TS 324

ICS 65.120; 67.200.
20 TÜRK STANDARDI tst 324/Revizyon
TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 324
Aralık 2015
ICS 65.120, 67.200.20
YAĞLI TOHUM KÜSPELERİNİN KİMYASAL ANALİZ

YÖNTEMLERİ
Methods of chemical analysis of oil seed meals
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
OXIGEN ANALiZ LABORATUVAR HiZMETLERi TiCARET LTD.STi.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 02.05.2017
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
 Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
 Bu standardı oluşturan İhtisas Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kritere Uygunluk Belgesi (TSEK Markası Kullanma Hakkı)
Kritere Uygunluk Belgesi; Türk Standardları bulunmayan konularda firmaların ürünlerinin ilgili uluslararası
standardlar, benzeri Türk Standardları, diğer ülkelerin milli standardları, teknik literatür esas alınarak Türk
Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen Kalite Faktör ve Değerlerine uygunluğunu belirten ve
akdedilen sözleşme ile TSEK Markası kullanma hakkı verilen firma adına düzenlenen ve üzerinde TSEK
Markası kullanılacak ürünlerin ticari Markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten geçerlilik süresi bir yıl olan
belgedir.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 65.120; 67.200.20 TÜRK STANDARDI TS 324/Aralık 2015
Ön söz
 Bu standard, Türk Standardları Enstitüsü’nün Gıda, Tarım ve Hayvancılık İhtisas Kurulu’na bağlı TK25
Ziraat Teknik Komitesi’nce TS 324 (1981)’in revizyonu olarak hazırlanmış ve sonra, TSE Teknik Kurulu’nun
21 Aralık 2015 tarihli toplantısında kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
 Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir.
 Bu standardın hazırlanmasında, milli ihtiyaç ve imkanlarımız ön planda olmak üzere, milletlerarası

standardlar ve ekonomik ilişkilerimiz bulunan yabancı ülkelerin standardlarındaki esaslar da gözönünde
bulundurularak; yarar görülen hallerde, olabilen yakınlık ve benzerliklerin sağlanmasına ve bu esasların,
ülkemiz şartları ile bağdaştırılmasına çalışılmıştır.
 Bu standard son şeklini almadan önce; bilimsel kuruluşlar, üretici/ imalatçı ve tüketici durumundaki konunun
ilgilileri ile gerekli işbirliği yapılmış ve alınan görüşlere göre olgunlaştırılmıştır.
İçindekiler
1 Kapsam ...................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 1
3 Genel kurallar............................................................................................................................................ 2
4 Numune alma, muayene ve deneyler ..................................................................................................... 2
4.1 Numune alma ...................................................................................................................................... 2
4.2 Muayene ve deneyler .......................................................................................................................... 2
4.3 Muayene ve deney raporu .................................................................................................................. 3
Yararlanılan kaynaklar..................................................................................................................................... 3
Yağlı tohum küspelerinin kimyasal analiz yöntemleri
1 Kapsam
Bu standard, yağlı tohum küspelerinin analiz yöntemlerini kapsar.
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun
yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. * işaretli olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce
metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır
TS No Türkçe Adı İngilizce Adı

