TS 2720

ICS 95.
020 TÜRK STANDARDI TS 2720/Nisan 1977
İÇİNDEKİLER
0 - KONU, TANIM, KAPSAM ..................................................................................... 1

0.1 - KONU........................................................................................................................ 1
0.2 - TANIMLAR ................................................................................................................ 1
0.2.1 - Naylon Kolan ....................................................................................................................... 1
0.2.2 - Bağlantõ Teli (İpliği) .............................................................................................................. 1
0.2.3 - Dokunmuş Kumaş ve Doku ile İlgili Genel Terimler ............................................................ 1
0.2.4 - Dönüşüm Çizgisi.................................................................................................................. 1
0.2.5 - Parti ..................................................................................................................................... 1
0.2.6 - Numune Birimi ..................................................................................................................... 1
0.2.7 - Hata ..................................................................................................................................... 1
0.2.8 - Kritik Hata ............................................................................................................................ 1
0.2.9 - Büyük Hata .......................................................................................................................... 1
0.2.10 - Küçük Hata ........................................................................................................................ 1
0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1
1 - SINIFLANDIRMA VE ÖZELİKLER ....................................................................... 1
1.1 - SINIFLANDIRMA....................................................................................................... 1
1.1.1 - Sõnõflar ................................................................................................................................. 2
1.1.2 - Tipler.................................................................................................................................... 2
1.1.3 - Türler ................................................................................................................................... 2
1.2 - ÖZELLİKLER............................................................................................................. 2
1.2.1 - Malzeme .............................................................................................................................. 2
1.2.2 - Yapõlõş.................................................................................................................................. 2
1.2.3 - Fiziksel özelikler .................................................................................................................. 3
1.2.4 - Eğrilik ................................................................................................................................... 6
1.2.5 - Aşõnma (Sürtünme) Dayanõmõ ............................................................................................. 6
1.2.6 - Hõzlandõrõlmõş Eskitmeye Dayanõm ..................................................................................... 6
1.2.7 - Eğilme Dayanõmõ Değişmesi ............................................................................................... 6
1.2.8 - Isõ ve Işõğa Dayanõm............................................................................................................ 6
1.2.9 - PH Değeri ............................................................................................................................ 6
1.2.10 - Suda Çekme...................................................................................................................... 7
1.2.11 - Kloroform ve Suda Çözünen Madde Miktarõ ..................................................................... 7
1.2.12 - Emprenye .......................................................................................................................... 7
1.2.13 - Renk .................................................................................................................................. 7
1.2.14 - Renk Haslõğõ ...................................................................................................................... 7
1.2.15 - İsçilik ve Hatalar ................................................................................................................ 7
2 - HAZIRLAMA VE YAPIMLA İLGİLİ MUAYENE VE DENEYLER ........................ 11
2.1 - NUMUNE ALMA .......................................................................................................11
2.1.1 - Muayeneler için Numune Alma ......................................................................................... 11
2.1.2 - Deneyler için Numune Alma .............................................................................................. 11
2.2 - MUAYENE VE DENEYLER......................................................................................13
2.2.1 - Muayeneler ........................................................................................................................ 13
2.3 - DEĞERLENDİRME ..................................................................................................18
2.3.1 - Muayene Sonuçlarõnõn Değerlendirilmesi.......................................................................... 18
2.3.2 - Deney Sonuçlarõnõn Değerlendirilmesi .............................................................................. 19
2.4 - MUAYENE VE DENEY RAPORU.............................................................................19
3 - PİYASAYA ARZ.................................................................................................. 19
3.1 - İŞARETLEME...........................................................................................................19
3.1.1 - Tanõtma işareti ................................................................................................................... 19
3.1.2 - Rulo ya da Makaralarõn ve Sandõklarõn işaretlenmesi....................................................... 20
3.2 - AMBALAJLAMA .......................................................................................................20
3.2.1 - Rulo ya da Makaralarõn Hazõrlanmasõ ve Paketlenmesi ................................................. 20
3.2.2 - Sandõklar............................................................................................................................ 21
4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER ......................................................................................... 21
5 - TÜRK STANDARTLARININ UYGULANMASI HAKKINDA TÜZÜK
HÜKÜMLERİNE GÖRE YAPILACAK İŞLEM.......................................................... 21
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
KORAYYURTISIK'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 17.04.2020
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 95.020 TÜRK STANDARDI TS 2720/Nisan 1977
NAYLON KOLAN
0 - KONU, TANIM, KAPSAM

0.1 - KONU
Bu Standard, paraşüt ve aksesuarlarõnõn, yük taşõma ile bomba kaldõrma ve atma sistemlerinin,
güvenlik kemerlerinin, çekme hedeflerinin, bağlama donatõmõ ile engellerin yapõmõnda kullanõlan
naylon kolanlarõn tanõmõna, sõnõflandõrma ve özeliklerine, muayene ve deneylerine, piyasaya arz şekli
ile denetleme esaslarõna ilişkindir.
0.2 - TANIMLAR
0.2.1 - Naylon Kolan

Naylon kolan, metrekare ağõrlõğõ (ya da 10 mm eninde 100 m sinin ağõrlõğõ) 500 g ya da daha çok, eni
300 mm ve daha az olan naylon iplikle dokunmuş dar enli kumaştõr.
NOT - Kõsaltma amacõ ile bu standardda "Naylon Kolan" yerine yalnõz "kolan" kelimesi kullanõlmõştõr.
0.2.2 - Bağlantõ Teli (İpliği)

Bağlantõ teli, birden çok katlõ dokumalarda katlarõ bir-birine bağlayan çözgü telidir.
0.2.3 - Dokunmuş Kumaş ve Doku ile İlgili Genel Terimler

1)
Dokunmuş kumaş ve doku ile ilgili genel terimlerin tanõmõ TS 2458 ve TS 2459 da belirtilmiştir.
0.2.4 - Dönüşüm Çizgisi

Dönüşüm çizgisi, balõk sõrtõ dokuda dimi çizgilerinin Z den S ye ya da S den Z ye döndüğü noktalarõn
oluşturduğu çizgidir.
0.2.5 - Parti
Parti, tanõmõ TS 2557 de belirtilmiştir.
0.2.6 - Numune Birimi

Numune birimi tanõmõ TS 2557 de belirtilmiştir.
0.2.7 - Hata
Hata tanõmõ TS 2557 de belirtilmiştir.
0.2.8 - Kritik Hata

Kritik hata tanõmõ TS 1557 de belirtilmiştir.
0.2.9 - Büyük Hata

Büyük hata tanõmõ TS 2557 de belirtilmiştir.
0.2.10 - Küçük Hata

Küçük hata tanõmõ TS 2557 de belirtilmiştir.
0.3 - KAPSAM
Bu standard, naylon lifinden yapõlmõş Madde 0.2.1 de tanõmlanan kolanlarõ kapsar.
1 - SINIFLANDIRMA VE ÖZELİKLER
1.1 - SINIFLANDIRMA
1) Atõf Yapõlan Türk Standardlarõnõn numaralan ve yayõm tarihleri bu metnin sonunda verilmiştir.
1
1.1.1 - Sõnõflar
Kolanlar yapõlarõna göre
A sõnõfõ - Mekikti tezgâhta dokunmuş düz kolanlar
B sõnõfõ - Mekiksiz tezgahta dokunmuş düz kolanlar
C sõnõfõ - Silindirik kolanlar olmak üzere 3 sõnõfa ayrõlõr.
1.1.2 - Tipler
- A ve B sõnõfõ kolanlar bitim işlemine göre
I tipi - Emprenyesiz
II tipi - Reçine emprenyeli
III tipi - Lateks emprenyeli
olmak üzere 3 tipe ayrõlõr.
- C sõnõfõ kolanlar bitim işlemine göre emprenyesiz

olarak tek tiptir.
1.1.3 - Türler
Fiziksel özeliklerine göre,
- A sõnõfõ kolanlar, Çizelge - 1 de belirtilen 29
- B sõnõfõ kolanlar, Çizelge - 2 de belirtilen 4
- C sõnõfõ kolanlar, Çizelge - 3 de belirtilen 7
türe ayrõlõr.
1.2 - ÖZELLİKLER
1.2.1 - Malzeme
1.2.1.1 - iplik Cinsi

Tüm kolanlarõn yapõmõnda parlak, yüksek dayanmalõ õşõk ve õsõya dirençli devamlõ naylon 66 liflerinden
oluşan iplik kullanõlmalõ. önceden belirlenmesi koşulu ile 1 sõnõfõ 7.8.9.10 türü ve B sõnõfõ kolanlarda
naylon 66 yerine naylon 6 lifleri de kullanõlabilir.
NOT – Naylon lifleri ve bunlardan oluşan iplik ve kolonlar herhangi bir işlemle beyazlatõlmõş
olmamalõdõr.
1.2.1.2 - iplik Numarasõ ve Lif Sayõsõ

Kolanlarõn, çözgü bağlantõ ve atkõlarõnda kullanõlan naylon ipliklerin tek katlarõnõn boyanmadan önceki
anma numaralan ve lif sayõsõ
- A ve B sõnõfõ için Çizelge - 1 ve 2 de belirtildiği gibi.
- C sõnõfõ için 840 denye (lif sayõsõyla ilgili bir koşul yoktur) olmalõdõr.
1.2.1.3 - İplik Bükümü

