Professional Documents
Culture Documents
Abdül Kerim Ciyli - Insan - Kamil PDF
Abdül Kerim Ciyli - Insan - Kamil PDF
Abdlkerm Ceyli
"Allh" ad ile kaim olan o yce Zat'a. Hak ettii ekilde hamd olsun..
bu yce Allah; Zatnn hakkna ve hkmne gre: Her kemlde tecelli eyledi..
Mabuda yaplan sena yolu ile, zatn vgsn duydu.. Nasl duymasn ki; Hamd eden, hamd ve
hamd edilen kendisidir...
Zat' iin nasl gerekirse.. O ekilde bir ceml sahibidir.. Her iyiyi ve gzeli kapsamna alan bir
kemale sahiptir..
lk yaratla bir z ekirdek olan cevherlerin de, bu cevherlere sonradan ilien arzlarn da hakik
yzne bir varlk olan zattr..
Sfatlar ile, cmle gzellikleri mulne ald. Zat ile, cmle kemlleri znde toplad..
- Nasl?.
- Nerede?.
Sz edilemez..
Onun eyaya hayat verisi: Varla ilim kayna oluudur.. Bilgi merkezidir.
bu yce Allah; Anlatlan vasflar icabdr ki; her harekette, hareket edenle hereket etti.. Her
sakin durann skunu ile sakin oldu.. Ama hululsz..
Zatna ait her makamda, halkn her eidinde; stedii gibi zuhur eder..
Zatnda ycelii:
- zzet nianna sahib..
Namnn kimliidir..
Akl; Ulamas babndan onun bana dnd. Hem de; Ondan ayrlp blnmekten yana eli bo
olarak..
Gerekli olan vcub, gerekli olmayan cevaz dairesi: Ak sylenen szlerde ve yaplan beyanlarn
noktasndadr..
mkan hviyetinin bir yan; Gayeyi anlamak ve tam sehadetgahtadr.. Bir de; Cevherin ve arazn
zarfndadr..
Bir denizdir ki; Ulvi ruhaniyetler gelir.. Hem de, sultann yce kkne.. eytann ve hevann
dt baheye..
Allah ad ile kaim olan o yce zata. Hak ettii ekilde hamd olsun..
Hda alnnn sabah, aknlk ve 'Am' gecesi; ezelin ve sonradan olmularn aynasdr. Azabn
ve nimetin parlak niandr..
Ebedi bakidir..
Bu varlkta; Bir zerre dahi kprdayamaz.. Ancak onun arzusu, onun kuvveti ve onun kudreti ile
kprdar.. hareket eder.. canlanr..
yle bir Allah'tr ki; Btn bu ibarelerden tededir.. stndr.. Ksaca; O, bu ibarelerle
anlatlamaz..
Burada; Ona delil olsun, diye yaplan her iareti; Onun hakikatndan bir perdeyi asn diye
yazdm.. Bu da, ancak temsil yollu oldu..
Hangi ibare ki; Ona vardrr, midiyle getirildi; nice nice onu anlatmaktan uzaktr. Ona vardran
asl yoldan alr.. Hem de srratle..
Ve o; Zatn bildii gibidir.. Amma nasl gerekli ise.. Nasl iktiza ediyorsa..
Bizzat o; Her ynyle, kemal vasfn haizdir.. Hem de yeteri kadar.. Varlna ne kadar kemal
vasf gerekse o kadar..
yle ki;
O, ademolu ferdleri arasnda, yce Hakkn zatna davet edilen ve vasl olan tek ferddir..
Allah'n kuludur.. Kendinden nce gelen resullerin eriatn silip, yeni bir eriatla gelen, Allah'n
muazzam Resuldr..
Yeni bir eriatla gelmeyen, kendinden nce gelen resullerin yolunu izleyen nebiler arasnda
da; Allah'n en ok keremine nail olan, Allah'n bir nebisidir.. Zat iin bir ridadr; perdedir.. Zatna
delalet eden, stn bir niandr.. alametidir.. Varlna kavumakta en kdemli olandr.. Ona
vardran yolun en salamdr..
Sonra o;
Hakkn zatna parlak bir aynadr..
CEBERUT, nurlarn bir geli yeridir.. (CEBERUT: Ebu Talib-i Mekkiye gre; Azamet alemidir..
Yani; sim ve sfatlar alemi.. Fakat ounluk u fikirdedir; Orta alemdir.. Yani; Berzah.. Toplu
olarak btn ilerin iinde durduu alem..)
MELEKUT, srlarna bir konak yeridir.. (MELEKUT; Ruhlara ve nefislere has olan gayb alemi..)
LAHUT, hakikatlerinin topland bir merkezdir.. (LAHUT; Melekiyet.. Yani; Melekler alemi..)
Sonra O'dur;
.. Ve O'dur;
Sidrelere mnteha.. son yolcu.. son yolcu ve.. son yolculuk..
Hallerinde yerine kaim olan ashabna da, ali'ne de salat ve selam.. Kald ki; Bunlar, Resulullah
S.A. efendimizin, szlerinde ve ilerinde nbet makamna nail olan vekil oldular..
ehadetimi tekrarlarm;
Kur'an Allah kelamdr.. Onun kapsamna giren manalar da haktr..
Onu; Ruh-u emin olan Cebrail, Nebilerin ve Resullerin sonuncusu olan en byk Neb/Rasl'n
kalbine indirmitir..
Srat haktr..
er; Onun dilei, kudreti, hkm ile olur; ama buna rzas yoktur..
Ktlk onun hkm iledir.. Kulun umluu ve azgnl sebebi ile gelir.. Edeb icab u manaya
dikkat;
"Sana bir iyilik gelirse.. Allah'tandr.. Bir ktlk isabet ederse.. nefsindendir..
Besmeleyi ektik.. Allah'a hamd ettik.. Resulullaha salat ve selam getirdik.. ehadet de getirdik..
devam edecek
Giri
Mukaddime
Zat
sim
Sfat
Uluhiyet
Ahadiyet
Vahidiyet
Rahmaniyet
Rubbiyet
Am
Tenzih
Tebih
Fiiller Tecellisi
simler Tecellisi
Sfatlar Tecellisi 1
Sfatlar Tecellisi 2
Zat Tecelligah
Hayat
lim
rade
Kudret
Kelam
Semi
Basir
Cemal
Celal
Kemal
Huviyet
nniyet
Ezel
Ebed
Kdem
Allahn Gnleri
Salsala-i Ceres
mml Kitab
Kur'an
Furkan
Tevrat
Zebur
ncil
Hakkn Nuzl
Fatiha-i Kitab
Tur
Refrefi Ala
Serir ve Tac
Kademeyn Naleyn
Ar
Krs
Kalem-i Ala
Levh- Mahfuz
Sidre-i Mnteha
Ruhl - Kuds
Ruh Adl Melek 1
Kalb
Akl- Evvel
Vehim
Himmet
Fikir
Hayal
Sureti Muhammediye 1
Sureti Muhammediye 2
Nefs 1
Nefs 2
nsan- Kamil
Kyamet Alametleri 1
Kyamet Alametleri 2
Semalar ve Yerler 1
Semalar ve Yerler 2
Semalar ve Yerler 3
Semalar ve Yerler 4
Semalar ve Yerler 5
badetlerimiz 1
badetlerimiz 2
badetlerimiz 3
ZAT
- ..
Manasna alnabilir..
Bir isim veya sfat dnn.. Bunlarn hangisi olursa olsun; dayandklar ey; Z A Ttr..
Bu:
- Z A T ..
Tabirini kabul eden: ster mevcud bir ey olsun; isterse A N K A gibi yok olsun..
Sbhan olan yce Allahn zat, kendi nefsinden ibarettir.. yleki: Yce Allah onunla vardr..
O yce zat odur ki: Kendi kimliinde, isimleri ve sfatlar hak etmitir..
Durum byle olunca o zat: Her suretin kabiliyetine gre suret olur..
Kemal hkm mefhumu zerine dellet eden her isimden, o yce zat, hak taleb eder..
Syleyebiliriz..
*
Aada anlatlacak hususlara dikkatle bak ; bil..
*
yle bir raddeye geldi ki:
yle bir izzete brnd ki: Akllar ve fehimler onu idrkten yana yaya kald..
Yceldi.. Yceldi fehim ve efkr kular.. onun sahnnda ceveln edemez oldu..
Sonra.. Turlar atarak, yokluk ahikasna utu.. Onu yle buldu: Vcudu mutlak gerekli..
vacip.. Olsa da olur; olmasa da olur.. diye bir ey olamaz.. Bir yitirilmii varsa.. ona gre o :
Kayp saylmaz..
O mukaddes ku, artk aradn bulmutu.. Bu yapma leme dnmek istedi.. Ne var ki, bir
baka
ey daha istiyordu: Bir almet.. bir nian.. Uup gittii lemden buraya getirecei bir nian..
Ne zatsn; ne isim..
Ne glgesin; ne resim..
Ne ruhsun; ne cisim..
Sanki sen : Emaneten yaratldn.. Sanki sen: Ancak eserleri gstermekten ibaretsin..
Seni yaar buldum.. bilgin grdm.. gl tandm.. Konuan, gren, duyan kabul ettim..
Senden baka bir mevcut tasavvur ettiim ey hi olmuyor.. Bunun isbat imknsz..
Ey.. burada yok olan.. Ne var ki, seni yine burada bulduk..
okadr tehlikeleri
Vurular da sessizce..
Mamuresi yklr;
arpan devrilince..
stlahla da saridir;
Hem satrdr enmuzece..
Bilmediini sylesem;
Ama sendedir bilmece..
Saklarmda ykseldike;
Hem de bilirim dndke..
ml olduka yazarm;
Seni korkutur durunca..
Sicili yanaklarnda;
uleleri de parlaka..
Latifeleri vehimdir;
Buna amak gerek bence..
Ayrmak oyuncadr;
Yemekleri aulunca..
Ne cevherdir ne de araz;
Ne hasta saylr saca..
nmz ve kalanlarn;
Hepsi de onun, lemce..
ki zd dahi birleti;
Onda yoktur ayrlmaca..
Almetleri kaybolur;
Dalana denizdir onca..
Bundan sonra; o yeil kuun kanadna, kibrit-i ahmer mrekkebinin kalemi ile u satrlar
yazld:
Hikmet topraktr ki: Ferd vasfn alan cevherimiz onun gerekliini bulur..
a) Ezel..
b) Ebed..
a) Hak..
b) Halk..
a) Kdem..
b) Huds..
a) Rabb..
b) Abd..
Sonra..
O cevherin anlalmas babnda bir noktas vardr ki, ok dikkat gerek .. Zira onda:
Sakn ha.. Sakn ey ku, bu yazlanlar ok iyi korumaya bak.. O kadar ki: Yabanc onu
okumasn.
O ku, bu semalarda uuunu srdrd.. Hali: lm iinde dirilik.. Helk iinde beka..
Taa, toplad kanatlarn ap yayncaya kadar.. Kapam olduu gzn ancaya kadar..
Bir de bakt ki, o : Kendi dnda deil.. Kendi cinsinden bakasna salnm deil..
Her ne kadar ondan imekte ise de, yine susuz; yine ii yank.. Ondan yana hibir ey demedi..
Ama onda bir ey de kaybetmedi..
Mutlak kemal derecesini hakikat olarak : Kendi nefsinden ve zatndan ibaret buldu.. Hal byle
iken;
onun sfatlarndan bir sfata dahi, sahip olamad ki: Zt ve sfat isimlerine hakkyla
brne..
Sonra o arad yce varln bir tutulacak yeri de yok ki: ttifak, ihtilaf hkm ile de olsa, ona
yapp kala.. Tam manas ile, onun sfatlarndan birinde mekn tuta..
Bu iler byle olunca, o kuun bu tayin leminde, kendine has bir keml durumu olmad..
Uuunda bir keml durumu varsa o da, ancak kendi leminde ve kendine tayin edilen
mahalde oluyor.. Bu durumda ise, kanatlarnda iaretli yerlerde, kendisine ancak inhisarl
bir hal kalyor..
Bundan sonra o ku bakt: Arad yce zatn mehtabn kendi znde hakikat olarak
grd..
Artk o gne iinde domutu.. Onun nurunu sndurmeye de, g yetiremiyordu..
Bir yerden gp gidiyordu: ama baknca yine ilk olduu yerde durduunu gryordu..
O irfan sahasna, halk arasnda en uzak olan olduu gibi, onlarn en yakn olan yine odur..
Onun harfi zerinde vehm bir nokta vardr.. Daire, onun zerinde devrini tamamlamaya
alr..
Ve noktann znde bir lem yaar.. O lemde yuvarlak bir daire gibidir..
Yine onun iin, iki noktay kasdediyorum; sz geen daireden bir nokta vardr..
Nice eyler sylendi; deil mi?. Hemen hepsi, iaret ve imal szlerdi.. Byle olunca: hi biri
o yce zatn hakikat noktasna isabet etmez.. Baka tr olmas da imkn ddr..
Zaman da ondan yana faydasz.. Dardr.. Sktrlamaz ona; zira o da, belli bir haldedir..
lldr..
ll olan, bir lsze nice zarf olur? Kab olur?
Azizdir, Deyyandr..
Burada, umum bir ifade ile SM zerinde durulacak ; ona gre bir mana verilecektir..
yle ki :
Bu isim verilen eyin : Var olmas, yok olmas , SM durumunda bir deiiklik yapmaz..
smin keml ynnden ilk bykl : Kendisi ile ad alan eyin ; kendisini bilmeyene
SM yolunda bildirmesi ile balar..
Esas mana anlatld gibi olunca: sim, kendisi ile ad alan eyin ayn olur..
simlendirilen eyler arasnda, yleleri vardr ki, yok grnr.. Ama, kendi varl iinde..
Fakat, konuulurken ald isimle vardr.. Buna misal : Anka-i Maribdir..
Aslnda o, belli bir varlk deildir.. Ancak ismi ile vardr.. te bu isimdir ki :
Onu bir varlk haline getirmitir..
Yine bu isim yolundadr ki : sim sahibi zata gerekli olan sfatlar bilinir..
Durum anlatlan yola girince, isim verilen ey, bir baka olur; isim erevesini aar..
sim, isimlendirilenden baka olur..
Misal olarak : Bu yolun ehli dilinden geen : Anka-i Marib mefhumu muteberdir..
O, yle bir eydir ki : Akllardan fikirlerden uzak duran, zel durumu, yaps,
nak ile azameti icab bu misal leminde benzeri mevcut deildir..
Anka-i Marib..
imdi dn.. Anka-i Marib iin getirilen isim, onun iin verilen man hkmn
kapsar m?.. phesiz kapsamaz..
Sanki o isim, anlatlan mana iin ona konmamtr ; kll bir hal ile akla uygun bir mana iin
konmutur.. zellikle varlk mertebesindeki rtbesi ezberlensin diye..
Ta ki, bylece yok olmaya ve onun: Zatnda, anlatlan hkmde olduunu bilesin..
imdi "halk" mefhumundaki Anka-i Marib ismi, "Hak" manasndaki Allah ad,
alar ters orantl bir zdlk tekil eder..
Misal : Anka-i Marib ad ile adlandrlan, ald ada kar kendi znde "halk" olarak
yoktan ibarettir..
Allah ad ile anlan yce zata gelince : Hak olarak srf varlktr..
Ancak yce Allah ad ile, Anka-i Marib mefhumu arasndaki zdlk bir ynde kalkar..
O da : Esas varlklarna, ancak isim yolundan gitmek..
yleki :
Yce hak ise.. ayn minvalde ancak isimleri ve sfatlar yolundan vsl olunan bir varlktr..
Bu yol, geni bir alandr; Hakkn marifetine gemeyi mmkn klar.. Baka trl
imknszdr..
Hasl- kelm: Allah- Talya vuslat iin Allah ismi yolundan baka bir yol yoktur..
Durum anlatld gibi olunca, yce Allaha varan yolu onunla aydnlanm olur..
nsandaki mana bykl de, onunla mhrlenmi olur..
Rahmete eren kimse dahi onunla rahmana varr..
bu halin dnda, bir baka durum vardr ki: Tam bir stnlk sahibidir. Mesel :
Bir kimse mhr paralarsa.. ismi de vasf da gemi olur.. Byle olunca da, o kimse :
Yce Allahn zatn bulur.. Sfatlarn da grr.. Sfatlar da, kendisine kapal kalmaz..
.. Ve bylece onun :
Hak ve halk..
Namlar ile yad edilen iki yetimin hissesini yeterince demi olur..
Hem de onlarn erginlik alarnda ..
Hem de, her iki halin hazinelerini bularaktan..
Btn noksan sfatlardan temiz olan yce Hak : "Allah" adn insana bir "ayna" yapmtr..
Bu manay yzne bakt zaman anlar.. Bilir.. Hem de geree dayanan bir ilimle..
zellikle :
Btn bu anlatlanlar, bir zevk iidir.. Byle olunca, bu yce ismin aynasnda
yzne bakan bir kimse : Zevk olarak bu ilmi elde eder..
- Allah..
Bundan sonra o kimse, bir ykselme kaydeder ; yok olma durumu kederini siler :
lme doru safa seyrini varl bir gerekli varlk halini alrsa..
sonunda, yce Allah onu kdem zuhuru ile, sonradan olma kirinden de temizlerse..
te o zaman, Allah isminin aynas olur..
Buna misal: ki aynann karlkl duruu gibidir.. Byle olunca da, o aynada ne varsa..
bu aynada da o olur..
Bu anlatlan makamn sahibi ile zat tecelliye eren kimse arasnda bir incelik vardr..
yle ki :
Bu makamn sahibi yalnz frkan okur.. sfatlar lemini okur, manasna alnabilir..
Zat tecelliye eren kimse ise.. nazil olan cmle kitaplar okur..
B i l..
Bu durum ki byle oldu: Yce Allahn keml derecelerine bir son olmayaca aktr..
Bir baka kap aalm.. u yoldan ki: nsanda bu akl yolu ile bilinen bir temel madde
vardr.. Ayn zamanda, bu kinatta da vardr.. Bunun bir kabiliyeti de , eitli grnt
suretleri aa karmaktadr..
Bu i burada biter..
Her kime ki, yce hakkn tecellilerinden bu ynde bir tecelli gelirse..
zn idrkten aciz kalr ve yle der :
Mesel : Yce "Hak" bir kimseye, mana tecellisi iinde tecelli eder ve ilmi
cihetinden kendisinin ayn olduunu, ayn oluu cihetinden hakikat bulmu olduunu
anlatrsa..
gayr byle bir tecelliye eren, acizlik dili ile konumaz.. drkten aciz olduunu
syleyemez..
Bu manaya aykr bir yne de kayamaz..
Peki ne yapar?
Diyeceksiniz ; anlatalm :
Sebebine gelince : Onun makam yle bir makam olmutur ki, onu anlatabilmek
imknszdr..
Zira, o : Yce Allahn zatnda, en yce makama ykselmitir..
*
imdi, o yce Allah ismini bir baka yn ile ileyeceiz.. Bunu da bilmen gereklidir..
Sbhan olan yce Hak : Allah ismini, ilhi manalarn suretine de, ilk temel maddesi
yapt..
Ad verilir..
Bu yce Allah ismi, anlatlan zulmete bir nurdur.. O nurla, Cenab- Hak kendisini
grr..
Biraz da, bu kelime zerine sylenen itikad limlerinin fikirleri zerinde duracaz..
Bu yce kelimeyi, eitli ynleri ile eletirenleri dinleyelim..
Mtekellim limlere gre, bu yce Allah kelimesi : lhiyet istihkak olan bir zat anlatan
sancaktr..
Evet.. onlarn istilhnda , bu yce Allah isminin kelime treyii zerinde eitli grleri
var..
Bazlar der ki :
Bu kelime dondurulmutur.. Kendi banadr.. Ve ona cins olacak bir kk yoktur..
Henz kelimeler trememi, treyen kelimelerden bir ey de trememi iken Cenab- Hak
bu :
ALLAH..
Bu yce ismin, baz kelime kknden trediine kail olanlar ise yle diyor :
Bu kelime : ELEHE YELEH, kknden gelmitir.. Bu kelimeler ise.. aka gelenin halini
dile getirir..
Anlatlan mana, yce Hakkn geerli iradesi zerine ; kinatn kendi zellii ile, onun
kulluuna dknl ve onun azameti nnde zilleti istemeleridir..
Zira kinat, kendi olular icab, kendilerine gelen Hakka kulluk istek, arzu ve akna
kar bir
savunma gcne sahip olamaz.. Demir cinsi eylerin mknatsa can atp iten bir yneli
gsterdikleri gibi.. Onlar da mknatsn ekicilii karsnda gszdrler..
Kinatn bu iten duyduu Hak kulluu ak, bir tesbihtir ki : Onun btnyle anlalmas
zordur.. Anlalamaz..
Kinatn ikinci bir tesbihi daha vardr ki: Hakkn zuhurunu kendisinde kabulleniidir..
Zira, kinatn ; yce Allaha ait her isimde bir balants vardr.. O ilhi isme uyan
biimde tesbihi yapar.
Ve.. bu varlk lemi ferdlerinden her birinin, yce Allah ile olan halleri
bu minval zere devam edip gider..
Anlatlan mana icabdr ki : Yce Allah, kelimesinin yukarda sz geen kelime kknden
geldiini istidll eder ve derler ki :
Eer o, bir kelime kknden gelmeyip de dondurulmu, kendi bana olup kalsayd;
anlatld gibi bir tasarrufa sahib olamazd..
Bu yce ismin kk, ELEHE olduu kabul edildiine gre, mabud iin kullanlnca,
baa bir EL, lm- tarifi getirildi.. O zaman EL-ELEHE oldu.. ok kullanlmas dolaysyla,
ortadaki ELF grnmez hale getirildi ve : ALLAH, oldu..
Arab dili limlerinin bu yce isim zerine szleri oktur.. Ama teberrken bu kadarn
aldk..
Bu kadarn yeterli grdk..
Burada, ALLAH lafz zerine baz kelm edilecektir.. Ayrca, onun harfleri zerinde de
durulup ifade ettii manalara baklacak..
yleki :
ALLAH, olarak anlan bu yce isim, harf itibarile belidir.. Ama lafzda..
Her nekadar, yaz eklinde (LM) ile (HA) arasndaki (ELF) grnmemekte ise de ;
lafzan sabittir.. Lafz da, yazya hkim olduuna gre : (ELF) i de, o harfler meyannda
sayp :
BRNC HARF
yle bir ahadiyet ki, onda okluk manasna gelen kesret tamamen dp helk
olur..
Hangi yzden baklrsa, baklsn; ondan baka varlk kalmaz..
bu mana :
Tek bana deil de, yazl itbariyle, dier harfleri ile de, zata iaret edilir..
Zira hepsi, onun iinde gizlidir..
ELF; zat olunca, dierleri onda gizli sfat ve onunla alkal olanlar olur..
Ki bu mana, aada daha ak anlatlacaktr.
Mesel : ELF harfi, yazl gsterildii zaman, ELF, LM, FA, dan ibarettir..
ELF harfi, tek bana yazld zaman, yazl eklini ve tek bana yazln da
znde toplayan zata dellet eder..
LM, harfi, dik ksm ile ; yce zatn kadim sfatlarna dellet eder.
Kendisinin, LM olduunu anlatan kvrk ksm ile de, sfatlarla alakal ksmlarna delil
saylr..
Sfatlarla ilgili ksmlar ise.. zata balanan kadim fiillerdir..
b) Bandaki noktas ile, halkn zatnda var olan, Hakkn varlna dellet eder..
c) Bann yuvarlak oluu, sonucu, iinin bo oluu feyz-i ilhyi kabul edileri
ynyle
halkn onda bir yer edinip sonsuzluunu kavramasna bir durak olmayacana dellet
eder..
d) Ayrca yuvarlann daire biiminde oluu da; mmkin vasfn alan varlklarn
sonsuzluuna iarettir.. Zira dairenin nerede balayp nerede bitecei bilinmez..
e) Ayrca iinin boluu, feyiz kabulne bir iaret mahallidir. Zira, ii bo olan ;
kendisini dolduracak bir eyi kabul etmek zorundadr..
Sonra.. burada bir baka husus vardr; bunu da belirtmemiz yerinde olur..
bu husus : FA, harfinin banda duran noktadr.. Bu durumu ile o noktann yeri.
FA harfinin yuvarlak boluu gibidir..
stte anlatlan mana icabdr ki, Resulllah S.A. efendimizin u hadis-i erifi rivayet
edilmitir :
Ayn ekilde yazarn elindeki kalem, Fa harfini yazmaya balad zaman : Bo yuvarlan
yapmaya ncelik verir.
simler, sfatlar, etkisine ald dier eyler, mahlukatndan hemen her eyin hkmn
kendi znde gizler..
Durum anlatld gibi olunca. Zat sfatndan baka baki kalan olmaz. Bu sfattan da bir
baka ynyle
AHADYET..
Diye bahsedilir..
Adl eserimizde hayli kelm ettik.. Orada bulunup okunmaldr ; faydal olur..
KNC HARF
LM : Bu harf, Allah isminden , birinci Lm- dr.. Eliften sonra, ikinci sray alr..
Anlatlan mana icabdr ki : Elif'ten sonra geldi.. Ksmen onunla bititi.. Byle olmas
gerekir ;
nk Cell sfat, tecelliler derecesinin en ykseidir.. Cemal sfatndan daha ndedir..
Bu fikrimizi teyid eden bir hadis-i erif vardr.. Hemen arz edelim :
Bu kuds hadis anlatyor ki : Bir ahsa en yakn olan ey, gmlek ve cbbedir..
imdi sabit oldu : Cell sfat, yaknlk itibariyle, cemal sfatndan daha yakndr..
Cell sfatnn bu yaknl :
Nisbeten kapal geen stteki ifadeyi daha iyi anlamak iin, aadaki cmlelere
dikkat et ; bil ve anla..
Vahidiyet, eklinde de anlatlan cemal sfat : Zuhur ynnde tam kemlini bulduu :
ya da anlatlan keml haline yaklat zaman, onun ad :
C e l l..
NC HARF
l i m..
L t u f..
A z a m e t..
k t i d a r..
Cemal sfatnda saylan iki vasfn sonucu, cell sfatnn iki vasfnda birleir..
Byle olunca da : Cemal ve cell bir sfat haline gelir.
Halka zahir olan cemal sfat cell sfatnn cemal cihetinden baka deildir..
Ayn ekilde onlara zahir olan cell ise, ancak cell sfatndan cemal saylr.
Sebebine gelince : Pepee gidileri, birinin dieri iin gerekli olduudur..
Cemal ve cell sfatlarnn tecellisi iin bir misal olmak zere ; gnele tan yerinin
aarmas ile balayan fecir vaktini getirebiliriz. Fecir, gnein domasna bir balangtr..
Gne tam douncaya kadar kalr..
Bu misalden cemal ile cell sfat arasnda bir balant kurmak isteyince :
Fecrin cemal olduunu ; gnein de tam aydnlatc vasf ile, cell olduunu..
Bir benzetme yolundan syleyebiliriz.. Dn ki, o tam aydnlk fecrinden balayp geldi..
Fecir ise, aydnl gneten ald..
te :
Bahsi edilmekte olan bu ikinci LM, yazl itibari ile harften ibarettir :
LM, ELF, MM..
Ebced hesab ile bu harfin say toplam YETM BR eder..
Onlar aacak olsa.. yznn gzelliinden, gznn grd yere kadar ne varsa
yanar..
- Nur..
Cemal sfatdr..
Zulmet..
se, celldir..
Derler..
Ve.. o hicap mertebelerinden her mertebe iin, yine bin perde vardr..
Burada kasdmz : Ksa kesmektir.. Eer byle olmasayd ; onlarn erhini yapardk..
Hem de en tam ekli ile..
Onlar anlatrdk: Eksiksiz, btn zellii ve fazilet toplamlarnn tm ile..
DRDNC HARF
Bu harf, yaz eklinde grlmez.. Ama okunurken, sylenirken, ikinci lama med olmas
ynnden bellidir.. vardr.. Bunun adna :
Kemal ELFi..
Denir.. Ama bir kaplayc nitelik tayan kemal.. O kadar ki : Onun ne bir sonu.
Ne de bitimi iin snr vardr..
Onun snrsz oluunun iareti : Yazda grnmeyip dm olmasdr.. Byle bir eyin de,
kendisini tam idrk mmkn olmayaca gibi, izini bulabilmek dahi zordur..
Allah ehli, kmil ismini alan kimse, daha mkemmel olma ynnden daima :
Yce mnezzeh Hakta ve onun cemal sfat tecellisinde terakki eder..
Ykselir.. Hi bir ekilde, bu tecelli kesilmez..
Pe pee gelir.. lerleyi ynnde, son gelen n gelenden yksektir..
Bir kaidedir : kinci, birinciyi de toplar.. Byle olunca da, her yeni tecelli bir ykselmedir.
Derler ki :
lem, her an, her nefes bir ykselme kaydeder.. Zira, o anlar ve nefesler Hakkn
tecelli eseridir.. Byle bir ey ise.. terakki saylr..
Ancak, burada bir incelik vardr.. Onun zerinde biraz durmak isterim..
Her noksandan mnezzeh ve her bakmdan yce olan Hakkn da terakki etmekte
olduunu..
Manasna gelen hadis-i erifi vardr ki : Onun zat iin bir ykselme mevzuu asla olamaz..
Zira o : Zatnda olduu gibidir.. Yaratlmlarn vasfna brnmekten yana tam olarak
mnezzehtir..
*
BENC HARF
HA : Bu harf, bata da anlatld gibi, yce Allah isminin BENC ve son harfidir..
Burada :
De ki :
O..
O..
De ki :
- O, sensin..
Demektir..
Bu, byledir ; baka trl olamaz.. nk, ad gemeyen bir eye zamirin balanmas
usulde yoktur..
H v e..
Bu mana, beyan ilminde : ltifat, olarak kabul edilir ki, yaplan hitabn
tek bana hazr olana deil ; hem hazra, hem de gaib ayn durumdadr..
Grsen..
Kelimesine de muhatab, sadece Resulllah S.A. efendimiz deil, btn grenlerdir..
Ayrca, HA harfinin yuvarlak oluu : Hakka ve halka nisbet edilen varlk arknn
insan zerinde dndne iarettir..
Bu misal leminde insan : HA, ile kendisine iaret edilen daire gibidir..
Anlatlan manay iyi anladktan sonra, dilediin gibi konuabilirsin..
Aada arz edeceimiz yet-i kerimeler, anlatmak istediimiz manalar teyit babnda
nemlidir..
Ve Allah, o velidir.. ( 42 / 9 )
V e l i..
Kelimesi :
nsan Kmil..
Bu mana, bir gerektir.. nk, onun iin korku ve hzn muhaldir.. Hatta buna benzer
eyler de Allah iin muhaldir.. Sebebine gelince:
O, Veli ve Hamiddir.. ( 42 / 28 )
O..
Zamiri veliye aittir.. O, Haktr.. Halka balanan suretlerle suret bulur.. Yahut byle
deildir de:
lhi manalarla tahakkuk eden halktr..
Burada, umum bir ifade ile SIFAT zerinde durulacak ; ona gre mana verilecektir..
zet olarak :
SIFAT, bir eyi zel hali ile bilmeyi, fehmine ulatran bir ekildir..
Sfat bir eyi aklna yakn bir ekle getiren bir ifade yndr..
Bunlar anladktan sonradr ki : Anlatlan bir eyi kendine has ekli ile bilirsin..
Ne olduunu zevk yolu ile anlarsn..
b) O eyde, insan "tabiatna" zd bir ey var mdr?. Bir nefret uyandryor mu?.
Byle bir durumdaysa.. phesiz o eye "tabiat" icab ynelmek mmkn deildir..
Ondan kalr..
Anlatlan bir kabuk say.. Olmaya ki, bu kabuk sana engel ola..
Sonra, ze varamayasn.. Kabuu, daima z saklayan bir perde bilmeli ;
yeri gelince de iine girmeli..
Sonra..
Sfat alann bulunduu yerde sfat vardr.. Onun olmay ile de yok olur..
Arab dili zerine ihtisas olan bilginlere gre, sfat iki trldr :
a) Sfat- fazailiye..
b) Sfat- fazliye..
Sfat- fazailiye : nsann zat ile, esas varl ilgili sfatlardr.. Mesel Hayat..
Burada :
- s i m l e r..
- Esam-i Nuutiye..
Tabir edilir..
Mesel : Ahad, Vahid, Ferd, Samed, Azim, Hayy, Aziz, Kebir, Mtel vb. isimler..
- Nefsiye..
Tabir edilen, Muti ve Hallak isimleri ile :
- Efaliye..
nk :
renmeye al..
Tahkik ehli bir zata gre : Sfat tam manas ile kavranamaz..
nk sonu yoktur.. Ama zat, byle deildir ; kavranabilir..
- u, Allahn zatdr..
Denir ve idrk edilip kavranr; ama
keml iktizalar icab, sfat idrk edilemez.. Kavranamaz..
- yledir..
Diyelim ki :
Peki btn dallar ile bu ilim sfatn nasl kavrasn?. Elbette kavrayamaz..
Ancak, kalbine o ilim sfatndan inen miktar bilir.. Mesel :
Bu varlkta ne kadar insan vardr?
Bunu bildikten sonra, o insanlarn isimlerini tek tek bilmek kalr..
te, kalan sfatlar da byledir.. Onlarnda durumu tek tek ayn ekildedir..
- Gerekten ben Allahm.. Benden baka ilh yoktur.. Bana ibadet et..
( 20 / 14 )
Ne var ki, tecelli ; itikad edilenin aksine oldu.. Dolays ile inkr hasl oldu..
Sende anlatlan vasflardan biri knca, ancak onun bir belirtisi olur..
Ve hkm yolu ile ;
- Bu budur..
Sende bir sfatn belirtisi grlyor ; akl onu sana balyor.. Bu, dettir..
Mefhum kanunu byle yryor..
Zat- ilhiyi idrk zerinde duralm.. Bu da, bilmen gerekli bir konudur..
znde tam bir ycelie sahib bulunan zat- ilhiyi idrk u yoldan olur :
Demek isteniyor ki :
- Anladmz veya anlamadmz manada ne bir bitime var ; ne bir giri k..
Bir eyi bilince, ondan daha fazla malumat edinmek sfatlar kapsndadr..
- Zt idrak edilemez..
Fakat, daha nce anlatlan, zat bulma bahsindeki mana itibar ile :
Diyebilirsin..
Bu mesele nemlidir :
Ehlllahtan pek ou ; benden nce bu mevzuda konumamtr..
Bu manay anla..
Zira, bunu ancak Cell ve ikram sahibi Zat'a yaknlk bulmak iin ;
kendilerinde tam bir Keml hazrl olanlar anlayabilir.
Durum yukarda anlatld gibi olunca, malum manalar anlamak, mehul ii anlamaktan
daha kolaydr..
Sz geen isimler unlardr : Hayat, ilim, kudret, irade, semi, basar, kelm..
( Yaamak, bilmek, g, arzu, iitmek, grmek, konumak.. )
Dik ksm ile, Cenab- Hakkn kendi zatn bildiine dellet eder..
LAM harfi olduunu isbat eden kvrk ksm ise..
Cenab- Hakkn mahlukatn bildiine delildir..
Bu harf, dudan d ksm ile sylenir.. Ancak, sesle sylendii zaman duyulur..
Bu durum, lafzan sylendii zaman da, duru halinde de yledir..
- Yce Hak yaratlmlar kendinden grr.. Onlarda, kendisine yabanc bir ey yoktur..
- Yce Hakkn, zat ile, zatnda mahlukatndan ayrd edili ekline dellet eder..
zellikle yce Allah, mahlukatn vasf olan :
Zillet, noksan gibi vasflardan tamamen uzaktr..
Ycedir ; mukaddestir..
- Kn.. ol.. ( 16 / 40 )
- Ol.. ( 16 / 40)
te bu mana icabdr ki :
Dedik..
Biraz da, NUN harfinin zerindeki noktada duralm ki, onu da bilesin.
Bu ismin harfleri zerinde dursak, onun srlarn, yazl tarzlar ile, saylarn anlatsak ;
harflerden her birinin altnda, bulunan kinatn infialini ve harika ilerini sylesek..
ok artc iler meydana getirmi, fehimleri hayrete daldran eyleri anlatm olurduk..
