ICS 91.100.

10; TÜRK STANDARDI TS EN 934-6

Kimyasal katkılar - Beton, harç ve şerbet için

Bölüm 6 - Numune alma, uygunluk, işaretleme ve ambalâjlama

1 - Kapsam
Bu standard, EN 934 serisine uygun kimyasal katkıların numune alma, uygunluk kontrolu,uygunluğun
değerlendirilmesi, işaretleme ve ambalâjlama işlemlerini kapsar.

2 - Atıf yapılan standardlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin, diğer standardlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin
içersinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen atıflarda daha sonra
yapılan tadil veya revizyonlar,atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması şartı ile uygulanır.
Atıf yapılan standardın tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardın en son baskısı kullanılır.

EN,ISO,IEC Adı TS No 1) Adı

vb. No. (İngilizce) (Türkçe)
EN 934-2 Admixtures for concrete, mortar and TS EN 934-2 Kimyasal katkılar, Beton, harç ve
grout - Part 2: Concrete admixtures- şerbet için - Bölüm 2: Beton
Definitions and requirements katkıları -Tarifler ve özellikler

3 - Tarifler
Bu standardda aşağıdaki tarifler uygulanır.

3.1 - Parti
Düzgün dağılımlı bileşime sahip olduğu kabul edilebilen kimyasal katkı miktarı.
NOT - Bir tanktaki miktar parti olarak kabul edilebilir.

4 - Numune alma
4.1. Genel
Kimyasal katkılardan numune alma işlemleri, alınan numunenin denetlenen partiyi temsil edeceği biçimde
yürütülmelidir. Gerekiyorsa numune alma işlemi, ilgili tüm tarafların temsilcilerinin huzurunda gerçekleştirilir.

4.2 - Üreticinin stoğundan numune alma

4.2.1 - Genel
Her numune en fazla bir partiyi temsil edebilir. Sürekli üretim halinde, en fazla her 25 tonda bir alınan
numune temsil edici sayılabilir.

4.2.2 - Toz Katkı (Paketlenmiş)

Numune, 6 paketten (torbadan) veya toplam paket (torba) sayısı 6 dan az ise tüm paketlerden (torbalardan)
alınan alt numunelerden oluşturulur. Alt numuneler partideki tüm paketlerden rastgele seçilir.

Aşağıdaki işlemlerden biri uygulanır:

- Pakette 500 gram a kadar katkı var ise tamamı alınır
- Paket muhtevası 500 gramı aşıyor ise izleyen metotlardan biri uygulanır:
a) Çapı 25 mm'den küçük olmayan numune alma tüpü, pakete boylu boyunca sokularak numune alınır.
b) Paket muhtevası temiz ve kuru bir yüzeye boşaltılarak iyice karıştırılır. Yığının değişik yerlerinden her
biri en az 125 g olan 3 numune alınır.
(a) Metodu tercih edilir, eğer numune alma tüpü yok ise (b) metodu kullanılabilir.

1)
TSE Notu : Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir

1
ICS 91.100.10; TÜRK STANDARDI TS EN 934-6

Numune alınacak diğer paketlerin her biri için işlem tekrarlanır ve elde edilen alt numuneler iyice
karıştırılarak temsili numune oluşturulur. Temsili numune 3 kg'dan fazla ise numune bölgeci veya
çeyrekleme ile 3 kg'a indirilir.

Numune üç eşit parçaya bölünür ve her biri temiz, hava geçirmez, etiketlenmiş kaba yerleştirilir. 1 kg
numune içeren en az bir kap şahit olarak saklanır. Kap(lar) ısıdan,rutubetten ve ışıktan korunmuş ortamda
en az bir yıl veya kullanım süresi kadar (hangisi daha kısa ise) depolanır.