A sõnõfõ 23 ve 28 türü dõşõnda tüm kolanlarda kullanõlan ipliklerin son kat bükümleri en az 100
tur/metre,
A sõnõfõ 23 ve 28 türünde ise en az 60 tur/metre olmalõdõr.
1.2.1.4 - Tanõtma iplikleri (tanõtma işaretleri)

Kolanlarõn sõnõfõnõ, türünü, yapõmõnda kullanõlan naylonun cinsini belirlemek amacõ ile Madde 3.1 de
belirtilen cins ve numarada renkli iplik kullanõlmõş olmalõdõr.
1.2.2 - Yapõlõş
1.2.2.1 - Doku
Kolanlarõn dokularõ Madde 12.2.2 - Madde 12.2.8 de belirtildiği gibi olmalõdõr. Tüm kolanlar bir
ağõzlõktan tek atkõ teli atõlarak dokunmalõdõr. istendiğinde A sõnõfõ 7.8.9.10 türü ile B sõnõfõ kolanlar da
bir ağõzlõktan 2 atkõ teli atõlabilir.
2
A ve B sõnõfõ kolanlar, çözgü telleri (ön yüz, arka yüz varsa orta çözgüleri) atkõ ve bağlantõ telleri ile
birbirine bağlanarak düz bir yapõ, 3 sõnõfõ kolanlar ise ön ve arka yüzdeki çözgü telleri herhangi bir
şekilde birbiri ile bağlantõ kurmadan silindirik (tüp biçimi) bir yapõ oluşturmalõdõr.
1.2.2.2 - A sõnõfõ 1, 2, 3, 4. 5, 7, 8, 9, 10, 13, 16, 17 ve 18 türü kolanlarõn dokusu

A sõnõfõ 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 13, 18, 17 ve 18 türlerinin dokusu kolanõn ortasõnda bir dönüşüm
çizgisi içeren balõk sõrtõ olmalõdõr.
1.2.2.3 - A Sõnõfõ 6,11, 12, 14, 26 ve 29 Türü Kolanlarõn Dokusu

A sõnõfõ 6, 11, 12, 14, 26 ve 29 türü kolanlarõn dokusu çift katlõ bezayağõ doku olmalõdõr.
Tek gibi dokunan çözgü teli sayõsõ kolanõn ortasõnda (gövde kõsmõ) iki, kenarlarõnda ise bir olmalõdõr.
Tek olarak kenar dokusunu oluşturan çözgü teli sayõsõ bir kenarda 8, diğerinde 9 teli geçmemelidir.
Kolanõn ön ve arka yüzleri bağlantõ telleri ile Seldi - i de belirtildiği gibi 2 üst, 2 alt biçiminde dokunarak
birbirine bağlanmalõdõr.
1.2.2.4 - A Sõnõfõ 15, 19, 20 ve 22 Türü Kolonlarõn Dokusu
A sõnõfõ 15, 19, 20 ve 22 türü kolanlarõn gövde dokusu Seldi - 2 a da belirtildiği gibi kolanõn ortasõnda
5 1
bir dönüşüm çizgisi içeren (beş üst bir alt, bir üst beş alt) balõk sõrtõ, kenar dokusu ise
1 5
Şekil - 2 b de belirtildiği gibi çift katlõ düz doku olmalõdõr.
1.2.2.5 - A Sõnõfõ 21, 23, 24, 27 ve 28 Türü Naylon Kolonlarõn Dokusu
A Sõnõfõ;
- 21 ve 24 türü kolanlarõn dokusu Şekil - 3
- 23 türü kolanlarõn dokusu Şekil - 4 a - 4 b
- 27 türü kolanlarõn dokusu Şekil - 5
- 28 türü kolanlarõn dokusu ise Şekil - 6 a - e b
da belirtildiği gibi olmalõdõr.
1.2.2.6 - A Sõnõfõ 25 Türü Kolanlarõn Dokusu

A Sõnõfõ 25 türü kolanlarõn dokusu Şekil - 7 de belirtilen biçimde birbirine olabildiğince eşit uzaklõkta
2
3 adet dönüşüm çizgisi balõk sõrtõ olmalõdõr.
2
1.2.2.7 - B Sõnõfõ Naylon Kolanlarõn Dokusu
B sõnõfõnõn tüm türlerindeki kolanlarõn dokusu Madde 12,2.2 deki gibi olmalõdõr. Ancak tüm kolan enini
geçen telleri kenarda ek bir yakalama teli ile Şekil - 8 ya da Şekil - 9 da belirtildiği gibi tutturulmuş
olmalõdõr.
1.2.2.8 - C Sõnõfõ Naylon Kolanlarõn Dokusu

C Sõnõfõ kolanlarõn tüm türlerinin dokusu bezayağõ olmalõdõr.
1.2.3 - Fiziksel özelikler

A ve B sõnõfõ kolanlarõn emprenyesiz (1 tipi) tipinin özelikleri Çizelge -1 ve Çizelge - 2 de C sõnõfõ
kolanlarõn özelikleri ise Çizelge - 3 de belirtildiği gibi olmalõdõr. A ve B sõnõfõ kolanlarõn reçine ya da
lateks emp-renyeli tiplerinin ağõrlõk ve kalõnlõk dõşõndaki fiziksel özelikleri emprenyesiz tipleri ile aynõ
olmalõdõr. Bu standardõn amaçlan için, reçine ya da lateks empren-yeli tiplerde emprenyesiz tipe
oranla, ağõrlõklarda en çok % 10 artma, kalõnlõklarda en çok % 12 azalma kabul edilir.
3
4
ÇİZELGE - 2 B Sõnõfõ l Tipi (Emprenyesiz) Kolanlarõn Fiziksel özelikleri
Boyanmadan Önce
Tek
iplik Katõ Katõn Anõlan iplik
Kopma
Ağõrlõk Tüm Kolanda Atkõ Teli Numarasõ ve Lif
En Kalõnlõk Dayanõmõ
Türler (max) Çözgü Teli Sõklõğõ Sayõsõ
mm mm (min)
g/m Sayõsõ (min) (min) tel/cm
kgf
(1)
Çözgü Atkõ Atkõ
Çözgü
1 43,7 ± 1,6 1,016 - 1,778 50 1630 166 14 2 1C 840/140 840/140

ya da ya da
840/68 840/68
2 76,2 ± 2.4 1,016 - 1,778 87 2850 280 14 2 1 » »
3 80,8 ± 1,6 1,016 - 1,778 56 2040 192 14 2 1 » »
4 57,2 ± 1,6 1,016 - 1,778 65 2400 222 14 2 1 » »
(1) Botu çizgisi üzerindeki rakam iplik numarasõ denye olarak, altõndaki ise o iplikteki lif sayõsõnõ gösterir.
Anõlan iplik numarasõna ± % '5 tolerans tanõnõr. Naylon 6 kullanõldõğõnda iplik numarasõ ve lif sayõsõ 840/136 yada 840/56 olabilir.
5
ÇİZELGE - 3 C Sõnõfõ Kolanlarõn Fiziksel özelikleri
ÖZELİKLER
İplik Katõ
Tüm Ko-
Kopma Atkõ Teli
Kalõnlõk Ağõrlõk londaki
Dayanõmõ Sõkõlõğõ
Türler En mm Max. (max.) Çözgü Teli
(min) (min)
mm g/m Sayõsõ
kgf Tel/cm Çözgü Atkõ
min
1 9,5 ± 1.0 2,3 13 430 83 10 1 1
2 12,7 ± 1.6 2? 16 450 111 10 1 1
3 14,3 ± 1.6 2,3 19 680 137 10 1 l
4 15,9 A 1,6 2,6 23 1020 89 10 2 2
5 19,1 ± 1,6 3,1 33 1040 109 10 2 2
6 22,2 ± 1,6 3.1 31 1400 121 10 2 1
7 25,4 ± 1,6 3,1 53 1810 159 10 2 2
1.2.4 - Eğrilik
A ve B sõnõfõ I tipi kolanlarõn eğriliği l m de 0,7 mm yi geçmemelidir.
1.2.5 - Aşõnma (Sürtünme) Dayanõmõ

Kolanlarõn, aşõnma işlemi uygulandõktan sonraki kop. mn. dayanõmlarõ, ilk (aşõnma işlemi
uygulanmadan önceki) kopma dayanõmlarõnõn en az,
- A sõnõfõ I tipinin 23 ve 24 türlerinde, A ve B sõnõfõ n ve m tipinin tüm türlerinde (A sõnõfõ H tipinin

29 türü dõşõnda) % 85'i,
- A sõnõf õ n tipinin 29 türünde % 75 i,kadar olmalõdõr.
1.2.6 - Hõzlandõrõlmõş Eskitmeye Dayanõm

A ve B sõnõfõ m tipi kolanlarõn tüm türlerinin eskitme işlemi uygulandõktan sonraki kopma dayanõmlarõ,
ilk (eskitme işleminden Önce) kopma dayanõmlarõnõn en az % 95 i kadar olmalõdõr. Eskitme işlemi
uygulanmõş kolanlar sakõzlanma ve yapõşkanlõk göstermemelidir.
1.2.7 - Eğilme Dayanõmõ Değişmesi
1.2.7.1 - Soğukta Eğilme Dayanõmõ Değişmesi

