You are on page 1of 21

Format e shtjelluara t foljes

Format e shtjelluara t foljes n gjuhn e standartizuar t shqipes, njihen gjasht mnyra,(dftore, habitore,
lidhore, kushtore, dshirore dhe urdhrore). Kto gjasht mnyra kan vetat, koht kryesore dhe nnkoht e
tyre, numrin njejs dhe shums, diatezn veprore dhe joveprore. Mnyra dftore ka tri koh themelore: e
tashme, e shkuar dhe e ardhme, nga t cilat e shkuara ka pes nnndarje: t pakryern, t kryern e thjesht, t
kryern, m se t kryern dhe t kryern e tejshkuar, kurse e ardhmja ka kto nnndarje: t ardhmen, t
ardhmen e prparme.

Prmbajtja
1 Format gramatikore t mnyrs dftore
1.1 Koha e tashme
1.2 Format e diatezave psore e vetvetore
1.2.1 Koha e tashme
1.2.2 Koha e shkuar
1.2.3 E pakryera
1.2.4 Format e diatezs veprore
1.2.5 E kryera e thjesht
1.2.6 E kryera
1.2.7 E m se e kryera
1.2.8 E kryera e tejshkuar
1.2.9 Koha e ardhme
1.2.10 Koha e ardhme
1.2.11 E ardhmja e prparme
1.2.12 E ardhmja e s shkuars
1.2.13 Format gramatikore t mnyrs habitore
1.2.14 Koha e shkuar
1.2.15 E pakryera
1.2.16 E kryera
1.2.17 Koha e tashme
1.2.18 Koha e shkuar
1.2.18.1 E pakryera
1.2.19 E kryera
1.2.19.1 Forma e diatezs veprore
1.2.20 M se e kryera
1.2.20.1 Format gramatikore t mnyrs kushtore
1.2.21 E tashmja
1.2.22 E kryera
1.2.23 Koha e tashme
1.2.24 Koha e kryer
2 Koha e shkuar
2.1 E pakryera
2.1.1 Format e diatezs veprore
2.1.2 Format e diatezs psore vetvetore
2.2 E kryera e thjesht
2.2.1 Format e diatezs veprore
2.2.2 Format e diatezs psore e vetvetore
2.3 E kryera
2.3.1 Format e diatezs veprore
2.3.2 Format e diatezave psore e vetvetore
2.4 E m se e kryera.
2.4.1 Forma e diatezs veprore
2.4.2 Forma e diatezave psore e vetvetore
2.5 E kryera e tejshkuar
2.5.1 Format e diatezs veprore
2.5.2 Format e diatezave psore e vetvetore
3 Koha e ardhme
3.1 Koha e ardhme
3.1.1 Format e diatezs veprore
3.1.2 Format e diatezave psore vetvetore
3.2 E ardhmja e prparme
3.2.1 Format e diatezs veprore t s ardhmes s prparme
3.2.2 Format e diatezave psore e vetvetore
3.3 E ardhmja e s shkuars
4 Format gramatikore t mnyrs habitore
4.1 Koha e tashme
4.2 Koha e shkuar
4.2.1 E pakryera
4.2.1.1 Format e diatezave psore e vetvetore
4.2.2 E kryera
4.2.3 M se e kryera
5 Format gramatikore t mnyrs lidhore
5.1 Koha e tashme
5.1.1 Format e diatezs veprore
5.1.2 Format e diatezave psore e vetvetore
5.2 Koha e shkuar
5.2.1 E pakryera
5.2.1.1 Forma e diatezs veprore
5.2.1.2 Format e diatezave psore e vetvetore
5.2.2 E kryera
5.2.2.1 Forma e diatezs veprore
5.2.2.2 Format e diatezave psore e vetvetore
5.3 M se e kryera
5.3.1 Format e diatezs veprore
5.3.2 Format e diatezave psore e vetvetore
6 Format gramatikore t mnyrs kushtore
6.1 E tashmja
6.1.1 Format e diatezs veprore
6.1.2 Format e diatezave psore e vetvetore
6.2 E kryera
6.2.1 Format e diatezs veprore
6.2.2 Format e diatezave psore e vetvetore
7 Format gramatikore t mnyrs dshirore
7.1 Koha e tashme
7.1.1 Format e diatezs veprore
7.1.2 Format e diatezs psore e vetvetore
7.2 Koha e kryer
7.2.1 Format e diatezave psore e vetvetore
8 Format gramatikore t mnyrs urdhrore
8.1 Format e diatezs veprore
8.2 Format e diatezave psore e vetvetore
8.3 Shih edhe
8.4 Referencat

Format gramatikore t mnyrs dftore


Koha e tashme
Si shihet nga kjo pasqyr foljet e tipit pi n numrin njjs nuk marrin mbaresa vetore. Foljet e zgjedhimit t
dyt e t zgjedhimit t tret n kohn e tashme t mnyrs dftore, n numrin njejs nuk marrin mbaresa vetore,
kurse n numrin shums marrin mbaresat -im, -in,-in. Foljet e tipit heq, dredh, siell, mbiell etj. (klasa e dyt e
zgjedhimit t dyt), n vetn e dyt shums e ndryshojn zanoren -e ose togun e zanoreve -ie n -i. Kurse folje
e klass s dyt, t zgjedhimit t tret, n vetn e dyt e n vetn e tret njjs e ndryshojn zanoren -a t tems
n -e e n vetn e dyt shums e ndryshojn at n -i.

Shembull:

hap heq sjell vras


hap heq sjell vret
hap heq sjell vret
hap-im heq-im sjell-im vras-im
hap-ni hiq-ni sill-ni vris-ni
hap-in heq-in sjell-in vras-in

Format e diatezave psor e e vetvetore

Foljet n kohn e tashme t mnyrs dftore kur prdoren n format e diatezave psore e vetvetore, marrin
mbaresat -em, -esh-et, -emi, -en. Foljet me tem n zanore (si p.sh. foljet e zgjedhimit t par) para ktyre
mbaresave marrin pr lehtsi shqiptimin edhe bashktinglloren -h.

Shembull:

la-h-em la-h-esh la-h-et la-h-emi la-h-eni la-h-en


hap-em hap-esh hap-et hap-emi hap-eni hap-en
mat-em mat-esh mat-et mat-emi

Format gramatikore t mnyrs dftore

Koha e tashme

Foljet n kohn e tashme t mnyrs dftore zakonisht prdoren pr t treguar veprime ose gjendje q
prsriten her pas here p.sh. Msimet fillojn n orn tet t mngjesit. Kush punon mohet etj. Por kur duam
t vm n dukje se veprimi po vazhdon t kryhet n astin kur flasim, ather i vm foljes prpara pjeszn
po, e cila shpreh nuancn e vazhdimit t veprimit p.sh.

- Ku po shkon?
- Po shkoj n shkoll.
- po bn?
- Po shkruaj nj letr.

