UDK 691.

32 TÜRK STANDARDI TS 3351/Nisan 1979

İÇİNDEKİLER

0 - KONU, TANIM, KAPSAM ..................................................................................... 1

0.1 - KONU........................................................................................................................ 1
0.2 - TANIM ....................................................................................................................... 1
0.2.1 - Beton Deney Numunesi....................................................................................................... 1
0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1
1 - ALETLER.............................................................................................................. 1
1.1 - Genel......................................................................................................................... 1
1.1.1 - Silindir Şeklinde Kalõplar ...................................................................................................... 1
1.1.2 - Küp Şeklinde Kalõplar İle Kiriş Kalõplarõ ............................................................................... 1
1.2 - ŞİŞLEME ÇUBUĞU .................................................................................................. 1
1.3 - VİBRATÖRLER ......................................................................................................... 1
1.4 - EL ALETLERİ ............................................................................................................ 2
1.5 - İŞLENEBİLİRLİK (KIVAM) ÖLÇME ALETLERİ.......................................................... 2
1.5.1 - Çökme Hunisi ...................................................................................................................... 2
1.5.2 - Sõkõştõrma Faktörü Aleti ....................................................................................................... 2
1.5.3 - Vebe Aleti ............................................................................................................................ 2
1.6 - NUMUNE ALMA VE KARIŞTIRMA TEKNESİ............................................................ 2
1.7 - HAVA ÖLÇME CİHAZLARI ....................................................................................... 2
2 - DENEY NUMUNELERİ ......................................................................................... 2
2.1 - BASINÇ DAYANIMI NUMUNELERİ .......................................................................... 2
2.2 - EĞİLMEDE ÇEKME DAYANIMI NUMUNELERİ ........................................................ 2
3 - BETONDAN NUMUNE ALINMASI ....................................................................... 2
4 - TAZE BETON ÖZELİKLERİNİN TAYİNİ .............................................................. 2
4.1 - İŞLENEBİLİRLİK (KIVAM) ......................................................................................... 3
4.2 - HAVA MİKTARI ......................................................................................................... 3
4.3 - BİRİM AĞIRLIK VERİM (RANDIMAN) ....................................................................... 3
5 - BETON DENEY NUMUNELERİNİN HA-ZIRLANMASI ........................................ 3
5.1 - NUMUNELERİN HAZIRLANACAĞI YER .................................................................. 3
5.2 - BETONUN NUMUNE KALIPLARINA YERLEŞTİRİLMESİ ........................................ 3
5.3 - NUMUNE KALIPLARINDAKİ BETONUN SIKIŞTIRILMASI ....................................... 3
5.3.1 - Sõkõştõrma Yöntemleri .......................................................................................................... 3
5.3.2 - Şişleme ................................................................................................................................ 3
5.3.3 - Vibrasyon............................................................................................................................. 4
5.4 - NUMUNE YÜZEYLERİNİN DÜZLENMESİ ................................................................ 4
6 - BETON DENEY NUMUNELERİNİN BAKIMI...................................................... 4
6.1 - İLK YÖNTEMLER..................................................................................................... 4
6.2 - DAYANIM AÇISINDAN LABORATUVAR KARIŞIM HESAPLARININ KONTROLÜ,
İÇİN KABULÜ VEYA KALİTE KONTROLÜ AMAÇLARI İLE DENENECEK NUMUNELERİN
BAKIMI .............................................................................................................................. 5
6.2.1 - Basõnç Dayamam Numuneleri............................................................................................. 5
6.2.2 - Eğilmede Çekme Dayanõmõ Numuneleri ............................................................................. 5
6.3 - KALIP SÖKME VE YAPININ SERVİSE GİRİŞ ZAMANLARINI TAYİN ETMEK
AMAÇLARI İLE DENENECEK NUMUNELERİN BAKIMI ................................................... 5
7 - NUMUNELERİN LABORATUVARA GÖNDERİLMESİ ....................................... 5
8 - DENEY NUMUNELERİ İLE İLGİLİ BİLGİLER...................................................... 5
UDK 691.32 TÜRK STANDARDI TS 3351/Nisan 1979

ŞANTİYEDE BETON DENEY NUMUNELMİNİN

HAZIRLANMASI VE BAKIMI

0 - KONU, TANIM, KAPSAM

0.1 - KONU
Bu standart, şantiyede betan deney numunelerinin hazõrlanmasõ ve bakõmõna dairdir.