A ve B sõnõfõ III tipi kolanlarõn soğukla (- 54 °C ± l°C) 4 saat bekletildikten sonraki eğilme dayanõmõ ile
ilk (soğukta bõrakõlmadan önce) eğilme dayanõmõ arasõndaki, fark ± % 20 yi geçmemelidir.
1.2.7.2 - Hõzlandõrõlmõş Eskitmeden Sonra Eğilme Dayanõmõ Değişmesi

A ve B sõnõfõ III tipi kolanlarõn soğukta (- 54°C ± 1°C) 4 saat bekletildikten ve de hõzlandõrõlmõş eskitme
uygulandõktan sonraki eğilme dayanõmõ ile soğukta (- 54°C ± 1°C) bekletildikten sonraki eğilme
dayanõmõ arasõndaki fark ± % 20 yi geçmemelidir.
1.2.8 - Isõ ve Işõğa Dayanõm

C sõnõfõ kolanlar õsõ ya da õşõk etkisine bõrakõldõktan sonra kopma dayanõmlarõndan % 25 den çok
kaybetmemelidir.
1.2.9 - PH Değeri
A ve B sõnõfõ, I tipi ile C sõnõfõ kolanlarõn PH değeri 5-9 arasõnda olmalõdõr.
6
1.2.10 - Suda Çekme

C sõnõfõ kolanlarõn suda çekmesi % 2 den çok olmamalõdõr.
- Kloroform ve Suda Çözünen Madde Miktarõ
1.2.11 - Kloroform ve Suda Çözünen Madde Miktarõ

A ve B sõnõfõ I tipi ile C sõnõfõ kolanlarda kloroformda çözünen madde miktarõ % 2 den çok olmamalõdõr.
1.2.12 - Emprenye
1.2.12.1 - Reçine Emprenyelsi

A sõnõfõ II tipi kolanlara, risin oleik asidin butu esteri ile plastifiye edilmiş polivinil butiral reçinesi suda-
daki dispersiyonundan emdirilmeli ve reçine, kolan iplikleri üzerine iyice yapõşmõş bir kat oluşturana
dek pişirilmelidir.
1.2.12.2 - Metil Etil Ketonda Çözünen Madde Miktarõ

Metil etil ketonda çözünen madde miktarõ II tipi kolanlarõn 19 türünde % 4,5 diğer türlerinde % 8,5 dan
çok olmamalõdõr.
1.2.12.3 - Lateks Emprenyesi

III tipi kolanlar içinde Madde 1.2.5, Madde 12.6, Madde 12.7 deki özelikleri sağlayacak antioksidan ve
diğer katkõlar bulunan doğal kauçuk lateksi ve emprenye edilmelidir.
1.2.13 - Renk
Kolanlarõn renkleri, doğal naylon rengi, petrol yeşili, duman grisi ve 'san renklerden herhangi biri olma-
lõdõr.
İstendiğinde başka renklerde de yapõlabilir.
1.2.14 - Renk Haslõğõ

Renkli kolanlarõn ve tanõtma ipliklerinin,
- Işõğa karşõ renk haslõğõ en az 3 - 4
- Yõkamaya karşõ renk haslõğõ en az 3
olmalõdõr.
1.2.15 - İsçilik ve Hatalar
1.2.15.1 - Naylon kolanlarõn her türlü işçiliğine özen gösterilmelidir.
1.2.15.2 - Tüm kolanlarõn muayene edilen bölümlerin de, Madde 1.2.15.3 de belirtilen kritik ve boysal
hatalardan Çizelge - 1 deki büyük hatalardan Çizelge – 6 daki toplam (büyük + küçük) hatalardan
Çizelge – 7 deki kabul sayõlarõndan fazla bulunmamalõdõr. Büyük ve küçük hatalar bir arada daha
büyük bir hata grubu oluşturmuşlarsa, muayenelerde yalnõz en büyüğü sayõlmalõ, çözgü yönünde
devamlõ bir hata o numune birimi için yalnõz bir hata (cinsine göre büyük ya da küçük) olarak
değerlendirilmelidir.
7
1.2.15.3 - Hatalar (Küçük)
SINIFLANDIRMA
1)
Hatanõn TS 471 e göre adõ ve
Boysal
Küçük
Büyük
Tanõm, Açõklama, Büyüklük
Kritik
madde numarasõ
Delik, patlak, yõrtõk kesik, 1.3.11 Herhangi biri

X
Sürtün izi 1.3.6 iplik kopuğu ya da en yönünden kolan eninin
% 10 undan büyük ya/ya da boy yönünden
30 mm den uzun bir kõsõmda ipliklerin X
seçilmesini önleyecek biçimde havlanma
oluşturan sürtünme izleri
Buruşukluk kat izi Yanlõş emprenye işleminden oluşan ve kalõcõ
olan buruşukluk ve kat izleri X
Çözgü kaçõğõ ya da kopuğu 1.1.7 Herhangi bir uzunlukta yanyana iki ya da da-
ha çok çözgü kopuğu ya da kaçõğõ X
15 cm ya da daha uzun tek çözgü kopuğu ya

da kaçõğõ X
1.15 cm uzunlukta tek çözgü kaçõğõ ya da

kopuğu X
Atkõ kaçõğõ ya da kopuğu 1.2.7 ve Herhangi bir uzunlukta iki ya da daha çok atkõ
12.8 kopuğu ya da kaçõğõ X
Atkõ kolanõ (atkõ bandõ) 12.12 Boy yönünde 1 cm ve daha uzun olanlar X
Boy yönünde 1 cm den kõsa olanlar X
Kafes 1.3.13 2 ve daha çok sayõda ipliğin oluşturduğu ka-
feslerin çözgü ya da atkõ yönünde 1,5 cm ve X
daha uzun olanlarõ
Tek ipliğin oluşturduğu kafeslerin çözgü ya da
atkõ yönünde 3 cm ve daha uzun olanlar X
2 ve daha çok sayõda ipliğin oluşturduğu

kafeslerin çözgü ya da atkõ yönünde 1,5 cm X
den kõsa olanlar
Tek ipliğin oluşturduğu kafeslerin çözgü ya da
X
atkõ yönünde 1 - 3 cm olanlar
Bükülme ya da burulma Bükülme ya da burulma sebebiyle elle düzel-
tilmesine rağmen kolanõn düz bir yüzeyle ça- X
kõşmamasõ
den yüksekliği 2 mm yi geçmeyen 25 cm lik kolan kõsmõmda yüzeyde 2 ve daha
Düğüm (uçlarõ kesilmiş ve kolan çok düğüm bulunmasõ X
yüzeyin-düğümler kusur
sayõlmaz). Kolan yüzeyinde herhangi bir düğüm
X
8
SINIFLANDIRMA
Hatanõn TS 471'e göre adõ ve
Boysal
Küçük
Büyük
Kritik
madde numarasõ
30 cm lik kolan uzunluğunda 3 den çok atkõ

Atkõ ilmeği 1.2.17 X
ilmeği
Yanyana 2 ya da daha fazla çift atkõ ya da at- X

Çift atkõ ya da atkõda desen hatasõ kõda desen hatasõ
1.2.9 - 1223 Tek olanlarõ X
Kolayca görülebilen (2) yanyana iki ya da da- X

Gevşek çözgü 1.13 lõn çok gevşek çözgü
Kolayca görülebilen (2) tek gevşek çözgü X
Kenarda fazla atkõ ipliği 1.2.21 Kolayca görülebilen (2), ilmekler ya da nor-
malinden ikikat kalõn görülen iplikler X
Kalõn atkõ 1.2.1 Kalõn çözgü Normal iplik çapõnõn iki katõndan daha kalõn
1.1.1 Çözgüde ve atkõda yabancõ olanlar
lifler 1.3.2 X
Paralanma Çözgüleri kopmuş bir atkõ kafesidir.

X
Kirli yağlõ çözgü 1.1.13 Kirli yağlõ Kolayca görülebilenler (2)
atkõ 1.2.13 Leke 1.3.20
X
Gergin çözgü 1.1.4 Kolayca görülebilen (2) 30 cm den uzun

olanlar X
Tahar hatasõ 1.1.15 25 cm den uzun olanlar
X
Yakalama ipliğinin yerinde Yakalama ipliğinin yerinde olmayõşõ

olmayõşõ X
Kenarda örülmemiş ilmek Kenarda örülmemiş ilmek bulunuşu

bulunuşu X
Kolan eni kusuru Kolan eninin belirtilen tolerans dõşõnda olmasõ

X
Gevşek gergin, kõvrõk bozuk, kalõn Herhangibiri
kenar 1.4.1, 1.4.2, 1.4 J, 1.4.6,
1.4.7 X
9
Büyük ve Küçük Hatalar (devamõ)

SINIFLANDIRMA
1)
Hatanõn TS 471 'e göre adõ ve
Boysal
Küçük
Büyük
Kritik
madde numarasõ
Koku Dikkati çeken, istenmeyen ve olağandan çok

koku yaymasõ X
Yağ, kir, leke Tümüyle lekelilik, yağlõlõk kirlilik görülmesi

X
Renk Boydan boya ya da kenardan kenara renk
dalgalanmasõ, koşul dõşõ renkte olmasõ X
Dokuma Tümüyle düzgün dokunmamõş olmasõ

