bij
een woonzorgcentrum. Dit vanuit het idee dat mensen die in een woonzorgcentrum zitten ook
buiten moeten kunnen zijn, aan plantjes moeten kunnen snuffelen en een tomaat moeten kunnen
plukken. Vervolgens is daar ontstaan een initiatief, zonneweide Breda. Dat is inmiddels een aparte
coperatie geworden. Die zonneweide is inmiddels gerealiseerd. In november vorig jaar
klaargekomen. Dit is gebeurd op een braakliggend terrein en vanuit een burgerinitiatief ontwikkeld.
En het laatste is pakhuis b. Dit is een centrum/community waaruit vandaan weer projecten worden
gestart vanuit duurzaamheid. Dit heeft weer gezorgd tot een aantal projecten en dit heeft weer
gezorgd dat Breda DuurSaam zich heeft ontwikkeld tot een initiatieven.

- Heeft u veel te maken gehad met wethouder Paul de Beer?

Ja, wij spreken hem regelmatig. Ik ben zelf ook betrokken bij een lokale energie coperatie en
betrokken bij nog andere projecten. Dus ik spreek hem regelmatig, kom hem regelmatig tegen, dus
we kennen hem goed.

- Hoe is hij als persoon/wethouder?

Hij is zeer betrokken wethouder, neemt het duurzaamheidsthema behoorlijk serieus. Wil ook in zijn
bestuursperiode gewoon scoren, dus hij is echt bezig om concrete stappen te zetten en dingen te
realiseren. Dus zover ik het kan zien is hij behoorlijk goed bezig.

Hij zou wat mij betreft iets meer aandacht mogen hebben op de lange termijn. Hij is dus echt bezig
met de korte termijn dingen neerzetten. Hij zou iets meer aandacht hebben voor de strategie op de
lange termijn kunnen en mogen hebben.

19
- Hoe denkt u dat wij dat het beste aan hem kunnen verwoorden als wij hem
adviseren over het duurzaamheidsbeleid in Breda?

Nou wat ik soms wel mis is de samenhang tussen alles wat er gebeurt en het overzicht. Er moet veel
meer gebeuren aan communicatie over duurzaamheid in Breda, in brede zin naar het publiek. Waar
zijn we nou in die gemeenschap allemaal mee bezig? Welke projecten lopen er? En dat soort zaken.
Ik vind zelf dat de investering die op duurzaamheid wordt gedaan afzet tegen het belang en de
urgentie dan vind ik dat er nog steeds wel wat tandjes bij mogen, flink wat tandjes.

Hij moet denk ik nog meer laten waar de stad als geheel mee bezig is. Het begint bij meer en beter te
laten zien wat er al gebeurt en vandaar uit proberen meer mensen erbij te betrekken. Voor een deel
moet hij dat zelf doen en voor een deel moet dat ook via de site. Er is een website en die is eigenlijk
behoorlijk slecht. Veel meer aandacht voor de burger en bedrijven om te laten zien wat er allemaal
gebeurt.

- Ik ben het met u eens, wij hebben de website ook gezien.

Het is echt heel beroerd, en daar zijn we ook al jaren mee bezig om dat te verbeteren maar daar is de
gemeente nogal hardnekkig in om dat allemaal zelf te willen doen en bij zich te houden. Ze kunnen
dat gewoon.

20
Interview Miranda Beljaars
Senior-adviseur bij gemeente Breda op het gebied van mobiliteit en milieu.

- Hoe bent u terecht gekomen bij gemeente Breda?


Dat is alweer een hele tijd terug, ik heb zelf ook op Avans gezeten. Daar heb ik milieukunde
gestudeerd. Ik heb toen destijds bij Oranjewoud gewerkt. Daar heb ik verschillende dingen gedaan.
Er kwam toen een functie vrij binnen gemeente Breda en toen ben ik daar gaan werken. Daar heb ik
heel lang agrarische vergunningverlening gedaan, we gaven daar dus vergunningen aan agrarische
bedrijven. Daarna ben ik binnen gemeente Breda overgestapt naar ruimte ontwikkeling. Daar heb ik
de inbreng voor milieubelangen in de ruimtelijke plannen in Breda. Daarna ben ik steeds meer in de
gebied ontwikkeling beland, ook ben ik daardoor in aanraking gekomen met de energieprojecten.
Zoals het energienetwerk en gasloos Breda. Je rolt hier in de gemeente dus makkelijk van het een in
het ander. Maar dat vind ik zelf wel leuk.

- Had u altijd gehoopt dat u zoiets zou gaan doen?


Nee ik had niet verwacht dat het energieverhaal een prominenten rol in mijn werk zou gaan spelen,
maar dat is natuurlijk iets dat op het moment heel groot aan het worden is. Ja het is gewoon een erg
leuk werk veld, bijzonder actueel op dit moment. Dus ik vermaak me hier prima. Je ontwikkelt jezelf
ook op een of andere manier, je begint op een moment. Ik ben begonnen bij Oranjewoud dat is op
dit moment de Optea groep, daar deden we bodemonderzoeken en op een bepaald moment wil je
gewoon wat anders gaan doen. En dan begin je verder te kijken, ik ben wel altijd in het milieugebied
blijven werken. Maar het geen wat ik nu doe zat maar een klein tipje van in mijn opleiding. Je rolt dus
echt van het een in het ander.

- Heeft u om de kennis aan te vullen nog extra cursussen aangeboden gekregen?