Koha e tashme e mnyrs dftore mund t prdoret edhe pr t treguar veprime t s shkuars, t cilat duam ti
paraqesim sa m t gjalla, sikur po ndodhin para syve tan. Format e diatezs veprore Foljet e zgjedhimit t
par n kohn e tashme t mnyrs dftore marrin kto mbaresa vetore -j, -n, -n (pr numrin njjs) dhe -jm, -
ni, -jn (pr numrin shums)

Shembull:
la-j shkrua-j pi

la-n shkrua-n pi

la-n shkrua-n pi

la-jm shkrua-jm pi-m

la-ni shkrua-ni pi-ni

la-jn shkrua-jn pi-n

Si shihet nga kjo pasqyr foljet e tipit pi n numrin njjs nuk marrin mbaresa vetore. Foljet e zgjedhimit t
dyt e t zgjedhimit t tret n kohn e tashme t mnyrs dftore, n numrin njjs nuk marrin mbaresa vetore,
kurse n numrin shums marrin mbaresat -im, -in,-in. Foljet e tipit heq, dredh, sjell, mbjell etj. (klasa e dyt e
zgjedhimit t dyt), n vetn e dyt shums e ndryshojn zanoren -e ose togun e zanoreve -ie n -i. Kurse folje
e klass s dyt, t zgjedhimit t tret, n vetn e dyt e n vetn e tret njjs e ndryshojn zanoren -a t tems
n -e e n vetn e dyt shums e ndryshojn at n -i.

Shembull:

hap heq sjell vras

hap heq sjell vret

hap heq sjell vret

hap-im heq-im sjell-im vras-im

hap-ni hiq-ni sill-ni vris-ni

hap-in heq-in sjell-in vras-in

Format e diatezave psore e vetvetore

Foljet n kohn e tashme t mnyrs dftore kur prdoren n format e diatezave psore e vetvetore, marrin
mbaresat -em, -esh-et, -emi, -en. Foljet me tem n zanore (si p.sh. foljet e zgjedhimit t par) para ktyre
mbaresave marrin pr lehtsi shqiptimin edhe bashktinglloren -h. *Shembull:

la-h-em la-h-esh la-h-et la-h-emi la-h-eni la-h-en

hap-em hap-esh hap-et hap-emi hap-eni hap-en

mat-em mat-esh mat-et mat-emi mat-eni mat-en

Foljet, tema e t cilave mbaron me togjet e zanoreve -ua, -ye, -ie, n formn e diatezave psore vetvetore e
bjerrin zanoren e dyt t ktyre togjeve zanoresh (p.sh. shkrua-j - shkru-h-em - shkru-h-esh etj.; thye-j - thy-h-
em etj.; ndi-ej - ndi-hem etj.). T gjitha ato folje, q n vetn e dyt shums t forms veprore e ndryshojn
zanoren a togun e zanoreve t tems n -i e psojn kt ndryshim fonetik edhe kur prdoren n formn e
diatezave psore-vetvetore (n t gjitha vetat)

Shembull:
heq hiq-em hiq-esh hiq-et hiq-emi etj. (krahaso hiqni)

sjell sill-em sill-esh sill-et sill-emi etj. (krahaso sillni)

vras vrit-em vrit-esh vrit-et vrit-emi etj. (krahaso vriteni)

z zi-h-em zi-h-esh zi-h-et zi-h-emi etj. (krahaso zini)

fle m fli-h-et etj. (krahaso flini)

Koha e shkuar

Sipas formave gramatikore n gjuhn shqipe dallohen kto pes ndarje kryesore t kohs s shkuar t mnyrs
dftore:
1) e pakryera,
2) e kryera e thjesht,
3) e kryera,
4) e kryera e plot,
5) e kryera e tejshkuar.

E pakryera

E pakryera e mnyrs dftore prdoret zakonisht pr t treguar veprime ose gjendje, q vazhdonin ende n nj
ast t caktuar t s kaluars. Folja n kt koh nuk tregon as kur ka filluar, as kur ka prfunduar veprimi ose
gjendja e shprehur prej saj. Edhe n kohn e pakryer foljet q tregojn veprime, mund t shoqrohen me
pjeszn po. P.sh. kur vajta un, ai po shkruante

Format e diatezs veprore

Foljet e t gjitha zgjedhimeve, kur prdoren n formn veprore, n kohn e pakryer, t mnyrs dftore marrin
kto mbaresa vetore: -ja, -je, -te ose nte (pr numrin njjs) dhe -nim, -nit, -nin (pr numrin shums) Edhe n
kohn e pakryer, psojn ndryshimin fonetik foljet n vetn e dyt shums t mnyrs dftore, ndryshojn
zanoren ose togun e zanoreve t tems n -i (pr t gjitha vetat).

Shembull:

la-je mat-je

la-nte mas-te

la-nin mat-nim

la-nit mat-nit

la-nin mat-nin

Format e diatezs psore vetvetore

Kur prdoren n format e diatezave psore e vetvetore, foljet n kohn e pakryer t mnyrs dftore marrin
mbaresat -esha, -eshe, -esh ose -ej (pr numrin njjs) dhe -eshim, -eshit, -eshin (pr numrin shums) Foljet
me tem n zanore para ktyre mbaresave pr lehtsi shqiptimi marrin edhe bashktinglloren -h.

Shembull:

la-h-esha la-h-eshe la-h-esh apo la-h-ej

la-h-eshim la-h-eshit la-h-eshim


E kryera e thjesht

E kryera e thjesht e mnyrs dftore prdoret zakonisht pr t treguar veprime ose gjendje, qe kan marr fund
n nj t kaluar t afrt ose t largt dhe q nuk kan lidhje me astin kur flasim p.sh. Doli shkurti, hyri marsi.
Por e kryera e thjesht prdoret edhe pr t treguar veprime, qe sipas folsit do t kryhen me siguri n nj t
ardhme t afrt p.sh. Prit, se erdha.

Format e diatezs veprore

Mbaresat vetore, q marrin foljet n t kryern e thjesht, kur prdoren n formn veprore, jan: -a, -e, -i ose -u
(pr numrin njjs) dhe -m, a -m, -t a -t, -n a -n (pr numrin shums). Foljet me tem n zanore n vetn
e par e n vetn e dyt njjs para mbaress vetore pr lehtsi shqiptimi marrin bashktinglloren -v. N vetn
e tret njjs foljet, tema e t cilave mbaron m bashktingllore grykore -k, -y, -h ose me zanoret e theksuara -
a, -e, -i marrin mbaresn vetore -u, kurse gjith foljet e tjera marrin mbaresn vetore -i. N numrin shums
foljet me tem n zanore marrin mbaresat vetore -m, -t, -n (ose -m, -t, -n), kurse, foljet me tem n
bashktingllore marrin variantet -m, t, n.

