Professional Documents
Culture Documents
Tarikatname PDF
Tarikatname PDF
Hazret-i Pr
Azz Mahmd Hd
Kaddesallahu Srrahul l
(1)
3
Ve dah mrd halvet ve inkt vaktinde kimseye kap
amakdan ve sohbet ve ziyretden ihtirz ede ki, Hazret-i
Peygamber aleyhissalt vesselm, ibtid hllerinde Hakkla
ns iin halkdan inkt edb, gr- hrda tenh olurlar imi.
Ve dah zhiren ve btnen tahrete mdvemet zere
ola. Hussan ki, eyh mahzarnda abdestsiz olmaya. eyh-i
Ekber kendi pri eyh Eb Medyenden kuddise srruhum
hikyet eder. Buyurmular ki; ibtid hlimde eyhe
varmazdm ill zhirimi pk edb kalbimi dah kendi
bildiklerimden tathr ederdim. Eer kabl ederse sedetime
eer kabl etmezse kendi emetime haml ederdim
Ve dah eyhe vardkda edeb byle buyrulmu ki, dizini
pb otura. Amm eyh tevecchde iken syleyb incitmeye.
Andan sonra hlini arz edb, zinhr grd vkadan nesne
ketm etmeyb ziyde dah sylemeyb, emneti shibine sl
ede. Eer tabr ederse sg ede, eer etmezse tabr etmeye
ibrm etmeye. Zr gh olur ki maslahat anda olur. Ve dah
eyh huzrunda kaftnnn yenini karub oturmaya ve
syledii kelm derndan sg edb, gayra iltift etmeye. Ve
etrfna baknmaya. Ve gider oldukda yine dizini pb gide ve
bir iki adm yer kn kn gitmeyince fevr arkasn
dnmeye. Ve dah eyh ayak zere iken derv oturmaya ve
gelb gitdii zamnda dah ayak zerine kalka. Ve eyh selm
verdikde iki ellerini balayp tevzu ile selmn ala. Derv
kendi selm verdii vakit dah yle ede. Ve dah halka-i
zikrden gayr yerde eyhe arkasn dnmeye, meer sefer
zerine ola. Anda dah eyh yayak olmad takdrcedir.
Amm eyh yayak olursa gece nnce gide, gndz nnce
gitmeye. Ve dah eyh yayak iken derv davara binmeye ve
binimli olucak eyh mahzarnda binmeye. Ve dah eyh ile
berber yrmeye meer iret ede. Namzda dah berber
durmaya, meer tertb-i saf iin eyh iret ede. Tamm
oldukdan sonra yine yerine vara. Ve dah eyhin seccdesini
4
ayaklamaya ve yerine oturmaya ve ibriinden abdest alub
istiml etmeye. Ve assn getiren derv ald verdii vakit
elini pb ve koyduu vakit pk yere koya.
Ve dah eyh derve bir nesnecik ihsn etse, tazm edb
an ayaklamaya, meer seccde vey ayakkab ola. Ve dah
bir meclisde bir nesnecik sunsa, derv rk olub eli ermese,
bri oturduu yerden ayak zerine kalkub tazm ede. Ve dah
rk eer yakn derv bir yere gitmeli olsa, eyhden izinsiz
gitmeye. Eer eyhi meknnda bulamayub tehr dah kbil
olmayub maslahat olsa, bri kapusuna gelb hlini derndan
arz ede. Eer derv yabanda bulunub bir mkl olsa, eyh
cnibine tevecch eyleyb rhniyyetinden istimdd ede.
Eer rabt- kalbde ivicc yok ise ol mkl hal olunub
inirh- sadr hsl olur. Hsl- kelm herhlde edebe riyet
edb eyhden izinsiz bir i etmekden yhd iczetsiz bir yere
gitmekden hazer ede.
Ve dah derv, mchede ve azmet cnibini koyub
msade ve ruhsat semtini tutmaya ki, terakkden kalr. Ve
dah eyh bir hizmet teklf etse, tehr etmeye ve ana bir
maslahat dah katmaya. Sebebini ve vechini istifsr etmeyb,
ol hizmeti edya kasd ede. Rivyet olunur ki, meyihden biri
baz mrde sul edb, eer eyhin seni bir hizmete
gnderse, yolda bir mescide urasan ki anda namzda olsalar
neylerdin? dedi. Mrd cevb verb ol hizmeti ed edb,
andan sonra namz klardmdedikde, istihsn eyledi.
Bundan maksd hizmete ihtimmdr, yoksa h ki emr-i
saltdan tehvn deildir. Zr erat-i erfe ess- klldr ve
eazz-i hayr- sbldr. Ve dah derv bihasebizzhir hak
kendi cnibinde olmak anlarsa da, eyhin szn redd etmeye
ki, mrdin eyhe itirz yoluna mni-i tmdr. Belki ehl-i
tarkat katnda harmdr. Zr bunlar katnda mrd oldur ki,
kendi irdetini ifn etmi ola. Eer kendi irdeti olursa,ol ehl-i
nefs ve mrd-i ehl-i hevdr. Yoksa ehl-i hak ve mrd-i rh-
5
hud deildir. Hsl- kelm derv, eyhine s-i zann
etmekden hazer edb, belki tark-i hakka rif ve ibdullha
nsh itikd ede. Ve anlamad yeri inkr etmeye.
