Professional Documents
Culture Documents
TURKISH STANDARD
Bu standard metni 29 Nisan 2005 tarihli TSE Teknik Kurul toplantsnda kabul edilerek yrrle girmi olup
metin zerindeki redaksiyonel dzeltmeler devam etmektedir.
TS EN 771- 1
A1: 2005 dhil
ICS 91.100.25
n sz
Bu tasar, CEN tarafndan kabul edilen EN 771-1 (2003) + A1 (2005) esas alnarak TSE naat Hazrlk
Grubunca hazrlanmtr.
Bu tasarnn kabul ile TS 704 (1979), TS 705 (1985), TS 4377 (1985), TS 4563 (1985) iptal edilecektir.
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
indekiler
1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1
2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar ............................................................................................ 1
3 Terimler ve tarifleri ................................................................................................................................... 3
3.1 Kgir birim ........................................................................................................................................... 3
3.2 Kil kgir birim (tula) ........................................................................................................................... 3
3.3 Korunmu kgir ................................................................................................................................... 3
3.4 LD birim ............................................................................................................................................... 3
3.5 HD birim .............................................................................................................................................. 3
3.6 Yerleim boyutlar .............................................................................................................................. 3
3.7 alma boyutlar ............................................................................................................................... 3
3.8 Gerek boyutlar ................................................................................................................................... 3
3.9 Dzgn ekilli kgir birim .................................................................................................................... 3
3.10 zel ekle sahip kgir birim............................................................................................................. 3
3.11 Yardmc kgir birim......................................................................................................................... 3
3.12 Kenetleme donanm ....................................................................................................................... 3
3.13 Dey delik ...................................................................................................................................... 3
3.14 Yatay delik ....................................................................................................................................... 3
3.15 Boluk .............................................................................................................................................. 3
3.16 ukur ............................................................................................................................................... 4
3.17 Oyuk ................................................................................................................................................ 4
3.18 Kavrama delii ................................................................................................................................ 4
3.19 D cidar (et kalnl)....................................................................................................................... 4
3.20 cidar (et kalnl) ......................................................................................................................... 4
3.21 Beyan edilen deer.......................................................................................................................... 4
3.22 Kgir birimlerin ortalama basn dayanm ...................................................................................... 4
3.23 Standardlatrlm basn dayanm ............................................................................................... 4
3.24 Nem geirmez tabaka iin kgir birim ............................................................................................. 4
3.25 Yksek hassasiyetli kil kgir birim .................................................................................................. 4
3.26 Dey delikli veya boluklu kil kgir birim ....................................................................................... 4
3.27 Yatay delikli veya boluklu kil kgir birim ........................................................................................ 4
3.28 Beton veya har dolgulu kil kgir birim............................................................................................ 4
3.29 Kgir paneller iin kil kgir birim ...................................................................................................... 4
3.30 iddetli hava etkilerine maruz kil kgir ............................................................................................ 4
3.31 Ilml hava etkilerine maruz kil kgir ................................................................................................ 5
3.32 Etkisiz hava artlarna maruz kil kgir ............................................................................................. 5
3.33 Kategori I kgir birimler.................................................................................................................... 5
3.34 Kategori II kgir birimler.................................................................................................................. 5
4 Malzemeler ve imalt................................................................................................................................ 5
5 Kil kgir birimlerle ilgili artlar................................................................................................................ 5
5.1 Genel................................................................................................................................................... 5
5.2 LD - birimler......................................................................................................................................... 5
5.3 HD birimler ........................................................................................................................................ 12
6 Kil kgir birimlerin tanm, ksa gsterilii ve snflandrlmas ......................................................... 18
6.1 Tanm ve ksa gsterili .................................................................................................................... 18
6.2 Snflandrma ..................................................................................................................................... 19
7 aretleme................................................................................................................................................ 19
8 Uygunluk deerlendirmesi .................................................................................................................... 19
8.1 Genel................................................................................................................................................. 19
8.2 Balang tip deneyleri ...................................................................................................................... 19
8.3 Fabrika imalt kontrol...................................................................................................................... 20
Ek A Balang tip deneyleri ve teslim partilerinin bamsz deneylere tbi tutulmas iin numune
alma................................................................................................................................................................. 21
A.1 Genel................................................................................................................................................. 21
A.2 Numune alma ilemi.......................................................................................................................... 21
Ek B (Bilgi iin) .............................................................................................................................................. 24
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Ek bilgi ............................................................................................................................................................ 24
B.1 Kil kgir birimlerin kullanlmas.......................................................................................................... 24
B.2 Dayankllk........................................................................................................................................ 25
B.3 Donma/zlme etkisine dayankllk ................................................................................................ 25
B.4 Har ve svalardaki slfat etkisi ............................................................................................................ 26
B.5 ieklenme ve lekelenme..................................................................................................................... 26
B.6 Kaplama kgirinde kullanlacak kil birimlerin grnyle ilgili genel klavuz ...................................... 26
Ek C Su emme tayini ..................................................................................................................................... 27
Ek MA(Bilgi iin) Tulalar (kil kagir birimler) iin mill snflandrma....................................................... 28
Ek ZA (Bilgi iin) ............................................................................................................................................ 37
Bu standardn, Avrupa Birlii Yap Malzemeleri Ynetmelii hkmleri ile ilikili olan maddeleri ...... 37
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
1 Kapsam
Bu standard, kgir yapda (ak yzeyli ve sval kgir, i kaplamalar ve blmeler de dhil olmak zere,
binalar ve inaat mhendislii alanna giren dier yaplarn yk tayan ve tamayan kgir ksmlar)
kullanlacak, kilden imal edilen kgir birimlerin (tulalar) karakteristiklerini ve performans artlarn kapsar.
Bu standard aada verilen iki grup piirilmi kil kgir gruba uygulanmak zere tasarlanmtr:
Bu standard, genelde dikdrtgenler prizmas ekilli olmayan, kil kgir birimleri de kapsar.
Bu standardda, ilgili standardlarda yer alan deney metotlarna gre llen, boyut toleranslar, dayanm,
birim hacim ktlesi, vb. ile ilgili performans tarif edilmitir.
Bu standardda, kil kgir birimler iin standard boyut lleri, standard alma boyut lleri ve zel
ekillendirilmi kil kgir birimlerdeki alar ve yaraplar belirtilmemitir. Bu standard, zel ekillendirilmi kil
kgir birimlerin lme metodunu, boyut lleri iin tolerans ve aralkla ilgili artlar, alar ve yarap
zelliklerini kapsamaz.
Bu standard, deme kaplamas olarak kullanlacak kgir birimleri, bacalarn duman gei kaplamalar iin
imal edilmi kil birimleri, kat yksekliinde kil panelleri ve yangna maruz kalma tehlikesi olan birimlere
yaptrlan s izolasyon tabakal birimleri kapsamaz. Bununla birlikte, kgir d bacalarda kullanlacak kil
birimler bu standard kapsamndadr.
2
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
3 Terimler ve tarifleri
Bu standardn amac bakmndan aada verilen terimler ve tarifleri uygulanr.
Not - Bilgi iin verilen Ek Bde, bu tr malzemelerin uygulanmas, maruz kalaca etkiler ve dayankllkla
ilgili tarifler verilmitir.
3.4 LD birim
Korunmu kgirde kullanm iin tasarlanm, dk birim hacim ktlesine sahip kgir birim.
3.5 HD birim
Korunmam kgirde kullanm iin tasarlanm kil kgir birim ve korunmu kgir birimde kullanm iin
tasarlanm, yksek birim hacim ktlesine sahip kgir birim.
3.15 Boluk
Kgir birimi, bir yzden kar yze tamamen kat etmeyen, tasarlanarak oluturulmu boluk.
