ASTM INTERNATIONAL

İsim: C88 - 05

Sodyum Sülfat ya da Magnezyum Sülfat Kullanılarak Yapılan Agregaların

Dayanıklılık Testi için Standart Test Yöntemi

Bu standart C88 adı altında çıkarılmıştır, adın yanındaki rakam orijinal kabul yılını
gösterir, revizyon ise son revizyon yılını gösterir. Pazartez içindeki rakam son onay
yılıdır. Kesme işareti, son revizyon ya da düzenlemeden sonraki editör
edğişiklikleridir.
Bu standart, Savunma Bakanlığı kuurmlarının kullanımı için onaylanmıştır

1. Kapsam
1.1 Bu test yöntemi, beton ya da diğer uygulamalarda hava şartlarında tabi
olduklarında agregaların dayanıklılığını kontrol etmek içindir. Bu test, sodyum ya da
magnezyum sülfata batırılan solüsyonların kısmen ya da tamamen sudan
arındırılmak ve tuzun çıkarılmasını sağlamak üzere fırında kurutulmasını içerir.
Yeniden batırdıktan sonra tuzun verilmesinin ardından içsel genişleme, donma
durumunda suyun genişlemesini sağlar. Bu test yöntemi, servis kayıtlarında yeterli
bilgi bulunmuyorsa hava şartlarına maruz kalındığında agregaların sağlamlığının
kontrol edilmesini sağlar.
1.2 Parantez içinde sunulan veriler sadece bilgilendirme amaçlıdır.
1.3 Bu standart kullanımla ilgili güvenlik problemlerini ele almaz. Uygun güvenlik ve
sağlık önlemlerini belirlemek ve uygulamak kullanıcının sorumluluğundadır.

2. Referans Dokümanlar
2.1 ASTM Standartları: 2
C33 Beton Agrega özellikeri
C136 İnce ve Kaba agregaların elek analizi için test yöntemleri
C670 İnşaat materyallerinin test yöntemleri için hassasiyet ve doğruluk hazırlama
C702 Agrega Boyutlarını Numune boyutuna indirgeme uygulamaları
D75 Numune agrega uygulamaları
E11 Örülen test test eleği özellikleri ve test elekleri
E100 ASTM hidrometre özellikleri
E323 Test amaçlı delikli plaka elek özellikleri

3. Önemi ve Kullanımı
3.1 Bu test yöntemi, beton ve diğer amaçlarla kullanılacak olan agregaların
sağlamlığının değerlendirilmesi için test yöntemi sunar. Elde edilen veriler örneğin
C33 özellikler iile kıyaslanabilir. Bu test yönteminin hassasiyeti zayıf olduğundan
(bölüm 12) diğer testler ile onaylanmayan agregaların doğrudan reddi uygun
olmayabilir.
3.2 Bu test ile izin verilen kayıp yüzdesi değerleri genellikle ince ve kaba agregalar
için farklıdır ve test sonuçlarının iki tuz kullanımı ile ne kadar değiştiğine dikkat
edilmelidir. Test genellikle magnezyum sülfat kullanıldığında daha şiddetlidir çünkü
yüzde kaybı için izin verilen değerler normalde, sodyum sülfata göre daha yüksektir.
NOT 1- Bu teste göre başarılı olamayan ince ve kaba agregaların kabul şartlarının
belirlenmesi için C33 Teknik Özelliklerin uygun bölümlerini inceleyiniz.

4.1 Elekler – aşağıdaki b-oyutlarda ve köşeli delikleri olan eleklerdir

Bölüm 6, 7 ve 9 gereği E11 ya da E323 şartlarına uymalıdır:

