TRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS 144
Mays 1964

ICS 87.060.30
1. Bask

SIVI SKATF (SIVI KURUTUCULAR)

Liquid Paint Driers

TRK STANDARDLARI ENSTTS

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA
 Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya
kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini
ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.

Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde
grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin
deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi

malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas)

TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun
olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn
garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)
TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard
olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul
edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda
Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun
retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir
garanti sz konusu deildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.

TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 87.060.30 TRK STANDARDI TS 144/Mays 1964

NDEKLER

0 - KONU, TARF, KAPSAM...................................................................................... 1

0.1 - KONU ......................................................................................................................... 1
0.2 - TARF........................................................................................................................ 1
0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1
1 - SINIFLANDIRMA VE ZELKLER ....................................................................... 1
1.1 -TPLER....................................................................................................................... 1
1.1.1 - Tip l ...................................................................................................................................... 1
1.1.2 - Tip 2..................................................................................................................................... 1
1.2 - MALZEME ZEL .................................................................................................. 1
1.3 - FZKSEL ZELKLER .............................................................................................. 1
1.3.1 - Grn ............................................................................................................................... 1
1. 3.2 - kelek ve/veya Yzen Maddeler ...................................................................................... 1
1.3.3 - Renk .................................................................................................................................... 2
1.3.4 - Ya le Karabilme Kabiliyeti .............................................................................................. 2
1.3.5 - Kuruma Sresi ..................................................................................................................... 2
1.4 - KMYASAL ZELKLER ............................................................................................ 2
1.4.1 - Sikatiflerdeki Metal Miktar................................................................................................... 2
2 - HZAR VE MALTA AT MUAYENE VE DENEYLER......................................... 2
2.1 - NUMUNE ALMA ........................................................................................................ 2
2.2 MUAYENE METOTLARI............................................................................................ 2
2.2.1 - Fiziksel Muayeneler ............................................................................................................ 2
2.2.3 - Kimyasal Muayeneler .......................................................................................................... 3
3 - PYASAYA ARZ.................................................................................................... 6
3.1 - ARETLEME............................................................................................................ 6
3.2 - AMBALAJ.................................................................................................................. 7
4 - MTEFERRK HKMLER ................................................................................. 7
5 - TRK STANDARDLARININ UYGULANMASI HAKKINDA TZK
HKMLERNE GRE YAPILACAK LEM............................................................ 7
ICS 87.060.30 TRK STANDARDI TS 144/Mays 1964

SIVI SKATF
(SIVI KURUTUCULARI)

0 - KONU, TARF, KAPSAM

0.1 - KONU
Bu standard sv sikatiflerin (sv haldeki metalik kurutucularn) tarifine, kapsamna, snflandrma ve
zeliklerine, numune alma ve muayene metotlarna, piyasaya arz ekillerine, ve murakabesine dairdir.

0.2 - TARF
Sv sikatifler, kuruyan yalarn, ya asitlerinin reinelerin, naftanik asitlerin ve benzeri organik asitlerin
metallerle tekil ettii tuzlarn boya imaline elverili zclerdeki dispers zeltileri olup, kuruyan
yalarn, hazr yal boyalarn, kurumasn a-buklatran maddelerdir.

0.3 - KAPSAM
Bu standard, kuruyan yalarda, yalboyalarda ve benzeri imaltta kullanlacak sv sikatifleri kapsar.

1 - SINIFLANDIRMA VE ZELKLER
1.1 -TPLER
Sv sikatifler bileimlerine gre iki tipe ayrlr:

1.1.1 - Tip l
Uygun bir ya iinde, reinelerde, petrol destiltnda, terebentin yanda (neft'te) veya dier uygun
zclerde ok ince datlm rezinat veya linoleat bileimindeki sikatifler.

1.1.2 - Tip 2
Uygun bir ortamda ok ince datlm muhtelif cins organik asitlerin metal tuzlarndan meydana gelen
kolay znebilen sikatifler (genel olarak bu tipte reineler bulunmaz).

Bu tiplere girebilen cinsler ve zelikleri Cetvel - l de gsterilmitir.

1.2 - MALZEME ZEL

Sikatif, rafine edilmi kuruyan yalarn, ya asitlerinin, reinelerin, naftanik asitlerin veya benzeri
organik asitlerin Cetvel - l deki ad geen metal tuzlaryla kimyasal metotlara gre hazrlanm bir bi-
leii olmaldr.