- Bu nereden geliyor?..
Denir ve alrd..
Byle yapmamzn ad :
- C i m r i l i k..
ULHYET
Ad verilir..
Bunda hkmm :
Zhir olup gelenle, bu gelene tene olan zuhur yerleridir..
Allah ismi ise.. Vacibl-vcud, her bakmdan yce ve mukaddes zattan baka
olamaz..
Kuran : Ahadiyettir..
Kuran : Zattr..
Frkan : Sfattr..
Demektir..
bu mana icabdr ki :
Onun Allah ismi, isimlerin en ycesidir..
LHYET ise.. zuhur yeri olma ynnden : zatn; gerek kendine, gerekse bakalarna
gre,
en faziletli makam alr..
nk :
Zira oras :
Sebebine gelince :
Ona kendisinden hibir ey gizli olamaz..
Her kime, stte anlatlan tecelli hsl olursa.. bilsin ki : O vahidiyet tecellilerindendir,
ahadiyet tecellisinden deil.. nk Ahadiyet tecellisinde : sen, o zikri gemez..
nk ULHYET :
Karlkl zdd znde toplar..
.. Ve onda ; Hak halk suretinde zahir olur.. u hadis-i erif, bu manay anlatr :
.. Ve onda :
Halk, Hak suretinde zhir olur..
Varln ULHYET teki zuhuru : Mertebelerinde hakk olduu gibi keml zeredir..
Haktan ve halktan hepsi bu mertebeye girer..
Bu mertebe Hakkn ve halkn fertlerini de iine alr..
O kadar ki :
Allah en ok bileniniz olduum halde ; ondan en ok korkannzm..
Allahtan..
Onun bu durumunu,
Cenab- lh katndan alp, aklad hakikatlerde gsterir..
Bilemem..
Durum ki byledir..
Buna bir misal olmak zere, muharebe esnasnda bir kahraman gsterebiliriz..
nk, sfatn kendisi zatta gizlidir.. Onun ortaya kmasna imkn yoktur..
O sfatn ortaya kmas, caiz olursa, O zattan ayrlma durumu meydana kar ki ;
ite bu, mmkn deildir..
Bu manay anla..
yle ki :
Byle olunca, varlklarn misalleri, birbirine kar konan aynalar gibi olur..
Birinde ne varsa dierinde de ayns olur..
Anlatlan misl zerine yle syleyebilirsin :
Karlkl duran aynalardan her biri, ancak karsna gelen dier aynadakini alr..
Byle olunca, yalnz bir aynay alyor ; onun altnda kalan mteaddid aynalar
alamamtr..
- u aktr ki, varlk ferdlerinden her biri, ancak, zatnn hakk kadarn alabilir..
Daha fazlasn alamaz..
Dersen ki burada :
eklinde bir mana kar ki, senin iin, esasa bir geit noktasdr..
u bir hakikattr ki : Misaller tam manas ile, anlatlan manann tpks deildir..
Bir yaklatrmadr.. Ama misalini de ayn grmek icab eder..
te.. o zaman :
Zatta, sfatlardan hakkn kadarn grrsn..
Gzellikler semasym ;
Gneim hi batmaz kalr..
Gzellikleri derledim ;
Bam var, suum kalr..
nsan- Kmil 5. Blm(Ahadiyet) Abdlkerm Ceyl
O kadar ki :
Hakka dair itibarlarn da burada sz edilmez..
Keza, halka nisbet edilen itibarlarn da..
u artla ki :
Sana "nisbet" edilen btn itibarlar bir yana atp zne dalasn..
Bu AHADYET sfat iin umum ve mull bir tabir kullanld zaman, kendisinden :
Senin kimliinde bir zuhur yeri alan bu isim, yce Hakkn ilhi katnda ;
isimlerinde, sfatlarnda tmnden yana mcerreddir..
Hatta orada, eserlerin messirlerinin de sz edilmez..
nk, bu tecellilerde mahluk iin, hi bir nasib yoktur.. Bu, kesin olarak byledir..
nk o, tek olan Allahndr.. Zat tecellilerin ilki oradan balar..
Yukarda anlatlanlar, zellikle, ayn olu ekillerini yanl anlamamak icab eder..
Burada ; ahadiyet, VAHDYET, ulhiyet sfatlar arasndaki fark zerinde duralm.. yle ki
:
Ahadiyet..
Bu sfatta isimlerin ve sfatlarn zuhuru yoktur.. Kendi zndedir..
Ve, srf zattan ibarettir.. Bu sfatn an bunu gerektirir..
VAHDYET..
Bu sfatta, isimlerin ve sfatlarn tesir sahasna gre zuhurlar vardr..
Ancak bu zuhur : Zatn hkm ile olur.. Zattan ayr bir hkm dnlemez..
Byle olunca : Her ey, birbirinin ayn olur..
- Ulhiyet..
Bu sfatta, isimlerin ve sfatlarn zuhuru vardr..
Ve, toplumdan her eyin hakkn tek tek vermek gibi bir zuhuru olur...
Mesel : Mnim, mntakimin zdd olur.. Mntakim ise, mnim zdd olur..
Zira, ulhiyet her eyin hakkn yerine getirmeye yeterli bir tecelli makamdr..
VAHDYET, ise :
- u anda, ilk halinde gibidir..
VAHDYET sfatnn, kalan tecellilere gre stnl de, toplu olann ayr kalana
stnl gibidir..
ahitleri ie katma ;
ahitlere zor ulamak..
Atm ho gzelliini ;
Dmez sana sakl tutmak..
Bu durumda onun yeri, yce Allahn zat isimlerinde kendisine tahsis edilen yerle ;
bu isimlerin mahlukata dnk yzleri arasdr..
Zat isimlerinin halka dnk yzleri : Alim, Kadir, Semi, vb. isimleridir..
Bu isimler, varln hakik yzleri ile ilgilidir..
O hakik yzler, Hakka balanan btn mertebelerde, RAHMANYET sfatna bir isimdir..
O hakik yzlerde halka nisbet edilen mertebelerin itiraki yoktur..
phesiz kam iindeki eker, derece itibar ile daha yksektir ; nk srf ekerdir..
Kamta ise, eker dnda baka eyler de vardr..
Zat isimler de :
Ahadiyet, vahidiyet, samediyet, azamet, kuddusiyet vb. sfatlardr..
bu isimler ancak :
Vacibl-vcd olan yce ve mukaddes sultan "Ma'bd"undur..
Hakka balanan mertebelerdeki zuhuru ile,halka nisbet edilen mertebelerde zuhur etmi
olur..
Byle olunca da, bu lemin paralarndan her birinde, her ferdinde kemal zuhuru
gsterdi..
Eyada bulunan emanet vasf, ancak ondaki halkiyet balantsdr..
Yukarda anlatlan manalar, daha iyi amak iin, ie bir misal katalm.. yle ki :
Bu lem kara benzer.. Yce ve sbhan olan Hak ise.. bu karn asl olan sudur..
Hsl : Rahman ismi, cmle keml iktiza eden yerlerde, zhir olur..
Haliyle, onun zuhuru : Yerinde yerlemi olmasna, btn mevcudata sirayetine,
hepsini hkm altna almasna baldr..
bu mana ;
- Rahman Ar' istiva etti.. (20 / 5)
yet-i kerimesi ile, anlatlmak istenen manadr..
Bu, byledir ; nk :
Varlklarn her birinde, yce ve sbhan Allahn "zat" vardr..
Onun zatnn bulunduu varlklar ise, dorudan doruya ardr..
Bu mana aktr ; nk onlar varlklarn yce Hakkn zatndan almaktadr..
O, Sbhn'dr ; ycedir..
Allah dilerse.. ar zerine, bu kitapta konuacaz..
Yeri geldiinde ok ok anlatrz..
Bu sarma, varlklarn iine girme ; onlara yapma gibi bir durum almadan olmaktadr..
Ayn ekilde mahlukat kendi zatnda meydana karmakla, onlar rahmetine nail eylemitir..
Anlatlan her iki mana da dorudur ve yce Hakkn zatnda olmutur..
stteki manay daha iyi anlatabilmek iin ; bir baka yola girelim..
Byle yapalm ki bilesin..
Bir hayal vardr.. Bu hayal zihninde bir suret benzeri olarak teekkl eder..
yle ki :
- Rahman, umum bir mana tar..
- Rahm, zel bir mana tar..
Tamamlayc bir durumu vardr..
Rahim isminin zel bir mana tamas ; tamamlayc bir durum almas..
Demek, ancak saadet ehline tahsis edilmi olmas icabdr..
Rahman ismi ynnden gelen rahmet, azab ile karktr..
Mesel : Tatsz ve kt kokulu ilcn iilmesi gibi..
Ayrca Rahim ismi altnda bulunan, yce Allahn btn isim ve sfatlarna
rahmeti ve btn eserleri ve tesirleri ile zuhurudur..
RUBBYET : Bu varlklarn istedikleri isimlerin iktiza ettii mertebe iin bir isimdir..
Yce Allahn : Alim, semi, basir, kayyum, mrid, melik, vb. isimleri RUBBYET isminin
iindedir..
nk anlatlan isimlerden de her biri, kendisi iin olmas gereken bir ey ister..
Mrid ismini ele alalm : Bu da, murad olunan bir ey taleb eder..
Dierlerini buna gre lebilirsin..
unu da bil..
Yce Allahn Rabb ismi altnda toplanan btn isimler,
halk ile kendi arasnda ortaklaa kullanlan isimlerdir..
Halka tahsis edilen isimler, sadece onlarn tesir zelliidir..
Yce Allahn zatna tahsis edilen isimlerle ; bir yz halka dnk olan isimlerden biri :
- A l i m..
Diye anlattmz isimdir.. Bu isim, nefs isimdir.. Bu ismin bir gerei olarak :
- Kendisi bilir ; halk da bilir..
Diyebilirsin.. Ayn ekilde ; Semi ismi iin de :
- Kendisi iitir ; bakas da iitir..
Diyebilirsin.. Ayn ekilde, Basir ismini ele alalm :
- Kendisi grr ; bakas da grr..
Diyebilirsin..
Hsl : Daha nce de anlatld gibi bu isimleri, benzerleri ile birlikte ;
Hak ile halk arasnda ortaklaadr.. Bu ortakla maddi bir mana verilmemesi gerekir..
Anlatlan durum dnda, sadece halka tahsis edilen isimler vardr.. Bu isimlere :
Esma-i fiiliye.. Ad verilir.. Bu isimlerden bir tanesi :
- K a d i r ismidir..
Fiiliyat sahasnda, bu ismi ve benzerlerini, yce Allahn srf zat iin kullanamayz..
nk :
- Esma-i fiiliye..
Diye anlattmz isimler, yce Hakkn Melik ismi kapsamndadr..
Melik olan zat iin ise.. elbette bir memleket gereklidir..
Burada, yce Allahn Melik ismi ile, Rabb ismi arasndaki farka iaret edeceiz..
yle ki :
a) Melik, esma-i fiiliyeyi iine alan bir mertebenin ismidir..
Bunlarn halka tahsis edilen isimler olduunu anlatmtk..
Bunda, yce zatn tekliini belirten : Azim, Ferd gibi isimler ile ; mterek olan Azim, Basir gibi
isimleri,
ayrca halka tahsis edilen Halik, Razik gibi isimler ayndr..
Rahmetin, Rahman ortasnda bulunmas, Rab ile merbub arasnda bir balantdr..
O, cemalinize suret ;
Onun manas sizsiniz..
Bu varlk oluunuzla ;
Onun oluu sizsiniz..
Demee gelir..
nce manev tecelliyi ele alalm..
Bu tecelli : Tenzih kanunlar usulnce, isimlerde ve sfatlarda meydana gelir..
Bunlarn, hemen hepsi, tam bir keml eidinden saylr..
Sbhan olan yce Allah, hak ettii ekilde mahlukatndan birinde zuhur edince ; bunun
ad :
- Tebih ynl zuhur olur.. Fakat bu zuhur yce Hakkn kendi zatndaki tenzihe bir halel
getirmez..
eklinde bir cmle ile ifadesini bulur. Byle bir tecelli durumu ;
tebihe bal bir suret tecellisiyle ; tenzihe bal manev bir tenzih durumu alr..
yle ki :
a) Sur bir zuhur olursa, manev yn onun zuhur yeri olur..
b) Manev bir zuhur olunca, sur yn, onun iin zuhur yeri olur..
Anlatlan mana, bir galip - malup meselesidir..
Hangisi galip gelirse ; kalann iine alr.. bir tanesine kalr ; dierine perde olur..
Allah.. Hak syler.. Doru yola hidayet eden O'dur..
Bilesin ki..
AM' Hakikatlarn z hakikatinden ibarettir.. bu hakikat:
Hakka bal sfatlarla halka nisbet edilen sfatlarn hi biri ile sfatlanmaz.. nk o:
Srf zattan ibarettir..
Sonra.. hi bir mertebeye da izafe edilemez; Hakka ait mertebelere de.. Halka ait
mertebelere de..
Onda, bir izafet durumu olmaynca, kendisine bir vasf veya isim verilemez..
Bu manada, Resulllah S.A. efendimizin u hadis-i erifi yeterlidir:
AM, Ahadiyet isminin karldr.. Ahadiyette, isimlerin ve sfatlarn eriyip gittii gibi;
AMda da ayn ekilde olur.. Orada hibir eyin zuhuru yoktur..
Ayn ekilde, AMda: Hibir ey iin bir tecelli ve bir zuhur dnlemez..
Anlatlan kapal olma durumu, maddi manada bir rtnme manasna alnmamaldr..
Bu durum, yce Allahn kendi zatnda gizliliidir; hibir ekilde kendine gizli deildir.. Hele
tecelliden yana; yahut kendi zne, perde arkasndan tecelli etmeden yana..
Yce Allah, bu gibi eylerden tenzih edilir..
Anlatlan bu mana, zatnn iktizasna gre olur.. Tecelli, perdeleme, gizlilik, aklk, ekil
alma,
balantlar, itibar ve izafetleri hep ayn yn ile grmek gerekir..
Hsl: Btn bunlar, zatnn hkmne gre olur.. Onun zat ise, olduu gibidir..
nceki hali ile, u andaki hali arasnda hibir fazlalk yoktur..
Bu ayette geen:
- H a l k.. (10/64)
Sfatlar manasna gelir ve u demektir:
- Kendisinde bulunan sfatlar iin, hibir deiiklik yoktur..
Bu zhir lemde grlen bakalamalar, deiiklikler, ancak bu suretlerde grlr..
Ayrca, balantlar, izafetler ve itibarlar da yine bu suret leminin grntleridir..
Btn bu olanlar, bizde yaplan tecelli hkmne gredir..
Bize olan tecelli byledir.. Daima deiir.. Ancak, yce Allah zatnda nasl ise, yledir..
Bize tecellisinden ve zuhurundan nce hangi halde ise, yce zat yine o hal
zeredir..
Bunun dnda, O'nun zat iin verilecek hkm ancak olduu halden gsterdii tecellidir..
Baka trl bir ey O'nun iin makbul deildir..
Onun tecellisini de, para para deil, bir btn olarak ele almak lzmdr..
Tecelli bir olunca, ona verilecek isim de:
Bu manadaki tecelliye:
- Tecelli-i Vhid..
Denir.. Btn izleri kendinde toplar.. Bu tecelli ile kendinden bakasna tecelli eylemez..
nk onda: Halkn hibir nasibi yoktur..
Byle olunca, her ne kadar yce zatn o tecellilerde de, bir hakikat varsa da, bu onun bir
zuhur iktizasdr
ve kullarna olan tecelli yndr; baka deil..
Hlsa: Bu tecelli tam olarak zata mahsus bir tecellidir.. Durumu, kendi znde sakldr..
Anlatld gibi olmasna ramen, btn tecelli ekillerini de znde toplar.. Onun byle oluu:
- Baka tecelli ile grnmez.. Demek deildir..
Kendi durumunu korur; bu durumu, baka trl tecelli etmesine engel deildir..
Ne var ki:
- Baka trl tecelli.. Dediimizde de, bu tecellinin hkmn yrtr..
Burada bir baka hal oldu.. Beyan cmertlii yrd..zellikle bu saklanmas gerekenleri
aklama yolunda..
O kadar ki: Almamas gereken mana yollar ald.. Dizgini biraz ekelim.. Artk klavuz lzm..
Klavuzun bulunduu yola girelim.. O yoldan yryelim..
AM, gizlilikler iinde ve perdeler altnda kalan, itlak durumu da nazara alnarak, zatn
kendisinden ibarettir..
Ahadiyet, kendisinde herhangi bir zuhur itibar nazara alnmadan, srf yceliine baklarak
yce Hakkn
kendi znden ibarettir.. Burada ycelik ve zuhur itibar vardr; AMda yoktur..
Yukarda:
- Zuhurun ve perdelerin itibara alnmasn..
Syledim.. Aslnda bu, bir benzetmedir..Ve bunu, dinleyenin zihnine yerletirmek iin syledim..
Yoksa:
- G i z l i l i k.. Derken, bunu AMnn hkmnde saym deilim..
Ayn ekilde:
- Z u h u r.. Derken; bunu ahadiyet hkm arasna katmak istemedim..
nce kendini ele al.. Yce Allah iin, en gzel misali sende bulabiliriz..
zellikle, AM' zerine.. Senin kendine mutlak ve tamamen zuhurun olmadn nazara alalm..
e bu yoldan girelim..
Anlatlan durumunda: Sende ne gibi haller olduunu bildiin halde, bir zuhurun olmuyor..
bu halinde sen: AMda saylrsn..
Biraz daha aalm.. Zuhurun olmad iin AMdasn.. Bu da seni bir hicaba brndrmyor..
Sen ki, anlatld gibisin; yce Hak iin nasl byle olmasn?.
O'nun kendisi, kendisine nasl perde olsun.. nk O'nun hkm kendinden perdeli olmamaktr.
Sende; Kendin iin bir zuhur olunca, AMdan sana kalan ne ise.. onunla olur..
Byle olunca, sen kendin iin zhir olursun.. Ama, esas varlna gre batnsn..
nk, znden perdelisin.. Perde ise.. halk olma durumundur..
Yukarda geen cmleler, olduka kapal geti.. Ve, bir darb- meseldir.. Bu meselin durumuna,
ancak u yet-i kerime ile cevap verebiliriz:
- Bunlar, insanlara getirdiimiz misallerdir.. Ne var ki, onlara ancak, bilenlerin akl
erer.. (29/43)
Bir gn soruldu:
- HAK Tel, halk yaratmadan nce nerede idi?..
nk, vakte balanmak, ayrlmak, paralanmak, bitimek, bir eye bal olmak onun yaratm
olduu eylerdir.. Kendisi ile, yarattklar arasna ayr bir yaratlm nasl girebilir?..
Byle bir eyin olmas zincirleme bir yolu ve devri gerektirir.. Halbuki, bunlarn olmas muhaldir..
phesiz yce Allahn bir ncelii ve bir sonral vardr.. Evveli ve hiri vardr.. Ne var
ki bu,hkmen byledir.. Byle bir eyin dtan nazara alnmas muhaldir..
Onun bal olduu eyler de vardr.. Snrlar da vardr.. Ne var ki, bunlar belli bir zaman ve
mekn kaydna balamak mmkn deildir.. Btn bunlar, zatna lyk olduu ekildedir..
Buraya kadar anlatlanlardan beklenen mana: AM, zata verilen gemi bir hkmdr..
Bu hkmde, zuhur iktiza eden halkn yaratlmasna itibar yoktur.. Baklmaz..
Zuhur, varlklar nazara alnarak sonradan zata balanan bir hkmdr..
Burada:
a) Gemilik, bir nceliktir..
b) Sonradan zata balanan durum ise.. sonraln kendisidir..
Asl hayrete dren mana udur ki: Zhir oluu, gizleniinin ayn'dr..
Byle oluunda, ne bir nisbet vardr; ne de bir yn..
Onun suretini izmek iin, zihinlere yerletirilecek bir mana yoktur; akl da onun eklini izme
yolunu bulamaz.
TENZH:
Kadm'in, isimleri ve sfatlar ile mnferid bir vasfa brnmesinden ibarettir.
Tpk: Zatnn, kendisinden kendisi iin, asaleten ve ycelik hakkn bulup ald gibi..
Sonradan yaratlm ve benzeri eyler gibi olmadan.. Zira, sbhan olan yce Hak, bu gibi
eylerden tamamen ayr bir durum tar; kadim mnferiddir..
Aslna baklrsa, elimizde; yapma bir tenzihten bakas kalmaz.. Buna da kadim
tenzihi katlr.. Bunu byle kabullenmek gerekir..
Sebebine gelince: Yce Hak kendi zatna zd bir eyi kabul etmez..
Durum yukarda anlatld gibi olunca; elimizde: Yapma bir TENZH kalr..
Yce hak iin zatna balanacak bir benzer yoktur ki; ondan tenzih edilmesi
gereksin..
Esasen, zat kendi znde mnezzehtir.. Onun bu mnezzeh oluu, kibriya
sfatnn iktizasdr..
Bu TENZH ki, onun zatnn iktizasdr: tibar edilen durumlarn hangisinde olursa
olsun; tecelli yolu ile zuhur edip meydana geldii yerlerin hangisinde olursa olsun;
deimez..
yle ki:
a) Tebih yolu ile gelebilir..
Bu tebihi, Resulllah S.A. efendimizin u hadis-i erifinde bulabiliriz:
- Rabbm, taze bir delikanl suretinde grdm..
b) Tenzih yolu ile gelebilir..
Bu TENZH; bir baka yn ile: Zat bir TENZH olur.. Bu olu, onun iin gerekli bir
hkmdr..
Tpk: Bir sfatn kendisi ile, sfat alma balan lzumu gibi..
Bu, bir tecelli makamdr ki: Onun hak ettii ekilde olur.. Ve.. kadim TENZH durumu ile
bu, yle bir eydir ki: Sz hakk ancak O'nundur.. Bakas O'nun durumunu bilemez..
Bu durumda, kul iin TENZH yle olur: Hakkn sfatlarndan biri ile sfatland
zaman, kendi mahallini, temizlemi olur.. lhi bir TENZH yolu ile, gelen
noksanlardan yana temizlenir..
Esiz, ortaksz durumunda TENZHi nasl idi ise.. imdi de yle kalr..
nk orada, halk iin bir kprdama durumu, varlk gsterme durumu kapaldr..
Yahut:
- Bu, halka mahsustur.. Hakka balanamaz..
eklinde sana anlattm cmlelerden muradm:
- sim ve msemma ile ilgilidir.. smin kendisi ile, onunla ad alan ey..
Demektir.. Zatla ilgisi yoktur..
Hak sfatnda ise.. Hakka ait eyler bulunur..Halkta ise.. halka ait olan iler
bulunur..
Zat bir beka zeredir.. Onun bekas da, zat neyi gerektiriyorsa.. o ekildedir..
Hem de, katksz olarak..
Karklk, Hak ve halk durumunda olur.. Ama iki yzden birinde, dierinin hkm
zhir olunca; birbirini ifna edemez.. Her ikisinin de hkm geerli olur..
lhi TEBH cemal suretinden ibarettir.. Cemal-i ilh iin manalar vardr..
Bu manalar, ilh isimler ve sfatlardr..
Bu tecelliler ise.. dtan grlp tutulan eylerle; akl yolu ile anlalan eyler zerine
gelenlerdir..
Dtan gelenler iin, Resulllah S.A. efendimizin:
Suret olarak anlattmz bu tecellilerden murad: TEBHtir..
Allah- Tel,
phesiz; zuhurunda cemal sureti ile grlmektedir..
Ancak, tenzih babndan da, hakk ne ise onu alyor.
Yce Allahn daha nce tenzih hakkn tesbit ettiin gibi, ayn ekilde
TEBH hakkn da vermen gerekir..
Burada TEBH zerinde biraz duralm..
ayet, TEBH suretine geip, onlardaki yce Allahn tenzih durumunu da akl
yolu ile grrsen,
ite o zaman: Yce Allahn hem cemalini hem de cellini mahede etmi
olursun..
Bu durum, hem TEBHtir.. Hem de, tenzihtir..
Bu yet-i kerimedeki manay anladktan sonra istersen tenzih et; istersen TEBH
yoluna git..
Her halinde sen, onun tecellilerine dalm durumdasn..
Senin iin ondan ayrlmann imkn yoktur..
Halka benzer ynnde kalrsan; onun gzellik suretini mahede etmi olursun..
ayet sana tenzih babnda bir yol alrsa, TEBHin gider..
Onun gzelliine, cemaline ve manasna suret olursun..
ayet sana; TEBHin ve tenzihin tesinde bir sefer nasib olursa, ikisini de
gemi olursun: TEBHin ve tenzihin tesinde bir makam alrsn..
a) Zat TEBH..
Bu TEBH ekli; dta grlp dokunulan mevcutlarn suretidir..
Hayal leminde bulunanlar da, bu dtan grlp dokunulan eyler arasna kat..
b) Vasf TEBH..
Bu TEBH, isimlere bal manalarn suretleridir..
Bunlar hiss eylerden de, hayaldekilerden de temizdir..
Bunlar da, bylece: Hakkn vasf yollu TEBHi olduunu bil..
Vasf TEBH zerinde biraz duralm..
Kalan Vasf TEBH iin, eitlerin hi biri ile, ekillenmek, mmkn deildir..
Hatta misal getirmek sureti ile de, onu ekillendirip, bir cins bulmak imknszdr..
yetlerle getirilen misal yollu ekilleri, anlatlan mana icab zata balamak icab
eder..
Bu manada gelen, yetteki:
- Mikt.. (24/35)
Kelimesinden murad: nsann sinesidir..
- Zcceh.. (24/35)
Kelimesinden murad: nsann kalbidir..
- Misbah.. (24/35)
Kelimesinden murad: nsann srrdr..
Mesel:
- ecere-i mbareke.. (24/35)
Kelimesinden murad: nsann gaybe imandr.. Gayb ise:
Yce Hakkn halk suretindeki zuhurudur..
- Zeytuneh.. (24/35)
Kelimesinden murad, Mutlak hakikattr.. Bu, yle bir hakikattr ki, onun iin:
mn aac,'arkyyeh deildir..'(24/35);
Yani,tebhi kaldracak ekilde mutlak tenzhi iermez.
- 'Garbiyyeh de deildir'(24/35);
Tenzhi kaldrarak, mutlak tebhi de ierir deildir;
belki tebh kabuu ile tenzh z arasndan szlen bir hakkattir.
Bu szlme gerekleince, yaknden ibaret olan zeyt(ya), neredeyse
kendisine ate demese bile k verir/r.
- O zeytinin kendi nruyla, kendi zulmeti ref' olunur/kaldrlr..
O zeyt-i yakn; nr stne nrdur
- O, nurdur.. (24/35)
Bu cmleden murad: TEBH nurudur..
Bu, byledir.. Zira, her misali, temsil eden bir mmessil vardr..
Gerekten, geen misal; onu temsil eden suretlerden biridir.. Ancak onu gsterir..
Ve onun mana cephesini ykldr..
Bu manay anla..
NETCE: Mikat, misbah, zcace, ecere, zeyt, arkye olmay, nurlandrmas,
ate olmas,
nur stne nur olmas.. btn bunlar, manalaryla alnd zaman:
Zata bal suretler olur.. Bu ballk ise.. Allahn zat cemalinin suretidir..
Bunlar anla..
Bylece: Kuldan kar gibi grnen fiili, kula deil; yce Hakka balar..
Anlatlan mahede makamnda: G, kuvvet ve irade alnmtr..
3 - Bu makamda bulunanlar bir fiilin k annda emri kuldan grr; sonra Hakka
balar..
a) Elde etmi olduu bu mahede, kendi dnda kalan birinde olursa, makbuldr..
b) Bu mahedesi, kendinde kalrsa.. o zaman makbul olmaz.. Meer ki hali, eriatn
ahkmna
uygun ola.. Aksi halde bu mahedesi kendisine teslim edilemez..
Zira , o yerine getirilmesi gereken hkm, Allahn hakkdr.. Bize den de,
onun hakkn yerine getirmektir.. Kitabnda bize emrettii iin, kendisine asi olana
haddini bildirmemiz gerekir..
Sebebine gelince:
Ayn eyi zndklar da yapyor.. Bir masiyeti iliyorlar; iledikten sonra da;
- Bu i Allahn iradesi, kudreti ve fiili ile oldu.. Benim bunda bir eyim yok..
Bu bir makamdr..
Derler..
6 - Bu makamda bulunan kimse, kendi fiilini gremez; ancak yce Allahn fiilini
grr..
Hibir ii, kendine balayamaz.. Dolays ile;
- taat eden..
olduunu syleyemez.. Ayn ekilde; isyan iinde ise:
- A s i..
Olduunu syleyemez..
Bu kimsenin mahede makam cmlesinden misal yollu yle anlatabiliriz.. Diyelim ki:
- Onlardan biri seninle oturur yemek yer..
Sonra:
- Hibir ey yemedim..
- Hibir ey imedim..
Diye yemin eder.. Yemin ettii halde; yemin etmemi olur..
Bu makamn sahibi: FLLER TECELLS ciheti ile taat ilerinde Allah ile beraberdir..
syanlar yolu ile gelen fiil tecellisini, Allah ona kapamtr.. Bu ise, ona bir rahmettir..
Ta ki, masiyet: Kendisinde vuku bulmam ola..
12 - Bu makamda olan kimsenin durumu, ilh fiilerde durakszdr..
Kendisine hakim olamaz.. Masiyete doru gider..
Halini bildii iin; alar szlar mahzun olur ve Allh Taldan balanma ister
.. Ve diler ki, masiyet klarnda kudretin cereyanndan kendisini koruya..
13 - Bu makam sahibi, durum itibari ile; yukarda anlatlan gibi olmasna ramen
szlamaz, mahzun olmaz, korunmasn da istemez..
Kudret cereyan altnda sakin durur.. Hibir ekilde ondan yzn evirmez..
Bu halinde kendisinde bir strap da grlmez..
Byle ki oldu: O fiildeki veya kendisindeki ilh kudretin akn seyretmek kalr;
bir de, yce Hakkn yapt deiiklie girmek..
Yce Allah, bu kimseye; hsran tecellisini mahede ettirir;bu mahede ettiini de,
onda meydana getirir..
Dedi ki:
- ikyeti brak, dan yceliinden;
Onda hep sabra al, gel bellarn stesinden..
Dedim ki:
- Beni brak, Zeynep neye ard baka;
Hsranma gtren yoldan, bir de hep dertlisinden..
- Ey Fakr! Cenb- Hak ile edeb uslne riyet ederek, zhiri muhfazaya alsan ve
Hak'tan selmet taleb etsen, Hak ile mumelede sana daha mnasib deil midir?
Yoksa tat rubsn giyip de, O'nun irdesine muhlefeti taleb etmek mi uygundur?
Halbuki bilirsin ki,O'nun irdesinden baka bir ey olamaz.
Fakr bu sz syledi:
''beni brak'' dedi ve gitti.
unu bilesin ki: Sz geen tecelli makamnda bulunanlar; makam itibar ile byk,
makamlar yce olmasna ramen, iin znden mahcup durumdadrlar..
Haktan yana kaybettikleri; bulduklarndan fazladr..
Bu blm balarken, unu arz edelim ki: Yce Hakkn fiilerindeki tecellisi;
isimlerindeki, sfatlarndaki tecellisine perdedir..
an yce olan Allah, isimleri iinden bir isimle, kullar arasndan birine tecelli
ederse:
O ismin salan nurlar altnda, o erir.. biter..
Byle olunca: Hakk ardn zaman, sana o nurlar altnda, eriyen kul cevabn
verir..
Mevcut, isminden daha stn; yce Allahn kuluna: Vahid ismiyle yapt tecellidir..
Vahid, isminden daha stn; Yce Allahn kuluna Allah ismiyle yapt tecellidir..
Allah ismi tecellisine nail olan bir kulun varl erir; biter.. Da un ufak olur..
Allah ismi tecellisine mazhar olan bir kul iin; yce Allah, hakikat turuna u niday yapar:
Bundan sonradr ki, kuldaki kulluk ismi kalkar.. Onun iin Allah ismi sabit kalr..
Durum byle olunca, sen:
- Ya Allah..
Dediin zaman, o kul sana:
Sz geen kul, anlatlan makamdan teye geer, manev halinde tam bir kuvvet
bulursa..yani:
Kendi mevhum benliinden geerse.. bu geiten sonra; yce Allah, isminde ona tam
beka hali verir.. te o zaman : O kulu arana cevap veren, bizzat yce Allah olur..
Kul manev takat nisbetinde terakkiye devam ederse; yce Hak ona:
Rab ismi ile tecelli eder..
nk tafsil yolundan tecelli olmaktadr..Tafsil yolundan gelen tecelli ise, icmal yolu ile
olan tecelliden daha azizdir.. Mesel:
nk: Yce Allahn zat, anlatlan mertebelerden bir mertebenin hkm ile,
zne tecelli edince.. zel durumlarnn da stnde; umum ve mull bir durum
hsl olur..
Tpk: smin, kendisi ile isim verileni taleb ettii gibi.. Bundan sonradr ki, o kulun nsiyet
kuu enlenir.. Mukaddes slubu ile yle dillenir:
Bu durumda o: Ancak, zat mahede eder.. Lkin, o isimde, ayrd edilen sultanln
bilir.. Bilir ki: Allah ile oluu; kendisinde tecelli gsteren isimlerledir..
Kald ki: Her isimde, tecelli eden yce hak olmasna ramen, insanlar muhteliftir..
Deiiktir..
Kendileri, anlatld ekilde, deiik olduu gibi; yce Hakka vsul yollar da deiiktir..
o
SMLER TECELLS zerine insanlarn durumu deiiktir..
Demitik.. imdi bu deiik durumlar anlatmaya geelim..
1 - K A D M..
- limlik, bilginlik..
smini veren bir kelimedir..
imdi cmleleri toplayalm..
NETCE: Yce Allah, zatnn ilh KADM isminden bir kula tecelli
ihsan edince, onun sonradan yaratlm, hadis bir ey olma durumu
kalkar..
Allah ile KADM kalr; kendi geici varlndan yana yok olur..
2 - H A K..
3 - V A H D..
Byle bir mahede makamna varan kul: Yce Hakkn zuhurunu, saylarla tesbit
edilen mahlukattan VAHD hkmyle grr..
4 - K U D D U S..
Kullarndan bazlarna, yce ve sbhan olan Allah; bu KUDDUS ismi ile tecelli eder..
Bu tecelliye erdikten sonra; onun iin bir keif yolu alr..
bu keif yolunda ise:
5 - Z H R..
Sbhan olan Yce Allah, kullarndan bazlarna da; bu ZHR ismi ile tecelli eder..
Bu ZHR isim cihetinden tecelli alan kula: Bu keif leminin iinde; nur-u ilhnin srr
alr..Bu alta, kendisine bir marifet yolu gzkr..
Byle olunca, kul kaybolur.. Yce Hakkn batn lemlerinde; fena yolu ile gizlenir..
Yce Hakkn varlk zuhurunda yaratlma durumu gider; kalmaz..
6 - B A T I N..
Yce ve sbhan olan Hak, baz kullarna da, bu BATIN ismi ile tecelli eder..
Bu tecelliye nail olan kulun keif yolu udur..
- E y a..
Ad verilen her eyin kyam, yce Allah iledir..
Yce Allah, ibu kefi, kendisi o eyann batn olduunu kula bildirmek iin yapar..
Bu arada bir baka tecelli daha olur; yce Allah BATIN ismi ynnden
zat tecellisini yapar..
7 A L L A H..
Kullarndan bazlarna, sbhan olan Yce Hak: ALLAH ismi ile tecelli eder..
bu tecellide, alan yollarn bir snr yoktur; kul, Allah kapsamna girer,
btn tecellilere mazhar olur..
Bu tecelliye nail olan kul iin, belli bir yol izilemez.. nk: Allah tecellisi,
zuhur yerlerinde daima deiik ekil alr.. Bu, onun ihtiva ettii manann bir icabdr..
Yce ve sbhan olan Hak, kuluna: ALLAH isminden tecelli ettii zaman
o kul, kendi nefsinden yana fena bulur..