X
Emprenye
Emprenye maddesinin iyi emdirilmemiş ol- X
mamasõ
Kolan yüzeyinde oluşmuş sakõzlanmalar, ya-
X
põşkanlõklar
Tanõtma iplikleri Tanõtma ipliklerinin olmayõşõ eksik oluşu, de-
ğişik renkte oluşu ya da yerinde bulunmayõşõ X
Yakalama iplikleri Siyahtan başka renkte oluşu (yalnõz mekiksiz

tezgâhta dokunanlar için) X
Toplam boy
Herhangi bir rule ya da makaradaki kolanlarõn
toplam boyunun Çizelge - 12 de belirtilenden X
kõsa ya da uzun obuasõ
Herhangi bir rulo ya da makaradaki kolanlarõn
toplam boyunun etiketlerinde yazõlõ toplam X
boydan 2 m. ya da daha kõsa olmasõ
Parça boyu Herhangibir rulo ya da makaradaki herhangi
bir parçanõn Çizelge - 12 de belirtilen en kü-
X
çük parça boyundan daha kõsa olmasõ
Parça sayõsõ Bir rulo ya da makaradaki parça Dayõsõnõn Çi-

zelge - 12 de belirtilenden çok olmasõ X
(1) Madde numarasõ belirtilmeyenler TS 471 de yer almayan hatalardõr.
(2) Muayene için numuneye bakõlan normal uzaklõktan (60 cm - 00 cm) kolayca, herhangi bir kuşkuya yer
obuadan görülen, farkedilen.
10
2 - HAZIRLAMA VE YAPIMLA İLGİLİ MUAYENE VE DENEYLER

2.1 - NUMUNE ALMA
Aynõ sõnõf tip, tür ve renkteki kolanlar bir parti sayõlõr, gereğinde yapõm yeri ve zamana göre bu parti
gruplara ayrõlabilir.
2.1.1 - Muayeneler için Numune Alma

Genel ve boyutsal muayene ile metre - metre muayene için metre olarak belirlenen parti ya da grup
büyüklüğüne göre alõnacak numune birimi miktarlarõ Çizelge - 5, Çizelge - 6, Çizelge - 7 de belirtildiği
kadar olmalõdõr. Genel ve boysal muayene için alõnacak numune rulo ya da makaralar olabildiği kadar
çok sayõda ambalajdan rastgele seçilmelidir. Metre - metre muayene için numuneler, genel muayene
amacõyla ayrõlmõş her numune rulo ya da makaradan yaklaşõk olarak eşit miktarda alõnmalõdõr.
Numune birimi genel ve boysal muayenelerde bir rulo ya da makara metre - metre muayenede bir
metredir.
2.1.2 - Deneyler için Numune Alma

Kolanlarõn yapõmõnda kullanõlan ipliklerin ve kolanlarõn deneyden geçirilmesi için alõnacak numune biri-
mi miktarlarõ Çizelge - 8 de belirtildiği kadar olmalõdõr. Yapõmda kullanõlan iplikler için parti ya da grup
büyüklüğü kilogram ile belirlenmeli numune birimi
ÇİZELGE - 5 Genel ve Boysal Muayene İçin Numune Alma Planõ
Parti ya da Grup Büyüklüğü Alõnacak Numune Birimi Miktarõ Kabul Red

(Metre) (rulo ya da makara) Sayõsõ Sayõsõ
1)
1200 ve daha az 3 0 1
1201 - 3200 5 0 1
3201 - 10000 8 0 1
10.001 - 35.000 13 0 1
35.001 - 150.000 20 1 2
150.001 ve daha fazla 32 2 3
1) Parti ya da grup, alõnacak numune miktarõndan az ise tümü muayene edilir.
11
ÇİZELGE - 6 Metre-Metre Muayene İçin Numune Alma Planõ (Büyük Hatalar İçin Uygulanõr)
Alõnacak
Kabul Red
Parti ya da Grup Büyüklüğü Numune Birimi
Sayõsõ Sayõsõ
Miktarõ (Metre)
150 ve daha az 32 0 1
151 - 500 80 1 2
501 - 1200 125 2 3
1201 - 3200 200 3 4
3201 - 10.000 315 5 6
10.001 - 35.000 500 7 8
35.001 - 150.000 600 10 11
150.001 - 500.000 1250 14 15
500.001 ve daha fazla 2000 21 22
ÇİZELGE - 7 Metre-Metre Muayene İçin Numune Alma Planõ [Toplam (Büyük, Küçük) Hatalar İçin
Uygulanõr]
Parti ya da Grup Büyüklüğü Alõnacak Numune Birimi Miktarõ Kabul Red

(metre) (metre) Sayõsõ Sayõsõ
1)
25 ve daha az 5 0 1
26 - 90 8 1 2
91 - 150 13 2 3
151 - 280 20 3 4
281-500 32 5 6
501 - 1200 50 7 8
1201 - 3200 80 10 11
3201 - 10.000 125 14 õs
10.001 ve daha fazla 200 21 22
1) Parti yada grup alõnacak numune miktarõndan az ise tümü muayene edilir.
12
ÇİZELGE - 8 Kolanlar ve Yapõmlarõnda Kullanõlan ipliklerin Deneyleri için Numune Alma Planõ
1) 2)
Parti ya da Grup Büyüklüğü Alõnacak Numune Birimi Miktarõ
800 vb daha az 2
801 - 22.000 3
22.001 ve daha fazla 5
1) Parti ya da grup büyüklüğü, kolanlar için metre yapõmlarõnda kul-
lanõlan iplikler için kilogram olarak verilmelidir.
2) Numune birimi büyüklüğü, kolanlar için Çizelge - 9 da belirtildiği

kadar, yapõmda kullanõlan iplikler için 500 metredir.
ÇİZELGE - 9 Sõnõf, Tip ve Türlere Göre Deneyler için Numune Birimi Büyüklükleri
Numune Birimi
Sõnõf Tip Tür
Büyüklüğü (metre)
1 1 1, 2, 3, 4 türleri 10
1 1 23, 28 türleri 25
1 1 1, 2, 3, 4, 23, 28 dõşõndaki türleri 20
l 2,3 1, 2, 3, 4 15
1 1 1, 2, 3, 4 dõşõndaki türleri 25
2 2,3 Tüm türleri 20
2 2,3 Tüm türleri 25
3 - Tüm türleri 25
2.2 - MUAYENE VE DENEYLER
2.2.1 - Muayeneler
Muayeneler kolan hatalarõnõ, ambalaj ve işaretlemenin normal gün õşõğõnda 60 cm . 90 cm uzaklõktan
gözle incelenmesi ve rulo ve makara boylarõnõn ölçülmesi suretiyle yapõlõr. Muayeneler genel
muayene, boy muayenesi ve metre-metre muayene olmak üzere 3 çeşittir ve aşağõdaki maddelerde
belirtildiği biçimde uygulanõr.
2.2.1.1 - Genel Muayene

Genel muayenelerde ambalajlarõn Madde 3 deki ambalaj ve işaretleme koşullarõna uyup uymadõğõna
bakõlõr ve kolanlar kritik hatalar yönünden gözden geçirilir.
2.2.1.2 - Boysal Muayene

Boysal muayene, makara ve rulolardaki kolan parçalarõnõn boylan ölçülüp boy hatalarõ saptanarak ya-
põlõr.
2.2.2.1 - Naylon 6 ve Naylon 66 Liflerinin Tanõnmasõ

Bir miktar numune alõnõr, yakõlõr ve koklanõr. Yanõk kâğõt kokusu duyuluyorsa naylon lifi olmadõğõ sapta-
nõr. Yanõk kâğõt kokusu duyulmuyor ise bir miktar başka numune % 98 -100 lük (1 g numune için 50 ml
formik asit) formik asit içinde oda sõcaklõğõnda 30 dk. bekletilir. Bu süre sonunda numune tamamen
çözünüyorsa naylon lifi olduğu aksi halde olmadõğõ saptanõr. Naylon lifi olduğu anlaşõldõğõnda bir miktar
13
numune % 60 lik asetik asitte (l g numune için 100 ml asetik asit) 5 dakika 100°C de bekletilir.
Numune çözünüyorsa naylon 6, çözünmüyorsa naylon 66 olduğu saptanõr.
Her numune birimi için bir deney yapõlõr.
2.2.2.2 - Polisester Lifi Tanõnmasõ

Bir miktar numune alõnõr, yakõlõr ve koklanõr. Yanõk kâğõt kokusu duyuluyorsa poliester lifi olmadõğõ sap-
tanõr. Yanõk kâğõt kokusu duyulmuyor ise bir miktar başka numune metil salisilat ile (1 g numune için
150 ml metil salisilat) geri soğutucu altõnda 15 dk kaynatõlõr. Bu süre sonunda numune tamamen
çözünüyorsa poliester lifi olduğu aksi halde olmadõğõ saptanõr.
2.2.2.3 - Lif Sayõsõ ve iplik Katõ Tayini

Kolan içinden sökülerek çõkarõlan ipliklerin elle bükümleri açõlarak katlan ayrõlõr ve kaç kat olduğu sa-
yõlõr. Katlardan biri õslatõlarak bir büyüteç altõna konur ve bir iğne yardõmõ ile lifler ayrõlarak teker teker
sayõlõr. Gerekli görülürse diğer katlarõnda lif sayõsõna bakõlabilir.
Her numune birimi için en az bir deney yapõlõr.
2.2.2.4 - Doku Tayini

