Οδυσσέας Γκιλής. ΜΥΡΛΕΙΑ. ΑΠΑΜΕΙΑ. ΜΟΥΔΑΝΙΑ. 2013

1
ΟΔΥΣΣΕΑΣ Κ. ΓΚΙΛΗΣ
Επιμέλεια
Μύρλεια
Μύρλεα
ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΑΜΕΙΑ
Μοντανιάκ
ΜΟΥΔΑΝΙΑ
ΝΕΑ ΜΟΥΔΑΝΙΑ
ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ
ΜΙΑ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
2008
2
ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΑΜΕΙΑ
Μύρλεια
MYRLEANOS
Μοντανιάκ
APAMEA
APAMEIA
Medania, Mutania ,Montagnae, Mudania, Mudanya, Mutania
MYRLEA
MUDANIA
Montignac Mudanya Moudania Montaneia
ΜΟΥΔΑΝΙΑ
ΝΕΑ ΜΟΥΔΑΝΙΑ
ΔΗΜΟΣ ΝΕΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ

3
4
Περιεχόμενα
Περιεχόμενα 4
Εισαγωγικό σημείωμα....................................................................................................8
APAMEA . Οκτώ διαφορετικές πόλεις με το ίδιο όνομα. ..................................11
Πίνακας γεγονότων-χρονολογιών................................................................................16
ΑΠΑΜΕΙΑ...................................................................................................................17
Χρονολογία Ιστορικό γεγονός..........................................................................17
ΚΙΟΣ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Πρώιμα χρόνια 2000-1000 π.Χ..............................21
Για την ΚΙΟ. Kios, Prousias (Gemlik).........................................................................27
APAMEA . Οκτώ διαφορετικές πόλεις με το ίδιο όνομα....................................47
202 π.Χ. APAMEA MYRLEA. ..................................................................................49
►1ος π.Χ...............................................................................................................60
►1ος αι.π.Χ...........................................................................................................65
►1ος π.Χ...............................................................................................................68
►2ος π.Χ...............................................................................................................70
►1ος π.Χ...............................................................................................................71
► Διάφορες μη ταξινομημένες ημερομηνίες......................................................74
►5ος π.Χ...............................................................................................................76
►4ος π.Χ...............................................................................................................77
►3ος π.Χ...............................................................................................................78
►1ος αι μ.Χ...........................................................................................................79
►2ος αι μ.Χ...........................................................................................................80
►2ος μ.Χ...............................................................................................................85
►2ος μ.Χ...............................................................................................................87
►6ος-14ος ............................................................................................................96
►Αιώνας Μ.Χ. 6.................................................................................................96
►4ος αι μ.Χ.........................................................................................................100
►6ος αι μ.Χ.........................................................................................................104
►7ος αι μ.Χ.........................................................................................................108
►8ος αι μ.Χ.........................................................................................................110
►10ος αι μ.Χ.......................................................................................................113
►11ος αι .μ.Χ......................................................................................................115
►12ος μ.Χ...........................................................................................................119
►13ος αι μ.Χ.......................................................................................................120
►14ος αι μ.Χ.......................................................................................................124
5
►Διάφορες Ημερομηνίες..................................................................................125
Ρωμαική εποχή-Βυζαντινή εποχή......................................................................129
Αποσπάσματα βιβλίων.......................................................................................129
►1920. Βιθυνία........................................................................................................159
►1920 Turkish Ports Occupied.The Times | July 9, 1920....................................161
►1922 Διάφορα αποσπάσματα.........................................................................163
►1922. ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ
ΛΟΖΑΝΝΗΣ. Η ανακωχή των Μουδανιών..............................................................168
►1922........................................................................................................................183
►1922 Chronologie Atatürk's 1922. Jul 13,06 von admin...................................190
►1937 Mudanya Truce House Museum..............................................................207
ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΑ.........................................................................................212
►2007. ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΘΗΝΑΙΟΣ. βουλευτής ΝΔ Χαλκιδικής. Μουδανιά.......216
►2007. Πέμπτη, 11 Οκτώβριος 2007. ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗ -
ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ .............................................................................216
Μικρά Ασία. Μουδανιά, Μudanya και Νέα Μουδανιά….........................................219
Τα Νέα Μουδανιά..............................................................................................223
Άποψη του λιμανιού των Νέων Μουδανιών..............................................................223
Άλλοι σύλλογοι-σωματεία-εκδηλώσεις στα Νέα Μουδανιά.............................225
Μουδανιά-Τα παληά Μουδανιά.........................................................................227
Μουδανιά, χρονολόγηση 1888-μετά το 1919........................................................227
Τα παληά Μουδανιά...........................................................................................231
Κωνσταντινούπολη και Μαρμαράς....................................................................232
Τα παληά Μουδανιά...........................................................................................233
Mudanya...................................................................................................................233
MUDANYA.......................................................................................................234
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ – ΜΑΡΜΑΡΑΣ. EAST THRACE – MARMARA
REGION.............................................................................................................235
Παλαιά Μουδανιά φωτογραφίες................................................................................238
Νέα Μουδανιά....................................................................................................239
Το Φεστιβάλ Θάλασσας στα Νέα Μουδανιά ....................................................240
Νέα Μουδανιά....................................................................................................241
Τοπική Αυτοδιοίκηση. Δήμος Νέων Μουδανιών...............................................242
Νέα Μουδανιά....................................................................................................243
Νέα Ποτίδαια.....................................................................................................246
Φλογητά.............................................................................................................249
Διονυσίου Χαλκιδικής...............................................................................................251
-Σήμαντρα Χαλκιδικής...............................................................................................252
6
Πορταριά Χαλκιδικής. ..............................................................................................253

Άγιος Μάμας Χαλκιδικής...........................................................................................254
Άγιος Παντελεήμονας................................................................................................256
Ζωγράφου...................................................................................................................257
Τοπική αυτοδιοίκηση.................................................................................................258
Στιχεία πληθυσμού δημοτικών διαμερισμάτων.........................................................258
►Φρυγία............................................................................................................259
Φρυγίας..............................................................................................................260
Εισαγωγικό σημείωμα........................................................................................260
Νομίσματα Απαμείας Φρυγίας...........................................................................261
Για τους πρόσφυγες από την ΚΙΟ......................................................................265
Προυσία και Κίος...............................................................................................265
Αρχή παραθέσεως αποσπασμάτων από κλασικούς...........................................267
3ος π.Χ. αιώνας..................................................................................................267
►Αιώνας: 2 π.Χ.................................................................................................273
► Αιώνας: Μ.Χ. 1............................................................................................276
►Αιώνας: Μ.Χ. 2..............................................................................................279
►Αιώνας: Μ.Χ. 4..............................................................................................282
► Αιώνας: Μ.Χ. 7.............................................................................................283
►Αιώνας: Μ.Χ. 8..............................................................................................284
► Αιώνας: Μ.Χ. 9.............................................................................................284
►Αιώνας: Μ.Χ. 10............................................................................................285
►Αιώνας: Μ.Χ. 11............................................................................................288
►Αιώνας: Μ.Χ. 12............................................................................................290
►Αιώνας: Μ.Χ. 13............................................................................................291
ΚΙΟΣ..................................................................................................................295
Λατινικά κείμενα. Από το TLL=Thesaurus Lingua latina=Θησαυρός Λατινικής
γλώσσας.............................................................................................................295
Oxford latin Dictionary. Για την Βιθυνία, Απάμεια...........................................296
Oxford Latin Dictionary-Oxford at the Clarendon Press 1968..........................299
Ελληνο-Αγγλικό λεξικό. G. Liddell-R. Scott.....................................................304
Αντιγράφω το παρακάτω απόσπασμα, για την Απάμεια, Εύξεινο κ.λ.π............311
Επίσης και τα παρακάτω αποσπάσματα….........................................................315
A Dictionary of Greek and Roman Antiquities (1890)......................................317
BITHYNIA. Cities.............................................................................................319
ΦΡΥΓΙΑ. Κορνήλιος Αλέξανδρος Πολυΐστορ. Περὶ Φρυγίας.........................320
►Αιώνας: 6 Π.Χ................................................................................................322
7
Καλλισθένης ιστορικός. Ο ΟΛΥΝΘΙΟΣ...........................................................328

►Αιώνας: 3 Π.Χ................................................................................................329
►Αιώνας: 2 Π.Χ................................................................................................330
►Αιώνας: 1 Π.Χ................................................................................................330
►Αιώνας: Μ.Χ. 2..............................................................................................338
►Αιώνας: Μ.Χ. 3..............................................................................................343
►Αιώνας: Μ.Χ. 5..............................................................................................348
► Αιώνας: Μ.Χ. 6.............................................................................................350
► Αιώνας: Μ.Χ. 9.............................................................................................352
►Αιώνας: Μ.Χ. 11............................................................................................355
►Αιώνας: Μ.Χ. 14............................................................................................358
Χάρτες περιοχής Μουδανιών.............................................................................359
Χάρτης περιοχής Προύσσας. Διακρίνονται τα Μουδανία και ο Κόλπος της
θάλασσας του Μαρμαρά, το Gemlik=Κίος........................................................362
Θράκη, Δαρδανέλια, μέρος της Μικράς Ασίας..................................................365
Χάρτης που παρουσιάζει την παληά ΚΙΟ. Επίσης σημειώνεται η Μύρλεια, η
Αρτάκη, η Απολλωνία…....................................................................................367
Χάρτης της Μικράς Ασίας. Της Προποντίδος και του Ευξείνου Πόντου..........368
Χάρτης της Μικράς Ασίας.Βιθυνία, Φρυγία, Πόντος, Παφλαγονία..................370
Χάρτης Μικράς Ασίας, Εύξεινος Πόντος, παράλια Ιωνίας, Προποντίδα και
Ελλήσποντος. .Σημειώνεται ακόμα η Βιθυνία...................................................373
Χάρτης Βιθυνίας. Σημειώνεται, η Απάμεια, η Κίος, η Νικομήδεια, η
Νίκαια(=Iznik), η Χαλκηδόνα…........................................................................375
Χάρτης περιοχής Ρωμυλίας, Κωνσταντινούπολης, Μικράς Ασίας, Μαύρης
Θαλάσσας και θάλασσας του Μαρμαρά............................................................377
Χάρτης Θράκης, μέρος της Μικράς Ασίας, Προποντίδα, Δαρδανέλλια............379
Χάρτης Μικράς Ασίας........................................................................................381
Θράκη, Βιθυνία, Γαλάτια, Πόντος….....................................................................382
Διακρίνονται, Κίος, Κύζικος, Χαλκηδόνα….............................................................383
Οι άνω χάρτες είναι από το έργο από Historical Atlas of Ancient Greece.........389
Προύσα (Μπούρσα) Χάρτης. Θάλασσα Μαρμαρά. Μουδανιά, Κίος...............406
Νομίσματα. Βιθυνίας. Περιγραφές νομισμάτων, Απάμεια, Μύρλεια. Cius=Κίος.
............................................................................................................................412
Περιγραφή νομισμάτων.....................................................................................417
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ. Πόλεων, τόπων, ποταμών, λιμνών, περιοχών, ονομάτων..........418
Ενδεικτική βιβλιογραφία 424
8
Εισαγωγικό σημείωμα
Θεωρώ πολύ σημαντικό και χρήσιμο να σημειώσω εισαγωγικά ότι η

εργασία, η έρευνα αυτή δεν είναι προφανώς η ιστορία των Μουδανιών.
Είναι μια ανθολόγηση, ένας ερανισμός, μια συλλογή κάθε είδους

αποσπασμάτων που αναφέρονται στο θέμα που ερευνώ. Από την αρχαία
Απάμεια της Βιθυνίας1 της Μικράς Ασίας μέχρι τα Νέα Μουδανιά.
Συλλέγω το υλικό ερευνώντας σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία,

εγκυκλοπαίδιες-έντυπες και ηλεκτρονικές. Πήρα-δανείσθηκα πάρα πολλά
πράγματα από το Internet.
Και από sites και από blog.
Δημιουργώ προϋποθέσεις για τον ιστορικό της τοπικής ιστορίας.
Μπορεί βέβαια, όπως σημείωσα, να μην γράφω ιστορία, δεν μπορώ όμως
να αποφύγω τον πειρασμό να τονίσω ότι, τα Μουδανιά και η περιοχή της
θάλασσας του Μαρμαρά είναι μια πολύ σημαντική και ιστορικά
σπουδαία περιοχή.
Για τη Βιθυνία2 έχει γραφεί ότι …προς το τέλος τη 2ης χιλιετίας π.Χ.,
καταλήφθηκε από τις πολεμοχαρείς φυλές που προέρχονταν από τη
Θράκη. Η αξιοπρόσεκτη δύναμή τους κράτησε μακριά από την πλήρη
περσική κυριαρχία μετά από τον 6ο αιώνα επιπλέον, δεν υποτάχθηκαν
ποτέ στον Αλέξανδρο το μεγάλο ή τους διαδόχους του τους Σελευκίδες.
Μέχρι τον 3ο αιώνα π.Χ. το μικρό αλλά ισχυρό κράτος είχε εξελιχθεί από
τη μια φυλετική κυβέρνηση σε ελληνιστικό βασίλειο και είχε φθάσει στο
ύψος της δύναμής του νωρίς στο 2ο αιώνα π.Χ…
1
Ancient geography by Aug. Mitchell. Philadelphia, Butler & Co 1860. Βιθυνία, Βόσπορος,
Προποντίδα, Φρυγία, Προύσσα, Νίκαια, Νικομήδεια, Χαλκηδόνα…
2
A system of ancient and mediaval geography. By Charles An. Harper & Brothers Pul. New
York 1850. Αναφέρονται κατά σειρά: 1)Dascylium, 2) Myrlea, destroyed by Philip the last of
Macedon. It was rebuilt, however, by Prusias, king of Bithynia, who called Apamea, after hiw queen
3)Cius, 4)Prusa ad Olympum-επί τω Ολύμπω-5)Hadriani, 6)Nicaea, 7) Astacus, 8) Nicomedia,
9)Libyssa, 10)Calchedon, 11)Chrysopolis.
9
Η Κίος3 ήταν μία αποικία των Μιλησίων στην Βιθυνία4 στις ακτές του
Κιανού κόλπου.
…(700 π.Χ.), που χτίστηκαν στα παράλια της Προποντίδας. Τους

Μεγαρείς ακολούθησαν οι Μιλήσιοι που ίδρυσαν αποικίες στα παράλια
της Θρακικής χερσονήσου (την Καρδία5 στη Θρακική χερσόνησο και τις
Κύζικο, Άβυδο, Αρτάκη στη μικρασιατική ακτή της Προποντίδας).
Η πόλη είναι κτισμένη σtη θέση της αρχαίας Μυρλείας, αποικία της
Κολοφώνος. Η Μύρλεια καταστράφηκε από τον Φίλιππο Β΄ και
ολόκληρη η υπό αυτού κυριευθείσα περιοχή δόθηκε στον βασιλέα της
Βιθυνίας Προυσσία ο οποίος με τη σειρά του επανοικοδόμησε τη πόλη
δίνοντάς της το όνομα της συζύγου του «Απάμεια». Οι χριστιανοί
σταυροφόροι διερχόμενοι από την περιοχή την ονόμασαν «Μοντανιάκ»
παραφθορά της οποίας ακολούθησε το σημερινό ελληνοτουρκικό
όνομα…
Η παρουσία των Ρωμαίων.. 27 π.Χ. Βιθυνία, Απάμεια. Νόμισμα του

Αύγουστου 27 π.Χ. Χάλκινο. Appius Claudius Pulcher, Διοικητής
αποικίας Cassius, duovir. Χτυπημένα 27 π.Χ..
Ήταν αποικία των Κολοφώνιων. Αρχικά ονομαζόταν Μύρλεια και μετά

Απάμεια. Στο μεσαίωνα ονομαζόταν "Μουτανιάκ", που η παραφθορά
του έδωσε το σημερινό όνομά της. Πριν από τη Μικρασιατική
καταστροφή οι πέντε χιλιάδες Έλληνες κάτοικοί της ευημερούσαν. Μετά
με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταφέρθηκαν στη Χαλκιδική, όπου
έχτισαν τα Νέα Μουδανιά .
Πέρασε ο Μέγας Αλέξανδρος, οι Σταυροφόροι, έδρασαν Βυζαντινοί και

Οθωμανοί.
3
Mitchell Ancient Geography,Philadelphia 1845.Στο βιβλίοαυτό και στο κεφάλαιο Βιθυνία, αναφορά
στην Κίο και στην Απάμεια.
4
ANCIENT GEOGRAPHY TO THE CLASSICS. BY SAMUEL CUTLER, D.D. F.R.S.
ARCHDEACON OF DERBY, AND HEAD MASTER OF THE ROYAL FREE GRAMMAR
SCHOOL OF SHREWSBURY. SECOND AMERICAN, FROM THE NINTH LONDON EDITION,
WITH QUESTIONS ON THE MAPS, BY JOHN FROST. PHILADELPHIA: CAREY AND LEA,
CHESNUT STREET. 1831. Αναφορές στις πόλεις και περιοχές, Bithynia, Bursa, Prusa, Pontus
Euxinus, Nicaea, Nicomedia, Bosporus και άλλα.
5
HORNBLOWER, J. (1981), Hieronymus ofCardia (Oxford).
10
Έγινε η Οικουμενική σύνοδος της Νίκαιας με την εμφάνιση του

Αρριανού.
Υπογράφηκε η συνθήκη ανακωχής της Λωζάννης.
Ενώνει γεωγραφικά και ιστορικά η θάλασσα του Μαρμαρά δια του

Βοσπόρου, το Αιγαίο και τη Μεσόγειο με τη Μαύρη θάλασσα και την
ευρύτερη περιοχή.
Είναι διαμετακομιστικό κέντρο το λιμάνι των Μουδανιών δια της

Προύσας με το εσωτερικό της Ανατόλιας.
Επίσης το 1922 με την Μικρασιατική καταστροφή ήταν σημείο

«φόρτωσης-αναχώρησης-φυγής» των προσφύγων προς την Ελλάδα.
Πιστεύω πως είναι κατανοητό ότι λόγω του αριθμού των πόλεων με το
ίδιο όνομα, των ασαφών 6, μερικές φορές, πληροφοριών, δικής μου ίσως
αβλεψίας, να συγχέονται οι πόλεις με το όνομα ΑΠΑΜΕΙΑ.
APAMEA . Οκτώ διαφορετικές πόλεις με το ίδιο όνομα. 7

Έχω σαφή επίγνωση της ύπαρξης οκτώ διαφορετικών πόλεων με το ίδιο
όνομα. Κάθε φορά που υπάρχει αναφορά του ονόματος το υποσημειώνω
έντονα.
APAMEA ή APAMEIA (Ελληνικά: Απάμεια) είναι το όνομα αρκετών

Πόλεων Ελληνικών στη δυτική Ασία8, κατόπιν Απάμα από το
όνομα της συζύγου του Σέλευκου Νικάνορα Ι: Βλέπε και
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ. Απάμα. Όνομα ιστορικών προσώπων. Κόρη του
βασιλιά της Βακτριανής Σπιταμένη (αρχές 4ου αι. π.Χ.). O Μέγας
6
Η Κίος μπορεί να είναι η Κιβωτός, ο χώρος αποβίβασης των Σταυροφόρων στο δρόμο τους προς
τη Νίκαια αν και αυτό τοποθετείται από πολλούς γεωγράφους σε Yalova. .. APA citation. Pétridès, S.
(1908). Cius. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Retrieved June 25,
2008 from New Advent: Retrieved June 24, 2008 from New Advent: MLA citation. Pétridès,
Sophrone. "Cius." The Catholic Encyclopedia. Vol. 3. New York: Robert Appleton Company, 1908. 25
Jun. 200824 Jun. 2008 Cius. Kios. Catholic Encyclopedia Cius.
7
From Wikipedia, the free encyclopedia. (Redirected from Apamea (Bithynia).
8
Παραλία Μικράς Ασίας. Αρχαιολογικός Άτλας. Πλήρης αρχαιολογικός άτλας για τα παράλια της
Μικράς Ασίας, από την Τροία ως τις πόλεις της Λυκίας.Για πρώτη φορά εκδίδεται στα ελληνικά ένας
τόμος στον οποίο είναι συγκεντρωμένες όλες οι πληροφορίες, τόσο για τον ειδικό επιστήμονα, όσο και
για τον απλό περιηγητή. Με άρτια κείμενα, φωτογραφική τεκμηρίωση, αρχιτεκτονικά σχέδια και
τρισδιάστατες αναπαραστάσεις του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού. 'Ενα μνημειώδες και
επιστημονικά άρτιο έργο, σε συνεργασία με το εξειδικευμένο επιτελείο του Ιδρύματος Μείζονος
Ελληνισμού.
11
Αλέξανδρος, την ημέρα του πανηγυρισμού των γάμων του στα Σούσα
(324 π.Χ.), την έδωσε σύζυγο στον Σέλευκο Α’ τον Νικάτορα.
Ο Πλίνιος ο παλαιότερος απαριθμεί έξι πόλεις που άνηκαν με το όνομα

Apamea, και παρατηρεί ότι υπήρξαν εννέα άλλες.
APAMEA or APAMEIA (Greek: Απάμεια) .
APAMEA (Syria)
APAMEA (Babylonia)
APAMEA (Sittacene), on the Tigris
APAMEA (Media), in Media, near Laodicea
APAMEA MYRLEA, formerly MYRLEA and Brylleion, in

BITHYNIA, on the Sea of Marmara; currently near Mudanya, Bursa
Province, Turkey
APAMEA (Euphrates)
APAMEA (Phrygia), formerly Kibotos, commercial center of

Phrygia, near Celaenae, now at Dinar, Afyonkarahisar Province,
Turkey.
APAMEA Ragiana, south of the Caspian Gates in Parthia (later Media);
Πολλά βιβλία εντόπισα στο το Google.
Μετά τον εντοπισμό του κάθε αποσπάσματος γινότανε τρόπον τινά

αποδελτίωση. Δηλαδή, αποκοπή του συγκεκριμένου τμήματος που κάθε
φορά ενδιέφερε την έρευνα, συμπλήρωση με το όνομα του συγγραφέα,
χρονολογία κ.λ.π.
Το σύνολο των αποσπασμάτων ταξινομήθηκε χρονολογικά.
Έκανα έναν σχετικά αναλυτικό πίνακα περιεχομένων και ένα ευρετήριο

λέξεων, εννοιών, ονομάτων, τόπων, γεγονότων, περίπου 500 αναφορών.
Οι αριθμοί του ευρετηρίου, δίπλα στις λέξεις-έννοιες παραπέμπουν στις
σελίδες της εργασίας.
12
Βέβαια η βασική τεκμηρίωση-ανθολόγηση9 (οι αριθμοί παραπέμπουν

σαν υποσημειώσεις-παραπομπές στο κάτω μέρος της σελίδας. Επεξηγούν
και διευκρινίζουν, συμπληρώνουν, έννοιες, ονόματα, χρονολογίες,
τόπους κ.λ.π.) και συλλογή κειμένων προέρχεται από το πρόγραμμα
Thesaurus Lingua Graeca-Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσας-(όπου
παραπέμπω το αναφέρω σαν TLG=THESAURUS LINGUA
GRAECA=ΘΗΣΑΥΡΌΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΓΛΏΣΣΑΣ.) με αποσπάσματα
αρχαίων κλασσικών.
Από το σημείο αυτό θέλω να εκφράσω θερμές ευχαριστίες για την άδεια
που μου έδωσαν για τη χρησιμοποίηση του προγράμματος αυτού.
Στο TLG ερευνήθηκε το σύνολο του προγράμματος από 9.000 έργα

ελλήνων κλασικών, δηλαδή ολόκληρη σχεδόν η γραμματολογία από τον
8ο π.Χ. αιώνα μέχρι την Άλωση το 1453.
Ακόμα ερεύνησα το Project Gutemberg με τα περιεχόμενα 20.000

περίπου βιβλία του.
Επίσης υπάρχουν και αρκετά αποσπάσματα από βιβλία για τα οποία κάθε
φορά που γίνεται λόγος τα αναφέρω συγκεκριμένα.
Από το πρόγραμμα του Google πήρα πολλά και σημαντικά αποσπάσματα

για το θέμα που ερευνώ.
Χρησιμοποίησα τις εγκυκλοπαίδειες Britannica και Encarta, ΔΟΜΗ,

ΤΟΜΗ, ΔΟΜΗ, ΧΘΩΝ. The New American Encyclopedia.
Το υλικό που συγκεντρώθηκε μπορεί να χωρισθεί σε τρείς μεγάλες

χρονικές περιόδους:
Α. Την κλασική περίοδο μαζί με την βυζαντινή.
Β. Από τον 18ο αιώνα μέχρι το 1992.
Γ. Από την ίδρυση των Νέων Μουδανιών και μετά.

