ICS 21.120.30;73.

020 TRK STANDARDI TS 981 /Eyll 1972

NDEKLER

0 - KONU, TARF, KAPSAM...................................................................................... 1

0.1 - KONU........................................................................................................................ 1
0.2 - TARFLER................................................................................................................. 1
0.2.1 - Kaya Saplamalar ................................................................................................................ 1
0.2.2 - Saplama Bal .................................................................................................................. 1
0.2.3 - Saplama Gvdesi ................................................................................................................ 1
0.2.4 - Kabuk................................................................................................................................... 1
0.2.5 - Kama ................................................................................................................................... 1
0.2.6 - U Dzeni ............................................................................................................................ 1
0.2.7 - Pabu................................................................................................................................... 1
0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1
1 - SINIFLANDIRMA VE ZELKLER ....................................................................... 1
1.1 - SINIFLANDIRMA....................................................................................................... 1
1.1.1 - Snflar ................................................................................................................................. 1
1.1.2 - Kullanlan Malzemeye Gre ................................................................................................ 2
1.2 - ZELKLER............................................................................................................... 2
1.2.1 - Yapl.................................................................................................................................. 2
1.2.2 - Boyutlar................................................................................................................................ 2
1.2.2 - Malzeme .............................................................................................................................. 3
2 - NUMUNE ALMA MUAYENE VE DENEYLER .................................................. 4
2.1 - NUMUNE ALMA ........................................................................................................ 4
2.2 - MUAYENELER.......................................................................................................... 4
2.2.1 - Gz Muayenesi.................................................................................................................... 4
2.2.2 - Boyut Muayenesi ................................................................................................................. 4
2.3 - DENEYLER ............................................................................................................... 4
2.3.1 - ekme Deneyi : ................................................................................................................. 4
3 - PYASAYA ARZ ;...................................................................................................... 4
3.1 - ARETLEME............................................................................................................ 4
3.2 - AMBALAJ.................................................................................................................. 4
4 -ETL HKMLER ........................................................................................... 5
5 - TRK STANDARDLARININ UYGULANMASI HAKKINDA TZK
HKMLERNE GRE YAPILACAK LEM ............................................................. 5
ICS 21.120.30;73.020 TRK STANDARDI TS 981 /Eyll 1972

KAYA SAPLAMALARI

0 - KONU, TARF, KAPSAM

0.1 - KONU
Bu Standart, kaya saplamalarnn tarifine, snflandrma ve zeliklerine muayene ve deneyleriyle
piyasaya arz ekline ve denetleme esaslarna dairdir.

0.2 - TARFLER

0.2.1 - Kaya Saplamalar

Kaya saplamalar, yeraltnda veya yer stnde, kayalar tahkim amacyla, kayalara alm olan
zel deliklere yerletirilen ve u ksm deliklerde zel bir dzenle sktrlabilen, elikten yaplm
ubuklardr.

0.2.2 - Saplama Bal

Saplama bal, saplamann basma yerletirilen ve saplamaya istenilen gerilmeyi salayan bir
dzendir. (Fy-1)

0.2.3 - Saplama Gvdesi

Saplama gvdesi, saplamay .meydana getiren ubuktur.

0.2.4 - Kabuk
Kabuk,baz saplamalarn ucuna vidalanm olan ve saplama balndaki keli parann bir miktar
dndrlmesiyle alarak delie skan ve bylece saplamann gerilmesini salayan elikten yaplm
bir paradr.

0.2.5 - Kama
Kama, baz saplamalarn yark ucuna yerletirilmi, bir ucu sivri, dier ucuna doru gittike
genileyen ve saplamann delik dibine itilmesiyle, yark iine yerleerek saplamann yark
kenarlarn delik eperine bastrmaya ve bylece saplama ucunu delik dibinde tespit etmeye
yarayan bir paradr.

0.2.6 - U Dzeni
U dzeni, kabuk veya kama paralarnn bulunduu" ksmdr.

0.2.7 - Pabu
Pabu, saplama balnn kayaya uygulad basnc yayan ve kayann delik az ksmnn par-
alanmasn nleyen bir paradr. (Lama, kebent veya oluklu tipler de olur.)

0.3 - KAPSAM
Bu Standart kaya saplamalar kapsar.

1 - SINIFLANDIRMA VE ZELKLER
1.1 - SINIFLANDIRMA

1.1.1 - Snflar
Yapl ekillerine gre

1
ICS 21.120.30;73.020 TRK STANDARDI TS 981 /Eyll 1972

Kaya .saplamalar yapl ekillerine gre :

Ucu vidal kabuklu saplamalar (ekil 1)
Ucu yark ve kamal saplamalar (ekil 1) olmak zere iki snfa ayrlr.

1.1.2 - Kullanlan Malzemeye Gre

Normal dayanml elikten yaplm saplamalar.
yksek dayanml elikten yaplm saplamalar olmak zere iki snfa ayrlr.

1.2 - ZELKLER

1.2.1 - Yapl
Saplamalar ve paralarnda atlak, eksenden kaklk ve plak gzle grlebilen benzeri kusurlar
bulunmamaldr.

1.2.2 - Boyutlar

1.2.2.1 - Uzunluk
Uzunluk boyutu (Fy 1) de gsterilmi olup, aadaki deerlerde olmaldr:

ller cm dir.
60 120 180
75 135 200
90 150 220
105 165 250
300

btn boylar iin tolerans 5 cm dr

1.2.2.2 - Gvde aplan

ubuk aplan mm olarak :
16
19
22
25
olmaldr. Btn aplar iin tolerans 0,5 mm dir.

