UDK 691.87:693.56:620.

16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

İÇİNDEKİLER

0 - KONU, TARİF, KAPSAM...................................................................................... 1

0.1 - KONU.........................................................................................................................1
0.2 - TARİFLER..................................................................................................................1
0.2.1 - Öngerilmeli Beton ................................................................................................................ 1
0.2.2 - Öngerilmeli Beton için Çelik Tel........................................................................................... 1
0.2.3 - Karakteristik Çekme Mukavemeti (Rm) ................................................................................ 1
0.2.4 - Karakteristik Akma Sõnõrõ (R 1,0) ......................................................................................... 1
0.2.5 - % 0,1 Kalõcõ Uzama Sağlayan Karakteristik Gerilme (Rp 0,1) ............................................ 1
0.3 - KAPSAM ....................................................................................................................1
1 - SINIFLANDIRMA VE ÖZELİKLER ....................................................................... 1
1.1 - SINIFLANDIRMA........................................................................................................1
1.1.1 - Sõnõflar ................................................................................................................................. 1
1.1.2 - Tipler.................................................................................................................................... 1
1.2 - ÖZELİKLER................................................................................................................2
1.2.1 - Görünüş Özelikleri ............................................................................................................... 2
1.2.2 - Yapõlõş özelikleri................................................................................................................... 2
1.2.3 - Malzeme özelikleri ............................................................................................................... 4
1.3 - BOYUT VE TOLERANSLAR ......................................................................................4
1.4 - ÖZELİK, MUAYENE VE DENEYLER .........................................................................4
2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER ..................................................... 5
2.1 - NUMUNE ALMA .........................................................................................................5
2.2 - MUAYENELER...........................................................................................................6
2.2.1 - Gözle Muayene ................................................................................................................... 6
2.2.2 - Boyut Muayenesi ................................................................................................................. 6
2.2.3 - öngerme Tellerinde Kõvrõm Muayenesi................................................................................ 7
2.3 - DENEYLER ................................................................................................................7
2.3.1 - Çekme Deneyi ..................................................................................................................... 7
2.3.2 - İleri Geri Eğme Deneyi ........................................................................................................ 9
2.3.3 - Sabit Sõcaklõkta Gevşeme (Relaksasyon) Deneyi ............................................................. 10
2.3.4 - Çeliğin Kimyevi Bileşiminin Tayini ..................................................................................... 11
2.4 - DEĞERLENDİRME ..................................................................................................12
2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORU.............................................................................12
3 - PİYASAYA ARZ.................................................................................................. 12
3.1 - AMBALAJ.................................................................................................................12
3.2 - İŞARETLEME...........................................................................................................13
3.3 - DEPOLAMA - TAŞIMA .............................................................................................13
4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER ......................................................................................... 13
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

ÇELİK TELLER - ÖNGERİLMELİ BETON İÇİN

0 - KONU, TARİF, KAPSAM

0.1 - KONU
Bu standard, öngerilmeli betonda kullanõlan çelik tellerin tarifine, sõnõflandõrma ve özeliklerine, numune
alma, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz şekline dairdir.

0.2 - TARİFLER

0.2.1 - Öngerilmeli Beton

Öngerilmeli beton, dõş yüklerin etkisi altõndaki bir beton yapõ elemanõnda oluşan iç gerilmelerin, yüksek
mukavemetli çelik teller, çubuklar veya demetlerin beton eleman içinde, eleman hizmet yüklerinin
etkisine girmeden önce, gerilip kenetlenmesi sağlanarak istenen dağõlõma getirildiği bir yapõ tekniğidir.

0.2.2 - Öngerilmeli Beton için Çelik Tel

Öngerilmeli beton için çelik tel, 2 mm ile 9.4 ram arasõndaki çaplarda üretilen, düz yüzeyli veya yüzeyi
çentikli (profilli), bobin veya kangal şeklinde sarõlabilen, özelikleri Madde 1.2. 2 'de belirtilen yüksek
mukavemetli çelikten yapõlmõş öngerilmeli beton teçhizatõdõr.

NOT - Bu standardda öngerilmeli beton için çelik tel yerine öngerme teli, çelik tel veya sadece tel
deyimleri de kullanõlmõştõr.

0.2.3 - Karakteristik Çekme Mukavemeti (Rm)

Karakteristik çekme mukavemeti (Rm) çekme deneylerinden elde edilen çekme mukavemeti
sonuçlarõnõn en az % 95 'inin eşit veya üstünde olduğu, bu değerin altõnda olabilecek % 5 oranõndaki
deney sonuçlarõnõn hiç birinin, söz konusu değerin %5'ten fazla altõnda olmadõğõ çekme mukavemeti
değeridir (Çizelge-1) .

0.2.4 - Karakteristik Akma Sõnõrõ (R 1,0)

Karakteristik akma sõnõrõ (R 1,0), çekme deneyi numunelerinde % l birim uzama sağlayan gerilme
değerlerinin en az % 95 'inin eşit veya üstünde olduğu, bu değerin altõnda olabilecek % 5 oranõndaki
gerilmelerin hiç birinin söz konusu değerin % 5'ten fazla altõnda olmadõğõ çekme gerilmesi değeridir
(Çizelge-1).

0.2.5 - % 0,1 Kalõcõ Uzama Sağlayan Karakteristik Gerilme (Rp 0,1)

% 0,1 kalõcõ uzama sağlayan karakteristik gerilme (R« 0,1), çekme deneyi numunelerinde % 0,1 kalõcõ
uzama sağlayan gerilme değerlerinin % 95 'inin eşit veya üstünde olduğu bu değerin altõnda olabilecek
% 5 oranõndaki gerilmelerin hiç birinin, söz konusu değerin % 5'ten fazla altõnda olmadõğõ çekme
gerilmesi değeridir (Çizelge-1) .

0.3 - KAPSAM
Bu standard, öngerilmeli betonda kullanõlan yüzeyi kaplamasõz çelik telleri kapsar.

1 - SINIFLANDIRMA VE ÖZELİKLER
1.1 - SINIFLANDIRMA

1.1.1 - Sõnõflar
öngerilmeli beton için çelik teller,
-düz yüzeyli (WD)
-çentikli (profilli) yüzeyli (WP) olmak üzere iki sõnõfa ayrõlõr.