4.2 Konteynerler – numune agregaların solüsyonlara batırılması için kullanılır ve

agrega kaybı olmadan solüsyonun sızdırılması için uygun delikleri olmalıdır.
NOT 2- uygun tel gözlerden yapılan sepetler numuneler için yeterli konteynerler
olacaktır.
4.3 Isı düzenlemeleri – Numunelerin sodyum sülfat ya da magnezyum sülfata
batırılması sırasında düzenlenmesi gereken ısıdır.
4.4 Terazi – İnce agregalar için bu testte 0.1 gr doğrulukta terazi ya da ölçü gerekir,
kaba agregalar için bu doğruluk oranı, hangisi daha büyükse % 0.1 ta da 1 gr
olmalıdır.
4.5 Kurutma fırını – Fırın 4 saat boyunca en az 25 g/h için, kapılar kapalı halde iken
230 6 9 °F (110 6 5 °C) ısıtma kapasitesine ve bu ısıda buharlaştırma oranına sahip
olmalıdır. bu oran öncelikle 70 6 3 °F (21 6 2 °C) ısıda 500 g sudaki su kaybı ile
belirlenir. Buharlaştırma gereksinimi, fırın boşken tüm test lokasyonlarına uygulanır
4.6 Özgül ağırlık ölçümleri – E100 gereksinimlerine uyan hidrometre ya da 60.001
graviteye sahip numuneyi ölçebilecek kademeli cam ve terazi kombinasyonu ile
yapılır.
5. Gereken özel çözümler
5.1 5.1.1 ya da 5.1.2 (Not 3) ye uygun şekilde magnezyum sülfat ya da sodyum
sülfata batırılacak olan numuneleri hazırlayın. Solüsyon hacmi, tek seferde batırılan
hacmin en az beş katı kadar olmalıdır
NOT 3 – Karbonat ya da magnezyum içeren bazı agregalara taze sülfat
solüsyonunun kimyasal saldırısı olabilir, bu da yüksek kayıplara neden olur. Bu
duurmla karşılaşıldığından şüphe duyarsanız test, filtreli solüsyon kullanarak
tekrarlayın ve solüsyonun 5.1.1 ve 5.1.2 şartlarını karşılamasını sağlayın..
5.1.1 Sodyum sülfat solüsyonu – USP ya da eşdeğer bir tuzu 77 ila 86 °F (25 ila 30
°C) suda çözerek doymuş sodyum sülfat solüsyonu hazırlayın. Yeterli miktarda
(Na2SO4) ya da (Na2 SO4·10H2O) ekleyin ve solüsyonu teste hazır hale getirintuz
eklerken solüsyonu iyice karıştırın. Buharlaşmayı azaltmak ve kirliliği önlemek için
solüsyonu kapalı tutun. Solüsyonu soğumaya bırakın 70 6 2 °F (21 6 1 °C).
Tekrar karıştırın ve kullanımdan önce en az 48 saat belirli bir ısıda bırakın. Her
kullanımdan önce, varsa tuz tabakasını kırın solüsyonu iyice karıştırın . Kullanıldığı
zaman özgül ağırlık en az 1.151 en fazla 1.174 olmalıdır. Renksiz solüsyonları
kullanmayın ya da filtreleyin, ağırlığını kontrol edin
NOT 4 – Solüsyon için 215 g anhidroz tuz ya da 700 g dekahidrat her litre su için
eklenir ve 71.6 °F (22 °C) derecede ısıtılır. Ancak bu tuzlar tamamen stabil
olmadığından aşırı kristallenme olabilir, en az 350 g anhidroz tuz ya ad 750 g
dekahidrat önerilmektedir.
5.1.2 Magnezyum Sülfat Solüsyonu - USP ya da eşdeğer bir tuzu 77 ila 86 °F (25 ila
30 °C) suda çözerek doymuş sodyum sülfat solüsyonu hazırlayın. Yeterli miktarda
(MgSO4) ya da (MgSO4·7H2O) ekleyin ve solüsyonu teste hazır hale getirintuz
eklerken solüsyonu iyice karıştırın. Buharlaşmayı azaltmak ve kirliliği önlemek için
solüsyonu kapalı tutun. Solüsyonu soğumaya bırakın 70 6 2 °F (21 6 1 °C).
Tekrar karıştırın ve kullanımdan önce en az 48 saat belirli bir ısıda bırakın. Her
kullanımdan önce, varsa tuz tabakasını kırın solüsyonu iyice karıştırın . Kullanıldığı
zaman özgül ağırlık en az 1.295 en fazla 1.308 olmalıdır. renksiz solüsyonları
kullanmayın ya da filtreleyin, ağırlığını kontrol edin
NOT 5 - Solüsyon için 350 g anhidroz tuz ya da 1230 g heptahidrat her litre su için
eklenir ve 73.4 °F (23 °C) derecede ısıtılır. Ancak bu tuzlar tamamen stabil
olmadığından aşırı kristallenme olabilir, en az 350 g anhidroz tuz ya ad 750 g
dekahidrat önerilmektedir
5.1.3 Baryum Klorür Solüsyonu – 5 gr BaCl2’ yi 100 ml damıtık suda çözerek 100 mL
% 5 baryum klorür solüsyonu hazırlayın.

