TÜRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS EN 60947-7-1
Nisan 2003

ICS 29.130.20

ALÇAK GERİLİM ANAHTARLAMA DÜZENİ VE KONTROL

DÜZENİ - BÖLÜM 7 - 1: YARDIMCI DONANIM - BAKIR
İLETKENLER İÇİN BAĞLANTI UCU BİRİMLERİ

Low - voltage switchgear and controlgear -

Part 7 - 1: Ancillary equipment -
Terminal blocks for copper conductors

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
1
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Ön söz
- Bu standard, CENELEC tarafından kabul edilen EN 60947-7-1 (2002) standardı esas alınarak TSE
Elektrik Hazırlık Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 28 Nisan 2003 tarihli toplantısında
Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.

- Bu standard TS EN 60947-1 ile birlikte incelenmelidir.

- Bu standardda numaraları bulunmayan maddeler TS EN 60947-1’den alınmalıdır.

ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

İçindekiler

1 Genel.......................................................................................................................................................... 1
1.1 Kapsam ................................................................................................................................................... 1
1.2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 1
2 Tarifler ....................................................................................................................................................... 2
2.1 Bağlantı ucu birimi................................................................................................................................... 2
2.2 Beyan kesitti ............................................................................................................................................ 2
2.3 Beyan bağlama kapasitesi ...................................................................................................................... 2
2.4 Bağlantı ucu düzeni................................................................................................................................. 2
3 Sınıflandırma............................................................................................................................................. 2
4 Özellikler.................................................................................................................................................... 2
4.1 Özelliklerin özeti ...................................................................................................................................... 2
4.2 Bağlantı ucu biriminin tipi ........................................................................................................................ 2
4.3 Beyan ve sınır değerleri .......................................................................................................................... 2
5 Ürün bilgisi................................................................................................................................................ 3
5.1 İşaretleme................................................................................................................................................ 3
5.2 Ek bilgiler ................................................................................................................................................. 4
6 Normal işletme, montaj ve nakliye şartları ............................................................................................ 4
7 Yapılış ve performans kuralları ............................................................................................................... 4
7.1 Yapılış kuralları........................................................................................................................................ 4
7.2 Performans kuralları ................................................................................................................................ 5
7.3 Elektromanyetik uyumluluk (EMU) .......................................................................................................... 6
8 Deneyler .................................................................................................................................................... 6
8.1 Deney türleri ............................................................................................................................................ 6
8.2 Genel ....................................................................................................................................................... 6
8.3 Mekanik özelliklerin doğrulanması .......................................................................................................... 6
8.4 Elektriksel özelliklerin doğrulanması ....................................................................................................... 9
8.5 Isıl özelliklerin doğrulanması ................................................................................................................. 13
8.6 EMU özelliklerinin doğrulanması ........................................................................................................... 14
Ek A (Bilgi için) Yalıtma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları.................................................... 15
Ek B (Bilgi için) İmalâtçı ile kullanıcı arasında anlaşmaya bağlı olan hususlar...................................... 16
Ek C - Vidalı - tip sıkıştırma tertibatlarının mekanik dayanımını doğrulamak için sıkma döndürme
momenti.......................................................................................................................................................... 17
Ek ZA - Atıf yapılan uluslar arası standardlar ve bunlara karşılık gelen Avrupa standardları............... 18
Yararlanılan kaynaklar................................................................................................................................... 19
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Alçak gerilim anahtarlama düzeni ve kontrol düzeni -

Bölüm 7-1: Yardımcı donanım -
Bakır iletkenler için bağlantı ucu birimleri

1 Genel
1.1 Kapsam
Bu standard; öncelikle endüstriyel veya benzeri yerlerde kullanımı amaçlanan ve bakır iletkenler arasında
elektriksel ve mekanik bağlantı sağlamak için bir mesnede tespit edilmesi gereken, vidalı-tip veya vidasız-tip
sıkıştırma tertibatlı bağlantı ucu birimleriyle ilgili kuralları kapsar. Bu standard, beyan gerilimi 1000 Hz’e
kadar 1000 V a.a. ’ı veya 1500 V d.a.’ı aşmayan devrelerde kullanılması amaçlanan, 0,2 mm2 ilâ 300 mm2
(AWG 24/600 kcmil) arasında bir kesiti bulunan, özel hazırlıklı veya hazırlıksız, yuvarlak bakır iletkenlere
bağlanması amaçlanan, bağlantı uçları birimlerini kapsar.

Not - AWG, “Amerikan Tel Kalınlığı” ifadesinin kısaltmasıdır.

kcmil = 1000 cmil.

1 cmil = 1 dairesel mil = 1 mil çapı bulunan bir dairenin yüzeyi.
1 mil = 1/1000 inç.

Bu standard:

- İletkenlere özel düzeneklerin takılmasını gerektiren bağlantı uçları, örneğin çabuk bağlama bağlantı
uçları birimleri veya bandajlı bağlantılar, vb.,
- Yalıtkana sokulan kenarlar veya noktalar yoluyla iletkenlere doğrudan temas sağlayan bağlantı uçları
birimleri, örneğin yalıtkanı çıkan bağlantılar, vb.,
- Bağlantı uçları birimlerinin özel tipleri (örneğin, bıçaklı bağlantı ucu birimleri, vb.)

için bir kılavuz gibi kullanılabilir.

Bu standardın içinde uygulanabildiği yerlerde “bağlantı ucu” terimi yerine, “sıkıştırma tertibatı” terimi
kullanılmıştır. Bu husus, IEC 60947-1’e atıfta bulunma durumunda dikkate alınmalıdır.

1.2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standarda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dökümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı
kullanılır.

EN, ISO, IEC vb. Adı TS No1) Adı

No (İngilizce) (Türkçe)
IEC 60695-2-2 Fire hazard testing - TS 5173 Yanma Tehlikesi Deneyi -
(1991) Part 2: Test methods - EN 60695-2-2 Bölüm 2: Kısım 2: İğne Alev Deneyi
Amendment 1 Section 2: Needle - flame (2001)
(1984) test
IEC 60947-1 Low - voltage switchgear TS EN 60947-1 Alçak Gerilim Anahtarlama Düzeni
(1995) and controlgear - (1996 ) ve Kontrol Düzeni İçin Kurallar -
Amendment 1 Part 1: General rules Bölüm 1: Genel Kurallar
(2000)
Amendment 2
(2001)
ISO 4046 Paper, board, pulp and TS ISO 4046 Kağıt, Karton, Hamur ve İlgili
(1978) related terms - Vocabulary Terimler-Sözlük

1) TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir.
1
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

2 Tarifler
Bu standardda aşağıdaki tariflerle birlikte, IEC 60947-1’de verilen tarifler uygulanır.

2.1 Bağlantı ucu birimi

Bir veya daha fazla karşılıklı yalıtılmış bağlantı ucu birleşimlerini taşıyan ve bir desteğe tespit edilmesi
öngörülen yalıtılmış bölüm.