9
1994-2001 Encyclopedia Britannica, Inc.Η αξία της ανθολογίας βρίσκεται στη διάκριση και τη
γοητεία ίσως του ενός έκτου του συνόλου. Για το υπόλοιπο, συντηρεί πολύ αυτό που είναι ιστορικού
ενδιαφέροντος επεξηγεί τη συνοχή της ελληνικής γραμματολογίας για σχεδόν 2.000 έτη, επειδή οι πιό
πρόσφατοι συνυπολογισμοί σε αυτό είναι, στη γλώσσα, το ύφος, και το συναίσθημα, όχι πάρα πολύ
διαφορετικό από τους πιο πρόωρους συνυπολογισμούς. Η ανθολογία είχε επίσης μια επίμονη και
ιδιαίτερη επιρροή στην πιό πρόσφατη γραμματολογία. Περί ανθολογίας, Anthologia Graeca.
(1) Ed. Dübner. 2 vols. 1864-72. (2) Ed. Stadtmüller (incomplete). 1896- Επίσης και Anthologia
Latina. Edd. Bücheler and Riese. 2 parts. 1894-1906.
13
Είναι βέβαια γεγονός ότι τέτοιες έρευνες-μελέτες δεν είναι απολαυστικά

αναγνώσματα.
Είναι όμως χρήσιμα στοιχεία τοπικής ιστοριογραφίας.
Το μεράκι για την ιστορία και η αγάπη προς τους κλασικούς και τα έργα
τους, είναι αυτό που με οδηγεί στην έρευνα αυτή.
Γειτονικές αρχαίες πόλεις-πολίσματα των Νέων Μουδανιών είναι: Η

Ποτίδαια10, Όλυνθος, Άφυτις.
Η ονομασία της ευρύτερης περιοχής της Χαλκιδικής, από Θεσσαλονίκης

μέχρι Ποτίδαιας ήταν γνωστή σαν Καλαμαριά.
Σχετικά με τη Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Καλαμαριά..Βλέπε Ιντερνέτ 11…

Η ονομασία αυτή χαρακτήριζε μια από της πύλες των τειχών της
Θεσσαλονίκης την «Πύλη της Καλαμαριάς» και τούτο, γιατί οδηγούσε σε
μια περιοχή, που είχε το όνομα αυτό πολύ πριν να δημιουργηθεί ο
ομώνυμος συνοικισμός. Η πύλη αυτή λεγόταν Κασσανδρεωτική μέχρι
και της αρχές του 10ου αιώνα και τούτο επειδή οδηγούσε της την
Κασσάνδρεια της Χαλκιδικής. Θα πρέπει λοιπόν, κατά την εποχή που
συμπίπτει με της χρόνους του Ιωάννη Καμενιάτη, που ονομάζει ακόμη
την πύλη Κασσανδρωτική, να έγινε η μετονομασία γιατί οι χρονογράφοι
μετά απ’ αυτόν την ονομάζουν Πύλη Καλαμαριάς. Οπωσδήποτε κάποιο
γεγονός προκάλεσε την αλλαγή του ονόματος της πύλης και της
περιοχής. Συμπεραίνει πως ένα καπετανίκιο της βυζαντινής
αυτοκρατορίας, από μεγάλη στατικοπολιτική διοικητική περιοχή είχε
φτάσει να σημαίνει μια μικρή διοικητική υποδιαίρεση της θέματος,
καθόριζε την περιοχή στα παράλια της Χαλκιδικής από το μεγάλο
Εμβολο μέχρι τη διώρυγα της Ποτίδαιας και ονομαζόταν καπετανίκιο της
Καλαμαριάς. Η ίδρυση αυτού θα μπορούσε να τεθεί με κάποια
πιθανότητα μεταξύ της λήξης της φραγκοκρατίας στη Μακεδονία (1224)
και της πρώτης εμφάνισης αυτού σαν καπετανίκιο (1300). Το ότι
συναντάται το όνομα Καλαμαριά το 1083 επιτρέπει να υποτεθεί η ύπαρξη
και βάνδου (διοικητικής υποδιαίρεσης πριν από το καπετανίκιο)
10
BADIAN, E. (1993), From Plataea to Potidaea: Studies in the History and Historiography
of the Pentecontaetia (Baltimore) .
11
.. από την Εκδοση Πολιτιστικού Κέντρου Δήμου Καλαμαριάς «ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ 1915-1925 Τραγούδια
της Προσφυγιά.
14
Καλαμαριάς. Το καπετανίκιο πρέπει να επέζησε και μετά το 1340, και

πιθανά μέχρι την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από της Τούρκους. Και το
όνομα Καλαμαριά, συναντάται και σε πατριαρχικά έγγραφα τον καιρό
της τουρκοκρατίας.
Και άλλη γραφή για το ίδιο θέμα της περιοχής. Σουφλάρ- Τρίγλια:Το
1922 ,όταν ήρθαν οι πρόσφυγες από την Αν. Θράκη - Μ. Ασία ,στην
περιοχή που σήμερα ονομάζεται Ν. Τρίγλια , βρήκαν ένα συνοικισμό ,
ντόπιων κατοίκων , το Σουφλάρ στη θέση που σήμερα ονομάζεται
''ντόπια''. Η ευρύτερη περιοχή της χαλκιδικής στην οποία ανήκει το
Σουφλάρ ονομάζεται Καλαμαριά και εκτείνεται από τη Θεσσαλονίκη
μέχρι την Ποτίδαια . Περιλαμβάνει πεδινές εκτάσεις (δυτικές ακτές της
Χαλκιδικής και τους ορεινούς όγκους του Χορτιάτη και Χολομώντα )…
Σύμφωνα με το βιβλίο του Β. Α. Βασιλικού εκδ. 1938, το όνομα
Καλαμαριά , προέρχεται από το ''καλή μεριά'' (εύφορη μεριά).
Το Σουφλάρ μαζί με τους συνοικισμούς της Πορταριάς -Αγίου

Μάμαντα- Καρκάρας- Μυριόφυτου -Βρωμόσυρτα -Καρατεπέ
-Σμερτζελή-Μαριανά- Μπόζαλαν, αποτελούσαν την κοινότητα της
Πορταριάς. Ξεχωριστή κοινότητα με το όνομα Ν. Τρίγλια έγινε το 1926
και συμπεριέλαβε και το συνοικισμό Μικράλωνα( Μπόζαλαν).12
Οι κάτοικοι-πρώτοι πρόσφυγες προέρχονται13από τα Μουδανιά ,
Ελιγμοί, Κουρί, Πελαδάρι, Μπαλιά, Κίο, Καλόλιμνο, και Αρετσού της
Μικράς Ασίας14.
Προσπαθώ να ερευνήσω, ταξινομήσω, ότι είναι δυνατόν από ιστορικά

στοιχεία, αναμνήσεις χάρτες, παληούς και σύγχρονους.
Πρέπει κάτι να μείνει που να θυμίζει από πού ξεκινήσαμε, τις ρίζες μας,
προγονικές, ιστορικές.
12
Υ.Γ. Πηγή για τα παραπάνω αποτέλεσε η εργασία της Φιλολόγου Δέσποινας Παρασκευά-Κράνη. 1 ο
Δημ. Σχολείο Ν. Τρίγλιας.
13
Μ.Λιλιμπάκη Σπυροπούλου, Χαλκιδική, η εξέλιξη του οικιστικού δικτύου κατά την περίοδο 1912-
1960.ΝΕΛΕ Χαλκιδικής 04. Σελ. 181.
14
Κοντογιάννης, Π., Γεωγραφία της Μικράς Ασίας (Αθήνα 1921), σελ. 311. Αντωνόπουλος, Σ., Μικρά
Ασία (Αθήνα 1907), σελ. 177· Κοντογιάννης, Π., Γεωγραφία της Μικράς Ασίας (Αθήνα 1921), σελ.
337-338.Κοντογιάννης, Π., Γεωγραφία της Μικράς Ασίας (Αθήνα 1921), σελ. 337-338. Αντωνόπουλος,
Σ., Μικρά Ασία (Αθήνα 1907), σελ. 177. 7. Κοντογιάννης, Π., Γεωγραφία της Μικράς Ασίας (Αθήνα
1921), σελ. 337.
15
Εγώ ας πούμε συγκινούμε που βλέπω σ΄ένα χάρτη της θάλασσας του
Μαρμαρά από τη μια μεριά, την Ανατολική πλευρά , τα Μουδανιά (
Mudanya), την Κίο (Germlik) και από την άλλη την δυτική το Tekirdag
(αρχαία Βισάνθη, Ραιδεστό αργότερα).
Από τα παληά τα Μουδανία στα Νέα και από την Ραιδεστό και την
περιοχή της, στην Ποτίδαια. Σύμπτωση, ίσως.
Στα 1321 πρωτοσυναντώ τη γραφή Montignac. Πιθανόν πρόκειται για

την πρώτη αναφορά με αυτό το όνομα. Δηλαδή με ρίζα γαλλική γράφεται
σαν Montignac και από δω και πέρα είναι πολλές οι γραφές. Άλλοτε σαν
Moudania και άλλοτε σαν Mudanya. Ακόμα και σαν MUDANIA La
ville fut détruite au XIIIe siècle par les barbares (les Francs), qui
reconstruisirent la place en lui donnant le nom de Montignac. Les
Romains reprirent la ville aux Francs un peu plus tard et le nom changea
encore, et devint Mudanya (Moudania). Orhan Bey prit la ville aux
Romains en 1321 et l’incorpora à l’Empire ottoman naissant…
16
Πίνακας γεγονότων-χρονολογιών.
Περιέχονται στον πίνακα αυτό γεγονότα ιστορικά, ονόματα που πέρασαν,

έδρασαν και διακρίθηκαν. Όλα είναι ταξινομημένα χρονολογικά, όπως
προέρχονται από της πηγές που αντλήθηκαν.
ΑΠΑΜΕΙΑ
Χρονολογία Ιστορικό γεγονός
◊ 2000 π.Χ. Οι Αχαιοί στην ελληνική ηπειρωτική χώρα και το Χιττίτες 15

στη Μικρά Ασία16 κατα το 2000 π.Χ. Από αυτήν την διαταραχή των
αστικών πολιτισμών μέσω τωνμη αστικών εισβολέων, που επεκτάθηκαν
από την Ελλάδα στη Βαβυλώνα, μόνο η Κρήτη απαλλάχθηκε στην αιγαία
περιοχή. Και εδώ βρίσκουμε, περίπου στο χρόνο των Αχαιών ελλάδας
κατάλληλου, το μεγάλο άνθισμα του γηγενούς Μινωίκού πολιτισμού, που
βεβαιώνεται από τα παλαιά παλάτια που πρέπει να χρονολογηθούν κατά
το 2000-1700 Π.Χ.
Βιθυνία17. Αρχαία χώρα της Μικράς Ασίας18 στο βορειοδυτικό τμήμα της.
Βρεχόταν από τον Εύξεινο Πόντο, την Προποντίδα και το Βόσπορο19.
15
Guide to Bogazkoy Hattusha, the Capital of the Hittites Ankara 1969 New York 1970 Bittel Kurt.
16
Μικρά Ασία. Γιάννης Καψής.Το βιβλίο αυτό του Γιάννη Καψή γράφτηκε 70 χρόνια μετά από την
ημέρα της Μεγάλης Συμφοράς - της μεγαλύτερης που γνώρισε ποτέ ο Ελληνισμός. Υπάρχει ένα
σκληρό αδιάψευστο ντοκουμέντο. Είναι οι καταθέσεις των προσφύγων, εκείνων που μόλις είχαν
γλιτώσει από του Χάρου τα δόντια. Νωπές οι αναμνήσεις, αδιάψευστα τα στοιχεία, θα μπορούσαν να
αποτελέσουν την Μαύρη Βίβλο της καταστροφής… Bosporus, also Bosphorus (Turkish İstanbul
Boğazi; ancient Bosporus Thracius), strait, southeastern Europe and southwestern Asia, connecting the
Black Sea and the Sea of Marmara and separating Turkey in Asia from Turkey in Europe. It is 31 km
(19 mi) long and varies between 0.8 and 4.4 km (0.5 and 2.8 mi) wide. Swift currents make navigation
difficult. Along both shores are many attractions, including ancient ruins, picturesque villages, and
forested areas. Near the southern end is the Golden Horn, the harbor of İstanbul, one of the most
commodious natural harbors in the world. In 1973, a 1,079-m (3,540-ft) suspension bridge was opened
at İstanbul linking the Asian and European shores of the strait. Encarta.
17
Εγκ. ΔΟΜΗ.
18
The New American Encyclopedia. Vol. 2,1974. P. 667.
19
The name Bosporus means “ford of the ox” in Greek and is derived from the myth of the maiden Io,
who swam the strait after being changed into a heifer. In ancient and medieval times almost all
commerce between the Mediterranean and Black seas was routed through the strait. It is still an
17
Συνόρευε με την Παφλαγονία, τη Μυσία, τη Γαλατία και τη Φρυγία και

διασχιζόταν από τους ποταμούς Ρύνδακο και Σαγγάριο 20. Κυριότερες
πόλεις της ήταν η Νίκαια, η Προύσα, η Νικομήδεια, η Χαλκηδόνα, η
Κίος και το Βιθύνιο21, όλες ονομαστές και με μεγάλη ιστορία. Πρώτοι
κάτοικοι της περιοχής αυτής όπως και όλης της Μ. Ασίας ήταν οι
Χετταίοι, οι οποίοι κατά το 2.000 π.Χ. νικήθηκαν και διώχτηκαν από
τους Μυσούς, που κι αυτοί διώχτηκαν από τους Θράκες και τους
Βιθυνούς. Οι Βιθυνοί γρήγορα υποδουλώθηκαν στους Πέρσες και συχνά
δοκίμασαν να ελευθερωθούν απ' αυτούς, όπως π.χ. στην επανάσταση του
398 εναντίον του σατράπη τους Φαρνάβαζου, ο οποίος έστειλε το
Σπαρτιάτη Δερκυλίδα εναντίον τους και λεηλάτησε τη χώρα τους.
… Βιθυνία.22 Ιστορία 2η χιλιετηρίδα π.Χ. Αρχικά η περιοχή

κατακτήθηκε από τους Χετταίους και μετά από τους Φρύγες. Μετά οι
Μυσοί και αργότερα οι άποικοι των Μεγάρων όπου εγκατασταθέντες
έκτισαν τη Κίο, τη Χαλκηδόνα23 και τον Αστακό. Και ένα απόσπασμα24
ακόμα, Several major cities sat on the fertile shores of the Propontis
(which is now known as Sea of Marmara): Nicomedia, Chalcedon,
Cius and APAMEA. BITHYNIA25 also contained Nicaea, most famous
for being the birthplace of the Nicene Creed.According to Strabo
BITHYNIA was bounded on the east by the river Sangarius (modern
Sakarya river), but the more commonly received division extended it to
the Parthenius, which separated it from Paphlagonia, thus comprising the
important artery of international trade.
20
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ. Σαγγάριος. (Sakarya). Ποταμός της Τουρκίας στη Μ. Ασία, το ολικό μήκος
του οποίου φτάνει περίπου σε 650 χλμ., ενώ το βάθος του κυμαίνεται από 3-5 μ. Πηγάζει από το
φρυγικό οροπέδιο, ανάμεσα στο Εσκί-Σεχίρ και το Αφιόν-Καραχισάρ, διατρέχει το οροπέδιο της
Άγκυρας και χύνεται στη Μαύρη θάλασσα, ανάμεσα στα χωριά Σεϊχλέρ και Ιντζιρλή.
21
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ. Βιθύνιον. Αρχαία πόλη της Βιθυνίας, αποικία των Μαντινέων, γνωστή για
τις ιαματικές πηγές της. Ο Κλαύδιος τη μετονόμασε σε Κλαυδιούπολη και ο Αδριανός σε Αδριανή. Η
πόλη ήταν γενέτειρα του ευνοούμενου του Αδριανού, Αντίνοου, γι’ αυτό και ο Ρωμαίος αυτοκράτορας
της παραχώρησε πολλά προνόμια. Στη διάρκεια της βασιλείας του Θεοδόσιου Β’ έγινε πρωτεύουσα
της επαρχίας Ονωριάδας. Σήμερα, στην ίδια θέση βρίσκεται η πόλη Μπολού.
22
Από Science Wiki.
23
Besse, J. M. Les Moines d'Orient antérieurs au concile de Chalcédoine (451). 1900.
24
From Wikipedia, the free encyclopedia.
25
De Bithynia et Ponto provincia romana Schonemann , Antonius Guilelmus OttoGottinga :
Kastner 1855.
18
district inhabited by the Mariandyni. On the west and southwest it was

separated from Mysia by the river Rhyndacus; and on the south it
adjoined Phrygia, Epictetus and Galatia. East of this the range extends for
more than 100 miles (160 km), from the Sakarya to Paphlagonia. Both of
these ranges are part of the border of mountains which bounds the great
tableland of Anatolia,Turkey. The broad tract which projects towards the
west as far as the shores of the Bosporus, though hilly and covered with
forests - the Turkish Ağaç Denizi, or "The Ocean of Trees" - is not
traversed by any mountain chain. The west coast is indented by two deep
inlets, the northernmost, the Gulf of İzmit (ancient Gulf of Astacus),
penetrating between 40 and 50 miles (65-80 km) into the interior as far as
İzmit (ancient Nicomedia), separated by an isthmus of only about 25
miles (40 km) from the Black Sea; and the Gulf of Mudanya or Gemlik
(Gulf of Cius ), about 25 miles (40 km) long. At its extremity is situated
the small town of Gemlik (ancient Cius ) at the mouth of a valley,
communicating with the lake of Iznik, on which was situated Nicaea.
2000 π.Χ. BITHYNIA. Βιθυνία. Αρχαία χώρα, βορειοδυτική Ανατολία.

Συνορεύει με τη θάλασσα του Μαρμαρά, τον Βόσπορο26 και τη Μαύρη
θάλασσα., πρωτοκατοικήθηκε από Θράκες προς το τέλος της 2ας
χιλιετίας π.Χ.. Δεν υποτάχθηκαν ποτέ. Από τον Αλέξανδρο τον Μέγα και
μέχρι τον 3ο αιώνα Π.Χ. ένα ισχυρό ελληνιστικό βασίλειο ήταν
καθιερωμένο στην περιοχή. Ακολούθησε ένας αιώνας ανάρμοστης
ηγεσίας και γρήγορης πτώσης. Ο τελευταίος βασιλιάς ττης Βιθυνίας
Νικομήδης IV, κληροδότησε το βασίλειό του στους Ρωμαίους σε 74 π.Χ.
Διάφορες μεγάλες πόλεις ιδρύθηκαν στις εύφορες ακτές της
Προποντίδας (που είναι τώρα γνωστή ως Θάλασσα του Μαρμαρά):
Νικομήδεια27, Χαλκηδόνα, Κίος και Απάμεια.. Η Βιθυνία ακόμα
26
Κλαύδιος Πτολεμαίος, Πόλεις δέ εἰσι τῆς Θρᾴκης … τὸ ὅριον τῆς Χερσονήσου τὸ ἐν τῷ Μέλανι
κόλπῳ νγ γ μα ὁμοίως τὸ ἐν τῇ Προποντίδι ὅριον τῆς Χερσονήσου νδ γ μα Ἀπὸ δὲ ἀνατολῶν τῇ
ἐντεῦθεν Προποντίδι καὶ τῷ στόματι τοῦ Πόντου, ὃ καλεῖται Θρᾴκιος Βόσπορος, καὶ τῇ ἐφεξῆς τοῦ
Πόντου παραλίῳ μέχρι τοῦ πρὸς τὴν κάτω Μυσίαν ὁρίου, ὃ ἐπέχει μοίρας νε μδ γο ἀφ᾽ οὗ ὁρίου ἡ
περιγραφὴ ἔχει οὕτως· μετὰ τὴν Μεσημβρίαν τῆς Μυσίας Ἀγχίαλος νδ δ μδ Ἀπολλωνία…
27
Εγκ. ΔΟΜΗ. Νικομήδεια. Υπήρξε αρχικά αποικία των Μεγαρέων Το όνομά της το οφείλει στο
Νικομήδη τον Α' βασιλιά της Βιθυνίας (278 - 250 π.Χ. ), που την έκανε πρωτεύουσα του κράτους του
(264 π.Χ. ). Από τότε γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Την πόλη εκτός των άλλων κοσμούσε ελεφάντινο
άγαλμα του Νικομήδη Α', που μεταφέρθηκε στη Ρώμη επί Τραϊανού.Ο Νικομήδης ο Γ', τελευταίος
βασιλιάς της Βιθυνίας, κληροδότησε την πόλη στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία το 75 π.Χ. Οι Ρωμαίοι
κατασκεύασαν εκεί πολλά κοινωφελή έργα, λιμάνια, υδραγωγεία, δρόμους και διώρυγες. Ο Αύγουστος
έχτισε περίφημο ναό το 29 π.Χ. και η πόλη απέκτησε σιγά σιγά πολύ μεγάλη φήμη. Το 258 μ.Χ. η πόλη
λεηλατήθηκε από τους Γότθους. Ο Διοκλητιανός έκανε τη Νικομήδεια ανατολική πρωτεύουσα του
κράτους, οικοδόμησε πολλά κτίρια και μεγαλοπρεπή ανάκτορα και έζησε κι ο ίδιος εκεί για μεγάλο
χρονικό διάστημα. Από τη Νικομήδεια ξεκίνησε ο διωγμός των Χριστιανών το 303 μ.Χ., έπειτα από
19
περιλαμβάνει την Νίκαια.Σύμφωνα με τον Στράβωνα η Βιθυνία ήταν

σύνορο στην ανατολή με τον ποταμό Σαγγάριο=Sangarius (σύγχρονα
ποταμός Sakarya), αλλά το συχνότερα λαμβανόμενο τμήμα τον επέκτεινε
στο Parthenius, το οποίο τον χώρισε από την Παφλαγονία ,
περιλαμβάνοντας κατά συνέπεια την περιοχή που κατοικείται από τους
Mariandyni=Μαριανδυνῶν. Στη δύση και το νοτιοδυτικό σημείο
χωρίζονται από τη Μυσία από τον ποταμό Rhyndacus=Ρύνδαξ-
Ρύνδακος και στο νότο γειτόνευσε με την Φρυγία, και Γαλάτια.
Καταλαμβάνεται από τα βουνά και τα δάση, αλλά έχει τις κοιλάδες και
τις παράκτιες περιοχές της μεγάλης γονιμότητας.
Οι σημαντικότερες πόλεις ήταν η Νικομήδεια και η Νίκαια. Και οι δύο

ιδρύθηκαν μετά από τον Αλέξανδρο το μεγάλο αλλά σε μια πολύ
προηγούμενη περίοδο Έλληνες είχαν καθιερώσει στην ακτή τις αποικίες
Κίος=Cius (κατόπιν Prusias, σύγχρονο Gemlik) Χαλκηδόνα=
Chalcedon στην είσοδο του Βοσπόρου28, σχεδόν απέναντι από
Κωνσταντινούπολη και Ηράκλεια Πόντικα (σύγχρονο Karadeniz Ereli),
στον Εύξεινο29, περίπου 120 μίλια (190 χλμ) ανατολικά του Βοσπόρου.
Όλα αυτά αυξήθηκαν τις θέσεις του εμπορίου, όπως την Προύσσα. Prusa.
προτροπή του συναυτοκράτορα του Διοκλητιανού Γαλέριου. Η πόλη λεηλατήθηκε και καταστράφηκε
μεγάλο μέρος του χριστιανικού καθεδρικού ναού της. Στη συνέχεια η πόλη έπαθε μεγάλες
καταστροφές από τους σεισμούς του 358 μ.Χ. Ξαναχτίστηκε την εποχή του Ιουστινιανού. Το 1326 την
εποχή του σουλτάνου Ορχάν, καταλήφθηκε από τους Τούρκους.
28
DE CENTVM METRIS CLARISSIMO ALBINO SERVIVS GRAMMATICVS. Tibi hunc libellum,
praetextatorum decus Albine, devovi… At Mithridates Bosporanus amissis opibus vagus, postquam
Didium ducem Romanum roburque exercitus abisse cognoverat, relictos in novo regno Cotyn iuventa
rudem et paucas cohortium cum Iulio Aquila equite Romano, spretis utrisque concire nationes, inlicere
perfugas; postremo exercitu coacto regem Dandaridarum exturbat imperioque eius potitur. quae ubi
cognita et iam iamque Bosporum invasurus habebatur, diffisi propriis viribus Aquila et Cotys, quia
Zorsines Siracorum rex hostilia resumpserat, externas et ipsi gratias quaesivere missis legatis ad
Eunonen qui Aorsorum genti praesidebat. nec fuit in arduo societas potentiam Romanam adversus
rebellem Mithridaten ostentantibus. igitur pepigere, equestribus proeliis Eunones certaret, obsidia
urbium Romani capes-serent. Tunc composito agmine incedunt, cuius frontem et terga Aorsi, media
cohortes et Bosporani tutabantur nostris in armis. sic pulsus hostis, ventumque Sozam, oppidum
Dandaricae, quod desertum a Mithridate ob ambiguos popularium animos obtineri relicto ibi praesidio
visum.
29
Η ιστορική γεωγραφία της Ευρώπης - σελίδα 113. από τον Edward Augustus Freeman – 1882 ...
επεκτάθηκε στην ανατολική πλευρά του Euxine σε Colchis ή ... δύναμη στο Euxine. Οι αραβικοί
υποτελείς της Ρώμης και της Περσίας. ...ΠόντοΕπssσηςγιαΕύξεινο. Μια περίοδος οι μαύρες και
τισσες Κασπίας θάλασσες. 18 Nojabrja 1898g. Sjinop "Sjewastopol". υπόBogdanovic, Ε. Β.S.-
Peterburg: Ρ. Golike 1898,› Δείτε περισσότερες αναφορές "σε Euxine Pontus " σε αυτό το βιβλίο.
20
Αλλες θέσεις σπουδαιότητας σήμερα είναι izmit και Σκούταρι=Scutari

(σύγχρονο Skοdar). Bithyni. Herodot, VII. 75.30
ΚΙΟΣ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Πρώιμα χρόνια 2000-1000 π.Χ. 31
Η ευρύτερη περιοχή της Βιθυνίας32 κατοικήθηκε αρχικά κατά την 2η

χιλιετία π.Χ. από τους Χεταίους, οι οποίοι στην συνέχεια εκτοπίσθηκαν
κατά τον 12ο αιώνα π.Χ. από τους Φρύγες και τους Μυσούς,
ινδοευρωπαϊκές φυλές, που πέρασαν από την Ευρώπη προς την Μ.
Ασία33. Κατά τον 10ο αιώνα π.Χ. ένας άλλος λαός, οι Βιθυνοί 34, θρακικής
καταγωγής επικράτησαν στην περιοχή μέχρι τον αποικισμό της από τους
Μιλήσιους. Κατά την περίοδο αυτή, κτίστηκαν στα παράλια του
30
2008 Answers Corporation. This article incorporates text from the Encyclopedia Britannica
Eleventh Edition, a publication now in the public domain.Storey, Stanley Jonathon [1998] (1999).
Bithynia: history and administration to the time of Pliny the Younger (PDF), Ottawa: National Library
of Canada. ISBN 0-612-34324-3. Retrieved on 2007-05-21
31
Ιστοσελίδα: Δήμος Νέας Κίου.
32
Reviews Regions : Asia Minor : Bithynia IK APAMEIA (Bith.) u. Pylai 62 IK APAMEIA
(Bith.) u. Pylai 61 IK APAMEIA (Bith.) u. Pylai Bith. APAMEIA -Bibliography (Mudanya): Cag
148risan ('Chaiersu') β 260-261 ac.
33
Anderson, J. G. C. Asia Minor (in Murray's series of Handy Classical Maps). 1903. The Road-
System of Eastern Asia Minor. JHS XVII. 1897.
34
PLINIVS CORNELIO VRSO SVO S. ‘Iterum Bithyni: breue tempus a Iulio Basso, et Rufum
Varenum proconsulem detulerunt, Varenum quem nuper aduersus Bassum aduocatum et postularant et
acceperant. Inducti in senatum inquisitionem postulauerunt. Varenus petit ut sibi quoque defensionis
causa euocare testes liceret; recusantibus Bithynis cognitio suscepta est. Egi pro Vareno non sine
euentu; nam bene an male liber indicabit. In actio-nibus enim utramque in partem fortuna dominatur:
multum commendationis et detrahit et adfert memoria uox gestus 1 tempus ipsum, postremo uel amor
uel odium rei; liber of-fensis, liber gratia, liber et secundis casibus et aduersis caret. Respondit mihi
Fonteius Magnus, unus ex Bithynis, plurimis uerbis paucissimis rebus. Est plerisque Graecorum, ut illi,
pro copia uolubilitas: tam longas tamque frigidas perihodos uno spiritu quasi torrente contorquent.
Itaque Iulius Can-didus non inuenuste solet dicere, aliud esse eloquentiam aliud loquentiam. Nam
eloquentia uix uni aut alteri, immo (si M. Antonio credimus) nemini, haec uero, quam Candidus
loquentiam adpellat, multis atque etiam impudentissimo cuique maxime contigit. Postero die dixit
pro Vareno Homullus callide acriter culte, contra Nigrinus presse grauiter ornate. Censuit Acilius Rufus
consul designatus inquisitionem Bithynis dandam, postulationem Vareni silentio praeteri=t. Haec forma
negandi fuit. Cornelius Priscus consularis et accusatoribus quae petebant et reo tribuit, uicitque
numero. Impetrauimus rem nec lege comprehensam nec satis usi-tatam, iustam tamen……
recusantibus Bithynis cognitio suscepta est. Egi pro Vareno non sine euentu; nam bene an male liber
indicabit. In actio-nibus enim utramque in partem fortuna dominatur: multum commendationis et
detrahit et adfert memoria uox gestus 1 tempus ipsum, postremo uel amor uel odium rei; liber of-fensis,
liber gratia, liber et secundis casibus et aduersis caret. Respondit mihi Fonteius Magnus, unus ex
Bithynis, plurimis uerbis paucissimis rebus. Est plerisque Graecorum, ut illi, pro copia uolubilitas: tam
longas tamque frigidas perihodos uno spiritu quasi torrente contorquent. Itaque Iulius Candidus non
inuenuste solet dicere, aliud esse eloquentiam aliud loquentiam.
21
Βοσπόρου πόλεις σπουδαιότατες, όπως Κίος35, Χαλκηδών36, Κύζικος,