3
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
3.16 ukur
Kgir birimin bir veya her iki oturma yzeyinde tasarlanarak oluturulmu ukurluk. Bu ukurluklarn toplam
hacmi, kgir birimin brt hacminin (uzunluk x genilik x ykseklik) belirli bir oranna tekabl eden snr
geemez.
3.17 Oyuk
Kgir birimin bir veya daha fazla yzeyindeki ukurluk veya iz (rnek, har cebi, sva di yuvas, kavrama
delii gibi).
4
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
4 Malzemeler ve imalt
Madde 3.2 ve Madde 8.3.2ye baklmaldr.
Not - Deney metotlarnn, Madde 3.10 ve Madde 3.11de tanmlanan zel ekle sahip veya yardmc
birimlere uygulanma iin genelde elverili olmayaca dikkate alnmaldr.
Aadaki madde'lerde verilen uygunluk kriterleri, balang tip deneyleri (Madde 8.2) ve teslimat partisi
deneyleriyle (Ek A) ilgilidir. Kategori I kgir birimlerin basn dayanmnda, ortalama deer iin, dayanmn
altna dme oran % 50 (p = 0,50) ve gven seviyesi % 95 olarak kullanlr.
malt, imalt deerlendirmesi iin, fabrika imalt kontrol belgesinde (Madde 8.3) uygunluk kriterlerini tarif
etmelidir.
malt, kgir birimin LD - birimler (ekil 2) veya HD - birimlerden (ekil 3) hangisine ait artlar saladn
da beyan etmelidir.
5.2 LD - birimler
5
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Aklama
1 Uzunluk
2 Genilik
3 Ykseklik
4 st yz (Deme yz)
5 Yanak
6 Aln
- Kgir birimin en az iki alma boyutu, srasyla uzunluk, genilik ve ykseklik iin 250 mm, 125 mm ve 100
mmden daha byk deilse, EN 772-16:2000da tarif edilen ilem bye gre, skan eneli kumpas
kullanlarak llmelidir. lme ileminde kumpasn eneleri EN 772-16 da, ekil 1 bde nokta nokta
gsterilen izgiye yerletirilmelidir. Ancak, iki lme deerinin ortalamasnn alnmas gerekli olan ykseklik
lmesinde, ikinci lme ilemi, kgir birimin ortasndaki nokta nokta izgiye dik ynde yaplmaldr.
Kumpas enelerinin genilii 5 mmden kk 10 mmden byk olmamaldr.
malt, piyasada bu zellii ile ilgili olarak kullanlacak kil kgir birim teslimat partisinin, Madde 5.2.1.2.3de
verilen aralk kategorilerinden hangisini saladn beyan etmelidir.
6
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
veya Tm : imalt tarafndan mm olarak beyan edilen sapma deeri (dier kategorilerden daha geni
veya daha sk olabilir).
veya Rm : malt tarafndan mm olarak beyan edilen aralk deeri (dier kategorilerden daha geni
veya daha sk olabilir).
Mamul partisinden Ek Aya uygun ekilde alnan dzgn ekilli kil kgir birim numuneler zerinde EN 772-
20ye uygun ekilde yaplan deneyle tayin edilen deme yzlerinin dzlkten sapma deeri beyan deerini
amamaldr.
Mamul partisinden Ek Aya uygun ekilde alnan dzgn ekilli kil kgir birim numuneler zerinde EN 772-16
ilem d)ye uygun ekilde yaplan deneyle tayin edilen deme yzlerinin dzlemsel paralellikten sapma
deeri beyan deerini amamaldr.
7
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
a) Dey delikli kgir birim b) Har cepli dey delikli c) Kavrama delii olan
kgir birim dey delikli kgir birim
d) Lamba ve zvana sistemli e) Yatay delikli kgir birim f) Sva klavuz yuvas olan
dey delikli kgir birim (blme duvarlar iin yatay delikli kgir birim
malt piyasada bu zellii ile ilgili kullanlacak kil kgir birimlerin (LD) konfigrasyonunu beyan etmelidir.
Bu beyan, EN 1996-1-1de veya EN 1996-1-2de tarif edilen gruplardan herhangi birine atf yaplarak
belirtilebilir ve/veya beyanda aada verilen hususlardan ilgili olanlar bulunabilir.
Varsa tasarlanarak oluturulmu boluklarn dorultusu da (izim veya resim yoluyla gsterilerek) dhil
olmak zere biim ve zellikler,
Tasarlanarak oluturulmu btn boluklarn toplam hacminin, kgir birimin brt hacmine (uzunluk x
genilik x ykseklik) yzdece oran,
Tasarlanarak oluturulmu btn boluklardan en bynn hacminin, kgir birimin brt hacmine
(uzunluk x genilik x ykseklik) yzdece oran,
Kavrama deliklerinin toplam hacminin, kgir birimin brt hacmine (uzunluk x genilik x ykseklik)
yzdece oran,
8
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
cidarlarn kalnlklar,
D cidarlarn kalnlklar,
D ve i cidarlarn yanaktan yanaa birleik kalnl,
D ve i cidarlarn alndan alna birleik kalnl,
Bir deme yzndeki boluk alanlarnn birimin yzey alanna (uzunluk x genilik) yzdece oran.
Not Kil kgir birimlerin yanaklar, har cepleri, lamba zvana sistemleri gibi kilitleme zelliklerine sahip
olabilirler. Kil kgir birimlerin yzeyleri, yzey profiline (sva klavuz yuvas gibi) sahip olabilir.
Her beyan deeri; st snr, alt snr veya iki deer aral olarak verilmelidir. Madde Aya uygun ekilde
partiden alnan numuneler zerinde EN 772-16, EN 772-9 ve EN 772-3e uygun ekilde yaplan deneyle
tayin edilen sonularn numune takm iin hesaplanan ortalama deeri, beyan edilen iki deer aralnda
olmal veya snr deerlere uygun olmaldr.
Beton veya har dolgulu kil kgir birimlerin, yzeyde ve ba ksmdaki en dk d et kalnl ile en dk i
et kalnl imalt tarafndan beyan edilmelidir.
Not - Edinilen tecrbeler, beton veya har ile doldurulacak kat yksekliinde kanallar oluturmak zere
tasarlanan kil kgir birimler iin yzeydeki en dk d et kalnlnn 20 mm ve ba ksmdaki d et
kalnl ile i et kalnlklarnn da en az 14 mm olmasnn yeterli olduunu gstermitir.
Dey delikli kil kgir birimlerde boluk orannn belirlenmesinde, kavrama delikleri dikkate alnmal ancak,
har cepleri ve sva klavuz yuvalar dhil edilmemelidir.
Beton veya har ile doldurulacak kat yksekliinde kanallar oluturmak zere tasarlanan kil kgir birimlerin
boluk orannn belirlenmesinde, beton veya harla doldurulacak kanallar dikkate alnmal ancak, sva
klavuz yuvalar (ukurluklar) dhil edilmemelidir.
Not 1-malt, beyan ettii brt kuru birim hacim ktlesinin, mill snflandrma sistemine hangi ekilde
uyarlanacan da bildirilebilir.
malt, Madde 5.2.3.3de verilen sapma kategorilerinden hangisinin uygulanacan da beyan etmelidir.
Not 2- Kuru birim hacim ktlesi, aada verilenlerin deerlendirilmesine ynelik olarak beyan edilir :
- Ykleme,
- Havadan iletilen ses yaltm,
- Yangna diren,
- Is yaltm.
9
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
lve olarak imalt, brt kuru birim hacim ktlesinin en byk tek deerini beyan edebilir.