Nou daar moet je zelf eigenlijk wel achteraangaan. Ik moet zeggen dat ik zelf wel wat cursussen heb
gedaan. Gewoon projecten aanpakken en gewoon aan de slag gaan. Informatie verzamelen en zo rolt
dat gewoon. Ik heb wel op bepaalde moment bij de open universiteit een paar cursus gedaan zoals
milieu recht en interne cursussen en allerlei informatie dagen en cursus dagen waar je naartoe gaat.
Maar geen echte opleiding zoals een master ofzo. Dat heb ik niet meer gedaan.

- Maar moet u veel werken om de milieukennis actueel te houden? Want daar


veranderd wel veel.
Ja het vergt wel iets van je persoonlijkheid, het is niet dat je gewoon even een opleiding volgt en je
bent er klaar mee. Je moet er wel constant aan blijven werken om op de hoogte te blijven om mee te
kunnen blijven gaan in je werk. Dat maakt je baan ook leuk, als je alleen maar blijft hangen dan
wordt het voor mij snel saai.

- Wat doet u precies voor werk, waar houdt u zich dagelijks mee bezig?
Ik ben senior beleidsadviseur. Nou wat doet een beleidsadviseur? Op dit moment speelt het warmte
netwerkt heel erg. Daar stop ik dus zelf erg veel tijd in. Het warmte netwerk houdt in dat in bepaalde
delen van de stad in Breda, hebben geen gas maar die hebben warmte. Die hebben geen gasleiding
door de straat lopen maar die hebben dikken pijpen door de straat lopen met heel veel warm water.
Die zijn weer aangesloten op huizen en die kunnen daarmee dan weer hun huis verwarmen en hun
douche verwarmen. Dat warmte netwerk is aangesloten op de Aamen centralen. In Geertruienberg
heb je een heel grote elektriciteitscentralen. Die maakt een hoop elektriciteit en als restproduct
maakt die een hele hoop warmte. Die warmte wordt dus in de pijp gestopt en die pijp loopt naar

21
Breda en naar Tilburg. In Tilburg zit bijvoorbeeld het hele Reeshof op stadsverwarming. Dat is een
hele groot wijk die hebben dus geen gas, maar die hebben een stadsverwarming. En rond dat
warmte netwerk is er dus heel veel gaanden. Want minister Kamp wil die wil gas eruit, dat staat in
het energie visie dat zij hebben geschreven vorig jaar. We hebben eigenlijk zoveel warmte dat we
niet gebruiken, dus hij wil dat zoveel mogelijk gas wordt vervangen door warmte. Weg met fossiele
brandstoffen Groningen is aan het trillen. Dat moet dus anders kunnen. Een warmte netwerk zou
daarvoor dus een goede vervanger kunnen zijn. Dus we hebben dus dat warmte netwerk hier in
Breda maar een hele hoop mensen zijn daar dus helemaal niet blij mee. Die willen veel liever gas
hebben. Die kunnen dan lekker ieder jaar als ze willen een nieuwe gasafnemer kiezen, dan krijg je
een IPad van ze cadeau of je krijgt 100 cadeau. Maar met een warmte netwerk kan dat niet, want er
is maar 1 afnemer. En mensen zijn daar dus niet zo blij mee. Wat ook speelt dat de Aalemen
centralen misschien wel dicht gaat. Wat voor 17.000 woningen hier in Breda geen warmte meer
hebben. Je kunt je voor stellen dat hier in Breda we daar niet aan willen denken. En daar staan we
niet alleen in ook Tilburg dat aan dat warmte netwerk staat aangesloten heeft daar last van. Stel je
voor dat het warmte netwerk weg valt wat moeten we dan verder? Daar zijn we dus gezamenlijk
naar aan het kijken. Dit doen we samen met de provincie Brabant daar hebben we het ministerie van
economische zaken bij getrokken, maar ook de gebruikers de klanten en bedrijven en
woningbouwcorporaties. En proberen we samen nu te kijken hoe kunnen we ervoor zorgen dat het
warmte netwerk kan blijven? Zodat de mensen tevreden kunnen zijn, dat er nog genoeg warmte
voor hun kan zijn. Dus daar ben ik zelf persoonlijk erg druk mee bezig geweest de afgelopen tijd. En
dat is veel samen werken met ander partijen en gaan kijken waar we zelf warmte kunnen gaan
maken bij ons in de stad. Misschien een zonnecollector veld. Een kleine biomassacentralen.
Geochemie maar daar moet geld voor vrij gemaakt en er moeten mensen worden ingehuurd om dat
te gaan doen. Dat regel ik dus zelf allemaal.

- Dus in uw werk moet u ook veel naar buiten gaan en die samenwerking gaan
zoeken met andere partijen?
Ja, veel overleggen, wat ik moet zelf erg opzoek gaan naar mensen en oplossingen. Ik weet niet of
jullie in de kant hebben zien staan dat de kolencentrale misschien dicht zou gaan. Maar toen wij
hoorde dat de centralen misschien dicht zou gaan zijn wij meteen naar de minister van Economische
Zaken gegaan en gevraagd hoe het dan moet met ons warmte netwerk. En de minister had bijna
geen idee dat er op die centralen een heel warmte net zat aangesloten. Die wilde de centralen
gewoon gaan sluiten om makkelijk aan de milieudoelstellingen te voldoen, maar daar zitten wel bijna
45.000 woningen op aan gesloten. Dus ze zien wel dat je die niet zomaar kan gaan sluiten. Dit is dus
voor Paul de Beer een heel belangrijk punt geweest op het gebied van duurzaamheid. Volgende
week wordt er nog door verschillende gemeentes een green deal gesloten met het ministerie van
economische zaken. Dat is dus een afspraak met verschillende partijen uit de het land. Die als doel
hebben om bijvoorbeeld een gasloos Nederland te maken. En een aantal steden die zijn daar mee
bezig en die willen dat dus samen gaan bekijken allemaal in onze eigen stad. Daar pikken we een wijk
uit en kijken we hoe we het gas uit die wijk kunnen krijgen en hoe we iets anders in die wijk kunnen
krijgen. Maar we moeten leren van elkaars ervaringen. Maar we zitten dan ook een stuk met wet en
regelgeving, want de wet zegt dat een gasbedrijf verplicht is om op sommige bedrijven gasleidingen
neer te leggen. En dat botst dan. En in een Greendeal zou je dan met het Ministerie de ruimte
kunnen krijgen om rond die wet heen te gaan en je dan toch aan de slag kunt gaan om het gas uit die
week te halen. Dus volgende week 8 maart wordt in Utrecht de Greendeal gesloten, daar zitten dan
verschillende gemeenten bij en netwerkbeheerders. En die maken dan een afspraak samen en die
gaan dan aan de slag. Dit is dus heel belangrijk in onze gemeenten. We zijn medeondertekenaar van

