Η φύση του μουσικού ήχου (Μέρος Β)

musicheaven.gr/html/modules.php

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Το ανθρώπινο αυτί μπορεί να ακούσει μια γκάμα συχνοτήτων από 20 Hz έως 20.000 Hz. Οι ήχοι μικρότερης
συχνότητας των 20 Hz ονομάζονται υπόηχοι και ο πάνω από 20.000 Hz υπέρηχοι.

Όταν κάποιος θεμέλιος ήχος έχει συχνότητα 5.000 Hz, οι αρμονικοί του ήχου αυτού θα έχουν συχνότητες

5.000 x 2 = 10.000 Hz

5.000 x 3 = 15.000 Hz

5.000 x 4 = 20.000 Hz

5.000 x 5 = 25.000 Hz κ.λπ.

Εμείς όμως μπορούμε να ακούσουμε μέχρι 20.000 Hz, οπότε μέχρι και τον 4ο Αρμονικό του συγκεκριμένου
ήχου. Αν όμως είχε συχνότητα 250 Hz, τότε θα μπορούσαμε να ακούσουμε μέχρι τον δεκαεξαπλάσιο
αρμονικό (250 x 16 = 4.000 Hz).

Αυτό σημαίνει ότι ο ήχος χαμηλότερης συχνότητας (ο πιο μπάσος) θα είναι πιο πλούσιος ήχος, αφού διαθέτει
μεγαλύτερη ακολουθία ακουστών αρμονικών. Στην αρμονία ο πιο μπάσος ήχος μιας συγχορδίας θεωρείται
πιο ισχυρός από τους άλλους, ενώ μπορεί να είναι όλοι στην ίδια ένταση. Αυτό συμβαίνει για τον λόγο που
εξηγήσαμε παραπάνω.

Το αίσθημα συμφωνίας ή διαφωνίας της συγχορδίας το αντιλαμβανόμαστε με βάση τη σχέση των άλλων
ήχων της συγχορδίας με την αρμονική ακολουθία του πιο μπάσου ήχου της.

Όσοι έχουν διδαχθεί συγχορδίες θα ξέρουν ότι η συγχορδία ΝΤΟ μείζονα (ΝΤΟ+) αποτελείται από τις νότες
ΝΤΟ -ΜΙ - ΣΟΛ και η συγχορδία μείζονα μεθ’ εβδόμης (ΝΤΟ+7) από τις ΝΤΟ - ΜΙ - ΣΟΛ - ΣΙb.

Παρατηρούμε ότι οι νότες ΝΤΟ - ΜΙ - ΣΟΛ είναι ο 1ος, 3ος και 5ος αρμονικός της νότας ΝΤΟ. Δηλαδή αν
παιχθεί η ΝΤΟ, ακούγονται και οι νότες ΣΟΛ και ΜΙ σαν αρμονικοί της ΝΤΟ. Αυτό που στην ουσία κάνουμε
παίζοντας μια συγχορδία είναι η ενίσχυση της έντασης των αρμονικών της θεμέλιας νότας.

Η συγχορδία είναι μια σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη για τη μουσική -στην περίοδο της Αναγέννησης- που
μάλιστα, όταν παίχθηκε από κάποιους πρωτοπόρους μουσικούς θεωρήθηκε από πολλούς παράφωνη και
είπαν ότι αντιβαίνει τους κανόνες της μουσικής. Αποδεικνύεται όμως ότι η συγχορδία υπάρχει σε κάθε ήχο και
αυτός είναι ο λόγος που το αυτί μας τη δέχεται ευχάριστα.

Όταν μάλιστα οι ήχοι είναι στη φυσική τους σειρά, δηλαδή αρχίζοντας από τον πιο μπάσο ήχο ΝΤΟ, ΣΟΛ, ΜΙ
(ευθεία κατάσταση) είναι πιο σύμφωνο άκουσμα γιατί μοιάζει περισσότερο στον φυσικό ήχο.

Επίσης η συγχορδία ΝΤΟ+7 αποτελείται από τους 1ο, 3ο, 5ο και 7ο Αρμονικούς της νότας ΝΤΟ (δηλαδή
ΝΤΟ, ΜΙ, ΣΟΛ και ΣΙb).

Η εξήγηση των συγχορδιών και η διερεύνηση του σύμφωνου ή διάφωνου του ακούσματός τους με βάση την
αρμονική ακολουθία των ήχων είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα και απαιτεί γνώσεις ανώτερων θεωρητικών από
αυτόν που θα ήθελε να το παρακολουθήσει. Απλώς ήθελα να καταδείξω τη σχέση που έχουν οι κανόνες της
θεωρίας και της αρμονίας με τη φύση του μουσικού ήχου. Οι κανόνες αυτοί είναι πλέον επαληθεύσιμοι και
μετρήσιμοι αν και ορίσθηκαν με υποκειμενικά κριτήρια από τον άνθρωπο.

1/2