Not 1- malt, beyan ettii net kuru birim hacim ktlesinin, mill snflandrma sistemine hangi ekilde
uyarlanacan da bildirilebilir.
malt, ayn zamanda Madde 5.2.3.3de verilen sapma kategorilerinden hangisinin uygulanacan da
beyan etmelidir.
lve olarak imalt, net kuru birim hacim ktlesinin en byk ve en kk tek deerlerini beyan edebilir.
D1 : % 10
D2:%5
veya
Dm : malt tarafndan beyan edilen % sapma deeri (dier kategorilerden daha geni veya daha dar
olabilir).
Not 1- malt, beyan ettii basn dayanmnn, mill snflandrma sistemine hangi ekilde uyarlanacan
da bildirilebilir.
Not 2 - Beyan edilen basn dayanmnn standardlatrlm basn dayanm hline nasl dntrlecei
EN 772-1de tarif edilmitir.
Ek olarak imalt, kil kgir birimin, Kategori I veya Kategori IIden hangisine dhil olduunu da beyan
etmelidir.
Ek Aya uygun ekilde alnan numuneler zerinde EN 772-1e uygun ekilde, EN 772-1, Madde 7.2.4te tarif
edilen yzey hazrlama metodu ve EN 772-1, Madde 7.3.2de tarif edilen artlandrma ilemi uygulanarak
yaplan deney sonularna gre,
Teslimt partisinden alnan belirli sayda kgir birim numunede tayin edilen basn dayanm deerlerinin
ortalamas, beyan edilen deerden daha kk olmamaldr.
Numune takmn oluturan numunelerde llen dayanm deerlerinden hibirisi, beyan deerinin %
80inden daha kk olmamaldr.
Beyanda, kil kgir birimlerin deney esnasnda bulunaca konumu/konumlar, birimlerin yataklanma metodu
ve mevcut boluklarn (ukur) har ile tamamen doldurulmasnn plnlanp plnlanmad belirtilmelidir.
Andrarak yzey dzeltme ileminin, deney uygulanacak yzeylerin temas alanlarn nemli derecede
deitirmesi hlinde veya yzeye balk yaplmas hlinde bu durum beyan edilmelidir.
Not 3 - Bu Maddede basn dayanm ile ilgili olarak verilen artlarn, zel ekillendirilmi ve yardmc kgir
birimlere uygulanmas zorunlu deildir.
10
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Donma /zlme dayankll ile ilgili art aranan lkelerde, kgir birimin, tasarlanan kullanm yerinde
sadece kstl korumaya tbi olmas (ince sva gibi) hlinde, kgir birimin dayankll, tasarlanan kullanm
yerinde geerli hkmlere gre deerlendirilmeli ve beyan edilmelidir.
S1 0,17 0,08
S2 0,06 0,03
Not 1 - Mamuln tasarlanan kullanm yerinde, su nfuzuna kar tam korunmu olmas (uygun kaln sva
tabakas, kaplama yaplmas veya sandvi duvarn i kanadnda veya bina ii duvarlarda kullanlmas
gibi) hlinde, aktif eriyebilir tuz ierii ile ilgili herhangi art aranmaz (SO).
Ktle veya hacim oran olarak (hangisi daha yksek ise) en fazla % 1,0, dzgn dalm organik madde
ihtiva eden kgir birimler iin, deneye ihtiya duyulmakszn Yangn Snf A1 beyan edilebilir.
Ktle veya hacim oran olarak (hangisi daha yksek ise) % 1,0den daha yksek, dzgn dalm organik
madde ihtiva eden kgir birimler, EN 13501-1e gre snflandrlmal ve uygun yangna tepki snf beyan
edilmelidir.
11
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Not - 2000/605/EC sayl kararla deiik 96/603/EC nolu komisyon kararnda, ktle veya hacim oran olarak
(hangisi daha yksek ise) en fazla % 1,0, dzgn dalm organik madde ihtiva eden yanmaz kgir
birimlerin, deneye ihtiya duyulmakszn Yangna tepki Snf A1e dhil olarak snflandrldna dikkat
edilmelidir.
5.3 HD birimler
- Kgir birimin en az iki alma boyutu, srasyla uzunluk, genilik ve ykseklik iin 250 mm, 125 mm ve 100
mmden daha byk deilse, EN 772-16:2000da tarif edilen ilem bye gre, skan eneli kumpas
kullanlarak llmelidir. lme ileminde kumpasn eneleri EN 772-16 da, ekil 1 bde nokta nokta
gsterilen izgiye yerletirilmelidir. Ancak, iki lme deerinin ortalamasnn alnmas gerekli olan ykseklik
lmesinde, ikinci lme ilemi, kgir birimin ortasndaki nokta nokta izgiye dik ynde yaplmaldr.
Kumpas enelerinin genilii 5 mmden kk 10 mmden byk olmamaldr.
12
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
malt, piyasada bu zellii ile ilgili olarak kullanlacak kil kgir birim teslimat partisinin, Madde 5.3.1.2.3de
verilen aralk kategorilerinden hangisini saladn beyan etmelidir.
- Kgirde gerekli doruluu (yerleim, yapma ve ince tabaka derzi) salamak iin,
- Bu artlar salamak iin ayrntl proje izimlerinin kullanm iin.
veya Tm : malt tarafndan mm olarak beyan edilen sapma deeri (dier kategorilerden daha
geni veya daha sk olabilir).
veya Rm : imalt tarafndan mm olarak beyan edilen aralk deeri (dier kategorilerden daha
geni veya daha sk olabilir).
Not Genel grnte tutarllk salamak iin farkl imalt partilerinin kartrlarak kullanld ak yzeyli
baz kgir tipleri iin Rm kategorisi tatmin edici olabilir.
Mamul partisinden Ek Aya uygun ekilde alnan dzgn ekilli kil kgir birim numuneler zerinde EN 772-
20ye uygun ekilde yaplan deneyle tayin edilen deme yzlerinin dzlkten sapma deeri beyan deerini
amamaldr.
13
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Varsa tasarlanarak oluturulmu boluklarn dorultusu da (izim veya resim yoluyla gsterilerek) dhil
olmak zere biim ve zellikler,
Tasarlanarak oluturulmu btn boluklarn toplam hacminin, kgir birimin brt hacmine (uzunluk x
genilik x ykseklik) yzdece oran,
Tasarlanarak oluturulmu btn boluklardan en bynn hacminin, kgir birimin brt hacmine
(uzunluk x genilik x ykseklik) yzdece oran,
Kavrama deliklerinin toplam hacminin, kgir birimin brt hacmine (uzunluk x genilik x ykseklik)
yzdece oran,
cidarlarn kalnlklar,
D cidarlarn kalnlklar,
D ve i cidarlarn yanaktan yanaa birleik kalnl,
D ve i cidarlarn alndan alna birleik kalnl,
Bir deme yzndeki boluk alanlarnn birimin yzey alanna (uzunluk x genilik) yzdece oran.
ukurlarn toplam hacmi, kgir birimin brt hacminin (uzunluk x genilik x ykseklik) % 20sini amamaldr.
Not Kil kgir birimlerin yanaklar, har cepleri, lamba zvana sistemleri gibi kilitleme zelliklerine sahip
olabilirler. Kil kgir birimlerin yzeyleri, yzey profiline (sva klavuz yuvas gibi) sahip olabilir.
Her beyan deeri; st snr, alt snr veya iki deer aral olarak verilmelidir. Madde Aya uygun ekilde
partiden alnan numuneler zerinde EN 772-16, EN 772-9 ve EN 772-3e uygun ekilde yaplan deneyle
tayin edilen sonularn numune takm iin hesaplanan ortalama deeri, beyan edilen iki deer aralnda
olmal veya snr deerlere uygun olmaldr.