2.2 Beyan kesitti

Belli ısıl, mekanik ve elektriksel kurallara atıfta bulunulan ve, imalâtçı tarafından belirtilen, rijit (som veya
örgülü) ve bükülgen, bağlanabilen iletkenlerin tiplerinin tümünün en büyük kesitinin değeri.

2.3 Beyan bağlama kapasitesi

Kesitlerin aralığı ve uygulanabildiğinde, bağlantı ucu birimleri için tasarımlanan, bağlanabilen iletkenlerin
sayısı.

2.4 Bağlantı ucu düzeni

Aynı iletken bölüme tespit edilen iki veya daha fazla sıkıştırma tertibatı.

3 Sınıflandırma
Bağlantı ucu birimlerinin değişik tipleri arasındaki sınıflandırma, aşağıdakiler gibi yapılır:

- Bağlantı ucu biriminin mesnede tespit edilme metodu,

- Kutup sayısı,
- Sıkıştırma tertibatlarının tipi: vidalı - tip sıkıştırma tertibatları veya vidasız - tipte sıkıştırma tertibatları,
- Hazırlanmış iletkenleri bağlama yeteneği (IEC 60947-1, Madde 2.3.27),
- Aynı veya farklı sıkıştırma tertibatlı, bağlantı ucu düzenleri,
- Her bir bağlantı ucu düzenlerindeki sıkıştırma tertibatı sayısı,
- İşletme şartları.

4 Özellikler
4.1 Özelliklerin özeti
Bir bağlantı ucu biriminin özellikleri, aşağıdaki gibidir:

Bağlantı ucu biriminin tipi (Madde 4.2),

Beyan ve sınır değerleri (Madde 4.3).

4.2 Bağlantı ucu biriminin tipi

Aşağıdakiler belirtilmelidir:

Sıkıştırma tertibatlarının tipi (örneğin, vidalı - tip, vidasız - tipte),

Sıkıştırma tertibatının sayısı.

4.3 Beyan ve sınır değerleri

4.3.1 Beyan gerilimleri

IEC 60947-1, Madde 4.3.1.2 ve Madde 4.3.1.3 aynen uygulanır.

4.3.2 Kısa - süreli dayanma akımı

Bir bağlantı ucu biriminin, kullanım ve davranışının önceden tanımlandığı şartlarda öngörülen bir kısa -
sürede boyunca dayanabilmesi gereken akımın belirli bir etken değeri.

4.3.3 Standard kesitler

Çizelge 1, kullanılması gereken yuvarlak bakır iletkenlerin kesitlerinin standard değerlerini kapsar.

2
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Çizelge 1 - Yuvarlak bakır iletkenlerin standard kesitleri

AWG/kcmil ile metrik kesit

Metrik kesit ISO arasındaki karşılaştırma
mm2 Kesit Eş değer metrik alan
AWG/kcmil mm2
0,2 24 0,205
0,34 22 0,324
0,5 20 0,519
0,75 18 0,82
1 - -
1,5 16 1,3
2,5 14 2,1
4 12 3,3
6 10 5,3
10 8 8,4
16 6 13,3
25 4 21,2
35 2 33,6
50 0 53,5
70 00 67,4
95 000 85
- 0000 107,2
120 250 kcmil 127
150 300 kcmil 152
185 350 kcmil 177
240 500 kcmil 253
300 600 kcmil 304

4.3.4 Beyan kesit

Beyan kesit, Çizelge 1’de verilen standard kesitlerden seçilmelidir.

4.3.5 Beyan bağlama kapasitesi

0,2 mm2 ilâ 35 mm2 (dahil) arasındaki beyan kesitli bir bağlantı ucu birimi için Çizelge 2’de yer alan en küçük
aralık uygulanır. İletkenler, rijit (som veya örgülü) veya bükülgen olabilir. İmalâtçı, bağlanabilen iletkenlerin
tiplerini ve en büyük ve en küçük kesitlerini, uygulanabildiğinde, her bir sıkıştırma tertibatına aynı anda
bağlanabilen iletken sayısını belirtmelidir. Ayrıca, imalâtçı, iletken ucunun herhangi bir biçimde öngörülen
hazırlanışını da belirtmelidir.

5 Ürün bilgisi
5.1 İşaretleme
Bir bağlantı ucu birimi, aşağıdaki bilgileri ihtiva edecek biçimde dayanıklı ve okunaklı olarak işaretlenmelidir:

İmalâtçının adı veya imalâtçının kolayca tanımlanabildiği tescilli ticarî markası,

İmalâtçıdan veya katalogundan ilgili bilgileri elde etmek için bağlantı ucu biriminin tanımlamasına müsaade
edilen bir tip gösterimi.

3
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Çizelge 2 - Bağlantı ucu birimlerinin, beyan kesit ile beyan bağlama kapasitesi arasındaki bağıntısı

Beyan kesit Beyan bağlama kapasitesi

mm2 AWG mm2 AWG
0,2 24 0,2 24
0,34 22 0,2 - 0,34 24 - 22
0,5 20 0,2 - 0,34 - 0,5 24 - 22 - 20
0,75 18 0,34 - 0,5 - 0,75 22 - 20 - 18
1 - 0,5 - 0,75 - 1 -
1,5 16 0,75 - 1 - 1,5 20 - 18 - 16
2,5 14 1 - 1,5 - 2,5 18 - 16 - 14
4 12 1,5 - 2,5 - 4 16 - 14 - 12
6 10 2,5 - 4 - 6 14 - 12 - 10
10 8 4 - 6 - 10 12 - 10 - 8
16 6 6 - 10 - 16 10 - 8 - 6
25 4 10 - 16 - 25 8-6-4
35 2 16 - 25 - 35 6-4-2

5.2 Ek bilgiler
Aşağıdaki bilgiler, uygulanabilirse, örneğin imalâtçının bilgi formlarında veya kendi kataloglarında veya
ambalajının üzerinde, imalâtçı tarafından belirtilmelidir:

İmalâtçı bu standard ile uygunluğunu beyan ederse, IEC 60647-7-1,

Beyan kesitti,
Çizelge 2’den farklıysa, aynı anda bağlanabilen iletken sayısını içeren beyan bağlama kapasitesi,
Beyan yalıtım gerilimi,
Belirlenmişse, beyan darbe dayanım gerilimi,
Madde 6’da belirtilenden farklıysa, işletme şartları.

6 Normal işletme, montaj ve nakliye şartları

IEC 60947-1, Madde 6 aynen uygulanır.

7 Yapılış ve performans kuralları

7.1 Yapılış kuralları

7.1.1 Sıkıştırma tertibatları

IEC 60947-1, Madde 7.1.7.1 aşağıdaki ilâvelerle birlikte uygulanır.

