Είμαστε όλοι ίδιοι.

Είμαστε διαφορετικοί

Όταν γεννιέμαι, είμαι μαύρος.

Όταν μεγαλώνω, είμαι μαύρος.
Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι
μαύρος.
Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος.
Όταν αρρωσταίνω, είμαι
μαύρος.
Όταν πεθαίνω, ακόμα είμαι
μαύρος.
Κι εσύ λευκέ άνθρωπε,
όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ.
Όταν μεγαλώνεις γίνεσαι
λευκός
Όταν κάθεσαι στον
ήλιο,γίνεσαι κόκκινος.
Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε.
Όταν φοβάσαι, γίνεσαι
κίτρινος.
Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος.
Κι όταν πεθαίνεις, γίνεσαι γκρι.
Κι αποκαλείς εμένα έγχρωμο;

Το παραπάνω ποίημα γράφτηκε από ένα παιδί από την Αφρική και
προτάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως το καλύτερο ποίημα του 2006. Αναφέρεται και
καταδεικνύει τις βαθιά ριζωμένες στερεοτυπικές εκφάνσεις του ρατσισμού και της
έλλειψης σεβασμού της διαφορετικότητας του άλλου, που δεν παύουν να
μεταδίδονται ως τις μέρες μας από γενιά σε γενιά. Commented [1]: Μια μικρή επισήμανση: νομίζω ότι η
παράγραφος αυτή πρέπει στο τέλος της να εισάγει την
Η Διαφορετικότητα είναι αναμφίβολα μία σύνθετη και πολύπλευρη έννοια, η έννοια της διαφορετικότητας, έτσι ώστε να υπάρξει
οποία θα ήταν καλό να μη συγχέεται με την έννοια της ποικιλομορφίας. Θα καλύτερη συνοχή με την επόμενη παράγραφο. Εκτός
αν διαφωνείτε...
μπορούσαμε, πράγματι, να χαρακτηρίσουμε τη σύνθεση των σύγχρονων κοινωνιών
Commented [2]: _Επισημάνθηκε ως επιλυθείσα_
ως πολύμορφη και ποικιλόμορφη, διότι σε αυτές ζουν άνθρωποι με ποικίλα ατομικά
χαρακτηριστικά στην εσωτερική και εξωτερική τους υπόσταση και παρουσία. Η Commented [3]: _Ανοίχτηκε ξανά_

