PARAFUDR

www.legrand.com.tr
PARAFUDR REHBER
 NDEKLER
Atmosfer sebepli yksek basn ..............................................................................................................1
Direkt etkiler ..........................................................................................................................1
Dolayl etkiler..........................................................................................................................1
Trkiyede yllk ortalama yldrml frtnal gnler says ....................................................2
Trkiyede yllk ortalama yldrml frtnal gnler saysna gre yldrm riski ..................2
Atmosferik deflarjn elektrik modeli ....................................................................................3
Yldrma karfl koruma ............................................................................................................................4
Risklerin ve sonularn tahmini ........................................................................................................4
Dolayl etkilere karfl koruma ..........................................................................................................6
Genel prensipler ....................................................................................................................6
Meydana gelen elektromanyetik alan ....................................................................................7
Parafudr ile koruma prensipleri ......................................................................................................8
0.5 m kural ............................................................................................................................8
Parafudr balant kablolarnn minimum deerleri ..............................................................8
Korunulan uzunluklar ......................................................................................................................9
Parafudrlarn koordinasyonu ........................................................................................................10
Pratik hesap ..........................................................................................................................10
Parafudrlarn korunmas ................................................................................................................11
Genel ....................................................................................................................................11
Ksa devrelere karfl korunma ..............................................................................................12
Dolayl kontaa karfl korunma ............................................................................................12
Diferansiyel devre kesiciler aras koordinasyon ..................................................................13
Aktif koruma ........................................................................................................................14
Yldrmn toprak altndan tesisata ulaflmas ......................................................................15
Parafudrlar ..............................................................................................................................................16
Parafudrlarn karakteristikleri........................................................................................................16
Up kV cinsinden koruma seviyesi ........................................................................................16
Imax, maksimum akm deeri..............................................................................................16
In, nominal akm deeri........................................................................................................16
Uc, parafudrun alflma gerilimi ..........................................................................................16
Ic, normal alflma akm ......................................................................................................16
Ires, reziduel gerilim ............................................................................................................16
Parafudrlarn seimi................................................................................................................................17
Parafudrlarn korunmas ......................................................................................................19
Telefon hatlarnn korunmas ..............................................................................................19
Parafudr, teknolojik yaklaflm ................................................................................................................20
Parafudrun iindeki Varistor teknolojisi ..............................................................................21
Varistorun alflma prensibi ................................................................................................21
Neden daha fazla parafudr kullanmal ..........................................................................................22
Legrand parafudrlar, devamllktaki yenilik............................................................................................23
Her riske uygun bir parafudr ..........................................................................................................23
Tamamlayc parafudrlarn seim rehberi ..............................................................................................25
Baflka parafudr gerekir mi?............................................................................................................25
Ana panodaki parafudrun kapasitesi nedir? ..................................................................................25
Hangi tamamlayc parafudrlar kullanlmal? ................................................................................26
Hangi referansl parafudr seilmeli? .............................................................................................26
Parafudr seme amal rnek akfl diyagram ..............................................................................27
Parafudr seimi iin akfl diyagram (TT tek fazl sistem) ..............................................................28
Parafudr seimi iin akfl diyagram (TNC-S fazl sistem) ........................................................29
Mstakil binalar ......................................................................................................................................30
Mstakil binalar flemas ..........................................................................................................................32
Daireler ..............................................................................................................................................34
Daireler flemas........................................................................................................................................36
Ofis ortamlar ..........................................................................................................................................38
Ofis ortamlar flemas ..............................................................................................................................40
Endstriyel atlyeler ..............................................................................................................................42
Endstriyel atlyeler flemas ..................................................................................................................44
Pano parafudrlar ....................................................................................................................................46
Telefon hatlar iin parafudrlar ..............................................................................................................47
Parafudr korumal prizler ve brotik bloklar..........................................................................................47
Parafudr korumal brotik bloklar ..........................................................................................................48
Parafudr deerlendirmesi ......................................................................................................................49
ATMOSFER SEBEPL YKSEK VOLTAJ
Yldrmn meydana geliflini mekanik olarak anlatmak ok
zordur. Ancak bulutlar arasnda veya yeryz ile
bulutlar arasnda meydana gelen ok gl bir elektrik
akm ile potansiyel dengenin salanmas olarak
aklanabilir. Yldrm ile meydana gelen elektrik akm
birka mikrosaniye iin 10 ila 100 kA arasnda olabilir.

Yldrm ok ciddi zararlara sebep olabilir. Her yl,

yzlerce bina, telefon ve elektrik hatt yldrm dflmesi
nedeniyle kullanlmaz hale gelir. Onlarca insan ve
binlerce hayvan bu nedenle hayatn kaybeder.

Bir blgenin yldrm riski, o blgenin yl iinde maruz

kald frtnal gnler ile orantl olarak hesaplanr. Ayrca
blgelere gre hazrlanmfl yldrm younluk haritalar
da kullanlabilir. Yaklaflk on befl yllk incelemeler
sonucu meydana getirilen bu haritalar yllk km baflna
meydana gelen yldrm dflmesini gsterir.

Yldrmn etkileri direkt ve dolayl olarak ikiye ayrlr :

maison foudre-51663n.eps

Direkt etkiler :
Yldrmn direkt olarak dflt yerde meydana getirdii etkilerdir.
- ok yksek deerlere ulaflan elektrik ark sebebiyle meydana gelen
erimeler, yangnlar...
- Yldrmn elektrik akmnn yaratt elektromanyetik ve termik etki.
- Havann genleflmesi ve s deifliklii sebebiyle meydana gelen basn
etkisi...
Yldrmn direkt etkilerinden korunmann yolu, paratonerler vastasyla
elektrik akmn topraa iletmektir.

maison foudre-51666n.eps maison foudre-51667n.eps maison foudre-51668n.eps

Dolayl etkiler :

- Topraa dflen yldrmn - Elektrik tellerine dflen yldrmn - Binalarn yaknlarndaki bir su
elektrik etkisinin toprak hatt elektrik akmn ok yksek birikintisine (rn. gl) dflen
araclyla binann elektrik seviyelere ulafltrmas. yldrmn yksek frekansl
sistemine ulaflmas. elektromanyetik dalgalar meydana
getirerek, elektrik tesisatn
etkilemesi...
Yldrmn dolayl yollar ile meydana getirebilecei zararlardan
korunmann en iyi yolu parafudr kullanmdr.

1
 Trkiyede yllk ortalama yldrml frtnal gnler says

20
21,0 15 18
25 13,8
Edirne 25 20 Sinop
20
18,1 30 10
17,2 Zonguldak Kastamonu Samsun 10
32.6 Artvin 15
11,0 15 Trabzon Rize
Tekirda 11,9 15 30,3
Florya Gztepe 10 8,5 10 13,4 15 13,1 18,2
zmit Bolu 15 Kars
20 18,4 Amasya Giresun 30
Adapazar orum
8,1 17,6 16,3
14,9 15,9
Yalova 16,2 Tokat 25 20
18,4
anakkale
Bursa 28,3 Bilecik
ankr 17,8
17,3 26,6 11,1 Erzurum
Balkesir 14,3 16,0
Eskiehir 16,9 20
15 16,0 18,6 Erzincan
15 10 Sivas
Ankara 10 Yozgat 18,8 15
Ktahya
20,7
20 Manisa Afyon 7,6
19,6 10 25 10
10 Uak 19 Krehir 20,4
23,2 10
20,4 6,2 Elaz Van
20 Nevehir Kayseri Malatya 20,1
zmir Siirt
22,5 20,6
Isparta Konya 18,6 5
18,3 7,6
Aydn 24,3
32,7 5 Nide Kahramanmara Diyarbakr Hakkari
Burdur 28,9
20 7,2
15.6 5
Osmaniye Mardin
5,3 15 8,7
20 25 Mula Karaman Gaziantep 10
27,4 12,1
Antalya anlurfa
25
30,4 20 Adana 20 10 10
20 25 15
Hatay
25 27,7

Devlet Meteoroloji flleri Genel Mdrlnn frtnal gnler grafiklerine gre hazrlanmfltr.

Trkiyede yllk ortalama yldrml frtnal gnler saysna gre yldrm riski

Krklareli Sinop
Kastamonu
Bartn
Samsun Artvin
Edirne Zonguldak Ardahan
Tekirda Karabk Rize
stanbul Dzce Ordu
Trabzon Kars
Bolu Amasya
Adapazar ankr orum Giresun
Gmflhane
Yalova Tokat
Bilecik
anakkale Bursa Bayburt Idr
Krkkale Erzurum
Eskiflehir Ankara Erzincan Ar
Balkesir
Sivas
Ktahya Yozgat
Krflehir
Manisa Tunceli Mufl
Afyon Bingl
Bitlis
Uflak
Nevflehir
Kayseri Elaz Van
zmir Aksaray Malatya
Isparta Diyarbakr Siirt
Konya Nide Kahramanmarafl
Aydn Batman
Denizli Hakkari
Adyaman
Burdur Mardin firnak

Mula Karaman Gaziantep fianlurfa

Adana Osmaniye
Antalya
Mersin

Hatay
eclair-51690j.eps

Ylda 10 gnden az frtna eclair-51690j.eps

eclair-51690j.eps

Ylda 10-20 gn aras frtna eclair-51690j.eps

eclair-51690j.eps
eclair-51690j.eps

Ylda 20 gnden fazla frtna

2
59137j.eps

Ykn akfl yn (yukarya veya aflaya doru) ve kutup tipine (pozitif veya negatif) gre drt eflit
yldrm tipi 32543j.eps
bulunur.

-- +++
--- ++
-- +++
--- ++

+++++ +++++ ----- -----

akfl yn akfl yn akfl yn akfl yn
aflaya doru yukar doru aflaya doru yukar doru
negatif pozitif pozitif negatif

59137j.eps

51669j.eps Atmosferik deflarjn elektrik modeli

+++++

-----
L

- yldrm
C I dflmesi
+
R

Aflaya doru negatif ykle meydana gelen bir yldrmn tipik grafii:

0,5 ila 1 sn. arasnda meydana gelmeye devam eden elektrik arklar.