1.2.1.3 - Pabu Boyutlar

Pabularn boyutlar. aadaki deerlerde olmaldr.

ller mm olarak :

2
ICS 21.120.30;73.020 TRK STANDARDI TS 981 /Eyll 1972

Kebent pabular
(Yalnz/22 mm ilk delikler kullanlr)

Lama Pabular mm.

2
Kesit mm Boy mm
250x250x10
200x200x10 50 X 10 76
150x150x10
100x100x10 76 X 10 76
olmaldr.

1.2.1.4 - Kamalarn Boyutlar

Kamalarn uzunluklar 145 mm ve enleri de delik aplarna gre 19, 22 veya 25 mm olmal ve
kamann, kama ba el kalnl aadaki formlden hesaplanmaldr.
Uzunluk tolerans 5 mm ve en tolerans

0,5

Burada

t= Kama ba el k alnl mm.

D- elik ap mm.
d -Saplama u k s m nn en byk ap mm

1.2.2 - Malzeme

1 2 2 l - ubuklarn Malzemesi
ubuklarn yapld malzeme, izelge - 1 de gsterilen zelikteki sade karbonlu eliklerden
olmaldr.

1 2.2.2 - Kabuk Malzemesi

Kabuklar temper dkme demir veya iinde en ok % 0.05 kkrt bulunan dvme elikten
olmal ve kalpla dvlerek yaplmaldr.

l 2.2 3 - Kama Mal/emesi

Kamalarn malzemesi ya temper dkme demirden veya ubuklarn yaplm olduu mal-
zemeden olmaldr.

1.2.2.4 - Pabular
Sade karbonlu elikten yaplmaldr.

3
ICS 21.120.30;73.020 TRK STANDARDI TS 981 /Eyll 1972

ZELGE - 1 Saplama ubuk elikleri

Saplamann snf ekme Akma Dayanm

Dayanm
Normal dayanml
40 20
el i k saplamalar
55 27
Yksek dayanml
el i k saplamalar

2 - NUMUNE ALMA MUAYENE VE DENEYLER

2.1 - NUMUNE ALMA
Ayn cins ve boyuttaki saplamalar (pabularyla birlikte) bir parti saylr. Bir partideki saplamalardan
geliigzel % i si numune olarak ayrlr. Alnan numune says 4 den az olmamaldr.

2.2 - MUAYENELER

2.2.1 - Gz Muayenesi
Alnan btn saplamalarda Madde 1.2 de ad geen kusurlarn bulunup bulunmadna baklr.

2.2.2 - Boyut Muayenesi

1
Saplamalarn ve pabularn Madde 1.2.1 de verilmi bulunan llere ve toleranslara uyup
uymadna llerek baklr.

2.3 - DENEYLER

2.3.1 - ekme Deneyi :

Saplama ubuundan veya saplamann yaplm olduu malzemeden TS 138 e gre hazrlanan
deney paras ayn standarda gre ekme deneyi yaplr, ve izelge - 1 de verilen deerlere uyup
uymadna baklr.

3 - PYASAYA ARZ ;
3.1 - ARETLEME
;
mal edilmi kaya saplamalarnn ba ksmlarndaki drtgen veya vidal balk zerine aadaki
hususlar, silinmeyecek ekilde yazlr. Genel olarak, kaya saplamalar ve pabular, paslanmay
nleyecek bir madde ile kaplanm olarak, ap ve boylarna gre yirmilik desteler halinde teslim
edilir.
Saplamalarn ba ksmna:
imalt firmann ad .veya ksa iareti,
Trk Mal deyimi veya T.M. iareti,
Bu standardn iareti ve numaras (TS 981)
Saplamann boyu (cm) yazlr.'

3.2 - AMBALAJ
Ayn tiple ve ayn boyutlarda olan saplamalar yirmilik desteler halinde salam "ve yumuak bir telle
sarlarak .piyasaya arz edilir.

4
ICS 21.120.30;73.020 TRK STANDARDI TS 981 /Eyll 1972

4 -ETL HKMLER

4.1 - malat: veya satc, istendiinde bu standarda, uygunluk beyannamesi vermek veya gstermek
zorunluundadr. Bu beyannamede sat .konusu maln:
a) 1. blmde belirtilen zelikleri haiz olduu,
b) 2. blmde.belirtilen muayene ve deneylere tabi tutulduu ve bunlardan olumlu sonular alnm
bulunduu belirtilmelidir.
4.2 - Bu standarda gre imal edilecek mamuller, zerine Madde 3.1 de belirtilen Trke, iaretlerin
yan sra, gerektiinde ihra edilecekleri lkelerin anlayaca dilde karlklar da yazlabilir:

5 - TRK STANDARDLARININ UYGULANMASI HAKKINDA TZK

HKMLERNE GRE YAPILACAK LEM
5.1 - Bu standardn kapsamna giren mallar zerinde denetleme grevi, gzle tartma veya lme
yoluyla muayene edilmek, gerektiinde deneyler yaplmak veya yaptrlmak suretiyle yerine getirilir.

5.2- Deneticine grevi yaplrken standardn 2.1 Maddesinde gsterilen usul ve ekilde numu-
nelerden meydana getirilen numune ynnn iinden geliigzel drt takm alnr ve Tzn bu
yne ilikin hkmleri yerine getirilir

5
ICS 21.120.30;73.020 TRK STANDARDI TS 981 /Eyll 1972