Kabanata 2

Mga Pananaw
at
Teoryang Literari
Pananaw
 tumutukoy sa paniniwala o persepyon
ng isang indibidwal o isang pangkat

Teorya
Tumutukoy sa simulain o prinsipyo ng mga
tiyak na kaisipang kailangan sa paglikha ng
malinaw at sistematikong paraan ng
paglalarawan o pagpapaliwanag sa isang
bagay.
 Mga Pananaw at Teoryang Literari

• Humanismo • Realismo
• Imahismo • Marxismo
• Romantisismo • Pananaw
• Eksistenyalismo Sosyolohikal
• Dekonstruksyon • Klasismo
• Feminismo • Formalismo
• Naturalismo
HUMANISMO
 Humanismo

 ang salitang humanismo ay nagmula sa

latin na nagpapahiwatig ng mga “di-
siyentifikong” larangan ng pag-aaral tulad
ng wika, panitikan, retorika, pilosopiya,
sining at iba pa.
 3 Uri ng Humanismo

Humanismo bilang Klasismo

Modernong Humanismo
Humanismong umiinog sa tao
 Humanismo
bilang Klasismo
San Agustin
Modernong
Humanismo
 Mga Modernong Humanista
Irving Babbitt Paul Elmer More
 Mga Modernong Humanista
Sir Thomas Elliot

Sir Thomas More

Roger Ascham
 Makatang Humanista

Sir Philip Sidney

William Shakespeare
 Humanista sa Persya

Jacques Leferde d’Etaples

Guillaume Bude
 Humanista sa Italya

Francesco Petrarca

Giovanni Boccaccio
Humanismong
umiinog sa tao
Premis
Ang humanismo ay nagsasabi na ang tao
ay rasyunal na nilalang na may kakayahang
maging makatotohanan at mabuti.

Pilosopiya
Ang humanismo ay pagpapakita ng atityud
na nagbibigay diin sa dignidad at halaga ng
indibidwal.
 Pagsuri ng panitikan ayon sa pananaw na
humanistiko
• Pagkatao
• Tema ng kwento
• Mga pagpapahalaga pantao
• Mga bagay na nakaiimpluwensya sa pagkatao
ng tauhan
• Pamamaraan ng pagbibigay solusyon sa
problema
IMAHISMO
 Imahismo
• Ginagamit ang wika at simbolo
upang epektibong maihatid ang
wastong imahe na magbibigay-
daan sa wastong mensahe.
 Makatang Amerikano sa Imahismo

Ezra Pound

Amy Lowell
 Makatang Amerikano sa Imahismo

John Gould Fletcher

Hilda Doolittle
ROMANTISISMO
 Romantisismo
• Ibanabandila dito ang indibidwalismo
kaysa kolektibismo, ang rebolusyon
kay konserbatismo, ang inobasyon
kaysa tradisyon, imahinasyon kaysa
katwiran at likas kaysa pagpipigil.
 Ibang katangian ng Romantisismo

• Malalim na pagpapahalaga ng kagandahan

ng kalikasan; ng pagpapalutang ng
damdamin kaysa isipan, ng pagkaabala sa
mga henyo, bayani at pambihirang
katauhan; ng pagkahiram sa internal na
tunggalian at mahiwaga at kababalaghan.
• Ang terminong romantiko
(maromantiko) ay unang lumitaw
noong ika-18 na siglo na ibig
sabihin ay nahahawig sa
malapantasyang katangian ng
midyebal na romansa.
 Manunulat at Pilosopo sa Romantisismo

Jean Jacques Rousseau

Johann Wolfgang Van Geothe

 Ang panitikan ng Romantisismo
ay nagbibigay diin sa pleksibilidad ng
nilalaman, nanghihikayat sa pagbuo ng
kumplikado at mabilis na pangyayari sa
mga kwento at pinapayagan ang
pagsanib ng iba’t ibang uri ng paksa.
 Dalawang Uri ng Romantisismo

