TS 4915 en 60669-1

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 4915 EN 60669-1
Ocak 2005
(EN 60669-1/A1: 2002 dahil )
ICS 29.120.40
ANAHTARLAR - EV VE BENZERİ YERLERDE

KULLANILAN SABİT ELEKTRİK TESİSATLARI İÇİN -
BÖLÜM 1: GENEL ÖZELLİKLER
Switches for household and similar fixed -

Electrical installations - Part 1: General requirements
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 29.120.40 TÜRK STANDARDI TS 4915
EN 60669-1/Ocak 2005
Ön söz
− Bu standard, CENELEC tarafından kabul edilen EN 60669-1: 1999 + A1: 2002 standardı esas alınarak
TSE Elektrik Hazırlık Gurubu’na bağlı Aydınlatma ve İç Tesisat Özel Daimi Komitesi’nce TS 4915
EN 60669-1 (1998)’in revizyonu olarak hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 18 Ocak 2005 tarihli
toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
− Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir.
− EN 60669-1/A1 (2002) ile yapılmış olan değişiklikler metinde düşey çizgi (I) ile gösterilmiştir.
EN 60669-1/Ocak 2005
İçindekiler
1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 1
3 Tarifler ....................................................................................................................................................... 2
3.1 Anahtar................................................................................................................................................ 2
3.2 Bir çalışma........................................................................................................................................... 2
3.3 Bağlantı ucu ........................................................................................................................................ 2
3.4 Sıkıştırma birimi .................................................................................................................................. 2
3.5 Vida sıkıştırmalı bağlantı ucu .............................................................................................................. 2
3.6 Vida ucu ile sıkıştırmalı bağlantı ucu .................................................................................................. 2
3.7 Vida başı ile sıkıştırmalı bağlantı ucu ................................................................................................. 3
3.8 Saplamalı bağlantı ucu........................................................................................................................ 3
3.9 Boyunduruklu bağlantı ucu.................................................................................................................. 3
3.10 Pabuçlu bağlantı ucu ....................................................................................................................... 3
3.11 Başlıklı bağlantı ucu ........................................................................................................................ 3
3.12 Vidasız bağlantı ucu ........................................................................................................................ 3
3.13 Diş açan vida ................................................................................................................................... 3
3.14 Diş kesen vida ................................................................................................................................. 3
3.15 Mekanik zaman-gecikme cihazı ...................................................................................................... 3
3.16 Taban............................................................................................................................................... 3
3.17 Beyan gerilimi .................................................................................................................................. 4
3.18 Beyan Akımı .................................................................................................................................... 4
3.19 Çalıştırma elemanı .......................................................................................................................... 4
3.20 Kutup (bir anahtarın)........................................................................................................................ 4
3.21 Tip deneyi ........................................................................................................................................ 4
3.22 Rutin deney...................................................................................................................................... 4
3.23 Sıva üstü anahtar ............................................................................................................................ 4
3.24 Sıva altı anahtar .............................................................................................................................. 4
3.25 Sıva içi (yarı sıva altı) anahtar ......................................................................................................... 4
3.26 Pano tipi anahtar ............................................................................................................................. 4
3.27 Pervaz tip anahtar ........................................................................................................................... 4
3.28 Gerilimli bölüm ................................................................................................................................. 4
3.29 Harekete geçirme elemanı .............................................................................................................. 4
4 Genel özellikler ......................................................................................................................................... 4
5 Deneyler hakkında genel açıklamalar .................................................................................................... 5
6 Beyan değerleri......................................................................................................................................... 6
7 Sınıflandırma............................................................................................................................................. 6
8 İşaretleme.................................................................................................................................................. 8
9 Boyutların kontrolu ................................................................................................................................ 12
10 Elektrik çarpmasına karşı koruma .................................................................................................... 12
11 Topraklama düzeni ............................................................................................................................. 14
12 Bağlantı uçları ..................................................................................................................................... 15
12.1 Genel ............................................................................................................................................. 15
12.2 Haricî bakır iletkenler için vida sıkıştırmalı bağlantı uçları. ........................................................... 15
12.3 Haricî bakır iletkenler için vidasız bağlantı uçları .......................................................................... 21
13 Yapılış kuralları ................................................................................................................................... 25
13.15 Giriş açıklıklarında kullanılan membranlar için özellikler............................................................... 30
14 Mekanizma........................................................................................................................................... 30
15 Yaşlanmaya, zararlı su girişine ve neme karşı dayanıklılık............................................................ 31
15.1 Yaşlanmaya dayanıklılık................................................................................................................ 31
15.2 Anahtarların mahfazaları ile sağlanan koruma.............................................................................. 32
15.3 Neme dayanıklılık .......................................................................................................................... 33
16 Yalıtım direnci ve elektriksel dayanım.............................................................................................. 34
17 Sıcaklık artışı ....................................................................................................................................... 38
18 Açma ve kapama yeteneği ................................................................................................................. 39
19 Normal çalışma ................................................................................................................................... 41
20 Mekanik dayanım ................................................................................................................................ 45
21 Isıya dayanıklılık ................................................................................................................................. 49
22 Vidalar, akım taşıyan bölümler ve bağlantılar.................................................................................. 50
EN 60669-1/Ocak 2005
23 Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları, yalıtma aralıkları ve sızdırmazlık bileşiği içinden geçen
uzaklıklar ........................................................................................................................................................ 52
24 Yalıtkan malzemenin olağan dışı ısıya, yanmaya ve yüzeysel kaçaklara dayanıklılığı................ 54
24.1 Olağandışı ısı ve yanmaya dayanıklılık......................................................................................... 54
24.2 Yüzeysel kaçaklara dayanıklılık..................................................................................................... 55
25 Paslanmaya dayanıklılık..................................................................................................................... 56
26 Elektromanyetik uyumluluk (EMU).................................................................................................... 56
26.1 Bağışıklık ....................................................................................................................................... 56
26.2 Yayılma.......................................................................................................................................... 56
Ek A - Deneyler için gerekli numunelerin sayısı......................................................................................... 76
Ek B - Bükülgen kabloların çıkışı ve tutulması ile ilgili düzenlere............................................................ 77
sahip anahtarlar için ilâve özellikler ............................................................................................................ 77
Ek C - Rutin deney ......................................................................................................................................... 80
Ek ZA - Atıf yapılan uluslararası standardlar ile bunlara karşılık gelen Avrupa standardları................ 81
Ek ZB - Özel millî şartlar ............................................................................................................................... 83
Ek ZC (Bilgi için) - A - Sapmaları.................................................................................................................. 85
Ek MA (Bilgi için) - Bu standardda atıf yapılan uluslararası standardlara karşılık gelen Türk
standardları .................................................................................................................................................... 86
EN 60669-1/Ocak 2005
Anahtarlar - Ev ve benzeri yerlerde kullanılan sabit elektrik tesisatları

için - Bölüm 1: Genel özellikler
1 Kapsam
Bu standard, ev ve benzeri yerlerdeki sabit elektrik tesisatında, bina içi veya bina dışı kullanım için
amaçlanan, yalnızca beyan gerilimi 440 V a.a. ve beyan akımı 63 A’i aşmayan, elle çalıştırılan genel amaçlı
anahtarları kapsar.
Vidasız bağlantı uçlarına sahip anahtarlar için beyan akımı en fazla 16 A ile sınırlıdır.
Not 1 - 440 V’dan daha yüksek beyan gerilimli anahtarlar için kapsamın genişletilmesi çalışmaları
sürdürülmektedir.
Bu standardın diğer bölümlerinde başkaca belirtilmedikçe bu standard 50 Hz’de kullanılması amaçlanan

anahtarlara uygulanır.
Bu standard sıva altı anahtarların montaj kasaları hariç olmak üzere anahtarlar ile ilgili kasalara da uygulanır.
Not 2 - Bu standarda uygun anahtarlar fonksiyonel amaçlıdır.
Bu standard, sıva altı anahtarların montaj kasaları hariç olmak üzere, anahtarlar ile ilgili kasalara da
uygulanır.
Not 3 - Sıva altı anahtarların montaj kasaları için genel özellikler IEC 606701)’de verilmektedir.
Bu standard aşağıdaki anahtarlara da uygulanır:
- Pilot ışıkları içeren anahtarlar,

- Elektromanyetik uzaktan kumanda anahtarları (belirli özellikler IEC 60669-2’de verilmiştir),
- Bir zaman-gecikme cihazı içeren anahtarlar (belirli özellikler IEC 60669-2’de verilmiştir),
- Anahtarlar ve diğer fonksiyonların birleşimleri (sigorta ile birleştirilmiş anahtarlar hariç),
- Elektronik anahtarlar (belirli özellikler IEC 60669-2’de verilmiştir),
- Bükülgen kabloların çıkış ve tutulmasıyla ilgili düzenlere sahip anahtarlar (Ek B).
Not 4 - Bu anahtarlarla kullanılan bükülgen kablonun en küçük uzunluğu Millî Tesisat Yönetmelikleri
tarafından belirlenebilir.
Bu standarda uygun anahtarlar, normal olarak 25 °C’u aşmayan, fakat zaman zaman 35 °C’a ulaşabilen
ortam sıcaklıklarında kullanım için uygundur.
Not 5 - Bu standarda uygun anahtarlar, yalnızca donanım içinde ve çevre ortam sıcaklığının 35°C’u aşma
ihtimali olmayan yerde kullanıma uygundur.
Gemiler, karayolu taşıtları vb. ile tehlikeli bölgelerde olduğu gibi özel şartlar gerektiren yerlerde, örneğin
patlamaların vuku bulabileceği yerlerde özel yapılışlar gerekli olabilir.
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Not - Bu standardda atıf yapılan uluslararası standardlar Ek ZA’da verilmiştir.
1)
Bu standardda atıf yapılan uluslararası standardların Türkçe adları ve TS numaraları Ek MA’da verilmiştir.
1
EN 60669-1/Ocak 2005
3 Tarifler
Bu standardda aşağıdaki tarifler uygulanır.
“Gerilim” ve “Akım” terimlerinin kullanıldıkları yerlerde, başkaca belirtilmedikçe bunlar etken (r.m.s.)
değerleridir.
3.1 Anahtar
Bir veya daha fazla elektrik devresinde akım devresini açmak veya kapatmak için tasarımlanmış cihaz.
3.1.1 Basma-düğmeli anahtar

İnsan vücudunun bir parçasıyla, genellikle parmak veya el ayası ile, kuvvet uygulanarak çalıştırılması
amaçlanan, geri dönüş için depolanmış enerjisi, örneğin bir yay ile sağlanan harekete geçirme elemanı
bulunan kontrol anahtarı.
3.1.2 Anî kontaklı anahtar

Çalıştıktan sonra ilk durumuna otomatik olarak geri dönen anahtarlama cihazı.
Not - Anî kontaklı anahtarlar, zilleri, elektromanyetik uzaktan kumanda anahtarları veya zaman-gecikmeli
anahtarları çalıştırmak için amaçlanmışlardır.
3.1.3 Yoktur.
3.1.4 Kordonla çalıştırılan anahtar

Kontak durumunu değiştirmek için çekilmesi gereken bir kordon vasıtasıyla çalışan anahtar.
3.1.5 Mini-aralık yapılışlı anahtar

Kontakları arasındaki aralığı 3 mm’den küçük, ancak en az 1,2 mm olan yapılışa sahip anahtar.
Not - Mini-aralık yapılışlı anahtarlar fonksiyonel amaçlar içindir ve güvenlik ayırma amacıyla
kullanılmamalıdır (IEC 60364-4-46).
3.1.6 Normal-aralık yapılışlı anahtar

Kontakları arasındaki aralığı, açık konumunda 3 mm’den az olmayan anahtar.
3.1.7 Mikro-aralık yapılışlı anahtar

Kontakları arasındaki aralığı, açık konumunda 1,2 mm’den az olmayan anahtar.
3.1.8 Aralıksız yapılışlı anahtar

Kontak aralıksız bir yarı iletken anahtar düzenine sahip anahtar.
3.2 Bir çalışma

Hareketli kontakların bir çalışma konumundan diğerine aktarılması.
3.3 Bağlantı ucu

Bir veya daha fazla sıkıştırma birimi(leri) ve gerektiğinde yalıtkandan meydana gelen bir kutbun iletken
bölümü.
3.4 Sıkıştırma birimi

Bir bağlantı ucunun, iletkenin (iletkenlerin) mekanik olarak sıkıştırılması ve elektriksel olarak bağlantısı için
gerekli parça veya parçalar.
3.5 Vida sıkıştırmalı bağlantı ucu

Haricî bir rijit veya bükülgen iletkeni (iletkenleri) yalnızca sıkıştırarak bağlanması için amaçlanan bağlantı ucu.
3.6 Vida ucu ile sıkıştırmalı bağlantı ucu

İletkenin delik veya oyuk içine geçirildiği burada iletkenin vida veya vidaların ucu altında sıkıştırıldığı vida
sıkıştırmalı bağlantı ucu. Sıkıştırma basıncı, ya doğrudan vidanın ucuyla veya basıncın vida ucuyla
uygulandığı bir ara sıkıştırma elemanı üzerinden uygulanabilir.
2
EN 60669-1/Ocak 2005
Not- Vida ucu ile sıkıştırmalı bağlantı ucu örnekleri Şekil 1’de gösterilmiştir.
3.7 Vida başı ile sıkıştırmalı bağlantı ucu

İletkenin vidanın başı altında sıkıştırıldığı vida sıkıştırmalı bağlantı ucu. Sıkıştırma basıncı ya doğrudan
vidanın başıyla veya rondelâ sıkıştırma levhası, ya da çıkmayı önleyici bir cihaz benzeri ara sıkıştırma
parçası üzerinden uygulanabilir.
Not - Vidalı bağlantı uçları ile ilgili örnekler Şekil 2’de gösterilmiştir.
3.8 Saplamalı bağlantı ucu

İletkenin bir somun altında sıkıştırıldığı vida sıkıştırmalı bağlantı ucu. Sıkıştırma basıncı ya doğrudan uygun
bir biçimde şekillendirilmiş somun veya rondelâ, sıkıştırma levhası ya da çıkmayı önleyici bir cihaz benzeri
ara sıkıştırma parçası üzerinden uygulanabilir.
Not - Saplamalı bağlantı uçları ile ilgili örnekler Şekil 2’de gösterilmiştir.
3.9 Boyunduruklu bağlantı ucu

İletkenin boyunduruk altında, iki veya daha fazla vida ya da somunla sıkıştırıldığı vida sıkıştırmalı bağlantı
ucu.
Not - Boyunduruklu bağlantı uçlarıyla ilgili örnekler Şekil 3’de gösterilmiştir.
3.10 Pabuçlu bağlantı ucu

Bir kablo pabucunu veya çubuğunu bir vida veya somun vasıtasıyla sıkıştıracak şekilde tasarımlanmış vidalı
bağlantı ucu veya saplamalı bağlantı ucu.
Not - Pabuçlu bağlantı uçları ile ilgili örnekler Şekil 4’de gösterilmiştir.
3.11 Başlıklı bağlantı ucu

İletkenin bir somun vasıtasıyla dişli saplamadaki bir yarık tabanına doğru sıkıştırıldığı vida sıkıştırmalı
bağlantı ucu. İletken yarık tabanına doğru ya somun altında uygun bir biçimde şekillendirilmiş bir rondelâ
vasıtasıyla, eğer somun şapkalı bir somun ise bir merkez çubuğu vasıtasıyla, ya da basıncı yarık içinde
somundan iletkene aktarmak için eşit derecede etkili vasıtalarla sıkıştırılır.
Not - Başlıklı bağlantı uçlarıyla ilgili örnekler, Şekil 5’de gösterilmiştir.
3.12 Vidasız bağlantı ucu

Rijit (som veya örgülü) veya bükülgen bir iletkenin bağlanması ve takiben sökülmesi veya sökülebilme kabiliyetine
sahip iki iletkenin birbirine bağlanması için kullanılan bağlama düzeni. Bağlantı, ilgili iletkende yalıtımın
sıyrılmasından başka özel bir hazırlığa gerek duyulmaksızın yaylar, açılı, merkezden kaçık veya konik biçimli vb.
parçalar vasıtasıyla doğrudan veya dolaylı olarak yapılır.
3.13 Diş açan vida

Kesintisiz bir dişe sahip olan ve malzemeye vidalandığında malzemede yer değiştirme vasıtasıyla bir diş
oluşturan vida.
Not - Diş açan vida örneği Şekil 6’da gösterilmiştir.
3.14 Diş kesen vida

Kesintili bir dişe sahip olan bir malzemeye vidalandığında malzemeyi çıkararak bir diş oluşturan vida.
Not - Diş kesen vida örneği, Şekil 7’de gösterilmiştir.
3.15 Mekanik zaman-gecikme cihazı

Kendisinin çalışmasına sebep olan şartların oluştuğu andan bir süre sonra, yardımcı mekanik bir düzenin
etkisi ile harekete geçen bir cihaz.
3.16 Taban
Anahtarın akım taşıyan parçaları ve genelde mekanizmayı konumunda tutan bölümü.
3
EN 60669-1/Ocak 2005
3.17 Beyan gerilimi

İmalâtçı tarafından anahtara tayin edilen gerilim.
3.18 Beyan Akımı

İmalâtçı tarafından anahtara tayin edilen akım.
3.19 Çalıştırma elemanı

Dâhilî mekanizmayı bir çekme kordonu ile bağlayan kordon ile çalışan bir anahtar parçası. Bu eleman,
genellikle anahtarın harekete geçirme elemanına bağlıdır.
3.20 Kutup (bir anahtarın)

Devreyi bağlamak veya ayırmak için amaçlanan kontaklarla sağlanan kendi devresinin (devrelerinin) bir
iletken yolu ile ilgili olan, ancak kutupları birlikte bağlama ve çalıştırma düzenleri sağlayan kısımların
dışındaki bir anahtar parçası.
Bir iletken yol, anahtarın diğer iletken yolları ile ortak kısımlarından oluşabilir.
3.21 Tip deneyi

Bir veya daha fazla anahtarın belirli özelliklerinin karşılandığını gösteren belirli tasarım için yapılan deney
(IEV 151-04-15).
3.22 Rutin deney

Her bir ayrı anahtarın imalât esnasında ve sonrasında belirli kriterlerin uygulanıp uygulanmadığını belirlemek
için tâbi tutulduğu deney (IEV 151-04-16).
3.23 Sıva üstü anahtar

Monte edildiğinde, monte edildiği yüzeyin üstünde tamamen görünecek biçimde olan anahtar.
3.24 Sıva altı anahtar

Esas olarak sıva altı kutu içerisine montajı amaçlanan anahtar.
3.25 Sıva içi (yarı sıva altı) anahtar

Esas olarak sıva altı kutu içerisine montajı amaçlanan anahtar.
3.26 Pano tipi anahtar

Anahtar çıkıntılarının yüzeyine erişmek için bir deliğe sahip panoya monte edilmesi amaçlanan anahtar.
3.27 Pervaz tip anahtar

Bir pervaz içerisine yerleştirilebilen boyutlarda kapak levhasına sahip anahtar.
3.28 Gerilimli bölüm

Konvansiyonel PEN iletkeni dışında, nötr iletkeni dâhil, normal kullanım için enerjilendirilmesi amaçlanan
iletken veya iletken bölüm (IEV 826-03-01).
Not - Koruma iletkeni (PE) bir gerilimli bölüm değildir.
3.29 Harekete geçirme elemanı

Anahtarın çalışması için itilen, çekilen, çevrilen ya da başka şekilde hareket ettirilen bölümü
(IEV 442-04-16).
Not - Kendi çalışmasını kolaylaştırmak için harekete geçirme elemanına ilâve edilmiş her ayrı parçadan ayrı
bir kapak olarak bahsedilir.
4 Genel özellikler
Anahtarlar ve kasalar normal kullanımda, performansını güvenle yerine getirebilecek ve kullanıcıya veya
çevresine tehlike oluşturmayacak biçimde tasarımlanmalı ve yapılmalıdır.
4
EN 60669-1/Ocak 2005
Bu standardda toleranslar belirtilmediğinde değerler, anma değerler olarak verilmiştir.
Uygunluk, ilgili bütün özellikler ve belirtilen deneylerin karşılanmasıyla kontrol edilir.
5 Deneyler hakkında genel açıklamalar
5.1 Bu standarda göre yapılan deneyler tip deneyleridir.

5.2 Başkaca belirtilmedikçe, numuneler teslim edildiği gibi ve normal kullanım şartları altında denenmelidir.
Başkaca beyan edilmedikçe, pilot ışıklara sahip anahtarlar, pilot ışıkları takılmış durumunda deneyden
geçirilmelidir. Deneylerin sonuçları bu özelliklere sahip olmayan aynı tip anahtarlara uygulanmak için dikkate
alınmalıdır.
Kabul edilmiş herhangi bir standard föye uygun olmayan sıva altı anahtarlar, ilgili kasalarıyla birlikte
denenirler.
5.3 Başkaca belirtilmedikçe, deneyler 15°C ve 35°C arasındaki bir ortam sıcaklığında, madde sırasına
göre yapılır.
Şüphe durumunda, deneyler 20°C ± 5 °C’luk bir ortam sıcaklığında yapılır.
5.4 Bir beyan gerilimi ve bir beyan akımı ile işaretlenmiş anahtarlar için, dokuz numune gerekir.
Üç numune, üç adetten oluşan ilâve bir numune takımının kullanıldığı Madde 19.2’deki deneyler (veya Model
numarası 2 olan anahtarlar için iki numune takımı daha) ve başka üç numunenin daha kullanıldığı Madde
24’deki deneylerin dışında, ilgili bütün deneylere tâbi tutulur.
Madde 24.2’deki deney için, üç ilâve numune gerekebilir.
Madde 12.3.2’deki deneyler için, üç ilâve numune gerekebilir.
Madde 12.3.11’deki deneyler için, toplam olarak en az beş, vidasız bağlantı ucuna sahip ilâve anahtar
numuneleri gereklidir.
Madde 12.3.12’deki deneyler için, üç ilâve anahtar numunesi gereklidir; herbir numunede, bir sıkıştırma
birimi denenir.
Madde 13.15.1 ve Madde 13.15.2’deki deneylerin her biri için ayrı membranlardan veya membran ihtiva
eden anahtarlardan üç ilâve gereklidir.
Madde 15, Madde 16, Madde 17.1, Madde 18, Madde 19, Madde 20, Madde 21, Madde 22 ve Madde
23’deki deneyler için sökülebilir ve takılabilir olmayan pilot ışıkları içeren anahtarlar olması durumunda üç
ilâve numune gerekebilir.
Bu deneyler için pilot ışığın bir kutbu sökülmelidir. Sökme işlemi deney sonuçlarını olumsuz etkilemeyecek
şekilde yapılmalıdır.
Madde 16’daki deneyler için pilot ışığı takılmış anahtarlarda, üç ilâve numune gerekebilir.
Kordon ile çalıştırılan anahtarlar için, Madde 20.9’daki deneyde üç ilâve numune daha kullanılır.
İki beyan gerilimi ve karşılık gelen beyan akımlarıyla işaretlenmiş anahtarlar için 15 numune gereklidir.
Anahtarlar üzerine işaretlenmiş beyan gerilimleri ve beyan akımlarının ikili kombinasyonlarının herbiri için, üç
numune Madde 19.2’deki deney hariç, bütün ilgili deneylere tâbi tutulur. Madde 19.2’de ise üç adetten oluşan
iki (veya Model numarası 2 olan anahtar için dört) ilâve numune takımı kullanılır.
Çift gerilimle işaretlenen anahtarlar, yüksek olan gerilimde deneyden geçirilirler.
Anî kontaklı anahtarlar, Madde 18.2 ve Madde 19.2’deki deneylere tabi tutulmazlar.
5
EN 60669-1/Ocak 2005
Not - Deney için gerekli numune sayısını gösteren bir çizelge Ek-A’da verilmiştir.
5.5 Numuneler ilgili bütün deneylere tâbi tutulur ve bütün deneyler karşılanmışsa şartlar yerine getirilmiş
kabul edilir.
Bir numune, montaj veya imalât hatası sebebiyle bir deneyi sağlamazsa, bu deney ve deney sonuçlarını
etkileyebilen bir önceki herhangi bir deney tekrar edilmeli ve ayrıca takip eden deneyler diğer bir tam
numune takımı üzerinde verilen sırada yapılmalı, bunların hepsi özellikleri karşılamalıdır.
Not - Bir numune başarısız olmuşsa, uygulayıcı, Madde 5.4’de belirtilen numune sayısı ile birlikte, gerekli
olabilecek ilâve numune takımı isteyebilir. Deney kuruluşu bu durumda, daha fazla talepte
bulunmaksızın, ilâve numuneleri deneyecektir ve sadece eğer bir başka başarısızlık vukuu bulmuşsa
reddedecektir. Eğer aynı anda ilâve numune takımı sunulmamışsa, bir numunenin başarısız olması
redde sebep olacaktır.
6 Beyan değerleri
6.1 Anahtarlar tercihan 250 V ve 400 V’luk beyan gerilimlerine sahip olmalıdır.
230 V, 380 V ve 440 V değerler kullanılabilir.
Anî kontaklı anahtarlar için 130 V ve 250 V beyan gerilimler tercih edilir.
Herhangi başka bir gerilim değeri kullanılırsa, bu 120 V’dan daha az olmamalıdır.
6.2 Anahtarlar tercihan 6 A, 10 A, 16 A, 20 A, 25 A, 32 A, 40 A, 45 A, 50 A ve 63 A’lik beyan akımlarına

sahip olmalıdır.
Beyan akımı 6 A’dan az olmamalıdır, bunun haricînde anî kontaklı anahtarlar, elektromanyetik uzaktan
kumanda anahtarları ve zaman-gecikmeli anahtarlar için 1 A, 2 A ve 4 A’lik beyan akımlarına izin verilir.
Model numaraları 3 ve 03 olan anahtarlar ve anî kontaklı anahtarlar hariç, beyan akımı 16 A’i aşmayan
anahtarlar, beyan akımına eşit olan fluoresan lâmba akım değerine sahip olmalıdır.
Beyan akımı 16 A’in üzerinde ve 25 A’e kadar (25 A dâhil) olan anahtarlar için fluoresan lâmbayla deney,
isteğe bağlı olarak yapılabilir.
Madde 6.1 ve Madde 6.2’deki özelliklere uygunluk, işaretlemenin gözle muayenesiyle kontrol edilir.
6.3 Anahtarlar tercihan IP20, IP40, IP44, IP54 veya IP55 koruma sınıfında olmalıdır.
7 Sınıflandırma
7.1 Anahtarlar aşağıdaki gibi sınıflandırılır:
7.1.1 Mümkün olan bağlantılara göre (Şekil 8):

Model numarası
- Tek kutuplu anahtarlar…………………………………………………... 1
- Çift kutuplu anahtarlar……………………………………………… ….. 2
- Üç kutuplu anahtarlar……………………………………………………. 3
- Üç kutuplu + nötrü anahtarlı anahtarlar……………………………...... 03
- İki yollu anahtarlar……………………………………………………….. 6
- Ortak bir geliş hattına sahip iki devreli anahtarlar……………………. 5
- Biri devre dışı konumlu iki yollu anahtarlar…………………………... 4
- İki yollu çift kutuplu anahtarlar………………………………………….. 6/2
- İki yollu tersine çevirme anahtarlar (veya ara anahtarlar)…………....7
6
EN 60669-1/Ocak 2005
Not 1 - Aynı veya farklı model numaralarına sahip iki veya daha fazla anahtar ortak bir tabana monte edilebilir.
Not 2 - Bir devre dışı konumu dikkate alınan model numaraları için, yukarıdaki sınıflandırma basma düğmeli
anahtarlar ve anî kontaklı anahtarları da gösterir.
7.1.2 Kontak açıklığına göre:
- Normal aralık yapılışlı anahtarlar,

- Mini-aralık yapılışlı anahtarlar,
- Mikro-aralık yapılışlı anahtarla,
- Kontak açıklığı bulunmayan anahtarlar (yarı iletken anahtarlama düzeni).
Not 1 - Mini-aralık yapılışlı anahtarlarda açık konumundaki kontaklar arasında 3 mm ile 1,2 mm arasında bir
uzaklık olmalıdır.
Not 2 - Mikro-aralık yapılışlı anahtarlarda açık konumundaki kontaklar arasında 1,2 mm’den daha az bir uzaklık
olmalıdır.
Not 3 - Yarı iletken anahtarlama düzeni bulunan anahtarlarda kontak açıklığı yoktur.
Not 4 - Bu standarda uygun anahtarlar fonksiyonel amaçlıdır.
7.1.3 Yoktur.
7.1.4 Su girişi nedeniyle zararlı etkilere karşı koruma derecesine göre:
- IPX0: Su girişine karşı koruması olmayan anahtarlar,
- IPX4: Koruma derecesine sahip anahtarlar,
- IPX5: Koruma derecesine sahip anahtarlar .
Not - IP kodları, EN 60529‘da verilmiştir.
7.1.5 Anahtarı harekete geçirme metoduna göre:
- Döner,
- Mandallı,
- Beşikli,
- Basma-düğmeli,
- Kordon çalışmalı.
7.1.6 Anahtarı montaj metoduna göre:
- Sıva üstü tip,

- Sıva altı tip,
- Sıva içi tip,
- Pano tipi,
- Pervaz tip.
7.1.7 Tesis metoduna göre, anahtarın tasarımının bir sonucu olarak:
- İletkenlerin yeri değiştirilmeksizin kapak veya kapak levhası kaldırılabilen anahtar (tasarım A),
- İletkenlerin yeri değiştirilmeksizin kapak veya kapak levhası kaldırılamayan anahtarlar (tasarım B).
Not - Bir anahtar kapak veya kapak levhasından ayrılamayan bir tabana (ana kısım) sahipse ve bu
standardı karşılamak üzere iletkenlerin yerini değiştirmeksizin duvarı yeniden dekore etmek için
çıkarılabilen tamamlayıcı bir levha gerektiriyorsa ve bu tamamlayıcı levha kapaklar ve kapak levhaları
için belirtilen özellikleri karşılıyorsa, bu anahtar, tasarım A olarak kabul edilir.
Not - Özel Millî şartlar Ek ZA’da verilmiştir.
7
EN 60669-1/Ocak 2005
7.1.8 Bağlantı ucu tipine göre:
- Vidalı tip bağlantı uçlu anahtarlar,