3
Yldrma karfl korunma
Beklenmedik bir anda ortaya kan yldrmn elektrik tesisatlar
zerindeki etkileri ok byktr. Yldrma karfl gelifltirilen
yntemler tamamen mkemmel olmasa bile risklerin ve
sonularn hesaplanmas kanlmazdr.
Direkt etkilere karfl paratonerler ve dolayl
etkilere karfl parafudrlar eer doru bir flekilde
seilmifl ve monte edilmifllerse etkili bir koruma
salarlar. Bu sebeplerden dolay flantiyenin en
baflndan itibaren bu sistemlerin dflnlmesi ve ona
gre elektrik tesisatlarnn gereklefltirilmesi (ntr
rejimleri, kablolarn uzunluklar, toprak hatlar,
dengeli datm, vs.) en iyi yntem olacaktr.
1 RSKLERN VE SONULARIN
TAHMN
Yldrma karfl korunma sistemlerinin
gereklefltirilmesinden nce, risklerin tahmin
edilmesi birok kritere baldr.
- Blgede yldrm dflme olasl
- Blgenin topografyas
- Yldrmn nasl meydana geldii
- Korunmas gereken aletlerin cinsi ve
hassasiyet derecesi
- Cihazlar bozulduu anda meydana gelecek
maddi kayp
59136j.eps
Paratoner montaj yldrmn dolayl
etkilerini arttrabilir. Bu sebepten dolay
paratonerlerle beraber parafudrlar da
mutlaka monte edilmelidir.
4
59138j.eps
UTE C 15-443 klavuzu yldrm risk
katsaysn (F) hesaplamak iin bir formln
uygulamasn ngrr:
F = Ng(1 + 2LBT + THTA + d)
Ng: Yldrm dflme younluu
LBT: Km. cinsinden havai hattn uzunluu.
(0,5 kmden fazla ise 0,5 olarak alnmal)
THTA : Prize kadar gelen elektrik hatlarnn
tipine gre uygulanan katsay: akta ise 1,
yer altndan ise 0.
d: Binann ve elektrik tesisatnn durumunu
bildiren katsay: 0dan 1e
Sonular hesaplamak iinde ikinci bir
katsay olan G hesaplanr:
G=S+M+I
S: Korunacak cihazlarn hassasiyet katsays:
1 ile 3 aras
M: Korunacak cihazlarn fiyat katsays:
1 ile 3 aras
I: Cihazlarn kullanlamaz olmasndan dolay
meydana gelecek maddi zarar:
1 ile 3 aras
F ve G deerlerine gre bu klavuz parafudr
kullanp kullanlmayacan tavsiye eder.
Gerekli ise kapasiteleri F katsays tarafndan
belirtilir.
 59136j.eps

Prensip olarak elektrik tesisatna parafudr montaj yaplmas

gerekiyorsa, telefon hatlar iin de ayn flekilde parafudr montaj
yaplmas gerekir.

UTE klavuzu ile ayn kriterlere Bu seviyeler afladaki kriterlere Bu metod ile tesisatn ana
dayanarak Legrandn aflada dayanlarak hesaplanr: panosuna konulacak olan korumay
gereklefltirdii tablo size belirleyebilirsiniz. Tali panolara da,
elektrik tesisatnn baflna - Blgeye yldrm dflme riski eclair-51690j.eps
kablolamann uzunluu ve
konulmas gereken korumay 1 flok / 2 km2 / yl eclair-51690j.eps
eclair-51690j.eps
korunacak cihazlarn hassasiyet
kolay bir flekilde semenizi 2 flok / 2 km2 / yl eclair-51690j.eps
eclair-51690j.eps
eclair-51690j.eps seviyesine gre art korumalar
salar. 4 flok / 2 km2 / yl konulabilir. Eer birok parafudr
Bu koruma seviyesi afladaki Tesisatn durumu montaj yaplacak ise, belirlenmifl
gibidir. Binann konumu koordinasyon kurallarna mutlaka
- Standart () Elektrik tesisatnn tipi uyulmaldr.
- Yksek () (Ntr rejimi)
- ok yksek () Paratoner varl

Ana panoda koruma seviyeleri

Yldrm Riski
Tesisatn Durumu eclair-51690j.eps
1 flok/2 km /yl 2
2 flok/2 km2/yl
eclair-51690j.eps
4 flok/2 km2/yl
eclair-51690j.eps
eclair-51690j.eps
eclair-51690j.eps

Binann Durumu
Youn yerleflim alan iinde
Yaygn yerleflim alan iinde
Tek baflna kalmfl

Dada bir su birikintisi veya
sivri bir tepeye yakn
Elektrik Hatt
Havai
Yer altndan
Paratoner varl

59136j.eps

Parafudr ile korumann gereklilii ak bir flekilde belirtilmemifl olsa bile, yldrm
dflmesi halinde meydana gelecek olan zararlar, her zaman parafudrun maliyetinden
ok daha yksek olacaktr.

5
 2 DOLAYLI ETKLERE51693n.eps
KARfiI KORUMA

Yldrmn, binalarn direkt zerleri

hari herhangi bir yere dflerek
(havai hatlar da dahil) elektrik
tesisatlarnda meydana getirdii
etkilere dolayl etki denir.
Yldrmdan dolay meydana gelen
yksek akmlarn 3 flekilde bir
binaya ulaflaca dflnlr :

Binaya giren veya kan btn

enerji hatlar ile (elektrik, telefon,
televizyon...)
Toprak hatt araclyla
yeryznden
Bina iindeki tesisatlardan dolay
meydana gelen elektromanyetik
alana etki ederek

1 Genel prensipler:

Yldrmn dolayl etkilerinden korunmann prensibi, meydana gelen zarar verici yksek enerjinin hattn
ucundaki cihazlara ulaflmasn engellemektir. Bunu gereklefltirmek iin flart gerekmektedir:
- meydana gelen yksek gerilimi toprak hattna ulafltrmak ki bu parafudrlarn roldr,
- cihazlar arasnda ve cihazlar, sigortalar ve binalarn metal aksamlar arasnda yksek gerilimlerin
oluflmasn engellemek iin efldeer topraklama yapmak,
- yldrm dflmesinden dolay paratoner hatt boyunca meydana gelebilecek elektromanyetik akmn zararn
minimum seviyeye indirmeye alflmak ki bu da kablolarn ve kullanlan elektrikli cihazlarn
yerlerinin iyi seilmesi ile mmkndr.
Ulaflm yolu ne olursa olsun, yldrm enerjisi deeri, elektrik tesisatnn tipine ve binann bulunduu yere
gre gerilim ve akm cinsinden yksek deerlere ulaflr. Deneyler iin seilen kriterler bu flartlara gre
hazrlanr.
zel bir jeneratr sayesinde meydana getirilen yldrmn simlasyonu, CEI60060-1 standardna gre
1, 2/50 mslik bir gerilim ve 8/20 mslik akm deerlerinden meydana gelmifl kombine veya kompozit bir
sinyal ile gereklefltirilir. lk rakam gerilimin en yksek deere ulaflma, ikinci rakam ise yar deere geri
dflme zamanlarn bildirir. 10/350 mslik deerde yksek kapasiteli parafudrlarda kullanlmaktadr.

6
59137j.eps

Meydana gelen elektromanyetik alan

Direkt olarak binann zerine dflen veya paratonerin kablolar boyunca topraa doru iletilen ok yksek
deerlerdeki yldrm akm, elektriksel ve manyetik deerleri bir ok kV/m ve onlarca microTesla (mT)ya
ulaflan elektromanyetik dalgalar meydana getirir. Bu dalgalar btn iletkenlere ulaflr ve dolaysyla
deiflik deerlerde endktif akmlar meydana gelir. Byk dairesel balantlarda bu etkileflim ok daha
fazla etkili 51695q.eps
olur.

dairesel
balant
i

2,5 m 100 m
U

12 m 3m

Paratoner boyunca inen i akm (bir ok kA) sebebiyle meydana gelen elektromanyetik dalgalar
binadaki kapal tesisat zerinde bir ka kVa ulaflacak gerilim meydana getirir.
Bu olay, yldrm yzlerce metre ileriye dflmfl olsa bile zayflamfl olarak etkisini gsterecektir.
rnek olarak, 100 metre ileride meydana gelen 10 kAlik bir yldrm akm, 30 m2lik bir tesisat
zerinde 600 Vluk bir art gerilim meydana getirecektir. Ayn akm bir paratoner boyunca ilerliyorsa
(3m mesafede), 15 kVtan byk bir art gerilim oluflturur.

Birinci rnekte, meydana gelen art gerilimin fazla zarar olmaz ama ikinci rnekteki gerilim
51694s.eps
tamamen zarar vericidir. Dolaysyla paratonerli binalarda
mutlaka parafudrlar kullanlmaldr.
H

L1
U

L2

7
2 Parafudr ile koruma prensipleri

51696s.eps

Yldrm sebebiyle meydana gelen darbe gerilimi, Uimp, tesisatta zarar

verici etkileriyle ilerler. O anda parafudr gerek bir ksa devre gibi
davranarak enerjinin ok byk bir ksmn toprak hattna iletir.
Uimp Bu sebepten dolay parafudrlar mmkn olan en ksa yoldan toprak
Up hattna balanmaldr. Pratikte parafudr ile toprak hatt arasndaki
Alc uzunluun 0,5 myi gememesi tavsiye edilir. Maalesef her zaman
kolaylkla gereklefltirilemeyecek bir tavsiye ama, parafudrun hemen
yaknlarndaki topraklamalar kullanlabilir.
59137j.eps

0.5 m kural
Teoride, yldrm sebebiyle meydana gelen ve elektrikli bir cihaza uygulanan Ut gerilimi, parafudrun koruma
gerilimi olan Up (Imax iin) deerine eflittir, ama pratikte daha yksektir. Parafudr balantsn salayan
iletkenlerin i direnlerinden dolay meydana gelen gerilim azalmalar ve parafudrdan nce yerlefltirilmifl
sigortann iki ucundaki gerilim toplanr:
51697s.eps
Ut = Ul1 + Ud + Ul2 + Up + Ul3
Faz
rnek olarak, 10kAlik bir darbe akmnn, 10 ms sresince 1 m iletkende
meydana getirecei gerilim dflm 1000 Vtur.
u = L x di
UI1

dt Ud

di: 10 000 Alik akmn deiflimi

Ut
Lt UI2
Alc
dt: 10 mslik zaman deiflimi
Up
L: 1 metrelik iletkenin endktans = 1 mikrohenry
u deeri Up deerine eklenecektir. UI3

Toprak
Dolaysyla Lt mesafesi mmkn olduu kadar ksa tutulmaldr.
Pratikte bu mesafenin maksimum 0,5 m olmas en uygunudur.