1.1.2 - Tipler
Öngerilmeli beton için çelik teller, 1000 saatlik gevşeme deneyi sonucundaki gevşeme (relaksasyon)
oranlarõna göre:
-normal gevşemeli (normal relaksasyonlu) (MAVİ)
-gevşemesi az (düşük relaksasyonlu) (KIRMIZI) olmak üzere iki tipe ayrõlõr.

1
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

1.2 - ÖZELİKLER

1.2.1 - Görünüş Özelikleri

öngerme telleri, anma çaplarõna göre, en küçük çapõ Madde 3.1'de belirtilmiş kangallar şeklinde
olmalõdõr. Bir kangaldaki tel, tek bir parçadan oluşmalõ, herhangi bir metotla eklenmiş olmamalõdõr.
Tellerin yüzeyinde kõrõklar, bükülmeler, dalgalanma (firkete görüntüsü) ve çatlaklar bulunmamalõ;
yüzeyleri metal kaplanmõş, yağlanmõş veya boyanmõş olmamalõdõr. Tellerin yüzeyinde; derine
işlememiş, çukurlaşma yapmamõş olmak kaydõyla ince bir pas tabakasõ bulunabilir. Tellerin artõk
gerilmelerden arõndõrõlmasõ amacõyla uygulanan õsõl ve mekanik işlem sõrasõnda yüzeyde meydana
gelebilecek renk değişiklikleri ve menevişlenme bulunabilir.

1.2.2 - Yapõlõş özelikleri

öngerme tellerinin mekanik özelikleri Çizelge-1'de belirtilenlere uygun olmalõdõr.
2
Tellerde Madde 2.3.1.2'ye göre bulunacak elastisite modülü 19500 kgf/mm2 (195 kN/mm ) den küçük,
2
22500 kgf/õran2(225 kN/mm ) den büyük olmamak kaydõyla önceden belirtilmiş bulunan elastisite
2 2
modülü değerinden 1000 kgf/mm (10 kN/mm )den fazla farklõ olmamalõdõr.

Tellere Madde 2.2.3'te belirtilen şekilde kõvrõm muayenesi uygulandõğõnda, en büyük kõvrõma sahip
nokta ile tel uçlarõnõ birleştiren doğru arasõndaki mesafe 80 mm’den büyük olmamalõdõr.

Anma çapõ 3 mm ve daha küçük olan teller çentikli (profilli) yüzeyli yapõlmamalõdõr

2
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

ÇİZELGE 1 - Öngerme Tellerinin Mekanik Özelikleri

Anma En Küçük 1000 saat sonunda

% 0,1 Kalõcõ Uzama Karakteristik Akma Sõnõrõ İleri-Geri Eğmeye
Çapõ Karakteristik max gevşeme (4)
Sağlayan (R 1,0) (2) Dayanõklõlõk (3)
(mm) Çekme (%)
Karakteristik Gerilme min
D Mukavemeti
(Rp 0,1) İlk İlk
(1) (Rm) Eğme Eğme silindiri
2 min gerilme gerilme
[(kgf/mm ) 2 2 2 Sayõsõ Çapõ (mm)
2 [kgf/mm (N/mm)] [kgf/mm (N/mm )] % 70 % 80
(N/mm )]
Gevşemesi Az Normal Gevşemeli
(9)-(9,4) 150(1500) 130(1300) 135(1350) 133(1330) 4 50-70 5 8,5
7,0-8,0 160(1600) 133(1330) 144(1440) 136(1360) 4 40 5 8,5
6,0 170(1700) 142(1420) 153(1530) 145(1450) 4 35 5 8,5
5,0 170(1700) 142(1420) 153(1530) 145(1450) 4 30 5 8,5
(4,5) 170(1700) 142(1420) 153(1530) 145(1450) 4 30 5 8,5
4 170(1700) 142(1420) 153(1530) 145(1450) 4 25 5 8,5
(3,5) 175(1750) 150(1500) 158(1580) 155(1550) 4 20 5 8,5
(3,25) 175(1750) 150(1500) 158(1580) 155(1550) 4 20 5 8,5
3 180(1800) 155(1550) 162(1620) 160(1600) 4 20 5 8,5
(2,65) 180(1800) 155(1550) 162(1620) 160(1600) 4 15 5 8,5
2 180(1800) 155(1550) 162(1620) 160(1600) 4 10 5 8,5

Kopmada Birim Uzama (200 mm ölçü 4,0 (3,5)

Boyu Üzerinden) (%) (Min) (5)
(1)Parantez içindekiler tercih edilmeyen çaplardõr.
2)Gevşemesi az tellerde, karakteristik akma sõnõrõ, tel çapõna göre verilmiş bulunan karakteristik çekme mukavemetinin 0,9 undan daha küçük
olmamalõdõr.
3)ileri geri eğme deneyi Çizelgede gösterilen eğme silindiri çapõ kullanõlarak ve 4 ileri geri eğme uygulanarak Madde 2.3.2 uyarõnca yapõlmalõdõr.
4 ileri geri eğme uygulamasõ sonunda tel çatlamamalõ veya kõrõlmamalõdõr. Çentik derinliği tel anma çapõnõn 7o3*ünden fazla olan yüzeyi çentikli
tellerde ileri geri eğme deneyi 3 ileri geri eğme şeklinde uygulanõr.
4)Gevşeme oranõ (relaksasyon) deneyi Madde 2.3.3'e uygun olarak yapõlmalõdõr. Çizelgede verilen değerler normal gevşemeli teller içindir.
Gevşemesi az tellerde, 1000 saat sonunda % 70 ilk gerilme altõnda % 2,5; % 80 ilk gerilme altõnda % 3,5 tan fazla gevşeme elde
edilmemelidir.
5)% 4 değeri maksimum yük altõnda toplam uzama değeridir ve elastik bölgedeki deformasyonlarõ da ihtiva etmektedir. Yalnõz plastik
deformasyonlar göz önüne alõnarak ölçüldüğünde, minimum değer % 3,5 alõnõr.

3
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

1.2.3 - Malzeme özelikleri

Öngerme tellerinin yapõmõnda kullanõlan çeliğin Madde 2.3.4'e göre yapõlan kimyevi analizi sonucunda
bulunacak değerler Çizelge-2'de belirtilenlere uygun olmalõdõr. Bunlarõn dõşõndaki metallerin bulunmasõ
bu standardda belirtilen özelikleri olumsuz yönde etkilememek şartõyla kusur sayõlmaz.