- Yalnız rijit iletkenler için vidasız bağlantı uçlu anahtarlar,
- Rijit ve bükülgen iletkenler için vidasız bağlantı uçlu anahtarlar.
7.1.9 Tehlikeli bölümlere erişilmeye karşı ve katı yabancı cisimlerin girişine bağlı zararlı etkilere karşı
koruma derecesine göre:
- IP2X : Parmakla tehlikeli bölümlere erişilmeye veya 12,5 mm çaplı ve daha büyük katı yabancı cisimlerin
girişine bağlı zararlı etkilere karşı korumalı anahtarlar,
- IP4X : Telle tehlikeli bölümlere erişilebilmeye veya 1 mm çaplı ve daha küçük katı yabancı cisimlerin
girişine bağlı zararlı etkilere karşı korumalı anahtarlar,
- IP5X : Telle tehlikeli bölümlere erişilebilmeye ve toza karşı korumalı anahtarlar.
7.2 Kutup sayılarının ve beyan değerlerinin tercih edilen kombinasyonları Çizelge 1’de gösterilmiştir.
Çizelge 1 - Kutup sayılarının ve beyan değerlerinin tercih edilen kombinasyonları
Kutup sayısı
Beyan akımı
A Beyan gerilimi 120 V’dan Beyan gerilimi
250 V’a kadar (250 V dâhil) 250 V üzeri
1, 2 ve 4 1 -
1 1
6
2 2
1
1 2
10
2 3
4
1 1
2 2
16, 20, 25, 32, 40, 45, 50 ve 63
3 3
4 4
8 İşaretleme
8.1 Anahtarlar aşağıdakilere sahip olacak şekilde işaretlenmelidir:

- Amper (A) cinsinden beyan akımı veya amper (AX) cinsinden beyan fluoresan lâmba akımı, veya iki
beyan değeri farklı ise, her ikisinin kombinasyonu (Madde 6.2 ve Madde 8.2’deki işaretleme örneklerine
bakınız),
- Volt cinsinden beyan gerilimleri,
- Besleme şekli sembolü,
- İmalâtçının veya yetkili satıcısının adı, ticarî marka veya işareti,
- Tip referansı, bu bir katalog numarası olabilir,
- Uygulanabilirse, mini-aralık yapılışlı sembol,
- Uygulanabilirse, mikro-aralık yapılışlı için sembol,
- Uygulanabilirse, yarı iletken anahtarlama düzeni için sembol,
- Tehlikeli bölümlere erişilebilmeye ve katı yabancı cisimlerin girişine bağlı zararlı etkilere karşı koruma
derecesi için ilk karakteristik sayı 2 rakamından daha büyük beyan edilmesi durumunda ikinci
karakteristik sayı da işaretlenmelidir.
- Su girişine bağlı zararlı etkilere karşı koruma derecesi için ikinci karakteristik sayı 0’dan daha büyük
beyan edilmesi durumunda ilk karakteristik sayı da işaretlenmelidir.
Not 1 - Anahtarın muayenesinden bağlantılar açıkça görülmezse, Madde 7.1.1’de verilen model
numaralarının işaretlenmesi tavsiye edilir; bu model numaraları tip referansının bir bölümü olabilir.
8
EN 60669-1/Ocak 2005
Not 2 - Bir taban, ayrı çalışma düzenleri bulunan iki veya daha fazla anahtar taşırsa, model numarası ile
işaretleme tavsiye edilir, örnek olarak 1+ 6 veya 1+1+1.
İlâve olarak, yalnızca rijit iletkenlerin girmesi kısıtlamasına sahip vidasız bağlantı uçlu anahtarlar uygun bir
gösterim ile işaretlenmelidir. Bu bilgiler, anahtar ve/veya ambalâj ünitesi üzerine konulabilir.
Not - Özel Millî şartlar Ek ZA’da verilmiştir.
8.2 Semboller kullanıldığında, bunlar aşağıdaki gibi olmalıdır:

Amper (fluoresan lâmba akımı)………………………………........... AX
(diğer akımlar)……………………………………………........ A
Volt…………………………………………………………………....... V
Alternatif akım……………………………………………………........ ∼
Nötr…………………………………………………………………...... N
Faz…………………………………………………………………....... L
Toprak………………………………………………………………......
“Açık” konumu (devre dışı) …………………………………………... O

“Kapalı” konumu (devrede) …………………………………………… l
Mini-aralık yapılışlı………………………………………………........ m
Mikro-aralık yapılışlı…………………………………………….......... µ
Yarı iletken anahtar düzeni............................................................ (Sembol henüz belirlenmemiştir.)
Not 1 - “0” sembolü normal aralık yapılışlı anahtarlar için kullanılmalıdır.
Koruma derecesi, ilgili durumda……………………………............ lPXX
Not 2 - Belirli sembollerin yapılış ayrıntıları IEC 60417’de verilmiştir.
Not 3 - IP kodlarında, “X” harfi yerine ilgili sayı yazılır.
Not 4 - Aletin yapılışını şekillendirilen çizgiler işaretlemenin bir parçası olarak kabul edilmezler.
Fluoresan lâmba akımıyla işaretlemek için, “AX” sembolü yerine “X” sembolü konulabilir. Beyan akımı ve
beyan gerilimini işaretlerken rakamlar yalnız başına kullanılabilir.
Besleme şekli ile ilgili işaret, beyan akımı ve beyan gerilimi işaretinin yanına konulmalıdır.
Not 5 - Akım, gerilim ve besleme şekli ile ilgili işaretleme, örnek olarak, aşağıdaki gibi olabilir:
10 X
10 AX 250 V ∼ veya 10 X/250 ∼ veya ∼
250
20 − 16 X
20 A -16 AX 250 V∼ veya 20 -16 X/250∼ veya ∼
250
10 X
10 AX 400 V∼ veya 10 X/400∼ veya ∼
400
25 X
25 AX 400 V∼ veya 25 X/400∼ veya ∼
400
25
25 A 250 V∼ veya 25/250∼ veya ∼
250
25 X
25 AX 440 V∼ veya 25 X/440∼ veya ∼
440
8.3 Aşağıdaki işaretleme anahtarın ana bölümü üzerine konulmalıdır:

- Beyan akımı, beyan gerilimi ve besleme biçimi,
- Adı, ticarî markası veya imalâtçının veya yetkili satıcının tanıtım işareti,
9
EN 60669-1/Ocak 2005
- Varsa, iletkenin vidasız bağlantı ucuna sokulmasından önce çıkarılacak yalıtkanın uzunluğu,
- Uygulanabilirse, mini-aralık yapılışlı, mikro-aralık yapılışlı veya yarı iletken anahtarlama cihazı sembolü,
- Tip referansı.
Not 1 - Tip referansı, yalnızca seri numarası olabilir.

Güvenlik amaçları için gerekli olan ve ayrıca satılmak için amaçlanan kapak levhaları gibi bölümler,
imalâtçının adı veya yetkili satıcının adı, ticarî marka veya tanıtım işareti ve tip referansı ile işaretlenmelidir.
Uygulanabilirse, IP koruma derecesi sembolü, anahtar normal kullanımdaki gibi monte edilip bağlandığında
kolayca fark edilecek şekilde işaretlenmelidir.
İşaretleme, ilâve bir büyütme olmaksızın, normal veya düzeltilmiş bir gözle açıkça görülebilir olmalı, bu
işaretleme montaj esnasında kolayca okunabilecek şekilde ya anahtarın önüne veya ilgili mahfazanın iç
bölümüne yada anahtarın ana bölümü üzerine yapılmalıdır. Bu işaretler bir alet kullanmaksızın
çıkarılabilecek bölümler üzerine konulmamalıdır.
Not 2 - İlâve tip referansları, ana parça üzerine yada ilgili mahfazanın dışına veya içine işaretlenebilir.
Not 3 - “Ana bölüm” terimi, kontakları ve bunlarla ayrılmaz durumdaki herhangi bir bölümü taşıyan bölüm
anlamına gelir; bu terim düğme, kol ve benzeri veya ayrı satılması amaçlanmış bölümleri içermez.
Not - Özel Millî şartlar Ek ZB’de verilmiştir.
8.4 Faz iletkenlerinin (besleme iletkenlerinin) bağlanması için amaçlanmış bağlantı uçları, bağlantı metodu
önemsiz , belirgin olmadıkça veya bir bağlantı şemasında gösterilmedikçe belirtilmelidir. Bu belirtme şekli bir
L harfi veya birden fazla bu tür bağlantı ucu olması durumunda L1, L2, L3, vb.. harfler biçiminde olabilir, bu
harflerin yanında ilgili bağlantı ucu veya uçlarını gösteren ok veya oklar bulunabilir.
Bu göstergeler vidalar veya kolayca çıkarılabilen diğer ürünler üzerine konmamalıdır.
Buna bir alternatif olarak, böyle bağlantı uçlarının yüzeyleri çıplak pirinç veya bakır olmalı, diğer bağlantı
uçları ise; başka bir renkte metalik bir tabaka ile kaplanır.
Model numaraları 2, 3, 03 ve 6/2 olan anahtarlar için, herhangi bir kutup ile ilgili bağlantı uçları benzer
şekilde belirtilmeli, uygulanabilirse, ilişki belirgin olmadıkça, diğer kutuplarla ilgili bağlantı uçlarınınkinden
farklı olmalıdır.
Not 1 - Bağlantı şeması anahtar ile verilen bir kullanma kılavuzu olabilir.
Not 2 - “Kolayca çıkarılabilir bölüm” anahtarın normal tesisi esnasında çıkarılabilen bölümlerdir.
8.5 Asıl olarak nötr iletkenler için amaçlanmış bağlantı uçları N harfi ile gösterilmelidir.
Topraklama sembolü ile gösterilmelidir.
Bu işaretler vidalar veya kolayca çıkarılabilir diğer bölümler üzerine konmamalıdır.
Anahtarın ana fonksiyonu ile ilgili bölümü teşkil etmeyen iletkenlerin irtibatını sağlayan bağlantı uçları amacı
açık olmadıkça veya aksesuara tutturulması gereken bir bağlantı şemasında gösterilmedikçe açıkça
tanıtılmalıdır.
Anahtar bağlantı uçlarının tanıtımı şöyle yapılabilir:
- IEC 60417’ye göre grafik semboller veya renkler ve/veya bir alfanümerik sistem ile bunların
işaretlenmesi,
- Bunların fiziksel boyutu veya bağıl yeri.
Neonların veya göstergelerin uçları, bu maddenin anlamına göre iletken olarak değerlendirilemezler.
10
EN 60669-1/Ocak 2005
8.6 Model numaraları 2, 3 ve 03 olan anahtarlar ve 250 V’u aşmayan beyan gerilimine veya 16 A’i
aşmayan bir beyan akımına sahip olan anahtarlar, anahtar konumunu gösterecek şekilde işaretlenmişse,
bunlar harekete geçirme elemanının hareketinin çeşitli konumlarını doğru yönü veya gerçek anahtar
konumunu açıkça gösterilecek şekilde işaretlenmelidir. Birden fazla harekete geçirme elemanına sahip
anahtarlar için bu işaret, her bir harekete geçirme elemanı için, kendisinin çalışmasıyla ortaya çıkan etkiyi
göstermelidir.
Bu işaret, anahtar kapak veya kapak levhasıyla donatıldığında ön tarafından açıkça görülebilir şekilde olmalıdır.
Eğer bu işaret kapak, kapak levhası, veya sökülebilir harekete geçirme elemanları üzerine konursa, bunları
işaretin yanlış anlaşılacağı bir konuma sabitlemek mümkün olmamalıdır.
“Devrede” ve “devre dışı” sembolleri, aynı zamanda harekete geçirme elemanlarının hareket yönünü açıkça
göstermedikçe anahtar konumlarının gösterimi için kullanılmamalıdır.
Not - Anahtar konumlarının gösterimi için gösterge lâmbaları gibi başka uygun vasıtalar kullanılabilir.
“Devrede” konumunu gösteren kısa düz çizgi döner anahtarlar için radyal, mandallı ve beşik tipi anahtarlar
için milin dönme eksenine dik ve düşey olarak monte edildiğinde basma düğmeli anahtarlar için düşey
olmalıdır.
Madde 8.1’den Madde 8.6’ya kadar olan özelliklere uygunluk, gözle muayene ile kontrol edilir.
8.7 Bir basma düğmesi yalnızca kontrol edilecek devreyi açmaya hizmet ederse, kırmızıya boyanmalıdır.
İlâve olarak bu düğme, kontrol devreleriyle ilgili yardımcı kontakları, pilot lâmbaları, vb. kapatma hizmeti
görebilir.
8.8 Anahtarı monte ederken özel önlemler almak gerekirse, bunların ayrıntıları anahtar ile birlikte verilen
bir kullanma kılavuzunda yer almalıdır.
Kullanma kılavuzları, anahtarın satılacağı ülkenin resmî dilinde (dillerinde) yazılmalıdır.
Madde 8.7 ve Madde 8.8’deki özelliklere uygunluk, gözle muayene ile kontrol edilir.
Not - Özel önlemler , örnek olarak koruma derecesi IP 20’den daha düşük anahtarlar için gerekli olabilir.
Özel önlemler gerekliyse bunu sağlamak için; tesis edildikten sonra bu standardın özelliklerini karşılamaya
yönelik gerekli şartların sağlanması için, kullanma kılavuzunda aşağıdaki ilgili bilgiler açık olarak yer almalıdır:
- Her bir anahtar için bırakılacak yerin boyutları,

- Anahtarı bu yere tutturan ve destekleyen vasıtaların konumu ve boyutları,
- Anahtarın çeşitli bölümleri ve takıldığı yerde bölümler arasındaki en küçük yalıtma aralığı,
- Havalandırma açıklıklarının en küçük boyutları, eğer gerekiyorsa, bunların uygun düzenlenmesi,
- Yeniden yerleştirilebilen pilot lâmbalara sahip anahtarlarda kullanılan lâmbaların detayları.
8.9 İşaretleme, dayanıklı ve kolayca okunabilir olmalıdır.

Uygunluk, gözle muayene ve aşağıdaki deneyle kontrol edilir.
İşaretleme, 15 s süre ile suya batırılmış bir bez parçası ve tekrar 15 s süre ile petrol eterine batırılmış bir bez
parçası kullanılarak elle ovulur.
Not 1 - İz bırakan damga, kalıplama, baskı veya kazıma ile yapılan işaret bu deneye tâbi tutulmaz.
Not 2 - Aromatik hacimsel yüzdesi en fazla 0,1, kauri butanol değeri yaklaşık 29, kaynamaya başlama
noktası yaklaşık 65°C, kuruma noktası yaklaşık 69°C ve özgül ağırlığı yaklaşık 0,68 g/cm3 olan
hekzan çözeltisi ihtiva eden petrol eterinin kullanılması tavsiye edilir.
11
EN 60669-1/Ocak 2005
9 Boyutların kontrolu
Anahtarlar ve kasaları, ilgili standard föylere (varsa) uygun olmalıdır.
Anahtar imalâtçısı, anahtarların monte edileceği kutu tiplerini (gömme veya yüzey, vb.) kataloğunda
belirtmelidir.
Uygunluk, ölçme ile kontrol edilir.
10 Elektrik çarpmasına karşı koruma
10.1 ELV’den başka gerilimlerde beslenen pilot ışıklar yerleştirilebilecek şekilde tasarımlanmış anahtar,
lâmbalara doğrudan teması önleyecek vasıtalara sahip olmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ile ve gerekirse, aşağıdaki deneyle kontrol edilir:
Numune, normal kullanımdaki gibi monte edilir ve Madde 12’de belirtilen en küçük kesit alanına sahip iletkenlere
takılır; deney Madde 12’de belirtilen en büyük kesit alanına sahip iletkenler kullanılarak tekrar edilir.
IEC 60529, Şekil 1’de gösterilen standard deney parmağı mümkün olan her konumda uygulanır, 40 V ve 50
V arası gerilime sahip bir elektriksel gösterge, ilgili bölümlerle teması göstermede kullanılır.
Termoplâstik veya elâstromerik malzemeden yapılmış mahfaza veya kapaklara sahip anahtarlar,
35 °C ± 2 °C’luk bir ortam sıcaklığında (anahtarlarda bu sıcaklıkta olmalı) yapılan aşağıdaki ilâve deneye tabi
tutulurlar.
İlâve deney esnasında, anahtarlar, standard deney parmağı ile aynı boyutlara sahip düz, eklemsiz bir deney
parmağının ucu ile 1 dakika süre ile uygulanan 75N’luk bir kuvvete tâbi tutulurlar.
Yukarıda tarif edilen elektriksel bir göstergeye sahip bu parmak, anahtarın güvenliğini bozabilecek yalıtkan
malzemenin bulunduğu her yere uygulanır, fakat membran ve benzerlerine uygulanmaz ve yalnız 10 N’luk
bir kuvvetle ince çeperli kırılarak açılan kapaklara uygulanır.
Bu deney esnasında, ilgili montaj düzenleriyle birlikte anahtarlarda gerilimli bölümlerine eklemsiz deney
parmağı ile dokunulabilecek kadar şekil bozukluğu olmamalıdır.
Not - Membranlar veya benzerleri, yalnızca Madde 13.15.1’e göre denenirler.
10.2 Düğmelerin, çalıştırma kollarının, basma düğmelerinin, beşiklerin ve benzerlerinin erişilebilir metal
bölümleri mekanizmanın metal bölümlerinden çift yalıtım veya takviyeli yalıtımla ayrılmadıkça veya alternatif
olarak güvenli bir şekilde toprağa bağlanmadıkca, bu bölümler yalıtkan malzemeye sahip olmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ile ve Madde 16 ve Madde 23’deki deneylerle kontrol edilir.
Not - Bu özellik, zincirler ve çubuklar gibi, çıkarılabilir kilit anahtarlarına veya ara bölümlere uygulanmaz.
10.3 Anahtarların erişilebilir bölümleri, aşağıdakiler hariç yalıtkan malzemeden yapılmalıdır:

a) Gerilimli bölümlerden ayrılan ve tespit tabanları ve kapaklar, kapak levhaları ve mahfazanın diğer
bölümleri için kullanılan küçük vidalar ve benzerleri,
b) Madde 10.2’ye uygun harekete geçirme elemanları,
c) Madde 10.3.1 veya Madde 10.3.2’deki özelliklere uygun kapaklar, kapak levhaları ve metal mahfazanın
diğer bölümleri.
12
EN 60669-1/Ocak 2005
10.3.1 Kapaklar, kapak levhaları ve metal mahfazanın diğer bölümleri yalıtkan kaplamalar veya yalıtkan
bariyerlerle yapılan ilâve yalıtımla korunmalıdır. Yalıtkan kaplamalar veya yalıtkan bariyerler:
- Ya kalıcı olarak zarara uğratmaksızın çıkarılamayacak bir şekilde anahtarın gövdesine veya kapaklarına,
kapak levhalarına ve mahfazaların diğer bölümlerine tespit edilmeli,
- veya,
• Bunlar yanlış bir konumda yerleştirilemeyecek biçimde,

• Atıldıklarında, aksesuarlar açıkça eksik veya çalışamaz hale gelecek şekilde,
• Bir iletken kendi bağlantı ucundan çıksa bile, gerilimli bölümler ile metal kapaklar, kapak levhaları ve
mahfazanın diğer bölümleri arasında rast gele temas tehlikesi (örneğin tespit vidaları vasıtasıyla)
olmayacak biçimde,
• Yüzeysel kaçak yolu uzunluklarının veya yalıtma aralıklarının Madde 23’de belirtilen değerlerden
daha az olmasını önleyecek tedbirler dikkate alınacak biçimde
tasarımlanmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ile kontrol edilir.
Yukarıdaki kaplamalar veya bariyerler Madde 16 ve Madde 23’deki deneyleri sağlamalıdır.
Not - Metal kapakların, kapak levhasının ve mahfazaların diğer bölümlerinin içine veya dışına sürülen
yalıtkan kaplama, bu maddenin amaçları için bir yalıtkan örtü veya bariyer olarak kabul edilmez.
10.3.2 Metal kapakların, kapak levhalarının ve mahfazanın diğer bölümlerinin topraklanması, kapakların,
kapak levhalarının ve mahfazanın diğer bölümlerinin tespiti sırasında yapılır ve tespit düzenlerinden başka
düzenlerin kullanımını gerektirmeksizin yapılabilir: Sonuçta bağlantı düşük dirençli olmalıdır.
Not - Tespit vidaları veya diğer düzenlere izin verilir.
Uygunluk, gözle muayene ve Madde 11.4’deki deneylerle kontrol edilir.
10.4 Mekanizmanın gerilimli bölümlerden yalıtılmamış olan mil veya beşik ya da mihver mili gibi metal
bölümleri mahfazadan dışarı çıkmamalıdır.
Bununla birlikte, çıkarılabilir kilit anahtarları veya benzeri cihazlar vasıtasıyla çalıştırılan anahtarlarda,
mekanizmanın bu tip metal bölümleri gerilimli bölümlerden yalıtılmalıdır.
Uygunluk gözle muayene, gerekirse, harekete geçirme elemanının çıkarılmasından veya kırılmasından
sonra kontrol edilir.
Not - Harekete geçirme elemanının kırılması gerekiyorsa uygunluk, Madde 23’deki deneyle kontrol edilir.
10.5 Mil veya beşik ya da mihver mili gibi mekanizmanın metal bölümlerine, anahtar normal kullanımdaki
gibi tespit edildiğinde erişilememelidir.
İlâve olarak, bunlar metal bir kutu içine monte edilmesine yarayan sıva altı anahtarların tabanını destekleyen
metal çerçeveler dâhil erişilebilir metal bölümlerden ve tabanı kendi mesnedine tespit eden vidalardan
yalıtılmalıdır.
Mekanizmanın metal bölümleri, yüzeysel kaçak uzunlukları ve yalıtma aralıkları Madde 23’de belirtilen
değerlerin en az iki katına sahip olacak şekilde, gerilimli bölümlerden ayrılırsa, veya bir alternatif olarak,
bunlar güvenilir bir şekilde toprağa bağlanırsa bu ilâve kural uygulanmaz.
Not 1 - Özel Millî şartlar Ek ZB’de verilmiştir.
Uygunluk, gözle muayene ile gerekirse ölçme ile ve Madde 10 ve Madde 16’daki deneylerle kontrol edilir.
13
EN 60669-1/Ocak 2005
Not 2 - Mahfazasız anahtarlar veya pervaz tipi anahtarların mekanizmasının metal bölümlerine
erişilememezlik durumu kontrol edildiğinde, anahtarın normal montaj biçimiyle sağlanan koruma
durumu dikkate alınır.
Not 3 - Bir metal taban levhasında metal bir mile sahip mahfazasız pako tip anahtarlar için, ilâve özellik,
gerilimli bölümler ile bu mil arasındaki ve mekanizmanın metal bölümleri ile taban levhası arasındaki
yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ve yalıtma aralıklarının Madde 23’de belirtilen değerlerin en az iki
katı olması gerektiği anlamına gelir.
10.6 Çıkarılabilir bir anahtar vasıtasıyla veya kordon, zincir veya bir çubuk gibi bir ara bölüm vasıtasıyla
çalıştırılan anahtarlar, anahtar veya ara bölümler sadece gerilimli bölümlerden yalıtılan bölümlere
dokunabilecek şekilde tasarımlanmalıdır.
Bu anahtar veya ara bölüm, mekanizmanın metal bölümleri ile gerilimli bölümler arasındaki yüzeysel kaçak
yolu uzunlukları ve yalıtma aralıkları Madde 23’de belirtilen değerlerin en az iki katına sahip olmadıkça,
mekanizmanın metal bölümlerinden yalıtılmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ile, Madde 16.2’deki deneyler ve gerekirse ölçme ile kontrol edilir.
Not - Madde 10.1 den Madde 10.6’ya kadar olan maddelerdeki amaçlar açısından lâke veya emay kaplama
yalıtım malzemesi olarak kabul edilmezler.
10.7 Kordonla çalıştırılan anahtarların kullanıcı tarafından takılan veya yeniden yerleştirilebilen bir çekme
kordonu ile birlikte verildiği yerlerde, bu çekme kordonu normal biçimde takıldığı veya yeniden
yerleştirildiğinde gerilimli bölümlere dokunma mümkün olmayacak şekilde tasarımlanmalıdır.
11 Topraklama düzeni
11.1 Bir yalıtım arızası durumunda gerilimli olabilen erişilebilir metal bölümler, topraklama bağlantı ucuyla
donatılmalı veya buna kalıcı olarak ve güvenli bir şekilde bağlanmalıdır.
Bu özellik, Madde 10.3.1’de belirtilen metal kapak levhalarına uygulanmaz.
Bu özellik amacı açısından; tabanları, kapakları veya kapak levhalarını tespit etmek için kullanılan gerilimli
bölümlerden ayrılmış küçük vidalar ve benzerleri, bir yalıtım arızası durumunda gerilimli olabilen erişilebilir
bölümler olarak kabul edilmezler.
11.2 Topraklama bağlantı uçları, vida sıkıştırmalı bağlantı uçları veya vidasız bağlantı uçları olmalı ve
Madde 12’deki ilgili özelliklere uygun olmalıdır.
Bunlar besleme iletkenleri ile ilgili karşılık gelen bağlantı uçlarından daha az olmayan kapasiteye sahip
olmalıdır.
Not _- A sapmaları Ek ZC’de verilmiştir.
11.3 Yalıtkan malzemeden mahfazaya sahip IP koruma derecesi IPX0’dan büyük ve birden fazla kablo
girişi bulunan sıva üstü anahtarlar, topraklama devresinin sürekliliği için giren ve çıkan iletkenin
bağlanmasına izin veren dâhilî bir topraklama bağlantı ucu ile donatılmalı veya bir oynak bağlantı ucu için
yeterli bir boşluğa sahip olmalıdır.
Madde 12, oynak bağlantı uçlarına uygulanmaz.
Madde 11.1’den Madde 11.3’e kadar olan özelliklere olan uygunluk, gözle muayene ve Madde 12’deki
deneylerle kontrol edilir. Oynak bağlantı uçları için uygunluk, imalâtçı tarafından belirlenen bağlantı ucu tipi
kullanılarak yapılan bir deney bağlantısının uygulanması ile kontrol edilir.
14
EN 60669-1/Ocak 2005
11.4 Topraklama bağlantı ucu ile erişilebilir metal bölümler arasında bunlara yapılacak bağlantı düşük
dirençli olmalıdır.
Uygunluk, aşağıdaki deneyle kontrol edilir:
Beyan akımının 1,5 katı veya 25 A’den büyük olanına eşit 12 V’u aşmayan yüksüz bir gerilime sahip bir a.a.
kaynağından elde edilen bir akım topraklama bağlantı ucu ile erişilebilir metal bölümlerin her biri arasından
sırayla geçirilir.
Topraklama bağlantı ucu ile erişilebilir metal bölüm arasındaki gerilim düşümü ölçülür ve direnç bu gerilim
düşümü ve akımdan hesaplanır.
Direnç, hiçbir durumda 0,05 Ω’u aşmamalıdır.
Not - Ölçme sonda ucu ile deney altındaki metal bölüm arasındaki temas direncinin deney sonuçlarını
etkilememesi için önlem alınmalıdır.
12 Bağlantı uçları
12.1 Genel
Anahtarlar, vida ile sıkıştırmaya sahip bağlantı uçları veya vidasız bağlantı uçlarıyla donatılmalıdır.
Bağlantı uçlarındaki iletkenleri sıkıştırma düzenleri, bağlantı uçlarını yerinde tutabilmesine veya bunların
dönmesini önlemesine rağmen, başka bir bileşeni tespit etmeye hizmet etmemelidir.
Madde 12.3.11 hariç, bağlantı uçları ile ilgili bütün deneyler, Madde 15.1’deki deneyden sonra yapılmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ve uygulanabilirse, Madde 12.2 veya Madde 12.3’deki deneylerle kontrol edilir.
12.2 Haricî bakır iletkenler için vida sıkıştırmalı bağlantı uçları.