22
die Greendeal. Om te zien hoe we dan ook Breda gasloos kunnen krijgen. Want dat is in de politiek
heel belangrijk.

- Hoelang zit Paul de Beer er al als wethouder?


Hij zit er eigenlijk al helemaal niet zo lang. Want ons vorige college is gevallen en toen is hij naar
voren gekomen als nieuwe wethouder. Hij zit er eigenlijk pas net een jaar. Dus hij is nog aardig vers,
hij is ook bijzonder ambitieus. Zeker ook op duurzaamheid. Hij is ook wethouder Financin. Dus daar
moet je ook op letten.

- Zijn er naar het warmte probleem nog andere onderwerpen waarmee Breda aan
het werken is met duurzaamheid?
Ja naast het warmte beleid werken we ook aan klimaat adaptatie Breda. Het klimaat wordt steeds
warmer door klimaatverandering. En we hebben als gemeente heel veel buiten ruimte die wij als
gemeenten moeten onderhouden. En wij moeten die buitenruimte anders gaan inrichtingen. Dat is
ook een heel belangrijk punt bij duurzaamheid. Ook zijn we bezig om ons onroerend goed meer
duurzaam te maken. Dat gaat over ongeveer 200 gebouwen en dat vindt hij ook een heel belangrijk
punt. We hebben eigenlijk een heel klimaat uitvoeringsprogramma. We hebben een klimaatbeleid
waarin we zeggen dat we in 2044 klimaat neutraal willen zijn. En daar valt een
uitvoeringsprogramma onder met heel veel projecten. Die projecten zijn onderverdeeld in duurzame
overheid, hoe krijgen we onze eigen organisatie CO2 neutraal. Ook valt duurzame energieopwekking
daaronder. Daar zit dan ook het warmte verhaal in verweven. Duurzaam ondernemen, dus hoe
krijgen we bedrijven zo ver dat ze duurzaam gaan ondernemen? En dat ze willen mee werken aan
onze doestellingen (duurzaamheidsbezoekjes) die stukken kunnen jullie ook allemaal vinden op het
internet. We hebben dus een klimaat uitvoeringsprogramma en een duurzaamheidsbeleid. En dat is
breder dan alleen maar energie en klimaat. Dat gaat ook over biobased en allerlei andere dingen.
Maar die kun je allemaal vinden op het internet. Dat zijn dus ook echt documenten. Ook hebben we
klimaat adaptatie beleidsstuk voor, ook dat kun je vinden op het internet. Als je die niet kan vinden
dan mail ik jullie wel even die linkjes door. Maar dat zijn allemaal wel belangrijke punten die nu
allemaal spelen. Maar wat ook belangrijk is om nu even in de krant te kijken en zien wat er nu
eigenlijk allemaal speelt met duurzaamheid. Dingen over bijvoorbeeld CO2 of het partijen akkoord.
En dat speelt dan natuurlijk ook bij ons in de gemeenten. Maar wat we ook doen met ons
klimaatbeleid is dat we willen samen werken met partners in de stad zelf. Want we kunnen al die
klimaat projecten niet alleen doen, daarom moet je altijd opzoek zijn naar partners om zo veel
mogelijk draagvlak te hebben. Want we kunnen het als gemeenten gewoon niet alleen.

- Heeft gemeente Breda vaste partners als het gaat om duurzaamheid?


Dat is heel moeilijk om te zeggen. Want het hangt heel erg af van het onderwerp bijvoorbeeld
mobiliteit is ook een onderdeel in ons klimaat uitvoeringsprogramma. En daar hebben we heel
andere partners dan bij duurzame energieopwekking. Je hebt soms bedrijven als partners die
proberen geld te verdienen, daar is op zich helemaal niks mis mee. Dus het is eigenlijk heel
afhankelijk van het onderwerp.

Maar we hebben bijvoorbeeld het verduurzamen van de woningen, Bres Breda energieservices. En
die is heel druk bezig om te kijken hoe ze de bewoners in Breda zo ver kunnen krijgen om hun eigen
woningen aan te passen om die meer duurzaam te maken. Dus daar hebben we ook heel goede
banden mee. Er zijn woningbouwcorporaties waar we heel veel mee werken hier in de stad. Het kan
soms moeilijk zijn om de nieuwe gebouwen te verduurzamen, niet iedereen heeft het geld om een
dure woning te kopen. Ook zijn er plaatselijke energie corporaties. Er stond bijvoorbeeld vandaag

23
een heel leuk artikeltje in de krant. Anaviel dat is een dorp dat ook hoort bij gemeente Breda, die wil
dat de A58 verbreed gaat worden, en die wil dan met Rijkswaterstaat afspreken dat daar heel veel
zonnepanelen weg te gaan leggen op de geluidsmuren daar.

