Familjet, ifti dhe divorci

Divorci sht nj nga problemet q shoqria e sotme nuk di si t'i jap zgjidhje. Vihet
re nj rritje e numrit t familjeve q ndahen.

Nga: Besim Hoxha

Para se t flasim pr kt, po jap tregimin e nj nne, prindi, e cila bri mos q familja e
re t mos ndahet. Le t na shrbej si shembull durimi dhe urtsia e saj q t zgjidhim
problemet.

"M erdhi e drrmuar shpirtrisht, e tensionuar. Mblodhi veten aq sa mundi dhe filloi t
derdh fjalt e saj q ran si plumba "Dua t ndahem prej tij. Nuk e dua at. Ma hiqni
qafe at njeri. At s'e duron asnj grua". E prqafova dhe ia ledhatova kokn duke e
qetsuar, por njkohsisht e friksuar pr t ardhmen e saj.

Q t mos nervozohesha dhe vet pa t drejt, i krkova t shkonte n dhom, t

ndrronte rrobat e t qetsohej duke shplar fytyrn me pak uj t ftoht q edhe un ta
dgjoja me qetsi.

E fillova bisedn duke iu rikthyer jets sime, un me baban e saj: "Problemet

bashkshortore jan n do shtpi bija ime, dhe vet jeta ime me baban tnd, n fillimet
e saj, le t jet kshill pr ty. Mes nesh ka pasur probleme e konflikte derisa natyra e
secilit u zbut. Tani m thuaj, 'ka ndodhur?"

Tha: "Ai sht kokfort n mendimin e tij. Nuk ka natyr tolerante dhe as q denjon t
m dgjoj kur konfliktohemi, nuk njeh mirkuptim. Bhet gjithmon ajo q do ai."

shtja e vajzs sime m shqetsoi dhe ndjeva nj dshir t madhe q t ndrhyja e t

qetsoja konfliktin mes saj dhe t shoqit. Kt ia krkova edhe bashkshortit tim, por ai
nuk e miratoi kt gj duke m thn: "Lri t msojn nga jeta."

Kjo nuk m qetsoi dhe vendosa q t shkoja vet e t bisedoja me dhndrin tim.

I tregova atij gjithka m kishte treguar vajza ime, gruaja e tij.U habit me shumn e
informacioneve q kisha dhe me njohjen e detajeve m t vogla t jets s vajzs sime, aq
shum, sa m bri t pendohem q vendosa t bisedoja me t.

Prgjigjja e tij ishte: "Jeta bashkshortore ka sekrete q nuk dalin jasht dyerve t
shtpis. Me sa duket, vajza jote e paska grisur perden e ktyre sekreteve duke i nxjerr
jasht dyerve dhe dritareve. M pas shtoi: sht e natyrshme t'i kthehemi jets son, por
jo m si m par, sepse ajo ka br nj plag n zemrn time duke hapur sekretet tona."

I thash: "Por un jam nna e saj! Ajo nuk erdhi tek un q t hap zemrn e t derdh
tr peshn q mbante brenda, por krkonte kshill e udhzim. sht e natyrshme t
gjesh nj njeri q t'i hapesh n momente t vshtira. 't keqe ka q ky njeri t jet nna?
Ajo nuk m hapi mua ato sekrete familjare q kan titullin "Ndalohet t zbulohen apo t
preken".

Ndjeva nj lehtsim pas ksaj bisede dhe m pas do gj vijoi normalisht.

Ishte ky tregimi i nj nne, e cila, megjithse revoltohet pr problemt e s bijs, prsri n

plan t par v dshirn pr rivendosjen e mirkuptimit t iftit dhe vazhdimsin e jets
s tyre bashkshortore. Nga ky tregim duket qart ndikimi dhe roli q kan familjet e
bashkshortve, n vazhdimsin dhe rivendosjen e harmonis s dy t rinjve, t cilt
jan akoma n hapat e para t jets, ku do gj e re, e pakndshme q mund t dal mund
t oj n largimin e njritjetrit.