59136j.eps

Parafudrun balant kablolarnn Bilinenin aksine, zellikle ana toprak hattnn uzak olduu
minimum deerleri durumlarda, parafudru mutlaka ana toprak hattna balamak gerekli
deildir. Yerel (yerleflik), en yakn efldeer toprak hattna 0,5 m
kuralna uyarak gereklefltirilen balantnn performans ok daha iyi
Parafudrun kapasitesi Kesit (mm2) olacaktr. Tavsiye edilen minimum kablo kalnlklar deflarj akmnn
maksimum deeri ile balantldr, kablolarn uzunluklarn telafi
standart : Imax 15 kA 6
etmek amacyla daha kaln kablolarn kullanlmas aldatc olur.
yksek : Imax 40 kA 10 Yksek frekanslarda, iletkenlerin empedans deerleri direkt olarak
uzunluklarna baldr.
ok yksek : Imax 70 kA 16

8
 59136j.eps

51698s.eps 51700s.eps 51699s.eps

Baz kablolama eflitleri girifl57288s.eps
ve kfl iletkenleri arasnda kuplaj meydana getirebileceinden dolay yldrm akmnn
yaylmasna olanak verebilir
Ph Ph N
N N Ph
Ph
PE

PE
PE PE

Girifl ve kfl iletkenleri Ayn girifle ayr flekilde Girifl iletkenleri toprak kfl Parafudra gelen
ortak gzergah ile balanmfl iletkenine ok yakn iletkenler ayr bir flekilde
parafudra balanmfl ve en ksa yolla balanmfl

3 Korunulan uzunluklar
Parafudrun ok iyi bir koruma gereklefltirmesi iin, korumas altndaki cihazlara olan uzakl ok nemlidir.
d uzunluundan daha uzun balantlarda, elektrikli cihazlara uygulanan gerilim, rezonans (yanklaflm) sebebiyle,
normal alflma geriliminin ok stndeki deerlere ulaflabilir. Rezonans riski tesisatn karakteristiklerine
(iletkenler, topraklama hatt) ve gerilimin artmas flok akmnn deerine dorudan baldr.

Tavsiye edilen maksimum

uzunluklar kritere baldr:
Parafudrun pozisyonu Tesisat baflnda Tesisat baflnda deil
Parafudrun pozisyonu
endstri endstri
Kablo kesiti ev (ince kablo) ev (ince kablo)
Topraklama hattnn nasl (kaln kablo) (kaln kablo)
meydana getirildii
Toprak PE iletkeni 20 m 10 m 10 m(1) 10 m
letkenlerin kalnlklar hattnn
oluflumu efldeer
30 m 20 m 10 m 20 m
topraklama
(1)
Kullanma noktasnda tavsiye edilen koruma

59137j.eps

dnin belirli bir uzunluundan sonra, parafudr ile korunan tesisat, endktans ile kapasite eflitlendiinde
51701s.eps
rezonansa girecektir : Lw= - 1
Cw
d
Dolaysyla tesisatn empedans, rezistansna indirgenmifl
Ld olur. Akmn byk bir ksm parafudr tarafndan emilmifl
Ud I olmasna ramen, tesisatta kalan I akm emplsiyoneldir ve
yksek deerlere ulaflabilecek kapasitededir. Yanklaflm sebe-
Uimp Uc C
biyle ykselmesi Ud, Uc ve Urm gerilimlerini de ok
Urm yksek deerlere ulafltrr. Bu flartlarda elektrikli cihazlara
Lrm uygulanan gerilim iki misli deere kabilir.

C : yk temsil eden kapasite

Ld : besleme hattnn endktans
Lrm : toprak hattnn endktans

9
 59137j.eps
4 Parafudrlarn koordinasyonu

Parafudrlar ve korunmas
Parafudrlarn
51703s.eps koordinasyonu
gereken elektrikli ve elektronik
Birinci parafudr
Parafoudre primaire kinci parafudr
Parafoudre secondaire
cihazlar arasndaki mesafelerin
ok uzun olmas durumunda veya
ok hassas cihazlarn korunmas E1 E2

gerektiinde birden fazla

parafudr kullanm kanlmaz Up1 Up2
hale gelecektir. Bu durumda d1

parafudrlar arasnda hepsinin

optimal bir flekilde yk
paylaflmalar amacyla bir
koordinasyon yaratmak Birinci ve ikinci parafudrlarn, datlmas gereken toplam enerjinin
yldrmdan dolay meydana gelen (E1 + E2) kapasiteleri dahilinde paylafllabilmesi amacyla,
yksek akmn tesisatta koordinasyonu yaplmaldr.
ilerlemesini mmkn olan en st Tavsiye edilen d1 uzakl iki parafudrun beraber kullanlmasna izin
dzeyde engelleyecektir. verir ve bylelikle enerjinin byk bir blmnn ikinci parafudra
Parafudrlar arasnda giderek onun bozulmasna sebep olmasn engeller.
koordinasyon salamak karflk ve Bu durum kullanlan parafudrlarn zellikleri ile direkt olarak
deneyler gerektiren bir prosestir. balantldr.
Dolaysyla parafudrlar arasndaki Ayn iki parafudr (rnek Up :2 kV ve Imax: 40 kA) d1 mesafesi gz nne
minimum mesafeler reticiler alnmadan rahatlkla monte edilebilir. Enerji iki parafudra eflit olarak
tarafndan
59139j.epsbelirtilir.
blnecektir.
Ama iki farkl parafudr (rnek Up: 2 kV Imax: 40 kA ve Up: 1 kV Imax:
15 kA) minimum 10 metre mesafe ile monte edilmelidir ki
enerjinin byk bir ksm yalnzca ikinci parafudra gitmesin.
Legrand koordinasyon
modlleri *, parafudrlarn
ayn panoda (63 Ae kadar)
aralarndaki mesafeye
bakmadan koordinasyonunu
salarlar. Korunmas
gereken tesisattaki aktif
iletkenlerin her biri iin
59136j.eps
bir adet kullanlmas
gerekmektedir.
51702s.eps

Pratik hesap
koordinasyon
modules Eer belirtilmemiflse, d1 mesafesini metre cinsinden Up1 ve Up2
modlleri
de coordination
deerlerinin farknn %10unu alarak hesaplayabilirsiniz.
rnek:

d<2m Up1=1,8 kV ve Up2=1,2 kV => Up1 Up2=600 V

=> d1= 60 m minimum

Up1=1,4 kV ve Up2=1,2 kV => Up1 Up2=200 V

=> d1= 20 m minimum

* Satfl ofislerimize danflnz.

10
 59136j.eps

Amacna aykr olarak, parafudr kullanm servis devamlln bozmamaldr. Dolaysyla parafudrlar bina
tesisatlarnn en baflnda gecikmeli S tipi kaak akm koruma flalterleri ile uyumlu olarak monte edilmelidir.
5 kAden byk bir yldrm flokunun kaak akm koruma flalterini harekete geireceini de hatrlatmak isteriz.

Parafudrlar termik etkilere ve ksa devrelere karfl korunmaldr. Her yldrm dflmesinden sonra parafudrlar biraz
daha eskirler ve snrlar. fllevlerini yerine getiremeyecek derecede eskidiklerinde ilerindeki bir dzenek
parafudru ifllev dfl brakr ve modl deiflimi iin zerindeki bir gsterge bu durumu bildirir. Imax deeri bir
parafudrun geirebilecei maksimum akm deerini bildirir. Bu deerin zerine ulaflldnda parafudrda
meydana gelecek ksa devreden dolay parafudr kullanlmaz hale gelir. Dolaysyla parafudrdan nce uygun bir
otomatik sigorta kullanlmaldr.

5 Parafudrlarn korunmas

Genel
Parafudr ksa devrelere karfl (aktif ksa devrenin L LN L1 L2 L3 L1 L2 L3 N
maksimum akmn sona erdirememe durumunda)
olduu kadar dolayl kontaklara karfl da
korunmaldr. Parafudr ile otomatik sigorta afladaki
iki biimde monte edilir. B
- parafudr ile seri olarak: Bu yolla, korumann hasar
grmesi halinde beslemenin devam salanr.
Koruyucu cihaz harekete getiinde, parafudr servis
dfl kalr ve tesisat yksek gerilime karfl korunmada N

olur. Bu durumda, koruma tek kutuplu cihazlarla A

gerekleflirse (manyetotermik devre kesici) sadece
tek bir tel korunmasz kalr ki, ayn fazda bir hattn
ok ksa srede iki kere dflmesi ihtimali kabul
edilebilir bir durumdur.
- Besleme ile seri halinde: Parafudrdan nce gelir,
bu flekilde beslemenin devamllnn bozulmasna
karfl koruma seenei sunar; deflarj nitesi aktif hale
A Lexic parafudrlar
getirildiinde tm tesisatta gerilim sz konusu
olmayacaktr. B DX uyumlu manyetotermik devre kesiciler

11
Ksa devrelere karfl koruma
Bir parafudr harekete getiinde ksa devreye yol aar.
Parafudr akmn nne geecek ve belirli bir ksa devre akm Parafudr tipi
deerine kadar kendi kendini dolduracak kapasiteye sahiptir. 03940 03935 03920
03941 03936 03921
Sz geen deerin zerinde, akmn nne 03943 03938 03922
geecek bir cihaza ihtiya duyar. 03923
15 40 70
Legrand parafudrlar C erisinde bir modler devre kesici ile 5 15 20
trne gre farkllk gsteren 20A ile 40A aras bir akm 1,2 1,4 2,5
kapsayacak otomatik sigorta ile korunmaldr.
Bununla birlikte, parafudrlarla koordine edilmifl sigortalar 06377 06377 06664
en az 15 kA (40A iin) ve 10 kA (20A iin) ksa devre 06469 06469 06924
06564 06564 06444
kapasitesine sahip olmaldr. 07004
Parafudrun korunmas ona bal manyetotermik enerjinin In (A) C20 C20 C40
Icn (kA) 10 10 15
deerine baldr;
Bu da afladaki flekilde kantlanabilir:
- C eiminde bir manyetotermik modl l2t-10 ln (nominal younluk) civarndadr; 10lnde daha seyrek younlukta
l2t belirgin bir skala ile ykselme gsterir zira
manyetotermik hareket termik rleyi doldurur. 10lnde daha yksek akmlarda l2t devaml ykselir ve daha az
belirgindir; bu durumda manyetotermik hareket daima manyetik rleyi snrlar.
- Yaps itibaryla bir elektrik sigortas devaml alalan bir younlukla l2t oluflturur ve ykselen akmlarla birlikte
younluun ilerlemesi sabitlenir; bir parafudrun hareketi bofl bir ksa devre ile karfllafltrlabilir ve oluflturulan
ksa devrenin ulaflabilecei en yksek younluk meydana gelir.

Dolayl kontaa karfl koruma

Kullanlan parafudrlarn grmesi, rnein art arda bir seri mdahale olmas durumu, toprak hattndan devaml
akm gelmesine neden olabilir ki, bu da toprak potansiyelini dolayl kontan beraberinde getirecei bir seri riskin
tehlikesine sokabilir. Bu nedenle parafudrdan nce araya bu tip akmlar bozacak ve topraklama ile uyumlu
alflacak bir cihaz yerlefltirilmelidir.