Byle olunca, kendisinden gaye: ALLAH olur.. Onda ve onun iin..
8 R A H M A N..
Yce ve sbhan olan Hak, kuluna Allah ismi ynnden tecelli ettii zaman, zatn onun
iin delil klar.. Ve en yksek mertebesine ulatrr..
Bu tecelliye nail olan kulun anna: Cmle ilh isimler, isim isim iner..
Bu inen isimleri, o kul devaml olarak alr.. Haliyle onun bu al,
yce Hakkn zatndan kendisine verilen nur olur..
Bu isimlerin en sonunda, Rabb ismi gelir.. Kul, bu ismin tecellisini kabul ettikten,
kabiliyetine gre yce Hak da ona Rabb ismi ile tecelli ettikten sonra:
- Esma-i nefsiye..
Ad verilen ismiler, gelmeye balar.. Bu ad altndaki isimler, kulla yce Hakta
mterektir..
Ve Rabb ismi sultanl altndadr..
Yce Allah o kula hak olarak; Kayyum ismini de tecelli yolu ile verirse..
artk onun ii isim tecellilerinde bitmi olur..
Yce ve Sbhan olan Hakkn zat, kullarndan birine; sfatlarndan biri ile tecelli edince.. o kul:
Tecellisini ald o sfatn semasnda yzmeye balar..
u bir gerektir ki, sfat tecellisine mazhar olan zatlara gelen tecelli ancak,
icmal yolu ile gelir; tafsil yolu ile deil..
Kul, bir sfatn semasnda yzmeye balar; icmal yolu ile onun kemline
ularsa.. o sfatn arn doldurur..
Yani: Kendi ald sfatn..
Kulun kendinde vehmettii nuru snd zaman, kulda; halkyete balanan ruhu
fena bulduu zaman, ondan aldklarna karlk kendisi kalr; zat kalr..
a) Zatnda hull yolundan bu i olmaz.. Bir incelik tayan LATFE yollu olur ..
b) Kendisinden aldklarna mukabil, kula kendini verip bitimek de olamaz ..
unu unutmamal ki: Onun kullarna tecellisi, bir fazl ve ihsan yolundan gelir ..
Onlar kendi varlnda ifna ettii, buna karlk onlara bir ihsanda bulunmazsa bu bir tr ;
- N i k m e t ..
Olur ki.. te bu, onun anna yakmaz.. Byle bir durumdan yce Hak tenzih edilir..
o
Yukarda:
-LATFE
eklinde bir kelime kullandk.. bu LATFE, balca: Rhu'l-Kuds'tr..
O, her eyini ifna ettii kula; bu:
- Rhu'l-Kuds..
Dediimiz ltfu, ihsan yollu yapar..
Btn tecelliler de, bu LATFE zerine gelir..
Bu da onun varlndan baka bir ey deildir..
- Kul, abd..
Adn veriyoruz.. nk, kuldan gidene karlk o vardr..
Baka trl tarif de, imknszdr.. Yoksa: Ne kul kalr; ne Rabb..
Zira, merbubun yok oluu ile: Rab ismi de kalmaz..
- SIFAT TECELLLER kulun; zat durumuna gre, Rabb sfat ile sfat
almasdr..
Evet.. SIFAT TECELLLER bundan ibarettir..
Ne var ki, bu sfat alma durumunda: Asl, hkm ve kat bir kabul olacaktr..
Tpk : Grlen ak manas ile, bir sfatla sfat alan kimsenin durumu gibi..
Bu kimsenin, o kendisine verilen sfat kesin olarak alp kabul ettii gibi..
a) Al kabiliyetinde durumlar..
b) lm yndeki yetenekleri, ilim sahasndaki kavray durumlar..
c) Azim ve sebatlarnn derecesi..
HAYATYET..
Yce Hak kullar arasndan, bazlarna; HAYAT sfat ile tecelli eder..
Bu sfat alan kul, lemin hayat olur.. Hem de tmne birden..
Bunlarn artk hibir manas yoktur; sadece HAYAT sfat tecellisine nail olan
kul kalr.. Bunun hayat, artk onlarn tmne hayattr..
Bu tecellide, nice zaman kaldm; taa, yardm eli bana uzanncaya kadar..
O yardm eli geldi; beni bir baka hale geirdi.. Baka yer dahi aslnda yoktu..
te, szn gelii byle..
o
LMYET
bu hayat birliinde, btn mevcudat, anlatlan tecelli dolays ile; o kulla bir
olmutur..
Anlatlan bu birlikten sonradr ki; yce zat o kula, LMYE sfat ile tecelli eder..
Byle olunca: O kul her eyi bilir.Nasl oldu, ne ekilde oluyor ve sonunda
nasl olacak?.
O bilir: Bu i, olmamtr..
O bilir: O olmayan ey, ne sebeple olmamtr?
O bilir: Olmayan bir ey, olunca, nasl olur? Ve nasl olacak?..
Onun tafsili icmalinde gizlidir. Ama, gizliden de gizli bir gayb leminde..
Lednn ve zat olaraktan..
Sfat tecellisi iinde olana; ilmin gelii, zhirde olan bir ey deildir..
Gizlinin de gizlisi lemde, o ilmin iine dalan bilir!
o
Burada anlatlanlar, ok ince manalardr.. Ancak:
- G u r e b a..
Ad ile arlanlar anlarlar..
Burada tadlmas gereken zevkleri, kimse tadamaz; ancak:
- mena ve deba..
Ad ile anlan zatlar tadarlar..
o
BASARYET
Yce Allah, kullarndan bazlarna da, bu BASAR sfat ile tecelli eder..
ayet bir zuhur olacaksa, bu, nadirat hkmndendir.. Ancak, baz eylerde
olur..
nk: O nadirattan eylerin zuhurunu ise.. yce Hak, o sfat tecellisine nail
olan kula ikram yollu karr..
ehadet lemi, gayb leminin ayndr.. Gayb lemi ise, aynen ehadet lemi
gibidir..
Bu manalar anlamaya al..
o
SEM..
- E h l l l a h..
Ad ile arlr.. yle anlrlar.. Ve yce Hakkn zelliine sahip olmulardr..
o
K E L M..
Yce Allah:
a) Kuluna hayat sfat ile tecelli eder..
b) Sonra, ilim sfat ile tecelli eder ve hayat srrnn O'ndan geldiini retir..
c) Bundan sonra, basar sfat ile tecelli eder; bildiklerini gsterir..
d) Bundan sonra, SEM, sfat ile tecelli eder; grdklerinin seslerini duyar ve
anlar..
bu halet iinde; yce Allahn kelmn; ezelde olduu hali ile mahede eder..
Keza, ebede olduu gibi..
Gzmsn; ssmsn..
Cemalim sensin; kemalim sensin..
smim sensin.. Zatm sensin.. Vasfm sensin.. Sfatm sensin..
- H i t a b..
Ad verilemez.. Ancak, bir ilimdir..
Kald ki, yce Allahn kelmnda zellik tayan bir gizlilik yoktur..
Kul, onun kelmn duyduu anda bilir ki o: Hakkn kelmdr..
Anlatld gibi ak bir durum olunca; delile, beyana artk ihtiya duyulmaz..
Tek bana ve mcerred olan o hitab duyduu anda, kul anlar ki:
Duyduu Allah kelmdr..
o
Yukarda, bu kelm tecellisine erip yce Hakkn kelmn duyanlar iin:
Bu zmre ounluktadr..
Daha ok, bu gibi iler, yce Hak yoluna giriliin ilk anlarnda grlr..
o
Bu KELM tecellisine nail olan baz zatlar da, kerametler talebinde bulunurlar..
Allah Tel ise.. ikram babndan onun bu talebini yerine getirir..
R A D E..
Bu tecelliye nail olunca, yaratlmlar hep onun iradesi ve arzusuna gre olur..
Tecellinin yolu, kelm sfatndan geer..
K U D R E T..
- Salsala-i ceres..
Ad ile bilinen zil sesini duydum.. Onu duyunca bu yapm dald.. terkibim
zld..
Mesel:
Tasarruf ehli zatlarn yaptklar himmet bu tecelli eidindendir..
Hayal lemi bu tecelli babnda saylr.. Keza, o hayal leminde, benzeri olmayan
harika acaib iler hep bu tecelli icabdr..
Cennet ehlinin, cennette arzu ettikleri eylerin diledikleri gibi olmas bu tecellinin
sonucudur..
Anlatlan manadan yana mahcub olma.. Btn bu olanlar bir eitten ibarettir..
Gsterdii yzlerin ekillerine gre deimektedir..
Bu manalar anla..
o
Burada sana baz iaretlerde bulundum..
Mkil manal cmlelerin srlarn gsterdim..
Eer bunlara kar bir vukufun olur; orada bir durak makam alrsan;
sakl, gizli kader srrna muttali olabilirsin..
- O l..
Dersen, o ey olur..
O, yle yce Allahtr ki, emri KF ile NUN arasndadr..
R A H M A N Y E T..
Geceyi gndzn iine koyarsn; gndz de geceye sokarsn.. lden diri karrsn;
diriden l karrsn.. Sen kimi dilersen, ona saysz rzk verirsin.. ( 3 / 26-27 )
Btn bu olanlar, onun gayb leminde olur..
Olu ekli, ekten ve pheden beridir..
U L H Y E T..
Burada; nur iin de, bir mana vermemiz gerekir ki; onu da bilesin..
N u r:
- Kitab- mestur..
Olarak tarif edilen satrlar halinde yazlan kitabdr..
- Allah onunla, ounu dallete drr; oklarna da, hidayeti nasib eder..
( 2 / 26 )
Haliyle, bu hidayet ve dallet ii; onlarn getirilen misaldeki anlaylarna gre olmaktadr..
Yukarda anlatlan nuru, bilhassa, ULHYET tecellisi babnda gerekli bil..
Bil ki..
Bu nur, olmadan, yol kapaldr..
nk o: Yce Allahn sratdr..
Bu, anlatlan tecelliye ermeyi arzu edenlere, bir yol gsteren hidayettir..
Bundan yana nasibsiz olanlara da dallet olur..
Ama ama yoluna devam et.. Da kanma; ie dnk ol.. Yolu bulursun..
Bu ULHYET tecellisine nail olan kul: eitli dinlere ve milletlere mensub olanlarn
grlerinde isabet bulur..
Ayn ekilde, onlardan ekavet yolunda olanlarn da; o yola nasl saptklarn
mahede yolu ile anlar.. Onlarn ekavetine sebeb olan eyi bilir..
Yine bilir ve anlar ki: Dallet bataklarna batanlardan her biri; o dallet yollarna ne yoldan
girmitir..
Yine bu ULHYET tecellisi zellikleri arasnda, ona nail olan kul iin:
nefyin mmkn olmaydr.. Keza isbatn da mmkn olmaydr..
Bu ULHYET tecellisinde:
- Mheyminun..
Ad ile anlan meleklerle grp bulutum..
Bu talebimde, benden iraz etti.. Ak sylemekten kanat aar gibi, omuz silkti..
Ama sonra dnd.. Fasih bir dille konumak isteyenin dn gibi bana dnd..
Ve.. dizleri zerine oturdu.. Hayret hali ile kt..
Sonra bu, safha safha grlen eylere de yanama.. Sonra, semalara dalar;
Rabbndan yana perdeli kalrsn..
Nefyetmek, kfrandr..
sbat etmek, hsrandr..
sbat ve nefyetmek, iki denizdir.. Yce Hak ise, onlar arasnda bir berzah..
ki deniz birbirine karmaz..
O zaman denir:
- Hani sende benim fennim?.
ayet dersen:
- Sen de, benden ayrsn; bakasn..
ayet:
- A c i z l i k..
Babnda bir dille konuursan; o zaman da, izzet vasfn ldrm olursun..
Devam etti:
- Sem'm ycelerin ycesidir.
Sordum:
Dedim ki:
- Bu yetmez..
Dedi ki:
- Sana daha fazlasn syleyip artraym..
Dedim ki:
- Artr, lutfun olur..
Dedi ki:
- Kalan, benden sana gelen salam haberdir.. Aydnlk grtr..
Dedim ki:
- Anlalmas bana zor geliyor.. Sen kimsin?. ey efendimiz..
Dedi ki:
- Kulun zym..
Bu stn huzur konumalar srp gitti.. Bylece onlarn el dememi hayr ynleri bana
grnd..
- Bu gn mlk kimin?..
Cevabn verdi:
-Vahid kahhar olan Allahn.. ( 40 / 16 )
nsan- Kmil 15. Blm (Zat Tecelligh)
Abdlkerm Ceyl
o
Mana, yukarda anlatld gibi olunca; itibarlarn, izafetlerin, nisbet
balantlarnn,
vecihlerin tmden dmesi icab eder..
Burada, bir noktaya dikkat edilmesi icab edecek.. Anlatlan eyler iin:
Bu:
- Mutlak vcud..
Dediimiz, sade bir ZTtan ibarettir..
ZATn durumu:
- Mutlak vcud..
Dikkat edilirse:
Ancak, unu da ifade etmek icab eder ki, burada: ZATtan murad olunan mana:
Kadim, vacib var olan ZATtr..
Szmzden onu:
- M u t l a k..
Tabiri ile de, balam olmayalm..
- M u t l a k..
Tabirinden karmak da mmkn deildir.. Zira, mutlak kendisinde,
ekillerden herhangi biri ile, hibir ban olmaydr..
- Ahadiyet nisbeti..
Denip balanmtr..
o
KNC TECELLGH: Hviyettir..
Burada da, yine nce anlatlan; izafet vb. eylerin zuhuru yoktur..
Ancak, ahadiyetin zuhuru vardr..
Ancak, ahadiyetin, ZATa katlmas gibi deildir.. Ahadiyet daha ileri geer..
Bu, biraz daha akla yakndr..
- HU
Demek sureti ile, gaibe bir iaret yolu bulunsun..
Sebebi de: Sonradan yaratlan hdis eyler, huzur ve hzr gibi manalar
akl yolu ile bilinsin..
Haliyle bu gibi eyler, yani : Sonradan yaratlan hdis eyler, rtbe itibar ile:
- BEN.. ( 27 / 9 )
Kelimesi, ahadiyete iaret saylr.. nk o, srf isbattr.. Onda bir takyid,
yani: Ballk yoktur..
Ayn ekilde, ahadiyet srf mutlak ZATtr.. Kendi dnda hibir eyle ball
yoktur..
- O.. ( 27 / 9 )
Zamiri ise.. ahadiyete mlhak olan hviyete iarettir..
Bunun iin ''inne'' ile beraber,bitiik olarak zahir oldu
Bylece:
- BEN.. ( 27 / 9 )
Kelimesi,''ahadiyete'' mlhak olan ''hviyete''e mlhak ''enniyet''e iarettir.
- ALLAH.. ( 27 / 9 )
Lafza-i cellidir..
- BEN.. ( 27 / 9 )
Kelimesine dayand.. Bylece: Ahadiyet ve hviyet derecesinde bir enniyet,
yani :BENLK oldu..
- Ulhiyet..
Tabir edilir.. Ki bu da: Vahidiyet mertebesinden ayrlp gelir.. Bylece:
- A L L A H ..
Adn almaya hak kazanr..
stte geen yet-i kerimenin tertibi de, anlattmz manaya dellet eder..
Yukarda dediklerimizi anladnsa, sana ZAT zerine baka bir mana kaps
aalm..
- Latife-i ilhiye..
Bulunan kimselerden ibarettir..
- Yce Hak bir kuluna tecelli eder ve kendi varlnda fenaya vardrrsa..
onun yerine: LH LATFE yerletirir..
a) Z A T ..
b) S I F A T ..
imdi bunlarn manasn aalm..
- Mehd ve Htem..
Tabirleri, onu anlatmak iin kullanlr..
O kimse, sahib olduu bu gle istediini yapar..Hibir ey, ona kapal deildir..
Btn bunlarn o velde var oluu;
o ilh LATFEnin: Srf, sade ZAT olarak var oluuna balanr..
bu balayc ve tutucu ey, isim olabilir.. Hakka has bir vasf da olabilir.
Halka mahsus bir vasf da olabilir..
Bunlarn dnda kalanlar iin dahi, orada bir kprdama ve bir giri hakk yoktur..
Son olarak u yet-i kerimeyi okuyalm ve ZAT bahsini burada bitirmi olalm:
Bir eyin kendi nefsi iin varl: Onun, tam bir HAYATdr..
Ve bir eyin kendinden bakas iin varl, onun iin izafet yollu bir HAYATtr..
Byle olunca, asl HAYAT sahibi odur.. HAYAT da, tam bir HAYATtr..
Ona lm gelemez. Gelemez; byle bir ey dnlemez de..
Halkn durumuna gelince: Onlar, Allah iin mevcut olanlar cmlesinden saylr..
imdi, yce Allahn insanlardaki HAYAT durumuna geelim.
1 NSAN-I KML..
HAYATn zuhura geldii kimselerden bazlarnda; HAYAT tam sureti ile zuhura gelir..
- M H E Y M N..
smi ile adlandrlan, illiyyn melekleridir..
Bu manay anla..
Anlatlanlardan her biri, kendi iin vardr.. Mevcut olduunu bilir.. anlar..
Bilir, onlar ama, bu vcud onun iin hakik bir vcud deildir..
nk gayrisiyle kimdir..
Byle olunca, onun mevcud oluu, Hak iindir; kendisi iin deil..
Byle olduu iin,onun rabb'i Hakk iin mevcddur,onun iin mevcd deildir..
3 - KALAN HAYVANAT..
Yoksa, vcuda bulunan her ey: HAYAT ciheti ile, tam HAYAT iindedir..
Zira, znde HAYAT tek HAYATtr.. Onda noksan olma yolu yoktur.
Blnme imkn da dnlemez..
nce varlklarn HAY ismi cihetinden tesbihini ele alalm..
Bu tesbihi: HAY isminin onlarda aynen HAYAT eklindeki oluuna balamak icab
eder..
Ayn ekilde, onlarn bu tesbihini, alim ismine de balayabiliriz.. Bu da, onlarn ilim altna
girilerinin bir sonucudur..
- Y Alm..
Diyor.. Onlardan biri byle dedii zaman:
Yce Allaha olan bilgisini onun alim olduuna dair anlayn, kendi znden
almtr..
Bu ilim ise.. onlara, yle veya byle olu ekillerine hkmen konmutur..
Bilesin ki..
nk:
Eya kendi HAYATdr..
HAYAT ise.. kendi sfatdr..
Sfat ise.. kendisine, yani: Zatna baldr..
Anlatlan manay, akl yolu ile, bulmak istediin zaman, kendi HAYATna bak.. Onun sana
balann gr..
Bu byle.. ama, daha ileri geer; kendi HAYATnn sana ihtisasndan yana bakmazsan..
Bu ekildeki ilmi, onu bir baka gzle mahede etme yolundan elde ettim..
yle bir gzle ki.. onu anlatabilmek iin:
- Vcud..
smi verilenleri de onlara kat..Ve bil ki: Hepsi, tam bir HAYATa sahiptir..
Bunlardan her birinin HAYAT: Kendilerinde kendileri iin tam bir HAYAT saylr..
Tam HAYAT sahibidir: Onunla akl eder; onunla iitir, onunla grr,
g yetirir, diler ve dilediini de yapar..
Bu bir hadis-i erifti.. Bir baka hadis-i erifte ise, yle buyuruldu:
Keza, hal ile de tesbih ederler.. Ki bunu: Bu blmn geen ksmnda da anlattk..
Bu manay anla..
Bilesin ki...
Yce Hakkn zatnn iktizas olarak, malumat kendinden ald bu ikinci hkm grnce,
sand ki:
Yce Hakkn LMi, malmatn iktiza ettii eylerden gelmitir.. Bu sebeble:
- Bilinen eyler, yani: Malmat, yce Hakka LMi kendi zlerinden verdiler..
Dedi:
Bylece: Malmatn LMi yce Haktaki; zat, asl ve kll LM olduunu anlamay
kard..
Hem bu LM, malmatn yaratlmasndan ve icadndan nce, yce Hakta vard..
Zira, onlarn ilm-i ilhdeki oluu, ancak yce Hakkn onlara kar olan LMidir..
Bu LM ise, ancak malmatn tek tek zatlar iin konan bir hkmdr..
Bundan sonra, malmattan baz iler iktiza etti.. Yani: Malmattaki LM,
yce Hakkn zatnda bir deiiklik alarak..
nce byle.. sonra, yukarda anlatlan ikinci hkm gelir; malmatn LMi yce zata
balanm olur..
- Bilinen eyler, yani: Malmat, yce Hakka LMi, kendi zlerinden verdiler..
Cmlesinde anlatld gibi olacak olsa idi; o zaman, yce Hak iin
LMin oluu, malmata dayanrd..
Kendi vasfnda, bir eye dayanma durumu olan ise.. o eye muhta saylr..
htiyaca sebeb olan ise: O dayanma vasfdr..
Yce Allah ise.. bu gibi eylerden yana tam bir ycelie sahiptir..
A L M..
L M..
A L L M..
Eyann bilinme yolu ile, LM; ikisi birlikte yce Hakka baland zaman bu:
- A L L M..
Ad kendisini iin verilir ve yle sylenir..
Yukarda zeti karlan: ALM, LM, ALL M isimleri zerinde biraz duralm..
yleki:
a) A L M..
Bu isim:
- Sfat- nefsiye..
b) L M..
Bu isim:
- Sfat- fiiliye..
- F i i l i y e..
Denmesi de, bu sebebe dayanr.. Byle olmas da gereklidir..
c) A L L M..
- Sfat- nefsiye..
Ad verilir.. Tpk ALM gibi olur..
- Sfat- fiiliye..
Adn alr..
Anlatlan sebeblere dayand iindir ki; halkn LM babnda vasf
- L M..
Olarak geer.. Hibir ekilde onlara:
- ALM ve ALLM ..
Ad verilemez.. Mesel:
Bir ahs, bu gibi vasfla anld zaman, mutlaka bir kayda balamak icab eder.. Mesel:
Eer bir ahs bu vasf ile tavsf lazm gelirse ''kez fende allmdr'' denilebilirse de,
bu da mecz suretiyle olur..
Ama halkn:
- Falan ALLMEdir..
eklinde kullandklar cmlede geen ALLME tabiri, bu kabilden deildir.. nk bu,
Allah ismi deildir.. Zira:
- Allah ALLMEdir..
Denmesi caiz deildir..
Bilesin ki..
Bu durumu, bundan nceki blmde, una benzer bir cmle ile anlatmtk:
- Bir eyin varl kendisi iin hayattr.. Vcudu ise.. zatndan bakas deildir..
Zata ise.. hayat vasfndan daha yakn bir ey yoktur..
Hayata ise.. LMden daha yakn yoktur..
1 ) LHAM..
bu mana icabdr ki, yce Allah kinaye yollu, LMi hayattan sayd:
Yani:
Yani:
Yani:
- Cehalet karanlnda..
Demee geliyor.. Ki bu: Cehaletin ayn olan tabiat zulmetidir..
Devamla bu kimse iin:
- Onun vasf mahluk olamaz.. Onun iin bir yokluk vasf da yoktur..
Ama, iin inceliini anlayamadlar ki: Yce ve sbhan olan Hak, her ne kadar
mahlukatnda zhir olmu ise de; bu onun anna yakr bir ekildedir..
Zatnn hakk olan biimdedir..
ayet mahlukatn noksanndan ona bir noksan isnad edilirse.. O noksanlar arasnda
kemli zuhur eder; noksan hkmn, o mahlukattan kaldrr..
Onun zatna baland iin,
kmillik durumunu kazanr..
Eer byle bir istiklle sahib olmasayd; yce Allahn sfatlarndan bazs,
bakas ile terkib edilmi olurdu..Ya da, sfatlarnn bir araya gelmii olurdu..
Halbuki byle bir ey yoktur..
Dn:
Hatta sen, anlatlan manaya gre: Muhal olan bir eyi vcud hkmne balayabilirsin;
ama insan vastas ile..
, anlatld gibi olunca, melekt leminde bulunan eylerin bu mlk leminde zuhuru
gerekir..
Yukarda anlatlan manalar anladktan sonra, LM olsun, hayat olsun; isterse bunlarn
dnda kalan sfatlar olsun:
Cenab- lh zerine, bilhassa onun Resulnn S.A. diliyle sz yolu aktr.. u yet-i
kerime bu manay ifade eder:
Hak, M'MNDR: M'MN olan kimse ile iki ayna gibi olup,
Bizzat tekbl/karlkl olular vardr.
Bilesin ki..
RADE: yce Hakkn ilim tecellisidir.. Haliyle bu, zat bir hkme gre olur..
RADE: Varlk babnda, malumata yce Hakkn tahsis ettii bir zelliktir..
Bu tahsis dahi, ilmin verdii hkme baldr..
Yani: ilim neyi icab ettiriyorsa.. yaplan tahsis ona gre olur..
Bu vasfn adna:
- R A D E..
Denir..
- RADE, yaratlmtr..
Diyoruz.. Yani: Bizim vasfmza gre olan RADE..
Talebe uygun bir ekilde, eyann beyan iin, bize engel olan durum ise..
o RADEnin bize olan nisbetidir..
RADEnin bize kar olan bu nisbeti kalkt, tamamen Hakka baland zaman..
ama ondaki ekliyle.. ite o zaman : EYA, talebe uygun bir ekilde, olumaya balar..
Bu manay da anla..
Bu manay da anla..
Bilesin ki..
KNCS: Vela..
Bu:
NCS: Sababet..
DRDNCS: egaf..
BENCS: Heva..
ALTINCISI: GARAM
YEDNCS: Hubb..
SEKZNCS: Vdd..
DOKUZUNCUSU: Ak..
bu makamn ad : AKtr..
- Leylnn yolu, Mecnuna uram; konumak iin, yanna arm.. Buna karlk
Mecnun yle demi:
Burada unu da anlatmak istiyorum: AK, ilk zuhuru annda, ak yok eder..
Bundan sonradr ki: ki suretle de grnr.. iki sfatla da, sfat alr..
- F E N A..
Diye anlattmz tabirdir.. Bu nedir?..
Bilesin ki..
FENA: uurun olmayndan ibarettir..
- Kendini bilmeyii..
Demektir..
Manasna gelir..
Onun gr yledir:
Giri
Mukaddime
Zat
sim
Sfat
Uluhiyet
Ahadiyet
Vahidiyet
Rahmaniyet
Rubbiyet
Am
Tenzih
Tebih
Fiiller Tecellisi
simler Tecellisi
Sfatlar Tecellisi 1
Sfatlar Tecellisi 2
Zat Tecelligah
Hayat
lim
rade
Yani: Onun malumat dahilinde olan gze gelen varln, adem (yokluk) leminden gelip
aa kt yerdir..
Bu KUDRET: Bize balants dolays ile, nemli iler yapmaktan yana acizdir..
O, yle demektedir:
Bu fikirde, her ne kadar akla uygun bir yn var ise de, zayftr..
Eya nce onun ilminde idi.. Sonra, onu bu gze gelen leme getirdi..
bylece geliin ad:
bu mana icabdr ki: Yce Allaha kadim olma vasf yerinde olur..
Bunun tersi bir mana dnld zaman, hangi ynden baklrsa baklsn; varlklarn
kdem babnda onunla beraber yrmeleri lzumu ortaya kar..
Netice: Yce Allah, eyay kendi ilminde adem (yok) babndan yaratt..
Bu manay dn..
- karmay yaratt..
Diyoruz.. nk:
Eya, aslna baklrsa.. srf bir ademden ibaret olarak ilimde vardr..
Ancak, zatna bal z ilme gre, her ikisi de, bir ilimden ibarettir..
Bu, asl hkm bir nceliktir; .. Zamana bal bir ncelik deildir..
nk, yce Allah: znde zat ile bir istiklle sahiptir..
Ama, yce ve sbhan olan Allh, onlar,ilminde, srf yokluktan icad edip,
sonra ilm lemden, kudretiyle, ayn leme karmtr.
Hakk'n mahlukat icad, yokluktan ilme, ilimden ayn'e icad suretiyledir.
cad iinde yol burada kalr.. Daha tesi yoktur..
Sonra..
Buraya kadar olan izahmz da, bu gibi szlere yer verilmesi iindir..
Zira yce Allah, bu gibi isnatlardan yana tam olarak ycedir..
Bu manay anla..
Kitabmza onu almamzn sebebi ise.. o keif zerine bir tenbihtir.. nasihattir..
Bu tenbih ve nasihat ise.. Allah ve Resul namna mminleredir..
Bu manada:
Bu manay da anla..
Bilesin ki..
Toplu bir mana ile, yce Allahn KELM ilminin tecellisidir..
- N e f s i y e..
Yukarda:
- N e f s i y e..
BRNC CHET:
Ancak, kinatn bu emre itaat; onu bilip anlamadklar bir cihetten olur..
bu kelmn onlara, duyurmas ve onlar emri cihetine ekii, kendi yardmdr.. Ondan gelen
ezel rahmettir.
- taat eden..
sminin verilmesi yerinde oluyor.. Onun taat ismini al sonundaysa; onun iin:
- Sad..
Ad sylenir..
Dediler ki:
- steyerek gelmiiz.. ( 41 / 11 )
nk yce Hak: Kinat taat hkmne balanm ve onlar emrine muti klmtr.. taat
eden ise.. rahmete nail olmutur..
Mecburi geliniz, diye hkmetse idi, o zaman bu hkm fazl/tefaddul deil, adalet olurdu..
NETCE: Toplu mana ile, onun emrine hakikatta asi olan yoktur..
- steyerek gelmiiz.. ( 41 / 11 )
- Yetti.. yetti..
Ve.. kabarmas geti.. O atein yerinde artk kereviz otu biter..
Buraya kadar anlatlanlar, KELM iin anlattmz iki cihetten birinci cihetin,
birinci eidi idi..
Bu geli; halk ile, zat arasnda bir nsiyet lgat ile olur..
Buna bir misal olarak: Enbiyya inen kitaplar ve onlarlarla olan konumasn gsterebiliriz..
Bir de, Enbiydan baka velilerle olan konumalarn..
Taat ve mahlukatn masiyeti de, buradan kt.. Yani: Kitaplarla inen emirlerden..
Bu trden ilh kelmda, seme durumunun onlara balann memur olanlara vermek,
bir eit ilh ihsan/cmertliktir.
Sonu olarak: Bu trde, sevap ilh bir fazl/ihsan, ceza ise Sbhn'n adaletidir.
KNC CHET:
Bu mana icabdr ki: Mmkin eidi varlklar iin, bir tkenme yoktur..
yle ki: Gerek manas ile KELM, toplu bir bakla, KELM sahibinin
ilminde bulunan manaya bir surettir..
Bu ayan- sabite iin tabir oktur. Aada, sra ile sylenen cmlelerin
hangisini istersen, onu diyebilirsin:
Konuan bir kimseye, bu konuma iinde, arzuya bal bir hareket lzmdr..
Bir de o harfleri, gayb saylan iinden dudaa karacak nefese ihtiyac vardr..
Bu irade: Konumay yapann, iinde bulunan hareket arzusuna bal iradenin karldr..
Halkn olumu ise.. konuann nefesi ile, kelimenin belli bir terkibde
dzenine mukabildir.
nsan, zat iin: Kmil bir rnek halinde meydana getiren yce sbhandr..
Eer bal olduumuz bir ahd olmasayd; bir artla balanm durum olmasayd..
anlatlanlarn ok ok stnde bir beyanda bulunurdum..
Ve.. o beyan: Ayklar iin bir gda yapardm: sarholar iin ise.. bir nakil..
Kald ki: Bu kitabn ou ksm bu kabildendir.. Ama, ben o srlar kabukla sarp sakladm.. Onlar
ancak kalb sahibi olanlar dile getirir, anlarlar..
Bil..
nk, yce sbhan olan Allah, her iittii eyi, iitmeden nce bilir;
iittikten sonra da..
SEM: Allahn nefs vasfdr.. Onu, kendi znde; kemli iin gerekli klmtr..
Yce Hakkn, unu itibariyle,kendine mahsus olan iitme'si, isimleri ve sfatlarndaki itibr
durumlar ve messirlerin talebi ynnden isimlerinin ve sfatlarnn gereidir ..
Anlatlan manadan, ikinci bir iitme durumu kar ki, o da: Kendi zatna seilen kullarna
Kuran retmesidir.. Ama: Rahman ismi ile..
nk bu makamda, iitme sfat; hakikat olarak; zata bal bir ekilde verilir..
Bu verilite, emanetlik durumu olmad gibi, ayr bir ynden istifade edilmi durum da
yoktur..
Bir kul iin, iitme tecellisi, anlatld ekilde olunca: onun iin,
Rahmaniyet ar kurulur.. Bu arn seviyesinde Rabb ona tecelli eder..
Eer o kulun -e'n-leri iitmesi olmasa : Deyyan olan zattan, isimler ve vasflar bu iitmeyi
iktiza etmezdi/gerektirmezdi.. Ve onun iin: Rahmann huzurunda,
Kuran edebleri ile edeblenmek de mmkn olmazd..
Kula ihsan edilen, isimlere ve sfatlara ait e'n-ler, ancak yce Hakkn gaybndaki tercihli
durumlardr..
- Kuran ehli..
Demekten kasdm, onlarn: Zat itibar ile, Muhammed bir vasf tadklarn
anlatmaktr.. Bu halleri ile onlar Allah ehli ve onun has kullardr..
lhi kelm duymaya ve onu, Allah duyuu ile Allahn zatndan duymaya gelelim.. Byle bir
durum:
- Frkan okumak..
-Nefsiyyn.. Mseviyyn..
- Nefsiyyn- Mseviyyn..
Tabiri kullanlr.. Haliyle, bunlar nce anlatlan zat Muhammed olanlarn aksinedir.
NETCE:
Bu ikisi arasndaki fark ise, Habib ile kelim arasndaki fark gibidir..
Allah.. Hak syler..
Bil..
nk: Yce Sbhan Allahn ilmi de, zatndan ibarettir.. Haliyle bu durum,
zatnn ilme bir balang noktas oluu itibarna gredir..
Zira yce Allah, zat ile grr; zat ile bilir.. Onun zatnda ise,
sayya gelen ikilik yoktur..
Durum anlatld gibi olunca: Yce Hakkn: lim mahalli, grme mahalli saylr..
yukarda anlatld gibi olunca: Yce Hak, zat ile zatn grr..
Ayn ekilde, mahlukatn da zat ile grr..
Yce ve sbhan olan zat, eyay devaml olarak grr.. Lkin bir eye,
ancak diledii zamana bakar..
Burada, ince ve nemli bir nkte vardr.. Onu anlamaya bak.. yle ki:
Lkin yce Hakkn bir eye bakmas, ancak diledii zamana rastlar..
- Bakmaz.. ( 3 / 77 )
Lafz iin verilen mana, sadece, ona mahsus deildir.. Ayn mana,
dier sfatlarda da geerlidir..
- B i l m e z..
Ayn ekilde, yukarda geen hadis-i erifte belirtilen, kalbe bakma durumu da
devamldr.. Yani:
Her kim anlattmz mana dnda bir tevil yolu ararsa, onun mutlaka
bir bolua dmesi beklenir..
Anlamaya al..
- Basiret..
Olmaktadr..
bu basiret, ayn ile: Yce Allaha baland zaman, onun kadim BASAR olur..
imdi..
stte anlatlan manann srr sana alrsa.. ki bu al; ancak Allah ile olacaktr..
te o zaman, eyann hakikatlerini olduu gibi grrsn..
Hi bir ey, senin gzne kapal kalmaz..
..Ve sensiz sen ol.. Hatta sen de olma.. Byleki oldun: Sende tedbir eden,
Allah olur.. Ama nasl dilerse yle..
Yani:
Demek istiyorum..
Bil..
Allah ve Rahman ismi de ayn eklidedir.. Ama, Rahim ismi byle deildir..
O, CEML ismidir..
Bilesin ki..
Yce ve sbhan olan Hakkn CEMLi her ne kadar ok eitli ise de,
buradaki iki eitte saylabilir..
Bu eit, kendinden:
- lem-i mutlak..
Olarak bahsedilen mahlukattan ibarettir..
Bu ikinci eit, btn paralarna ve deiik ekillerine ramen,
mutlak bir ilhi gzellikten ibarettir..