Doku, bir büyüteç ile çözgü ve atkõ ipliklerinin birbirine göre durumu incelenerek tayin edilir.
Bir numune birimi için bir deney yeterlidir.
2.2.2.5 - Kalõnlõk Tayini
2.2.2.5.1 - Deney Cihazõ

Kalõnlõk ölçme cihazõ, ölçme skalasõ 0,01 mm ye kadar, bölüntülü olan ve numunelerin kalõnlõğõnõ stan-
dard basõnç altõnda saptayan bir cihazdõr, cihazda numunenin üzerine konulduğu bir alt tabla ve bunun
üzerinde ölçme düzenine bağlõ bir üst tabla bulunur. Numune üzerine genim basõnç, üst tablaya
eklenecek ağõrlõklarla sağlanõr. Alt ve üst tabla dairesel yüzeyde olup alt tablanõn çapõ n ve m tipi
kolanlar için 9,5 ± 0,01 mm diğerleri için 30,0 ± 0,03 mm, üst tablanõn çapõ ise en az alt tabla kadar ya
da daha fazla olmalõdõr. Üst tablanõn ağõrlõğõ (ek ağõrlõklarla birlikte) alt tablaya II ve m tipi kolanlar için
2 2
60,0 ± 0,5 g/cm diğerleri için 45,0 ± 0,5 g/cm basõnç uygulayacak kadar olmalõdõr.
2.2.2.5.2 - Deney Numunesinin Hazõrlanmasõ

Deney numunesi alt tabladan biraz büyükçe olmak üzere cihaza yerleştirilebilecek her büyüklükte
alõnabilir. Ancak bu numune: kabarcõk, kalõn iplik, halka ve benzeri, kolanõn kalõnlõğõnõ değiştirecek
kusurlar içermemelidir.
2.2.2.5.3 - Deneyin Yapõlõşõ

Cihazõn õskalasõ sõfõrlanõr. Deney numunesi alt tabla üzerine konulur ve üst tabla ile Madde 2.2.2.5.1
de belirtilen basõnç uygulanõr. Basõnç altõnda 10 sn beklendikten sonra õskaladan kalõnlõk 0,005 mm
duyarlõkla okunur.
Her numune birimi için 5 deney yapõlmalõdõr.
2.2.2.6 - Ağõrlõk Tayini

10 cm den küçük olmamak koşulu ile belli bir uzunlukta çözgü yönlerine dik olarak kesilmiş kolan nu-
muneleri TS 240'a göre kondisyonlanõr. Boyu ve ağõrlõğõ ölçülerek bir metresinin ağõrlõğõ tayin edilir. Bu
işlemde kullanõlan numuneler diğer deneylerde de kullanõlabilir. Her numune birimi için 5 deney
yapõlmalõdõr.
2.2.2.7 - Kopma Dayanõmõ Tayini
2.2.2.7.1 - Deney Numunelerinin Hazõrlanmasõ

Bu deney için kopma dayanõmõ 400 kgf dan az olan kolanlardan tam ende 35 cm kopma dayanõmõ 400
kgf dan çok olan kolanlardan ise tam ende 115 cm uzunluğunda deney numuneleri alõnarak TS 240'a
göre kondisyonlanõr.
14
2.2.2.72 - Cihaz
- Çekme cihazõ : Kolanlarõn kopma dayanõmõ tayini, alt çenedi motorla hareket ettirilen dinamometre
tipi bir çekme cihazõnda yapõlõr.
- Çeneler : Numuneleri sõkõştõrmak için çekme cihazõnda biri hareketli diğeri hareketsiz 2 çene grubu
vardõr. Bunlar yaklaşõk 90 mm çapõnda ve 100 mm kalõnlõğõnda numune tutucu yüzeyleri parlatõlmõş
tanbur tipi çeneler olmalõdõr. Kopma dayanõmõnõn 400 kgt'u aşmasõ beklenilmediğinde numunelerin
kayma ya da kesilmesi olasõlõğõnõ lastik kaplanarak ya da başka bir yöntemle azaltan ve denenecek
numuneden daha enli başka tip çenelerde kullanõlabilir. Çenelerin birbirine uzaklõğõ ve hareketli
çenenin hõzõ ayarlanabilir ve alt ile üst çenenin ortalarõndan geçen çizgi düşey olmalõdõr.
- Iskala Çekme cihazõnda kopma dayanõmõnõn % õ duyarlõkla okunabileceği kgf bölüntülû bir õskala
bulunmalõdõr. Iskalanõn baştan ve sondan % 20 lik bölümlerinden okunacak değerler hatalõ olacağõ için
ölçmeler õskalalarõn orta bölümünden yapõlmalõdõr.
2.2.2.7.3 - Deneyin Yapõlõsõ

Alt çenenin kopma dayanõmõ 400 kg dan az olan kolanlarda 150 mm/dk ya 400 kg dan çok olanlarda
100 mm/dk ya başlangõç çene aralõğõ her iki cins kolan içinde 250 mm ± 10 mm ye ayarlanõr.
Numuneler çeneler arasõna yerleştirilip sõkõştõrõlõr ve alt çene hareket ettirilerek çekme işlemine
başlanõr. Numunenin koptuğu andaki yük, kopma dayanõmõ olup õskaladan okunur. Çeneden kayan ya
da kopan deneyler sayõlmaz yeniden yapõlõr.
2.2.2.8 - Çözgüye Bağlantõ Teli Sayõlan Tayini

Yaklaşõk 3 cm - 5 cm olan uzunluğunda tam ende bir kolan numunesi alõnõr, Çözgü ve bağlantõ telleri
en kolay çõkabilecek yerden (genellikle kolan kenarõ) sökülmeye başlanõr ve teker teker sayõlarak tam
endeki tüm çözgü ve bağlantõ telleri saptanõr. Sökülüp iplik haline getirildiklerinde bağlantõ telleri
çözgülere oranla daha uzun olmalarõ ile kolayca tanõnabilirler.
2.2.2.9 - Eğrilik Tayini
2.2.2.8.1 - Deney Numunesi

Tam ende ve en az 1,1 metre boyunda bir kolan parçasõ deney numunesi olarak alõnõr. Deneyden
önce numunelerin doğal halinin gerilme, düzeltilme ya da başka bir yolla bozulmamasõna dikkat
edilmelidir.
2.2.2.9.1 - Aygõtlar
- Saydam Levha : Pileksiglas ya da benzeri bir malzemeden yapõlmõş sert yaklaşõk 1000 g ağõrlõğõnda
ve 1150 mm x 130 mm x 6,5 mm boyutlarõnda saydam bir levha.
- Silindir : 680 g ağõrlõğõnda 25 mm çapõnda bir silindir,
- Mastar : 1000 mm uzunluğunda düz kenarlõ bir mastar.

Numune düz ve yatay bir yüzey üzerine gerilmeden yayõlõr ve bu durumda TS 240'a göre
kondisyonlanõr. Nem dengesi sağlandõktan sonra, kolanõn bir ucuna herhangi bir ağõrlõk konur ve
silindir numunenin bir tarafõna yerleştirilir. Silindir ağõrlõk merkezi devamlõ kolan eninin ortasõnda olmak
ve elle bastõrõlmamak koşulu ile numune üzerinden bir kez yuvarlanarak geçirilir. Sonra numune
üzerine saydam levha yerleştirilir. Bir saat beklenir. Mastar, üstte bakõldõğõnda numunenin eğrilik yayõ
içinde kalacak biçimde levha oynatõlmadan üzerine yerleştirilir. Bu durumda mastarõn iki ucu numune
kenarlarõna çakõşmõş gibi görülmelidir (Şekil - 9).
Bundan sonra kolan kenarõndaki noktalarõn mastara uzaklõğõ l mm duyarlõkla ölçülür. Alõnan ölçümlerin
en büyüğü eğrilik değeri olarak kaydedilir.
Bir numune birimi için 5 deney yapõlõr.
2.2.2.10 - Aşõnma Dayanõmõ Tayini
2.2.2.10.1 - Deney Numunesi

Numune kolandan tam ende 1,30 m uzunluğunda 5 deney numunesi alõnõr.
15
2.2.2.10.2 - Cihaz(lar)
Aşõnma dayanõmõ tayini için Şekil - 10 da şemasõ gösterilen cihaz kullanõlõr. Bu cihaz bir aşõndõrõcõ
altõgen çubuk ve denenecek kolana sürekli olarak ileri-geri periyodik hareket yaptõrabilecek bir
sistemden ve kol ucuna takõlacak ağõrlõklardan oluşur. Aşõndõrõcõ çubuk, yüzde olarak en çok 0,15
karbon 125 manganez, 1,00 silisyum, 0,06 fosfor, 0,6 zirkanyum ve molibden, en az 0,15 kükürt ve 12
ile 14 arasõnda krom içeren çelikten soğuk çekilerek yüzeyi işlenmeden 97 -101 Rak-vel B sertliğinde,
karşõlõklõ düz yüzeyleri arasõndaki uzaklõk 6,35 ± 0,03 mm olan ve köşeleri 0,5 mm ± 0,1 mm yan çapla
yuvarlatõlmõş biçimde yapõlmõş bir çubuktur. Periyodik hareketi sağlayan sistem krank ve krank kolu
yardõmõ ile salõnõm yaptõrõlan 400 m çapõnda bir tambur ya da makaradan oluşur.
Bu sistem, salõnõmlõ makara ile, kolana aşõndõrõcõ çubuk üzerinde 300 mm ± 25 mm lik aralõk boyunca
dakikada 60 ± 2 kez geçiş yaptõracak hõzda düzenlenmelidir. Deney sõrasõnda kolan düşey kõsmõ ile
diğeri aracõndaki açõ 85° ± 2° olmalõdõr.
Denenecek kolanõn kopma dayanõmõnõn 450 kgfya da daha az, 450 kgf - 1350 kgf arasõnda ve 1350
kgfya da daha çok olmasõna göre kolanõn düşey ucuna takõlacak ağõrlõk sõrasõ ile 900 gr ± 55 g, 1800 g
± 55 g ve 2350 g ± 55 g olmalõdõr.