Shembull:

la-v-a hap-a prek-a

la-v-e hap-e prek-e

la-u hap-i prek-u

la-m hap-m prek-m

la-t hap-t prek-t

la-n hap-n prek-n

Format e diatezs psore e vetvetore

Foljet n t kryern e thjesht, kur prdoren n format e diatezave psore e vetvetore, marrin pjeszn -u, e cila
u paravihet formave veprore t ndryshme. Por, n vetn e tret njjs foljet prdoren pa mbaresn vetore -i ose -
u; foljet me tem n -o ose -ua n vetn e tret njjs dalin me -ua, ndrsa foljet me tem ne -e e zbrthejn
kt n -ye.

Shembull:

u lava u msova u shprbleva

u lave u msove u shprbleve

u la u msua u shprblye

u lam u msuam u shprblyem

u lat u msuat u shprblyet

u lan u msuan u shprblyen

E kryera

E kryera e mnyrs dftore prdoret zakonisht pr t treguar veprime ose gjendje q kan marr fund, por q n
nj mnyr a n nj tjetr lidhen me astin kur flasim. P.sh.: Ata kan punuar me mend.
Format e diatezs veprore Format e diatezs veprore t kohs s kryer paravn pjesores s foljes themelore
format gramatikore t foljes ndihmse kam, n kohn e tashme t mnyrs dftore. P.sh.: kam lar, ke lar, ka
lar, kemi lar, keni lar, kan lar. Format e diatezave psore e vetvetore Format e diatezave psore e
vetvetore t kohs s kryer sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format gramatikore t foljes
ndihmse jam n kohn e tashme t mnyrs dftore. P.sh.: jam lar, je lar, sht lar, jemi lar, jeni lar,
jan lar.

E m se e kryera

Prdoret zakonisht pr t treguar nj veprim ose nj gjendje, q ka prfunduar para nj asti t caktuar t kohs
s shkuar. P.sh.: Kur erdhi Agimi, ne kishim mbaruar punn.

Forma e diatezs veprore Kjo form sajohet duke i paravn pjesores s foljes themelore format gramatikore
t foljes ndihmse kam, n t pakryern e mnyrs dftore. P.sh.: kisha lar, kishe lar, kishte lar, kishim lar,
kishit lar, kishin lar. Forma e diatezave psore e vetvetore Pr diatezn psore-vetvetore, n vend t foljes
kisha, prdoret folja ndihmse isha. P.sh.: isha lar, ishe lar, ishte lar, ishim lar, ishit lar, ishin lar.

E kryera e tejshkuar

E kryera e tejshkuar e mnyrs dftore prdoret m tepr npr fjali t varura kushtore t ndrtuara me lidhzn
nnrenditse po. P.sh.: Po e pati kryer detyrn mir, do t shprblehet. N kt kuptim, si shihet, ajo sht
sinonim me m se t kryern. Nga kto dy forma gramatikore, sinonime n gjuhn e sotme letrare, prdoret
shum m dendur m se e kryera, kurse e kryera e tejshkuar haset m rrall. Format e diatezs veprore Format e
diatezs veprore t s kryers s tejshkuar sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format
gramatikore t foljes ndihmse kam (pata), n t kryern e thjesht t mnyrs dftore. P.sh.: pata lar, pate
lar, pati lar, patm lar, patt lar, patn lar.

Format e diatezave psore e vetvetore Pr diatezn psore-vetvetore, n vend t foljes kam (pata) prdoret
folja ndihmse qesh. P.sh.: qesh lar, qe lar, qe lar, qen lar, qet lar, qen lar.

Koha e ardhme

E ardhmja e mnyrs dftore prdoret pr t treguar nj veprim ose nj gjendje q pritet t vrtetohet n nj t
ardhme t afrt ose t largt. P.sh.: T dieln do t dalim n shtitje.

Koha e ardhme

Format e diatezs veprore

N gjuhn e sotme letrare prdoren dy tipa t se ardhmes. Tipi i par, q sht mbizotrues, ndrtohet duke u
paravendosur pjeszn do formave vetore t kohs s tashme t mnyrs lidhore p.sh. do t (laj, lash, laj,
lajm, lani, lajn) Tipi i dyt i s ardhmes q prdoret shum m pak se i pari, ndrtohet duke i paravendosur
forms s pashtjelluar t tipit pr t lar, format vetore t kohs s tashme t foljes ndihmse kam p.sh. kam (ke,
ka, kemi, keni, kan) pr t lar.
Format e diatezave psore vetvetore

Format e diatezave psore vetvetore t s ardhmes s tashme, sajohen duke u paravn pjeszn foljore do
formave gramatikore psore-vetvetore t foljes themelore, n kohn e tashme t mnyrs lidhore. P.sh.: do t
(lahem, lahesh, lahet, lahemi, laheni, lahen)

E ardhmja e prparme
E ardhmja e prparme prdoret pr t treguar nj veprim ose nj gjendje, qe pritet t vrtetohet n t ardhmen
para nj veprimi tjetr. P.sh.: Kur t vij babai, do ti kemi mbaruar t gjitha punt. Prdoret edhe pr t
shprehur veprime t mundshme t s shkuars. P.sh.: Kt q thua, do ta kesh lexuar gjkundi. Format e
diatezs veprore t s ardhmes s prparme

Sajohen duke u paravn pjeszn foljore do formave gramatikore veprore t foljes themelore n kohn e kryer
t mnyres lidhore. P.sh.: do t (kem, kesh, ket, kemi, keni, kan) lar. Format e diatezave psore e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t s ardhmes s prparme sajohen duke u paravn pjeszn do formave
gramatikore psore-vetvetore t foljes themelore n kohn e kryer t mynyrs lidhore. P.sh.: do t (jem, jesh,
jet, jemi, jeni, jan) lar.

E ardhmja e s shkuars

E ardhmja e prparme e s shkuars. Si koh e ardhme ne gjuhn ton prdoret m rrall edhe kjo form (kam,
ke, ka, kemi, keni, kan) pr t lar.

Format gramatikore t mnyrs habitore

Folja n mnyrn habitore prdoret pr t shprehur nj veprim ose gjendje t papritur, q ngjall nj far habie
tek folsi. P.sh.: Sa qenke rritur! Mnyra habitore ka dy koh themelore - kohn e tashme dhe t shkuarn.
Koha e shkuar e ksaj mnyre ka tri ndarje kryesore, qe jan: e pakryera, e kryera dhe m se e kryera. Koha e
tashme Kjo koh e habitores ndrtohet duke i prapangjitur pjesores s shkurtr t foljes ndajshtesat -kam, -ke, -
ka (pr njjsin) dhe -kemi, -keni, - kan (pr shumsin). P.sh.: pas (kam, ke, ka, kemi, keni, kan) - diateza
veprore. Ndrsa n diatezn psore dhe vetvetore foljet e ksaj mnyre marrin prpara pjeszn -u. P.sh.: Kjo
lule u rritka shpejt!