6. Numuneler
6.1 Numune D75 gereklerine göre ve indirgenmiş test numunesi de C702
uygulamasına göre elde edilir.
6.2 İnce agrega – Test için ince agrega 9.5 mm elekten geçirilmelidir. Numune,
aşağıdaki boyutlardan her birinin en az 100 gr içermesini ve % 5 ya da daha
fazlasının aşağıdaki elekler ile ifadesini sağlamalıdır.
Elekten geçme Elekte kalma

6.3 Kaba agrega - Test için kaba agrega, en az 4 numaralıelekten geçen numuneleri
içermelidir. Numune, % 5 oranında aşağıdaki boyutlaır içermelidir.

Boyut (açıklık) Kütle

9.5 mm (3⁄8 in.) to 4.75 mm (No. 4) 300 ± 5
19.0 mm (3⁄4 in.) to 9.5 mm (3⁄8 in.) 1000 ± 10
İçeriği
12.5-mm (1⁄2-in.) to 9.5-mm (3⁄8-in.) materyal 330 ± 5
19.0-mm (3⁄4-in.) to 12.5-mm (1⁄2-in.) materyal 670 ± 10
37.5-mm (1 1⁄2-in.) to 19.0-mm (3⁄4 in.) 1500 ± 50
İçeriği:
25.0-mm (1-in.) to 19.0-mm (3⁄4-in.) materyal 500 ± 30
37.5-mm (1 1⁄2-in.) to 25.0-mm (1-in.) materyal 1000 ± 50
63-mm (2 1⁄2 in.) to 37.5-mm (1 1⁄2 in.) 5000 ± 300
İçeriği:
50-mm (2 in.) to 37.5-mm (1 1⁄2-in.) materyal 2000 ± 200
63-mm (2 1⁄2-in.) to 50-mm (2-in.) materyal 3000 ± 300
Nominal 12.5-mm (1⁄2-in.) den büyük boyutlar, elek boyutuna
İçeriği:
75-mm (3-in.) to 63-mm (2 1⁄2-in.) materyal 7000 ± 1000
90-mm (3 1⁄2-in.) to 75-mm (3-in.) materyal 7000 ± 1000
100-mm (4-in.) to 90-mm (3 1⁄2-in.) materyal 7000 ± 1000
6.4 Test edilecek agrega ince ve kaba agrega miktarları içeriyorsa ve % 10 ağırlığı
9.5 mm den büyükse, ayrıca % 50 ağırlığı 4.75 mm den küçükse eksi No 4 artı No 4
prosedürleri nispeten uygulanır. Sonuçların raporu ayrı olarak ince ve kaba
fraksiyonlar için hazırlanarak bunların ilk sınıflandırmadaki yüzdeki verilir.

7. Deney numunesinin hazırlanması

7.1 İnce agrega – 300 μm (No. 50) elekteki agregayı iyice yıkayın ve 230 +/- 9 F (110
+/- 5 C) derecede kurutun, eleyerek farklı boyutlara ayırın. Ayrılan numuneleri, 6.2’
de belirtilen standart elekler ile sınıflandırın. Numuneleri hazırlarken elek gözlerinde
agrega yapışkanı kullanmayın. 100 +/- 0.1 gr oluşturan numuneleri eledikten sonra
ayrı konteynerlere koyun.
7.2 Kaba agrega: agregayı iyice yıkayın ve 230 +/- 9 F (110 +/- 5 C) derecede
kurutun, eleyerek farklı boyutlara ayırın. Ayrılan numuneleri, 6.3’ de belirtilen standart
elekler ile sınıflandırın. Test numunelerinin ağırlıklarını ölçün ve 19.0 mm den büyük
boyutlu olanları tets numuneleri partiküllerine kaydedin.