TS 315 Pamuk tohumu (çiğit) küspesi Cotton seed meal (cake)
TS 545 Ayarlı çözeltilerin hazırlanması Preparation of standard solutions for volumetric
analysis
TS 546 Standard çözeltilerin hazırlanması Preparation of standard solutions for
colorimetric analysis
TS EN Yağlı tohum küspeleri - Yağ muhtevasının Oilseed meals - Determination of oil content -
ISO 734-1 tayini - Bölüm 1: Hekzan (veya petrol eteri) Part 1: Extraction method with hexane (or light
ile özütleme yöntemi petroleum)
TS EN Yağlı tohum küspeleri - Yağ muhtevasının Oilseed meals - Determination of oil content -
ISO 734-2 tayini - Bölüm 2 : Hızlı özütleme yöntemi Part 2: Rapid extraction method
TS ISO Yağlı tohum kalıntıları - Rutubet ve uçucu Oilseed residues; Determination of moisture
771 madde içeriği tayini and volatile matter content
TS 2104 Belirteçler - Belirteç çözeltileri hazırlama Indicators - Methods of preparation of indicator
yöntemleri solutions
TS 2947 Yağlı tohumlar - Yabancı madde Oilseeds - Determination of impurities content
EN ISO muhtevasının tayini
658
TS 4707 Soya fasülyesi ürünleri - Üreaz aktivitesinin Soya bean products - Determination of urease
ISO 5506 tayini activity
TS ISO Yağlı tohum küspeleri - Numunelerinin Oilseed residues - Preparation of test samples
5502 hazırlanması
TS EN Hayvan yemleri - Azot muhtevasının tayini Animal feeding stuffs - Determination of
ISO 5983- ve ham protein muhtevasının hesaplanması nitrogen content and calculation of crude
1 - Bölüm 1: Kjeldahl metodu protein content - Part 1: Kjeldahl method
TS EN Hayvan yemleri - Azot muhtevasının tayini Animal feeding stuffs - Determination of
ISO 5983- ve ham protein muhtevasının hesaplanması nitrogen content and calculation of crude
2 - Bölüm 2: Blok parçalama/buhar damıtma protein content - Part 2: Block digestion/steam
metodu distillation method
TS ISO Hayvan yemleri - Ham kül tayini Animal feeding stuffs - Determination of crude
5984 ash
TS 6981 Yağlı tohum küspeleri-Numune alma Oilseed cakes-Sampling
TS 7013 Kalibrasyon - Genel kurallar Calibration system requirements
TS 8157 Yağlı tohumlar ve küspeler - Vinil Oilseeds and oilseed cakes - Determination of
tiyooksazalidon tayini Vinyl thiooxazolidone
TS 8159 Yağlı tohumlar ve küspeler - Oilseeds and oilseed Cakes - Determination of
İzotiyosiyanatlar tayini Isothiocyanates
TS ISO Duyusal analizler - Gıda ürünlerinin Sensory analysis - Methods for assessing
13302 ambalajlama ile tadındaki değişimlerin modifications to the flavour of foodstuffs due to
tespiti için yöntemler packaging
TS ISO Hayvan yemleri - Karma hayvan yemlerinin Animal feeding stuffs - Determination of
14718 aflatoksin B1 muhtevasının tayini - Yüksek aflatoksin B1 content of mixed feeding stuffs -
performanslı sıvı kromatografisi metodu Method using high performance liquid
chromatography
TS EN Deney ve kalibrasyon laboratuvarlarının General requirements for the competence of
ISO/IEC yeterliliği için genel şartlar testing and calibration laboratories
17025
TS EN Tartı aletleri - Otomatik olmayan - Metrolojik Metrological aspects of non-automatic
45501 özellikler weighting instruments
1
TS No Türkçe Adı İngilizce Adı

TS EN Ölçme, kontrol ve laboratuvar kullanımı için Electrical equipment for measurement, control
61326-1 elektrikli donanım - EMU şartları - Bölüm 1: and laboratory use - EMC requirements - Part 1:
Genel şartlar General requirements
3 Genel kurallar
3.1 Laboratuvar analizlerinde kullanılacak tartı aletleri TS EN 45501’e, kap ve malzemeler TS ISO 13302’ye,
elektrikli cihazlar TS EN 61326-1’e, cihazların kalibrasyonu TS 7013’e uygun olmalıdır.
3.2 Analiz yapılacak laboratuvarların yeterliliği TS EN ISO/IEC 17025’e göre sağlanmalıdır.
3.3 Numune alma araç ve kapları kuru, temiz ve TS ISO 13302’ye uygun olmalıdır. Ürüne herhangi bir tat,
koku bulaştırmamalı ve kendine has özelliğini bozmamalıdır.
3.4 Bir birim veya parçanın tümü partiyi temsil edecek miktarda ilk numune olarak alınmalıdır. Partiyi temsil
edecek miktarda alınan numuneler laboratuvarda yapılması gereken diğer deney ve muayeneler için
ayrılmalıdır.
3.5 Örnekler, mümkün olduğu kadar steril ve temiz koşullarda alınmalı, bir tutanakla ve uygun ambalaj
içerisinde laboratuvara gönderilmelidir.
3.6 Güvenilir bir analiz sonucu almak için, numunenin homojen şekilde karışımı ve birörnekliği her yerinde
sağlanmalıdır.
3.7 Homojenize edilen numune, hemen ağzı kapanan kaplara konarak işlemleri yapılmasına kadar 0°C -
4°C’ta saklanmalıdır.
3.8 Deneyler iki paralel numune üzerinde yapılmalı, deneysel hata sınırları içerisinde birbirine uyarlı sonuçlar
veren iki paralel tayinin aritmetik ortalaması sonuç olarak kabul edilmelidir.
4 Numune alma, muayene ve deneyler

4.1 Numune alma
Bu standardda yer alan laboratuvar analiz yöntemleri TS 6981’e göre alınan ve TS ISO 5502’ye göre
hazırlanan numunelere uygulanır.
4.2 Muayene ve deneyler
4.2.1 Kimyasal deneyler

Deneylerde damıtık su veya buna eşdeğer saflıkta su kullanılmalıdır. Kullanılan tüm reaktifler analitik saflıkta
olmalı, deneylerde kullanılan ayarlı çözeltiler TS 545’e, standart çözeltiler TS 546’ya, belirteç çözeltileri TS
2104’e göre hazırlanmalıdır.
4.2.1.1 Rutubet tayini