1.3 - FZKSEL ZELKLER

1.3.1 - Grn
Sikatif numunesinin, gzle yaplan muayenesinde kelek veya yzen (sspansiyon) maddeler
grlmemelidir.

1. 3.2 - kelek ve/veya Yzen Maddeler

2.2.1.1 deki metoda gre:

Tip I iin maksimum % l

Tip II iin maksimum % 0.1

1
ICS 87.060.30 TRK STANDARDI TS 144/Mays 1964

1.3.3 - Renk
2.2.1.2 deki renkten daha koyu olmamaldr.

1.3.4 - Ya le Karabilme Kabiliyeti

2.2.1.3 deki deneyde gzle grlebilen bir kelme veya phtlama olmamaldr.

1.3.5 - Kuruma Sresi

2.2.1.4 deki deney artlarnda, en ge 18 saat olacaktr.

1.4 - KMYASAL ZELKLER

1.4.1 - Sikatiflerdeki Metal Miktar

Cetvel - 1 de gsterilen miktarlarda olacaktr. (Verilen bu metal miktarlar, l hacim sikatif ve 19 hacim
bezirya ile kartrlmak suretiyle hazrlanacak karmlarda kullanlacak sikatifte bulunmas gereken
en dk miktarlardr.)

2 - HZAR VE MALTA AT MUAYENE VE DENEYLER

2.1 - NUMUNE ALMA
Ayn firmaya ait 1000 kg'a kadar sikatif ihtiva eden ambalajlar bir parti saylr ve partinin arlka %
10'u partiyi temsilen numune almak zere geliigzel ayrlr. Numune alnmak zere ayrlan bu
kaplarn iindeki sikatif, alkalamak, yuvarlamak veya kartrmak suretiyle, homojen hale getirilir.
Sonra her birinden eit miktarlarda cem'an 3 kg numune alnr ve temiz bir kapta iyice kartrlr. Bu
temsili numune temiz passz ve azlar hava geirmeyecek ekilde kapanabilen birer kg lk kaba
blnr Azlar, bozulmadan almayacak ekilde, kapatlr ve mhrlenir. Kaplarn zerine,
dmeyecek ekilde, yaptrlm bulunan etikete numunenin cins, miktar, alnd tarih, imalt
firma, belirtilerek satc veya vekilinin ad yazlr ve mtereken imzalanr.

2.2 MUAYENE METOTLARI

0
Sikatif numuneleri, fiziksel muayenelerden evvel 21 27 C da 18 saat tutulur.

2.2.1 - Fiziksel Muayeneler

2.2.1.1 - kelek ve/veya Yzen Maddeler Miktar Tayini

1 - 5 g kadar numune Gooch krozesinden szlr. Kroze neft (terebentin ya) ile ykanr ve 49 C da
kurutularak sabit arlkta tartlr. Arlk farkndan yzde miktar hesap edilir

2.2.1.2 - Renk

1 hacim numunenin 9 hacim ham bezir ya ile kartrlmasndan meydana gelen renk, yeni
hazrlanm 1,28 g Potasyum bikromatn 100 cm3 deriik saf Slfrik asit H2SO4 (d = 1,84) zeltisi
renginden daha koyu olmayacaktr. Bu zelik demir ihtiva eden sikatiflerde aranmaz

2
ICS 87.060.30 TRK STANDARDI TS 144/Mays 1964

CETVEL - 1 , Sikatiflerdeki Metal Miktar

SKATF BLEMDEK METAL MKTARI TP TIP
CNSLER I II
Kurun ve Kurun .................................... minimum % 2,5 2,5
Manganl Mangan ...................................... minimum % 0,6 0,6
Kur onlu Kurun................................... minimum % 5,0 5,0
Kurun ve Kurun................................. minimum % 2,5 2,5
Kobaltt Kobalt ................................minimum % 0,25 0,25
Manganl Mangan ............................. minimum % 1,0 1,0
Kobaltl Kobalt................................ minimum % 0,6 0,6
inkolu inko.............................................. (+)
inko ve inko ............................................................. (+)
Kobaltl Kobalt.............................................
Demirli Demir .............................................................. (+) (+)
(+) Bu cins sikatiflerdeki metal miktarlar ve bunlarn muayene ve analiz metotlar satc ile
alc arasnda kararlatrlr.