4.2.3 - Sıvı katkı

4.2.3.1 - Genel
Sıvı katkılardan temsili numune almak için aşağıdaki işlemlerden biri uygulanabilir:

4.2.3.2 - Kaplardan sıvı katkı numunesi alınması

Numune, altı kaptan veya toplam kap sayısı altıdan az ise tüm kaplardan alınan alt numunelerden
oluşturulur. Alt numuneler partideki tüm kaplardan rastgele seçilir.
Hafif çökelmiş malzemeyi homojen hale getirmek için kaptaki katkı çalkalanır. Çalkalama sonucu homojen
süspansiyona dönüşmeyen tortular işlem dışı bırakılır.
Çalkalamayı hemen takiben, seçilen kaplardan alt numuneler, aşağıdaki işlemlerden biri ile alınır.
a) Kapta 0,5 L kadar katkı var ise tamamı alınır
b) Kapta 0,5 L'den fazla katkı varsa her kaptan 0,5 L alınır, elde edilen alt numuneler birleştirilir ve bir
numune oluşturulmak üzere iyice karıştırılır.

4.2.3.3 - Tanktan Sıvı Katkı Numunesi Alınması

Çalkalandığı takdirde, bir numune, tanktaki 25 000 L'ye kadar katkıyı temsil edebilir. Numune en az 3 L
olmalıdır.
Aksi takdirde biri tanktaki sıvının üst seviyesinden, diğeri sıvının orta seviyesinde ± 300 mm'lik bölümden ve
sonuncusu tankın dibinden 400 mm'lik bölümden olmak üzere üç numune alınır.
Her numune bir litreden az olmamalıdır. Üç numune iyice karıştırılarak temsili homojen numune oluşturulur.

4.2.3.4 - Numunenin Bölünmesi

Yukardaki işlemlerden (Madde 4.2.3.2 veya Madde 4.2.3.3) biri ile elde edilen temsili numune 3 eşit parçaya
ayrılır, 3 temiz şişeye yerleştirilir, etiketlenir ve ağızları sıkıca kapatılır. En az bir şişe şahit olarak bir yıl veya
kullanım süresi kadar (hangisi daha kısa ise) saklanır.
Şişe(ler) ısıdan, dondan ve ışıktan korunmuş ortamda depolanır.

4.3 - Teslimde numune alma

Teslim edilen katkıdan numune almak gerektiğinde numune alma işlemi teslim yerinde ve zamanında katkı
boşaltılmadan önce gerçekleştirilir. Numune alma metoduna üretici ve tüketici anlaşarak karar verir.
Aralarında anlaşma olmazsa, Madde 4.2.2 ve Madde 4.2.3 metotları uygulanır.

4.4 - Kayıtlar
Numune almaya ilişkin tüm bilgiler, özellikle aşağıdaki hususlar, kayıt altına alınır:
a) Numune alma tarihi,
b) Ürünün adı,
c) Katkının tipi,
d) Üreticinin adı,
e) Üreticinin parti seri numarası,
f) Numunenin temsil ettiği partinin miktarı,
g) Fiziksel durumu,
h) Rengi,
i) Numune alma işleminde mevcut kişilerin ve temsil edilen kuruluşların adları.

5 - Uygunluk kontrolu ve uygunluğun değerlendirilmesi

5.1 - Genel
Kimyasal katkıların EN 934 serisi standardlardan ilgili olanlara uygunluğu bu prosedüre göre değerlendirilir.

2
ICS 91.100.10; TÜRK STANDARDI TS EN 934-6

5.2 - Uygunluk kriteri

Bileşime ve performansa ilişkin özellikler ve bunlarla ilgili kontrol ve deney metotları EN 934 serisi
standardların ilgili bölümlerinde verilmiştir. Söz konusu metotlarla denendiğinde her sonuç standardın ilgili
koşulunu sağlamalıdır. İşaretleme ve ambalajlamaya ilişkin kurallar 6. maddede verilmiştir.

5.3 - Tip belirleme deneyleri

Tip belirleme deneyleri, katkının EN 934 serisi standardların ilgili bölümlerine uygunluğunu kanıtlamak için
üretici tarafından gerçekleştirilir.

5.4 - Fabrika üretim kontrolü

5.4.1 - Genel
Üretici, katkı ürettiği her fabrikada üretim kontrol işlemleri uygulamalıdır. Üretim kontrol sistemi aşağıdakileri
içerir:
- Üretim kontrol amiri (Madde 5.4.2),
- Üretim kontrol el kitapları (Madde 5.4.3),
- Üretim kontrol planı (Madde 5.4.4),
- Üretim kontrol kayıtları (Madde 5.4.5).