Sıkıştırma tertibatı; güvenilir bir mekanik bağlantı ve elektriksel teması istenilen biçimde sürdürmeyi temin
eden düzenekler vasıtasıyla bağlanması gereken iletkenlere izin verir.

Not - Vida - tipli sıkıştırma tertibatları, kalay lehim uçlu bükülgen iletkenlerin bağlanması için uygun değildir.

Sıkıştırma tertibatları, bağlanan iletkenler boyunca uygulanabilen kuvvetlere dayanabilmelidir.

Bu kurala uygunluk, gözle muayeneyle ve Madde 8.3.3.1, Madde 8.3.3.2 ve Madde 8.3.3.3’teki deneylerle
doğrulanır.

Hiçbir temas basıncı; yalıtım malzemesinin muhtemel çekmelerini karşılamak için metal bölümler yeterli
esneklikte olmadıkça; seramik veya benzer özellikli diğer malzeme dışındaki yalıtım malzemeleri boyunca
iletilmemelidir.

İlgili deneyi incelenme aşamasındadır.

7.1.2 Montaj
Bağlantı ucu birimleri, bir ray veya bir montaj yüzeyine güvenli biçimde takılmasını sağlayan düzenekler ile
donatılmalıdır.

Deneyler, Madde 8.3.2’ye uygun yapılmalıdır.

4
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Not - Raylara montaj hakkında bilgi, IEC 60715’te bulunabilir.

7.1.3 Yalıtıma aralığı ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları

İmalâtçının beyan darbe dayanım gerilimi Udarbe ve beyan yalıtım gerilimini Ui belirttiği, bağlantı ucu birimleri
için en küçük yalıtıma aralığı ve kaçak yolu uzunlukları IEC 60947-1, Çizelge 13 ve Çizelge 15’te verilmiştir.

İmalâtçının beyan darbe dayanım geriliminin Udarbe herhangi bir değerini belirtmediği bağlantı ucu birimleri
için, en küçük değerler için yol gösterici Ek A’da verilmiştir.

Elektriksel kurallar Madde 7.2.2’de belirtilmiştir.

7.1.4 Bağlantı ucu tanıtımı ve işaretlemesi

IEC 60947-1, Madde 7.1.7.4 aşağıdaki ilâvelerle birlikte uygulanır.

Bir bağlantı ucu biriminde, devrenin bir bölümünü oluşturan ilgili herbir sıkıştırma tertibatı veya bağlantı ucu
düzeneğine ait tanıtma işareti veya numaraları için, gerekli önlemler alınmalı, veya en azından boşluk
bırakılmalıdır.

Not - Böyle bir önlem, işaretleme etiketi, tanıtma etiketleri, vb. gibi ayrı işaretleme kalemlerinden meydana
gelebilir.

7.1.5 Olağan dışı ısıya ve aleve dayanıklılık

Bağlantı ucu biriminin yalıtım malzemesi, olağan dışı ısı ve alevden olumsuz yönde etkilenmemelidir.

Bu kurala uygunluk, IEC 60695-2-2’ye göre iğne alevle doğrulanır (IEC 60947-1, Madde 7.1.1.1’deki nota
bakılmalıdır.).

7.1.6 Beyan kesit ve beyan bağlama kapasitesi

Bağlantı ucu birimleri, beyan kesit ve beyan bağlama kapasitesindeki iletkenleri, uygulanabildiğinde, bağlana
bileceği biçimde tasarımlanmalıdır.

Bu kurala uygunluk, Madde 8.3.3.4’te belirtilen deneyle doğrulanır.

Beyan kesitinin doğrulanması, Madde 8.3.3.5’e uygun özel deneyle yapılabilir.

7.2 Performans kuralları

7.2.1 Sıcaklık artışı

Bağlantı ucu birimleri, Madde 8.4.5’e uygun olarak deneye tâbi tutulduğunda; bağlantı uçlarının sıcaklık artışı,
45 K’i aşmamalıdır.

7.2.2 Dielektrik özellikler

İmalâtçı, beyan darbe dayanım geriliminin Udarbe değerini belirtmişse (IEC 60947-1, Madde 4.3.1.3), IEC
60947-1 Madde 7.2.3 ve Madde 7.2.3.1’in kuralları uygulanır. Uygulanabildiğinde, darbe dayanım gerilimi
deneyi, Madde 8.4.3 a)’ya uygun olarak gerçekleştirilmelidir.

Katı yalıtımın doğrulanması için, IEC 60947-1 Madde 7.2.3, Madde 7.2.3.2 ve Madde 7.2.3.5’deki kurallar
uygulanır. Şebeke frekanslı gerilim dayanımı deneyi, Madde 8.4.3 b)’ye uygun olarak yapılmalıdır.

Yeterli yalıtıma aralığı ve yüzeysel kaçak yolu uzunluklarının doğrulanması, Madde 8.4.2’ye uygun olarak
yapılmalıdır. Udarbe’nin değeri belirtilmemişse, yalıtıma aralığı ve yüzeysel kaçak yolu uzunluklarının
doğrulanması Ek A’da ifade edildiği gibi yapılmalıdır.

7.2.3 Beyan kısa - süreli dayanma akımı

Bir bağlantı ucu birimi, Madde 8.4.6’ya uygun olarak, kendi beyan kesitinin 120 A/mm2’ye karşılık gelen
beyan kısa - süreli dayanma akımına, 1 saniye boyunca dayanabilmelidir.

7.2.4 Gerilim düşümü

Madde 8.4.4’e uygun olarak ölçülen, iletken bağlantısının sebep olduğu bir bağlantı ucu birimindeki gerilim
düşümü; Madde 8.4.4’de ve, uygulanabildiğinde Madde 8.4.7’de belirtilen değerleri aşmamalıdır.

5
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

7.2.5 Yaşlandırmadan sonra elektriksel performans (yalnızca vidasız - tip bağlantı ucu
birimleri için)
Bağlantı ucu birimleri Madde 8.4.7’ye uygun olarak, 192 sıcaklık çevriminden meydana gelen yaşlandırma
deneyine dayanabilmelidir.

7.3 Elektromanyetik uyumluluk (EMU)

IEC 60947-1, Madde 7.3 aynen uygulanır.

8 Deneyler
8.1 Deney türleri
IEC 60947-1 Madde 8.1.1, aşağıdaki ilâvelerle birlikte uygulanır.

Rutin deneyler belirtilmez. Madde 8.3.3.5’e göre beyan kesitin doğrulanması, özel deneydir. Diğer bütün
deneyler, tip deneydir.

8.2 Genel
Başkaca belirtilmedikçe, bağlantı ucu birimleri, yeni durumda ve temiz durumda ve normal kullanımdaki (IEC
60947-1, Madde 6.3) gibi monte edilerek, (20 ± 5) °C bir ortam sıcaklığında deneyden geçirilir.