0.2 - TANIM

0.2.1 - Beton Deney Numunesi

Beton deney numunesi, alõnmõş olduğu betonun bütün özelliklerine sahip olan ve kullanõlabileceği
deney için uygun boyutlarda kalõplara dökülüp sõkõştõrõlarak ve bakõmõ yapõlarak hazõrlanmõş olan
betondur.

0.3 - KAPSAM
Bu standard, inşaatlarda kullanõlmakta olan betonlardan deney numunelerinin şantiyede nasõl
hazõrlanacağõnõ ve nasõl bakõma tabi tutulacağõnõ belirten bir yöntemi kapsar.

1 - ALETLER
1.1 - Genel
Deney numuneleri İçin kalõplar, çelik, dökme demir ve alüminyum gibi hidrolik bağlayõcõlarla reaksiyona
girmeyen ve su emmeyen uygun bir malzemeden yapõlmalõdõr. Kalõplarõn boyutlarõ kullanõlacaklarõ
deney yönteminde öngörülen ölçülere uygun olmalõdõr. Kalõplar şantiyedeki kullanõlma şartlarõ altõnda
şekil ve boyutlarõnõn sabit kalmasõnõ sağlayacak yeterlikte rijit ve su sõzdõrmaz bir şekilde yapõlmalõdõr.
Kalõp birden fazla parça halinde (taban levhasõ, kenarlar gibi) imal edilmişse bu parçalarõn sõkõca
birleştirilmesini sağlayacak bir kelepçe sistemi bulunmalõdõr. Kalõplarõn iç yüzeyleri pürüzsüz ve kaygan
olmalõdõr. kullanõlmadan önce bu yüzeyler madeni bir yağ, ile hafifçe yağlanmalõ ve varsa parçalarõn
birleşme yerleri kalõn gress parafin gibi bir madde sürülerek su geçirmez hale getirilmelidir.

1.1.1 - Silindir Şeklinde Kalõplar

Silindir şeklindeki kalõplar Madde 1.1.1 uygun olarak yapõlmalõdõr. Silindirin üst yüzü (ağzõ) ve alt yüzü
(taban) ile silindir ekseni arasõndaki açõlar 90° ± 0,5° olmalõdõr. Silindirin değişik yerlerinden ölçülen iç
çaplar birbirlerinden % 2 den daha farklõ olmamalõdõr.

Deney metodunda öngörülen boyutlara silindirin iç çapõ % 1, iç derinliği ise % 2 toleransla uygun
olmalõdõr.

1.1.2 - Küp Şeklinde Kalõplar İle Kiriş Kalõplarõ

Küp seklinde kalõplar ile kiriş kalõplarõ Madde 1.1.1'e uygun olarak yapõlmalõdõr. Kalõplarõn alt yüzü
(tabanõ) ve yan yüzleri tamamen düzgün olmalõdõr. Kalõbõn bitişik yan yüzleri veya yan yüzleri ila alt ve
üst yüzleri arasõndaki açõlar 90° ± 0,5° olmalõdõr.

Kalõplarda 150 mm dan daha büyük olan kesit boyutlarõ ile deney yönteminde öngörülen boyutlar
arasõndaki fark 2,5 mm daha fazla olmamalõdõr. Daha küçük kesit boyutlarõ ile kalõp uzunluklarõ için bu
fark en fazla 1,5 mm olmalõdõr. Kiriş kalõplarõnõn uzunluktan deney yönteminde Öngörülen uzunluktan
daha fazla olabilir.