Ndrrimi i mnyrs s jetess bn q n shum raste t ndodhin keqkuptime, sidomos kur

bashk me djalin jeton edhe nna e tij, q nga shum vajza t reja t martuara quhet
"vjerrrr" me shum "r", pr t treguar t keqen e saj t pafund. Kto vajza harrojn se ky
burr me t cilin lidhn jetn, e ka nj nn e se ai ka akoma detyrime ndaj saj, t cilat
nuk mbarojn me martesn dhe lidhjen e tij me nj tjetr grua, e cila s'do t jet m nna
e tij, por do t'i zr vendin, nuk do t jet m motra e tij, por do t'i zer vendin.

Shum gra, e sidomos vajza t sapomartuara, ndonjher, me pa t drejt shprehen se

vjehrra sht "xheloze" pr djalin e saj apo se djali do m shum nnn e tij se gruan.
Edhe pse mund t duket kshtu, kjo sjellje kurrsesi nuk mund t jet e vrtet, sepse ky
djal q "do" nnn e tij m shum se gruan, e do nnn si nn, gruan si grua e fmijn
si fmi.

Jo rrallher ndodh q burri t ndodhet "mes dy zjarresh", atij t nns e t gruas. Kujt
duhet t'i prgjigjet? Nns q e rriti e po ia l emanet ksaj vajze apo gruas me t ciln ka
lidhur fatin dhe jetn e tij? N t vrtet, kjo shprehje: "mes dy zjarresh" duket jo shum
e prshtatshme, sepse n t vrtet zjarri ka vetm nj burim, at q e ndez.

Pikrisht, ky sht problemi, t gjendet se kush e ka ndezur kt zjarr e ai t normalizohet

n mnyr sa m t qet, pa ndezur zjarre t tjer t vegjl, q m pas edhe ata rriten.
Pikrisht, ktu del n pah jo vetm dashuria dhe sinqeriteti i gruas, por dhe i nns s
burrit.

Le t'i kthehemi edhe nj her rolit t familjeve n zgjidhjen e probleme mes

bashkshortve t rinj. Nj rast i till ka ndodhur edhe n familjen e profetit Muhamed
(a.s).

Nj dit, e shoqja e Profetit (a.s), Aishja (r.a) po i krkonte q t shpenzonte m shum

pr familjen, e kjo n t vrtet ishte jasht mundsive financiare t tij.

Kur ata po diskutonin, (disi m ashpr nga ana e Aishes (r.a) ), Ebu Bekri, i ati i saj
krkon leje t hyj n shtpi dhe Profeti (a.s) i jep leje. Kur hyn brenda dhe e sheh
Profetin (a.s) t ulur prball Aishes, si pr t br shaka thot: "Nse gruaja ime do t m
krkonte m shum nga 'kisha mundsi t'i jepja, e dija un 'do t'i punoja."
Profeti (a.s) buzqeshi dhe tha: "Edhe kjo ktu (Aishja), po m krkon t njjtn gj."

Menjher Ebu Bekri nxitoi drejt saj dhe e qortoi duke i thn: "Po i krkon Profetit (a.s)
at q nuk ka mundsi t ta jap?"

Ky episod i vogl n jetn profetike tregon interesimin dhe rolin q kan familjet n
vazhdimsin e jets bashkshortore t iftit t ri. Kjo, pasi nuk jan t pakta ato familje,
q pr fat t keq jan shtuar n realitetin ton, t cilat jo vetm q nuk interesohen e nuk
luajn ndonj rol pozitiv, por prkundrazi, krcnojn se do t'i marrin vajzat e tyre. Ka
shum raste t tjera t ngjashme si kto, t cilat, pr fat t keq, e shtyjn familjen e
sapoformuar drejt gremins s divorcit.

E duke qen se po prmendim kt pjes t jets son, nuk mund t lem pa prmendur se
si e trajton kt shtje feja islame, 'mendim ka pr zgjidhjen e martess.

Islami interesohet pr familjen q para krijimit t saj, duke porositur pr przgjedhjen e

elementve t shndosh pr krijimin e saj. Kt e ndeshim n thniet e Profetit (a.s), i
cili urdhron e thot: "Nse ju vjen dikush q i plqeni fen dhe moralin, martojeni."