14
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Not 1 - malt, beyan ettii brt kuru birim hacim ktlesinin, mill snflandrma sistemine hangi ekilde
uyarlanacan da bildirilebilir.
Brt kuru birim hacim ktlesi beyan edilmise, imalt, Madde 5.3.3.3te verilen sapma kategorilerinden
hangisinin uygulanacan da beyan etmelidir.
Not 2 - Kuru birim hacim ktlesi, aada verilenlerin deerlendirilmesine ynelik olarak beyan edilir :
- Ykleme,
- Havadan iletilen ses yaltm,
- Is yaltm,
- Yangna tepki.
lve olarak imalt, net kuru birim hacim ktlesinin en byk ve en kk tek deerlerini beyan edebilir.
Not 1 - malt, beyan ettii net kuru birim hacim ktlesinin, mill snflandrma sistemine hangi ekilde
uyarlanacan da bildirilebilir.
Net kuru birim hacim ktlesi beyan edilmise, imalt, Madde 5.3.3.3te verilen sapma kategorilerinden
hangisinin uygulanacan da beyan etmelidir.
lve olarak imalt, net kuru birim hacim ktlesinin en byk ve en kk tek deerlerini beyan edebilir.
D1 : % 10
D2:%5
veya
Dm : malt tarafndan beyan edilen % sapma deeri (dier kategorilerden daha geni veya daha dar
olabilir).
Not 1 - Beyan edilen basn dayanmnn standardlatrlm basn dayanm hline nasl dntrlecei
EN 772-1de tarif edilmitir.
Ek olarak imalt, kil kgir birimin, Kategori I veya Kategori IIden hangisine dhil olduunu da beyan
etmelidir.
15
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Ek Aya uygun ekilde alnan numuneler zerinde EN 772-1e uygun ekilde, EN 772-1, Madde 7.2.4te tarif
edilen yzey hazrlama metodu ve EN 772-1, Madde 7.3.2de tarif edilen artlandrma ilemi uygulanarak
yaplan deney sonularna gre,
Teslimt partisinden alnan belirli sayda kgir birim numunede tayin edilen basn dayanm deerlerinin
ortalamas, beyan edilen deerden daha kk olmamaldr.
Numune takmn oluturan numunelerde llen dayanm deerlerinden hibirisi, beyan deerinin %
80inden daha kk olmamaldr.
Beyanda, kgir birimlerin deney esnasnda bulunaca konumu/konumlar, birimlerin yataklanma metodu ve
mevcut boluklarn (ukur) har ile tamamen doldurulmasnn plnlanp plnlanmad belirtilmelidir.
Andrma ileminin deneye tbi tutulacak yzeylerdeki temas alann nemli derecede deitirmesi hlinde
ve bu nedenle balklama ileminin kullanlmas durumunda bu beyan edilmelidir. Yksek dayanml
birimlerde olduu gibi andrarak yzey dzeltme ileminin uygulanamamas hlinde yzey, EN 772-1,
Madde 7.2.5te tarif edildii ekilde balk yaplarak dzeltilmelidir. Kullanlan bu ilem beyan edilmelidir.
Not 2 - malt, beyan ettii basn dayanmnn, mill snflandrma sistemine hangi ekilde uyarlanacan
da bildirebilir.
Not 3 - Bu Maddede basn dayanm ile ilgili olarak verilen artlarn, zel ekillendirilmi ve yardmc kgir
birimlere uygulanmas zorunlu deildir.
F 0 - Etkisiz ortam,
F 1 - Ilml ortam,
F 2 - iddetli ortam.
Avrupa deney metodu oluturuluncaya kadar, kgir birimin donma /zlme dayankll tasarlanan kullanm
yerinde geerli hkmlere gre deerlendirilmeli ve beyan edilmelidir.
Not - Su emme ve basn dayanm veya dayankllk arasnda genel bir iliki mevcut deildir.
16
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
S1 0,17 0,08
S2 0,06 0,03
Not 1 - Mamuln tasarlanan kullanm yerinde, su ilemesine kar tam korunmu olmas (uygun kaln sva
tabakas, kaplama yaplmas veya sandvi duvarn i kanadnda veya bina ii duvarlarnda
kullanlmas gibi) hlinde, aktif eriyebilir tuz ierii ile ilgili herhangi art aranmaz (S 0).
Ktle veya hacim oran olarak (hangisi daha yksek ise) en fazla % 1,0, dzgn dalm organik madde
ihtiva eden kgir birimler iin, deneye ihtiya duyulmakszn Yangn Snf A1 beyan edilebilir.
Ktle veya hacim oran olarak (hangisi daha yksek ise) % 1,0den daha fazla, dzgn dalm organik
madde ihtiva eden kgir birimler, EN 13501-1e gre snflandrlmal ve uygun yangna tepki snf beyan
edilmelidir.
Not - 2000/605/EC sayl kararla deiik 96/603/EC nolu komisyon kararnda, ktle veya hacim oran olarak
(hangisi daha yksek ise) en fazla % 1,0, dzgn dalm organik madde ihtiva eden yanmaz kgir
birimlerin, deneye ihtiya duyulmakszn Yangna Tepki Snf A1e dhil olarak snflandrldna
dikkat edilmelidir.
17
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
6.1.1 LD birimler
Kil kgir birimin tanm ve ksa gsteriliinde en az aada verilenler bulunmaldr :
a) Bu standardn numaras ve yaym tarihi (TS EN 771-1:2005 eklinde),
b) Kgir birimin tipi (Madde 5.1),
c) Boyutlar ve toleranslar (ortalama deer) (Madde 5.2.1),
d) Brt kuru birim hacim ktlesi ve toleranslar (Madde 5.2.3),
Piyasaya srlen birimin kullanm ile ilgili olarak, tanm ve ksa gsterilite, aada verilenler bulunmaldr
6.1.2 HD birimler
Kil kgir birimin tanm ve ksa gsteriliinde en az aada verilenler bulunmaldr :
a) Bu standardn numaras ve yaym tarihi (TS EN 771-1:2005 eklinde),
b) Kgir birimin tipi (Madde 5.1),
c) Boyutlar ve toleranslar (ortalama deer) (Madde 5.3.1),
d) Donma/zlmeye diren kategorisi ve esaslar (Madde 5.3.6),
Piyasaya srlen birimin kullanm ile ilgili olarak, tanm ve ksa gsterilite, aada verilenler bulunmaldr
6.2 Snflandrma
Kgir birimlerin zelliklerini gsteren artnamelerde, sadece bu standardn kapsamnda olan tek zellikleri
esas almas ve ticarete engel tekil etmemesi artyla uygun snflandrma sistemlerine atfta bulunulabilir.
Bu atf, bu standarda uygun imalt yaptn iddia eden btn imaltlarn, gerekli durumlarda, mamul
zellikleriyle ilgili beyanda bulunma artn kaldrmaz.
Not - Kullanlan mevcut snflandrma sistemlerine ait detay bilgi, bilgilendirme amal mill eklerde verilebilir.
7 aretleme
Aada verilen hususlar, ambaljda, irsaliye ve teslim belgesinde, kgir birimle birlikte verilen herhangi
belgede ak ekilde iaretlenmelidir :
a) sim, ticar unvan veya kgir birim imaltsn tantc dier ifadeler,
b) Kgir birimleri tantc bilgi ve birimlerin tanm ve ksa gsterilii ile ilgili ifadeler ,
Not - CE iareti ve etiketi iin Ek ZA, Madde ZA.3 uygulanmaldr. Madde ZA.3te CE iareti ile birlikte
verilecek bilgilerin, bu maddede gerekli grlen bilgilerle ayn olmas hlinde, CE iareti ile birlikte yer
alan bilgilerle, bu madde gereklerinin saland kabul edilebilir.