1.2 - ŞİŞLEME ÇUBUĞU

Çelikten yapõlmõş, 16 mm çapõnda ve yaklaşõk 60 cm uzunluğunda, uçlarõ 16 mm çapõnda yarõm küre
olarak yuvarlatõlmõş düzgün bir çubuk.

1.3 - VİBRATÖRLER
Beton içerisine daldõrõlacak türden olan vibratörler, esnek veya rijit şaftlõ ve tercihan elektrik motoru ile
çalõşan vibratörlerdir. Kullanõlma sõrasõnda frekanstan dakikada en az 7000 titreşim olmalõdõr. Titreşim

1
UDK 691.32 TÜRK STANDARDI TS 3351/Nisan 1979

elemanõnõn dõş çapõ veya kenar boyutlarõ yaklaşõk 20 mm - 80 mm arasõnda olmalõdõr. Vibratör titreşim
elemanõnõn uzunluğu sõkõştõrõlacak beton tabakasõnõn derinliğinden en az 75 mm daha fazla olmalõdõr.
Betonu kalõbõn dõşõndan titreştirecek vibratör türlerinde ve vibrasyon masalarõnda frekans dakikada en
az 3600 titreşim olmalõdõr. Kalõp, vibratör sistemine sõkõca tesbit edilmelidir.

1.4 - EL ALETLERİ
Kova, kürek, mâla, kepçe, mastar, sõyõrma çubuğu ve cetvel gibi aletler.

1.5 - İŞLENEBİLİRLİK (KIVAM) ÖLÇME ALETLERİ

1.5.1 - Çökme Hunisi

1)
Taze betonun işlenebilirliğinin TS 287 e uygun olarak tayininde kullanõlan çökme hunisi.

1.5.2 - Sõkõştõrma Faktörü Aleti

Taze betonun işlenebilirliğinin TS 2872 ye uygun olarak tayininde kullanõlan sõkõştõrma faktörü aleti.

1.5.3 - Vebe Aleti

Taze betonun işlenebilirliğinin TS 3115'e uygun olarak tayininde kullanõlan vebe aleti.

1.6 - NUMUNE ALMA VE KARIŞTIRMA TEKNESİ

içinde beton numunesinin tümünün kürek veya ile karõştõrõlmasõna uygun derinlik ve hacimde saçtan
yapõlmõş kap, el arabasõ veya temiz ve su emmeyen bir karõştõrma teknesi.

1.7 - HAVA ÖLÇME CİHAZLARI

Taze betonda hava miktarõnõn TS 2901'e göre basõnç metodu ile ve TS 3261'e göre hacim metodu ile
tayininde kullanõlan hava ölçme cihazlarõ.

2 - DENEY NUMUNELERİ
2.1 - BASINÇ DAYANIMI NUMUNELERİ
Beton basõnç dayanõmõnõn tayininde küp veya silindir seklinde numuneler kullanõlmalõdõr. Silindir şek-
linde numunelerde derinlik, çapõn iki katõ olmalõ ve bu numunelerin hazõrlanmasõ ve bakõmõ eksenleri
düşey konumda iken yapõlmalõdõr. En büyük agrega dane büyüklüğü 40 mm yi geçmeyen betonlar için
boyutlarõ 20 cm olan küp şeklinde numuneler veya çapõ 15 cm, derinliği 30 cm olan silindir şeklinde
numuneler kullanõlõr, özel olarak belirtilmedikçe daha küçük boyutlarda numune kullanõlmamalõdõr. En
büyük agrega dane büyüklüğü 40 mm den fazla olan betonlardan hazõrlanacak küp numunelerin
boyuttan ve silindir numunelerin çaplarõ en büyük agrega dane büyüklüğünün en az dört katõ olmalõdõr,

