TS en 13108-1 2008 Asfalt Betonu

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
Bu standard metni 18 Aralık 2008 tarihli TSE Teknik Kurul toplantısında

kabul edilerek yürürlüğe girmiş olup metin üzerindeki redaksiyonel
düzeltmeler devam etmektedir.
TS EN 13108-1
ICS 93.080.20
BİTÜMLÜ KARIŞIMLAR - MALZEME ÖZELLİKLERİ -

BÖLÜM 1: ASFALT BETONU
Bituminous mixtures - Material specifications - Part 1: Asphalt

Concrete
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
ICS 93.080.20 TÜRK STANDARDI TS EN 13108-1
Ön söz
− Bu tasarı, CEN tarafından kabul edilen EN 13108-1: 2006 standardı esas alınarak TSE İnşaat İhtisas
Grubu’nca hazırlanmıştır.
− Bu tasarıda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
İçindekiler
0 Giriş .......................................................................................................................................................... 1
1 Kapsam .................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar........................................................................................... 1
3 Terimler ve tarifleri ile semboller ve kısaltmalar.................................................................................. 2
3.1 Terimler ve tarifleri.............................................................................................................................. 2
3.2 Sembol ve kısaltmalar ........................................................................................................................ 4
4 Bileşen malzemelere ilişkin gerekler .................................................................................................... 4
4.1 Genel.................................................................................................................................................. 4
4.2 Bağlayıcı............................................................................................................................................. 4
4.3 Agregalar............................................................................................................................................ 5
4.4 Geri kazanılacak asfalt....................................................................................................................... 5
4.5 Katkılar ............................................................................................................................................... 6
5 Karışım gerekleri..................................................................................................................................... 6
5.1 Ampirik veya temel gerekler............................................................................................................... 6
5.2 Genel gerekler.................................................................................................................................... 6
5.3 Ampirik gerekler ............................................................................................................................... 11
5.4 Temel gerekler ................................................................................................................................. 15
6 Uygunluk değerlendirilmesi................................................................................................................. 17
7 Mamulün tanıtımı .................................................................................................................................. 17
Ek A Geri kazanılmış asfalt içeren karışımın bağlayıcısının penetrasyon ve yumuşama noktasının
hesaplanması ................................................................................................................................................. 19
Ek ZA (Bilgi için) Bu standard ile “EU Construction Products Directive (89/106/EEC)”in temel
gerekleri arasındaki ilişki.............................................................................................................................. 20
Bitümlü karışımlar - Malzeme özellikleri - Bölüm 1: Asfalt betonu
0 Giriş
Bu standardın temel amacı, asfalt betonunun temel ve performansa dayalı özelliklerinin belirlenmesidir.
Ancak, Avrupa’da bu karışım tipi için temel özelliklere ilişkin bilgi ve deneyimler arasında farklılıklar
bulunması nedeniyle, tek başına temel özelliklerin esas alındığı yaklaşımın seçilmesi mümkün olmamıştır.
Bu nedenle, bu standard, asfalt betonunun iki şekilde tanımlanmasını sağlamaktadır:

− İlk veya ampirik yaklaşımda, asfalt betonu, performansla ilişkili deneylere dayalı ilave gerekler ile birlikte
karışımı oluşturan bileşen malzemelerinin bileşim formülü ve bu malzemelere ilişkin gerekler esas
alınarak tanımlanır. Bu gerekler, Madde 5.2 ve Madde 5.3’te verilmiştir.
− İkinci veya temel yaklaşımda, asfalt betonu, büyük ölçüde serbestlik sağlayan, karışım bileşimi ve
bileşen malzemelerin sınırlandırılmış formülü ile bağlantılı olan performansa dayalı gerekler esas
alınarak tanımlanır. Bu gerekler, Madde 5.2 ve Madde 5.4’te bulunabilir.
Kullanıcılar, performansa dayalı deneyler üzerinde deneyim kazandığında, standard olarak temel yaklaşımın
daha fazla kullanılması öngörülmektedir.
Asfalt betonu, yüzey, binder, düzeltme ve temel tabakalarında kullanılmaktadır.
1 Kapsam
Bu standard, yollar, havaalanları ve trafiğe açık diğer alanlarda kullanılan asfalt betonu karışım grubuna ait
karışımlar için gerekleri kapsar.
Not - Bu standard kullanılarak elde edilen karışım özellikleri, bilinen gereklere tabi karışımın uygunluk
beyanında veya bu gereklerin bilinir hale getirilmesinde kullanılabilir.
Bu standard karışımı oluşturan bileşen malzemelerin seçimine ilişkin gerekleri de içerir. Bu standard, EN
13108–20 ve EN 13108-21 ile bağlantılı olarak kullanılacak şekilde tasarlanmıştır.
EN 14023 kapsamında olmayan, kimyasal olarak modifiye edilmiş bağlayıcılarla oluşturulan asfalt betonu
karışımları, bu standard kapsamında değildir.
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya diğer dokümanlara atıf
yapılmaktadır. Bu atıflar metin içinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih
belirtilen atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar atıf yapılan bu standardda da tadil veya revizyon
yapılması şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standardın ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en
son baskısı kullanılır.
EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 1097-6 Tests for mechanical and TS EN 1097–6 Agregaların mekanik ve fiziksel
physical properties of aggregates özellikleri için deneyler - Bölüm
- Part 6: Determination of particle 6: Tane yoğunluğu ve su emme
density and water absorption oranının tayini
EN 1426 Bitumen and bituminous binders - TS 118
Bitümler ve bitümlü bağlayıcılar
Determination of needle EN 1426
- İğne batma derinliği tayini
penetration
EN 1427 Bitumen and bituminous binders - TS 120 Bitümler ve bitümlü bağlayıcılar
Determination of softening point - EN 1427 - Yumuşama noktası tayini -
Ring and ball method Halka ve bilye metodu
1) TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. * işaretli
olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır.
1
EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 12591 Bitumen and bituminous binders - TS 1081 Bitümler ve bitümlü bağlayıcılar-
Specifications for paving grade EN 12591 Kaplama sınıfı bitümler-
bitumens Özellikler
EN 12697-3 Bituminous mixtures - Test TS EN 12697-3 Bitümlü karışımlar - Sıcak asfalt
methods for hot mix asphalt - Part karışımları için deney
3: Bitumen recovery: Rotary yöntemleri - Bölüm 3: Bitüm geri
evaporator kazanılması: Döner
buharlaştırıcı yöntemi
EN 12697-4 Bituminous mixtures - Test TS EN 12697-4 Bitümlü karışımlar-Sıcak asfalt
methods for hot mix asphalt - Part karışımları için deney
4: Bitumen recovery: yöntemleri-Bölüm 4: Bitümün
Fractionating column geri kazanılması: Damıtma
kolonu yöntemi
EN 12697-13 Bituminous mixtures - Test TS EN 12697-13 Bitümlü karışımlar-Sıcak asfalt
methods for hot mix asphalt - Part karışımları için deney metotları
13: Temperature –Bölüm 13: Sıcaklığın ölçülmesi
measurement
EN 13043 Aggregates for bituminous TS EN 13043 Yollar, havaalanları ve trafiğe
mixtures and surface treatments açık diğer alanlardaki bitümlü
for roads, airfields and other karışımlar ve yüzey
trafficked uygulamalarında kullanılan
areas agregalar
EN 13108-4 Bituminous mixtures - Material TS EN 13108-4* Bitümlü karışımlar - Malzeme
specifications - Part 4: Hot Rolled özellikleri - Bölüm 4: Sıcak
Asphalt silindirlenen asfalt
EN 13108-8 Bituminous mixtures - Material TS EN 13108-8* Bitümlü karışımlar - Malzeme
specifications - Part 8: Reclaimed özellikleri - Bölüm 8: Tekrar
asphalt kullanılan asfalt
EN 13108-20 Bituminous mixtures - Material TS EN 13108-20* Bitümlü karışımlar- Malzeme
specifications - Part 20: Type özellikleri - Bölüm 20: Tip
Testing deneyleri
EN 13108-21 Bituminous mixtures - Material TS EN 13108-21* Bitümlü karışımlar- Malzeme
specifications - Part 21: Factory özellikleri - Bölüm 21: Fabrika
Production Control imalat kontrolü
EN 13501-1 Fire classification of construction TS EN 13501-1 Yapı mamulleri ve yapı
products and building elements - elemanları, yangın
Part 1: Classification using sınıflandırması - Bölüm 1:
test data from reaction to fire tests Yangın karşısındaki davranış
deneylerinden elde edilen
veriler kullanılarak sınıflandırma
prEN 13924 Bitumen and bituminous binders - TS EN 13924 Bitümler ve bitümlü bağlayıcılar
Specifications for hard paving - Sert döşeme tipi bitümler -
grade bitumens Özellikler
EN 14023 Bitumen and bituminous binders TS EN 14023 Bitümler ve bitümlü bağlacılar -
- Specifications for polymer Polimeri modifiye bitümler için
modified bitumens çerçeve şartname
ISO 565 Test sieves - Metal wire cloth, TS 1225 Deney elekleri - Metal tel örgülü
perforated metal plate and ISO 565 elekler, delikli metal plakalar,
electroformed sheet - Nominal elektrokimyasal şekillendirilmiş
sizes of openings levhalar - Göz ve delik
açıklıklarının anma büyüklükleri
3 Terimler ve tarifleri ile semboller ve kısaltmalar

3.1 Terimler ve tarifleri
Bu standardın amacı bakımından aşağıdaki terimler ve tarifleri uygulanır.
2
3.1.1 Üstyapı
Üzerinden trafik geçen, bir veya daha çok tabakadan oluşan yapı.
3.1.2 Katman
Tek bir işlemle serilen bir üstyapı elemanı.
3.1.3 Tabaka
Tek bir malzeme kullanılarak yapılan taşıyıcı bir üstyapı elemanı. Tabaka bir veya daha fazla katmanlar
halinde serilebilir.
3.1.4 Yüzey (Aşınma) tabakası

Üstyapının trafik etkilerine doğrudan maruz kalan en üst tabakası.
3.1.5 Binder tabakası

Üstyapının temel ile aşınma tabakası arasında kalan tabakası.
3.1.6 Düzeltme tabakası

Mevcut tabaka veya yüzeyin üzerine, sabit kalınlıkta bir tabaka sermek amacıyla gerekli profilin sağlanması
için değişik kalınlıklarda uygulanan tabaka.
3.1.7 Temel tabakası