Bir deney numunesi Şekil -10 daki gibi cihaza yerleştirilir ve ucuna uygun ağõrlõk takõlõr. Cihaz
çalõştõrõlarak numunenin aşõndõrõcõ altõgen çubuk üzerinden 5000 geçiş yapmasõ sağlanõr. Numune
cihazdan alõnõr ve Madde 2.2.2.5'e göre kapma dayanõmõ saptanõr. Bu işlem diğer 4 numune ile de
tekrarlanarak kopma dayanõmõ ortalamalarõ alõnõr ve ilk kopma dayanõmõ (aşõnma deneyi
uygulanmadan önce Madde 2.2.2.5'e göre tayin edilen) ortalamasõ ile karşõlaştõrõlõr. Aşõndõrõcõ altõgen
çubuğun bir kenarõ yalnõz bir numunenin denenmesi için kullanõlmak koşulu ile birer atlanarak her
kenarõ bir defa kullanõlmalõdõr.
Her numune birimi için bir deney yapõlmalõdõr.
2.2.2.11 - Hõzlandõrõlmõş Eskitmeye Dayanõm Tayini

Madde 2.2.2.5'e göre her numune biriminden 5 er deney numunesi alõnõr. Bu 5 numune hava dolaşõmlõ
bir etüvde 100°C - 105°C de 48 saat bekletilir. Bu sõrada numunelerin birbirine değmemesine ve hava
akõmõnda kalmasõna dikkat edilir. Bu işlem sonunda numuneler soğutulur ve 16 saatten az 96 saatten
çok olmamak üzere TS 240'a göre kondisyonlanõr. Sakõzlanma ve yapõşkanlõk olmadõğõ saptandõktan
sonra Madde 2.2.2.5'e göre ortalama kopma dayanõmõ bulunur ve ilk kopma dayanõmõ (yukarõda
belirtilen işlem uygulanmadan önceki) ortalamasõ ile karşõlaştõrõlõr.
2.2.2.12 - Isõya Dayanõm Tayini

Madde 2.2.2.5 de belirtildiği şekilde her numune birimi için s adet deney numunesi hazõrlanõr ve hava
dolaşõmlõ bir etüvde 180°C ± 3°C de 1 saat tutulur. Etüvden alõnan deney numuneleri oda sõcaklõğõna
gelene dek bekletilir ve TS 240'a göre kondisyonlanarak Madde 2.2.2.5 'e göre kopma dayanõmlarõ
saptanõr. Kolanõn in etkisi ile kopma dayanõmõndaki düşüş yüzdesi aşağõdaki bağõntõdan bulunur.
Kopma dayanõmõndaki
K ilk − K son
düşüş yüzdesi = (100)
K ilk
Burada;
Kilk = Isõ etkisinde kalmadan önceki ortalama kopma dayanõmõ (Madde 2.2.2.5'e göre saptanan)
Kson = Isõ etkisinde kaldõktan sonraki ortalama kopma dayanõmõdõr.
Kilk ve Kson değerleri aynõ numune birimine ait olmalõdõr.
16
2.2.2.13 - Işõğa Dayanõm Tayini

Madde 2.2.2.5 de belirtildiği şekilde her numune birimi için 5 adet deney numunesi hazõrlanõr ve TS
982 de tanõmlanan cihazda (fadao-metre) 50 Standard soldurma saati süreyle õşõklandõrõlõr.
Işõklandõrma sõrasõnda numunelerin õşõk kaynağõna uzaklõğõ yaklaşõk 45 cm, bağõl nem % 55 ± 5 ve
siyah panel sõcaklõğõ 68°C ± 6°C olmalõdõr. Işõklandõrma işleminden sonra deney numuneleri TS 240'a
göre kondisyonlanarak Madde 2.2.2.5'e göre kopma dayanõmlarõ saptanõr. Işõk etkisi ile kopma
dayanõmõndaki düşüş yüzdesi aşağõdaki bağõntõdan bulunur.
Işõk etkisi ile kopma dayanõmõndaki
K ilk − K son
düşüşü yüzdesi = (100)
K ilk
Burada;
Kilk = Işõk etkisinde kalmadan önceki ortalama kopma dayanõmõ (Madde 2.2.2.5'e göre saptanan)
Kson = Işõk etkisinde kaldõktan sonraki ortalama kopma dayanõmdõr.
Kilk ve Kson değerleri aynõ numune birimine ait olmalõdõr.
2.2.2.14 - Eğilme Dayanõmõ Değişmesi Tayini

Aynõ numune biriminden tam ende 15 cm boyunda 12 deney numunesi alõnõr. Numunelerden dördü
hiçbir işlem uygulanmadan diğer dördü -54°C ± 1°C de 4 saat bekletildikten sonra bu ortamda diğer
dördü ise Madde 2.2.2.11 de belirtildiği gibi eskitme işlemi uygulanõp -54°C ± 1°C de 4 (saat
bekletildikten sonra yine bu ortamda TS 1409 a göre deneyden geçirerek çözgü yönünde eğilme
uzunluktan bulunur. Her dörtlük grup için eğilme uzunluklarõnõn ortalaman alõnõr. TS 1409, deney
numunesi eninin kolon eni kadar olabileceği değişikliği dõşõnda aynen uygulanmalõdõr.
Soğukta ve eskitmeden sonra eğilme dayanõmõndaki değişme yüzdesi aşağõdaki bağõntõdan bulunur.
Soğukta eğilme
C13 − C 23
dayanõmõ değişmesi yüzdesi = (100)
C13
Eskitmeden sonra eğilme

C13 − C 23
dayanõmõ değişmesi yüzdesi = (100)
C 23
Burada C1, C2 ve C3 sõrasõ ile hiçbir işlem uygulanmamõş, {soğukta bekletilmiş eskitilmiş ve soğukta
bekletilmiş numunelerin ortalama eğilme uzunluğudur. Her numune birimi için l deney yapõlmalõdõr.
2.2.2.15 - Suda Çekme Tayini

- Tam ende ve 60 cm boyunda bir deney numunesi alõnõr ve TS 240'a göre kondisyonlanõr. Numune
üzerine yaklaşõk 45 cm aralõkta çözgüye dik iki çizgi çizilir. Bu çizgiler daha sonraki işlemlerde çõkma-
yacak nitelikte olmalõdõr. Bu biçimde hazõrlanan deney numuneleri 38°C ± 1°C deki damõtõk su içe-
risinde 60 dakika bekletildikten sonra 43°C yi geçmeyen sõcaklõkta sõkõlmadan ve gerilmeden düz bir
yüzey üzerinde kurutulur. TS 240'a göre kondisyonlanarak işaretler arasõ tekrar ölçülür. Suda çekme
yüzdesi aşağõdaki bağõntõdan bulunur.
I1 − I 2
Suda çekme yüzdesi = 100
I1
Burada;
I1 = Deneyden önce çizgiler arasõnda uzaklõk
I2 = Deneyden sonra çizgiler arasõndaki uzaklõk
dõr.
Her numune birimi için en az 3 deney yapõlmalõdõr.
17
2.2.2.16 - pH Değeri Tayini

Numune olarak alõnan kolandan yaklaşõk 045 cm x 0,15 cm boyutlarõnda bir kaç parça kesilir.
Bunlardan 1,0 g ± 0,01 g ağõrlõğõnda bir kõsmõ deney numunesi olarak alõnõr. Bu numuneler 100 cc lik
bir behere 5 cc saf şu ile birlikte konulur. Ucu yassõltõlmõş bir cam çubuk ile bastõrõlarak õşõlatõlõr ve
üzerine 65 cc daha saf su eklenir. Beherin üstü bir saat camõ ile kapatõlarak 25 ± 1°C de 3 saat
bekletilir.
Bu arada bir kaç kez cam çubukla karõştõrõlõr. Sürenin sonunda numunelerin bir kõsmõ da içinde olmak
koşulu ile 35 cc lik çözelti 50 cc lik bir behere aktarõlõr. Uygun bir pH metre ile bu çözeltinin pH sõ öl-
çülür.
Her numune birimi için en az 2 deney yapõlmalõdõr.
2.2.2.17 - Kloroform ve Suda Çözünen Madde Miktarõ Tayini