Not - “Normal kullanım”; beş bağlantı ucu biriminin kendi mesnedi üzerine monte edildiği, kalan açık
kenarın bir sonlandırma levhasıyla kapatıldığı ve uygulanabildiğinde, sonlandırma tespit edicileriyle
sabitlendiği anlamındadır.

Deneyler, aynen maddelerinde tarif edildiği sırada gerçekleştirilir.

Her bir deney, ayrı bir yeni numuneyle yapılır.

Madde 8.3.3.2 ve Madde 8.3.3.3’teki deneyler, aynı numuneler üzerinde gerçekleştirilir.

İletkenlerin yüzeyinde, performansı azaltan kirlenme ve paslanma olmamalıdır.

İletkenler şeritler halinde olduğunda, kesik, çizik, kırıntı veya diğer iletken hasarlarından kaçınmak için tedbir
alınmalıdır.

İmalâtçının iletken ucunun özel olarak hazırlanması gerektiğini belirttiği durumlarda, deney raporunda
kullanılan hazırlama metodunu belirtmelidir.

Deneyler; imalâtçının belirtildiği gibi iletkenin (rijit veya bükülgen) tipiyle gerçekleştirilir.

8.3 Mekanik özelliklerin doğrulanması

8.3.1 Genel
Mekanik özelliklerin doğrulanması aşağıdaki deneyleri içerir:

Bağlantı ucu biriminin, kendi mesnedi üzerine takılması (Madde 8.3.2),

Sıkıştırma tertibatlarının mekanik dayanımı (Madde 8.3.3.1),
İletkenlerin, sıkıştırma tertibatlarına takılması (Madde 8.3.3.2 ve Madde 8.3.3.3),
Beyan kesit ve beyan bağlama kapasitesi (Madde 8.3.3.4 ve 8.3.3.5).

8.3.2 Bağlantı ucu birimlerinin kendi mesnedi üzerine takılması

Deney, imalâtçı talimatlarına göre uygun mesned üzerine normal kullanımdaki gibi monte edilen beş bağlantı
ucu biriminin ortasındaki bağlantı ucu birimi çıkışlarındaki iki sıkıştırma tertibatı üzerinde gerçekleştirilmelidir.

150 mm uzunluğunda ve Çizelge 3’de belirtilen çaptaki bir çelik pim, her bir sıkıştırma tertibatına istenilen
biçimde bağlanır. Sıkma momenti; diş çapı 2,8 mm’ye kadar olan ve 2,8 mm dahil olan vida - tipli sıkıştırma
tertibatları için bu standardın Çizelge C.1’ine ve IEC 60947-1, Çizelge 4’e veya imalâtçı tarafından belirlenen
döndürme momentinin % 110’una uygun olmalıdır. Çizelge 3’ün değerlerine karşılık gelen bir kuvvet, Şekil
1’e uygun olarak sıkıştırma tertibatının merkezinden 100 mm uzaklıkta düzenli ve darbesiz olarak pime
uygulanır.
6
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Deney esnasında, bağlantı ucu birimleri kendi ray veya mesnetten çıkmamalı, veya herhangi bir diğer hasara
maruz kalmamalıdır.

Şekil 1 - Madde 8.3.2’ye uygun deneyle ilgili düzenleme

8.3.4 Sıkıştırma tertibatlarının mekanik özellikleri

8.3.4.1 Sıkıştırma tertibatlarının mekanik dayanım deneyi

IEC 60947-1, Madde 8.2.4.1 ve Madde 8.2.4.2 aşağıdaki ilâvelerle birlikte uygulanır.

IEC 60947-1, Madde 8.2.4.2’deki deney, vidasız - tip sıkıştırma tertibatlarına aynen uygulanır.

Deney, imalâtçı talimatlarına göre uygun mesnet üzerine normal kullanımdaki gibi monte edilen beş bağlantı
ucu biriminin ortasındaki bağlantı ucu birimi çıkışlarındaki iki sıkıştırma tertibatı üzerinde gerçekleştirilmelidir.

Diş çapı 2,8 mm’ye kadar olan (2,8 mm dahil) vida - tipli sıkıştırma tertibatları için, sıkma döndürme momenti;
Çizelge C.1’de belirtilen veya imalâtçı tarafından belirlenen döndürme momentinin % 110’undan, büyüğü
olmalıdır.

İmalâtçı tarafından belirtilen beyan kesitli bir rijit iletkenin bağlanmasıyla ve sonradan, uygulanabildiği
yerlerde, imalâtçı tarafından belirtilen en küçük kesitli bir bükülgen iletkenin bağlanmasıyla Madde 8.4.4’e
göre gerilim düşümü doğrulanmasından sonra; beyan kesitli rijit iletkenler beş kez bağlanmalı ve beş kez
çıkarılmalıdır.

Deney sonunda, bağlantı ucu birimleri, beyan kesitli bir rijit iletkenin bağlanmasıyla ve sonradan,
uygulanabildiğinde en küçük kesitli bir bükülgen iletkenin bağlanmasıyla, gerilim düşümü deneyinden
geçirilmelidir.

8.3.4.2 Bir bağlantı ucu birimi iletkeninin hasarlanması ve rastgele gevşemesi deneyi
(bükme deneyi)
IEC 60947-1, Madde 8.2.4.1 ve Madde 8.2.4.3 aşağıdaki ilâvelerle aynen uygulanır.

Her bir deney, bir bağlantı ucu biriminin iki sıkıştırma tertibatı üzerinde gerçekleştirilmelidir.

Diş çapıları 2,8 mm’ye kadar olan (2,8 mm dahil) vidalı - tip sıkıştırma tertibatları için, sıkma döndürme
momenti; Çizelge C.1’e göre veya imalâtçı tarafından belirtilen döndürme momentine uygun olmalıdır.

7
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Çizelge 3 - Takma işlemine ait deney parametreleri

Bağlantı ucu birimlerinin beyan kesiti Kuvvet Pim çapı

mm2 AWG/kcmil N mm
0,2 24
0,34 22
0,5 20
0,75 18
1 1,0
1,0 -
1,5 16
2,5 14
4 12
6 10
10 8 5 2,8
16 6
25 4
35 2
10 5,7
50 0
70 00
95 000
- 0000
120 250 kcmil 15 12,8
150 300 kcmil
185 350 kcmil
240 500 kcmil
20 20,5
300 600 kcmil

Deneyler, aşağıdakiler gibi imalâtçı tarafından belirtilen tip (rijit ve/veya bükülgen) ve iletken sayısında
yapılmalıdır:

Belirtilen en küçük kesitli iletkenin farklı tipleriyle (yalnızca bir iletken bağlanır),

Belirtilen beyan kesitli iletkenin farklı tipleriyle (yalnızca bir iletken bağlanır),

ve uygulanabildiğinde,

Beyan kesitinden daha büyükse (yalnızca bir iletken bağlanır), bağlanabilen en büyük kesitli iletkenlerin
tip(ler)iyle,
Aynı anda bağlanabilen en küçük kesitli iletkenlerin en büyük sayısı ve farklı tipleriyle,
Aynı anda bağlanabilen en büyük kesitli iletkenlerin en büyük sayısı ve farklı tipleriyle,
Aynı anda bağlanabilen en küçük ve en büyük iletkenlerin en büyük sayısı ve farklı tipleriyle.