Bu cihaz flyle olmaldr:

- Manyetotermik devre kesici: Bu zm ok ekonomiktir ancak uygulamas zordur; olaylarn ounda TN-C tipi
sistemlerde sadece bir tek uygulama mmkndr. Bu zm beslemenin devamlln tehlikeye sokmaz ancak
koruma devre dfl kalr.
- Gerekli kapasiteye sahip, genel tipte bir diferansiyel devre kesici (AC ). Bu zmde, yksek gerilim oluflurken
izolasyon azaldnda diferansiyel devre kesici devreye girer. Bu, gerekte genel tipte bir diferansiyel devre
kesicinin deflarj nitesinden nce balanmasnn uygun olmadn gstermektedir.

Legrand HPI tipi diferansiyel modll manyetotermik otomatik sigortalar sunarak (yksek baflklk gc),
bu sorunu kkten zer.
Sz geen diferansiyel, basite koordinasyonun gereksinimlerini yerine getirir, nk teknik ve ekonomik
zellikler arasnda ideal bir uyum meydana getirir. Bir baflka olas zm ise hattn girifline baflka kollarn
diferansiyel devre kesicilerini de ngrerek parafudru da koruyan (S) ayr bir devre kesici kurmaktr.
Bu flekilde parafudr alflyor olsa bile beslemenin devamll salanr, kurulum toprakdan gelen akmlar
nedeniyle tamamen gerilimsiz kalsa bile servisin devamll salanr.

12
 L N L1 L2 L3

Diferansiyel devre kesiciler aras koordinasyon

Diferansiyel devre kesiciler istenmeyen bir deflarj tetikleyebilecek yksek gerilimlerden etkilenebilir. Dolayl etki,
diferansiyel devre kesicinin etrafn byk hasara ve zarara yol aabilecek deerde bir akmla evreleyebilir.
Bu nedenle diferansiyel seimi ve yksek gerilim parafudrlar ile koordinasyonu byk nem taflr. Dolayl
etkilere karfl koruma amacyla doru dzenlemeleri yapmak da nemlidir. TT sistemlerde, dolayl etkiden
korunmak iin, parafudrlarn diferansiyel devre kesiciler ile koordinasyonunu gerektii yerlerde devre kesicileri
parafudrlardan nce veya sonra takarak gereklefltirilebilir.
Diferansiyel devre kesici parafudrdan nce monte edilirse, cihaz alflmaya baflladnda hizmet devamll
salanamayabilir. Bu nedenle afladaki faktrler gz nnde bulundurulmaldr:

- Koordine edilecek parafudr 2. snftan olmaldr. 1.snf bir parafudrun nne diferansiyel devre kesici balamak
mmkn deildir. Aksi takdirde dolayl yoldan yksek gerilim durumunda diferansiyel devre kesici bozulur.
- Idn ad verilen diferansiyel akm deeri seri halinde balants yaplmfl parafudrlara ait Ic akmlarnn toplamnn
en az 3 kat olmaldr.
- Monoblok kaak akm koruma, S (selektif) tipi (veya kontroll) olmaldr. Standart tipte bir kaak akm koruma
anahtar, yksek gerilimin karfllkl akma diren gsterdii srada (hatrlatma: parafudrun amac itici akm
topraa deflarj etmektir) izolasyonda arzaya neden olabileceinden, parafudrun nne balamak iin uygun
deildir. Aksine monoblok kaak akm koruma flalteri topraa nazaran izolasyon arzasyla ilgisi yoktur, parafudr
akm rahatlkla alp topraa deflarj edebilir.
Legrand zm olarak kaak akm koruma anahtar veya monoblok kaak akm koruma flalteri arasnda seim
yaparken, az maaliyetle uygun koordinasyon ve koruyucu servisleri sunan HPI* tipi kaak akm koruma flalterleri
veya kaak akm koruma anahtarlar nerir. Diferansiyel devre kesici, parafudru takiben monte edilecek olursa, bir
sigortaya ihtiya duyulmaz, nk herhangi bir deflarj akmnn tehdidi sz konusu deildir. Bu durumda
servisin devamlln gerektiren srasz cihazlara da gerek yoktur.
Bununla beraber, eer parafudr alflmaya baflladnda toprak izolasyonunu yenilemezse, dolayl kontaklara karfl
koruma ifllemi de tamamlanamayacaktr. Bu sorun TN veya IT tipi tesisatlarda oluflmaz.

* Satfl ofislerimize danflnz.

13
 Parafudrun nnde Parafudrun ardnda
devre kesici diferansiyel devre kesici diferansiyel

L1 L2 L3 L1 L2 L3

N N
Dolayl etkilere Dolayl etkilere
karfl garantili koruma karfl garantisiz koruma

Monoblok
diferansiyel
devre kesici

Genel tipte
diferansiyel
flalter

Parafudr Parafudr

59136j.eps

Parafudrlarn ntr rejimlerine gre uyumluluunun mutlaka

kontrol edilmesi gerekir. Legrand parafudrlarn hangi ntr
rejiminde alfltklar belirtilmifltir.
59136j.eps

Aktif koruma
Seim mant: parafudrlarn yerlefltirilmesi
Parafudr her zaman korunacak olan cihazlara en yakn flekilde monte edilmelidir, fakat yakn koruma salayan
tipindeki parafudrlar tek bafllarna yeteri kadar enerjiyi yok edemezler. tipindeki tesisatn en baflnda ana pano
zerine yerlefltirilen parafudrlar enerjinin ok byk bir ksmn topraa iletse de btn tesisat ve tesisatta
bulunan hassas cihazlar koruyamayabilir. Ana panoya ek olarak, tali panolarda kullanlacak olan tipindeki
parafudrlar ile, tesisatn byklne ve riskin eflidine gre seim yaplarak, iyi bir koruma salanabilir.
(Yldrm younluu/cihazlarn hassasiyeti)
Yldrma karfl etkili bir koruma genelde birka tip parafudrun kullanm ile gereklefltirilebilir.

Koruma seviyesi

Cihaz hassasiyeti Standart Yksek ok yksek

ok hassas
+ + + +
Hassas
+ + +
Az hassas
+

14
59137j.eps

Yldrmn toprak hattndan tesisata ulaflmas

Bir paratonere veya direkt olarak yeryzne dflen yldrm, lokal olarak toprakta gerilimin artmasna sebep olur.
Bu gerilim toprak hatt ve toprakl prizler aracl ile tesisata ulaflr. Buradan da elektrik hatlarn kullanarak daha
uzaktaki noktalara doru yaylr.
51707q.eps

TEDAfi
Tesisat

Tesisat Tesisat

Topraktan
kfl
Tekrar topraa
ulaflm

Lokal olarak toprakta gerilimin artmas

Yldrmn dflt yerlere yakn blgelerde toprak hattndan geri dnfl ile tesisata ulaflan yldrm enerjisinin,
parafudrlarn devreye girmesiyle, elektrikli aletlere zarar vermesi engellenmifl olunur. Bu durumda
parafudrlu hatlar korunmufl olur ama ayn hat zerindeki dier tesisatlar koruma altnda olmayabilir.
Toprak hattnn baflka bir gerilime referanslandrlmfl olabilecei daha uzak tesisatlarda ok yksek seviyelere
ulaflan U deeri aktif iletkenler ile toprak hatt arasnda zararlar meydana getirebilir.
Tahmin edilmesi olduka zor olan bu tip olaylarn sonularnn minimum zararlar ile atlatlmas iin:
- ayn alak gerilim hatt ile beslenen tesisatlarn her biri iin parafudrlarn kullanlmas,
- btn toprakl prizlerin toprak hatlarn birbirlerine balayarak efldeer bir toprak hatt oluflturulmas
(ki bu fabrika ortamnda mmkn olsa da, maalesef ev tipi binalarda gereklefltirilmesi ok zor bir olaydr)
gerekmektedir.
Ntr hattnn toprak hattna balanmasnn da tesisatta belli bir efldeer toprak hatt meydana getirdiini not etmek
gerekir, fakat bu TT ntr rejimindeki tesisatlar iin geerli olmamaktadr. Dolaysyla TN ntr rejimi bu adan daha
avantajl olacaktr.
Yeraltndan giden elektrik hatlar yldrmn direk etkilerine karfl korunmufl olsa da, bu hatlarn da toprak hatt
sebebiyle bir geri dnfl meydana getirebileceini eklemek isteriz.
59137j.eps

51708n.eps

Elektrik tesisatlar toprak hattna balanmfl

olsa bile, telefon tesisat toprak hatlar
genelde ok uzak noktalarda bulunur ve
gerilimi elektrik tesisatnnkinden
etkilenmez.
Yldrm dflt anda tesisatn toprak hatt Toprak hatt
ile telefon hatt arasnda meydana gelecek uzakta

olan yksek gerilim o anda telefonu

kullananlar iin tehlike yaratr. Bu risk,
yldrmn yalnzca telefon hattna deil
elektrik hattna dflt anda da ortaya
kmaktadr.
Riski ortadan kaldrmak iin, genel toprak
hattna balants salanmfl olan telefon
parafudrlar kullanmak gerekmektedir.

15
PARAFUDRLAR

1 PARAFUDRLARIN KARAKTERSTKLER

Up kV cinsinden koruma seviyesi

Bu deer yldrmdan meydana gelen
yksek gerilimin parafudr tarafndan
hangi deere indirgendiini belirtir,
rnein: 1 1,2 1,5 1,8 2 2,5 kV.

Imax, maksimum akm deeri 59136j.eps

En az bir defa olmak zere, 8/20 ms dalga

grafiine gre, bir parafudrun
geirebilecei maksimum akm
deerini kA cinsinden belirtir.
In, nominal akm deeri
Testlerde kullanlan ve bir parafudrun
20 defa geirebilecei akm deerini
kA cinsinden belirtir.
Parafudrun dayanabilecei yldrm floku says (20 floktan
1 floka kadar), yldrmdan dolay meydana gelen akmn
deerine gre azalr. Bu sebepten dolay, parafudr seimi
yaplrken mutlaka, bir blgede yldrmdan dolay meydana
gelebilecek yksek akmn deeri ve yldrm dflme skl gz
nnde bulundurulmaldr.

Uc, parafudrun alflma gerilimi

Bir parafudrun maksimum kabul
edebilecei alflma gerilimini V cinsinden
belirtir. En az tesisatn gerilim deerine 59136j.eps

eflit olmaldr.