O gzellik, bu heyet tecellighnda zuhura gelmitir..
bu tecelligha ise:
- Halk..
Bunun byle oluu, ilh CEMAL tecellighlarndan bir tecelligh olmasna baldr..
CEML sfatnn eitli grn itibarlarna bal deildir..
Sebebine gelince: Gzelin bir vasf da; irkini, irkin vasf ile ortaya karmaktr..
Taki, varlktaki mertebesini korusun..
Ayn ekilde, ilhi gzelliin gzel cinsini kendi gzel ekli ile karmas da,
kendi varln korumas babndadr..
Bilesin ki..
Hele bir bak: Masiyetlerin irkinlii, ancak yasak oluuna bal bir irkinliktir..
Mesel: Hisle grlen, akl yoluyla bulunan vehmedilen, evvel, hir, zhir, batn,
sz, fiil, suret ve mana..
- Kaside-i Ayniye..
Adl eserimde, yukardaki manalar zerine yle yazdm:
Sakn:
- Bu gzellikler bakasnn..
Szn etme;
- Gzellik de, irkinlik de ona dner zat yolundan..
tikad ehli kimselerden her birine gereken odur ki, yce Rabbnn gzel isimleri ve yce
sfatlarna vb. vasflarna yakan bir itikada sahib ola..
Durum, byle olunca: Her suretten doan mahede, itikad edene gre deiik olur..
Sonra, mahede ynnden grlen sfat da, Yce Allahn CEML sfatdr..
bu mana icabdr ki: CEML sfatnn manev ynn, tam olarak mahede yolu ile bulmak
muhal olur..
Bilesin ki..
Tafsil yolundakine gelince; o zaman: Azamet, Kibriya, mecd, senadan ibaret kalr..
Keza her cemal de onundur.. Ama, zuhurda iddet kesbettii zaman..
.. Ve o zaman:
te o zaman:
- C e m a l..
Ad ile sylenir..
Yukarda anlatlan mana icab olarak, yle demilerdir:
- Her cemal iin CELL vardr.. Her CELL iin cemal vardr..
Halkn elinde bulunan yce Allahn cemaline gelince:
Ancak CELL sfatnn cemalidir; ya da cemal sfatnn CELL yn..
Bunun ad ise:
- Cemaldir..
yleki:
( Toplam : ON )
KNC KISIM : CELL sfatna bal isimler ve sfatlar ksm:
( Toplam : KIRK )
( Toplam : YRM
DOKUZ )
DRDNC KISIM : Cemal sfatna bal isimler ve sfatlar ksm :
El-Alimr Rahim El-Muizzl-Hafz El-Daiml-Baki El-Mcmill-Karib
( Toplam : ELL )
bu eser ise.. o ismin ve sfatn CELLine veya cemaline, yahut kemaline
bir zuhur yeridir..
stte anlatlan manaya bir misal olarak malumat alalm..
Umum bir mana ile malumat: Yce Hakkn, ALM, isminin eseridir..
Malumat olarak bilinen hemen her ey: Yce ve sbhan olan Hak ilminin
zuhur yerleridir..
Bu selm ismine mazhar olan btn varlk, srf yok olma durumundan
selmeti bulmulardr..
Bu manada, rahmete nail olmayan hibir varlk yoktur.. Bu rahmete nail olma durumu u
iki halden birinde mutlaka grlr:
a) O eyin yaratlmas..
b) zel bir rahmete ermi bulunmas..
Anlatlan mana icabdr ki: Cemal ismine bal sfatlardan ve isimlerden her biri,
bir eser olma ynyle varl kapsamna alr..
Amma umum bir mana ile.. amma husus bir mana ile..
Durum anlatld gibi olunca, btn mevcudat, yce Hakkn cemal sfatnn
zuhur yerleridir..
zellikle bir eseri gerektiren: Kadir, Rakib, Vasi sfatlar.. nk, onun eseri
varla dalmtr..
anlatld gibi olunca, CELL sfatlarnn bir dal olmas ynyle bu varlk,
CELL mazharlar olurlar..
bu mana:
Anlamaya al..
Yukarda sylediim:
- Tm olarak..
Szmden murad:
Demektir..
Bu manay anla..
KNC KISIM : Bu ksma giren her isme varlk bir zuhur yeri olur..
Ama, her ynden deil..
Bunlar: Basir ismi, Semi ismi, Halk ve Hakim ismi vb. isimlerdir..
Bu manay anla..
Yukarda anlatlan manalar anladktan sonra bilesin ki..
- K m i l..
Vasf ile sylenen bir kul, saylan isimlerin tmnn zuhur yeridir..
Haliyle, insan- kmil, onun dnda kalr.. nk, insan- kmil, tek bana
zat isimlerin mazhardr.. Hatta, dier isimlerin de mazhardr..
Bu yette:
- EMANET.. ( 33 / 72 )
Onun iin:
Varlk batan sona aransa taransa, insandan yararls bulunamaz..
- G k l e r .. ( 33 / 72 )
- Y e r .. ( 33 / 72 )
Cmlesinden murad:
Onlarn, onu tamaya dair bir kabiliyete sahib olamaylardr..
- Ondan korktular.. ( 33 / 72 )
- O zalumdur.. ( 33 / 72 )
- O nefsine zulmeder..
Sebebine gelince: Nefsinin tam olarak hakkn vermesi iin, hakik manas ile,
Allaha tam senasn yapmas gerekir. Bu da olamaz..
nsann:
- Zalum.. ( 33 / 72 )
Demektir..
Ayn yetin devamnda ise.. yce Hak insann zrn ileri srp:
- O: Cehuldr.. ( 33 / 72 )
Bu yette geen:
- Zalum.. ( 33 / 72 )
Kelimesi iin, ikinci bir mana daha vardr ki, o da mefuli isim olmasdr..
Bu manaya gre insann:
- Z a l u m.. ( 33 / 72 )
- Mazlum..
- C e h u l. ( 33 / 72 )
Demee gelir..
bu mana: nsan- kmil namna, sair mahlukat iin yce Hakkn zr beyandr..
Ta ki, onlar: Zulm vebalinden kurtulalar.. Kyamet gn perde araland zaman, dileyecekleri
zr makbul ola..
Bilesin ki..
Yce Allahn KEML vasf, kendi mahiyetinden ibarettir..
Buradaki mahiyet:
Manasna alnmaldr..
- Bu, budur..
Denemez..
Zira: Yce Hakkn kemli iin bir son durak ve bir nihayet yoktur..
Yukarda geen:
- Yce Hak, mahiyetini idrk eder.. Ama o mahiyetin iinde bulunduu hal zere
kavranamayacan idrktan sonra..
Halbuki yce Allahn nihayeti yoktur.. Nihayeti olmayan kavramak ise.. muhaldir..
Yoksa:
Demek deildir.
Bilesin ki..
Yce Allah, bu gibi eylerden yana tam bir ekilde stnlk sahibidir..
Her ne kadar yce Hak iin, KEMLe bal manalar; akl yolundan bulunsa dahi,
o manalar kendinden bakas deildir..
nk: Akl yolundan bulunan geni manal KEML onun zatna bal bir itir..
stte anlatlan, yaratlmlara verilen vasf iin, yle bir misal verebiliriz..
Bu manada, hayvaniyet durumu, kendi znde ve akl yolundan bilini eklinde insandan
bakadr.. Aralarnda bir bakalk vardr..
NETCE:
- Mtekellimin..
- N o k t a..
Deniliyordu..
Gerek:
- N o k t a..
Dediimiz, gerekse:
- KEML durumlar..
Bilesin ki..
Zira: Hak kadim vasfldr.. Halk ise.. sonradan yaratlan bir mahluktur..
Zira, tek bana ibare yce Hakkn znde bulunan manay ekemez.. Ancak, ondan bir
paray alr..
Bir kimsenin, ezelde iine konan bir zevki yoksa.. aranana dmesi imknszdr..
Meer ki: man tasdik sahibi ola.. Bir de, kendinde vehmettii eyleri ata;
Hakkn tahkik babnda verdiklerini tuta..
- Kendisine sylenene iman ehadeti getirir.. Ama kuvvetli bir iman ehadeti..
Hsl: Bu bir keif meselesidir.. Kefi bata kazanan ise.. kalbi olan kimsedir..
Yukarda geen :
- Sanki, HVYET..
- Ancak o..
Demektir..
- Hve(o)
Lafzndan alnmtr..
Bil..
- HU HVE - ( O )
nk: Bu isim, Allah isminde kaldka mana olur.. Ve o manay Hakka iletir..
Onlardan alnd zaman: Kalan harfler manasz kalr..
Hibir mana ifade etmez..
Diyelim ki:
Diyelim ki:
Diyelim ki:
- kinci LM da alnd..
O zaman:
- HU HVE ( O o )..
te..
- HVE..
Hicri 799 ( M. 1397 ) senesi sonunda idi: Ehlllahtan bazlar ile Mekkede bulutum..
Orann erefini artrmas babnda, dileimi yce Allaha arz ederim..
Buyururken:
Bakara
- Ve..
- HU HVE ( O )..
Diyeceksiniz ki:
Hemen anlataym:
Kald ki, Resulullah S.A. efendimizin anlatlan yoldan iareti de gsteriyor ki:
HU, ism-i azamdr..
Bilesin ki..
- G a i b..
- HU HVE ( O )..
nk:
- HU HVE ( O )..
Lafz ile iaret ancak hazr iin yerinde saylr.. Kald ki, lafz bir zamirdir..
Zamir ise.. ancak, daha nce sz geen iin kullanlr..
Bir eyin olu eklini aklamak ve hikye nakline benzer ilerde olduu gibi..
- HU HVE ( O )..
Lafz ile geen zamir, srf varla dyor.. Ki o varlkta, yokluk olmas sahih olmaz.. Kald
ki, o varlk; gaiplik ve fena cinsi yokluk eidi ile de bir benzerlii yoktur.
Zira, gaib: Bir cihetten yok gibidir.. Yani: Aktan grlmez.. Byle bir eye de:
- HU HVE ( O )..
imdi:
Yaplan izah bize anlatyor ki: HVYET ak, sarih olan srf varln kendisidir..
Denildi ki:
Ama, insan ve onun dnda kalan her mahluk, anlatlan manann dnda kalr.. Onlarn
ayr ayr gayb da vardr; ehadeti de..
Ancak, insann ehadeti, bir yne ve bir itibara baldr.. Ayn ekilde,
gayb da bir yne ve itibara baldr..
Ama, yce Hakkn: Gayb ehadetinin ayndr.. ehadeti ise.. aynen gaybdr..
Onun katnda, kendi znden yana bir gayb yoktur.. ehadeti de yledir..
Ancak, onun znde bir gayb vardr; ama anna yakr bir ekilde..
ehadeti vardr; o da anna yakr bir ekilde..
nk: Gaybn ve ehadetini olduu hal zere, ancak yce ve sbhan olan
kendisi bilir..
Giri
Mukaddime
Zat
sim
Sfat
Uluhiyet
Ahadiyet
Vahidiyet
Rahmaniyet
Rubbiyet
Am
Tenzih
Tebih
Fiiller Tecellisi
simler Tecellisi
Sfatlar Tecellisi 1
Sfatlar Tecellisi 2
Zat Tecelligah
Hayat
lim
rade
Kudret
Kelam
Semi
Basir
Cemal
Celal
Kemal
Huviyet
- l h l a r..
Zhir ehlinin:
- lhlar ismi, onlara tapanlarn verdii isimdir..
Hak Tal ise.. verdii isimle bunu murad etmitir..
Yoksa, kendi zlerinde, bu ismi hak ettikleri iin vermemitir..
- O ilhlar, birer zuhur yeri olarak kabul edilir.. Onlardaki ulhiyet hkm ise.. bir
hakikattr..
Byle olunca, onlar ancak, kendisine ibadet etmi olurlar.. yle de oldular..
zellikle, yukarda geen yet-i kerime ile yce Allah peygamberi Musay a.s. u
manada ayktrmak istiyordu:
..Ve Musadan A.S. unu istiyordu: Btn mazhar cihetinden yce Allaha
ibadet etmek..
Kendisine:
- l h..
Madem ki: O gsterilen mertebede Allah ismi ile aynen bulunduumu rettim.. O
halde bana ibadet et ya Musa..
u cihetten ki: Hviyetin ayn olarak, btn mezahiri bir benlik olarak toplar..
O, yle bir benliktir ki: Cmle mazharlar, tecellileri, yaratl ekillerini ve gereklerini toplad
babnda tenbih yaplmtr..
Kald ki, o benlik: Hviyet iinde, akl yolundan kemlt ile nam almtr..
Hsl: Bu, her eyi iine alan, yle bir benliktir ki:
- A l l a h..
Bir kul, Allahn dosdoru yolunda olunca, kendisine, Resulullah S.A. efendimizin, u hadis-i
erifindeki sr zhir olur:
Byle bir ibadet ise.. isimlerin ve sfatlarn hakikatleri ile, tahakkuk etmektir..
- M u s a..
stte anlatlan mana icabdr ki, Resulullah S.A. efendimiz yle buyurdu:
Sofiye zmresi, benlik durumunu, kulun aklen kabul edilen yzne balamlardr.. nk bu
benlik: Hazr olan, mahede edip grleni, anlatmak iin kullanlr..
- EZEL..
Nitekim bu gibi zamana bal EZEL anlaynn durumu daha nce de geti..
Kald ki: Byle bir anlay,
yce Allaha kar irfan ktlna urayan kimseye yakr..
Sonradan yaratlan bir eyin EZELi; durumu kendisi gibi olan dier bir eyin
EZELine uymaz
Durum anlatld gibi olunca, nebatn EZEL durumu, madenin varl ile balar..
Madenin varlndan evvel deil..
- R u h..
o O l..
Yukarda anlatlan EZEL dnda mutlak olan bir EZEL vardr ki,
bu EZELi, Yce Hak kendisine hak bilmitir..
Bazlarnn:
Bilesin ki..
Kald ki, srf yokluk: Bir nisbet ve bir hkm kabul etmez..
Bilesin ki..
Ne hkm, ne de ayn..
nk, bu tr EZEL, tek bana Allah iin bir ncelik hkmnden ibarettir..
Denemez.. Hakka:
Denemez..
- nsan zerine, dehirden bir zaman gemedi mi ki, o: Anlan bir ey deildi.. (
76 / 1 )
- Gemedi mi ki?.. ( 76 / 1 )
Manasn alan:
- H E L.. ( 76 / 1 )
- K a d..
Demektir.. Burada:
- D E H R.. ( 76 / 1 )
- Zaman.. ( 76 / 1 )
Manas:
- H N.. ( 76 / 1 )
- E v e t..
D e d i l e r.. ( 7 / 172 )
- E Z E L..
Yukarda geen:
Ayrca onlarn:
- Evet.. ( 7 / 172 )
Bu hkmde kendilerinin:
Ne zaman ki, yce Hakkn sfatlar demde a.s. zhir oldu; o zaman:
Bu manay anla..
hiretin EBEDi: in Yce Hakka gemesidir..
- E B E D..
Kald ki: Hibir mahluk iin yce Hakkn bekasnda, ayn seyir hakk yoktur..
Yani: kendi bana..
Biz, sz makul bir ibare ile, bu ekilde ortaya karm olsak dahi
esas manasnda bir deiiklik olmaz..
hirete dair hallerden bir hal iin: EBED ve ezel hkm vardr..
bu hal, ister rahmete nail olanlar iin olsun; isterse azaba urayanlar iin..
Bu, yle deerli bir srdr ki.. ancak, ona dalan zevkini alr..
Ancak, anlatlan halin baka bir hale gemesi de olur.. Ama gemeyebilirde..
Anlatlan hal, baka bir hale getii zaman ise.. EBED ve ezel hkm
ayn ekilde onda olur..
Bu durum mahedeye dayanan bir itir.. Kulun bu yolda bir ey yapmaya mecali yoktur..
Yce Hakkn EBEDi ezelinin ayndr.. Onun ezeli ise.. EBEDinin ayn saylr..
nk, bu durum iki izahat ynnn kalkmas saylr.. Bunlar ondan kalkar ki;
zat bekasna gre mnferid kalsn..
Onun oluu bir ncelik tar.. Akln, bu evveliyet izafeti durumunu kavramas iin:
- E z e l..
- E B E D..
smi ile sylenmitir.. Halbuki, onun bekas iin, son olmama durumu,
aklen bulunduktan sonradr ki: EBED durumu balar.. Bekas da belli olur..
Onun ezelinden baka bir vakit de yoktur.. Onun ezeli ise: EBEDdir..
bu kesimin ad:
- E B E D..
Olmutur..
<< geri | ileri >>
Yoksa.. sbhan olan yce Hak ile halk arasnda bir zaman yoktur..
Derlenen bir vakit de yoktur..
- K I D E M..
Mahlukun yenilii, kendisini icad edecek bir mucide ihtiyac dolays ile,
Hakka kar dknl ona:
- H d u s..
smini dourmutur..
eklinde olabilir..
Mahluk her ne kadar Allahn ilminde mevcud ise de, bu varlnda dahi, muhdestir..
nk, kendisini yaratacak bir yaratcya ihtiyac vardr..
bu sebeple mahluka:
- K a d i m..
Her ne kadar o: lm-i ilhide var idiyse de; yani; Meydana kmadan nce..
onun hkm: Bakasnn varl ile var olmaktr..
Ayan- sabitenin kdemi: Ancak ikinci bir ynden ikinci bir itibara gre olur..
Bu ballk ise.. zatna yaknsa, ilhi hkmler gibi layk bir ekilde olur..
Sonra ilme:
- l i m..
- Ayan- sabite..
- Muhakkikin..
Bu manay anla..
Yce Hakkn KIDEMi: Hkm bir emirdir; zatdir ve kendisi iin gereklidir..
- Onlara Haktr..
Denmez.. Ancak, hkmen byle denebilir.. O da, yce Hakka dellet ettikleri iin..
Kald ki: er ahkm anlatan diller; ak bir ekilde Yce Hakkn tekliini
zatna lyk bir ekilde anlatt..
Sbhan olan yce Allahn tecelilerinden her tecelli: lhi bir hkmdr..
- en..
Tabiri kullanlr..
Sylemek istiyorum..
Anlatlan hal; yani: Deime ii, u yet-i kerimenin ifade ettii manadr:
stte anlatlan yet-i kerime iin ikinci bir mana olduunu bilesin..
Tpk: Bu anlatlanlar gibi, yine bata anlatlan tecelli iin iktiza eden bir durum vardr..
eklinde anlatlr..
stteki cmleyi:
- Yce Hakkn kemlinin iktizas olarak, kendi znde bir hallenme olmad halde,
grlen suretlerde, halden hale geer..
Diyelim..
Sbhan olan yce Hak: Kula tecelli eyledii zaman; bu tecelli iin,
Hakka balamak suretiyle:
- lhi en..
Ad verilir..
- H a l..
Adn alr..
ayet o tecelli elimizde bulunan bildiimiz ilh isim veya sfatlardan biri ile deilse..
o zaman: o vel zata gelen tecelli isminin durumu:
Yce Hakkn kendi zne tecelli eyledii isim durumunu alr..
- Allahm, sana olan dum, dileimi: zne isim olarak verdiin her isimle;
katnda gaybi ilminde zne tahsis ettiin her isimle arz ederim..
Cmlesindeki mana ise.. bu ikinci ekilde anlatlan tecellinin edebi ile harekettir..
Bu yle bir manadr ki: Ancak, bir mahede zevkine eren bilir.. Bakas bilemez..
Meer ki bir iman sahibi ola.. Bu iman ise.. akl aparan ve kilidi aan bir iman ola..
Buraya kadar takdim edilen yazlandan da anlalyor ki;
bata arz edilen yet-i kerime ile geen:
- GN ( 55 / 29 )
lh tecelli manasnadr..
Bunun ak tefsir:
eklindedir..
- Yok olduunu..
Bunlarn duunda bir baka zmre vardr ki, u yet-i kerime ile
kendilerine iaret edilmitir:
Bu, ister dnyada olsun; isterse hirette.. tecelli ve yaknlk durumunu anlatan lika hali
deimez..
Onu ummak da deimez..
Bu manay anla..
SALSALA- CERES:
Manasnadr..
- SALSALA- CERES..
te.. o zaman: Kendisini azamet kuvveti ile kahr altna alan bir i bulur..
- SALSALA- CERES..
lhi bir mertebe ile, kullarnn kalbi arasnda gerilen en byk perde budur..
Grdm ki:
- Semaya noldu?..
Dendi ki:
Dedim ki:
- Yere noldu?..
Dendi ki:
- Gnee noldu?..
Dendi ki:
- Gne drld..
Yldzlar drld..
Dalar yrtld..
Ruhlar birleti..
Sema koparld..
Cehennem kzdrld..
Dedim ki:
- Bana noldu?..
Cellim syledi:
Sonra..
- nsandan..
Sordu..
- Cell ve ikram sahibi zatn katndaki emr-i hitam olma ekli nasldr?..
Dedi..
- Mbah..
Diyemem ona;
Bilesin ki..
- Hakikatlerin mahiyetleri..
- Haktr..
- Halktr..
- Gayrdr..
- Ayndr..
Ancak.. bu anlatlann her ynyle zdd olan bir durum vardr ki o: Ulhiyettir..
Bir itibara ve bir yze gre: Ulhiyet, her haliyle eyann mahallidir..
Varlk sdur ettii mahaldir.. Vcud orada aklladr..
Tpk: Hurma aacnn tohumunda var oluunu akl yolu ile bilkuvve kabul ettii gibi..
Lkin, mutlak icmal o hal zeredir ki, akla yle demeyi hkmetmitir:
Ancak, bu zevke bal hud bir itir.. Akl onu bak ynyle idrk edemez..
Ama anlatlan mahalle vsl olduktan sonra, eyann tecellisi de, kendisine gelince:
Onu olduu gibi idrk edip kabullenir..
imdi sen:
- K T A B..
Bu MML-KTAB ise:
- Hakikatlerin mahiyeti..
Kald ki, KTAB iin, ancak mahiyetin knhne ait iki yzden biri vardr..
bu sebepledir ki:
Anlatlan mahiyet, ne varla ne de yoklua dair bir ibare kabul eder..
nk onda saylan bu yzlerden hangisi olursa olsun; onun daima bir zdd vardr..
Varlk olsa, yokluk gelir; yokluk olsa, varlk kar..
Bu mutlak varla kar, bir marifet sahibi olmak ise.. ite o kitabn ilmidir..
imdi..
S a n a:
imdi sana daha baka eyleri reteceiz.. Bu: KTAB zerine olacaktr..
Bilesin ki.
KTAB:
Surelerden;
b) yetlerden;
c) Kelimelerden;
d) Harflerden ibarettir..
SURELER :
Her sure iin: Kendisini, baka sureden ayracak bir mana ihtiyac vardr..
Tpk onun gibi: Keml durumu alan her ilh suret iin bir olu ekli lzmdr ki;
o suret, dierlerinden ayrd edilebilsin..
YETLER :
Her yet: Belli manada oluu yn ile, ilh bir cem haline dellet eder..
Tpk: Bunun gibi, cell ve cemal isimlerinden her isim iin de bir cem lzmdr
Cem: Burada, eitli eyann hududur.. Hakka bal ilhi bir gze..
KELMELER :
Bu gzle grlen mahlukatn hakikatlerinden ibarettir..
Demek istiyorum..
HARFLER :
BRNC ET:
Bu harfler, be tanedir:
1. Elif.........
2. Dal.........
3. Ra..........
4. Vav........
5. Lmelif..
1. Zat...
2. Hayat....
3. lim...
4. Kudret..
5. rade...
Bu son saylan be eyden ilk drdnn varlna yol: Ancak zatla alr..
KNC ET:
nk o: Kmil vasfnda; ilh olan BE vasf ile, halka ait DRT vasfn
beynini birletirmitir..
te.. anlatlan manalarn icabdr ki: Kendisi baka harflerle balant kurdu..
Baka harfler de onunla balant kurdu..
Biz, bu harflerin hakikatn ve ELF harfinden kn,
ELF harfinin de, noktadan meydana geldiini anlattk..
Vacibl-vcud olan Hakkn hkm: Her ey, ona muhta olduu halde o hi bir eye
muhta olmadan zat ile kaim olduu gibi.. bu kitapta yazlan noktasz harfler de
ayn manaya iarettir..
Daha ncede sayld gibi o harfler: ELF, DAL, RA, VAV, LMELF tir ..
- K N (O L)..
H a l k:
- K N (O L)..
Byle olunca: Anlatlan vasfa gre, ayan- sabite, sonradan yaratlan hadis olmamtr..
Bu ihtiya ise.. hadis varln kendi znde, kadim zata dayanmasndan gelen bir ihtiyatr..
- HARFLER..
Bu ikinci itibara, yani: lmin lime katlmasna itibar edilince; ayan- sabite - veya ayan- mevcude
kadimdir..
Bu bulunmayan eyler: Tecelliyat ehlinin, cennet ehlinin, cehennem ehlinin ayrntl halleridir..
nk:
Bilesin ki..
Onun iin, ini ve k muhaldir.. Ama tabir, byle bir deyimi gerektiriyor..
yleki:
- KURAN-I KERM..
Diye anlatlan, bizzat Resulullah S.A. efendimizdir..
Byle bir ihsana nail olmak ise.. tam kereme nail olmaktr..
bu ini ise.. Kulu yava yava, onlarla zatta tahakkuka doru ykseltir..
Bu da, ilh hikmetin bir iktizasdr.. Bu hikmet ise.. zatn yapt bir dzendir..
ykselme kaydeder..
Anlatlan hkm ayndr.. Hem de, ayn ekildedir.. Kesilip bitmeden byledir.. Kesilmez;
sonu olmaz..
Kul, ylece terakkiye devam eder.. Yce Hak ise.. tecellisine devam eder..
Diye sorabilirsin..
BRNC YN:
Kmil bir kula yce Hak, zat ile tecelli eyledii zaman..
mahede ettii ey ynyle u hkme sahip olur: O sonsuz zatn
hkmnden ibarettir..
KNC YN:
- Tmden..
Kelimesi:
- Bana..
- KURAN, dnya semasna bir defada kondu.. Bundan sonra, Hak: Onu, para
para yetler halinde bana indirdi..
Burada, nzul nazar- itibara alnmaz.. Bir yer meselesi de itibara alnmaz..
Bu mana ise:
- A Z M.. ( 15 / 87 )
Lafz arkada edildi..
Bu yetle anlatlan:
- Seb- Mesani.. ( 15 / 87 )
- Bir kula, Rahman tecelli edince, o kul, kendi znde Rahman bir
lezzet bulur.. Bu lezzet ise, zata kark marifeti kazandrr..
u da bir gerektir ki: Yce Hak, isimleri ve sfatlar dnda bir baka yoldan bilinememektedir..
- G U R E B A..
Sfatlarn eitleridir;
Nam zere iki cem olan..
nk sfattr ayrlamaz;
Olmutur zat iin bir an..
Bilesin ki..
..Ve onlar itibar edildikleri durumlarna gre; biri dierinden ayrd edilir..
Mesel:
Bu manada ise.. geen, geilenden; fazilet itibar ile daha ndedir, stndr..
Mesel:
Bu manaya gre:
- Karlatrma..
Ve sen: Bu iin mahede zevkini aldktan sonra, byle bir birlemenin olmasn,
zata gerekli hkmler meyannda sayarsn..
Burada bir incelik vardr.. Ki.. bunu: Hemen anlatmamz icab eder..
Anla..
Zira o K LEVH: htiva ettii srlar icab; kabul akllara gre imknszdr.
Eer Musa a.s. onlar aklayacak olsayd; istediini bulamayp baa derdi..
Bir kii dahi, kendisine iman etmezdi..
Kald ki, o K LEVH: Musaya a.s. mahsustu; o zamane ehlinin hi birine deil..
Haliyle kendisi hari..
Ancak onlarda:
Bu da, brahime a.s. ve saya a.s. bir ikram iin byle olmutu..
O YED LEVHin anlatld gibi, mermer tandan olmasnn bir sonucudur ki, onlarn
Kalblerinin katlamasna sebeb olmutur..
nk o LEVHLER tatand..
Bu YED LEVHin tmden ihtiva ettii eyler yedi eitti; ilhi iktiza icab
ve LEVHLERin adedine gre durum bundan ibaretti..
- TEVRAT biz inzal eyledik.. Onda nur ve hidayet vardr.. Peygamberler onunla
hkm verirler.. ( 5 / 44 )
NC LEVH: Hikmet..
DRDNC LEVH: Kuva..
BENC LEVH: Hkm..
ALTINCI LEVH: Ubudiyet..
YEDNC LEVH: Saadet yolunun ekavet yolundan ayrd edilip aydnlatlmas.. Birde
uygun olann beyan..
te.. Musann a.s. teblii iin emir ald YED LEVH bunlard..
nk Resulullah S.A. efendimiz, dierlerine gelenlerin hepsi ile gelmitir.. stelik, onlara
verilmeyenleri de, getirmitir..
Bunlarn hemen hepsine dikkati ekti; ayktrd ve onlara iaret edip anlatt..
- Dediler ki:
- Allah, n ncsdr. ( 5 / 73 )
- Ekanim-i selse..
Adn verdiler..
Yukarda anlatlan mana zerine, sann a.s. kavmi eitli frkalara ayrldlar..
Dediler; ki bunlar:
- M e l e k i y e..
Ad ile anlrlar..
- Y a a k i b e..
Ad verilir..
a) Baba..Yani: Ruhl-kuds..
b) Ana..Yani: Meryem..
c) Oul.. Yani: sa a.s. peygamber..
- Sen mi insanlara:
Diyebilirim..
- Ben, bunu hi demedim.. Ancak, tenzihle tebih beyninin birletirilmesini syledim.. Birin
oklukta zuhurunu dedim..
Devam etti:
Devam etti:
Devam etti:
Devam etti:
Onlara szm:
Btn bu sylenenler anlatyor ki: sann a.s.getirdii ilim TEVRATtakinden ziyade idi. Bu da:
Rububiyet ve kudret srr idi..
Eer sann a.s. kavmine tebli ettiini, Musa da a.s. tebli etseydi,
kavmi: Firavunun katli iinde kendisini itham ederdi..
Durum anlatld gibi olunca, yerlemee bal bir hal meydana kar..
Kimin kabiliyeti varsa, o kazanr..
Bir kimsenin, ilh bir anlay var ise.. bu teblii alr.. Makamna ular..
Allahu Tal:
Bu manay anla..
Beyan yolu yine, bizi aklama kousu iin hazrlanan meydana doru
coturup koturdu..
Bilesin ki..
Bu ise.. Hakka has zuhur yerlerinde, yce sbhan olan Hakkn zuhurudur..
Ancak onun durumu, beyaz bir kaftan gibidir.. Karsna gelen nak kendine ilenir..
Hak ehli olanlar ise.. anlatlan yoldan onun zatna doru yolu bulurlar..
Bunu bulduktan sonra onlar: simlere ve sfatlara birer ayna gibi olurlar..
Onlar ki byle oldu. simler onlarda zuhura gelir.. Keza sfatlar da..
imdi..
Bu levhde bulunan ilim eitleri, yalnz levhin ald o isimden ibaret olmamaktadr..
Ancak, bir levh iin, hangi hkm galip ise.. onunla isim verilmektedir..
Btn bunlar, stn ve tenzih yoluyla, Hakka lyk bir ekilde anlatlr..
Yani:
- NUR LEVH..
Ad verilen LEVHde..
Bu, zevke dayanan bir ilimdir.. Mminlerin kalbine ilham yolu ile gelen
nur suretindedir..
yle bir cezbe nurudur ki: rfan sahibi, onun iinde, yce manzaralara terakki eder.. Ama,
ilh bir yoldan..
Burada: Hda, anlatlan nura sahib olan kimsenin, ahadiyet yolundan stn mekna ve
en gzel seviyeye ulamasndan ibarettir..
Bu levhde, milletlerin hallerine dair kefin ilmi vardr.. Onlardan ncekilere ve sonrakilere
dair haberler de vardr..
Yine bu levh de bulunan ilimler arasnda: Berzah ilmi vardr.. Ayrca, kyamet ve kyamet gn,
mizan, hesap, cennet, cehennem anlatlr..
Ekl, suret, tlsm cinsi eylere konan srlar ilmi de, bu levhde bulunanlar arasndadr..
NC LEVH : HKMET
Bu levh: Emre amade klmak vb. yoldan ruhan gelileri bilmenin asldr..
Demektir..
nen hikmete dair ilerin ilmi ve beer glerde bulunanlarn ilmi bu levhdedir..
HBR olmak ise.. Musann a.s. manev varisi olmak mertebesine kmak saylr..
- Ey Yahya, kitab kuvve ile al.. Daha ocukken, ona hikmet verdik.. ( 19/13 )
Kald ki bu: Havas zmresine ait bir itir.. Avam iin deildir..
Buna:
- stn by..
Demenin sebebi, onun ilca, bir ileme tabi tutmadan bir ey sylemeden oluudur..
Bu ite, o byy yapan, hayal leminde bulunan suretleri bu his leminde gsterir.. El
dedirip tutulacak grlecek gibi yapar..
Ona bakanlarn gzn, kendi hayal lemine sokar.. O hayale istedii sureti verir..
Sonra, bakanlara o sureti gsterir.. Onlar da onu, gzleri ile grrler..
Onu yapyordum; nk: Cenab- Hak bana, KF ile NUN arasna koyduu
gizli kudret kapsn aralamt..
bu levhdedir ki: Musa a.s. kavmi: Dinlerinde isteyerek baz yenilikler yapmtr..
Ki bu kardklar arasnda: Ruhbaniyet vardr..
Bunu, kendi akllarna gre yaptlar; Musann a.s. kavline gre deil..
Eer o icadlarn, ilh bir ihbar, ilh bir keif yolundan yapm olsalard;
Allah, o ite kendilerine g ihsan ederdi..
Ama nerede?..
Kald ki: yle bir eyi hakk ile yapmak, onlar iin imknszd..
Eer byle olmasayd; Allah onlara o ii; Peygamberinin dili ile emrederdi..
Yine, bu levhde bulunanlar arasnda: Beden ilmine ve dinlere ait bilgi vardr..
o
ZEBUR: Davuda a.s. geldi..
Bu mana zerine:
Bilesin ki..
Ancak gerek tler gerekse sena: lh olan hakik ilimler zerine idi..
6. Tabiiyet ilmi..
7. Riyazat ilmi..
8. Konumak ilmi..
9. Hilkat ilmi..
Bu sebeple sanan sand ki: Kularn, kendilerine gre bir lgat var;
o lgatla birbirleriyle konuurlar.. Davudun anlay da o lgata dayanr..
Halbuki, byle bir kanaat yanltr..
yle olur:
Onlardan birine bir hal gelir.. Bu halin sonucu, o kutan bir ses kar..
O sesi, ilh bir ilhamla dier ku anlar..
O kua bir baka hal geldii zaman, br ses gibi yine bir ses karr..
Ayn ses gibi de olabilir; baka trl de..
Bu konuma, ister Sryan lgat ile olsun; isterse, dier bir dille.
sterse, hayvanata ait seslerle..
Halbuki, efrad ve aktabdan her biri iin, bu varlk lkesinde tasarruf vardr..
Bunlardan her biri: Gecede ve gndzde neler olur, onu dahi bilirler;
ku dillerini bilmek bunun yannda hi kalr..
Derim..
O dua uydu:
Sebebine gelince:
Ne zaman ve hangi zuhur yerinde Hak zat ile zhir olursa..
o zuhur yeri, Allahn halifesidir..
Bu anlatlanlar dinleyip anladktan sonra:
- Sleyman a.s. dus makbuldr.. u itibara gre: Memleket-i Kbra, Allahtan baka hi
kimseye uymaz.. Allah ise.. Sleymann a.s. hakikatdr.. Bu sebeple onun dus
salamdr..
ayet:
Yani: Hakk olan manev nfuzunu, tek bana onlara geirmek iin..
Byle bir eyin olmas, her nekadar imknsz ise de, talebi yerindedir..
Zira, ilh ember genitir.. Varlk imknlar da bu talebe msaittir..
yle buyurdu:
yle buyurdu:
- Edebe brnd..