8.3.4.3 Çekip - çıkartma deneyi

IEC 60947-1, Madde 8.2.4.4, aşağıdaki değişikliklerle aynen uygulanır.

Çekme kuvveti, 0,34 mm2’lik (AWG 22) kesitli bir iletken için 15 N ve 0,5 mm2’lik (AWG 20) kesitli bir iletken
için 20 N’dur.

8.3.4.4 Beyan kesit ve beyan bağlama kapasitesinin doğrulanması

Deney, bir bağlantı ucu biriminin her bir sıkıştırma tertibatında yapılmalıdır.

Beyan kesitli iletkenler ve beyan bağlama kapasitesi 35 mm2’ye kadar olan bağlama ucu birimleri için; daha
küçük kesitli bitişik iki ilelkenden biri, açık olan sıkıştırma tertibatına kolayca girmeli ve bağlana bilmelidir.

8.3.4.5 Beyan kesitin doğrulanması (mastarlı özel deney)

IEC 60947-1, Madde 8.2.4.5, aşağıdaki ilâvelerle birlikte uygulanır.

Deney, bir bağlantı ucu biriminin her bir sıkıştırma tertibatı üzerinde yapılmalıdır.

8
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

8.4 Elektriksel özelliklerin doğrulanması

8.4.1 Genel
Elektriksel özelliklerin doğrulanması, aşağıdaki hususları içerir:

- Yalıtma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları (Madde 8.4.2 veya Ek A),
- Dielektrik deney (Madde 8.4.3),
- Gerilim düşümünün doğrulanması (Madde 8.4.4),
- Sıcaklık - artış deneyi (Madde 8.4.5)
- Kısa -süreli dayanım akımı deneyi (Madde 8.4.6)
- Vidasız - tip bağlantı ucu birimleri için yaşlandırma deneyi (Madde 8.4.7)

8.4.2 Yalıtıma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunluklarının doğrulanması

8.4.2.1 Genel
Doğrulama işlemi bitişik iki bağlantı ucu birimi arasında ve bağlantı ucu birimi ile bağlantı ucu birimlerinin
takıldığı metal mesnet arasında yapılır.

Yalıtıma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunluklarının ölçülmesi, aşağıdaki şartlarda yapılmalıdır:

a) Bağlantı ucu birimlerine, imalâtçı tarafından belirlenenler arasında en elverişsiz iletken tip(ler)i ve iletken
kesit(ler)i arasında en elverişsiz iletken kesit(ler)i bağlanmalıdır,
b) İletken uçları, imalâtçı tarafından belirlenen bir uzunlukta soyulmalıdır,
c) İmalâtçının farklı metal mesnetlerin kullanılabileceğini ifade ettiği durumlarda, en elverişsiz mesnet
kullanılmalıdır.

Yalıtıma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunluklarının ölçme metodu, IEC 60947-1, Ek G’de verilmiştir.

8.4.2.2 Yalıtıma aralıkları

Yalıtıma aralıklarının ölçülen değerleri; imalâtçı tarafından belirtilen beyan darbe dayanım geriliminin Udarbe
değerine ve kirlenme derecesine bağlı olan B durumu - homojen alan (IEC 60947-1, Madde 7.2.3.3) için IEC
60947-1, Çizelge 13’de verilen değerlerden daha büyük olmalıdır.

Ölçülen yalıtıma aralıkları, A durumu - homojen olmayan alan (IEC 60947-1, Madde 8.3.3.4.1, Bend 2) ) için
IEC 60947-1, Çizelge 13’de verilen değerlere eşit veya daya büyük olmadıkça; darbe dayanım gerilim deneyi,
Madde 8.4.3 a)’ya uygun olarak yapılmalıdır.

8.4.2.3 Yüzeysel kaçak yolu uzunlukları

Ölçülen yüzeysel kaçak yolu uzunlukları; imalâtçı tarafından belirlenen beyan yalıtım gerilimi, malzeme grubu
ve kirlenme derecesine bağlı olan IEC 60947-1 Madde 7.2.3.4 a) ve b) ile bağıntılı olan IEC 60947-1,
Çizelge 15’de verilen değerlerden daha az olmamalıdır.

8.4.3 Dielektrik deney

a) İmalâtçı tarafınan beyan darbe dayanım gerilimiyle Udarbe ilgili bir değer belirtilmiş ise, darbe dayanım
gerilimi deneyi, uygulanmayan Bend 2) c) dışında, IEC 60947-1, Madde 8.3.3.4.1, Bend 2)’ye uygun
olarak yapılmalıdır.
b) Katı yalıtımın şebeke frekanslı dayanımının doğrulanması, IEC 60947-1, Madde 8.3.3.4.1, Bend 3)’e
uygun olarak yapılmalıdır. Deney geriliminin değeri, IEC 60947-1, Çizelge 12A’da (IEC 60947-1, Madde
8.3.3.4.1, Bend 3) b) i)) belirtildiği gibi olmalıdır.

Her bir deney, Madde 8.4.2.1’de gösterilen a), b) ve c) şartlarında metal bir mesnede monte edilen ve iletken
takılan beş bitişik bağlantı ucu birimi üzerinde gerçekleştirilmelidir.

Deney gerilimi, önce bitişik bağlantı ucu birimleri arasına ve daha sonra beraber bağlanan bütün bağlantı
ucu birimleri ile bağlantı ucu birimlerinin takıldığı mesnet arasına uygulanmalıdır.

9
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

8.4.4 Gerilim düşümünün doğrulanması

Gerilim düşümü:

a) Sıkıştırma tertibatlarının mekanik dayanım deneyinden önce ve sonra (Madde 8.3.3.1),

b) Sıcaklık - artış deneyinden önce ve sonra (Madde 8.4.5),
c) Kısa - süreli dayanım akımından önce ve sonra (Madde 8.4.6),
d) Yaşlandırma deneyinden önce, esnasında ve sonra (Madde 8.4.7),

doğrulanmalıdır.

Doğrulama, Madde 8.3.3.1, Madde 8.4.5, Madde 8.4.6 ve Madde 8.4.7’de belirlendiği gibi yapılır.