Rivyet olunur ki, bir derv eyhini bir masiyetde
grd. Yine mnkir olmayub vazn tayr ve hizmetinde
taksr etmedi. eyh ann sdkn grb, vechinden sul eyledi.
Derv cevb verb y eyh; fakr, sizi masm olmak itikd
ile hizmetinize ur etmedim.Belki tark-i hakka rif ve
keyfiyet-i slke vkf olmak zere itikd etdim ki matlabm
oldur. Yoksa masiyet edb etmediiniz yine kendinize rci,
rabbiniz ile kendiniz beyninde bir emrdir dedi. eyh an
iidicek ana hayr du eyledi. Az zamnda ol derv hsn-i hle
ve uluvv-i makma yetidi. yle derve lzm olan herhlde
s-i zann ile inkrdan ihtirzdr. Amm eyhe dah lyk
budur ki, erat-i erfeye muhlif mnkertdan ve mevz-
thmetden (5) mcibince hazer edb, hem
kendi mertibini tekml ve hem ibdullh s-i zanndan tahls
ede ki, ahkm- erat-i erfe, asl- usl ve indallh ve
indenns sebeb-i kabldr. Hatt baz kibr buyurmular ki,
ahkm- erate hynet eden, esrr- ilhiyyeye emn olmaz.
Allh subhnehu ve tel, hod esrrn it etmez ill emn
olan kullarna it eder.
(6)
Baz meyihden ki zhirde mezmm ve btnda
mahmd baz nesne rivyet olunur. Mesel, kes-i hamri
6
ellerine alub azlarna varcak, asele mnkalib olmak gibi.
Kmmel-i evliy an zuaf hlidir deyu buyurmular. Kmil
oldur ki, cem mertibi yerli yerinde riyet ede. Ve dah
derve vcibdir ki, hlini gayra ifdan saknub ve eyhin
esrrn hfz etmekde gyet ihtimm ede ki, mahlk srrna
emn olmayan hlk srrna emin mi olur.
Hikyet olunur ki, bir mrd emnet davsn edb, baz
esrr- ilhiyye verilmek taleb ederdi. eyh hod hlini bilirdi.
Bir gn hlini bildirmek iin bir koyunu boazlayub, bir
uvala koyub ellerini kana buladrd. Ol dav eden mrd
gelb grcek, sul eyledi. eyh cevb verb, dervlerinden
bir kimse iin, filn katl etdim, sakn bu srr kimseye if
etme dedi. Amm katlden murd, ann hev- nefsine
muhlefet ile nefsini ldrmek idi ki hatt kizb sdr olmaya.
Bade ol uval ol mrd ile bir yere defn eyledi. Ve ol katl
etdim dedii dervi saklayub, babas isteyu geldikde, dah
bundadr deyu gstermedi. Bade zamn, ol emnet davsn
eden mrde, tarkat ile tedd ve tazyk edicek, tehamml
etmeyb, ol dervin babasna varub, olunu eyh katletmidir
ben bile defn etdim dedi. Bu huss ol asrn pdiahna arz
olundukda, pdiah eyhin cellet-i kadrini fehm ederdi.
Tevakkuf edb, hele kd ve udl grsnler dedi.Ve ol mrd,
yanlarnca eyhe sebbederek bile geldi. Mahall-i kazyyeyi
gsterdi. Aub grdler ki, boazlanm koyundur ve ol
kimsenin olu hayatdadr. Onu grcek ol mdde mrd,
hacl olub etdiine ndim oldu.
Ve dah derve lzmdr ki, eyhin etdii art, eer g
ve eer kolay kabl ede ki tark-i hak, tark-i mchede ve
mzyakadr, yoksa tark-i msade ve rhat deildir. Zr
seferdir. Sefer, hod kta-i azb- nr- sakardr. Misfir yolda
huzra tama edicek, menzilden kalr.
7
Ve dah derv, halkn buna salh ile nazarna ve bundan
du istimdd etdiklerine marr olmaya. Olursa felh bulmak
g olur. Zr nefsin cmle hutuvtndan biridir. Bu tarkda
bir kimseye beddu etseler, (7) derler. yle
ise ihtirz lzmdr.
Ve dah derv libs cinsinden bir nesne giydikde ve
mescide yhd eve girdikde sa cnibi ile ibtid ede. Ve
karub vey kd vakit sol cnibi ile ibtid ede. Amm
helda bunun aksidir. eyh Eb Sad kuddise srruh bir kimse
mescide ziyrete gelb, sol ayan mescide evvel idhl
etdikde, eyh tb edb, rabbimin beytinde edebe riyet
etmeyenin bizimle sohbeti yok deyu buyurmular.
Ve dah derv, kbleden cnibe tkrmeye veya eyh
mahzarnda tkrmeye. Ve eer balgam gelirse, rfkla
destmle ala. Amm yutulmasn evl buyurmular. Ve dah
kbleye kar yhd aya, gnee kar tebevvvl etmeye.