Üstyapının taşıyıcı ana elemanı. Temel, bir veya daha çok tabakalar halinde, “üst temel”, “alt temel” vb.
olarak serilebilir.
3.1.8 Asfalt betonu

Yapısal iç kilitlenmeyi sağlayacak şekilde içerisinde sürekli veya kesikli derecelenmiş agrega taneleri
bulunduran asfalt.
3.1.9 Karışım formülü

Tek bir karışımın, hedef bileşim olarak belirlenen bileşimi.
Not - Hedef bileşim, iki yolla belirlenebilir (Madde 3.1.10 ve Madde 3.1.11).
3.1.10 Tasarlanan hedef bileşim

Bileşen malzemeler, tane büyüklüğü dağılım (gradasyon) eğrisi ve karışıma ilave edilen bitüm yüzdesi
kullanılarak ifade edilen karışım formülü.
Not - Bu formül, genellikle laboratuvar karışım dizaynı ve doğrulamasının sonucunda elde edilir.
3.1.11 Mamulün hedef bileşimi

Bileşen malzemeler ve analiz neticesinde bulunacak tane büyüklüğü dağılım zarfının orta nokta eğrisi ve
çözünen bağlayıcı içeriği kullanılarak ifade edilen karışım formülü.
Not - Bu formül, genellikle imalat doğrulamasının sonucunda elde edilir.
3.1.12 Katkı
Karışımın mekanik özelliklerini, işlenebilirliğini veya rengini etkileyen inorganik veya organik lifler veya
polimerler gibi karışıma az miktarlarda ilave edilebilen bileşen malzeme.
3.1.13 Performansa dayalı gerek

Performansın tahmin edilmesinde ve başlangıç performans tahmin ilişkilerinde kullanılan temel mühendislik
özelliğine (rijitlik, yorulma özellikleri gibi) ilişkin gerek.
3.1.14 Performansla ilişkili gerek

Performans tahmininde kullanılan temel mühendislik özelliği ile korelasyon kurularak bulunan bir özelliğe
(tekerlek izi derinliği, Marshall özellikleri gibi) ilişkin gerek.
3.1.15 Ampirik şartlar

Performansla ilişkili gerekler ile karışım bileşimi ve bileşen malzemeleriyle ilgili gereklerin bir kombinasyonu.
3
3.1.16 Temel şartlar

Performansa dayalı gerekler ile karışım bileşimi ve bileşen malzemelerin sınırlandırılmış gereklerinin bir
kombinasyonu. Bu şartlar ampirik şartlara göre daha fazla serbestlik sağlar.
Not - Uygulamada bazı özellikler performans ilişkilidir.
3.2 Sembol ve kısaltmalar

AC : Asfalt betonu
D : Karışımda kullanılan agrega için üst elek göz açıklığı (mm)
4 Bileşen malzemelere ilişkin gerekler

4.1 Genel
Sadece uygunluğu tespit edilmiş bileşen malzemeleri kullanılmalıdır.
Uygunluk aşağıdakilerden bir veya birkaçına göre tespit edilir:

− Avrupa standardı,
− Avrupa Teknik Onayı,
− Asfaltta geçmişte başarıyla kullanıldığı kanıtlanmış malzeme özellikleri. Malzemelerin uygunluğu için bir
kanıt gösterilmelidir. Bu kanıt, araştırmadan ve uygulamadan elde edilen kanıtların birleşimine dayalı
olabilir.
Not - Avrupa asfalt endüstrisinde inorganik veya organik lifler ile pigment ve parafinler gibi katkılar, Avrupa
Standardında ve Avrupa Teknik Onayında yer almadığı halde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu
standard bu katkı malzemelerinin kullanımına izin vermektedir.
4.2 Bağlayıcı
4.2.1 Genel
Ampirik ve temel şartlara göre belirlenmiş karışımlarda bağlayıcı olarak, kaplama sınıfı bitüm, modifiye bitüm
veya sert sınıflı bitüm kullanılmalıdır. Kaplama sınıfı bitüm EN 12591’e, modifiye bitüm EN 14023’e ve sert
sınıflı bitüm prEN 13924’e uygun olmalıdır.
Ampirik şartlara göre belirlenmiş karışımlarda bağlayıcı, Madde 4.2.2’ e uygun olmalıdır.
EN 13108–4 Ek B’ye uygun olan doğal asfalt, bağlayıcı olarak karışıma ilave edilebilir.
4.2.2 Ampirik şartlara göre belirlenmiş karışımlarda kullanılan bağlayıcı
4.2.2.1 Bağlayıcı seçimi

Bitüm sınıfı, tipi ve modifiye bitüm sınıfı ve miktarı ile doğal asfaltın kategorisi belirtildiği gibi olmalıdır.
Kaplama sınıfı bitüm kullanılması halinde, 20/30 ve 330/430 sınıfları ile bu sınıflar arasında kalan bir
bağlayıcı sınıfı seçilir. Sert sınıflı bitüm kullanılması halinde, 10/20 ve 15/25 sınıflı bağlayıcılardan biri seçilir.
Not 1 - Çok farklı iklim şartları, trafik yükleri ve kullanılan malzemeler vb. durumlarda, bölgesel şartlara
uygun bağlayıcı seçimi gerekebilir.
Modifiye bitüm ampirik şartlar kapsamına girmeyen özelliklerin iyileştirilmesinde kullanıldığında, ilave kanıt
gereklidir. Bu ilave kanıt, modifiye bitümün, karışımın istenilen fonksiyonel özelliklerinin iyileştirilmesine
uygun olduğunun, EN 12697 serisinde bulunan standardların kullanılması suretiyle yapılan inceleme sonucu
elde edilmelidir. Bu kanıt daha önceden yapılmış olan araştırmalara dayalı olabilir.
Not 2 - EN 14023 bir sınıflandırma sistemidir ve sadece modifiye bitüme özgüdür. Modifiye bitüm özellikleri
fonksiyonel esaslı değildir ve fonksiyonel davranışın gösterilmesi için, bu fonksiyonel özelliklerin
ampirik asfalt özellikleriyle birleştirilmesi mümkün olmamıştır. Gerekli olan kanıt, normalde, ilgili
özelliklere tam uygunluk gösteren modifiye bitümle teşkil edilmiş benzer bir karışım üzerinde yapılan
tip deneyleri ile elde edilir. Bitüm sınıfı, modifiye bitümün tipi ve sınıfı, sert bitüm sınıfı ve doğal
asfalt miktarı ve kategorisi seçilebilir.
4
4.2.2.2 Geri kazanılmış asfalt içeren karışımlarla oluşturulan yüzey tabakaları

Yeni karışımda kaplama sınıfı bitüm kullanılmış olan geri kazanılacak asfalttan kütlece % 10’dan fazla
kullanılması durumunda ve yeni karışıma kaplama sınıfı bitüm ilave edildiğinde, bitümün sınıfı seçilir. Seçilen
bitüm, aşağıdaki gereğe uygun olmalıdır:
− Nihai karışımdaki bağlayıcının penetrasyon değeri veya yumuşama noktası, ilave edilen bağlayıcı ile
eski asfalttan geri kazanılan bağlayıcının penetrasyon değeri veya yumuşama noktasından hesaplanır.
Bu penetrasyon değeri veya yumuşama noktası, seçilen bağlayıcı sınıfının penetrasyon değeri veya
yumuşama noktası gereklerini sağlamalıdır. Hesaplama Ek A’ya göre yapılır. Penetrasyon veya
yumuşama noktası gereğinden biri seçilmelidir.
4.2.2.3 Geri kazanılmış asfalt içeren karışımlarla oluşturulan düzeltme, binder ve temel
tabakaları
Yeni karışımda kaplama sınıfı bitüm kullanılmış olan geri kazanılacak asfalttan kütlece % 20’den fazla
kullanılması durumunda ve yeni karışıma kaplama sınıfı bitüm ilave edildiğinde, bitümün sınıfı seçilir. Seçilen
bitüm, aşağıdaki gereğe uygun olmalıdır:
− Nihai karışımdaki bağlayıcının penetrasyon değeri veya yumuşama noktası, ilave edilen bağlayıcı ile
eski asfalttan geri kazanılan bağlayıcının penetrasyon değeri veya yumuşama noktasından hesaplanır.
Bu penetrasyon değeri veya yumuşama noktası, seçilen bağlayıcı sınıfının penetrasyon değeri veya
yumuşama noktası gereklerini sağlamalıdır. Hesaplama Ek A’ya göre yapılır. Penetrasyon veya
yumuşama noktası gereğinden biri seçilmelidir.
4.3 Agregalar
4.3.1 İri agrega

Tasarlanan kullanıma uygun iri agrega, EN 13043’e uygun olmalıdır.
4.3.2 İnce agrega

Tasarlanan kullanıma uygun ince agrega, EN 13043’e uygun olmalıdır.
Temel şartlara göre belirlenen karışımlarda, köşelilik özelliği dikkate alınmaz.
4.3.3 Karışık (tüvenan) agrega

Tasarlanan kullanıma uygun karışık agrega, EN 13043’e uygun olmalıdır.
4.3.4 İlave edilen filler

Tasarlanan kullanıma uygun filler agregası, EN 13043’e uygun olmalıdır. İlave edilecek filler miktarı
belirtildiği kadar olmalıdır.
Temel şartlara göre belirlenmiş karışımlarda, rijitlik özellikleri dikkate alınmaz.
Not 1 - Filler çimento ve sönmüş kireç gibi malzemeler içerir.
Not 2 - Madde 4.3.1 ila Madde 4.3.4’te kullanılan “tasarlanan kullanıma uygun” ifadesi, bir dizi şarta bağlı
olarak gereklerin ve belirli bir kategorinin seçimi anlamına gelir. Bu şartlar; trafik yoğunluğunu, iklim
şartlarını, karışımın kullanıldığı tabakanın yapımını ve ekonomik hususları içerir.
4.4 Geri kazanılacak asfalt