8 Uygunluk deerlendirmesi
8.1 Genel
malt, mamulnn bu standardda verilen zelliklere ve beyan edilen deerlere uygunluunu aada
verilenlerin her ikisini de uygulayarak gstermelidir:
Mamuln balang tip deneylerine tbi tutulmas (Madde 8.2),
- Fabrika imalt kontrolu (Madde 8.3).
Balang tip deneyleri hari olmak zere, bu standardda verilen deneylerden baka alternatif deney
metotlar da kullanlabilir ve anlamazlk hlinde bu alternatif deney metotlar aada verilenleri
salamaldr :
a) Referans deney metodu ve alternatif deney metodu ile elde edilen sonular arasndaki iliki
gsterilebilmelidir.
b) Deney sonular arasndaki ilikinin dayand bilgi muayene iin mevcut olmaldr.
Not - CE iareti hkmlerini salamak iin belirlenecek performans karakteristikleri, izelge ZA.1de
verilmitir.
Uygulanacak deneyler, aada liste hlinde verilenlerden, kullanm plnlanan mamul tipi iin imalt
tarafndan beyan edilene uygun zelliklerin tayini amacyla, izelge A.1 veya Madde A.2de tarif edilen
deneyler veya hesaplamalar olmaldr :
- Boyutlar
- Deme yzlerinin dzlkten ve dzlemsel paralellikten sapma toleranslar dahil boyut toleranslar,
- Konfigrasyon,
- Kuru birim hacim ktlesi ve toleranslar,
- Basn dayanm,
- Isl zellikler,
- Donma/zlme direnci,
- Su emme,
- Balang su emme oran,
- Aktif zlebilir tuz ierii,
- Nem hareketi,
- Yangna tepki,
- Ba dayanm.
19
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
8.3.1 Genel
Fabrika imalt kontrol sistemi tesis edilmeli ve bu sistemle ilgili belgeler hazrlanmaldr. Fabrika imalt
kontrol sistemi, piyasaya srlen mamuln bu standarda ve imalt tarafndan beyan edilen deerlere
uygun olduunu garanti altna almak zere, mamuln dahil kontrol ilemlerini kapsamaldr.
Kategori 1e dhil kgir birimler iin fabrika imalt kontrol sistemi, beyan edilen basn dayanmna % 95
gven seviyesi ile ulalmasna uygun ihtimalle tasarlanm olmaldr.
Numune alma ve deney skl, mamullerin bu standardda verilen uygunluk kriterlerini ve kil kgir birim
iin beyan edilen deerleri salamasn garanti altna almay temin edecek ekilde istatistik prensipleri
kullanlarak belirlenmelidir.
2) Deney donanm
Deney sonular zerinde etkili olan btn deney donanm kalibre edilmelidir. Kalibrasyon kriterleri
dokmanlarda verilmelidir.
8.3.5 zlenebilirlik
zlenebilirlik sistemleri, ham maddelerin kontrol ve malzemelerin kullanm dokmanlarda verilmelidir. mal
edilmi mamullerin stok kontrol dokmanlarda verilmi olmaldr. Bu dokmanlar uygun olmayan mamullerin
tbi tutulaca ilemleri de kapsamaldr.
20
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Ek A
A.1 Genel
Numune alma ilemi, balang tip deneyi iin ve mamul uygunluunun, bamsz deney tekilat tarafndan
deerlendirilmesine gerek duyulduu durumlarda uygulanr. Bamsz deney tekilat tarafndan yaplacak
deneyler iin numune alnmas esnasnda btn taraf temsilcilerinin hazr bulunmasna imkn tannmaldr.
Standarda uygunluu belirlemek iin gerekli sayda kgir birim, brt hacmi en fazla 20 m3'e kadar olan
partiden alnmaldr (izelge A.1).
Not - Bu standarda uygun olarak iml edilen ve uygunluk kontrol ilemleri iin nc taraf kontrolne tbi
kil kgir birimler, partilerin tesliminden sonra, normal artlarda bamsz deneylere tbi tutulmaz.
Not - Uygulamada, rasgele numune alma sadece, gevek yn tekil eder ekilde (ambalajsz) nakledilen
veya inaat kalb gibi bir zemin zerinde, yerine denmeden nce ok sayda kk ynlara ayrlm
haldeki beton kgir birimler iin elverilidir.
A.2.2.1 Genel
Kgir birimlerin byk yn tekil ettii veya ynda sadece kstl sayda birime ulam imknnn olmas
gibi, rasgele numune almann uygun veya mmkn olmad yerlerde temsil numune alma ilemi kullanlr.
Not 1 - Baz yn veya ynlardan numune almak zere, kgir birimlere ulam yolu amak iin, ynn
baz ksmlarnn boaltlmas gerekebilir.
Not 2 - Aktif eriyebilir slfat deneyi iin numunenin yndan alnmas tatmin edici olmayabilir, nk
yndaki numunelerin zemin veya dier kaynaklardan kirlenme tehlikesi vardr.
21
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Deneyler iin, izelge A.1 ve izelge A.2de verilen gerekli tam numune says, teslimat partisinden, Madde
A.2.2de verilen metotlardan birisi kullanlarak rasgele ekilde alnmaldr.
b) c)
Donma/zlmeye diren 5.2.6
b) c)
Nem hareketi 5.2.9
a
Uygun grlmesi hlinde deney ileminden zarar grmeyen kgir birimler farkl deneylerde
kullanlabilir.
b
Deney, kgir birimin tasarlanan kullanm yerinde geerli hkmlere gre yaplr.
c
Deneye tbi tutulacak numune saysna, uygulanacak hkmlere gre karar verilir.
22
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
b) c)
Donma/zlmeye diren 5.3.6
10
Ek C (d elemanlar)
10
Su emme 5.3.7 EN 772-7 (rutubet
geirimsizlik tabakas
birimleri)
b) c)
Nem hareketi 5.3.10
a
Uygun grlmesi hlinde deney ileminden zarar grmeyen kgir birimler farkl deneylerde
kullanlabilir.
b
Deney, kgir birimin tasarlanan kullanm yerinde geerli hkmlere gre yaplr.
c
Deneye tbi tutulacak numune saysna, uygulanacak hkmlere gre karar verilir.
23
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Ek B
(Bilgi iin)
Ek bilgi
- Korunmu kgir
Su nfuzuna kar korunmu kgir. Bu kgir, uygun sva veya kaplama tabakas ile korunmu d
duvarlar, sandvi duvarlarn i kanad veya i duvarlar kapsar. Bu kgir yk tayc nitelikte olabilir veya
olmayabilir.
- Is yaltml kgir
Is yaltmna, dtan fonksiyonla nemli katk salayan kgir. Bu kgir esas olarak youn delikli kil kgir
birimler ihtiva eder. Bu kgir yk tayc nitelikte olabilir veya olmayabilir.
- Kaplama kgiri
D ve i ksmlarda, grn ekici hle getirmek iin kullanlan kgir. Bu kgir, grn cazip kgir
birimler ile standard iilik ve kgir birim tipine uygun dzgn grnl har derzi ile ina edilir. Bu kgir
yk tayc nitelikte olabilir veya olmayabilir.
Yukarda aklanan uygulamalarla balantl olarak kgir, aada verilen performanslara da sahip olabilir:
- Yangna tepki,
- Ses yaltm,
- Is yaltm.
Kgir birimler, yapnn yapsal ve iletme esnasndaki btnlnn salanmas iin yerel evre etkilerine
diren gstermeye yeterli dayankllkta olmaldr.