12.2.1 Anahtarlar, Çizelge 2’de gösterilen kesit alanına sahip uygun bakır iletkenlerin bağlantısına izin
veren bağlantı uçlarıyla donatılmalıdır.
Çizelge 2 - Beyan akımları ile bakır iletkenlerin bağlanabilir kesit alanları arasındaki ilişki
Rijit iletkenler (som veya örgülü) 3)

Beyan akımı
aralıkları En büyük
Anma kesit alanları
A 2 iletkenin çapı
mm
mm
4’e kadar ve 4 dâhil1) - -
4’ün üzeri ve 6’ya kadar (6 dâhil) 0,75’den 1,5’a kadar (1,5 dâhil) 1,45
6’nın üzeri ve 10’a kadar (10 dâhil) 2) 1’den 2,5’a kadar (2,5 dâhil) 2,13
10’un üzeri ve 16’ya kadar (16 dâhil) 2) 1,5’den 4’e kadar (4 dâhil) 2,72
16’nın üzeri ve 25’ye kadar (25 dâhil) 2,5’den 6’ya kadar (6 dâhil) 3,34
25’in üzeri ve 32’ye kadar (32 dâhil) 4’den 10’a kadar (10 dâhil) 4,34
32’nın üzeri ve 50’ye kadar (50 dâhil) 6’den 16’ya kadar (16 dâhil) 5,46
50’nin üzeri ve 63’e kadar (63 dâhil) 10’dan 25’e kadar (25 dâhil) 6,85
1)
Bükülgen iletkenlerin kullanıldığı ELV (çok düşük gerilim) uygulamaları gibi özel maksatlar
için (0,5 mm2’den 1 mm2’ye kadar (1 mm2 dâhil)).
2)
Model numaraları 3, 03 ve 7 olanlar dışında anahtarların her bir besleme bağlantı ucu, iki
adet 2,5 mm2 iletkenin bağlantısına izin vermelidir. 250 V’u aşmayan bir beyan gerilimine
sahip anahtarlar için, iki adet 2,5 mm2’lik iletkeni bağlamak için yuvarlak bir delik yeterlidir.
3)
Bükülgen iletkenlerin kullanımına izin verilir.
İletken boşluğu, en az Şekil 1 ilâ Şekil 5’de belirtildiği kadar olmalıdır.
15
EN 60669-1/Ocak 2005
Uygunluk, gözle muayeneyle ve belirtilen en küçük ve en büyük kesit alanına sahip iletkenlerin takılmasıyla
kontrol edilir.
12.2.2 Vida ile sıkıştırılan bağlantı uçları iletkenin özel hazırlık gerektirmeksizin bağlanmasına izin vermelidir.
Uygunluk, gözle muayeneyle kontrol edilir.
Not - “Özel hazırlık” terimi iletkenin tellerinin lehimlenmesini, kablo pabuçlarının kullanımını delik vb.. işlerini
kapsar, fakat iletkenin bağlantı ucuna sokulmasından önce şekillendirilmesi veya bükülebilir bir
iletkenin ucunu uygun hale getirmek için burulmasını kapsamaz.
12.2.3 Vida ile sıkıştırılan bağlantı uçları yeterli mekanik dayanıma sahip olmalıdır.
İletkenleri sıkıştırmada kullanılan vidalar ve somunlar bir metrik ISO vida dişine veya diş açıklığı ve mekanik
dayanım açısından bununla kıyaslanabilir bir vida dişine sahip olmalıdır.
Vidalar, çinko veya alüminyum gibi yumuşak veya kolayca sıyrılabilen metallerden yapılmamalıdır.
Uygunluk, gözle muayeneyle ve Madde 12.2.6 ve Madde 12.2.8’deki deneylerle kontrol edilir.
Not - SI, BA ve UN vida dişleri metrik ISO vida dişine diş açıklığı ve mekanik dayanım açısından
kıyaslanabilir kabul edilirler.
12.2.4 Vida ile sıkıştırılan bağlantı uçları korozyona dayanıklı olmalıdır.
Gövdesi, Madde 22.5’de belirtilen malzemelerden yapılmış bağlantı uçlarının bu özelliğe uyumlu olduğu
kabul edilir.
12.2.5 Vidalı tip bağlantı uçları iletkene (iletkenlere) aşırı zarar vermeksizin sıkıştıracak şekilde
tasarımlanmalı ve yapılmalıdır.
Bağlantı ucu, deney cihazına Şekil 10’a göre konur ve sıkıştırma vidası (vidaları) veya somunu (somunları)
Çizelge 3’de verilen döndürme momenti ile sıkılarak, önce en küçük ve daha sonra en büyük kesit alanlı
olmak üzere, Çizelge 2’ye göre rijit (som veya örgülü) iletken(ler) ile takılır.
16
EN 60669-1/Ocak 2005
Çizelge 3 - Vidalı tip bağlantı uçlarının mekanik dayanımının doğrulanması için döndürme momenti
değerleri
Dişin anma çapı Döndürme momenti

mm Nm
1 2 3 4 5 6
2,8’e kadar ve 2,8 dâhil 0,2 - 0,4 - 0,4 -
2,8 üzeri ve 3,0’a kadar (3,0 dâhil) 0,25 - 0,5 - 0,5 -
3,0 üzeri ve 3,2’ye kadar (3,2 dâhil) 0,3 - 0,6 - 0,6 -
3,2 üzeri ve 3,6’ya kadar (3,6 dâhil) 0,4 - 0,8 - 0,8 -
3,6 üzeri ve 4,1’e kadar (4,1 dâhil) 0,7 1,2 1,2 1,2 1,2 -
4,1 üzeri ve 4,7’ye kadar (4,7 dâhil) 0,8 1,2 1,8 1,8 1,8 -
4,7 üzeri ve 5,3’e kadar (5,3 dâhil) 0,8 1,4 2,0 2,0 2,0 -
5,3 üzeri ve 6,0’a kadar (6,0 dâhil) - 1,8 2,5 3,0 3,0 -
6 üzeri - - - - - 0,8
Not 1 - Sütun 1, sıkıştırıldığında delikten taşmayan başsız vidalara, ve ağzı vida çapından daha
geniş bir tornavida vasıtasıyla sıkıştırılamayan diğer vidalara uygulanır.
Sütun 2, bir tornavida ile sıkıştırılan başlıklı bağlantı ucu somunları için uygulanır.
Sütun 3, bir tornavida ile sıkıştırılan diğer vidalara için uygulanır.
Sütun 4, somunun tornavida haricînde vasıtalarla sıkıldığı başlıklı bağlantı ucu

somunları için uygulanır.
Sütun 5, bir tornavida haricînde vasıtalarla sıkıştırılan, başlıklı bağlantı ucu somunları
dışındaki vidalar veya somunlar için uygulanır.
Sütun 6, merkezî deliğinden tespit edilen anahtarların somunları için uygulanır.
Üzerinde tornavida ile sıkıştırma için bir yarık bulunan altıgen başlı bir vida durumunda
ve sütun 3 ve 5 değerleri farklı olduğunda, deney iki kere yapılır, önce altıgen başa
sütun 5’de belirtilen döndürme momenti uygulanır ve daha sonra bir tornavidayla sütun
3’de belirtilen döndürme momenti uygulanır. Sütun 3 ve 5’deki değerler aynı ise, yalnız
tornavidalı deney yapılır.
Not 2 - Başlıklı bağlantı uçları için belirtilen anma çapı yarıklı saplamanınki gibidir.
Not 3 - Deney tornavidasının ağız şekli deneye tâbi tutulan vida başına uymalıdır.
Not 4 - Vidalar ve somunlar anî hareketle sıkılmamalıdır.
Not 5 - Çizelge 3’de verilen değerler geçicidir.
Deney iletkeninin uzunluğu, Çizelge 4’de belirtilen (H) yüksekliğinden 75 mm daha uzun olmalıdır.
İletkenin ucu, Çizelge 4’de verildiği gibi teçhizatın altında bir H yüksekliğine yerleştirilen bir levhada uygun bir
yalıtkan manşon içinden geçirilir. Yalıtkan manşon merkez çizgisi 75 mm çaplı bir çember oluşturacak ve
yatay düzlemde sıkıştırma biriminin merkezî ile eş merkezli olacak şekilde yatay bir düzleme yerleştirilir;
levha daha sonra (10 ± 2) dev/dak’lık bir hızla döndürülür.
Sıkıştırma biriminin ağzı ile yalıtkan manşonun üst yüzeyi arasındaki uzaklık Çizelge 4’deki ± 15 mm
yükseklik içinde olmalıdır. Yalıtılmış iletkenin bükülmesi, burulması veya dönmesini önlemek için yalıtkan
manşon yağlanabilir.
İletkenin ucuna, Çizelge 4’de belirtildiği gibi bir kütle asılır. Deneyin süresi yaklaşık 15 dakikadır.
17
EN 60669-1/Ocak 2005
Deney esnasında, iletken ne sıkıştırma biriminden kaymalı ne sıkıştırma birimi yakınından kırılmalı, ne de
iletkenin bir daha kullanımını engelleyecek şekilde hasara uğramamalıdır.
Çizelge 4 - Bakır iletkenler için bükülme ve çekme deney değerleri
İletken kesit Yalıtkan manşon Yükseklik İletken için

alanı1) deliği çapı2) H3) kütlekg
mm2 mm mm
0,5 6,5 260 0,3
0,75 6,5 260 0,4
1,0 6,5 260 0,4
1,5 6,5 260 0,4
2,5 9,5 280 0,7
4,0 9,5 280 0,9
6,0 9,5 280 1,4
10,0 9,5 280 2,0
16,0 13,0 300 2,9
25,0 13,0 300 4,5
1)
Açıklama yoktur.
2)
Manşon delik çapı iletkenin zorlanmaksızın girmesi için yeterli değilse, yerine daha büyük
delik çapına sahip bir manşon kullanılabilir.
3)
H yüksekliği için tolerans H = ± 15 mm.
12.2.6 Vida ile sıkıştırılan bağlantı uçları iletkeni metal yüzeyler arasına güvenilir olarak sıkıştıracak şekilde
Uygunluk, gözle muayene ve aşağıdaki deneyle kontrol edilir.
Bağlantı uçlarına Çizelge 2’de belirtilen en küçük ve en büyük kesit alanına sahip rijit örgülü iletkenler takılır,
bağlantı ucu vidaları Çizelge 3’ün ilgili sütununda gösterilen döndürme momentinin üçte ikisine eşit bir döndürme
momentiyle sıkıştırılır.
Vida, yarıklı altıgen bir başa sahipse Çizelge 3, sütun 3’de gösterilen döndürme momentinin üçte ikisine eşit
döndürme momenti uygulanır.
Her bir iletken bu takdirde, iletken boşluğunun ekseni yönünde, 1 dakika süreyle Çizelge 5’de belirtildiği gibi
sarsıntısız uygulanan bir çekme kuvvetine tâbi tutulur.
Çizelge 5 - Çekme deneyi için deney değerleri
Bağlantı
0,5’den 0,75’den 1,5’den 2,5’den 4’den 6’dan 10’dan
ucuna 16’dan
1’e 1,5’a 2,5’a 4’e 6’ya 10’a 16’ya
girebilecek 25’e kadar
kadar kadar kadar kadar kadar kadar kadar
iletkenlerin (25
(1 (1,5 (2,5 (4 (6 (10 (16
kesit alanı dâhil)
2 dâhil) dâhil) dâhil) dâhil) dâhil) dâhil) dâhil)
mm
Çekme
30 40 50 50 60 80 90 100
N
Sıkıştırma elemanı iki iletken için sağlanmışsa, uygun çekme kuvveti her bir iletkene sırayla uygulanır.
Deney esnasında, iletken bağlantı ucundan fark edilecek şekilde kaymamalıdır.
Sıkıştırma elemanı iki iletkenden fazla iletkeni bağlantısı için amaçlanmışsa, IEC 60998’in ilgili bölümünde
verilen özelliklere uygun deney yapılır.
İlk deney rijit örgülü iletkenlerle yapılmışsa, varsa HD 21.3’e göre deney rijit som iletkenlerle tekrar edilir. Rijit
örgülü iletkenlerin mevcut olmadığı durumlarda, deney yalnızca rijit som iletkenlerle yapılır.

18
EN 60669-1/Ocak 2005
12.2.7 Vida ile sıkıştırılan bağlantı uçları, rijit bir som iletken veya örgülü iletkenin teli, sıkıştırma vidaları
veya somunları sıkılırken kaymayacak şekilde tasarımlanmalı veya yerleştirilmelidir.
Bu özellik, pabuçlu bağlantı uçlarına uygulanmaz.
Bağlantı uçlarına Çizelge 2’de belirtilen en büyük kesit alanına sahip iletkenler takılır.
Bağlantı uçları, hem som iletkenler hem de örgülü iletkenlerle kontrol edilirler.
İki veya üç iletkenin girdi-çıktı biçiminde bağlanması için amaçlanan bağlantı uçları izin verilen sayıda iletken
takılarak kontrol edilir.
Bağlantı uçlarına, Çizelge 6’da gösterilen oluşuma sahip iletkenler takılır.
Çizelge 6 - İletkenlerin oluşumu
Kesit alanı Tel sayısı ve tel anma çapı

2
mm mm
Som iletken Örgülü iletken
1 1 x 1,13 7 X 0,42
1,5 1 X 1,38 7 X 0,52
2,5 1 X 1,78 7 X 0,67
4 1 X 2,25 7 X 0,86
6 1 X 2,76 7 X 1,05
10 1 X 3,57 7 X 1,35
16 - 7 X 1,70
25 - 7 X 2,14
Bağlantı ucunun sıkıştırma elemanı içine sokulmasından önce, rijit (som veya örgülü) iletkenlerin telleri düzeltilir
ve rijit örgülü iletkenler, buna ilâve olarak, yaklaşık olarak orijinal biçimlerine getirilmek için burulabilirler.
İletken önceden belirtilen en küçük mesafede veya herhangi bir mesafenin önceden belirtilmediği durumlarda,
bağlantı ucunun diğer tarafından biraz çıkacak şekilde ve telin kaçmasına izin veren en uygun konumda,
bağlantı ucunun sıkıştırma elemanına sokulur. Sıkıştırma vidası daha sonra, Çizelge 3’ün ilgili sütununda
gösterilen döndürme momentinin üçte ikisine eşit bir döndürme momenti ile sıkıştırılır.
Deneyden sonra, sıkıştırma biriminden iletkenin hiçbir teli çıkmamalıdır. Bu şekilde yüzeysel kaçak
uzunlukları ve yalıtma aralıkları Madde 23’de gösterilenlerden daha küçük değere iner.
12.2.8 Vida sıkıştırmalı bağlantı uçları, sıkıştırma vidaları veya somunları sıkıştırıldığı veya gevşetildiğinde,
bağlantı uçları anahtara tespit yerlerinden gevşemeye çalışmayacakları biçimde, anahtar içinde tespit
edilmeli veya yerleştirilmelidir.
Not 1 - Bu özellikler, bağlantı uçlarının dönmesi veya yer değiştirmesi engellenecek şekilde tasarımlanacak
anlamına gelmez, fakat herhangi bir hareket bu standarda uygunluğun bozulmasını önleyecek
şekilde yeterince sınırlandırılmalıdır.
Not 2 - Aşağıdaki hususların sağlanması şartıyla, sızdırmazlık bileşiği veya reçine kullanımı bir bağlantı
ucunun gevşemesini önlemek için yeterli kabul edilir:
- Sızdırmazlık bileşiği veya reçine, normal kullanım sırasında zorlamaya maruz kalmamalı, ve
- Sızdırmazlık bileşiği veya reçinenin etkinliği, bu standardda belirtilen en elverişsiz koşullar altında
bağlantı ucundaki sıcaklık tarafından bozulmamalıdır.
Uygunluk, gözle muayene, ölçme ve aşağıdaki deneyle kontrol edilir:
19
EN 60669-1/Ocak 2005
Çizelge 2’de belirtilen en büyük kesit alanlı som rijit bir bakır iletken bağlantı ucuna yerleştirilir.
Sıkılırken Çizelge 3’ün ilgili sütununda veya Şekil 1’den Şekil 4’e kadar olan uygun çizelgelerde gösterilen
değerlerden büyük olanına eşit bir döndürme momenti uygulanmak suretiyle vidalar ve somunlar uygun bir
deney tornavidası veya somun anahtarı vasıtasıyla beş kez sıkıştırılıp gevşetilir.
Vida veya somun her gevşetildiğinde iletken hareket ettirilir.
Deney sırasında bağlantı uçları, gevşememeli ve vidaların kırılması veya başların, yarıkların, dişlerin,
rondelâların, veya kopilyaların hasarlanması gibi bağlantı uçlarının ileride kullanımını bozacak hiçbir hasar
olmamalıdır.
12.2.9 Vida sıkıştırmalı topraklama bağlantı uçlarının sıkıştırma vidaları veya somunları rast gele
gevşemeye karşı yeterli bir şekilde kilitli olmalı ve bir alet yardımı olmaksızın bunları gevşetmek mümkün
olmamalıdır.
Uygunluk, elle yapılan deneyle kontrol edilir.
Genelde, Şekil 1 ilâ Şekil 5’de gösterilen bağlantı uçlarının tasarımları bu özelliğe uygun olacak şekilde
yeterince esneklik sağlamalıdır; diğer tasarımlar için, istenmeden çıkarılması mümkün olmayan yeterince
esnek bölümün kullanımı gibi özel önlemler gerekli olabilir.
12.2.10 Vida sıkıştırmalı topraklama bağlantı uçları, kendileri ile topraklama iletkeninin bakırı arasında veya
bu bölümler ile temasta bulunan herhangi diğer bir metal arasındaki temastan kaynaklanan korozyon
tehlikesi bulunmayacak şekilde olmalıdır.
Topraklama bağlantı uçlarının gövdesi, metal çerçeve veya mahfazanın bir bölümü olmadıkça, vida veya
somun pirinç veya korozyona dayanıklılığı daha az olmayan başka bir metalden olduğu zaman pirinç veya
korozyona dayanıklılığı daha az olmayan başka bir metalden yapılmalıdır.
Topraklama bağlantı ucunun gövdesi alüminyum alaşımından bir çerçeve veya mahfazanın bir bölümü ise,
bakır ile alüminyum veya bunun alaşımları arasındaki temastan kaynaklanan korozyon tehlikesinden
kaçınmak için tedbir alınmalıdır.
Not - Korozyon deneyine dayanıklı çelik kaplamalı vidalar veya somunlar pirinçten daha az olmayan
korozyona dayanıklı bir metal olarak kabul edilirler.
12.2.11 Vida ucu ile sıkıştırmalı bağlantı uçları için, sıkıştırma vidası ve iletkenin ucu arasındaki uzaklık,
iletken tamamen sokulduğunda, en az Şekil 1’de belirtildiği kadar olmalıdır.
Not - Sıkıştırma vidası ile iletken ucu arasındaki en küçük uzaklık yalnızca iletkenin tam geçemediği vida ucu
ile sıkıştırmalı bağlantı uçlarına uygulanır.
Başlıklı bağlantı uçları için, sabit bölüm ile iletken ucu arasındaki uzaklık, iletken tamamen sokulduğunda, en
az Şekil 5’de belirtildiği kadar olmalıdır.
Uygunluk, Çizelge 2’deki uygun beyan akımı için, belirtilen en büyük kesit alanlı som bir iletkenin tamamen
sokulup ve sıkıştırılmasından sonra ölçme ile kontrol edilir.
12.2.12 Pabuçlu bağlantı uçları yalnız 40 A veya daha büyük bir beyan akımına sahip anahtarlar için
kullanılmalıdır; bu tür bağlantı uçları sağlanırsa, bunlar yaylı rondelâ veya eşit etkili kilitleme vasıtalarıyla
donatılmalıdır.
20
EN 60669-1/Ocak 2005
12.3 Haricî bakır iletkenler için vidasız bağlantı uçları
12.3.1 Vidasız bağlantı uçları yalnızca rijit bakır iletkenlere veya hem rijit hem de bükülgen bakır iletkenlere
uygun tipten olabilir.
İkinci tip için, deneyler önce rijit iletkenlerle yapılır ve daha sonra bükülgen iletkenlerle tekrar edilir.
Not 1 - Bu madde aşağıdaki özelliklerle donatılan anahtarlara uygulanmaz:
- Vidasız bağlantı ucu içinde sıkıştırılmadan önce iletkenlere özel cihazlar takmayı gerektiren vidasız
bağlantı uçları, örnek olarak basmalı yassı bağlayıcılar;
- İletkenin burulmasını gerektiren vidasız bağlantı uçları, örnek olarak burularak eklenmiş olanlar.
- Yalıtkana giren kenarlar veya uçlar vasıtasıyla iletkenle doğrudan temas sağlayan vidasız bağlantı
uçları.
Not 2 - Madde 12.3.12’deki deneyler yalnızca rijit som iletkenler kullanılarak gerçekleştirilir.
12.3.2 Vidasız bağlantı uçları, Çizelge 7’de gösterilen anma kesit alanlarına sahip rijit veya rijit ve bükülgen
bakır iletkenlerin uygun bağlanmasına izin veren sıkıştırma birimleriyle birlikte verilmelidir.
Çizelge 7 - Vidasız bağlantı uçları için bakır iletkenleri beyan akımları ve bağlanabilir kesit alanları arasındaki
ilişki
İletkenler
Beyan akımı Anma kesit En büyük rijit En büyük
A alanları iletken çapı bükülgen iletken çapı
mm2 mm mm
4’e kadar ve 4 dâhil 0,75 -1 1,19 -
4’ün üstü ve 6 dâhil 1-1,5 1,45 1,73
6’nın üstü ve 161) dâhil 1,5 - 2,5 2,13 2,21
1)
Model numaraları 3, 03 ve 7 olanlar haricîndeki anahtarların her bir besleme bağlantı ucu, 2x2,5
mm2 iletkenlerin bağlanmasına izin vermelidir. Böyle durumlarda, her bir iletken için ayrı
bağımsız sıkıştırma düzenine sahip beyan akımı 10 A olan bağlantı uçları kullanılmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ile ve belirtilen en küçük ve en büyük kesit alanlı iletkenler takılarak kontrol edilir.
12.3.3 Vidasız bağlantı uçları iletkenin özel hazırlık gerektirmeksizin bağlanmasına izin vermelidir.
Not - “Özel hazırlık” tabiri, iletken tellerin lehimlenmesini, bağlantı uçlarında uçların kullanımını vb.. kapsar;
fakat iletkene, bağlantı ucuna sokulmasından önce şekil verilmesi veya ucunu uygun hale getirmek için
bükülgen bir iletkenin burulmasını kapsamaz.
12.3.4 Esas olarak akım taşınması amaçlanmış vidasız bağlantı ucunun bölümleri, Madde 22.5’de belirtilen
malzemelerden olmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ve kimyasal analizle kontrol edilir.
Not - Yaylar, esneme birimleri, sıkıştırma levhaları ve benzerleri esas olarak akım taşıma amaçlı bölümler
olarak kabul edilmezler.
12.3.5 Vidasız bağlantı uçları belirtilen iletkenleri yeterli kontak basıncıyla sıkıştıracak ve iletkene aşırı bir
hasar vermeyecek şekilde tasarımlanmalıdır.
İletken, metal yüzeyler arasında sıkıştırılmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ve Madde 12.3.10’daki deneyle kontrol edilir.

21
EN 60669-1/Ocak 2005
12.3.6 İletkenlerin bağlanması ve sökülmesinin nasıl yapılacağı açık olmalıdır.
Bir iletkenin sökülmesi, genel amaçlı bir alet yardımıyla veya yardım olmaksızın elle yapılabilecek şekilde
iletkeni çekmekten başka bir işlem gerektirmelidir.
İletkenin sokulması için amaçlanan açıklıkta, bağlantı veya sökme işlemini gerçekleştirmek üzere bir aletin
kullanılacağı açıklığı karıştırmak mümkün olmamalıdır.
12.3.7 İki veya daha fazla sayıda iletkenin birbirine bağlanması için kullanılması öngörülen vidasız bağlantı
uçları:
- Sokulması sırasında iletkenlerden birinin sıkıştırma elemanının çalışması diğer iletkenin (iletkenlerin)
çalışmasından bağımsız olacak şekilde,
- Sökülme sırasında, iletkenler ya aynı anda veya ayrı ayrı sökülebilecek şekilde,
- Her iletken, ayrı bir sıkıştırma birimine (ayrı delikler olmasına gerek yoktur) girecek şekilde
Tasarımlandığı şekliyle en büyük değere kadar olan herhangi bir sayıdaki iletkenin güvenle sıkıştırılması
mümkün olmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ve uygun iletkenlerin kullanıldığı deneylerle kontrol edilir.
12.3.8 Vidasız bağlantı uçları iletkenin aşırı sokulmasını önleyecek ve yeterince girdiği açıkça görülecek
biçimde tasarımlanmalıdır.
Not - Bu özelliğin amacı açısından, vidasız bir bağlantı ucu içine iletkenin sokulmasından önce sıyrılacak
olan yalıtkanın uzunluğunu gösteren uygun bir işaret anahtar üzerine konulabilir veya anahtarla birlikte
verilen bir kullanma kılavuzunda belirtilebilir.
Anahtarın vidasız bağlantı uçları, Çizelge 20’de istenen yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ve/veya yalıtma
aralıklarını azaltmak veya anahtarın mekanizmasını etkilemek için daha fazla itme gerekiyorsa, bir durdurucu
vasıtasıyla iletkenin aşırı itilmesi önlenecek şekilde tasarımlanmalıdır.
12.3.9 Vidasız bağlantı uçları anahtara uygun şekilde takılmalıdır.
İletkenler, tesis esnasında bağlanıp sökülürken bu bağlantı uçları gevşememelidir.
Başka kilitleme düzenleri olmaksızın sızdırmazlık bileşikleriyle kaplama yeterli değildir. Bununla birlikte,
normal kullanımda mekanik zorlamaya maruz kalmayan bağlantı uçlarını tutturmak için kendi kendine
sertleşen reçineler kullanılabilir.
12.3.10 Vidasız bağlantı uçları normal kullanımda oluşan mekanik zorlamalara dayanmalıdır.
Uygunluk, her bir numunenin vidasız bağlantı ucundaki yalıtımsız iletkenlerle yapılan her bir deneyde yeni
bir numune kullanılarak aşağıdaki deneylerle kontrol edilir.
Deney, Madde 12.3.2’de belirtilen önce en büyük kesit alanlı ve daha sonra en küçük kesit alanlı som bakır
iletkenlerle yapılır.
İletkenler, dördüncü bağlantıda kullanılan iletkenler aynı yere sıkıştırıldığında, beşinci sefer hariç olmak
üzere, her seferinde yenileri kullanılarak, beş kez takılıp sökülür. Her bir bağlantı için iletkenler bağlantı
ucuna ya mümkün olduğunca itilirler veya yeterli bağlantı açıkça görülecek şekilde sokulurlar.
22
EN 60669-1/Ocak 2005
Her bağlantıdan sonra, iletkenler 30 N’luk bir çekmeye maruz bırakılırlar; çekme kuvveti sarsıntısız olarak,
1 dakika süreyle iletken boşluğunun uzun ekseni boyunca uygulanır.
Çekme kuvvetinin uygulanması sırasında, iletken vidasız bağlantı ucundan çıkmamalıdır.
Deney daha sonra Madde 12.3.2’de belirtilen en büyük ve en küçük kesit alanlı rijit örgülü bakır iletkenlerle
tekrar edilir; ancak bu iletkenler yalnızca bir sefer takılır ve sökülür.
Rijit ve bükülebilir iletkenlerin her ikisi için de amaçlanan vidasız bağlantı uçları da ayrıca beş sefer takılıp
sökülerek bükülgen iletkenlerle denenmelidirler.
Vidasız bağlantı uçlarının her bir iletkeni, 15 dakika süreyle, bir örneği Şekil 10’da gösterilen bir alet
kullanılarak, 10 devir/dakika ± 2 devir/dakika ile dairesel bir harekete tâbi tutulur. İletken Çizelge 4’de
gösterilen değerde çekmeye maruz bırakılır.
Deney sırasında iletkenler sıkıştırma biriminden fark edilir şekilde çıkmamalıdır.
Bu deneylerden sonra, bağlantı uçları ve sıkıştırma düzenleri gevşememeli ve iletkenler tekrar kullanımını
önleyen bozulma göstermemelidir.
12.3.11 Vidasız bağlantı uçları normal kullanım sırasında meydana gelen elektriksel ve ısıl zorlamalara
dayanmalıdır.
Uygunluk, başka herhangi bir deneyde kullanılmamış olan beş vidasız bağlantı ucuyla yapılan aşağıdaki a)
ve b) deneyleriyle kontrol edilir.
Her iki deney de yeni bakır iletkenlerle yapılır.
a) Deney vidasız bağlantı ucuna 1 saat süreyle Çizelge 8’de belirtilen bir alternatif akım yükleyerek ve aynı
Çizelgede belirtilen kesit alanına sahip 1 m uzunluktaki rijit som iletken bağlanarak yapılır.
Deney herbir sıkıştırma biriminde yapılır.
Çizelge 8 - Normal kullanımda vidasız bağlantı uçlarının elektriksel ve ısıl zorlanmanın doğrulanması için
deney akımı
Beyan akımı Deney akımı İletkenin kesit alanı

A A mm2
4’e kadar ve 4 dâhil 9 0,75
4’ün üstü ve 6 dâhil 13,5 1
6’nın üstü ve 10 dâhil 17,5 1,5
10’un üstü ve 16 dâhil 22 2,5
Deney sırasında akım, anahtar üzerinden değil yalnızca bağlantı uçları üzerinden geçirilmelidir.
Bu periyottan hemen sonra, beyan akımı geçerken herbir vidasız bağlantı ucu üzerindeki gerilim düşümü
ölçülür.
Gerilim düşümü hiçbir durumda 15 mV’u aşmamalıdır.
Ölçümler her bir vidasız bağlantı ucu üzerinde ve mümkün olduğu kadar temas noktasına yakın olacak
şekilde yapılır.
Bağlantı ucunun arka bağlantısına ulaşılamıyorsa, iki yollu anahtarlar durumunda ikinci bağlantı noktası
geri dönüş iletkeni için kullanılabilir; bir yollu anahtarlar durumunda numuneler imalâtçı tarafından uygun
şekilde hazırlanabilir, bağlantı ucunun davranışının etkilenmemesine dikkat edilmelidir.
Ölçümler dâhil deney periyodu esnasında, iletkenler ve ölçme vasıtalarının fark edilecek biçimde
kaymamasına dikkat edilmelidir.
23
EN 60669-1/Ocak 2005
b) Bir önceki deney a)’da belirtilen gerilim düşümünün belirlenmesine henüz tâbi tutulmuş vidasız bağlantı
uçları aşağıdaki gibi denenirler:
Deney sırasında, Çizelge 8’de verilen deney akımı değerine eşit bir akım geçilir.
İletkenler dâhil tüm deney düzeni gerilim düşümü ölçümleri tamamlanıncaya kadar hareket
ettirilmemelidir.
Bağlantı uçları, her bir çevrimi yaklaşık 1 saat süren ve aşağıdaki gibi yapılan 192 sıcaklık çevrimine
tâbi tutulurlar:
- Akım yaklaşık olarak 30 dakika süreyle geçirilir;

- Takiben yaklaşık 30 dakika için hiçbir akım geçirilmez.
Her bir vidasız bağlantı ucundaki gerilim düşümü, her 24 sıcaklık çevriminden sonra ve 192 sıcaklık
çevrimi tamamlandıktan sonra a) deneyinde tarif edildiği gibi belirlenir.
Hiçbir durumda gerilim düşümü 22,5 mV veya 24’üncü çevrimden sonra ölçülen değerin iki katından
küçük olanını aşmamalıdır.
Bu deneyden sonra çıplak gözle veya ilâve bir büyütme yapmayan normal bir gözlükle bakıldığında
çatlaklar veya şekil bozukluğu gibi ileride kullanımını önleyecek belirgin hiçbir değişiklik görülmemelidir.
İlâve olarak, Madde 12.3.10’a göre mekanik dayanım deneyi tekrar edilir ve bütün numuneler bu
deneye dayanmalıdır.
12.3.12 Vidasız bağlantı uçları bağlanan rijit som iletken normal tesis sırasında, örneğin bir kasa içine
montajı esnasında eğilse ve eğilme zorlaması sıkıştırma birimine geçse bile, bu iletkenin sıkıştırılmış
durumda kalacağı biçimde tasarımlanmalıdır.
Uygunluk, başka herhangi bir deneyde kullanılmamış üç anahtar numunesiyle yapılan aşağıdaki deneyle
kontrol edilir.
Prensibi Şekil 11’de gösterilen deney aleti aşağıdaki gibi kurulmalıdır:
- Bir bağlantı ucuna uygun şekilde takılan belli bir iletkenin birbirinden 30° ve ± 5° toleranslı 12 farklı yöne
eğilmesine izin verilir;
- Başlangıç noktası orijinal noktadan 10° ile 20°’ye kadar değişebilir.
Not 1 - Bir referans noktası belirtilmesine gerek yoktur.
İletkenin düz konumundan deney konumuna eğilmesi bağlantı ucundan belli bir mesafedeki iletkene belli bir
kuvvet uygulayan uygun bir cihaz vasıtasıyla gerçekleştirilmelidir.
Eğilme Cihazı:
- Kuvvet; eğilmeyen iletkene dik yönde uygulanacak biçimde,