Abdesti kbleye kar ala. Bade, kr-i vud deyu iki rekat
namz kla.
Ve dah eyh hzr olmad yerde, cemiyet ile zikr
etmeye. Ve dah halka-i zikrde ve gayri yerde ihtiyr ile
ban amayub, dim edebe riyet ede. Ve galebe-i hl ile
ihtiyr meslb olmaynca nara vurmaya. Eer eyhi ile bir
meclis-i zikrde olub, baz vridt rz olsa, edeb budur ki
hareket etmeye, meer kendinden gee. Ann almeti budur
ki, ne nefsini bile ne meclisi bile ne arlan sz iide.
Amm kendinden geicek, hkm-i vrid gider ve hareket ve
evz kendinden olmaz. Ol vakit ne ederse aceb deil. Kaan
kendine gelse yine edebe riyet ede. Etmeyene mnfk
demiler. Eer vecd hlinde dervden bir nesne skt olsa,
eyhi alub kavvle vere. Yoksa al vechit teberrk taksm
etmeyeler. Eer dervden olmayub eyhden skt olsa, ehl-i
meclis al vechit teberrk taksm edeler.
8
Ve dah derv, lisnn gybet ve nemmeden ve elfz-
kabhadan belki aleltlk fidesiz kelimtdan sakna, t kim
makarr- zikrullh olan, nsez szler ile mlevves olmaya.
Ve fudl- kelma itiyd ile ibdet-i lisn olan zikrullhdan
mahrm olmaya. Hazret-i Peygamber buyurmular ki,
(8)
10
ayaklarndan dah nali ihrc buyurmular, t ki biri zahmetde
ve biri rhatda olmaya.
Ve dah mebla-i ricle ve makm- ehl-i kemle vsl
olmayan ashb- kulb ve erbb- ahvle edeb bu imi ki,
meclis-i zikrde ehl-i inkr ile oturmaya ve dah onlarn esvb
u metndan nesne almaya ki, tayr-i hline sebeb olur.
Bayezid-i Ekber kuddise srruh vakt-i hllerinde,
kendilerinde vahet ve tayr mhede edb olduklar mekn
aramak emretmiler. Bir mnkirin nali bulunmu. Ve dah
ehl-i vaktin dbndandr ki, ol vaktin muktezsn riyet
edb, vakt-i har muktezsna halt etmezler, t ki keder rz
olmaya. Rivyet olunur ki, ululardan biri vakt-i tecrd-i
mutlakda iken, kendinde vahet bulmu. Olduklar yeri
aramlar, bir torba zm bulunmu. Grdklerinde, bizim
evimiz hod bakkal evi olmu deyu buyurmular. Ve baz dah,
tedkk-i vera vaktinde iken, nnde yanan erdan keder
rz olub, ashbna sul etmiler. Getiren kimse cevb verb,
bir kimseden bir defa ya getirmek iin bir ie aldm, iki
defa getirdim, demi.
Ve dah Allh sbhnehu ve tel erzk- ibda zmin
olmas vadine itimd edb, herhlde tevekkl ve itism
ederler. Htem-i Esama kuddise srruh, kanden yersin ? diye
sul etdiklerinde,
(12)
deyu buyurmular.
Ve Marf Kerh kuddise srruh, bir imma iktid eyledi.
Namz tamm oldukdan sonra imm sul edb, kanden
yersin? dedikde, senin ardnda kldm namz ide
edeyim, zr erzknda ekk eden hlknda dah ekk eder
deyu buyurmular. Hemen abde lzm olan, mevlya hsn-i
itat ve hizmetde keml-i istikmetdir. Yoksa kulun meneti
ve tedriki, efendi zerinedir. timdnda sdk olan, Allh
11
sbhnehu ve tel herhlde gayre muhtcdan saklayub,
mevz- iddetde meded edb, shhatde ve marazda mun
olur. Ahmed ibn eb Cevr ider, Muhammed ibn Semmk
marz oldu. Kazresini alub bir nasrn tabbe iletmek istedim.
Yolda giderken bir libs pak, gkek ryihal kimseye mlk
oldum. Kande gidersin? deyu sul eyledi. Kaziyyeyi haber
verdim. yle olsa sbhnallh Hakkn velsine advvsnden
istinet mi edersin? Elindekini yere vurub bn Semmke deki,
elini aryan yerine koysun dah (13)
desin deyub gib oldu. Dnb gelb bn Semmke vk olan
haber verdim. Ol dah dedii gibi eyleyb, filhl ol marazdan
hals oldu ve ol grdn kii Hzr neb idi deyu buyurdu
Hsl- kelm, ceml-i Hakka klar ve slkunda
sdklar, env- mchede ve riyzt ve db- tarkati
riyetde tamm- dikkat edb, nice hlt- seniyye ve ezvk
ve makmt- aliyyeye vsl olmular.
PEND VE NASHAT
12
Msiv yollarn ubr idegr
Kabe-i vasla er huzr edegr
Hl ko olagr makma karn
n ana dhil olan olur emn
(14)
13
NOTLAR :
14