ICS 83.180,91.100.10,91.100.

50 TÜRK STANDARDI TS EN 1348/Mart 1998

ÖNSÖZ
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN 1348 : 1997 standardı esas alınarak, TSE İnşaat
Hazırlık Grubu’nca revizyonu yapılmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 30 Mart 1998 tarihli toplantısında
Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.

− Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir.

ICS 83.180,91.100.10,91.100.50 TÜRK STANDARDI TS EN 1348/Mart 1998

İÇİNDEKİLER
1 - KAPSAM............................................................................................................... 1
2 - ATIF YAPILAN STANDARDLAR ......................................................................... 1
3 - NUMUNE ALMA ................................................................................................... 1
4 - DENEY ŞARTLARI ............................................................................................... 1
5 - DENEY MALZEMELERİ ....................................................................................... 1
5.1 - GENEL ...................................................................................................................... 1
5.2 - SERAMİK KAROLAR ................................................................................................ 2
5.3 - BETON PLÂKA ......................................................................................................... 2
6 - CİHAZLAR ............................................................................................................ 2
6.1 - En kesit alanı 50 mm x 50 mm’den az, 20 N ± 0,05 N bir kuvvet veren bir kütle. ....... 2
6.2 - ÇEKME BAŞLIK PLÂKALARI .................................................................................... 2
6.3 - ÇEKME DENEYİ MAKİNASI ..................................................................................... 2
6.4 - HAVA DOLAŞIMLI ETÜV .......................................................................................... 2
7 - YAPIŞTIRICININ KARIŞTIRILMASI ..................................................................... 2
8 - İŞLEM ................................................................................................................... 2
8.1 - DENEY NUMUNELERİNİN HAZIRLANMASI ............................................................ 2
8.2 - İLK YAPIŞMA ............................................................................................................ 3
8.3 - SUYA DALDIRMADAN SONRA YAPIŞMA MUKAVEMETİ ....................................... 3
8.4 - SICAKLIKLA YAŞLANDIRMADAN SONRA YAPIŞMA MUKAVEMETİ...................... 3
8.5 - DONMA ÇÖZÜLME DEVRİNDEN SONRA YAPIŞMA............................................... 3
9 - SONUÇLARIN GÖSTERİLMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ............................. 4
10 - DENEY RAPORU ............................................................................................... 4
ICS 83.180-91.100.10-91.100.50 TÜRK STANDARDI TS EN 1348/Mart 1998

YAPIŞTIRICILAR - KARO YAPIŞTIRCILARI - ÇİMENTOLU

YAPIŞTIRICILARDAÇEKME YAPIŞMA MUKAVEMETİNİN TAYİNİ

1 - KAPSAM
Bu standard, çimentolu seramik karo yapıştırıcılarının çekme yapışma mukavemetinin tayininde
kullanılacak deney metodunu kapsar.

Bu metot, iç ve dış mekânda duvar ve döşemelerde kullanılan karolar için bütün çimentolu
yapıştırıcılara ve ayrı bileşenli çimentolu yapıştırıcılara uygulanır.

Bu standard seramik karoların uygulama özelliklerini veya projelendirme ve yapım kurallarını

kapsamaz.

NOT - Seramik karo yapıştırıcıları diğer cins karolarda da kullanılabilir (tabiî ve sun’î taş, benzeri)
ancak kullanıldığı taşlara aksi tesir yapmamalıdırlar.

2 - ATIF YAPILAN STANDARDLAR

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğre standardlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar
metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen atıflarda
daha sonra yapılan tadil ve revizyonlar, atıf yapılan bu standardda da tadil ve revizyon yapılması şartı
ile uygulanır. Atıf yapılan standardın tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardın en son baskısı
kullanılır.

EN, ISO, IEC vb. Adı TS No Adı

No (İngilizce) (Türkçe)
EN 176 Dust - Pressed Ceramic TS EN 176 Seramik Karolar Toz Halinde
Tiles With a Low Water Preslenmiş Düşük Su Emmeli
Absorption (E ≤ 3 %) - Group Bl (E ≤ % 3) - B l Grubu
EN 196-1 Method of Testing Cement TS 24 Çimentoların Fizikî ve
Determination of Strength Mekanik Deney Metotları
(Part 1)
EN 1066 Adhesives - Sampling TS prEN 1066 Yapıştırıcılar - Numune Alma
EN 1067 Adhesives - Examination and TS prEN 1067 Yapıştırıcılar - Numunelerin
Preparation of Samples for Deneyler İçin Hazırlanması
Testing İncelenmesi
EN 1322 Adhesives for Tiles - Definitions TS EN 1322 Yapıştırıcılar - Karo Yapıştırıcıları -
and Terminology Terimler ve Tarifler
EN 1323 Adhesives for Tiles - Concrete TS EN 1323 Yapıştırıcılar - Karo Yapıştırıcıları -
Slab for Test Deneylerde Kullanılan Beton Plâka

3 - NUMUNE ALMA
EN 1066 (TS prEN 1066) ve EN 1067 (TS prEN 1067)’ye uygun olarak en az 2 kg yapıştırıcı
numunesi alınır.