Ηράκλεια37 και Αστακός (αργότερα Νικομήδεια).
◊ 2000 π.χ. Η ευρύτερη περιοχή της Βιθυνίας38 κατοικήθηκε αρχικά

κατά την 2η χιλιετία π.Χ. από της Χεταίους, οι οποίοι στην συνέχεια
εκτοπίσθηκαν κατά τον 12ο αιώνα π.Χ.από της Φρύγες και της Μυσούς,
ινδοευρωπαϊκές φυλές, που πέρασαν από την Ευρώπη της την Μ.Ασία.
Κατά τον 10ο αιώνα π.Χ. της της λαός, οι Βιθυνοί39, θρακικής καταγωγής
επικράτησαν στην περιοχή μέχρι τον αποικισμό της από της
Μιλήσιους… Κ.Γ.Κουρτίδου Ιστορία της Θράικης, 1932.Τα έθνη, τα
όποια κατ' αρχάς κατέλαβον και κατοίκησαν την Ελλάδα, θεωρούνται
35
Πηγή: πρόγραμμα, Perseus και Ανιστόρητον Strabo, Geography. Continuous with the Astacene
Gulf is another gulf, which runs more nearly towards the rising sun than the former does; and on this
gulf is Prusias, formerly called Cius. Cius was razed to the ground by Philip, the son of Demetrius and
father of Perseus, and given by him to Prusias the son of Zelas, who had helped him raze both this city
and Myrleia, which latter is a neighboring city and also is near Prusa. And Prusias restored them from
their ruins and named the city Cius "Prusias" after himself and Myrleia "APAMEIA " after his wife.
This is the Prusias who welcomed Hannibal, when the latter withdrew thither after the defeat of
Antiochus, and who retired from Phrygia on the Hellespont in accordance with an agreement made
with the Attalici. This country was in earlier times called Lesser Phrygia, but the Attalici called it
Phrygia Epictetus.Above Prusias lies a mountain called Arganthonium. And here is the scene of the
myth of Hylas, one of the companions of Heracles who sailed with him on the Argo, and who, when he
was going out to get water, was carried off by the nymphs. And when Cius, who was also a companion
of Heracles and with him on the voyage, returned from Colchis, he stayed here and founded the city
which was named after him. ..in which they march in procession and call Hylas, as though making their
exodus to the forests in quest of him. And having shown a friendly disposition towards the Romans in
the conduct of their government, the Prusians obtained freedom. Prusa is situated on the Mysian
Olympus; it is a well governed city, borders on the Phrygians and the Mysians, and was founded by
the Prusias who made war against Croesus.
36
Περιγραφή νομισμάτων. View whole page from the Dictionary Of Roman Coins. Web Site
Created By Dr. George Pararas-Carayannis / 2000.. Calchedon (Kadikeui), a Megarian colony on
the Asiatic side of the Bosporus opposite Byzantium, was always intimately connected with that city.
The coins of the two places (the earliest of Calchedon excepted) differ only in one respect, viz. that the
Bull on the money of Byzantium stands upon a dolphin, while at Calchedon he stands upon an ear of
corn.
37
View whole page from the Dictionary Of Roman Coins. Web Site Created By Dr. George
Pararas-Carayannis / 2000. Heracleia Pontica (Benderegli). This important Bithynian city attained its
greatest prosperity in the latter part of the fourth century, under its tyrants Clearchus, Satyrus,
Timotheus, and Dionysius. The standard in use at Heracleia is the same as that of Sinope, and is
identical with the Aeginetic in weight, though perhaps not of the same origin. For full lists of the coins
see Six, in Num. Chron., 1885, p. 51; B. M. C., Pontus, &c., and Rec. gιn., p. 343 f. Circ. B.C. 415-
394.The silver coins (obv. Head of Herakles, rev. ΗΡΑΚΛΕΙΑ outside a square compartment) assigned
in B. M. C., Pontus, p. 139, Nos. 1-3, and Rec. gιn., Nos. 1-4, to Heracleia under this date seem rather,
on grounds of style, to belong to Heracleia Sintica in Macedonia (p. 244). Circ. B.C. 394-352.
38
Βιθυνία.Από Science Wiki. Ιστορική χώρα της Μικράς Ασίας. Συνορεύει με τις εξής χώρες: Β:
Μαύρη Θάλασσα Ν: Ασιατική Γαλατία και Φρυγία Δ: Μυσία , Βόσπορος Α: Παφλαγονία .
22
υπό τίνων Πελασγικά, τινά δε εξ αυτών ως Θρακοφρυγικά και

Ιλλυρικά…Άλλοι δε διέβησαν και εγκατεστάθησαν εις την πέριξ της
Τροίας χώραν, εις την Βιθυνίαν40, δυτικήν Μ. Ασίαν, Λυδίαν41 και
Λυκίαν42…Ο Διήγυλις, συγγενής ων εκ κηδεστίας του βασιλέως των
Βιθυνών Προυσίου, έστειλεν εις αυτόν κατ' αίτησίν του πεντακοσίους
Θράκας οπλίτας…
◊ 1750 π.Χ.: Beginning43 of Hittite civilization, establishment of capital

at Hattush in Asia Minor.
1200 π.Χ. Σε μια αβέβαιη ημερομηνία, αλλά πιθανώς το δωδέκατο

αιώνα π.Χ., μια άρια φυλή διέσχισε τον Ελλήσποντο και πήρε την
κατοχή της χώρας κατά μήκος των ανώτερων κλάδων του ποταμού
Σαγγάριου44 . Εδώ μπήκαν σε σύγκρουση με τους Χιττίτες . Με μεγάλη
δύναμη αριθμητική, έγιναν γνωστοί ως μοναρχία των Φρυγών ,
κράτησαν συγχρόνως σε υποταγή τη χώρα από τον μακρινό Βορρά ως
39
Εγκ. ΔΟΜΗ. Βιθυνία. Αρχαία χώρα της Μικράς Ασίας στο βορειοδυτικό τμήμα της. Βρεχόταν από
τον Εύξεινο Πόντο, την Προποντίδα και το Βόσπορο. Συνόρευε με την Παφλαγονία, τη Μυσία, τη
Γαλατία και τη Φρυγία και διασχιζόταν από τους ποταμούς Ρύνδακο και Σαγγάριο. Κυριότερες πόλεις
της ήταν η Νίκαια, η Προύσα, η Νικομήδεια, η Χαλκηδόνα, η Κίος και το Βιθύνιο, όλες ονομαστές και
με μεγάλη ιστορία. Πρώτοι κάτοικοι της περιοχής αυτής όπως και όλης της Μ. Ασίας ήταν οι Χετταίοι,
οι οποίοι κατά το 2.000 π.Χ. νικήθηκαν και διώχτηκαν από τους Μυσούς, που κι αυτοί διώχτηκαν από
τους Θράκες και τους Βιθυνούς. Οι Βιθυνοί γρήγορα υποδουλώθηκαν στους Πέρσες και συχνά
δοκίμασαν να ελευθερωθούν απ' αυτούς, όπως π.χ. στην επανάσταση του 398 εναντίον του σατράπη
τους Φαρνάβαζου, ο οποίος έστειλε το Σπαρτιάτη Δερκυλίδα εναντίον τους και λεηλάτησε τη χώρα
τους.
40
Καλεντερίδης, Σάββας. Δυτικός Πόντος : Βιθυνία, Παφλαγονία / Σάββας Καλεντερίδης ·
φωτογράφιση Δημήτρης Πλουμίδης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Ινφογνώμων Εκδόσεις, 05.
41
Ιστορικές Πόλεις Λυδίας Γόρδιο (Ιουλιόγορδος) Σίλανδος Καρησσός Σάρδεις.
42
Alternatives to Athens. Varieties of Political Organization. and Community in Ancient Greece. edited
by ROGER BROCK. And STEPHEN HODKINSON. 2000.Dynastic Lycia: A Political History of the
Lycians and their Relations with Foreign Powers, c. 545–362 bc, published by themin 1998
43
Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Knight, Judson Ancient Civilizations:
Almanac / Judson Knight; edited by Stacy A. McConnell and Lawrence W. Baker.
44
The Concise Dictionary of Classical Mythology is a distillation into brief form of the leading
single-source dictionary of ancient Greek and Roman myths and legends. In keeping with Grimal's
original dictionary (first published in 1951, in France).Sangarius {Σαγγάριος) The god of the river of
that name in Asia Minor. He was a son of Oceanus and Tethys. He was sometimes made out to be the
father of Hecuba, whom he sired on either Metope (i), Eunoe or Evagora. He was also the father of
ALPHAEUS. Sangarius plays a role in the myth of his daughter NANA and the birth of ATTIS (see
also AGDISTCS).
23
τη Μαύρη Θάλασσα45, και ως μακρινή δύση όπως το Αιγαίο πέλαγος

46
…
◊ 10ος π.Χ. Το 10 π.Χ. περίπου, έγιναν νέες εθνολογικές ανακατατάξεις

στην ελληνική χερσόνησο που επέδρασαν στις ιστορικές εξελίξεις της
Μικράς Ασίας47. Οι Δωριείς κατέλυσαν την εξουσία των Αχαιών στη
νότια Ελλάδα, και οι τελευταίοι άρχισαν να μετακινούνται ομαδικά προς
τα παράλια της Μικράς Ασίας. Ταυτόχρονα σχεδόν μεταναστεύουν προς
τη Μικρά Ασία48 και ομάδες Δωριέων. Το 1100 π.Χ. υπήρχαν στη Μικρά
Ασία τρεις μεγάλες ελληνικές αποικίες ή ακριβέστερα ενώσεις αποικιών.
Θρακικά χρονικά. Περιοδική έκδοση αρχαιολογική.. ιδρύθηκε το 1960
στην Ξάνθη από τον ντόπιο λογοτέχνη και ιστοριοδίφη Στέφανο
Ιωαννίδη και διευθύνεται από τον ίδιο…
1000 π.Χ.- 49 Η αποίκιση της Κίου από τους Μιλήσιους 625 π.Χ. μέχρι
553 π.Χ. είχε συμβάλει στην πρόοδο και την ανάπτυξή της και
διακρίθηκε κυρίως για το εμπόριο από τα παράλια προς την ενδοχώρα.
Κατά το έτος 553 π.Χ. όλοι οι λαοί της Μ. Ασίας υποτάχθηκαν στους
εμφανισθέντες Ληδούς και αργότερα στους Πέρσες. Ευτυχώς οι νέοι
κατακτητές παρείχαν στους κατοίκους ελευθερία και αυτονομία με μόνη
υποχρέωση την καταβολή φόρων. ΄Ετσι συνέχισαν να ευδαιμονούν μέχρι
την απελευθέρωσή τους από τους Αθηναίους το 459 π.Χ. Ο αθηναίος
στρατηγός Κίμων νίκησε στην Κύπρο τον περσικό στόλο και
απομάκρυνε για πολύ τον κίνδυνο των Περσών, τόσο από την ξηρά όσο
και την θάλασσα. Από το έτος 466 π.Χ. η Κίος50 με πολλές άλλες πόλεις
45
Charles King, The Black Sea: A History, 2004, Neal Ascherson, Black Sea (Vintage 1996), Özhan
Öztürk, Karadeniz: Ansiklopedik Sözlük (Black Sea: Encyclopedic Dictionary). 2 Cilt (2 Volumes).
Heyamola Publishing. Istanbul.2005 .
46
Τhe library of the university of california los angeles. Asia minor . By the same author . Oriental
rugs . Antique and modern the bodley head. Asia minor. By walter a. Hawley. With illustrations from
photographs. London: john lane the bodley head . New york: john lane company. MCMXVIII.
(1918)printed by william bunuon and son, ltd., plymouth, england.
47
Μαμώνη Κ., "Σωματειακή οργάνωση του ελληνισμού στη Μικρά Ασία", Δελτίο Ιστορικής και
Εθνολογικής Εταιρείας, 26, 1983.
48
Το βιβλίο "Η Νιόβη θρηνούσε για τη Μικρά Ασία" είναι μια μελέτη της Pervin Erbil για τη Μικρά
Ασία ως ενιαίο σύνολο, υιοθετώντας μια κριτική προσέγγιση της ιστορίας ενταγμένη στα πλαίσια της
σχέσης αιτίας και αποτελέσματος.
49
Ιστοσελίδα Δήμος Νέας Κίου.
50
View whole page from the Dictionary Of Roman Coins . Web Site Created By Dr. George Pararas-
Carayannis / 2000. Cius (Ghemlik), at the head of the gulf of the Propontis, which took its name from
24
της Μ. Ασίας συμμετείχαν στην συμμαχία της Δήλου. Ακόμη η Κίος

συμμετείχε και στην Ιωνική επανάσταση. Μετά την ήττα των Αθηναίων
στην Σικελία, οι Πέρσες επανέρχονται καταλαμβάνοντας και την Κίο το
έτος 412 π.Χ. μέχρι το 334 π.Χ., οπότε και απελευθερώνονται από τον Μ.
Αλέξανδρο.
◊ 10ος π.Χ c. 10 B.C.: Οι λαοί θάλασσας φέρνουν ένα τέλος στον

πολιτισμό των Χιττιτών στη Μικρά Ασία. Library of Congress
Cataloging-in-Publication Data Knight, Judson Ancient Civilizations:
Almanac / Judson Knight; edited by Stacy A. McConnell and Lawrence
W. Baker.
1000 π.Χ.
Μερικά από αυτά τα φυτικά προϊόντα φύονται , και μερικά πετυχαίνουν

ένα εξαιρετικό πρότυπο της τελειότητας. Οι παλαιότεροι γηγενείς
κάτοικοι της Μικράς Ασία από το οποίο έχουμε οποιαδήποτε ακριβής
γνώση ήταν , γνωστοί ως Χιττίτες , από το δέκατο έκτο αιώνα Π.Χ.
αρκετά ισχυρά αντιστάθηκαν τις επιθέσεις πολυαρίθμων Αιγυπτίων
…51
Μιλήσιοι άποικοι της Κίου..52
Η Κίος ήταν μία αποικία των Μιλησίων στην Βιθυνία στις ακτές του
Κιανού53 κόλπου. Στην Προποντίδα. A titular see of Asia Minor. Kios
the city, was, according to Mela, the most convenient emporium for Phrygia. It was said to have been
founded by Kios or by Hylas, Argonauts and companions of Herakles. On some of the coins Herakles
is himself called ΚΤΙCΤΗC. There are no early coins of this town, its first issues dating from the age of
Alexander the Great. All the gold staters known come from the Sidon hoards, which appear to have
been buried either about B.C. 308 (Rev. Num., 1865, 8) or about B.C. 288, if the dates upon the gold
coins of Ace in these hoards are to be reckoned from the Seleucid era. Six (N. C., 1885, p. 42) dates the
earliest coins of Cius , B.C. 321.
51
Τhe library of the university of california los angeles. asia minor . by the same author . oriental
rugs . antique and modern the bodley head. asia minor. by walter a. hawley. with illustrations from
photographs. london: john lane the bodley head . new york: john lane company. mcmxviii.
(1918)printed by william bunuon and son, ltd., plymouth, england.
52
APA citation. Pétridès, S. (1908). Cius. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton
Company. Retrieved June 25, 2008 from New Advent: Retrieved June 24, 2008 from New Advent:
MLA citation. Pétridès, Sophrone. "Cius." The Catholic Encyclopedia. Vol. 3. New York: Robert
Appleton Company, 1908. 25 Jun. 200824 Jun. 2008 Cius. Kios. Catholic Encyclopedia Cius.
53
Ιστοσελίδα Δήμος Νέας Κίου. Ο Ανδρόνικος ο Ρόδιος (1ος αιών π.Χ.) σχολιάζοντας το έργο του
Αριστοτέλη "ΚΙΑΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ" που έγραψε ειδικά για την Κίο, που δυστυχώς δεν σώθηκε,
αναφέρεται στην ίδρυση της πόλης, αποδίδοντας την στους Μιλήσιους, που κατά την περίοδο της
25
was a Milesian colony on the BITHYNIAn coast in the Kianos Kolpos, a

bay formed by the Propontis. It was captured by Hymeos, a general of
Darius, was destroyed by Philip III, and restored by Prusias, whence its
new name Prusias ad Hippum. Its episcopal see was suffragan to Prusa.
Bishop Cyrillus was present at Nicaea in 325. At an early date the see
was raised to a higher rank; according to Ramsay (Asia Minor, 428)
Julianus, who played an important part at Constantinople and
Chalcedon as apocrisiarus of Pope Leo, was Bishop of Kios, not of Kos.
At the Council of Constantinople, under the Patriarch Menas, in 546
Hedistus subscrlbes as metropolitan of Cius, but this must be a later
interpolation, for at the sixth and seventh Oecumenical Councils the see
holds again only episcopal rank; at the Eighth General Council and as late
as the twelfth century we find archbishops. Of the sixteen titulars quoted
by Lequien ( I, 631) the most worthy of notice is St. Eustathius, a
confessor under the Iconoclasts.
Η Κίος μπορεί να είναι η Κιβωτός 54, ο χώρος αποβίβασης των

Σταυροφόρων στο δρόμο τους προς τη Νίκαια αν και αυτό τοποθετείται
από πολλούς γεωγράφους σε Yalova. Οι Τούρκοι το καλούν
Ghemlek=Κίος. Έχει 5000 κατοίκους (4600 Έλληνες, 300
Μουσουλμάνους, 100 Αρμένιους), και είναι η κύρια πόλη του Καζά στο
Βιλαέτι της Προύσσας, και επίσης η κατοικία του Έλληνα μητροπολιτη
μεγάλης ακμής των 700-500 π.Χ. έκτισαν στον Βόσπορο πολλές αποικίες όπως Πρίαπος, Αρτάκη,
Κολωναί, Κύζικος, Μιλητόπολις,΄Αβυδος, Προκόννησος, Αστακός, Καλχηδών. ΄Έτσι θεωρείται πιθανή
χρονολογία ίδρυσης της το έτος 625 π.Χ. Κατά τον Στράβωνα τ' όνομα της πόλης οφείλεται στον Κίο,
στρατηγό των Μιλησίων. Ακόμη από τον Αριστοτέλη πληροφορούμεθα πως η πόλη από αιώνες πριν
κατοικήθηκε από τους Μυσούς και τους Κάρες.
Ο Ηρόδοτος (βιβλ Ε΄) αναφέρεται στην ίδρυση της Κίου, αποδίδοντας την στους Αργοναύτες. Τελικά
φαίνεται πως η πόλη ιδρύθηκε από τους Αργοναύτες και κατόπιν ενισχύθηκε και ολοκληρώθηκε από
τους αποίκους Μιλήσιους.΄ Ετσι από την Αργοναυτική εκστρατεία περίπου 1200 π.Χ. μέχρι το 1922
μ.Χ., αριθμούνται συνολικά 3122 χρόνια ελληνικότητας της Κίου.
54
licestudy.org MainIndexSearchContactFeedback. Apamea de Frígia.Apamea de Frígia fou una
ciutat a la riba d’un petit afluent del Meandre , a Frígia , fundada pel selèucida Antíoc Soter, que li va
donar el nom de la seva mare Apama. Plini diu que antigament es va dir Celenos, després Cibotos i
finalment Apamea, però el primer nom correspon de fet a una ciutat propera. Durant les guerres
mitridatiques va patir un gran terratrèmol que va fer sorgir i desaparèixer llacs i va desviar rius. Sota
domini romà va formar part de Cilícia (era part d’aquesta província durant el govern de Ciceró el 51 aC
) però mes tard fou inclosa a la província d’ Àsia (província romana) com a convent jurídic, amb sis
ciutats principals, i nou petites ciutats. En temps de Claudi va patir un terratrèmol i va obtenir una
exempció de taxes per 5 anys per refer-se. Al segle IV era part de la província de Psídia i era seu d’un
bisbe. de:Apameia Kibotos en:Apamea (Phrygia) .
26
Νίκαιας . Παραμένουν ακόμα μερικές καταστροφές των αρχαίων τοίχων

της.
Βιθυνία.55 Ιστορική γεωγραφική περιοχή της βορειοδυτικής Μικράς

Ασίας, μεταξύ του Εύξεινου Πόντου, του Βόσπορου και της
Προποντίδας… Ιστορία. Οι πανάρχαιοι κάτοικοι της Β. ήταν οι
Χετταίοι, τους οποίους εκτόπισαν αργότερα οι Φρύγες και οι Μυσοί.
Τους τελευταίους αυτούς διαδέχτηκαν οι Έλληνες άποικοι, κυρίως από τα
Μέγαρα, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν και ίδρυσαν πόλεις στα παράλια,
όπως η Χαλκηδών, η Νικομήδεια, η Κίος, ο Αστακός κ.ά. Στο εσωτερικό
είχαν εγκατασταθεί Τρώες και Βιθυνοί, τους οποίους όμως αργότερα
εκτόπισαν Μυσοί και Τεύκτροι. Από τις πόλεις του εσωτερικού
σπουδαιότερες ήταν η Νίκαια, η Προύσα και το Βιθύνιον, αποικία
των Αρκάδων.
Για την ΚΙΟ. Kios, Prousias (Gemlik)56
Kios, kentin bitisigindeki irmagin adidir.Körfez kiyisinda MÖ 1390’da

kuruldugu sanilan kentin kurulus tarihi, ilkçag Hellen mitolojisinde ünlü
bir destana dayanmaktadir. Bu destanin bir bölümüne göre; Dogu
Karadeniz kiyisinda Kolkhis kentinde bir kutsal ormandaki altin tüylü
koç postunu ele geçirmek için yola çikan Argo gemisindeki yigitler
yörede konaklarlarken, Herakles ile Polyphemos, yoldaslarindan ayri
düser ve gemi, onlari almadan yola çikar. Böylece orada kalan
Polyhemos, sonradan, Kios kentini kurmustur.
Kios kenti, MÖ. 7. yüzyilda önce Frigya, sonrada Lydia kralliklarina ,

MÖ. 652’de de Kimmerlerin egemenligi altina girmistir. MÖ. 6. yüzyil
ortalarinda Kroisos tarafindan tekrar Lydia topraklarina katilan Kios,
ayni zamanda zengin bir liman ve ticaret kenti durumunda idi. Daha sonra
Perslerin egemenligi altina giren kente, MÖ. 3. yüzyilda BITHYNIA
krali I. Prusias kendi adini vermistir. Prousias, BITHYNIA krallarindan
ikisinin adidir. Kent ayni adi tasiyan diger Prusa isimli kentlerden
ayirt edebilmek için kent, Prusa ad Mare (Deniz kenarindaki Prusa)
adiyla da anilmistir. MÖ 75’te Roma egemenligi altina giren kent, Bizans
55
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ.
56
Από τούρκική πηγή στο Internet, για την περιοχή Απάμειας, Κίου, Προύσσας, Μουδανιών. Powered
by SMF 1.1.5 | SMF © 2008 Simple Machines LLC .
27
döneminde zengin bir zeytincilik ve ipekçilik merkezi durumuna

gelmistir. Kios binlerce yildir birçok uygarliga besik etmesine karsilik,
eskinin yikilip, yenisinin yapildigi bir kent oldugundan, antik çagdaki
kentten günümüze herhangi bir kalintisi gelememistir.
◊ 8ος π.Χ. Από τους πρωτοπόρους του αποικισμού των θρακικών

παραλίων ήταν οι Μεγαρείς που έχτισαν τη Σηλυμβρία 57 στη θρακική
παραλία της Προποντίδας (8ος αι. π.Χ.), το Βυζάντιο (650 π.Χ.), την
Καλχηδόνα (685 π.Χ.) και τον Αστακό (700 π.Χ.), που χτίστηκαν στα
παράλια της Προποντίδας. Τους Μεγαρείς ακολούθησαν οι Μιλήσιοι
που ίδρυσαν αποικίες στα παράλια της Θρακικής χερσονήσου (την
Καρδία 58στη Θρακική χερσόνησο και τις Κύζικο59, Άβυδο, Αρτάκη στη
57
Εγκ. ΔΟΜΗ. Σηλυμβρία. Πόλη της Ανατολικής Θράκης. Η Σηλυβρία ήταν αρχαία ελληνική
αποικία. Ιδρύθηκε γύρω στα μέσα του 7ου αι. π.Χ. από Μεγαρείς. Καταλήφθηκε από τους Πέρσες στα
τέλη του 6ου αι. και απελευθερώθηκε το 479 π.Χ. μετά το τέλος των Περσικών πολέμων. Έγινε μέλος
της Α΄ και Β΄ Αθηναϊκής συμμαχίας. Το 342 κυριεύτηκε από το Φίλιππο Β΄ της Μακεδονίας. Μετά το
θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, καταλήφθηκε από το βασιλιά της Θράκης Λυσίμαχο και αργότερα
από τους Ρωμαίους. Κατά τα Βυζαντινά χρόνια ήταν ένα από τα ισχυρότερα στηρίγματα της
Κωνσταντινούπολης. Κατά τα τελευταία χρόνια της βυζαντινής αυτοκρατορίας η Σηλυβρία δινόταν
σαν δεσποτεία σε μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας. Από την Ανατολική Θράκη : η Σηλυβρία με
τα γύρω χωριά της / Ελπινίκης Σταμούλη-Σαραντή. Αθήναι : [χ.ε.], 1956-1958
58
ΔΟΜΗ. Βλέπε και Λυσιμάχεια, Λυσιμάχεια, πόλις τῆς Θρᾴκης Χερρονήσου, ἡ πρότερον Καρδία.
Καρδία. Αρχαία πόλη της Θρακικής χερσονήσου, στον Μέλανα κόλπο. Ιδρύθηκε από Μιλησίους και
Κλαζομενίους με αρχηγό τον Ερμοχάρη και ήταν η μεγαλύτερη και σημαντικότερη πόλη της περιοχής.
Τον 6ο αι. π.Χ. κυριεύθηκε από τον Μιλτιάδη. Την περίοδο αυτή χτίστηκε το εγκάρσιο τείχος από την
Κ. μέχρι την Πακτύη, κατά πλάτος της Θρακικής χερσονήσου. Στην Κ. προσορμίστηκε ο στόλος των
Αθηναίων μετά τη νίκη του στην Άβυδο (411 π.Χ.). Στους αγώνες Αθηναίων-Φιλίππου (359-336 π.Χ.)
κυριεύθηκε από τον Κερσοβλέπτη, υποτελή του Φιλίππου, και χρησίμευσε ως ορμητήριο στις
επιχειρήσεις του εναντίον των κτήσεων των Αθηναίων. Στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και λίγο
μετά τον θάνατό του, τύραννος της πόλης ήταν ο Καρδιανός Εκαταίος. Εγκ. ΔΟΜΗ.Πεισίστρατος.
Στον εξωτερικό τομέα ο Πεισίστρατος προσπάθησε με κάθε τρόπο να αναδείξει την αθηναϊκή δύναμη.
Γι' αυτό το λόγο συνέχισε την εξωτερική πολιτική που είχε εγκαινιάσει ο Σόλωνας. Έτσι, πέτυχε τη
σταθεροποίηση της αθηναϊκής παρουσίας και επιρροής στον Ελλήσποντο συνάπτοντας συμμαχίες.
Διατήρησε φιλικές σχέσεις με τους Αργείους, τους Μακεδόνες, τους Θεσσαλούς εξαιτίας του
αμφικτιονικού συνεδρίου στους Δελφούς, με το Λύγδαμη (τύραννο της Νάξου) και τον Πολυκράτη
(τύραννο της Σάμου).
59
Εγκ. ΔΟΜΗ. Κύζικος. Αρχαία πόλη στη νότια ακτή της Προποντίδας. Βρισκόταν μεταξύ Πανόρμου
και Αρτάκης, στον ισθμό που ενώνει την Αρκτόνησο με την ηπειρωτική Μικρά Ασία. Ιδρύθηκε από
Μιλήσιους αποίκους το 756 ή το 675 π.Χ. Τον 6o αι. π.Χ. υποτάχθηκε στους Λυδούς και κατόπιν στους
Πέρσες. Συμμετείχε στην Ιωνική επανάσταση, αλλά υποτάχθηκε και πάλι στους Πέρσες. Μετά τους
Μηδικούς πολέμους έγινε μέλος της Αθηναϊκής συμμαχίας, από την οποία αποστάτησε κατά τη
διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Ύστερα από την ήττα και τον θάνατο του Σπαρτιάτη
ναυάρχου Μινδάρου έξω από την Κ., το 410 π.Χ., οι Αθηναίοι επανέκτησαν την Κ. έως τη ναυμαχία
στους Αιγός ποταμούς, μετά την οποία η πόλη ανέκτησε την ελευθερία της. Μετά την Avταλκίδειο
ειρήνη, η πόλη περιήλθε στους Πέρσες, αλλά το 373 π.Χ. εισήλθε στη Β’ Αθηναϊκή συμμαχία. Από το
355 έως την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτελούσε ανεξάρτητη πόλη. Το 281 π.Χ.
28
μικρασιατική ακτή της Προποντίδας). Οι Σάμιοι έχτισαν τρεις σπουδαίες