2.2.1.3 - Ya ile Karma Kabiliyeti

1 hacim numune 9 hacim ham bezir ya ile kartrldnda gzle grlebilen bir kelek veya ph-
tlama meydana gelmemelidir.

2.2.1.4 - Kuruma Sresi

1 hacim numune 9 hacim ham bezir ya ile kartrlr, temiz bir cam zerine aktlr. Cam levha % 40 -
60 nisb rutubette ve 20 - 25 C de dik durumda kurumaya braklr. Kuruma sresi sonunda husule
gelen film, yavaa dokunulduunda parmaa yapmayacak veya yzeyine bir utan bir uca parmak
hafife srldnde film kalkmayacaktr.

2.2.3 - Kimyasal Muayeneler

2.2.2.1 - Kursun Miktar Tyini
3
5 g kadar numune hassas tartlarak 400 cm lk bir behere alnr. Sikatif zcs uuncaya kadar,
3
plak ate kullanmakszn, stlr. 5 cm Nitrik Asit (H NO3) (d = 1,42) ve 40 - 50 cm3 seyretik slfrik
3
asit (1/1 H2 SO4) ilve olunur. Karm, kkrt trioksit (SO3) dumanlar vermeyinceye ve hacmi 5 cm 'e
ininceye kadar buharlatrlr. zelti koyu renk almsa damlatma iesinden dikkatle birka damla
deriik Nitrik Asit (d = 1,42) daha ilve edilir. Beyaz dumanlar bittikten sonra bu ileme zelti rengi
3
alncaya kadar devam edilir. Soutulur, zerine bir ka cm Perhidrol (H2 O2, % 30) ilve edilir ve bir
3
dakika kaynattktan sonra soutulur zerine dikkatle 100 cm kadar damtk su katlr. Kristallerin
teekkl etmesi ve kmesi iin beher, iindekiler ile birlikte birka dakika mddetle scak bir levha
zerinde stlr. kelek evvelce kzdrlm ve tartlm bir Gooch krozesinden szlr. Kroze, Slfrik
asit zeltisi (% 0,5 H, SO4) ile ve sonra biraz alkolle ykanr. Kroze 600C' a mayan Muffel frnnda
15 dakika mdetle kzdrlr, soutulup Kurun Slfat (Pb SO4) halinde tartlr.

PbSO 4 tartm 0,683

Kurun miktar: % Pb = tartm

eklinde hesap edilir.

3
ICS 87.060.30 TRK STANDARDI TS 144/Mays 1964

2.2.2.2 - Mangan Miktar Tyini

A - zeltiler :
a) Standard Vanadin Slfat (V SO4) zeltisi: inde klorr bulunmayan 12 g Amonyum meta
3
Vanadat (NH4 VO3) 400 cm scak suda zlr. 10 g
3
Sodyum bislfit (NaH SO3) ve 20 cm Slfrik asit (d = 1,84) ilve edilir. Mavi berrak bir zelti mey-
dana gelir. ayet bir kelek grlrse znnceye kadar kaynatlr. Son Kkrt dioksit (SO2) eserleri
kalmayncaya kadar kuvvetle kaynatlr. Soutulup damtk su ile bir litreye tamamlanr.
b) zeltinin N/10 Potasyum Permanganat (KmnO4) zeltisine kar ayarlanmas: Faktr tyini iin
3 3
500 cm lk bir erlenmayere ll bir miktar (KmnO4) zetisi alnr. 300 cm 'e kadar sulandrlr. Ve
3 3
7,5 cm H2 S04 (d = 1,84) 7,5 cm Fosforik Asit (H3 PO4 % 85 lik) ilve edilip, Vanadin Slfat zeltisi
ile Permanganatn rengi hafif pembeye dnnceye kadar derhal titre edilir. Titrasyona Vanadin Slfat
zeltisinden 10 saniye ara ile damla damla ilve edilerek ak sar renk kalncaya kadar devam edilir.
eitli tonda sar renk zeltilerin elde olunmas mmkn olduundan, zelti renk standard olarak
saklanr. Mukayese daima bu standard renk ile yaplmaldr. Gm Perslfat varsa ll Per-
manganatn indirgenmesini tekrar ykseltgeme takip edeceinden bu halde devaml bir dnm noktas
elde olunmaz. Ayarl Vanadin Slfat zeltisi hava ve a kar tamamen dayankldr.
c) Ayarl N/10 Permanganat zeltisi: 3,25 g KmnO4 suda zlr ve sodyum Oksalat'a kar (Na2 C2
O4) bilinen usullere gre ayarlanr.