- Zijn er ook actie en belangengroepen in Breda die zich sterk maken voor
duurzaamheid?
Belangroepen en actiegroepen zijn er niet echt over duurzaamheid in Breda. We hebben hier geen
groep die zich bijvoorbeeld sterk maakt tegen de warmte netwerken.

Een voorbeeld waar ik wel aan kan denken is dat we in gemeente Breda heel veel braakliggende
grond hebben. We zouden eerst heel veel gaan ontwikkelen maar door de crisis is dat niet door
gegaan. We hebben het oude coz trein dat nu gewoon braak ligt. Daar stond vroeger een grote
fabriek en de eigenaar vindt het wel prima dat er niks gebeurt met die grond. Maar er was een groep
bewoners in Breda die dat helemaal niks vond en wilde daar iets duurzaams op ontwikkelen. Daar is
dus uiteindelijk de zonneweide in Breda gerealiseerd. Dat is een heel traject geweest en om het even
makkelijk te zeggen. Was er een groep bewoners die naar 1,5 hectaren zonnepanelen veld
gerealiseerd vlak bij de Praxis. Dat is dat een project dat echt van onderop is ge realiseert. We zien
ook dat burger participatie steeds meer verweven wordt in onze projecten. En dat wordt door de
gemeenten erg toegejuicht, want de gemeente Breda kan het niet alleen en heeft gewoon hulp nodig
hulp. We kunnen bijvoorbeeld voor het beleid van CO2 neutraal niet alleen realiseren daar hebben
we de hulp van de inwoners van Breda voor nodig. Want die moeten bijvoorbeeld ook minder
energie gaan verbruiken en meer duurzame energie opwekken. We hebben 3 projecten gehad met
burger participatie 1 daarvan zijn windturbines in Hazeldonk die hebben we voor een deel zelf
kunnen ontwikkelen maar er moest ook een deel uit burger participatie komen, dat is ongeveer 1,5
miljoen euro aan burgerparticipatie die we daarin hebben zitten. Dus daar is in Breda wel steun voor
te vinden. Ook de zonneweiden al duurde dat iets langer is voornamelijk door burgerparticipatie
gerealiseerd. Ook willen we zonnen panelen op een van onze bibliotheken plaatsen en ook was daar
de burger participatie snel uitverkocht. Maar dat kun je via verschillende organisatiemodellen
organiseren. Je kunt een stukje van de energierekening afhalen of andere dingen doen.

- Hoe zouden wij burger participatie het best kunnen overbrengen naar onze
wethouder?
Je moet hem vertellen dat het heel belangrijk is om draagvlak te krijgen voor die projecten. Een
wethouder moet gekozen worden en wil graag over 4 jaar weer gekozen worden. Dus als hij veel
dingen doet waar de bewoners bij betrokken zijn, kan dat hem helpen in de volgende verkiezingen.
Dus dat draagvlak bij de bewoners kan hem erg helpen. Paul de Beer wil ook graag dingen laten
realiseren, hij wil kunnen terugkijken over 4 jaar en naar concrete dingen wijzen en zeggen kijk naar
die zonenweiden, die heb ik daar helpen neer zetten. Want hij is D66, hij werkte ook bij Avans
voordat hij wethouder werd. Hij is ook erg druk

- Heeft u veel direct contact met de wethouder?


Ik heb vanochtend om 9 uur nog een vergadering met hem gehad, maar het ligt er heel erg aan wat
er speelt. Nu zitten we met dat warmte netwerk dat erg speelt en iedereen wil hem daarover
spreken en ik zit er daar altijd bij omdat het over mijn onderwerp gaat. We hebben 1 keer in de 2
weken een vast uurtje waar we alle dossier die op dat moment spelen met elkaar door nemen. Maar
hij is erg druk dus het is erg lastig om hem te bereiken. Of het moet echt bloed spoed hebben. Want
hij heeft zelf telefoon afspraken terwijl hij in de auto zit of afspraken op erg laten uren.

24
- Botsen het duurzaamheidsbeleid en het financile beleid soms weleens?
Ja dat kan soms weleens botsen. Maar het helpt ook heel erg, want hij kan ook juist geld vrijmaken
voor duurzaamheid projecten. Ik vind het zelf niet erg botsen zo ver. Want voor een
duurzaamheidsbeleid is er toch wel geld voor nodig.

- Zijn er bepaalde weten of regelgeving die erg spelen op het onderwerp duurzaamheid?

Je moet letten op weten die rond duurzaamheid spelen, zoals gasbedrijven die gasleidingen moeten
aanleggen in bepaalde buurten bij wet. er is een warmte wet die bewoners beschermt voor de
kosten voor het verwarmen van hun huis, het warmte netwerk mag dus niet duurder zijn dan een
normale gasafsluiting. Je hebt de wet milieubeheer waar bedrijven zich aan moeten houden, die
mogen bijvoorbeeld maar een bepaalde uitstoot hebben. Elektriciteit en energie wetten. Ik zou niet
alle wetten voor meneer de Beer op een rijtje zetten in jullie verslag. Ik zou meer verwijzen naar het
beleid dat gevoerd wordt en wat hij nog meer kan doen in Breda.