8. Prosedür
8.1 Numunelerin Solüsyonda bekletilmesi – Numuneleri sodyum sülfat ya da
magnezyum sülfat solüsyonlarına en az 16 en fazla 18 saat batırın. Solüsyon
derinliği numunenin yarısına kadar olmalıdır. numuneler 70 +/-2 F (21 +/- 1 C)
sıcaklıkta bu solüsynda kalsınlar.
Not: konteyner içerisine uygun ızgaralar yerleştirilirse, hafif agregalarda bu kaplama
gereksinimi rahat sağlanır.
8.2 Numunelerin kurutulması: solüsyondan çıkardığın agrega numunesini 15 +/- 5
dakika süzülmeye bırakın ve kurutma fırınına yerleştirin. Fırının ısısı 230 +/- 9 F (110
+/- 5 C) olmalıdır. tutarlı ağırlığı elde edene kadar bu numuneleri kurutun. Test
numunelerinin ağırlık kayıplarını, soğutmadan 2 ila 4 saat aralıklar ile tartarak
belirleyin. Tutarlı ağırlığın kurumadan sonraki 4 saatte elde edildiği görülecektir.
Ardınadn numunelerin oda sıcaklığında soğumasını sağlayın ve madde 8.1’ deki gibi
tekrar hazırlanan solüsyona batırılacaklardır.
8.3 Döngü sayısı: süreci gerekli döngü sayısı elde edilene kadr tekrarlayın.
8.4 Son döngüden sonra sodyum sülfat içermeyen numuneyi, 110 +/- 10 F ( 43 +/- 6
C ) hareketli su ile yıkayın. Bu da numunelerin tanka yerleştirilmesi ile münmkün olur.
Yıkama işleminde numuneler partikülleri kırmaya meyilli etki ya da aşınmaya maruz
kalmamlaıdır.

9. Kantitatif İnceleme
9.1 kantitatif incelemeyi aşağıdaki şekilde yapın:
9.1.1 Sodyum sülfat ya da magnezyum sülfattan arındırıldıktan sonra, numune
fraksiyonunu, 230 +/- 9 F ( 110 +/- 5 C) ısıda kurutun. İnce agregaları, daha önceki
üzeridne kaldığı elekten geçirin ve kaba agregaları da uygun elek boyutu olarak
verilen elekten geçirin. İnce agrega için eleme yöntemi, numuen hazırlama yöntemi
ile aynıdır. Kaba agrega için eleme yöntemi elle yapılır. Her bir elek üzerinde kalan
materyali tartın. Bu miktarlar ve fraksiyonun ilk ağırlığı arasındaki fark deneydeki
agrega kaybını verir ve Tablo 1’ deki yüzdeler ile gösterilmiştir.

Agrega boyutu kayıp miktarını belirleyen elek

100 mm (4 in.) to 90 mm (3 1⁄2 in.) 75 mm (3 in.)
90 mm (3 1⁄2 in.) to 75 mm (3 in.) 63 mm (2 1⁄2 in.)
75 mm (3 in.) to 63 mm (2 1⁄2 in.) 50 mm (2 in.)
63 mm (2 1⁄2 in.) to 37.5 mm (1 1⁄2 in.) 31.5 mm (1 1⁄4 in.)
37.5 mm (1 1⁄2 in.) to 19.0 mm (3⁄4 in.) 16.0 mm (5⁄8 in.)
19 mm (3⁄4 in.) to 9.5 mm (3⁄8 in.) 8.0 mm (5⁄16 in.)
9.5 mm (3⁄8 in.) to 4.75 mm (No. 4) 4.0 mm (No. 5)

10. Kalitatif inceleme

10.1 19.0 mm üzerinde olan numuneler için bir kalitatif inceleme
yapın (not 9)
10.1.1 Test ile elde edilen faaliyete göre her testin danelerini ayırın.
10.1.2 Her tür bozulan dane sayısını kaydedin

Not 9: Çeşitli aksiyon türleri beklenebilir. Genellikle bunlar kırılma,

çatlama, bozulma, çözülme gibi tanımlanır. Boyutu ¾ inç üzerinde
olan agregalarda kalitatif inceleme gerekirken daha küçük
agregaların aşırı bölünme kanıtı olup olmadığına bakılmalıdır.