2.2 - EĞİLMEDE ÇEKME DAYANIMI NUMUNELERİ

Beton eğilmede çekme dayanõmõnõn tayininde kiriş numuneler kullanõlmalõdõr. Numunelerde en kesit
genişliği derinliğin 1,5 katandan fazla olmamalõ ve uzunluk en büyük en .kesit boyutunun eh az üç katõ
olmalõdõr. Numunelerin hazõrlanmasõ ve bakõmõ uzun eksenleri yatay konumda iken yapõlmalõdõr. En-
büyük agrega dane büyüklüğü 40 mm yi geçmeyen betonlar için boyuttan 15 cm X 15 cm X 50 cm
olan kiriş numuneler kullanõlõr, özel olarak belirtilmedikçe daha küçük boyutlarda numune
kullanõlmamalõdõr. En büyük agrega dane büyüklüğü 40 mm den fazla olan betonlardan hazõrlanacak
numunelerin en küçük boyuttan en büyük agrega dane büyüklüğünün en az dört katõ olmalõdõr.

3 - BETONDAN NUMUNE ALINMASI

Taze beton deneylerinde ve deney numunelerinin hazõrlanmasõnda kullanõlacak beton numuneleri
beton harmanlarõndan TS 2940'a uygun olarak alõnmalõdõr

4 - TAZE BETON ÖZELİKLERİNİN TAYİNİ

2
UDK 691.32 TÜRK STANDARDI TS 3351/Nisan 1979

4.1 - İŞLENEBİLİRLİK (KIVAM)

Deney numunelerinin hazõrlanacağõ her beton har-maninin işlenebilirliği, karõlmasõndan hemen sonra
TS 2871'e uygun olarak çökme değerinin ölçülmesi ile tayin edilmelidir. Çökme değeri 5 mm den az
olan betonlarõn işlenebilirliği ise TS 2872 veya TS 3115'e göre tayin edilmelidir.

Bu deneyde kullanõlan taze beton deneyden sonra tekrar beton harmanõna katõlabilir.

4.2 - HAVA MİKTARI

Taze betonda hava miktarõ, gerektiğinde, TS 2901 veya TS 328Te uygun olarak tayin edilmelidir.
Fazla gözenekli ve hafif agregalarla yapõlmõş olan betonlar için TS 3261 metodu kullanõlmalõdõr.

Bu deneyde kullanõlan taze beton deneyden sonra tekrar beton harmanõna katõlmaz ve kullanõlmaz.

4.3 - BİRİM AĞIRLIK VERİM (RANDIMAN)

Beton harmanlarõnõn birim ağõrlõklarõ, verimleri (gerçek hacimleri), TS 2MTe uygun olarak tayin
edilmelidir.

Bu deneyde kullanõlan taze beton deneyden sonra tekrar beton harmanõna katõlabilir.

5 - BETON DENEY NUMUNELERİNİN HA-ZIRLANMASI

5.1 - NUMUNELERİN HAZIRLANACAĞI YER
Beton deney numuneleri ilk M saatlik sürede muhafaza edilecekleri yerde veya bu yerin mümkün
olduğu kadar yakõnõnda hazõrlanmalõdõr. Numuneler hazõrlanmalarõndan hemen sonra muhafaza
edilebilecekleri yere taşõnmalõdõr. Bu sõrada numunelerin sarsõlmamasõ ve örselenmemesi için dikkat
gösterilmelidir.

5.2 - BETONUN NUMUNE KALIPLARINA YERLEŞTİRİLMESİ

Beton, numune kalõplan içerisine Çizelge - 1 de belirtilen sayõlarda tabakalar halinde yerleştirilir.

Beton kalõba boşaltõlõrken kullanõlan kürek, kepçe ve ya mala kalõbõn üst yüzü boyunca hareket
ettirilerek betonun homogen bir şekilde kalõbõn içine dağõlmasõ sağlanmalõ ve iri agreganõn ayrõşmasõ
önlenmelidir. Be. tonun kalõp içerisine tamamen yayõlmasõ için gereğin-ğo şişleme çubuğundan da
faydalanõlõr. En üst tabaka-olarak yerleştirilecek beton sõkõştõrma işleminden sonra kalõbõn tam olarak
dolmasõnõ sağlayacak miktarda olmalõdõr. Kalõbõn tam olarak dolmadõğõ hallerde ilave edilecek betonun
beton harmanõnõ temsil etmesine dikkat edilmelidir.