Ic, normal alflma akm

Dikkat: Tesisat baflnda ana panoya yerlefltirilen bir
Bir hata olmad zaman Uc gerilimi
parafudr, yldrm enerjisinin byk bir ksmn topraa
altnda parafudr zerinden geen akm
iletecektir ama tek baflna btn tesisat ve zellikle de
mA cinsinden belirtir. bilgisayar gibi hassas cihazlar korumak iin yeterli
olmayabilir. Dolaysyla tali panolarda ve hatta hassas
Ires, reziduel gerilim cihazlar iin prizlerin zerlerinde de parafudr kullanlmas
In nominal akma maruz kalan bir tavsiye edilir.
parafudrun ular arasnda llen
57294q.eps
gerilimin deeri. Bu deer Up deerini
gememelidir.

Up
Tesisatta bulunan her cihaz gibi parafudrlar da
elektrik floklarna (direkt veya dolayl kontaklar) ve
Ures ksa devrelere karfl korunmaldr. Panolarda kullanlan
Uc parafudrlar iin (ana pano veya tali panolar) bir otomat ile
koruma gereklefltirilmesi tavsiye edilir.
Bu koruma parafudrun kutup saysna gre 20 A deere sahip bir
DX otomatik sigorta tarafndan gereklefltirilebilir.
Ic In Imax

16
 2 PARAFUDRLARIN SEM
59139j.eps

Legrand parafudrlar kapasitelerine gre deiflik

tiptedir. ok yksek kapasiteli 70 kA*, yksek
kapasiteli 40kA ve standart kapasiteli 15 kA ana veya tali
panolar zerinde kullanlabilirler. Yakn koruma salayan
priz parafudrlar anahtar/priz veya brotik blok serileri
ierisinde yer almaktadr.
039 56 / 57 /58 referansl sinyalizasyon yardmclar
ok basit olarak parafudrlara taklr ve enversr bir
kontak sayesinde parafudrun durumunu bildirirler.

Birka seim kriteri :

- televizyon, bilgisayar, mzik seti gibi elektronik, ok
hassas cihazlar iin yakn koruma her zaman tavsiye
edilir,
- beyaz eflyalar iin genelde standart koruma yeterli
olur,
- ok yksek kapasiteli veya yksek kapasiteli
parafudrlar ok youn veya youn flekilde yldrma
maruz kalan yerlerde ve mutlaka standart kapasiteli
parafudrlar ile beraber ve uyumlu kullanlmaldr. * Satfl ofislerimize danflnz.

Legrand parafudrlarn karakteristikleri

maksimum nominal koruma

Parafudr tipi akm deeri akm deeri seviyesi
(I max) (In) (Up)
Pano ii Lexic
parafudrlar ok yksek kapasite H 70 kA 20 kA 1.8 kV

Yksek kapasite E 40 kA 15 kA 1,4 kV

Standart kapasite S 15 kA 5 kA 1,2 kV

Yakn koruma Armada priz

3 kA 1,5 kA 1 kV
parafudrlar P parafudr

(1)
Parafudrlu brotik blok
1 den 8 kAe 1,54 den 2,5 kAe 1,2 kV

Lexic telefon hatlar

10 kA 5 kA 100 veya 300 V
iin parafudrlar

(1) modele gre

17
 Koruma derecelerine, cihazlarn hassasiyetlerine ve tesisatn getirdii pasif korumaya gre
parafudr tipleri, miktarlar ve pozisyonlar
57296l.eps

N L3 L2 L1
Parafudrlar arasndaki
Tesisatn ok minimum mesafeler
bafl taraf yksek
kapasiteli H
Tesisatn
bafl Yksek E
korumas kapasiteli
Standart S
kapasiteli

6 m*
0m

8 m*
2 m*
0m
Yksek E
Datm kapasiteli
seviyesi Hattn
korunmas
Standart S
kapasiteli

10 m
2m
4m
Yakn Yakn P
koruma koruma
* IT ve TNC ntr rejimlerinde 6m
Kullanm parafudr referanslar : 039 30/31/32/33
seviyesi
57295l.eps

Koruma seviyesi
M MM MMM
S S S S S E E E Ana pano

yi S S Tali pano
Tesisatn pasif

P P P Yakn koruma

Parafudrun yeri
korunmas

S S S E E E E E H Ana pano

Orta S S S S Tali pano

P P P P P Yakn koruma

S S E E E H H H H Ana pano
Kt S S S S S S E Tali pano
P P P P P P Yakn koruma

Az Hassas ok Az Hassas ok Az Hassas ok

hassas hassas hassas hassas hassas hassas
Cihazlarn hassasiyeti

Bu tablo bir yol gsterici olarak grlebilir fakat referans olarak kabul edilmemelidir. rnler sizlere tavsiye
amacyla yldrmn meydana getirebilecei zarara gre belirlenmifltir, fakat yldrm gcnn ve verecei zararlarn
her zaman tahmin edildii gibi olmayacan gz nnde bulundurmak gerekir.
Koruma seviyesi: 1 ila 3 yldz ile bir tesisatn baflnda meydana gelebilecek art gerilim miktarnn riskini belirtir.
Bu seviye, o blgede ki ortalama yllk km2ye dflen yldrm miktar, binann konumu, tesisatn konumu ve paratoner
varlna gre belirlenir.
Tesisatn pasif korunmas: tesisatn durumu ve yapsn belirtir : bykl, efldeerlii, hatlarn ayrlmfl olup
olmamas... Krmzdan yeflile doru geen renk kodlaryla kt, orta ve iyi olarak belirtilir.
Cihazlarn hassasiyeti: Cihazlar kategoride snflandrlmfltr:
- Az hassas olanlar (motorlar, stclar...)
- Hassas olanlar (beyaz eflyalar, aydnlatma, ...)
- ok hassas olanlar (bilgisayarlar, elektronik kontrol cihazlar, modemler, faks cihazlar, iletiflim cihazlar...)

18
 59139j.eps

rnek: koruma seviyesi gerektiren

tesisatn pasif korumasnn
bir blgede, Parafudrlarn koordinasyonu
kt olduu (byk bir tesisat, kt
Parafudrlarn koordinasyonu iin aralarnda braklmas
efldeerlik...), hassas cihazlarn
gereken minimum mesafeler vardr. Yakn koruma
bulunduu bir binada tesisatn parafudrlar genelde ana parafudrdan yeteri kadar uzakta
ana panosuna yksek kapasiteli bir bulunur fakat ana parafudr ile tali panolarda ki parafudrlar
parafudr, tali panolara standart arasnda bu minimum mesafeleri korumak bazen zor olabilir.
kapasiteli ve hassas cihazlarn Bu gibi durumlarda koordinasyon modlleri kullanlmaldr.
prizlerine de yakn koruma amal priz
parafudrlar kullanlmas tavsiye edilir.

59136j.eps

H + H veya E + E gibi ayn

tipte ve deerlerde iki
parafudrun yan yana monte
edilmesi (aralarndaki mesafe
0 metre) parafudrlarn akfl
kapasitesini ykseltir.
039 62 * ve 039 63* referansl koordinasyon modlleri
parafudrlar arasnda ki bu minimum mesafe
zorunluluklarn ortadan kaldrr.

59136j.eps

003828-20555q.eps
Telefon hatlarnn korunmas
Doal olarak, telefon hatlar da yldrm
Entre de ligne
tlphonique enerjisinin taflnmasna sebep olur.
Genelde ok uzak bir noktada bulanan
toprak hattna baldrlar.
Korunma seviyesi ve yldrm riski
ne olursa olsun telefon hatlar iin zel
Legrand

tasarlanmfl parafudrlar kullanlmas

gerekmektedir.
Ref: 039 28 analog telefon hatlar iin
Ref: 039 29 dijital telefon hatlar iin

* Satfl ofislerimize danflnz.

19
Parafudr,
teknolojik yaklaflm
Parafudrun elektrik tesisatlarnda ok nemli bir rol vardr:
Yldrm sebebiyle meydana gelen aflr gerilime karfl koruma
salar. Bu cihaz doru seebilmek iin onu iyi tanmak,
mesleinizin gereklerinden bir tanesidir.

34724q.eps

L
Gerilim normal olduu zamanlar, yani toprak ile girifl gerilimi
N
arasndaki potansiyel fark nominal gerilime yakn ise parafudr
hibir akm deerini geirmez.

34725q.eps

Yldrmn dflmesi, genelde elektrik hatt ile toprak arasnda bir aflr
L
gerilim meydana getirir. Bu flartlarda parafudr iletken hale geer ve
N
bu aflr gerilimin byk bir ksmn topraa iletir.

34726q.eps Fakat her zaman bir tane parafudr aflr gerilimin tamamn topraa
iletemeyebilir. Korunmak istenen cihaza aflr gerilimin kalan ksmnn
ulaflmas istenmedii iin ek olarak bir veya iki adet daha parafudr
L
kullanlmas gerekebilir.
N

20
59136j.eps

34729u.eps

Varistorun alflma 150 kV

Parafudrun iinde prensibi Parafudrsuz

Varistor teknolojisi Parafudrlu bir tesisatta
Bir parafudrun iinde binlerce varistor aflr gerilimi Up
Parafudrun UP deeri
kk inko oksit paralar vardr. deerinde limite eder.
Parafudrlu
Aflr gerilim olmad takdirde bu
34727q.eps
paralar tam bir rezistans
salarlar (yldrmn dflmesi
haricinde akm geirmez).
Aflr bir gerilim meydana geldii L
anda bu paralar birleflerek bir
ok balant meydana getirirler ve N
bylece akma yol olufltururlar.
34728q.eps
Aflr gerilim ne kadar gl olursa
paracklarn rezistanslar o kadar
dflk olur .
Varistor ismi buradan gelmektedir.
1

Parafudrun urad flok miktar

arttka varistor yafllanr.
Parafudrun nne taklacak olan bir
otomatik sigorta bakm
ifllemlerinin gvenli bir flekilde
1 zole gvde
yaplmasn salayacaktr.
2 Kontak salayan metal katman
3 inko oksit paralar

21
 NEDEN BRDEN FAZLA PARAFUDR KULLANILMALI ?
Tesisatn tamamn korumak iin tek bir parafudr yetersiz kalabilir : gelen aflr akmn bir blm tesisatta devam
edebilir ve korunmak istenen cihazlara zarar verebilir. Dolaysyla kesin sonu verecek bir veya iki adet daha
parafudr kullanmak gerekebilir. Buradaki ama :
34731q.eps
lk parafudrdan sonra tesisatta kalan aflr gerilim deerini, maksimum olarak, son parafudrun Up deerinden
kk veya eflit deere indirmek, (korunacak cihazn kabul edebilecei deer)
Meydana gelen aflr gerilimin kalan ksmn da topraa iletmektir.