- Eğilme, iletken sıkıştırma birimi içinde kaymaksızın veya dönmeksizin sağlanacak biçimde,
- Belirtilen gerilim düşümü ölçümleri yapılırken kuvvet uygulanmaya devam edilecek biçimde
Deney altındaki sıkıştırma birimi üzerindeki gerilim düşümü, iletken örnek olarak Şekil 11b’de gösterildiği gibi
bağlı iken ölçülebilecek şekilde önlem alınmalıdır.
Numune, deney altındaki sıkıştırma birimi içine takılan iletken serbest bir şekilde eğilebilecek biçimde, deney
aletinin sabit bölümüne monte edilir.
Oksitlenmeden kaçınmak için, telin yalıtkanı, deneye başlamadan hemen önce çıkarılmalıdır.
24
EN 60669-1/Ocak 2005
Not 2 - Gerekirse takılan iletken, deney sonuçları etkilenmeyecek şekilde, engellerin etrafında kalıcı bir
şekilde bükülebilir.
Not 3 - Bazı durumlarda, iletkenin kılavuzlanması durumu haricînde, uygulanacak kuvvete tekabül eden
iletken eğilmesine izin vermeyen numunenin bu bölümlerinin çıkarılması tavsiye edilebilir.
Bir sıkıştırma birimine normal kullanımda olduğu gibi Çizelge 9’da belirtilen en küçük kesit alanına sahip rijit
som bir bakır iletken takılır ve ilk deney aşamaları uygulanır; aynı sıkıştırma birimi, ilk deney aşamaları
başarısızlığa uğramadıkça, en büyük kesit alanına sahip iletken kullanılarak ikinci deney aşamalarına tâbi
tutulur.
İletkeni eğme kuvveti Çizelge 10’da belirtilmiş olup, bu kuvvetin iletkene uygulandığı nokta ile varsa iletken
kılavuzu dâhil bağlantı ucunun tepesine olan mesafe 100 mm’dir.
Deney sürekli akımla (yanî akım deney esnasında kesilip yeniden verilmeden) yapılır; deney sırasında akım
değişimlerini ± % 5 içinde tutacak şekilde uygun bir güç kaynağı kullanılmalı ve devreye uygun bir direnç
konulmalıdır.
Çizelge 9 - Vidasız bağlantı uçlarının eğme deneyi için rijit bakır iletkenlerin kesit alanı
Anahtarın beyan Deney iletkeninin kesit alanı

akımı mm2
A 1. deney aşamaları 2. deney aşamaları
1)
≤6 1,0 1,5
6’nın üstü ve 16 dâhil 1,5 2,5
1)
Yalnızca sabit tesislerde 1,0 mm2 iletken kullanımına izin veren ülkeler için.
Çizelge 10 - Eğme deneyi kuvvetleri
Deney iletkeninin kesit alanı Deney iletkenini eğme kuvveti1)

2
mm N
1,0 0,25
1,5 0,5
2,5 1,0
1)
Kuvvetler iletkenleri elastikiyet sınırına yakın zorlama uygulayabilecek şekilde seçilir.
Anahtarın beyan akımına eşit bir deney akımı, deney altındaki sıkıştırma birimi üzerinden geçirilir. Deney
altındaki sıkıştırma birimine takılan deney iletkenine Şekil 11a’da gösterilen 12 yönü herbirine Çizelge 10’a
uygun bir kuvvet uygulanır ve bu sıkıştırma birimi üzerinde düşen gerilim ölçülür. Kuvvet daha sonra kaldırılır.
Kuvvet daha sonra, aynı deney işlemi takip ederek Şekil 11a’da gösterilen geri kalan 11 yönün herbirine
sırasıyla uygulanır.
12 deney yönünden herhangi birinde gerilim düşümü 25 mV’dan daha büyük olursa, gerilim düşümü 25
mV’un altındaki bir değere düşünceye kadar bu yönde kuvvet uygulamaya devam edilir, fakat bu 1
dakikadan fazla sürmemelidir. Gerilim düşümü 25 mV’un altındaki bir değere düştükten sonra, kuvvet 30
saniyelik bir süre kadar daha aynı yönde muhafaza edilir, bu zaman süresi içinde gerilim düşümü
artmamalıdır.
Takım içindeki diğer iki anahtar numunesi aynı deney işlemi takip edilerek denenir, fakat kuvvete ait 12 yön
her numune için yaklaşık 10° farklı olacak şekilde kaydırılır. Deney kuvvetinin uygulandığı yönlerden birinde
bir numune başarısızlığa uğrarsa, deneyler başka bir numune takımı üzerinde tekrar edilir, bunların tümü
tekrar edilen deneyleri sağlamalıdır.
13 Yapılış kuralları
13.1 Yalıtkan kaplamalar, bariyerler, vb. yeterli mekanik dayanıma sahip olmalı ve güvenilir bir şekilde
emniyet altına alınmalıdır.
Uygunluk, Madde 20’deki deneylerden sonra gözle muayene ile kontrol edilir.
25
EN 60669-1/Ocak 2005
13.2 Anahtarlar aşağıdakilere izin verecek şekilde yapılmalıdır:

- İletkenler bağlantı uçlarına kolayca sokulmalı ve bağlanmalıdır.
- İletkenlerin konumları doğru olmalıdır.
- Anahtarların bir duvar veya bir kasaya takılması kolay olmalıdır.
- Anahtar tesis edildikten sonra iletkenlerin yalıtımı bir döner anahtarın mili gibi, mekanizmanın hareketli
bölümlerine veya farklı polaritelerin gerilimli bölümlerine doğru gereğince baskı yapmayacak şekilde,
tabanın monte edildiği yüzey ile tabanın alt kenarı arasında veya tabanın kenarları ile mahfaza (kapak
veya kasa) arasında yeterli boşluk bulunmalıdır.
Sıva üstü tip anahtarların tesisi tespit düzenleri, kablo yalıtımına zarar vermeyecek biçimde yapılmalıdır.
Not 1 - Bu özellik, bağlantı ucu metal bölümlerinin yanlış tesisi nedeniyle iletken yalıtımıyla teması önlemek
için, bağlantı uçlarının metal bölümlerinin yalıtım bariyerleri veya yalıtkan omuzları vasıtasıyla
gereğince korunacağı anlamına gelmez.
Not 2 - Bir montaj levhasına monte edilecek sıva üstü tipi anahtarlarda bu özelliğe uygunluk açısından bir
kablaj kanalı gerekebilir.
İlâve olarak, tasarım A olarak sınıflandırılan anahtarlar, iletkenleri yer değiştirmeksizin, kapak veya kapak
levhalarının kolayca yerleştirilmesi ve çıkarılmasına izin vermelidir.
Uygunluk, Çizelge 2’deki ilgili beyan akım aralıkları için, belirtilen en büyük kesit alanlı iletkenleri kullanarak
montaj deneyi ve gözle muayene ile kontrol edilir.
13.3 Elektrik çarpmasına karşı koruma temin etmek için amaçlanan, kapaklar, kapak levhaları veya
harekete geçirme elemanları veya bunların bölümleri, yerlerine iki veya daha fazla noktadan etkili tespit
vasıtalarıyla tutturulmalıdır.
Kapaklar, kapak levhaları ve harekete geçirme elemanları veya bunların bölümleri, başka bir vasıtayla
(örneğin bir omuz ile) yerleştirilirse, tek bir tespit vasıtasıyla örneğin bir vida ile takılabilir.
Not 1 - Kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme elemanları tespit işlemlerinin sabit olması tavsiye
edilir. Sıkıştırılmış sert mukavva rondelâları vb..’nin kullanımı sabit olması amaçlanan vidaların
emniyetle tutturulması için yeterli metot olarak kabul edilir.
Not 2 - Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ve yalıtma aralıkları Çizelge 20’de belirtilen değerlere sahip olacak
şekilde gerilimli bölümlerden ayrılan topraklanmamış metal bölümler, bu maddedeki özellikler
karşılanırsa, erişilebilir olarak kabul edilmezler.
Tip A anahtarlarının kapaklarının, kapak levhalarının veya harekete geçirme elemanlarının takılmasının
tabanın tespitine hizmet ettiği yerlerde, kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme elemanlarının
çıkarılmasından sonra bile, tabanı kendi konumunda muhafaza edecek düzenler bulunmalıdır.
Uygunluk, Madde 13.3.1, Madde 13.3.2 veya Madde 13.3.3’e göre kontrol edilir.
13.3.1 Tespitlenmesi vida tipi olan kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme elemanları, yalnızca
gözle muayeneyle kontrol edilir.
13.3.2 Tespitlenmesi vidalara bağımlı olmayan ve çıkarılması montaj/destek yüzeyine yaklaşık dik yönde bir
kuvvet uygulanmasıyla sağlanan kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme elemanları (Çizelge 11):
- Bunların çıkarılması, standard deney parmağıyla, gerilimli bölümlere ulaşma imkânı sağladığında:
Madde 20.4’deki deneyi ile;
- Bunların çıkarılması, yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ve yalıtma aralıkları Çizelge 20’de gösterilen
değerlere sahip olacak şekilde gerilimli bölümlerden ayrılan topraklanmamış metal bölümlere, standard
deney parmağıyla ulaşma imkânı sağladığında:
26
EN 60669-1/Ocak 2005
Madde 20.5’deki deney ile;
- Bunların çıkarılması, standard deney parmağıyla, yalnızca:

• Yalıtkan bölümler veya
• Topraklı metal bölümler veya
• Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ve yalıtma aralıkları Çizelge 20’de gösterilen değerlerin iki katına sahip
olacak şekilde gerilimli bölümlerden ayrılan metal bölümler veya
• 25 V a.a.’dan daha büyük olmayan SELV devrelerinin gerilimli bölümlerine ulaşım imkânı sağladığında:
Madde 20.6’daki deney ile
kontrol edilir.
Çizelge 11 - Tespitlenmesi vidalara bağlı olmayan kapaklara, kapak levhalarına veya harekete geçirme
elemanlarına uygulanacak kuvvetler
Kapaklar, kapak levhaları veya Deney Uygulanacak kuvvet

bunların bölümleri çıkarıldıktan madde N
sonra deney parmağıyla numarası Madde 20.7 ve Madde Madde 20.7 ve Madde
erişebilirlik 20.8’e uygun anahtarlar 20.8’e uygun olmayan
anahtarlar
Çıkmamalı Çıkmalı Çıkmamalı Çıkmalı
Gerilimli bölümlere 20.4 40 120 80 120
Çizelge 20’ye göre yüzeysel
kaçak yolu uzunlukları ile
gerilimli bölümlerden ayrılan
20.5 10 120 20 120
topraklanmamış metal
bölümlere
Yalıtkan bölümler, topraklı
metal bölümler, SELV ≤ 25 V
a.a. gerilimli bölümler, veya
Çizelge 20’ye uygun değerlerin
iki katı olan yüzeysel kaçak
yolu uzunluklarıyla ve yalıtma
20.6 10 120 10 120
aralıklarıyla gerilimli
bölümlerden ayrılan metal
bölümlere
13.3.3 Tespitlenmesi, vidalara bağımlı olmayan ve çıkarılması bir kullanım kılavuzu veya katalogla imalâtçı
tarafından verilen talimata göre, bir alet kullanılarak sağlanan kapaklar, kapak levhaları veya harekete
geçirme elemanları:
Montaj/destekleme yüzeylerine dik yönde 120 N’u aşmayan bir kuvvet uygulandığında çıkmayan kapaklar,
kapak levhaları, harekete geçirme elemanları veya bunların bölümleri hariç, Madde 13.3.2’deki aynı
deneylerle kontrol edilir.
13.4 Anahtarlar, normal kullanımdaki gibi tespit edildikleri ve bağlandıklarında, mahfazalarında IP

sınıflandırmasına uygun serbest açıklıklar olmayacak şekilde yapılmalıdırlar.
Uygunluk, gözle muayene ve Çizelge 2’de belirtilen en küçük kesit alanlı iletkenler kullanarak montaj deneyi
ile kontrol edilir.
Not - Mahfazalar ve borular veya kablolar arasındaki, veya mahfazalar ve çalıştırma düzenleri arasındaki
boşaltma delikleri, küçük boşluklar ihmal edilir.
13.5 Döner anahtarların düğmeleri, mekanizmayı çalıştıran bölüme veya mile emniyetli bir şekilde takılmalıdır.
Uygunluk, aşağıdaki deney ile kontrol edilir.
27
EN 60669-1/Ocak 2005
Düğme, 1 dakika süreyle 100 N’luk eksenel bir çekmeye tâbi tutulur.
Bundan sonra, yalnız bir yönlü çalışmaya sahip anahtarların düğmeleri, mümkünse, zarar vermeyen bir
kuvvetle, 100 kere ters yönde çevrilir.
Deney sırasında, düğme yerinden çıkmamalıdır.
13.6 Anahtarları bir yüzey üzerine veya bir kasaya veya mahfazaya monte etmek için kullanılan vidalar
veya diğer vasıtalar ön taraftan kolayca erişilebilir olmalıdır. Bu vasıtalar, herhangi başka bir tespit amacıyla
kullanılmamalıdır.
13.7 Ayrı tabanlardan oluşan, anahtarlar veya anahtar priz kombinasyonları her bir tabanın doğru
konumlanmasını temin edecek şekilde tasarımlanmalıdır. Her bir tabanın tespiti, montaj yüzeyine
kombinasyonun tespitinden bağımsız olmalıdır.
Madde 13.6 ve Madde 13.7’deki özelliklere uygunluk, gözle muayene ile kontrol edilir.
13.8 Anahtarlarla birleşik olan aksesuarlar, kombinasyon için bir standard mevcut olmadıkça, varsa kendi
standardlarına uygun olmalıdır.
13.9 IP kodu IP20’den daha büyük olan sıva üstü anahtar normal kullanımdaki gibi borular veya kılıflı
kablolarla donatıldığında IP kodlamasına uygun olmalıdır.
IPX4 veya IPX5 koruma sınıfına sahip sıva üstü tipi anahtarlar bir boşaltma delik açıklığı için düzene sahip
olmalıdır.
Anahtarda boşaltma deliği varsa, delik en az 5 mm çapında veya eni ve boyu en az 3 mm olan 20 mm2’lik
kesit alanına sahip olmalıdır.
Anahtarın tasarımı yalnız bir montaj konumu mümkün olacak şekilde ise, boşaltma deliği bu konumda etkili
olmalıdır. Buna alternatif olarak, anahtar düşey bir duvara monte edildiğinde boşaltma deliği anahtarın en az
iki konumunda etkili olmalıdır; bunlardan biri üstten giren iletkenlerle birlikte ve diğeri alttan giren iletkenlerle
birlikte olmalıdır.
Varsa, kapak yayları, bronz veya paslanmaz çelik gibi korozyona dayanıklı malzemeden olmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene, ölçme ve Madde 15.2’deki ilgili deneylerle kontrol edilir.
Not - Mahfazanın arkasındaki bir boşaltma deliğinin, yalnız mahfazanın tasarımı duvardan en az 5 mm’lik bir
açıklık temin ederse veya en az belirtilen boyutta bir boşaltma kanalı sağlarsa etkili olacağı kabul edilir.
13.10 Bir kasa içine monte edilen anahtarlar, iletken uçları kasa yerine monte edildikten sonra fakat
anahtar kasaya takılmadan önce hazırlanabilecek şekilde tasarımlanmalıdır.
İlâve olarak, taban kasaya monte edildiğinde yeterince sağlam olmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ve Çizelge 2’deki ilgili akım değeri için belirtilen en büyük kesit alanlı iletkenlerle
yapılan montaj deneyi ile kontrol edilir.
13.11 Model numarası 1, 5 ve 6 olan ve IP kodlaması IPX0’dan daha büyük olan birden fazla giriş
açıklığına sahip mahfazalı sıva üstü tipi anahtarlar, ikinci bir akım taşıyan iletkenin sürekliliğini sağlamak için
Madde 12’deki ilgili özelliklere uygun sabit bir ilâve bağlantı ucu ile veya oynak bir bağlantı ucu için yeterli bir
boşlukla donatılmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ve Madde 12’deki ilgili deneylerle kontrol edilir.
13.12 Giriş açıklıkları tam bir mekanik koruma sağlayacak şekilde veya kablo kılıfının girişine izin vermelidir.
28
EN 60669-1/Ocak 2005
Sıva üstü tipi anahtarlar, amaçlanan boru veya koruyucu örtünün mahfazaya en az 1 mm girebileceği şekilde
yapılmalıdır.
Sıva üstü tip anahtarlarda, boru girişleri için giriş açıklıkları veya birden fazla varsa, bunların en azından ikisi,
16, 20, 25 veya 32 boyut numaralı boruları veya aynı boyuttaki iki adedini içmeyen bu boyutlardan en az
herhangi ikisinden oluşan bir kombinasyonu alabilecek kapasitede olmalıdır.
Uygunluk, Madde 13.10’daki deney esnasında gözle muayeneyle ve ölçmeyle kontrol edilir.
Sıva üstü tip anahtarlarda, kablo girişleri için giriş açıklıkları, tercihan Çizelge 12’de belirtilen boyutlara sahip
kabloları alabilecek kapasitede veya imalâtçı tarafından belirtildiği gibi olmalıdır.
Not - Yeterli büyüklükteki giriş açıklıkları, kırılarak açılan kapakları veya uygun itme parçaları kullanılarak da
elde edilebilir.
Çizelge 12 - Sıva üstü anahtarlar için kablo dış çapı sınırları
Kabloların boyutları veya

Beyan İletkenlerin kesit dış boyutlarının sınırları
İletken
akımı alanları mm
sayısı
A mm2 En küçük En büyük
mm mm
2 11,5
3 12,5
6 1,5 7,6
4 13,5
5 15
2 13,5
3 14,5
10 1,5’un üstü ve 2,5 dâhil 7,6
4 15,5
5 17
2 15
3 16
16 1,5’un üstü ve 4 dâhil 7,6
4 18
5 19,5
2 18,5
20
3 20
2,5’un üstü ve 6 dâhil 8,6
25 4 22
5 24,5
2 24
3 25,5
32 4’ün üstü ve 10 dâhil 9,6
4 28
5 30,5
2 27,5
50
3 29,5
10,5
6’nın üstü ve 16 dâhil 4 32
5 35,5
2 31,5
3 34
63 10’un üstü ve 25 dâhil 13
4 37,5
5 41,5
Not - Bu çizelgede belirtilen kablo dış çaplarının sınırlarında IEC 60227- 4’e uygun tip 60227 IEC 10
ve IEC 60245 - 4’e uygun tip 60245 IEC 66 esas alınmış olup, bilgi için verilmiştir.
13.13 Sıva üstü tip anahtarlar bir borudan geri giriş için amaçlanmışsa, bunlar anahtarın montaj yüzeyine
dik bir borudan geri giriş düzenine sahip olacak şekilde tasarımlanmalıdırlar.
13.14 Anahtar giriş açıklıkları için membranlar vb. ile donatılmışsa, bunlar değiştirilebilir olmalıdır.
29
EN 60669-1/Ocak 2005
13.15 Giriş açıklıklarında kullanılan membranlar için özellikler
13.15.1 Membranlar güvenilir bir şekilde tespit edilmiş olmalı ve normal kullanımda oluşan mekanik ve ısıl
zorlamalarla yer değiştirmemelidir.
Membranlar, anahtarlara takıldıktan sonra denenir.
Anahtarlara önce, Madde 15.1’de belirtilen işleme maruz bırakılan membranlar takılır.
Anahtarlar daha sonra 2 saat süreyle, sıcaklık 40°C ± 2 °C’de muhafaza edilmek şartıyla, Madde 15.1’de
tarif edildiği gibi bir ısıtma dolabına konur.
Bu periyottan hemen sonra, Şekil 9’da gösterilen standard deney parmağıyla aynı boyutlardaki eklemsiz düz
bir deney parmağı ucu vasıtasıyla membranların çeşitli bölümlerine 5 saniye süre ile 30 N’luk bir kuvvet
uygulanır.
Bu deneyler esnasında membranlar, gerilimli bölümlere erişilebilecek derecede şekil bozukluğuna

uğramamalıdır.
Normal kullanımda eksenel bir çekmeye maruz kalma ihtimali olan membranlar için, 5 saniye süreyle eksenel
30 N’luk bir çekme kuvveti uygulanır.
Bu deney esnasında, membranlar çıkmamalıdır.
Bu deney, daha sonra herhangi bir işleme tâbi tutulmayan membranlarla tekrar edilir.
13.15.2 Membranların, ortam sıcaklığı düşük olduğunda, kabloların anahtara girmesine izin verecek
malzemeden yapılmış ve tasarımlanmış olması tavsiye edilir.
Not - Özel Millî şartlar Ek ZB’de verilmiştir
Bu kurala uygunluk, aşağıdaki deneyle kontrol edilir.
Anahtarlara herhangi bir yaşlandırma işlemine tâbi tutulmamış membranlar takılmalı deliksiz olanlar uygun
şekilde delinmelidir.
Anahtarlar daha sonra, 2 saat süreyle, -15°C ± 2°C sıcaklıktaki bir buzdolabında muhafaza edilir.
Bu süreden sonra, anahtarlar buzdolabından çıkarılır ve bundan hemen sonra anahtarlar hâlâ soğuk iken,
imalâtçı tarafından beyan edilen en ağır tip kabloların, membranlar içinden gereğinden fazla kuvvet
uygulanmaksızın sokulması mümkün olmalıdır.
Madde 13.15.1 ve Madde 13.15.2’deki deneylerden sonra, membranlarda bu standarda uygunluğu bozan
hiçbir zararlı şekil bozuklukları, çatlaklar veya benzer hasar görülmemelidir.
14 Mekanizma
14.1 Bir anahtarın harekete geçirme elemanı, serbest bırakıldığında otomatik olarak hareket eden
kontaklarına karşılık gelen konuma gelmelidir. Ancak kordon ile çalıştırılan anahtarlar ve tek bir basma
düğmeliler için, harekete geçirme elemanı tek bir bekleme konumuna gelebilir.
14.2 Anahtarlar, hareket eden kontakları yalnızca “devrede” ve “devre dışı” konumlarında bekleme durumuna
gelebilecek şekilde yapılmalıdır; bir ara konuma ise, ancak, bu harekete geçirme elemanının ara konumuna
karşılık geliyorsa ve sabit ve hareket eden kontaklar arasındaki yalıtım yeterli ise izin verilir.
30
EN 60669-1/Ocak 2005
Gerekiyorsa, sabit ve hareket eden kontaklar arasındaki yalıtım, anahtar bir ara konumda iken, Madde
16.2’de belirtilen bir elektrik dayanım deneyi ile kontrol edilir, deney gerilimi, ilgili bağlantı uçları arasına
anahtarın kapak veya kapak levhası kaldırılmaksızın uygulanır.
Madde 14.1 ve Madde 14.2’deki özelliklere uygunluk, gözle muayene ve elle yapılan deneyle kontrol edilir.
14.3 Anahtarlar, yavaş bir şekilde çalıştırılırken aşırı ark çıkarmayacak şekilde yapılmalıdır.
Uygunluk; Madde 19.1’deki deneyin sonunda, devreyi on kez daha keserek, ancak harekete geçirme elemanı 2
saniyelik bir süreyle elle yavaş bir şekilde hareket ettirilerek ve mümkünse, hareket eden kontaklar bir ara
konumda durdurularak, daha sonra harekete geçirme elemanı serbest bırakılarak kontrol edilir.
Bu deney sırasında, hiçbir kalıcı ark oluşumu meydana gelmemelidir.
14.4 Model numarası 2, 3, 03 ve 6/2 olan anahtarların bütün kutupları aynı anda açılıp kapanmalıdır,
yalnızca, Model numarası 03 olan anahtarlar için, nötr kutup diğer kutuplardan sonra kapanmamalı veya
daha önce açılmamalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ve elle yapılan deneyle kontrol edilir.
14.5 Mekanizmanın faaliyeti, kapaklar veya kapak levhaları montaj amacıyla çıkarılırsa, kapak veya kapak
levhasının varlığından bağımsız olmalıdır.
Not - Harekete geçirme elemanı, bazı yapılışlarda, kapağı oluşturabilir.
Uygunluk, anahtarı, kapak veya kapak levhası takılmaksızın, bir lâmba ile seri bağlayarak ve harekete
geçirme elemanına aşırı bir kuvvet uygulanmaksızın normal bir şekilde basarak kontrol edilir.
Deney sırasında lâmba kırpışmamalıdır.
14.6 Kordon ile çalıştırılan anahtarlar, anahtar normal kullanımdaki gibi monte edildiğinde; düşey olarak
uygulandığında 45 N’u ve düşeye 45° ± 5° açıyla ve monte yüzeyine dik bir düzlem içinde kalacak şekilde
uygulandığında 65 N’u geçmeyecek sabit bir çekme kuvvetinin uygulanması ve bırakılmasıyla, “devre dışı”
konumundan “devrede” konumuna, ve “devrede” konumundan “devre dışı” konumuna geçmeyi sağlayacak
yetenekte olmalıdır.
Uygunluk, elle yapılan deneyle kontrol edilir.
Not - “Normal kullanımdaki gibi” ifadesi anahtarın imalâtçı tarafından belirtildiği gibi takılması anlamındadır.
15 Yaşlanmaya, zararlı su girişine ve neme karşı dayanıklılık

15.1 Yaşlanmaya dayanıklılık
Anahtarlar, yaşlanmaya dayanıklı olmalıdır.
Normal kullanımdaki gibi monte edilen anahtarlar ve kasalar, ortam havasının bileşimi ve basıncına ve tabii
dolaşımlı havalandırılmış bir atmosfere sahip olan ısıtma dolabı içinde deneye tâbi tutulur.
IP kodu IPX0’dan büyük olan anahtarlar, Madde 15.2.1’de tarif edildiği gibi monte edildikten ve
düzenlendikten sonra denenir.
Dolap içindeki sıcaklık 70 °C ± 2 °C’dur.
Numuneler dolap içinde 7 gün (168 saat) süreyle tutulur.
Elektriksel olarak ısıtılan dolapların kullanılması tavsiye edilir.
Doğal dolaşım, dolabın yüzeyindeki deliklerle sağlanabilir.

31
EN 60669-1/Ocak 2005
Bu işlemden sonra, numuneler dolaptan çıkarılır ve en az dört gün (96 saat) süreyle oda sıcaklığında ve
% 45 ilâ % 75 arasında bir bağıl nemde tutulur.
Numunelerde çıplak gözle veya herhangi bir büyütme yapmayan gözlüklerle bakıldığında hiçbir çatlak
görülmemeli ve malzeme yapışkan veya yağlı hale gelmemelidir, buna aşağıdaki gibi karar verilir:
İşaret parmağı kuru bir bez parçasına sarıldıktan sonra, numuneye 5 N’luk bir kuvvet ile basılır.
Numune üzerinde hiçbir bez izi kalmamalı ve numune malzemesi beze yapışmamalıdır.
Bu deneyden sonra numuneler, bu standarda uygun olmayan bir duruma yol açacak hiçbir hasar
göstermemelidir.
Not - 5 N’luk kuvvet aşağıdaki biçimde elde edilebilir:
Numune terazinin bir kefesine konur ve diğer kefeye numunenin kütlesi artı 500 g’lık bir kütle konur.
Daha sonra kuru bir bez parçası sarılı işaret parmağı ile numuneye bastırarak terazi dengesi sağlanır.
15.2 Anahtarların mahfazaları ile sağlanan koruma

Anahtarların mahfazaları anahtarların IP sınıflandırılmasına uygun olarak tehlikeli bölümlere erişmeye karşı
ve katı yabancı cisimlerin girişi nedeniyle, zararlı etkilerine karşı ve su girişi nedeniyle zararlı etkilerine karşı
koruma sağlamalıdır.
Uygunluk, Madde 15.2.1 ve Madde 15.2.2’deki deneylerle kontrol edilir:
15.2.1 Tehlikeli bölümlere erişmeye karşı ve katı yabancı cisimlerin girişi nedeniyle zararlı
etkilere karşı koruma
Anahtarların mahfazaları, anahtarın IP sınıflandırılmasına uygun olarak tehlikeli bölümlere erişmeye karşı ve
katı yabancı cisimlerin girişi nedeniyle zararlı etkilere karşı koruma derecesini sağlamalıdır.
Uygunluk, aşağıda belirtilen şartlar altında IEC 60529’daki ilgili deneylerle kontrol edilir.
Anahtarlar, normal kullanımda olduğu gibi monte edilir.
Sıva altı ve sıva içi anahtarlar, imalâtçının talimatlarına göre uygun bir kasa içine monte edilir.
Vidalı salmastralar veya membranlara sahip anahtarlara, Çizelge 2’de belirtilen bağlantı aralığı içinde kalan
kablolar takılır ve bağlanır. Salmastralar, Madde 20.3’deki deney esnasında uygulanan döndürme
momentinin üçte ikisine eşit bir döndürme momentiyle sıkılır.
Mahfazaların tutturma vidaları, Çizelge 5’de verilen döndürme momentinin üçte ikisine eşit bir döndürme
momenti ile sıkılır.
Bir alet yardımı olmaksızın çıkarılabilen bölümler sökülür.
Anahtarın deneyi başarıyla geçmesi durumunda, o zaman bu deneyin bu tip tek bir anahtar kombinasyonu
için geçerli olduğu kabul edilir.
Deney esnasında varsa IPX4’den daha büyük IP koruma derecesine sahip anahtarların boşalma deliği
açılmamalıdır.
Not - Salmastralar sızdırmazlık bileşiği vb. ile doldurulmaz.
15.2.1.1 Tehlikeli bölümlere erişmeye karşı koruma

IEC 60529’da belirtilen uygun deney yapılır (ayrıca Madde 10’a bakınız).
15.2.1.2 Katı yabancı cisimlerin girişi nedeniyle zararlı etkilere karşı koruma
IEC 60529’da belirtilen uygun deney yapılır.
32
EN 60669-1/Ocak 2005
Deney probları boşaltma deliklerine uygulanmaz.
İlk karakteristik numarası 5 olan deneyde anahtarın mahfazalarının kategori 2 olduğu kabul edilir. Toz
istenilen çalışmayı engelleyecek veya güvenliği bozacak miktarda girmemelidir.
15.2.2 Koruma derecesi IPX4 olan anahtarlar, EN 60529’a göre deneye tâbi tutulurlar.
15.2.3 Koruma derecesi IPX5 olan anahtarlar, EN 60529’a göre deneye tâbi tutulurlar.
15.2.4 Madde 15.2.2 veya Madde 15.2.3’deki deney esnasında deney sonuçlarını etkileyecek miktarda
vurma veya çarpma yoluyla anahtarın bozulmamasına dikkat edilmelidir.
Aksesuarlarda boşaltma delikleri varsa, giren herhangi bir suyun birikmediği ve bu suyun tüm tertibata
herhangi bir zarar vermeden dışarıya boşaltıldığı gözle muayene ile doğrulanmalıdır.
Not 1 - IPX4 koruma derecesinden daha büyük koruma derecesi için gözle muayenede boşaltma deliğinin
açılması gerekebilir.
Not 2 - Aksesuarlar boşaltma delikli değilse meydana gelebilecek su birikintilerinin dağılması dikkate
alınmalıdır.
Madde 15.2.2 veya Madde 15.2.3’deki deneylerden hemen sonra numuneler Madde 16.2’de belirtilen
elektriksel dayanım deneyine dayanmalıdır. Bu deney Madde 15.2.2 veya Madde 15.2.3’deki deneyin
tamamlanmasından sonra 5 dakika içinde başlatılmalıdır.
15.3 Neme dayanıklılık