αποικίες στα θρακικά παράλια της Προποντίδας60 (Πέρινθο61, Ηραίο
τείχος, Βισάνθη), η Χίος τη Μαρώνεια και η Μυτιλήνη την Αίνο, τη
Σηστό62 και το Σίγειο. Οι Πάριοι αποίκισαν το 680 π.Χ. τη Θάσο που
ήταν σπουδαίο ορμητήριο εναντίον των θρακικών παραλίων.
8ος π.Χ. 63North of Lesbos is little Tenedos, whose women were

accounted by some
περιήλθε στους Σελευκίδες, αλλά το 218 ήταν και πάλι ελεύθερη και το 1 συμμάχησε με το Βυζάντιον
και τη Ρόδο εναντίον του Φιλίππου Ε’. Τον 2o και τον 1o αι. π.Χ. διατήρησε την ελευθερία και την
αυτονομία της, ακόμα και κατά την περίοδο των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, με μικρά διαλείμματα επί
Αυγούστου και Τιβερίου. Επιδρομές των Γότθων (267 μ.Χ.), των Αράβων (672-679) και σεισμοί (επί
Αδριανού και μεταγενέστεροι) προξένησαν μεγάλες καταστροφές στην Κ.· μάλιστα, η σχεδόν
ολοσχερής καταστροφή της πόλης επήλθε από σεισμό του 1063.. Τα ερείπια της πόλης έχουν βρεθεί
κοντά στο λιμάνι της Αρτάκης. Εγκ. ΔΟΜΗ.Κύζικος. Αρχαία πόλη της Προποντίδας, ανάμεσα στην
Αρτάκη και στην Πάνορμο. Ιδρυτής της θεωρείται ο ήρωας Κύζικος που βοήθησε τους Αργοναύτες
στην εκστρατεία τους.
60
The Greek Wars. The Failure of Persia. GEORGE CAWKWELL. OXFORD UNIVERSITY
PRESS. OXFORD UNIVERSITY PRESS Great Clarendon Street, Oxford. © George Cawkwell
2005. Whatever position and power Mentor had, his appointment was confined to dealing with
Hermias and no more is heard of him. It is to be presumed that he died before the Macedonian advance
troops landed in 336,24 but it is to be noted that when Artaxerxes sent instructions about helping the
Perinthians withstand the Macedonian attack, he wrote 'to the satraps on the sea' (Diod. 16. 75. i) and
Mentor is not mentioned. The only name mentioned by any author in connection with Persian help for
Perinthus is that of Arsites, satrap of Hellespontine Phrygia (Paus. i. 29. 10). That was in 340. So
unless Mentor died The End of the Achaemenids 2 05 very shortly after he had dealt with Hermias, the
Diodoran account of his powers and position cannot stand and there is no reason to suppose that
Artaxerxes Ochus had a new strategic vision of how to defend his empire.
61
THE STORY OF CIVILIZATION (tm) Ver. 4.8 2: The Life of Greece Durant, Will. Along the
northern or Thracian shore of the Propontis the Greeks built towns at Selymbria, Perinthus (Eregli),
Bisanthe, Callipolis (Gallipoli), and Sestus. Later settlements were established on the southwestern
coast of Thrace at Aphrodisias, Aenus, and Abderawhere Leucippus and Democritus would propound
the philosophy of atomistic materialism. Off the coast of Thrace lay the island of Thasos, "bare and
ugly as a donkey's back in the sea," Archilochus described it, `020699 but so rich in gold mines that
their proceeds paid all the expenses of the government. Για την Πέρινθο. 30 Ιουνίου 2002. Ελευθέριος
Θ. Χατζόπουλος . Πρόεδρος ΘΡΑΚΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ Ν.ΣΕΡΡΩΝ Β' Αντιπρόεδρος της Π.Ο.Θ.Σ.Το
46π.Χ. η Θράκη γίνεται Ρωμαϊκή επαρχία με πρωτεύουσα την Πέρινθο.
62
Πόλη της αρχαίας Θράκης, απέναντι από την Άβυδο της ασιατικής ακτής. Ήταν αποικία των
Αιολέων και αναφέρεται αρχικά από τον Όμηρο. Ο Ηρόδοτος αναφέρει πως το 513 π.Χ. ο Δαρείος είχε
περάσει από τη Σ. όταν γύριζε από την εκστρατεία του εναντίον των Σκυθών. Ο Ηρόδοτος επίσης
αναφέρει στην Ιστορία του (Θ’ 114-116) πως οι Πέρσες το 480 π.Χ. έχτισαν κοντά στη Σ. τις γέφυρες
απ’ όπου πέρασε ο στρατός του Ξέρξη. Το 478 π.Χ., κυριεύτηκε από τους Αθηναίους και το 404 από
τους Σπαρτιάτες. Από το 404 ώα το 387, έγινε αυτόνομη κάτω από περσική κυριαρχία. Οι Αθηναίοι
την ανέκτησαν το 353, και απ’ αυτούς την πήρε ο Φίλιππος B’ της Μακεδονίας. Ο Μέγας Αλέξανδρος
είχε συγκεντρώσει στη Σ. το στρατό του για την εκστρατεία εναντίον της Ασίας.
29
ancient travelers to be the most beautiful in Greece.08 Then one follows

the adventurous Hellenes into the northern Sporades: to Imbros, and
Lemnos, and Samothrace. The Milesians, seeking to control the
Hellespont, founded, about 560, the still-living town of Abydos on its
south shore;* here Leander and Byron swam the straits, and Xerxes'
army crossed to Europe on a bridge of boats. Farther eastward the
Phocaeans settled Lampsacus, birthplace of Epicurus.
Within the Propontis lay two groups of islands: the Proconnesus, rich in
the marble that gave the Propontis its current name, the Sea of
Marmora ; and the Arctonnesus, on whose southernmost tip the
Milesians established in 757 the great port of Cyzicus. Along the coast
rose one Greek city after another: Panormus, Dascylium, Apameia, Cius,
Astacus, Chalcedon. Up through the Bosporus the Greeks advanced,
hungry for metals, grain, and trade, founding Chrysopolis (now Scutari)
and Nicopolis "city of victory." Then they made their way along the
southern shore of the Black Sea, depositing towns at Heracleia, Pontica,
Tieum, and Sinope a city splendidly adorned, says Strabo, 04 with
gymnasium, agora, and shady colonnades; Diogenes the Cynic was not
above being born here. Then Amisus, Oenoe, Tripolis, and Trapezus
(Trebizond, Trabzon) where Xenophon's Ten Thousand shouted with joy
at the sight of the longed-for sea.
8ος π.Χ. Η Κίος64 ( σήμερα Gemlik στη τουρκική γλώσσα ) ήταν μια
αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας.Χτίστηκε από τους Μιλήσιους το 8ο - 7ο
αιώνα π.Χ. στις ακτές της Βιθυνίας, στον κόλπο της Προποντίδας.
Αποτέλεσε ένα σπουδαίο εμπορικό κέντρο για πάρα πολλά χρόνια και η
πόλη έμεινε γνωστή για την εξαιρετική δημοκρατική οργάνωση της. Ο
Αριστοτέλης στο βιβλίο του Κιανών Πολιτεία περιγράφει την πολιτική
και οικονομική οργάνωση της πόλης, με έξυπνη οργάνωση της
φορολογίας και του εμπορίου.
8ος π.Χ. Μικρασιάτες Ολυμπιονίκες.Το Αθλητικό Ιδεώδες των Ελλήνων

της Ιωνίας. 65
63
THE STORY OF CIVILIZATION: PART II THE LIFE. By Will Durant SIMON AND SCIIUSTER
N 1. VI. THE NORTHERN EMPIRE.
64
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
65
Ηλεκτρονική πύλη Δήμου Βόλου. (Πηγή: "Γυμναστικός Σύλλογος Η ΝΙΚΗ από την Ιωνία… στη
Νέα Ιωνία", Έκδοση: Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Νέας Ιωνίας Μαγνησίας "ΙΩΝΕΣ", έτος 2002.
30
Πόλεις της Μ. Ασίας που ανέδειξαν Ολυμπιονίκες. Από τον κατάλογο

των Ολυμπιονικών γνωρίζουμε τις πόλεις και τις περιοχές της Μικράς
Ασίας που ανέδειξαν Ολυμπιονίκες στα 1145 χρόνια διάρκειας των
Ολυμπιακών Αγώνων (από το 776 π.Χ. μέχρι το 369 μ.Χ., χρονολογία
που τελειώνει ο κατάλογος). Καταργήθηκαν οριστικά από τον
αυτοκράτορα Μέγα Θεοδόσιο λίγα χρόνια αργότερα, το 394
μ.Χ.Παραθέτουμε τις 38 πόλεις και περιοχές της Μικράς Ασίας καθώς
και τη Σάμο και Χίο που ανήκαν στη Ιωνική 66 Δωδεκάπολη, που
ανέδειξαν Ολυμπιονίκες και οι οποίες είναι οι εξής: …Βιθυνία 4,
Τράλλεις 4, Θυάτειρα 3, Κολοφών 3, Απάμεια Βιθυνίας 2,
Νίκαια Βιθυνίας 2, Προύσα…
Αρχαίοι χρόνοι. Μικρά Ασία. Στους αρχαίους χρόνους (ελληνικούς,

αλεξανδρινούς, ρωμαϊκούς67) η Μ.Α. περιελάμβανε της εξής χώρες: στα
Β τον Πόντο, την Παφλαγονία και τη Βιθυνία· στα Δ τη Μυσία68, την
Αιολίδα, την Ιωνία, τη Λυδία και την Καρία 69· στα Ν τη Λυκία, την
σελ.7). (Πηγή: Η ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε. Αθήνα 1976, σελ.270).
(Πηγή: Ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε. Αθήνα 1976, σελ. 486-494)πηγή:
Ολυμπιακοί Αγώνες & Μικρασιάτες Ολυμπιονίκες, Ίωνες, Βόλος 2004 σελ:23-40.
66
ΙΩΝΙΑ / μια ιστορικη ερευνα. (απο τη μυθολογια εως σημερα)
συγγραφεας: FREYA STARK. εισαγωγη - μεταφραση: ΕΛ. ΚΑΛΚΑΝΗ. εικονογραφημενη
ΣΜΥΡΝΗ - ΚΛΑΖΟΜΕΝΕΣ - ΤΕΩΣ - ΕΡΥΘΡΕΣ - ΧΙΟΣ - ΜΥΡΙΝΑ – ΚΡΗΝΗ. ΠΙΤΑΝΗ -
ΠΕΡΓΑΜΟΣ - ΚΥΜΗ - ΦΩΚΑΙΑ - ΚΟΛΟΦΩΝΑΣ - ΚΛΑΡΟΣ . ΚΑΙ ΝΟΤΙΟΝ - ΣΑΡΔΕΙΣ -
ΕΦΕΣΟΣ - ΠΑΝΙΟΝΙΟ - ΠΡΙΗΝΗ – ΜΑΝΤΕΙΟ ΤΩΝ ΔΙΔΥΜΩΝ - ΜΙΛΗΤΟΣ - ΗΡΑΚΛΕΙΑ –
ΜΑΓΝΗΣΙΑ. ΑΦΡΟΔΙΣΙΑΣ - ΙΕΡΑΠΟΛΗ ΚΑΙ ΛΑΟΔΙΚΕΙΑ. σελιδες: 284 + χαρτες.
67
M. Christol and T. Drew-Bear, “Inscriptions militaires d’Aulutrene et d’Apamée de Phrygie,” in Y.
Le Bohec (ed.), La hiérarchie (Rangordnung) de l’armée romaine sous le Haut-Empire. Actes du
Congrès de Lyon, 15-18 septembre 1994, pp. 57-92, Paris, 1995. Και M. Christol and T. Drew-Bear,
Un castellum romain près d’Apamée de Phrygie, DenkWien 189, 1987.
68
Ιστορικές Πόλεις Μυσίας Πέργαμος Άσσος Λυρνησσός Μυρμισσός Μαρπησσός Σαρδησσός .
69
Η αρχαία και η βυζαντινή περίοδος αντιμετωπίζονται στα άρθρα των G. Huxley «Α Lydo - Median
Treaty in Herodotos» σσ. 9-11, Αγγ. Χανιώτη «Το χρονικό της ανακάλυψης μιας ελληνιστικής πόλης
στην Καρία (Bucakkoy, Σύνετα)», σσ. 13-40, και Jean Michel Thierry «Α propos d' un sceau du
Couvent des XL Martyrs de Sebastee», σσ. 41-46.
31
Πισιδία70, την Παμφυλία και την Κιλικία· στο κέντρο τη Φρυγία71, την
Ισαυρία, τη Λυκαονία72, τη Γαλατία και την Καππαδοκία73.
700 π.Χ. MYRLEIA, APAMEIA, Montaneia74 (Mudanya). 75
MYRLEIA, Marmara denizi76 ve Karadeniz kiyilarina Hellen göçleri

döneminde (yaklasik MÖ. 700-550) Bati Anadolu’dan,
Ýonia’daki Kolophon’dan (Izmir yakinlarindaki. Degirmendere)
gelen göçmenlerin bir kenti olarak Helenlestirilmistir. Hellenistik Çagda,
70
S. Mitchell, “Hellenismus in Pisidien,” in E. Schwertheim (ed.), Forschungen in Pisidien, Asia
Minor Studien 6, pp. 1-27, Bonn, 1992. Επίσης και J. Nollé, “Zur Geschichte der Stadt Etenna in
Pisidien,” in E. Schwertheim (ed.), Forschungen in Pisidien, Asia Minor Studien 6, pp. 61-141, Bonn,
1992.
71
PHRYGIA APAMEIA. Περιγραφή νομίσματος. Bronze Grade: vorzüglich | Abbreviations
Catalog: SNG Cop.164 AE-22mm (8,03 g). Athenabüste mit korinth. Helm rechts. / Adler fliegt rechts,
zwischen Pilei u. Sternen, unten Beamtenname. 2001-2008,
72
Ιστορικές Πόλεις Λυκαονίας Δάνα Μίνδαρα Βάσαδα (Vasada) Πέρτα Τύμανδος Λάρανδα.
73
Οι Ρωμιοί της Καππαδοκίας. Ο συγγραφέας ξεφεύγει από την πεπατημένη και επιχειρεί να
καταδείξει το τραυματικό σοκ που υπέστησαν ερχόμενοι στην Ελλάδα οι 'Ελληνες της Καππαδοκίας
και ιδιαίτερα εκείνη οι οποίοι, αν και κατά τη διάρκεια της πολύχρονης δουλείας τουρκοφώνησαν, δεν
έπαψαν ποτέ να αποτελούν προπύργιο του ελληνισμού στα βάθη της Ανατολής. Πρόκειται για μια
εξαιρετική εργασία, η οποία αποτυπώνει χωρίς συναισθηματισμούς τα γεγονότα και τις συνθήκες που
διαμόρφωσαν τη ζωή ενός τμήματος των Ελλήνων της Ανατολής στη νέα τους πατρίδα.
74
Mudanya is founded on the 7th century B. C. by immigrants from Kolofon, which was one of the 12
big cities of Ionia. Apamcia - Myrleia named this city was on today's Hisarlik hill. Mudanya had lived
Roman, Byzantium and Ottoman period.
75
Από τούρκική πηγή στο Internet, για την περιοχή Απάμειας, Κίου, Προύσσας, Μουδανιών.
Powered by SMF 1.1.5 | SMF © 2008 Simple Machines LLC .
76
Τουρκικά MARMARA DENIZI, ιστορικά Προποντίς , εσωτερική θάλασσα εν μέρει που χωρίζει
τα ασιατικά και ευρωπαϊκά μέρη της Τουρκίας. Συνδέεται μέσω του Βοσπόρου στα βορειοανατολικά
με τη Μαύρη Θάλασσα και μέσω των Δαρδανελλίων με την θάλασσα του Αιγαίου. Είναι 175 μίλια
(280 χλμ) απόσταση από τα βορειοανατολικά στο νοτιοδυτικό σημείο και σχεδόν 50 μίλια (80 χλμ) το
μέγιστο πλάτος του. Παρά τη μικρή περιοχή του, 4.382 τετραγωνικά μίλια (11.350 τετραγωνικά χλμ),
το μέσο βάθος του είναι περίπου 1.620 πόδια (494 μ), που φθάνουν σε ένα μέγιστο 4.446 ποδιών
(1.355 μ) στο κέντρο. Δεν έχει κανένα ισχυρό ρεύμα. Η αλατότητα, που υπολογίζεται κατά μέσο όρο
22 μέρη ανά χίλια, είναι μέγιστη στο τέλος κοντά στα Δαρδανέλλια. Η θάλασσα διαμορφώθηκε ως
αποτέλεσμα των γήινου φλοιού μετακινήσεων που εμφανίστηκαν περίπου 2.500.000 έτη πριν, προς το
τέλος του πλειόκαινου εποχής. Είναι ένας τομέας των συχνών σεισμών Η θάλασσα έχει δύο
ευδιάκριτες ομάδες νησιών. Ο πρώτος είναι τα νησιά Kzl στα βορειοανατολικά κοντά στην
Κωνσταντινούπολη αυτά τα νησιά είναι πρώτιστα περιοχές θερέτρου. Η δεύτερη ομάδα αποτελείται
από τα νησιά του Μαρμαρά στο νοτιοδυτικό σημείο, από τη χερσόνησο Kapdag…© 1994-2001
Encyclopedia Britannica, Α.Ε.
32
MÖ.3. yüzyil sonunda, Makedonya Krali V.Philippos, MYRLEIA’yi ele

geçirmis ve yakip yikmistir. Daha sonra yöreyi akrabasi olan BITHYNIA
Krali I.Prousias’a armagan etmistir.Yeniden kurulan kent Prousias’in
karisinin adindan dolayi APAMEIA adini aldi.
Kente Montaneia adi, ortaçagda, Latinler tarafindan verilmistir. Bu

sözcük “Daglik” anlamina gelmektedir. Mudanya’nin , Montaneia
’nin bugünkü söylenis biçimi oldugu sanilmaktadir. Antik kentten
günümüze görünür herhangi bir kalinti gelememistir.
7ος π.Χ. Bibliography, APAMEIA, Montaneia (Bursa-Mudanya).

Boyutu : Bibliography, Marmara denizi ve Karadeniz Hellen d
Άneminde (yakla.700-550) Anadolu dan,daki Kolophon dan gelen
menlerin bir kenti olarak Helenle tirilmitir. Hellenistik sonunda,
Makadenyo V.Philippos, Bibliography Daha sonra yΆreyi enitesi de olan
BITHYNIA KralI.Prousias a armaan etmitir. Kenti I.Prousias ya da olu
II. Nikomedes (.149-120) olduu da sΆylenmektedir. Romallar
Bibliography, APAMEIA ordu olarak kullanmlar, Roma bir yavru kenti
durumuna getirerek ana da Colonia Concordia Augusta APAMEIA
demilerdir. Bu kent de daha sonra igale ramve Montania ad alm. Kente
Montaneia ad, ortada, Latinler tarafndan verilmitir. B szck Da anlam na
gelmektedir. Mudanya, Montaneia biimi olduu sanlmaktad. dan gelen
Bitinya yerlei yΆre, Pergamon (Bergama) ve Roma yΆnetimlerinden
sonra Bizanse egemenlii altna girmitir. Antik kentten herhangi bir kal
gelememitir.Kenthaber Kltr Kurulu. Gncelleme :11 Haziran 2008.
7ος π.Χ. Κίος. 77
Η Κίος ( σήμερα Gemlik στη τουρκική γλώσσα ) ήταν μια αρχαία πόλη
της Μικράς Ασίας. Χτίστηκε από τους Μιλήσιους το 8ο - 7ο αιώνα π.Χ.
στις ακτές της Βιθυνίας, στον κόλπο της Προποντίδας. Αποτέλεσε ένα
σπουδαίο εμπορικό κέντρο για πάρα πολλά χρόνια και η πόλη έμεινε
γνωστή για την εξαιρετική δημοκρατική οργάνωση της. Ο Αριστοτέλης
στο βιβλίο του Κιανών Πολιτεία περιγράφει την πολιτική και οικονομική
οργάνωση της πόλης, με έξυπνη οργάνωση της φορολογίας και του
εμπορίου. Κατά την περίοδο 4ου - 3ου π.Χ. αιώνα η πόλη διέθετε στην
κυκλοφορία νομίσματα που βρέθηκαν σε λιμάνια απομακρυσμένων
χωρών και διασώζονται σήμερα σε πολλές συλλογές. Κατά την Ρωμαϊκή
και Βυζαντική περίοδο συνέχισε την πολιτιστική παρουσία της στον τότε
77
33
γνωστό κόσμο και ακόμη στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων υπήρξε
σπουδαίο λιμάνι ναυπήγησης του Οθωμανικού στόλου από έμπειρα χέρια
Κιανών.78
548 π.Χ. Γέννηση του ποιητή Σιμωνίδη στην Κίο. Επίσης για τον
Σιμωνίδη: Simonides of Ceos (circa 556-c. 468 BC), Greek lyric poet,
born on the island of Ceos (Kéa). For a time he lived in Athens at the
court of the tyrant Hipparchus, after which he attached himself to the
ruling families of Thessaly (Thessalia), the Scopadae and the Aleuadae.
Returning to Athens, he won fame by lauding the heroes and the battles of
the Greeks in their struggle with the Persians.79
◊ 544 π.Χ. But what led to his dismissal in 546 was an unlucky
speculation with Constantinople’s grain supply: he sold off surplus
stocks in 544 at good prices, and the next year, a poor harvest in Egypt
forced him to make compulsory purchases in Thrace, BITHYNIA and
Phrygia, which probably went hungry to feed the capital. But he returned
as prefect of the East in 555 and continued in office some seven years,
and possibly longer…80
◊ 500 π.Χ. Τις αρχές του 5ου αι. π.Χ. Ξάνθος ιστορικός. Οι ελληνικές
αποικίες της Μ.Α. ενώθηκαν και επαναστάτησαν (Ιωνική Επανάσταση).
Το 484 π.Χ. της, μετά την πτώση της Μιλήτου, η επανάσταση
εκφυλίστηκε και ο ξενικός ζυγός έγινε βαρύτερος. Απελευθερώθηκαν
πάλι με της μηδικούς πολέμους και αποτέλεσαν μέρος της αθηναϊκής
ηγεμονίας. Στα μέσα της του 4ου αι. π.Χ. πλήρωναν και πάλι φόρο
υποτέλειας της Πέρσες και κατά διαλείμματα της Αθηναίους.
◊ 500 π.Χ. Πρώτη αναφορά της κλασικούς. 004 4a.5-004 4a.16 …καὶ
δὴ καὶ τά περὶ τὸν Τυφῶνα πάθη ἐνταῦθα μυθεύουσι͵ καὶ τοὺς Ἀρίμους͵
καὶ τήν Κατακεκαυμένην ταύτην εἶναί φα σιν· οὐκ ὀκνοῦσι δὲ καὶ τά
μεταξὺ ΤηςAνδρου καὶ Λυδῶν ἅπανθ΄ ὑπονοεῖν τοιαῦτα· καὶ διὰ Τὸ
πλῆθος τῶν λιμνῶν καὶ ποταμῶν͵ καὶ τοὺς πολ λαχοῦ κευθμῶνας τῆς
78
Βλέπε και Geography of Herodotus, by J. Talboys Weeler, London Logman 1854. Σελίδα 228
αναφορά στην Κίο. Επίσης στον Εύξεινο Πόντο, στη θάλασσα του Μαρμαρά. Στην Προποντίδα.
79
Microsoft ® Encarta ® 2006. © 1993-2005 Microsoft Corporation.
80
THE AGE OF JUSTINIAN The circumstances of imperial power J. A. S. Evans First published 1996
by Routledge.
34
γῆς. Ἡ δὲ μεταξὺ Λαοδικείας καὶ Ἀπαμείας λίμνη͵ καὶ βορβορώδη καὶ

ὑπόνομον τήν ἀποφορὰν ἔχει πελαγία οὖσα· φαςὶ δὲ καὶ δίκας εἶναι τῷ
Τηςάνδρῳ μεταφέροντι τάς χώρας͵ ὅταν περικρουσθῶσιν οἱ ἀγκῶνες·
ἁλόντος δὲ τάς ζημίας ἐκ τῶν πορθμικῶν διαλύεσθαι τελῶν.
◊ 400 π.Χ. Θεοπομπός. Aποσπάσματα. 2b,115,F.390-2 ..περὶ δὲ Σηστοῦ

καὶ τῆς ὅλης Χερρονήσου προείπομεν ἐν τοῖς περὶ τῆς Θράικης τηςόποις.
Φησὶ δὲ τήν Σηστὸν Θεόπομπος βραχεῖαν μέν͵ εὐερκῆ δέ· καὶ σκέλει
διπλέθρωι συνάπτειν πρὸς τὸν λιμένα͵ καὶ διὰ ταῦτ΄ οὖν καὶ διὰ τὸν
ῥοῦν κυρίαν εἶναι τῶν παρόδων…ὁ μέν γε Τμῶλος ἱκανῶς συνῆκται καὶ
περιγραφὴν ἔχει μετρίαν͵ ἐν αὐτοῖς ἀφοριζόμενος τοῖς Λυδίοις μέρεσιν͵ ἡ
δὲ Μεσωγὶς εἰς Τὸ ἀντικείμενον μέρος διατείνει μέχρι Μυκάλης͵ ἀπὸ
Κελαινῶν ἀρξάμενον͵ ὥς φησι Θεόπομπος· ὥστε τά μὲν αὐτοῦ Φρύγες
κατέχουσι͵ τά πρὸς ταῖς Κελαιναῖς καὶ Ἀπαμείαι͵ της ὰ δὲ Μυσοὶ καὶ
Λυδοί͵ τά δὲ Κᾶρες καὶ Ἴωνες.
◊ 400 π.Χ. Η ΘΡΑΚΗ81 ωνομάζετο με την αρχαία ποιητικήν γλώσσαν

