Penthouse u Novom Sadu,

Deep House Group

Ventilacioni i kanali za odimljavanje

Ridurit - Nezapaljiva gipsana ploča
U cilju protivpožarne bezbednosti u zgradama

Iz statističkih podataka proističe da svakih sedam

sekundi negde u svetu izbije požar. To znači da
godišnje izbije oko četiri miliona požara, u kojima
pogine blizu 15000 ljudi, a materijalna šteta dostiže
nekoliko stotina milijardi USD. Razmere problema
pokazuju koliko mnogo ima da se uradi u oblasti
protivpožarne zaštite. Statistika kaže da ljudi ginu u
požarima uglavnom od smrtonosnog dejstva dima i
gasova.
Zakonski uslovi sadržani u poljskim propisima iz
oblasti protivpožarne zaštite nameću projektantima,
graditeljma i korisnicima zgrada obavezu primene
tehničko-građevinskih rešenja za sprečavanje širenja
vatre i dima u zgradi i odstranjivanje dima iz
prostorija i sa puteva evakuacije. Jedno od takvih
rešenja su i sistemi protivpožarne ventilacije u kojima
se primenjuju ventilacioni i kanali za odimljavanje
izrađeni od gipsanih ploča Ridurit. Oni mogu da vrše
funkciju kanala za odimljavanje (izduvnih), koji
obezbeđuju odvod izduvnih i gasova iz prostorija
zahvaćenih požarom, ne dozvoljavajući širenje vatre i
dima na susedne prostorije, i ventilacionih (potisnih,
kompresionih) kanala koji obezbeđuju stalni dotok
vazduha koji nadoknađuje manjak tog vazduha
nastao usled njegovog isticanja zajedno sa dimom.
Sistem ventilacionih kanala od ploča Ridurit, koji nudi
firma Rigips Poljska – Stavjani d.o.o, dobio je
Tehničku dozvolu ITB AT-15-6767/2005 na osnovu
izvršenih ispitivanja otpornosti na vatru, sprovedenih
u skladu sa evropskim standardima. Ova brošura je
mali priručnik o gradnji, primeni i klasama otpornosti
na vatru kanala za ventilaciju i odimljavanje izrađenih
od ploča Ridurit. Tehnički servis firme Rigips Poljska
– Stavjani nudi profesionalnu pomoć u rešavanju
tehničkih problema u vezi sa pasivnom
protivpožarnom zaštitom u etapi projektovanja,
izvođenja radova i eksploatacije sistema.

Januš Sosnovski
Rukovodilac proizvoda
Sistema protivpožarne zaštite

2
Kanali za odimljavanje i ventilaciju – osnovne funkcije
Zakonske obaveze u oblasti protivpožarne zaštite, vezane za ventilacione i kanale za odimljavanje, odnose se na klasu otpornosti tih
elemenata na vatru i na stepen zapaljivosti materijala korišćenih za njihovu gradnju. Korišćenje nezapaljivih materijala u stvaranju
sistema odimljavanja i ventilacije ograničava rizik od širenja požara na druge spratove zgrade, protivpožarni pojas i puteve evakuacije.
Kanali za protivpožarnu ventilaciju mogu da imaju sledeće funkcije:
• kanala za odimljavanje (izduvnih), koji obezbeđuju odvod izduvnih i gasova iz prostorija zahvaćenih požarom, ne
dozvoljavajući širenje vatre i dima na susedne prostorije (crtež 1a)
• ventilacionih kanala (potisnih) koji, u slučaju požara, obezbeđuju stalni dotok vazduha spolja, kojim se nadoknađuje manjak
vazduha nastao zbog njegovog isticanja zajedno sa dimom (crtež 1b).

Korišćenje nezapaljivih gipsanih ploča Ridurit za gradnju samostalnih ventilacionih i kanala za odimljavanje u sistemima požarne
ventilacije omogućava da se eliminišu nedostaci sistema izrađenih od čeličnog lima, izolovanih od vatre mineralnom vunom.
Ventilacionii kanali za odimljavanje od ploča Ridurit izgrađeni su, u zavisnosti od zahtevane klase otpornosti na vatru, od jednog ili dva
sloja ploča Ridurit. Mogu da budu izrađeni u obliku pravougaonih cevnih priključaka i kolena cevi (crtež 2).