- Er stond in het bestuursakkoord stonden verschillende wetten aangekaart, spelen


die een grote rol?
Afvalscheiding: Ja, meneer de Beer is bezig geweest met het vang project hier in gemeente Breda.
Daar willen we beter afval gaan scheiden, maar lees BN de Stem daarover. Daar staan vaak wel leuke
dingen over in.

Nieuwe omgevingswetgeving: daar zijn we nu druk mee bezig om pilots op te doen. Om


bestemmingsplannen om te zetten in gebiedsplannen en daar alles in een keer onder te stoppen.
Onder andere duurzaamheid. Maar de deadline daarvan is wel wat opgeschoven, dat komt onder
andere door landelijke politiek. Maar daar zijn we druk mee bezig. Daar kun je met meneer de Beer
wel over hebben. Maar het is eerst nog even afwachten wat er nu precies gaat gebeuren met de
nieuwe omgevingswet. Maar de gemeente is opzoek naar een manier hoe Breda dat kan invullen.
Maar we willen in ieder geval wel dat ons klimaatbeleid daarin wordt opgenomen. Het doel is
eigenlijk ook om alle verschillende plannen onder 1 beleid te brengen, daar zijn een paar mensen nu
heel druk mee bezig. Het idee is dan ook, dat wanneer je naar een deel van de gemeente kijkt omdat
je daar iets wilt gaan doen. Dat je meteen kunt zien wat daar nu allemaal aan de hand is, wat
belemmeringen kunnen zijn of juist kansen.

- Krijgen jullie ook veel taken voor duurzaamheid vanuit de landelijke en provinciale
politiek?
We zijn gebonden aan de landelijke politiek, de provincie zit daar een beetje tussen in en geeft wat
sturing aan het beleid van de landelijke politiek, maar als het op uitvoeren aankomt staan we daar
wel vaak alleen in. Maar weet wel dat de Gedeputeerde van de Provinciale Staten van Breda ook
D66 is. Dus die lijntjes lopen dan wel kort tussen haar en Paul de Beer. Want die staan politiek wel
aan dezelfde kant. Er worden geen plannen gemaakt voor verschillende uitkomsten in de landelijke
politiek.

- Zijn er tips die we kunnen geven over lobbyen?


Wel iedereen doet het op zijn eigen manier, Paul de Beer als politicus al helemaal. Het helpt wel dat
als wanneer ik op mijn niveau lobby dat Paul de Beer zijn gezicht laat zien, want dat laat meteen wel
een indruk achter.

25
- Heeft u tips voor het werken op dat ambtelijke niveau?
Nee niet echt, dat moet je gewoon leren. Als je wethouder iets niet wilt doen, dan moet je daar niet
boos over worden maar gewoon accepteren. Anders kun je snel de drive voor je werk verliezen en
dat moet je niet doen. Zo gaat het gewoon met werken met de politiek. Maar je kunt soms wanneer
jouw wethouder je niet wilt horen naar een andere wethouder gaan en vragen of hij het niks vindt.
Maar je moet ook bedenken dat een wethouder je plan ook nog eens door de raad en het college
moeten krijgen en dat gaat ook niet altijd even soepel.

- De structuurvisie voor 2030, speelt dat een grote rol op dit moment?
Wel, er staat daar een hoop in over de energie transitie dus dat is op dit moment een erg belangrijk
onderwerp. Het klimaat verhaal is daar goed in opgenomen. De structuurvisie is een echt ruimtelijk
document en richt zich voornamelijk op het ruimte beleid. Maar ze moeten daar ook veel doen aan
klimaat adaptatie zoals water opvang en energiebesparing. We moeten ook veel meer groen hebben
in de stad en dat kan botsen met het aanleggen van zonnen panelen, die krijgen weinig zon als er een
boom voor staat. We zitten ook in een stad de staten liggen vol leidingen, daar kun je niet zomaar
bomen in gaan planten. Dus je moet wel erg letten op hoe je een stad nu er wilt laten uitzien in de
toekomst.

- In 2020 wil Breda 20% duurzame energie hebben, hoe gaat gemeente Breda dat
aanpakken?
Die staan allemaal in het klimaat uitvoeringsprogramma. We hebben een energiestrategie. Waarin
staat in dat we eerst zo veel mogelijk moeten gaan besparen en daarna zoveel mogelijk groenen
energie moeten gaan opwekken. We moeten ook zoveel mogelijk energie hergebruiken. We hebben
dus op die doelstelling ons beleid op gebaseerd. Dit doen we niet alleen partijen uit de stad en uit de
provincie willen hier ook een rol in gaan spelen. Bijvoorbeeld Provincie Brabant die langs de A16
windturbine wil gaan plaatsen. Er zijn 4 gemeenten rond die A16 die samen gaan werken met de
provincie om die windturbines daar neer te zetten. Dit werkt ook zo met ons warmte net.

- Er was ook veel nieuws over de kunstgrasvelden, moeten we hem daar verder over
inlichten?
Daar heeft hij inderdaad ook wel wat mee te maken gehad. Volgens mij is het ondertussen landelijk
wel een beetje gesust, nadat er bekent gemaakt was dat het allemaal wel mee viel. Maar ik weet niet
precies hoe dat speelt in Breda. (Kun je gebruiken al voorbeeld, hoe het niet grondig bestuderen van
dingen later een probleem kan zijn) maar Breda is als gemeente zo groot dat er iemand anders gaat
over sport.

- Kunt u iets vertellen over het leiderschap van Paul de Beer?