Yaklaşõk 10 g. ağõrlõğõndaki deney numuneleri etüvde 1Q5°C - 110°C de değişmez ağõrlõğa getirilerek
tartõlõr. Soksile cihazõnda önce kloroform ile 20, sonra damõtõk (su ile 10 sifon yapana dek ekstrakte
edilir. Numuneden kloroform uzaklaştõrõlmadan su ekstraksiyonuna geçilmemelidir. Ekstraksiyonlan
famdan innan numuneler etüvde 10ö°C - 110°C de değişmez ağõrlõğa getirilerek tartõlõr. Bu işlemler
sõrasõnda lif yada iplik kaybetmemeye dikkat edilmelidir. Kloroform ve suda çözünen madde yüzdesi
aşağõdaki bağõntõdan bulunur.
Kloroform ve suda
m1 − m2
çözünen madde yüzdesi = (100)
m1
m.
Burada;
m1 = Numunenin ekstraksiyondan önceki değişmez ağõrlõğõ
m2 = Numunenin ekstraksiyondan sonraki değişmez ağõrlõğõ
2.2.2.18 Metil Etil Ketonda Çözünen Madde Miktarõ Tayini

Yaklaşõk 5 gr ağõrlõğõnda bir numune alõnõr. Çözgü atkõ ve bağlantõ (varsa) iplikleri tek tek ayrõlõp etüvde
105°C - 110°C de değişmez ağõrlõğa getirilerek tartõlõr. Soksile cihazõnda metil etil ketonla 6 saat
ekstrakte edilir. Tekrar 105°C - 110°C de değişmez ağõrlõğa getirilerek tartõlõr. Metil etil ketonda
çözünen madde yüzdesi aşağõdaki bağõntõdan bulunur.
m1 − m2
çözünen madde yüzdesi = (100)
m1
Metil etil ketonda
j-m,
(100)
m.
18
Burada;
m1 = Numunenin ekstraksiyondan önceki değişmez ağõrlõğõ
m2 = Numunenin ekstraksiyondan sonraki değişmez ağõrlõğõ
dõr.
2.3 - DEĞERLENDİRME
2.3.1 - Muayene Sonuçlarõnõn Değerlendirilmesi

Genel boysal ve metre-metre muayenelerde incelenen numunelerde saptanan kritik boysal büyük ve
toplam (büyüklük küçük) hata sayõlan Çizelge - 5, 8 ve 7 deki kabul sayõsõ kadar ya da daha az ise ve
18
numuneler Madde 3'e uygunsa temsil ettikleri parti ya da grup "Standarda uygun", aksi halde
"standarda uygun değil" olarak değerlendirilir.
2.3.2 - Deney Sonuçlarõnõn Değerlendirilmesi

Numune birimlerinden herhangi birine uygulanan deneylerin bir ya da bir kaçõnõn sonucu (deney
numune birimi başõna birden fazla yapõlõyorsa ortalamasõ) bu standardõn öngördüğü koşullara
uymazsa bu bir kusur olarak nitelendirilir. Deneyden geçirilen numune birimlerinden hiçbirinde bu
kusurdan bulunmazsa parti ya da grup standarda uygun, birinde ya da bir kaçõnda bu kusurdan
bulunursa parti ya da grup "standarda uygun değil" olarak değerlendirilir.
2.4 - MUAYENE VE DENEY RAPORU

Muayene ve deney raporunda en az aşağõdaki bilgiler bulunmalõdõr :
- Muayenenin ve deneyin yapõldõğõ yerin ve laboratuvarõn, muayene ve deneyin yapanõn ve/veya ra-
poru imzalayan yetkililerin adlan, görev ve
- Muayene ve deney tarihi,
- Numunenin tanõtõlmasõ,
- Muayene ve deneyde uygulanan standardlarõn numaralan,
- Sonuçlarõn gösterilmesi,
- Muayene ve deney sonuçlarõnõ değiştirebilecek etkenlerin sakõncalarõnõ önlemek üzere alõnan ted-
birler.
- Uygulanan muayene ve deney metotlarõnda belirtilmeyen veya zorunlu görülmeyen fakat muayene
ve deneyde yer almõş olan işlemler,
- Standarda uygun olup olmadõğõ,
- Rapor tarih ve numarasõ.
3 - PİYASAYA ARZ
3.1 - İŞARETLEME
3.1.1 - Tanõtma işareti

A sõnõfõ I, II, III tiplerinin 6, 7, 13, 14, 20, 23 ve 28 türlerini C sõnõfõnõn 6 değişik türünün ve kullanõlmõşsa
naylon 6 ile yapõlan kolanlarõn kalõcõ olarak tanõtõlmasõ için Çizelge - 11 de belirtilen renk ve yerlerde
renkli çözgû iplikleri kullanõlmalõdõr. Bu tanõtõcõ çözgü iplikleri naylon ya da poliester liflerinden yapõlmalõ
ve ana doku ipliği ile aynõ numarada (siyah renkli ise 200 - 210 deneye olabilir) olmalõdõr. B sõnõfõ ise,
dokunmasõ için zorunlu olan yakalama ipliğinin, siyah renkli 200 - 210 denyelik (anõlan) naylondan ya-
põlmağõ ile tanõtõlõr. Aynõ renkte olduklarõndan tanõtma iplikleri, kolandan kolayca fark edilebilecek kadar
boyu tonda olmalõdõr. Tanõtma çözgüleri de doku resimlerine uygun olarak dokunmalõdõr. önceden
belirlemek koşulu ile diğer sõnõf, tip ve türlerin tanõtõlmasõ için de özel işaretler kullanõlabilir.
19
ÇİZELGE - 11 Tanõtma ipliği Yeri ve Rengi
Tanõtma
Tanõtõlan Lif
ipliği Tanõtma ipliğinin Yeri ve Sayõsõ
ve Tür Cinsi
Rengi (1)
A sõnõfõ, I, II, III
tipinin
6 türü Sarõ Kolanõn her iki kenarõnda biri ön diğer arka yüzde olmak
koşulu ile ikişer tel
7 türü Siyah Kolanõn ortasõnda yan yana iki tel
13 türü Kõrmõzõ Kolanõn her iki kenarõnda birer tel
14 türü Siyah Kolanõn her iki kenarõnda biri ön diğeri arka yüzde olmak
koşulu ile ikişer tel
20 türü Yeşil Kolanõn her iki kenarõnda yan yana ikişer tel
23 türü Siyah Kolanõn ortasõnda ve her' iki kenarõnda yan yana ikişer tel
26 türü San Kolanõn ortasõnda yan yana iki tel
28 -türü Siyah Kolanõn her iki kenarõnda birer tel
C sõnõfõnõn
1 türü Sarõ/Siyah Kolanõn bir yüzünün ortasõnda yan yana iki tel
2.5.7 türleri Sarõ/Siyah Kolanõn bir yüzünün ortasõnda bir tel
3 türü Sarõ/Siyah Biri kolanõn bir yüzünün ortasõnda diğerleri bunun sa-
ğõnda ve solunda simetrik durumda ve en az 9 en çok
11 normal çözgü telinden sonra bulunmak koşulu ile 3 tel
Kolanõn bir yüzünün ortasõnda aralarõnda 3 normal çözgü
4 türü San/Siyah
teli bulunmak koşulu ile iki tel
Naylon 6 Kõrmõzõ Kolanõn herhangi bir kenarõnda bir tel
(1) C sõnõfõ türlerinde beyaz kolanlar için sarõ,renkli kolanlar için siyah tanõtma ipliği
kullanõlmalõdõr.
3.1.2 - Rulo ya da Makaralarõn ve Sandõklarõn işaretlenmesi

Her rulo ya da makara paketlerine sağlam olarak bir etiket takõlmalõ ve bu etikete aşağõdaki bilgiler
okunaklõ ve silinmez, bozulmaz biçimde yazõlmõş olmalõdõr.
- Yapõmcõ firmanõn ticaret unvanõ veya kõsa adõ, adresi, vana tescilli markasõ
- Bu standardõn işaret ya da numarasõ TS 2720 şeklinde,
- Kolanõn Uf kompozisyonu (TS 1418'e göre),
- Kolanõn adõ, sõnõfõ, tipi, türü rengi,
- içerdiği parçalarõn sayõsõ ve uzunluklarõ,
- Brüt ve net ağõrlõğõ,
- Kalite kontrol numaracõ,
- Yapõmcõ seri numarasõ (verilmişse)
Bu bilgiler, "içerdiği parçalarõn sayõsõ ve uzunluklarõnõ" yerine "içerdiği rulo ya da makaralarõn sayõsõ ve
toplam uzunluğu" bilgisini içermek koşulu ile sandõklarõn geniş ve karşõlõklõ iki yan yüzü üzerine
yazõlmõş ya da bir etikete yazõlõp yapõştõrõlmõş olmalõdõr. Sandõklar içine ayrõca içerdiği rulo ya da
makaralarõn uzunluklarõnõ ve ağõrlõklarõnõ gösterir birer çeki (koli-saj) listesi konulmuş olmalõdõr.
3.2 - AMBALAJLAMA
Kolanlar rulo ya da makaralar halinde ve sandõklar içerisinde piyasaya arz edilir.
3.2.1 - Rulo ya da Makaralarõn Hazõrlanmasõ ve Paketlenmesi