4 - DENEY ŞARTLARI
Standard şartlar, 23 °C ± 2°C sıcaklık, (% 50 ± % 5) nispî nem ve 0,2 m / s’den az hızı olan hava
dolaşımlı, bir çalışma yeri olmalıdır.

5 - DENEY MALZEMELERİ
5.1 - GENEL
Bütün deney malzemeleri (yapıştırıcı ve benzeri) en az 24 saat müddetle standard deney şartları
altında tutulur. Deney yapılacak yapıştırıcının belirlenmiş kullanma süresi geçmemiş olmalıdır.

1
ICS 83.180,91.100.10,91.100.50 TÜRK STANDARDI TS EN 1348/Mart 1998

5.2 - SERAMİK KAROLAR

Kondüsyonlamadan önce seramik karoların yeni, temiz ve kuru olduğundan emin olmak için kontrol
edilmelidir.

Deneyde (50 ± 1) mm x (50 ± 1) mm yüzey ebadında, sırsız ve düz bir yapışma yüzeyli, su emmesi
kütlece ≤ % 0.2 olan, tam vitrifiye, EN 176 (TS EN 176)’ ya uygun Tip VI karolar kullanılır.

5.3 - BETON PLÂKA

Beton plâka EN 1323 (TS EN 1323) standardına uygun olmalıdır.

6 - CİHAZLAR
6.1 - En kesit alanı 50 mm x 50 mm’den az, 20 N ± 0,05 N bir kuvvet veren bir
kütle.

6.2 - ÇEKME BAŞLIK PLÂKALARI

(50 ± 1) mm x (50 ± 1) mm ebadlarında ve en az 10 mm kalınlığa sahip, deney makinasına bağlantı
yapmak için uygun tertibatı olan metal kare plâka.

6.3 - ÇEKME DENEYİ MAKİNASI

Deney için uygun kapasiteli ve duyarlı, doğrudan çekme kuvveti veren bir deney makinası. Her hangi
bir eğilme yaratmayacak şekilde bir uygun tertibat vasıtasıyla, 250 N/s ± 50 N/s hızla çekme başlık
plakalarına yük uygulayacak kapasitede olan makinadır.

6.4 - HAVA DOLAŞIMLI ETÜV

Sıcaklık kontrolunu ± 2°C tolerans içinde yapabilen, hava dolaşımlı bir etüv.

7 - YAPIŞTIRICININ KARIŞTIRILMASI
Yapıştırıcı hazırlamak için gerekli su ve / veya sıvı katkı miktarı imalâtçı tarafından kütlece belirtilen
oranlarda olmalıdır (meselâ, karıştırılacak sıvı miktarı kg ve yapıştırıcı toz miktarı kg olarak beyan
edilmelidir). Bir değer aralığı verilmesi halinde, ortalama değer kullanılır).

EN 196-1 : 1994 madde 4.4 ‘de tarif edilmiş bir karıştırıcı içinde, düşük hız tertibatı kullanarak
-1 -1
(140±5)min devir çevirme ve (62±5)min ’e devirle yatay hareket uygulayarak en az 2 kg miktarında
yapıştırıcı hazırlanır.

Sırasıyla aşağıdaki işlem yapılır:

− Sıvı hareketli potaya boşaltılır,
− Kuru toz sıvı üzerine dağıtılarak yayılır,
− 30 saniye karıştırılır,
− Karıştırıcı küreği dışarı çıkarılır,
− Bir dakika içinde kürek ve tava kazınır,
− Kürek yeniden yerleştirilir ve 1 dakika müddetle karıştırılır.

Müteakiben ilâve 15 saniyelik karıştırmadan sonra imalâtcının belirlediği talimata göre yapıştırıcı
hamurun olgunlaşması beklenir.

8 - İŞLEM
8.1 - DENEY NUMUNELERİNİN HAZIRLANMASI
Düzgün kenarlı bir mala ile beton plâka üzerine, Madde 7 ‘ye göre karıştırılmış yapıştırıcı ile ince bir
tabaka uygulanır . Sonra eksenler arası 12 mm olan 6 mm x 6 mm diş ihtiva eden dişli bir mala ile
daha kalın bir tabaka uygulanır ve taranır.

Dişli mala, alt tabakaya yaklaşık 60°’lik açı ve beton plâkanın bir kenarına dik olarak tutulur ve bu
kenara paralel olarak plâk boyunca çekilir (düz çizgi halinde).

2
ICS 83.180-91.100.10-91.100.50 TÜRK STANDARDI TS EN 1348/Mart 1998

5 dakika sonra Tip Vl karolardan 10 tanesi, yapıştırıcı üzerine 50 mm mesafe ile yerleştirilir ve her bir
karo, 30 saniye müddetle, 20N ± 0,05 N yükle yüklenir.

8.2 - İLK YAPIŞMA

Deney numuneleri madde 8.1’e göre hazırlanır.

27 gün standard şartlarda muhafazadan sonra, çekme başlık plâkaları (Madde 6.2), yüksek
mukavemetli uygun bir yapıştırıcı (misal olarak epoksi) ile karolara yapıştırılır.