Eski asfaltın kullanımı ve miktarı ile geri kazanılmış veya kazanılacak olan asfalta ilişkin karışım grubu,
belirtildiği gibi olmalıdır.
EN 13108-8’e göre beyan edilen geri kazanılacak asfaltın özellikleri, tasarlanan kullanıma uygun belirtilmiş
gerekleri sağlamalıdır.
Not - “Tasarlanan kullanıma uygun” ifadesi, bir dizi şarta bağlı olarak gereklerin ve belirli bir kategorinin
seçimi anlamına gelir. Bu şartlar; trafik yoğunluğunu, iklim şartlarını, karışımın kullanıldığı tabakanın
yapımını ve ekonomik hususları içerir.
5
Geri kazanılacak asfaltta kullanılmış olan agregaya ait üst elek göz açıklığı D, yeni karışımda kullanılan
agregaya ait üst elek göz açıklığı D’den büyük olmamalıdır. Geri kazanılacak asfaltta kullanılmış olan
agreganın özellikleri, karışımda kullanılan agrega için belirtilen gerekleri sağlamalıdır.
4.5 Katkılar
Tüm katkıların yapısı ve özellikleri beyan edilmelidir. Bu katkılar, Madde 4,1’de verilen özelliklere uygun
olmalıdır.
5 Karışım gerekleri
5.1 Ampirik veya temel gerekler
5.1.1 Hedef bileşimin beyan edilmesi

Karışım formülü beyan edilmeli ve belgelenmelidir.
5.1.2 Ampirik gerekler

Hedef bileşim karışımı Madde 5.2’den seçilen genel gerekler ile Madde 5.3’ten seçilen ampirik gereklere
uygun olmalıdır.
5.1.3 Temel gerekler

Hedef bileşim karışımı Madde 5.2’den seçilen genel gerekler ile Madde 5.4’ten seçilen temel gereklere
uygun olmalıdır.
5.2 Genel gerekler
5.2.1 Bileşim ve tane büyüklüğü dağılımı
5.2.1.1 Bileşim
Tane büyüklüğü dağılımı toplam agreganın kütlece yüzdesi olarak ifade edilmelidir. Bağlayıcı ve katkı içeriği
toplam karışımın kütlece yüzdesi olarak ifade edilir. Elekten geçen malzemenin yüzdesi, 0,063 mm’lik
elekten geçen kısım hariç, % 1 doğrulukla verilmelidir. Bağlayıcı içeriği, 0,063 mm’lik elekten geçen malzeme
yüzdesi ve katkı içeriği % 0,1 doğrulukla verilmelidir
5.2.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı

Kullanılacak elekler, EN 13043’e göre temel elek serisi + seri 1 veya temel elek serisi + seri 2’den biri
olmalıdır.
Tane büyüklüğü dağılımı ilişkin gerekler, 1,4 D, D, 2 mm ve 0,063 mm’lik eleklerden geçen malzeme
yüzdeleri için seçilen en büyük ve en küçük değerler olarak ifade edilmelidir. Seri 1 ve Seri 2’de belirtilen elek
göz açıklıklarının kombinasyonuna izin verilmez.
Göz açıklığı D olan ve D ile 2 mm arasında kalan elekler, aşağıda verilen elek serilerinden seçilmelidir:
− Temel elek serisi + Seri 1: 4 mm; 5,6 mm; 8 mm; 11,2 mm; 16 mm; 22,4 mm; 31,5 mm,
− Temel elek serisi + Seri 2: 4 mm; 6,3 mm; 8 mm; 10 mm; 12,5 mm; 14 mm; 16 mm; 20 mm; 31,5 mm.
Çizelge 1 ve Çizelge 2’de asfalt betonu için tane büyüklüğü dağılımı sınırları belirtilmiştir. Seçilen tane
büyüklüğü dağılımı zarfında D, 2 mm ve 0,063 mm’lik eleklerden geçen malzeme yüzdeleri, Çizelge 1 veya
Çizelge 2’de gösterilen en küçük ve en büyük değerleri aşmamalıdır.
6
Çizelge 1 - Hedef bileşim için tane büyüklüğü dağılımı sınırları - Temel elek serisi + Seri 1
D 4 5(5,6) 8 11(11,2) 16 22(22,4) 32(31,5)

Elek göz Elekten geçen
açıklığı Kütlece %
mm
1,4 Da 100 100 100 100 100 100 100
D 90-100 90-100 90-100 90-100 90-100 90-100 90-100
2 50-85 15-72 10-72 10-60 10-50b 10-50b 10-50
0,063 5,0-17,0 2,0-15,0 2,0-13,0 2,0-12,0 0-12,0 0-11,0 0-11,0
a
1,4 D olarak hesaplanan elek göz açıklığı, ISO 565/R 20 elek serisinde verilen elek göz açıklıklarından
herhangi birine karşılık gelmiyor ise, seri içinde bir sonraki en yakın elek göz açıklığı kullanılmalıdır.
b
Hava alanlarındaki uygulamalarda 2 mm’lik elekten geçen malzeme yüzdesi en fazla % 60’a kadar
artırılabilir
Çizelge 2 - Hedef bileşimin tane büyüklüğü dağılımı sınırları - Temel elek serisi + Seri 2
D 4 6(6,3) 8 10 12(12,5) 14 16 20 32(31,6)

Elek göz Elekten geçen
açıklığı Kütlece %
mm
1,4 Da 100 100 100 100 100 100 100 100 100
D 90-100 90-100 90-100 90-100 90-100 90-100 90-100 90-100 90-100
2 50-85 15-72 10-72 10-60 10-55 10-50b 10-50b 10-50b 10-50
0.063 5,0-17,0 2,0-15,0 2,0-13,0 2,0-12,0 2,0-12,0 0-12,0 0-12,0 0-11,0 0-11,0
a
1,4 D olarak hesaplanan elek göz açıklığı, temel elek serisi + seri 2’de verilen elek göz açıklıklarından herhangi
birine karşılık gelmiyor ise, seri içinde bir sonraki en yakın elek göz açıklığı kullanılmalıdır.
b
Hava alanlarındaki uygulamalarda 2 mm’lik elekten geçen malzeme yüzdesi en fazla % 60’a kadar artırılabilir
5.2.2 Boşluk içeriği

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanan numunelerin boşluk içeriği, Çizelge 3 ve Çizelge 4’te verilen
boşluk içeriği kategorilerinden seçilen en yüksek ve en düşük değerler arasında olmalıdır.
Deney numunelerinin sıkışması, EN 13108–20 Çizelge C.1’den seçilmelidir.
Boşluk içeriği, EN 13108–20 Madde D.2’ye göre tayin edilmelidir.
Çizelge 3 - En yüksek boşluk içeriği, Ven yüksek
En yüksek boşluk içeriği Kategori

% Ven yüksek
2,0 Ven yüksek 2,0
2,5 Ven yüksek 2,5
3,0 Ven yüksek 3,0
3,5 Ven yüksek 3,5
4,0 Ven yüksek 4,0
4,5 Ven yüksek 4,5
5,0 Ven yüksek 5,0
5,5 Ven yüksek 5,5
6,0 Ven yüksek 6,0
7,0 Ven yüksek 7,0
8,0 Ven yüksek 8,0
9,0 Ven yüksek 9,0
10,0 Ven yüksek 10,0
Şart aranmaz Ven yüksek NR
7
Çizelge 4 - En düşük boşluk içeriği, Ven düşük

En düşük boşluk içeriği Kategori
% V en düşük
0,5 Ven düşük0,5
1,0 Ven düşük1,0
1,5 Ven düşük1,5
2,0 Ven düşük2,0
2,5 Ven düşük2,5
3,0 Ven düşük3,0
3,5 Ven düşük3,5
4,0 Ven düşük4,0
4,5 Ven düşük4,5
5,0 Ven düşük 5,0
5,5 Ven düşük5,5
6,0 Ven düşük6,0
Şart aranmaz Ven düşük NR
5.2.3 Kaplanma ve yeknesaklık

Karıştırıcıdan çıkan malzeme, agregası bağlayıcı ile tamamen kaplanmış görünümde olmalı ve içinde ince
agrega topakları bulunmamalıdır.
5.2.4 Suya hassasiyet

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanmış numunelerin suya hassasiyeti Çizelge 5’te verilen dolaylı çekme
dayanımı oranı ITSR, kategorisinden seçilmelidir.
Suya hassasiyet, EN 13108–20 Madde D.3’e göre tayin edilmelidir.
Çizelge 5 - En düşük dolaylı çekme dayanımı oranı, ITSR
En düşük dolaylı çekme dayanımı oranı Kategori

% ITSR
90 ITSR90
80 ITSR80
70 ITSR70
60 ITSR60
Şart aranmaz ITSRNR
5.2.5 Çivili lastik aşındırmasına karşı direnç

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanan numunelerin çivili lastik aşındırmasına karşı direnci Çizelge 6’da
verilen kategorilerden seçilmelidir.
Çivili lastik aşındırmasına karşı direnç, EN 13108–20 Madde D.4’e göre tayin edilmelidir.
Çizelge 6 - En yüksek aşınma değeri, AbrA
En yüksek aşınma değeri Kategori

mL AbrA
20 AbrA20
24 AbrA24
28 AbrA28
32 AbrA32
36 AbrA36
40 AbrA40
45 AbrA45
50 AbrA50
55 AbrA55
60 AbrA60
Şart aranmaz AbrANR
8
5.2.6 Kalıcı deformasyona karşı direnç

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanmış numunelerin kalıcı deformasyona karşı direnci, Çizelge 7,
Çizelge 8 veya Çizelge 9’da verilen kategorilerden seçilmelidir.
Üst ve alt sınırlar arasında seçilen aralık, sıkışma derecesi esas alındığında % 2, boşluk içeriği esas
alındığında ise % 3 olmalıdır.
Numunelerin boşluk içeriği, EN 13108–20 Madde D.2’ye göre belirtilmelidir.
Tekerlek izi derinliği olarak kalıcı deformasyona karşı direnç, EN 13108–20 Madde D.6’ya göre tayin
edilmelidir.
Çizelge 7 - Kalıcı deformasyona karşı direnç, büyük boyutlu cihaza;

En yüksek yüzdece tekerlek izi derinliği, P
En yüksek yüzdece tekerlek izi derinliği Kategori,P

%
5,0 P5
7,5 P7,5
10,0 P10
15,0 P15
20,0 P20
Şart aranmaz PNR
a
Tasarım dingil yükü < 13 ton
Çizelge 8 - Kalıcı deformasyona karşı direnç, küçük boyutlu cihaz, havada şartlandırma B yöntemi
En yüksek tekerlek izi eğimi, WTSHAVA
En büyük tekerlek izi eğimi Kategori

mm/1000 yük devri WTSHAVA
0,03 WTSHAVA0,03
0,05 WTSHAVA0,05
0,07 WTSHAVA0,07
0,10 WTSHAVA0,10
0,15 WTSHAVA0,15
0,30 WTSHAVA0,30
0,40 WTSHAVA0,40
0,50 WTSHAVA0,50
0,60 WTSHAVA0,60
0,80 WTSHAVA0,80
1,00 WTSHAVA1,00
Şart aranmaz WTSHAVANR
Çizelge 9 - Kalıcı deformasyona karşı direnç, küçük boyutlu cihaz, havada şartlandırma B işlemia
En yüksek yüzdece tekerlek izi derinliği, PDRHAVA
En yüksek yüzdece tekerlek izi derinliği Kategori