Anahtarlar, normal kullanımda oluşabilen neme karşı korumalı olmalıdır.
Uygunluk, bu maddede tarif edilen nemlendirme işlemi, hemen sonra yalıtım direncinin ölçülmesi ve Madde
16’da belirtilen elektriksel dayanım deneyi ile kontrol edilir.
Varsa, giriş açıklıkları açık bırakılır; kırılarak açılan kapaklar bulunuyorsa, bunlardan biri açılır.
Bir alet yardımı olmaksızın çıkarılabilen bölümler, çıkarılır ve nemlendirme işlemine ana bölümle birlikte tâbi
tutulur; bu işlem esnasında yaylı kapaklar açık bırakılır.
Nemlendirme işlemi, % 91 ilâ % 95 arasında muhafaza edilen bağıl neme sahip hava ihtiva eden bir nem
dolabında yapılır.
Numunelerin içine konduğu havanın sıcaklığı 20 °C ve 30°C arasındaki herhangi uygun bir t değerinin ± 1 K
içinde muhafaza edilir.
Nem dolabına konulmadan önce, numuneler t ve t + 4°C arasında bir sıcaklığa getirilir.
Numuneler, aşağıdaki sürelerde dolap içinde tutulur:
- IP kodu IPX0 olan anahtarlar için 2 gün (48 saat);

- IP kodu IPX0’dan daha büyük olan anahtarlar için 7 gün (168 saat).
Not 1 - Çoğu durumda, numuneler nemlendirme işleminden önce en az 4 saat süre ile bu sıcaklıkta tutularak
belirtilen sıcaklığa getirilebilir.
Not 2 - % 91 ilâ % 95 arasındaki bir bağıl nem, hava ile yeterli büyüklükte bir temas yüzeyi olan su içinde bir
doymuş sodyum sülfat (Na2SO4) veya doymuş potasyum nitrat (KNO3) çözeltisini nem dolabı içine
koyarak elde edilebilir.
Not 3 - Dolap içerisinde belirtilen şartları sağlamak için, genelde ısıl olarak yalıtılmış bir dolap kullanmak ve
bunun içinde sabit hava dolaşımı sağlamak gereklidir.
Bu işlemden sonra, numuneler bu standard anlamında hiçbir hasar göstermemelidir.
33
EN 60669-1/Ocak 2005
16 Yalıtım direnci ve elektriksel dayanım

Anahtarların yalıtım direnci ve elektrik dayanımı yeterli olmalıdır.
Pilot ışığın bir kutbu bu maddedeki deney süresince sökülür.
Uygunluk, aşağıdaki deneylerle kontrol edilir. Bu deneyler, bir alet yardımı olmaksızın çıkarılabilen ve bu
deney için çıkarılmış bulunan bölümlerin tekrar monte edilmesinden sonra, numunelerin önceden belirtilen
sıcaklığa getirildikleri oda içinde veya nem dolabında, Madde 15.3 deki deneylerden hemen sonra yapılır.
16.1 Yalıtım direnci yaklaşık 500 V’luk d.a. gerilimi ile ölçülür. Ölçüm gerilimin uygulanmasından 1 dakika
sonra yapılır.
Ölçümler Çizelge 13’de gösterildiği sırada yapılır. Model numarası 1, 2, ve 3 olan anahtarlar için gerekli
anahtar konumları ve bağlantılar Çizelge 13’de gösterildiği gibidir.
34
EN 60669-1/Ocak 2005
Çizelge 13 - Yalıtkan direncinin doğrulanması için deney gerilimlinin uygulanma noktaları

Model Bağlantı şemaları Konum Gerilim Uygulaması*
no Bağlantı ucu Bağlantı ucu no ile birlikte
Nu. arasında (B) gövdesi arasında
Devre dışı 1 B+2
2 B+1
1
Devrede 1-2 B
Devre dışı 1+3 B+2+4

2+4 B+1+3
2
Devrede 1-2 B+3-4
1-2+3-4 B
Devre dışı 1+3+5 B+2+4+6
2+4+6 B+1+3+5
3 Devrede 1-2 B+3-4+5-6
3-4 B+1-2+5-6
5-6 B+1-2+3-4
Devre dışı 1+3+5+7 B+2+4+6+8
2+4+6+8 B+1+3+5+7
03
Devrede 1-2+5-6 B+3-4+7-8
1-2+7-8 B+3-4+5-6
Devre dışı 1 B+2+3
Devrede 1-2 B+3
4
1-3 B+2
Devre dışı 2+3 B+1

1 B+2+3
5 Devrede 1-3 B+2
1-2-3 B
- 1-3 B+2
6
1-2 B+3
- 1-3+2-4 B+5+6
6/2
1-5+2-6 B+3+4
- 1-2 B+3-4
3-4 B+1-2
7 1-4 B+2-3
2-3 B+1-4
* - Mevcut elektriksel bağlantıyı gösterir

+ Deney için yapılan elektriksel bağlantıyı gösterir.
35
EN 60669-1/Ocak 2005
“Gövde” terimi; erişilebilir metal bölümleri, sıva altı tip anahtarların tabanını destekleyen metal çerçeveleri,
çalıştırma kilit anahtarlarını, erişilebilir haricî bölümlerin dış yüzeyi ile temas halindeki metal yaprak ve
yalıtkan malzemeden yapılmış çalıştırma kilit anahtarlarını, kordon, zincir veya çubuk gibi düzenlerle
çalıştırılan anahtarların tutturma noktasını, tabanları veya kapak ve kapak levhalarını tutturma vidalarını,
haricî takma vidalarını, topraklama bağlantı uçları ve gerekiyorsa gerilimli bölümlerden yalıtılacak olan
mekanizmanın herhangi bir metal bölümünü kapsar (Madde 10.4).
Model numarası 1 ve 2 olan anahtarlara göre yapılacak ölçümler için, metal yaprak sızdırmazlık bileşiği etkili
bir şekilde denenecek biçimde uygulanır.
Model numarası 5 olan anahtara göre deney, yalnızca yalıtım sağlamak için herhangi bir yalıtım kaplaması
gerekiyorsa yapılır.
Yalıtım direnci, Çizelge 14’de gösterilen değerlerden daha az olmamalıdır.
Not - Metal yaprağı dış yüzey etrafına sararken veya bunu yalıtma malzemesinden yapılmış bölümlerin iç
yüzeyleriyle temas haline getirirken, yaprak Şekil 9’da gösterilen standard deney parmağı ile aynı
boyutlara sahip düz eklemsiz bir deney parmağı vasıtasıyla, aşırı olmayan bir kuvvetle, delikler veya
yarıklar içine doğru bastırılır.
16.2 Yalıtım 1 dakika süreyle 50 Hz veya 60 Hz’lik frekansa sahip, tam sinüs dalgası biçimindeki bir
gerilime maruz bırakılır. Deney geriliminin değeri ve uygulama noktası Çizelge 14’de gösterilmiştir.
Başlangıçta, önceden belirtilen gerilimin yarısından fazla olmayan bir gerilim uygulanır; daha sonra gerilim
hızla tam değerine yükseltilir.
Deney esnasında, hiçbir atlama veya delinme olmamalıdır.
Not 1 - Deney için kullanılan yüksek gerilim transformatörü, çıkış gerilimi uygun deney gerilimine
ayarlandıktan sonra çıkış bağlantı uçları kısa devre edildiğinde, çıkış akımı en az 200 mA olacak
şekilde tasarımlanmalıdır.
Not 2 - Aşırı akım rölesi, çıkış akımı 100 mA’den daha az olduğunda devreyi kesmemelidir.
Not 3 - Uygulanan deney gerilimin, etken değerinin ± % 3 içinde ölçülmesine dikkat edilmelidir.
Not 4 - Gerilimde düşme olmaksızın gerçekleşen ışıltılı boşalmalar ihmal edilir.
36
EN 60669-1/Ocak 2005
Çizelge 14 - Dielektrik dayanımın doğrulanması için yalıtım direncinin en küçük değerleri ve uygulama
noktaları ve deney gerilimi
Yalıtım Deney gerilimi V

direncinin Beyan gerilimi
Denenecek yalıtım en küçük Beyan gerilimi
130 V’u
değeri, 130 V’u aşan
aşmayan
anahtarlar
MΩ anahtarlar
1- Anahtar “devrede” konumda iken, birbirine bağlı
bütün kutuplar ve gövde arasında 5 1250 2000
2 - Anahtar “devrede” konumunda iken, sırayla her
bir kutup ve gövdeye bağlı diğer bütün kutuplar
2 1250 2000
arasında
3- Anahtar “devrede” konumunda birbirlerine
elektriksel olarak bağlı anahtarlar arasında, anahtar
“devre dışı” konumda iken
- Normal/mini-aralık yapılışlı 2 1250 2000
- Mikro-aralık yapılışlı 2 5002) 12501)
- Yarı iletken anahtarlama düzeni Not3) Not3) Not3)
4- Gerilimli bölümlerden yalıtıldığında, mekanizmanın 5 1250

metal bölümleri ve: 5 2000
- Gerilimli bölümler 5 1250
- Düğme veya benzeri bir harekete geçirme elemanı 2000
yüzeyi ile temas halindeki metal yaprak 5
- Yalıtkan gerekiyorsa (Madde 10.6), kilit anahtarı ile 1250
çalıştırılan anahtarların kilit anahtarları 5 1250 2000
- Yalıtım gerektiriyorsa (Madde 10.6) anahtar
kordon, zincir veya çubuk vasıtasıyla çalıştırılıyorsa, 2000
bunların tutturma noktası 1250
- Yalıtım gerektiriyorsa (Madde 10.5), tespit vidaları
dâhil tabanın erişilebilir metal bölümleri arasında 2000
5 - Herhangi bir metal mahfaza ve varsa bunun

yalıtım kaplamalarının iç yüzeyi ile temas halindeki - 1250 2000
metal yaprak arasında4)
6 - Mekanizmanın metal bölümleri gerilimli
bölümlerden yalıtılmamış ise, gerilimli bölümler ve - 1250 3000
erişilebilir metal bölümler arasında
7 - Gerilimli bölümler ve mekanizmanın bölümleri
arasında:
- Mekanizma bölümleri erişilebilir metal bölümlerden - 3000
2000
yalıtılmamışsa (Madde 10.5)
- Mekanizma bölümleri çıkarılabilir bir kilit anahtarı
veya çalıştırma kordonu, zincir veya çubuk ile temas
noktasından yalıtılmamışsa (Madde 10.6) - 2000 3000
8 - Gerilimli bölümler ve metal düğmeler, basma
- 2500 4000
düğmeler vb.. arasında (Madde 10.2)
1)
Bu deney yalnızca normal çalışmadan sonraki elektriksel dayanım değeri için uygulanır.
2)
250 V’a kadar (dâhil) beyan gerilimine sahip anahtarlar için bu değer:
- Neme dayanıklılık deneyinden sonraki elektriksel dayanım deneyi 750 V’a,
- Normal çalıştırmadan sonra elektriksel dayanım deneyi 500 V’a
düşürülür
3)
Yukarıda Madde 3’e uyan yarı iletken anahtarlama düzenlerinin devre dışı konumunun doğrulanması
ile ilgili deneylere, imalâtçı ile müşteri arasında yapılan anlaşmaya göre karar verilir.
4)
Bu deney, yalnızca yalıtım gerekmesi halinde yapılır.
37
EN 60669-1/Ocak 2005
17 Sıcaklık artışı
17.1 Anahtarlar, normal kullanımdaki sıcaklık artışı, aşırı olmayacak şekilde tasarımlanmalıdır. Madde
16’daki deneylerden sonra pilot ışıkları tekrar bağlanamadığı durumlarda Madde 5.4 ve Ek A’da belirtildiği
gibi üç ilâve numune gerekir.
Kontakların metali ve tasarımı; anahtarın çalışması oksitlenme veya herhangi başka bir bozulma nedeniyle
ters yönde etkilenmeyecek şekilde olmalıdır.
Anahtarlar, Çizelge 15’de belirtildiği gibi PVC yalıtımlı rijit bakır iletkenler takılarak normal kullanımdaki gibi
düşey olarak monte edilirler, bağlantı ucu vidaları veya somunları Çizelge 3’de belirtilenin üçte ikisine eşit bir
döndürme momenti ile sıkılır.
Bağlantı ucunun normal soğumasını temin için, bu uçlara bağlı iletkenler en az 1 m’lik bir uzunluğa sahip
olmalıdır.
Not 1 - Uygulanabildiği yerde rijit iletken som veya örgülü olabilir.
Anahtarlar 1 saat süreyle Çizelge 15’de gösterilen değere sahip alternatif akımla yüklenirler.
Çizelge 15 - Bakır iletkenlerin kesit alanları ve sıcaklık artışı deney akımları
Beyan akımı Deney akımı İletkenin anma kesit alanı

A A mm2
1 1,5 0,5
2 3 0,75
4 5 1,0
6 8 1,5
10 13,5 2,5
16 20 4,01)
20 25 4,0
25 32 6,0
32 38 10,0
40 46 16,0
45 51 16
50 57,5 16
63 75 25,0
1)
Model numaraları 3 ve 0.3 olanlar hariç, 250 V’u aşmayan bir beyan
gerilimine sahip anahtarlar için beyan akımı 10 A olan bağlantı uçları
kullanıldığında, deney 2,5 mm2’lik bir kesit alanına sahip iletkenlerle
yapılmalıdır.
Not 2 - Diğer beyan akımlarına sahip anahtarlar için deney akımları bir sonraki daha düşük ve daha yüksek
değerler arasında enterpolasyon ile belirlenir.
Model numaraları 4, 5, 6, 6/2 ve 7 olan anahtarlar için, yalnız bir devre yüklenir.
Sıva altı tip anahtarlar, sıva altına monte edilmiş kasalara monte edilir. Kasa; ön kenarı taşmayacak ve tahta
bloğun ön yüzeyinden 5 mm’den daha fazla gömülmeyecek şekilde bir tahta bloğu etrafı alçı ile doldurarak
yerleştirilir.
Not 3 - Deney düzeneği, ilk yapıldığında en az 7 gün süreyle kurumaya bırakılmalıdır.
Birden fazla parçadan yapılabilen tahta bloğun büyüklüğü, kasanın en büyük boyutlu yan kenarları etrafında
ve arkasında 10 mm ile 15 mm arasında bir kalınlığa sahip alçı, alçının çevresinde en az 25 mm’lik tahta
bölüm bulunacak biçimde olmalıdır.
38
EN 60669-1/Ocak 2005
Not 4 -Tahta bloktaki oyuğun kenarları silindirik bir biçime sahip olabilir.
Anahtara bağlı kablolar, kasanın üstünden girmeli, giriş noktası (ları) hava dolaşımını önlemek üzere
kapatılmalıdır. Kasa içindeki herbir iletkenin uzunluğu 80 mm ± 10 mm olmalıdır.
Sıva üstü anahtarlar, tahta bir blok yüzeyine merkezî bir biçimde takılmalıdır, tahta bloğun boyutları en az 20
mm kalınlıkta, 500 mm genişlikte ve 500 mm yükseklikte olmalıdır.
Diğer tip anahtarlar, imalâtçının talimatlarına göre, veya böyle talimatların olmaması durumunda, en uygun
şartları vereceği düşünülen normal kullanma konumunda monte edilmelidir.
Deney düzeneği deney amacıyla hava akımı olmayan bir ortama konmalıdır.
Sıcaklık; eriyen parçalar, renk değişme göstergeleri veya ısıl çiftler vasıtasıyla belirlenir, bu vasıtalar
belirlenen sıcaklık üzerinde en az etkiye sahip olabilecek şekilde seçilir ve yerleştirilirler.
Bağlantı uçlarının sıcaklık artışı, 45 K’i aşmamalıdır.
Deney esnasında, Madde 21.3’deki deneyi yapmak için gerekli sıcaklık artışı belirlenmelidir.
Not 5 - Kontaklarda zararlı oksitlenme, kayma hareketi ile veya gümüş ya da gümüş kaplı kontaklarla
önlenebilir.
Not 6 - Eriyen parçalar olarak çapı 3 mm olan balmumu topakları (erime noktası 65°C) kullanılabilir.
Not 7 - Anahtar kombinasyonları durumunda, deney her bir anahtar için ayrı ayrı yapılır.
17.2 Pilot ışıkları içeren veya pilot ışıkları bulunması amaçlanan anahtarlar normal kullanımda erişilebilen
yüzeyin sıcaklığı aşılmayacak biçimde tasarımlanmalıdır.
Uygunluk, aşağıdaki deneyle kontrol edilir.
Anahtar, Madde 17.1’deki gibi monte edilir ve beyan geriliminde beslenen pilot ışıkla birlikte sürekli olarak bir
saat boyunca ışık verecek biçimde bağlanılır:
Anahtarın dış yüzeyinin sıcaklık artışı;
Metal olmayan malzemeden düğmeler tutamaklar, hissedilen yüzeyleri için 45 K,
Metal olmayan malzemenin diğer dış bölümleri için 55 K,
Metal malzemeden düğmeler, tutamaklar, hissedilen yüzeyleri ve benzeri için 35 K,
Metal malzemeden diğer dış bölümler için 45 K’i aşmamalıdır.
Not – Neon lâmbaların kullanıldığı pilot ışıklar deneyden geçirilmezler.
18 Açma ve kapama yeteneği

Anahtarlar, yeterli açma kapama yeteneğine sahip olmalıdır.
Bu deneyin amacı için pilot lambalar sökülür.
Uygunluk, Madde 18.1’deki deney ile ve 16 A’i aşmayan bir beyan akımına ve 250 V’a kadar (dâhil) bir
beyan gerilimine sahip anahtarlar için ve model numaraları 3 ve 03 ve beyan gerilimi 250 V üzerinde olan
anahtarlar için Madde 18.2’deki ilâve deneylerle kontrol edilir.
Kordon ile çalıştırılan anahtarlar normal kullanımdaki gibi monte edilip, montaj yüzeyine dik bir düzlemde ve
düşeyle 30° ± 5°’de deney boyunca kordon üzerinde kordonla çalışacak anahtarı çalıştıracak yeterli bir
değerde, fakat 50 N’u aşmayan, bir çekme kuvvetiyle denenmelidir.
39
EN 60669-1/Ocak 2005
Deneyler, prensibi Şekil 12’de gösterilen bir cihaz vasıtasıyla yapılır.
Bağlantılar, Şekil 13’de gösterilmiştir.
Anahtarlara, Madde 17’de belirtilen deneydeki gibi iletkenler takılır.
18.1 Anahtarlar beyan geriliminin 1,1 katında ve beyan akımının 1,25 katında denenirler.
Aşağıda belirtilen uniform bir hızda 200 çalıştırmaya tâbi tutulurlar:
- Beyan akımı 10 A’i aşmıyorsa dakikada 30 çalıştırma;

- Beyan akımı 10 A’i aşıyorsa, ancak 25 A’den az ise dakikada 15 çalıştırma;
- Beyan akımı 25 A veya daha fazla ise dakikada 7,5 çalıştırma.
Her iki yönde çalıştırılmak üzere amaçlanmış döner anahtarlar için, harekete geçirme elemanı toplam
çalıştırma sayısının yarısı kadar bir yönde ve geri kalan için ters yönde çevrilir.
Anahtarlar bir alternatif akım (Cos ϕ = 0,3 ± 0,05) kullanılarak denenirler. Dirençler ve endüktörler paralel
bağlanmazlar, ancak, hava çekirdekli bir endüktör kullanılırsa, endüktör üzerinden geçen akımın yaklaşık %
1’ini alan bir direnç endüktörle paralel bağlanır.
Akımın esas olarak sinüs dalgası biçiminde, olması şartıyla demir çekirdekli endüktörler kullanılabilir.
Üç fazlı deneyler için, üç çekirdekli endüktörler kullanılır.
Metal desteği ve anahtarın varsa erişilebilir metal bölümleri deney esnasında atmaması gereken bir telli
sigorta üzerinden topraklanmalıdır. Sigorta elemanı, çapı 0,1 mm olan ve uzunluğu 50 mm’den az olmayan
bir bakır telden meydana gelmelidir.
Model no.su 6, 6/2 ve 7 olan anahtarlar için, Şekil 13’de gösterilen S seçici anahtarı, Çizelge 16’da gösterilen
kesirli toplam çalıştırma sayısından sonra hareket ettirilir.
Çizelge 16 - Kesirli toplam çalıştırma sayısı
Model numarası Anahtar tipi S anahtarı için kesir

Döner, her iki yöne -
1, 2, 4 veya 5
Diğer tipler -
Döner, her iki yöne -
3 veya 03
Diğer tipler -
Döner, her iki yöne 1/4 ve 3/4
6, 6/2 veya 7
Diğer tipler 1/2
Tek mekanizmalı Model no.5 olan anahtarlar, biri devre beyan akımı (In) ile yüklü ve diğeri 0,25 In ile yüklü
olarak 200 kez ve her iki devre 0,625 In ile yüklü olarak 200 kez çalıştırılır.
İki bağımsız mekanizmalı Model no.5 olan anahtarlar, Model no.1 olan iki anahtar gibi denenir, deneyler
sırayla yapılır.
Bir bölümü denerken, diğer bölüm “devre dışı” konumundadır.
Deney esnasında hiçbir kalıcı ark oluşmamalıdır.
Deneyden sonra, numuneler kullanımı bozabilecek hiçbir hasar göstermemelidir.
Kordonla çalıştırılan anahtara giren bölüm hariç, değiştirilebilir çekme kordonunun kopması deneyde bir
başarısızlık olarak kabul edilmemelidir.
Not 1 - Deney aletinin, anahtarın harekete geçirme elemanını düzgün bir biçimde çalıştırmasına ve anahtar
mekanizmasının normal hareketi ve harekete geçirme elemanının serbest hareketi ile
karışmamasına dikkat edilir.
40
EN 60669-1/Ocak 2005
Not 2 - Deney esnasında, numuneler yağlanmaz.
18.2 Anahtarlar normal olarak beyan geriliminde ve beyan akımının 1,2 katında denenirler.
Deney, 200 W’lık bir kaç tungsten filâmanlı lâmba kullanılarak yapılır.
Anahtarın beyan gerilimine eşit beyan gerilimli filâmanlı lâmba mevcut değilse, en yakın düşük gerilimli
filâmanlı lâmbalar kullanılmalıdır.
Not 1 - Filâmanlı lâmbaların beyan geriliminin, anahtar beyan geriliminin % 95’inden daha düşük olmaması
tavsiye edilir.
Deney gerilimi, lâmbaların beyan gerilimi olmalıdır. Lâmba sayısı anahtarın beyan akımının 1,2 katından
daha az olmayan bir deney akımı veren en küçük sayı olmalıdır.
Sağlanabilen kısa devre akımı en az 1500 A olmalıdır. Diğer şartlar Madde 18.1’de belirtildiği gibi olmalıdır.
Deney esnasında kalıcı ark, kontak kaynaması meydana gelmemelidir.
Not 2 - Anahtarın ileriki çalışmasını engellemeyen kontak yapışmaları kaynama olarak kabul edilmez.
Deneyden sonra, numuneler daha sonraki kullanımlarını etkileyebilen hiçbir hasar göstermemelidir.
Not 3 - Örnek: Deneyden geçirilmesi gereken anahtar 10 A, 250 V;
200 W tungsten filâmanlı lâmbaların mevcut en büyük beyan gerilimi 240 V’dur.
Deney gerilimi 240 V’a göre lâmba sayısı:
240 x1,2x10
= 14,4 15 bulunur.
200
19 Normal çalışma
19.1 Anahtarlar, aşırı yıpranma ve diğer zararlı etkiler olmaksızın, normal kullanımda meydana gelen
mekanik, elektriksel ve ısıl zorlamalara dayanmalıdır.
Anahtarlar, aletteki beyan akımı ve beyan geriliminde ve Madde 18’de belirtilen bağlantılarla denenir.
+5
Deney gerilimi için tolerans % 0 dir.
Devre ayrıntıları ve S seçici anahtarın çalışma biçimi, başkaca belirtilmedikçe, Madde 18.1’de tarif edilmiştir.
Çalışma sayısı, Çizelge 17’de gösterilmiştir.
Çizelge 17 - Normal çalışma deneyi için çalışma sayısı
Beyan akımı Çalışma sayısı

16 A’e kadar ve 16 A dâhil, 250 V a.a.’ı aşmayan beyan gerilimine
sahip anahtarlar için, Model no.3 ve Model no 03 hariç 40 000
16 A’e kadar ve 16 A dâhil, 250 V a.a.’yı aşan beyan gerilimine
sahip anahtarlar için, ve Model no. 3 ve Model no 03 için 20 000
16 A üzerinde ve 50 A dâhil 10 000
50 A üzerinde 5 000
Çalışma hızı, Madde 18.1’de belirtildiği gibidir.
41
EN 60669-1/Ocak 2005
+5 0
“Devrede” süresi, toplam çevrimin % 25 0 ‘i olmalı ve “devre dışı” süresi % 75 −5 ’i olmalıdır.
Her iki yönde çalışmak üzere amaçlanmış Model no. 5 döner anahtarlar için, harekete geçirme elemanı,
toplam çalışma sayısının yarısında bir yönde, geri kalanında ters yönde döndürülür.
Her iki yönde çalıştırılmak üzere amaçlanmış diğer döner anahtarlar için, toplam çalışma sayısının 3/4’ü saat
yönünde ve geri kalanlar ters yönde yapılır.
Kordon ile çalıştırılan anahtarlar normal kullanımdaki gibi monte edilmeli ve kordona deney boyunca montaj
yüzeyine dik bir düzlemde ve düşeyde 30° ± 5°’de kordonla çalıştırılan anahtarı çalıştırmak için yeterli bir
değerde ancak 50 N’u aşmayan bir çekme kuvveti ile denenmelidir.
Anahtarlar a.a. (cos ϕ = 0,6 ± 0,05) ile denenir.
Model no. 2 anahtarlar, kutupları seri bağlı olarak ilk üç numunelik takımda denenir.
İkinci üçlü numune takımı için yalnız bir kutup tam yükte ve yarı çalıştırma sayısında denenir. İki kutup özdeş
değilse, deney diğer kutup için de tekrarlanmak zorundadır.
Model no.4 ve Model no 5 olan anahtarların iki kutbu Model numarası 1 olan iki adet anahtar gibi denenir.
Kutuplar özdeş ise, yalnızca bir kutbun denenmesi gerekir.
Tek mekanizmalı Model no.5 anahtarlar için her bir devre, beyan akımının 0,5 katı ile yüklenir.
Model no. 6 anahtarlar, çalıştırma sayısının yarısı için bir kutupta diğer yarısı için diğer kutupta denenirler.
Model no. 6/2 anahtarlar, eğer iki kutup çifti özdeş ise, bir adet Model no. 6 anahtar gibi denenir. Aksi
takdirde, iki adet Model no. 6 anahtar gibi denenir.
Model no. 7 anahtarlar, Model no.6 olan ikili anahtar gibi denenir. Bir bölümü denerken, diğer bölüm “devre
dışı” konumdadır.
Deney numuneleri, sıcaklık artışı ölçümünün bağlantı uçlarını etkilemeden yapılabilmesi için, deney
devresine en az 1 m uzunluktaki kablolarla bağlanmalıdır.
Deney esnasında, numuneler düzgün biçimde çalışmalıdır.
Deneyden sonra, numuneler anma 4000 V’luk deney geriliminin anma 1000 V kadar ve diğer deney
gerilimlerinin anma 500 V kadar azaltıldığı Madde 16’da belirtilen elektrik dayanım deneyine ve deney
akımının beyan akımı değerine düşürüldüğü Madde 17’de belirtilen sıcaklık artış deneyine dayanmalıdır.
Numunelerde;
- Daha sonraki kullanımı bozan yıpranma,