ÇİZELGE 2 - Çeliğin Kimyevi Bileşimi (Kütlece)

Elementler Min (%) Max

Karbon 0,60 0,90

Silisyum 0,10 0,35
Mangan 0,50 0,90
Kükürt - 0,05
Fosfor - 0,04

1.3 - BOYUT VE TOLERANSLAR

Öngerme tellerinin anma çaplarõ ve çap toleranslarõ Çizelge-3’te verilenlere uygun olmalõdõr. Parantez
içinde verilmiş bulunanlar tercih edilmeyen çaplar olup sipariş üzerine imal edilebilir.

Tellerde ovallik anma çapõna göre Çizelge-3’te verilen çap toleransõndan daha büyük olmamalõdõr.

Çentikli (profilli) tellerde Madde 2.2.2 uyarõnca tartõmla bulunan kütlelerinden hesaplanarak elde edilen
anma çaplarõ Çizelge-3*te belirtilen anma çaplarõndan küçük veya 0,2 mm'den fazla büyük
olmamalõdõr.

ÇİZELGE 3 - öngerme Tellerinin Anma Çaplarõ ve Çap Toleranslarõ (mm)

Anma Çapõ 2 - (2,65)-3-(3,25)-(3,5)-4 (4,5)-5-6-7- 8 -(9)-(9,4)

çap Tolerans + 0,04

± 0.05

1.4 - ÖZELİK, MUAYENE VE DENEYLER

Bu standardda belirtilen özelikler ve bu özeliklerin kontrolünde uygulanacak muayene ve deneyler,
ilgili madde numaralarõyla Çizelge-4’te belirtilmiştir

4
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

ÇİZELGE 4 - özelikler ve Bu özeliklerin Kontrolunda Uygulanacak Muayene ve Deneyler

özelik Madde No Muayene ve Deney Madde No

1.2.1-Görünüş özelikleri 2.2.1-Gözle Muayene
1.2.2-Yapõlõş özelikleri
-Çekme Mukavemeti 2.3.1.1-Akma sõnõrõ çekme mukavemeti ve kopmada birim
uzama tayini
-Akma Sõnõrõ ve % 0,1 “ “ “
Kalõcõ Uzama “ “ “
-Kopmada birim uzama 2.3.1.2-Elastisite modülü tayini
-Elastisite Modülü 2.3.2-İleri Geri Eğme Deneyi
-İleri Geri Eğmeye Dayanõklõlõk 2.3.3-Sabit sõcaklõkta gevşeme deneyi
-Gevşeme Oranõ 2.2.3-Kõvrõm muayenesi
-Kalõcõ Kõvrõm
1.2.3-Malzeme özelikleri
-Karbon miktarõ 2.3.4.1-Karbon miktarõ tayini
-Silisyum miktarõ 2.3.4.2-Silisyum miktarõ tayini
-Mangan miktarõ 2.3.4.3-Mangan miktarõ tayini
-Kükürt miktarõ 3.4.4-Kükürt miktarõ tayini
-Fosfor miktarõ 3.4.5-Fosfor miktarõ tayini
1.3-Boyut ve toleranslar 2.2.2-Boyut muayenesi
3.1-Ambalaj 2.2.1-Gözle muayene
3.2-işaretleme 2.2.1-Gözle muayene

2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER

2.1 - NUMUNE ALMA
Aynõ sõnõf ve tipte, aynõ anma çaplõ ve bir defada muayeneye sunulan öngerilmeli beton için çelik teller
bir parti sayõlõr. Partiden çizelge-5'te belirtilen miktarda numune sistematik olarak ayrõlõr. Bunu yapmak
1)
için TS 2756 'da belirtilen rastgele sayõlar çizelgesinin kullanõmõyla numune alma metodu uygulanõr.
Bunun mümkün olmamasõ durumunda aşağõdaki metot uygulanõr.

Partideki çelik tel kangallarõ, partideki miktar (N) olmak üzere, partinin herhangi bir yerinden
başlanarak, 1,2,3......N olarak numaralanõr veya numaralandõğõ varsayõlõr. Numune takõmõnõn alõnacağõ
kangal sayõsõ (n) olmak üzere N/n=r sayõsõ hesaplanõr, tam sayõ değilse tam sayõya yuvarlatõlõr.
Numune takõmõnõ oluşturmak için r1inci, 2r'inci, 3r'inci.....nr’inci kangal partiden ayrõlõr. Ayrõlan her
kangalõn ucundan yaklaşõk 50 cm'lik bölüm kesilip atõldõktan sonra, eşit miktarda olmak üzere Çizelge-
5’te belirtilen uzunlukta tel, her kangaldan ayrõ ayrõ kesilerek numune olarak alõnõr.

1) Bu standard metninde atõf yapõlan diğer Türk Standardlarõnõn numaralarõ metnin sonunda verilmiştir.

5
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

ÇİZELGE 5 - Çelik Tellerde Partiden Alõnacak Numune Miktarlarõ ile Muayene ve Deneyler için Gerekli
Deney Numunesi Miktarlarõ

Partideki Miktar Numune Alõnacak Deney Numunesi Miktarlarõ (2)

(Kangal Sayõsõ) (N) Kangal Sayõsõ(n) Muayene veya Deney Deney Numunesi Boyu
(cm)
1)
100’e kadar Her 10 kangal veya azõ Gözle Muayene 600
için 1 kangal
101-1000 ilk 100 kangal için10 Boyut ve Toleranslara 600
1)
kangal artan miktarõn Uygunluk
her 20 kangalõ veya azõ Çekme Deneyi 300
için1 kangal İleri-Geri Eğme Deneyi 150
1001 ve fazlasõ İlk 1000 kangal için j55 Gevşeme Oranõ Deneyi 150
kangal, artan miktarõn Kimyevi Analiz Diğer deneylerde
her 40 kangalõ için 1 kullanõlan
kangal Numunelerden parça
alõnõr.

Toplam Deney 600

Numunesi Boyu
1) Muayeneler toplam deney numunesi uzunluğuna uygulanõr.
2) Sarõlõ kangallarõn açõlmasõndaki zorluk göz önüne alõnarak deney numunesi boyu 4x150 cm
seklinde ayrõlõr.