Crtež 2. Elementi sistema protivpožarne ventilacije: a/ Cevni priključak; b/ Difuzor (konfuzor) c/Trokrako koleno cevi 90°; d/ Koleno
90°; e/ Dvostruko koleno; f/ Trokrako koleno (gaće); g/ Trokrako koleno 45°; h/ Koleno 135°

Ventilacioni i kanali za odimljavanje, u zavisnosti od debljine zida kanala, svrstani su u klase otpornosti na vatru od EIS 30 do EIS 120.
Koriste se kao samostalni kanali protivpožarne ventilacije. Kanali za ventilaciju i odimljavanje od ploča Ridurit mogu biti postavljeni
horizontalno ili vertikalno i izrađeni kao četvorostrani (crtež 3a), trostrani (crtež 3b) ili dvostrani (crtež 3c). Stalni elementi zgrade koji
vrše funkciju zidova kanala moraju imati klasu otpornosti na vatru barem jednaku klasi otpornosti kanala od ploča Ridurit i površinskoj
glatkoći koje ne izazivaju poremećaje u protoku gasova.

Crtež 3. Primeri gradnje kanala za ventilaciju i odimljavanje od ploča Ridurit:

a/ Četvorostrani kanal; b/ Trostrani kanal; c/ Dvostrani kanal

3
Klase otpornosti na vatru
Četvorostrani sistem kanala

Klase otpornosti na vatru

ventilacionih i kanala za
odimljavanje izrađenih od
ploča Ridurit po Tehničkoj
Za ploče Ridurit Za ploče Ridurit dozvoli AT-15-6767/2005
debljine 1 x 20 mm debljine 1 x 25 mm

Za ploče Ridurit Za ploče Ridurit

debljine 2 x 20 mm debljine 2 x 25 mm

Trostrani sistem kanala

Za ploče Ridurit Za ploče Ridurit

debljine 1 x 20 mm debljine 1 x 25 mm

Za ploče Ridurit Za ploče Ridurit Zakonske obaveze (izvod) :

debljine 2 x 20 mm debljine 2 x 25 mm
Shodno & 270 stav 3 uredbe
Ministra za infrastrukturu od
Dvostrani sistem kanala 12. aprila 2002. g. „U vezi sa
tehničkim uslovima kojima
moraju da odgovaraju
zgrade i njihova lokacija (Sl.
list br. 75 pozicija 690),
kanali za ventilaciju i
odimljavanje moraju imati
Za ploče Ridurit Za ploče Ridurit najmanje klasu otpornosti
debljine 1 x 20 mm debljine 1 x 25 mm (EI) tavanice o kojoj govori &
216, sa upućivanjem na &
277 stav 5, kao što je
prikazano u donjoj tabeli 1.

Posebni zahtevi vezani za

Za ploče Ridurit Za ploče Ridurit instalacije protivpožarne
debljine 2 x 20 mm debljine 2 x 25 mm ventilacije sadržani su u gore
pomenutoj uredbi i njenim
kasnijim aktuelizacijama.

Tabela 1

4
Prednosti sistema protivpožarne ventilacije od
ploča Ridurit i koristi od njene primene
* Mali presek kanala
• potrebno je oko 50% manje mesta za kanal u poređenju
sa limenim kanalom izolovanim od vatre mineralnom
vunom (crtež 4);
• Visina prostorije može biti veća za oko 18 cm (crtež 5).
* Stabilnost konstrukcije kanala, bez deformacija
• Kanali od čeličnog lima se na visokoj temperaturi
zagrevaju i deformišu gubeći nepropustljivost, što može
biti razlog širenja vatre i dima preko kanala ili pregrade
preko koje on prolazi;
Kanali od ploča Ridurit u uslovima požara zadržavaju Zauzima oko
neizmenjene dimenzije. 50%
* Brzina izrade sistema ventilacije
manje mesta
• mogućnost industrijske gradnje elemenata izvan
građevinskog placa, transporta paletiranih delova I
jednostavne montaže na građevini;
• mogućnost izrade elemenata u uslovima gradnje
(kanal od lima se ne traži).
* Mali otpor protoku
glatka unutrašnja površina kanala.