Sebebine gelince:
Biliyordu ki, bu inhisar Allah hi kimseye yapmaz..
- Ey peygamberler zmresi, size bir nam verildi.. Ama bize yle eyler verildi ki, o size verilmedi..
- Biz yle bir denize daldk ki, peygamberler onun sahilinde kald..
Bu szlerin her nekadar tevil yolu varsa da, unu sylememiz icab eder:
NCL: Baba, ana, oul ismi ile balyordu..
te o zaman
Dediler..
- Hakikatlerin mahiyeti..
Tabiri kullanlr..
Bu kelm, onlara tebli etti ki, bilinsin: sa a.s. NCLin zhir manasn
anlamakta kusur etmemitir..
Bunu onlara sylemesinin bir sebebi de: Kendisinin Rabb olduuna dair,
ana ve ruh babnda yanl grlerini tashihtir..
Allah-u Talnn sualine cevap olarak:
Bunu onlara tebli ettiim zaman, kelmndan kendilerine zhir olan manaya ektiler.. Onlar,
bunun iin ayplama..
Hsl: Byle bir cevapla sa a.s. kavminin Hakka kar zrn anlatyordu..
- Sen mi insanlara:
Dedin.. ( 5/116 )
Bu arada, unu da aktan bilmek gerekir ki:
Ve.. sann a.s. mafiret talebi ise.. onlarn bunu hak ettiklerini bildii iindi..
Onlarn hak zere olular, itikadlar ynyle, iin bir sonucu idi..
sterse, hakikat ynyle, ilerinin batl olmas sonucu azaba urasnlar..
Meryemin de hakikatdr..
Cmlesinin manasdr..
Ancak..
- Onlarn, zhir olan ekli ile, kelmm kendilerine gre tevil etmelerinde
sadk deiller..
Onlarn sonunda alacaklar durum:
Haktan yana nasiplerine gre Allah ile olular neyse odur..
Bundan elde edilecek hakikat miktar ise.. ilerinde besledikleri itikaddaki doruluklar
kadardr.. Buna gre faydasn Rabblar katnda bulurlar..
Durum byle olunca, onlar iin verilecek hkm: lhi rahmete kalm olur..
Bundan sonra da sa a.s. hakknda besledikleri itikad, kendilerine yz gsterir..
bu tecelli, sa, a.s. kavmine: sada, Meryem ve Ruhul - Kudste zhir olmutur..
NCLe konan nizam, ancak : Melekler lemine has lahut iffetin
bu insan lemi varlna konmasdr.
Burada:
- A f a k..
Bunun iin de, Hakka bal varl, yalnz deme sdrp brakmad..
bu mana:
Ancak, bu olamazd..
Bu bir gerektir..
Allah-u Tal, getirdii bir misal dolays ile, bunlar iin yle buyurdu:
Derler..
Bu yet-i kerimedeki:
- Fasklar.. ( 2/26 )
Bu hadis-i erifte geen:
- G e c e ..
- Dnya semas ..
- Son te biri ..
Diye sylenir..
- Son t bir ..
Tabir edilir ..
Yukarda, her ne kadar :
- A y r l r ..
eklinde bir kelime gemi ise de; aslnda ayrlma, diye bir ey yoktur ..
nk tek ey vardr ..
Tek olan bir eyin de: Ayrlmas imknsz olduuna gre.. elbet onun iin :
c) Bir de.. onun kyamn salayan bir hakikat olmas lzm gelir.. Ki bu:
- Son te bir ..
- Son te bir..
- Keifle bilinir..
Manas kar ..
Bu hadis-i erifte :
- Dnya semasna ..
Demenin manas da udur:
Bu bilgileri ise.. sfatlar, zuhur ynleri ile bitkin hale geldikleri zaman ..
Bu manay anla..
Bilesin ki:
- G e c e ..
- Son te bir ..
Yce Hak iin elde edilen marifet, iki yoldan elde edilir:
Szmden murad:
- Son te bir ..
Cmlesidir ..
BRNC MARFET :
KNC MARFET :
Ulhiyet marifetidir..
Bu ise.. sfatlarn cemal yn ile, zat bilmeye baldr..
NC MARFET :
Bu zevk, kulun varlna sirayet eder.. O marifeti, o kul iin hakk olan lemde
gaybndan ehadetine getirir ..
Bundan sonra:
- Ol ..
Emrini yerine getirmek..
Son te birden murad: Kulun varlna sirayet eden ilh marifet zevkidir..
Ki kulun kendi fani varlndan gemesi, tam varl bulmas
o zata ve marifete dayanr..
Bu manalar anla..
Sonra.. her zhirin bir batn, her batnn da bir zhiri vardr.
Taa.. kendi zatna kadar..
Allah-u Taldan ona: Salt, selm, eref, byklk, ycelik ve kerem dileriz..
O sfatlar ise, unlardr: Hayat, lim, irade, kudret, sem basar, kelm..
- Hayy, lim..
- Hayy, lim..
FATHA: Dellet ettii manaya gre; insana nisbet edilen bu yapya iarettir.
O insan ki: Allah- Tal, varlk kilitlerini onunla amaktadr..
Hele bir bak: Allah-u Tal onu nasl iki paya ayrd:
Teberrken:
- A l l a h..
Kelm ile balayalm.
Allah-u Tal yle buyurdu:
O kitabn adn:
- EL-KEHF VER-RAKM F ERH- BSMLLAHRRAHMANRRAHM..
Koyduk..
Besmelenin erhini isteyen, o kitaba baksn..
Sonra..
Allah ad ile Allah bilinir..
Zira, bu ismin tecellisi sana gelmedike, Allah bilme yolu yoktur..
nk:
Senin aynan hakikat denizinin bineidir.. Onun iin:
Burada:
- N e f e s..
Lafznn manas:
- R a h i m.. (1/1 )
sminin delleti ile.. zat sahiline varmaktr..
..Ve syler:
- Hamd, Allaha mahsustur.. (1/2 )
Bu yetteki, ELF ve LM, yani: Harf-i tarif, mul iin konduu kabul edilirse..
o zaman u manaya itibar edilir:
Bu itibara gre:
- El-hamdu.. (1/2 )
Lafzndaki iaret, ilhi azametin hakk olduu ekilde
Allahn kendisine senasdr..
nk o:
Yce sbhan Allahn zatna, ilh azamete lyk bir ekilde sena etti..
Hak mertebelerinde de, halk mertebelerinde de zhir oldu..
- nsann hakikatdr..
Ve.. nk o:
- lemlerin Rabbdr.. (1/ 2 )
Bu u demee gelir:
- lemlerin sahibidir.. Onlar yaratandr.. Onlarda olandr..
Onlar kendisinin zuhur yerleridir..
Orada grlebilir..
Bilesin ki..
- R a h i m.. (1/3 )
smi:
- R a h m a n.. (1/3 )
sminden daha zel bir duruma sahiptir..
- R a h m a n.. (1/3 )
se:
- R a h i m.. (1/3 )
sminden daha mulldr..
Bu yet-i kerimede, Allah-u Tal:
- R a h m a n.. (1/3 )
sminin feyzinden ibarettir..
B i r d e:
- Takva sahibi olanlara, zektn verenlere.. (7/156 )
Cmlesi ile beyan edilen zmreye has olarak yazlan rahmet var ki bu da:
- R a h i m.. (1/3 )
sminin feyzinden gelir..
Biraz alalm..
Bir de, kt tatl ilc imek gibi.. o il, her nekadar ifa ise de..
ona zahmetten de, azaptan da karmtr..
H s l :
- R a h m a n.. (1/3 )
smi, rahmet eidini hep kapsamna alr.. Nasl olursa olsun..
inde stte anlatlan biimden azab osun veya olmasn..
A n c a k:
- R a h i m.. (1/3 )
smi yle deildir.. Bu, srf rahmettir.. Hibir ekilde, ona azap karmaz..
nk o, srf:
- R a h i m.. (1/3 )
sminden doar..
Her iki isim iin, Resulullah S.A.efendimizin u hadis-i erifinde mana vardr:
- n s a n ..
- D i n.. ( 1/4 )
se..
- Boyun eip kabul etmek..
Demektir..
Durum, anlatld gibi olunca:
- Din gn.. ( 1/4 )
- M E L K.. ( 1/4 )
Olarak aldmz lafz:
- M A L K.. ( 1/4 )
eklinde olduu da olur.. Byle okunduu zaman:
Bu manay anla..
Bundan sonra, kendi kendine hitaplat:
stteki szn:
Kalb beni dahi ald;
Dilerse, nefsine halk kelm ile hitab eder ve onu Hak kula ile iitir..
Btn bunlar elde ettikten sonra da, onun vahidiyet mertebesine ykselmek..
Bundan sonra gelen ikinci ksm ise.. Halk dili ile, Hakla konumaktr..
Bu ksm da udur:
- Ancak sana ibadet ederiz; ancak senden yardm isteriz.. ( 1/ 5 )
Yce Allah ite.. bu yoldan kendisi iin tecellisini yapar.. Bunun manas ile:
Demek:
- Tecellisi iin, zuhur yolu..
Demektir..
Yani:
- Varlnla, hudunla, ilh yaknlk nimetinle tecelli eylediin
kimselerin yoluna..
Ve.. bunlara Allah, zat iin olan tecelli ile tecelli eylemez..
Bilesin ki..
Sonra..
Bilesin ki..
Bilesin ki..
Burada bilinen bir ey daha var ki, o da: Eymenin dnda kalan TURdur..
Bu TUR, ise.. Musaya a.s. tecelli gelen dadr..
Bu manada, Musaya a.s. gelen tecelli ancak, onun nefsi canibinden gelmitir..
Bu tecelli da canibinden gelmemitir..
Da ise.. Musann a.s. ibadet ettii bir mahaldir..
a) Dan paralanmas..
b) Musann a.s. baylmas..
- M u s a..
Tabir edilir..
- Sen mevcud olduka, ben senden yana yokum.. Beni bulunca da,
sen yok olursun..
Yine bu manaya iaret olarak, Allah-u Tal, Musaya a.s. yle buyurdu:
- Halk.. - yaratlm - ..
Denilmesi mecaz yoldandr..
- Y e m e n..
Demekle yetindi.. Ve u manaya dikkati ekti:
- Rahmann nefesi..
se.. isimlerinde ve sfatlarnda onun zuhurudur..
- M E S T U R..
Tabir edilendir..
- RAKK ( kt )
Bu ise..
- MENUR.. ( yaygn )
Tabiri ile anlatlr..
Bu durumda:
- RAKK-I MENUR..
Olan ve:
- Yaygn Kitab..
- BEYT- MAMUR..
Bu, bir mahaldir ki: Allah onu zatna has eylemitir.. Bunun iin onu:
Yerden semaya kaldrmtr.. Onu meleklerle enlendirmitir..
Oras da, imar edenden hali kalmaz; hem de, hi bir zaman..
- Sakin olanlar..
- MAMUR EV..
- YKSELTLM TAVAN..
Olmas icab eder..
Zira, onun hkm ve vasf: Eyay iine almaktr.. Eyann da, onu:
ine alp sdramayacadr..
Ve.. anla, bil: Ayn varlk ynnden Allah iin olan nedir?..
Yine bil: Hkm varlk ynyle sbhan olan Allah iin olan nedir?..
Anla: o, kimdir?..
Anla: Sen, kimsin?..
Gelelim:
- BAHR- MESCUR..
Cmlesine.. ki bu..
- Dolan deniz..
Manasnadr..
nk bu: yle bir kitaptr ki, bu zamana kadar bir benzeri gelmedi..
Anla.. dn..
- R E F R E F- L ..
Ad ile sylenir.
Denemeyecei gibi:
Yukarda geen:
a) MUTLAK KTZA..
b) MUKAYYED KTZA..
MUTLAK KTZA:
Bu, zatn kendi nefsine hak bildii durumudur..
MUKAYYED KTZA:
Anlamaya al..
Bilesin ki..
- MUKAYYED KTZALAR..
nk, onlarn hemen hepsini, Yce Sbhan Hak zat iin gerekli klmtr..
Onun btn keml durumlar ise.. kendi namna zata bal ilerdir..
a) MUTLAK KTZA ..
b) MUKAYYED KTZA ..
B i l..
- Rabb bir taht stnde, taze bir delikanl suretinde yle yle..
Grdn ve:
Anlatr..
Anlatlan durum olmaz bir i deildir.. Zira sbhan olan Yce Hak,
arzu ettii halle, istedii gibi tecelli etmektedir..
Ancak, unu unutmamak icab eder ki: Sbhan olan Yce Hak,
bu olanlarn ok tesinde ve tam manas ile bir sonsuzlua sahiptir..
Gelelim TACa..
- Banda TAC..
u da bir gerektir ki: Cenab- Hak, herhangi bir tecelli ile tecelli ettii zaman,
tecelli ettii eyle mahede edilir..
Ve o, kesretten mnezzehtir.
Ve.. zat ciheti ile, hadden, snrdan, idrk edilmekten yana da ycedir..
NETCE: Her ikiside, zat cmlesinden saylr. Her ikisi de zatn ayndr..
- KADEMEYN..
NALEYN: ki zd vasftr..
.. Ve bunlarn benzerleri..
o
yleki:
- G i t m e k..
- G i d i c i..
Demektir..
Durum anlatld gibi olunca: Var olan her mevcudda, onun hkm geerlidir..
Mevcudlarn, hangi eidi olursa olsun; durum deimez..
imdi dinle..
Biz, bu hadis-i erifi, buraya byle aldk; daha baka trl sylenmi de olabilir..
nk bunun byle oluu, itibar yolundan gelirse.. o itibarn zdd bir itibarla
o nisbet gider..
u bir kaidedir:
Bu manay anla..
Esas mana, yukarda anlatld gibi olunca, suret: Rabb iin, zata bal bir emir
olarak kalr..
u hadis-i erifler anlatlan manaya iarettir:
Gerekten, keif yolu ile bize gelen mana odur ki; her ikisindeki mana:
Zhir lafzna gredir.. ki bu yolda, daha nce de bir iaretimiz oldu..
Sonra ona:
- Hazretin cismi..
Diye anlatmtr..
Her nekadar cism-i kll, ruhlar lemini kapsamna alm ise de;
ruh onun fevkindedir.. Nefs-i kll ise.. onun fevkindedir..
- L e v h..
Tabirini kullanmlardr..
- Nefs-i kll..
- K e s i b..
Her ayn, hkm, mana, lafz, ruh ve cisimden gelen her tebih,
tecsim ve tasvir.. tmden bunlarn hepsi anlatlan felekin zhiridir..
o
- M u t l a k A R ..
yleki:
Yani bu lemde..
Demilerdir..
Byle olunca: barelerdeki mana birletii iin, aramzda bir ihtilaf kalmaz..
Bilesin ki..
Halka ait hakikatlerin meydana kmas babnda; Hakka ait inceliklerin ilk
tevecch KRSde olur..
Yukarda geen yet-i kerime zerinde biraz duralm..
a) Hkm vsat..
b) Vcuda bal ayn vsat..
Zira, her grlen yz ondan gelir ve.. fiiliye sfatlarndan bir sfat olur..
Vcuda bal ayn vsat: Bunun oluu da, vcudun tamamiyle, yeri ve semalar,
bunlara benzer dier varlklar kapsamna alm olmas saylr..
Bundan anlatlrken:
- K R S ..
Tabiri kullanlr..
Demek istiyorum..
NETCE: KRS odur ki, yce Hak iki kademini ona atmtr..
cadn ve idamn onda yapar..
Abdlkerm Ceyl
Bilesin ki..
- Temyiz zere..
Demem odur ki: Halkn, ilh ilimde; evvel ekli bellisiz bir taayn vardr..
Sonra, halkn bir varl da vardr; ama mcmel hkm yoldan.. fakat arta..
yleki:
- K A L E M..
Mesel: Akl.. Bu da bir modeldir; nefiste ne gerekli ise.. onun nakn alr..
Yukarda anlatlan mana icabdr ki, Resulllah S.A. efendimiz yle buyurdu:
- KALEM- L..
smi verilir..
- Akl- evvel..
smi verilir..
smini alr..
r e n..
LEVH- MAHFUZ: Hakka bal ilh nur olup halka nisbet edilen
mahede makamlarnda tecelli etmektedir..
Onlarn:
Bu manadan:
- Nefsi kll..
Tabiri kullanlr..
- LEVH- MAHFUZ..
- Akl- kll..
Tabiri kullanlr..
- K a z a..
- K r s ..
Tabirini kullandk..
Ve.. bu tecelligh:
- Kalem-i l..
- Akl- evvel..
Tabiri kullanlr..
LEVH de bu iin takdirini iktiza eden emir; ite.. kalem-i ldr.. Buna ise:
- Akl- evvel..
smi verilmitir..
- Nefs-i kll..
Tabiri kullanlmtr.
- K a z a..
Tabiri kullanlr..
Ancak kudret ilmi LEVH- MAHFUZ da, mutlaka bir ekilde bulunur..
Mesel: Kalem, kendisi iin ebed saadet yazd kimseye mutlaka nimet verileceinin
bilinmesi gibi..
Ama, mutad hikmet nizamna gre.. Yce Sbhan olan Hak: Onlar bu tertib zere
yrtr..
LEVH- MAHFUZ da yazlan kaza yerini bulur..
Yani:
- Bu lemin kabiliyet iktizas olan eyle; mutlak sfatlar iktizas olan eyler arasnda..
Demek istiyorum..
Mmkn ise.. bir eyi kabul ederken; o eyin zddn da kabul eder..
Kabiliyet bir eyi iktiza ederse.. kader o eyi nakzedenin vukuu ile yrr..
Bylece, o eyi nakzeden ey de, o kabiliyet iktizasnca olur..
Bu da, mmknn kabiliyetinde vardr..
Babnda yapyoruz..
D e r i z..
Bu ise.. zevke dayal bir itir.. Akl bunu, fikri nazar yolundan idrk edemez..
Hasl:
Haliyle, bu muhkem kazann aksinedir.. Zira, muhkem kazaya u yet-i kerime ile iaret
edilmektedir..
Yukarda ayrntlar ile anlatlan bu ilmi, keif yolu ile elde etmeye alana
en zor taraf: Mbrem kaza ile, muhkem kazay birbirinden ayrd etmektir..
Bunu ayrd etmesi gerekir ki: Muhkem kaza karsnda edebini bile;
mbrem kazada ise.. efaat dileye..
Bilesin ki..
- LEVH- MAHFUZ..
- Nefs-i kll..
Burada:
- K U R A N.. ( 85/21 )
Yani: Yce zatn nefsi.. zzetle li olan ahsn nefsi.. Bu nefs-i klliye ile,
LEVH- MAHFUZ dadr..
Ne hll, ne de ittihad..
Anlatlan manaya iaret olarak: Mirac gecesi, Cebrail a.s. Resulullah S.A.
efendimize yle demitir:
Burada:
- E e r..
- L E V..
Onun yapraklarndan, birer tane cennet evlerinden her birine ulamas ise..
o ev sahibinin imanndan ibarettir..
Bilesin ki..
Biz, SDREyi bir YER olarak bulduk; orada sekiz mahede makam vard..
Yukarda:
- Y E R..
1. Yce Hakkn zhir ismi ile tecellisidir.. Ama kulun batn cihetinden.........................
2. Yce Hakkn batn ismi ile tecellisidir.. Ama kulun zhir ynnden...........
3. Yce hak, kulun ruh cihetinden, Allah ismi ile, tecelli eder.........................
4. Yce Hak burada; kulun nefsi cihetinden RAB sfat ile tecelli eder..........
5. Buras mertebe tecellisidir.. Ki bu; kulun aklnca RAHMANn zuhurudur..
6. Kulun vehmi ciheti ile, Hakkn tecellisidir..................................................
7. Hviyet marifetidir.. Burada Yce Hak, kulun isim benliinde tecelli eder.
8. Zatn marifetidir.. Ama kulun mutlak ynnden.. .....................................
Durum anlatld gibi olunca: Batnla batn, zhirle zhir, hviyetle hviyet,
benlikle benlik olur..
- Bu, ilh bir tecellidir.. kendisi iindir.. Hakkn orada bir grnts yoktur..
Hibir ekilde, o tecelli halka balanamaz; mutlaka Hakkndr..
Bilesin ki..
Ve.. o:
- KN (OL).. ( 6/73 )
- M a h l u k t u r..
nk o: RUHL KUDStr..
Tabiri kullanlr..
Bu RUHL KUDUS, o ruhtur ki; bu Kevn varla, Allah bir varlk vererek
onunla kaim klmtr..
bu varlk sayesindedir ki: D duygularnzla, bu duygular leminde,
ne yana dnerseniz; fikirlerinizle, makulatta ne yana evrilirseniz:
Bu mukaddes ruh, orada kemli ile aynen vardr..
nk o: Veh-i ilhden ibarettir.. Varlk ise.. bir veh-i ilh ile kaimdir..
Bu veh-i ilh her eyde vardr; ve.. Allahn ruhudur.. Bir eyin ruhu ise..
o eyin kendisidir; nefsidir..
Bilesin ki..
Bu hisler eidinden her eyin bir ruhu vardr ki; sureti onunla kaimdir..
Ve.. bu mahluk ruh iin; ilh bir ruh vardr ki: O mahluk ruh onunla kaimdir..
Mesel:
Yine insan zerinde duralm; daha baka adan alarak devam edelim..
Tabiri kullanlr..
Byle olunca asl lemi karr.. nk, o suretine beeriyetinin iktizas eyler
yerlemitir.. Ruh serbestlii gitmi; suretle balant kurulmutur..
Ancak hiretteki zindannda, grlr; elle tutulur gibi, bir ate iindedir..
Bu manay anla..
nsann namus kyamn salayan ilerdir.. Bunlar da: Makam sahibi olmak,
istil, ykseklik talebi gibi eylerdir..
Ancak, insan bu anlatlan ruh ve beeri ileri bir yana brakp asl olan srr
mahedeye devam ederse.. ki bu, onun asldr..
Byle bir elin sahibi: Gzsze elini srnce gz alr; abran illetini de giderir..
Byle bin dilin sahibi: Bir eyin olmas emrini verdii zaman,
Allahn emri ile o ey, olur..
Nitekim sann A.S. vasf bu idi ve Allah- Tal onun iin yle buyurdu:
Bilesin..
Ad verilmitir..
- Allahn emri..
Makam, mekn itibar ile; mevcudatn en ulusu, derece itibar ile de en ycesidir..
Memleketin tmn, ondan yaratt.. Hem de, ona gre ve onun maddesinden..
Sonra..
Buyrulduu ve soruya karlk; RUH, mutlak olarak bir kayda balanmadan anlatld..
Burada, gnn nekre yolu ile anlatlmas; o gnn byklne, azametine iarettir..
- Emrimizden.. ( 42/52 )
Allahn ilminde, ilh hakikat onu iktiza etmitir ki: Yaratt her eyde,
bu MELEKten bir yz buluna ve o yaratlan eyin kresi, bu yz zerine
devresini dndre..
O bildii eylerle tahakkuk ettii takdirde, bir kutup olur; varlk ark,
tmden onun zerinde dnmeye balar ve o: MELEK iin bir vekil
hkmndedir..
- Konuamazlar.. ( 78/38 )
Dier meleklere gelince: Her ne kadar ilh huzurda izin verilirse de;
o izni alan her melek, bir kelimeden fazla konuamaz..
Bu lemde, bir iin yerine gelmesi emri knca; Allah- Tal o ie uygun
bir melek yaratr; RUHa gnderir..
- N u n..
- Kalem..
- Mdebbir..
- Mufassil..
- Aln.. Yceler -
Eer onlar: deme a.s. secde iin emrolunmu olsayd; zrriyetinden her biri,
onlar bilirdi; tanrd..
Uykuda ilh bir misalle onlara nasl suretlenir gelir?.. Hak onu, uyuyana karr..
Eer, o cemad sureti ile, surete brnen bir ruh olmasayd; konumazd..
- Aln.. - Yceler -
- lahiyun..
Bu ise.. demiyet ahkmndan temize ktktan sonra, onlara ilh bir ihsandr ..
- demiyet ahkm..
Demek:
Demektir..
Ancak:
- A L N..
stte geen yet-i kerime zerinde biraz duralm.. zellikle yette geen
istifham zerinde duracaz.
Bilesin ki..
Hak tarafndan gelen suali, bilinen manadaki istifham saymak doru olmaz..
Yani:
- Kibre dtn..
Demektir.. Ki bu durum:
Szyle bellidir..
Kelmndaki:
- Y o k s a.. ( 38/75 )
Manasn karan:
- E m.. ( 38/75 )
Demee gelir..
Byle bir soru, Musa a.s. iin nsiyet oldu; u cevab ile ald:
Musa a.s. kendisine, istifham yollu sorulan sualden byle geni bir cevab beklediini biliyordu;
onun iin byle konutu..
Cmlesi olurdu..
E v e t..
Bahsini aalm..
Bilesin ki..
Kalem-i al..
Muhammed S.A. efendimizin ruhu..
Akl- evvel..
Ruh-u ilh..
yle bilesin:
S o n r a..
RUH anlatyor:
- Ey efendilii hak eden byklk sahibi; btn incelii ile her eyi bilen
ve bizzat her eyden haberdar olan yce zat..
Sonra.. u hususlarda bana bir haber ilet: Dizi dizi hikmet incileri sun..
Rahmet umann nme ser..
yle dendi:
- Bilesin ki:
Yce Hak, isim ve sfatlarnn tecellisini murad etmitir..
u bir gerektir ki: nsan, bakasn grd zaman, hayr iinde ok eyler elde
eder.. Bir uyma mevzuu varsa.. Anlatlan durumda daha kolay uyulur..
Bylelikle nekadarna gc yetiyorsa o kadarn alr..
O sfatlar, ancak o sfatlar bilirler, bunda bir ikilik bir karma yoktur..
te.. Anlatlan mna icabdr ki, bir ismi de SEYYD-L EVVAH olan
Resulullah S.A. efendimiz yle buyurdu:
- Allahn kadrini, anna lyk olan bir hakla takdir edemediler.. ( 6/91)
Akllar, o umman mnaya dalp idrk etmekten yana kusurludur. Kald ki:
Akl iin, kendini balarndan syrp koparmak da imknszdr..
Diyor ki:
Sonda da; RUH ismi ile msemma MELEK iin iirler syledi..
- Hindler,
Dedim namnda..
Var syle:
- Yoktur o gzelin yce varl iin;
Giri
Mukaddime
Zat
sim
Sfat
Uluhiyet
Ahadiyet
Vahidiyet
Rahmaniyet
Rubbiyet
Am
Tenzih
Tebih
Fiiller Tecellisi
simler Tecellisi
Sfatlar Tecellisi 1
Sfatlar Tecellisi 2
Zat Tecelligah
Hayat
lim
rade
Kudret
Kelam
Semi
Basir
Cemal
Celal
Kemal
Huviyet
nniyet
Ezel
Ebed
Kdem
Allahn Gnleri
Salsala-i Ceres
mml Kitab
Kur'an
Furkan
Tevrat
Zebur
ncil
Hakkn Nuzl
Fatiha-i Kitab
Tur
Refrefi Ala
Serir ve Tac
Kademeyn Naleyn
Ar
Krs
Kalem-i Ala
Levh- Mahfuz
Sidre-i Mnteha
Ruhl - Kuds
Ruh Adl Melek (1)
Ruh Adl Melek (2)
Bu KALB, ardr mekn sahibi Allahn;
Hem mamur hviyetidir insanda ann..
Allah sana baar ihsan eylesin.
Bu nura:
- K A L B..
yle ki:
- Y z l e m e..
te.. o zaman kendisine hkim olan bir ismin veya tm isimlerin saltanat
altnda rtl kalr..
Sonra..
Bu nurun adna:
- H E M M
sim veya sfat, hemmin hizasnda, bir cihetteki hizaya geldii zaman,
KALB ona bakar.
Sonra o isim gider; baka bir isim gelir.. Ayn cinsten bir isim de olur.
Bu sefer, yeni gelen isimle macerasn srdrr;
tpk birinci isimde olduu gibi..
unu da bil..
Ad .. verilir..
Anlamaya al..
Bilesin ki..
nk onlar :
- Z a t i y y u n..
Ad ile anlrlar.
- KALB:
- KALB:
- KALB, kendi durumu ile halka ait bir mahede yeri iken;
Hakka ait bir mahede yeri oldu.
O, beyaz bir elbise gibi idi; kendisine yapan her kirli eyin nakn ald..
Eer ilh saadete ehil bir kimse ise.. Yce mertebelere ermeyi,
stn makama kmay salayan ileri braktktan sonra birden akllanr..
Bu, o kimseye benzer ki: Her yan ile elbisesini kir sarm ve lekeleri
yerlemitir..
Bu ameller:
tikadlarn en gzeli, devaml mrkabe ve benzeri iler oldu..
- Onlarn nail olduu eyler, bir hibe deildir ki; dolays ile minnet edilsin..
Nail olduklar ey, hakikatleri icab kazandklar zaferdir..
Onlarn nail olduu her ey; kendileri iin ayrdmz bir istihkaktr..
sterse tm cmertlik hazinelerinden gelmi olsun..
- M e v h i b e..
Bu mnaya iaret olarak; eyhimiz eyh Abdlkadir Geyln r.a. bir iirinde
yle anlatmtr:
- Aks ve KALB..
- KALB..
smi verilmitir.
Bu takdirde, KALBe:
- KALB..
Bu manay anla..
Bu mnann tersine eer lem asl olsayd; ilh snmann ona olmas gerekirdi..
Bundan bilindi ki: KALB asldr; lem de dal..
Bilesin ki:
KALB dnda kalan her ey: Rabbn, bir yzden bilse dahi;
dier yzden bilemez.
Bu bir keiftir ki: KALB bu mahede ile ilh cemalin gzelliklerine muttali olur..
Bundan sonra, kudret ismine geer; onun da dierleri gibi lezzetine erer.
Bu hali, yle bir tadla tadar ki: Kendi dnda birini tanm, kudretini anlam
ve o kudreti, eflkinde seyrini srdrdn grm olur..
O kadar ki:
Bu tr ala:
Ad verilir.. ki olmaz..
Bilesin ki..
Anlatlan ilhi varl al, keml babnda bir altr. Bunu biz:
Olarak anlattk.
Ancak bu yeterli durum; kulun zerinde bulunduu Haktan gelen bir kemldir.
Yoksa, Hakkn zerinde bulunduu keml durumu deildir.
nk : Hakkn kemline bir son yoktur..
bu durum:
Cmlesinin mnasdr.
- M e l e k l e r..
Bilesin ki..
N u n
Ad ile anlan ilh ilmin divitindeki toplu hkmleri tafsil eder.. aar..
stersen buna:
- lh icmalin tafsili..
Diyebilirsin..
Yani; O bir idrktir ki, AKL-I EVVELe konan ilim suretleri zuhuru
onunla olur..
- Akl- kll, her akl sahibinde olan akl cinsi eylerden ferdlerin birleimidir.
- O, insan, melek, cin ruhlar iin madde gibidir.. Behim ruhlar iin deil..
Sonra.. akl- klle ait yzlerden biri ile de, idrk edebilir..
Ama bu kadar.. tesi yok..
Sonra..
Akl- kll, yaylp dalmaya kalan emir iin bir adalet terazisidir.
Kendi dnda kalan bir kanunla kavranmaktan yana mnezzehtir.
Onun iki yan vardr: Biri, ilh iktizalardr; dieri de, tabi kabul yerleridir.
Onun iki gc vardr: Biri ilh irade, dieri halka ait iktiza..
Akl- maan boa giderdii olur.. Bir ok eyi gzden kard olur..
Sonra: Akl- maan kyas salamaszdr. Her yolu ile kyasn yapar.
- Harrasun.. ( 51/10 )
Hali ile AKL-I EVVEL byle deildir.. nk bu: lmini vastasz Haktan alr..
Sonra..
Akl- kll ilmini levhten; yani: Kitaptan.. ald zaman, baz vastalarla alr.
Akl- klln bu tr al: Bir okuma yolu iledir.. lmini ald yere kar
ba eik durumdadr.
Bilesin ki
Bundandr ki, ekavet ehli Allah- Talya kar marifet sahibi olamazlar..
Kald ki; akl: Allah- ancak iman yolu ile bilir.Yoksa, akl:
Nazar, kyas ile irfan sahibi olamaz.
Ancak, iman yolu ile elde edilen marifet byle deildir.. O mutlaktr.
Sonra..
Her ne zaman:
- lsn kt yalanclar..
Onlar, koyu bir cehalet iinde kalan gafillerdir.. ( 51/10-11 )
- Bu i byledir..
Diye hkm verdikleri, tahmin yolu ile kestirip attklar iin lsnler..
Bu mnay anla..
Sonra..
- AKL-I EVVEL..
- Kalem-i l..
Tabir edilir..
AKL-I EVVEL: Resulllah S.A. efendimize nisbet edilmitir.
Byle olunca, Resulllah S.A. Cebrailin babas oldu. Btn lemin de asl..
Bu mana icabdr ki: Miracda Cebrail durdu; Resulllah S.A. tek bana gitti.
Sonra..
Ad da verilmitir.
Bu manay da anla..
VEHM, akl, fikri, musavvire ve idrk gcn malup eder. Hatta insanda
bulunan dier duygular dahi: VEHM gcnn kahr altndadr.
Nitekim Allah- Tal meleklere: Yerden bir avu toprak almalar emrini verdi..
Bu topraktan dem a.s. yaratacakt..
Bu topra almak iin, nce Cebrail indi. Yer, kendisinden bir ey almayp
brakmas iin; Allah adna yemin verdi..
Bundan sonra Mikil geldi; sonra srafil geldi.. Bunlar takiben btn mukarreb
melekler geldiler; hi birinin ondan bir ey almaya gleri yetmedi..
Sonra
Ve.. her cins iin, ayr bir surete girme imknna sahiptir..
Ald ruhun karsna bir nak gibi gelip durur. Ruh, onun suretini grr
ak olur cesedden kar..
Azrailin cazibesi ile, cesedin ruha olan ak arasnda bir ekime balar.
Bilesin ki
Aslna bakarak ruh: Cesede girmesi, oraya hll ile, z meknndan ayrlmaz..
Asl meknndan kopmaz.
Bu byle bir itir; olur.. Ama, akl onu: muhal kabul eder.. Bilemez..
Keif yolundan baka yoldan da bilemez.
Yaplan izah vehi ile: Ruh bir eye birleme gz ile bakt zaman,
oraya hll eder..
Onun bir eye hll, herhangi bir eyin kendi kimliine hll gibidir.
Bu durumda ruh ondan ayrlr.. Kendisine has olan hafiflik ve szlme hali
cesede gemez.. Ancak bu ayrlk tam bir kopu eklinde ayrlk deildir..
- ttisal ayrl..
Diyoruz; ama:
- nfisal ayrl..
Demiyoruz..
Durum anlatld gibi olunca; cisim sahibi, melek huylu iler yapmaya
bakarsa.. i deiir..
Ruh bu haline devam ettii sre; kendi znde ruh gibi olur..
Suda yrr; havada uar..
Bundan sonradr ki: Azrail adl melek ona gelir.. Ama o ruhun Allah katnda bulunan
uygun haline gre..
Sonra..
Sonra
Azrail adl bu melek: Taat ehli iin olsun; masiyet ehli iin olsun
bunlar iin girecei ekil, belli bir eitte deildir..
- Ruhu kt..
Meer ki: Cesede hll eden ruhun nazar bir giri sayla..
nk hll: Ancak girile olur..
Sonra
Nitekim, Hak Tal, bir an her hangi bir ahs iin geniletir..
Byle bir an: Hem o kimse iin, hem de btn dnya ehline gre;
gndz saatinin en az bir zamannda olur..
Nitekim byle bir vaka bizim iin oldu.. Onu anladk.. Ne var ki bu ie;
ancak bizden nasibi olan inanr..
eklinde anlatt..
- Ruhlarn lm..
Bilesin ki..
Bir kimseye bu nur musahhar olur, onu hkm altna alrsa.. onunla:
Ulv ve sfl varla hkmn geirir..
Amma bir kimseye de, VEHM galip gelir; hkm altna alrsa..
Bilesin ki
BRNC HULLE:
Yeil nurdand..