B - Analizin Yapl:
3
a) 10 g numune 200 cm lk uzun boylu bir beher iinde tartlr. Uucu seyrelticilerin ou 200C'i a-
mamak zere stlarak buharlatrlr. (b) ve (c) de yaplacak mkerrer paralanmaya gememek
zere stlr.
3
b) Behere 100 cm Hidroklorik Asit (1/4 seyreltik) ve 5 g balmumu ilvesi ile kaynama noktasnn
hemen altna kadar stlr. Ayrmay kolaylatrmak iin ara sra kartrlr. Reaksiyon derhal balar
fakat ya asitlerinin veya sikatifin yapld dier organik asitlerin tamamen serbest hale geebilmesi
iin umumiyetle bir saate ihtiya vardr. Serbest hale geen asitler yzeyde berrak san tabaka tekil
ederler. Balmumu organik asitleri absorbe etmeye yarar ve soumakla katlar ve bylece ya
asitlerini szmekle ayrmak mmkn olur. Ayrma tamamlandnda zeltinin iyice kartrlmas az
veya ok emlsiyon halindeki ya asitlerinin erimi balmumu ile ekstraksiyonunu saar. zelti oda
scaklna ka- dar soutulup katlam mum tabakas dar alnr ve su ile ykanr. Bu mum
tabakasnn kalan paralar da szlp, kurun klorr (esas numunede fazla miktarda kurun mevcut
ise) ve sikatife ait dier metallerin znerek ayrlmamas iin ykanr.

Sznt belirli bir ekilde Amonyaklandrlarak metaller renksiz Amonyum Slfr ile ktrlr. zn-
meyen Slfrlerin teekkl etmesi ve kmesi iin kartrlr. Szlerek ayrlr ve kelek Amonyum
Slfrl su ile ykanr, icap ederse sznt Kalsiyum tayn iin saklanr. Slfr keleinde de dier
metallerin tyini yaplr.
3 3
c) Slfrleri ihtiva eden szge kd 250 cm lk bir beher'e konur ve 10 cm H NO3 (d = 1,42) ve 5
3
cm H_, SO4 C d = 1,84) ive edilir. Beherin zeri rtlp, dumanlar kncaya kadar yava yava s-
tlarak organik maddeler paralanr. Koyu dumanlarn kmasndan sonra bir kmrleme meydana
3
gelirse birka cm H NO3 daha ilve edilir ve tekrar buharlatrlr. H NO3'n tamamen uzaklatrldn-
dan emin olmak iin dumanlar kncaya kadar bir kere daha buharlatrlr. Dier metallerin susuz
3
slfatlarn tamamen znebilmesini salamak iin 100 cm damtk su ilve edilip kaynatlr. zelti
oda scaklnda, birka saat kendi haline durun-maya braklr. kelek szlr ve szntde man-
gan (d) ve (e) ye gre tyin edilir.
3
d) Szntye % 85 lik 7,5 cm H3 PO4 ilve edilip 150 cm'e kadar sulandrlr. Mevcut her 0,05 g man-
3
gan iin 10 cm N/10 (Ag NO3) Gm Nitrat zeltisi ve iinde 3 g kadar Amonyum perslfat (NH4)2
3
S2 O3 bulunan 15 cm su ilve edilir. zelti kaynama noktasnn biraz altna kadar stlarak
Permanganatn rengi meydana karlr. Istma srasnda zeltide eitli renk deimeleri meydana
gelir. Kaynama noktasna ulaldnda zamanla rengi almayan kahverengi bir kelek teekkl
ederse fazla miktarda Mangan'n bulunduunu gsterir. ayet renk krmzdan ileri gitmez ise fazla
miktarda asitin bulunduu anlalr. Meydana gelen kahverengi kelek H2 SO4 indirgenir. Krmz
rengin Permanganat rengine dnmedii hallerde de deney baka bir numune ile tekrarlanr.
zeltide %5 H2 SO4 ve % 5 H3 PO4 den fazla asit bulunmamaldr. zeltinin uzun mddet
kaynatlmas halinde perslfatn fazlas paralanacandan, dk sonular alnabilir. zelti,
3
Permanganatn rengi tam teekkl eder etmez ateten ekilir. 150 cm su ilve edilip 20C ye