Koha e shkuar

E pakryera

Edhe kjo koh e habitores del me forma sintetike t prfituara duke i prapangjitur pjesores s shkurtr t foljes
ndajshtesat - ksha, -kshe, -ksh, a -kej (pr njjsin) dhe -keshim, -kshit, -kshin (pr shumsin). Kto
kan dal nga format vetore t s pakryers s ndihmses kam. P.sh.: pas (ksha, kshe, kesh, kshim, kshit,
kshin) Format e diatezave psore e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t kohs s pakryer t mnyrs habitore sajohen duke u paravn
pjeszn -u. P.sh.: u laksha, u hapksha, u matksha etj.

E kryera

Kjo koh ndrtohet duke i paravendosur pjesores s foljes format vetore t kohs s tashme habitore t
ndihmses -kam. P.sh.: paskam (paske, paska, paskemi, paskeni, paskan) lar etj. (diateza veprore), ndrsa n
diatezn psore vetvetore bhet me foljen ndihmse jam. M se e kryera Kjo koh ndrtohet duke i
paravendosur pjesores s foljes format vetore t s pakryers habitore t ndihmses . P.sh.: pasksha (paskshe,
pasksh, paskshim, paskshit, paskshin) lar etj. N diatezn veprore, ndrsa n diatezn psore vetvetore
bn: (qenksha, qenksh, qenksh) lar etj.

Format gramatikore t mnyrs lidhore Folja e prdorur n mnyr lidhore tregon nj veprim ose gjendje, q
folsi e quan t mundshme, t dshirueshme, por t pasigurt. Folja n mnyrn lidhore ka dy koh kryesore:
kohn e tashme dhe kohn e shkuar. Koha e shkuar e ksaj mnyre ka tri ndarje kryesore, q jan: e pakryera, e
kryera dhe m se e kryera.

Koha e tashme
T gjitha foljet, me prjashtim t foljeve jam e kam, n kohn e tashme t mnyrs lidhore dalin me tema n
prgjithsi t njjta me ato te kohs s tashme t dftores. Por ato folje, q n vetn e dyt e t tret njjs t se
tashmes s dftores psojn ndonj ndrrim zanoreje ose edhe ndrrimin -s, -t, n t tashmen e lidhores nuk e
psojn kt ndrrim. T krahasohet p.sh. (ti, ai) del (ti) t dal-sh, (ai) t dal- etj., kshtu t krahasohet: (un)
flas, vras etj., (ti, ai) flet, zbret etj. Kurse ne vetn e dyt shums ato folje q psojn ndrrime tingujsh n t
tashmen e dftores i psojn kto ndrrime edhe n t tashmen e lidhores. P.sh. t krahasohen: (ju) dil-ni, t
dil-ni; (ju) hiq-ni, t hiq-ni etj. Foljet jam dhe kam n t gjitha vetat (njjs e shums) t kohs s tashme t
lidhores dalin me tema me je- prkatsisht ke- t je-m, t ke-m etj. Format e diatezs veprore Si u cek m
lart, foljet marrin prpara pjeszn t dhe me prjashtim t vets s dyte e te tret njjs, n prgjithsi dalin
me t njejtat forma gramatikore si n kohn e tashme (veprore) t mnyrs dftore. N vetn e dyt njjs t
kohs s tashme, t mnyrs lidhore foljet marrin mbaresn -sh (para s cils nga njher pr lehtsi shqiptimi
shtohet zanorja - ose -i), kurse n vetn e tret marrin mbaresn - ose -j. P.sh.: t (la-j, la-sh, la-j, la-jm,
la-ni, la-jn) t (ha-p, hap-sh (ose t hapsh), hap-, hap-im, hap-ni, hap-in) etj.

Format e diatezave psore e vetvetore Dallohen nga format gramatikore t kohs s tashme t mnyrs
dftore vetm npermjet pjeszs t, q marrin prpara.
P.sh. t krahasohen:

t lahem t hapem

t lahesh t hapesh etj.

Koha e shkuar

E pakryera

Forma e diatezs veprore Si n kohn e tashme, ashtu edhe n t shkuarn, format e ksaj diateze dallohen
vetm nprmjet pjeszs t, nga ajo e s pakryers t mnyrs dftore.

P.sh. t krahasohen:

t laja t hapja

t laje t hapje

t lante etj. t hapte etj.

Format e diatezave psore e vetvetore

Shembull:

t lahesha t hapesha

t laheshe t hapeshe

t lahesh (t lahej) etj. t hapesh (t hapej) etj.

E kryera

Forma e diatezs veprore

Kjo form sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format gramatikore t foljes ndihmse kam n
kohn e tashme t mnyrs lidhore. Shembull: t kem lar t kem hapur t kesh lar t kesh hapur t ket lar
etj. t ket hapur etj. Format e diatezave psore e vetvetore Sajohet duke i paravn pjesores jam n kohn e
tashme t mnyrs lidhore. Shembull: t jem lar t jem hapur t jesh lar t jesh hapur t jet lar etj. t jet
hapur etj.

M se e kryera

Format e diatezs veprore


Kjo koh ndrtohet duke i paravendosur pjesores s foljes format vetore t kohs s pakryer lidhore t
ndihmses kam: t kisha (t kishe, t kishte, te kishim, t kishit, t kishin) lar; t kisha (t kishe, t kishte etj)
hapur. Format e diatezave psore e vetvetore Sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format
gramatikore t foljes ndihmse jam n t pakryern e mnyrs lidhore. P.sh. t isha lar, t ishe lar, t ishte
lar etj. t isha hapur, t ishe hapur, t ishte hapur etj.

Format gramatikore t mnyrs kushtore

Foljet n mnyrn kushtore prdoret zakonisht npr fjali, q tregojn rrjedhimin e nj kushti t shprehur nga
nj fjali e varur kushtore. N raste t tilla kallzuesi i fjalis s varur kushtore sht nj folje n kohn e pakryer
ose n t kryern e plot (m se t kryern) t mnyrs lidhore.

E tashmja

Format e diatezs veprore


Format gramatikore t kohs s tashme t mnyrs kushtore jan homonime me ato t s ardhmes, t s
shkuars, t mnyrs dftore. Edhe ktu format mbizotruese jan ato q ndrtohen me an t pjeszs do, t
ndjekur nga e pakryera e lidhores. P.sh. do t laja, do t laje, do t lante etj. do t hapja, do t hapje, do t hapte
etj. Por krahas ksaj prdoret edhe forma e dyt, ndrtuar me an t s pakryers dftore t foljes ndihmse
kam, t njekur nga forma e pashtjelluar e tipit pr t lar. Format e diatezave psore e vetvetore Format e
diatezave psore e vetvetore t s pakryers s mnyrs kushtore sajohen duke u paravn pjeszn e ngurosur
foljore do formave gramatikore (psore-vetvetore) t foljes themelore, n t pakryern e mnyrs lidhore. P.sh.
do t lahesha, do t laheshe, do te lahesh (a do te lahej) etj. do t hapesha, do t hapeshe, do t hapesh (a do t
hapej) etj.