Gerilim düşümü, Şekil 2’de gösterildiği gibi her bir bağlantı ucu birimi üzerinde ölçülür. Ölçme, Çizelge 4 veya
7Çizelge 5’ de verilen değerin 0,1 katındaki bir doğru akımla yapılır.

Yukarındaki a), b), c) ve d)’ye göre deneylerden önce, gerilim düşümü 3,2 mV’u aşmamalıdır.

Ölçülen değer 3,2 mV’u aşarsa, gerilim düşümünün her bir ayrı sıkıştırma tertibatı üzerinde belirtilmeli ve bu
değer 1,6 mV’u aşmamalıdır.

a), b) ve c)’ye göre deneylerden sonra, gerilim düşümü deneyden önce ölçülen değerin % 150’sini
aşmamalıdır.

d)’ye göre deney süresince ve sonra, ölçülen gerilim düşümü Madde 8.4.7’de belirtilen değerleri aşmamalıdır.

Çizelge 4 - Metrik iletken kesitleriyle ilgili sıcaklık - artış deneyi, yaşlandırma deneyi ve gerilim düşümünün
doğrulanması için deney akımı değerleri

Beyan kesit
0,2 0,34 0,5 0,75 1 1,5 2,5 4 6 10 16
mm2
Deney akımı
4 5 6 9 13,5 17,5 24 32 41 57 76
A

Beyan kesit
25 35 50 70 95 120 150 185 240 300
mm2
Deney akımı
101 125 150 192 232 269 309 353 415 520
A

Çizelge 5 - AWG veya kcmil iletken kesitleriyle ilgili sıcaklık - artış deneyi, yaşlandırma deneyi ve gerilim
düşümünün doğrulanması için deney akımı değerleri

Beyan kesit
24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4
AWG
Deney akımı
4 6 8 10 16 22 29 38 50 67 90
A

Beyan kesit 250 300 350 500 600

2 1 0 00 000 0000
AWG veya kcmil kcmil kcmil kcmil kcmil kcmil
Deney akımı
121 139 162 185 217 242 271 309 353 415 520
A

10
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Şekil 2 - Madde 8.4.5 ve Madde 8.4.7’ye göre olan deneyler, ve gerilim düşümü doğrulamasıyla ilgili
düzenleme

8.4.5 Sıcaklık - artış deneyi

Bu deney; Şekil 2’de gösterildiği gibi, beyan kesitteki PVC - yalıtımlı iletkenlerle seri olarak bağlanan bitişik
beş adet bağlantı ucu birimi üzerinde aynı anda yapılır. Bu bağlantı ucu birimine, beyan kesitindeki bir iletken
takılır ve bu iletkenler, diş çapı 2,8 mm’ye (2,8 mm dahil) kadar olan vidalı - tip sıkıştırma tertibatı için IEC
60947-1, Çizelge 4’e ve bu standarddaki Çizelge C.1’e veya uygulanabildiğinde imalâtçı tarafından belirtilen
daha büyük bir değerdeki bir döndürme momentiyle sıkılmalıdır. Altı adet iletkenin her birinin en küçük
uzunluğu, 10 mm2’ye (10 mm2 dahil) kadar olan beyan kesitler için 1 m ve daha büyük beyan kesitler için 2 m
olmalıdır.

Deney devresi, Şekil 2’de gösterildiği gibi ahşap bir yüzey üzerine (örneğin, masa üstü veya zemin) bağlantı
ucu birimleri bu yüzeye güvenli bir biçimde tespit edilecek ve iletkenler serbestçe duracak biçimde yatay
olarak yerleştirilmelidir.

Beyan kesit 10 mm2 (AWG 8)’den daha küçükse, iletkenler som olmalıdır. Beyan kesiti 10 mm2 (AWG 8)’ye
eşit veya daha büyük olan iletkenler rijit örgülü olmalıdır.

Deney süresince, sıkıştırma tertibatlarının vidaları tekrar sıkılmamalıdır.

Madde 8.4.4’e göre gerilim düşümü doğrulandıktan sonra, deney beyan kesite uygun olarak Çizelge 4 veya
Çizelge 5’de verildiği gibi tek - fazlı a.a. yapılır ve kararlı sıcaklığa ulaşıncaya kadar devam edilir. 5 dakika
aralıklarla yapılan üç ardışık ölçmenin herhangi ikisi arasında 1 K’den daha az bir değişim, kararlı sıcaklık
olarak kabul edilir.

Çok - katlı bağlantı ucu birimleri için, deney, Çizelge 4 veya Çizelge 5’de verildiği gibi tek - fazlı a.a. veya
imalâtçı tarafından belirtilen akımla yapılır.

Merkezi olarak yerleştirilen bir bağlantı ucu biriminin herhangi bir bölümünün sıcaklık - artışı, Madde 7.2.1’de
verilen sınırı aşmamalıdır (Şekil 2).

Bu deneyin sonunda, ortam hava sıcaklığına soğutularak düşürüldükten sonra ve deney düzeneğinde
herhangi bir değişiklik yapmaksızın, bağlantı ucu birimleri Madde 8.4.4’göre gerilim düşümü deneyine tâbi
tutulmalıdır.

11
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

8.4.6 Kısa - süreli dayanma akımı deneyi

Bu deneyin amacı, ısıl şoka dayanma yeteneğini doğrulamaktır.

Deney, imalâtçı talimatlarına göre tesis edilen bir bağlantı ucu birimi üzerinde yapılır. Bu bağlantı ucu
birimine, beyan kesitindeki bir iletken takılır ve bu iletkenler, diş çapı 2,8 mm’ye (2,8 mm dahil) kadar olan
vidalı - tip sıkıştırma tertibatı için IEC 60947-1, Çizelge 4’e ve bu standarddaki Çizelge C.1’e veya
uygulanabildiğinde imalâtçı tarafından belirtilen daha büyük bir değerdeki bir döndürme momentiyle
sıkılmalıdır.

Beyan kesit 10 mm2 (AWG 8)’den daha küçükse, iletkenler som olmalıdır. Beyan kesiti 10 mm2 (AWG 8)’ye
eşit veya daha büyük olan iletkenler, sabit bükülü olmalıdır.

Madde 8.4.4’e göre gerilim düşümü doğrulandıktan sonra, deney akımının değeri ve süresi Madde 7.2.3’e
uygun olmalıdır.

Deney sonunda, bir dahaki kullanımı olumsuz etkileyebilecek bir hasar, bağlantı ucu biriminin herhangi bir
bölümünde bulunmamalıdır. Ortam sıcaklığına soğutularak düşürüldükten sonra ve deney düzeneğinde
herhangi bir değişiklik yapmaksızın, bağlantı ucu birimleri Madde 8.4.4’göre gerilim düşümü deneyine tâbi
tutulmalıdır.