5.3 - NUMUNE KALIPLARINDAKİ BETONUN SIKIŞTIRILMASI

5.3.1 - Sõkõştõrma Yöntemleri

Beton deney numuneleri hazõrlanõrken şişleme, iç veya dõş vibrasyon gibi sõkõştõrma yöntemleri
kullanõlabilir.

Ayrõca belirtilmemişse kullanõlacak sõkõştõrma yöntemi betonun işlenebilirliği (çökmesi) göz önüne alõ-
narak tayin edilir. Çökme değeri 2,5 cm den küçük olan betonlar vibrasyon ile, 7,5 cm den büyük olan
betonlar şişleme ile sõkõştõrõlõrlar. Çökme değeri 2,5 cm ile 7,5 cm arasõnda olan betonlar için her iki sõ-
kõştõrma metodu da kullanõlabilir. Madde 6.3 de belirtilen numunelerin sõkõştõrõlmasõnda kalõp boyutlarõ
uygun olduğunda yapõdaki betona uygulanan tõkõştõrma metodu tercih edilmelidir.

NOT - Su miktarlarõ ve çökme değerleri çok küçük olan betonlarõn sõkõştõrõlmasõnda bu standardda
verilen yöntemler yeterli olmayabilir. Bu gibi betonlar için ilgili standard veya şartnamelerde tavsiye
edilen sõkõştõrma yöntemleri kullanõlabilir.

5.3.2 - Şişleme
Beton Çizelge - 1 de belirtilen sayõda ve hacimleri (derinlikleri) yaklaşõk olarak eşit olan tabakalar ha-
linde kalõba yerleştirilir ve şişleme çubuğunun yuvarlatõlmõş ucu ile sislenir.

Silindir şeklinde kalõplarda her tabaka için gerekli şişleme darbesi sayõsõ Çizelge - 2 de belirtilmiştir.

3
UDK 691.32 TÜRK STANDARDI TS 3351/Nisan 1979

Küp şeklinde veya kiriş kalõplarda her tabaka için gerekli fişleme darbesi sayõsõ kalõp üst yüzey
2
alanõnõn her 15 cm si için bir darbe olarak hesaplanõr.

Darbelerin kalõp yüzeyinde düzgün olarak dağõlmasõna dikkat edilir. En alt tabaka şişlenirken
darbelerin tabakanõn bütün derinliğine işlemesi sağlanmalõ ancak kalõbõn dibine çok şiddetle
vurulmamalõdõr. Diğer tabakalarõn şişlenmesi sõrasõnda darbeler çubuğun bir alttaki tabakaya yaklaşõk
2,5 cm kadar girmesini -sağlayacak sakilde ayarlanmalõdõr.

Şişleme sõrasõnda oluşabilecek boşluklar kalõbõn kenarlarõna hafifçe vurarak giderilmelidir. Şişlenen
tabakanõn kenar ve köşeleri gereğinde, mala ile düzlenmelidir.

5.3.3 - Vibrasyon
Beton Çizelge - 1 de belirtilen sayõda ve hacimleri (derinlikleri) yaklaşõk olarak eşit olan tabakalar ha-
linde kalõba yerleştirilir, her tabaka içte vibrasyon işlemine tabakanõn tümü yerleştirildikten sonra baş-
lanmalõdõr. Her tabaka için betonun kõvamõna, vibratör türüne ve numune kalõbõna bağlõ olarak uygun
bir vibrasyon süresi uygulanõr.