11. Rapor
11.1 Aşağıdaki verilerin raporu sunulmalıdır
11.1.1 Testten önce her numunenin agrega ağırlığı
11.1.2 testten sonra 9.1.1’ de belirtilen elekten küçük olan numune
yüzdesi
11.1.3 Test yöntemi C136’ ya göre hesaplanan ağırlıklı ortalama,
tercihen incleme için alınan numune sınıfına bağlı olarak ancak
numunenin aşağıdaki durumların temsilcisi olmasının haricinde
11.1.3.1 İnce agregalar için 300 mm (no 50) den küçük boyutların %
0 kaybı olduğu ve 9.5 mm den (3/8 inç) büyük agregaların test
verilerinde bulunan kaybın aynısına sahip olduğu

Tablo 1 Test Veri kaydı Önerilen Formu (test değerleri ile)

Orijinal Test Test Ağırlıklı

numune öncesi sonrası yüzde
sınıfı fraksiyon geçen kaybı
% ağırlığı yüzde
İnce agrega için

Kaba agrega için

 Tablo 2 Kalitatif inceleme için önerilen form
Kaba agrega boyutu
Partikül bozulma durumu

Elek Ayrılma Karışma Çatlama Çizilme Test

öncesi toplam

11.1.3.2 Kaba agrega için 4.75 mm (no: 4) eleğin altındaki boyutların

test verilerinde bulunan kaybın aynısına sahip olduğu
11.1.3.3 iki ayrı numune olarak 6.4’ te berlirtildiği gibi uygun
miktarda ince ve kaba agrega içeren agregalarda, kaybın eksi no 4,
artı no 4 olarak ölçülmesi ve ince ve kaba agregada fraksiyonun %
100 olarak sınıflandırılması.
11.1.3.4 Ağırlıklı ortalama ölçüm için 6.2 ya da 6.3’ te yer alan
boyutların daha büyük ya da daha küçük eleklerde % 5’ in altında
kaybının olması
11.1.4 Ağırlık yüzdesinin en yakın tam sayıya tamamlanması
11.1.5 19.0 mm üzerindeki danelerin 1- testten önceki her fraksiyonda ve 2) etkilenen
numune sayısının tablo 2’ ye göre sınıflandırılması
11.1.6 solüsyon türü ve solüsyonun yeni hazırlanıp hazırlanmadığı
Not 10 - Test değerlerinin olduğu Tablo 1, test verilerinin kaydı için bir öneri
niteliğindedir. Agrega kalitesine bağlı olarak gösterilen test değeleri her iki tuz için de
uygun olabilir.

12. Hassasiyet
12.1 Sodyum için % 6 ila 16 ve magnezyum için % 9 ila 20 arasında ağırlıklı
ortalaması olan kaba agreha için hassasiyet endeksi şöyledir:
Varyasyon katsayısı İki test arasındaki fark
Çoklu lab.
Sodyum sülfat 41 116
Magnezyum sülfat 25 71
Tek operatör
Sodyum sülfat 24 68
Magnezyum sülfat 11 31

12.2 Önyargı: referans materyal olmadığından bununla ilgili bir beyanda

bulunulamaz.

13. Anahtar kelimeler

13.1 Agrega, magnzeyum sülfat, sodyum sülfat, sağlamlık, hava şartları

ASTM International, bu standartta belirtilen maddeler ile bağlantılı patent haklarının geçerliliği için bir sorumluluk almaz. Bu
standart kullanııclaır patent haklarının geçerliliğini açıkça bilir ve bu hakların ihlali riski kendi sorumluluklarındadır.

Bu standart her zaman sorumlu teknik komite tarafından değişikliğe tabidir ve revize edilmese de beş yılda bir gözden
geçirilmeli, yeniden onaylanmalı ya da çekilmelidir. Ek standart ya da revizyon için görüşleriniz saygıyla karşılanır ve
ASTM International merkezine yönlendirilmelidir. Görüşleriniz teknik komite toplantılarında dikkate alınacaktır ve ASTM
Standartlar Komitesine sunulacaktır
Bu standardın telif hakkı ASTM International’ a aittir. 100 Barr Harbor Drive, PO Box C700, West Conshohocken, PA
19428-2959, ABD. Bu standardın (tekli ya da çoklu) bireysel kopyalarını edinmek için yukarıdaki adresten ya da 610-832-
9585 (tel), 610-832-9555 (faks), ya da service@astm.org (e-posta); ya da ASTM web sitesi
(www.astm.org) üzerinden ASTM ile sözleşme yapılmalıdır. Bu standardın kopyalanması için gerekli izinler de ASTM
websitesidne güvenlik altındadır (www.astm.org/COPYRIGHT/).