i j a

o g
o l
b i 2
r o 0 1
s t 2
A
7. 12. 2012.
 i j a
o g
l
Ward & Brownlee

o
(2000)

b i
University of

2
Washington,

r o 1
Seattle

t 0
Ward: paleontolog

s 2
Brownlee:

A
planetarni
astronom
(Stardust,
brownleeite - MnSi)
ovek iz senke:
Guillermo
 i j a
o g
l
Nastanjivost vs. kompleknost biosfere

o
Velika zadrka u pojavi kompleksnog ivota na Zemlji

i
(trajanje prekambrijuma) taj korak je teak

b 2
Maynard-Smith & Szathmary

r o 1
Preterani kopernikanizam

t 0
Razumevanje selekcionih

s 2
efekata

A
 i j a
o g
l
Galaktika nastanjiva zona: moramo biti u uskom (?)
prstenu u disku Mlenog puta.

i o
Cirkumstelarna nastanjiva zona: uzak prsten oko matine

b 2
zvezde.

o
retki Mesec: stabilizacija planetarne ose neophodna za

r 1
dugoronu stabilnost klime.

t 0
retki Jupiter: dinovska planeta na pravoj udaljenost

s 2
spreava vei broj sudara sa objektima iz transneptunske

A
zone.
retki nuklidi: radioaktivni r-elementi neophodni za
tektoniku ploa.
retke kambrijske eksplozije: togod se tano desilo pre
540 Ma, nije bilo tipino.
itd. (svako nek doda po elji otvoreni sistem)
 i j a
o g
l
...njihova konjukcija je proizvod verovatnoa

o
i
Proizvod mnogo malih verovatnoa je

b 2
ekstremno mala verovatnoa!

o 1
r
Jednaina retke Zemlje

s t 2 0
A
 i j a
o g
o l
The continued marginalization of Earth and its place in

i
the Universe perhaps should be reassessed. We are not

b 2
the center of the Universe, and we never will be. But we

o 1
are not so ordinary as Western science has made us to

tr 0
be for two millennia. Our global inferiority complex may
be unwarranted. What if Earth is extremely rare because

s 2
of its animals (or, to put it another way, because of its

A
animal habitability)?
 i j a
o g
o l
i
Zemlja ima kompleksnu biosferu zbog niza nezavisnih

b 2
uslova koji su vrlo retki / jedinstveni u Galaksiji.

o 1
Ima mnogo mesta na kojima postoji prokariotski ivot

tr 0
(abiogeneza laka)...

s 2
...ali je kompleksni ivot ekstremno redak!

A
Sa jedne strane: optimizam u pogledu jednostavnog
ivota na Marsu, Evropi, itd.
Sa druge strane: pesimizam u pogledu ivotinja &
inteligentnog ivota bilo gde u Galaksiji.
 i j a
o g
l
pro contra

i o
Prva generalna Naruava
astrobioloka hipoteza

b
kopernikanizam!

2
Dovela do novih

o
Empirijska utemeljenost

1
koncepata, kao to je

r
svih uslova?

t 0
Galaktika nastanjiva
Problem nefizikog ceteris

s 2
zona.
Oslanja se na paribus-a?

A
posmatrake selekcione Panglosijanizam?
efekte. Problem nedostatka
Otvoren sistem. mate...
Prua (nekakvo)
objanjenje Fermijevog
paradoksa
 i j a
o g
o l
b i 2
r o 0 1
s t 2
A
 i j a
o g
l
Npr. Jupiter deluje kao

i o
tit, smanjujui fluks
kometa koje bi inae

b 2
udarale o Zemlju i

r o 1
uzrokovale globalna

t 0
izumiranja.

s 2
Poto je postojanje planete

A
sa svojstvima Jupitera a
priori malo verovatno...
 i j a
o g
o l
b i 2
r o 0 1
s t 2
A
 i j a
o g
l
1. Zemlja i Jupiter postoje u Sunevom sistemu.

i o
2. Jupiter skree deo potencijalnih impaktora sa opasnih

b 2
putanja.

o 1
3. Sa manje impaktora na sudarnim putanjama, Zemlja

r
doivljava manju uestanost katastrofikih sudara.

s t 2 0
4. Manja uestanost katastrofikih sudara poveava
nastanjivost bilo koje planete.