% PDRHAVA
1,0 PDRHAVA1,0
1,5 PDRHAVA1,5
2,0 PDRHAVA2,0
3,0 PDRHAVA3,0
5,0 PDRHAVA5,0
7,0 PDRHAVA7,0
9,0 PDRHAVA9,0
Şart aranmaz PDRHAVANR
a
Tasarım dingil yükü < 13 ton
9
5.2.7 Yangına tepki

İmalatçı, yangına tepki için bir Avrupa sınıfını beyan ederse (mevzuat gereklere tabi olunduğu durum gibi),
asfalt betonu, EN 13501-1’e göre deneye tabi tutulmalı ve sınıflandırılmalıdır .
5.2.8 Hava alanlarındaki uygulamalar için akaryakıta karşı direnç

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanmış numunelerin akaryakıta karşı direnci, iyi, orta, zayıf veya şart
aranmaz kategorilerinden seçilmelidir.
Deney numunelerinin sıkışması EN 13108–20 Çizelge C.1’den seçilmelidir.
Akaryakıta karşı direnç, EN 13108–20 Madde D.11’e göre tayin edilmelidir.
5.2.9 Hava alanlarındaki uygulamalar için buz çözücü sıvılara karşı direnç
EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanmış numunelerin buz çözücü sıvılara karşı direnci, Çizelge 10’da
verilen kategorilerden seçilmelidir.
Buz çözücü sıvılara karşı direnç, EN 13108–20 Madde D.12’ye göre tayin edilmelidir.
Çizelge 10 - Kalıcı dayanım, β
En düşük kalıcı dayanım Kategori

% β
100 β 100
85 β 85
70 β 70
55 β 55
Şart aranmaz ΒNR
5.2.10 Karışımın sıcaklığı

Kaplama sınıfı bitümler kullanıldığında, EN 12697-13’e göre ölçülen karışım sıcaklığı Çizelge 11’de verilen
sınırlar içinde olmalıdır. En yüksek sıcaklık, asfalt plentinin içinde herhangi bir yerdeki sıcaklık, en düşük
sıcaklık ise plentten çıkış sıcaklığıdır.
Çizelge 11 - Karışımın sıcaklık limitleri
Kaplama sınıfı bağlayıcı Sıcaklık

ºC
20/30 160 – 200
30/45 155 -195
35/50, 40/60 150 -190
50/70, 70/100 140 -180
100/150, 160/220 130 -170
250/330, 330/430 120 -160
Modifiye bitüm, sert sınıflı bitüm veya katkıların kullanılması halinde farklı sıcaklık limitleri uygulanabilir. Bu
sıcaklık değerleri CE işareti belgesi üzerinde belirtilmeli ve beyan edilmelidir.
5.2.11 Dayanıklılık
Bu standardın gereklerine göre imal edilen asfalt betonunun, makul bir hizmet ömrü boyunca dayanıklı
olduğu kabul edilebilir.
Not - Bu standard kapsamında makul hizmet ömrü, asfalt betonunun hizmet performansının, beyan edilen
performans özellikleriyle uyumlu bir seviyede kaldığı süreçtir.
10
5.3 Ampirik gerekler
5.3.1 Bileşim, tane büyüklüğü dağılımı, bağlayıcı içeriği ve katkılar
5.3.1.1 Genel
Hedef bileşimin tane büyüklüğü dağılımı, Madde 5.3.1.2’ye uygun olmalıdır.
Hedef bileşimin bağlayıcı içeriği, Madde 5.3.1.3’e uygun olmalıdır.
Hedef bileşimin katkı içeriği, Madde 5.3.1.4’e uygun olmalıdır.
İçinde modifiye bitüm ve/veya modifiye edici katkıların kullanıldığı karışımdan elde edilmiş eski asfaltların
kullanılması ve/veya yeni imal edilen karışımın kendisinin modifiye bitüm veya modifiye edici katkılar
içermesi durumunda, müşteri ile imalatçı arasında aksi mutabakat sağlanmadığı sürece, eski asfaltın
kullanım miktarı, yüzey tabakaları için toplam karışımın kütlece % 10’undan, düzeltme, binder ve temel
tabakaları için ise % 20’sinden fazla olmamalıdır. Müşteri ile imalatçı arasında bir mutabakat yapılması
halinde, bu mutabakat, ulusal mevzuatla ilgili gereklerle çelişmemelidir.

Hedef bileşimin tane büyüklüğü dağılım gerekleri, 1,4 D, D, tipik bir iri elek, 2 mm, tipik bir ince elek ve 0,063
mm göz açıklıklı eleklerden geçen malzeme yüzdelerinin en yüksek ve en düşük değerlerinin seçilmesiyle
oluşturulan tane büyüklüğü dağılımı zarfı olarak ifade edilmelidir. Tane büyüklüğü dağılım zarfı, Çizelge 1
veya Çizelge 2’de verilen limitler arasında (limit değerler dahil) olmalıdır. Bu gereklere ilaveten, tane
büyüklüğü dağılımı zarfı, göz açıklığı D ve 2 mm arasında seçilen bir elek ile göz açıklığı 2 mm ve 0,063 mm
elekler arasında seçilen bir diğer ince elekten geçen malzeme yüzdesini içerebilir. İnce elek, 1 mm, 0,5 mm,
0,25 mm ve 0,125 mm göz açıklıklı elekler arasından seçilmelidir.
Karışımın hedef bileşimi, bu tane büyüklüğü dağılım zarfı içinde olmalıdır.
Tane büyüklüğü dağılımı zarfında her bir elek göz açıklığı için en yüksek ve en düşük değer aralıkları,
Çizelge 12’de verilen sınırlar arasında (sınır değerler dahil) kalacak şekilde tek bir değer olarak seçilmelidir.
Çizelge 1 veya Çizelge 2’nin gereklerine uygun bir hedef tane büyüklüğü dağılımı belirlendiğinde,
Çizelge 12’de verilen en düşük değerler aralığı şartı aranmaz.
Çizelge 12 - Seçilen tane büyüklüğü dağılımı zarfında en yüksek ve en düşük değer aralıkları
Elek göz açıklığı Değer aralıkları

mm Kütlece %
D 10
Tipik iri elek 10-30a
Göz açıklığı D ve 2 mm arasında seçilen bir elek 10-30a
2 5-25a
Tipik ince elek 4-25a
Göz açıklığı 2 mm ve 0,063 mm arasında seçilen bir elek 4-25a
0,063 2-12a
a
Seçilecek değer en yüksek ve en düşük değerler arasında (sınır değerler dahil) olmalıdır.
5.3.1.3 Bağlayıcı içeriği

Hedef bileşimin en düşük bağlayıcı içeriği, Çizelge 13’te verilen kategorilerden seçilmelidir. Gerekli bağlayıcı
içeriği aşağıdaki katsayıyla çarpılarak düzeltilmelidir.
2,650
α =
ρd
Burada;
Pd : Agreganın, EN 1097-6’ya göre tayin edilen ortalama tane yoğunluğu, Mg/m3 (ton/ m3)
tür.
Not - Geri kazanılmış asfalt ve doğal asfalt kullanılıyorsa, bağlayıcı içeriği bunların içindeki bağlayıcıyı da
içerir.
11
Çizelge 13 - En düşük bağlayıcı içeriği, Ben düşük
En düşük bağlayıcı içeriği Kategori

% Ben düşük
3,0 Ben düşük 3,0
4,4 Ben düşük4,4
5.3.1.4 Katkılar
Katkılar için gerekler, her katkı bileşeninin tipine ve miktarına bağlı olarak ifade edilmelidir.
5.3.2 Hava alanlarındaki uygulamalar için Marshall değerleri

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanmış numunelerin Marshall stabilitesi, Marshall akma değeri ve
Marshall oranı sırasıyla, Çizelge 14, Çizelge 15, Çizelge 16 ve Çizelge 17’de verilen kategorilerden
seçilmelidir. En düşük ve en yüksek Marshall akma değeri seçilebilir. Bu iki değer aralığı en az 2 olmalıdır.
Marshall değerleri, EN 13108–20 Madde D.10’a göre tayin edilmelidir.
Çizelge 14 - En düşük Marshall stabilitesi, Sen düşük
En düşük Marshall stabilitesi Kategori

kN Sen düşük
12,5 Sen düşük 12,5
Şart aranmaz Sen düşük NR
Çizelge 15 - En yüksek Marshall stabilitesi, Sen yüksek
En yüksek Marshall stabilitesi Kategori

kN Sen yüksek
15,0 Sen yüksek 15,0
7,5 Sen yüksek 7,5
Şart aranmaz Sen yüksek NR
12
Çizelge 16 - Marshall akma değeri, F
Marshall akma değeri Kategori

mm F
1 F1
1,5 F1,5
2 F2
3 F3
4 F4
5 F5
8 F8
Şart aranmaz FNR
Çizelge 17 - En düşük Marshall oranı, Qen düşük
En düşük Marshall oranı Kategori

kN/mm Qen düşük
4,0 Qen düşük 4,0
Şart aranmaz Qen düşük NR
5.3.3 Bitümle dolu boşluk

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanmış numunelerin en düşük ve en yüksek bitümle dolu boşluk
yüzdesi Çizelge 18 ve Çizelge 19’daki kategorilerden seçilmelidir.
Bitümle dolu boşluk yüzdesi, EN 13108–20 Madde D.2’e göre tayin edilmelidir.
Çizelge 18 - En düşük bitümle dolu boşluk yüzdesi, VFBen düşük
En düşük bitümle dolu boşluk yüzdesi Kategori

% VFBen düşük
50 VFBen düşük 50
Şart aranmaz VFBen düşük NR
13
Çizelge 19 - En yüksek bitümle dolu boşluk yüzdesi, VFBen yüksek
En yüksek bitümle dolu boşluk yüzdesi Kategori

% VFBen yüksek
50 VFBen yüksek<50
53 VFBen yüksek 53
56 VFBen yüksek 56
59 VFBen yüksek 59
62 VFBen yüksek 62
65 VFBen yüksek 65
68 VFBen yüksek 68
71 VFBen yüksek 71
74 VFBen yüksek 74
77 VFBen yüksek 77
80 VFBen yüksek 80
83 VFBen yüksek 83
86 VFBen yüksek 86
89 VFBen yüksek 89
93 VFBen yüksek 93
97 VFBen yüksek 97
Şart aranmaz VFBen yüksek NR
5.3.4 Mineral agregalar arası boşluk