We zijn hier wel zoals elke organisatie en zijn wel onderverdeelt in verschillende organisaties. Dus ik
heb een afdelingshoofd en die valt weer onder een directeur en daarboven staat de
gemeentesecretaris en die praat dan met Paul de Beer. Hij neemt gezamenlijke beslissingen. Als je
bang bent om kritiek te geven hoef je niet in de politiek te werken, kritiek is gericht op de taak en
niet op de personen.

26
Interview verslag J. van Groos
Wethouder gemeente Waalwijk
- Hoe bent u terecht gekomen als wethouder bij gemeente Waalwijk?
Ik was raadslid en in 2006 ging onze fractie van 1 zetel naar 3 zetels in de gemeenteraad. Toen waren
we 1 van de winnaars van de verkiezingen en werden we uitgenodigd om deel uit te gaan maken van
de coalitie. Daarbij kwam dat we een wethouder mochten leveren en dat was ik toen.

- Had u voor de portefeuille duurzaamheid gekozen?


Nee ik heb er niet voor gekozen, ik had wel een rol gespeeld om het onderdeel te laten worden van
het bestuursakkoord maar de verantwoordelijkheid lag in het begin bij de wethouder van
Groenlinksaf. Maar die is in 2008 gestopt en zins die tijd ligt die verantwoordelijkheid bij mij.

- Wat heeft u gedaan voordat u bij de gemeenteraad zat?


Ik ben van huis uit arbeidseconoom. Ik heb tijdens mijn studie ook lesgegeven en daar ben ik na mijn
studie in blijven hangen. Ik was in 2006 voordat ik als wethouder werd benoemd adjunct-directeur
bij het Willem van Oranje college en daar was ik verantwoordelijk voor de bovenbouw Havo/Vwo. Ik
heb technisch gezien nog onbetaald verlof, maar ik weet niet of ik daar nog terug kan komen. Ik had
ook nooit verwacht die ik de politiek zo zou ingaan. Ik ben de politiek ingegaan omdat ik een verschil
wilden maken in de samenleving. Het was ook handig dat ik een financile achtergrond had
waardoor ik breed kon denken. Dat is erg belangrijk als je in je eentje in een fractie zit. Dan laat je
jezelf niet zo snel iets wijsmaken.

- Wat is het favoriete onderdeel van uw werk?


Ik vind de afwisseling erg leuk van mijn werk. Ik heb financin in mijn portefeuille zitten, ICT,
duurzaamheid en energiebesparing, alles dat met openbare ruimte te maken heeft zoals
bijvoorbeeld het groen en begraafplaatsen.

- Heeft u verdere tips voor mij als ik de politieke wereld in zou willen gaan?
Denk vooral na over wat je ambities zijn en wat je wilt bereiken. Kies een goede partij waar je bij aan
kunt sluiten. Ik denk dat het altijd het beste is als je het niet doet voor jezelf maar je zit daar om het
algemeen belang te dienen. Maar het maakt wel veel verschil of je onderdeel maakt van een grote of
een kleine fractie. Werken in een oppositie heeft het voordeel dat je kunt roepen wat je wilt en dat
je alleen op je achterban hoeft te letten, maar dan kun je ook minder bereiken als wanneer je
onderdeel uitmaakt van de coalitie.

- Wat doet u als wethouder met duurzaamheid?


Het eerste dat ik moet zeggen is dat we als gemeente Waalwijk het brede begrip duurzaamheid
gebruiken. We denken dan niet alleen aan milieu maar aan de 3 ps People, Planet, Profit. Maar
tussen die 3 moet je een goede balans hebben. Maar bijvoorbeeld sociale en economische zaken
zitten bij mijn collegas. Ik moet zeggen dat we dat niet echt met elkaar cordineren. Maar we
proberen wel de hele operatie als 1 geheel te zien. We proberen te werken aan het bevorderen van
de sociale cohesie. Dat is naar mijn mening ook duurzaamheid, zorgen dat er banen en voorzieningen
zijn. Maar in de praktijk werk ik vooral aan de P van planeet en daar speelt vooral de energie
question een grote rol in. Ik probeer om als gemeente duurzaam in te kopen. Dat kom je op allerlei
terreinen tegen. Een voorbeeld is het kweken van rozen. Het kweken van rozen kan heel duurzaam
zijn, maar wanneer dat gebeurt met allerlei gif is dat niet meer duurzaam.

27
Iets wordt al snel duurzaam genoemd maar de vraag is altijd of iets nou echt duurzaam is. Om nu
echt duurzaam te zijn kan dat soms heel ver gaan. En mijn uitgangspunt daarin is vooral realistisch te
zijn. Ik kan wel allemaal dingen roepen, maar als ik daar geen meerderheid voor kan krijgen gebeurt
er niks mee. Ik bereik zelf liever resultaten. Dan is het dus ook voor een deel kansen benutten en
soms kansen creren. Bijvoorbeeld hier in Waalwijk hebben we het eco-park. In de eerste instantie,
was daar een stortplaats waar allemaal gassen werden gemaakt. En daar kregen we schoon gas
vandaan. Uiteindelijk was het gas daarop en vonden we dat heel jammer omdat we nu niet meer 3
verschillende manieren hadden om schone energie op te wekken. Dus wij wilde opzoek gaan naar
een 3e manier om schone energie op te wekken. We zijn toen opzoek gegaan naar partijen die een
biomassacentrale wilde realiseren. We hebben die dus niet zelfgebouwd maar we zijn wel actief gaan
zoeken naar mensen die er een voor ons konden bouwen.