2.2 - MUAYENELER

2.2.1 - Gözle Muayene

Numune olarak ayrõlan kangallar açõlmadan muayene edilerek görünen bölümlerinde ek bulunup
bulunmadõğõna ve Madde 1.2.1'de belirtilenlere uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

Numune olarak ayrõlan kangallarõn ayrõca ambalaj ve işaretleme açõsõndan Madde 3.1 ve 3.2'ye uygun
olup olmadõğõna bakõlõr. Bu incelemeden sonra kangallardan Madde 2.1'e uygun olarak ayrõlan
numuneler gözle muayene edilip Madde 1.2.l*e uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

2.2.2 - Boyut Muayenesi

Madde 2.1e göre ayrõlan düz yüzeyli tel çaplarõ her deney numunesinde en az altõ yerden ve her
kesitte en büyük ve en küçük çap okumasõ elde edilecek şekilde iki doğrultuda ölçülerek kaydedilir,
ölçme yapõlan kesitler tel üzerinde işaretlenir, ölçmeler, deney numunesi uçlarõna 50 mm’den daha
yakõn olan bölgelerde yapõlmaz, ölçme cihazlarõnõn hassasiyetleri 0,01 mm’yi ölçmeye uygun olmalõdõr.
İki yöndeki ölçmelerden ovallik miktarlarõ da hesaplanarak kaydedilir. Çap ölçmelerinin ortalamasõ
alõnmaz, tüm ölçmelerden elde edilen değerlerin Madde 1.3’e uygun olup olmadõğõna bakõlõr. Uygun
olmayan değerler bulunduğunda o kesitlerdeki ölçmeler tekrarlanõr ve ikinci ölçümden elde edilen
değer ölçme sonucu olarak kabul edilir.

Yüzeyi çentikli tellerde (profilli tellerde) anma çapõnõn bulunmasõ için en az 500 mm, en fazla 1500 mm
uzunluğundaki bir tel parçasõnõn boyu 0,5 mm hassasiyetle ölçülür ve 1 g hassasiyetle tartõlõr. Telin
anma çapõ aşağõdaki formülle hesaplanõr:

M
φs = 12,74 (mm)
1

Burada;
φs = Telin anma çapõ (mm)
M = Telin kütlesi (g)
1 = Telin boyu (mm)
dir.

6
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

Aynõ işlem bütün deney numuneleri için tekrarlanõr, sonuçlar kaydedilir, Her bir sonucun Madde 1.3'e
uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

2.2.3 - öngerme Tellerinde Kõvrõm Muayenesi

öngerme tellerinde kõvrõm muayenesi sarma sonucunda telde kalan kõvrõm miktarõnõ belirlemek üzere,
ileri geri eğme deneyi için kesilerek ayrõlan 1500mnHh2inm uzunluğundaki deney numunelerine
uygulanõr.

Tel numunesi, kõvrõmõnõ koruyacak şekilde düz bir yüzey üzerine yerleştirilir. Bu sõrada tel üstündeki
kõvrõmõ azaltacak veya artõracak bir işlem uygulanmamasõna dikkat edilir. Tel numunesinin uçlarõnõ
birleştiren doğru ile tel üstünde en büyük kõvrõma sahip olan nokta arasõndaki dik uzaklõk l mm
hassasiyetle ölçülür. Tüm numunelerden elde edilen ölçüm sonuçlarõnõn ayrõ ayrõ Madde 1.2.2'ye
uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

2.3 - DENEYLER

2.3.1 - Çekme Deneyi

Öngerme tellerinin çekme mukavemeti, akma sõnõrõ, % 0,1 kalõcõ uzama sağlayan gerilme, kopmada
birim uzama oranõ ve elastisite modülü TS 138 uyarõnca yapõlacak çekme deneyleri sonucunda
belirlenir.
1)
Bu deneyler için, her deney numunesi grubundan Çizelge-5’te çekme deneyi için belirtilen uzunlukta
deney numunesi kesilerek ayrõlõr. Ayrõlan miktar, her grupta dört çekme deneyi yapmaya yetecek
kadar olmalõdõr. Kesilerek ayrõlan parça, dört çekme deneyi için dört eşit parçaya bölünür. Diğer
gruplardaki parçalar da aynõ şekilde kesilip bölünür ve bütün parçalar bir araya toplanõr. Bu şekilde
biriktirilen parçalarõn 3/4 ü çekme mukavemeti, akma sõnõrõ ve kopmada birim uzama oranõ tayinini
sağlayacak kopmaya kadar çekme deneyi için ayrõlõr. Geriye kalan miktar elastisite modülü deneyi için
saklanõr.

2.3.1.1 - Akma Sõnõrõ, Çekme Mukavemeti, Kopmada Birim Uzama ve % 0,1 Kalõcõ Uzama Sağlayan
Gerilme Tayini

2.3.1.1.1 - Deney Numunelerinin Hazõrlanmasõ

Çekme deneyi uygulanacak tel numunelerine herhangi bir õsõl veya mekanik işlem uygulanmaz. Deney
numuneleri düzgün olmalõdõr. Kõvrõmõ olan deney numuneleri elle veya ahşap bir düzlem üzerinde
ahşap bir tokmakla vurularak düzeltilir.

2.3.1.1.2 - Deney Numunesi Boylarõ

Her bir deney numunesinin boyu en az 500 mm olmalõdõr.

2.3.1.1.3 - ölçme Boylarõ

Akma sõnõrõ % 0,1 kalõcõ uzama sağlayan gerilme ve kopmada birim uzama tayini için ölçme boylarõ
200 mm olarak seçilir.

2.3.1.1.4 - Deney Hõzõ ve On Yükleme

Akma sõnõrõ, % 0,1 kalõcõ uzama sağlayan gerilme çekme mukavemeti ve kopmada birim uzama tayini
2 2
deneyleri için deney hõzõ saniyede 5 kgf/mm (50 N/mm ) gerilme artõşõnõ veya elastik deformasyon
sõnõrõ içinde, saniyede % 0,2 birim uzama hõzõnõ geçmemelidir. Akma sõnõrõ tayininde deney numunesi,
2 2
20 kgf/mm (200 N/mm )’lik bir ön gerilmeyle gerildikten sonra ekstensometre takõlarak bu ön
2)
yüklemeye karşõlõk ölçme boyunun her mm’si için 0,001 mm olarak hesaplanan uzamayõ gösterecek
şekilde ayarlanõr.

Deney ekstensometre % 1 uzamayõ gösterene kadar sürdürülür. Bu aşamada yük kaydedilir (FY)
yükleme kopmaya kadar sürdürülür. Kopma yükü kaydedilir (FU).