4
ICS 87.060.30 TRK STANDARDI TS 144/Mays 1964

soutulan zelti, Vanadin Slfat zeltisi ile faktr tyininde olduu gibi titre edilir. Bu titrasyonda da
ayn tonda sar renk elde edilmelidir.
e) c deki sznt buzlu suda 15C ye veya biraz aasna kadar soutulur, iine 2 g Sodyum
Bizmutat ( Na2 BiO3) ilvesinden sonra buzlu su ierisinde en az 10 dakika daha tutulur. 50 cm3 tak-
riben % 3 lk seyreltik H NO3 ilve edilir ve bir asbest szgeten szlr. kelek Permanganik asit-
ten kurtuluncaya kadar % 3 lk souk H NO3 ile ykanr. Btn Permanganik asit ve geri titrasyonda
gereken takriben 10 cm3 KmnO4' indirgeyecek kadar demir (2) slfat (Fe SO4) zeltisi ilve olunur.
Permanganik asidin rengi kayboluncaya kadar iyice kartrlr. zelti derhal N/10 KmnO4 ile bilinen
renk dnmne kadar titre edilir. Analizin btn safhalar, tekrarlanmak suretiyle bir ahit deney
hazrlanarak, ayn miktar Fe SO4 zeltisinin ilvesiyle, zelti KmnO4 ile titre edilir. Numune ile ahit
deneye sarf olunan KmnO4 miktarlar arasndaki fark deneyde teekkl eden Permanganik asidin e
deer miktardr. KmnO4 zeltsindeki mangandan da mevcut mangan miktar hesap edilir.
2.2.2.3 - Kobalt Miktar Tyini

2.2.2.3.1 - Gravimetrik Metod

A - zeltiler:
Nitrozo Naftol zeltisi:
3 3
2 g Nitrozo Naftol, 50 cm scak glasial Asetik Asitte zlr. 50 cm scak su ilve edilip szlr.

Not: Bu zelti Nikel veya Mangan ile kelek vermez.

B - Analizin Yapl:
a) 5 g kadar numune geni bir kroze'de hassas tartlr ve bilinen usullerle iyice kl edilir. Buna 5 - 10 g
Potasyum piro - slfat ilve edilip, kroze kprme sona erinceye kadar yava ve sonra kuvvetle
kzdrlr. Erimi ksm biraz krmzms bir renk alnca kroze eilmek suretiyle, tamamen homojen
oluncaya kadar eritmeye devam olunur.
3
b) Kroze soutulup, eritilmi kitle 50 - 100 cm scak takriben % 1 lik H2 SO4 ile alnr. zelti sk bir
3
szge kdndan szlerek, znmeyen Slfat, karbon vesaireden ayrlr. zelti 500 cm lk bir
ll balonda izgisine kadar sulandrlr.

c) Takriben 50 mg metalik kobalt ihtiva edecek miktarda eit hacimde zeltiler alnr ve 10 damla
H2 O2_, (% 30) ilve edilir. Bir iki damla Fenol Fitalein ilvesiyle zeltiye yeteri miktarda 1/2 N Na OH
3
ilve edilerek kobaltn tamam ktrlr. zelti bazik reaksiyon gstermelidir. 20 cm buzlu (Glasial)
Asetik Asit ilve edilir ve dikkatle stlr. Bundan sonra bir iki damla Hidrojen peroksit (% 30) ilve edilir
ve stmaya Co (OH)3 Kobalt Hidroksit kelei znnceye kadar devam olunur. zelti, iinde
3
birey grlmese dahi szlr. Su ile 200 veya 250 cm kadar seyreltilir ve yava yava stlr. ine
yeni hazrlanm Nitrozo p Naftol'un 75 cm3 scak zeltisi ilve edilir. kelek iyice teekkl edin-
ceye kadar kartrlr ve 60 C da iki saat kendi halinde braklr. kelek tercihen platin bir huniye
yerletirilmi szge kdndan szlr ve scak, seyreltik hidroklorik asit (1: 19) ile ve sonunda bu
asitten kurtuluncaya kadar scak su ile ykanr. Hafif bir vakum tatbiki ile mmkn olduu kadar
kurutulur. Daras alnm bir krozede dikkatle kl edilir. Bir saat mddetle 750 - 850C'da kzdrlr, so-
utulup Co3 O4 olarak tartlr.