Διαφορετικότητα, όμως συγκροτεί μια πιο συγκεκριμένη έννοια, με σαφή
ανταπόκριση στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι και τα ευρύτερα κοινωνικά
σύνολα ρυθμίζουν την αλληλεπίδραση των μελών τους. Σύμφωνα μάλιστα με τις
αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης: “Η Διαφορετικότητα αποτελεί θεμελιώδη αρχή της
Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συνέτεινε στην πορεία προς την Ευρωπαϊκή
ολοκλήρωση. Αναφέρεται σε ένα σύνολο συνειδητών πρακτικών που αναγνωρίζουν
και αποδέχονται το διαφορετικό”
Η Διαφορετικότητα περιλαμβάνει την κατανόηση, την αποδοχή και την
προστασίας της πολυμορφίας των χαρακτηριστικών των ανθρώπων. Η έννοια της
Διαφορετικότητας έχει αυτό το εύρος περιεχομένου, διότι αναφέρεται σε πρακτικές
Commented [4]: Και είναι άξιο λόγου το γεγονός ότι
στην εποχή μας υπάρχουν νέοι άνθρωποι, ακόμα και
παιδιά, που υποστηρίζουν σθεναρά τέτοιου είδους
στερεοτυπικές αντιλήψεις που πολλές φορές οδηγούν
σε ακραίες θέσεις και συμπεριφορές.
Commented [5]: Θεωρώ ότι κεντρικό θέμα του
κειμένου είναι η σημασία της διαφορετικότητας. Η
επίκληση της Ε.Ε. δεν νομίζω ότι πρέπει να
καταλαμβάνει τόσο κεντρική θέση στο κείμενο. Μου
φαίνεται ότι καλύτερο θα ήταν να παρουσιασθεί η
έννοια της διαφορετικότητας στην αρχή της
παραγράφου και προς το τέλος της να γίνει μια
αναφορά και στην ΕΕ ως μιας εποπτεύουσας αρχής
της αξίας αυτής.
που αναγνωρίζουν και αποδέχονται τα διαφορετικά και ποικίλα χαρακτηριστικά ενός
ανθρώπου και συγχρόνως συντείνουν στο να αντιμετωπίζεται με αξιοπρέπεια.
Αναμφισβήτητα η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε
ανθρώπου από τη γέννησή του και είναι αυτή που δίνει το μέτρο της ισότιμης
μεταχείρισης όλων από όλους. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα πρόσβασης σε όλα τα
κοινωνικά αγαθά. Οι διακρίσεις σε βάρος άλλων συνανθρώπων μας δυστυχώς
υπάρχουν και οφείλονται τις περισσότερες φορές σε άγνοια ή παραπληροφόρηση.
Είναι επιτακτική ανάγκη λοιπόν να μην επιτρέπουμε και να αντιδρούμε στην ύπαρξη
τέτοιων διακρίσεων, όπου κι αν τις συναντούμε, εφόσον επιλέγουμε να ζήσουμε
ελεύθεροι και να είμαστε σύμμαχοι όσων θέλουν να κάνουν το ίδιο.
Αυτό μπορεί να γίνει εφικτό μέσω της εδραίωσης του ανθρωπισμού αλλά και
της ευαισθητοποίησης και της ανάληψης δράσης από όλους τους φορείς
κοινωνικοποίησης. Γονείς και εκπαιδευτικοί οφείλουν να ανοίξουν τον διάλογο για το
ρατσισμό και τις προκαταλήψεις, ενώ ο κάθε πολίτης χωριστά να αντιδρά στα
στερεότυπα με κριτική στάση και ανάληψη εθελοντικής δράσης, τα ΜΜΕ να
προάγουν μια οικουμενική ενημέρωση, με στόχο το πλησίασμα των λαών και η
πολιτεία από την πλευρά της να προάγει την καθολική εφαρμογή της νομοθεσίας με
βάση την αρχή της ισότητας, ώστε να τηρηθεί ο σεβασμός στις ιδιαιτερότητες των
ανθρώπων, αλλά και να επιβάλει αυστηρές ποινές σε όσους συμπεριφέρονται
ρατσιστικά. Ταυτόχρονα, είναι απαραίτητη και η διεθνής συνεργασία για την
αποτίναξη των ρατσιστικών αντιλήψεων.
Η εκπαίδευση, ως θεσμός, μέσα από τις κατάλληλες πολιτικές και μέτρα,
μπορεί να αναδείξει έναν νέο τύπο πολίτη, ο οποίος δεν θα έχει μόνο ενεργό ρόλο
στην κοινωνία αλλά θα αναλάβει επιπλέον μετασχηματιστικό ρόλο, υπερβαίνοντας