5.4.2 Üretim kontrol amiri

Atanmış üretim kontrol amiri, fabrika üretim kontrolünden ve üretim işlemlerinden doğrudan sorumludur.
Amir, üretim kontrol el kitaplarına uygun olarak aşağıdakileri sağlar:
a) Kontrol laboratuvarı donanımının bakımı ve kalibrasyonu,
b) İlgili kayıtların tutulması ve saklanması (Madde 5.4.5),
c) Sevkiyata hazır ürünün işaretleme ve ambalâjının bu standarda uygunluğu,
d) Üretim işlemleri ve üretim kontrolü için gerekli talimatların yazılı olarak mevcut olması,
e) Üretim kontrol personelinin üretim işlemlerinin kontrolünde ve üretim talimatlarına uyulmasının
denetiminde eğitilmiş olması,
f) Üretim kontrol işlemlerinin uygulandığından emin olunması,
g) Yalnızca EN 934 serisi standardların ilgili bölümlerinin gereklerini sağlayan katkıların "uygun" olarak
işaretlenmesi.

5.4.3 Üretim kontrol el kitapları

Ürünlerin, istenen kalite düzeyini sağlaması için gerekli hedefleri ve işlemleri içeren üretim kontrol el kitapları
hazırlanmalı ve güncel tutulmalıdır. Bu kitaplar özellikle aşağıdaki hususları içermelidir:
a) Hammaddelerin kabulune ilişkin kurallar, numune alma, doğrulama, tanımlama, izlenebilirlik, depolama
ve son kullanım tarihine ilişkin bilgiler,
b) Laboratuvar aletlerinin bakım ve kalibrasyon işlemleri,
c) Numune alma dahil, üretim işlemleri için gerekli talimatlar,
d) Katkı numunelerine uygulanacak deneyler, deney sonuçları için kabul edilebilirlik sınırları,
e) Ürünün uygunsuzluğu halinde yapılması gereken işlemler,
f) Katkıların depolanması, ambalajlanması ve sevkiyatı için kurallar.

5.4.4 Üretim kontrol planı

5.4.4.1 Genel
Üretim kontrolü aşağıdakilerden oluşur:
- Hammaddelerin kontrolü (Madde 5.4.4.2)
- Üretim işlemlerinin kontrolü (Madde 5.4.4.3)
- Nihaî Ürünün kontrolü (Madde 5.4.4.4)

5.4.4.2 Hammaddelerin kontrolü

Üretim kontrol amiri, kullanılan hammaddelerin, üretim kontrol el kitabında verilen özellikleri yerine
getirmesini sağlamalıdır.

5.4.4.3 Üretim işlemlerinin kontrolü

Üretim kontrol amiri, üretim sırasında, üretim kontrol el kitabında öngörülen denetimlerin gerçekleştirilmesini
sağlamalıdır.

3
ICS 91.100.10; TÜRK STANDARDI TS EN 934-6

5.4.4.4 Nihaî ürünün kontrolü

Üretim kontrol amiri, aşağıdaki hususları sağlamalıdır.
a) Nihaî ürün kontrolünün en az EK A' da verilen sıklıkta ve üretim kontrol el kitabına uygun olarak
gerçekleştirilmesi,
b) Nihaî ürün üzerindeki deneylerin, partiden Madde 4.2 'ye uygun olarak alınmış temsili numune üzerinde
yürütülmesi,
c) Deney sonuçlarının üretim kontrol kayıtlarına Madde 5.4.5 'e uygun olarak işlenmesi.

5.4.5 Üretim kontrol kayıtları

Aşağıdaki ayrıntılar, kronolojik sıra içinde ve açık olarak kayıt altına alınmalıdır:
a) Kalibrasyon raporları dahil, laboratuvar deney ekipmanı üzerinde yapılan kontrolların sonuçları,
b) Hammaddelerin tanımlanması ve deney sonuçları,
c) Üretime ilişkin veriler (katkının tipi ve markası, parti seri numarası,üretim miktarı,üretim tarihi ve varsa
üretim kodu);
d) Madde 4.2 'ye uygun olarak numune alma,
e) Üretim kontrol deneylerinin ve denetimlerinin tarih ve sonuçları, standard gerekleri ile karşılaştırılması,
gerektiğinde tedbir alınması,
f) Üretim kontrol amirinin veya diğer yetkili üretim kontrol elemanlarının imza(ları).
Bu kayıtlar en az 5 yıl süre ile saklanmalıdır.