Rutubet tayini, TS ISO 771’e göre yapılır.
4.2.1.2 Ham protein tayini

Ham protein tayini, TS EN ISO 5983-1’e veya TS EN ISO 5983-2’ye göre yapılır.
4.2.1.3 Ham yağ tayini

Ham yağ tayini, TS EN ISO 734-1 veya TS EN ISO 734-2’ye göre yapılır.
4.2.1.4 Ham selüloz tayini

Ham selüloz tayini, TS 315’e göre yapılır.
4.2.1.5 Ham kül tayini

Ham kül tayini, TS ISO 5984’e göre yapılır.
2
4.2.1.6 Yabancı madde tayini

Yabancı madde tayini, TS 2947 EN ISO 658’e göre yapılır.
4.2.1.7 Aflatoksin B1 muhtevası tayini

Aflatoksin B1 muhtevasının tayini, TS ISO 14718’e göre yapılır.
4.2.1.8 Vinil tiyooksazalidon tayini

Vinil tiyooksazalidon tayini, TS 8157’ye göre yapılır.
4.2.1.9 İzotiyosiyanat tayini

İzotiyosiyanat tayini, TS 8159’a göre yapılır.
4.2.1.10 Üreaz aktivitesinin tayini

Üreaz aktivitesinin tayini, TS 4707 ISO 5506’ya göre yapılır.
4.3 Muayene ve deney raporu

Muayene ve deney raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
 Firmanın adı ve adresi,
 Muayene ve deneyin yapıldığı yerin ve laboratuvarın adı,
 Muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları görev ve meslekleri,
 Numunenin alındığı tarih ile muayene ve deney tarihi,
 Numunenin imal tarihi, seri ve parti numarası,
 Numunenin tanıtılması,
 Muayene ve deneylerde uygulanan standardların numaraları,
 Sonuçların gösterilmesi,
 Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek faktörlerin mahzurlarını gidermek üzere alınan tedbirler,
 Uygulanan muayene ve deney yöntemlerinde belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene ve
deneyde yer almış olan işlemler,
 Standarda uygun olup olmadığı,
 Rapora ait seri numarası ve tarih, her sayfanın numarası ve toplam sayfa sayısı,
Not - Bu standardda yer almayan hususlarda Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine göre işlem
yapılır.
Yararlanılan kaynaklar
[1] ISO 542, Oilseeds – Sampling.
[2] Determination of the content of wild mustard (Sinapis arvensis) seeds in rape seeds. Official Journal of the
European Communities, No. L 300 – 20.11.1975.
[3] ANDREW M., HAMILTON R.J. and ROSSEL J.B. The chemical differentiation between Sinapis arvensis
and Brassica napus seeds by surface wax analysis. Fat Science Technology, 89, 1987, pp. 7 - 15.
[4] ISO 5725-1:1994, Accuracy (trueness and precision) of measurement methods and results – Part 1 :
General principles and definitions.
[5] ISO 5725-2:1994, Accuracy (trueness and precision) of measurement methods and results – Part 2 : Basic
method for the determination of repeatability of a standard measurement method.
3

TS 324

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS 324

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ICS 65.120; 67.200.

20 TÜRK STANDARDI tst 324/Revizyon

ICS 65.120, 67.200.20

YAĞLI TOHUM KÜSPELERİNİN KİMYASAL ANALİZ

Methods of chemical analysis of oil seed meals

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

 Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir.

 Bu standardın hazırlanmasında, milli ihtiyaç ve imkanlarımız ön planda olmak üzere, milletlerarası

Yağlı tohum küspelerinin kimyasal analiz yöntemleri

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

TS No Türkçe Adı İngilizce Adı

TS No Türkçe Adı İngilizce Adı

3.2 Analiz yapılacak laboratuvarların yeterliliği TS EN ISO/IEC 17025’e göre sağlanmalıdır.

4 Numune alma, muayene ve deneyler

4.2 Muayene ve deneyler

4.2.1 Kimyasal deneyler

4.2.1.1 Rutubet tayini

4.2.1.2 Ham protein tayini

4.2.1.3 Ham yağ tayini

4.2.1.4 Ham selüloz tayini

4.2.1.5 Ham kül tayini

4.2.1.6 Yabancı madde tayini

4.2.1.7 Aflatoksin B1 muhtevası tayini

4.2.1.8 Vinil tiyooksazalidon tayini

4.2.1.9 İzotiyosiyanat tayini

4.2.1.10 Üreaz aktivitesinin tayini

4.3 Muayene ve deney raporu

You might also like