TRADISYUNAL

REBOLUSYONARYO
 TRADISYUNAL

• Humihilig sa makasaysayan at
pagpapanatili at pagbabalik sa mga
katutubo at tradisyunal na
pagpapahalaga tulad ng
Nasyunalismo, Pagkamaginoo at
pagkakristiyano.
 REBOLUSYUNARYO

• Bumabaling sa pagtatatag ng
bagong kultura na may
pagpupumiglas, kapusukan at
pagkamasarili.
EKSISTENSYALISMO
 Eksistensyalismo

• Nagpapahayag ng mahalagang
paksain ang kongkretong buhay at
pakikihamok ng indibidwal gayundin
ang usapin ng indibidwal na kalayaan
at pagpili.
 Mga Pananaw sa Eksistensyalismo
• Ang eksistens ay laging partikular at
indibidwal
• Ang eksistens ay nakatuon lamang sa
problema ng eksistens mismo o ng isang
pagiging nilalang
• Nagpapatuloy ang pagsusuring mayroong
iba’t ibang posibilidad.
• Ang buhay ng tao ay itinakda ng kanyang
mga desisyon.
DEKONSTRUKSYON
 Dekonstruksyon

• Nagpapakita ng maraming layer ng

kahulugan
• Ang lengguwahe ay madalas na pabagu-
bago.
• Pagsusuri ng wika at ang teorya ng
realidad o pilosopiya upang makabuo ng
panibagong kaisipan
FEMINISMO
 Feminismo
• Pagsusuri ng panitikan at awtor mula sa
punto de vista o pananaw ng isang
feminista.

• Ang feminismong literaryong pag-aaral ay

nakatuon sa kapwa ng mga kababaihan
bilang mambabasa at manunulat.
NATURALISMO
 Naturalismo
• Ito ang teoryang nag-uugnay ng
syentipikang pamamaraan sa
pamamagitan ng paniniwalang lahat ng
nilalang at pangyayari ay natural at lahat
ng karunungan ay maaring dumaan sa
masusuring pagsusuri
 Naturalismo
• Maari itong ihambing sa teoryang
dualismo, monismo, ateyismo, at
idealismo

• Sa larangan ng panitikan ngayon ang

naturalismo na ipakita ang walang
paghuhusga ang isang bahagi ng buhay.
REALISMO
 Realismo
• Ito ay isang malaking kilusan na
umosbong sa larangan ng sining noon
1900 siglo.
• Ito ay may layon na ipakita ang
lkaranasan ng tao at lipunan sa isang
makatotohanang pamamaraan.
• Ito ay isang paglalarawan sa doktrinang
nakabatay sa makatotohanan at wastong
paglalarawan ng lipunan at
buhay.(Mercure Francais Du XIX
siecle,1826)
• Sinisikap na ipakita ng teoryang ito ang
buhay ng mga panggitna at mababang uri
ng tao,ng mga pangkaraniwan,ng mga di-
kagila-gilalas,ng mga mapagkumbaba at
mga hindi nakikita.
 Mga Pangkat ng Pagsusuring Realismo sa
Panitikan
Pinong(Gentle)Realismo
Ito ay may pagtimping inilalahad ang
kadalisayan ng bagay-bagay at iwinawaksi nito
ang anumang pagmamalabis at kahindikhindik.
Sentimental na Realismo
Ito ay mas optimistiko at inilalagay ang pag-asa
sa damdamin kaysa kaisipan sa paglutas ng
pang-araw-araw na suliranin.
Sikolohikal na Realismo
Ito ay naglalarawan ng internal na buhay ng tao
sa pagkilos.
Kritikal na Realismo
Ito ay naglalarawan ng mga gawain ng isang
lipunang burgis upang maipamalas ang mga
aspetong may kapangitan at panlulupig nito.
Sosyalistang Realismo
Ito ay gumagabay sa teoryang Marxismo sa
paglalahad ng kalagayan ng lipunang maaring
mabuo sa pagtatayo ng lipunang
pinamumunuan ng mga uring anak-pawis.
Sosyalistang Realismo
 ito ay gumagabay sa teoryang Marxismo sa
paglalahad ng kalagayan ng lipunang maaring
magbago tungo sa pagtatayo ng lipunang
pinamumunuan ng mga anak-pawis.
Mahiwaganag(Magic) Realismo
Ito ay nagsasanib ng panatasya at katotohanan
nang may kamatayan.
Realismo
MARXISMO
Marxismo
 Marxismo
• Ito ay lipon ng doktrinang pinaunlad nina
Karl Marx at Fredrich Engels noong
kalagitnaan ng ika-19 na siglo.