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanmış numunelerin mineral agregalar arası en düşük boşluk yüzdesi
Çizelge 20’de verilen kategorilerden seçilmelidir.
Mineral agregalar arası boşluk, Madde 5.2.1’e göre hazırlanan numuneler üzerinde EN 13108-20
Madde D.2’ye göre yapılan deneyle tayin edilir.
Çizelge 20 - Mineral agregalar arası en düşük boşluk yüzdesi, VMAen düşük
Mineral agregalar arası en düşük boşluk Kategori

% VMAen düşük
8 VMAen düşük 8
10 VMAen düşük 10
Şart aranmaz VMAen düşük NR
5.3.5 Yoğurmalı sıkıştırıcının 10 devrinden sonraki boşluk içeriği

Yoğurmalı sıkıştırıcının 10 devrinden sonraki en düşük boşluk içeriği, Çizelge 21’deki kategorilerden
seçilmelidir.
10 devirden sonraki en düşük boşluk içeriği, EN 13108–20 Madde D.2’e göre tayin edilmelidir.
Çizelge 21 – 10 devirden sonraki en düşük boşluk içeriği, V10Gen düşük
10 devirden sonraki en düşük boşluk içeriği Kategori

% V10Gen düşük
14,0 V10Gen düşük 14,0
Şart aranmaz V10Gen düşük NR
14
5.3.6 Aşırı sınırlandırma

Karışımlara ilişkin özelliklerin iki farklı yaklaşımla sınırlandırılmasını önlemek için, aşağıda belirtilen
gereklerin kombinasyonunun bu standardın gereklerine uygun olmadığı kabul edilir:
− Temel gereklerle ampirik gereklerin kombinasyonu (Madde 5.1),
− Bitümle dolu boşluk (Madde 5.3.3), mineral agregalar arası boşluk (Madde 5.3.4), 10 devirden sonraki
boşluk içeriği (Madde 5.3.5) gerekleri ile kalıcı deformasyona karşı direnç gereklerinin kombinasyonu,
− Hava alanları uygulamalarında kullanılan Marshall değeri (Madde 5.3.2) ile kalıcı deformasyona karşı
direnç gereklerinin (Madde 5.2.6) kombinasyonu.
5.4 Temel gerekler
5.4.1 Bileşim, tane büyüklüğü dağılımı ve bağlayıcı içeriği

Hedef bileşimde tane büyüklüğü dağılımı, Madde 5.2.1.2’ye uygun olmalıdır.
Not - Temel gereklerin uygulanması durumunda, bileşimin belirtilmesinde aşırı kuralcı olmayan bir yöntem
kullanılmış olur.
5.4.1.2 Bağlayıcı içeriği

En düşük bağlayıcı içeriği, % 3,0 olmalıdır.
5.4.2 Rijitlik
EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanan numunelerin rijitlik değeri, Çizelge 22 ve Çizelge 23’teki
kategorilerden seçilen en yüksek ve en düşük değerlere uygun olmalıdır.
Deney numunelerinin sıkışması EN 13108–20 Çizelge C.1’den seçilmelidir. Seçilen alt ve üst sınır aralığı,
sıkışma derecesinde % 2, boşluk içeriğinde % 3 olmalıdır.
Numunelerin boşluk içeriği, EN 13108–20 Madde D.2’ye göre belirlenmelidir.
Rijitlik, EN 13108–20 Madde D.8’e göre tayin edilmelidir.
Çizelge 22 - En düşük rijitlik, Sen düşük
En düşük rijitlik Kategori

MPa Sen düşük
21000 Sen düşük 21000
17000 Sen düşük 17000
14000 Sen düşük 14000
11000 Sen düşük 11000
9000 Sen düşük 9000
Şart aranmaz Sen düşük NR
15
Çizelge 23 - En yüksek rijitlik, Sen yüksek
En yüksek rijitlik Kategori

MPa Sen yüksek
30000 Sen yüksek 30000
Şart aranmaz Sen yüksek NR
5.4.3 Üç eksenli basınç deneyinde kalıcı deformasyona karşı direnç

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanan numunelerin kalıcı deformasyona karşı direnci, Çizelge 24’te
verilen kategorilerden seçilen en yüksek değerlere uygun olmalıdır.
Deney numunelerinin sıkışması, EN 13108-20 Çizelge C.1’den seçilmelidir.
Seçilen alt ve üst sınır aralığı, sıkışma derecesinde % 2, boşluk içeriğinde % 3 olmalıdır.
Üç eksenli basınç deneyinde sünme oranı fc, kalıcı deformasyona karşı direnç, EN 13108–20
Madde D.7’ye göre tayin edilmelidir.
Çizelge 24 - En yüksek sünme oranı, fc en yüksek
Sünme oranı, fc Kategori

µm/m/n fc en yüksek
0,2 fc en yüksek 0,2
2 fc en yüksek 2
4 fc en yüksek 4
6 fc en yüksek 6
8 fc en yüksek 8
10 fc en yüksek 10
12 fc en yüksek 12
14 fc en yüksek 14
16 fc en yüksek 16
Şart aranmaz fc en yüksek NR
5.4.4 Yorulmaya karşı direnç

EN 13108–20 Madde 6.5’e göre hazırlanan numunelerin yorulmaya karşı direnci, Çizelge 25’te verilen
kategorilerden seçilmelidir.
Seçilen alt ve üst sınır aralığı, sıkışma derecesinde % 2, boşluk içeriğinde % 3 olmalıdır.
Yorulmaya karşı direnç, EN 13108–20 Madde D.9’a göre tayin edilmelidir.
16
Çizelge 25 - Yorulmaya karşı direnç, ε6
Yorulmaya karşı direnç Kategori

Mikro birim şekil değiştirme ε6
310 ε6-310
260 ε6-260
220 ε6-220
190 ε6-190
160 ε6-160
130 ε6-130
115 ε6-115
100 ε6-100
90 ε6-90
80 ε6-80
70 ε6-70
60 ε6-60
50 ε6-50
Şart aranmaz ε6-NR
5.4.5 Aşırı sınırlandırma

Karışımlara ilişkin özelliklerin iki farklı yaklaşımla sınırlandırılmasını önlemek için, aşağıda belirtilen
gereklerin kombinasyonunun bu standardın gereklerine uygun olmadığı kabul edilir:
− Temel gereklerle ampirik gereklerin kombinasyonu (Madde 5.1),

− Madde 5.2.6’da (ayrıca Madde 5.3.6) belirtilen kalıcı deformasyona karşı direnç gerekleriyle, Madde
5.4.3’te belirtilen gereklerin kombinasyonu.
6 Uygunluk değerlendirilmesi
Asfalt betonunun bu standarddaki gereklere ve beyan değerlerine (sınıflar da dahil) uygunluğu aşağıdakiler
kullanılarak gösterilmelidir:
− EN 13108-20’e göre yapılan başlangıç tip deneyleri,
Numunelerin hazırlanma yöntemi, EN 13108–20 Madde 6.5.2, Madde 6.5.3a veya Madde 6.5.3b’den
seçilmelidir.
− EN 13108-21’e göre mamul değerlendirmesi de dâhil imalatçı tarafından yapılan fabrika imalat kontrolü.
Tip deneylerinin amacı bakımından, asfalt betonu, EN 13108-20’de tarif edildiği gibi, mamul grupları şeklinde
gruplandırılabilir. Seçilen bir özelliğin veya özelliklerin, mamul grubun içinde kalan tüm karışımlar için ortak
olduğu kabul edilir.
7 Mamulün tanıtımı
Mamulün tanıtımına ilişkin olarak, sevk ve teslim belgesinde en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
− İmalatçı ve karışım plenti,
− Karışımın tanıtım kodu,
− Karışımın kısa gösterilişi:
AC D surf/base/bin binder
Burada;
AC : Asfalt betonu,
D : En büyük elek göz açıklığı,
surf : Yüzey tabakası,
base : Temel tabakası,
bin : Binder tabakası,
binder : Kullanılan bağlayıcının kısa gösterilişi
dir.
17
ÖRNEK AC16 surf 70/100
En büyük agrega tane büyüklüğü 16 mm olan 70/100 penetrasyonlu bitümle hazırlanan yüzey tabakası asfalt
betonu.
− Bu standarda uygunluğun gösterilmesinde tüm ayrıntıların nasıl elde edileceği,
− Her bir katkıya ilişkin ayrıntılar (Madde 5.3.1.4),
− Hava alanı uygulamalarında özel kullanım için gerekli olması halinde, Madde 5.2.8 ve Madde 5.2.9’a
uygunluğa ilişkin ayrıntılar.
Not - Mevzuat gereği yapılan işaretleme ile ilgili bilgiler mamulle birlikte verilmelidir (CE işareti ve etiketi için
Madde ZA.3). Ancak, hava alanı uygulamalarına ilişkin belirli özellikler gibi, mevzuat gereği
işaretlemenin zorunlu bir bölümünü oluşturmayan özelliklere ilişkin bilgiler, alternatif yöntemler
kullanılarak, müşteri mutabakatı ile sevk deposunda bulundurulur.
18
Ek A
Geri kazanılmış asfalt içeren karışımın bağlayıcısının penetrasyon ve
yumuşama noktasının hesaplanması
A.1 Genel
Bu hesaplamalar, sadece geri kazanılacak asfaltta kullanılmış olan ve ilave edilerek kullanılacak bağlayıcının
kaplama sınıfı bitüm olması halinde uygulanmalıdır.
A.2 Bir karışımda bağlayıcı penetrasyonunun hesaplanması

Hesaplamada aşağıda belirtilen eşitlik kullanılır:
a lg pen1 + b lg pen2 = (a + b) lg penkarışım (A.1)
Burada;
penkarışım : Geri kazanılmış asfalt içeren karışımın hesaplanmış penetrasyonu,
pen1 : Geri kazanılmış asfalttan gelen bağlayıcının penetrasyonu,
pen2 : İlave edilen bağlayıcının penetrasyonu,
a ve b : Karışımdaki geri kazanılmış asfalttan gelen bağlayıcı (a) ile ilave edilen bağlayıcının (b) kütlece
oranı, a + b =1
dir.
ÖRNEK pen1 = 20; pen2 = 90; a = 0,25 ve b = 0,75