Beton tabakasõ yüzeyinin düzgün ve parlak bir görünüm kaşanmasõ genellikle yeterli vibrasyon uygu-
lanmõş olduğunu belirtir. Betonda ayrõşmaya neden olabileceğinden gereğinden fazla vibrasyondan
kaçõnõlmalõdõr. En üst tabaka olarak yerleştirilecek betonun miktarõ vibrasyondan sonra kalõptan
yaklaşõk 6 mm den fazla beton taşmamasõnõ sağlayacak şekilde ayarlanmalõdõr. Vibrasyondan sonra
kalõp tam olarak dolmamõşsa ilave edilecek beton kalõbõn üst yüzünden en fazla 3 mm taşacak
miktarda olmalõdõr.

İç vibrasyon yöntemi uygulandõğõnda beton içine daldõrõlan vibratör titreşim elemanõnõn çapõ veya kesit
boyutlarõ silindir seklinde kalõplarda çapõn 1/4 «biden, küp şeklinde veya kiriş kalõplarda en küçük üst
kesit boyutunun (genişliğin) 1/3 ünden daha büyük olmamalõdõr. Vibrasyon sõrasõnda vibratör kalõbõn
dibine veya kenarlarõna dokundurulmamak, betondan çõkarõlõrken beton içinde hava kabarcõklarõ
bõrakmamasõna dikkat edilmelidir. Her tabakanõn vibrasyonundan sonra yüzeyde oluşabilecek hava
kabarcõklarõ kalõbõn kenarlarõna vurularak giderilmelidir. Silindir şeklinde numunelerde vibratör her
tabaka yüzeyinde üç ayrõ noktadan ve bir alttaki tabakaya yaklaşõk 2,5 cm kadar gelecek şekilde
daldõrõlmalõdõr. Küp şeklinde veya kiriş numunelerde vibratör her tabaka yüzeyinde kalõbõn -uzun
ekseni boynaca en fazla 15 cm aralõklõ noktalardan ve bir alttaki taba yaklaşõk 3,5 em kadar girecek
şekilde daldõrõlmalõdõr. Genişliği 15 cm den fazla olan kalõplarda vibratör eksen boyunca iki doğru
üzerinde «aşõrt-malõ olarak daldõrõlõr. Dõş vibrasyon yöntemi uygulandõğõnda numune kalõbõnõn titreşim
veren sisteme rijit ve emniyetli bir şekilde tesbit edilmiş olmasõna dikkat edilmelidir.

5.4 - NUMUNE YÜZEYLERİNİN DÜZLENMESİ

Sõkõştõrma işleminden sonra kalõplardaki beton yüzeyi düzlemi perdahlanõr. Bu amaçla, kalõp üst yü-
zeyinden tasan beton şişleme çubuğu veya mala ile sõyrõlõr, düzlenen yüzey mala veya mastar ile per-
dahlanõr. Bu işlemler en kõsa zamanda ve en pratik bir şekilde tamamlanmalõdõr. Elde edilen numune
yüzeyi kalõp kenarlarõ ile aynõ seviyede olmalõ, yüzeyde kalabilecek girinti veya çõkõntõlarõn boyutlarõ 3
mm yi geçmemelidir.

6 - BETON DENEY NUMUNELERİNİN BAKIMI

6.1 - İLK YÖNTEMLER
Düzlenerek perdahlanmõş olan numune yüzeyleri betondan suyun buharlaşarak kaybolmasõnõ önlemek
amacõ ile su emeyen ve çimento hamuru ile reaksiyona girmeyen nir malzemeden yapõlmõş bir levha
veya kalõn, su geçirmeyen bir plastik örtü ile kapanmalõdõr. Bu amaçla çuval, brandabezi gibi örtüler
kullanõldõğõnda, Örtülerin, numune kalõptan çõkarõlõncaya kadar õslak tutulmasõna dikkat edilmelidir.