24 saatlik ilâve standard şartlar altında muhafazadan sonra, sabit hızla, 250 N/s ± 50 N/s bir kuvvet
uygulayarak yapıştırıcının çekme yapıştırma mukavemeti belirlenir.
Yapıştırıcıların çabuk yapıştırma özellikleri denenecekse yapıştırma işleminden 24 saat sonra
standard şartlarda (Madde 4), çekme yapışma mukavemeti belirlenir.

Sonuçlar N olarak kayıt edilir.

8.3 - SUYA DALDIRMADAN SONRA YAPIŞMA MUKAVEMETİ

Deney numuneleri Madde 8.1’e göre hazırlanır.

Deney numuneleri 7 gün standard deney şartlarında saklanır. Sonra standard sıcaklıkta suya daldırılır.
20 gün sonra deney numuneleri sudan çıkarılır. Bir kumaşla silinir ve çekme başlık plâkaları (Madde
6.2) karolara yapıştırılır. Sonra deney numuneleri, ilâve bir 7 saat müddetle, standard sıcaklıkta suya
daldırılır.

Takip eden gün deney numuneleri sudan çıkarılır. Derhal Madde 8.2‘ye uygun olarak yapışma deneyi
uygulanır.
Sonuçlar N olarak, kayıt edilir.

8.4 - SICAKLIKLA YAŞLANDIRMADAN SONRA YAPIŞMA MUKAVEMETİ

Deney numuneleri Madde 8.1’e göre hazırlanır.

Deney numuneleri 14 gün müddetle standard deney şartlarında ve sonra ilâve bir 14 gün hava
dolaşımlı,70°C ± 2°C sıcaklıklı etüve yerleştirilerek saklanır. Etüvden çıkarılır ve çekme başlık
plâkaları (Madde 6.2 ) karolara uygun bir yapıştırıcı ile (misal epoksi) yapıştırılır.

Deney numuneleri ilâve bir 24 saat, standard deney şartlarında saklanır. Madde 8.2’ye uygun olarak
çekme yapışma mukavemeti belirlenir.

Sonuçlar N olarak kayıt edilir.

8.5 - DONMA ÇÖZÜLME DEVRİNDEN SONRA YAPIŞMA

Madde 8.1’e göre deney numuneleri hazırlanır. Yerleştirilmeden önce Tip Vl karonun arka yüzüne düz
kenarlı mala ile ince bir tabaka yapıştırıcı yaklaşık 1 mm kalınlıkta ilâve olarak uygulanır.

Deney birimleri 7 gün müddetle standard deney şartlarında ve sonra 25 devir donma çözülme
uygulaması yapmadan önce 21 gün müddetle suya daldırılarak saklanır.

Her Bir Donma - Çözülme Devri İçin:

1 - Deney numuneleri sudan çıkarılır ve sıcaklık, maksimum 2 saat ± 20 dakikada içinde, -15°C ±
3°C‘a düşürülür.
2 - Deney numuneleri -15°C ± 3°C’da 2 saat ± 20 dakika müddetle bekletilir.
3 - 20°C ± 3°C’da suya daldırılır ve sıcaklık 15°C ± 3°C’a yüksetilerek 2 saat ± 20 dakika müddetle
bekletilir.
25 defa devir yapılır.

Son devirden sonra deney numunelerinin havada, standard deney şartlarına erişmesi sağlanır ve
Madde 8.2’ye göre çekme yapışması belirlenir.

3
ICS 83.180,91.100.10,91.100.50 TÜRK STANDARDI TS EN 1348/Mart 1998

9 - SONUÇLARIN GÖSTERİLMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

2
Aşağıdaki formül kullanılarak tek (her bir) çekme yapışma mukavemeti ± 0,1 N/mm doğrulukla
belirlenir.
As = L /A
Burada :
2
As = Her bir çekme yapışma mukavemeti, N / mm,
L = Toplam yük, N,
2 2
A = Yapışma alanı, mm (2500 mm ).
Çekme yapışma mukavemeti kondisyonlamış her numune takımı için, aşağıdaki gibi belirlenir :
− On değerin ortalaması belirlenir.
− Ortalama değerden ± % 20 farklı değerler dikkate alınmaz.
− 5 veya 5’den fazla değer kalırsa, yeni ortalama değer belirlenir.
− 5 den az değer kalırsa deney tekrarlanır.
− Deney birimlerinin kopma şekli belirlenir EN 1322 (TS EN 1322).
10 - DENEY RAPORU
Deney raporunda aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır :
a) Bu standardın adı, numarası ve yayın tarihi,
b) Numune alınan yer, tarih ve zaman,
c) Yapıştırıcı tipi, imalâtcısı ve ticarî adı,
d) Deney numunesinin tarifi,
e) Numunelerin deneyden önce taşınma ve depolanması,
f) Deney şartları,
g) Deney tarihi,
h) Yapıştırıcı hazırlamak için kullanılan su veya sıvı miktarı,
i) Deney sonuçları (Tek, tek veya ortalama değer ve kopma şekli)
2
j) Her kondisyonlama için çekme yapışma mukavemeti, N /mm olarak,
k) Sonuca tesir edebilecek herhangi bir faktör.