24
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
B.2 Dayankllk
Hizmet verme sresi boyunca kgir yapda yeterli seviyede dayankllk salamak zere kgir birimlerin
zelliklerini ve kullanmn kapsayan, mimar tasarm ve iilikle ilgili Avrupa Uygulama Kodlar (kurallar)
henz hazrlanmamtr.
Bu kodlar yrrle girinceye kadar, evreden kaynaklanan etki derecesi ve suya doygun hle gelme
tehlikesini de ieren, kullanm artlarnda dona dayankllk ve eriyebilir tuz muhtevas bakmndan, bu
zellikler iin belirlenmi snflarn gsterildii bu ek, standarda ilve edilmitir.
B.3.1 Genel
Bir kil yap eleman iin belirlenen kgir birimin donma/zlme etkisine kar diren seviyesinin
seilmesinde, kgir birimin maruz kalaca etki derecesinin, kgir yapnn suya doygun hle gelmesini
nleyici koruma da dikkate alnarak belirlenmesi gerekir.
evresel etki derecesi (iddetli, lml ve etkili olmayan), kgirin yksek su muhtevasnda, yerel iklim artlar
ve/veya yap tasarm nedeniyle sk sk donma-zlme dnglerine maruz kalma tehlikesinin derecesini
ihtiva eder. evresel etki deerlendirmesinde dikkate alnan faktrler, scaklk ve nem artlar ve bunlara ek
olarak baz zararl maddelerden oluur. Deerlendirmede, yerel ve geleneksel tecrbenin kullanlmas
gereklidir.
Muhtemel yzey kaplamasnn (sva, boya gibi) etkileri, deerlendirmede dikkate alnmaldr. zellikle, tipik
scaklk etkisine sahip ky iklimlerindeki ince tabakal kaplamalarda, yapnn daha titiz artlara sahip olmas
hlinde bu deerlendirme nemlidir.
Aada verilen rnekler, uygun malzeme seiminde kullancya yardmc olmak amacyladr. Bu rnekler
zorunlu uygulamalar deildir.
- Doygun ekilde, yksek donma tehlikesine sahip tabii zemin seviyesine yakn svasz kgir (iki
tabaka yukar ve aa),
- Doygun ekilde, yksek donma tehlikesine sahip svasz parapetler. rnek olarak; etkili
harputa yaplmam parapetler,
- Doygun ekilde, yksek donma tehlikesine sahip, akta duran ihata ve perde duvarlar. rnek
olarak koruyucu harputa yaplmam duvar,
- Doygun ekilde, yksek donma tehlikesine sahip istinat duvarlar. rnek olarak; etkili
harputa yaplmam, yzeyinde su yaltm veya koruma yaplmam duvarlar,
Slfat etkisi sadece, kgir ierisine nemli miktarda su hareketi olmas durumunda meydana gelir. Tek
bana su difzyonu, har ierisindeki hidrate olmu imentoya, yeterli miktarda slfat tamaya yeterli
olmaz. Su hareketi, geirimsizlik (yaltm) tabakas bulunmayan, akta duran duvarlar veya kil kgir
birimlerden eik alt gibi yerlerde, suyun yer ekimi etkisiyle kgir ierisinden szmas yoluyla gerekleebilir.
Su hareketi, topraa dayanan yzeyine yaltm tabakas uygulanmam istinat duvar veya yer seviyesi ve
yaltm tabakas arasndaki d duvarlar gibi yaplarda buharlama ve kapiler su emme yoluyla da meydana
gelebilir.
Kil kgir birimlerin , uygun snfta harla birlikte, suda eriyebilir slfat muhtevas seviyesi ile ile ilgili snr art
karmak bir husustur, bu konuda mill tasarm kurallar uygulanabilir.
Dona dayankllkla ilgili olarak, suya doygun hle gelme tehlikesi iin, bu ekte verilen evre snflar
kullanlabilir.
Madde 5.2.8de verilen aktif eriyebilir tuz muhtevas kategorisinin beyan edilme gerei, zel kullanm
artlarnda, kgir birimlerde, har ve svada (varsa) hasar meydana gelmemesini teminat altna almak iindir.
izelge 1de verilen kategori, kullanm artlarnda, suda eriyebilir slfat (sodyum, potasyum ve
magnezyum) ieriinin en yksek deerine gre belirlenmitir. Kullanm artlarnda, doygun hle gelme
tehlikesinin, kgirin bina tasarmndaki tedbirlerle korunmu ekilde maruz kald ve uzun srede doygun
hle gelmesi beklenen (normal portland imentosu ile yaplan harta S2 veya kgir harc veya sva alt
kaplamasnda slfata dayankl imento kullanlmas hlinde S1), normal hava artlarndan (S1), tamamen
kuru artlara (S0) kadar deiim gsterir. lve olarak, eriyebilir slfatlar zellikle magnezyum slfat, kgir
birimin bnyesinde hasara neden olabilir. Bu etki bazen kripto ieklenme olarak bilinir ve bu nedenle
magnezyum slfatla ilgili olarak ayr bir art konulabilir.
Su ilemesine kar tam olarak korunmu kgirler iin S0 kategorisi uygun kabul edilir. Bunun anlam, aktif
znebilir tuz muhtevas ile ilgili herhangi bir artn bulunmamasdr.
B.6 Kaplama kgirinde kullanlacak kil birimlerin grnyle ilgili genel klavuz
Kgir birimlerin grn ve deerlendirilmesine, sat szlemesinde yer verilmelidir. Kgir birimlerle ilgili
olarak konulacak artlarn, kullanm yerine ve kgir birimin z niteliklerine gre (yaygn bilinen kgir birim
veya el yapm kgir birim gibi) deikenlik gsterecei dikkate alnmaldr. Genel olarak, derin veya geni
atlaklara, kenar ve kelerdeki hasarlara, kabarcklara ve byk kire paracklarna dikkat edilmelidir.
26
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Ek C
Su emme tayini
Deneye tbi tutulacak 10 adet kgir birim, (105 5) C scaklktaki etvde, sabit ktleye ulancaya kadar
kurutulur. Numuneler tartlr ve kuru ktleleri kaydedilir, md . 24 saatten az olmayan aralklarla art arda
yaplan iki tartm arasndaki farkn, toplam numune ktlesinin % 0,2sinden daha az olmas hlinde sabit
ktleye ulald kabul edilir. Numune tartlmadan nce oda scaklna kadar souyuncaya dek bekletilir.
Kgir birimler, oda scaklnda su dolu bir kap ierisine yerletirilir. Kgir birimlerin btn yzlerinin su ile
temas etmesini salamak iin birimler, aralk verdirici olarak kullanlan kk takozlar zerine oturtulur.
Birimler su ierisinde 24 saat bekletilir, daha sonra sudan kartlr ve yzeylerindeki serbest su nemli bez
veya sngerle kurulanr.
Her bir kgir birimin su emmesi, aada verilen bant kullanlarak hesaplanr ve en yakn % 1e
yuvarlatlarak kaydedilir:
m w md
W m= x100 (%)
md
27
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Ek MA
(Bilgi iin)
Tulalarn boyutlar :
izelge D.1 - Yatay delikli (kil kagir birimlerin) tulalarn anma boyutlar (mm)
28
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
izelge D.2 - Yatay delikli (kil kagir birimlerin) tulalarn anma boyutlarnn snr deerleri ve bu deerler
arasnda kabul edilebilecek farklar (mm)
izelge D.3 - Yatay delikli (kil kagir birimlerin) tulalarn snflarna gre brt kuru birim hacim ktleleri.