Hazõrlanmalarõndan itibaren ilk 24 saatlik sürede numuneler sõcaklõğõ 16°C ile 27°C arasõnda bulunan
bir ortamda muhafaza edilmeli ve bu süre içinde numunelerden rutubet kaybõ önlenmelidir. Bu
koşullarõ sağlamak üzere numuneler sağlam ahşap kutularda nemli kum veya plastik torbalar
içerisinde, õslak çuval gibi örtüler altõnda, şantiyede geçici binalar içinde veya uygun görülecek diğer
şekillerde muhafaza edilir, öngörülen sõcaklõk şartlarõ, gereğine göre, soba, termostattõ elektrik õsõtõcõsõ
veya ampuller ile vantilatör gibi cihazlarõn kullanõlmasõ ile sağlanabilir.

4
UDK 691.32 TÜRK STANDARDI TS 3351/Nisan 1979

Buharlaşma yer aldõğõ takdirde nemli ve õslak örtüler içindeki sõcaklõğõn dõş ortam sõcaklõğõndan dalma
daha düşük olacağõ dikkate alõnmalõdõr. Numunelerin muhafaza edildiği ortamõn sõcaklõğõnõn
termometreler ile kontrol edilmesi gerekir.

6.2 - DAYANIM AÇISINDAN LABORATUVAR KARIŞIM HESAPLARININ

KONTROLÜ, İÇİN KABULÜ VEYA KALİTE KONTROLÜ AMAÇLARI İLE
DENENECEK NUMUNELERİN BAKIMI

6.2.1 - Basõnç Dayamam Numuneleri

Silindir veya küp şeklindeki basõnç dayanõmõ numuneleri hazõrlanmalarõndan 20 ± 4 saat sonra ka-
lõptan çõkarõlmalõ ve deney anõna kadar 23° C ± 2°C sõcaklõkta, nemli bir ortamda ve bütün
yüzeylerinde serbest su bulunacak şekilde bakõma tabi tutulmalõdõr. Böyle bir ortam, numunenin kirece
doygun su içine batõrõlmasõ veya özel bir bakõm odasõnda muhafazasõ -ile sağlanabilir. Bakõm odasõ
içerisinde bağõl nem öngörülen sõcaklõkta % 95 ten daha az olmamalõdõr. Balom sõrasõnda numuneler
akmakta veya damlamakta olan suya maruz bõrakõlmamalõdõr.

NOT - Kirece doygun su; söndürülmüş toz kirecin ağõrlõkça yaklaşõk % 2 oranõnda su içinde eritilmesi
ile elde edilebilir.

6.2.2 - Eğilmede Çekme Dayanõmõ Numuneleri

Kiriş numuneler hazõrlanmalarõndan 20 - 48 saat sonra kalõptan çõkarõlmalõ ve Madde 6.2.1. de
Öngörülen şekilde bakõma tabi tutulmalõdõr. Ancak; bu numuneler deneyden hemen önce en az 20
saat süre ile mutlaka Madde 6.2.1 de bahsedilen kirece doygun su içinde bekletilmeli ve deney
bitinceye kadar yüzeylerinin kurumasõ önlenmelidir.

6.3 - KALIP SÖKME VE YAPININ SERVİSE GİRİŞ ZAMANLARINI TAYİN ETMEK

AMAÇLARI İLE DENENECEK NUMUNELERİN BAKIMI
Silindir veya küp seklindeki basõnç dayanõmõ numuneleri yapõda temsil ettikleri betona mümkün olduğu
kadar yakõn bir yerde muhafaza edilmeli ve bu betonla aynõ bakõm koşullan içinde bulundurulmalõdõr.
Hazõrlanmalarõndan 48 ± 4 saat sonra numuneler kalõptan çõkarõlmalõ ve gene yapõdaki betonun
karşõlaştõğõ sõcaklõk ve rutubet koşullarõna benzer şartlar altõnda muhafaza edilmelidir, örneğin, zemin
döşemesi ve plakalarõndan alõnan kiriş numuneleri üst yüzleri açõk, diğer yüzleri nemli toprak veya kum
ile örtülmüş olarak muhafaza edilmelidir. Deney anõndan 24 ± 4 saat önce numuneler araziden
alõnarak 23°C ± 2°C sõcaklõktaki Madde 6-2.1 de bahsedilen kirece doygun su içinde bekletilmelidir.