1 Birinci parafudr (ana pano)

2 kinci parafudr (kat veya ara pano)
3 Yakn koruma parafudru (priz yannda)

L
Yksek akmn Yksek akmn Yksek akmn
%100 %20si %4
N

80%
Yksek
akmn
%16s 3

Kalan %0
2
ila %1lik
blm
1

Parafudr
tarafndan
topraa
iletilen
akm

34732u.eps

Yukardaki aflr akma gre aflr gerilimin dflfl grafii

Bafllang Kalan gerilim

aflr gerilim

Korumasz cihaz
tarafndan
kabul edilebilir
gerilim deeri 1 2 3

22
Legrand Parafudrlar,
devamllktaki yenilik
Lexic rn gamnn kalitesini takdir edeceksiniz:
modler rnler, kolay montaj, gvenilirlik...
Lexic gamnda retilen Legrand parafudrlar, btn risklere cevap vermek iin
deiflik koruma dereceleriyle pazara sunulur.

HER RSKE UYGUN Maksimum Nominal Koruma

akm deeri akm deeri seviyesi
BR PARAFUDR (I max) (In) (Up)
ok yksek kapasite, yksek
kapasite, standart kapasite...
Korumas istenen cihazlarn ok yksek
kapasite 70 kA 20 kA 1.8 kV
hassasiyeti sebebiyle yldrmn
etkileri ve riskleri her tesisatta
farkl olacandan dolay Legrandn Yksek
40 kA 15 kA 1,4 kV
kapasite
pano parafudrlarnda 3 deiflik
koruma kapasitesi mevcuttur, bu
parafudrlara Armada veya Standart
15 kA 5 kA 1,2 kV
kapasite
parafudrlu Brotik bloklar da
eklediinizde yakn ve ok etkili bir
koruma salamfl olursunuz. Armada, 3 kA 1,5 kA 1 kV
modler
parafudr

*Parafudrlu 1den 8 kAe* 1,5den 2,5 kAe* 1,2 kV

brotik blok

*modellere gre deiflir

10 kA 5 kA 100 veya 300 V

Telefon
hatlar iin
parafudr

* Satfl ofislerimize danflnz.

23
 Ray stne kolay ve salam montaj

Trnaklar araclyla montaj (2 ve 4 modller iin 2 trnak)

Balant kapasitesi 25mm2

Balanabilir kablo kalnl:

25 mm2 tekli kablo
16 mm2 oklu kablo
Optimum sinyalizasyon

Parafudrun durumunu en
iyi flekilde gsteren genifl
pencere

DEFECT

Parafudr Modln
dzgn deifltirilmesi
alflyor gerekir

Panolarn zerine flkl

veya sesli uyar sistemi
kurmak iin parafudrun
yanna yardmc kontak
36149j.eps balama imkan

Bakm kolayl

Yksek kapasiteli bir Balant kapasitesi

parafudrun zerine Alt ksmda 25 mm2 lik
standart kapasiteli bir toprak hatt balants
modl taklmasn
engelleyen kilit sistemi

24
Tamamlayc parafudrlarn
seim rehberi
BAfiKA PARAFUDR
GEREKR M?

Tamamlayc parafudrlarn En nemli enerji ykn karfllayacak ana pano

kullanm, korunmas istenen
cihaza ve ana panoda
kullanlan parafudrun
kapasitesine baldr.
Ana panodaki parafudrun
kapasitesini kontrol edin (ok
yksek, yksek, standart).
Bu parafudrun olduu
tabloya bakn, size
korunmas istenen cihaza
gre kullanlmas gereken
tamamlayc parafudrlar
gsterir.
Parafudrlarn
referanslarn not edin:
Tamamlayc olarak ek bir
adet pano tipi parafudr, ve
flartlara gre her hassas
parafudrunu setiniz. Fakat bu enerjiyi tesisat
tarafndan kabul edilebilecek seviyeye indirmek
iin yeterli olmayabilir.
Dolaysyla yldrm sebebiyle meydana
gelebilecek bu aflr gerilime karfl korumay
optimum hale getirmek iin tamamlayc
parafudrlar kullanlmas gerekebilir.
59136j.eps
RNEK
Ana pano parafudru: ok yksek 039 43 referansl bir tamamlayc
kapasiteli parafudr ve her bilgisayar iin bir yakn
Korunmak istenen cihazlar: koruma parafudru (744 66
Makineler ve bilgisayarlar referansl Armada veya 533 32*
Tesisat: Trifaze referansl parafudrlu brotik blok)
Ntr rejimi: TT semeniz gerekir.
Btn cihazlar korumak iin pano tipi

cihaz iin ek bir adet yakn

koruma parafudru sein.
Eer ana panodaki ANA PANODAK PARAFUDRUN KAPASTES NEDR?
parafudr ile korunmak
istenen cihazlara olan
mesafe 30 metrenin zerinde
ise, mutlaka ek bir ok yksek Yksek Standart
kapasite kapasite kapasite
tamamlayc parafudr
kullanlmaldr.

* Satfl ofislerimize danflnz.

25
 HANG TAMAMLAYICI PARAFUDRLAR KULLANILMALI?
59136j.eps

Ana panodaki parafudr: ok yksek kapasite

Korunacak cihazlar
Pano tipi Yakn koruma
TELEFON HATLARINI
Korunacak cihazlar 3 ana parafudr parafudru
UNUTMAYIN!
gruba ayrabiliriz: Motor x
Motorlar: makineler, Beyaz eflya x x
Telefonlar, faks cihazlar,
Bilgisayar ve
asansr, jeneratr... elektronik cihaz x x modemler... telefon hatlarna
Beyaz eflyalar : derin bal alflan cihazlar da
dondurucular, buzdolab, yldrmdan dolay meydana
Ana panodaki parafudr: yksek kapasite
amaflr makinesi, bulaflk gelen aflr gerilime karfl
makinesi, elektrikli frn... Pano tipi Yakn koruma hassastrlar.
parafudr parafudru
Elektronik cihazlar : Korunmalarn salamak iin
Motor
Bilgisayarlar, TV, mzik Beyaz eflya x telefon datm panosuna
Bilgisayar ve monte edilecek telefon hatlar
setleri, fotokopi makineleri, elektronik cihaz x x
iin retilmifl zel parafudr
yazar kasalar, faks cihazlar,
kullanmak gerekir.
yazclar, alarmlar...
Ana panodaki parafudr: standart kapasite Doru parafudru semek iin

Yakn koruma parafudru

hangi tip bir telefon hatt
olduunu bilmeniz gerekir.
Motor
Beyaz eflya x
Bilgisayar ve
elektronik cihazx
Telefon hatt iin
parafudr seimi

HANG REFERANSLI PARAFUDR SELMEL ? Analog hat:

038 28 referansl parafudr

Tamamlayc pano tipi 1P, 1P+N 3P, 3P+N

Dijital hat:
parafudrlar TT 039 41 039 43 038 29 referansl parafudr
Korunacak cihazlarn tamam IT 039 31 039 32 - 039 33
TNC 039 41 039 43
iin bir tane sein. TNS 039 41 039 43

Yakn kullanm parafudru

* Brotik
Armada
blok
kartlabilir modl
Korunacak her hassas cihaz Antiparazit filtreli(1) 744 66 533 32

iin bir tane sein. Antiparazit filtresiz 741 30 533 30

908 90

(1) Motorlara yakn bilgisayarlarn prizleri iin.

* Satfl ofislerimize danflnz
26
59136j.eps

Devam eden sayfalarda bulunan akfl

diyagramlar istenilen koruma dzeyine
en uygun Legrand rnlerini ierdii
riskler ve koruma alclar asndan
tanmlamaktadr. Ayn zamanda bu durum-
da gstergeler sadece klavuz amaldr;
Parafudr seme amal rnek akfl diyagram
risklerin deeri ve kurulum zellikleri - dolayl yldrm etkisi
proje uygulaycsna gre deiflir. - fazl birincil koruma
- tek fazl ikincil ve son koruma
TT ve TN-S fazl sistem (230/400 V a.c.)

Risk deeri zararlar ve

maaliyet insanlar iin
tehlikesi

Yksek
Evet risk Hayr
ve
zararlar
Birincil koruma
istiyorsa Evet Orta Hayr
derece risk
Yksek seviyede ve zarar
koruyucu
Birincil koruma
rn: Legrand istiyorsa
ref.: 039 23 Evet Hayr
Imax: 70kA Dflk risk
Orta derecede ve zarar
Up: 1,8 kV koruyucu

Birincil koruma Korumaya gerek

rn: Legrand istiyorsa yok
Evet kincil Hayr ref.: 039 30
derece Imax: 40kA
koruma Up: 1,4 kV Dflk derecede
koruyucu
Orta derecede Birincil koruma
koruyucu yeterli
Diferansiyel modda
rn: Legrand balant
ref.: 039 30 Evet Dflk risk Hayr rn: Legrand
Imax: 40kA ve zarar ref.: 039 40x3
Up: 1,4 kV Imax: 15kA
Dflk seviyede Birincil koruma Up: 1,4 kV
koruyucu yeterli
Evet Son Hayr
koruma Diferansiyel modda
balant
Dflk derecede Birincil ve ikincil rn: Legrand
koruyucu koruma yeterli ref.: 039 40
Imax: 15kA
Up: 1,2 kV
Diferansiyel modda
balant
rn: Legrand
ref.: 039 40
Imax: 15kA
Up: 1,2 kV

27
Parafudr seimi iin akfl diyagram
TT Tek fazl sistem (230/400 V a.c.)
Parafudr seme amal rnek akfl diyagram
- dolayl yldrm etkisi