5.5 - Uygunluğun belgelenmesi

Rehber EK B ' de verilmiştir.

6 - İşaretleme ve ambalâjlama
Katkılar, piyasaya ambalâjlanmış halde arz edildiğinde, ambalâj üzerinde aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır.
Katkı dökme olarak sevk edildiğinde ise, teslim sırasında aynı bilgiler yazılı olarak verilmelidir:
a) Üreticinin adı, ticari ünvanı vb bilgileri,
b) Ürünün ticari adı, markası, üretim tesisi ve parti numarası,
c) Katkının tipi,
d) Klorür iyonu muhtevası, katkı kütlesine oranla,(%)
e) Alkali oksit muhtevası, katkı kütlesine oranla, Na2O eşdeğeri (%),
f) Raf ömrü ve depolama koşulları. Raf ömrü, örneğin, " Bu katkının .... tarihinden sonra, EN 934-..'a
uygunluğu garanti edilemez" biçiminde belirtilir.
g) Kullanım bilgileri ve güvenlik önlemleri. Örneğin, kostik, zehirleyici veya korozif,
h) Üreticinin tavsiye ettiği kullanım miktarı aralığı,
i) EN 934 ' ün ilgili bölümü, sayısı ve tarihi.

4
ICS 91.100.10; TÜRK STANDARDI TS EN 934-6

Ek A - Fabrika üretim kontrolü için deney sıklığı

Çizelge A.1 Beton katkıları için deney sıklıklarını vermektedir. Harç, şerbet ve püskürtme beton katkıları için
deney sıklıkları EN 934 serisinin ilgili bölümlerinde yer almaktadır.

Çizelge A.1: EN 934 - 2 'ye uygun katkıların fabrika üretim kontrolü için en düşük deney sıklığı

Yüksek oranda su
Akışkanlaştırıcı katkılar Su azaltıcı /

katkılar Sertleşme hızlandırıcı

Priz hızlandırıcı katkılar
Hava sürükleyici katkılar

Priz geciktirici katkılar

Geçirimsizlik katkıları
Su tutucu katkılar
akışkanlaştırıcı katkılar azaltıcı / Süper

Deneyler

Homojenlik, renk B B B B B B B B

Yoğunluk
B B B B B B B B
(yalnız sıvılar için)
Katı madde muhtevası B B B B B B B B
pH Değeri
B B B B B B B B
(yalnız sıvılar için)
Klorür muhtevası(Cl-) 1) 4 4 4 4 4 4 4 4

Alkali muhtevası 2 2 2 2 2 2 2 2

A A
Su azaltma
Kıvam artışı A

Kıvam koruma A

Priz süresi A A

Taze betonda hava miktarı 1 1 1 A 1 1 1 1

Terleme A
Sertleşmiş betonda hava
1
boşluğu (aralık faktörü)

Basınç dayanımı 1 1 1 1 1 A 1 1

Kılcal su emme A

5
ICS 91.100.10; TÜRK STANDARDI TS EN 934-6

Üretim miktarına bağlı olarak çizelgedeki değerler yılda yapılacak en az deney sayısını belirtir; üretim aralıklı
olarak yapılıyorsa her parti deneye tabi tutulur.

A: Yılda en az iki kez olmak üzere her 500 tonun deneye tabi tutulması
B: Her partinin deneye tabi tutulması
1)
Klorür miktarından anlamlı düzeyde farklı ise toplam klor miktarı da bu sıklıkta deneye tabi tutulmalıdır.

NOT : Etkin bileşen deneyinin fabrika üretim kontrol planına alınması gerekmez, Tip belirleme deneylerine
dahildir.

Ek B - (Bilgi için) Uygunluğun belgelenmesi

B.1 - Genel
Uygunluğun belgelenmesi, üreticinin uygunluk beyanını ve akredite belgelendirme kuruluşunun uygunluk
sertifikasını içermelidir.
NOT - Uygunluğun belirlenmesi için yapılacak zorunlu işlemlerin bekleyen (netleşmemiş) konuları, ilgili milli
yönetmeliklere göre işleme tabi tutulmalıdır. CEN/TC 104 komitesinin çoğunluğu bu ekte yeralan
sistemin uygulanmasını benimsemiştir.