Θρηικίη και Θρήκη, εξετείνετο δε κατά την παναρχαίαν περίοδον της
Ελληνικής Ιστορίας, δηλαδή την προομηρικήν και την ομηρικήν εποχήν,
γενικώς από τον Πηνειόν ποταμόν μέχρι του Ευξείνου Πόντου και του
Ίστρου (Δουνάβεως) και πολύ πέραν αυτού. Συμπεριλαμβάνετο λοιπόν
εις την Θράκην82 η βόρειος Θεσσαλία, δηλαδή η Περραιβία, ο Όλυμπος
και η Νότιος Μακεδονία, ήτις ήτο τότε γνωστή με το ιδιαίτερον όνομα
Πιερία.Τοιουτοτρόπως τα νότια όρια της πανάρχαιας Θράκης ήσαν ο
Πηνειός ποταμός, το Αιγαίον πέλαγος, ο Ελλήσποντος και η
Προποντίς.
399 π.Χ. In 399 Thibron was succeeded by Dercylidas. In 398] at the

beginning of spring Dercylidas marched out of BITHYNIA and arrived
at Lampsacus.83 While he was there, Aracus, Naubates and Antisthenes
came from the authorities at home. They came to investigate the situation
in Asia in general, and to tell Dercylidas that he was to remain in 93 The
Army Asia for the coming year. They had been told by the ephors to call a
meeting of the soldiers, and say that the ephors were angry with them for
81
Κ.Γ.Κουρτίδου Ιστορία της Θράικης, 1932.
82
Έτσι τα νότια όρια της πανάρχαιας Θράκης ήσαν ο Πηνειός ποταμός, το Αιγαίον πέλαγος, ο
Ελλήσποντος και η Προποντίς. Κ.Γ.Κουρτίδου Ιστορία της Θράικης, 1932.
83
The Greek City States A source book Second edition. P. J . RHODES CAMBRIDGE UNIVERSITY
PRESS Cambridge, New York, Melbourne, © P. J. Rhodes 1986, 2007.
35
what they had done earlier but were glad that they were doing no wrong
now. (Xenophon, Hellenica, III. ii. 6).
◊Η πόλη είναι κτισμένη σtη θέση της αρχαίας Μυρλείας, αποικία της
Κολοφώνος. Η Μύρλεια καταστραφηκε από τον Φίλιππο Β΄ και
ολόκληρη η υπ΄ αυτού κυριευθείσα περιοχή δόθηκε στον βασιλέα της
Βιθυνίας Προυσσία ο οποίος με τη σειρά του επανοικοδόμησε τη πόλη
δίνοντάς της το όνομα της συζύγου του «Απάμεια». Οι χριστιανοί
σταυροφόροι84 διερχόμενοι από την περιοχή την ονόμασαν «Μοντανιάκ»
παραφθορά της οποίας ακολούθησε το σημερινό ελληνοτουρκικό
όνομα…
◊ 334 π.Χ. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data

Knight, Judson Ancient Civilizations: Almanac / Judson Knight; edited
by Stacy A. McConnell and Lawrence W. Baker 334 B.C.: 334 Π.Χ.: Ο
Αλέξανδρος αρχίζει τις κατακτήσεις του μπαίνοντας στη Μικρά Ασία.
334 π.Χ. A 85In 334 B.C.E. Alexander the Great crossed into Asia
Minor and defeated the Persians. Because of his conquests, Hellenistic
culture exerted an even larger influence over the land of Anatolia. When
Alexander died in 323 B.C.E., Seleucus I gained control of most of
Anatolia (as well as Syria and Mesopotamia). The Seleucids ruled over
Anatolia, at least large portions of it, until the Romans defeated the
Seleucid ruler Antiochus III. The resulting treaty of Apamea in 188
B.C.E. ended Hellenistic rule in Asia Minor. The Hellenistic period in
Asia Minor also saw the rise of several citystates and kingdoms, among
these the kingdoms of BITHYNIA, Pontus, Historical Overview xxix
and Cappadocia. One of the most significant kingdoms in Asia Minor
during this period was the kingdom of Pergamum, begun in 282 B.C.E.
and ruled over by a succession of Attalid kings. The Pergamene kingdom
84
Ιστοσελίδα Δήμος Νέας Κίου. Σταυροφορίες. Δυστυχώς, κατά την εμφάνιση των Σταυροφόρων,
πολλά ήταν τα δεινά και οι ζημιές που υπέστη η Κίος. Κατά την Α' Σταυροφορία (1096 μ.Χ.)
απετέλεσε στρατιωτική βάση των ιπποτών με το όνομα Κιβωτός (Civitot). Με συνεχείς επιδρομές οι
Σταυροφόροι κατάφεραν να απομακρύνουν τους Τούρκους από τα παραθαλάσσια της Βιθυνίας και να
υποχωρήσουν στο εσωτερικό, γύρω από το Ικόνιο. Κατά την Δ' Σταυροφορία, επί αυτοκράτορος
Αλεξίου Γ' και την πολιορκία της Κωνσταντινούπολις, η Κίος κατελήφθη από τους Φράγκους (1207
μ.Χ.) και παραχωρήθηκε στην δικαιοδοσία των ιπποτών, μέχρι την ανακατάληψή της από τον Μιχαήλ
Παλαιολόγο (1261 μ.Χ.).
85
Guide to Biblical Sites in Greece and Turkey CLYDE E. FAN. MITCHELL G. REDDISH OXFORD
UNIVERSITY PRESS. 2003 by Clyde E. Fant and Mitchell G. Reddish.
36
lasted until 133 B.C.E., when the last Attalid king, Attalus III, died. In
his will Attalus III bequeathed his kingdom to the Romans.
334 π.Χ. Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ

ΑΙΓΥΠΤΟ. Η εκκίνηση της εκστρατείας86….ο δε κόλπος της Θέρμης
ήταν ιδανικός για τη συγκέντρωση του στόλου. «Μόλις μπήκε η άνοιξη»,
δηλαδή με τις πρώτες καλοκαιρίες στα τέλη Μαρτίου, του 334 π.Χ. ο
Αλέξανδρος ξεκίνησε την πορεία προς την Ασία επί κεφαλής των
δυνάμεων του Κοινού Συνεδρίου των Ελλήνων, για να υλοποιήσει την
εντολή, που τόσο αγωνίσθηκε να αποσπάσει. Ο στόλος μεταφέροντας το
μεγαλύτερο μέρος από τα εφόδια των 30 ημερών παρέπλεε τα παράλια
της Μακεδονίας και της Θράκης. Το κατ’ ήπειρον στράτευμα πέρασε
δίπλα από την Κερκινίτιδα λίμνη, την Αμφίπολη, τις εκβολές του
Στρυμόνα, νότια του Παγγαίου όρους και μετά από πορεία 20 ημερών
έφτασε στον Ελλήσποντο (Θάλασσα του Μαρμαρά).
◊ 334 π.Χ. Ο Αλέξανδρος ο μέγας διασχίζει τη Μικρά Ασία και

νικάει τους Πέρσες. Λόγω των κατακτήσεών του, ο ελληνιστικός
πολιτισμός άσκησε μια μεγαλύτερη επιρροή πέρα από το έδαφος της
Ανατολίας. Όταν ο Αλέξανδρος πέθανε το 323 π.Χ. , ο Σέλευκος
Seleucus κέρδισε τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της Ανατολίας
(καθώς επίσης και της Συρίας και της Μεσοποταμίας). Επίσης από άλλη
πηγή…334 π.Χ.Διάβασις του Ελλησπόντου από τον Μέγα Αλέξανδρο.
◊ 333 π.Χ. Στα τέλη του 333 π.Χ. ο Αλέξανδρος πέτυχε δεύτερη μεγάλη
νίκη στον ποταμό Ισσό της Κιλικίας και από κει συνέχισε την
κατακτητική του πορεία προς τη Συρία. Ακολούθησε η πλήρης κατάλυση
του Περσικού κράτους και η Μικρά Ασία87 πέρασε σχεδόν όλη (εκτός
86
(Αρριανός Α.11.-16., Διόδωρος ΙΖ.7.2, Πλούταρχος Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής 342.D,
327.D & Αλέξανδρος 15.1, Ιουστίνος 11.6.8-9, Ξενοφών Κύρου Ανάβασις Β.ΙΙ.16, Ηρόδοτος Ζ.56,
Παυσανίας ΣΤ.18.3).…
87
Οι αρχαίοι Έλληνες διαιρούσαν τη Μικρά Ασία σε 15 χώρες των οποίων τα ονόματα ως επί το
πλείστον λάμβαναν από τους κατοικούντες λαούς τους. Και αυτές ήταν: Βόρεια Μικρά Ασία ο Πόντος,
η Παφλαγονία και η Βιθυνία, Δυτική Μικρά Ασία. η Μυσία. Σε αυτήν στην οποία υπαγόταν η
Μυγδονία, η Τρωάδα και η Αιολίδα), η Λυδία. Σε αυτήν στην οποία υπαγόταν η Μαιονία ανατολικά
και η Ιωνία δυτικά) και Καρία [] Νότια Μικρά Ασία η Λυκία, η Πισιδία, η Παμφυλία και η Κιλικία και
τέλος Κεντρική Μικρά Ασία η Φρυγία, Καβαλίδα (επί Ρωμαίων δημιουργηθείσα) Καβαλίς), η Ισαυρία
η Λυκαονία η Γαλατία και η Καππαδοκία. Σε αυτήν υπαγόταν η Λευκοσυρία στην οποία υπαγόταν η
Λυκαστία). Ανατολική Μικρά Ασία Αρμενία Μελιτηνή. Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια και άρθρο
37
από τη Βιθυνία, την Καππαδοκία και την Παφλαγονία) κάτω από τη

μακεδονική κυριαρχία.88
333 π.χ. Kαταλαμβάνει το εσωτερικό της M. Aσίας. Στο Γόρδιο λύνει

των ομώνυμο θρυλικό δεσμό, αντιμετωπίζει και νικά των Δαρείο στην
Iσσό. Nυμφεύεται τη Bαρσίνη, Περσίδα, χήρα του Mέμνονα μισθοφόρου
στρατηγού του Δαρείου. Kαταλαμβάνει τη Συρία και τη Φοινική. Aρχίζει
πολύμηνη πολιορκία της Tύρου.
316 π.Χ. Νίκαια.89 Αρχαία πόλη της Βιθυνίας. Συμπίπτει με το

σημερινό Ιζνίκ της Τουρκίας στην ανατολική ακτή της λίμνης Ασκανίας
και Ιδρύθηκε το 316 π.Χ. από τον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο, ως
Αντιγόνεια· η έκτασή της αυξήθηκε επί Λυσίμαχου, ο οποίος την
ονόμασε Ν. από την πρώτη σύζυγό του (301 π.Χ.). Στους ρωμαϊκούς
χρόνους υπήρξε σημαντικό οδικό και εμπορικό κέντρο· Ρωμαίοι
αυτοκράτορες την πλούτισαν με νέα οικοδομήματα και φρόντισαν για
την οχύρωσή της. Πολύ νωρίς η Ν. έγινε έδρα επισκόπου και το 325
συγκλήθηκε εκεί η A’ Οικουμενική Σύνοδος. Το 368 η πόλη
καταστράφηκε από ισχυρό σεισμό, ανοικοδομήθηκε όμως από τον
αυτοκράτορα Ουάλεντα. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους υπήρξε
ισχυρότατο προπύργιο του Βυζαντίου κατά των Αράβων. Το 1078 η Ν.
καταλήφθηκε από τους Σελτζούκους, αλλά ανακτήθηκε από τους
Βυζαντινούς το 1097. Αυτοκρατορία της Ν. Ιδρύθηκε το 1204 από τον
Θεόδωρο Α’ Λάσκαρη μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από
τους Σταυροφόρους· τοποθετημένη στην καρδιά του ζωτικού εδάφους
της Μικράς Ασίας (περιελάμβανε τη Λυδία, τη Βιθυνία, τμήμα της
Φρυγίας και μερικά νησιά του Αιγαίου, μεταξύ των οποίων και τη Ρόδο),
αποτελούσε κατά έναν τρόπο τη νόμιμη συνέχεια του βυζαντινού
κράτους και έγινε το σημαντικότερο απ’ όλα τα ελληνικά κράτη που
είχαν δημιουργηθεί. Οι αυτοκράτορές της Θεόδωρος A’ Λάσκαρις (-
1222), Ιωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης (-1254), Θεόδωρος B’ (-1258),
Ιωάννης Δ’ και Μιχαήλ Παλαιολόγος διεξήγαγαν συνεχείς αγώνες με
τους Λατίνους, τους οποίους, πότε συμμαχώντας και πότε πολεμώντας με
τους ισχυρούς της εποχής (Βούλγαρους τσάρους, δεσπότες της Ηπείρου,
βασιλιάδες της Θεσσαλονίκης, Σελτζούκους σουλτάνους του Ικονίου,
Ενετούς, Γενουάτες), κατόρθωναν να περιορίζουν ολοένα και
περισσότερο, ώσπου, με τη βοήθεια των Γενουατών, κατόρθωσαν να
στην Livepedia.
88
Θρακικά χρονικά. Περιοδική έκδοση αρχαιολογική.. ιδρύθηκε το 1960 στην Ξάνθη από τον ντόπιο
λογοτέχνη και ιστοριοδίφη Στέφανο Ιωαννίδη και διευθύνεται από τον ίδιο…
89
38
ανακαταλάβουν την Κωνσταντινούπολη τον Αύγουστο του 1261.

Παράλληλα με την πολιτικοστρατιωτική, αξιόλογη στάθηκε η συμβολή
της αυτοκρατορίας της Ν. και στον πνευματικό τομέα, όπου φωτισμένοι
αυτοκράτορες (Θεόδωρος B’ Λάσκαρις, I. Βατάτζης) μαζί με αξιόλογες
προσωπικότητες της εποχής, όπως ήταν ο Ν. Βλεμμύδης και ο Γ.
Ακροπολίτης, συντέλεσαν στην πνευματική άνθηση του κράτους τους
και στη συνέχιση της βυζαντινής παράδοσης. Σύνοδος της Ν. Η πρώτη
Οικουμενική Σύνοδος, η οποία συνήλθε στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325,
επί Κωνσταντίνου του Μεγάλου (ο οποίος είχε και την εποπτεία των
εργασιών της).
3ος π.Χ. APAMEA Cibotus. 90
Επίσης καλείται Απάμεια της Φρυγίας, πόλη στην Ελληνιστική Φρυγία

, που καλύφθηκε εν μέρει από τη σύγχρονη κωμόπολη Δηνάριο.
Ιδρύθηκε από τον Αντίοχο τον Ι Σώτερ στον 3ο αιώνα π.Χ., εκτόπισε
την αρχαία πόλη Celaenae 91 στο μεγάλο εμπορικό –δρόμο ανατολής
και δύσης της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών. Στο 2ο αιώνα Π.Χ. η
Απάμεια πέρασε στο ρωμαϊκό έλεγχο και έγινε μεγάλο εμπορικό
κέντρο για…
90
Encyclopedia Britannica Article.
91
Celaenae. Ncient πόλη φρουρίων Α Phrygia (στην παρούσα Τουρκία), η αφετηρία του του Μαρτίου
των "δέκα χιλιάδων" κάτω από Cyrus (401 Π.Χ.) ενάντια σε Artaxerxes (που εξιστορείται σε Anabasis
του Ξενοφών). Σε 333 Celaenae κατακτήθηκε από τον Αλέξανδρο το μεγάλο. Η πόλη μετονομάστηκε
αργότερα APAMEA Cibotus από Antiochus ι Soter, το οποίο αυτή σε μια ανοικτότερη περιοχή
προκειμένου να ωφεληθεί από το αυξανόμενο εμπόριο στο μεγάλο ανατολικό εμπορικό δρόμο. Η
περιοχή καταλαμβάνεται από τη σύγχρονη πόλη του Δηναρίου, Tur. ¶ρθρο Britannica
εγκυκλοπαιδειών.
39
Μεταξύ των αργοναυτών92 που παρέμειναν ήταν και κάποιος με το

όνομα Κίος93, αυτός που ίδρυσε την πόλη, γιατί η επιστροφή των
αργοναυτών δεν έγινε από την Προποντίδα και έτσι οι ξεχασμένοι
σύντροφοι αποτέλεσαν και τους πρώτους κατοίκους της Κίου. Η
εξιστόρηση αυτή έγινε από τον Απολλώνιο τον Ρόδιο στα "Αργοναυτικά
"του (295 π.Χ.). Σύμφωνα με άλλο μύθο η πόλη ιδρύθηκε από τον
Ηρακλή και τον αργοναύτη Πολύφημο, που της έδωσε και τ΄ όνομα του
παρακείμενου ποταμού Κίου.94
◊ 300 π.Χ.
Πολύβιος ιστορικός95.
Ιστορία. 5.45.7.3 …ὑπὲρ τῶν ὅλων ἀγῶνας͵ αὐτὸς δὲ διὰ τήν ἡλικίαν
ὑποχείριον ἔχων τὸν νεανίσκον προῆγε͵ καὶ συνήθροιζε τάς δυνάμεις εἰς
Ἀπάμειαν · ἐντεῦθεν δ΄ ἀναζεύξας ἧκε πρὸς τήν Λαοδίκειαν. ἀφ΄ ἧς
ποιηςά μενος τήν ὁρμὴν ὁ βασιλεὺς μετὰ πάσης τῆς στρατιᾶς…
Ιστορία. 5.50.1.2 …συμπράττειν͵ οὗτος αὐτὸς ἕτοιμος ἦν καὶ πολὺς

πρὸς ταῖς παρασκευαῖς. ἁθροισθεισῶν δὲ τῶν δυνάμεων εἰς Ἀπάμειαν ͵
καί τινος ἐγγενομένης στάσεως τοῖς πολλοῖς ὑπὲρ τῶν προσοφειλομένων
ὀψωνίων͵ λαβὼν ἐπτοημένον τὸν βασιλέα…
Ιστορία. 5.50.10.3 … ἀναζεύξας προῆγε μετὰ τοῦ βασιλέως. Περὶ δὲ

τὸν Ἐπιγένην πρᾶξιν συνεστήσατο τοιαύτην͵ λαβὼν συνεργὸν τὸν
92
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΛΛΙΑ Η αναβίωση της Αργοναυτικής Εκστρατείας.
Ο φάκελος διεκδίκησης φέρει στο επίκεντρο της Πολιτιστικής Μεσογειάδας που θα συνοδεύσει την
αθλητική διοργάνωση την «Αργώ», το πλοίο με το οποίο σχεδιάζεται η αναβίωση της Αργοναυτικής
Εκστρατείας, όχι σε τέσσερα χρόνια όσο διήρκεσε κατά τη μυθολογία αλλά σε δύο μήνες. Η «Αργώ»,
αυτοτελές πρόγραμμα πειραματικής αρχαιολογίας του Ινστιτούτου «Ναυδόμος», θεωρείται κατά τον
δήμαρχο Βόλου κ. Αλέκο Βούλγαρη η «πολιτιστική προίκα του Βόλου που θα αξιοποιηθεί στους
Μεσογειακούς». Σύμφωνα με το σχέδιο, και εφόσον η Τουρκία δεν παρουσιάσει διπλωματική
αντίρρηση, θα ξεκινήσει το ταξίδι στις αρχές του προσεχούς Ιουνίου για να ελλιμενιστεί σε 25 σημεία
της Μεσογείου αλλά και της Μαύρης Θάλασσας, μεταξύ άλλων στο Ερντέκ (αρχαία Κύζικο), στα
Μουδανιά (αρχαία Κίο), στο Τσανάκαλε (αρχαία Αβυδο), στο Ερεγκλί (Ποντοηράκλεια) και να
καταλήξει στο Πότι της Γεωργίας, την αρχαία Κολχίδα. Το ΒΗΜΑ, 20/04/2008 , Σελ.: A49. ΤΟ
ΒΗΜΑ 1996-2008 Lambrakis Press.
93
Σιμόπουλος Κυριάκος, Ξενοκρατία, Μισελληνισμός και Υποτέλεια,1990, ΚΙΟΣ, η ελληνική πόλη
στην Μικρά Ασία…
94
95
TLG
40
ἀκροφύλακα τῆς Ἀπαμείας Ἄλεξιν. Γράψας ὡς παρὰ Μόλωνος

ἀπεσταλμένην ἐπι στολὴν πρὸς τὸν Ἐπιγένην πείθει τινὰ τῶν ἐκείνου…
Ιστορία. 5.56.15.2 …τοῦ καὶ τάς ἐπιβολάς͵ καὶ μάλιστα κατὰ τήν
δίοδον ἐπισημαινομένων τήν Ἑρμείου μετάστασιν. ἐν ᾧ καιρῷ καὶ κατὰ
τήν Ἀπάμειαν αἱ μὲν γυναῖκες τήν γυναῖκα τήν Ἑρμείου κατέλευσαν͵ οἱ
δὲ παῖδες τοὺς υἱεῖς.
Ιστορία. 21.41.9.4 …παραλαβὼν Ἄτταλον ἀνέζευξεν καὶ παραγενό

μενος εἰς Ἀπάμειαν ὀγδοαῖος ἐπέμεινε τρεῖς ἡμέρας͵ κατὰ δὲ τήν
τετάρτην ἀναζεύξας προῆγε͵ χρώμενος ἐνερ γοῖς ταῖς πορείαις.
ἀφικόμενος δὲ τριταῖος εἰς τὸν συν ταχθέντα τηςόπον τοῖς περὶ
Ἀντίοχον…
Ιστορία. 21.41.12.3 Τῆς δὲ χορηγίας ἐλθούσης τὸν μὲν σῖτον

ἐμέτρησε ταῖς δυνάμεσι͵ τά δὲ χρήματα παραδούς τινι τῶν χιλιάρχων
συνέταξεν παρακομίζειν εἰς Ἀπάμειαν . Αὐτὸς δὲ πυνθανόμενος τὸν ἐπὶ
τῆς Πέργης καθεσταμένον ὑπ΄ Ἀντιόχου φρούραρχον οὔτε την…
Ιστορία. 21.42.9.1 …τῶν ὁμολογηθέντων χρημάτων͵ αὐτὸς δὲ μετὰ

τῆς δυνάμεως ἀναζεύξας ἠπείγετο͵ σπεύδων συνάψαι τοῖς περὶ τὸν
Εὐμένη. Παραγενόμενος δ΄ εἰς τήν Ἀπάμειαν καὶ καταλαβὼν τόν τε
βασιλέα καὶ τοὺς δέκα͵ συνήδρευεν περὶ τῶν πραγμάτων.
Ιστορία. 21.43.9.1 Εἰ δέ τινες ἐξ ὧν ἀπολαμβάνουσιν οἱ Ρωμαῖοι

πόλεων μετὰ δυνάμεώς εἰσιν Ἀντιόχου͵ τούτους εἰς Ἀπάμειαν
ἀποκαταστησάτωσαν. Τοῖς δὲ Ρωμαίοις καὶ τοῖς συμμάχοις εἴ τινες εἶεν
ἐκ τῆς Ἀντιόχου βασιλείας͵ εἶναι τήν ἐξουσιαν καὶ μένειν͵ εἰ
βούλονται…
Ιστορία. 21.43.12.2 Αἰτωλόν͵ καὶ Εὐβουλίδαν καὶ Φίλωνα

Χαλκιδεῖς͵ καὶ τῶν Αἰτωλῶν ὅσοι κοινὰς εἰλήφασιν ἀρχάς͵ καὶ τοὺς
ἐλέφαντας τοὺς ἐν Ἀπαμείᾳ πάντας͵ καὶ μηκέτι ἄλλους ἐχέτω. ἀποδότω
δὲ καὶ τάς ναῦς τάς μακρὰς καὶ τά ἐκ τούτων ἄρμενα καὶ τά σκεύη͵ καὶ
μηκέτι ἐχέτω πλὴν…
Ιστορία. 21.46.1.1 …πραξάμενος παρ΄ Ἀριαράθου φίλον αὐτὸν

ἐποιήσατο Ρωμαίων. Ὅτι κατὰ τήν Ἀπάμειαν οἵ τε δέκα καὶ Γνάιος ὁ
στρατηγὸς τῶν Ρωμαίων͵ διακούσαντες πάντων τῶν ἀπηντηκότων͵ τοῖς
μὲν περὶ χώρας ἢ χρημάτων ἤ τινος…
41
◊ 300 π.Χ.: Η Απάμεια είναι το όνομα διάφορων πόλεων στη δυτική

Ασία:
APAMEA was a treasure city and stud-depot of the Seleucid kings on

the right bank of the Orontes River, about 55 km to the northwest of
Hama, Syria, overlooking the Ghab valley. Previously known as
Pharmake, it was 41e-established by Seleucus I Nicator in 300 BC, who
so named it after his Bactrian wife, Apame. Located at a strategic
crossroads for Eastern commerce, the city flourished to the extent that its
population eventually numbered half a million. It was conquered by
Pompey in 64 BCE and annexed in the Roman Empire. Destroyed by
Chosroes in the 7th century AD it was partially rebuilt and known as
Famia by the Arabs; and overthrown by an earthquake 96 in 1152. It kept
its importance down to the time of the Crusades. The acropolis hill is now
occupied by the ruins of Kalat el-Mudik.
◊ 264 π.Χ. Για πολλά έτη, ο Πόντος ήταν σε πόλεμο με ένα άλλο
βασίλειο, τη Βιθυνία. Μια ορεινή και βαριά δασώδη περιοχή στο
βορειοδυτικό μέρος της Μικράς Ασίας, η Βιθυνία ήταν συνεχή
εχθροπραξία από το 264 με τον Πόντο, εντούτοις, την αποδυνάμωσε και
την κατέστησε ώριμη για τη ρωμαϊκή κατάκτηση σε 74 Π.Χ. 97
264 π.Χ.. Αστακός98. Αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας, αποικία των
Μεγαρέων. Βρισκόταν κοντά στον Βόσπορο, σε παράλια τοποθεσία. Eίχε
ονομαστεί έτσι από κάποιον Σπαρτιάτη Αστακό, κατά τον Μέμνονα, ή
σύμφωνα με μια μυθολογική εκδοχή, από τον ομώνυμο γιο του
Ποσειδώνα και της νύμφης Ολβίας. Η πόλη επανιδρύθηκε το 264 π.Χ.
από τον Νικόδημο Α’ της Βιθυνίας και μετονομάστηκε Νικομήδεια.
96
Για τους σεισμούς στην περιοχή υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία. Polonia, A., M.H. Cormier, M.N.
Cagatay, G. Bortoluzzi, E. Bonatti, L. Gasperini, M. Ligi, L. Capotondi, L. Seeber, C.M.G. McHugh,
W.B.F. Ryan, N. Gorur, O. Emre, B. Tok, and the MARMARA 2000 and MARMARA 2001 scientific
parties, Exploring submarine earthquake geology in the Marmara Sea, 2002, EOS Trans. Am.
Geophys. U., 82, 229 and 235-235. Le Pichon, X., T. Taymaz, A.M.C. Sengor, The Marmara Fault and
the future Istanbul earthquake, in: International Conference on the Kocaeli Earthquake, 17 August
1999,1999, Proc., pp. 41-54. G.Bortoluzzi, A.Polonia, M.Cormier, N.Çagatay, E.Bonatti, L.Seeber,
A.Blasi, P.Fabretti, D.Penitenti,E.Omer, H.Kurt, N.Ozer, B.Tok, F.Satici, E.Bartolini, A.Boschetti,
A.Catarinelli, Geophysical and geological studies in the sea of Marmara. Report on
morphobathymetric, seismic, and coring investigations during cruise Marmara2000 with R/V Odin
Finder,2001, Rapporto Tecnico IGM N.69, 35pp. URL: doc.igm.bo.cnr.it.
97
Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Knight, Judson Ancient Civilizations:
Almanac / Judson Knight; edited by Stacy A. McConnell and Lawrence W. Baker
98
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ
42
Καταστράφηκε από τους Γότθους το 258 μ.Χ. και αποτέλεσε επολογή