Risk deeri zararlar ve

maliyet insanlar iin
tehlikesi

Yksek
Evet risk Hayr
ve
zararlar
Birincil koruma
istiyorsa Evet Orta Hayr
derece risk
Yksek seviyede ve zarar
koruyucu
Birincil koruma
istiyorsa
rn: Legrand
ref.: 039 21 Evet Hayr
Dflk risk
Imax: 70kA Up: 1,8 kV Orta derecede ve zarar
koruyucu

kincil rn: Legrand Birincil koruma Korumaya gerek

Evet Hayr ref.: 039 31
derece istiyorsa yok
koruma Imax: 40kA Up: 1,4 kV

Orta derecede Birincil koruma Dflk derecede

koruyucu yeterli koruyucu
rn: Legrand Evet Dflk risk Hayr Diferansiyel modda
ref.: 039 30 ve zarar balant
Imax: 40kA Up: 1,4 kV rn: Legrand
Dflk seviyede Birincil koruma ref.: 039 40x3
koruyucu yeterli Imax: 15kA Up: 1,4 kV
Diferansiyel modda
Evet Hayr balant
Son rn: Legrand
koruma Evet Son Hayr
ref.: 039 41 koruma
Imax: 15kA Up: 1,2 kV
Dflk derecede Birincil ve ikincil
koruyucu koruma yeterli
ok dflk derecede Birincil koruma
koruyucu yeterli
Evet Son Hayr
koruma
Diferansiyel modda Diferansiyel modda Diferansiyel modda
balant balant balant
rn: Legrand rn: Legrand ok dflk derecede Birincil ve ikincil rn: Legrand
ref.: 039 41 ref.: 744 65 koruyucu koruma yeterli ref.: 744 65
Imax: 15kA Up: 1,2 kV Imax: 2kA Up: 1 kV Imax: 2kA Up: 1 kV
Diferansiyel modda
balant
rn: Legrand
ref.: 744 65
Imax: 2kA Up: 1 kV

28
 Parafudr seimi iin akfl diyagram
TNC-S fazl sistem (230/400 V a.c.)
Parafudr seme amal rnek akfl diyagram
- dolayl yldrm etkisi
- fazl birincil koruma
- tek fazl ikincil ve son koruma

Risk deeri zararlar ve

maliyet insanlar
iin tehlikesi

Yksek
Evet risk Hayr
ve
zararlar
TN-C Sisteminde
birincil koruma Evet Hayr
istiyorsa Orta
derece risk
Yksek seviyede ve zarar
koruyucu
Birincil koruma
istiyorsa
rn: Legrand ref.: 039 22
Imax: 70kA Up: 1,8 kV Evet Hayr
Dflk risk
Orta derecede ve zarar
koruyucu

TN-C TN-C Sisteminde Korumaya gerek

Evet sisteminde Hayr rn: Legrand ref.: 039 31 birincil koruma
Imax: 40kA Up: 1,4 kV yok
ikinci derece istiyorsa
koruma
Orta derecede Birincil koruma Dflk derecede
koruyucu yeterli koruyucu
Evet Dflk risk Hayr
rn: Legrand ref.: 039 31 Diferansiyel modda
ve zarar balant
Imax: 40kA Up: 1,4 kV
rn: Legrand
Dflk seviyede Birincil koruma ref.: 039 40x3
koruyucu yeterli Imax: 15kA Up: 1,4 kV
Diferansiyel modda
Evet TN-C Hayr balant
sisteminde rn: Legrand Evet TN-C Hayr
son koruma ref.: 039 41 Sisteminde son
Imax: 15kA Up: 1,2 kV koruma
Dflk derecede Birincil ve ikincil
koruyucu koruma yeterli
ok dflk derecede Birincil koruma
Evet Son Hayr koruyucu yeterli
koruma
Diferansiyel modda Diferansiyel modda Diferansiyel modda
balant balant ok dflk derecede Birincil ve ikincil balant
rn: Legrand rn: Legrand koruyucu koruma yeterli rn: Legrand
ref.: 039 41 ref.: 744 65 ref.: 744 65
Imax: 15kA Up: 1,2 kV Imax: 2kA Up: 1 kV Imax: 2kA Up: 1 kV
Diferansiyel modda
balant
rn: Legrand
ref.: 744 65
Imax: 2kA Up: 1 kV

29
Mstakil binalar
Ana pano iin hangi parafudr seilmeli?

2 km2 ye ylda 1 kez yldrm dflme riski olan bir yer.

Tek baflna bir villa, havai hat, TT ntr rejimi *
Ana pano iin seilen parafudr: standart kapasite

Tamamlayc parafudr gerekir mi?

Korunmas gereken cihazlarn hassasiyetine gre (bilgisayar, elektronik cihazlar ve

beyaz eflyalar) yakn koruma parafudrlar kullanlabilir.

Elektrik panosu Elektrik hatt

Telefon hatt

Standart kapasiteli
064 69 referansl
otomatiksigorta ile
korunan iki kutuplu
039 41 referansl parafudr.

Telefon hatt girifli

038 28 referansl
analojik hatlar iin
parafudr.

* rnek olarak verilmifl seim kriterleri

** Satfl ofislerimize danflnz.
30
 TV, mzik seti,
bilgisayar, telefon

cihazlar

533 30** referansl parafudrlu

brotik blok

744 65 referansl
armada modler parafudr

Beyaz eflyalar

744 65 referansl
priz parafudru

31
Mstakil Binalar
flemas 34751q.eps

Elektrik panosu

Selektif
tipteki kaak
akm
korumal ana ! X+ Y + Z 50cm
sigorta

*** ***

30 mA
Y kaak
Parafudrun Z akm
korunmas: koruma
Standart
20 Alik kapasiteli
064 69 039 41
referansl Dier
referansl kullanmlar
otomatik parafudr
sigorta iin

744 65 referansl
Armada modler parafudr
533 30 **referansl
parafudrlu brotikblok

** Satfl ofislerimize danflnz.

*** Ntr kesmeli sigortalar istee bal

32
Telefon datm panosu

Telefon hatt gelifli

038 28
referansl
analog
hatlar iin
parafudr

33
Daireler...
Ana pano iin hangi parafudr seilmeli?

2 km2 ye ylda 4 kez yldrm dflme riski olan bir yer.

fiehir ortam, yeralt elektrik hatt, TT ntr rejimi *
Her daire ve ortak kullanm alanlar iin ana panoya seilen parafudrlar,
standart kapasite

Tamamlayc parafudrlar gerekir mi?

Her dairede korunmas gereken cihazlarn

hassasiyetine gre (bilgisayar, elektronik cihazlar,
beyaz eflyalar...) yakn koruma parafudrlar
kullanlabilir.
Ortak kullanm alanlarnda
ana panodaki parafudr yeterlidir.

Telefon hatt girifli

Her daire iin

elektrik panosu Ortak kullanm
alanlarnn
elektrik panosu

038 28 referansl analojik

telefon hatlar iin
parafudrlar

Standart kapasiteli 064 69 Standart kapasiteli 065 64

referansl otomatik sigorta referansl otomatik sigorta
ile korunan iki kutuplu ile korunan drt kutuplu
039 41 referansl 039 43 referansl
parafudr parafudr
* rnek olarak verilmifl seim kriterleri
** Satfl ofisleremize danflnz.
34
 Beyaz eflyalar

744 65 referansl
priz parafudru

TV, mzik seti,

bilgisayar, telefon
cihazlar

533 30** referansl parafudrlu

brotik blok

744 65 referansl armada

modler parafudr

35
Daireler
flemas 34753q.eps

Daire elektrik panosu

Selektif tipte
kaak akm
korumal ana
sigorta
! X + Y + Z 50cm

*** ***

30 MA
Y Kaak
Z akm
koruma
Parafudrun
korunmas: Standart
20 A lik 064 69 kapasiteli
039 41 Dier
referansl kullanmlar
otomatik referansl
parafudr iin
sigorta

744 65 referansl
Armada modler parafudr
533 30** referansl
parafudrlu brotik blok

** Satfl ofislerimize danflnz.

*** Ntr kesmeli sigortalar istee bal

36
Telefon datm panosu Ortak kullanm alanlarnn elektrik panosu

Telefon hatt girifli Selektif tipte

kaak akm X 25cm

!
korumal ana
sigorta X + Y + Z 50cm

X Kaak
akm
*** korumal
otomatik
038 28 sigorta
referansl
analojik
hatlar iin Y
parafudr
Z

Parafudrun Standart
korunmas: kapasiteli
20 A lik 064 64 039 43
referansl otomatik referansl
sigorta parafudr

Asansr

Dier kullanmlar:
otomatik kap kumandas,
dfl aydnlatma,
otopark bariyeri...

37
Ofis ortamlar
Ana pano iin hangi parafudr seilmeli?

2 km2 ye ylda 4 kez yldrm dflme riski olan bir yer.

Etrafnda bir ka bina, yer alt elektrik hatt, TT ntr rejimi *
Btn bina iin ana pano parafudru yksek kapasiteli.

Tamamlayc parafudrlar gerekir mi?

Byle bir ofis ortamnda kullanlacak cihazlarn hassasiyeti
sebebiyle hem tali panolarda, hem de yakn koruma iin
parafudr kullanlmas gerekir.

Bilgisayar ve telefon
cihazlar

34755q.eps

744 66 referansl antiparazit

filtreli armada modler
parafudr

Binann ana
datm panosu

Telefon hatt girifli

Yksek kapasiteli 4 kutuplu

039 58 referansl yardmc
kontak ile kullanlabilen 038 29 referansl numerik
039 38 referansl parafudr telefon hatlar iin parafudr

* rnek olarak verilmifl seim kriterleridir.

** Satfl ofislerimize danflnz.
38
 Otomatik kahve
makinesi,
fotokopi makinesi...

744 65 referansl armada

modler parafudr.

Barkovizyon,
taflnabilir bilgisayar

533 30** referansl parafudrlu

brotik blok

744 65 referansl
armada modler parafudr

Binann elektrik
datm panosu

Standart kapasitede iki

kutuplu 039 41 referansl
parafudr

39
Ofis Ortam
fiemas 34757q.eps

Telefon girifl panosu Brolarn elektrik datm panosu

Dijital telefon hatt gelifli Selektif tipte

kaak akm
korumal
ana sigorta ! X + Y + Z 50cm

Bro
panolarna
X doru

**

038 29
referansl
dijital hatlar Y
iin
Z
parafudr

Parafudrun Yksek
korumas: 039 58 kapasiteli
20Alik 065 64 referansl 039 38
referansl yardmc referansl
sigorta kontak parafudr

LCS * (yapsal kablolama

sistemleri) datm

* LCS: Legrand Cabling System-Legrand Yapsal Kablolama Sistemleri klavuzu iin satfl ofislerimize danflnz.
** Ntr kesmeli sigortalar istee bal

40
 Brolarn elektrik datm panosu

** **

30 mA
Kaak
akm
koruma

Parafudrun Standart
korumas: kapasiteli
039 41 Dier
20Alik 064 69
referansl kullanmlar
referansl ana
parafudr iin
sigorta

LCS * (yapsal kablolama

sistemleri) datm
744 65
referansl
Armada 533 30
modler referansl
parafudr parafudrlu
744 66 brotik blok
referansl
antiparazit
Armada
modler
parafudr

41
Endstriyel Atlyeler
Ana pano iin hangi parafudr seilmeli?

2 km2 ye ylda 2 kez yldrm dflme riski olan bir yer.