E kryera

Format e diatezs veprore

Format e diatezs veprore t s kryeres s mnyrs kushtore sajohen duke u paravn pjeszn do formave
gramatikore (veprore) t foljes themelore n t kryern e plot t mnyrs lidhore.

Shembull:

do t kisha lar do t kisha hapur

do t kishe lar do t kishe hapur

do t kishte lar etj. do t kishte hapur etj.

Format e diatezave psore e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t s kryers s mnyrs kushtore sajohen duke u paravn pjeszn e
ngurosur foljore do formave gramatikore (psore-vetvetore) t foljes themelore n t kryern e plot t mnyrs
lidhore.

Shembull:
do t isha lar do t isha hapur

do t ishe lar do t ishe hapur

do t ishte lar do t ishte hapur etj.

Format gramatikore t mnyrs dshirore

Folja n mnyrn dshirore prdoret pr t shprehur nj dshir t folsit n form urimi ose mallkimi. Mnyra
dshirore ka dy koh: t tashmen dhe t kryern

Koha e tashme

Format e diatezs veprore

Format e diatezs veprore t kohs s tashme t mnyrs dshirore sajohen me an t mbaresave -sha, -sh, -t
(pr njjsin) dhe -shim, -shi, -shin (pr shumsin). Por foljet e zgjedhimit t par, para ktyre mbaresave
kan edhe bashktinglloren -f.

Shembull:

la-fsha la-fshim hap-sha hap-shim

la-fsh la-fshi hap-sh hap-shi

la-ft la-fshin hap-t hap-shin

Format e diatezs psore e vetvetore

Sajohen duke u paravn pjeszn u formave gramatikore veprore. P.sh. u lafsha, u lafsh, u laft etj. u hapsha,
u hapsh, u hapt etj.

Koha e kryer

Format e diatezs veprore

Format e diatezs veprore t mnyrs dshirore sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format
gramatikore t foljes ndihmse kam n kohn e tashme t mnyrs dshirore.

Shembull:

paa lar paa hapur

pa lar pa hapur

past lar etj. past hapur etj.

Format e diatezave psore e vetvetore

Sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format gramatikore t foljes ndihmse jam n kohn e
tashme t mnyrs dshirore.

Shembull:

qofsha lar qofsha hapur

qofsh lar qofsh hapur

qoft lar etj. qoft hapur etj.


N fjalit mohore folja e mnyrs dshirore merr prpara fjalzn mos. P.sh. Mos psofsh asnj t keqe n jet!
Format gramatikore t mnyrs urdhrore Folja n mnyrn urdhrore prdoret kryesisht pr t dhn urdhra,
ftesa, grishje q duhen zbatuar prej prej atyre t cilve u drejtohen p.sh Ti Agim qndro ktu, kurse Tefta t
shkoj n shkoll. Mnyra urdhrore ka vetm vetn e dyt njjs dhe shums: mso, msoni. Kjo mnyr ka
vetm nj form t vets s dyt njjs e shums.

Format e diatezs veprore

N vetn e dyt njjs foljet e klass s dyt t zgjedhimit t par n pjesn m t madhe dalin me tem n
zanore. P.sh. puno, shko, mso, rrfe, pri etj. Foljet e klass s par t zgjedhimit t dyt e t tret n vetn e
dyte njjs t kohs s tashme t mnyrs urdhrore dalin me t njjtn form gramatikore si n vetn e dyt
njjs t kohs s tashme t mnyrs dftore. P.sh. hap, mbyll, qep, kap, mat, godit etj. Por foljet e klass s
dyt t zgjedhimit t dyt n vetn e dyt njjs t mnyrs urdhrore e ndryshojn zanoren -e ose togun e
zanoreve -ie t tems n -i. P.sh. hiq, dridh, mblidh, kurse foljet pjek, djeg bjn piq, digj, edhe foljet marr, dal
bjn merr, dil. Pr sa u takon foljeve t klass s dyt t zgjedhimit t tret n vetn e dyt njjs t mnyrs
urdhrore ato dalin me forma gramatikore t ndryshme nga ato t vets s dyt njjs t kohs s tashme t
mnyrs dshirore. P.sh. t krahasohen: ti nget - mos e nga; ti flet - mos fol etj.

Format e diatezave psore e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t ksaj mnyre formohen me pjeszn u n veten e dyte shums
vendoset midis tems dhe mbaress vetore -ni e cila vihet zakonisht parapa foljes, p.sh: vishu - vishuni, zbathu -
zbathuni, ngjitu - ngjituni, mendohu - mendohuni etj. Por n rast se folja sht e shoqruar me pjeszn e
mohimit mos, ather pjesza u vihet para saj. P.sh. mos u bj, mos u bni, mos u laj, mos u lani etj. Prve
gjasht mnyrave (dftore, lidhore, kushtore, habitore, dshirore, urdhrore) folja ka edhe disa forma q skan
as vet, as numr, as koh q quhen forma t pashtjelluara.

Koha e shkuar
Sipas formave gramatikore n gjuhn shqipe dallohen kto pes ndarje kryesore t kohs s shkuar t mnyrs
dftore:
1) e pakryera,
2) e kryera e thjesht,
3) e kryera,
4) e kryera e plot,
5) e kryera e tejshkuar.

E pakryera

E pakryera e mnyrs dftore prdoret zakonisht pr t treguar veprime ose gjendje, q vazhdonin ende n nj
ast t caktuar t s kaluars. Folja n kt koh nuk tregon as kur ka filluar, as kur ka prfunduar veprimi ose
gjndja e shprehur prej saj. Edhe n kohn e parkryer foljet q tregojn veprime, mund t shoqrohen me
pjeszn po. P.sh. kur vajta un, ai po shkruante

Format e diatezs veprore

Foljet e t gjitha zgjedhimeve, kur prdoren n formn veprore, n kohn e pakryer, t mnyrs dftore marrin
kto mbaresa vetore: -ja, -je, -te ose nte (pr numrin njejs) dhe -nim, -nit, -nin (pr numrin shums)

Edhe n kohn e pakryer, psojn ndryshimin fonetik foljet n vetn e dyt shums t mnyrs dftore,
ndryshojn zanoren ose togun e zanoreve t tems n -i (pr t gjitha vetat).

Shembull:

la-ja mat-ja
la-je mat-je
la-nte mas-te
la-nin mat-nim
la-nit mat-nit
la-nin mat-nin

Format e diatezs psore vetvetore

Kur prdoren n format e diatezave psore e vetvetore, foljet n kohn e pakryer t mnyrs dftore marrin
mbaresat -esha, -eshe, -esh ose -ej (pr numrin njejs) dhe -eshim, -eshit, -eshin (pr numrin shums) Foljet
me tem n zanore para ktyre mbaresave pr lehtsi shqiptimi marrin edhe bashktinglloren -h.