- Is het moeilijk om partijen te vinden die aan zulke projecten willen werken?
Het vraagt wel wat van de kwaliteit van je werknemers, die moeten wel de weg weten over het
onderwerp waar je mee bezig bent. Voor ons moesten we mensen gebruiken die al dingen wisten
over een biomassa centralen en hoe zoiets ongeveer in zijn werk gaat en die gaan dan opzoek naar
partijen die zoiets zouden kunnen doen. Voor bedrijven is het wel erg aantrekkelijk om met een
gemeente te werken die zoiets wil gaan doen. Want ze kunnen zelf wel naar een gemeente stappen
en vragen of ze een biomassacentrale willen hebben. Maar daar komt ook nog veel bij kijken zoals
papierwerk en zo. Dat proces gaat veel sneller wanneer ze werken met een gemeente die zoiets zelf
ook wil realiseren.

- Hoe kun je als wethouder het beste partijen aantrekken naar uw gemeenten
komen?
Dat moet je vooral niet zelf doen! Je moet je mensen daar gewoon hun werk in laten doen. Ik heb
zelf helemaal geen verstand van een biomassacentrale, ik ken geen partij die betrouwbaar is om
zoiets te kunnen realiseren. Maar de mensen die als baan hebben om daar iets van te weten, kunnen
daar goed mee om gaan. Dit geld voor alle treinen in de gemeente. Ik weet alleen dingen van
financin en je moet echt de mensen gebruiken die voor je werken om zulke zaken te regelen, dat
kun je onmogelijk in je eentje doen. Doe het dus niet zelf, maar luister naar het advies van de
mensen die er verstand van hebben. Ik zie in de praktijk als je toch probeert dingen te organiseren
waar je geen verstand van hebt dat het gewoon niet werkt. Je stuurt dan een ambtenaar weg met
een onduidelijke opdracht, dan kunnen er 2 dingen gebeuren: Hij doet niks omdat hij niet weet wat
hij moet doen, of hij doet gewoon waar hij zin in heeft. Wanneer je dan een ambtenaar vraagt
opzoek te gaan naar verschillende partijen, vraag om terugkoppeling. Dit zodat jij en hij precies
weten wat er aan de hand is en wat er verwacht wordt. Je moet als wethouder altijd onthouden dat
je niet de meest ervaren persoon in het gebouw bent. Want in tegenstelling tot andere banengroei je
niet naar een leidinggevende rol door vakkennis. Je moet zoeken een goede combinatie te vinden
tussen vakkennis en politieke kennis, om je beleid zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren.

- Hoe kun je het best als wethouder met je achterban communiceren?


Als wethouder heb je verschillende achterbanden dus het hangt erg af met welke je bezig bent, maar
je moet ze allemaal in de gaten houden. Je hebt bijvoorbeeld het college als achterban. Je kunt
bijvoorbeeld wel in je eentje iets doen maar als de andere college leden dat niet zien zitten gaat het
idee niet door. Je hebt de raad als achterban, want die bepalen de middelen en de kaders die jij krijgt
voor je beleid. Je achterban is de coalitie van de raad, die heeft je tenslotte aangesteld. Dan moet je
ook nog eens op je eigen fractie binnen de coalitie letten en je eigen partij in de gemeente en je
moet ervoor zorgen dat je als wethouder de steun van al deze partijen krijgen.

28
Er is niet echt een specifieke manier die het beste is om met je achterban te communiceren, want
iedere wethouder doet het werk op zijn manier. Ik probeer te werken zonder een verborgen agenda
of een dubbele agenda. Naar mijn mening kun je iemand maar 1 keer foppen en daarna heb je het
verziekt. Dat is niet echt mijn stijl als wethouder. Ik probeer altijd te letten op signalen die kunnen
duiden op onrust in mijn achterban, dat men iets anders wil dan wat ik aan het doen ben en ga
vervolgens met die personen in gesprek, probeer dan je eigen mening bij te stellen of de persoon te
laten zien dat wat jij doet toch het beste is, zodat de persoon weer aansluit bij de rest en er geen
onvrede is.

- Wat zijn de belangrijkste onderdelen van de portefeuille duurzaamheid in


gemeente Waalwijk?
Energiebesparing besparing staat op nummer 1, dat wordt gevolgd door het opwekken van
duurzame energie, dan moet je bijvoorbeeld denken aan het eco-park Waalwijk. We hebben aan de
wieg gestaan van de lokale energie coperatie. Dat zijn bewoners die proberen te kijken wat ze zelf
kunnen doen om duurzame energie op te kunnen wekken. Ook bedrijven houden zich daar mee
bezig, want bedrijven die nu erg afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen zullen later een groot
probleem hebben. Die kunnen daar nu het beste mee aan de slag gaan. Een ander punt waar we aan
werken is het afvalbeleid, afval kan je als een grondstof gebruiken. Je probeert ervoor te zorgen dat
er zo min mogelijk van is en dat het goed gescheiden wordt. Je probeert er dus voor zorgen dat je
een credal to credal beleid wordt gevoerd, dat alle grondstoffen die je toevoegt aan een product
weer kan hergebruiken in een nieuw product.

- Heeft Waalwijk last gehad van de kunstgrasvelden?


Daar hebben we inderdaad wel wat vragen over gehad, maar daar heb ik niet veel mee te maken
gehad. Het enige duurzame aan de velden was het gerecyclede banden en daar werden vooral
gezondheid vragen over gesteld.