τις όποιες κοινωνικές συμβάσεις και ανατρέποντας τα κακώς κείμενα της κοινωνίας.
Θα πρέπει να προταθεί το προφίλ του “πολίτη του κόσμου”, βάσει του οποίου το
άτομο σκέφτεται και δρα οικουμενικά και με κριτικό πνεύμα, αναπτύσσοντας
συγχρόνως κατάλληλες δεξιότητες για να αντιμετωπίσει τις όποιες ρατσιστικές
πρακτικές και αντιλήψεις και να ανταποκριθεί ευέλικτα και αποτελεσματικά στις
συνεχώς μεταβαλλόμενες κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες.
Επομένως, σε μια εποχή που παρατηρείται έντονα υποτίμηση των
ανθρωπιστικών αξιών, πνευματική αδράνεια αλλά και καταπάτηση θεμελιωδών
δικαιωμάτων του ανθρώπου, κρίνεται απαραίτητη τόσο η ατομική όσο και η
συλλογική προσπάθεια για την καταπολέμηση των φαινομένων αυτών. Η προστασία
της διαφορετικότητας, ο σεβασμός στις ιδιαιτερότητες του Άλλου, η ανάδειξη της
ποικιλίας και της αξίας της στο να γονιμοποιείται η πολιτισμική κατάθεση κάθε
κοινωνίας, μοιάζουν πραγματικοί εγγυητές για την εμπέδωση πνεύματος ισοτιμίας,
συνεργασίας και καταλλαγής στο τοπικό και παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Commented [6]: Και εδώ πάλι (τέλος 3ης
παραγράφου), νομίζω πρέπει να εισαχθεί η έννοια της
ανθρώπινης αξιοπρέπειας, για να υπάρξει ομαλή
συνέχεια με την επόμενη παράγραφο.
Commented [7]: Όπως πάντα, εύστοχες οι
παρατηρήσεις του κριτή μας. Προσπάθησα να
υλοποιήσω τις υποδείξεις του. Επίσης, πρόσθεσα μια
εικόνα σχετική με το θέμα μας
Commented [8]: Συμφωνώ με τον κριτή μας και
συνέπτυξα τις δύο παραγράφους. Έγραψα κάποιες
γενικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την ορθή
στάση απέναντι στις κοινωνικές διακρίσεις και το
σεβασμό απέναντι στον άλλο. Ίσως κάποα από τις
συντάκτριές μας θα μπορούσε να προσθέσει εν είδει
επιλόγου τα συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να
αναλάβουν κάποιοι φορείς.
Commented [9]: Νομίζω ότι και ο ρόλος της
εκπαίδευσης είναι καταλυτικός όπως και ότι πρέπει να
αναφερθεί η έννοια της πολυπολισμικότητας.
Commented [10]: Σημαντική η προσθήκη σου και σε
απόλυτη συνοχή με το κείμενο.
Commented [11]: Το κείμενο χρήζει λιγοστών
παρεμβάσεων από τη μεριά μου ως εκδότη.
Λαμβάνοντας τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις όλων
συνοψίζω τις τελικές μορφοποιήσεις στα εξής σημεία:
α. απαλύνω τις διατυπώσεις που εμφαίνουν την
επισήμανση των διαφορών μεταξύ "ποικιλομορφίας"
και "διαφορετικότητας", που νομίζω πως βρίσκεται στη
βάση της παρέμβασης του κριτή, μια δεν είναι αυτό το
κεντρικό θέμα συζητήσης (παράγραφοι 2 και 3), β)
στην τέταρτη παράγραφο ενώνω κάπως πιο στενά την
έννοια της αξιοπρέπειας με την έννοια του σεβασμού
στη διαφορετικότητα (νομίζω πως αυτό δίνει μια
διέξοδο στη διερώτηση για το αν πρέπει να
συμπτυχθούν οι παράγραφοι 3 και 4), γ) στην
προτελευταία παράγραφο μετασχηματίζω -συγχωρέστε
μου την εκφραστική παρέμβαση- λιγάκι τη φράση
"πολυπολιτισμική ιδιότητα" και δ) στον επίλογο
επαναφέρω ως λέξη και έννοια τη διαφορετικότητα,
γιατί μοιάζει λιγάκι να έχει αφεθεί στα γενικότερα
συμφραζόμενα.
Commented [12]: Νομίζω ότι το κείμενο μας έχει ένα
ευσύνοπτο μέγεθος. Ας μη το φορτώσουμε άλλο. Θα
πρότεινα μόνο ο εκδότης να προσθέσει μια εικόνα
σχετική με το θέμα μας.