1) Her kangaldan ayrõlan Çizelge-5’te belirtilmiş 600 cm'lik boy bir deney numunesi grubu
sayõlmaktadõr.
4 2
2) Elastisite modülünün 2x10 kgf/mm olduğu varsayõmõna göre hesaplanan değer, işaretlemede
bundan farklõ bir değer beyan edilmekteyse o değere göre işlem yapõlõr.

7
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

2.3.1.1.5 - ölçme Hassasiyeti

Yük ölçme hassasiyeti, en az ölçülen yükün % 1'i kadar olmalõdõr. Akma sõnõrõ ve % 0,1 kalõcõ
deformasyon sağlayan gerilme tayininde kullanõlacak ekstensometrenin hassasiyeti en az 0,01 mm
olmalõdõr.

Kopmada birim uzama tayininde kullanõlacak ölçme cihazõnõn hassasiyeti en az 0,1 mm olmalõdõr.

2.3.1.2 - Elastisite Modülü Tayini

2.3.1.2.1 - Deney Numunelerinin Hazõrlanmasõ

Deney numuneleri Madde 2.3.1.1.1 uyarõnca hazõrlanõr.

2.3.1.2.2 - Deney Numunesi Boylarõ

Deney numunelerinin boylarõ madde 2.3.1.1.2'de belirtilenlere uygun olmalõdõr.

2.3.1.2.3 - Deney Hõzõ ve ön Yükleme

2 2
Elastisite modülü tayini için uygulanan çekme deneyinde yük artõşõ saniyede 1 kgf/mm (10 N/mm )
gerilme artõş hõzõnõ geçmemelidir.

Deney numunelerine çizelge-1’de belirtilen karakteristik çekme mukavemetlerinin % 10’ u kadar bir ön
gerilme uygulanarak ekstensometre takõlmadan önce doğrultulmalarõ sağlanõr. Ekstensometre bu yük
boşaltõlmadan takõlõr.

2.3.1.2.4 - ölçme Hassasiyeti

Yük ölçme hassasiyeti en az ölçülen yükün % 1’ i kadar olmalõdõr, ölçme boyu % 1 hassasiyetle
belirlenmiş olmalõ ve bu boyun ölçümünde yapõlan hata toplamõ 0,5 mm’ den fazla olmamalõdõr.

Elastisite modülü tayini deneyinde kullanõlacak ekstensome trenin duyarlõğõ en az 0,01 mm olmalõdõr.

2.3.1.2.5 Deneyin Yapõlõşõ

Elastisite modülü tayin edilecek teller Madde 2.3.1.2.4'te belirtilen ön yükle yüklendikten sonra
ekstensometre takõlõr. Takõlan ekstensometre sõfõra ayarlanõr. Ekstensometre takõldõktan sonra yük
madde 2.3.1.2.4'te öngörülen hõzda Çizelge-1’ de belirtilen karakteristik çekme mukavemetin 0,50’
sine kadar yükseltilir.

Karakteristik çekme mukavemetinin 0,20’ si ile 0,50'si arasõndaki yükleme bölgesinde en az üç

yükleme durumu için elde edilen gerilme ve birim uzamalardan hesaplanan elastisite modülleri
ortalamasõ o numune için elastisite modülü olarak belirlenir ve kaydedilir.

2.3.1.3 - Hesaplama ve Sonuçlarõn Gösterilmesi

çekme mukavemeti aşağõdaki formülle tamsayõya yuvarlatõlarak hesaplanõr:

Fu
Rm = 2 2
kgf/mm -(N/mm )
A0

Burada;
2 2
Rm = Çekme mukavemeti kgf /mm (N /mm )
Fu = Kopma yükü kgf(N)
2
A0 = Kesit anma alanõ (mm )

Akma sõnõrõ aşağõdaki formülle hesaplanõr:

Fy
R1,0 = 2
kgf/mm -(N/mm )
2

A0

Burada ;
2 2
R1,0 = Akma sõnõrõ kgf/mm (N/mm )

8
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

Fy = % 1 birim uzama sağlayan yük kgf (N)

2
A0 = Kesit anma alanõ (mm )
dõr.

% 0,1 kalõcõ deformasyon sağlayan gerilme (Rp0,1) gerilme-deformasyon grafiğinde % 0,1 uzamaya
karşõlõk gelen apsisteki noktadan, eğrinin doğru bölümüne çizilen paralelin eğriyi kestiği noktanõn
ordinatõndaki gerilme değeri okunarak bulunur.

Kopmada birim uzama, aşağõdaki formülle hesaplanõr:

lu − lo
εp = .100
lo

εp = kopmada birim uzama (mm/mm) (%)

lu = Elastik ve plastik deformasyonlarõn toplamõ veya yalnõz plastik deformasyonlarõ içeren son ölçü
uzunluğu (mm)
l0 = tik ölçü uzunluğu (mm) dir.

Elastisite modülü aşağõdaki formülle hesaplanõr:

1 σ1 σ 2 σ 
E=  + + ......... n  (kgf/mm2-N/mm2)
n  ε1 ε 2 εn 

Burada;
2 2
E = Elastisite modülü kgf/mm -(N/mm )
σ1,σ2,σn = Karakteristik çekme mukavemetinin 0,20’si ile 0,50'si arasõndaki bölgede en az üç adet
2 2
olmak üzere birim uzama ölçülen gerilmeler kgf/mm -(N/mm )
ε1, ε2,εn = σ1,σ2,σn 'e karşõlõk olarak ekstensometre ölçümlerinden hesaplanan birim uzamalar
n = Ölçme yapõlan yer sayõsõ
dõr.

2.3.1.4 - Deney Sonuçlarõnõn Değerlendirilmesi

-Çekme Mukavemeti
Her deney numunesinden elde edilen ve ayrõ ayrõ kaydedilen deney sonuçlarõ dağõlõmõnõn Çizelge-1'de
belirtilen karakteristik çekme mukavemeti sõnõrlarõna uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

-Akma Sõnõrõ
Her deney numunesinden elde edilen ve ayrõ ayrõ kaydedilen deney sonuçlarõ dağõlõmõnõn Çizelge-1’de
karakteristik akma sõnõrõ için belirtilen değerlere uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

-% 0,1 Kalõcõ Uzama Sağlayan Gerilme

Her deney numunesinden elde edilen ve ayrõ ayrõ kaydedilen deney sonuçlarõ dağõlõmõnõn Çizelge-1 de
% 0,1 kalõcõ uzama sağlayan karakteristik gerilme için belirtilen sõnõrlara uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

-Kopmada Birim Uzama

Deney numunelerinden elde edilen ve ayrõ ayrõ kaydedilen kopmada birim uzama değerlerinin, en az
Çizelge-1'de belirtilen kadar olup olmadõğõna bakõlõr.