Basn dayanm :
izelge D.4 - Yatay delikli (kil kagir birimlerin) tulalarn basn dayanmlar
29
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Tulalarn boyutlar
izelge D.5 - < AB > Snf dey delikli hafif tulalarn (kil kagir birimlerin) anma boyutlar (mm)
izelge D.6 - < W > Snf dey delikli hafif tulalarn (kil kagir birimlerin) anma boyutlar (mm)
Toleranslar :
30
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
izelge D.7 - Dey delikli hafif tulalarn (kil kagir birimlerin) anma boyutlarnn snr deerleri ve bu
deerler arasnda kabul edilebilecek farklar (mm)
izelge D.8 - Dey delikli hafif tulalarn (kil kagir birimlerin) ( W snf) brt kuru birim hacim ktleleri ve
basn dayanmlarna gre snf ve tipleri
31
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
izelge D.9 - Dey delikli hafif tulalarn (kil kagir birimlerin) ( W snf) anma boyutuna gre en az delik
sras says
Tulalarn boyutlar :
izelge D.10 - Dey delikli tulalarn (kil kagir birimlerin) anma boyutlar (mm) (HD birimler)
32
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Toleranslar :
izelge D.11 - Dey delikli tulalarn (kil kagir birimlerin) anma boyutlarnn snr deerleri ve bu deerler
arasnda kabul edilebilecek farklar (mm)
izelge D.12 - Dey delikli tulalarn (kil kagir birimlerin) birim hacim ktleleri ve basn dayanm deerleri
33
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
izelge D.13 - Dz deme dolgu tulalarnn (kil kagir birimlerin) boyut ve toleranslar (mm)
izelge D.14 - Deme dolgu tulalarnn (kil kagir birimlerin) birim hacim ktleleri
Krlma yk N (kgf)
Tula uzunluu
Tula tipi (l) Her biri Ortalama
mm (en az)
(en az)
34
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
izelge D.16 - Kulakl deme dolgu tulalarnn (kil kagir birimlerin) boyut ve toleranslar (mm)
izelge D.17 - Biim ve basn dayanmlarna gre harman tula (kil kagir birim) snflar
35
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Boyutlar Toleranslar
36
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Ek ZA
(Bilgi iin)
Bu standardn, bu ekte gsterilen maddeleri, Avrupa Birlii Yap Malzemeleri Ynetmeliinde (89/106/EEC)
verilen talimat artlarn salamaktadr.
UYARI: Tasarlanan kullanma uygunluu etkilemeyen dier artnameler ve Avrupa Birliinin dier
ynetmelikleri, bu ek kapsamnda olan yap mamullerine uygulanabilir.
Not- Bu standard kapsamndaki tehlikeli maddelerle ilgili zel Madde hkmlerine ek olarak, standard
kapsamndaki mamullere uygulanabilecek dier artlar da bulunabilir (rnek olarak, Uyarlanm
Avrupa yasalar ve mill kanunlar, tzkler ve kararnameler). Avrupa Birlii Yap Malzemeleri
Ynetmelii hkmlerini yerine getirmek iin, uyguland yerde ve zamanda, bu artlarn da
salanmas gerekli olabilir. (Not-Tehlikeli maddelerle ilgili bilgilendirici veri taban, EUROPA internet
sitesinin yap sayfasndan elde edilebilir (Bu sayfaya http://europa.eu.int adresi ile ulalabilir).
Bu ekte, izelge ZA.1.1 ve izelge ZA.1.2de gsterilen kullanm yerleri iin tasarlanan kil kgir birimlere
konulacak CE iareti ile ilgili artlar tesis edilmitir.
37
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Aktif eriyebilir tuz muhtevas Madde 5.2.8 Aktif eriyebilir tuz S0, S1, S2 teknik snflar
(yk tayc olma artlarna tbi muhtevas esas alnarak beyan edilen
Yok suda eriyebilir tuz
elemanlarda kullanlacak birimler
iin) muhtevas deeri
Yangna tepki (yangna tepki Madde 5.2.10 Yangna diren Beyan edilen yangna tepki
arlarna tbi elemanlarda Yok Snf A1 den Fye kadar
kullanlacak birimler iin)
Su emme (Rutubet geirimsizlik Madde 5.2.7 Su emme
tabakalarnda veya ak yzeyli Ak ekilde braklmamal
Yok ifadesinin beyan
d elemanlarda kullanlacak
birimler iin)
Su buhar geirgenlii (D Madde 5.2.11 Su buhar Beyan deeri (izelge
elemanlarda kullanlacak birimler geirgenlii Yok hlinde verilen su buhar
iin) difzyon katsays)
Dorudan havadan kaynaklanan Madde 5.2.3.1 Birim hacim ktlesi Brt birim hacim ktlesinin
3
sese kar izolasyon(u beyan edilen deeri, kg/m
artlarnda) /[Birim hacim ktlesi biriminde ve tolerans
ve biim] (akustik artlara tbi kategorisi, ve
Yok
elemanlarda kullanlacak birimler Madde 5.2.2 Biim
iin) ekille veya tarif edilerek
Madde 5.2.1 Boyutlar ve beyan edilen biim
toleranslar
Madde 5.2.5 Isl zellikler Beyan edilen sl diren, m2
Isl diren / [Birim hacim ktlesi K/W biriminde, veya
ve biim] (sl artlara tbi edeer sl iletkenlik,
Yok
elemanlarda kullanlacak birimler W/m.K biriminde ve
iin) kullanlan deerlendirme
yntemi.
Donma / zlmeye kar diren Madde 5.2.6.1 Donma/zlme Ak ekilde braklmamal
direnci Yok ifadesinin beyan veya
beyan deeri (1)
Tehlikeli maddeler Madde ZA.1 Yukardaki not Madde ZA.3e gre
Yok (Sondan bir nceki
paragraF)
(1) Kullanlan deerlendirme metodunda nerildii gibi.
38
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Aktif eriyebilir tuz muhtevas Madde 5.3.9 Aktif eriyebilir tuz S0, S1, S2 teknik snflar
(yk tayc olma artlarna tbi muhtevas esas alnarak beyan edilen
Yok suda eriyebilir tuz muhtevas
elemanlarda kullanlacak birimler
iin) deeri
Yangna tepki (yangna tepki Madde 5.3.11 Yangna diren Avrupa snf Beyan edilen yangna tepki
artlarna tbi elemanlarda A1den F ye Snf A1 den Fye kadar
kullanlacak birimler iin) kadar
Su emme (Rutubet geirimsizlik Madde 5.3.7.1 D eleman
tabakalarnda veya ak yzeyli
d elemanlarda kullanlacak Yok Beyan deeri, % olarak
birimler iin) Madde 5.3.7.2 Rutubet
geirimsizlik tabakas
Dorudan havadan kaynaklanan Madde 5.3.3 Birim hacim ktlesi Brt birim hacim ktlesinin
sese kar izolasyon(u beyan edilen deeri, kg/m3
artlarnda) /[Birim hacim ktlesi biriminde ve tolerans
ve biim] (akustik artlara tbi kategorisi, ve
Yok
elemanlarda kullanlacak birimler Madde 5.3.2 Biim
iin) ekille veya tarif edilerek
beyan edilen biim
Madde 5.3.1Boyutlar ve toleranslar
2
Madde 5.3.5 Isl zellikler Beyan edilen sl diren, m
Isl diren / [Birim hacim ktlesi
K/W biriminde, veya edeer
ve biim] (sl artlara tbi
Yok sl iletkenlik, W/m.K
elemanlarda kullanlacak birimler
biriminde ve kullanlan
iin)
deerlendirme yntemi.