Ssl kenarlar kibrit-i ahmerle unlar yazlmtr:
KNC HULLE:
Uzaktan yaklatrandr..
Bu hulle tuyan karas ile dokunmutur..
Bilesin ki..
Ve.. halktan bana vsul yolu ile gelmek dileyen: Ancak bana varmas iin
verecein desturla gelecektir..
Ve.. ona: Saril - Mcib, yani: abuk icabet eden ismi ile bakt..
Ad geen tecelli ile: HMMET, kalblere uzak olan her eyi yaknlatrma
istidadn kazand..
Ad geen nazar sayesinde ise: istenen eyin ele tez geleceini ifade etti..
te.. anlatlan mana icab olarak: HMMET bir eyi niyetine alp
aya zerine kalknca; niyetine uyana kavuur..
- HMMET sahibi..
Hali byle olan bir kimse; aradn bulabilir mi?.. Sevgilisine kavuabilir mi?..
zellikle HMMET babnda, ciddi bir aba harcayana: Arzu edilen ey,
en abuk yoldan gelir..
Bir kimse, herhangi bir eyi niyetine alr; ciddi bir yoldan alrsa..
aradn bulur..
Demek de istemez..
yle syler:
- Bilesin ki, kzmn mihri bir cevher olup, onun ad: Behramandr..
Kisrann veya Nuirevann hazinesinde bulunur..
Dervi sorar:
Padiah anlatr:
- Onun menba Seylan denizidir.. Onu bulup bize getirirsen.. kzmzn nian olur..
Bu niandan sonra nikh da, senin iin mmkn olur..
Emrini verir..
Hikyede anlatlan ii, olmaz bir ey sanma.. alacak bir i gibi de grme..
Sana yemin etmezdim; ama inkr raddesine gelmeyesin diye, yemin ediyorum..
Ama o: Tam manas ile dolduu, bu doluta son haddine vard zaman..
kasrgalar dahi onu yerinden oynatamaz.. Demir tokmaklar ve korkun letler de onu
kramaz..
Durum anlatld gibi olunca: Bu yola giren, o gibi eylere iltifat etmemeli..
Girdii yolda eline girecek hslata, ya da elinden kan eylere
aldr etmemeli..
Bu, fetleri ok olan bir yoldur.. Korkun kesicileri vardr.. Engellerle doludur..
Bilesin ki..
Ve.. hurma ekirdei ekildii zaman, ancak hurma aac olarak meydana kar..
Sonra..
Haliyle: Hem, byle deildir.. Bu, kalbin herhangi bir eye meylidir..
ster uzak olsun; isterse yakn..
Bilesin ki:
HMMET, mekn yksek, an byk olsa dahi, kendisi ile olana perdedir..
Onu brakmadka ykseklere kamaz..
Asl seyyid odur ki: HMMET srlarn bilmeden, onun meyvesini derip tatmadan..
onu ap gider..
Demek istiyorum..
Bu manadaki szden kasdm u demektir:
Allah-u Tal ise.. kavraml olmaktan, haddi ve hududu olmaktan yana mnezzehtir..
Kabiliyet ve istidatlarn takdir yerlerini de, onun dnp durduu bir felek kld..
- M i k i l..
Olmutur..
Byle yaparsan, hikmet hazzn bulursun.. Hitab ayrd etme kabiliyetine erersin..
Bilesin ki..
Halka nisbet edilen eit ise: Zattan gelen ferd cevherin terkibini bilmekten ibarettir..
nsan FKR suretleri yolundan ykselmeye balar; anlatlan iin semas haddine varrsa..
ruhan suretleri, bu hisler lemine getirir..
- Ol..
Demektir..
KNCS: Bu, al bydr ki, hayal ve tasvir gcne yerletirilmitir..
Ancak.. btn bunlara ramen; Allah elinden tutar; teyid ettii latifeye karrsa..
bu manada makamdan ikinci bir miraca kar..
Hsl: Bir kimse gidiini anlatlan yola uydurursa.. ilh hkmn emrine girerse ..
hesabn kendisi tamamlam olur..
Bu hal iinde; her nekadar muhal olan eyler onda zuhur bulur ise de..
yine: Hakka dnmesi imknszdr..
- Allahm helke gtren ilimden sana snrm.. Ya seyyid bana yeti yeti..
Bu sema meclisinde Hazret-i eyh tam bir ittila ile beni gzetiyordu..
Amma ii tam bilen birinin gzetmesi gibi gzetiyordu..
Ve.. Allah-u Tal onun bereketi ile, beni kavim miraca getirdi..
O kavim mirac ki: Tam srat- mustakimdir.. Allahn yoludur..
Bilesin ki..
Allah-u Tal, Resulullaha S.A. nisbet edilen FKR Hadi, Reid isminin
nurundan yaratt..
FKR, anlatlan gzel isimlerin srlarn znde toplayp anlatlan yce sfatlarn
libas ile lem iinde zuhura balaynca:
hirete dner..
Bunlar yap; ve.. gizli srlarn hazzn al.. Mevhum srlar rten perdeleri kaldr..
Her kim srr ifa ederse.. emanet sevabna nail olmaktan mahrum kalr..
Melike-i kirama katlmasna ramak kalm iken, avam mertebesine dner..
Bilesin ki..
HAYL, vcudun asldr.. Onda bulunan zat ise.. mabudun zuhur kemlidir..
- Onda bulunan zat ise.. Sbhan olan yce mabudun zuhur kemlidir..
Bu manada onun en kmil zuhuru ise.. anlatlan asln kendi mahallinde olabilir..
Anlatlan durum unu tesbit etti: HAYL, batan sona, btn lemlerin asldr..
Grmez misin ki: Resulullah S.A. efendimiz, bu his lemini uyku sayd..
Uyku ise HAYL saylr..
yle buyurdu:
u demektir:
Bunun manas:
Demek deildir..
Sebebine gelince: Gaflet Allah tarafndan gelir; berzah ehlini, maher ehlini,
cehennem ehlini, cennet ehlini sorar..
Taa, cennet ehlinin kaca tepede: Yce Hak onlara tecelli edinceye kadar..
Oraya karlar ve yce Allah mahede ederler..
Her iki durum da; Allah-u Tal ile huzura dalmaktan olan gaflettir..
Bunlar her nekadar; hesap iin Allah-u Talnn huzurunda iseler de;
Allah ile deil, hesap ile olurlar..
Durum yukarda anlatld olduundan, lemlerden her biri; Hak olma ciheti ile;
Hakta bir nazara uramtr..
Ancak onun byle oluu, uyku hali gibidir.. Ayklk haline benzemez..
Bir kimseye, bu lemde, takdir hkm ile; Allahtan aykma hali gelirse..
ki bu: Cennet ehline kesipte cennetteki tepe saklanan cinstendir; ite o zaman:
Hak Tal o kimseye tecelli eyler; ayk halinde ona zatn tantr..
o nsanlar uykudadr..
imdi..
Her lem ehlini bilirsen ki: Kendilerine uyku hkm verilmi.. Ayn hkm
btn lemlere temil et..
- R u h..
Tabir edilen garib, yola revan oldu.. yle bir leme vard ki; oraya:
- Y U H..
Tabiri kullanlyordu..
Ona soruldu:
yle dedi:
yle dedi:
- Buras gayb lemidir.. Burann konuklar pek oktur.. Gzel ihsanlar vardr..
yi de hazrlk yapmlardr.. Bir gayeleri vardr; ama ksa vadeli deil..
Durum byle olunca: Onlara vsl olana ve onlarn huzuruna varana o der ki:
Onlarn gzelkyafetine brne.. Onlarn srnd gzel kokuyu da srne..
Dedi ki:
o Elbiseler, demden A.S. kalan semseme arsnda satlr.. Kokulara gelince,
tatl bir rivayet olan HAYL arznda satlr..
- lem-i gayb..
Denmitir..
- HAYL ruhu..
Denirdi.. Ayrca:
o Cennetlerin ruhu..
Knyeli idi..
Beni vd..
- M e r h a b a..
- Ey benim efendim..
yle anlatt:
- O, yle bir latifedir ki, hi fena bulunmaz.. O yle bir mahaldir ki;
ona ne gece urar; ne de gndz..
te.. Allah-u Tal onu byle bir mayadan yaratt..
Sordum:
yle anlatt:
- Ey efendim, ben art koulan emir zerineyim.. Salam ahde skca balandm..
Keif ve vcud ile bildim ki; Ruhlar lemi daha zhir ve daha kavi..
Amma lem-i histen.. amma zevk uhud leminde..
Ona selm verdim.. Selmma karlk aldktan sonra ona yle dedim:
yle dedi:
Bir ehre girdim.. Orann yle acaib bir arz vard ki..
Orann arz, saklanan beyaz inci gibi idi.. Semas da yeil zeberced idi..
- Efendim, senin yksek durumunu soracaktm.. Engelli, hakknda eitli sz edilen ann
anlamak istiyorum.. Bu bapta halk tereddde dmtr..
Bunlara, baz itikad suretleri peydah olur.. Bu itikad, kullarnn birinin sureti de olabilir..
Byle olunca: Benim ismimle isim alr.. ismimi yanana yazar ad olur..
Onu grp yanlan cahil: Hzr isimli kimsenin o olduunu sanr..
BRNC KISIM:
- Rahmann istivagh..
Olan makama varmlardr..
KNC KISIM:
Bunlar, uhud leminden sefer etmi; gayb varl fezasna vsl olmulardr..
NC KISIM:
DRDNC KISIM:
Safa ehli zatlar, bazen bu sancak altna girer halka gayb ilerini syler..
Ve onlara gizli hallerden haber verir.
BENC KISIM:
Makamlar gzeldir..
ALTINCI KISIM:
Bunlarn szleri, bir dayanak deildir.. Bunlar gibi olunmaya tevik olmaz..
FASIL:1
Oras yle bir makamdr ki: Azap ve nimet tad onda bulunur..
Bilesin ki..
- Yetti yetti..
Bundan sonra cehennemde kereviz otu biter..
Allah-u Tal, cehennem ehli iin azab yaratnca onlarda, bu azaba dayanacak
gc de yaratt..
Allah bu duyguyu onlara verir; anlarlar.. Sonra azap gelir; azap olunurlar..
Onlarn iinde olan bu kefi; kendilerine olan bir azap mjdecisi gibidir..
.
Sonra..
Bilesin ki..
Ki bu kuvveti onlara gstermitir: Bu gsterme ise.. her eyde vuslat sebebi olan
bir mnasebet icabdr..
te.. anlatlan mana icab olarak, Yce Hak kademini ate zerine koyar..
- Yetti yetti..
Demesinden anlalr..
Anlatld gibi bir sz: Zillet halinden gelen bir szdr.. Ama izzet kahr altnda..
Bilesin ki..
Ate vucdda asl bir varlk olmaynca, iin sonunda zail olup gider..
Bu mana:
Cmlesinin manasdr..
Hele rahmetin durumuna bir bak ki: nden sona, varla hkmn geirir..
Onun yle oluu, asl oluundan ileri gelir..
Bu manada bir sr var ki, yledir: Rahmet, zata bal bir sfattr..
Yani: Sbhan olan Allahn zatna..
- Rahman ve Rahim..
Adn ald; ama:
- Gadban ve gadub ..
Gaffar ismine bir bak.. O: Rahmetin icab ettirdii nimete ait zuhur yerlerinin ilkidir..
Dendi..
Kahir ismine gelince.. ki o da: Cezaya ait zuhur yerlerinin ilkidir.. ki adaletin icabdr..
Bunda ancak iki sfat bulunur.. Mesel: Kahir ve Kahhar..
Kahur sfat gelmedi..
Bilesin ki:
- Atein zevali..
Demek:
O ot yeildir..
- O hali zere baki kald.. Ancak cehennem ehlinin azab rahata evrildi..
Bir kimse, Hakkn cezbesine kaplr; mcahede ve riyazetle tezkiye yolunu tutarsa..
cehennem atei iin anlatlan durum, bu kimsenin haline uyar..
O zaman:
.
Sonra...
Kald ki: Tabi nefse tam manas ile yklenmedikten sonra.. zail olmaz..
ok ok yorulmak lzm..
Byle yapar ki: kinci bir defa kuluna azab olmasn.. Ona ikinci bir sknt gelmesin..
Dnyada iken, urad skntlar, hirette olacak baka bir azaba karlktr..
Halbuki bunlar, her iddetli eyden daha iddetlidir.. Taa.. nefis temizliini
buluncaya kadar, bunlarn zorluu devam eder..
- C i h a d e k b e r..
Dedi.. Kl alnp yaplan cihada ise:
- Cihad- asgar..
Adn verdi..
Bilesin ki..
BRNC TECELL:
Mesel: Yalan, riya, livata, arap imek , farz emirleri terk etmek,
Allahn haram ettii eyleri mbah grmek gibi..
( 70/11-18 )
Bu tabakadakilerin azab zordur..
NC TECELL:
Bu vadinin, 1.440.000 ( bir milyon drt yz krk bin ) alt alta ukuru vardr..
DRDNC TECELL:
Burada, Allah-u Tal cehenneme GAZAB ismi ile tecelli eder..
Alt alta burann, 1.880. 000 ( bir milyon sekiz yz seksen bin ) ukuru vardr..
Biri buraya atlr.. Amma, iki ukur arasnda o kadar mesafe vardr ki;
dnya saatleri boyunca orada yuvarlanr..
Allah-u Tal burann kapsn: Nifak, riya, yalanc iddia vb. eylerden yaratt..
BENC TECELL:
Bu vadinin alt alta, 5.760.000 ( be milyon yedi yz altm bin ) ukuru vardr..
Her kim, onun sfatlarndan birine, yahut isimlerinden birine iddia yollu
hak etmedii halde sahip kmak isterse.. iler ters dner.. ddia ettiinin zdd ile,
Allah-u Tal kyamet gn ona azab eder..
ALTINCI TECELL:
Burada, her ukur arasndaki mesafe: Dnya ehlinin nfusu kadar uzundur..
YEDNC TECELL:
Allah-u Tal cehenneme, bu tecellisini: ELM TAB SAHB ismi ile yapar..
Onun sonuna varlmas imknszdr.. Meer ki, kudret yolu ile ola..
Nihayeti olmayan bir eyi, kolay, sonu varm gibi ortaya atabilir..
Sonra..
Kyamet hallerinin her biri, ya da pek ou, kudret yolu ile gelmektedir..
Hatta cehennem ehli hallerinden bir hal, ve cennet ehli hallerinden bir hal,
sahibini ezelden ebede kadar alp gtrr..
Mesel: O ezelden ebede kadar uzun grnen mikdar, saysz bir andan ve
bir vakitten ibarettir..
Sebebine gelince: Akl, hikmet balar ile baldr.. Keif ise.. kudrete baldr..
Sonra..
- O gn cehenneme:
- Doldun mu?..
Diye soracaz; yle diyecek:
Bilesin ki:
.
Burada ince bir sr vardr..
Ancak, bu kadem basma ii; btn saylarna ramen bir sre iinde
ve bir gnde olur..
.
Sonra..
Hele Allah-u Talnn cehennem ehline tecelli eyledii ilerin tmne bir bak..
.
Cehennem ehlinin saylamayacak kadar ok halleri vardr..
E e r:
a y e t:
Mmin olduu halde, zhir bir crm ilemedii halde bunlarn arasna:
Ona sordum:
- Sen kimsin?..
yle anlatt:
Kald ki: Azap eitlerini anlatmak, azap meleklerinin iddet sfatlarn anlatmak
dahi bize gre deildir..
Bilesin ki..
- Ne yaptn byle?..
mrm hakk iin: Onun, daha nce byle bir lezzet duyduunu sanmyorum..
Bir cahil vardr; talihi yar olmu, gecesi, gndz msait gitmi
bir bolluk iine dmtr..
Bu akll geinen kimse, skk durumunda, cahilin ilerini beenmekte ise de,
onun gibi olmaya raz olmaz.. Onun iin hsl olan kendisine de
olmas iin, cahilin yaptn yapmaz..
Dolays ile, onun erdii saadete ermez, ekavet denizine dalar gider..
Hatta, ben bir cemaat grdm.. Bunlar, cehennem azabnn en iddetlisine arplmt..
Onlar bu hali ile grdm; hatta, kendilerine cennet arz olunduu zaman,
istemediler..
Bunun dnda kalan bir taifenin hali ise.. Tam bunun aksine idi.
( 7/50 )
Bilesin ki..
Bunlarn bir ksmlar var ki: Bunlar azaba sokan, kendilerinde olmayan eyle
halkn vgsdr..
Bazlarnn azaba uramasna ise.. Onda olan kabahat, iyilik cinsi eyleri sylemeleri,
yahut onda olmayan ktlkleri anlatmalardr..
Hsl: Cehennem ehlinin hali cidden alacak derecede garip bir eydir..
(Suret-i Muhammediye)
F A S I L : II
Bu, o ksmdr ki; Allah-u Tal oraya: Mennan ismi ile tecelli eylemitir..
Daha sonra, o cennetlere: Ltif ismi ile tecelli eyleyince, orasn katnda
eref bulmaya, ikram bulmaya lyk olan herkese mahal kld..
Bilesin ki..
Ve.. her cennetin de, nice dereceleri vardr ki; hadde hesaba gelmez.. yle ki:
BRNC TABAKA:
- MCAZAT CENNET..
Ad da verilmitir..
Allah-u Tal, bu cennetin kapsn, salih amellerden yaratt..
Ayrca bu cennete:
- Y s r a..
Ad da verilir..
KNC TABAKA:
Bu cennetin adna:
- HULD, MEKASB..
Denir..
Bu cennetin adna:
- MAKASB CENNET..
NC TABAKA:
Hatta, Allah-u Taldan kendilerine bir hibe varsa.. tikad ehli ile,
iyi ameller ileyen kimseler de buraya girebilir..
Bunlar oraya girecei zaman; Allah-u Tal onlara: Vehhab ismi ile tecelli eder..
Sordular:
yle buyurdu:
Ve.. buras:
Hatta, akl, vehm imkn cihetinden; hakikatlerin verdii yol odur ki:
Buraya girmeyen hi bir insan nevi kalmayacak; amma nasibi varsa..
Allahn gnlerinden birinde, bu cennete girer..
yle grdk: Her millet ve her rktan bir taife bu cennette vard..
Oras iyi ameller ileyen kimselere mahsustur.. Oraya yalnz, ehli olanlar girer..
- HEVAHB CENNET..
- N Z L
Amellerine karlk..
Buyurulmad..
Bu manay anla..
DRDNC TABAKA:
Bu cennetin adna:
Bunlar yle bir kavimdir ki: Allah-u Tal onlar, o haklara gre yaratmtr..
Asl bir istihkak yolu ile bu cennete gireceklerdir..
Bunlar, yle kimselerdir ki: Dnyadan ayrlrken, ruhlar asl ftrat zerine kalmtr..
Bu cennet ehlinin bazlar da; salih amel, mcahede, riyazat, Allah-u Talya kar
gzel muamele yolundan nefis teskiyesi yaparlar..
Onlar ki, iman edip amel-i salih ilediler; bunlara minnetsiz ecir vardr..
( 95/6 )
Yani:
- STHKAK CENNET..
- E b r a r..
Durum byle olunca; oraya hak kazananlardan bakasn koymaktan imtina etti..
Asalet yolu ve Allahn yaratt ftrat bunu gerektiriyor..
Bu cennete girenlerin bir ksm da: Dnyadan kar kmaz hemen oraya girer..
Bu cennete girenlerin bazlar da; cehennemde bir mikdar azap grdkten sonra
bu cennete girer..
- STHKAK CENNET..
Ad dahi verilir..
BENC TABAKA:
Amma MAARF CENNET byle eylerin yeri deildir.. Orada byle eyler bulunmaz..
Hatta, onun yukarsnda da bulunmaz...
Bu cennet ehli, dier cennetlerin ehlinden daha azdr.. Bu cennet tabakalar ykseldike,
iindekileri azalr..
ALTINCI TABAKA:
Burann adna :
- FAZLET CENNET..
Denir..
Burann ehli, maarif cenneti enlinden, say itibar ile daha azdr..
YEDNC TABAKA:
Bura ehline:
Denir.. Burada bulunanlarn says, zikri geen cennet ehli saysndan daha azdr..
Burada brahimi a.s. grdm.. Bu mahallin sanda ayakta durmu, ortasna bakyordu..
Bu hali ile o: Kendisine Allahn vaad ettii MAKAM-I MAHMUDu taleb ediyordu..
SEKZNC TABAKA:
Sanr ki: Baka eyle deil, yalnz isimle oraya baldr.. Hatta, herkes oradan
hak taleb eder..
Bundan sonra.. oray, Allah-u Talnn kendisine vaad ettiini haber verdi..
nk onu:
F A S I L : III
Bilesin ki..
dem a.s. cennetten inince, ruhlar leminden ayrld iin, hayat sureti de gitti..
Hele bak ki: dem a.s. cennette iken, kendi iinde neyi tasavvur eylese..
onu nnde hazr bulurdu..
Ancak: Allahn ebed hayatla ihya ettii; zatna nazar gibi nazar ettii,
isim ve sfatlarnn hakikatna erdirdii kimseler hari..
Hali anlatld gibi olan kimseye, dnyada iken, cennet ehline verilen
kudret nasibi vardr..
Byle olan kimse, iinde neyi tasavvur ederse.. Allah-u Tal onu bu his leminde
meydana getirir..
Bu bapta sana iaret ettiimiz manalar anlamaya al.. Bir kimse iaret ettiimizi anlarsa..
Bu varln gizlisi sakls nnde hazr olur.
FASIL: 1
Bilesin ki
Allah-u Tal kendinden gelen ruhla sana g versin.. Bir an dahi olsa,
seni kendinden bo brakmasn..
Evet..
Ve.. bu hkm onun iin dnyada dahi yrd.. Keza hirette de yrd..
Bu incelik tayan sr icab: Ona ne yasak edildiyse.. onu yapma yolunu arad..
Ona yasak edilen ey: ster saadetine sebep olsun; isterse ekvetine..
Her iki durum ona gre ayndr..
Aatan yaratlan habbeyi, Hak Tal, tabiat zulmetine bir misal olarak yaratmt..
Zira o aa:
F ASIL: 2
Bilesin ki..
Hal byle iken, kendinden doan bilgisine dayand; o habbeden yemeyi sevdii iin
ilh ihbar zerinde durmad bile..
Onlar da akl yolu ile elde ettikleri ilme dayanrlar; ya da, benzeri olan kimselerden gelen
haberlere..
Peygamberlerin tasdikinden geen; sarih, ak, kesin delillerle gelen ilh ihbarlar
terk ederler.
Bilesin ki..
Yoksa.. hakikatte: Birbirine aykr ise.. ahsn bilgisini muhbirin bilgisine takdim caizdir..
Aslnda, Yce Hakkn haber verdii ey; NEFSin bildiine aykr deildir..
Zira NEFS habbe ile anlatlan, tabiat zulmetinin iktiza ettii eyin srrn,
asl kabiliyeti ile biliyordu..
Biliyordu ki: Tabiatn icab ettii eyleri yapmak; ruh zeminini karartr..
Onu ekavete srkler..
Ve.. biliyordu ki: lh tenzih, zat takdis icab; ekavete iten eyleri meydana getirmek,
Rububiyetin an saylmaz..
yle demiti:
Sonra iblis:
D e d i..
Bu yemin, ancak iddia edilen eyin doruluunu; kesin, kat ak delillerle aklar..
Sonra
Gemi mmetler ile, helk olanlarn tm, ancak nefsan bir desise ile, helk oldular.
Zira peygamberler, mehul ilerin izahn, makul iler gibi halka getirdiler..
Mesel: ly diriltmek, anadan doma mnn gzn amak, abra illetine tutulan kurtarmak,
denizi yarmak ve emsli iler..
Hsl: Onlardan her biri, nefsan desiseye kand.. Bu desise ona engel oldu..
Yoksa.. ilh ihbar, onlarda bulunan hale uygundu..
Belki de, yle deil; yledir: Zat ann, ilh emrin gerekli kld sr..
FASIL: 3
Bilesin ki:
A L U N..
Daha nce de anlatld gibi; btn bunlar, Resulullah S.A. efendimizin nefsinden yaratmtr..
Halk yaratlmadan; nice nice bin sene Allahu Talya ibadet etti..
Sand ki: deme a.s. secde ederse.. Allahn gayrna ibadet etmi olacak..
Ne var ki: Allahn emri ile secde edenin; Allaha secde etmi olacan bilemedi..
Ona:
- b l i s..
A n l a..
Yoksa.. nceleri onun ad: Azazil idi.. Knyesi ise.. Ebumrre, idi
Yukardaki cevap, una dellet ediyor ki: blis, huzurda konuma edeplerini
en iyi bilendi..
- Atein hakikati ki, tabi zulmettir ve sen beni ondan yarattn.. Bu,
amurun hakikatndan hayrldr.. Onu, bundan yarattn..
Mesel: Bir avu toprak alp yukar attn zaman, seri bir ekilde aa der..
ktiza ettii hakikatler sebebi ile byle olur..
Ancak bakt ki: Mahal, itap mahallidir.. Dolays ile, edep tavrn taknd..
- b l i s.. ( 38/75 )
Bundan sonra..
Allah-u Tal onu, yaknlk huzurundan, tabiat uzakl ukuruna tard etti..
Devamen buyurdu:
- Korkutan adam..
Demektir..
Bu onun misalidir ki: Bostana, aatan vs. den adama benzer bir ey dikerler;
bununla ona zarar getirecek eyleri korkutmak isterler.. Zararl kular ve
vahi hayvanlar karrlar..
Bylece, oraya gelecek zarar def olur; ekin ve meyveler zarardan kurtulur..
nk: harf-i cer baa gelmitir.. Arab dili nahiv kaidesine gre, huruf- carre ve
nasibe harfleri baa gelirse, hasr ifade eder..
Sonra:
Zalimlere, fasiklere ve dierlerine dair gelen lnetin hepsi, tebaiyyet yolu ile gelir..
Zira:
- Kyamet gn..
Onun aslnn iktizas ise.. tabi engellerdir.. Ruhun ilh hakikatlerle tahakkukuna
engel olur..
Ve.. o zaman blis, nce olduu gibi, Allah katnda bulunan ilh yaknla dner..
Sylediine gre:
u cevab verdi:
- Bu benim iin bir hlattir.. rtbedir.. Habib Allah tek beni seti..
Onu: Ne yakn bir melee giydirdi; ne de mrsel bir peygambere..
Bundan sonra, Allah-u Talnn dahi haber verdii gibi; Hakka u niday yapt..
Biliyordu ki: Kendi menei olan tabi zulmet, Allah-u Tal, o zulmet ehlini
baas edinceye kadar vucdda baki kalr..
MALUM VAKT: Varlk emrinin, mabud olan yce sultann huzuruna kdr..
Devam etti:
u demee gelir..
blis, hakikatlarn iktiza ettii men cihetinden kelm edince; ilh hikmet
olarak, blisin kelm ynnden konutu..
Vastas ile insanlara blisin satat tabi zulmet; blisin azdracana yemin ettii
insanlarn zdr.. Onlar cehenneme ekendir..
Belki atein dahi ayndr..
Sonra..
Zulmete iten tabiat o atetir ki: Allah-u Tal onu mfsidlerin kalbine yerletirdi..
Allah-u Tal onu, ince bir iaretle, dakik ibare ile nasl aa kard?..
Abdlkerim Ceyli
FASIL: 4
blisiyet hakikat zerine kelma baladmza gre; onun zuhur yerleri, eitleri,
halk kandrmak iin kullandklar letler zerine de
kelm etmem gerekecek..
Allah-u Tal, btn bunlar aziz kitabnda beyan yollu yle buyurdu:
Bilesin ki..
blisin, bu vcudda doksan dokuz zuhur yeri vardr.. Bu, Allah-u Talnn
gzel isimleri adedi kadardr..
Onun zuhur yerlerinin tm erhini tam olarak yapmak, bizim iin uzun olur..
Bilesin ki..
1. ZUHUR YER :
Sonra.. unu da bilmelisin ki: blisin bir yerdeki zuhuru, dier yerdeki zuhuruna
engel olmaz..
Az sonra iaret edeceimiz gibi, blisin her taifeye ayr ayr zuhuru vardr..
Sonra.. blis herhangi bir taifeye zuhurunda , belli bir ekil zerinde kalmaz..
Kald ki, kalan zuhurlar ile bir zmreye yapaca, dierlerine yaptndan
baka deildir..
Der ki:
Bundan sonra, dnya sevgisine abanrlar.. Btn gayeleri dnya talebi olur..
Onlara bu kadarn yaptktan sonra artk brakr.. Onlar, perian etmek iin,
baka yol aramaya, fasid etmek iin baka ilca ihtiya yoktur..
Bylece onlar, blisin tebaas olurlar.. Onun tebaas olunca da, hibir emrine
asi gelmezler.. Ne emir verirse; onu yaparlar..
Eer onlara:
- Kfir olunuz..
3, ZUHUR YER :
Bunun zerine, amellerini azaltrlar.. stirahat yolunu tutarlar.. Kendilerini bytrler.. nsanlar
hafife alrlar..
4. ZUHUR YER :
Mesel: Onlardan biri, Allah iin bir amel iler.. Hemen onun zerine
bir eytan onun hatrna unlar sokar:
- Allahn beytine gidip hacc yapsan nasl olur?.. Hac yolunda istediin gibi
Kuran okursun.. Hac ii ile Kuran okumay bir arada yaparsn..
Bundan sonra, onu yola karr..Yolda ona yle der:
- Herkes gibi ol.. u anda sen misafirsin.. Sana Kuran okumak lzm deildir..
Baz kere amelini ifsad edemedii kimseye; daha iyi amel yaptrma yolu ile girer..
Bylece onu braktrr.. Bunu braknca, yol eder; ikinci amelini de yanna brakmaz..
5. ZUHUR YER :
- Vallahi, bana gre bin limi aldatmak; iman kav bir mmyi aldatmaktan
daha kolaydr..
Der ki:
Bu vaad edilen sre uzar; i hkime aksederse.. o zaman lime yle der:
- nkr et.. O, senin zevcen olmadn syle.. Zaten, yaplan akid fasiddir;
senin tuttuun mezhebe gre caiz deildir.. O, senin zevcen olmamtr..
Nafaka ve dier eyleri vermee mecbur deilsin..
6. ZUHUR YER :
Onlar det olan yollardan alr; rahat talebi yolunda tabiat zulmetine eker..
Mridler iin; rahat talebi, allm eylere dayanmak kadar korkun olan
baka hibir ey yoktur..
7. ZUHUR YER :
- Evet doru..
Derler..
blis, onlar bu hale getirir ve.. slm bandan karr.. mandan soyar..
Zndkla ve ilhada atar..
- Hakla birlik kurduunu syler.. Bazlar da: Ferd makamna ulatn iddia eder..
Sonra..
Sizin siz olmanz; insanlarn itikad ettii biimde deildir.. Baka bir eydir..
Kald ki: Yemini istenenin niyetine gre, yemin etmek de caizdir..
Bylece onlar yemin ederler.. Hibir ey yapmadklarn anlatrlar..
- Ben sana haramlar mubah kldm.. stediini yap.. veya yle yle yap..
u u haramlar ile.. sana gnah yoktur..
Btn bunlar yanltr.. Ancak, bu manada zhir olan blis olursa byledir..
Aksi halde, bu gibi eyler, iin aslna vkf olan irfan sahibleri iin,
hibir ekilde gizli olamaz..
- Allah-u Tal, ktlkle emretmez.. Bu lin bana yle syleyince bildim ki,
o eytandr.. Beni azdrmak istiyor..
Durum esasta, her ne kadar anlatld gibi ise de; bazen byle eyler
Allah ile kullar arasnda olur.. Tpk, Bedir ashabna ve dierlerine olduu gibi..
Bu bir makamdr; inkr edemem.. lk hallerimde bir zamanm bu haller ile geti..
O zaman kendimi hakl buluyordum..
Yoksa.. anlatlan bu yedi zuhur yerinden birini, eitleri ile anlatmaya kalksak;
nice ciltler doldururuz..
Hsl:
- uraya kadar..
- unun zerine..
Bir vel, onu anlaynca, blisin kendisini aldatmaya alt ey, hidayet olur..
Bu vesile ile ilh huzura yaknlk peydah eder.. Bu aldatma ii, orada
temkine evrilir..
Bir irfan sahibi: NC derecede fenaya varrsa.. yok olur; kendi gider
Hak kalrsa.. onun kk kyameti kopmu olur..
Bilesin ki..
Onlarn douu ateten kan kvlcmlar gibidir.. Yerden biten otlar gibidir..
Kuran- Kerimde:
Bilesin ki..
Bunlarn dnda daha nice letleri vardr.. Kendine gre bayramlar da vardr..
FASIL: 5
Bilesin ki..
yle ki:
1. HAYVAN NEFS..
2. EMMARE NEFS..
3. MLHME NEFS..
4. LEVVAME NEFS..
5. MUTMANE NEFS..
Anla..
HAYVAN NEFS :
EMMARE NEFS :
Bu ismi almasnn sebebi: ehvet yollu tabiat iktizasn yerine getirdii iin
bu isim verilir..
MLHME NEFS :
Allah-u Talnn ona hayr ilham etmesi iheti ile, NEFSe bu isim verilir..
NEFS : Hayr cinsinden ne ilerse.. o ilh ilhamla olur.. er ynl her ne yaparsa..
o da tabiatn iktizasdr.. Bu iktiza NEFS iin, i yapma emridir..
Ve.. sanki o: Bu iktiza eden ileri yapmak iin kendi kendine emir verir..
Bunun iin ona:
- EMMARE NEFS..
- MLHME NEFS..
Ad verilir..
LEVVAME NEFS :
Sanki o: Kendisine tehlike tekil eden yollara sapt iin, kendini ayplar;
levm eder..
MUTMANNE NEFS :
Yce Hakta skn bulmas, onda itminana ermesi itibar ile, bu isim verilir..
- MUTMANNE NEFS..
Amma, bundan sonra, kt hatralar ondan mutlak bir surette kalkarsa.. tekrar:
MUTMANNE NEFS :
Adn alr..
Bundan sonra..
te o zaman: rifin ismi, marufunun ismi olur.. Sfat onun sfat olur..
Zat onun zat olur..
Ve.. O.. Yani: NSAN-I KML hem Hakkn mukabili, hem de halkn mukabilidir..
Bilesin ki..
Sonra..
Bu arz sebepler ise.. bir kimsenin, elleri kesik olmas, ayaklar kesik olmas,
ya da m yaratlm olmasdr.. Ki, bu da ana rahmindeki arzalardan tr olur..
Ancak, onlarn bir ksmnda, eya bilkuvve vardr.. Dier ksmndaysa.. bilfiil vardr..
yle bir keml ki, onun iin katiyet kazanm ve o, bu bapta hepsinden ayr tutulmutur..
Ahlk, halleri, ileri ve baz szleri bu hususta onun tam kemline ahittir..
Ki: NSAN-I KML !.. O dur..
Ancak, mutlak NSAN-I KML lfz ile, telif ettiim eserlerimdeki muradm:
Resulullah S.A. efendimizdir..
Ancak, benim bu ismi ona vermekle, mutlak NSAN-I KML makamna dair
nice iaretlerim ve tembihlerim vardr..
Bu iaretler ve tembihler, Resulullah S.A. efendimizin isminden baka bir isme
isnad edilip balanmas doru olmaz..
Gerek yaratl, gerekse huy olarak halkn hi birine, o mikdar keml ihsan
edilmemitir..
Bilesin ki..
Sonra..
Kendisi hangi libasta grnyorsa.. o isim itibar edilir; isim verilir.. O durumunda,
baka libasna itibarla isim verilmez..
NSAN-I KML iin : Baka libaslarna itibarla nice nice isimleri vardr..
Her zaman iin, kendisine ayr bir isim verilir.. Bu yoldan verilen isim,
o zamandaki libasna uygun der..
Bu iin srr onu gsterir ki: O, suret olma yn ile, her surette mekn tutabilir..
Edep ehline der ki: Resulullah S.A. hayatta olduu surette grrse..
o zamanki ismini vere..