του Διοκλητιανού για πρωτεύουσα του Ανατολικού ρωμαϊκού κράτους
(προτιμήθηκε τελικά το Βυζάντιο). Στη θέση της είναι σήμερα η
τουρκική πόλη Ιζμίτ.
236 π.Χ. 99Προύσα. Πόλη της βορειοδυτικής Τουρκίας, στην περιοχή

της Βιθυνίας, N της Προποντίδας, όπου βρίσκεται το επίνειό της
Μουδανιά. Ιδρύθηκε από τον βασιλιά της Βιθυνίας Προυσία A’ (236 –
180 π.Χ.) στις υπώρειες του όρους Όλυμπος, ύστερα από υπόδειξη του
φιλοξενουμένου του Καρχηδόνιου στρατηγού Αννίβα. Το 74 π.Χ. ο
τελευταίος βασιλιάς της Βιθυνίας Νικομήδης Γ’ την παρεχώρησε με
διαθήκη στους Ρωμαίους. Επί Τραϊανού (98 – 117 μ.Χ.), διοικητής της Π.
ήταν ο Πλίνιος ο Νεότερος και η πόλη γνώρισε μεγάλη άνθηση·
πλουτίστηκε με δημόσια βιβλιοθήκη και μεγάλα λουτρά και πέτυχε
πολλά προνόμια. Στους βυζαντινούς χρόνους ήταν περίφημη για τα
θειούχα και σιδηρούχα λουτρά της και γνώρισε την εύνοια πολλών
αυτοκρατόρων, που τη στόλισαν με λαμπρά οικοδομήματα. Το 950
κατελήφθη από τους Άραβες και το 1097 από τους Σελτζούκους· χάθηκε
όμως οριστικά για την αυτοκρατορία το 1326, υποκύπτοντας, ύστερα από
πολιορκία ενός έτους, στους Οθωμανούς Τούρκους του Ορχάν. Μεταξύ
1327 και 1361 η πόλη υπήρξε η πρωτεύουσα του νέου Οθωμανικού
κράτους· αλλά και μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην
Αδριανούπολη, παρέμεινε πάντοτε η πιο τιμημένη πόλη των Τούρκων,
γιατί εκεί ήταν θαμμένοι οι ηγεμόνες τους μέχρι τον Μωάμεθ A’. Η πόλη
είχε ακμαία βιομηχανία μεταξωτών υφασμάτων και εμπόριο, ιδιαίτερα
τον 14o αι.· καταστράφηκε κατά την επιδρομή του Ταμερλάνου περ. το
1400 και το 1607 κατά την επανάσταση του Καντέρογλου. Κατά την
τουρκοκρατία υπήρχε εκεί ανθούσα ελληνική κοινότητα, η οποία
συντηρούσε και τη βιομηχανία μεταξωτών υφασμάτων. Κατά τη
μικρασιατική εκστρατεία, η Π. κατελήφθη από τα ελληνικά στρατεύματα
στις 8 Ιουλίου 1920, επανήλθε όμως στους Τούρκους στις 11
Σεπτεμβρίου 1922. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών, οι Έλληνες της
Π. μετανάστευσαν στην Ελλάδα.
202 π.Χ. Apamea Myrlea100. Apamea Myrlea or Apamea Myrleon –

Greek language : Απάμεια Μυρλεανός, also transliterated as Apameia
Myrleanos; formerly Brylleion and Myrlea (Greek: Μύρλεια, also
transliterated as Murleia or MYRLEIA); Latin language : Colonia Iulia
Concordia; and also recorded as Apamena – was an ancient city on the
Sea of Marmara , in BITHYNIA , Anatolia ; the ruins are now found a
99
100
licestudy.org MainIndexSearchContactFeedback.
43
few kilometers south of Mudanya (Medania, Mutania), Bursa Province

in the Asia n part of Turkey . Founded by the Colophon ians ( Pliny the
Elder v. 32.), in antiquity Apamea was the port of Brusa (now, Bursa,
Turkey ). Philip V of Macedon took the town, as it appears, during the
war which he carried on against the king of Pergamon , and he gave the
place to King Prusias I of BITHYNIA , his ally. Prusias, who rebuilt the
city around 202 BC , renamed the city after his wife, Apama.
◊ 2ος π.Χ.APAMEA MYRLEA. 101APAMEA MYRLEA or APAMEA

Myrleon &ndash was an ancient city on the Sea of Marmara, in
BITHYNIA, Anatolia; the ruins are now found a few kilometers south of
Mudanya, Bursa Province in the Asian part of Turkey.Names.Αpamea
MYRLEA in Greek is Απάμεια Μυρλεανός, also transliterated as
APAMEIA MYRLEAnos. It was formerly Brylleion and MYRLEA
(Greek: Μύρλεια, also transliterated as Murleia or MYRLEIA). In
Latin it was Colonia Iulia Concordia and also recorded as Apamena
&ndash. Foundation.The city was founded by the Colophonians. [1] In
antiquity APAMEA was the port of Prusa (now, Bursa). Philip V of
Macedon took the town, as it appears, during the war which he carried on
against the king of Pergamon, and he gave the place to King Prusias I of
BITHYNIA, his ally. Prusias, who rebuilt the city around 2 BC,
renamed the city after his wife, Apama.The place was on the south coast
of the Gulf of Erdek, and northwest of Bursa. The Romans made
APAMEA a colony, apparently not earlier than the time of Augustus, or
perhaps Julius Caesar, given the name Colonia Iulia Concordia. Pliny the
Younger (Ep. X. 56) When the governor of BITHYNIA asked for the
advice of Trajan, as to a claim made by the colonia, not to have its
accounts of receipts and expenditures examined by the Roman governor.
From a passage of Ulpian [2] we learn the form “Apamena: est in
BITHYNIA colonia Apamena.” [3]APAMEA minted its own coins in
antiquity: coins of the period before the Roman dominion have the
epigraph Apameôn Murleanôn; the epigraph on the coins of the Roman
period contains the title Julia.
101
44
…Pliny102 v. 32.). Dig. 50. Tit. 15. S. 11. p. 153. Επίσης Πλίνιος…
Williams, W. (1990), Pliny the Younger: Correspondence with Trajan
from BITHYNIA (Epistles X), Warminster…Pliny’s correspondence
with Trajan Pliny was the legatus Augusti pro praetore in the province of
Pontus and BITHYNIA in ad 109–11.62 While Pliny was touring his
province, he sent the emperor Trajan letters reporting the problems he
faced and the solutions he found to them, often seeking the emperor’s
advice. Trajan sent answers in response to Pliny. In this correspondence,
two letters concerning Christians (Επιστολές X.96–7), written from
Pontus towards the end of ad 110,63 are the most valuable item of
information as regards the attitude adopted by Roman governors in the
face of the expansion of Christianity.103
180 π.Χ. 104b. c. 180, -109 BC the founder of Roman Stoic philosophy,
and a friend of Scipio Aemilianus and of Polybius.A pupil in Athens of
Diogenes of Seleucia and of Antipater of Tarsus, Panaetius also studied
the philosophies of Plato and of Aristotle. Many years a resident in Rome,
he was an influential member of the Scipionic circle and was invited to be
Scipio's sole companion on an ambassadorial visit to the Orient about 140
BC. Panaetius succeeded Antipater as head of the school and passed the
last 20 years of his life in Athens. While adhering to fundamental Stoic
teaching, Panaetius tempered the rigid austerity of the ancient Stoa and
introduced a new humanist note. He appears to have written less
voluminously than other leading Stoics, and none of the five treatises
attributed to him is extant. His important ethical treatise On the
Appropriate was Cicero's model for the first two books of the De Officiis.
His chief disciple was Poseidonius of APAMEA.
b. 124 BC, Prusa, BITHYNIA [modern Bursa, Turkeyd. c. 40 BC, ,

Rome [Italy] Greek physician who established Greek medicine in Rome.
102
Latin Dictionary Founded on Andrew's Edition of Freund's Latin Dictionary, by Charlton T.
Lewis, et al (Hardcover - August 1979), Excerpt from page 135: "... 360.-11, A town in Bithynia,
earlier called Myrlea, now Moudania, Plin. 5, 32, 40, § 143 ; cf. Mann. Asia ..."
103
Richard Talbert, Barrington Atlas of the Greek and Roman World, (ISBN 0-691-03169-X), p. 52.
Smith, William (editor); Dictionary of Greek and Roman Geography, “Apameia”, London, (1854)
William Smith, Classical Dictionary, s.v. “Apamea”, “MYRLEA” Stephanus of Byzantium, s. v.
Apameia. by William Smith (1856).
104
Από την εγκ. Britannica.
45
His influence continued until Galen began to practice medicine in Rome

in AD 164.He opposed the humoral doctrine of Hippocrates and instead
taught that disease results from constricted or relaxed conditions of the
solid particles, a doctrine derived from the atomic theory of the 5th-
century philosopher Democritus. Asclepiades believed that harmony
would be restored through fresh air, light, appropriate diet, hydrotherapy,
massage, and exercise. A pioneer in the humane treatment of mental
disorders, he had insane persons freed from confinement in the dark and
treated them by using occupational therapy, music, soporifics (especially
wine), and exercise.105
APAMIA, vel APAMEA . Phrygiae urbs, ad Marsyae fluv. ostia,

Cibotos olim appellata.
Graece autem kibwtos est area, quâ voce utuntur tum auctor epistolae ad
Hebraeos, c. 11. v. 7. tum B. Pertrus ep. 1. c. 3. v. 20. ubi de arca Noe;
quam Flav. Iosephus la/rnaka vocat Ant. Iud.l. 1. c. 4. Strabo, )
APAMEIA, h( kibwtos2 legome/nh. Ptol. )apa/meia kibwtos. Plin. l. s. c.
29. 29. Tertius APAMEA m vadit, ante appellatam Celaenas, deinde
Ciboton. Claudebatur enim in arcae modum, a tribus fluviis illam
ambientibus. Plinius ubi supra: Sita est in radice montis Signiae,
circumfusa Marsyâ, Obrimâ, Orgâ ftaminibus in Maeandrum cadentibus.
Nunc a paucis inhabitata. longitud. 59. 50. latitud. 39. 50. Est et Apames
Bithzmiae oppid. a Nicomede Prusiae rigis filio, de matris Apames
nomine sic dictum, postea MYRLEA, a Myrlo Colophoniorum duce
appellata, urbs parva et male culta, longitud. 56. 50. latitud. 49. 56. Item
urbs Mediae, in illius et Parthiae confinio Miana, teste Moletiô. Item alia
in Mesopotamia, apud Euphratem fluv. ex adverso Zeugmatis. longitud.
79. 50. latitud. 49. 56. Altera ad Tigrim in eadem provincia, ubi is in 2.
alveos dividitur, supta Seleuciam ad 125. mill. pass. Alia in Perside.
Denique urbs Syriae archiepiscopalis olim clara ad Orontem fluv. inter
Antiochiam, et Emesam ad 65. mill. pafl. a Larissa 15. Hamous, teste
Belloniô, Hama Leunclavio, Aman aliis, a Seleuco Nicanorege condita, ac
de sororis, alii, de uxoris nomine dicta. Hanc Thomas Episcopus
dexteritate suâ, A. C. 544. ab armis Cosrois, Persarum Regisqui
advantabat Antiochiam devastaturus, liberavit. A Rege enim ad spectacula
105
1994-2001 Encyclopedia Britannica, Inc.
46
invitatus, processit, quo animum eius modis omnibus mitigarer, et

placatum redderet: Interrogatusque ab eo, an expeteretipsum in urbe sua
videre; ipse qui sciebat, prudentiae partem esse, etiam apud ferocissimos
homines, veritatem cum magnanimitate et modestia dicere, respondit: Se
nequaquam id cupere. Quod responsum miratus tyrannus, Apameensibus
pacem dedit. Expugnata sub Iustino Minore A. C. 569. cui cum Cosproe
et filio huius Hormisda res fuit. Vide Evagr. l. 4. c. 24. 25. et l. 5. c. 7. 10.
P. Diacon. l. 10. P. Diacon. l. 10. Item Plin. l. 5. c. 29. Strab. l. 6. et 11.
Regio Apamena. Dionys. v. 918. longitud. 70.00. latitud. 34.45.
Notandum hîc, urbes huius nominis fere quotquot sunt, aquis pariter
circumfundi. Amm. Marcellin. de APAMEA Mesenes: Urbs est, quam
Tigridis aquae ambiunt. Steph. )*APAMEIA/ e)sti kai\ a)llh en th=|
*mes1hnw=n gh=| tw=| *ti/grhti perie\xome/nh. Et Plin. loc. cit. Tigris
circumdatur buic. Idem de Apamia Phrygiae, Sita est in radice montis
Signiae circumfusa Marsyâ. Steph. de Apamia Syiae, )*eklh/qh de\
*xer)r(onhs1os a)po\ perio xh=s2 th=n u(da/twn. Itaque verissimum puto,
quod observar Vir Maximus, Apamia vocem esse Syram, quamvis illius
originem non videatur plane assecurtus fuisse, quae tota later in Ionae
verbis, c. 2. v. 4. aphaphuni majim, h. e. circumdederunt me aquae.
Bochart. 106
APAMEA . Οκτώ διαφορετικές πόλεις107 με το ίδιο όνομα.
Έχω σαφή επίγνωση της ύπαρξης οκτώ διαφορετικών πόλεων με το ίδιο

όνομα. Κάθε φορά που υπάρχει αναφορά του ονόματος το υποσημειώνω
έντονα.
APAMEA ή APAMEIA (Ελληνικά: Απάμεια) είναι το όνομα αρκετών

Πόλεων Ελληνικών στη δυτική Ασία, κατόπιν Απάμα από το όνομα
της συζύγου του Σέλευκου Νικάνορα Ι:
106
December 2004 Ruediger Niehl . typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no
spell check June 2005 Peter Stroebel semi-automatic lemma-correction…
107
Ο Πλίνιος ο παλαιότερος απαριθμεί έξι πόλεις που άνηκαν με το όνομα Apamea, και παρατηρεί
ότι υπήρξαν εννέα άλλες.
47
APAMEA or APAMEIA (Greek: Απάμεια) is the name of several

Hellenistic cities in western Asia, after Apama, the wife of Seleucus I
Nicator:
 APAMEA (Syria), on the Orontes River, northwest of Hama,

Syria. Όχι είναι πόλη της Συρίας.
 APAMEA (Babylonia), on the Tigris near the Euphrates, precise
location unknown, now in Iraq. Όχι είναι πόλη της Βαβυλωνίας.
 APAMEA (Sittacene), on the Tigris, precise location unknown,
now in Iraq, Όχι είναι πόλη του Ιράκ.
 APAMEA (Media), in Media, near Laodicea (Nahavand, Iran),
precise location unknown. Επίσης όχι.
 APAMEA MYRLEA, formerly MYRLEA and Brylleion, in
BITHYNIA, on the Sea of Marmara; currently near Mudanya,
Bursa Province, Turkey
 APAMEA (Euphrates), in Osroene, opposite Zeugma on the
Euphrates, now flooded by the Birecik Dam, Turkey
 APAMEA (Phrygia), formerly Kibotos, commercial center of
Phrygia, near Celaenae, now at Dinar, Afyonkarahisar
Province, Turkey.
 APAMEA Ragiana, south of the Caspian Gates in Parthia (later
Media); now in Iran.
5ος π.Χ. Μύρλεια108. Αρχαία παραλιακή πόλη της Μ. Ασίας, στη Βιθυνία.
Βρισκόταν στην είσοδο του Κιανού κόλπου και χτίστηκε τον 5o αι. π.Χ.
από άποικους της Κολοφώνας. Κατά τον 3o αι. π.Χ. προσαρτήθηκε στο
κράτος της Βιθυνίας και, αργότερα, καταστράφηκε από τον βασιλιά της
Μακεδονίας Φίλιππο E’. Ξαναχτίστηκε από το βασιλιά της Βιθυνίας
Προύσιο A’ και, προς τιμήν της συζύγου του Απάμας, μετονομάστηκε
σε Απάμεια. Στα χρόνια του Καίσαρα και του Αύγουστου
εγκαταστάθηκαν εκεί Ρωμαίοι άποικοι. Κατά τον Μεσαίωνα
ονομάζονταν Μοντανιάκ (Montagnac) και γι’ αυτό όταν - μετά την
καταστροφή της από τους Τούρκους (1318) - ξαναχτίστηκε,
ονομάστηκε Μουντανιά. Νομίσματα της αρχαίας Μ. σώζονται έως
σήμερα. Τα πρώτα κόπηκαν περί το 200 π.Χ. και φέρουν την επιγραφή
ΜΥΡΛΕΑ ή ΜΥΡΛΕΑΝΩΝ ή ΤΩΝ ΜΥΡΛΕΑΝΩΝ ΑΠΑΜΕΩΝ. Από
την ονομασία της πόλης αυτής ονομαζόταν η περιοχή Μυρλεάτιδα.
108
48
3ος π.Χ. 109Μύρλεια. Κατά τον 3o αι. π.Χ. προσαρτήθηκε στο κράτος της
Βιθυνίας και, αργότερα, καταστράφηκε από τον βασιλιά της Μακεδονίας
Φίλιππο E’. Ξαναχτίστηκε από το βασιλιά της Βιθυνίας Προύσιο A’ και,
προς τιμήν της συζύγου του Απάμας, μετονομάστηκε σε Απάμεια.
◊ 2 ος π.Χ. [In 2 Philip V of Macedon] by this action aroused similar

hatred for
himself among the Aetolians. He had recently made a settlement with
and was stretching out his hands to that people, but with no excuse,
σελίδα 288, The Hellenistic and Roman Periods when friendship and
alliance with the Aetolians had been made by Lysimachea, Calchedon and
Cius a short time before, he first won over the city of Lysimachea and
detached it from the Aetolian alliance, then Calchedon, and thirdly he
enslaved [exandrapodizein: literal] Cius, though a general from the
Aetolians was present there and in charge of public affairs. (Polybius, XV.
23. vii–ix).110
202 π.Χ. APAMEA MYRLEA. 111
APAMEA MYRLEA ή APAMEA Myrleon ήταν αρχαία πόλη στη

Θάλασσα του Μαρμαρά στη Βιθυνία.
►APAMEA MYRLEA in Greek is Απάμεια Μυρλεανός, also

transliterated as APAMEIA MYRLEAnos. It was formerly Brylleion
and MYRLEA (Greek: Μύρλεια, also transliterated as Murleia or
MYRLEIA). In Latin it was Colonia Iulia Concordia and also recorded
as Apamena...
The city was founded by the Colophonians. In antiquity APAMEA was

the port of Prusa (now, Bursa). Philip V of Macedon took the town, as it
appears, during the war which he carried on against the king of
Pergamon, and he gave the place to King Prusias I of BITHYNIA, his
ally. Prusias, who rebuilt the city around 202 BC, renamed the city after
his wife, Apama.
109
110
The Greek City States a source book. P. J. Rhodes 1986, 07
111
From Wikipedia, the free encyclopedia. (Redirected from Apamea (Bithynia).
49
The place was on the south coast of the Gulf of Erdek, and northwest of
Bursa. The Romans made APAMEA a colony, apparently not earlier
than the time of Augustus, or perhaps Julius Caesar, given the name
Colonia Iulia Concordia. <rewf> Pliny the Younger (Ep. x. 56). When the
governor of BITHYNIA asked for the advice of Trajan, as to a claim
made by the colonia, not to have its accounts of receipts and expenditures
examined by the Roman governor. From a passage of Ulpian we learn the
form "Apamena: est in BITHYNIA colonia Apamena."
APAMEA minted its own coins in antiquity: coins of the period before
the Roman dominion have the epigraph Apameôn Murleanôn; the
epigraph on the coins of the Roman period contains the title Julia.112
This article incorporates text from the Encyclopædia Britannica113

Eleventh Edition, a publication now in the public domain.114
202 π.Χ. Προυσίας.115 A’ (236 – 180 π.Χ.). Σε νεαρή ηλικία διαδέχτηκε

τον πατέρα του Ζήλα. Υπήρξε ηγεμόνας συνετός και ανδρείος και στις
ημέρες του η Βιθυνία έφτασε σε μεγάλη ακμή. Ο Π. νίκησε τον βασιλιά
της Περγάμου Άτταλο A’ και αντιμετώπισε με επιτυχία τους Γαλάτες, που
λεηλατούσαν τις χώρες του Ελλησπόντου. Συμμάχησε με τον Φίλιππο E’
και κατέλαβε το 202 π.Χ. τις πόλεις Χαλκηδόνα, Κίο και Μύρλεια. Τις
δύο τελευταίες, οι οποίες καταστράφηκαν εντελώς στις επιχειρήσεις, τις
ξαναέχτισε και τις μετονόμασε σε Προυσιάδα και Απάμεια . Ο Π. έδωσε
άσυλο στον Αννίβα, με τη συμβουλή του οποίου έχτισε την Προύσα,
πιέστηκε όμως από τον Φίλιππο να τον παραδώσει στους Ρωμαίους, αλλά
ο Αννίβας πρόλαβε και αυτοκτόνησε με δηλητήριο (183 π.Χ.). Ο Π.
πέθανε από τραύμα στην πολιορκία της Ηράκλειας.
►200 π.Χ.
BITHYNIA as a province of the Roman Empire, 120 AD.116 Roman

province. As a Roman province, the boundaries of BITHYNIA
frequently varied, and it was commonly united for administrative
112
Pliny v. 32.), Dig. 50. tit. 15. s. 11, p. 153.
113
Stephanus of Byzantium, s. v. Apameia. Hazlitt, Classical Gazetteer, "Apamea"
114
This article incorporates text from the public domain Dictionary of Greek and Roman Geography by
William Smith (1856).Retrieved from "http://en.wikipedia.org/wiki/Apamea_Myrlea"
115
116
50
purposes with the province of Pontus. This was the state of things in the
time of Trajan, when Pliny the Younger was appointed governor of the
combined provinces (103-105), a circumstance to which we are indebted
for valuable information concerning the Roman provincial administration.
Under the Byzantine Empire BITHYNIA was again divided into two
provinces, separated by the Sangarius, to the west of which the name of
BITHYNIA was restricted.
Ποσειδώνιος φιλόσοφος.117
Απόσπασμα. 43.55 …εὐμεγέθη καὶ ποταμὸν δι΄ αὐτῆς ῥέοντα ἀφανῆ

μέχρι πολλοῦ διαστήματος͵ εἶτ΄ ἀνακύπτοντα πρὸς τήν ἐπιφάνειαν͵
καθάπερ Ὀρόντης ἐν τῇ Συρίᾳ͵ καταδὺς εἰς Τὸ μεταξὺ χάσμα Ἀπαμείας
καὶ Ἀντιοχείας͵ ὃ καλοῦσι Χάρυβδιν͵ ἀνατέλλει πάλιν ἐν τετταράκοντα
σταδίοις· τά δὲ παραπλήσια καὶ ὁ Τησιγρις ἐν τῇ Μεσοποταμίᾳ καὶ ὁ
Νεῖλος ἐν τῇ Λιβύῃ μικρὸν…
► Απόσπασμα. 136b.19 …λόγως ὑβριζόμενοι͵ οὐχ ὑπέμενον.