Shembull:

la-h-esha la-h-eshe la-h-esh apo la-h-ej


la-h-eshim, la-h-eshit la-h-eshim

E kryera e thjesht

E kryera e thjesht e mnyrs dftore prdoret zakonisht pr t treguar veprime ose gjndje, qe kan marr fund
n nj t kaluar t afrt ose t largt dhe q nuk kan lidhje me astin kur flasim p.sh. Doli shkurti, hyri marsi.
Por e kryera e thjesht prdoret edhe pr t treguar veprime, qe sipas folsit do t kryhen me siguri n nj t
ardhme t afrt p.sh. Prit, se erdha.

Format e diatezs veprore

Mbaresat vetore, q marrin foljet n t kryern e thjesht, kur prdoren n formn veprore, jan: -a, -e, -i ose -u
(pr numrin njejs) dhe -m, a -m, -t a -t, -n a -n (pr numrin shums). Foljet me tem n zanore n vetn
e par e n vetn e dyt njejs para mbaress vetore pr lehtsi shqiptimi marrin bashktinglloren -v. N vetn
e tret njejs foljet, tema e t cilave mbaron m bashktingllore grykore -k, -y, -h ose me zanoret e theksuara -
a, -e, -i marrin mbaresn vetore -u, kurse gjith foljet e tjera marrin mbaresn vetore -i. N numrin shums
foljet me tem n zanore marrin mbaresat vetore -m, -t, -n (ose -m, -t, -n), kurse, foljet me tem n
bashktingllore marrin variantet -m, t, n.

Shembull:

la-v-a hap-a prek-a


la-v-e hap-e prek-e
la-u hap-i prek-u
la-m hap-m prek-m
la-t hap-t prek-t
la-n hap-n prek-n

Format e diatezs psore e vetvetore


Foljet n t kryeren e thjesht, kur prdoren n format e diatezave psore e vetvetore, marrin pjeszn -u, e
cila u paravihet formave veprore t ndryshme. Por, n vetn e tret njejs foljet prdoren pa mbaresn vetore -i
ose -u; foljet me tem n -o ose -ua n vetn e tret njejs dalin me -ua, ndrsa foljet me tem ne -e e
zbrdhejn kt n -ye.

Shembull:

u lava u msova u shprbleva


u lave u msove u shprbleve
u la u msua u shprblye
u lam u msuam u shprblyem
u lat u msuat u shprblye
u lan u msuan u shprblyen

E kryera

E kryera e mnyres dftore prdoret zakonisht pr t treguar veprime ose gjendje q kan marr fund, por q
n nj mnyr a n nj tjetr lidhen me astin kur flasim. P.sh.: Ata kan punuar me mend.

Format e diatezs veprore

Format e diatezs veprore t kohs s kryer paravn pjesores s foljes themelore format gramatikore t foljes
ndihmse kam, n kohn e tashme t mnyrs dftore. P.sh.: kam lar, ke lar, ka lar, kemi lar, keni lar, kan
lar.

Format e diatezave psore e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t kohs s kryer sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore
format gramatikore t foljes ndihmse jam n kohn e tashme t mnyrs dftore. P.sh.: jam lar, je lar, sht
lar, jemi lar, jeni lar, jan lar.

E m se e kryera.

Prdoret zakonisht pr t treguar nj veprim ose nj gjendje, q ka prfunduar para nj asti t caktuar t kohs
s shkuar. P.sh.: Kur erdhi Agimi, ne kishim mbaruar punn.

Forma e diatezs veprore

Kjo form sajohet duke i paravn pjesores s foljes themelore format gramatikore t foljes ndihmse kam, n
t pakryern e mnyrs dftore. P.sh.: kisha lar, kishe lar, kishte lar, kishim lar, kishit lar, kishin lar.

Forma e diatezave psore e vetvetore

Pr diatezn psore-vevvetore, n vend t foljes kisha, prdoret folja ndihmse isha. P.sh.: isha lar, ishe lar,
isht lar, ishim lar, ishit lar, ishin lar.

E kryera e tejshkuar
E kryera e tejshkuar e mnyrs dftore prdoret m tepr nper fjali t varura kushtore t ndrtuara me lidhzn
nnrenditse po. P.sh.: Po e pati kryer detyrn mir, do t shprblehet. N kt kuptim, si shihet, ajo sht
sinonim me m se t kryern. Nga kto dy forma gramatikore, sinonime n gjuhn e sotme letrare, prdoret
shum m dendur m se e kryera, kurse e kryera e tejshkuar haset m rrall.

Format e diatezs veprore

Format e diatezs veprore t s kryers s tejshkuar sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format
gramatikore t foljes ndihmse kam (pata), n t kryern e thjesht t mnyrs dftore. P.sh.: pata lar, pate
lar, pati lar, patm lar, patt lar, patn lar.

Format e diatezave psore e vetvetore

Pr diatezn psore-vetvetore, n vend t foljes kam (pata) prdoret folja ndihmse qesh. P.sh.:qesh lar, qe
lar, qe lar, qen lar, qet larq, qen lar.

Koha e ardhme
E ardhmja e mnyrs dftore prdoret pr t treguar nj veprim ose nj gjendje q pritet t vrtetohet n nj t
ardhme t afrt ose t largt. P.sh.: T dielen do t dalim n shtitje.

Koha e ardhme

Format e diatezs veprore

N gjuhn e sparavendosur pjeszn do formave vetore t kohs s tashme t mnyrs lidhore p.sh. do t (laj,
lash, lajd d u, lajm, lani, lajn) Tipi i dyt i s ardhmes q prdoret shum m pak se i pari, ndertohet duke i
paravendosur forms s pashtjelluar t tipit pr t lar, format vetore t kohs s tashme t foljes ndihmse kam
p.sh. kam (ke, ka, kemi, keni, kan) pr t lar.

Format e diatezave psore vetvetore

Format e diatezave psore vetvetore t s ardhmes s tashme, sajohen duke u paravn pjeszn foljore do
formave gramatikore psore-vetvetore t foljes themelore, n kohn e tashme t mnyrs lidhore. P.sh.: do t
(lahem, lahesh, lahet, lahemi, laheni, lahen)

E ardhmja e prparme

E ardhmja e prparme prdoret pr t treguar nj veprim ose nj gjendje, qe pritet t vrtetohet n t ardhmen
para nj veprimi tjetr. P.sh.: Kur t vij babai, do ti kemi mbaruar t gjitha punt. Prdoret edhe pr t
shprehur veprime t mundshme t s shkuars. P.sh.: Kt q thua, do ta kesh lexuar gjkundi.

Format e diatezs veprore t s ardhmes s prparme

Sajohen duke u paravn pjeszn foljore do formave gramatikore veprore t foljes themelore n kohn e kryer
t mnyres lidhore. P.sh.: do t (kem, kesh, ket, kemi, keni, kan) lar.

Format e diatezave psore e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t s ardhmes s prparme sajohen duke u paravn pjeszn do
formave gramatikore psore-vetvetore t foljes themelore n kohn e kryer t mynyrs lidhore. P.sh.: do t
(jem, jesh, jet, jemi, jeni, jan) lar.
E ardhmja e s shkuars

E ardhmja e prparme e s shkuars. Si koh e ardhme ne gjuhn ton prdoret m rrall edhe kjo form (kam,
ke, ka, kemi, keni, kan) pr t lar.