Natyrisht q Profeti (a.s) me kt thnie, e n mnyr t trthort, ka pasur si qllim edhe

familjen, sepse t dy kto element tek njeriu, feja dhe morali, jan ushqim q njeriu i
merr pikspari tek familja. Pra, ai na krkon q s pari t zgjedhim familjen nga e cila
sht ushqyer ky filiz q ka marr edukatn e par. Nj hadith tjetr thot: "Fmija
edukohet njzet vjet para se t lind." e kjo me edukimin e prindrve t tij.

Islami i jep rndsi hapave t par t krijimit t famijes, duke zgjedhur elementt e
shndosh, litart (ifti) e t cilit do ta mbajn t shtrnguar fort nyjen (lidhjen martesore)
e shenjt.

Ai prkujdeset pr formimin e ksaj familjeje, q ajo t vazhdoj sa m gjat dhe me sa

m pak probleme, mundohet q edhe n rast konflikti t'i mnjanoj ato sa m but e mir,
q divorci, q sht zgjidhja e fundit, t mos vihet n rend t par pr zgjidhjen e
problemeve. Si njihet mir n mjeksi, nse nj gjymtyr sht e smur, n fillim
kurohet e nse nuk arrihet gj me t, n fund mund t pritet, q t mos shkaktoj dme t
tjera n trup.

Edhe divorci, i cili n pamje t par duket pak hijernd, n t vrtet sht nj mirsi,
kur mbetet si e vetmja mundsi pr zgjidhjen e problemeve, s cils i kthehen
bashkshortt pas shpenzimit t shum prpjekjeve q mund t bhen pr heqjen e
ndryshkut n kt marrdhnie. E kur tr kto prpjekje nuk e kan dhn rezultatin e
duhur, mbetet mirsia e fundit e Allahut, q sht divorci. Para se t arrihet n kt pik,
duhet t ndiqen disa hapa mbrojtse.

Nse t dy bashkshortt do t'i njihnin e do t ecnin me to, duke ruajtur kufijt e Allahut,
ky institucion delikat do t kishte shptuar e do ta kryente mesazhin e tij.
Cilat jan kto hapa?

Hapi i par: kshillimi

Allahu i madhruar flet pr kt faz dhe thot: "Kshillojini ato gra q keni frik se nuk
ju binden."

Kjo sht detyra e par q krkohet prej burrit. Kjo sht nj detyr edukuese, por n kt
rast merr nj drejtim t veant, q sht mjekimi i shenjave t mosbindjes, para se t
thellohen m tepr. sht e drejt e gruas q ta kshilloj me fjal t buta, larg talljes dhe
mendjemadhsis burrin e saj, nse ndjen ndonj mangsi n marrdhniet e tyre.

Hapi i dyt: largimi prej saj

Kur ky kshillim nuk bn dobi, sepse egoja, nevrikosja e mburrja me pasuri, bukuri apo
pozit shoqrore kan br punn e tyre, ather Allahu jep nj mundsi tjetr.
"Largohuni prej tyre n shtrat." N kt mnyr burri mposht dshirat e tij kundrejt
ndjelljes s saj, duke br q "armt" e saj t mos funksionojn m, e ajo t kthehet e t
zbutet prball kmbnguljes s burrit.

Ky hap ka etikn e tij; q t mos bhet prpara syve t t tjerve, e sidomos t fmijve,
n mnyr q t mnjanohet poshtrimi i gruas dhe trazimi i ndjenjave t fmijve.

N qoft se ky hap nuk jep rezultatin e pritur, a duhet lejuar rrnimi i familjes?

Hapi i tret: goditja

Edhe pse n pamje t par kjo fjal duket shum e rnd, nse dim dhe msojm
qllimin e vrtet n fen islame, do ta kuptojm urtsin e saj. Krkohet q ajo t mos
jet goditje torture apo pr t'u hakmarr. Ndalohet t jet me qllim poshtrimi, pr
detyrim t nj mnyre jetese q nuk e do. Ajo duhet t jet goditje edukimi, jo e rnd, jo
dmsjellse. T kryhet duke mnjanuar vendet delikate dhe shqisat, si pr shembull,
fytyra, duhet t shoqrohet me dhembsurin e edukatorit.