• Ito ay naglalagay nang tatlong batayang

ideya: pilosopiya ng pagtingin ng tao,
teoryang kasaysayan, at pampulitika’t
pang ekonomiyang programa.
 Marxismo
• Ito ay nagagamit sa pagsusuri ng kalagayang
panlipunan, pag-uugali, at motibasyon ng mga
tauhan sa kwento.

• Binibigyang pansin nito ang mga umiiral ng

tunggalian ng tauhan sa sarili niya,sa ibang
tauhan, sa lipunan o sa kalikasan.
Nasabi ni Mao Tse Tung tungkol sa paglalapat
ng Marxismo sa panitikan:

“ Mga marxista tayo at pagtuturo ang

Marxismo na sa paglalapat natin ng isang
problema, di nararapat tayong magsimula
buhat sa mga mahihirap unawaing
depinisyon kundi sa katotohanang walang
pinapanigan, ang ating mga patakaran at
pamamaraan. Ito rin ang dapat nating gawin
sa ating kasalukuyang diskusyon sa sining at
panitikan”
 Marxismo
• Para kay Mao, may kaugnayan na mga
katanungan ang usaping panitikan:

para kanino ang ating mga sining at

panitikan? Sino ang pinaglilikuran ng
panitikan?

sa anong paraan naganap ang

paglilingkod na ito?
 PANANAW
SOSYOLOHIKAL
 Pananaw Sosyolohikal
• Ang lapit-sosyolohikal ay naangkop sa
tradisyon at prestihiyo ng dulaan sa
panitikan.
• Sa pananaw na ito, mas malawak ang
perspekto na pasusuri ng isang akda dahil
binubusisi nito hindi lang ang kasiningan at
katangian ng akda kundi pati rin ang bahagi
ng lipunan at kasaysayang pinagluwalan
nito.
• Kilala ng pananaw na ito ang ugnayan ng
likhang-sining at lipunan.

• Sa pagsusuring sosyolohikal, hindi sapat na

suriin lamang ang akda kundi pati na rin
ang lipunang kinabibilangan ng may akda
na siyang naglarawan sa akdang iyon.
Ayon kay Taine, isang manunulat na Pranses:
“ang panitikan ay bunga ng salinlahi, at ng
panahon at kapaligiran.”
KLASISMO
 Klasismo
• Ito ay ang paggamit ng istilo o estriktong
prinsipyo ng mga Griyego o Romanong klasikong
arte at panitikan.
• Sa makabagong panahon, ito ay tumutukoy pa
rin sa paggamit ng prinsipyong musika.
• Ang Renasimyento ang pinakaimportanteng
panahon ng klasismo.
• Ang terminong “neoklasismo” ay madalas na
ginagamit sa pagtukoy sa naghahalik ng
klasismo.
Klasismo
PORMALISMO
 Pormalismo
• Para sa mga pormalista, ang panulaan ay
hindi panulaan dahil lamang gumagamit ito
ng temang tumatalakay sa kondisyon ng tao
kundi dahil sa proseso ng wika.

• Ito ay kumukuha ng atensyon sa sarili nitong

artipisyalidad sa pamamaraan ng pagsabi
nito ng gustong sabihin.
• Ito ay may layuning matuklasan at
maipaliwanag ang anyo ng akda.

• Ang teksto mismo ang pokus sa paggamit

ng teoryang ito.