Ancak, suretlerden herhangi biri gibi grrse, onun MUHAMMED S.A. olduunu
bildii halde, grnd suretin ismini verir.
Kefin en azndan mertebesi: Uykuda olan bir eyin ayk halde olmasdr..
Hakikat-i Muhammediye, sana keif yolu ile, ayk halde geldii zaman,
demolu suretlerinden biri gibi gelir..
te.. o zaman, o suret sahibi ile olan muamele eklini deitirmen gerekir..
Onunla nceki gibi olmak senin iin caiz olmaz..
Sakn ha..
Ancak, Resulullahn S.A. her surette bir suret bulma makam vardr.
Bu hali ile: O, suretlerin tmnde tecelli eder..
Bilesin ki..
O yce zat: Kalbi ile ara kar durur.. Bu manada, Resulullah S.A. yle buyurdu:
Sonra..
Sonra..
Sonra..
Sonra..
Sonra..
Sonra..
Ne artar, ne de eksilir..
Sonra..
Sonra..
Bilesin ki..
yle buyurdu:
Sonra..
NSAN : Yce Allahn hviyetini hviyeti ile, benliini benlii ile, zatn zat ile,
klliyetini klliyeti ile, umuln umul ile, hususiyetini hususiyeti ile
karlar..
Sonra..
Onun bir baka karlamas daha vardr ki o: Zata bal hakikatleri ile,
Hakkn mukabilidir..
Bilesin ki..
NSAN-I KML : Zata bal isimleri ve, ilh sfatlar hak etmitir..
O yce varlk ki: Bu ibarelerle hakikatinden haber verilir; bu iaretlerle onun inceliine
iaret edilir.. Onun bu varlktaki dayand ancak NSAN-I KML olabilir..
NSAN-I KML in Hakka kar misali aynadr ki: Bir ahs aynaya bakt zaman,
onda ancak kendi suretini grr.. yoksa.. kendi suretini grmesi mmkn olmaz..
O yce varlk, NSAN-I KML olmasayd; ALLAH ismi aynasnda kendi suretini
grrd.. Zira o isim; kendine bir aynadr..
Kald ki; Yce Hak, kendi zatna vacip kld ki: simleri ve sfatlar ancak
NSAN-I KML de grle..
Kendi durumunun cahili idi.. Zira, ilh emanetin mahalli olduu halde,
bunu anlayamyordu..
Bilesin ki..
Bir ksm onun sana der.. Bunlar: Hayat, ilim, kudret, irade, semi, basar vb.
isim ve sfatlardr..
Bir ksm da onun soluna der ki, bunlar da:Ezeliyet, ebediyet, evvellik ve hirlik vb.
isim ve sfatlardr..
Btn bu anlatlanlarn dnda, NSAN-I KML iin, sari bir lezzet vardr..
Bunun adna:
Ulhiyet lezzeti..
D e r l e r..
Baz vel kullar, bu halin iinde, salnp gezmeyi, dalp gitmeyi temenni ederler..
Bu halinde o: Yakin ve keif hkm ile, varlkta kendi hviyetinden baka bir ey
olmadn bilir..
Sonra..
NSAN-I KML in eyaya tasarrufu, bir ekle brnmeye, bir lete, bir isme,
bir resmiyete bal deildir..
- H i t a m..
smi verilmitir..
Bu berzah anlatalm:
BRNC BERZAH :
KNC BERZAH :
NC BERZAH :
Buras, kader icab harika ilere dair hikmet eitlerini bilmek yeridir..
- H i t a m..
- Cell ve kram..
Sfatn almtr..
1. FASIL : K I Y A M E T
Bilesin ki..
u anda iinde bulunduumuz dnya leminin; sonunda varaca bir nihayeti vardr..
nk o: Sonradan yaratlmtr..
Onun lm budur..
Bize gre, ilh hakikatn zuhuru; Allah-u Tal kitabnda nasl anlattysa yle olacaktr..
Sonra..
Bu lemdekilerin her birine has, ayr ayr bir KIYAMET vardr.. Hepsi sonunda
Byk KIYAMET iinde bir araya gelir..
Sebebine gelince: Her ferde has bir KIYAMET husule gelmesi, zarur bir hkmdr..
Zira bu lemin ferdleri iin de, belli bir ecel vardr. Onlarn toplu durumuna baklnca
umum hkm udur: Onlar btn olarak, bu lemin ecelini gsterir..
.
imdi avam, zhir yoldan bir mefhum zerinde duralm..
Bilesin ki..
Hangi lem olursa olsun.. oraya insan vastas ile nazar ediyorsa.. bu lemin ad:
Vcuda bal EHADET olur..
Ve.. hangi lem ki, oraya insan vastas ile bakmaz; orann ad GAYB olur..
Ayrntl bir ekilde, insann bilgisine yerletirilen GAYB iin verilen isim:
Vcuda bal GAYB olmutur..
Toplu olarak, insann kabiliyetine konan GAYB ise.. yoklua bal bir GAYB olur..
Sonra..
Bu dnya lemine gelince: Ki, Allah-u Tal ona insan vastas ile nazar eder..
nsan Hakkn nazarna vasta olduu sre, varla bal ehadet yeri olarak kalr..
te.. dnya leminin fenas budur.. Byk KIYAMET budur.. Umum fark budur..
Bizim asl gayemiz, bu lemin ferdlerinden her birine has olan KIYAMETi anlatmaktr..
Sonra.. umum KIYAMET ilmini, Allahn kitabndan senin anlayna gre anlatmay
yerinde bulmayz.. yle bir eyi muhal sayarz..
Kald ki: Byk KIYAMETin acaib hallerini sana anlatrsak, imanndan korkulur..
ek eytan ona saldrr..
Bu yzden Kk KIYAMETi anlatmaya geiyoruz.. Zira bu, Byk KIYAMETten nce gelir..
Sonra..
KIYAMET iin:
- Mutlak hayvan..
Dediin zaman, at eitlerine, koyun kei eitlerine, insan eitlerine vb. der..
Kald ki: Hayvan lafz bu adla anlmas gereken eitlerin btn fertlerine verilir..
Bilesin ki...
Bir de irfan sahibinin, isimler leminden tecerrd vardr.. Bu ise.. plak ayakl olmaktr..
Ezeli nurlar, daim muhafaza hali ise.. koyun obanl yerine geer..
Onun cezbe haline gemesi dahi, ilh irfan makamlarnda terakkisini salar..
Bu dahi yksek binalarda kurulmak saylr..
Bundan sonra ziraat oalr.. Dallar da, kkler de yeillenir.. Meyveler gzelleir..
Cebbar olan sultan Allaha hamd edilir..
KK KIYAMET iin de, buna benzer almet vardr.. Onun, insanda oluu yledir:
Bylece o azgn halleri, kalb arzn igal eder, znn meyvelerini yer,
z denizini de ierler..
Bu durumda onun, irfan, iyi hal namna hi zuhurat olmaz..
Bunu takiben o kimse, byle bir sarholuk halinden; hakik ayk hale geer..
Rahman nefhalarla, Rabban inayet armaanlar gelir..
Gzlerine dahi, u mana srmesi ekilir: Allah-u Tal, kullarndan istediini seer..
Bunlarn yerini ledunn ilim getiren, ruhan nefesler getiren, kalb kemline yerletirilen melekler
alr..
Bundan sonra o kimse, yaknlk makamna kar.. Rabbn mahede lezzetine erer..
Bu ise.. yemilerin tatlanmas demektir..
stte anlatlanlar, Byk KIYAMET almetleri idi.. Burada iaret ettiimiz mana dahi,
insan fertlerinden her birine has olan Kk KIYAMET almetidir..
- ANLATIR..
- Onlara vaad ettiimiz, baasin, nurun, cennetin, narn ve benzeri hiret ilerinin
hak olduunu ANLATIR..
YETLER:
Ve.. Hakka dnmek isteyen dne.. Yce Hakkn haber verdii eylere inana..
Bunun grnmesi, adi ilerin terkine dairdir.. Bir de, sfl ilerin iktizasn
ortadan kaldrmak iindir..
Ne gzel refiktir..
Ve.. bu: Yce Allahtan bir ihsandr.. Bir fazilettir.. Kuluna fazl ve inayetidir..
Onun izzeti o kadar iddetlidir ki: Kalbler bir trl ona tam iman yolunu bulamazlar..
Ancak byle bir keiften sonra olabilir..
Bu manay anla..
Sonra.. Beyt-i Makdise doru yola kar.. Remle-i Ldd karyesine gelir..
Beyt-i Makdis ile, bura arasnda, bir gn ve bir gecelik yol vardr..
LAN DECCAL say a.s. grnce, tuzun suda eridii gibi erir..
Kk KIYAMET iin dahi, bunun gibi insanda oluuna dair almet vardr..
Ki bu: Onun hakikatinde DECCALin kdr..
Derler.. Yani:
Evet..
Nefis, anlatlan hali ile, DECCAL yerini alr..
ehvet iktizalar icab ile de; solundaki cennet yerini alr..ekavet ehlinin yolu soldan gider..
Tabiatn icab uygunsuz ileri brakmak, onunla olan balar yok edip
kesmek sureti ile nefse muhalefet ise.. DECCALin sana ald cehennemdir..
Saadet ehlinin yolu da sadan gider..
Nefsan ilerin icab olarak; zulman perdelerin teksifi ise.. DECCALin iki ka
arasnda yazl:
rfan sahibinin, nefsinin esaretine dmek sonucu doruyu anlamayacak hale gelmesi,
nefsin galebe almas sonucu, yaplan hitabn manasn anlamayacak hale gelmesi:
Deccal zamannda, baz has zevatn a ve susuz kalmalar manasna gelir..
Bir ey diyelim:
- Mubah yollar tutup, onlara dayanmak; irfan sahibi katnda haram olan
arab gibidir.. Ve bu, DECCAL taam arasnda saylr..
- Nefse, gaflet douran eylere, bo mitlere dnmek ise.. rfan sahibi yannda arap saylr ki:
Bunlara dalan, DECCALin yannda bulunan araptan iene benzer..
- Makama ulamadan nce; anlatlan hale dalan bir irfan sahibi, DECCAL eline
dp artk iflh midi kesilen kimseye benzer..
Sonra..
Bekas muhal olan tadlar hayal olan yerin sslerine kanp aldanmak ise..
DECCAL cennetine girmek saylr..
Ve.. onu: Allah-u Tal cehenneme evirir.. O kimsenin karar yeri olarak
oray klar..
Ancak; bir kimseye saadet baars gelirse.. bu yol boyu Hakta sebat ederse..
Tahkik gecesinde, eriat nurlar ile yrrse.. muhalefetin, mcahedenin, riyazetin yoluna
metanetle girerse..
te buray, Allah-u Tal zevali olmayan bir nimete evirir.. Deimez mlk klar..
Pk Mekke ile, zatn yeil bahesini Medine hari, farz olan emir gelinceye kadar;
DECCALin yeryzn gezip dolamas manasna gelince:
Btn makamlarda nefis, kulu tevie drr.. Ancak, iki makam hari..
Bunun manas: Zat, ilh huzurdan gelen cezbe ile; kulun kendi varlndan gemesidir..
Tabir edilir..
Anlatlan iki makam, yle makamdr ki: Oralarda nefsin mecali yoktur..
Zira, buras illetli yollardan korunmutur.. Ezel gayb leminde bunlar mahfuzdurlar..
lh keiflerden, kulu tevie dren, doru yola girmekten onu alkoyan ey ise..
bu ENCES PEK PS LANin, Beyt-i Makdis ktasna ynelmesi mesabesindedir..
Sonra..
Oraya varmadan; Remle adl yerde durup, kalmasna gelince; yle anlatabiliriz:
Ve.. Hz. sa a.s. iner.. Elinde fetih sngs vardr.. Orada DECCALi ldrr..
MEHD: Muhammed makamn sahibidir.. Her Keml burcunda itidal zere bulunur..
.
Gecelerin aydn, parlak oluu, gndzlerin yeil baheler gibi olmas,
u manaya gelebilir:
rfan sahibini terakki ettiren sarholuk ile, beka veren ayklk iinde srp gider..
Onun zamanndaki emniyet ise, u manaya gelir: rfan sahibi, dostluk makamna girer..
Orann ssl kaftann giyer..
Zhir manadaki bu makamdan, ateli yanma durumundan emin olununca, manev makamda,
Rahmann mekrinden emin olmak daha yerinde ve daha uygun olur..
Daha nce iman etmemise.. artk bundan sonraki iman nefse fayda vermez..
Bunun insandaki almeti udur: Onun mahede gnei, varlk batsnda doar..
Bu ise.. batn keiften ibarettir.. bu ise.. gizli srra ittilada tahakkuktur..
Sonra.. z vasflar ile tahakkuk eder.. Araf cennetinde bol bol inama kavuur..
Ve.. orada imann faydas olmaz.. nk, imann hkm bundan nce idi..
Zira iman: Gaybde olan bir eye olur.. Aradaki hicabn kalkmas ile de
hkm gider..
Bu iddiasn da:
Bu ise.. insann ortalama mr, kyas ve nizam yolu ile, yetmi yl oluuna mukabildir..
Ancak biz, insana mahsus olan Kk KIYAMETi bu dnyada kald gnleri zerinde durarak
anlattk..
2 . FASIL : L M
Orada grlebilir..
Bilesin ki..
Burada:
- t i d a l..
Onun byle bir dereceye gelmesi ile de, lzm olandan baka olur..
Mizacn durumu ise.. anasra bal her hangi bir eyi kabul etmemektir..
Zira, bu durumu ile ate son haddini bulmu saylr..
Galip gelen her brudet rkn dahi, arta kalan maddeleri yok eder..
O zaman ad Tabi bir sululuk olur..
Dierlerine nazaran bulunduu yerde galip gelen her rtubet rknnn hkm
hepsini yok eder.. ad Tabi hava olur..
Sonra..
Tabi hararet bir derece daha iner ve drdnc derecede eit olursa..
o zaman bu suret heykellerinden birinde dier rknlerle imtiza edip kalr..
Ve.. hararet-i griziye bu derecede devam ettii sre, o heykel var olarak kalr..
Atein dnda kalan erkna da, yukarda anlatlana uyarak, buna benzer isim
verilebilir..
Haliyle onun gidii, zdd olan brudet-i griziye sebebi ile olur..
Bize gelince..
Bu durumda o: Varla yaylan bir eydir.. Amma, belli bir sre iin..
Gne evin penceresinden doduu zaman, ev gne ziyas ile aydnlk olur..
Halbuki gne, oraya ne inmi; ne de oraya hll etmitir..
Sonra..
Eer pencere, yeil caml ise.. eve giren ziya ve ule o ekilde olur..
o surette olur..
Ruhun durumu da byledir..
Ve.. gnein evden kaymas ise.. ruhun nazarn cesetten kaldrmasna misaldir..
3 . FASIL : B E R Z A H
ayet tam veya mstakil olsayd; dnya ve hiret evi gibi, bir ikamet yeri olurdu..
Biz bir uleyi, yeil bir cam iinde, yeil renkli olarak tasavvur ederiz..
Bize, bu haliyle ekil verir.. Amma hayal leminde..
Kald ki, hayal lemi de, dnya ehli iin tam deildir.. Dnya ehlinin hayali iin,
kendi bana bir istikll de yoktur..
u da bir hakikattir ki, dnya lemi, kendi znde tam bir lemdir..
Amma, kendi gznden; ona bakld takdirde tamdr..
His lemi, manalar lemine gre tam deildir..
Ancak, Allah ehlinin hayalini, saylan hayalin dnda tutmak icab eder..
Onlarn hayali kmildir; mstakildir kendi znde tamdr.. Bu tr hayal,
onlarn dnda kalan dnya ehlinin hiretine benzer..
Her nekadar hayalin asl, znde herkes iin ayn ise de; adi ilere,
cesedden matlub eylere harcanan hayal hazineleri bozulmu; ruh safiyet
hkm kesilmitir..
- BERZAH..
Ayn ekilde, dnya ehlinin hayali dahi, varlk lemi ile yokluk lemi arasnda
bir BERZAH saylr..
Sonra..
Zira o: Ruhun mutlak ruhan hali ile iktiza ettiini yapmaktan yana
kusurludur..
Sonra..
Sonra..
Bilesin ki..
Kandillerde, eitli ekillerde zuhur etmi olsa dahi, o aslnda bir tanedir..
Kendi sayya gelmeyen bir tanedir.. Kendi ekli dnda bir baka ekli
dahi yoktur..
Kald ki biz: Ruhlarn kabzn, Azrailin kabz iin geli eklini daha nceki
BLMde anlattk.. ( Bak: Blm 54 )
Bilesin ki..
Diyelim ki:
Yeni getii amel ekli, ya bir nceki gibi gzeldir; yahut daha da gzeldir..
Sonra..
Mesel: Zina eden iin, ateten bir kadn tenasl uzvu yaratr..
Erkek uzvunu ona daldrr, karr..
arab ienlere de, ateten bir kadeh meydana kar.. i, ate arab doludur..
O kimse, bunu ier..
Dnyada o hale nasl devam etmi ise.. orada da o hal iinde dner durur..
Bir kimse, taatle masiyet arasnda olursa.. o: Bu iki hal arasnda dner durur..
Yani: Allah-u Talnn onlara gre, yaratt manalarn sureti iinde dner durur..
Onlar, nur olabilir; ki bu: Taattan yaratlan suretlerdir.. veya ateten masiyet
icab yaratlmlardr..
Eer asi ise.. Allah-u Tal dahi, onu balam ise.. ancak o amellerini
taata benzer surette grr..
Allah-u Tal o ameline ilh bir durum verir..O amelin sahibi, biri dierinden
daha gzel olan ameller iinde geip gider.. Taa, kyameti oluncaya kadar..
O zaman da: Hakikatler ekli zerinde zuhur eder..
Bu kudret muamelesine tabi olan bir dieri, taat ehli olabilir; ama
Allah onun amelini boa karmtr..
Bu kimseye suret kar ama, Allah-u Tal ezelde onun iin ekavet babnda
ne yazm ise.. o kar.. Ona olan tecelli bu yoldan olur.. eitlenmesi de,
yine ona gre olur..
Sonra..
Allah-u Tal, BERZAH iin, bir kavim yaratmtr.. Bunlar, orada sakin olur;
oray imar ederler..
Bir kimse, ruh durumu ile onlara aina olursa.. lmnden sonra onlar tanr..
Onlara bir ainal olmayan kimse ise.. kendisine fkeli bulur.. Ne kendisi
onlarla lfet edebilir; ne de onlar kendisi ile lfet edebilirler..
Sonra onlardan biri kar; Allah-u Tal kimin azabna sebep klacaksa..
dnyada sevmedii suretlerin en kts olarak ona gelir..
Bazlarna da en gzel surette gelir.. Bu dahi, o kimseye ait iyi amelin suretidir..
Gelince aralarnda lfet olur.. efkat gsterir.. Bylece aralarnda sevgi doar..
Dolays ile, o kimse, bu gelen suretle.. taa, kyamet oluncaya kadar hoa
arkadalk edip kalr..
Sonra..
Gerek u ki: Senin mevcud olduun hviyet, aynen BERZAHta mevcut olan
hviyettir.. Kyamette dahi, mevcud olan yine odur.
4. FASIL : K I Y A M E T
Sonra..
Bilesin ki.. Allah-u Tal KIYAMETin kopmasn diledii zaman srafile a.s.
ikinci defa sura fleme emrini verir..
Tpk: Uyannca, ryada grlen suretlerin yok olup gittikleri gibi.. Yaratldklar
mahalle dnp gittikleri gibi..
Bundan sonra, ikinci defa sura fler.. Ruhlar, kendi lemlerinde olduklar ekilde
dnp gelirler.. Cesed kalplarna girerler..
Zira uhrev lem, ruhlar lemidir.. Ruhlar leminin tm ise.. insanda var olan
mutlak ruhtan ibarettir.. nsan ise.. kendi znden ayr duramaz..
Kald ki: hiret ruhlar leminden ibarettir.. Ruhlar lemi ise.. insann
mutlak olan ruhundan ibarettir..
Diye anlattk.. Byle olunca, ahadiyet hkmne gre, birinde olan dierinde
bulabilirsin.. Ama, misil ve tebih yolu ile deil..
Sonra..
nsan, akl evvel terazisini, ekmel adaletin kubbesi altnda kurduu zaman,
hakikat iktizalar gelir..
Bu srattan geenlerden bazlar akan imek gibi geerler.. Byle olan kimsenin
irfan babnda seri bir binei vardr.. O ekilde gei gcn bundan alr..
Bir kimse, ad geen srat geer, l nizam iinde kalrsa.. zat cennetine
dahil olmu olur.. Sfat meydanlarnda dahi gdasn alr..
Kendi nefsi cihetinden bir eser gremez.. Ondan bir haber de alamaz..
Ancak, o yce varlk, kendi zatndan bakasn bulamaz; yle cevap eder:
Hesap, mizan, srat yollarn da, sana iaret yollu anlattklarmzdan kar..
Sarih anlattklarmzdan deil..
Eer, stn bir anlayn varsa.. kavi bir azme sahip isen..
iaret ettiimiz manay idrk edersin..
Bilesin ki..
- U l a..
- U h r a..
Bilesin ki..
Zira bu cisim, kesafeti icab, kendisine uyan ve uymayan kabul etmesi iin,
ruhu bo brakmaz.. Dnya hayatnda, ruhun ancak bir yann
bo bulabilirsin.
Her ne kadar, dnya hiretin anas ise de, buna ama.. Nice ocuklar var ki:
Ana babasndan, eref itibar ile, daha yksektir..
Bu adan baklnca, dnya asl ise de, hiret Allah katnda daha erefli ve
daha faziletlidir..
Hele lafza bir bak.. Ondan kan mefhum mana nekadar gzeldir ve nekadar
ycedir.. Kadri kymeti lafzdan nekadar ileridir.. Ne kadar da sonsuzdur
Btn bunlar onun yceliine erefine delildir..
u var ki: Mana lafzn neticesi ve feridir.. Lafz olmasa manann hakikati
anlalmaz..
hiret, dnyann her nekadar neticesi ise de, dnyadan daha faziletli;
daha geni ve daha ereflidir..
Sonra..
Hal byle iken, dnya nimetinin hesabn vereceklerdir.. Halbuki; dnya nimeti
zail olup gider..
hiret ehli ise.. iinde bulunduklar nimetin daima daha iyisini bulurlar..
Onlara pe pee biri dierinden daha gzel nimet gelir..
Bilesin ki..
Bir kimse de, bu dnya evinde, Allah iin kendine hakim olmaz ve
buradaki ii daima isyan olursa.. burada iken, aleyhte hkm giymitir..
Hele bak ki: Bunlardan her biri istediini yapar, hi kimse de,
onlarn aleyhine bir eyin hkmn kesemez..
Bir kimse, Allah-u Talya kar irfan sahibi olursa.. hiret ii ilminde,
tahakkuk eder.. Allah-u Talya kar irfan sahibi olmayan,
hiret ii ilminde tahakkuk edemez..
- ARAFta birtakm kimseler vardr.. Onlar her eyi simas ile bilirler..
( 7/46 )
- Yce Allahn irfan makamnda, birtakm kimseler vardr.. Yce anlar dolaysyla,
onlar kimse bilmez.. Zira onlar, bakalarnn mehuldr..
yle ki:
Mesel:
Bir kimse, bir beldeye giderse.. o beldede, tand biri olursa.. ancak
onun yanna gider..
Belki de, o arkada iin, beldesine inen tand arkadan, yanna almak
vacip olur..
Bir mahluk iin durum byle olunca, yce Hlik iin, olmas daha uygundur..
Meer ki, bu kitab okuyan kimse, o mertebeye ermi olsun: O hayret veren
halleri, aynen grm olsun..
Bilen kimseye de, bizim anlattmz bu acaib eylerin bir faydas olmaz..
Onun iin ancak yle bir haber olur:
Bilesin ki..
Allah-u Tal halk yaratmadan nce, kendi zatnda, vard.. Mahluklar ise..
onda mstehlikti.. ( veya mstehlek )
Dilersen:
- Hakikatler hakikati..
Cmlesi yerine:
- Beyaz yakut..
Bundan sonra, her tabaka arznn cinsine gre, orann sakinlerini yaratt..
Bundan sonra, keml nazar sonunda eriyen hakikatler hakikati suyu ykseldi..
Tpk: Deniz buharnn ykseldii gibi..
Sonra..
Bir deiiklik olursa.. ancak onun tecelligh olan beyaz yakutta olur..
Tecelli eden Yce Sbhanda bir deiiklik olamaz..
Dn..
SEMALAR
Bilesin ki..
Anlatlan durum icab, onun rengini: Bazan mavi, bazan toz rengi, bazan da
kark grrz..
- S e m a..
Bu durumda, bize alan odur ki: Bize grnen, semann ayn deildir..
Halbuki nice yldzlar var, onlarn yere vurmuyor; biz de, onlar,
uzak olular ve letafetleri dolaysyle gremiyoruz..
Bilesin ki..
Bundan sonra..
Daha sonra..
Btn semalar iin bir melek yaratt; bu melei oralarda bulunan meleklerin
hkimi kld..
Sonra, onun felekini burlar semasnda devreye koydu.. ki, varln hayat
oradadr.. Ayn ekilde mevhumun ve mehudun medar da odur..
Sonra..
Allah-u Tal, demi a.s. bu dnya semasna yerletirdi..
Durum anlatld gibi olduu iin, bu insan nevi orada hayat yaad sre
lem devam eder..
Oradan intikal edip gidince, lem de helk olur.. Her eyi birbirine karr..
Hkm babnda bir i ise.. onu da, Allah kimin iin takdir etmi ise..
ona ulatrrlar.. Bu ulatrlan i; hayr da olabilir; er de olabilir..
Allah-u Tal, anlatlan yoldan bir emir verince, o emre hazr melek de
emri yerine getirir..
- Suretler makam..
D e n i r..
O melek, kendisine gelen emre gre, ekillenir; anlatlan krs zerinde oturur..
Bu yolda bir ekil aldktan sonda, bir daha eski yaygn haline dnemez..
Hem de hibir ekilde..
nk: Suretlerden her hangi bir surete girince, artk o sureti kendinden soyup
atma yolu yoktur.. Tekrar, asl olan yaygn haline dnmek yolu ona
kapaldr.. Byle bir eyin olmas mmtenidir..
Hatta cisim kaybolup gider; ama ruh baki kalr.. Allah-u Taly
tesbih eder..
Baka bir suretle de, tecelli edebilir.. O zaman, ruh ona mana olur..
Eer ruhlar ilm lemdeki halleri ile grrse.. o zaman: leride alacaklar,
eitli ekillerini grr.. Onlarn alacaklar ey, ameldir veya vasflardr..
Ancak, onlarn bu halini gren keif sahibi bilir ki: O durumda onlarn
vcudu yoktur.. Ancak, onlardan, o halleri ile diledii bilgiyi edinir..
Bu ilmi de, onlarn durumuna gre deil; kendi durumuna gre alr..
Ancak bu al ekli, ruhlarn ilm lemden ayn leme geileri ile deiir..
O zaman keif ehli olan, kendi durumuna gre deil;
onlarn durumuna gre ilmini alr..
..
Bu aklama denizinde beyan dalgc, beni fazla daldrd..
Kader, bu incileri amaya beni zorlad..
Artk bu kadarla yetinelim.. Burada izhar olan eyler; ebed hatra gelecek
eyler deildir..
Bilesin ki..
Bundan baka kamerin, kendine gre bir feleki vardr.. Ayrca, her
yldzn da, kendine gre bir feleki vardr.. Bunlar kktr; byk felekin
iinde dnerler..
Onun iin bir geri geli, mevzuu olsayd: lem tmden harap olur batard..
Bilesin ki..
Kamer, deiik renkli bir cisimden ibarettir.. Onun kendine has bir aydnl
yoktur.. Yani: Kendi yaps itibar ile..
Ancak, kamer gnee, yarm yan ile, mukabil durduu zaman, ondan
nur alr.. Bylece onun bir yan devaml aydnlk durur.. Gnee
gelmeyen yan ise.. karanlk olur.
Aydnl ancak, gnee gelen yan ile kabullenir.. Dolays ile; yere vuran
aydnl, bazen artar bazen de eksilir.. Dier yldzlarn durumu
buna benzemez..
Bilesin ki..
Bu felek, manev olup yldzlarn burcunda devir semtleri iin verilen isimdir..
Yldza gelince; Her semada bulunan effaf aydnlk bir cisme verilen isimdir..
Biz eyann zhirini bu kadar anlattk; ama onun altna mutlaka ilh srlarn
iaretini de koyduk..
Abdlkerim Ceyli
Hazrlayan: Nuran elik
KNC SEMA
O meleklerin bana bir melek getirdi.. Baa getirdii bu melei ayn zamanda;
anlatlan yldzn ruhaniyeti eyledi.. Yani: Utarit yldznn..
Cin tayfas, dnya semasnn civarna gelirler.. Orada durur; ikinci sema
meleklerinin seslerini duyarlar..
Baka lemde iseler, hkm o leme gre verilir.. Yani: O zaman da,
o bulunduklar lemi duyarlar..
Bu manaya gre.. cinler, her ne kadar ruh iseler de; kesafet ve cisimler
leminde bulunmaktadrlar.. Ama ykselmi, ruh lem tarafna
kavumulardr.. Ki buras: Dnya semasnn bir yandr..
Bu durum hep byle olur.. Her makamn ehli, ancak, bir mertebe
yukarsn kefedebilir.. Araya bir fasla girer, mertebeler oalrsa..
edna mertebede olan, l mertebeyi bilemez..
Oradan bir kulak hrszl yapar.. Durumu mriklerine bir gayb haberi
olarak duyduklarn bildirmek iin dndkleri srada; hemen bir ahab- sakip
isabet eder.. yakar..
Selmm ald:
- M e r h a b a..
yle anlatt:
- Bu sema irfan cevherlerinin badr.. Burada yeni yeni marifet tecellileri olur..
Bir kimse, bu meleklerden birinin srtna binecek olsa.. onun kanad ile,
yedi feleki uarak geer.. Ruhan suretleri, cisman kalplarda indirir..
Bu ii istedii zaman, istedii ekilde yapar..
Sonra..
NC SEMA
Orada o kadar acaib garaib eyler vardr ki, hi biri akla gelmez..
Hatta arada muhalin dahi yeri yoktur..
Burann yldz ZHRE: Her saatte 631 ( alt yz otuz bir ) sene 18 ( on sekiz )
tam, 1/3 gnlk mesafe kat eder..
Btn felek menzillerinin tmn ise.. 324 ( yz yirmi drt ) gnde kat eder..
Ona selm verdim.. Bir ziyaretiye yakr ekilde ona sayg gsterdim..
- M e r h a b a..
- Efendim, sana u:
1 - M l k.. ( 12/101 )
Dedim ki:
yle anlatt:
Tekrar sordum:
- Bu i nasl oluyor?..
DRDNC SEMA
Allah-u Tal, gne itibar edilen bu yldz, kalbe benzetilen
bu felekte, ulhiyetin mazhar kld.. Pk nezih, mukaddes olan
eitli vasflarna tecelligh eyledi..
Sonra..
Bilesin ki..
Bilesin ki..
O kadar ki, sadet ferman u yet-i kerime hilati ile sabit oldu:
Bilesin ki..
BENC SEMA
ntikam iin olsun; ruhlarn kabz iin olsun; nizam temin iin olsun;
bu melein izni olmadan orada bulunan meleklerden hi biri inemez..
Bilesin ki..
ALTINCI SEMA
Rengi: Mavidir..
- Merhaba.. ho geldin..
D e d i..
yle anlatt:
- Bilesin ki..
te.. bundan sonradr ki: Benim iin rububiyet nurlar tecelli eyledi..
Beni benden ald..
Bu yle bir eydir ki: Tam anlatmak mmkn deildir.. Onu bir manaya
sdrmak ise.. caiz deildir..
Bundan sonra onu brakp gittim.. Onun denizinden avu avu nekadar
imem kabilse o kadar itim..
Bilesin ki..
Allah-u Tal, bu semann evre uzunluunu, 22.066 ( yirmi iki bin altm alt )
sene, 8 ( sekiz ) aylk yol uzunluunda yaratmtr..
Bu semann yldz olan Mteri, her saatte, 919 sene, 5 ay, 27 tam ve
gnlk mesafe kat eder..
Bunlar, dier melekler arasnda, hem ehl-i kabz hem de ehl-i basttrlar..
- Bir kimsenin:
- min!..
Deyii, meleklerin:
- min!..
Ancak, her melein dus makbul olmaz.. Her hamd edenin senas da
yerini bulmaz..
Sonra..
yle ki:
Bunlardan bazlar da, hububat, sular vs. yenen ve iilen eyler eklinde
yaratlmt..
Sonra..
yle ki:
Bilesin ki..
Deyince:
- H a y r..
Ondan baka peygamberlerin ve sair kmil vellerin binei ise.. sefir-i lda
olup, bu semann seme atlarna binerler..
YEDNC SEMA
Bu yzdendir ki: Akl- evveli pek kmil lim dnda hi kimse bilemez..
Burada sabit yldzlardan her biri o kadar yava, ar seyre sahiptir ki;
gidii belli olmaz..
Onlardan bazlar felekin bir burcunu 30.000 ( otuz bin ) senede alr..
Lkin keif ehli, onlardan her yldzn isimini bilir.. Ad ile ona hitab eder..
Seyrini sorar; cevabn alr.. Felekteki durumu ne ise.. onu anlar..
Sonra..
- Yal halimde bana, smaili ve shak hibe eden Allaha hamd olsun..
( 14/39 )
Bilesin ki..
Her mukarrebunun ise.. Allah tarafndan verilen vazifesi kadar derecesi vardr..
Demek istiyorum..
Ancak, vehm ve hkm felek vardr..
Bunlarn gzle grlen bir varl yoktur: hkmen varlklar kabul edilir..
yle ki:
Bilesin ki..
Bazlar yz st dmt..
Anlatlan yz melekten nde yedi melek daha grdm:
Bunlarn adlar uydu:
- Kerrubinin nderleri..
Ad verilmiti..
Bunlarn hepsinden nde, bir melek daha grdm.. Ad: Abdullah, idi..
Bunlarn altnda, derece itibar ile aasnda bulunan, Cebrail, Mikil, srafil,
Azrail ve benzeri melekler, her nekadar mukarreb melek ise de;
ALN deildir..
Bu felekte o kadar acaip garaip eyler grdm ki, erhi bizim takatmz
dndadr..
Bilesin ki..
1. A r M u h i t..
2. K r s ..
3. Atlas.. Ki buras, sidre-i mnteha felekidir..
4. Felek-i heyula..
5. H e b a.. .................. Pluton - ..... -> yeniden yaratma..
6. A n a s r.. .............. Zuhal
7. T a b a i.. ............. Neptn - Urans
8. Mkevkep..ki buras, Zuhaldir.. Ayrca buraya: Felekler feleki ismi de verilir..
9. M t e ri................ Jpiter -> Himmet
10. M e r i h.. .............. Mars . -> Vehim
11. e m s.................. Gne . -> Kalb
12. Z h r e.................. Vens -> Hayal
13. U t a r i t.................. Merkr -> Fikir
14. K a m e r................. Ay . -> Ruh
15. Esir.. Ki buras, ..... ate felekidir..
16. H a v a..
17. S u..
18. T o p r a k..
Bir Bahr-i muhit var ki, Behimut orada yaar.. ki o: Bir balktr..
arz iki omzunda tar..
Bundan sonra, sras ile: Hava feleki, ate feleki, kamer feleki gelir..
Sonra..
Bu lemde, her varln kendine gre, geni bir feleki vardr.. Keif sahibi,
oray grr ve orada yzer.. Oraya ne gerekse onu bilir..
Abdlkerim Ceyli
Hazrlayan: Nuran elik
Bilesin ki..
Ate, su, hava, bunlardan her biri drt tabaka zerine kurulmutur..
Toprak feleki ise.. yedi tabaka zerine kurulmutur.. Bunlarn hepsi anlatlacaktr..
dem a.s. Allaha asi geldikten sonra, orada yrdke, rengi deiti..
Burann evresi: 1166 ( bin yz atm alt ) sene, 240 ( iki yz krk ) gnlktr..