Format gramatikore t mnyrs habitore


Folja n mnyrn habitore prdoret pr t shprehur nj veprim ose gjndje t papritur, q ngjall nj far habie
tek folsi. P.sh.: Sa qenke rritur! Mnyra habitore ka dy koh themelore - kohn e tashme dhe t shkuarn.
Koha e shkuar e ksaj mnyre ka tri ndarje kryesore, qe jan: e pakryera, e kryera dhe m se e kryera.

Koha e tashme
Kjo koh e habitores ndrtohet duke i prapangjitur pjesores s shkurtr t foljes ndajshtesat -kam, -ke, -ka (pr
njejsin) dhe -kemi, -keni, - kan (pr shumsin). P.sh.: pas (kam, ke, ka, kemi, keni, kan) - diateza veprore.
Ndrsa n diatezn psore dhe vetvetore foljet e ksaj mnyre marrin prpara pjeszn -u. P.sh.: Kjo lule u
rritka shpejt!

Koha e shkuar
E pakryera

Edhe kjo koh e habitores del me forma sintetike t prfituara duke i prapangjitur pjesores s shkurtr t foljes
ndajshtesat - ksha, -kshe, -ksh, a -kej (pr njejsin) dhe -keshim, -kshit, -kshin (pr shumsin). Kto
kan dal nga format vetore t s pakryeres s ndihmses kam. P.sh.: pas (ksha, kshe, kesh, kshim, kshit,
kshin)

Format e diatezave psore e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t kohs s pakryer t mnyrs habitore sajohen duke u paravn
pjeszn -u. P.sh.: u laksha, u hapksha, u matksha etj.

E kryera

Kjo koh ndrtohet duke i paravendosur pjesores s foljes format vetore t kohs s tashme habitore t
ndihmses -kam. P.sh.: paskam (paske, paska, paskemi, paskeni, paskan) lar etj. ( diateza veprore), ndrsa n
diatezn psore vetvetore bhet me foljen ndihmse jam.

M se e kryera

Kjo koh ndrtohet duke i paravendosur pjesores s foljes format vetore t s pakryers habitore t ndihmses .
P.sh.: pasksha (paskshe, pasksh, paskshim, paskshit, paskshin) lar etj. N diatezn veprore, ndrsa n
diatezn psore vetvetore bn: (qenksha, qenksh, qenksh) lar etj.

Format gramatikore t mnyrs lidhore


Folja e prdorur n mnyr lidhore tregon nj veprim ose gjendje, q folsi e quan t mundshme, t
dshirueshme, por t pasigurt. Folja n mnyrn lidhore ka dy koh kryesore: kohn e tashme dhe kohn e
shkuar. Koha e shkuar e ksaj mnyre ka tri ndarje kryesore, q jan: e pakryera, e kryera dhe m se e kryera.
Koha e tashme
T gjitha foljet, me prjashtim t foljeve jam e kam, n kohn e tashme t mnyrs lidhore dalin me tema n
prgjithsi t njejta me ato te kohs s tashme t dftores. Por ato folje, q n vetn e dyt e t tret njejs t se
tashmes s dftores psojn ndonj ndrrim zanoreje ose edhe ndrrimin -s, -t, n t tashmen e lidhores nuk e
psojn kt ndrrim. T krahasohet p.sh. (ti, ai) del (ti) t dal-sh, (ai) t dal- etj., kshtu t krahasohet: (un)
flas, vras etj., (ti, ai) flet, zbret etj. Kurse ne vetn e dyt shums ato folje q psojn ndrrime tingujsh n t
tashmen e dftores i psojn kto ndrrime edhe n t tashmen e lidhores. P.sh. t krahasohen: (ju) dil-ni, t dil-
ni; (ju) hiq-ni, t hiq-ni etj. Foljet jam dhe kam n t gjitha vetat (njejs e shums) t kohs s tashme t
lidhores dalin me tema me je- prkatsisht ke- t je-m, t ke-m etj.

Format e diatezs vepr ore

Si u cek m lart, foljet mardfghdfhd prpara pjeszn t dhe me prjashtim t vets s dyte e te tret njejs,
n prgjithsi dalin me t njejtat forma gramatikore si n kohn e tashme (veprore) t mnyrs dftore. N
vetn e dyt njejs t kohs s tashme, t mnyrs lidhore foljet marrin mbaresn -sh (para s cils nga njher
pr lehtsi shqiptimi shtohet zanorja - ose -i), kurse n vetn e tret marrin mbaresn - ose -j. P.sh.: t (la-j,
la-sh, la-j, la-jm, la-ni, la-jn) t (ha-p, hap-sh (ose t hapsh), hap-, hap-im, hap-ni, hap-in) etj.

Format e diatezave psor e e vetvetore

Dallohen nga format gramatikore t kohs s tashme t mnyrs dftore vetm npermjet pjeszs t, q marrin
prpara.

P.sh. t krahasohen:

t lahem t hapem
t lahesh t hapesh .etj

Koha e shkuar
E pakryera

Forma e diatezs veprore

Si n kohn e tashme, ashtu edhe n t shkuarn, format e ksaj diateze dallohen vetm nprmjet pjeszs t,
nga ajo e s pakryers t mnyrs dftore. :P.sh. t krahasohen:

t laja t hapja
t laje t hapje
t lante .etj t hapte .etj

Format e diatezave psore e vetvetore

Shembull:

t lahesha t hapesha
t laheshe t hapeshe
t lahesh (t lahej) .etj t hapesh (t hapej) .etj
E kryera

Forma e diatezs veprore

Kjo form sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format gramatikore t foljes ndihmse kam n
kohn e tashme t mnyrs lidhore.

Shembull:

t kem lar t kem hapur


t kesh lar t kesh hapur
t ket lar .etj t ket hapur .etj

Format e diatezave psore e vetvetore

Sajohet duke i paravn pjesores jam n kohn e tashme t mnyrs lidhore.

Shembull:

t jem lar t jem hapur


t jesh lar t jesh hapur
t jet lar .etj t jet hapur .etj

M se e kryera
Format e diatezs vepr ore

Kjo koh ndrtohet duke i paravendosur pjesores s foljes format vetore t kohs s pakryer lidhore t
ndihmmeses kam: t kisha (t kishe, t kishte, te kishim, t kishit, t kishin) lar; t kisha (t kishe, t kishte
etj) hapur.

Format e diatezave psor e e vetvetore

Sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format gramatikore t foljes ndihmse jam n t
pakryern e mnyrs lidhore. P.sh. t isha lar, t ishe lar, t ishte lar etj. t isha hapur, t ishe hapur, t ishte
hapur etj.