-Elastisite Modülü
Deney numunelerinden elde edilen ve ayrõ ayrõ kaydedilen elastisite modülü değerlerinin Madde
1.2.2'de belirtilenlere uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

2.3.2 - İleri Geri Eğme Deneyi

2.3.2.1 - Cihazlar
İleri geri eğme deneyinde, Şekil-1'de gösterilen ileri geri eğme cihazõ kullanõlõr. Deney laboratuvarõnda,
aynõ ileri geri eğme şartlarõnõ sağlayacak başka bir cihaz bulunduğu takdirde bu cihaz da kullanõlabilir.

9
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

Tel ile temasta olan bütün yüzeyler çizilmeyecek nitelikteki sert çelikten yapõlmõş olmalõ veya bu
nitelikteki malzemeyle kaplanmõş olmalõdõr.

2.3.2.2 - Deneyin Yapõlõşõ

Deney, Çizelge-5’te belirtilen uzunluktaki deney numunelerine uygulanõr. Deney numuneleri düzgün
değilse, Madde 2.3.1.1.1’de belirtilen şekilde düzlenir, düzlenen her deney numunesi dört deney için
dörde bölünür ve sõrayla deney cihazõna takõlõr.

Yüzeyi çentikli öngerme tellerinin, ileri geri eğme cihazõna yerleştirilmeleri sõrasõnda ileri geri eğme
doğrultusunda en az direnç gösterecek şekilde yerleştirilmelerine özen gösterilmelidir. Deney
cihazõnda bir doğrultuda 90° eğme ve tekrar düz duruma dönüş bir ileri geri eğme sayõlõr, izleyen ileri
geri eğme diğer doğrultuda ve aynõ açõda yapõlmalõdõr. Tellere Çizelge-1’de belirtilen sayõda ileri geri
eğme uygulanõr. Çentik derinliği tel anma çapõnõn % 3'ünden fazla olan çentikli tellere Çizelge-1*de
belirtilen şekilde bir eksik sayõda ileri geri eğme uygulanõr.

NOT - ileri geri eğme işlemi bükülen bölgenin aşõrõ õsõnmasõnõ önleyecek şekilde şok oluşturmadan ve
yavaşça uygulanmalõdõr. Bükülen bölgede 60°C-70°C*den fazla õsõnma, deney numunelerinin ileri geri
eğilmeye dayanõklõlõklarõnõ olumsuz yönde etkileyeceğinden, deney sõrasõnda bu bölgenin soğutulmasõ
gerekli olabilir.

2.3.2.3 - Deney Sonuçlarõnõn Değerlendirmesi

Her deney numunesi grubundan ileri geri eğme deneyi için ayrõlan uzunluk dörde bölünüp dört ileri geri
eğme deneyi uygulandõğõndan, deney numunesi grubunun dört katõ sayõda ileri geri eğme deneyi
uygulanmõş olmaktadõr, ileri geri eğme deneyi sonuçlarõ bütün numuneler için ayrõ ayrõ kaydedilir.

2.3.3 - Sabit Sõcaklõkta Gevşeme (Relaksasyon) Deneyi

Sabit sõcaklõkta gevşeme deneyi, belirli bir ilk kuvvetle gerilen bir tel deney numunesinin 1000 saat
süreyle sabit sõcaklõkta ve sabit uzunlukta tutulmasõ sonucunda, 1000 saat sonunda tespit edilen
germe kuvveti kaybõnõn ilk kuvvete oranõnõ belirlemeye yöneliktir.

2.3.3.1 - Deney Numuneleri

Çizelge-5’te her deney numunesi grubundan bu deney için ayrõlmõş bulunan miktar bir deney yapmaya
yetecek kadardõr. Parti büyüklüğüne göre gevşeme deneyi için ayrõlmõş bulunan numuneler bir araya
getirilerek, bunlar arasõndan sõnõf farklõlõğõna bakõlmaksõzõn muayeneye sunulan aynõ tip ve çaptaki
tellerden bir deney yapmaya yetecek kadar miktar Madde 2.1'de belirtilen metotla gelişigüzel ayrõlõr.
Sabit sõcaklõkta gevşeme deneyi bu numunelere uygulanõr. Geri kalan numuneler, yedek deney
numunesi olarak saklanõr.

2.3.3.2 - Cihazlar

2.3.3.2.1 - Çekme Cihazõ

Deney yükünü sağlayabilecek kapasitede ve yükte meydana gelecek azalmalarõ, ilk yükün ± % 0,05*i
hassasiyetle gösterebilecek nitelikte bir çekme cihazõ veya özel olarak yapõlmõş otomatik kontrollü
gevşeme deneyi cihazõ (Otomatik kontrollü cihaz aşağõdaki cihazlarõn tümünün veya bir bölümünün
fonksiyonlarõnõ ihtiva edebilir).

2.3.3.2.2 - Boy Değişimi Ölçer

Deney süresince deney numunesi boyunda meydana gelen değişiklikleri ölçme boyunun ± % 0,05*i
hassasiyetle gösterebilecek nitelikte elektrik dirençli (strain gage) veya mekanik (komparatör
ekstansometre).

2.3.3.2.3 - Yük Düzeltme Cihazõ

Deney süresince ölçme boyunun sabit kalmasõnõ sağlamak amacõyla boy değişimi ölçerden aldõğõ
uyarma ile pres yükünü kontrol eden otomatik yük düzeltme cihazõ.

2.3.3.2.4 - Grafik Çizici

Deney boyunca yük değişimlerini grafik olarak kaydeden kayõt cihazõ.

NOT - Yük düzeltme işlemi ve yük değişiminin kaydõ elle yapõldõğõ takdirde son iki sõrada belirtilen
cihazlara gerek kalmaz.

10
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

2.3.3.2.5 - Güç Kaynağõ

Şebeke akõmõnõn sürekliliği güvenilir olmadõğõ takdirde, deneyin 1000 saat kesintisiz sürdürülmesini
sağlayacak yeterli kapasitede bir güç kaynağõ veya elektrik kesildiğinde deneyin sürekliliğini
sağlayacak herhangi bir başka sistem.