Kobalt Miktar:

Co 3 O 4 tartm 73,42
bulunur
CO % = tartm

2.2.2.3.2 - Elektroliz Metodu

3
Cihaz: elektrolizin yaplmasna elverili normal elektroliz cihazdr. 200 cm lk beher iersine 10 g nu-
mune tartlr. Scaklk 200C'n zerine kmamak zere uucu seyrelticilerin byk bir ksm, stmakla
3
mmkn olduu kadar uzaklatrlr. Beher'e 100 cm H2 SO4 (l: 9 seyreltilmi) ve 5 g bamumu ilve
edilerek, ifte paralanmaya mni olmak gayesiyle, arasra kartrlarak kaynama noktasnn biraz
aasna kadar stlr. Reaksiyon hemen balar. Fakat ya asidlerinin veya sikatifin yapld organik
asitlerin tamamen serbest hale geebilmesi iin takriben bir saatlik zamana ihtiya vardr. zelti

5
ICS 87.060.30 TRK STANDARDI TS 144/Mays 1964

soutulur, szlr ve 5 defa souk ve seyreltik H2 SO4 (% 5 lik) zeltisi ile ykanr. Balmumu
kurutulur, kl edilir ve Kobalt muayenesi yaplr. Sznt dumanlar kncaya kadar buharlatrlr.
3
zeltide halen kalm bulunan organik maddeler zeltiye birka cm
H NO3 (1,42) ilvesiyle ykseltgenir ve tekrar dumanlar kncaya kadar buharlatrlr. Koyu
dumanlarn kndan sonra bir kmrleme olursa, buharlatrma H NO3 ile tekrar edilir. zelti,
eit hacimde su ilve edilip dumanlar kncaya kadar tekrar buharlatrlr. HNO3'in tamamen uzak-
3
latrldna emin olmak iin ilem tekrarlanr. zelti 150 cm 'e sulandrlp susuz Kobalt Slfatn (Co
3
SO4) znmesi iin stlr. zeltiye 2 g Sodyum bislfat, 60 cm deriik Amonyak zeltisi ve
3
takriben 0,5 cm Hidrojen Peroksit (% 30) ilve olunur. znme tamamlanncaya kadar kartrlr.
3
zelti su ile 225 cm 'e seyreltilir. Svdan 0,33 Am-per/dm2'ye tekabl edecek ekilde bir akm geiri-
lerek kobalt evvelce tartlm bir platin elektrot zerinde toplanr. zelti renksiz bir hal alnca,
3
porselen bir krozeye takriben 0,5 cm zelti alnp zerine birka tane Fen tiyohydantoik asit kristali
ilve edilir ve buharlatrlr. Kurulua ulalmadan evvel pembe renk teekkl ederse, zeltide daha
Kobaltn mevcut olduu anlalr. Elektrolize 30 dakika devam olunur ve tehis deneyi tekrarlanr. Bu-
harlatrmann sonunda pembe renk meydana gelmez ise elektrolizin sona erdii anlalr. Elektrod
karlr, su ile ykanr, alkole batrlp kurutulur ve tartlr. Arlk fark, Kobalt, Nikel, Kkrt ve in-
kodan ileri gelir.
Not: Fazla miktarda Nikel bulunmad hallerde, Nikel, nazar itibara alnmayabilir. Sikatifin hazrlan-
mas esnasnda ok az miktarda Kobalt kullanlm ise, bu takdirde Kobalt da ihmal edilir. Elektrolite
Slfit ilve edildii mddete daima kkrt ayrlacaktr. Fakat bunun miktarn tyine kalkmak l-
zumsuzdur. nk, deney artlarnda ayrlan beher gram metalle 0,0030 g da Kkrt beraber ker.
Bu miktar Slfit konsantrasyonuna deil, akm iddetine tbidir. Amper ykseldike ayrlma da fazla
olur. Slfit ilve edilmeyecek olursa, buna tekabl eden miktar Oksijen ayrlacak bylece Nikel'in
elektrolizi uzayacaktr. Bazen sikatiflere inko da ilve edilir. inkonun bulunmas halinde katod u
3
ekilde muamele grr. Ayrlm olan metal H NO3 de (l : l seyreltilmi) zlr ve 5 cm H2 SO4 in (l :
l seyreltilmi) ilvesinden sonra dumanlar kncaya kadar buharlatrlr. Eit hacimde su konarak
tekrar buharlatrlr. H NO3 in uzaklatrlmasndan emin olmak iin buharlatrma bir kere daha
tekrarlanr. 50 cm3 su ilve edilir ve Kobalt Slfat anhidrit'in znmesi iin stlr. Oda scaklna
soutulan zeltiye, metil krmzs ilve edildikten sonra, renk sarya dnnceye kadar damla damla
NH3 (1:3 seyreltilmi) zeltisi konur. zelti N/1 H2 SO4 ile krmz renk verinceye kadar geri titre
3
edilir ve asidin l cm fazlas ilve olunur. zeltiden Kkrtl Hidrojen (H2 S) geirilir ve yava yava
3
su ile 100 cm 'e seyreltilir. Beyaz bir kelek, inkonun bulunduunu gsterir. inkonun bulunmas
3
halinde zeltiye 5 cm jelatin zeltisi (% 0,02) ilve edilip iyice kartrlr ve en az bir saat
kurumaya braklr. kelek szlr ve souk su ile ykanp 80C'n altnda kl edilip sabit arlkta
tartlr. Bylece Kobalt Oksit ile kirlenmi inko Oksit bulunmu olur. Burada Kobalt miktar
Kolorimetrik olarak tyin edilir. Bunun iin inko Oksit ll miktarda Hidroklorik Asit ile, (d = 1,19)
zlr. Meydana gelen mavi renk ayn hacimde Hidroklorik Asit alnp buna belirli miktarda bir Kobalt
zeltisi ilve edilince hasl olacak renk ile mukayese yaplr.