Crtež 4. Upoređenje preseka kanala od ploča Ridurit i kanala od lima,

izolovanog mineralnom vunom radi zaštite od vatre, na primeru
kanala sa unutrašnjim presekom 1000x500 mm u klasi otpornosti na
vatru EIS 120 .

^r4p/

Kanal od
ploča Ridurit
2x25 mm Kanal od lima izolovan
vunom, debljine 140 mm

Plafon obešen ispod

Crtež 5. Upoređenje visine prostora ispod kanala izrađenih od ploča Ridurit i limenog kanala, obloženog mineralnom vunom radi
zaštite od vatre
5
Konstrukcija ventilacionih i kanala za
odimljavanje izrađenih od ploča Ridurit
Crtež 6. Segment kanala sa zidovima izrađenim od jednog sloja ploča Ridurit

1,2 - zidovi kanala od ploča Ridurit debljine 20 ili 25 mm; 3 – pojas koji ojačava ugao, debljine 15 mm i širine 75 mm; 4 – pojas od
ploča Ridurit, debljine 15 mm i širine 150 mm, na spojevima segmenata kanala; 5 – zaptivanje sastava ploča Ridurit lepkom Conlit
Glue; 6 – čelične kopče koje spajaju ploče Ridurit na uglovima

Crtež 7. Segment kanala sa zidovima izrađenim od dva sloja ploča Ridurit

1 – spoljni sloj zida kanala od ploča Ridurit debljine 20 mm ili 25 mm; 2 – unutrašnji sloj zida kanala od ploča Ridurit debljine 20 ili 25 mm; 3 –
čelične kopče koje spajaju ploče Ridurit na uglovima; 4 – čelične kopče dužine 80 mm u razmaku ≤ 150 mm ili zavrtnji O 4,2 mm dužine 70
mm u razmaku ≤ 200 mm koji spajaju spoljašnji sloj ploča Ridurit sa unutrašnjim slojem na uglovima kanala; 5 – zaptivanje sastava ploča
Ridurit lepkom Conlit Glue; 6 – čelične kopče koje spajaju spoljni sloj ploča Ridurit sa unutrašnjim slojem u mreži 200 x 200 mm
6
 Konstrukcija ventilacionih i kanala za
odimljavanje
Konstrukcija izrađenih odi ploča
ventilacionih kanalaRidurit
za
odimljavanje
Povezivanjeizrađenih
ploča Ridurit se vršiod ploča
pomoću Ridurit
čeličnih kopči ili zavrtanja. U tabeli su prikazane vrste spojeva
ploča, kao i dužina i razmak spojnih elemenata.
Povezivanje ploča Ridurit se vrši pomoću čeličnih kopči ili zavrtanja. U tabeli su prikazane vrste spojeva ploča, kao i dužina i razmak
Ventilacioni ili kanali za
spojnih elemenata. Tabela 2. Spojevi ploča Ridurit – razmak i dužina pričvršćujućih elemenata
odimljavanje, izrađeni od Dužina
Razmak pričvršćuju-
pričvršćujućih
ploča
Ventilacioni ili kanali zaRidurit, postavljeni
odimljavanje, izrađeni od elemenata [mm]
ćih elemenata [mm]
Debljina
ploča Ridurit, postavljeni horizontalno
horizontalno ili vertikalno,
ili vertikalno, Vrste spojeva ploča spojenih
za za za za
mogu se spajati sa zavrtnje zavrtnje
mogu se spajati sa pomoću:
elementima zgrade kopče kopče
ploča
Ridurit Ridurit
petlji izrađenih od čeličnih profila, navojnih [mm]
elementima
šipki i čeličnih spojnica zgradeili
sa prorezima
potpornih pomoću:
konstrukcija a=200
za EIS30
Dimenzije petlji i •potpornih
petlji izrađenih od čeličnih
kon- strukcija, spojnica