Yerin yars olan, cenup ksmnn tamam ise.. hepten su altnda kalmtr..
Bu kalan drtte birin ise.. ancak, yirmi drt yllk mesafe lml yeri
meskndur.. Kalan, sahra ve kumluk llerdir..
Sonra.. burann mukabili arka yneldi.. Baz eylerin zuhurunda tahkike erdi..
Gnein doduu yere vard..
Yecuc ve Mecucun yere olan say nisbeti, insann hatrna gelen eyler
kadardr..
Buras gayb erlerinin meskeni idi.. Onlar sultan ise.. Hzr a.s. idi..
Onlara dem a.s. ulamamt.. Hatta, Allaha isyan eden bir bakas da,
onlara uramamt.. Oras: Asl ftrat zerine kalmt..
Buras: Bulgar arzna yakndr.. Bulgar ise.. Acem diyarnda bir yerdir..
Zira burann, akam olmadan tan yeri aarr.. Bu yzden ora halkna
yats namaz klmak vacip deildir.. lzum kalmaz..
Burada iaret ettiimiz manay anla..
Vesselm..
- badetler arz..
Byle iken, o hale gelmilerdi ki: Bu yerin neresinde hitap edilirse edilsin;
duyamazlard.. Durumlarnn ne olduuna akl da erdiremezlerdi..
Hsl: Onlar, bulunduklar halin mahcubudurlar..
Sana iaret ettiim manay anlamaya al.. Delilleri ile, anlattm yolda
tahkik ehli olmaya bak..
NC TABAKA ARZ
- Tabiat arz..
Bir beldede, tahkik ehli zatlardan biri varsa.. bunlar oraya giremezler..
Bu krenin evresi 4.402 ( drt bin drt yz iki ) sene, sekiz aylk mesafedir..
Buras yaratlal beri, Hak Tal hi anlmamtr.. Ancak, bir kere anlmtr..
O da, bura ehlinin dilinden baka bir dille..
aret ettiimiz manay anla..
- e h v e t a r z ..
D e n i r..
Mriklerin ilmine dair onlara tam malumat verir.. Ta ki, kfr ehlinin
kalbinde yer tutalar..
Bir ksmna mekri, bir ksmna hileyi, bir ksmna zinay retir..
O kadar ki: Ne byk masiyet brakr, ne de kk.. Her bir gnah iin,
ocuklarndan bir taifeyi takipi yapar..
Bu hale gelen, o zincir boynuna taklan bir kimse artk onlara aykr
davranmas mmkn deildir..
- T u y a n y e r i ..
D e n i r..
- G i d i n..
Dense.. gelirler..
- G e l i n..
Dense.. giderler..
Bilesin ki..
Biri, atee baldr.. Her ne kadar ate unsura bal ise de, burada
bir baka incelik vardr..
Bazlar da, bir insann bana dikilip durur.. Orada kaldka, o kimse
saral kalr..
Bu krenin mesafesi: 70.442 ( yetmi bin drt yz krk iki ) sene, drt aydr..
nk, bir balant kuramazlard.. Dolays ile, onlara iman etmeleri icab
etmezdi..
Batn mnann iaret ettii yolda tahakkuk etmeye al.. Sonra da,
o manann zhirine yakn ile iman eyle..
Zira, her zhirin bir batn vardr.. Her hakkn da bir hakikati vardr..
Allah, bizi de, sizi de tezekkr yolu ile basiret sahibi olanlardan eylesin..
Bilesin ki..
Anlatlan yer tabakalar, daire inii olarak sona varnca, bu sefer tersine olur,
daire k balar.. Yani: Ykselme ii..
yle ki: Bu yzden gidilince, su, toprak felekinden nce ilk tabakadr..
Ayn ekilde toprak felekinden sonra da ilk felektir..
Bundan sonra hava gelir.. Sonra ate gelir.. Sonra kamer gelir.. Btn bunlar
anlatld gibidir.. Ta, felekler felekine kncaya kadar..
DENZLER
Bilesin ki
yle oldu:
Tatl denizin bir kolu merk canibine ayrld.. Orada, yer bitkilerine kart..
Onun gzel kokusu kt..
Sonra.. O tatl sudan bir kol daha ayrld.. Bu da marip canibine kayd..
Tuzlu suya yakn olduu iin tad kart.. Kark bir su oldu..
Bir kol, arzn ortasnda durdu.. lk tad ile tuzlu kald.. Hi deimedi..
Bu tek bana bir deniz olarak kald..
Bir cetvel Yemen tarafna ayrld. Ki bu: Cenup tarafna der. Bu suya,
kald arzn tad galip geldii iin, eki olarak kalmtr..
Bu da tek bana bir denizdir..
Bunun bir kolu da, am tarafna gitti.. Buras da imal tarafna der..
Bu suya da kald arzn tad karnca, ac oldu.
Lkin gzel bir kokusu vardr. Onu koklayan kimsenin, hali ile kalmas
imknszdr.. Onun gzel kokusundan lr..
imdi ben..
TATLI DENZ
Uzaktaki ondan bir eyler elde eder; yakndaki de.. Zayf da faydalanr;
kuvvetlisi de..
Oras kaann necat bulaca yerdir.. Talip kiinin arzularn bulaca yoldur..
Orada sakin olanlar, eitli milletlere mensuptur.. Birbirleri ile lfet ederler..
Bu denizin bilinen drt kolu vardr.. Krk bin tane de kapal kolu vardr..
Ve.. bunlar, arzn her tarafna yaylmtr.. Enine, boyuna kol atmtr..
Ayrca bu sakl denizin iki kolu daha vardr.. Bunun bir kolu, ZAT-I MADa,
bir kolu da NUMANa kar..
Bir deniz var ki: Enine yol tutmutur.. Yerin kark durumunda kendini
gstermitir..
Bir deniz var ki: Uzun meyillidir.. remin Zat- madna akar..
mercanlar denizidir..eitli incileri bulunur..
KOKMU DENZ
Bu denizin rengi alacadr.. Beyaz siyah karmdr.. Garip bir oluu vardr..
Ancak, o balklar yola getirmek zordur.. cidd bir gayretle elde edilirler..
avlanrlar..
Burada gemilerini tamir edenler ise.. ancak, yeterli akla sahip olanlardr..
Bunlar dahi, ifa veren nakillerden kuvvet bulmulardr..
TUZLU DENZ
O denizdi sefere kan, her ynden bir milyon tehlike ile karlar..
Burann ii, hakikat mahsul zerine bina edilmitir.. Asl ve dallar da,
ie gre kurulmutur..
Orann dalgalar birbirine arpar.. rpntlar ykcdr.. iddetli halleri
koca kocadr..
Bilesin ki..
Allah-u Tal,kdem sfat ile, o demde var olan yakuta nazar ettii zaman:
Bu deniz o yakutun gzellik nurundan meydana geldi..
Bu iki denizin birleecei yerde, Allah-u Tal, aralarna bir berzah koydu..
Bu berzah: Hayat suyudur.. Bu berzah icab sular birbirine karmaz..
bu hayat suyu iki denizin birletii yerdedir..ki hkmn, iki emrin
kar karya geldii yerdedir..
- Marib-i Ezyel..
ki denizin birletii yerde, Allah-u Talnn yaratt bu suyun zellii odur ki:
Ondan ien lmez..
Onda yzen, behemut balnn cierinden yer.. Behemut ise.. bu tuzlu denizde
yaayan bir balktr ki; ilkten: Allah-u Tal ona dnyay ve iindekileri
ykledi..
Allah-u Tal, arz serdii zaman, onu: Berhut nam kz dahil: Behumut
nam baln srtna ykledi..
Allah-u Talnn:
areti bu manayadr..
Bu su, o sudur ki: Musa a.s. ile Hzr a.s. bunun kenarnda bulutular..
unun iin ki: Allah-u Tal, Musaya a.s. vaad etmiti.. Kendisini iki denizin
bulutuu yerde, kullarndan biri ile bulutursun diye..
O anda denizin suyu uzaktayd.. birden dalga gelip taa vurunca, bala da dedi..
skender, Eflatunun u:
Bir sre yola devam ettiler.. Bu gidiin sresi bilinmiyor.. Nekadar gittiklerini
idrk mmkn olmuyor.. Sahil boyu gidiyorlard..
Onun yannda durdular; ama hibir nian olmad iin, orada konaklamadlar..
Bilesin ki..
Umulur ki bu yolda:
Bilesin ki..
Onunla bulutum..
Bilesin ki..
Yine KAF dann arkasndan gelen, daa birleen ise.. yeil denizdir..
KIZIL DENZ
Bir kimse bunlarla otursa, arkadalk etse.. bu kal kadar Allah bilir..
Onlarn seyrince Allaha yaknlk kazanr..
Onlarn yzleri doan gne, akan imek gibi idi.. l sahralarda aran,
onlarla aydnlanr.. deniz derinlerinde kaybolan onlarla hidayeti bulur..
O balklar bunlar alr, sahile doru gtrr.. Sahil yerlerinden birine atar..
Bilesin ki..
YEL DENZ
Burann tad acdr.. lm kaynadr; boulma yeridir..
Bu sebepledir ki:
Ancak, hali byle olan bir kimse, kendisini: Kaybetmi, dnek, kovulmu,
kslm sayar..
Bundan sonra, bir baka at, alr.. Besler, bytr.. Ertesi seneye hazrlar..
Geen sene yaptn aynen yapar.. Taa, lnceye kadar..
Onlardan her birinin denize olan ak, pervanenin aydnla olan ak gibidir..
Devaml olarak kendini oraya atmak ister.. Taa, orada lp gidinceye kadar..
ller ondan yana kusurlu kalr.. Acaibi o kadar fazladr ki.. muhale benzer..
Bilesin ki..
Bu varlkta bulunan her ey: Hali ile, sz ile, fiili ile ancak, Allaha ibadet
eder.. Belki de, zat ile, sfat ile ibadet eder..
Dedi;
- steyerek geldik..
Dediler.. ( 41/11
Manasna gelen hadis-i erifi de, onlarn ibadet ettiklerine ahadet eder..
nk: Allah-u Tal, HAD, ismi ile nasl tecelli ediyorsa.. MUDLL, ismi ile
de tecelli eder..
Yani: Peygamberlere uyan, HAD ismi cihetinden ona ibadet etsin diye..
te.. yukarda anlatlan mana icabdr ki: nsanlar eit eit oldu..
Durum byle olunca, her taife kendi bildiinin doruluuna zahib oldu..
Ta ki: Onlar bu halleri ile, yaptklar iin messir sfatnn iktizas, kendisine
ibadet edeler..
Sonra..
Bir kimse, onun rububiyetini ikrar ederse.. ona bir menfaat olmaz..
Ayn ekilde, onu inkr edenin inkr da bir zarar vermez..
Sonra.. burada:
- Anlayamazsnz.. ( 17/44 )
Nefyi cmle zerine gelmitir.. Bu manaya gre bazlar anlayabilir. Yani:
- Bazlar anlayabilir..
Demektir..
Bilesin ki..
Bundan sonra.. babamz dem kendi znde vel oldu.. Taa, zrriyeti
zuhur edinceye kadar..
ocuklarndan onu okuyup renen zarur olarak iman etti.. Zira onda, yle aklamalar vard ki:
Dnen bir kimsenin onu reddetmesi mmkn deildi..
Ancak, onu renmekten geri kalarak, kendi lezzetine dalp hevasna tabi
olan, gaflet zulmeti alr; dnya gururuna daldrr..
Sonra..
dem vefat etti..
Bir zmre, demin a.s. Allaha yaknlna inand.. Bu inan onu, demin
suretinde tatan bir heykel yapmaya kadar gtrd..
Devaml o heykeli mahede etmek sureti ile, ona sevgi yolunu koruyordu..
Belki, kendisi de bu yoldan Allaha yaknlk peydah ederdi..
Zira o biliyordu ki: Hayatta deme a.s. hizmet, Allaha yaknlk vesilesidir..
Sand ki: demin heykeline hizmet de ayn eydir..
Bunlarn dnda kalan bir tayfa da, akllar ile kyas yoluna saptlar..
Bu sap sonunda; puta tapanlar tezyif ettiler..
- Bizim, drt tabiat unsuruna ibadet etmemiz icab eder.. Zira lem:
Hararet, brudet, ybuset ve rtubetten ibarettir..
Asl olana ibadet etmek, fere ibadet etmekten daha uygundur.. Putlar,
ibadet eden kimsenin feridir.. Zira, onun asl ibadet edendir.. Yani: Kendisi
yapmtr..
Anlatlanlarn dnda kalan bir zmre de, yedi yldza ibadet yoluna gittiler..
Dediler ki:
Bunlar, felsefecilerdir..
Bunun zerine mutlak nura ibadet yolunu tuttular.. Ama, yldz veya
baka bir ayrm yapmadlar..
Nurun adna:
- Y e z d a n..
- E h r e m a n..
Dediler..
yle dediler:
Bunlar Mecuslerdir..
Bunlarn dnda kalan bir tayfa da, balca ibadeti terk ettiler..
Durum byle olunca ancak; indekini da atan rahimler vardr.. Bir de,
onlar tutan yer..
BERAHME:
YAHUD:
Bunlar, Musevlerdir..
NASARA:
Bunlar da sevlerdir..
MSLMANLAR:
1. Kffar..
... 2. Tabaiyye..
.. 3. Felsife..
.... 4. Seneviye..
5. Mecus..
... 6. Dehriyye..
.... 7. Berahime..
8. Yahud..
9. Nasara..
... 10. Mslimun..
Onlarn bir ksm hayr ilemi; Allah-u Tal, cennet mkfat vermitir..
Zira onlar, Allah-u Tal zat iin yaratmtr.. Kendileri iin deil..
Sonra..
yle ki: Sbhan olan yce Hak batan sona, bu varln hakikatdr..
Kffar da bu varlk cmlesinden sayldna gre.. onlarn hakikat odur..
Onlar, kendileri iin bir RABB olmad yolunda inkra sapp kfir oldular..
Bylece onlar, aynen zatlar neyi gerektiriyorsa.. ona gre ibadet ettiler..
yle ki: Onlarn kalbleri, bu ite hayr olarak lehte onlara ehadet eder..
tikadlar da bu iin hakikatna baldr..
Her kalb doru fetva veremez.. Her kalbden fetva sorulmaz.. danlmaz..
Ancak:
- e n o l u r..
Yani: Onlar, dnya hayatnda yaptklar ile endirler.. hirette ise.. halleri ile
endirler.. Ellerinde bulunanla daim bir enlik iindedirler..
Bu mana icabdr ki: Dnyaya geri evrilseler; yine kendilerine yasak edilen
eyi yaparlar.. Yaptklar iin sonucunu azap bildikleri halde..
Zira o ite, bir lezzet, ltuf bulurlar.. Bu lezzet dahi, o azapta bekalarnn
sebebidir..
Kuluna hiret azab diledii zaman, onun iin bu azapta gizli bir lezzet
yaratr. Azap grenin cesedi de, ona ak olur..
Ama Allah-u Tal, onun azabn hafifletmeyi diledii zaman, o lezzeti yitirir..
O zaman rahmete ynelmeye muztar kalr..
Onlarn bu ekilde ibadeti, her nekadar kendilerini saadete gtrr ise de..
dallet yoludur..
Dallet yolu olmas da, o yoldan saadet husulnn uzaddr..
A n l a..
TABATILARA GEELM:
Ve.. kabiliyetler, ilh istidat ciheti ile bildi ki: Anlatlan sfatlar,
bu suretlerin manasdr..
Yahut:
- Bu kalplarn ruhudur..
Her ne ise.. onlar, Hakkn bid kullardr.. Amma, sfat cihetinden.. Neticede
ileri saadete ular.. Tpk, bunlardan nce anlatlanlarn durumu gibi..
lerinin binei olan hakikatlerin zuhuru ile, durum anlatld gibi olur..
FELSEFECLERE GELELM:
yle ki:
Gne, Allah isminin mazhardr.. Nuru ile, btn yldzlarn yardmna koar..
Tpk: Btn isimlerin, Allah isminden yardm aldklar gibi..
Zhre ise.. iradenin mazhardr.. Zira o: Kendi znde, ok seri bir tekallbe
sahiptir.. Ayn ekilde Yce Hak: Her an bir baka ey murad eder..
Ya takyid yollu ibadet eder.. ki bu: Zuhur yerine veya yaratlm bir eyedir..
Ya da itlak yolludur..
Zira, Hak Tal, zat cihetinden unu iktiza eder ki: Hangi eyde
zuhur ederse.. o eye ibadet oluna..
Bundandr ki: nsanlarn bazs tabiata bal eylere, vcudun asldr diye
ibadet etti..
Hsl: Varlkta hi bir ey yoktur ki: Bu lemde bir eye ibadet etmi olmasn..
Sonra.. Bunlarn ibadeti, bir yana bal, bir yandan ayr; batna bal,
zhirden ayr olmak gibi bir ilgiden yana da pek nezihdir..
Bunlarn yolu: Sonunda zatna vardran Allah n yoludur..
Bunlar o zmredir ki, Allah-u Tal, u cmlesi ile onlara iaret etmitir..
Zira, bunlarn Hakka dn, ancak ibadet ettikleri zuhur ynnden olmaktadr..
Sadece, ona o olduu iin ibadet ettiler, Hak bilerek deil..
Bunlar, Yce Allaha zat cihetinden ibadet ettiler. Zira, Allah-u Tal, btn zdlar
znde toplar.. Hakka ait mertebeleri, halka ait mertebeleri umulne alr.
bu ilh sr icabdr ki, Nura ve zulmete ibadet ettiler.. Zira, bu ilh sr:
ki vasf, iki zdd, iki itibar, iki hkm camidir..
Onun bu cami olu eklini, nasl istersen yle syle.. Nasl dilersen
yle hkmeyle..
AMMA MECUS..
Ona yaklaan her tabi kuvvet, mutlaka galip kuvveti ile atee evrilir..
BERAHME SE..
Kendilerinin yannda bir kitap olduunu, bu kitab da, brahim Halil a.s.
kendiliinden yazd.. diye anlatrlar..
Demezler..
Bunlarn netice yolu slma kar.. Resulullah S.A. efendimizin dinine girer..
Halbuki, onlardan biri puta ibadet etti mi, kendilerine gre BERAHME
saylmaz..
Hsl:
Zira Allah-u Tal, bir mmete nebi veya resul gndermesinin sebebi:
Ancak, onlar arasndan ona tabi olanlar saadete erdirmek iindir..
Baka deil..
AMMA YAHUD..
Ki bu da: Auradr:
Evlerine, mal olarak hibir eyin, yemek cinsinden hibir eyin girmemesi
ve kmamas..
Bundan tr, cumartesi gn: Dnya ilerine dair her hangi bir ey
konumak, onlara haramdr..
Bunun ilk vakti cuma gn gne battktan sonra balar.. Cumartesi gn,
gne sarardktan sonra biter..
yle ki: Allah-u Tal, yeri ve semalar alt gnde yaratt.. Bu iin
iptidas da pazar gn idi..
Zira o: Btn blmleri iine almtr. Yce Allahn srlarna dair hibir ey
brakmadan, hepsini bize anlatmtr..
MD NASARA:
Sonra:
Btn bunlar, tebih iinde tenzihtir. Yce Allaha lyktr.. Lkin bu durumu,
anlatlan l varlna tahsis ettikleri iin, Tevhid ehli derecesinden dtler..
undan ki: Allah insanda mahede edenin mahedesi; keml itibar ile, Allah mahlukatn
dier eitlerinde mahede edenlerin tmnden daha stndr..
Bu krk dokuz gnden, sekiz pazar knca, krk bir gn kalr.. Oru sreleri
budur..
Oru tutma ekilleri yledir: Bir ikindi zaman balar, br ikindi zaman biter..
Bu sre iinde gda olarak hibir ey yemezler..
Ancak, ikindilerin bir saat evvelinde yerler.. Bu vakit onlarn yemek vaktidir..
Bylece, orular gnde yirmi saat olur..
Sonra..
HELE MSLMANLAR
Mslmanlar, Allah-u Talnn u yet-i kerimede haber verdii gibidir..
O kimse, bir gn iinde eitli azaplara uram olsa dahi, onun bu azab
hiret azabna nazaran bir hardal danesi kadardr.. veya daha kktr..
Amma o kimse, bu manada akidir..
Buyurdu..
Bunlarn rahmete nakli, ancak yerin ve semalarn zevalinden sonra olacaktr..
Bu manada, bir Arab ile, Resulullah S.A arasnda geen aadaki konuma
delildir..
- Grn nedir?.. Helli hell bilirsem, haram haram bilirsem, farz olan
eda edersem, bunun zerine daha baka bir ey eklemezsem, ondan bir eyi
eksiltmezsem.. cennete girer miyim?..
- Evet.
Zira bu: Yce Hakkn, kendinden kendine olan, eitli tecellilerinen ibarettir..
Mslmanlar, tevhid ehli riflerdir.. Bir de, tevhid ehli olan hakikat ehlidirler..
Burada emir rbubiyetle bir oldu.. Olur; zira emrin yeri orasdr..
Zira: Senann hakikat odur ki, vasfn ettiin varln sfatna brnesin..
Bu vasf, yce Allahn vp hamd ettiin bir ismi de olabilir, bir sfat da..
Hakikat ehli kimselerin makam:
- Avam Mslmanlar..
Ancak:
- Mahal
Allah-u Tal onlar, kendileri iin anlatt eyin marifetine erdirir.. Hem de,
bir makamdan dier makama.. Bir huzurdan, dier huzura..
O bir pnardr ki, Allahn kullar ier.. Onu bol bol aktrlar.. ( 76/5-6 )
Hakikat zere hkme gelince: Yce, Allaha nasl lyk ise.. her biri
Allah ile beraberdir..
S L M..
M A N..
S A L H..
1. s l m..
2. m a n..
3. Allahu Talya ibadet..
Ama korku ve mit artn
gzeterek..
H S A N..
1. s l m..
2. m a n..
3. S a l h..
4. Bu yedi makamda istikamet:
a) Te v b e..
b) n a b e..
c) Z h d..
d) T e v e k k l..
e) R z a..
f) Tefviz.. (leri Allaha
smarlamak..)
g) Btn hallerde ihls..
E H A D E T..
SIDDIKYET..
1. s l m..
2. m a n..
3. S a l h..
4. h s a n..
5. e h a d e t..
6. Marifettir;
a) l m e l y a k i n...
b) A y n e l y a k i n..
c) H a k k a l y a k i n..
1. F e n a..
2. B e k a..
3. simlerin tecellisi ynnden zat
bilmek
4. Sfat tecellileri ynnden zat
bilmek..
5. Zat ynnden zat bilmek..
6. Zat ile isimleri ve sfatlar bilmek..
7. simlerle, sfatlarla sfatlanmak..
K U R B E T..
1. s l m.
2. m a n..
3. S a l h..
4. h s a n..
5. e h a d e t..
6. S d d k i y e t..
7. Velyet-i kbradr..
Hakikati bulmu zatlardan biri, nefsine hkim olarak kalrsa.. halk Hakka
davette, Muhammedden yana, nbvvet makamnn naibi olur..
Allaha hidayet eden biri olur.. Tpk: Meayihten kmil efendilerimiz gibi..
Onlardan her biri, risalet makamnda, onun naibidir..
Anlatlan hakikati bulmu zatlardan biri, yer yznde kaldka, bu slm dini
zevle uramaz; kaim kalr..
Bir oban, srden kurdu nasl def ederse.. bunlar da, onun dinine engelleri
def ederler..
Bilesin ki..
Velyet: Sbhan olan yce Hak, kulu zerinde; aynen hal olarak, eser,
lezzet ve tasarruf olarak, isimlerini ve sfatlarn zuhura getirmek suretiyle,
onu idaresi altna almasndan ibarettir..
Gelir; onlara yarar ilerini yapar.. Onun yapaca iler, o zamann hal artlarna,
halkn anna uygun olur..
Muhammedden S.A. nce, halk Allaha aran bir kimse.. RESUL idi..
Ayrca, halk Allaha davet etmeyip duran; halkn ilerini, yce Allahn
kendi hallerine gre, kalben bildirdii ekilde idare eden kimse,
velyet nbvvetinin peygamberidir..
Sonra, kendinden nce gelen peygamberlere tabi olmadan, mstakil bir yolda
olan ise.. eriat nbvetinin peygamberidir..
VELYET: Rabb ile, kulu arasnda has bir yze verilen isimdir..
VELYET PEYGAMBERL: Veli kulda, Hakla halk
aras mterek yze verilen isimdir..
ERAT PEYGAMBERL: Hibir kimseye ihtiyac
olmadan, nefsi ile yapt ibadetlerde, bir istiklle sahip olma
yzne verilen isimdir..
RSALET: Kulla, sair halk arasnda kalan yze verilen isimdir..
i m d i..
S o n r a..
Bilesin ki..
Abdlkerim Ceyli
Hazrlayan: Nuran elik
Daha sonra, baz manalarn srlarn anlatacaz..Bu srlar Allah-u Tal korku ve mid
eylemi; ibadete devam sonucu hsl olan salh makamna yerletirmitir..
Bunlar anlattktan sonra da, HSAN bahsinde geen, yedi makamlarn srlarna iaret
edeceiz.. unlardr: Tevbe, inabe, zhd, tevekkl, rza, tefviz, ihls..
Btn bunlardan sonra, fasih cmlelerle: Hullet ( dostluk ), hubb ( sevgi ), hitam ( son )
ubudiyet ( kulluk ) makamnn duyulmam manalarn dile getireceiz..
Btn bu anlatlacaklar, icmal yolu ile, ksadan anlatacam. Eer, bunlarn uzun yolunu
tutup, tafsil cihetini istesek; nice nice ciltler doldurmak zorunda kalnr..
E H A D E T..
Bilesin ki..
- L ( yoktur ),
- LL ( vardr ).
Allah-u Tal onlara: LH ismini verdi.. Onlar da, bu putlarna ayn ismi
vermiti.. Allah-u Tal onlarn havasna uygun olan bu ismi verdi..
Onlardan ibadet edilen her biri, Hakkn zuhuru ile, kendi aynnda LHtr..
Zira: Yce Hak onun ayndr..
Bu yce Allah ise.. ne yanda zuhur etse, orada ulhiyete mstehak olur..
i m d i..
Dendi ki:
- ehadet ederim..
- Gzmle bakarm..
yle bir mahede ile ki: Artk bu varlkta Allahtan baka bir ey yoktur..
Burada, istisna bahsi iin, nice bahisler vardr.. Her biri bir bakadr..
Eer o batl bir ey ise.. hibir mana ifade etmez.. Byle bir ifadenin olmay
sonunda, o Hak olursa.. cem ve uyarlk ekli nasldr?..
Bunu anla..
NAMAZ..
Nitekim Resulullah S.A. efendimiz, u hadis-i erifi ile, bu manaya iaret etti:
yle ki: ayet o, bir gn tecelli ederse.. hibir mahede makam onu
kayd altna alamaz..
Zira insan, varlnn insanda oluuna iarettir.. Zira insan, varln fatihasdr..
Allah-u Tal, onunla varlklarn kilitlerini aar..
Bu yle bir cmledir ki, kulun onda hakk yoktur.. Zira o cmle:
lh bir halden haber vermektedir..
- A y n d r..
Z E K T..
Onun z sfatna girmek istedii zaman, yine Hakk her eye tercih eder;
bylece onun sfatna girmi olur..
Zatn bilmeyi diledii zaman ise.. benliini bulur.. Ve.. Hakk tercih eder;
o yce Sbhann zatn bilir.. Onun hviyetini de bulmu olur..
Zektn var olan maldan krkta bir oluuna gelince.. Srr udur:
Bu anlatlanlarn tmn:
Orada grlebilir..
O R U ..
Beer ilerden imtina ettii, yani oru tuttuu sre.. onda Hakkn eserleri
zuhur etmeye balar..
Gibi bir sz edemez.. Byle diyen bir kimse, aldanmtr.. Mekre uramtr..
Kula lzm olan odur ki: Oruca devam ede.. Ki bu: Beeriyet iktizas
ileri terktir..
H A C..
- Hacer-i Esved, stten daha beyaz indi; demolunun hatas onu karatt..
Bu hadis-i erif, insan latifeden ibarettir.. Zira o: Aslnda, ilh hakikat
zerine yaratlmtr..
Bilesin ki..
Sonra..
Mesel o: Elini mya srse alr.. Abra illetine tutulana srse ifa olur..
Yrmeye kalksa yerler drlr..
Dier azalar da ayndr.. Zira: Oralara ilh nurlarn gelmesi hell olmutur..
ama, bir hlul olmadan..
Zemzem Hakikat ilimlerine iarettir..
Zemzemi imek Hakikat ilimlerinde dallanmaya iarettir..
Safa Halka nisbet edilen sfatlardan soyunmaya iarettir..
lh isim ve sfat kadehlerinden kana kana imeye
Merve
iarettir..
Tra O makamda ilh riyasetle tahakkuka iarettir..
Kurbet ehlinin makam olan tahakkuk derecesinden inmektir..
Byklar ksaltmak
Zira o kimse, yn derecesindedir.. Bu ise.. cmle sdklarn hazzdr..
Halka almak ve sdk makamnda olduktan sonra, onlarn derecesine
hramdan k
inmektin ibarettir..
Arafat Yce Allahn marifet makamndan ibarettir..
Arafatta iki bayrak Cemal ve cell sfatndan ibarettir.. Ki, yce Allaha marifet yolu onlara
dikilmesi gredir.. Kald ki onlar: Yce Allaha dellet ederler..
Mzdelife Makamn uyuu ve ykselmesinden ibarettir..
Mear-i Haram er emirlerle durup, Allahn haram kld eylere tazimden ibarettir..
Mina Kurbet makam ehli zatlar iin, arzulara kavuulmaktan ibarettir..
Nefis, tabiat ve adetten ibarettir.. Bunlardan her birine yedi ta atlr..
defa ta atmak
Bylece, yedi ilh kuvvetle, onlar ifna edilir; giderilir; sindirilir..
lh feyzin devam iin, durmadan terakkiye iarettir..
faza tavaf Zira bu terakki, insan kemle erdikten sonra artk kesilmez..
Zira Allah-u Talnn nihayeti yoktur..
Veda tavaf Hal yolu ile, yce Allaha doru hidayet bulmaa iarettir..
Bu hidayet ise.. Yce Allahn srrn, hak edene emanetten ibarettir.. Zira,
yce Allahn srlar, hak edene verilmesi iin emanet durur..
Abdlkerim Ceyli
Hazrlayan: Nuran elik
M A N..
Bu bir binektir ki: Ona kan, yce makamlara, stn huzurlara varr..
Zira iman da art: Kalbin, bir eyi delilsiz kabul edip, tasdik etmesidir..
Ama, halis tasdik..
Sebebine gelince: Akl kuu hikmet kanatlar ile uar.. Hikmet ise.. delillerden
ibarettir.. Deliller ise.. ancak, eseri belli eylere gtrr..
man kuuna gelelim: O kudret kanad ile uar.. Onun iin bir durup kalmak
yoktur.. Bir utan br uca gider.. Hatta, btn lemleri dolar..
Onlar kitaba iman ettiler, ama delili nazara almadlar.. Akln baland
kaytlara balanp kalmadlar..
Bir kimsenin iman delillere nazarla kalrsa.. akl kayd ile balanp
durursa.. o: Kitaba, ekle bakar..
Burada:
Demedi..
- Akllnn da..
Bilesin ki..
yle buyurmutu:
Dileim o ki: Allahn kitab iin bu hizmet erefine ben nail olaym..
Bu yetle de, Allah-u Tal, ELFin, LMn, MMin hakikatine iaret etti..
Bu da, icmal yolu ile: Zata, isimlere ve sfatlara iarettir..
- Bu KTAB.. ( 2/2 )
Onlar bu rzk, ilh ahadiyeti kendilerinde mlhaza sureti ile elde etmi
gibidirler..
S o n r a:
Devam edelim:
Zira Yce Allahtan alt saylanlar, huda dayanan bir ilimle bilmilerdir..
Bu ise.. iman saylmaz..
mann art odur ki: Malum olan ey gayb ola.. ahadeti olmaya..
Ancak onlara katlanlar, Allaha iman ettikleri gibi, iman tarifine giren
dier saylanlara da iman ederler..
SALH..
Bu, iyi amellerdir ki: Allahtan sevap talep edip azabndan korkularak
yaplr..
Anlatlan ameli yapan, yapt ileri Allah iin yapar.. Ancak, dnyas ve
hireti iin ziyade ihsan talep eder..
badete devamn faydas odur ki: bid kulun kalb sveydasna, ilahi nkte
yerleir.. Bundan sonra, perde alm olsa dahi yine halinde bir ey eksilmez..
Bu mutlak olarak byledir..
Anlatlan iyi hal, ibadetini mid ettii artlara gre yapan iin gzel bir sonutur..
Netice: Muhsin, Allah iin ihls sahibidir.. Salih ise.. Allah yolunda
sadktr..
HSAN..
TEVBE:
undan ki: Bir kimse, Allah-u Talnn kendisine bakt grne varrsa..
duygularn ve kalbini masiyete kaptrmaz..
NABE :
ehitlerin inabesi:
Sdklarn inabesi:
Zira: Vahidiyet arab onlar sarho etmitir.. byle bir eyi dnmekten
almtr..
Bunlar iin:
- Zatla beraberler..
ZHD:
Bunu bildikten sonra, nasl da kendine ait ileri bir yana atar; efendisinin
emri ile megul olur..
ehidlerin zhd:
Sdklarn zhd:
TEVEKKL:
Allah-u Talnn kendisini grd grne sahib olana der ki: Cmle
ilerinin tasarrufunu ona havale ede..
Tevekkln art odur ki: Kle efendisine tevekkl yolu ile teslim ola..
Bundan sonra da, efendisi onun iin ne istiyorsa yapar..
Muhsinlerin tevekkl:
ehitlerin tevekkl:
Bu durumda, onlarn bir eyi seebilme hali yoktur ki, onu almak iin
bir ayrma yapsnlar..
Sdklarn tevekkl:
TEFVZ:
Bu ve teslim ayn manayadr.. Ancak, aralarnda kk bir fark vardr..
yle ki:
Teslim olan bir kimse, iini teslim ettii zattan, kendisi iin gelene raz
olmayabilir..
- TEFVZ ve teslim..
Vekilin tevkil edildii ide, mvekkil iin; bir mlkiyet davasnn korkusu
vardr..
Amma, TEFVZ ve teslim byle deildir.. Onlar, veklet iin anlatlan ilerin
dnda kalr..
ehitlerin TEFVZ:
Hak Tal, kendilerini hangi ide eviriyorsa onda, Allahn fiileri iin
sakin durmalardr..
Bundandr ki: Onlar bir ecir vakasna dmezler.. Bir ceza talebinde de
bulunmazlar.. nk onlar, kendileri iin cezay hak eden bir fiil grmezler..
Sdklarn TEFVZ:
Bunlar, tecelli iini zuhuruna brakrlar.. Hangi ekilde tecelli olursa olsun;
makam, isim, sfat, tlak, takyid yolu ile onu mahede ederler..
Cesetleri ile halka karr onlarla beraber olurlar.. Amma, ilh yaknlk
makamnda, ruhlar ile onlardan ayrlrlar..
RIZA:
Rzann art odur ki; kazadan sonra ola.. Kazadan nce olan rza niyettir..
mamlardan bir oklar, bu iin byle olduunda kesin karar kldlar..
Bu durumda, onlarn Allahtan rzas kazaya kar olur.. Zira: Kaza Allahn
hkmdr.. Allahn hkmne ise.. rza vaciptir..
Ancak, ekavete rza onlar balamaz.. Onlara vacip olan da, ekavete raz
olmamaktr..
ehidlerin rzas:
Allah sevgisidir.. Ama bir vuslat talebi olmakszn.. Ksp darlmak olmakszn..
Uzak durmak olmakszn..
Sdklarn rzas:
Bu anlatlan durum, aklla idrk edilemez.. Kefe ve zevke dayal bir itir..
Mukarrebunun rzas:
HLS:
Muhsinlerin ihls:
ehidlerin ihls:
Yce Hakkn zatn bilmek iin; isim ve sfatlardan her hangi birine
ihtiya duymamaktr..