7 - NUMUNELERİN LABORATUVARA GÖNDERİLMESİ

Deney için şantiyeden laboratuvara gönderilecek numuneler sağlam ahşap kutular veya diğer uygun
kaplar içine konulmalõ ve etraflarõ nemli kum veya talaş gibi maddeler ile beslenmelidir. Taşõma
sõrasõnda numuneler aşõn sõcaklõk değişimlerinden ve sarsõntõdan korunmalõdõr. Laboratuvara
geldiklerinde numuneler hemen 23°C ± 2°C sõcaklõktaki ortamda öngörülen nemli bakõma alõnmalõdõr.
Basõnç deney numunelerine başlõk yapõlmasõ gerektiğinde TS 3114 de belirtilen yöntem uygulanõr.

8 - DENEY NUMUNELERİ İLE İLGİLİ BİLGİLER

Beton deney numunelerinin kullanõlacağõ deneye ait raporda yer almak üzere numunelerle ilgili olarak
doneyi yapacak olan laboratuvara en az aşağõdaki bilgiler verilmelidir.
— Numunelerin hazõrlandõğõ şantiyenin, ilgili yapõnõn tanõtõlmasõ, numuneleri hazõrlayanlarõn isim, görev
ve meslekleri,
— Numunelerin alõndõğõ beton harmanõnõn ve bu betonun yapõnõn hangi bölümünde kullanõldõğõnõn be-
lirlenmesi,
— Numunelerin alõndõğõ beton harmanõnõn kõvamõ, hava miktarõ, birim ağõrlõğõ ve veriminin belirlen-
mesi,
— Numunelerin hangi amaçla ve hangi deney için
— alõndõğõ,
— Numunelerin hazõrlanma tarih ve saatleri,
— Numunelerin tanõtõlmasõ (boyutlar, sõkõştõrma ve bakõm yöntemleri),
— Numunelerin laboratuvara gönderilme tarihleri,
— Bu standardda belirtilmeyen veya zorunlu görülmeyen, fakat numunelerin hazõrlanmasõ sõrasõnda
yer almõş olan işlemler.

5
UDK 691.32 TÜRK STANDARDI TS 3351/Nisan 1979

ÇİZELGE - 1 Deney Numuneleri Hazõrlanõrken Kalõplara Yerleştirilecek Beton Tabakasõ Derinlik

ve Sayõlan

Numune Sõkõştõrma Tabaka Yaklaşõk

Numune Derinliği Tabaka Sayõsõ
Şekli Yöntemi Derinliği (cm)

30 cm ye kadar 3 —
Şişleme
30 cm ve fazla 4 veya fazla 10
Silindir

46 cm ye kadar 2 —
Vibrasyon
46 cm ve fazla 3 veya fazla 20

20 cm ye kadar 2 —
Şişleme
Kiriş veya Küp

20 cm ve fazla 3 veya fazla 10

20 cm ye kadar 1 —
Vibrasyon
20 cm ve fazla 2 veya fazla 20

ÇİZELGE - 2 Silindir Şeklindeki Numuneler Hazõrlanõrken Kullanõlacak Şişleme Darbesi Sayõlarõ

Silindir Çapõ <cm) Her Tabaka için Darbe

Sayõsõ
15 25

20 50

25 75

6
UDK 691.32 TÜRK STANDARDI TS 3351/Nisan 1979

Bu Standard Metninde Atõf Yapõlan Diğer Türk Standardlarõ

Numarasõ Tarihi

TS 2871 Aralõk 1977

TS 2872 Aralõk 1977

TS 2901 Aralõk 1977

TS 2940 Ocak 1978

TS 2941 Ocak 1978

TS 3115 Nisan 1978

TS 3261 Eylül 1978

TS 3114 Nisan 1978