2.3.3.3 - Deneyin Yapõlõşõ

Ayrõlan deney numunesi karakteristik çekme mukavemetinin %70'i veya %80 kadar olan ilk gerilme
uygulanarak denenir. Deney numunesi Madde 2.3.1.1.1 uyarõnca deneye hazõrlanõr. Deney numunesi
üzerindeki ölçmelerin uygulanacağõ ölçme boylarõ tel anma çapõnõn en az 60 katõ kadar olmalõdõr,
ölçme boylarõ 0,1 mm hassasiyetle belirlenip işaretlenir.

Deney süresince deney çevresinin sõcaklõğõ 20°C±2°C içinde sabit tutulmalõdõr.

Deney cihazõna bağlanan deney numuneleri gerektiğinde Çizelge-1'de belirtilen karakteristik çekme
mukavemetinin % 30'u kadar olan bir ön yükle yüklenir. Bu ön yüklemeden itibaren yavaşça,
titreşimsiz ve kesintisiz olarak yük artõrõlarak karakteristik çekme mukavemetinin % 70'i veya % 80'i
kadar olan ilk gerilmeye en az 3 dakika ve en çok 5 dakika içinde ulaşõlõr. (Gerilme artõş hõzõ dakikada
2 2 2 2
20 kgf/mm ±10kgf/mm (200N/mm ±100N/mm ) düzeyinde olmalõdõr.

İlk gerilmeyi sağlayacak yükün hesabõnda anma çapõ esas alõnõr, tik gerilmeyi sağlayacak yükleme,
100 tonf'a kadar olan (dahil) yüklerde % 1;100 tonf'u aşan yüklerde de % 2 hassasiyetle
uygulanmalõdõr. Yük azalmalarõ, ilk yükün % 0,05’ hassasiyetle belirlenmelidir.

İlk gerilmeyi sağlayan yükleme uygulandõktan 1 dakika ± 5 saniye sonra deney tertibatõ sabit boy
ölçümüne ayarlanõr. Deney tertibatõnda grafik çizici yoksa okumalar, otomatik yük düzeltme cihazõ da
yoksa aynõ zamanda sabit boyu sağlayacak yük düzeltmeleri aşağõdaki zamanlarda yapõlõr.

Deney başlangõcõndan itibaren 15,30 ve 45'inci dakikalarda; daha sonra 1; 1,5; 2; 4; 8; 24'üncü
saatlerde; bundan sonra her 24 saatte bir, 1000 inci saate kadar.

Bütün okumalar süreleri ve yük azalmalarõnõ gösteren bir liste şeklinde, ayrõca da absisi zamanõ,
ordinatõ da yük veya gerilmeleri gösteren bir grafiğe işlenerek kaydedilir.

2.3.3.4 - Hesaplama ve Sonuçlarõn Gösterilmesi

1000 saat sonundaki gevşeme oranõ aşağõdaki formülle onda bir basamağõna yuvarlatõlarak
hesaplanõr:

Pi − Pt
r70 veyar80 = .100(%)
Pi

Burada;
r70 = Karakteristik çekme mukavemetinin % 70* i kadar gerilme sağlayan ilk yükleme altõnda, 1000
saat sonunda elde edilen gevşeme oranõ (%)
r80 = Karakteristik çekme mukavemetinin % 80’ i kadar gerilme sağlayan ilk yükleme altõnda, 1000 saat
sonunda elde edilen gevşeme oranõ (%)
Pi = ilk gerilmeyi sağlayan yük kgf(N)
Pt = 1000’inci saat sonunda kaydedilen yük kgf(N) tür.

Deney 100 saat olarak uygulandõğõnda, aynõ tip ve çaptaki telde daha önce yapõlmõş bulunan 1000
saatlik deney eğrisinin 100 üncü saat ile 1000 inci saat arasõndaki eğiminden yararlanõlarak, 1000
saatlik gevşeme değerleri ekstrapolasyonla hesaplanarak bulunur.

2.3.3.5 - Deney Sonuçlarõnõn Değerlendirmesi

Kritik çekme mukavemetinin % 70*i veya % 80'i uygulanarak yapõlan deney sonuçlarõnõn Madde
1.2.2'ye uygun olup olmadõklarõna bakõlõr.

2.3.4 - Çeliğin Kimyevi Bileşiminin Tayini

çeliğin kimyevi bileşiminin tayini için, ilgili standardõnda belirtilen miktar ve nitelikteki deney numunesi,
gene standardõnda belirtilen metotla alõnarak, deneyler bu numunelere uygulanõr.

11
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

2.3.4.1 - Karbon Miktarõ Tayini

Karbon miktarõ tayini TS 601’e göre yapõlõr ve sonuçlarõn Madde 1.2.3'e uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

2.3.4.2 - Silisyum Miktarõ Tayini

Silisyum miktarõ tayini TS 2591’e göre yapõlõr ve sonuçlarõn Madde 1.2.3'e uygun olup olmadõğõna
bakõlõr.

2.3.4.3 - Mangan Miktarõ Tayini

Mangan miktarõ tayini TS 1832'ye göre yapõlõr ve sonuçlarõn Madde 1.2.3'e uygun olup olmadõğõna
bakõlõr.

2.3.4.4 - Kükürt Miktarõ Tayini

Kükürt miktarõ tayini TS 680'e göre yapõlõr ve sonuçlarõn Madde 1.2.3'e uygun olup olmadõğõna bakõlõr.

2.3.4.5 - Fosfor Miktarõ Tayini

Fosfor miktarõ tayini TS 2038*e göre yapõlõr ve sonuçlarõn Madde 1.2.3’e uygun olup olmadõğõna
bakõlõr.

2.4 - DEĞERLENDİRME
Muayene ve deneyler, Madde 2.1 uyarõnca ayrõlmõş deney numunelerine, bu standardda belirtilen
sõrayla uygulanõr. Muayene ve deneylerin herhangi birinden Madde 1.2 ve Madde 1.3'te belirtilen sõnõr
ve toleranslarõn dõşõnda olumsuz sonuç alõndõğõnda, parti standarda aykõrõ sayõlõr.