Format gramatikore t mnyrs kushtore


Foljet n mnyrn kushtore prdoret zakonisht npr fjali, q tregojn rrjedhimin e nje kushti t shprehur nga
nj fjali e varur kushtore. N raste t tilla kallzuesi i fjalis s varur kushtore sht nj folje n kohn e pakryer
ose n t kryern e plot (m se t kryern) t mynrs lidhore.

E tashmja
Format e diatezs vepr ore
Format gramatikore t kohs s tashme t mnyrs kushtore jan homonime me ato t s ardhmes, t s
shkuars, t mnyrs dftore. Edhe ktu format mbizotruese jan ato q ndrtohen me an t pjeszs do, t
ndjekur nga e pakryera e lidhores. P.sh. do t laja, do t laje, do t lante etj. do t hapja, do t hapje, do t hapte
etj. Por krahas ksaj prdoret edhe forma e dyt, ndrtuar me an t s pakryers dftore t foljes ndihmse
kam, t njekur nga forma e pashtjelluar e tipit pr t lar.

Format e diatezave psor e e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t s pakryers s mnyrs kushtore sajohen duke u paravn pjeszn e
ngurosur foljore do formave gramatikore (psore-vetvetore) t foljes themelore, n t pakryern e mnyrs
lidhore. P.sh. do t lahesha, do t laheshe, do te lahesh ( a do te lahej) etj. do t hapesha, do t hapeshe, do t
hapesh ( a do t hapej) ejt.

E kryera
Format e diatezs vepr ore

Format e diatezs veprorete s kryeres s mnyrs kushtore sajohen duke u paravn pjeszn do formave
gramatikore (veprore) t foljes themelore n t kryern e plot t mnyrs lidhore.

Shembull:

do t kisha lar do t kisha hapur


do t kishe lar do t kishe hapur
do t kishte lar .etj do t kishte hapur .etj

Format e diatezave psor e e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t s kryers s mnyrs kushtore sajohen duke u paravn pjeszn e
ngurosur foljore do formave gramatikore (psore-vetvetore) t foljes themelore n t kryern e plot t myrs
lidhore.

Shembull:

do t isha lar do t isha hapur


do t ishe lar do t ishe hapur
do t ishte lar do t ishte hapur .etj

Format gramatikore t mnyrs dshirore


Folja n mnyrn dshirore prdoret pr t shprehur nj dshir t folsit n form urimi ose mallkimi. Mnyra
dshirore ka dy koh: t tashmen dhe t kryern

Koha e tashme
Format e diatezs vepr ore
Format e diatezs veprore t kohs s tashme t mnyrs dshirore sajohen me an t mbaresave -sha, -sh, -t
(pr njejsin) dhe -shim, -shi, -shin (pr shumsin). Por foljet e zgjedhimit t par, para ktyre mbaresave kan
edhe bashktinglloren -f.

Shembull:

la-fsha la-fshim / hap-sha hap-shim


la-fsh la-fshi / hap-sh hap-shi
la-ft la-fshin / hap-t hap-shin

Format e diatezs psor e e vetvetore

Sajohen duke u paravn pjeszn u formave gramatikore veprore. P.sh. u lafsha, u lafsh, u laft etj. u hapsha, u
hapsh, u hapt etj.

Koha e kryer
Format e diatezave psor e e vetvetore

Sajohen duke i paravn pjesores s foljes themelore format gramatikore t foljes ndihmse jam n kohn e
tashme t mnyrs dshirore.

Shembull:

qofsha lar qofsha hapur


qofsh lar qofsh hapur
qoft lar .etj qoft hapur .etj

N fjalit mohore folja e mnyrs dshirore merr prpara fjalzn mos. P.sh. Mos psofsh asnj t keqe n jet!

Format gramatikore t mnyrs urdhrore


Folja n mnyrn urdhrore prdoret kryeshisht pr t dhn urdhra, ftsa, grishje q duhen zbatur prej prej
atyre t cilve u drejtuhen p.sh Ti Agim qndro ktu, kurse Tefta t shkoj n shkoll. Mnyra urdhrore ka
vetm vetn e dyt njejs dhe shums:meso, msoni. Kjo mnyr ka vetm nj form t vets s dyt njejs e
shums.

Format e diatezs vepr ore

N vetn e dyt njejs foljet e klass s dyt t zgjedhimit t par n pjesn m t madhe dalin me tem n
zanore. P.sh. puno, shko, mso, rrfe, pri etj.

Foljet e klass s par t zgjedhimit t dyt e t tret n vetn e dyte njejs t kohs s tashme t mnyrs
urdhrore dalin me t njejtn form gramatikore si n vetn e dyt njejs t kohs s tashme t mnyrs dftore.
P.sh. hap, mbyll, qep, kap, mat, godit etj.

Por foljet e klass s dyt t zgjedhimit t dyt n vetn e dyt njejs t mnyrs urdhrore e ndryshojn
zanoren -e ose togun e zanoreve -ie t tems n -i. P.sh. hiq, dridh, mblidh, kurse foljet pjek, djeg bjn piq,
digj, edhe foljet marr, dal bjn merr, dil.
Prsa u takon foljeve t klass s dyt t zgjedhimit t tret n vetn e dyt njejs t mnyrs urdhrore ato
dalin me forma gramatikore t ndryshme nga ato t vets s dyt njejs t kohs s tashme t mnyrs
dshirore. P.sh. t krahasohen: ti nget - mos e nga; ti flet - mos fol etj.dhe

Format e diatezave psor e e vetvetore

Format e diatezave psore e vetvetore t ksaj mnyre formohen me pjeszn u n veten e dyte shumes
vendoset midis tems dhe mbaress vetore -ni e cila vihet zakonisht parapa foljes, p.sh: vishu - vishuni, zbathu
- zbathuni, ngjitu - ngjituni, mendohu - menduhuni etj. Por n rast se folja sht e shoqruar me pjeszn e
mohimit mos, ather pjesza u vihet para saj. P.sh. mos u bj, mos u bni, mos u laj, mos u lani etj.

Prve gjasht mnyrave (dftore, lidhore, kushtore, habitore, dshirore, urdhrore) folja ka edhe disa forma q
skan as vet, as numr, as koh q quhen forma t pashjelluara.

Shih edhe
Format e pashtjelluara t foljes

Referencat
1. Grup autorsh - Gramatika e gjuhs shqipe ASHSH Tiran 2002.
2. Shaban Demiraj - Gramatika e gjuhs shqipe ETMM Prishtin
3. L.Mulaku, A.Kelmendi - Gramatika e gjuhs shqipe ETMM Prishtin 1984
4. Bari Beci - Gjuha shqipe, Libri shkollor Prishtin 2003
5. Bari Beci - Gjuha shqipe - Dukagjini 2006

Marr nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Format_e_shtjelluara_t_foljes&oldid=1567310"

T gjitha materialet q gjenden n kt faq jan t mbrojtura nga Creative Commons Attribution/Share-
Alike License;. Shiko Terms of Use pr m shum informacione.

You might also like