0,25 lg 20 + 0,75 lg 90 = lg penkarışım
lg penkarışım = 1,79094; penkarışım = 62
Deneyler için, karışımlardan bağlayıcının geri kazanılması işlemi, EN 12697-3 veya EN 12697-4’e uygun
olmalıdır.
İlave edilen bağlayıcı ile geri kazanılmış asfaltan gelen bağlayıcının penetrasyonları EN 1426’a göre tayin
edilmelidir.
A.3 Bir karışımın bağlayıcısının yumuşama noktasının hesaplanması

Hesaplamada aşağıda belirtilen eşitlik kullanılır:
TR&Bkarışım = a x TR&B1+ b x TR&B2 (A.2)
Burada;
TR&Bkarışım : Geri kazanılmış asfalt içeren karışımın hesaplanan yumuşama noktası
TR&B1 : Geri kazanılmış asfalttan gelen bağlayıcının yumuşama noktası
TR&B2 : İlave edilen bağlayıcının yumuşama noktası
a ve b : Karışımdaki geri kazanılmış asfalttan gelen bağlayıcı (a) ile ilave edilen bağlayıcının (b) kütlece
oranı, a + b =1
dir.
Örnek: TR&B1= 62 ºC; T R&B2= 48 ºC; a = 0,25 ve b = 0,75

TR&Bkarışım = 0,25 x 62 + 0,75 x 48 = 51,5 ºC
İlave edilen bağlayıcı ile geri kazanılmış asfalttan gelen bağlayıcının yumuşama noktaları EN 1427’ye göre
tayin edilmelidir.
19
Ek ZA
(Bilgi için)
Bu standard ile “EU Construction Products Directive (89/106/EEC)2)”in
temel gerekleri arasındaki ilişki
ZA.1 Kapsam ve ilgili özellikler
Bu standard, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği’nin M/124 nolu “Yol Yapı Mamulleri”
talimatına göre CEN tarafından hazırlanmıştır.
Bu standardın, bu ekte gösterilen maddeleri, “EU Construction Products Directive (89/106/EEC)”

çerçevesinde verilen M/124 nolu talimatın gereklerini sağlamaktadır.
Bu maddelere uygunluk, bu ek kapsamında olan asfalt betonunun, burada gösterilen, tasarlanan

kullanımlarına uygun olduğu varsayımını sağlar. CE işareti ile birlikte verilen bilgilere başvurulmalıdır.
Uyarı: Tasarlanan kullanıma uygunluğu etkilemeyen diğer şartnameler ve Avrupa Birliğinin diğer
direktifleri, bu standard kapsamına giren asfalt betonuna uygulanabilir.
Not 1- Bu standard kapsamındaki tehlikeli maddelerle ilgili özel madde hükümlerine ek olarak, standard
kapsamında olan mamullere uygulanabilecek diğer şartlar da olabilir (örnek olarak; uyarlanmış
Avrupa yasaları ve milli kanunlar, tüzükler ve kararnameler). “EU Construction Products Directive”
hükümlerini yerine getirmek için, uygulandığı yerde ve zamanda, bu şartların da sağlanması gerekli
olabilir.
Not 2 - Tehlikeli maddelerle ilgili Avrupa hükümleri ve milli hükümlere ilişkin bilgilendirici veri tabanı,
EUROPA internet sitesinin “Construction” sayfasından elde edilebilir (Bu sayfaya
http://europa.eu.int/comm/enterprise/construction/internal/dangsub/dangmain.htm adresinden ulaşılabilir).
Bu ekte, Çizelge ZA.1’de belirtilen kullanımlar için tasarlanmış olan asfalt betonuna ait CE işaretleme
kuralları belirlenmiş ve bunlara uygulanabilen ilgili maddeler gösterilmiştir.
Bu ekin kapsamı, Çizelge ZA.1a ve Çizelge ZA.1b vasıtasıyla tarif edilmiştir.
2) TSE Notu: Bu direktif, T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından “Yapı Malzemeleri Yönetmeliği” adı
altında yayımlanmıştır.
20
Çizelge ZA.1a - Ampirik şartlar için temel özelliklere ilişkin ilgili maddeler
Mamul: Bu standardın kapsamına giren asfalt betonu

Tasarlanan kullanım: Yangına tepki mevzuatlarına tabi olan veya olmayan yollar veya trafiğe açık diğer alanlarda , yüzey,
binder, düzeltme ve temel tabakaları için
Temel özellikler Bu ve diğer Avrupa standardında/standardlarında verilen Seviye ve/veya Notlar

gerekler sınıflar
Bağlayıcının agrega ile Madde 5.2.2 Boşluk içeriği Yok Kategoriler
adezyonu Madde 5.3.1.3 Bağlayıcı içeriği Yok Kategoriler
Madde 5.2.4 Suya hassasiyet Yok Kategoriler
Madde 5.2.10 Karışımın sıcaklığı Yok Alt sınır değerleri
Rijitlik Madde 5.2.1.2, Madde 5.3.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı Yok Değerler (%)
Madde 5.3.1.3 Bağlayıcı içeriği Yok Kategoriler
Madde 5.2.2 Boşluk içeriği Yok Kategoriler
Madde 5.2.10 Karışımın sıcaklığı Yok Alt sınır değerler
Kalıcı deformasyona karşı Madde 5.2.1.2, Madde 5.3.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı Yok Değerler (%)
direnç Madde 5.3.1.3 Bağlayıcı içeriği Yok Kategoriler
Madde 5.3.3 Bitümle dolu boşluk Yok Kategoriler
Madde 5.3.4 Mineral agregalar arası boşluk Yok Kategoriler
Madde 5.3.2 Havaalanlarındaki uygulamalar için Marshall Yok Kategoriler
değerleri
Madde 5.2.6 Kalıcı deformasyona karşı direnç Yok Kategoriler
Yorulmaya karşı direnç Madde 5.2.2 Boşluk içeriği Yok Kategoriler
Kayma direnci Madde 5.2.1.2, Madde 5.3.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı Yok Değerler (%)
Aşınmaya karşı direnç Madde 5.2.1.2, Madde 5.3.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı Yok Değerler (%)
Madde 5.2.5 Çivili lastik aşındırmasına karşı direnç Yok Kategoriler
a
Yangına tepki Madde 5.2.7 Avrupa Sınıfları
Tehlikeli maddeler Yukarıdaki nota bakınız Yok “y” ppm’den az “x”
maddesi
Yaşlanmaya, hava tesirlerine, Yukarda belirtilen gereklerin hepsi dayanıklılıkla ilişkilidir. Yok
oksidasyona, aşınmaya,
sökülmeye, kimyasallara, çivili
lastik aşındırmasına,
soyulmaya ve diğer ilgili
faktörlere karşı yukarıdaki
özelliklerin kalıcılığı
a
Sadece yangına tepki mevzuatlarına tabi kullanımlar için tasarlanan asfalt betonunda.
Not- İmalatçı kategori veya alt sınır parametreleri yerine gerçek değerleri beyan etmek isteyebilir.
21
Çizelge ZA.1b - Temel şartlar için temel özelliklere ilişkin ilgili maddeler
Mamul: Bu standardın kapsamına giren asfalt betonu

Tasarlanan kullanım: Yangına tepki mevzuatlarına tabi olan veya olmayan yollar veya trafiğe açık diğer alanlarda , yüzey,
binder, düzeltme ve temel tabakaları için
Temel özellikler Bu ve diğer Avrupa standardında/standardlarında verilen Seviye ve/veya Notlar

gerekler sınıflar
Bağlayıcının agrega ile Madde 5.2.2 Boşluk içeriği Yok Kategoriler
adezyonu Madde 5.2.4 Suya hassasiyet Yok Kategoriler
Rijitlik Madde 5.2.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı Yok Değerler (%)
Madde 5.4.2 Rijitlik Yok Kategoriler
Kalıcı deformasyona karşı Madde 5.2.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı Yok Değerler (%)
direnç Madde 5.4.1.2 Bağlayıcı içeriği Yok Kategoriler
Madde 5.2.6 Kalıcı deformasyona karşı direnç Yok Kategoriler
Madde 5.4.3 Üç eksenli basınç deneyinde kalıcı Yok Kategoriler
deformasyona karşı direnç
Yorulmaya karşı direnç Madde 5.2.2 Boşluk içeriği Yok Kategoriler
Madde 5.4.4 Yorulmaya karşı direnç Yok Kategoriler
Kayma direnci Madde 5.2.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı Yok Değerler (%)
Aşınmaya karşı direnç Madde 5.2.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı Yok Değerler (%)
Madde 5.2.5 Çivili lastik aşındırmasına karşı direnç Yok Kategoriler
a
Yangına tepki Madde 5.2.7 Avrupa Sınıfları
Tehlikeli maddeler Yukarıdaki nota bakınız Yok “y” ppm’den az “x”
maddesi
Yaşlanmaya, hava Yukarda belirtilen gereklerin hepsi dayanıklılıkla ilişkilidir. Yok
tesirlerine, oksidasyona,
aşınmaya, sökülmeye,
kimyasallara, çivili lastik
aşındırmasına,
soyulmaya ve diğer ilgili
faktörlere karşı
yukarıdaki özelliklerin
kalıcılığı
a
Sadece yangına tepki mevzuatlarına tabi kullanımlar için tasarlanan asfalt betonunda.
Not- İmalatçı kategori veya alt sınır parametreleri yerine gerçek değerleri beyan etmek isteyebilir.
Temel özelliklere uygunluğun sağlanması için, gereklerin kombinasyonu sağlanmalıdır. Bununla birlikte, bu
standardda verilen gereklerin hepsi birleştirilemez (Madde 5.3.4 ve Madde 5.3.6). Deney yöntemleri ve
deney şartlarında bir seçim söz konusu olduğunda, uygulanan şartlar CE işareti ile birlikte açıkça
belirtilmelidir.
Belirli bir özellikle ilgili gerek, mamulün tasarlanan kullanımı için o özellikle ilgili hiçbir yasal şartın
bulunmadığı üye ülkelerde uygulanmaz. Bu durumda, mamulünü bu üye ülkelerde pazarlamak isteyen
imalatçının, mamulünün bu özellikle ilgili performansını belirleme veya beyan etme yükümlülüğü yoktur. Bu
mamulde, CE işareti (Madde ZA.3) ile birlikte “performans belirlenmedi” (NPD) tercihi, bilgi olarak verilebilir.
Bununla birlikte, özellikle ilgili alt sınır seviye varsa, “performans belirlenmedi” tercihi kullanılamayabilir.
22
ZA.2 Asfalt betonunun uygunluk teyit işlemi/işlemleri
ZA.2.1 Uygunluk teyit sistemi/sistemleri