Feja islame ka vn pr kto hapa kufij dhe dispozita t shumta, t cilat duhet t
respektohen q t

realizohet qllimi i do hapi. Nse realizohet, t mos kalohen kufijt. Allahu i madhruar
thot "Nse ju binden ju, mos e kaloni kufirin. Me t vrtet, Allahu sht i Lart, i
Madh."

Burri nuk ka t drejt t tejkaloj kufirin edhe kur ka t drejt ta godas. Ai duhet t'i flas,
t largohet prej saj apo ta krcnoj duke prdorur mjete intriguese pr ta detyruar q t'i
ulet atij, si dhe n rastin e kundrt, t'i dorzohet dshirs s saj pr t'u ndar. Nse shkaqet
e konfliktit jan t forta dhe mjekimi i tyre sht br i pamundur, ather ekzistojn
mjete t tjera.

Hapi i katrt: arbitrimi eviton ndarjen

Allahu i madhruar thot: "Nse i friksoheni ndarjes mes tyre, drgoni nj gjykats nga
familja e tij dhe nj gjykats prej familjes s saj. Nse duan t ndreqen, Allahu ua
lehtson atyre. Me t vrtet Allahu sht i dijshm, i urt."

Kjo sht ftes e hapur pr bashkshortt, t mos nxitojn t prishin martesn e t

shkatrrojn

Familjen.

Kurani krkon prej tyre kshillim dhe gjykimin e t dy palve. Ktu del n pah roli i
familjes. Ata t takohen n qetsi, larg reagimeve dhe ndjenjave t ndezura, t cilat
turbulluan pastrtin e marrdhnies bashkshortore, t jen asnjans e t mos sundoj
dshira e triumfimit t njrs pal ndaj tjetrs. T jen t kujdesshm, t mos cnojn
emrin e dy familjeve pr hir t fmijve dhe t ruajn sekretet e dy bashkshortve.

Hapi i pest: nse duan ndreqje, Allahu i jep sukses

Nse t dy bashkshortt kan dshir t vrtet pr ndreqje dhe vetm zemrimi sht
perdja e ksaj dshire, ather me ndihmn e vet dshirs s madhe t dy gjykatsve, me
prdorimin e mir t mjeteve dhe me qllimin e mir t palve, Allahu do t'ua mundsoj
ndreqjen mes tyre.

Hapi i gjasht: mjekimi i hidht

Mjekimi i fundit, kur e ara mes tyre zgjerohet m tepr dhe nuk gjenden pika takimi apo
prputhjeje, mbetet divorci, i cili, megjithse i hidht, sht mjekimi i vetm.

Divorci mund t jet rehati pr burrin nga gruaja q nuk deshi t'ia dinte pr t drejtat e tij,
por mund t jet edhe rehati pr gruan nga nj burr rebel, i cili nuk njeh asnj prej
detyrimeve familjare.

Kto hapa ndihmojn q t kuptohet rndsia e lidhjes q u krye mes tyre, vitet e jetess
q kaluan s bashku. Kshtu, duhet t punojn e t ecin n hapat e sigurta pr ruajtjen e t
drejtave dhe t detyrimeve. Zgjidhja e fundit edhe mund t jepet, pra divorci. Ky do t
jet i suksesshm e i studiuar, nse prputhet me hapat e ndrmarra, i zhveshur nga
dshirat pr hakmarrje dhe rrnim. Lidhur me kt gj Allahu thot: "Nse divorconi
grat dhe ato arrijn fundin e pritjes, ose mbajini ato me t mir, ose ndajini me t mir."

T shpresojm q familjet e reja q krijohen t ecin t sigurta n rrugn e jets.

Vshtirsit dhe problemet t mos shrbejn pr ndarjen e tyre. Allahu i lehtsoft dhe i
udhzoft n rrugn e jets.