Donma / zlmeye kar diren Madde 5.3.6 Donma/zlme Tasarlanan etki ve
direnci Yok donma/zlme direncinin
beyan deeri (a)
Tehlikeli maddeler Madde ZA.1 Yukardaki not Madde ZA.3e gre (Sondan
Yok
bir nceki paragraf)
39
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
ye lkelerden en az birisinde bile o zellikle ilgili yasal art yoksa, sistem, belirli bir zelliin aranmamasna
izin verebilir. Bu durumda imaltya o ye lkede, mamulnn o zelliiyle ilgili dorulama yapmas,
zellikle ilgili mamul performansn kendi istei ile beyan etmek istemiyorsa, zorunlu klnmaz. Bu durumda,
bu ye lkede mamuln pazarlamak isteyen imaltnn, mamulnn o zellikle ilgili performansn
belirleme veya beyan etme ykmll yoktur. Bu mamulde, CE iareti ile birlikte performans belirlenmedi
tercihi bilgi olarak verilebilir. Bir zellie ait deerin alt snr varsa, o zellik iin performans belirlenmedi
tercihi kullanlmayabilir.
izelge ZA.1.1 ve izelge ZA.1.2de verilen, kil kgir birimlerin uygunluunun deerlendirilmesinde, izelge
ZA.3a ve izelge ZA.3bde gsterilen, bu standardn veya bu standardda belirtilen dier standardlarn
uygulanmasyla elde edilen uygunluk ilem sonular esas alnmaldr.
40
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
izelge ZA.3a- Kategori I kil kgir birimler iin uygunluk onaylanmasnda grev dalm (sistem 2+)
Uygulanacak
Grevler Grevin mahiyeti uygunluk
Madde nosu
izelge ZA.3b- Kategori II kil kgir birimler iin uygunluk onaylanmasnda grev dalm (sistem 4)
Uygulanacak
Grevler Grevin mahiyeti uygunluk
madde nosu
- maltnn veya EEA'da yerleik bulunan yetkili temsilcisinin ad ve adresi ve retimin yapld yer,
- Mamuln tarifi (tip, tantc bilgiler, kullanm, ...) ve CE iaretiyle birlikte verilen bilgilerin bir nshas,
- Mamuln uygun olduu hkmler (EN 771-1:2003, Ek ZA),
- Mamuln kullanlmasyla ilgili uygulanabilir belirli artlar (mesel, belirli artlar altndaki kullanmla ilgili
hkmler vb.),
- Uygunluk beyan ile birlikte verilen fabrika imalt kontrol belgesinin says,
- malt veya yetkili temsilcisi adna uygunluk beyann imzalamaya yetkili olan kiinin ad ve grevi.
41
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
Uygunluk beyan ile birlikte, onaylanm yetkili kurulu tarafndan hazrlanan ve yukarda verilen bilgilere
ilve olarak aadaki bilgileri ihtiva etmesi gereken bir fabrika imalt kontrol belgesi bulunmaldr:
- Onaylanm yetkili organn ad ve adresi,
- Fabrika imalt kontrol belgesinin says,
- Uygun olan yerlerde, belgenin artlar ve geerlilik sresi,
- Belgeyi imzalamaya yetkili olan kiinin ad ve grevi.
Sistem 4'deki kil kgir birimler: Bu eke uygunluk salandnda, imalt veya EEA'da yerleik bulunan
temsilcisi, reticiye CE iaretini ekleme yetkisini veren bir uygunluk beyann (AT uygunluk beyan)
hazrlamal ve muhafaza etmelidir. Bu beyan, aadakileri ihtiva etmelidir:
- maltnn veya EEA'da yerleik bulunan yetkili temsilcisinin ad, adresi ve retimin yapld yer,
- Mamuln tarifi (tip, tantc bilgiler, kullanm, ...) ve CE iaretiyle birlikte verilen bilgilerin bir nshas,
- Mamuln uygun olduu hkmler (EN 771-1:2003, Ek ZA),
- Mamuln kullanlmasyla ilgili uygulanabilir belirli artlar (mesel, belirli artlar altndaki kullanmla ilgili
hkmler vb.),
- malt veya yetkili temsilcisi adna uygunluk beyann imzalamaya yetkili olan kiinin ad ve grevi.
Yukarda belirtilen uygunluk beyan, mamuln kullanlaca ye lkenin resm dili veya dillerinde
hazrlanmaldr.
- Belgelendirmeye yetkili kurumun tantm numaras (sadece Sistem 2+'daki mamuller iin),
- maltnn ad veya tantc iareti ve tescilli adresi,
- aretin eklendii yln son iki rakam,
- EC uygunluk beyannn veya fabrika imalt kontrol belgesinin numaras (varsa),
- Bu standarda atf,
- Mamuln tarifi: genel isim, malzeme, boyutlar, ... ve amalanan kullanm,
- izelge ZA.1 (izelge ZA.1.1 veya izelge ZA.1.2)de yer alan aada verilen ilgili temel karakteristikler
ile ilikili bilgiler:
- izelge ZA.1.1 veya izelge ZA.1.2'deki "Not"larda belirtilen her bir temel karakteristik iin beyan
edilmek zere beyan deerleri ve uygun olan yerlerde seviye veya snf/kategori (gerekli olduunda,
kabul/ret zellii iin "kabul" ibaresi de dhil) ve
- Uygun olan yerlerde karakteristikler iin "performans tayini yaplmad" ibaresi.
Karakteristik iin bir alt snr deer olmas hlinde , "Performans tayini yaplmad" (NPD) seenei
kullanlmayabilir. Aksi taktirde, karakteristiin, verilen bir kullanm amac iin mevzuat hkmlerine maruz
kalmamas durumunda, NPD seenei kullanlabilir.
Yukarda belirtilen tehlikeli maddelerle ilikili zel bilgilere ilve olarak, gerektiinde ayrca, uygunluun
salandnn iddia edildii dier mevzuatlarla ilgili dokman listesi, sz konusu mevzuatn gerektirdii
bilgilerle birlikte uygun ekilde mamulle birlikte bulunmaldr.
Not - Milli mevzuat ile uyuan Avrupa kanunlarndan bahsedilmesine gerek yoktur.
ekil ZA.1de, mamulle birlikte verilecek belgedeki (rnein; irsaliye ve teslim belgesi) CE iareti ile birlikte
bulunacak bilgilerle ilgili rnekler verilmitir.
42
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
02
TS EN 771-1
Not - Tehlikeli maddelerle ilgili bilgi, sadece gerekli hllerde gerektii zaman verilmelidir (ekil ZA.3).
Genel amal harla birlikte muhtemel btn kullanmlar ve aktif eriyebilir tuz ierii ile donma zlmeye
kar dayankllk iin herhangi deerlendirme hkmnn bulunmad yerde piyasaya srlecek , Kategori
IIye dhil LD kil kgir birimlerle ilgili bilgiye ait rnek
43
ICS 91.100.25 TRK STANDARDI TASARISI tst EN 771-1
ABC. Ltd, ti., PK 21. B-1050 maltnn, ismi, tantc iareti ve kaytl
olduu adres.
02 aretin verildii yln son iki rakam.
01234-CPD- 00234 FPC belgelendirme numaras b).
Not - Tehlikeli maddelerle ilgili bilgi sadece gerekli yerlerde ve gerekli hllerde, uygun ekillerde verilmelidir
(Madde ZA.3e baklmaldr).
Rutubet yaltm tabakas da dhil olmak zere, btn kullanm ihtimalleri iin tasarlanan, aktif eriyebilir tuz
ierii ve kuruma rtresi ile ilgili herhangi hkm bulunmayan yerde piyasaya srlecek kategori Ie dhil HD
kil birimler iin bilgi rnei.
ekil ZA.1- CE iaretleme bilgisi rnei
44