Rulolar, kolanlarõn üst üste dairesel biçimde sarõlarak, makaralar ise, plastik, tahta ve benzeri
malzemelerden yapõlmõş makaralarõn açõlmamalarõ için, toplu iğne, kalõcõ yapõşkanlõğõ olmayan zamklõ
kağõt ya da pamuk şerit ve benzeri malzemelerle tutturulmuş, yapõştõrõlmõş ya da bağlanmõş olmalõdõr.
Bu biçimde hazõrlanan rulo ya da makaralar polietilen, kraft kağõdõ ve benzeri malzemelerden yapõlmõş
torbalar içine konmalõ ve ağõzlarõ, õsõ ile zamkla ya da benzeri bir yolla kolayca açõlmayacak biçimde
20
yapõştõrõlarak ya da bağlanarak kapatõlmõş olmalõdõr. Bir rulo yada makarada bulunacak kolan miktarõ,
parça sayõsõ ve en küçük parçanõn boyu sõnõfõ, tip ve türlerine göre Çizelge - 12 de belirtildiği gibi
olmalõdõr.
ÇİZELGE - 12 Rulo ve Makaralardaki Kolan Boyu ve Parça Sayõsõ
Bir Rulodaki
Rulo ya da Makaranõn En Küçük Parçanõn
Sõnõf Tip Tür Parça Sayõsõ (en
Toplam Uzunluğu (m) Uzunluğu (en az) m
çok)
19,27 80 - 100 1 Tek parça
1 I 21,24
55 - 65 2 10
N
Diğerleri 80 - 100 3 10
1 II, III Tüm 80 - 100 3 10
2 I, II, III Tüm 80 - 100 3 10
1 450 - 460 6 20
2 355 - 365 6 20
3 290 - 300 4 20
3 - 4 230 - 240 4 20
5 175 - 185 4 20
6 135 - 145 4 20
7 105 - 115 4 20
3.2.2 - Sandõklar
Rulo ya da makaralar, kontplak, sunta, duralit, tahta, oluklu mukavva vb. gibi malzemelerden yapõlan
sandõklar içine yerleştirilmiş olmalõdõr. Bu sandõklar gereğinde çelik çemberlerde ya da sağlam iplerle
bağlan-malõdõr. Bir sandõk içine yalnõz aynõ sõnõf, tip tür ve renkteki kolanlar konulmuş ve sandõğõn
içerdiği rulo ya da makaralarla birlikte toplam ağõrlõğõ 35 kg (dahil) ile 75 kg (dahil) arasõnda olmalõdõr,
içerdikleri mallarla birlikte 10 cm yükseklikten her yüzü üzerine birer kez düşünüldüklerinde
sandõklarda ve yapõldõklarõ malzemede loruma, çatlama, parçalanma gibi kusurlar görülmemelidir.
4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
4.1 - Yapõmcõ veya satõcõ bu standarda uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği mallar için,
istendiğinde, standarda uygunluk beyannamesi vermek veya göstermek zorundadõr.
a) 1. bölümündeki özeliklerde olduğunun,
b) 2. bölümündeki deneylerin yapõlmõş ve olumlu sonuç alõnmõş bulunduğunun belirtilmesi gerekir.
4.2 - Bu standarda göre yapõlacak mal üzerinde Madde 3.1.2 de belirtilen Türkçe bilgiler, yabancõ dilde
de yazõlabilir.
5 - TÜRK STANDARTLARININ UYGULANMASI HAKKINDA TÜZÜK

HÜKÜMLERİNE GÖRE YAPILACAK İŞLEM
5.1 - Denetleme görevi, denetlenen mallarõn, dokunma ve bakma gibi duyusal yollarla incelenmesi
yapõlmak, tartma ve ölçme yoluyla muayene edilmek, gerektiğinde fiziksel ve kimyasal deneyler
yapõlmak veya yaptõrõlmak suretiyle yerine getirilir.
5.2 - Denetleme yapõlõrken, numune alõnmasõ gerektiğinde, bu standardõn 2.1 Maddesinde yazõlõ
yöntem, şekil ve (sayõda 4 takõm numune alõnõr ve tüzüğün bu yöne ilişkin hükümleri yerine getirilir.
21
Bu Standard Metninde Atõf Yapõlan Diğer Türk

Standardlarõ
Numarasõ Yayõn Tarihi
TS 240 Nisan 1965

TS 244 Nisan 1965
TS 247 Nisan 1965
TS 250 Nisan 1965
TS 471 Mart 1967
TS 716 Mart 1969
TS «82 Temmuz 1971
TS 1409 Ekim 1974
TS 1418 Ekim 1974
TS 2458 Kasõm 1976
TS 2459 Kasõm 1976
TS 2557 Kasõm 1978
22
23
24
25
26
27
28

TS 2720

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS 2720

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ICS 95.

020 TÜRK STANDARDI TS 2720/Nisan 1977

0 - KONU, TANIM, KAPSAM ..................................................................................... 1

0 - KONU, TANIM, KAPSAM

0.2.1 - Naylon Kolan

0.2.2 - Bağlantõ Teli (İpliği)

0.2.3 - Dokunmuş Kumaş ve Doku ile İlgili Genel Terimler

0.2.4 - Dönüşüm Çizgisi

0.2.6 - Numune Birimi

0.2.8 - Kritik Hata

0.2.9 - Büyük Hata

0.2.10 - Küçük Hata

- C sõnõfõ kolanlar bitim işlemine göre emprenyesiz

1.2.1.1 - iplik Cinsi

1.2.1.2 - iplik Numarasõ ve Lif Sayõsõ

1.2.1.3 - İplik Bükümü

A sõnõfõ 23 ve 28 türünde ise en az 60 tur/metre olmalõdõr.

1.2.1.4 - Tanõtma iplikleri (tanõtma işaretleri)

1.2.2.2 - A sõnõfõ 1, 2, 3, 4. 5, 7, 8, 9, 10, 13, 16, 17 ve 18 türü kolanlarõn dokusu

1.2.2.3 - A Sõnõfõ 6,11, 12, 14, 26 ve 29 Türü Kolanlarõn Dokusu

1.2.2.4 - A Sõnõfõ 15, 19, 20 ve 22 Türü Kolonlarõn Dokusu

1.2.2.5 - A Sõnõfõ 21, 23, 24, 27 ve 28 Türü Naylon Kolonlarõn Dokusu

1.2.2.6 - A Sõnõfõ 25 Türü Kolanlarõn Dokusu

1.2.2.8 - C Sõnõfõ Naylon Kolanlarõn Dokusu

1.2.3 - Fiziksel özelikler

ÇİZELGE - 2 B Sõnõfõ l Tipi (Emprenyesiz) Kolanlarõn Fiziksel özelikleri

1 43,7 ± 1,6 1,016 - 1,778 50 1630 166 14 2 1C 840/140 840/140

ÇİZELGE - 3 C Sõnõfõ Kolanlarõn Fiziksel özelikleri

7 25,4 ± 1,6 3,1 53 1810 159 10 2 2

1.2.5 - Aşõnma (Sürtünme) Dayanõmõ

- A sõnõfõ I tipinin 23 ve 24 türlerinde, A ve B sõnõfõ n ve m tipinin tüm türlerinde (A sõnõfõ H tipinin

1.2.6 - Hõzlandõrõlmõş Eskitmeye Dayanõm

1.2.7 - Eğilme Dayanõmõ Değişmesi

1.2.7.1 - Soğukta Eğilme Dayanõmõ Değişmesi

1.2.7.2 - Hõzlandõrõlmõş Eskitmeden Sonra Eğilme Dayanõmõ Değişmesi

1.2.8 - Isõ ve Işõğa Dayanõm

1.2.10 - Suda Çekme

1.2.11 - Kloroform ve Suda Çözünen Madde Miktarõ

1.2.12.1 - Reçine Emprenyelsi

1.2.12.2 - Metil Etil Ketonda Çözünen Madde Miktarõ

1.2.12.3 - Lateks Emprenyesi

İstendiğinde başka renklerde de yapõlabilir.

1.2.14 - Renk Haslõğõ

1.2.15 - İsçilik ve Hatalar

1.2.15.1 - Naylon kolanlarõn her türlü işçiliğine özen gösterilmelidir.

1.2.15.3 - Hatalar (Küçük)

Delik, patlak, yõrtõk kesik, 1.3.11 Herhangi biri

15 cm ya da daha uzun tek çözgü kopuğu ya

1.15 cm uzunlukta tek çözgü kaçõğõ ya da

2 ve daha çok sayõda ipliğin oluşturduğu

Hatanõn TS 471'e göre adõ ve

30 cm lik kolan uzunluğunda 3 den çok atkõ

Yanyana 2 ya da daha fazla çift atkõ ya da at- X

Kolayca görülebilen (2) yanyana iki ya da da- X

Paralanma Çözgüleri kopmuş bir atkõ kafesidir.

Gergin çözgü 1.1.4 Kolayca görülebilen (2) 30 cm den uzun

Yakalama ipliğinin yerinde Yakalama ipliğinin yerinde olmayõşõ

Kenarda örülmemiş ilmek Kenarda örülmemiş ilmek bulunuşu

Kolan eni kusuru Kolan eninin belirtilen tolerans dõşõnda olmasõ

Büyük ve Küçük Hatalar (devamõ)

Koku Dikkati çeken, istenmeyen ve olağandan çok

Yağ, kir, leke Tümüyle lekelilik, yağlõlõk kirlilik görülmesi

Dokuma Tümüyle düzgün dokunmamõş olmasõ