A
---------------------------------------------------------------------------
5. Dakle, Zemljina nastanjivost je poveana zbog prisustva
Jupitera.
 i j a
o g
l
Horner & Jones (2008-

i o
2012): Jupiter moda i

b
poveava fluks

o
impaktora...

1 2
tr
Stvar je daleko

0
s 2
kompleksnija mnogo

A
sloenih detalja!
 i j a
o g
o l
b i 2
r o 0 1
s t 2
A
 i j a
o g
o l
Ako (A, B) X, ali ne moemo opservirati B, tada se

i
esto pogreno zakljuuje da neko A X.

b 2
Ne samo da moe biti B (A, B) X, ve moe biti i

o
da je (A, B) nekoherentno.

tr 0 1
Sunev sistem bez Jupitera:
Magino uklanjanje?

s 2
Drugaiji poetni uslovi?

A
ta ini identitet Zemlje?
Trans-svetski identitet?
Samoorganizovani sistemi nema (lakog) kauzalnog
objanjenja.
 i j a
o g
l
Da su Hitlera primili na likovnu

o
akademiju, ne bi dolo do 2. svetskog

i
rata. zvui smisleno, ali...

b 2
EKSTREMNO teak problem!

r o 1
(i primer metafizikog problema sa

t 0
VRLO KONKRETNIM posledicama!)

s 2
Klizavi nagib: promena od 10-100

A
sigurno ne utie na identitet zato
onda mislimo da pomena od npr. 10%
utie?
 i j a
o g
l
Sudar kojim je nastao

o
Mesec mora biti

i
veoma redak...

b 2
(osim ako je Theia

o 1
nastala u Lagranevoj

tr
taki!)

0
s 2
...te ako je stabilna

A
rotacija neophodna za
nastanjivost, onda je
ona veoma retka.
 i j a
o g
o l
b i 2
r o 0 1
t
2004: Belbruno & Gott sugeriu da je

s 2
Theia nastala kao Zemljin trojanac

A
Big Splash mogao da formira vie
objekata moe da objasni razliit
izgled Meseevih strana!
Ali on je usporio Zemljinu rotaciju!
 i j a
o g
l
Ivan Havel (1995): In conceivable worlds of thought

o
experiments, some states-of-affairs are, by design, the same

i
as they are in our world, while other states-of-affairs are

b
deliberately different... The crucial but often neglected feature

o 2
of these worlds is that we seldom know what is the extent of

r 1
the domain of the same and what is the extent of the domain

t 0
of the different, besides what is explicitly mentioned or used

s 2
in the construction. Moreover, besides these two domains
there is an inexhaustible realm of states-of-affairs that are

A
omitted because they are believed to be irrelevant or because
they are forgotten, obscured or entirely beyond the reach of
human knowledge.
Stanislaw Lem: svaije roenje je ekstremno malo verovatno!
Izmeu svaka dva dogaaja moe se umetnuti trei
maloverovatan...
 i j a
o g
l
HRZ shvatiti ozbiljno, ali ne dogmatski i bukvalno!

o
Numeriki rezultati, npr. Potsdamska grupa (von Bloh et

i
al.): kompleksne biosfere oko 100 puta ree od samih

b 2
nastanjivih planeta.

o 1
Optimizam?

tr 0
Najvea korist su istraivaki programi koji iz nje

s 2
proistiu:

A
U kojoj meri su Mesec / Jupiter / GHZ / ... tipini?
Gde su granice nastanjivih zona?
ta sve treba kvantifikovati da bi se kvantifikovala nastanjivost?
Koje su implikacije za problem identiteta?