B.2 - Belgelendirme
Üretici, katkı ürettiği her fabrikada üretim kontrolünü Madde 5'e uygun olarak yapmalıdır.
Bu standarda uygunluk, işlemleri denetlenmiş her üretim tesisine, akredite edilmiş belgelendirme kuruluşu
tarafından verilen belge ile sağlanmalıdır.
İlk belgelendirmeden sonra her üretim tesisinde akredite edilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından yılda 1
den az olmamak üzere denetim yapılır. Madde 5 koşullarına uygunsuzluk halinde belgelendirme kuruluşu:
a) Ya uygunsuzluğun verilen belirli süre içinde düzeltilmesini ister ve düzeltme gerçekleşmezse belgeyi
iptal eder;
b) Veya belgeyi derhal iptal eder.

B.3 - Üreticinin Beyanı

Madde 5.3 ve Madde B.2 koşullarının sağlanması halinde Madde 5.2 'nin gereklerini yerine getiren her katkı
için, üretici EN 934 serisinin ilgili bölümüne uygunluk beyanı vermelidir.

Katkının bileşiminde veya performansında değişiklik yaratabilecek herhangi bir formül veya hammadde
değişikliği halinde yeni bir uygunluk beyanı verilmelidir.

Uygunluk deneyleri arasındaki süre 5 yılı aşamaz.

6
ICS 91.100.10; TÜRK STANDARDI TS EN 934-6

ÖNSÖZ
 Bu tasarı; CEN tarafından kabul edilen EN 934-6 (1999) standardı esas alınarak TSE İnşaat Hazırlık
Grubu’nca hazırlanmıştır.

 Bu tasarı standardlaştığında, 6 ay sonra mecburî yürürlüğe konulması ilgili bakanlığa önerilecektir.

 Bu Standarda, ilave olarak EN 934 "Kimyasal Katkılar - Beton, harç ve şerbet için" standard serisi
aşağıda verilen bölümlerden oluşur.

Bölüm 1: Katkıların tüm tipleri için genel tarifler ve genel özellikler

Bölüm 2: Beton Katkıları - Tarifler ve Özellikler
Bölüm 3: Harç için katkılar
Bölüm 4: Şerbet için katkılar
Bölüm 5: Püskürtme beton için katkılar

 Bu standard, deney metotlarını içeren EN 480 serisi standardları ile birlikte kullanılır.

7
ICS 91.100.10; TÜRK STANDARDI TS EN 934-6

İçindekiler

Sayfa
1 - Kapsam....................................................................................................................................... 1
2 - Atıf yapılan standardlar............................................................................................................... 1
3 - Tarifler ........................................................................................................................................ 1
4 - Numune alma ............................................................................................................................. 1
5 - Uygunluk kontrolu ve uygunluğun değerlendirilmesi ..................................................................2
6 - işaretleme ve ambalâjlama..........................................................................................................4
Ek A - Fabrika üretim kontrolü için deney sıklığı..............................................................................5
Ek B - (bilgi için) Uygunluğun belgelenmesi ...................................................................................6
ICS 91.100.10; TÜRK STANDARDI TS EN 934-6

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD

TS EN 934-6
TÜRK STANDARDI
ICS 91.100.10

BİRİNCİ
KİMYASAL KATKILAR - BETON,
TS EN 934-2
HARÇ VE
ŞERBET İÇİN - BÖLÜM 6 - NUMUNE ALMA ,
BASKI
UYGUNLUK, İŞARETLEME VE AMBALÂJLAMA
ICS 91.100.30; 71.100.99

Admixtures for concrete, mortar and grout - Part 6 : Sampling,

conformity control, evaluation of conformity, marking and
KİMYASAL labelling
KATKILAR
BETON, HARÇ VE ŞERBET İÇİN
BÖLÜM 2 - BETON KATKILARI - TARİFLER VE ÖZELLİKLER

ADMIXTURES FOR CONCRETE, MORTAR AND GROUT

PART 2: CONCRETE ADMUCTURES - DEFINITIONS AND REQUIREMENTS

TASARI
TASARI
I. MÜTALÂA 1. MÜTALAA

19980813

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ
Necatibey Caddesi, 112 Bakanlıklar/ANKARA