Çizelge ZA.1’de gösterilen asfalt betonunun, 98/601/EEC sayılı AB Komisyon kararına uygun ve “Yol yapı
mamulleri” talimatı Ek 3’te verildiği gibi olan uygunluk teyit sistemi, tasarlanan kullanım/kullanımlar ve ilgili
seviye/seviyeler veya sınıf/sınıflar için Çizelge ZA.2 ’de gösterilmiştir.
Çizelge ZA.2 - Uygunluk teyit sistemi/sistemleri
Seviye/seviyeler veya
Tasarlanan Uygunluk teyit
Mamul/mamuller sınıf/sınıflar
kullanım/kullanımlar sistemi/sistemleri
(yangına tepki)
Yollar ve trafiğe açık
Bitümlü karışımlar 2+
diğer alanlar
(Afl, Bfl, Cfl)a 1e
Yangına tepki ile ilgili ---------
mevzuatlara tabi (Afl, Bfl, Cfl)b 3f
kullanımlar --------
Afl, Dfl, Efl, Ffl 4g
veya CWFTd
a
Yangına tepki performansı, imalat sırasında değişime duyarlı olan malzemeler (genel olarak, bu
malzemeler, yangın geciktiriciler gibi maddeler kullanılarak kimyasal değişime maruz kalan veya
bileşimlerinde yapılan değişikler sonucunda yangına tepki performansı değişebilen malzemelerdir).
b
Yangına tepki performansı, imalat işlemi sırasında değişime duyarlı olmayan malzemeler.
c
96/603 sayılı AB Komisyon kararına göre, yangına tepki bakımından deneye tabi tutulması gerekmeyen
Sınıf A malzemeler.
d
CWFT: İlave deney yapılmadan yangına tepki performansı bakımından ”yeterli kabul edilen” şeklinde
sınıflandırılan mamul (yayınlanmış AB Komisyon kararına göre).
e
Sistem 1: 89/106/EEC sayılı AB Direktifi (CPD), Ek III.2.(i)’ye bakılmalıdır. Numuneler, denetleme
niteliğinde deneye tabi tutulmadan.
f
Sistem 3: 89/106/EEC sayılı AB Direktifi (CPD), Ek III.2.(ii), ikinci ihtimale bakılmalıdır.
g
Sistem 4: 89/106/EEC sayılı AB Direktifi (CPD), Ek III.2.(ii), üçüncü ihtimale bakılmalıdır.
Çizelge ZA.1’deki asfalt betonunun uygunluk teyidi, bu standard veya diğer Avrupa standardındaki
maddelerin (Çizelge ZA.3a’da gösterilen) uygulanması neticesinde ortaya çıkan ve Çizelge ZA.3a’da
gösterilen uygunluk değerlendirme işlemleri esas alınarak yapılmalıdır.
23
Çizelge ZA.3a - Sistem 2+ kapsamındaki asfalt betonu için uygunluk değerlendirmesinde görev bölümü
Görevler Görevin kapsamı Uygulanacak

uygunluk
değerlendirmesi
Fabrika imalat kontrolü (FPC) Çizelge ZA.1’deki ilgili bütün
EN 13108-21
özelliklere ilişkin parametreler
Başlangıç tip deneyleri Çizelge ZA.1’deki bütün
EN 13108-20
İmalatçının özellikler
görevleri Yangına tepki (sadece
Onaylanmış yetkili laboratuvar
yangına tepki ile ilgili
tarafından yapılan başlangıç tip Madde 5.2.7
mevzuatlara tabi olan yerlerde
deneyleri
tasarlanan kullanım için)
Fabrikanın ve Çizelge ZA.1’deki ilgili bütün
Onaylanmış FPC’nin özelliklere ilişkin parametreler
yetkili başlangıç EN 13108-21, Ek
FPC’nin
kuruluşun muayenesi esas B
görevleri alınarak
belgelendirilmesi
Çizelge ZA.3b - Sistem 1 kapsamındaki asfalt betonu için uygunluk değerlendirmesinde görev bölümü
Uygulanacak uygunluk
Görevler Görevin kapsamı
değerlendirmesi
İmalatçının görevleri Fabrika imalat kontrolü Çizelge ZA.1’deki ilgili EN 13108-21
(FPC) bütün özelliklere ilişkin
parametreler
İmalat plentinden alınan Çizelge ZA.1’deki bütün EN 13108-20
numunelerin deneye tabi özellikler
tutulması
İmalatçı tarafından Yangına tepki hariç EN 13108-20
yapılan başlangıç tip Çizelge ZA.1’deki bütün
deneyleri özellikler
Mamul belgelendirme Başlangıç tip deneyleri Yangına tepki Madde 5.2.7
kuruluşunun görevleri Fabrikanın ve FPC’nin Çizelge ZA.1’deki ilgili EN 13108-21, Ek B
başlangıç muayenesi bütün özelliklere ilişkin
parametreler
FPC’nin sürekli gözetimi, Çizelge ZA.1’deki ilgili EN 13108-21, Ek B
değerlendirilmesi ve bütün özelliklere ilişkin
onaylanması parametreler
ZA.2.2 EC uygunluk belgesi ve uygunluk beyanı

(Sistem 1 kapsamındaki mamuller için): Bu ekte verilenlere uygunluk sağlandığında, belgelendirme kuruluşu,
imalatçıya CE işaretini iliştirme yetkisini veren uygunluk belgesini (EC uygunluk belgesi) hazırlamalıdır. Bu
belgede, aşağıda verilenler bulunmalıdır:
− Belgelendirme kuruluşunun adı ve adresi ile tanıtım numarası,

− İmalatçının veya EEA (Avrupa Ekonomik Alanı) sınırları içerisinde bulunan yetkili temsilcisinin adı ve
adresi ile imalatın yapıldığı yer,
− Mamulün tanıtımı (tip, tarif, kullanım,...),
− Mamulün tabi olacağı hükümler (bir başka deyişle bu standardın Ek ZA bölümü)
− Mamulün kullanımında uygulanması muhtemel özel şartlar (örneğin, belirli şartlar altındaki kullanımla
ilgili hükümler),
− Belgenin, varsa geçerlilik süresi ve şartları
− Belgeyi imzalamaya yetkili şahsın adı ve görevi.
24
İlaveten, imalatçı, aşağıda verilenleri içeren bir uygunluk beyanını (EC uygunluk beyanı) hazırlamalıdır:
− İmalatçının veya EEA sınırları içerisinde bulunan yetkili temsilcisinin adı ve adresi,
− Belgelendirme kuruluşunun adı ve adresi,
− Mamulün tanıtımı (tip, tarif, kullanım,...) ve CE işareti ile birlikte verilen bilgilerin bir nüshası,
− Mamulün tabi olacağı hükümler (bir başka deyişle bu standardın Ek ZA bölümü),
ilgili hükümler),
− Beyan ile birlikte verilen EC uygunluk belgesinin numarası,
− İmalatçı veya yetkili temsilcisi adına beyanı imzalamaya yetkili şahsın adı ve görevi.
(Sistem 2 kapsamındaki mamuller için): Bu ekte verilenlere uygunluk sağlandığında ve onaylanmış yetkili
kuruluş aşağıda belirtilen belgeyi hazırladığında, imalatçı veya EEA sınırları içerisinde bulunan temsilcisi,
imalatçıya CE işaretini iliştirme yetkisini veren uygunluk beyanını hazırlamalı ve bu beyanı muhafaza
etmelidir. Bu beyanda, aşağıda verilenler bulunmalıdır:
Bu belgede, aşağıda verilenler bulunmalıdır:

− İmalatçının veya EEA sınırları içerisinde bulunan yetkili temsilcisinin adı ve adresi,
− Mamulün tanıtımı (tip, tarif, kullanım,...) ve CE işareti ile birlikte verilen bilgilerin bir nüshası,
− Mamulün tabi olacağı hükümler (bir başka deyişle bu standardın Ek ZA bölümü),
ilgili hükümler),
− Fabrika imalat kontrol belgesi ile birlikte verilen EC uygunluk belgesinin numarası,
− İmalatçı veya yetkili temsilcisi adına beyanı imzalamaya yetkili şahsın adı ve görevi.
Uygunluk beyanı ile birlikte, onaylanmış yetkili muayene kuruluşu tarafından hazırlanan ve yukarıda verilen
bilgilere ilave olarak aşağıdaki bilgileri ihtiva etmesi gereken bir fabrika imalat kontrol belgesi bulunmalıdır:
− Onaylanmış yetkili kuruluşun adı ve adresi,

− Fabrika imalat kontrol belgesinin numarası,
− Belgenin, varsa geçerlilik süresi ve şartları,
− Belgeyi imzalamaya yetkili şahsın adı ve görevi.
Yukarıda bahsedilen uygunluk beyanı ve belgesi, mamulün kullanılacağı üye ülkenin resmi dilinde veya
dillerinde yazılmış olmalıdır.
ZA.3 CE işareti ve etiketi

CE işaretinin iliştirilmesinden, imalatçı veya EEA sınırları içerisinde bulunan yetkili temsilcisi sorumludur.
İliştirilecek CE işaret sembolü, 93/68/EC sayılı AB Direktifine uygun olmalı ve mamul ile birlikte verilen sevk
ve teslim belgesi gibi ticari belgeler üzerinde bulunmalıdır:
Aşağıdaki bilgiler CE işaret sembolü ile birlikte verilmelidir:
− Belgelendirme kuruluşunun tanıtım numarası,

− İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı adresi,
− İşaretin iliştirildiği yılın son iki rakamı,
− EC uygunluk belgesinin veya fabrika imalat kontrol belgesinin numarası (ilgili olanı),
− Bu standarda atıf (TS EN 13108-1 şeklinde),
− Mamulün tanıtımı: tip adı, malzeme, boyutlar, ... ve tasarlanan kullanım,
− Çizelge ZA.1a veya Çizelge ZA.1b’deki "Not"larda gösterildiği gibi her temel özellik için beyan edilecek
değerler ve ilgili olduğunda seviye veya sınıf,
− Alternatif olarak, tek başına veya yukarıda belirtildiği gibi beyan değeri ile birlikte standard gösterim veya
gösterimler,
− İlgili olduğunda özellikler için "performans belirlenmedi" ibaresi.
“Performans belirlenmedi” (NPD) tercihi, özellikle ilgili alt sınır seviye varsa, kullanılamayabilir. Bir başka
ifadeyle, NPD tercihi, verilmiş tasarlanan kullanım için özelliğin, mamulün sevk edileceği üye ülkede mevzuat
gereklerine tabi olmadığı zamanda ve yerde kullanılabilir.
25
Mamul, etiket, ambalaj ve/veya mamulle birlikte verilen ticari belgelerde verilmesi gereken bilgilere ilişkin
örnekler, Şekil ZA.1a ve Şekil ZA.1b’de gösterilmiştir. Şekil ZA.1c sevk ve teslim belgesi için kısaltılmış bir
CE işaretlemesi örneğini gösterir.
Not 1- Bu örnek, mamulün sevk edileceği ülkenin milli mevzuatlarındaki gereklerin, imalatçı tarafından
CE işaretleme bilgisine konulması gerektiği prensibine dayanır.
26
93/68/EEC sayılı AB Direktifinde verilen "CE"

sembolünden oluşan CE uygunluk işareti
01234 Belgelendirme kuruluşunun tanıtım numarası
….. Şirketi, 06100, Ankara/Türkiye İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı adresi
06 İşaretin iliştirildiği yılın son iki rakamı
Belge numarası
01234-CPD-00234
TS EN 13108-1 Bu standardın numarası

Yollar ve diğer trafiğe açık alanlar için asfalt betonu Mamulün tanımı
AC 16 surf 70/100 Standard kısa gösteriliş
Euro asfalt plenti İmalat plentinin adı
Karışımın tanıtım kodu
S24
ve
Genel gerekler + Ampirik gerekler
Çizelge ZA.1a ile uyumlu olarak mevzuat gereklerine
Boşluk içeriği*
tabi özelliklerle ilgili bilgiler.
− En yüksek Ven yüksek 7,0 (% 7,0) Ancak, imalatçı bu standarda belirtilen kategori ve sınıfa
− En düşük Ven düşük 2,0 (% 2,0) ilave olarak gerçek performans değerini beyan etmek
isteyebilir.
En düşük bitümle dolu boşluk * VFBen düşük 60 (% 60)
En yüksek bitümle dolu boşluk* VFBen yüksek 83 (% 83)
Mineral agregalar arası boşluk* VMAen düşük 14 (% 14)
10 devirden sonra boşluk içeriği V10Gen düşük 9 (% 9,0)
Suya hassasiyet* ITSR90 (% 90)
Çivili lastik aşındırmasına karşı direnç* AbrA40 (40 mL)
Yangına tepki Avrupasınıfı Cfl**
o o
Karışımın sıcaklığı 140 C - 180 C
Tane büyüklüğü dağılımı 22,4 mm’lik elek % 100

(% geçen) 16 mm’lik elek % 95
11,2 mm’lik elek % 88
2 mm’lik elek % 40
0,063 mm’lik elek % 5,8
Bağlayıcı içeriği Ben düşük 6,0 (% 6,0)

Marshall değerleri* Sen düşük10 (10,0 kN)
Pen yüksek 15(15,0 KN)
F4 (4 mm)
Qen düşük 2,5 (2,5 kN/mm)
Kalıcı deformasyona karşı direnç*
- Büyük boyutlu cihaz: Yüzdece tekerlek
izi derinliği P5 (% 5,0)
- Küçük boyutlu cihaz: Tekerlek
izi eğimi WTSHAVA 10,0 (10 mm)
- Küçük boyutlu cihaz: Yüzdece tekerlek
izi derinliği, PRDHAVA 9,0 (% 9)
* EN 13108-20’e göre seçilmiş standard deney şartlarının

belirtilmesi
Şekil ZA.1a - Genel gerekler + ampirik gerekler için CE işaretleme bilgilerine örnek
27

01234 Belgelendirme kuruluşunun tanıtım numarası
….. Şirketi, 06100, Ankara/Türkiye İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı adresi
Belge numarası
01234-CPD-00234

Yollar ve diğer trafiğe açık alanlar için asfalt betonu Mamulün tanımı
Karışımın tanıtım kodu
S24
ve
Genel gerekler + Temel gerekler
Çizelge ZA.1a ile uyumlu olarak mevzuat gereklerine
Boşluk içeriği*
tabi özelliklerle ilgili bilgiler.
− En yüksek Ven yüksek 7,0 (% 7,0) Ancak, imalatçı bu standarda belirtilen kategori ve sınıfa
− En düşük Ven düşük 2 (% 2,0) ilave olarak gerçek performans değerini beyan etmek
isteyebilir.
Suya hassasiyet* ITSR90 (% 90)
Çivili lastik aşındırmasına karşı direnç* AbrA40 (40 mL)
Yangına tepki Avrupasınıfı Cfl**
o o
Karışımın sıcaklığı 140 C - 180 C
Tane büyüklüğü dağılımı 22,4 mm’lik elek % 100

(% geçen) 16 mm’lik elek % 95
2 mm’lik elek % 40
0,063 mm’lik elek % 5,8
Bağlayıcı içeriği Ben düşük 6,0 (% 6,0)
Rijitlik
- En düşük Sen düşük1800 (1800MPa)
- En yüksek Sen yüksek 9000 (9000MPa)
Kalıcı deformasyona karşı direnç*

- Büyük boyutlu cihaz: Yüzdece tekerlek
izi derinliği P5 (% 5,0)
- Küçük boyutlu cihaz: Tekerlek
izi eğimi WTSHAVA 10,0 (10 mm)
- Küçük boyutlu cihaz: Yüzdece tekerlek
izi derinliği, PRDHAVA 9,0 (% 9)
* EN 13108-20’e göre seçilmiş standard deney şartlarının

belirtilmesi
Şekil ZA.1b - Genel gerekler + temel gerekler için CE işaretleme bilgilerine örnek
28
Tehlikeli maddelerle ilgili olarak yukarıda verilen gerekli herhangi özel bilgiye ek olarak, mamul ile birlikte,
gerekli olduğu zaman ve yerde ve uygun şekilde, tehlikeli maddelerle ilgili olarak uyulduğu iddia edilen diğer
kanunlar listesi, bu hükümler tarafından gerekli görülen herhangi diğer bilgi ile birlikte verilmelidir.
Not - Milli mevzuat ile uyumlu Avrupa kanunlarından bahsedilmesine gerek yoktur.

….. Şirketi, 06100, Ankara/Türkiye İmalatçının adı veya tanıtıcı işareti ve kayıtlı
adresi
Yollar ve diğer trafiğe açık alanlar için asfalt Mamulün tanımı

betonu
S24 Karışımın tanıtım kodu
Şekil ZA.1c - Sevk ve teslim belgesi için kısaltılmış CE işaretleme bilgileri
29

TS en 13108-1 2008 Asfalt Betonu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS en 13108-1 2008 Asfalt Betonu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRK STANDARDI

Bu standard metni 18 Aralık 2008 tarihli TSE Teknik Kurul toplantısında

BİTÜMLÜ KARIŞIMLAR - MALZEME ÖZELLİKLERİ -

Bituminous mixtures - Material specifications - Part 1: Asphalt

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Bitümlü karışımlar - Malzeme özellikleri - Bölüm 1: Asfalt betonu

Bu nedenle, bu standard, asfalt betonunun iki şekilde tanımlanmasını sağlamaktadır:

Asfalt betonu, yüzey, binder, düzeltme ve temel tabakalarında kullanılmaktadır.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

3 Terimler ve tarifleri ile semboller ve kısaltmalar

3.1.4 Yüzey (Aşınma) tabakası

3.1.5 Binder tabakası

3.1.6 Düzeltme tabakası

3.1.7 Temel tabakası

3.1.8 Asfalt betonu

3.1.9 Karışım formülü

3.1.10 Tasarlanan hedef bileşim

3.1.11 Mamulün hedef bileşimi

Not - Bu formül, genellikle imalat doğrulamasının sonucunda elde edilir.

3.1.13 Performansa dayalı gerek

3.1.14 Performansla ilişkili gerek

3.1.15 Ampirik şartlar

3.1.16 Temel şartlar

Not - Uygulamada bazı özellikler performans ilişkilidir.

3.2 Sembol ve kısaltmalar

4 Bileşen malzemelere ilişkin gerekler

Uygunluk aşağıdakilerden bir veya birkaçına göre tespit edilir:

4.2.2 Ampirik şartlara göre belirlenmiş karışımlarda kullanılan bağlayıcı

4.2.2.1 Bağlayıcı seçimi

4.2.2.2 Geri kazanılmış asfalt içeren karışımlarla oluşturulan yüzey tabakaları

4.3.1 İri agrega

4.3.2 İnce agrega

Temel şartlara göre belirlenen karışımlarda, köşelilik özelliği dikkate alınmaz.

4.3.3 Karışık (tüvenan) agrega

4.3.4 İlave edilen filler

Temel şartlara göre belirlenmiş karışımlarda, rijitlik özellikleri dikkate alınmaz.

Not 1 - Filler çimento ve sönmüş kireç gibi malzemeler içerir.

4.4 Geri kazanılacak asfalt

5.1.1 Hedef bileşimin beyan edilmesi

5.1.2 Ampirik gerekler

5.1.3 Temel gerekler

5.2 Genel gerekler

5.2.1 Bileşim ve tane büyüklüğü dağılımı

5.2.1.2 Tane büyüklüğü dağılımı

D 4 5(5,6) 8 11(11,2) 16 22(22,4) 32(31,5)

D 4 6(6,3) 8 10 12(12,5) 14 16 20 32(31,6)

5.2.2 Boşluk içeriği

Deney numunelerinin sıkışması, EN 13108–20 Çizelge C.1’den seçilmelidir.

Boşluk içeriği, EN 13108–20 Madde D.2’ye göre tayin edilmelidir.

Çizelge 3 - En yüksek boşluk içeriği, Ven yüksek

En yüksek boşluk içeriği Kategori

Çizelge 4 - En düşük boşluk içeriği, Ven düşük

5.2.3 Kaplanma ve yeknesaklık

5.2.4 Suya hassasiyet

En düşük dolaylı çekme dayanımı oranı Kategori

5.2.5 Çivili lastik aşındırmasına karşı direnç

Deney numunelerinin sıkışması, EN 13108–20 Çizelge C.1’den seçilmelidir.

Çizelge 6 - En yüksek aşınma değeri, AbrA

En yüksek aşınma değeri Kategori

5.2.6 Kalıcı deformasyona karşı direnç

Deney numunelerinin sıkışması, EN 13108–20 Çizelge C.1’den seçilmelidir.