Συνιόντες οὖν ἀλλήλοις κατὰ τάς εὐκαι ρίας συνελάλουν περὶ
ἀποστάσεως͵ ἕως εἰς ἔργον τήν βουλὴν ἤγαγον. ἦν δέ της οἰκέτης Σύρος
Ἀντιγένους Ἐνναίου͵ Τὸ γένος ἐκ τῆς Ἀπαμείας ͵ ἄνθρωπος μάγος καὶ
τερατουργὸς τὸν τρόπον. Οὗτος προσεποιεῖτο θεῶν ἐπιτάγμασι καθ΄
ὕπνον προλέγειν τά μέλλοντα͵ καὶ πολλοὺς διὰ τήν εἰς …
190 π.Χ. Phrygia118. Before the expedition of Alexander, and the

subsequent gradual exten- sion of Greek civilization among the rude
peoples of the highlands of central Asia Minor119, a native coinage in
117
Αlso spelled Posidonius b. c. 135 BCd. c. 51 BC Greek philosopher, considered the most learned
man of his time and, possibly, of the entire Stoic school.Poseidonius, nicknamed "the Athlete," was a
native of Apamea in Syria and a pupil of the Greek Stoic philosopher Panaetius. He spent many years
in travel and scientific research in Spain, Africa, Italy, Gaul (modern France), Liguria, and Sicily. When
he settled as a teacher at Rhodes, his adopted Greek city, his fame attracted numerous scholars. By his
writings and his personal relations, he did more to spread Stoicism in the Roman world than anyone
else except Panaetius. 1994-2001 Encyclop?dia Britannica, Inc.
118
.[Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics of Phrygia , 1895 and 1897.
Imhoof-Blumer, F., Kleinasiatische Münzen, 1901; Zur griechischen u. Römischen. Münz- kunde,
1908. Head, B. V., British Museum Catalogue, Phrygia , 1906.]
119
Παραλία Μικράς Ασίας .Αρχαιολογικός Άτλας. Πλήρης αρχαιολογικός άτλας για τα παράλια της
Μικράς Ασίας, από την Τροία ως τις πόλεις της Λυκίας.Για πρώτη φορά εκδίδεται στα ελληνικά ένας
τόμος στον οποίο είναι συγκεντρωμένες όλες οι πληροφορίες, τόσο για τον ειδικό επιστήμονα, όσο και
για τον απλό περιηγητή. Με άρτια κείμενα, φωτογραφική τεκμηρίωση, αρχιτεκτονικά σχέδια και
τρισδιάστατες αναπαραστάσεις του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού. 'Ενα μνημειώδες και
51
these regions was non-existent, though the Persian daric was doubtless
current along the more frequented traderoutes from Syria through the
Cilician gates and along the river-valleys of Phrygia and Lydia to the
Greek ports on the western seaboard. It was not until Greek and
Macedonian settlers had been planted here and there in the country by the
Seleucids and Attalids in mutual rivalry that coinage began to come into
general use, and it was not until after the defeat of Antiochus at
Magnesia, B.C. 190, when the greater part of western Asia Minor was
assigned to the kingdom of Pergamum, that Cistophoric mints were
established (B.C. 189-133) at Laodiceia and APAMEIA. Afterwards,
when the administration of the country was taken over by the Romans
(B.C. 133), Synnada, as a convenient station on the road through Pisidia
to Cilicia, was also promoted to the rank of a Cistophoric mint. The
Alexandrine tetradrachms of this period, which Müller (Nos. 1178-95)
assigned to Philomelium120 on the eastern highway to Iconium, belong
more probably to Phaselis on the coast of Lycia (Imh., Kl. M., 308). The
only other city which struck silver coins in pre-Imperial times was
Cibyra, which was allowed to retain its independence under its native
dynasts down to B.C. 84.
►190 π.Χ.: Romans under Scipio defeat Seleucid king Antiochus the
Great at Magnesia, and add Asia Minor to their territories.
Tite-Live, Ab Urbe Condita
'tum uero me' inquit 'et ante Alexandrum et ante Pyrrhum et ante alios
omnes imperatores esse.' et perplexum Punico astu responsum et
improuisum adsentationis genus Scipionem mouisse, quod e grege se
imperatorum uelut inaestimabilem secreuisset. Uillius ab Epheso
APAMEA m processit. eo et Antiochus audito legatorum Romanorum
aduentu occurrit. APAMEA e congressis disceptatio eadem ferme fuit
quae Romae inter Quinctium et legatos regis fuerat.
Achaeorum Philopoemenem princi-pem aemulatione gloriae in bello

Laconum infestum inuisum-que esse Quinctio credebant. Amynander
επιστημονικά άρτιο έργο, σε συνεργασία με το εξειδικευμένο επιτελείο του Ιδρύματος Μείζονος

Ελληνισμού.
120
Ταύτης δὲ τῆς μεγάλης ἐστὶ καὶ ἡ παρώρειος Φρυγία͵ περὶ ἣν τὸ Φιλομήλιον· καὶ αὕτη μὲν μία
Φρυγία.
52
uxorem Apamam, filiam Alexandri cuiusdam Megalopolitani, habebat,

qui se oriundum a magno Alexandro ferens filiis duobus Philippum atque
Alexandrum et filiae Apamam nomina imposuerat; quam regiis inclutam
nuptiis maior e fratribus Philippus secutus in Athamaniam fuerat. hunc
forte ingenio uanum Aetoli et Antiochus impulerant in spem Macedoniae
regni, quod is uere regum stirpis esset, si Amynandrum Athamanes-que
Antiocho coniunxisset; et ea uanitas promissorum non apud Philippum
modo sed etiam apud Amynandrum ualuit. in Achaia legatis Antiochi
Aetolorumque coram T.
Dionysopolis 121occupied a fertile district on the south bank of the upper

Maeander, by which its territory was separated from the κοινον of the
Hyrgaleis (Ramsay, C. and B., 126; J. H. S., iv. 374 ff, x. 216 ff.; Reinach,
Chron. d'Or., i. 497. 4). According to Steph. Byz. it was founded by
Eumenes II (B.C. 197-159) and Attalus II (B.C. 159-138) of Pergamum
on the spot where a ζοανον of Dionysos had been found. Autonomous Æ
of second or first century B.C. Obv. Head of young Dionysos in ivy-
wreath, rev. ΔΙΝΥΣ Bunch of grapes (B. M.). Obv. Bust of young
Dionysos in ivy-wreath with thyrsos at shoulder, rev. ΔΙΟΝΥΣΟ, Dio-
nysos standing wearing himation, holding thyrsos and grapes over
panther. Magistrate’s name with patronymic as on contemporary coins of
APAMEIA. Quasi-autonomous and Imperial coins, Tiberius to Maesa.
Inscr., ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΛΙΤΩΝ, ΔΙΟΝΥCΟΠΟΛЄΙΤΩΝ. Magistrates’
names in nominative with patronymic under Tiberius. In time of Severus
and Caracalla with title Strategos (CΤΡΑΤΗ- ΓΟΥΝΤΟC), and dedicatory
coins by ΧΑΡΗC Β ΙЄΡЄΥC ΔΙΟΝΥCΟΥ, with ΑΝЄΘΗΚЄΝ. On coins
of Elagabalus Maesa, and Annia Faus- tina, struck A.D. 221-2, the date…
►133 π. Χ. The autonomous bronze coins of APAMEIA122 range from

B.C. 133-48, and are of four types :
(i) Bust of Athena, rev. Eagle flying over Maeander symbol, between the
caps of the Dioskuri.
(ii) Head of Zeus, rev. Cultus-statue of Artemis Anaïtis.
121
…. [Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics of Phrygia , 1895 and
1897. Imhoof-Blumer, F., Kleinasiatische Münzen, 1901; Zur griechischen u. Römischen. Münz- kunde,
1908. Head, B. V., British Museum Catalogue, Phrygia , 1906.].
122
[Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics of Phrygia , 1895 and 1897.
Imhoof-Blumer, F., Kleinasiatische Münzen, 1901; Zur griechischen u. Römischen. Münz- kunde, 1908.
Head, B. V., British Museum Catalogue, Phrygia , 1906.].
53
(iii) Bust of Artemis turreted, as City-goddess, rev. Marsyas, on Maeander

symbol.
(iv) Head of Zeus, rev. Crested helmet, on Maeander symbol.
These four denominations are contemporary with one another, and bear
magistrates’ names in nominative or genitive case with patronymic: some
of the names are identical with those on the cistophori. For illustrations
see B. M. C., Phr., Pl. X. Quasi-autonomous and Impe- rial—Augustus to
Saloninus. Inscr., ΑΠΑΜΕΩΝ, or rarely ΑΠΑ- ΜΕΙC, ΚΟΙΝΟΝ
ΦΡΥΓΙΑC, and, later, ΑΠΑΜЄΩΝ. Magistrates— Marius Cordus and
M. Vettius Niger, Proconsuls of Asia under Nero, and M. Plancius Varus
under Vespasian, A. D. 79. Local magistrates— Names at first in
nominative case, but from Nero in genitive, with επι, επιμ[εληεντος], or
παρα under Commodus, and again, usually, from time of Gordian, when
the magistrate is a Panegyriarch. The following titles are sometimes
added : Agonothetes, Hippikos, Asiarch, Grammateus, Panegyriarch,
Archiereus. For list of names see B. M. C., Phr., pp. xxxviff. Chief types
—ΜΑΡCΥΑC playing double flute; ΜΑΡCΥΑC seated in grotto with
packing chests around him. Inscr., ΚΙΒΩΤΟΙ ΑΠΑΜЄΩΝ; Zeus
(Kelaineus) seated; ΟΜΟΝΟΙΑ standing; Athena standing, or seated
playing double flute, her face reflected in the waters of a fountain, and, on
a lofty rock above her, the satyr Marsyas in attitude of astonishment;
Aphrodite standing; Chest or ark (κιβωτος) inscribed ΝΩЄ, floating on
water and containing two figures, and in front the same pair, a man and a
woman, and, on the top, a raven (?), and above it a dove flying with a
branch in her beak (Fig. 313). This type is probably copied from some
painting in the city delineating the myth which localized the resting-place
of Noah’s ark on the mountain behind APAMEIA (Ramsay, C. and B.,
669). Also Lion before thyrsos, with cista mystica above; Hero
ΚЄΛΑΙΝΟC123 standing; Pan standing; Hermes seated; Poseidon
standing; Hekate triformis, sometimes with epithet CΩΤЄΙΡΑ; River- god
ΜΑΙΑΝΔΡΟC124 recumbent; Cultus-statue of Artemis Ephesia with four
123
HIRSCHFELD,GUSTAV. Über Kelainai-Apameia Kibotos. Berlin, 1875. 26 pp. 1 fold.map.
Boards. Offered for EUR 34.00 = appr. US$ 53.69 by: Antiquariaat A. Kok & Zn. B.V.
(NVvA/ILAB) - Book number: 16946.
124
Excerpta ex BTL-2 Bibliotheca Teubneriana Latina (curante CTLO, ed. Saur - Brepols) Titus Liuius
- Ab urbe condita. LLA 251, liber : 37, cap. : 44, par. : 6, pag. : 480. 6 inde, cum audisset Seleucum
filium et quosdam amicorum **Apameam** praegressos, et ipse quarta uigilia cum coniuge ac filia
54
river-gods around her inscribed ΜΑΙ., ΜΑΡ., ΟΡ., and ΘЄΡ. (Maeander,
Marsyas, Orgas, and Therma) (Fig. 314). There are still hot springs at
APAMEIA, called Sidja by the Turks. Another pictorial type shows
Adrasteia nursing the infant Zeus and surrounded by the three Kuretes
(Mion. iv. No. 270). The obv. types are frequently busts of ΚЄΛΑΙΝΟC,
ΑΠΑΜЄΙΑ, ΖЄΥC ΚЄΛЄΝЄΥC. ΔΙΟΝΥCΟC ΚЄΛΑΙΝЄΥC (Z. f. N.,
xv. 49), ΙЄΡΑ CΥΝΚΛΗΤΟC, ΒΟΥΛΗ, ΙЄΡΑ ΒΟΥΛΗ, ΔΗΜΟC. For
illustrations see B. M. C., Phr., Pls. XI and XII.
56 π.Χ. Apamea Myrlea125. Apamea Myrlea or Apamea Myrleon –

Greek language : Απάμεια Μυρλεανός, also transliterated as Apameia
Myrleanos; formerly Brylleion and Myrlea (Greek: Μύρλεια, also
transliterated as Murleia or MYRLEIA); …The place was on the south
coast of the Gulf of Cius , and northwest of Brusa. The Roman Empire
made Apamea a colony, apparently not earlier than the time of
Augustus , or perhaps Julius Caesar , given the name Colonia Iulia
Concordia. Pliny the Younger (Ep. x. 56), when governor of BITHYNIA,
asked for the directions of Trajan , as to a claim made by the colonia, not
to have their accounts of receipts and expenditures examined by the
Roman governor. From a passage of Ulpian (Dig. 50. tit. 15. s. 11) we
learn the form Apamena: est in BITHYNIA colonia Apamena. [p. 153]
Apamea minted its own coins in antiquity: coins of the period before the
Roman dominion have the epigraph Apameôn Murleanôn; the epigraph
on the coins of the Roman period contains the title Julia.
71 π.Χ. Βιθυνία. Κατά τους ιστορικούς χρόνους, η Β. αρχικά

περιλαμβανόταν στη λυδική αυτοκρατορία και αργότερα, επί Κύρου,
πέρασε στους Πέρσες μέχρι την κατάληψή της από τον Μέγα Αλέξανδρο.
Το 71 π.Χ. την κατέλαβαν οι Ρωμαίοι και αποτέλεσε ρωμαϊκή επαρχία.
Εκεί αυτοκτόνησε οΑννίβας, οοποίος μετά την ήττα στη Ζάμα είχε
καταφύγει στην αυλή του Βιθυνού βασιλιά Προυσία.
petit **Apameam**, Xenoni tradita custodia urbis, Timone Lydiae praeposito; 7 quibus spretis,
consensu oppidanorum et militum qui in arce erant, legati ad consulem missi sunt. 45 1 sub idem fere
tempus et ab Trallibus et a Magnesia, quae super Maeandrum est, et ab Epheso ad dedendas urbes
uenerunt. 2 reliquerat Ephesum Polyxenidas audita pugna, et classi usque ad Patara Lyciae peruectus,
metu stationis Rhodiarum nauium, quae ad Megisten erant, in terram egressus cum paucis itinere
pedestri Syriam petit.
125
licestudy.org Main Index SearchC ontact Feedback.
55
►51 π. Χ. Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and

Bishoprics of Phrygia , 1895 and 1897. Imhoof-Blumer, F.,
Kleinasiatische Münzen, 1901; Zur griechischen u. Römischen. Münz-
kunde, 1908. Head, B. V., British Museum Catalogue, Phrygia , 1906..
Laodiceia ad Lycum was a stronghold of Seleucid power and influence

founded by Antiochus II (B.C. 261-246), and named in honour of his wife
Laodice. An older city on the same site was called Diospolis or Rhoas.
The territory of Laodiceia included a great part of the Lycus valley, and
was bounded by the two streams Lykos and Kapros, personified on its
coins by a Wolf and a Boar. Its earliest coins are cistophori. These fall
into three classes:—(i) B.C. 189-133, ΛΑΟ; symbols, Wolf and Head of
city; Wolf and Lyre; Head of city goddess, Aphrodite or Laodice. (ii)
After B.C. 133, ΛΑΟ, and Magistrates’ names in genitive or (later) in
nominative with patronymic; constant symbol, Caduceus. (iii)
Proconsular Cistophori of T. Ampius, B.C. 58-57; C. Fabius, B.C. 57-56;
P. Lentulus, P. f., Procos. of Cilicia B.C. 56-53, and Impera- tor; Ap.
Pulcher, Ap. f., Procos. of Cilicia B.C. 53-51, and Imperator; M. Tullius,
M. f. Cicero, Procos. of Cilicia B.C. 51-50, and Imperator; and of C.
Fannius, Pontifex, B.C. 49-48; with local magistrate’s name and
patronymic; symbol, caduceus (cf. similar classes at APAMEIA). 126
Sanaüs is placed by Ramsay (C. & B., i. 230) at the foot of the hills
overlooking the northern coast of the salt lake Anava, on the eastern
highway between APAMEIA and Laodiceia . The only coin at present
known of this town belongs to the second or first century B.C. Obv. Head
of Apollo, rev. ΣΑΝΑΗΝΩΝ, Tripod between laurel boughs. Magistrates,
ΑΠΟΛ or ΠΡΟ (Imh., Kl. M., 286, and Zur gr. u. röm. Münzk., p. 165). It
would seem that the territory of Sanaüs was subsequently absorbed into
that of APAMEIA.
127
Stectorium, the southernmost city of the Phrygia n Pentapolis, stood on
the left of the road which runs along the valley from APAMEIA to
Hieropolis and Eucarpeia (Ramsay, C. & B., i. 689 ff.). A single autono-
mous coin is known (Fox, Gr. Coins, ii. Pl. VIII. 153), obv. Bearded head,
rev. Bow and quiver., Inscr., [Σ]ΤΕΚΤΟΡΗΝΩΝ, which seems to belong
126
[Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics of Phrygia , 1895 and 1897.
127
…[Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics of Phrygia , 1895 and 1897.
56
to the first century B.C. (Imhoof, Kl. M., 290). The subsequent issues,
quasi-autonomous and Imperial, range from the time of M. Aurelius to
Philip. Inscr., CΤЄΚΤΟΡΗΝΩΝ. Magistrates, with οιτησαμενου (M.
Aurelius and Faustina Jun.), later with επι, and, in Philip’s time, with
addition of ‘Ασιαρχου και της πατριδος. Chief types—Heads of Herakles;
Sarapis; ΙЄΡΑ ΒΟΥΛΗ; ΒΟΥΛΗ; and ΔΗΜΟC. Reverses—Dionysos
standing; Asklepios; Hygieia; Crescent on bucranium, containing two
stars; Zeus seated; Athena standing; Rider-god with double axe; Hero,
Mygdon (?) [1] armed, or stepping into galley, cf. analogous type at
Otrus, where the hero is perhaps Otreus (Imh., Kl. M., 290); Mygdon(?)
in biga of galloping horses (Invent. Wadd., Pl. XVIII. 11). Otreus and
Mygdon are mentioned by Homer (Il. iii. 186) as joint rulers in Phrygia .
128
Synnada. This city stood in a plain and was of considerable importance as

a station on the road from APAMEIA to the north and east. Cicero (Ad
Att., v. 16. 2), on his way to Cilicia, stayed three days at Laodiceia , three
at APAMEIA, and three at Synnada. Its earliest coins are Cistophori,
after B.C. 133 (Num. Chron., 1883, p. 187; Rev. Num., 1892, Pl. III. 6).
The adjunct symbols are, on one, an Amphora, and, on 1 The tomb of
Mygdon in the territory of Stectorium is mentioned by Paus. (x. 27. 1).
See, however, with regard to these types, Regling, in Klio, viii, pp. 489-
92, who identifies the hero as Hektor.
…[Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics of

Phrygia , 1895 and 1897. Imhoof-Blumer, F., Kleinasiatische Münzen,
1901; Zur griechischen u. Römischen. Münz- kunde, 1908. Head, B. V.,
British Museum Catalogue, Phrygia , 1906.].
Siblia. This town is placed by Ramsay (C. & B., i. 221 ff.) in the plain of
the upper Maeander halfway between APAMEIA and Eumeneia. The
coinage, quasi-autonomous and Imperial, extends from Augustus to Geta.
Inscr., ΣΙΒΛΙΑΝΩΝ and later CЄΙΒΛΙΑΝΩΝ. Magistrates’ names at first
in nominative case, and later in genitive with παρα, e. g. under Caracalla
and Geta ΠΑΡΑ ΜΗΝΟΔΟΤΟΥ ΚΑΙ ΑΙΛΙΑΝΗC,[1] probably a Priest
and Priestess. Chief types—Busts of Mên; ΔΗΜΟC; CЄΙΒΛΙΑ turreted.
Reverses—Herakles standing; Herakles strangling. 1 Imhoof, Zur gr. u.
röm. Münzk., p. 168, reads ΜΑΙΑΝΗC.
128
… [Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics of Phrygia , 1895 and 1897.
57
…also at APAMEIA,129 and partly on this account Ramsay (C. & B., 749,
note) assigns Metropolis to the conventus of APAMEIA. Chief types—
Helmeted bust of hero ΑΚΑΜΑC, son of Theseus, probably the
traditional Founder (see also Synnada); also busts of ΙЄΡΑ ΒΟΥΛΗ, or
Emperor. Reverses, Mên standing; Cultus effigy of Artemis Ephesia, but
without her stags; Tyche; Corn sheaf with five ears; Asklepios; Dionysos;
&c. (B. M. C., Phr., Pl. XXXIX). Alliance coin with Sardes (Commodus)
(Hirsch, Auct. Cat., xiii. 4145).
… [Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics

of Phrygia , 1895 and 1897. Imhoof-Blumer, F., Kleinasiatische Münzen,
1901; Zur griechischen u. Römischen. Münz- kunde, 1908. Head, B. V.,
British Museum Catalogue, Phrygia , 1906.].
Lysias, according to Ramsay (C. & B., 754) and Anderson (J. H. S., xviii.
107 ff.), probably founded by a general of Seleucus or Antiochus the
Great and named after himself, lay on the great trade-route from
APAMEIA north-east to the Paroreios, in the plain called Oinan-Ova
some five miles west of the head of L. Limnae (Hoiran Göl). The known
coins seem to have been struck on two occasions only, once by Flavius
Attalus (M. Aurelius and Commodus) and once again under Gordian with
contemporary quasi-autonomous issues. Inscr., ΛΥC Ι Α- ΔЄΩΝ.
Magistrate—επι Φλα. ‘Ατταλου. Types—Heads of ΒΟΥΛΗ, ΙЄΡΑ
ΒΟΥΛΗ, and ΔΗΜΟC. Reverses, Dionysos standing; Hekate triformis;
Demos standing; Kybele seated; Tyche; Emperor on horse- back (B. M.
C., Phr., Pl. XXXVIII).
►50 π.Χ. [Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and
Bishoprics of Phrygia , 1895 and 1897. Imhoof-Blumer, F.,
Kleinasiatische Münzen, 1901; Zur griechischen u. Römischen. Münz-
kunde, 1908. Head, B. V., British Museum Catalogue, Phrygia , 1906.].
Autonomous bronze of three sizes. Middle of first century B.C. Inscr.,
ΑΚΜΟΝΕΩΝ130. Magistrates’ names in nominative case with
patronymic. Types—Bust of Athena, rev. Flying eagle on fulmen, between
stars; Head of Zeus, rev. Asklepios; Bust of City-Tyche, rev. Artemis
129
… [Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics of Phrygia , 1895 and 1897.
130
Ακμονία: MAMA VI.334· Σάρδεις: Trebilco, P.R., Jewish Communities in Asia Minor (Cambridge
1991), σελ. 44.
58
Huntress (B. M. C., Phr., Pl. II. 5-7). (Cf. coinage of APAMEIA of the
same period.)
► 50 π.Χ.
Leucippus and Democritus, rejecting theology, considered vital action

secondary to the operation of the laws of matter, and believed that atoms
moved through pores in the body in such a way as to determine a state of
health or disease. With this philosophy was associated the Medical
School of Methodism, a system said to have been founded by
Asclepiades of Prusa (who lived in Rome in the first century before
Christ), and by his pupil Themison (B.C. 50). The third school of medical
thought, that of Empiricism, taught that experience was the only teacher,
and that it was idle to speculate upon remote causes. The Empirics based
these views upon the teaching of philosophers[Pg 24] known as Sceptics
or Zetetics, followers of Parmenides and Pyrrho, who taught that it was
useless to fatigue the mind in endeavouring to comprehend what is
beyond its range. They were the precursors of modern agnosticism. 131
Επεξήγηση των παρακάτω συμβόλων.
Πρώτα γράφεται ο αιώνας μέσα στον οποίο ζεί και γράφει ο

συγκεκριμένος συγγραφέας.
Αμέσως μετά το όνομα του συγγραφέα.
Πιο κάτω το έργο του από το οποίο προέρχεται το παρουσιαζόμενο

απόσπασμα.
Και αμέσως η παράγραφος.
►1ος π.Χ.
Στράβων.
131
Title: Outlines of Greek and Roman Medicine Author: James Sands Elliott BY JAMES SANDS
ELLIOTT, M.D., Ch.B.(Edin.).
59
Γεωγραφικά. 3.4.3.1 Ἑλληνικῆς πόλεως, ἡ δὲ Μάλακα πλησιον

μᾶλλον, Φοινικικὴ τῷ σχήματι. ἐφεξῆς δ΄ ἐστὶν ἡ τῶν Ἐξιτανῶν πόλις,
ἐξ ἧς καὶ τά ταρίχη ἐπωνύμως λέγεται. Μετὰ ταύτην Ἄβδηρα
Φοινίκων132 κτίσμα καὶ αὐτή. ὑπὲρ δὲ τῶν τηςόπων ἐν τῇ ὀρεινῇ
δείκνυται Ὀδύσσεια καὶ Τὸ ἱερὸν τῆς Ἀθηνᾶς ἐν αὐτῇ, ὡς Ποσειδώνιός
τε εἴρηκε καὶ Ἀρτεμίδωρος καὶ Ἀσκληπιάδης133 ὁ Μυρλεανός, ἀνὴρ ἐν
τῇ Τουρδητανίᾳ παιδεύσας τά γραμματικὰ καὶ περιήγησιν τινα τῶν
ἐθνῶν ἐκδεδωκὼς τῶν ταύτῃ.
Γεωγραφικά. 12.3.22.24 …μάλιστα κατὰ τήν ἐφορίαν τῶν

Κυζικηνῶν. ὁ δὲ Με νεκράτης ἐν τῇ Ἑλλησποντιακῇ περιόδῳ
ὑπερκεῖσθαι λέγει τῶν περὶ τήν Μύρλειαν τηςόπων ὀρεινὴν συνεχῆ͵ ἣν
κατῳκει Τὸ τῶν Ἁλιζώνων ἔθνος·
Γεωγραφικά. 12.4.3.6 …τήν Κίον Φίλιππος͵ ὁ Δημητρίου μὲν υἱὸς

Περςέως δὲ πατήρ͵ ἔδωκε δὲ Προυσιᾳ134 τῷ Ζήλα͵ συγκατασκά ψαντι
καὶ ταύτην καὶ Μύρλειαν ἀστυγείτονα πόλιν͵ πλησιον δὲ καὶ Προύσης
132
A.W. Dickenson, “A note on Φοινίκη in Thucydides 2.69.1,” CQ 29 (1979) 213-14.
133
OUTLINES OF GREEK AND ROMAN MEDICINE ASKLEPIOS The ancient Greek Deity of
Healing. From Wellcome's Medical Diary
By permission of Burroughs Wellcome & Co. OUTLINES OF GREEK AND ROMAN MEDICINE
BY JAMES SANDS ELLIOTT, M.D., Ch.B.(Edin.) Editor of the "New Zealand Medical Journal,"
Honorary Surgeon to the Wellington Ηospital, New Zealand. Illustrated milford house inc. boston This
Milford House edition is an unabridged republication of the edition of 1914. Standard Book Number 0-
87821-036-9 Printed in the U.S.A. The first two books deal with general principles and with diet, and
the remaining books with particular diseases; the third and fourth with internal diseases, the fifth and
sixth with external diseases and pharmacy, and the last two are surgical, and of great merit and
importance. In his methods of treatment there can be discerned the influence of Asclepiades of Prusa,
and the Hippocratic principle of aiding rather than opposing nature, but some of his work displays
originality. His devotion to Hippocrates hindered very much the exercise of his own powers, and set a
bad example, in this respect, to his successors.
134
Ιστοσελίδα Δήμος Νέας Κίου. Σπουδαιότατη βέβαια ήταν η εκ βάθρων καταστροφή της από τον
βασιλιά Προυσία τον Α΄ της Βιθυνίας, με την βοήθεια του Φιλίππου Ε΄ της Μακεδονίας . Οι κάτοικοι
εσφάγησαν, εκδιώχθηκαν ή εκρατήθηκαν δούλοι και νέα πόλη κτίστηκε με άλλο όνομα "Προυσιάδα η
παραθαλάσσια". Η καταστροφή αυτή της Κίου ξεσήκωσε διαμαρτυρίες πλήθους ελληνικών πόλεων,
ιδίως των Ροδίων. Το θέμα έγινε γνωστό μέχρι την ρωμαϊκή σύγκλητο, που δυστυχώς είχαν αρχίσει να
ζητούν σε βοήθεια και μεσολάβηση οι διάφορες ελληνικές πόλεις. Οι Ρόδιοι και ο ΄Ατταλος Α',
ζητώντας την βοήθεια των Ρωμαίων, αποφάσιζαν μοιραία υπέρ της δικής των καταστροφής και
ολοκλήρου της Ελλάδας. Οι Ρωμαίοι δράττοντας την ευκαιρία αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τον
Φίλιππο τον Ε΄ στην μάχη της πόλης Κυνός Κεφαλαί της Θεσσαλίας (197 π.Χ. β΄ μακεδονικός
πόλεμος) όπου και νικήθηκε και υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει κάθε επιβουλή και διεκδίκηση
συμφερόντων στις πόλεις του Βοσπόρου. Γρήγορα πετυχαίνοντας τα σχέδια τους οι Ρωμαίοι, κατά το
έτος 74 π.Χ., μετά τον θάνατο του βασιλιά Νικομήδη Γ΄, με διαθήκη κληρονόμησαν και κατέλαβαν
όλη την Βιθυνία και την Κίο μαζί.
60
οὖσαν· ἀναλαβὼν δ΄ ἐκεῖνος ἐκ τῶν ἐρειπίων αὐτὰς ἐπωνόμασεν ἀφ΄

ἑαυτοῦ μὲν…
Γεωγραφικά. 12.4.3.9 …πλησιον δὲ καὶ Προύσης οὖσαν· ἀναλαβὼν δ΄

ἐκεῖνος ἐκ τῶν ἐρειπίων αὐτὰς ἐπωνόμασεν ἀφ΄ ἑαυτοῦ μὲν Προυσιάδα
πόλιν τήν Κίον͵ τήν δὲ Μύρλειαν Ἀπάμειαν ἀπὸ τῆς γυναικός. οὗτος
δ΄ ἔστιν ὁ Προυσιας ὁ καὶ Ἀννίβαν δεξάμενος ἀναχωρήσαντα δεῦρο
μετὰ…
Γεωγραφικά. 12.8.10.7 …ἀπὸ Αἰσήπου ἕως Ρυνδάκου καὶ τῆς

Δασκυλίτιδος λίμνης͵ Μυγδόνας δὲ τοὺς ἐφεξῆς τούτοις μέχρι τῆς
Μυρλειανῶν χώρας· ὑπέρκεινται δὲ τῆς Δασκυλίτι δος ἄλλαι δύο λίμναι
μεγάλαι ἥ τε Ἀπολλωνιᾶτις ἥ τε Μιλητοπολῖτις·
Antiocheia135, η προς τη Πισιδια (Strab. 577), see infra under Pisidia136.

(Imhoof, Kl. M., p. 356.) APAMEIA, founded by Antiochus I (Soter) and
named after his mother Apama, superseded the older stronghold and royal
residence Celaenae. 1 The coin of Antinoüs, dedicated by Julius
Saturninus, ΑΝΚΥΡΑΝΟΙC (Mion. iv. 221, 160) belongs to Ancyra
Galatiae (cf. C. I. G., 4013).
Από το βιβλίο αυτό- Dictionary of Greek and Roman Geography.