3 - PYASAYA ARZ
3.1 - ARETLEME
Sv sikatif kaplar zerine yaptrlacak etiketlere, kolayca okunabilecek ve silinmeyecek ekilde,
aadaki bilgiler yazlacaktr. Bu bilgiler ablon ile de yazlabilir.

Trk Mal deyimi veya TM iareti,

Bu Standardn iaret ve numaras,
Firmann markas veya ksa ad,
iml tarihi,
Maln tp ve cinsi,
Net ve brt arl,
Tavsiyeler (tama, depolama ve kullanlmasna dair).

6
ICS 87.060.30 TRK STANDARDI TS 144/Mays 1964

3.2 - AMBALAJ
Sv sikatifin konaca kaplar passz, havann zamanla ieri girmesine mni olacak ekilde iml edil-
mi, ilen de dlar da korozyona kar uygun bir madde ile kaplanm olacaktr.
Ambalaj tipleri aada gsterilen net arklarda sv sikatif ihtiva edecektir.
250 g
500 g
1 kg
5 kg
15 kg
16-200 kg
250 g - 5 kg (dahil) kutu, 15 kg'lklar teneke, daha fazla miktarda olanlar bidon veya varillerde am-
balajlanm olacaktr. Kutu veya bidonlar halinde bulunan kaplarn tanmalar esnasnda maruz
kalmas muhtemel zorlamalara kar koruyucu tedbirler alnmas lzmdr.

4 - MTEFERRK HKMLER
4.1 - malt veya satc, talep vukuunda bir kalite beyan vesikas vermek veya gndermek mecburiye
tindedir. Bu vesikada sat konusu
a) 1. Blmnde belirtilen btn zelikler, haiz olduunun,
b) 2. Blmndeki muayene ve deneyler yaplm ve uygun sonular alnm bulunduunun,
belirtilmesi gerekir.
4.2 - Bu standarda gre iml edilecek mal zerinde Madde 3.1 de belirtilen Trke iaretlerin yan sra
ve Trkesinden daha byk ve bariz olmamak zere icabnda ihra edilecekleri memleketlerin
anlyaca tarzda karlklar yazlabilir.

5 - TRK STANDARDLARININ UYGULANMASI HAKKINDA TZK

HKMLERNE GRE YAPILACAK LEM
5.1 - Bu standardn kapsamna giren mallar zerinde denetleme grevi gzle ve tartma yoluyla
muayene edilmek, gerektiinde deneyler yaplmak veya yapt-rlr.ak suretiyle yerine getirilir.

5.2 - Denetleme grevi yaplrken standardn 2.1 Maddesinde gsterilen usul ve ekilde ayrlan
numunelerden 3 kg alnr ve Tzk'n bu yne ilikin hkmleri yerine getirilir.