2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORU

Muayene ve deney raporunda en az aşağõdaki bilgiler bulunmalõdõr:
- Muayenenin ve deneyin yapõldõğõ yerin ve laboratuvarõn, muayene ve deneyi yapanõn ve/veya raporu
imzalayan yetkililerin adlarõ, görev ve meslekleri,
- Muayene ve deney tarihi,
- Numunenin tanõtõlmasõ,
- Muayene ve deneyde uygulanan standardlarõn numaralarõ,
- Sonuçlarõn gösterilmesi,
- Muayene ve deney sonuçlarõnõ değiştirebilecek faktörlerin mahzurlarõnõ gidermek üzere alõnan
tedbirler,
- Uygulanan muayene ve deney metotlarõnda belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene
ve deneyde yer almõş olan işlemler,
- Standarda uygun olup olmadõğõ,
- Rapor tarih ve numarasõ.

3 - PİYASAYA ARZ
3.1 - AMBALAJ
Öngerme telleri, tel çapõna bağlõ olarak Çizelge-6'da en küçük iç çaplarõ verilmiş bulunan kangallar
şeklinde ambalajlanmõş olarak veya gerektiğinde düz boylar şeklinde piyasaya arz edilir.

ÇİZELGE 6 - öngerme Telleri Ambalajlarõnda En Küçük Kangal İç Çaplarõ

Tel Anma Çapõ (mm) Kangal İç Çapõ (cm)

9,40 240
9,0 220
7,0 180
5,0 140
4,0 120
3,25 100
3,0 100
2,9 100
2,65 100
2,0 100

12
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

Kangallar taşõma sõrasõnda açõlmayõ önlemek için tel yüzeyini bozmayacak şekilde ve uygun bir
malzemeden yapõlmõş şerit çemberlerle en az dört yerinden bağlanmõş olmalõdõr. Uzun süreli stoklama
ve ihracat söz konusu olduğunda teller yüzeyi koruyucu ve hava akõmõnõ engellemeyen jüt, kenevir,
polipropilen v.b. gibi malzemeden yapõlmõş sargõlarla sarõlõ olarak da ambalajlanabilir.

NOT - Teslimatta partinin % 5* ini geçmemek ve ambalajõnda belirtilmek kaydõyla öngörülenin yarõsõ
kadar olan uzunlukta tel bulunduran ambalajlar da verilebilir.

3.2 - İŞARETLEME
öngerme tellerinin, kangallarõna taşõma ve saklama şartlarõ altõnda ayrõlmayacak şekilde bağlanmõş
metal etiketler üzerine silinmeyecek ve bozulmayacak şekilde en az aşağõdaki bilgiler yazõlmõş
olmalõdõr.

- Firmanõn ticaret unvanõ veya kõsa adõ, adresi varsa tescilli markasõ,
- Bu standardõn işaret ve numarasõ (TS 3721 şeklinde)
- Sõnõfõnõ, tipini ve anma çapõnõ gösteren işaretler (WD;<|>4,5 şeklinde) Normal gevşemeli veya
gevşemesi az olduğunu gösteren renk işareti, etiketin renginin ambalajdaki telin tipine göre kõrmõzõ
veya mavi yapõlmasõyla belirtilir.
- Ambalajdaki tel uzunluğu (metre cinsinden ± % 5 hassasiyetle) ve kg cinsinden net ağõrlõk (± % 5
hassasiyetle)
2 2
- Elastisite modülü (kgf/mm ayrõca kN/mm veya MPa cinsinden).

Bu bilgiler gerektiğinde yabancõ dille de yazõlabilir.

3.3 - DEPOLAMA - TAŞIMA

öngerme telleri gerek fabrika stokunda ve gerekse iş yerinde açõkta stoklanmamalõ, üstü kapalõ ambar
veya sundurma altõnda, yağõştan ve ayrõca zemin rutubetinden korunmuş olarak depolanmalõdõr.

4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
4.1- imalatçõ veya satõcõ, bu standarda uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği öngerme telleri için,
istendiğinde, standarda uygunluk beyannamesi vermek veya göstermek mecburiyetindedir. Bu
beyannamede satõş konusu öngerme telinin:
- Madde 1'deki özeliklerde olduğunun,
- Madde 2'deki muayene ve deneylerin yapõlmõş ve uygun sonuç alõnmõş bulunduğunun, belirtilmesi
gerekir.

4.2 - BELGELENDİRMEYE İLİŞKİN ESASLAR

1000 saatlik sabit sõcaklõkta gevşeme deneyi kesintisiz 42 gün sürdüğünden ve gevşeme eğrisinin
gidişinde 100 saatten sonra önemli bir değişiklik olmadõğõndan; deney her sõnõftan imalatõ temsil eden
aynõ tip ve çaptaki bir deney numunesine, TSE laboratuvarõnda veya TSE ce yeterliği kabul edilmiş bir
laboratuvarda bir kez 1000 saat olarak uygulanmalõ ve uygun sonuç alõnmõş olduğu takdirde, tescilli
sonuçlarõn bir kopyasõ firmada diğeri de TSE'de saklanmalõdõr. Bundan sonra, belgelendirmede ve
gerektiğinde standarda uygunluk değerlendirmelerinde deneyler yalnõz 100 saat süreli olarak
uygulanõp, 100 saatlik eğriler 1000 saatlik tescilli referans eğrisiyle uyumlu bulunduğu takdirde, 100
saatlik deney sonuçlarõ hesapla 1000 saate ekstrapole edilerek 1000 saatlik sonuçlar bulunmalõdõr.

ATIF YAPILAN TÜRK STANDARDLARI

TS 138
TS 601
TS 680
TS 1832
TS 2038
TS 2591
TS 2756

13
UDK 691.87:693.56:620.16 TÜRK STANDARDI TS 3721/Nisan 1988

ŞEKİL 1 - İleri-Geri Eğme Cihazõ

İleri-Geri Eğme Cihazõ Boyutlarõ

ölçüler mm’dir,
Eğme Silindiri Çapõ
Tel Çapõ (d) b Cmax Hmin
(Ds)

2,0 10 3-8 25 28
2,65 15 4-9 30 30
3,0 20 5-10 40 30
3,25-3,5 20 5-10 45 30
4,0 25 7-12 55 32
5,0 -4,5 30 8-13 70 35
6,0 35 9-15 85 40
7,0 40 10-16 100 45
8,0 50 11-17 115 55
9,0 55 12-18 130 65
9,40 60 13-19 145 70

14