Ivični
i EIS 60a=100
sa prorezima i razmak podupirača
profila, navojnihodređuju
šipki i se na za EIS90
osnovu statističkih proračuna.
čeličnih spojnica sa i EIS120

prorezima ili I
• potpornih konstrukcija
Površinski

Dimenzije petlji i potpornih kon-

strukcija, spojnica sa prorezima i
razmak podupirača određuju se *
Zavrtnji TD 3,5X35
na osnovu statističkih proračuna.
Gotovi ventilacioni i kanali za odimljavanje moraju da prođu test nepropustljivosti prema uputstvima
Gotovi ventilacioni i kanali za odimljavanje
datim u predmetnim propisima.
moraju da prođu test nepropustljivosti prema
uputstvima datim u predmetnim propisima.
Crtež 8. Primer četvorozidnog vešanja horizontalnog kanala izrađenog od ploča Ridurit na stalne elemente
zgrade

tavanica od ploča Ridurit na stalne elemente zgrade

Crtež 8. Primer četvorozidnog vešanja horizontalnog kanala izrađenog

tavanica

1 – četvorostrani kanal od ploča Ridurit debljine 2x25 mm (EIS 120); 2 – vešanje kanala (navojne šipke najmanje M8
sa podmetačima i maticama, poprečna greda od čeličnih profila); 3 – rastegljiva čelična kotva najmanje M8; 4 –
1 – spoljni sloj zidavatrozaštitna oplata
kanala od ploča obešenog
Ridurit kanala
debljine 20 mmod iliploča Ridurit
25 mm; debljine 20sloj
2 – unutrašnji mm ili 25
zida mm;od
kanala 5 – zaptivanje
ploča Ridurit sastava
debljineploča Ridurit
20 ili 25 mm; 3 –
čelične kopče kojelepkom
spajajuConlit
pločeGlue; 6 –na
Ridurit čelične kopče4koje
uglovima; spajaju
– čelične pločedužine
kopče Ridurit 80
na mm
uglovima; ≤ 150 mm
7 – poprečna
u razmaku greda od čeličnih
ili zavrtnji profila
O 4,2 mm dužine 70
mm u razmaku ≤ 200 mm koji spajaju spoljašnji sloj ploča Ridurit sa unutrašnjim slojem na uglovima kanala; 5 – zaptivanje sastava ploča
Ridurit lepkom Conlit Glue; 6 – čelične kopče koje spajaju spoljni sloj ploča Ridurit sa unutrašnjim slojem u mreži 200 x 200 mm

7
Konstrukcija ventilacionih i kanala za
odimljavanje izrađenih od ploča Ridurit
1 – trostrani horizontalni kanal od ploča
Ridurit;
2 – pojas od ploča Ridurit debljine 20
mm ili 25 mm i širine najmanje 75 mm;
3 – pocinkovani montažni ugaonik
40x40x1mm;
4 – rastegljiva čelična kotva dimenzija
najmanje O 80x60;
5 – čelične kopče dužine 38 mm/45 mm
sa razmakom na svakih 100 mm ili
zavrtnji 3,5 mm i dužine 40 mm sa
razmakom na svakih 150 mm;
6 - šrafovi za drvo O 3,5x50/55 mm;
7 – zaptivanje sastava ploča Ridurit
lepkom Conlit Glue;
8 – čelični zaglavak dimenzija najmanje
O 6x40 mm

Crtež 9. Primer trozidnog pričvršćivanja horizontalnog kanala od gipsanih ploča Ridurit maksimalnih dimenzija 600x600 mm za stalne
elemente zgrade bez petlji i potpornih konstrukcija

1 – spoljni sloj zida kanala od ploča

Ridurit debljine 20 mm ili 25 mm;
2 – unutrašnji sloj zida kanala od ploča
Ridurit debljine 20 ili 25 mm;
3 – čelične kopče koje spajaju ploče
Ridurit na uglovima;
4 – čelične kopče dužine 80 mm u
razmaku ≤ 150 mm ili zavrtnji O 4,2 mm
dužine 70 mm u razmaku ≤ 200 mm
koji spajaju spoljašnji sloj ploča Ridurit
sa unutrašnjim slojem na uglovima
kanala;
5 – zaptivanje sastava ploča Ridurit
lepkom Conlit Glue;
6 – čelične kopče koje spajaju spoljni
sloj ploča Ridurit sa unutrašnjim slojem
u mreži 200 x 200 mm