8.4.7 Vidasız - tip bağlantı ucu birimleri için yaşlandırma deneyi

Deney; Şekil 2’de gösterildiği gibi, beyan kesitteki iletkenlerle seri olarak bağlanan bitişik beş adet bağlantı
ucu birimi üzerinde aynı anda yapılır.

Beyan kesit 10 mm2 (AWG 8)’den daha küçükse, iletkenler som olmalıdır. Beyan kesiti 10 mm2 (AWG 8)’ye
eşit veya daha büyük olan iletkenler, rijit örgülü olmalıdır.

“Normal işletme şartlarında” (IEC 60947-1, Madde 6.1.1’e göre en büyük 40 0C) kullanılması amaçlanan
bağlantı ucu birimleri için, PVC - yalıtımlı iletkenler kullanılmalıdır.

İmalâtçının belirttiği “ 40 0C’un üzerindeki en ağır işletme şartları” (IEC 60947-1, Not - 1, Madde 6.1.1) için
bağlantı ucu birimleriyle ilgili olarak, ısıya - dayanıklı, yalıtmış veya yalıtılmamış iletkenler kullanılmalıdır.

İletken köprülerinin en küçük uzunluğu, 300 mm olmalıdır.

Bağlantı ucu birimleri, ilk olarak (20 ± 2) 0C’luk bir sıcaklıkta tutulan bir ısıtma kabinine yerleştirilir ve daha
sonra gerilim düşümü deneyinin doğrulanması işlemine tâbi tutulur.

İletkenlerle birlikte deney düzeneğinin tamamı, gerilim düşümü deneyi tamamlanıncaya kadar hareket
ettirilmemelidir.

Bağlantı ucu birimleri, aşağıda ifade edildiği biçimde 192 sıcaklık çevrime tâbi tutulur.

Isıtma kabinindeki sıcaklık; IEC 60947-1, Madde 8.3.3.3.1’e göre 40 0C’a veya “en ağır işletme şartları” için
imalâtçı tarafından belirtilen sıcaklık değerine artırılır.

Sıcaklık, yaklaşık 10 min süreyle bu değerde ± 5 0C toleransla tutulur.

Bu deney periyodu süresince, Madde 8.4.5’e uygun bir akım uygulanır.

Bağlantı birimleri sonra yaklaşık olarak 30 0C sıcaklığa kadar soğutulur, cebrî soğutmaya müsaade edilir;
bağlantı birimleri yaklaşık 10 min bu sıcaklıkta tutulur ve, gerilim düşümü ölçmesi için gerekirse, (20 ± 2) 0C’
luk bir sıcaklığa soğutulmasına müsaade edilir.

Not - Referans olarak, ısıtma kabininin, ısıtma ve soğutma oranıyla ilgili yaklaşık 1,5 0C/min’lık bir değer
esas olarak alınabilir.

Her bir bağlantı ucu birimindeki gerilim düşümü, her 24 sıcaklık çevriminden sonra ve her bir çevrimi (20 ± 2)
0
C sıcaklıktaki olan 192 sıcaklık çevrimi tamamlandıktan sonra belirlenir.
Gerilim düşümü; 4,8 mV’u veya 24. çevrimden sonra ölçülen değerin 1,5 katına eşit olan değeri aşmamalıdır.

12
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Bağlantı ucu birimlerinden biri bu deneye dayanmazsa,deney ikinci bir bağlantı ucu birimi takımı üzerinde
tekrarlanır, bu durumda tekrarlanan deneye tümü uygun olmalıdır.

Ayrıca, Madde 8.3.3.3’e göre çekme- çıkrama deneyi yapılmalıdır.

8.5 Isıl özelliklerin doğrulanması

Isıl özellikler, iğne alevi deneyiyle doğrulanır.

Deney, sıra ile üç adet bağlama ucu biriminin bir adet sıkıştırma tertibatı kısmında, IEC 60947-5-5’e göre
yapılır.

Deney odasında hava beslemesini sağlanacak yeterli boyutlarıyla hava geçirmez olmalıdır.

Deneyden önce, bağlantı ucu birimleri sıcaklığı 15 0C ilâ 35 0C arasında ve bağıl nemi % 45 ilâ %75 arasında
bulunan bir ortamda 24 saat bekletilir.

Şekil 3 - Madde 8.5’e uygun deney için düzenek

Bu ön şartlandırmadan sonra, bağlantı ucu birimleri; yanal yalıtım maddesi, altına yerleştirilen tabakaya
paralel olacak biçimde, kendisinin uygun mesneti üzerine monte edilmeli ve uygun düzenlerle tespit
edilmelidir.

İletkenler bağlanmaz.

Bağlantı ucu biriminin (200 ± 5) mm aşağısında bir uzaklığa, tek bir tabakalı ince bir ambalaj kağıdıyla
(ISO 4046, Madde 6.86’ya göre 12 g/m2 ilâ 30 g/m2 arasındaki ağırlıkta) kaplı yaklaşık 10 mm kalınlığındaki
çam ağacından bir tahtadan yapılmış tabaka konumlandırılır.

IEC 60695-2-2, Şekil 1a)’ya uygun olarak ayarlanan, deney alevi, yanal yalıtım duvarına 450’lik bir açıyla
uygulanır.

Alevin ucu, sıkıştırma tertibatı kısmındaki yalıtım duvarıyla temas etmelidir (Şekil 4).

Bu alev, 10 saniye süreyle uygulanır. Yalıtım duvarları < 1 mm ve/veya alanı <100 mm2 için, alev 5 saniye
süreyle uygulanır.

Alevden çekildikten sonra, tutuşma durumunda yanma süresi ölçülür.

Yanma süresi; alevin çekildiği andan, bağlantı ucu birimindeki alevlerin veya kızarıklığın sönmesine kadar
olan zaman aralığını gösterir.

13
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Şekil 4 - Deney alevi temas noktası

(Bağlantı ucu biriminin altına yerleştirilen tabakadan görünüş)

Tutuşma durumunda, yanma süresi < 30 s ise bağlantı ucu birimlerinin deneyi geçtiği kabul edilir.

Ayrıca, çam ağacından yapılmış tahtanın üzerindeki ince ambalaj kağıdı, bağlantı ucu biriminden yanan veya
kor parçacıkların düşmesi halinde tutuşmamalıdır.

8.6 EMU özelliklerinin doğrulanması

8.6.1 Bağışıklık
Bu standardın kapsamındaki bağlantı ucu birimleri, elektromanyetik bozulmalara duyarlı değildir, bundan
dolayı bağışık deneylerinin yapılmasına gerek yoktur.

8.6.2 Yayılma
Bu standardın kapsamındaki bağlantı ucu birimleri, elektromanyetik bozulmalar oluşturmazlar ve bu nedenle
yayılma deneylerinin yapılmasına gerek yoktur.