- Harekete geçirme elemanının konumu gösterilmişse, harekete geçirme elemanının konumu ile hareket
eden kontakların konumu arasındaki uyumsuzluk,
- Anahtarın daha sonra çalıştırılamayacağı veya Madde 10’daki şartların bir daha karşılanamayacağı
dereceye kadar mahfazalar, yalıtkan kaplamalar veya bariyerlerin bozulması,
- Sızdırmazlık bileşiğinin sızıntı yapması,
- Elektriksel veya mekanik bağlantıların gevşemesi,
- Model numaraları 2, 3, 03 veya 6/2 olan anahtarların hareketli kontaklarında bağıl yer değiştirme
görülmemelidir.
Not 1 - Madde 15.3’deki nemlendirme işlemi, bu maddedeki elektrik dayanım deneyinden önce tekrar
edilmez.
Not 2 - Deney esnasında, numuneler yağlanmaz.
Bu deneylerden sonra Madde 14.3’deki deney yapılır.
42
EN 60669-1/Ocak 2005
19.2 Fluoresan lâmba yükleri için amaçlanmış anahtarlar, aşırı yıpranma veya diğer zararlı etkiler
olmaksızın, yük Şekil 14’de gösterildiği gibi aşağıdaki deney şartlarında, deney devresi bağlantı uçları
arasına konulduğunda, fluoresan lâmba devrelerini güç faktörü düzeltmesiyle kontrol ederken oluşan
elektriksel ve ısıl zorlamalara dayanıklı olmalıdır.
Besleme kaynağının öngörülen kısa devre akımı cos ϕ= 0,9 ± 0,05 (geri) değerinde 3 kA ile 4 kA arasındadır.
F uzunluğu, 50 mm’den az olmayan anma çapı 0,1 mm olan bakır telli bir sigortadır.
R1, akımı yaklaşık 100 A’e sınırlayan bir dirençtir.
İkiz damarlı kablo yüke deney devresinde 0,25 Ω’a eşit R3 direncini verebilecek uygun uzunluğa sahip
olmalıdır. Bu kablo beyan akımı 10 A’e kadar (10 A dâhil) anahtarlar denenirken 1,5 mm2 ve beyan akımı 10
A’in üzerinde 20 A dâhil olan anahtarlar denenirken 2,5 mm2 anma kesit alanına sahip olmalıdır.
Yük A:
- 6 A’lik anahtarlar için 70 µF ± %10 ve diğer anahtar için 140 µF ± %10 kapasite sağlayan C1
kondansatör grubu (kondansatörler mümkün olan en kısa uzunluğa sahip 2,5 m2 iletkenlerle
bağlanmalıdır).
+5
- Güç faktörü 0,9 ± 0,05 (geri) ve numuneden geçen deney akımı % In 0 verebilecek şekilde ayarlanmış
L1 indüktörü ve L2 direncinden meydana gelmelidir.
Yük B:
- 7,3 µF ± %10 C2 kondansatörü
- d.a. kullanarak 15 Ω’dan fazla olmayan bir dirence sahip 0,5 H ± 0,1H’lik bir indüktörden, R2 meydana
gelmelidir.
Not - Bu parametreler bir çok uygulamada kullanılan flüoresan lâmba yüklerini temsil edecek şekilde
seçilmiştir.
Uygunluk, aşağıdaki deney ile kontrol edilmelidir.
Deney için yeni numuneler kullanılır.
Model no. 3 ve 03 olan anahtarlar dışındaki anahtarlar, deney aletindeki beyan gerilimi ve beyan akımında
ve Madde 18.1’de belirtilen bağlantılarla denenir.
+5
Deney gerilimi için tolerans ± %5 ve deney akımı için % 0 ’dir. Devrenin ayrıntıları ile S seçici anahtarının
çalışma biçimi Madde 18.1’de tarif edildiği gibidir.
Çalışma sayısı aşağıdaki gibidir:
6 A ve 10 A’e kadar (10 A dâhil) olan bir fluoresan lâmba beyan akımına sahip anahtarlar için: dakikada 30
çalıştırma olmak üzere 10 000 çalışma.
10 A üzerinde ve 20 A’e kadar (20 A dâhil) beyan akımına sahip anahtarlar için: dakikada 15 çalıştırma
olmak üzere 5000 çalışma.
Her iki yönde çalışacak şekilde amaçlanmış Model no.5 olan döner anahtarlar için, harekete geçirme
elemanı bir yönde toplam çalıştırma sayısının yarısı kadar ve ters yönde geri kalan kadar çevrilir.
Her iki yönde çalıştırılmak üzere amaçlanmış diğer döner anahtarlar için, toplam çalışma sayısının 3/4’ü
kadar saat yönünde, geri kalan kısmı için ters yönde çevrilir.
Kordon ile çalıştırılan anahtarlar, normal kullanımdaki gibi monte edilip, montaj yüzeyine dik bir düzlemde ve
deney boyunca düşeye 30° ± 5°’de kordona, kordon ile çalışan anahtarı çalıştırmak için yeterli bir değerde
fakat 50 N’u aşmayan bir çekme ile denenmelidir.
Model no.2 anahtarlar, üç numunelik ilk takım için, kutuplar seri bağlı olarak denenir.
43
EN 60669-1/Ocak 2005
İkinci üçlü numune takımı için, yalnız bir kutup tam yükte çalışma sayısının yarısı kadar denenir.
İki kutup özdeş değilse, deney diğer kutup için tekrar edilmek zorundadır.
Model no. 4 ve 5 olan iki kutuplu anahtarlar, Model no.1 olan iki adet anahtar gibi denenir. Kutuplar özdeş ise,
yalnız bir kutbun denenmesi gerekir.
Model no.6 anahtarlar, çalışma sayısının yarısında bir kutup için ve diğer yarısında öteki kutup için
denenmelidir.
Model no. 6/2 anahtarlar, iki kutup çifti özdeş ise, bir adet Model no.6 anahtar gibi denenirler. Aksi takdirde,
iki adet Model no. 6 anahtar gibi denenirler.
Model no. 7 anahtarlar, ikili bir Model no.6 anahtar gibi denenirler. Bir grup deneyden geçirilirken, diğer grup
“devre dışı” konumundadır.
Sıcaklık artış ölçümlerinin bağlantı uçlarını etkilemeden yapılabilmesi için, deney devresine
0,3 m ± 0,015 m uzunlukta kablolarla bağlanmalıdır. Yük, Şekil 14, yük A’da belirtildiği gibi olmalıdır.
Bu yük, belirtilen sayıdaki çalıştırmadan sonra Şekil 14’deki yük B ile değiştirilmeli ve anahtarlar bu devrede
beyan geriliminde 100 kere çalıştırılarak denenmelidir.
Varsa, üzerinde anahtarın monte edildiği metal destek ve varsa erişilebilir metal bölümler deney esnasında
atmayacak bir sigorta teli ile topraklanmalıdır. Sigorta elemanı 0,1 mm çaplı ve uzunluğu 50 mm’den az
olmayan bakır tele sahip olmalıdır.
Bu deney esnasında anahtar, deney aleti anahtar mekanizmasının normal faaliyeti ile harekete geçirme
elemanının serbest hareketi karışmayacak şekilde çalıştırılmalıdır.
+5
Harekette zorlanma olmamalıdır. Devrede olma süresi toplam çevrimin % 25 0 ‘i devre dışı olma süresi
0
% 75 -5 ’i olmalıdır.
Deney esnasında numuneler düzgün şekilde çalışmalıdır. Kontaklarda ne kaynama ne de kalıcı ark
olmamalıdır.
Anahtarın daha sonraki çalışmasını önleyecek kontak yapışmaları kaynama olarak kabul edilmez.
Anahtara mekanik olarak zarar vermeyecek değere sahip bir kuvvetin harekete geçirme elemanına
uygulanmasıyla ayrılabilecek kontak yapışmalarına izin verilir.
Deneyden sonra, deney altındaki numunenin bağlantılarını etkilemeksizin, beyan akımı değerine eşit
değerde bir deney akımı ve iletkenler kullanılarak Madde 17’de belirtildiği gibi bu sıcaklık artış ölçümü yapılır.
Bağlantı uçlarının sıcaklık artışı 45 K’i geçmemelidir.
Deneylerden sonra, anahtarı deney devresinde elle devreye sokup çıkarmak da mümkün olmalıdır ve
numunelerde:
- Daha sonraki kullanımı bozan yıpranma,

- Harekete geçirme elemanının konumu gösterilmişse, harekete geçirme elemanının konumu ile hareket
eden kontakların konumu arasındaki uyumsuzluk,
- Anahtarın daha sonra çalıştırılamayacağı veya Madde 10’daki şartların bir daha karşılanamayacağı
derecede mahfazalar, yalıtkan kaplamalar veya bariyerlerin bozulması,
- Sızdırmazlık bileşiğinin sızıntı yapması,
- Elektriksel veya mekanik bağlantıların gevşemesi,
- Model numaraları 2, 3, 03 veya 6/2 olan anahtarların hareketli kontaklarında bağıl yer değiştirme
görülmemelidir.
44
EN 60669-1/Ocak 2005
- Kordon ile çalıştırılan anahtara giren bölüm hariç, değiştirilebilir çekme kordonunun kopması bu
deneyde başarısızlık olarak kabul edilmemelidir.
20 Mekanik dayanım
Anahtarlar, kasalar ve anahtarların vidalı salmastraları tesis ve kullanım sırasında maruz kalacakları
zorlanmalara dayanabilecek şekilde yeterli mekanik dayanıma sahip olmalıdır.
Uygunluk, aşağıdaki deneylerle kontrol edilir:
- Anahtarların bütün tipleri ve uygulanabilen yerlerde onlarla ilgili kasaları için, Madde 20.1
- Yüzeye doğrudan monte edilmesi amaçlanan tabanlı anahtarlar için, Madde 20.2
- IP 20’den daha büyük bir IP koduna sahip anahtarların vidalı salmastraları için, Madde 20.3.
Not - Anahtar kombinasyonları veya anahtar ve priz kombinasyonları aşağıdaki biçimde denenirler:
- Bir ortak kapak durumunda, tek bir ürün olarak.

- Ayrı kapaklar durumunda, ayrı ürünler olarak.
20.1 Numuneler, Şekil 15, Şekil 16, Şekil 17 ve Şekil 18’de gösterilen bir darbe deney aleti vasıtasıyla darbelere
tâbi tutulurlar.
Çarpma elemanı, HR 100’lük bir Rockwell sertliğine sahip poliamid’den yapılmış 10 mm yarıçaplı yarı küresel
bir yüze ve 150 g ± 1 g’lık bir kütleye sahiptir.
Bu, 9 mm’lik bir dış çapa ve 0,5 mm’lik bir çeper kalınlığına sahip bir çelik borunun alt ucuna rijit bir şekilde
takılır, çelik boru yalnızca düşey bir düzlemde sallanacak biçimde üst ucundan bir mille tutturulur.
Milin ekseni çarpma elemanının ekseninin 1000 mm ± 1 mm üzerindedir.
Poliamid çarpma elemanın Rockwell sertliği, ilk yükü 100 N ± 2 N ve aşırı yükü 500 N ± 2,5 N olan
12,700 mm ± 0,0025 mm’lik çapa sahip bir top kullanılarak belirlenir.
Not 1 - Plâstiklerin Rockwell sertliğini belirlemeyle ilgili ilâve bilgi ISO 2039-2 standardında verilmiştir.
Aletin tasarımı, boruyu yatay bir konumda tutmak için çarpma elemanının yüzüne 1,9 N ile 2,0 N arasında bir
kuvvet uygulanacak şekildedir.
Numuneler, 8 mm anma kalınlığında ve yaklaşık 175 mm kare biçiminde üst ve alt kenarlarından montaj
desteğinin bir bölümü olan rijit bir blok ile emniyete alınmış kontraplâk levha üzerine monte edilir.
Montaj desteği 10 kg ± 1 kg’lık bir kütleye sahip olmalı ve miller vasıtasıyla rijit bir çerçeveye monte
edilmelidir. Çerçeve sağlam bir duvara tespit edilmelidir.
Montaj tasarımı:
- Numune, darbe noktası mil ekseni boyunca düşey düzlemde uzanacak şekilde yerleştirilebilecek,
- Numune, yatay olarak çıkarılabilecek ve kontraplâk yüzeyine dik bir eksen etrafında dönebilecek,
- Kontraplâk düşey bir eksen etrafında her iki yönde 60°C dönebilecek
şekilde olmalıdır.
Anahtarlar ve kasalar normal kullanımdaki gibi kontraplâk üzerine monte edilirler.
Kırılarak açılan kapaklarla donatılmayan giriş delikleri açık bırakılır, bu delikler kırılarak açılan kapaklarla
donatılmışsa bir adedi açık bırakılır.
Sıva altı anahtarlar için numune ilgili montaj kasasına değil, bir kontraplâk levhaya takılan, bir gürgen bloğu
veya benzeri bir malzeme içinde açılan girintiye monte edilir. Blok için tahta kullanılırsa, tahta liflerinin yönü
darbe yönüne dik olmalıdır.
45
EN 60669-1/Ocak 2005
Sıva altı vida tespitli anahtarlar, vidalar vasıtasıyla gürgen blok içine açılan kulaklara takılmalıdır. Sıva altı
tırnak tespitli anahtarlar bloğa tırnaklar vasıtasıyla takılmalıdır.
Darbeleri uygulamadan önce, taban ve kapakların tespit vidaları Çizelge 3’de belirtilen değerin üçte ikisine
eşit bir döndürme momenti ile sıkılır.
Numuneler, darbe noktası mil ekseni boyunca düşey bir düzlemde kalacak şeklide monte edilir.
Çarpma elemanı Çizelge 18’de belirtilen bir yükseklikten düşürülür.
Çizelge 18 - Darbe deneyi için düşme yüksekliği
Düşme yüksekliği Darbeye maruz kalacak mahfaza bölümleri*

mm IP kodu IPX0 olan anahtarlar IP kodu IPX0’dan büyük olan anahtarlar
100 A ve B -
150 C A ve B
200 D C
250 - D
* Burada;
A= Ön yüzeydeki bölümler, girintili bölümler dâhil.
B= Yukarıda A’daki bölümler dışında, normal kullanımdaki gibi monte edildikten sonra montaj
yüzeyinden (duvardan olan uzaklık) 15 mm’den daha fazla taşmayan bölümler.
C= Yukarıda A’daki bölümler dışında, normal kullanımdaki gibi monte edildikten sonra montaj
yüzeyinden (duvardan olan uzaklık) 15 mm’den daha fazla, fakat 25 mm’den az taşan bölümler.
D= Yukarıda A’daki bölümler dışında, normal kullanımdaki gibi monte edildikten sonra montaj
yüzeyinden (duvardan olan uzaklık) 25 mm’den daha fazla taşan bölümler.
Not 2 - Montaj yüzeyinden en çok taşan numune bölümüne göre belirlenen darbe enerjisi, A’daki bölümler
dışında, numunenin bütün bölümlerine uygulanır.
Özellikle panolara monte edilmek için amaçlanmış yardımcı donanım bölümleri, 100 mm yükseklikten
düşürülen çarpma elemanıyla elde edilen darbeye maruz bırakılırlar; darbeler, yalnız yardımcı donanımlar
panoya monte edildikten sonra erişilebilen bölümlere uygulanmalıdır.
Düşme yüksekliği, sarkaç serbest bırakıldığında, kontrol noktasının konumu ile bu noktanın darbe anındaki
konumu arasındaki düşey uzaklıktır. Kontrol noktası; bu noktada sarkacın çelik borusu ve çarpma
elemanının eksenlerinin kesişim noktasından geçen çizgi ile bu eksenlerden düzleme dik olan çizginin
yüzeyle karşılaştığı yerde çarpma elemanının yüzeyine işaretlenir.
Not 3 - Teorik olarak çarpma elemanının ağırlık merkezî, kontrol noktası olmalıdır. Pratikte ağırlık merkezîni
belirlemek zor olduğu için, kontrol noktası yukarıda belirtildiği gibi seçilir.
Numuneler, üzerlerine uygun şekilde dağıtılmış dokuz darbeye tâbi tutulur. Darbeler kırılarak açılan kapak
bölgelerine uygulanmaz. Darbeler aşağıdaki gibi uygulanır:
- A bölümleri için beş darbe: Bir darbe merkeze, numune yatay olarak hareket ettirildikten sonra, merkez ve
kenarlar arasında herbir elverişsiz nokta üzerine bir, ve daha sonra, numune kontraplâğa dik ekseni
etrafında 90° döndürüldükten sonra herbir benzer noktalar üzerine bir;
- B (uygun olduğu sürece), C ve D bölümleri için, dört darbe:
• Numunenin iki kenarının her biri üzerine iki darbe; bu numuneye darbeler kontraplâk zıt yönlerin her
birinde 60° döndürüldükten sonra uygulanabilir;
• Numunenin diğer iki kenarının her birine iki darbe; bu numuneye darbeler numune kontrâplak
levhaya dik olan ekseni etrafında 90° ve kontraplâk da zıt yönlerin her birinde 60° döndürüldükten
sonra uygulanabilir.
Giriş delikleri varsa, numune, iki darbe hattı bu deliklerden mümkün olduğunca eşit uzaklıkta olacak şekilde
monte edilir.
46
EN 60669-1/Ocak 2005
Çoklu anahtarların kapak levhaları ve diğer kapakları, tek anahtarların kapak levhaları veya kapakları gibi
işlem görür.
IP kodu IPX0’dan daha büyük anahtarlar için, deney kapakları kapalı iken yapılır ve buna ilâveten, kapaklar
açıkken açıkta kalan bölümlere uygun sayıda darbe uygulanır.
Deneyden sonra, numunede, bu standard anlamında, hiçbir hasar görülmemelidir. Özel olarak gerilimli
bölümlere ulaşılamamalıdır.
Bir mercek üzerindeki (pilot ışıklar için pencere) deneyden sonra mercek çatlamış ve/veya yerinden oynamış
olabilir, fakat gerilimli bölümlere aşağıdakilerle dokunmak mümkün olmamalıdır:
- Madde 10.1’de ifade edilen şartlar altında standard eklemli deney parmağı ile,
- Madde 10.1’de ifade edilen şartlar altında standard eklemsiz deney parmağı ile, ancak 10 N’luk bir kuvvetle.
Şüphe durumunda kasalar, mahfazalar, kapaklar ve kapak levhaları gibi bölümlerin kendileri veya yalıtkan
kaplamaları kırılmaksızın, çıkarılması ve değiştirilmesinin mümkün olduğu doğrulanır.
Bununla birlikte içi bir kapakla desteklenmiş kapak levhası kırılırsa, deney iç kapak üzerinde tekrar edilir.
Not 4 - Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ve yalıtma aralıklarını Madde 23.1’de belirtilen değerin altına
düşürmeyen küçük çentikler ve elektrik çarpmasına karşı korumayı olumsuz etkilemeyen küçük
çapaklar ile yüzey bozukluğu şeklindeki hasarlar ihmal edilir.
Büyütme olmaksızın normal veya düzeltilmiş gözle görülemeyen çatlaklar ve elyaf ve benzer şekilde takviye
edilmiş kalıplardaki yüzey çatlakları dikkate alınmaz.
Anahtarın herhangi bir bölümünün dış yüzeyindeki çatlaklar veya delikler anahtar ve bölümler atıldığında
dahi bu standardın şartlarını karşılıyorsa ihmal edilir. Dekoratif bir kapak bir iç kapakla desteklenirse,
dekoratif kapağın kaldırılmasından sonra iç kapak deneye dayanıyorsa, dekoratif kapağın kırılması ihmal
edilir.
20.2 Sıva üstü anahtarların tabanları önce, yarı çapı tespit delikleri arasındaki uzaklığın 4,5 katına eşit,
fakat herhangi bir durumda 200 mm’den az olmayan rijit çelik levhadan bir silindire tutturulur. Deliklerin
eksenleri silindirin eksenine dik bir düzlemde ve delikler arasındaki uzunluğun ortasından geçen yarıçapa
paraleldir.
Tespit vidaları yavaş yavaş sıkılır, diş çapı 3 mm’ye kadar (3 mm dâhil) vidalar için uygulanan en yüksek
döndürme momenti 0,5 Nm ve diş çapı daha büyük olan vidalar için 1,2 Nm’dir.
Tabanlar, daha sonra aynı şekilde düz bir çelik levhaya takılır.
Deneylerden sonra tabanlar, daha sonraki kullanımı bozacak bir hasar göstermemelidir.
20.3 Vidalı salmastralara kendisinin milimetre cinsinden iç çapının altında en yakın tam sayıya eşit olan
milimetre cinsinden bir çapa silindirik metal bir çubukla takılır.
Salmastralar daha sonra uygun bir anahtar vasıtasıyla sıkılır, anahtara Çizelge 19’da gösterilen döndürme
momenti 1 dakika süreyle uygulanır.
Çizelge 19 - Salmastraların mekanik dayanımını doğrulamak için döndürme momenti
Deney çubuğunun çapı Döndürme momenti

mm Nm
Metal Kalıplı malzemeden
salmastralar salmastralar
14’e kadar ve 14 dâhil 6,25 3,75
14’ün üzerinde ve 20’ye kadar (20 dâhil) 7,5 5,0
20’nin üzeri 10,0 7,5
Deneyden sonra, salmastralar ve numunelerin mahfazaları bu standard anlamında hiçbir hasar göstermemelidir.
47
EN 60669-1/Ocak 2005
20.4 Kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme elemanlarının çıkması veya çıkmaması için gerekli
kuvveti denerken, anahtarlar normal kullanımdaki gibi monte edilir. Sıva altı anahtarlar, kasa çıkıntıları
duvarlarla aynı hizada olacak ve kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme elemanları takılmış olacak
şekilde normal kullanımdaki gibi tesis edildiği uygun montaj kasalarına tespit edilirler. Bu anahtarlar bir alet
yardımı olmaksızın çalışabilen kilitleme düzenleriyle birlikte verildiğinde bu düzenler kilitlenmez.
Uygunluk, Madde 20.4.1 ve Madde 20.4.2’deki deneylerle kontrol edilir.
20.4.1 Kapakların, kapak levhalarının veya harekete geçirme elemanlarının çıkmamasının

doğrulanması
Kuvvetler; kapakların, kapak levhalarının, harekete geçirme elemanlarının veya bunların bölümlerinin
merkezlerine etki eden bileşke kuvvetin sırasıyla aşağıdaki gibi olacağı biçimde, montaj yüzeyine dik
yönlerde yavaş yavaş uygulanır:
- Madde 20.7 ve Madde 20.8’deki deneylere uygun olan kapaklar, kapak levhaları, harekete geçirme
elemanları veya bunların bölümleri için, 40 N veya
- Diğer kapaklar, kapak levhaları, harekete geçirme elemanları veya bunların bölümleri için 80 N.
Kuvvet 1 dakika süreyle uygulanır. Kapaklar, kapak levhaları, veya harekete geçirme elemanları
çıkmamalıdır.
Deney daha sonra, destek çerçevesi etrafına Şekil 19’da gösterildiği gibi 1 mm ± 0,1 mm kalınlıkta sert
malzemeden bir levha sarıldıktan sonra kapak levhası duvara takılmış olarak, yeni numuneler için tekrar
edilir.
Not - Sert malzemeden yapılmış levha duvar kağıdını simule etmek için kullanılır ve bir kaç parçadan
oluşabilir.
Deneyden sonra numuneler, bu standard anlamında hiçbir hasar göstermemelidir.
20.4.2 Kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme elemanlarının çıkmasının

doğrulanması
Kapaklar, kapak levhaları, harekete geçirme elemanları veya bunların bölümlerine, bunları çıkarmak için
sağlanan oyuklar, delikler, aralıklar veya benzeri yerlere sırasıyla konan bir kanca vasıtasıyla, montaj/destek
yüzeylerine dik yönlerde 120 N’u aşmayan bir kuvvet yavaş yavaş uygulanır.
Kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme elemanları çıkmalıdır.
Bu deney, tespit edilmesi vidalara bağlı olmayan her ayrılabilir bölüme on kez uygulanır (uygulama noktaları
mümkün olduğunca eşit olarak dağıtılarak), çıkarma kuvveti her seferinde ayrılabilir bölümleri çıkarmak için
sağlanmış farklı oyuklar, delikler veya benzeri kısımlara uygulanır.
Bu deney daha sonra, destek çerçevesi etrafına Şekil 19’da gösterildiği gibi 1 mm ± 0,1 mm kalınlıkta sert
malzemeden bir levha sarıldıktan sonra kapak, kapak levhası veya harekete geçirme elemanı duvara
tutturulmuş olarak, yeni numuneler için tekrar edilir.
Deneyden sonra, numuneler bu standard anlamında hiçbir hasar göstermemelidir.
20.5 Bu deney, Madde 20.4’de tarif edildiği gibi yapılır, fakat Madde 20.4.1 için aşağıdaki kuvvetler
uygulanır:
- Madde 20.7 ve Madde 20.8’deki deneylere uygun olan kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme
elemanları için, 10 N.
- Diğer kapaklar veya kapak levhaları ve harekete geçirme elemanları için, 20 N.
20.6 Bu deney Madde 20.4’de tarif edildiği gibi yapılır, ancak Madde 20.4.1’de bütün kapaklar, kapak
levhaları veya harekete geçirme elemanları için 10 N’luk kuvvet uygulanır.
48
EN 60669-1/Ocak 2005
20.7 Şekil 20’de gösterilen mastar Şekil 21’de gösterildiği gibi vidasız olarak montaj veya destekleme
yüzeyine takılan herbir kapak, kapak levhası veya harekete geçirme elemanının herbir kenarına doğru itilir. B
yüzü montaj/destek yüzeyi üzerinde ve A yüzü buna dik iken, mastar deney altındaki herbir kenara dik
açılarda uygulanır.
Bir kapak veya kapak levhasının, aynı boyutlara sahip başka bir kapak veya kapak levhasına veya bir montaj
kasasına vidasız olarak takılma durumunda, mastarın B yüzü eklem ile aynı seviyeye konulmalı; kapak veya
kapak levhası dış kenar destek yüzeyi dışına taşmamalıdır.
Mastarın C yüzü ve B yüzüne paralel ölçülen deney altındaki kenarın dışı arasındaki uzaklıklar ölçümler y
oku yönünde X noktasından başlayarak tekrar edildiği zaman (Şekil 22), azalmamalıdır (B yüzünü içeren ve
Madde 20.8’deki deneyle uyumlu olan bir düzlemden 7 mm’den daha az bir mesafe içine konan oyuklar,
delikler, ters konik oyuklar ve benzerleri dışında).
20.8 Şekil 23’e uygun bir mastar, Şekil 24’de gösterildiği gibi montaj destek yüzeyine paralel ve deney
altındaki bölüme 1 N’luk bir kuvvetle dik olarak uygulandığında, herhangi bir oyuk, delik veya ters konik oyuk
ve benzerinin üst bölümünden 1 mm’den daha fazla girmemelidir.
Not - Şekil 23’e uygun mastarın 1,0 mm’den daha fazla girip girmediğinin doğrulanması B yüzüne dik olan ve
oyuklar, delikler, ters konik oyuklar veya benzerlerinin dış kenarının üst bölümü de dâhil bir yüzey
referans alınarak yapılır.
20.9 Kordonla çalıştırılan bir anahtarın çalıştırma elemanı yeterli dayanıma sahip olmalıdır.
Uygunluk, yeni bir numune üzerinde, aşağıdaki deneyle kontrol edilir:
Anahtar, normal kullanımdaki gibi bir desteğe monte edilir.
Çalıştırma elemanı üzerine normal kullanımdaki gibi 1 dakika süreyle 100 N’luk bir çekme uygulanır, bundan
sonra, merkezî çalıştırma kordonu olan ve dikeyle açısı 80°’yi geçmeyen konik bir yüzey içinde en elverişsiz
yönde 1 dakika süreyle 50 N’luk bir çekme uygulanır.
Deneyden sonra anahtar, bu standarda göre hiçbir hasar göstermemelidir. Çalıştırma elemanı kopmamalı ve
kordon çalıştırmalı anahtar halâ çalışmalıdır.
21 Isıya dayanıklılık
Anahtarlar ve kasalar, ısıya yeterince dayanıklı olmalıdır.
Uygunluk,
a) Sıva üstü montaj kasaları, ayrılabilen kapaklar, ayrılabilen kapak levhaları ve ayrılabilen çerçeveler,
Madde 21.3 deki deneyle,
b) Yukarıda a) ile kapsanan bölümlerin dışında, varsa anahtarlar için Madde 21.1, Madde 21.2 ve doğal
veya sentetik kauçuk veya bunların karışımından yapılmış anahtarlar dışında Madde 21.3’deki
deneylerle
kontrol edilir.
21.1 Numuneler 1 saat süreyle 100 °C ± 2 °C’luk bir sıcaklıktaki ısıtma dolabı içinde tutulurlar.
Deney sırasında, numuneler daha sonraki kullanımı bozan herhangi bir değişim göstermemeli ve varsa
sızdırmazlık bileşiği gerilimli bölümler ortaya çıkacak şekilde akmamalıdır.
Deneyden sonra ve numuneler, yaklaşık oda sıcaklığına kadar soğutulduktan sonra, numuneler normal
kullanımdaki gibi monte edildiğinde, standard deney parmağı ile 5 N’u aşmayan bir kuvvet uygulandığında
bile, normalde erişilebilir olmayan gerilimli bölümlere erişilememelidir.
Deneyden sonra, işaretler hâlâ okunabilir olmalıdır.
49
EN 60669-1/Ocak 2005
Renk bozukluğu, kabarcıklar veya sızdırmazlık bileşiğinin hafifçe yer değiştirmesi, bu standard anlamında
güvenliği bozmaması şartıyla dikkate alınmaz.
21.2 Akım taşıyan bölümleri ve topraklama devresi bölümlerini konumunda tutmak için gerekli yalıtkan
malzemeden bölümler, Şekil 25’de gösterilen alet yardımıyla bir bilye basınç deneyine tâbi tutulur, ancak bir
kasa içindeki topraklama bağlantı uçlarını tutmak için gerekli yalıtkan bölümler Madde 21.3’de belirtildiği gibi
denenmelidirler.
Not - Bu numuneler üzerinde deney yapmak mümkün olmadığı takdirde, deney, numuneden kesilmiş en az
2 mm kalınlıkta bir parça üzerinde yapılmalıdır. Bu mümkün olmazsa herbiri aynı numuneden kesilen
dört (dâhil) adete kadar katman kullanılabilir, bu durumda katmanların toplam kalınlığı 2,5 mm’den az
olmamalıdır.
Denenecek bölümün yüzeyi yatay konumda yerleştirilir ve yüzeye 20 N’luk bir kuvvetle 5 mm çapında çelik
bir bilye bastırılır.
Deney ucu ve destekleme düzeneklerinin, deneye başlamadan önce kararlı bir deney sıcaklığına erişmelerini
sağlamak için, bunlar yeterli bir süre ısıtma dolabı içine konulmalıdır.
Deney, 125 °C ± 2 °C sıcaklıktaki bir ısıtma dolabı içinde yapılır.
1 saat sonra bilye numunenin üzerinden kaldırılır ve daha sonra soğuk bir su içine daldırılarak 10 sanîye
içinde yaklaşık oda sıcaklığına kadar soğutulur.
Bilye tarafından meydana getirilen etkinin çapı ölçülür ve bu, 2 mm’yi aşmamalıdır.
21.3 Akım taşıyan bölümleri ve topraklama devrelerinin bölümlerini konumlarında tutmak için gerekli
olmayan yalıtkan malzemeden bölümler, bunlarla temasta dahi olsalar, Madde 21.2’deki bir bilye basınç
deneyine tâbi tutulurlar, fakat deney; Madde 17’deki deney esnasında ilgili bölüm için belirtilen yüksek
sıcaklık artışı artı 40 °C ± 2 °C, veya 70 °C ± 2 °C’dan hangisi daha yüksek ise, o sıcaklıkta yapılır.
22 Vidalar, akım taşıyan bölümler ve bağlantılar

22.1 Elektriksel veya mekanik bağlantılar normal kullanımda meydana gelen mekanik zorlamalara
dayanmalıdır.
Yardımcı donanımların montajı sırasında kullanılan mekanik bağlantılar, sadece vidalar takılacakları
parçalarla birlikte verildikleri zaman diş açan vidalar veya diş kesen vidalar kullanılarak yapılabilir.
Kontak basıncını ileten vidalar veya somunlar bir metal diş ile kavranmalıdır.
Uygunluk, gözle muayeneyle ve dış iletkenleri bağlarken ve tesis sırasında anahtarı monte ederken
kullanılan vidalar ve somunlar için aşağıdaki deneyle kontrol edilir.
Not 1 - Bağlantı uçlarının doğrulanması için gerekli özellikler, Madde 12’de verilmiştir.
Vidalar veya somunlar;
- Yalıtkan malzemeden bir dişle kavranan vidalar için 10 kez,

- Diğer bütün durumlar için 5 kez
sıkılır ve gevşetilir.
Yalıtkan malzemeden bir dişle kavranan vidalar veya somunlar her seferinde tamamiyle çıkarılır ve yeniden
takılırlar.
Deney, uygun bir deney tornavidası veya uygun bir aletle, Madde 12.2.5’de belirtilen ilgili döndürme momenti
uygulanarak yapılır.
Vida veya somunun her gevşetildiğinde iletken hareket ettirilir.