- Hoe is het om als wethouder te moeten werken met het beleid van de vorige
wethouder?
Toen ik aantrad als wethouder in 2006 was er eigenlijk geen beleid op duurzaamheid gevoerd. We
hebben in de jaren daarna een onderzoek gehouden naar hoe duurzaam gemeente Waalwijk nu
eigenlijk is en daar hebben we toen zwakke en sterke punten uit gehaald en dat hebben we allemaal
in een boekje gezet. Zoiets zou je vaker moeten herhalen, maar zoiets kost veel tijd en moeite en we
hebben het gevoel dat het niet veel effect heeft op hoe duurzaam mensen zijn. We hebben na het
onderzoek wel als gemeente het beleid ingevoerd om duurzaam te gaan inkopen. Maar ik heb ook
vanaf het begin geen geld willen vragen om het duurzaamheidsbeleid te willen uitvoeren, maar heb
voor geld gezocht in de bestaande projecten. Vroeger dacht men bij duurzaamheid altijd aan het
DUUR-gedeelte en dat wilde ik graag veranderen. Want ik heb altijd het motto gehad Goedkoop is
duurkoop en als dat waar is dan valt duurzaam inkopen altijd op ten duur goedkoper uit dan
goedkoop inkopen. Maar je moet dat eerst bewijzen door te laten zien dat duurzaam niet altijd
duurder is, zo hou je ook je achterban tevreden. Bijvoorbeeld toen we een nieuw gemeentehuis
wilde bouwen, heb ik voorgesteld om duurzame lampen te plaatsen. Dat is in het begin wel iets
duurder om inkopen maar nu zie je dat we minder betallen aan stroom dan wanneer we de
goedkopen lampen hadden gekocht. Als ik aan de raad kan laten zien dat een duurzame manier niet
meer lasten krijgen dan als we het op de oude manier doen, dan stemt de raad gewoon met je in. Als
je het dus goed aanpakt is een duurzame aanpak altijd goedkoper.

29
- Hoe kan een wethouder zich sterk maken voor duurzaamheid in de gemeente?
Een aspect is natuurlijk het goedkoper verhaal dat we net hebben gehad. Een ander goed punt is de
klimaatverandering, dat we daarop moeten letten. Ook een punt dat ik opbreng is dat we een mooie
plek moeten achterlaten voor onze kinderen. Maar met welke standpunten je gebruikt hangt weer
erg van je achterban af. Ik heb bijvoorbeeld een Christelijke achterban dus ik kan met punten komen
dat we de aarde in bruikleen hebben van God en er daarom goed voor moeten zorgen. Maar je ziet
ook dat je nu veel minder zelf kan doen als wethouder en je veel afhankelijker bent van wat mensen
willen doen vanuit de gemeente zelf die op jouw beleidsterrein hetzelfde idee hebben als jij.

- Hoe is de burger participatie eigenlijk in Waalwijk?


We hebben de in Waalwijk de energie coperatie, daar hebben we zelf het initiatief in genomen om
mensen bij elkaar te brengen. Je moet dus ook kansen creren voor mensen om te participeren. We
willen bijvoorbeeld als Waalwijk in 2043 CO2 neutraal zijn, er is daarbij ook een onderzoek verricht
om te kijken hoe we daaraan kunnen voldoen. Ik heb me toen ook gerealiseerd dat we als organisatie
zo zuinig kunnen zijn als we willen, maar als niemand anders daaraan mee doet dan redden we dat
gewoon niet. Toen ben ik gaan kijken naar manieren waarop we mensen kunnen overtuigen om met
ons mee te doen. We zijn toen eerst zelf het goede voorbeeld gaan geven door duurzame energie te
gaan opwekken door het aanleggen van zonnepanelen enz., en pas daarna zijn we naar andere
partijen toe gestapt om te zien of ze niet mee willen werken. We zijn bijvoorbeeld naar de
woningcoperaties gestapt, want we maken als gemeenten Waalwijk de huizen niet zelf. We hebben
toen 30 mensen uitgenodigd die bewoners in Waalwijk zijn of mensen die werken bij een
woningcoperatie en hun uitgelegd dat wij als gemeente ze niet kunnen gaan verplichten om hun
huizen te gaan isoleren of duurzame energie te gaan gebruiken, maar dat we elkaar nodig hebben
om die doelen te verwezenlijken. We hebben ervoor gekozen om op deze manier te werk te gaan
zodat het niet voelt voor de bewoners alsof van boven af iets wordt opgelegd, maar dat we juist
willen dat ze vanuit onderaf met ideen komen om de huizen meer duurzaam te maken. We hielden
uiteindelijk van de 30, 8 mensen over die het een goed idee vonden en zijn toen begonnen met het
zoeken naar mogelijkheden om duurzamer te worden en daar hoeven wij ons dus niet mee te
bemoeien, ze werken nu onafhankelijk en als ze hulp nodig hebben komen ze ons om hulp vragen.
We voelen ons in Waalwijk niet echt als trekkers. We stellen doelen en hoe we ze bereiken staat nog
helemaal open.

- Heeft u verder nog tips voor een andere wethouder?


Nou je moet veel zelf op onderzoek gaan. Er zijn niet echt manieren waarop je duurzaamheid het
beste kunt aanpakken. Probeer ook niet alles in een keer te behalen, soms werkt het nu gewoon nog
niet en is de tijd nog niet rijp en na een paar jaar kan het misschien wel.

Duurzaamheidsbezoekjes aan bedrijven zijn ook altijd erg gewenst. Ik ga zelf als wethouder op
bezoek bij bedrijven in de gemeente, die vinden het altijd leuk om iemand uit het bestuur te
ontvangen want die zien dan dat je interesse hebt in hun bedrijf. Tijdens die bezoekjes vraag ik dan
wat ze doen aan duurzaamheid en ik ben altijd verbaast hoeveel bedrijven daar nu eigenlijk al mee
bezig zijn.

30
Financieel document:

31

You might also like