Unutrašnji presek kanala od ploča

Ridurit može da iznosi 1 m2 uz
maksimalnu unutrašnju širinu kanala
koja ne prelazi 1960 mm (za kanale od
ploča debljine 20 mm) i 1900 mm (za
kanale od ploča debljine 2x25 mm).
Radni Pritisak u ventilacionim i kanalima
za odimljavanje izrađenim od ploča
Ridurit određuje distributer sistema.

Crtež 10. Primer pričvršćivanja dvozidnog, vertikalnog kanala od ploča Ridurit za stalne elemente zgrade

8
Komplet proizvoda za izradu kanala za
odimljavanje i ventilaciju izrađenih od ploča
Ploce Ridurit
Debljina (mm) 15 20 25 Gipsane ploče armirane staklenim i celuloznim
vlaknom, obostrano laminirane matom od staklenog
Širina (mm) 1200 vlakna. Namenjene su za industrijsku proizvodnju
kanala za ventilaciju i odimljavanje, povezivanje
Dužina (mm) 2000 elemenata kanala i oblaganje držača i potpornih
konstrukcija.
Površinska
14.5 19.4 24.2 ITB AT-15-3168/2003.
masa (kg/m3 )

Čelične kopče
Prečnik žice (mm) 1.31 / 1.6
Pocinkovane kopče od čelične žice.
Širina (mm) 9 / 12 Namenjene za spajanje elemenata kanala i spajanje
segmenata.
Dužina (mm) 28 / 80

Zavrtanj TB
Prečnik (mm) 3.5 / 4.2 Zavrtnji TB sa samobušećim vrhom I levkastom
glavom izrađeni od niskougljeničnog čelika;
pocinkovani ili fosfatizovani. Za povezivanje
elemenata kanala sa montažnim ugaonikom.
Dužina (mm) 35 / 70

Zavrtanj Ridurit
Prečnik (mm) 3.5 / 4.2 Zavrtnji Ridurit sa iglastim vrhom i kupastom ili
levkastom glavom. Izrađeni od niskougljeničnog
čelika; pocinkovani ili fosfatizovani. Namenjeni za
povezivanje elemenata kanala i povezivanje
Dužina (mm) 28 / 80 segmenata.

Glet masa Vario

Početak
vezivanja (min.) ? 30
Gipsana konstrukciona glet masa. Namenjena za
izravnavanja i glačanje veza među pločama Ridurit i
Produktivost popunjavanje šupljina u pločama.
3
(kg/m ) 0.5

Lepak Conlit Glue

Gustina (g/cm ) 1.71
Temperaturna Kaolinski lepak na bazi vodenog stakla sa dodatkom
o
promena ( C) +5
punilaca i pigmenata. Namenjen za zaptivanje veza i
sastava kanala.
Vreme vezivanja (h) 8 / 16
3
Produktivnost (kg/m ) 0.5 / 1.2

Montažni ugaonik Debljina lima (mm)

40x40x1 (40x20x1) 1
Ugaonik od pocinkovanog čeličnog lima. Namenjen
Dimenzije strana 40 x 40 za povezivanje kanala sa stalnim elementima zgrade
(mm) 40 x 20 u trostranom i dvostranom sistemu kanala.
Ugao otvora (o) 90

9
 Ridurit – ventilacioni i kanali za odimljavanje

Komplet proizvoda za izradu ventilacionih i

kanala za odimljavanje od ploča Ridurit
Komplet proizvoda za izradu ventilacionih i
kanala za odimljavanje od ploča Ridurit

Lepak Conlit Glue

Metalni
plafonski zaglavak

Glet masa
Limeni ugaonik Vario
40x40 mm

Šraf TB sa Šraf Ridurit

samobušećim vrhom sa iglastim
vrhom

Rastegljiva
Čelične kopče
kotva

Ploče Ridurit

tavanica

10