14
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Ek A
(Bilgi için)

Yalıtma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları

A.1 Genel

A.1.1 Yalıtıma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları için uygun değerler; atmosfer şartları,
kullanılan yalıtım tipi, yüzeysel kaçak yollarının değişmesi ve bağlantı ucu birimlerinin kullanması gereken
sistem şartları gibi pek çok değişken faktöre bağlıdır. Bu nedenle uygun değerlerin seçimi, imalâtçı
sorumluluğundadır.

A.1.2 Yalıtkan bölümlerin yüzeyinin; oluşabilen iletken birikintilerin sürekliliğini kesecek biçimde oluklu
olarak tasarımlanması tavsiye edilir.

A.1.3 Yalnızca vernik veya emay ile kaplanan veya yalnızca oksidasyonla veya benzer bir işlemle korunan
iletken bölümler, yalıtıma aralığı ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları yönünden yalıtılmış olarak
değerlendirilmemelidir.

A.1.4 Yalıtıma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları, aşağıdaki şartlarda muhafaza edilmelidir:
a) Bir taraftan haricî elektriksel bağlantılar olmaksızın ve diğer taraftan, bağlantı ucu birimleri için belirtilen
herhangi bir tip ve ölçüdeki yalıtılmış veya çıplak iletkenler; varsa, imalâtçının talimatlarına göre monte
edildiğinde,
b) Sıcaklık, yaşlanma, çarpmalar, titreşimlerin etkisi sebebiyle veya bağlantı ucu biriminin dayanması için
öngörülen kısa devre şartlarının neden olduğu muhtemel hasarlanmalar dikkate alınmayarak.

A.2 Yalıtıma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunluklarının belirlenmesi

Yalıtıma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunluklarının belirlenmesinde, aşağıdaki hususların göz önüne
alınması tavsiye edilir:

A.2.1 Yalıtıma aralığının belirlenmesinde; en az 2 mm genişliğinde ve 2 mm derinliğinde oluklar, kendi

çevreleri boyunca ölçülür. Bu boyutlardan daha küçük herhangi bir boyutta olan oluklar ve kirle tıkanmış
herhangi bir oluk, göz önüne alınmaz ve yalnızca doğrudan mesafe ölçülür.

A.2.2 Yüzeysel kaçak yolu uzunluklarının belirlenmesinde; yüksekliği 2 mm’den daha az olan çıkıntılar göz
önüne alınmaz. Olukların en az 2 mm yüksekliği:

- Bunlar yalıtkan malzemedeki birleşimin ayrılmaz bir parçasıysa (örneğin, döküm veya kaynak), kendi
çevreleri boyunca ölçülür,
- Bunlar yalıtkan malzemedeki birleşimin ayrılmaz bir parçası değilse; iki bölümün: eklem veya çıkıntı
profilinin uzunluğu, daha kısa olanı

boyunca ölçülür.

A.2.3 Öngörülen tavsiye niteliğindeki uygulamalar; IEC 60947-1, Ek G, Örnek 1 ilâ Örnek 11’de
gösterilmiştir.

15
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Ek B
(Bilgi için)

İmalâtçı ile kullanıcı arasında anlaşmaya bağlı olan hususlar

Not - Bu ekin amacıyla ilgili olarak, “anlaşma” kelimesi çok geniş bir anlamda kullanılmıştır; “kullanıcı”
kelimesi, deney merkezini kapsar.

IEC 60947-1, Ek J; bu standardın maddeleriyle ötüştüğü kadarıyla, aşağıdaki ilâvelerle kapsar.

Bu standardın
Açıklamalar
Madde numarası

8.2 Deney iletkenleri:

- Gerekirse, ucu özel hazırlanmış
- Tip (bükülgen, rijit)

8.3.3.1 Gerilim düşümü doğrulanmasıyla ilgili en küçük bağlanabilen kesit

8.3.2  IEC 60947-1, Çizelge 4’de ve 2,8 mm’ye kadar olan ve 2,8 mm dahil olan vida - tipli
8.3.3  sıkıştırma tertibatları için bu standardın Çizelge C.1’de verilen değerlerden farklıysa;
8.4.5  deney iletkenlerini emniyete alma için sıkma döndürme momenti
8.4.6 

8.3.3.5 Özel deney

8.4.7 + 40 0C’dan farklıysa, yaşlandırma deneyi için sıcaklık

Not - Yukarıdaki bütün maddeler, uygulanabildiğinde, imalâtçı tarafından belirtilir.

16
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Ek C

Vidalı - tip sıkıştırma tertibatlarının mekanik dayanımını doğrulamak için

sıkma döndürme momenti

Çizelge C.1 - Vida - tip sıkıştırma tertibatlarının mekanik dayanımını doğrulamak için sıkma döndürme
momenti

Diş çapı Sıkma döndürme momenti

mm N.m

Metrik standard
Çap aralığı Ia IIb IIIc
değerler

1,6 ≤ 1,6 0,05 0,1 0,1

2,0 >1,6’dan 2,0 (dahil)’a kadar 0,1 0,2 0,2

2,5 > 2,0’dan 2,8 (dahil)’e kadar 0,2 0,4 0,4

a
Sutun I Başsız, sıkıldığında delikten dışarı çıkmayan, ve vidanın tepe çapından daha geniş ağızlı bir
tornavidayla sıkılamayan diğer vidaları kapsar.
b
Sutun II Tornavidayla sıkılan somun ve vidaları kapsar.
c
Sutun III Tornavida dışında bir aletle sıkılabilen somun ve vidaları kapsar.

17
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Ek ZA

Atıf yapılan uluslar arası standardlar ve bunlara karşılık gelen

Avrupa standardları

Bu standart da ve/veya dokümanda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya
dokümanlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde
verilmiştir. Tarih belirtilen atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da
tadil veya revizyon yapılması şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standardın tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili
standardın en son baskısı kullanılır (düzeltmeleri dahil).

Not - Bir uluslararası standard genel değişikliklerle değiştirildiği zaman, bu durum (mod) ile gösterilir, ilgili
EN/HD uygulanır.

Yayın Yılı Başlık EN/HD Yılı

Fire hazard testing Part 2: Test methods -

IEC 60695-2-2 1991 EN 60695-2-2 1994
Section 2: Needle - flame test

A1 1994 A1 1995

IEC 60947-1 1999 Low - voltage switchgear and controlgear EN 60947-1 1999
(mod) Part 1: General rules + corr. October 1999
A1 2000 A1 2000
A2 2001 A2 2001

ISO 4046 1978 Paper, board, pulp and related terms -

- -
Vocabulary

18
ICS 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-1/Nisan 2003

Yararlanılan kaynaklar

- IEC 60715: 1981, Dimentions of low - voltage switchgear and controlgear - Standardized mounting on
rails for mechanical support of electrical devices in switchgear and controlgear installations
Amendment 1 (1995)

19