50
EN 60669-1/Ocak 2005
Deney sırasında, vidalı bağlantılarda, vidaların kırılması veya vida başı olukların (uygun bir tornavida
kullanımını imkânsız kılan), dişlerin, rondelâların veya kopilyaların hasarlanması gibi daha sonraki
kullanımını bozacak hiçbir hasar meydana gelmemelidir.
Not 2 - Anahtarı takarken çalıştırılan vidalar veya somunlar kapakları veya kapak levhalarını vb.. tespit için
kullanılan vidaları içerir, ancak vidalı borular için bağlama düzenleri ve bir anahtarın tabanını tespit
için kullanılan vidaları içermez.
Not 3 - Vidalı bağlantıların Madde 19 ve Madde 20’deki deneylerle kısmen kontrol edildiği kabul edilir.
22.2 Tesis esnasında anahtarı monte edilirken çalıştırılan yalıtkan malzemeden bir dişle kavranan vidalar
için, bunların vida deliğine veya somununa düzgün biçimde girmesi sağlanmalıdır.
Not - Tam ve doğru girme şartı, vidanın tespit edilecek bir bölümle yönlendirilmesi, dişi dişlerde bir oyuk
bırakılması veya ön kısmındaki dişleri silinmiş vida kullanılması gibi vidanın eğik biçimde girmesinin
önlenmesi durumunda sağlanır.
22.3 Elektriksel bağlantılar; yalıtkan malzemenin herhangi bir büzülmesi veya şekil değiştirmesini
dengelemek üzere metal bölümlerde yeterli esneklik olmadıkça kontak basıncı seramik, saf mika veya
karakteristikleri en az bunlar kadar uygun olan diğer malzeme dışındaki yalıtkan malzeme üzerinden
aktarılmayacak şekilde tasarımlanmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ve elle yapılan deneyle kontrol edilir.
Not - Malzemenin uygunluğu boyutların kararlılığına göre değerlendirilir.
22.4 Elektriksel ve bunun yanı sıra mekanik bağlantı olarak hizmet gören vidalar ve perçinler gevşemeye
veya dönmeye karşı kilitlenmelidir.
Not 1 - Yaylı rondelâlar yeterli kilitleme sağlayabilirler.
Not 2 - Perçinler için, dairesel olmayan gövde veya uygun bir kertik yeterli olabilir.
Not 3 - Isındığında yumuşayan sızdırmazlık bileşiği sadece normal kullanımda burulmaya maruz kalmayan
vida bağlantıları için iyi bir kilitleme sağlar.
22.5 Bağlantı uçları (ayrıca topraklama bağlantı uçları) dâhil akım taşıyan bölümler, donanımda meydana
gelen şartlar altında, amaçlandıkları kullanım için mekanik dayanımı, elektriksel iletkenliği ve korozyona
dayanıklılığı yeterli bir metalden olmalıdır.
Uygunluk, gözle muayene ve gerekirse kimyasal analizle kontrol edilir.
İzin verilen sıcaklık aralığı içinde ve normal kimyasal kirlenme koşulları altında kullanıldığında, uygun metal
örnekleri şunlardır:
- Bakır;
- Soğuk çekme levhadan yapılmış bölümler için en az % 58 bakır içeren veya diğer bölümler için en az
% 50 bakır içeren bir alaşım;
- En az % 13 krom ve % 0,12’den daha fazla olmayan karbon içeren paslanmaz çelik;
- ISO 2081’e göre elektroliz ile çinko kaplanmış çelik, kaplama kalınlığı en az;
• IP kodu IPX0 olan anahtarlar için, 5 µm, ISO Çalışma Şartı No.1,
- ISO 1456’ya göre elektroliz yoluyla nikel ve krom kaplı çelik, kaplama kalınlığı en az;
51
EN 60669-1/Ocak 2005
- ISO 2093’e göre elektroliz yoluyla kalay kaplı çelik, kaplama kalınlığı en az;
• IP kodu IPX5 olan anahtarlar için, 30 µm, ISO Çalışma Şartı No.4.
Mekanik aşınmaya maruz olabilen akım taşıyan bölümler elektroliz ile kaplanmış çelikten yapılmamalıdır.
Nem koşulları altında birbirlerine göre büyük elektrokimyasal potansiyel farkı gösteren metaller birbirleriyle
temas halinde kullanılmamalıdır.
Uygunluk, imalâtçı ile müşteri arasında karşılıklı olarak kabul edilecek bir deneyle kontrol edilir.
Not - Bu madde ile ilgili özellik, vidalar, somunlar, rondelelar, sıkıştırma levhaları ve bağlantı uçlarının
benzer bölümleri için uygulanmaz.
22.6 Normal kullanımda bir kayma hareketine maruz kontaklar korozyona dayanıklı bir metalden olmalıdır.
Madde 22.5 ve Madde 22.6’daki özelliklere uygunluk, gözle muayeneyle ve kimyasal analiz ile kontrol edilir.
22.7 Diş açan vidalar ve diş kesen vidalar akım taşıyan bölümlerin bağlantısı için kullanılmamalıdır. Diş
açan vidalar ve diş kesen vidalar, normal kullanımda bağlantının sökülmesinin gerekmemesi şartıyla ve
herbir bağlantı için en az iki vida kullanılması şartıyla toprak sürekliliğini sağlamak için kullanılabilir.
Not - Tesis sırasında anahtarı monte ederken çalıştırılan diş açan vidaların kullanımına imalâtçı ile müşteri
arasında yapılan anlaşmaya göre karar verilmelidir.
23 Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları, yalıtma aralıkları ve sızdırmazlık

bileşiği içinden geçen uzaklıklar
23.1 Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları, yalıtma aralıkları ve sızdırmazlık bileşiği içinden geçen uzaklıklar
Çizelge 20’de gösterilen değerlerden daha az olmamalıdır.
52
EN 60669-1/Ocak 2005
Çizelge 20 - Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları, yalıtma aralıkları ve yalıtkan sızdırmazlık bileşiği içinden
geçen uzunluklar
Açıklama mm
Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları
1 - Kontaklar açıldığında ayrılan gerilimli bölümler arasında 3
1) 6)
2 - Farklı polariteli gerilimli bölümler arasında 4
3 - Gerilimli bölümler ile aşağıdakiler arasında:
- Yalıtkan malzemeden bölümlerin erişilebilir yüzeyleri
- Topraklama devresi dâhil, topraklı metal bölümler
- Sıva altı anahtarların tabanını destekleyen metal çerçeveler
- Tabanları, kapakları veya kapak levhalarının tespit vidaları veya düzenleri
- Gerilimli bölümlerden yalıtılması gerekiyorsa, mekanizmanın metal bölümleri (Madde 10.4) 3
4 - Erişilebilir metal bölümlerinden yalıtılması gerekirse, mekanizmanın metal bölümleri (Madde
10.5) ile aşağıdakiler arasında:
- Tabanları, kapakları ve kapak levhalarını tespit vidaları veya düzenleri
- Erişilebilir metal bölümler 3
5 -Gerilimli bölümler ile vidalar ve benzerleri hariç, erişilebilir topraksız metal bölümler arasında 62)
Yalıtma aralıkları
6 - Kontaklar açıldığında ayrılan gerilimli bölümler arasında 3) 4)
7 - Farklı polariteli gerilimli bölümler arasında 3
36)
8 - Gerilimli bölümler ile aşağıdakiler arasında:
- Yalıtkan malzemenin erişilebilir yüzeyleri
- Madde 9 ve Madde 11’de belirtilmeyen, topraklama devresi dâhil, topraklı metal bölümler
- Tabanları, kapakları, veya kapak levhalarını tespit vidaları veya düzenleri
3
- Gerilimli bölümlerden yalıtılması gerekiyorsa, mekanizmanın metal bölümleri (Madde 10.4)
9 - Gerilimli bölümler ve aşağıdakiler arasında:
3)0, 34,5
- Anahtar en elverişsiz konumda monte edilmiş iken özellikle topraklanmış metal kasalar
- Anahtar en elverişsiz konumda monte edilmiş iken, yalıtkan kaplamasız, topraklanmamış metal
kasalar
10 - Erişilebilir metal bölümlerden yalıtılması gerekiyorsa (Madde 10.5’e bakınız) mekanizmanın
metal bölümleri ile aşağıdakiler arasında:
3
- Tabanları, kapakları veya kapak levhalarını tespit vidaları veya düzenleri
- Sıva altı anahtarların tabanlarını destekleyen metal çerçeveler
6
- Taban doğrudan duvara tespit edildiğinde erişilebilir metal bölümler
11 - Gerilimli bölümler ile taban doğrudan duvara takıldığında bir sıva üstü anahtarın tabanının
3
monte edildiği yüzey arasında
12 - Sıva üstü anahtarlarda varsa dış iletkenler için gerilimli bölümler ve aralığın dibi arasında,
41)
Yalıtkan sızdırmazlık bileşiği içinden geçen uzunluklar.
13 - En az 2 mm sızdırmazlık bileşiği ile kaplı gerilimli bölümler ile bir sıva üstü anahtarın tabanının
monte edildiği yüzey arasında 2,5
14 - En az 2 mm sızdırmazlık bileşiği ile kaplı gerilimli bölümler ile sıva üstü anahtarlar için, varsa,
haricî iletkenlerde ve aralığın dibi arasında, varsa, dış iletkenler için, sıva üstü anahtarlar için
1)
250 V’a kadar ve (250 V dâhil) bir beyan gerilimine sahip anahtarlar için bu değer 3 mm’ye düşürülür.
2)
250 V’a kadar ve (250 V dâhil) bir beyan gerilimine sahip yardımcı donanımlar için bu değer 4,5 mm’ye
düşürülür.
3)
Kontakların ayrılması sırasında hareket ettirilen mini-açıklıklı yapılışa sahip anahtarların gerilimli bölümleri
için, kontaklar açıldığında, bu değer 1,2 mm’ye düşürülür.
4)
Kontakların ayrılması sırasında hareket eden mikro açıklıklı yapılışa sahip anahtarların gerilimli bölümlerinde
bu değer kontak açıkken belirtilmez.
5)
Özellikle topraklı metal kasalar yalnızca metal kasaların topraklanmasına gerek olan tesislerde kullanım için
uygun olanlardır.
6 )
Farklı polariteli gerilimli bölümler arasındaki yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ve yalıtım aralıkları, haricî
dirençli neon lâmbasının boğaz kısmında bulunan iletkenler arasındaki uzaklık 1 mm’ye düşürülür.
Uygunluk, ölçme ile kontrol edilir.
Ölçümler Madde 12’de belirtilen en büyük kesit alanına sahip iletkenler takılmış durumda ve ayrıca iletkensiz
olarak anahtar üzerinde yapılır.
Yalıtkan malzemenin dış bölümlerindeki yarıklar veya açıklıklar içinden geçen uzaklıklar erişilebilir yüzey ile
temas halindeki metal yaprağa doğru ölçülür; Metal yaprak köşeler ve benzeri yerlere, IEC 60529,
53
EN 60669-1/Ocak 2005
Şekil 1’deki standard deney parmağı ile aynı boyutlara sahip düz eklemsiz deney parmağı vasıtasıyla itilir,
ancak açıklıklar içine bastırılmaz.
İletken, bağlantı ucuna sokulmalı ve damar yalıtımı sıkıştırma biriminin metal bölümüne dokunacak şekilde
veya damar yalıtımı yapılış itibariyle metal bölüme dokunması önleniyorsa, bu engelin dışına bağlanmalıdır.
IP kodu IP20 olan sıva üstü anahtarlar için, Madde 13.12’ye göre, anahtara 1 mm’lik bir mesafede en
elverişsiz boru veya kablo sokulur.
Sıva altı anahtarların tabanını destekleyen metal çerçeve hareket ettirilebiliyor ise, bu çerçeve en elverişsiz
konumda yerleştirilir.
Not 1 - Mekanizmanın metal bir bölümü ile temasta olan herhangi bir metal bölüm, mekanizmanın bir metal
bölümü olarak kabul edilir.
Not 2 - Çift kesmeli anahtarlarda Çizelge 20’deki, Madde 1’de belirtilen yüzeysel kaçak yolu uzunlukları veya
Madde 5’de belirtilen yalıtma aralıkları bir sabit kontak ve bir hareketli bölüm arasındaki ve hareket
eden bölüm ile diğer sabit kontak arasındaki yüzeysel kaçak yolu uzunlukları ve yalıtma aralıklarının
toplamıdır.
Not 3 - 1 mm’den daha az genişlikteki herhangi bir oluğun yüzeysel kaçak yolu uzunluğuna katkısı onun
genişliği ile sınırlıdır.
Not 4 - Toplam yalıtma aralığını hesaplarken 1 mm’den daha az hava aralıkları ihmal edilir.
Not 5 - Sıva üstü bir anahtarın tabanının monte edildiği yüzey, anahtar tesis edildiğinde tabanla temas
halindeki herhangi bir yüzeyi içerir. Taban arkada bir metal levha ile donatılmışsa bu levha montaj
yüzeyi olarak kabul edilmez.
23.2 Yalıtkan bileşik, içinde bulunduğu oyuk kenarından dışarı taşmamalıdır.

23.3 Olağan sıva üstü anahtarlar arkada akım taşıyan çıplak şeritlere sahip olmamalıdır.
24 Yalıtkan malzemenin olağan dışı ısıya, yanmaya ve yüzeysel

kaçaklara dayanıklılığı
24.1 Olağandışı ısı ve yanmaya dayanıklılık
Elektrik etkileri nedeniyle ısıl zorlamalara maruz kalabilen ve bozulması donanımın güvenliğini ortadan
kaldıran yalıtkan malzeme bölümleri, olağandışı ısı ve yanmadan kötü bir şekilde etkilenmemelidir.
24.1.1 Kızaran tel deneyi

Deney, IEC 60695-2-1’e göre aşağıdaki koşullar altında yapılır:
a) 650°C sıcaklıkta deneyden geçirilmesi gereken kutu içindeki toprak bağlantı ucunu konumunda tutmak
için ihtiyaç duyulan yalıtkan malzemeden bölümler hariç olmak üzere, akım taşıyan bölümleri ve
topraklama devresinin bölümlerini konumunda tutmak için gerekli olan yalıtkan malzemeden bölümlerde
deney 850°C sıcaklıkta yapılır.
b) Akım taşıyan bölümler ve topraklama devresi bölümlerini konumunda tutmak için gerekli olmayan yalıtkan
malzemeden bölümler, birbirleriyle temasta olsalar bile ve topraklama bağlantı ucunu bir mahfaza içinde
konumunda tutmak için gerekli yalıtkan malzemeden bölümlerde deney 650°C’luk bir sıcaklıkta yapılır.
Belirtilen deneylerin aynı anahtar üzerinde birden fazla yerde yapılması gerekiyorsa, bir önceki deneyler
tarafından meydana getirilen herhangi bir bozukluğun yapılacak deneyin sonucunu etkilememesine dikkat
edilmelidir.
54
EN 60669-1/Ocak 2005
Her bir yüzeyi 15 mm çapında bir daire içinde tamamen kalan veya yüzeyin herhangi bir bölümü 15 mm çaplı
daire dışında kalan ve yüzeylerin herhangi biri üzerine 8 mm çaplı dairenin yerleştirilmesi mümkün olmayan,
ufak bölümler bu maddedeki deneye tâbi tutulmazlar (Şematik gösterim Şekil 26).
Not 1 - Yüzeyi kontrol ederken, yüzey üzerindeki çıkıntılar ve en büyük boyut üzerinde 2 mm’den fazla
olmayan delikler dikkate alınmazlar.
Bu deneyler, seramik malzemeden bölümler üzerinde yapılmaz.
Not 2 - Kızaran tel deneyi, tanımlanan deney şartları altında elektriksel olarak ısıtılan deney telinin yalıtkan
bölümlerin tutuşmasına sebep olmamasını sağlamak veya tanımlanan koşullar altında ısıtılmış
deney teli tarafından tutuşturulabilen yalıtkan malzemeden bir bölümün, denenen bölümden ipek
kağıt ile kaplı çam tahta üzerine düşen alev, damlalar veya yanan bölümler tarafından ateş
yaymadan yanması için sınırlı bir yanma süresine sahip olmasını sağlamak üzere uygulanır.
Mümkünse, numune tam bir anahtar olmalıdır.
Not 3 - Deney tam bir anahtarla yapılamazsa, deney amacıyla anahtardan uygun bir bölüm kesilebilir.
Deney, bir numune üzerinde yapılır, kuşku durumunda, iki ilâve numune üzerinde tekrar edilmelidir.
Numune, deneyden önce IEC 60212’ye göre 24 saat süreyle standard ortam atmosferik koşullarda
tutulmalıdır.
Deney kızaran telin bir kez uygulanmasıyla yapılır.
Numune, deney sırasında amaçlanan kullanımındaki en elverişsiz konumda yerleştirilmelidir. (deneye tâbi
tutulan yüzey düşey konumda olarak). Kızaran telin ucu, ısıtılan veya kızaran bir eleman, anahtarla temas
halinde olabilecek şekilde, amaçlanan kullanımı dikkate alınarak numunenin belirtilen yüzeyine
uygulanmalıdır.
Kızaran telin uygulanma süresi sırasında ve uygulanma süresinin sonundan itibaren 30 saniyelik bir süreyle
numune ve numune altındaki tabaka dâhil çevre bölümleri, gözlenmelidir.
Numunede tutuşmanın meydana geldiği an ve/veya uygulanma süresi sırasında veya sonrasında alevlerin
söndüğü an ölçülmeli ve kaydedilmelidir.
Anahtar;
- Görülebilir hiçbir alev ve kalıcı bir kızarma yoksa,

- Kızaran tel kaldırıldıktan sonra anahtardaki alevler ve kızarma 30 saniye içinde sönerse
kızaran tel deneyini geçmiş kabul edilir.
Sarılan ipek kağıtta tutuşma veya tahtada dağlanma olmamalıdır.
24.2 Yüzeysel kaçaklara dayanıklılık

IP kodu IPX0’dan daha büyük olan anahtarlar için, gerilimli bölümleri konumlarında tutan yalıtkan
malzemeden bölümler, yüzeysel kaçaklara dayanıklı malzemeden yapılmalıdır.
Uygunluk, IEC 60112 ’ye göre kontrol edilir.
Seramik bölümler, deneye tâbi tutulmazlar.
En az 15 mm x 15 mm olan deneye tâbi tutulacak bölümün düz bir yüzeyi deney aleti üzerinde yatay bir
konumda yerleştirilir.
Deney altındaki malzeme, 30 s ± 5 s aralıklarla damlatılan A çözeltisi kullanılarak 175 V’luk bir yüzeysel
kaçaklara dayanıklılık indisini geçmelidir.
Toplam 50 damladan önce elektrotlar arasında hiçbir atlama veya delinme olmamalıdır.
55
EN 60669-1/Ocak 2005
25 Paslanmaya dayanıklılık
Kapaklar ve kasalar dâhil demirli bölümler paslanmaya karşı yeterli bir şekilde korunmalıdır.
Deneye tâbi tutulacak bölümler üzerindeki bütün yağlar, 10 dakika süreyle karbontetraklorür, trikloretan veya
eş değer bir yağ çözücü madde içine batırılarak çıkarılır.
Bu bölümler daha sonra 10 dakika süreyle 20 °C ± 5 °C’luk bir sıcaklıktaki suda % 10’luk bir amonyum klorür
sulu çözeltisi içine batırılır.
Kurutmaksızın, fakat damlaları silkeledikten sonra bölümler 10 dakika süreyle 20 °C ± 5 °C’luk bir sıcaklıkta
nemle doyurulmuş hava içeren bir kutu içine konur.
Bölümler, 10 dakika süreyle 100 °C ± 5 °C’luk bir sıcaklıktaki bir ısıtma odası içinde kurutulduktan sonra,
bunların yüzeylerinde hiçbir pas belirtisi görülmemelidir.
Not 1 - Keskin kenarlardaki pas izleri ve ovarak çıkarılabilen herhangi sarı tabaka ihmal edilir.
Not 2 - Küçük yaylar ve benzerleri ve aşınmaya maruz erişilemeyen parçalar için yağ tabakası paslanmaya
karşı yeterli bir koruma sağlayabilir. Bu tür bölümler yalnızca, yağ tabakasının etkinliği hakkında bir
kuşku bulunması durumunda deneye tâbi tutulurlar ve deney o zaman yağ çıkarılmadan önce yapılır.
26 Elektromanyetik uyumluluk (EMU)

26.1 Bağışıklık
Bu standard kapsamındaki anahtarlar elektromanyetik bozulmalara dayanıklı olduklarında hiçbir bağışıklık
deneyi gerektirmez.
26.2 Yayılma
Elektromanyetik bozulmalar yalnızca anahtarlama işlemleri sırasında üretilebilir. Bunun sürekli olmaması
nedeniyle hiçbir yayılma deneyi gerekmez.
56
EN 60669-1/Ocak 2005
Ölçüler milimetre’dir.
İletken tam
Bağlantı ucunun İletken olarak
kabul boşluğun sokulduğunda
edebildiği iletken un en sıkıştırma Döndürme momenti
kesit küçük vidası Nm
alanı çapı ile iletkenin ucu
(veya en arasındaki en
küçük küçük g
boyutlar) uzaklığı
D 1* 3* 4*
mm
mm2 mm Bir İki vida Bir İki Bir İki Bir İki
vida vida vida vida vida vida vida
1,5’a kadar 2,5 1,5 1,5 0,2 0,2 0,2 0,4 0,4 0,4
2,5 (dairesel delik) 3,0 1,5 1,5 0,25 0,2 0,5 0,4 0,5 0,4
2,5(Uzatılmış delik) 2,5 x 4,5 1,5 1,5 0,25 0,2 0,5 0,4 0,5 0,4
4 3,6 1,8 1,5 0,4 0,2 0,8 0,4 0,7 0,4
6 4,0 1,8 1,5 0,4 0,25 0,8 0,5 0,8 0,5
10 4,5 2,0 1,5 0,7 0,25 1,2 0,5 1,2 0,5
16 5,5 2,5 2,0 0,8 0,7 2,0 1,2 2,0 1,2
25 7,0 3,0 2,0 1,2 0,7 2,5 1,2 3,0 1,2
* Belirtilen değerler Çizelge 3’de ilgili sütunlarda yer alan vidalara uygulanır.
Diş açılmış delik içeren bağlantı ucu bölümü ve iletkenin vida ile sıkıştırıldığı bağlantı ucu bölümü bir kopilya
ile verilen bağlantı uçları durumundaki gibi, iki ayrı bölüm olabilir.
İletken boşluğunun şekli, D için belirtilen en küçük eşit çaplı bir daire veya 2,5 mm2 ye kadar kesit alanlı
iletkenleri kabul eden uzatılmış delik için belirtilen en büyük boyutlu bir deliğin yerleştirilebilmesi şartıyla,
burada gösterilenlerden farklı olabilir.
Sıkıştırma levhası gerektirmeyen bağlantı Uzatılmış delik Sıkıştırma levhası gerektiren

uçları bağlantı ucu bağlantı uçları
Şekil 1 - Vida ucu ile sıkıştırmalı bağlantı uçları
57
EN 60669-1/Ocak 2005
Rondela,sıkıştırma levhası veya Rondela, sıkıştırma levhası veya

yayılmayı önleme düzeni gerektirmeyen vida.. yayılmayı önleme düzeni gerektiren vida
A : Sabit bölüm
B : Rondelâ veya sıkıştırma levhası
C : Yayılmayı önleme düzeni
D : İletken boşluğu
E : Saplama
Bağlantı ucunun İletken boşluğunun Döndürme momenti
kabul edilebileceği en küçük çapı Nm
İletkenin kesit alanı D 3* 4*
Bir Vida İki vida Bir vida İki vida
veya veya
mm2 mm saplama saplama
1,5’a kadar 1,7 0,5 - 0,5 -
2,5’a kadar 2,0 0,8 - 0,8 -
4’e kadar 2,7 1,2 0,5 1,2 0,5
6’ya kadar 3,6 2,0 1,2 2,0 1,2
10’a kadar 4,3 2,0 1,2 2,0 1,2
16’ya kadar 5,5 2,0 1,2 2,0 1,2
25’e kadar 7,0 2,5 2,0 3,0 2,0
* Belirtilen değerler Çizelge 3’deki ilgili sütunlarda yer alan vidalara uygulanır.
İletkeni konumunda tutan bölüm, iletkeni sıkıştırmak için gerekli basınç yalıtkan malzeme üzerinden
iletilememesi şartıyla, yalıtkan malzemeden olabilir.
Kesit alanı 2,5 mm2’ye kadar iletkenleri kabul eden bağlantı uçları için isteğe bağlı ikinci boşluk, iki 2,5
mm2’lik iletkeni bağlamak gerektiğinde, ikinci iletkenin bağlantısı için kullanılabilir.
Şekil 2 - Vidalı bağlantı uçları ve saplama tipi bağlantı uçları
58
EN 60669-1/Ocak 2005
A - Boyunduruk
B - Sabit bölüm
C - Saplama
D - İletken boşluğu
Bağlantı ucunun kabul İletken boşluğunun Döndürme momenti

edebileceği iletkenin En küçük çapı D Nm
kesit alanı
mm2 mm
4’e kadar 3,0 0,5
6’yae kadar 4,0 0,8
10’a kadar 4,5 1,2
16’ya kadar 5,5 1,2
25’e kadar 7,0 2,0
İletken boşluğunun biçimi, D için belirtilen en küçük değere eşit çaplı bir daire yerleştirilmesi
şartıyla, şekilde gösterilenden farklı olabilir.
Boyunduruğun üst ve alt yüzlerinin biçimi boyunduruğun ters çevrilmesiyle küçük veya büyük
kesit alanına sahip iletkenleri yerleştirmek için farklı olabilir.
Şekil 3 - Boyunduruklu bağlantı uçları
59
EN 60669-1/Ocak 2005
A - Kilitleme düzenleri
B - Kablo pabucu veya bara
E - Sabit bölüm
F - Saplama
Sıkıştırma alanının yanı ile Döndürme momenti

Bağlantı ucunun kabul edebileceği
deliğin kenarı arasındaki Nm
iletkenin kesit alanı
en küçük g uzaklığı 3* 4*
mm2
mm
16’ya kadar 7,5 2,0 2,0
25’e kadar 9,0 2,5 3,0
* Belirtilen değerler Çizelge 3’deki ilgili sütunlarda yer alan saplamalara uygulanır.
Bu tip bağlantı ucu için, yaylı bir rondele veya eşit derecede etkili kilitleme düzeni verilmeli ve sıkıştırma alanı
içindeki yüzey pürüzsüz olmalıdır.
Bazı tip anahtarlar için, belirtilenden daha küçük boyutlu kablo pabuçlu bağlantı uçlarının kullanımına izin
verilir.
Şekil 4 - Kablo pabuçlu bağlantı uçları
60
EN 60669-1/Ocak 2005
A - Sabit bölüm
D - İletken boşluğu
Sabit bölüm ile tam

Bağlantı ucunun kabul İletken boşluğunun olarak sıkıldığında
edebileceği iletkenin en küçük çapı* iletkenin ucu
kesit alanı D arasındaki en küçük
mm2 mm uzunluk
mm
1,5’a kadar 1,7 1,5
2,5’a kadar 2,0 1,5
4’e kadar 2,7 1,8
6’ya kadar 3,6 1,8
10’a kadar 4,3 2,0
16’ya kadar 5,5 2,5
25’e kadar 7,0 3,0
*İletken başlığının dibi güvenli bir bağlantı elde etmek için hafifçe yuvarlatılabilir.
Uygulanacak döndürme momenti değeri Çizelge 3’de 2. veya 4. sütunun uygun olanında belirtilen değerdir.
Şekil 5 - Başlıklı bağlantı uçları
Şekil 6 - Diş açan vida
61
EN 60669-1/Ocak 2005
Şekil 7 - Diş kesen vida
Model Kutup sayısı Muhtemel Model Kutup sayısı Model

numarası bağlantılar numarası numarası
1 1 5 1
2 2 6 1
3 3 2
6-2
7 1
03 4
4 1
Bağlantı uçlarını gösteren şekiller yalnızca deney amacıyla verilmiş olup işaretlenmesi gerekmez.
Şekil 8 - Bağlantılara göre sınıflandırma
62
EN 60669-1/Ocak 2005
Şekil 9 - Yok
Not - Manşon deliğinin kablo ile uygulanan kuvvet saf çekme kuvveti olacak ve herhangi bir döndürme
momentinin sıkıştırma düzenindeki bağlantıya iletilmesi önlenecek biçimde yapılmasına dikkat
edilmelidir.
Şekil 10 - İletkenin hasarlanmasının kontrolü için deney cihazı
63
EN 60669-1/Ocak 2005
A - Ampermetre
S - Anahtar
mV - Milivoltmetre
1 - Numune
2 - Deney altındaki sıkıştırma ünitesi
3 - İletken
4 - Eğilmiş iletken
5 - İletken eğmek için kuvvet uygulanma noktası
6 - Eğme kuvveti (düz iletkene dik)
Şekil 11a - Vidasız bağlantı ucuna uygulanan eğme Şekil 11b - Vidasız bağlantı ucunda yapılan eğme
deneylerinde kullanılan deney aletinin deneyi sırasında gerilim düşümünü ölçmek için
prensibi deney düzeni örneği
Şekil 11
64
EN 60669-1/Ocak 2005
Şekil 12 - Açma ve kapama yeteneği ve normal çalışma deneyleri için düzenekler
65
EN 60669-1/Ocak 2005
Faz iletkenleri bağlantısını gösteren oklar yalnızca örnek olarak göste-

rilmiştir.
İmalâtçı tarafından yapılan işaretlemeler başka bağlantıları gösterdiği

zaman, o işaretlemeye uyulmalıdır.
Şekil 13 - Açma ve kapama yeteneği ve normal çalışma deneyleri için devre şemaları
66
EN 60669-1/Ocak 2005
Şekil 14 - Fluoresan lâmba yüklerinde kullanılan anahtarları denemek için devre şemaları
Şekil 15 - Darbe deneyi düzeneği
67
EN 60669-1/Ocak 2005
Ölçüler milimetredir.
Bölümlerin Malzemesi:
1: Poliamid
2, 3, 4, 5: Çelik Fe 360
Şekil 16 - Sarkaç biçimli darbe deney düzeneği (çarpma elemanı)
Şekil 17 - Numune için montaj desteği
68
EN 60669-1/Ocak 2005
Gürgen blok veya benzer malzemedeki girintinin boyutları örnek olarak verilmiştir.
Şekil 18 - Sıva altı anahtarlar için montaj bloğu
69
EN 60669-1/Ocak 2005
Şekil 19 - Kapak levhalarında deney düzeni
Şekil 20 - Kapaklar, kapak levhaları veya harekete geçirme elemanlarının dış kenarlarının
doğrulanması için mastar (kalınlık: yaklaşık 2 mm)
70
EN 60669-1/Ocak 2005
*Aralama parçası destekleme bölümüyle aynı kalınlığa sahiptir.
Şekil 21 - Bir montaj yüzeyi veya destekleme yüzeyine vidasız takılan kapaklara
Şekil 20’deki mastarın uygulanması ile ilgili örnek.
71
EN 60669-1/Ocak 2005
Durum a) ve b): Uygun değil.