Paratonerli bina, etrafnda birka bina, yer alt elektrik tesisat,
TT ntr rejimi *
Ana pano parafudru ok yksek kapasiteli

Tamamlayc parafudrlar gerekir mi?

Korunacak cihazlarn hassasiyeti ne olursa olsun ana panoda
ok yksek kapasiteli bir parafudr kulanlmflsa
tamamlayc parafudrlarn kullanlmas gerekir.
Bir tamamlayc parafudr makinelerin
elektrik motorlarn korumaya yeterli olacaktr.
Buralardaki elektronik cihazlar ve
bilgisayarlar korumak iin yakn koruma
parafudrlarn kullannz.

Telefon hatt
girifli

Bilgisayar ve telefon
cihazlar

038 29 referansl dijital

telefon hatlar iin
parafudr

744 66 referansl antiparazit

filtreli armada modler
parafudr

* rnek olarak verilmifl seim kriterleridir.

42
 Elektrik motoru

Binann ana
elektrik
datm panosu

065 64 referansl 20Alik

otomatik sigorta ile
korunan standart
kapasiteli 4 kutuplu 039 43
referansl parafudr
070 04 referansl 40Alik
otomatik sigorta ile
korunan ok yksek
kapasiteli 4 kutuplu 039 23
referansl ana pano
parafudru

43
Endstriyel Atlye
fiemas
34759q.eps

Telefon girifl panosu Binann elektrik datm panosu Atlyede

Dijital telefon hatt gelifli Kacak akm

koruma X 25cm
bloklu DPX
kompak
! X + Y + Z 50cm

flalter

Tali panolara
X doru
038 29
referansl
dijital telefon *** ***
hatlar iin
parafudr

Parafudr ok yksek
korumas: kapasiteli
039 23 Parafudr korumas:
070 04 * referansl
referansl 065 64 * referansl
40Alik otomatik
parafudr 20Alik otomatik sigorta
sigorta

LCS ** (yapsal kablolama

sistemleri) datm

* Satfl ofislerimize danflnz.

** LCS: Legrand Cabling System-Legrand Yapsal Kablolama Sistemleri klavuzu iin satfl ofislerimize danflnz.
*** Ntr kesmeli sigortalar istee bal

44
bulunan elektrik datm panosu Bro blmndeki elektrik datm panosu

Kaak akm
korumal Kaak akm Kaak akm
otomatik korumal otomatik koruma
sigortalar sigorta anahtar

Standart
kapasite
039 43 referansl
parafudr

Makineler

744 66
referansl
antiparazit
filtreli Armada
modler
parafudr

45
 Parafudrlar 230-400 V

039 31 039 33 039 34 039 62

Pano parafudrlar
NF C 61-740,NF EN 61643-11 standartlarna uygundur
UTE C 15-443 rehberine cevap verebilmektedir
inde termik koruma ihtiva eder
Bir kaide ve deifltirilebilen iflaret lambal bir
modlden meydana gelir
Yeflil iflaret lambas: rn alflr konumda
Turuncu iflaret lambas: modl deifltirilmeli
Parafudrun konumunu gstermesi iin
iflaretleme yardmclar taklabilir
Besleme: 230/400 V~
Frekans: 50/60 Hz

Amb. Ref. ok yksek kapasiteli -H Amb. Ref. Yedek modl

Ntr rejimi: TT, TN, IT flaret lambal deifltirilebilen modl
I max: 70 kA (akfl kapasitesi) Yeflil iflaret lambas: rn alflr durumda
Up: 1,8 kV (koruma seviyesi) Turuncu iflaret lambas: modl deifltirilmeli
Modl says
I max (kA) Up (kV) Parafudr iin
1 039 20 Bir kutuplu 1
1 039 21 ki kutuplu 2 5 039 28 70 1,8 039 20/21/22/23
1 039 22 kutuplu 3 5 039 34 40 1,4 039 30/31/32/33
1 039 23 Drt kutuplu 4 5 039 39 40 1,4 039 35/36/38
5 039 44 15 1,2 039 40/41/43

Yksek kapasiteli -E
Ntr rejimi: TT, TN, IT
I max: 40 kA (akfl kapasitesi)
Up: 1,4 kV (koruma seviyesi) Sinyalizasyon yardmclar
Enversr kontakl microswitch 2A-250V
Modl says parafudra klipslenir
1 039 30 Bir kutuplu 1
1 039 55 Tek kutuplu
1 039 31 ki kutuplu 2
1 039 56 ki kutuplu
1 039 32 kutuplu 3
1 039 57 kutuplu
1 039 33 Drt kutuplu 4
1 039 58 Drt kutuplu

Standart kapasiteli -S
Ntr rejimi: TT, TN, IT Koordinasyon modlleri
I max: 15 kA (akfl kapasitesi) Ayn panoda bulunan 1 ve 2 tipindeki parafudrlarn
Up: 1,2 kV (koruma seviyesi) aralarndaki minimum montaj mesafesinin
salanamad durumlarda kullanlmas gerekir.
Modl says
ok kutuplu modellerde her kutup iin 1 adet
1 039 40 Bir kutuplu 1 kullanlmaldr
1 039 41 ki kutuplu 2
1 039 43 Drt kutuplu 4 Modl says

1 039 62 35 A-500 V~1 tesisat iin modl 2

1 039 63 63 A-500 V~1 tesisat iin modl 4

46
 744 66 741 30 + 744 66 + 750 10

Telefon hatlar iin parafudrlar

Bina iinde bulunan telefon hattna bal
telefon ve modem, faks vb.cihazlarn
atmosfer kaynakl yksek gerilime karfl
korunmasn salar.
Zayf akm panolarna monte edilmektedir
Telefon hatlarna seri balanr Parafudr korumal prizler ve brotik bloklar
Yeflil iflaret lambas: rn alflr konumda Faz ile ntr arasnda koruma yapar
Turuncu iflaret lambas: modl deifltirilmeli Bu parafudrlar mevcut panolarnda parafudr ile
Teknik zellikleri: zaten korunan tesisatlarda bilgisayar ve elektronik
Maksimum deflarj akm (I max) 10kA cihazlarn beslemesini blgesel korur
Nominal deflarj akm (In, dalga 8/20ms) 5kA Prizin yanna monte edilir.

Armada
Amb. Ref. Koruma seviyesi (Up): Amb. Ref. Parafudr
300V ref.03938 1 744 65 16A-250V~-50/60Hz
100V ref.03939 Iflkl gsterge ile alflmas gzlenir
Balant ularnn kapasitesi: 0,5-2,5 mm2 Akfl kapasitesi:
IP20 modler panoya montaj Nominal deflarj akm (In ): 1,5kAlik
Saklama scakl: -20C ila + 70C 20 flok (dalga 8/20ms)
Kullanm scakl: -10C ila + 40C Maksimum deflarj akm (Imax):
3kAlik bir flok
1 038 28 Analog telefon hatlar iin (ADSL dahil) Koruma seviyesi (Up): 1,2 kV
1 038 29 Dijital (Nmerik) telefon hatlar iin Kaak akm <1mA
NF C 61-740 (1995) standartna gre
imalat ve lm yaplmfltr
NF C 83-282 standardna gre
varistans uygundur
Armada
Parafudr + filtre

1 744 66 16A-250V~-50/60Hz
5x20 6,3A (ref.10263) sigorta ile
birlikte satlr
Iflkl gsterge ile alflmas gzlenir
Akfl kapasitesi:
Nominal deflarj akm (In ):1,5kAlik
20 flok (dalga 8/20ms)
Maksimum deflarj akm (Imax):
3kAlik bir flok
Koruma seviyesi (Up):1,2 kV
Kaak akm <1mA
NF C 61-740 (1995) standardna gre
imalat yaplmfltr.
CISPR 14 ve 17 standardna gre
lm yaplmfltr
Parazit nleyici kondansatrler NF C
93-190 standardna
gre uygundur.

CISPR 14 VE 17 standartlarna gre llen filtre kayb

Frekans MHz 0,1 0,5 1 5 10
Kayplar (dB) 10 25 30 45 45
Yedek modl
744 67 744 65/66 iin yedek modl
Modl mr bitince yenilenmesi iin
kullanlr.

47
 Parafudr korumal brotik bloklar

533 30

533 32

533 33

Parafudr korumal brotik bloklar

Aliminyum gvdeli blok
1,5 m kordon ve svaalt montaj kasas ile birlikte satlr,
Hzl bir bakm iin deifltirilebilen modler parafudr ile donatlmfltr
NF C 61-740 standardna uygundur
(TT-TN-IT)
Akfl kapasitesi:
Nominal deflarj akm (In ): 1,5kAlik 20 flok (dalga 8/20ms)
Maksimum deflarj akm (Imax): 3kAlik bir flok
Koruma seviyesi (Up):
-Faz ile ntr arasnda1kV
-Faz, ntr ve toprak arasnda 1,2kV
Uc altnda kaak akm: <1mA
Takip akm (Is): Yok

Amb. Ref. Parafudrlu brotik blok

1 533 30 4 UPS prizin korumas ve kumandas
flkl anahtar ile yaplr
16A-250V~-50/60Hz
Boyutu: 609 x 77 x 61 mm

Filtreli ve parafudrlu brotik blok

1 533 32 5 UPS prizin korumas ve kumandas flkl anahtar

ile yaplr
10A-250V~-50/60Hz
Boyutu: 654 x 77 x 61 mm

Yedek modl
1 533 33 533 30/32 iin yedek modl

CISPR 14 VE 17 standartlarna gre llen filtre kayb

Frekans
(MHz) 0,1 0,5 1 5 10 50
Asimetrik
kayp 10 25 30 40 35
(dB)
Simetrik
kayp 15 20 60 55 15
(dB)

48
Parafudr deerlendirmesi

Parafudrlar,
sahip olduklarnz korur.
Evinizde ve iflyerinizde bulunan elektrikli cihazlarn mali deerlerini
afladaki tabloya yazn. Parafudr iin harcayacanz tutar ile karfllafltrn.
Parafudrlarn ok daha kk bir maliyetle, sizi ne byk zararlardan
koruduunu greceksiniz.

Cihaz Mali Deeri

TV
VCD/DVD player
Uydu alcs
Oyun konsolu
Mzik seti
Bilgisayar
Buzdolab
amaflr makinesi
Bulaflk makinesi
Mikrodalga frn
Derin dondurucu
Telsiz telefon
Ev sinema sistemi
Klima
Toplam

Yldrm nedeni ile oluflan zararlar

Bilgisayardaki verilerin
kaybolmas
fl gc kayb
Toplam

Kullanlan Parafudr Mali Deeri

Yksek kapasite
Standart kapasite
Yakn koruma
Toplam

49
Notlar