Durum c), d), e) ve f: Uygun (Uygunluk bununla birlikte Şekil 23’de gösterilen mastar kullanılarak Madde
20.8’deki kurallarla da kontrol edilmelidir).
Şekil 22 - Madde 20.7’deki özelliklere göre Şekil 20’deki mastarın uygulanmasıyla ilgili örnekler
72
EN 60669-1/Ocak 2005
Şekil 23 - Oyuklar, delikler ve ters koniklerin doğrulanması için mastar
Şekil 24 - Şekil 23’deki mastarın uygulanma yönünü gösteren çizim
73
EN 60669-1/Ocak 2005
Şekil 25 - Bilye basınç aleti
Şekil 26 - Şematik gösterim (Madde 24.1.1)
74
EN 60669-1/Ocak 2005
Başkaca belirtilmedikçe, bütün harçlı bağlantılarda kalınlık 10 ± 5 mm.
* Veya imâlatçının talimatnamesine göre
Şekil 27- Madde 15.2.2’deki özelliklere uygun deney duvarı
75
EN 60669-1/Ocak 2005
Ek A
Deneyler için gerekli numunelerin sayısı

Madde 5.4’e uygun deneyler için gerekli numune sayısı aşağıdaki gibidir.
İlâve numunelerin sayısı

Numune Çift akım Yeniden bağlanması
Maddeler
sayısı değeri için ve ayrılması mümkün
numune olmayan pilot ışıklı
sayısı anahtarlar içinf) g)
6 - Beyan değerleri A
7 - Sınıflandırma A
8 - İşaretleme A
9 - Boyutların kontrolü ABC
10 - Elektrik çarpmasına karşı koruma ABC
11 - Topraklama düzeni ABC
12- Bağlantı uçlarıa) ABC JKL
13 - Yapılış özelliklerib) ABC
14 - Mekanizma ABC
15 - Yaşlanmaya, anahtar mahfazaları ile
ABC PQR
korumanın sağlanması ve neme dayanıklılık
16 - Yalıtım direnci ve elektrik dayanımı ABC PQR
17.1 - Sıcaklık artışı ABC JKL PQR
17.2 - Sıcaklık artışı ABC JKL
18 - Açma ve kapama kapasitesi ABC JKL PQR
19 - Normal çalışmac) ABC JKL PQR
20 - Mekanik dayanım d) ABC PQR
21 - Isıya dayanıklılık ABC PQR
22 - Vidalar, akım taşıyan bölümler ve PQR
ABC
bağlantılar
23 - Yüzeysel kaçak uzunlukları, yalıtma PQR
aralıkları ve sızdırmazlık bileşiği içinden ABC
uzunluklar
19.2 - Fluoresan lâmba devreleri için normal
DEF MNO
çalışma
24.1- Olağan dışı ısı ve yanmaya
GHI
dayanıklılık
24.2 - Yüzeysel kaçaklara dayanıklılık e) GHI
25 - Paslanmaya dayanıklılık GHI
TOPLAM 9 6 3
a)
Madde 12.3.11’deki deney için fazladan beş vidasız bağlantı ucu kullanılır ve Madde
12.3.12’deki deney için fazladan bir numune takımı kullanılır.
b)
Madde 13.15.1 ve Madde 13.15.2’deki deneylerin her biri için fazladan bir membran takımı
gerekir.
c)
Model no.2 anahtarlar için fazladan bir numune takımı kullanılır.
d)
Madde 20.9’daki deney için fazladan bir kordonla çalışan anahtar numunesi takımı kullanılır.
e)
Fazladan bir numune takımı gerekebilir.
f)
Deney PQR numuneleri üzerinde yapılıyorsa, ABC numuneleri üzerinde gerçekleştirilmez.
g)
Bu numuneler imalâtçı tarafından bir kutbu ayrılmış pilot ışığa sahiptir.
76
EN 60669-1/Ocak 2005
Ek B
Bükülgen kabloların çıkışı ve tutulması ile ilgili düzenlere

sahip anahtarlar için ilâve özellikler
3 Tarifler
Aşağıdaki tarif ilâve edilir:
3.201 Bükülgen kablo çıkışlı anahtar

Bükülgen bir kablo çıkışı için düzeni bulunan anahtar.
7 Sınıflandırma
Aşağıdaki madde ilâve edilir:
7.1.9 Bükülgen bir kablo çıkışının varlığına göre:
- Bükülgen kablo çıkışsız

- Bükülgen kablo çıkışlı
8 İşaretleme
8.1 Bu maddenin sonuna aşağıdaki metin eklenir;

İlâve olarak kordon tutucunun Çizelge 2’de verilen anahtarın beyan değerine uygun, anma kesit alanlarına
sahip kablolar dışındaki bükülgen kabloları etkin bir şekilde sıkıştırılmasının amaçlandığı anahtarlarda,
kordon tutucu için verilen en büyük ve en küçük boyutlar tutucuya komşu bir alan “6 mm-16 mm” veya “6-16”
biçiminde işaretlenebilir. Bu bilgiler, anahtar ve/veya ambalâj biriminin üzerine konulmalıdır.
10 Elektrik çarpmasına karşı koruma

10.1 3. paragrafın sonuna aşağıdaki metin ilâve edilir:
Bükülgen kablo çıkışlı anahtarlar için deney, bükülgen kablo takılmadan yapılır.
12 Bağlantı uçları
12.2.5 3. paragraftan sonra aşağıdaki metin ilâve edilir:
Bükülgen kablo çıkışlı anahtarlar için deney (Madde 13.15) aynı işlem takip edilerek uygun büyüklükte
bükülgen kabloyla tekrarlanır.
13 Yapılış özellikleri
Aşağıdaki maddeler ilâve edilir:
13.16 Bükülgen kablo çıkışlı anahtarlar, IEC 60245-4, kod göstergesini 60245 IEC 66 veya IEC 60227-5,
kod göstergesini 60227 IEC 52 veya 60227 IEC 53 ile uyumlu, veya imalâtçı tarafından belirtilen, uygun
bükülgen bir kablo, anahtara uygun bir delik, oluk veya salmastradan girebilecek şekilde tasarımlanmalıdır.
Bu giriş, anahtarın akım değerine göre, Çizelge 12a’da belirtilen kesit alanlı iletkenlere sahip olan, ancak 1,5
mm2’den az olmayan en büyük boyutlu (dış kılıfı) uygun bükülgen kabloyu kabul etmeli ve bu giriş bükülgen
kabloya bir zarar vermeyecek şekilde biçimlendirilmelidir.
Bükülgen kablonun iletkenlerinin bağlantı uçları veya sonlandırma uçlarına bağlandıkları yerlerde, bükülgen
kablo büküme dâhil gerilmeyi önleyecek şekilde bir kablo tutucusu ile donatılmalıdır.
77
EN 60669-1/Ocak 2005
Kablo tutucusu, kılıf ihtiva etmeli ve yalıtkan malzemeden olmalı veya, metal ise, metal bölümlere tutturulmuş
yalıtkan malzemeyle kaplanmalıdır.
Tutucular, bükülgen kabloları anahtara güvenli bir şekilde tutturmalıdır.
Bu tutucular:
- Kablo tutucusunun dışardan sökülemeyeceği;

- Kablonun sıkıştırılması özel maksatlı bir aletin kullanımını gerektirmeyeceği
biçimde tasarımlanmalıdır.
Çizelge 12a - Bükülgen kablolarda dış boyutların sınırları
Bükülgen kablolarda dış boyutların

Beyan İletkenlerin kesit sınırları
İletken
akımı alanları
sayısı
A mm2 En küçük En büyük
mm mm
3,8 x 6
5,2 x 7,6
2
6 0,75 ve 1,5’a kadar (1,5 dâhil) 11,5
3 12,5
6
4 13,5
5 15
2 13,5
3 14,5
10 1 ve 2,5’a kadar (2,5 dâhil) 7,6
4 15,5
5 17
2 15
3 16
16 1,5 ve 4’e kadar (4 dâhil) 7,6
4 18
5 19,5
2 18,5
20 - 25
3 20
2,5 ve 6’ya kadar (6 dâhil) 8,6
4 22
5 24,5
Not - Bu çizelgede belirtilen kabloların dış çaplarının sınırları, IEC 60227-5’e göre 60227 IEC 53
kod gösterimi, IEC 60245-4’e göre 60245 IEC 66 kod gösterimi bilgi için verilmiştir.
Bükülgen kabloyu sıkıştırırken kullanılan vidalar, bir başka bileşeni tespit için kullanılmamalı, ancak bileşen
çıkarılmış veya yanlış bir konumda yerleştirilmiş ise veya sabit olarak amaçlanmış bileşen, alet
kullanmaksızın çıkarılamıyor ise anahtar açıkça eksik olarak verildiğinde bu özelliğe uyulmaz.
Uygunluk, gözle muayeneyle ve aşağıdaki deneylerle kontrol edilir:
Anahtarlara, 1,5 mm2’lik anma iletken kesit alanına ve anahtarın kutup sayısına karşılık gelen sayıda damara
sahip IEC 60227-5, kod gösterimi 60227 IEC 53’e sahip olan uygun bükülgen bir kablo takılır.
Not - Bu deneyin amacı için toprak, bir kutup olarak kabul edilir.
İletkenler bağlantı uçlarına sokulur ve bağlantı ucu vidaları iletkenlerin konumlarının kolayca değişmesini
önlemek için yeterince sıkılır. Kablo tutucusu normal şeklinde kullanılır, sıkıştırma vidaları, varsa, Çizelge
3’de verilenin üçte ikisi bir döndürme momenti ile sıkılır.
78
EN 60669-1/Ocak 2005
Bu hazırlıktan sonra, bükülgen kabloyu güvenliği bozacak mertebede veya kablo tutucusu gevşeyecek
şekilde anahtarın içine itmek mümkün olmamalıdır.
Bükülgen kablo, daha sonra 25 kez 30 N’luk bir çekme kuvvetine tâbi tutulur. Bu çekmeler, en elverişsiz
yönlerde her seferinde 1 s süreyle, sarsıntısız bir şekilde uygulanır. Bundan hemen sonra bükülgen kablo
kablonun girme noktasına mümkün olduğunca yakın olmak üzere, 1 dakika süreyle 0,15 Nm’lik bir döndürme
momentine tâbi tutulur.
Yukarıdaki deney daha sonra, anahtar, IEC 60245-4’e uygun, kod gösterimi 60245 IEC 66 olan en büyük
çaplı uygun bükülgen kablo takılı olarak tekrar edilir. Çekme kuvveti 60 N’a ve döndürme momenti 0,35
Nm’ye arttırılır.
Deneyden sonra, bükülgen kablo 2 mm’den daha fazla yer değiştirmemelidir.
Boyuna yer değiştirmeyi ölçmek için, çekmeye tâbi tutulurken kablo üzerine, deney başlamadan önce, kablo
tutucusundan yaklaşık 20 mm’lik bir mesafeye bir işaret konur. Deneyden sonra, kablo tutucusuna göre
bükülgen kablo üzerindeki işaretin yer değiştirmesi kablo yine çekmeye maruz bırakılırken ölçülür.
İletkenler ile kordon tutucusunun metal sıkıştırıcısı arasına 1 dakika süreyle 2000 V.’luk bir a.a. gerilim
uygulanır.
Deney sırasında bükülgen kablonun yalıtımı hasar görmemelidir. Delinme veya atlama bükülgen kablo
üzerinde hasar olarak kabul edilir.
Bükülgen kablo çıkışlı anahtarlar için:
- Gerilmenin ve burulmanın nasıl önlenmesinin amaçlandığı açık olmalıdır.

- Kordon tutucu veya bunun en azından bir bölümü anahtarın bileşen bölümlerinden biriyle ayrılmaz
durumunda olmalı veya bu bölüme kalıcı olarak sabitlenmelidir.
- Bükülgen kablonun düğümlenerek bağlanması veya uçların iple bağlanması gibi metotlar kullanılmamalıdır.
- Kordon tutucular amaçlandıkları farklı tipteki bükülgen kablolar için uygun olmalıdır.
Topraklama bağlantılı sökülebilir anahtarlar, gerilmeyi önlemenin mümkün olmadığı durumlarda topraklama
iletkeni bağlantısı akım taşıyan iletkenlerin bağlanmasından sonra gerilmeye maruz kalacak ve aşırı
zorlanma halinde topraklama iletkeni akım taşıyan iletkenlerden sonra kopacak şekilde topraklama
iletkeninin gevşemesi için yeterli bir boşlukla tasarımlanmalıdır.
79
EN 60669-1/Ocak 2005
Ek C
Rutin deney
Henüz belirlenmemiştir.
80
EN 60669-1/Ocak 2005
Ek ZA
Atıf yapılan uluslararası standardlar ile bunlara karşılık gelen Avrupa

standardları
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı
kullanılır.
Not - Uluslararası bu standardda, CENELEC tarafından (mod) ile gösterilen ortak değişiklikler yapıldığında
ilgili EN/HD uygulanır.
IEC No. Yıl Başlık EN/ HD

Yıl
IEC 60050 - 442 1998 International electrotechnical vocabulary - -
Part 442: Electrical accessories
IEC 60112 1979 Method for determining the comparative and the HD 214 S2 1980
proof tracking indices of solid insulating materials
under moist conditions
IEC 60212 1971 Standard conditions for use prior to and during the HD 437 S1 1984
testing of solid electrical insulating materials
IEC 60227-11) 1993 Polyvinyl chloride insulated cables of rated - -

voltages up to and including 450/750 V
Part 1:General requirements
IEC 60227-3 1993 Part 3: Non-sheathed cables for fixed wiring HD 21.3 S3 1995
(mod)
IEC 60227-4 19922) Part 4: Sheathed cables for fixed wiring - -
IEC 60227-5 1979 Part 5: Flexible cables (cords)

+ A1(mod) 1987 HD 21.5 S3 1994
IEC 60245-13) 1994 Rubber insulated cables of rated voltages up to - -

and including 450/750 V
Part 1:General requirements
IEC 60245-4 1994 Part 4: Cords and flexible cables HD 22.4 S3 1995
(mod)
IEC 60364-4-46 1981 Electrical installations of buildings HD 384.4.46 S1 1987

(mod) Part 4: Protection for safety
Chapter 46:İsolation and switching
IEC 60417 1973 Graphical symbols for use on equipment Index, HD 243 S124) 1995
survey and compilation of the single sheets
1)
HD 21.1.S3:1997,doğrudan eşdeğer olmayan, IEC 60227-1:1993 yerine uygulanır.
2)
IEC 60227-4:1979, mod., HD 21.4 S2:1990 olarak harmonize edilmiştir.
3)
HD 21.1.S3:1997, doğrudan eşdeğer olmayan, IEC 60245 -1:1994yerine uygulanır.
4)
HD 243.S12, IEC 60417- 1 ve - 2:1998’i esas alan EN 60417-1 ve - 2:1999 ile iptal edilmiştir.
81
EN 60669-1/Ocak 2005
IEC No. Yıl Başlık EN/HD Yıl
IEC 60529 1989 Degrees of protection provided by enclosures(IP EN 60529 1991

Code) + corr. May 1993
IEC 60670 1989 General reqirements for enclosures for accesories - -
for household and similar fixed electrical
installations
- -
IEC 60695-2-1 19915) Fire hazard testing
Part 2; Test methods-Selection 1: Glow-wire test
and guidance
IEC60998-1 1990 Connecting devices for low-voltage circuits for

(mod) household and similar purposes EN 60998-1 1993
Part 1: General requirements
1993
IEC 60998-2-1 1990 Part 2-1: Particular requirements for connecting EN 60998-2-1
(mod) devices as separate entities with screw-type
clamping units
1993
IEC 60998-2-2 1991 Part 2-2: Particular reqırements for connecting EN 60998-2-2
devices as seperate entities with screwless-type
clamping units
1993
IEC 60999-1 1990 Connecting devices – Safety requirements for EN 60999-1 1997
(mod) screw- type and screwless- type clamping units for +corr. March
electrical copper conductors
Part 1: General requirements and particular
requirements for conductors from 0,5 mm2 up to 35
mm2 (included)
- -
ISO 1456 1988 Metallic coatings – Electrodeposited coatings of
nickel plus chromium and of copper plus nickel
plus chromium
ISO 2039-2 1987 Plastics – Determination of hardness - -

Part 2: Rockwell hardness
ISO 2081 1986 Metallic coatings - Electroplated coatings of zinc - -

on iron or steel
ISO 2093 1986 Electroplated coatings of tin specification and test - -

methods
5)
IEC 60695-2-1:1991, EN 60695-2-1/0 ila 1/3:1996 olarak harmonize edilmiş IEC 60695-2-1/0 ilâ 1/3:1994
ile iptal edilmiştir.
82
EN 60669-1/Ocak 2005
Ek ZB
Özel millî şartlar

Özel millî şartlar: İklim şartları, elektriksel topraklama şartları gibi uzun süre içinde değiştirilemeyen millî
karakteristik veya uygulamalardır. Bu, harmonizasyonu etkiliyorsa, Avrupa Standardının bir bölümünü teşkil
eder.
İlgili özel şartların uygulandığı ülkelerde bu kural ve şartlar, hüküm ifade eder, diğer ülkelerde ise bilgi
mahiyetindedir.
7.1.7 Belçika, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Almanya, Hollanda, Norveç ve İsveç

Tasarım B, tesisat uygulamasından dolayı kullanılmaz.
8.1 Danimarka
Birinci paragrafın sonuna aşağıdaki metin eklenmelidir:
650 °C’luk alt sıcaklık sınırının Madde 24.1.1’e göre kullanıldığı durumlarda, toprak bağlantı ucu hariç olmak
üzere toprak bağlantı ucu için sağlanan herhangi bir boşluğun toprak sembolü.
İngiltere
İlk paragraftan sonra aşağıdaki eklenmelidir:
Tip referans işareti kullanılmaz.
8.3 İngiltere
En sona aşağıdaki eklenmelidir:
Tip referans işareti kullanılmaz.
10.2 Danimarka ve Norveç

Mevcut bir çok eski binalarda topraklama iletkeninin bulunmaması nedeniyle, topraklama bağlantısı
gerektiren donanımlar normal olarak kullanılmayabilir.
10.3 Danimarka
Son cümle aşağıdakiyle değiştirilmelidir:
Bununla birlikte,
- Madde 10.3.1’in şartlarını karşılayan olağan anahtarlarda ve
- Madde 10.3.1 veya Madde 10.3.2’nin şartlarını karşılıyan koruma derecesi IPX0’dan büyük olan
anahtarlarda kapaklar ve kapak levhaları dâhil mahfazalar metalden yapılabilir.
10.3.2 Danimarka ve Norveç

Mevcut bir çok eski binada topraklama iletkeninin bulunmaması nedeniyle, topraklama bağlantısı gerektiren
donanımlar normal olarak kullanılmayabilir.
10.5 Danimarka ve Norveç

3. paragraftan sonra aşağıdaki eklenmelidir.
Mevcut bir çok eski binalarda topraklama iletkeninin bulunmaması nedeniyle, topraklama bağlantısı
gerektiren donanımlar normal olarak kullanılmayabilir.
12.2.5 Danimarka, Finlandiya, Norveç ve İsveç

En sona aşağıdaki eklenmelidir.
83
EN 60669-1/Ocak 2005
İlk deney rijit örgülü iletkenlerle yapılmışsa, deney ilgili IEC Standardlarında mevcut olması durumunda rijit
som iletkenlerle tekrarlanmalıdır. Rijit örgülü iletkenlerin mevcut olmaması durumunda deney, yalnızca rijit
som iletkenlerle yapılır.
12.2.6 Danimarka, Finlandiya, Norveç, İsveç
Not- Aşağıdaki özellikle değiştirilmelidir.
İki iletkenin bağlantısına izin veren bağlantı uçları için, aynı anda bağlanan aynı kesit alanlı bir adet rijit som
iletken ile bir adet rijit örgülü iletken kullanılarak ilâve bir deney yapılması gerekir.
13.15.2 Danimarka, Finlandiya, Norveç, İsveç ve İsviçre

Bu madde zorunludur.
84
EN 60669-1/Ocak 2005
Ek ZC
(Bilgi için)
A - Sapmaları
A Sapması: Değiştirilmesi şimdilik CEN/CENELEC üyesinin yetkisi dışında olan ve yönetmeliklerden
kaynaklanan millî sapma.
Bu Standard 73/23/EEC Direktifi altında yer almaktadır.
Not - (CEN/CENELEC IR Bölüm 2, 3.1.9.’dan)- Standartların EC direktiflerine dâhil olduğu durumda,

Avrupa Topluluğu Komisyonunun görüşü (OJ No C 59 :1982-03-09), 815 /79 sayılı
Cremonini/Vrankovich ( Avrupa Mahkemesi raporları 1980, sayfa 3583 ) kararının sonucuna göre; A
sapmaları daha uzun süreli mecburi olamaz ve böyle bir standarda uygun olan ürünlerin serbestçe
dolaşımı, ilgili direktif için sağlanan koruma işlemi altında olanlar hariç olmak üzere
sınırlandırılmamalıdır.
EFTA Ülkelerindeki A-Sapmaları, kaldırılıncaya kadar o ülkedeki Avrupa Standardının İlgili kural ve
şartlarının yerine geçer.
Madde Sapma
11.2 Belçika
İkinci paragraf aşağıdaki şekilde değiştirilir:
Herhangi bir ilâve haricî topraklama bağlantı ucunun en az 4 mm2 iletkenler için uygun
boyutta olması dışında, bunlar besleme iletkenleri için karşılık gelen bağlantı uçlarından
daha az olmayan kapasiteye sahip olmalıdır.
85
EN 60669-1/Ocak 2005
Ek MA
(Bilgi için)
Bu standardda atıf yapılan uluslararası standardlara karşılık gelen Türk

standardları
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı
kullanılır.
EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
IEC 60050 - 442 International electrotechnical vocabulary - -
Part 442: Electrical accessories
IEC 60112 Method for determining the comparative TS 3338 Katı yalıtım malzemeleri yüzeysel
and the proof tracking indices of solid kaçaklar ile ilgili mukayese ve
insulating materials under moist dayanıklılık indislerinin tayini nemli
conditions ortam şartlarında
IEC 60212 Standard conditions for use prior to and TS 5120 Katı elektrik yalıtım malzemelerinin
during the testing of solid elecrical deneylerinden önce ve deneyleri
insulating materials sırasında uyulması gerekli
standard şartlar
IEC 60227-1 Polyvinyl chloride insulated cables of TS 9756-HD Kablolar-polivinil klorür yalıtımlı-
(mod) rated voltages up to and including 21.1.S2 Anma gerilimi en çok 450/750 Vv
450/750 V olan Bölüm 1-Genel şartlar
Part 1: General requirements
IEC 60227-3 Part 3: Non sheated cables for fixed TS 9758 Kablolar - polivinil klorür yalıtımlı -
(mod) wiring HD 21.3.S3 Anma gerilimi en çok 450/750 Vv
olan- Bölüm 3-Sabit tesisat için
kılıfsız kablolar
IEC 60227-4 Part 4:Sheathed cables for fixed wiring TS 9759 Kablolar-polivinil klorür yalıtımlı-
HD 21.4.S2 Anma gerilimi en çok 450/750 Vv
olan- Bölüm 4-Sabit tesisat için
kılıflı kablolar
IEC 60227-5 Part 5: Flexible cables (cords) TS 9760 Kablolar-polivinil klorür yalıtımlı -
+ A1(mod) HD 21.5.S3 anma gerilimi en çok 450/750 Vv
olan- Bölüm 5-Bükülgen kablolar
(kordonlar)
IEC 60245-1 Rubber insulated cables of rated TS 9762-HD Kablolar-Kauçuk yalıtımlı anma
voltages up to and including 450/750 V 22.1.S2 gerilimi en çok 450/750 Vv olan-
Part 1: General requirements bölüm 1-Genel şartlar
IEC 60245-4 Part 4: Cords and flexible cables TS 9765 Kablolar-Kauçuk yalıtımlı-anma
(mod) HD 22.4.S2 gerilimi en çok 450/750 V olan-
Bölüm 4:Kordonlar ve bükülgen
kablolar
IEC 60364-4- Electrical installations of buildings-Part HD 384.4.46 Binalarda elektrik tesisatı- Bölüm 4:
462) 4:Protection for safety-Chapter 46: S1 Güvenlik için koruma Grup 46: -
(mod) Isolation and switching Ayırma ve anahtarlama
1) Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir.

2) IEC 60364-4-46 iptal edilmiş olup, yerine IEC 60364-4-41, IEC 60364-5-53 standardları yerine geçmiştir.
86
EN 60669-1/Ocak 2005
EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
IEC 604173) Graphical symbols for use on TS 2714 Cihazların üzerinde kullanılan
equipment Index, survey and grafik semboller
compilation of the single sheets
IEC 60529 Degree of protection provided by TS 3033 Mahfazalarla sağlanan koruma
enclosures (IP Code) EN 60529 dereceleri (IP kodu) (Elektrik
donanımlarında)
IEC 606704) General requirements for enclosures for TS prEN Kutular-Sıvı İçine monte edilen- Ev
accessories for household and similar 60670 ve benzeri sabit elektrik
fixed electrical installations tesisatlarında kullanılan cihazlar
İçin- Genel kurallar
IEC 60695-2-1 Fire hazard testing – TS EN Yangın tehlikesi deneyi-Bölüm 2-
Part 2: Test methods Section 1: Glow- 60695-2-10 10: Kızaran/sıcak telin esas
wire test and guidance alındığı deney metotları-Kızaran te
cihazı ve ortak deney işlemi
IEC 60998-1 Connecting devices for low voltage TS 10486 Bağlama düzenleri (klemensler)-Ev
(mod) circuits for household and similar EN 60998-1 ve benzeri yerlerdeki alçak gerilim
purposes -Part 1: General requirements devreleri için Bölüm 1-Genel
IEC60998-2-1 Part 2-1: Particular requirements for TS 10487 Bağlama düzenleri (klemensler)-Ev
connecting devices as separate entities EN 60998-2-1 ve benzeri yerlerdeki alçak gerilim
with screw-type clamping units devreleri için Bölüm 2- Vidalı
sıkıştırma üniteleri bulunan
bağımsız birimler halindeki
bağlama düzenleri
IEC 60998-2-2 Part 2-2: Particular requirements for TS 10488 Bağlama düzenleri (klemensler)-Ev
connecting devices as separate entities EN 60998-2-2 ve benzeri yerlerdeki alçak gerilim
with screwless type clamping units devreleri için-Bölüm 2-2:3- Vidasız
bağlantı uçları-Özel olarak
hazırlanmamış bakır iletkenlerin
bağlanması için
IEC 60999-1 Connecting devices- Safety TS EN 60999- Bağlama düzenleri (klemensler)-
(mod) requirements for screw- type and 1 Elektrikte kullanılan bakır iletkenler-
screwless- type clamping units clamping Güvenlik özellikleri-Vidalı ve
units for electrical copper conductors vidasız tip sıkıştırma üniteleri-
Part 1:General requirements and Bölüm 1:0.2 mm²den 35 mm²ye
particular requirements for conductors (dâhil) kadar iletkenler için
from 0,5 mm2 up to 35 mm2 (included) kullanılan sıkıştırma üniteleri ile
ilgili genel ve belirli özellikler
ISO 1456 Metallic coatings-Electrodeposited TS 1626 Elektrolitik kaplamalar -nikel artı
coatings of nickel plus chromium and of krom
copper plus nickel plus chromium
ISO 2039-2 Plastics-Determination of hardness TS 9406 Plâstikler-Sertlik tayini Bölüm 2:
Part 2: Rockwell hardness Rocwell sertliği
ISO 2081 Metallic coatings-Electroplated coating TS 1715 Metallerin korozyondan korunması-
of zinc on iron or steel EN 12329 Demir veya çeliklerin üzerinde ilave
işlemle elektrobirikimli çinko
kaplamalar
ISO 2093 Electroplated coating of tin-Specification TS 1885 Metalik kaplamalar-Elektrolitik
and test methods kalay
3) IEC 60417:iptal edilmiş olup, yerine IEC 60417-1, IEC 60417-2 standardları geçmiştir.
4) IEC 60670 iptal edilmiş olup, yerine IEC 60670-1 geçmiştir.
87

TS 4915 en 60669-1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS 4915 en 60669-1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRK STANDARDI

ANAHTARLAR - EV VE BENZERİ YERLERDE

Switches for household and similar fixed -

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

− Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir.

Anahtarlar - Ev ve benzeri yerlerde kullanılan sabit elektrik tesisatları

Bu standardın diğer bölümlerinde başkaca belirtilmedikçe bu standard 50 Hz’de kullanılması amaçlanan

Not 2 - Bu standarda uygun anahtarlar fonksiyonel amaçlıdır.

Bu standard aşağıdaki anahtarlara da uygulanır:

- Pilot ışıkları içeren anahtarlar,

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

3.1.1 Basma-düğmeli anahtar

3.1.2 Anî kontaklı anahtar

3.1.4 Kordonla çalıştırılan anahtar

3.1.5 Mini-aralık yapılışlı anahtar

3.1.6 Normal-aralık yapılışlı anahtar

3.1.7 Mikro-aralık yapılışlı anahtar

3.1.8 Aralıksız yapılışlı anahtar

3.2 Bir çalışma

3.3 Bağlantı ucu

3.4 Sıkıştırma birimi

3.5 Vida sıkıştırmalı bağlantı ucu

3.6 Vida ucu ile sıkıştırmalı bağlantı ucu

3.7 Vida başı ile sıkıştırmalı bağlantı ucu

3.8 Saplamalı bağlantı ucu

3.9 Boyunduruklu bağlantı ucu

Not - Boyunduruklu bağlantı uçlarıyla ilgili örnekler Şekil 3’de gösterilmiştir.

3.10 Pabuçlu bağlantı ucu

3.11 Başlıklı bağlantı ucu

Not - Başlıklı bağlantı uçlarıyla ilgili örnekler, Şekil 5’de gösterilmiştir.

3.12 Vidasız bağlantı ucu

3.13 Diş açan vida

Not - Diş açan vida örneği Şekil 6’da gösterilmiştir.

3.14 Diş kesen vida

Not - Diş kesen vida örneği, Şekil 7’de gösterilmiştir.

3.15 Mekanik zaman-gecikme cihazı

3.17 Beyan gerilimi

3.18 Beyan Akımı

3.19 Çalıştırma elemanı

3.20 Kutup (bir anahtarın)

3.21 Tip deneyi

3.22 Rutin deney

3.23 Sıva üstü anahtar

3.24 Sıva altı anahtar

3.25 Sıva içi (yarı sıva altı) anahtar

3.26 Pano tipi anahtar

3.27 Pervaz tip anahtar

3.28 Gerilimli bölüm

Not - Koruma iletkeni (PE) bir gerilimli bölüm değildir.

3.29 Harekete geçirme elemanı

Bu standardda toleranslar belirtilmediğinde değerler, anma değerler olarak verilmiştir.

Uygunluk, ilgili bütün özellikler ve belirtilen deneylerin karşılanmasıyla kontrol edilir.

5 Deneyler hakkında genel açıklamalar

5.1 Bu standarda göre yapılan deneyler tip deneyleridir.

Şüphe durumunda, deneyler 20°C ± 5 °C’luk bir ortam sıcaklığında yapılır.

Madde 24.2’deki deney için, üç ilâve numune gerekebilir.

Madde 12.3.2’deki deneyler için, üç ilâve numune gerekebilir.

Çift gerilimle işaretlenen anahtarlar, yüksek olan gerilimde deneyden geçirilirler.

6.2 Anahtarlar tercihan 6 A, 10 A, 16 A, 20 A, 25 A, 32 A, 40 A, 45 A, 50 A ve 63 A’lik beyan akımlarına