William Smith-αντέγραψα τα παρακάτω αποσπάσματα για την
Απάμεια.137
Σελίδα 131 ... (APAMEIA). Strabo (p. 569) makes it one day's journey, "
whereas Arrian relates that Alexander was five days in marching from ...
Σελίδα 152 It docs not appear what writer he is copying ; but it may be
Arrian. Pliny (vi. 27) says of the Tigris, " that around APAMEIA, a town
of Mesene, ...
135
For list of magistrates’ names, &c., see B. M. C., Phr., p. xxix ff. and Pl. IX.
136
Αρχαία περιοχή της νότιας Μικράς Ασία, που βρίσκεται βόρεια Παμφυλία και δυτικά από την
Ισαύρτια και Κιλικία Isauria. © 1994-2001 Encyclopedia Britannica, INC.
137
Eds. William Smith, LLD, William Wayte, G. E. Marindin). Smith, William (editor); Dictionary of
Greek and Roman Geography, "APAMEIA", London, (1854). William Smith, Classical Dictionary,
s.v. "Apamea", "Myrlea".
61
Σελίδα 153 332) records a violent earthquake at APAMEIA at a previous

date, during the Mithridatic war: lakes appeared where none were before,
and riven and springs ...
Σελίδα 342 Hamilton (Researches, vol. ip 498) found near Denair

(APAMEIA Ci- ...
Σελίδα 361 ... apparently différent from that in which APAMEIA was
situated [APAMEIA]. These arc noticed under their respective names.
Babylonia was an almost unbroken ...
Σελίδα 404 ... as a BITHYNIAn city, and this APAMEIA is about half
way between the ...
Σελίδα 405 ... in Pontus, were free towns (liberae); and APAMEIA, ...
Σελίδα 579 ... on which there was a city of the same name as the hill, the
inhabitants of which were removed to APAMEIA. ...
Σελίδα 580 ... description of the position of APAMEIA is not free from
difficulty. Leake thinks that it clearly appears from Strabo that both the
rivers (Marsyas and ...
Σελίδα 611 15. s. 17), a district of Parthia immediately adjoining the

Caspian Gates. It was a plain country, and had a town in it called
APAMEIA ...
Σελίδα 701 ... is distant from APAMEIA a day's journey, having a

descent of about 30 stadia from the fort ...
Σελίδα 774 It was below APAMEIA. [V-3 DIGE'NTIA (Licenza), a

small river in the country ...
Σελίδα 786 There were ancient roads from Dorylaeum to Philadelphia, to

APAMEIA ...
Σελίδα 873
... to APAMEIA ...
Σελίδα 874 ... a town of Phrygia , situated on the river Glauco?, on the
road from Dorylaeum to APAMEIA. (Plin. v. 29 ; Strab. xii. ...
62
Σελίδα 875 ... a town in Phrygia , between Synnada and APAMEIA, on

the spot of the modem Sandukli ...
Σελίδα 1050 Strabo mentions a town of this name, which he places,

together with APAMEIA, in the direction of ...
Σελίδα 1063 ... and on the road from APAMEIA to Sardis. It was
probably founded by the Greeks, though we have no record of the time or
circumstances of its foundation. ...
Σελίδα 1090 ... on the road from APAMEIA to ...
An Inventory of Archaic and Classical Poleis - Αποτέλεσμα Google

Books. από Mogens Herman Hansen, Thomas Heine Nielsen - 2004 -
History - 1414 σελίδες In 202 MYRLEIA was destroyed by Philip V of
Makedonia and refounded as APAMEIA ... Skylax 94 MYRLEIA is the
first toponym listed after the heading TroXfn ...books.google.gr/books?
isbn=0198140991...
Σελίδα 105 ... Thrace: MYRLEIA ...
Σελίδα 975 ... list of non- polis settlements infra. All the other poleis of
the Inventory are to be assigned to Phrygia . MYRLEIA (no. 752) ( =
Mudanya), Tercia (no. ...
Σελίδα 978 752: MYRLEIA ...
Σελίδα 982 ... and towards the south by the territory of MYRLEIA (no.
752) ( = the later APAMEIA), in the region between the villΑγησίλαος.
Kursunlu (belonging to APAMEIA) ...
Σελίδα 989
This is the first lexicon of all identifiable Greek city states of the Archaic
and Classical periods (c.650-325 BC). During this time, the eastern
Mediterranean was dominated by Greeks who shared an identity based on
language,...
περισσότερα
Σελίδα 105 ... Thrace: MYRLEIA ...Σελίδα 975 ... list of non- polis
settlements infra. All the other poleis of the Inventory are to be assigned
63
to Phrygia . MYRLEIA (no. 752) ( = Mudanya), Tercia (no. ...Σελίδα

978 752: MYRLEIA ...
Σελίδα 982 ... and towards the south by the territory of MYRLEIA (no.
752) ( = the later APAMEIA), in the region between the villΑγησίλαος.
Kursunlu (belonging to APAMEIA) ...
Σελίδα 990 That MYRLEIA was a polis in the political sense too is
strongly indicated by its coinage and its membership of the Delian
League. ...
Σελίδα 1304 ... UP UPT MYRLEIA/ ...
Σελίδα 1339 MYRLEIA Tyr. 337-302 Chalkis Tyr.C6;Ol.C6,C5f; Dem.

...
Σελίδα 1349 ... MYRLEIA( ...,Σελίδα 1386 ... MYRLEIA ...,Σελίδα

1394 ... MYRLEIA ...
►27 π.Χ. Βιθυνία, Απάμεια. Νόμισμα του Αύγουστου 27 π.Χ. Χάλκινο.

Appius Claudius Pulcher, Διοικητής αποικίας Cassius, duovir.
Χτυπημένα 27 π.Χ.. AP PVL[CHER ] ΥΠΈΡ • γυμνό κεφάλι του Appius
Claudius Pulcher/g CASSIVS •
►1ος αι.π.Χ.
Στράβων.
64
Γεωγραφικά. 12.4.3.30…τήν Κίον Φίλιππος͵ ὁ Δημητρίου μὲν υἱὸς

Περσέως δὲ πατήρ͵ ἔδωκε δὲ Προυσιᾳ τῷ Ζήλα͵ συγκατασκάψαντι καὶ
ταύτην καὶ Μύρλειαν ἀστυγείτονα πόλιν͵ πλησιον δὲ καὶ Προύσης
οὖσαν· ἀναλαβὼν δ΄ ἐκεῖνος ἐκ τῶν ἐρειπίων αὐτὰς ἐπωνόμασεν ἀφ΄
ἑαυτοῦ μὲν Προυσιάδα πόλιν τήν Κίον͵ τήν δὲ Μύρλειαν Ἀπάμειαν
ἀπὸ τῆς γυναικός. οὗτος δ΄ ἔστιν ὁ Προυσιας ὁ καὶ Ἀννίβαν δεξάμενος
ἀναχωρήσαντα δεῦρο μετὰ τήν Ἀντιόχου ἧτταν͵ καὶ τῆς ἐφ΄
Ἑλλησπόντῳ Φρυγίας ἀναστὰς κατὰ συμβάσεις τοῖς Ἀτταλικοῖς͵ ἣν οἱ
μὲν πρότερον ἐκάλουν μικρὰν Φρυγίαν͵ ἐκεῖνοι δ΄ ἐπίκτητον
ὠνόμασαν· ὑπέρκειται δὲ τῆς Προυσιάδος ὄρος ὃ καλοῦσιν
Ἀργανθώνιον. ἐνταῦθα δὲ μυθεύουσι τὸν Ὕλαν ἕνα τῶν Ἡρακλέους
ἑταίρων συμπλεύσαντα ἐπὶ τῆς Ἀργοῦς αὐτῷ ἐξιόντα δὲ ἐπὶ ὑδρείαν ὑπὸ
νυμφῶν ἁρπαγῆναι· Κίον δὲ καὶ τοῦτον Ἡρακλέους ἑταῖρον καὶ
σύμπλουν ἐπανελθόντα ἐκ Κόλχων αὐτόθι της μεῖναι καὶ κτίσαι τήν
πόλιν ἐπώνυμον αὐτοῦ. Καὶ νῦν δ΄ ἔτι ἑορτή της ἄγεται παρὰ τοῖς
Προυσιεῦσιν καὶ ὀρει βασια θιασευόντων καὶ καλούντων Ὕλαν ͵ ὡς ἂν
κατὰ ζήτησιν τήν ἐκείνου πεποιημένων τήν ἐπὶ τάς ὕλας ἔξοδον.
Πολιτευσάμενοι δὲ πρὸς Ρωμαίους οἱ Πρου σιεῖς εὐνοϊκῶς ἐλευθερίας
ἔτυχον. Οἱ δ΄ Ἀπαμεῖς ἀποικίαν ἐδέξαντο Ρωμαίων. Προῦσα δὲ ἐπὶ τῷ
Ὀλύμπῳ ἵδρυται τῷ Μυσιῳ͵ πόλις εὐνομουμένη͵ τοῖς τε Φρυξὶν ὅμορος
καὶ τοῖς Μυσοῖς͵ κτίσμα Προυσίου τοῦ πρὸς Κροῖσον πολεμήσαντος.
Γεωγραφικά. 11.9.1.10 … ἥ τε Κωμισηνὴ καὶ ἡ Χωρήνη͵ σχεδὸν δέ τι

καὶ τά μέχρι πυλῶν Κασπίων καὶ Ραγῶν καὶ Ταπύρων ὄντα τῆς Μηδίας
πρότερον. ἔστι δ΄ Ἀπάμεια καὶ Ἡράκλεια͵ πόλεις περὶ τάς Ράγας.
Γεωγραφικά. 11.13.6.22 Ἀτροπατίοις καὶ τῶν Ἀρμενίων τησιν. εἰσὶ

δὲ καὶ Ἑλ ληνίδες πόλεις κτίσματα τῶν Μακεδόνων ἐν τῇ Μηδίᾳ͵ ὧν
Λαοδίκειά τε καὶ Ἀπάμεια καὶ ἡ πρὸς Ράγαις [Ἡράκλεια] καὶ αὐτὴ
Ράγα͵ Τὸ τοῦ Νικάτορος κτίσμα͵ ὃ ἐκεῖνος μὲν Εὐρωπὸν ὠνόμασε…
Γεωγραφικά. 12.4.3.9 …πλησιον δὲ καὶ Προύσης οὖσαν·

ἀναλαβὼν δ΄ ἐκεῖνος ἐκ τῶν ἐρειπίων αὐτὰς ἐπωνόμασεν ἀφ΄ ἑαυτοῦ
μὲν Προυσιάδα πόλιν τήν Κίον͵ τήν δὲ Μύρλειαν Ἀπάμειαν ἀπὸ τῆς
γυναικός. οὗτος δ΄ ἔστιν ὁ Προυσιας ὁ καὶ Ἀννίβαν δεξάμενος
ἀναχωρήσαντα δεῦρο…
65
Γεωγραφικά. 12.6.4.2 Τήν γὰρ Ἀντιόχειαν ἔχων τήν πρὸς τῇ Πισιδίᾳ

μέχρι Ἀπολλωνιάδος τῆς πρὸς Ἀπαμείᾳ τῇ Κιβωτῷ καὶ τῆς παρωρείου
τινὰ καὶ τήν Λυκαονίαν ἐπειρᾶτο τοὺς ἐκ τοῦ Ταύρου κατατρέχοντας…
Γεωγραφικά. 12.6.5.4 …ἡ Σαγαλασὸς 138 δ΄ ἐστὶν ὑπὸ τῷ αὐτῷ

ἡγεμόνι τῶν Ρωμαίων ὑφ΄ ᾧ καὶ ἡ Ἀμύντου βασιλεία πᾶσα· διέχει δ΄
Ἀπαμείας ἡμέρας ὁδόν͵ κατάβασιν ἔχουσα σχεδόν τι καὶ τριάκοντα
σταδίων ἀπὸ τοῦ ἐρύματος· καλοῦσι δ΄ αὐτήν καὶ Σελγησόν·
Γεωγραφικά. 12.8.13.6 Μαίονας καὶ Λυδοὺς καὶ Κᾶρας· ἐν ᾗ ἔστιν ἥ

τε πα ρώρειος λεγομένη Φρυγία καὶ ἡ πρὸς Πισιδίᾳ καὶ τά περὶ Ἀμόριον
καὶ Εὐμένειαν καὶ Σύνναδα͵ εἶτα Ἀπάμεια ἡ Κιβωτὸς λεγομένη καὶ
Λαοδίκεια139͵ αἵπερ εἰσὶ μέγισται τῶν κατὰ τήν Φρυγίαν πόλεων·
Γεωγραφικά. 12.8.15.1 …ὅμως καὶ Κίονες καὶ πλάκες εἰς Ρώμην

κομίζονται θαυ μασταὶ κατὰ Τὸ μέγεθος καὶ κάλλος. Ἀπάμεια δ΄ ἐστὶν
ἐμπόριον μέγα τῆς ἰδίως λεγο μένης Ἀσιας͵ δευτερεῦον μετὰ τήν
Ἔφεσον· αὕτη γὰρ καὶ τῶν ἀπὸ τῆς Ἰταλίας καὶ τῆς Ἑλλάδος
ὑποδοχεῖον…
Γεωγραφικά. 12.8.15.4 …δευτερεῦον μετὰ τήν Ἔφεσον· αὕτη γὰρ

καὶ τῶν ἀπὸ τῆς Ἰταλίας καὶ τῆς Ἑλλάδος ὑποδοχεῖον κοινόν ἐστιν.
ἵδρυται δὲ ἡ Ἀπάμεια ἐπὶ ταῖς ἐκβολαῖς τοῦ Μαρσύου ποταμοῦ͵ καὶ ῥεῖ
διὰ μέσης τῆς πόλεως ὁ ποταμὸς τάς ἀρχὰς ἀπὸ τῆς πόλεως ἔχων·
Γεωγραφικά. 12.8.15. … δὲ ἀπὸ Κελαινῶν140͵ λόφου τινός͵ ἐν ᾧ

πόλις ἦν ὁμώ νυμος τῷ λόφῳ· ἐντεῦθεν δ΄ ἀναστήσας τοὺς ἀνθρώ πους ὁ
138
M. Waelkens et al., “The 1994 and 1995 surveys on the territory of Sagalassos,” in M. Waelkens and
J. Poblome (eds.), Sagalassos IV. Report on the survey and excavation campaigns of 1994 and 1995,
pp. 11-102, Leuven, 1997.
139
Aρχαίο όνομα διάφορων πόλεων της δυτικής Ασίας, που ιδρύονται συνήθως ή που
επανοικοδομούνται στον 3ο αιώνα π.Χ. από τους κυβερνήτες της δυναστείας των Σελευκειδών , και
που ονομάζονται μετά Λαοδικεία , ταπο το όνομα της μητέρας του Σέλευκου Νικάνορα. Εγκ.
Britannica.
140
Excerpta ex BTL-2 Bibliotheca Teubneriana Latina (curante CTLO, ed. Saur - Brepols) 3 Asiae
ciuitates in fidem consulis dicionem que populi Romani sese tradebant. 4 consul, tribuno militum misso
cum modica manu, castellum ui cepit, captum Alabandensibus reddit. ipse, nihil uia degressus, ad
Antiochiam super Maeandrum amnem posuit castra. 5 huius amnis fontes Celaenis oriuntur. Επίσης
και Titus Liuius - Ab urbe condita LLA 251, liber : 38, cap. : 13, par. : 5, pag. : 527 Celaenae urbs
caput quondam Phrygiae fuit; migratum inde haud procul ueteribus Celaenis, nouae que urbi
**Apameae** nomen inditum ab **Apama** sorore Seleuci regis. 6 et Marsyas amnis, haud procul a
Maeandri fontibus oriens, in Maeandrum cadit, fama que ita tenet Celaenis Marsyan cum Apolline
tibiarum cantu certasse.
66
Σωτὴρ Ἀντίοχος εἰς τήν νῦν Ἀπάμειαν τῆς μητρὸς ἐπώνυμον τήν πόλιν
ἐπέδειξεν Ἀπάμας͵ ἣ θυγάτηρ μὲν ἦν Ἀρταβάζου δεδομένη δ΄
ἐτύγχανε…
Γεωγραφικά. 12.8.18.8 λοῦσι δὲ τέχοντες τοῖς πάθεσι τῆς γῆς καὶ

ἀρχιτε κτονοῦντες πρὸς αὐτά. καὶ τῶν ἄλλων δὲ πόλεων Ἀπάμεια μὲν
καὶ πρὸ τῆς Μιθριδάτου στρατείας ἐσεί σθη πολλάκις͵ καὶ ἔδωκεν
ἐπελθὼν ὁ βασιλεὺς ἑκα τὸν τησάλαντα εἰς ἐπανόρθωσιν͵ ὁρῶν
ἀνατετραμμένην…
Γεωγραφικά. 13.4.12.14 …ἀπὸ Κελαινῶν141 ἀρξάμενον͵ ὥς φησι

Θεόπομπος͵ ὥστε τά μὲν αὐτοῦ Φρύγες κατέχουσι τά πρὸς ταῖς
Κελαιναῖς καὶ τῇ Ἀπαμείᾳ͵ τά δὲ Μυσοὶ καὶ Λυδοί͵ τά δὲ Κᾶρες καὶ
Ἴωνες. Οὕτω δὲ καὶ οἱ ποταμοὶ καὶ μάλιστα ὁ Μαίανδρος τά μὲν
διορίζοντες τῶν ἐθνῶν…
Γεωγραφικά. 14.2.29.22 Νύσης Ἀντιοχείας ὁδὸς ἑπτακοσιων καὶ

τετταράκοντα σταδίων· ἐντεῦθεν δὲ ἡ Φρυγία διὰ Λαοδικείας καὶ
Ἀπαμείας καὶ Μητροπόλεως καὶ Χελιδονίων· ἐπὶ μὲν οὖν τήν ἀρχὴν
τῆς Παρωρείου͵ τοὺς Ὅλμους͵ στάδιοι περὶ ἐνακοσιους καὶ εἴκοσιν ἐκ
τῶν Καρούρων·
Γεωγραφικά. 16.2.4.5 …ἐξεχούσας ἐν αὐτῇ πόλεις͵ ἐπεὶ πλείους γέ

εἰσι͵ μέγισται δὲ τέτταρες͵ Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Δάφνῃ καὶ Σελεύκεια 142 ἡ ἐν
Πιερίᾳ καὶ Ἀπάμεια δὲ καὶ Λαοδίκεια͵ αἵπερ καὶ ἐλέγοντο ἀλλήλων
ἀδελφαὶ διὰ τήν ὁμόνοιαν͵ Σελεύ κου τοῦ Νικάτορος κτίσματα· ἡ μὲν
οὖν μεγίστη τοῦ
Γεωγραφικά. 16.2.4.9 …τοῦ Νικάτορος κτίσματα· ἡ μὲν οὖν μεγίστη

τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ἐπώνυμος͵ ἡ δ΄ ἐρυμνοτάτη αὐτοῦ͵ αἱ δ΄ ἄλλαι ἡ μὲν
Ἀπάμεια τῆς γυναικὸς αὐτοῦ Ἀπάμας͵ ἡ δὲ Λαοδίκεια τῆς μητρός.
141
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ. Κελαινές. Αρχαία πόλη της Φρυγίας, χτισμένη σε βραχώδη θέση. Στην
πόλη κατέλυσε ο Ξέρξης όταν επέστρεψε μετά την ήττα του στην Ελλάδα. Αργότερα ο Κύρος είχε στις
Κ. μεγαλόπρεπο ανάκτορο, που περιστοιχιζόταν από δάση γεμάτα θηράματα. Ο Αντίοχος ο Σωτήρ, ο
οποίος ίδρυσε εκ νέου την πόλη σε γειτονική τοποθεσία, τη διεύρυνε και τη μετονόμασεΑπάμεια
Κιβωτό.
142
The Seleucids divided the north into four satrapies and founded many cities and military colonies--
among them Antioch, Seleucia Pieria, Apamea, and Laodicea--drawing on European settlers.
Republics replaced kings in the Phoenician coastal cities of Tyre (274 BC), Sidon, Byblus, and Aradus.
Further political and cultural changes followed. 1994-2001 Encyclopedia Britannica, Inc.
67
οἰκείως δὲ τῇ τετραπόλει καὶ εἰς σατραπείας διῄρητο τέτταρας ἡ

Σελευκίς…
Γεωγραφικά. 16.2.10.1 …ὑπὸ Κασσιου μέχρι θανάτου͵

συνδιαφθείρας ἑαυτῷ καὶ τῆς πόλεως πολλὰ μέρη. Ἡ δ΄ Ἀπάμεια καὶ
πόλιν ἔχει τὸ πλέον εὐερκῆ· λόφος γάρ ἐστιν ἐν πεδίῳ κοίλῳ
τετειχισμένος καλῶς͵ ὃν ποιεῖ χερρονησιζοντα ὁ Ὀρόντης καὶ λίμνη…
Γεωγραφικά. 16.2.10.30 Λαρίσης τε καὶ τῶν Κασιανῶν καὶ

Μεγάρων καὶ Ἀπολλωνίας καὶ ἄλλων τοιούτων͵ αἳ συνετέλουν εἰς τήν
Ἀπάμειαν ἅπασαι· ἐκεῖνός τε δὴ βασιλεὺς τῆς δε τῆς χώρας ἀνεδείχθη
καὶ ἀντέσχε πο λὺν χρόνον͵ Βάσσος τε Καικίλιος μετὰ δυεῖν ταγμάτων…
Γεωγραφικά. 16.2.10.33 …βασιλεὺς τῆς δε τῆς χώρας ἀνεδείχθη καὶ

ἀντέσχε πο λὺν χρόνον͵ Βάσσος τε Καικίλιος μετὰ δυεῖν ταγμάτων
ἀποστήσας τήν Ἀπάμειαν διεκαρτέρησε τοσοῦτον χρό νον
πολιορκούμενος ὑπὸ δυεῖν στρατοπέδων μεγάλων Ρωμαϊκῶν ὥστ΄ οὐ
πρότερον εἰς τήν ἐξουσιαν…
Γεωγραφικά. 16.2.10.40 …τῶν πλησιον φυλάρχων ἐχόντων εὐερκῆ

χωρία· ὧν ἐστι καὶ ἡ Λυσιάς͵ ὑπὲρ τῆς λίμνης κειμένη τῆς πρὸς
Ἀπαμείᾳ͵ καὶ Ἀρέθουσα ἡ Σαμψικεράμου καὶ Ἰαμβλίχου τοῦ ἐκείνου
παιδός͵ φυλάρχων τοῦ Ἐμισηνῶν ἔθνους·
►1ος π.Χ.
APAMEA .’több ázsiai város neve, Seleucus Nicator neje után
elnevezve. – 1. Mesena sziget legdélibb hegyében az Euphrates és Tigris
összefolyásánál, m. orna. Plin. 6, 27. 31. – 2. Nyugatra Edessától az
Euphrates mellett m. Rumkala. Plin. 5, 24, 21. – 3. A. ad Orontem s.
Axium, Seleucus által megnagyobbított fővárosa Apamene(;)
tartománynak Syriában, egy tó közelében Posidonius stoikus szülőhelye,
m. a Kalaat el-Medik romjai. Strab. 16, 753. – 4. A. Rhagiane, Choarene
tartomány fővárosa Parthia és Media határán, a Caspiusi szorosoktól
délre, görögök által alapítva. Strab. 11, 514. – 5. A. Cibotus és ad
Maendrum néven is, m. Diner, a Maender és marysas összefolyásánál,
Phyrgiának legjelentékenyebb városa, nagyon élénk kereskedéssel és
római uralom alatt conventus juridicus. Strab. 12, 577. Liv, 38, 13. Cic.
Ad fam. 15, 4. Tac. Ann. 1, 58. – 6. APAMEA Myrlion Bithyniában, ¼
68
órányira a cianiai tengeröböl 68eli partjától, kikötővel, m. MUDANIA .

Strab. 12, 561. E. B.
►1ος αι. π.Χ. Νικόλαος ιστορικός. 003 80.1-003 80.11 80 Νικόλαος δ΄ ὁ

Δαμασκη νὸς ἐν τῇ τετάρτῃ πρὸς ταῖς ἑκατὸν τῶν Ἱστοριῶν· Περὶ
Ἀπάμειαν͵ φησί͵ τήν Φρυγιακὴν κατὰ τά Μιθριδατικὰ͵ σεισμῶν143
γενομένων͵ ἀνεφάνησαν περὶ τήν χώραν αὐ τῶν λίμναι τε αἱ πρότερον
οὐκ οὖσαι καὶ ποταμοὶ καὶ ἄλλαι πηγαὶ ὑπὸ τῆς κινήσεως ἀνοιχθεῖσαι·
πολλαὶ δὲ καὶ ἠφανίσθησαν. Τοσοῦτόν τε ἄλλο ἀνέβλυσεν αὐτῶν ἐν τῇ
γῇ πικρόν τε καὶ γλαυκὸν ὕδωρ͵ πλεῖστον ὅσον ἀπε χούσης τῶν τηςόπων
τῆς θαλάσσης͵ ὥστε ὀστρέων πλησθῆναι τὸν πλησιον τόπον ἅπαντα καὶ
ἰχθύων144 τῶν τε ἄλλων͵ ὅσα τρέφει ἡ θάλασσα.
1ος αι π.Χ.Απολλόδωρος. 002 2.1-002 Ἀπολλόδωρος ὁ τά Παρθικὰ

γράψας συνεχῶς αὐτὸν τὸν Ὦχον ποταμὸν ὀνομάζει͵ ὡς ἐγγυτάτω τοῖς
Παρθυαίοις ῥέοντα. Ἀπὸ τῆς Ὑρκανίας ἐπὶ τήν Ἀρτεμίταν τήν ἐν τῇ
Βαβυλωνίᾳ στάδιοί εἰσιν ὀκτακισχί λιοι͵ καθάπερ εἴρηκεν Ἀπολλόδωρος
ἐκ τῆς Ἀρτεμίτας. Εἰσὶ δὲ καὶ Ἑλληνίδες πόλεις͵ κτίσματα τῶν
Μακεδόνων ἐν τῇ Μηδίᾳ͵ ὧν Λαοδίκειά τε καὶ Ἀπάμεια καὶ
[Ἡράκλεια] ἡ πρὸς Ραγαῖς καὶ αὐτὴ Ράγεια͵ Τὸ τοῦ Νικάτορος κτίσμα· ὃ
ἐκεῖνος μὲν Εὐρωπὸν ὠνόμασε͵ Πάρθοι δὲ Ἀρσακίαν͵ νοτιωτέραν οὖσαν
τῶν Κασπίων πυλῶν πεντακοσιοις που σταδίοις͵ ὥς φησιν Ἀπολλόδωρος
Ἀρτεμιτηνός.
►1ος αι π.Χ. Μέμνον ιστορικός. 003 41.1 Ἐπεὶ δὲ καὶ Βάρβας

συχνοὺς Ἰταλῶν ἐπάγων ἧκεν͵ καὶ μὴν καὶ Τριάριος ὁ Ρωμαίων ἡγεμὼν
ἀνα σκευαςάμενος τῇ Ἀπαμείᾳ πολιορκεῖν ἐπέστη͵ οἱ Ἀπαμεῖς
ἀντισχόντες ὅσα ἠδύναντο͵ τέλος ἀνοίξαντες τάς πύλας τούτους
εἰσεδέξαντο. Εἷλον δὲ καὶ Προῦσαν τήν πόλιν ἡ Ρωμαίων δύναμις· ὑπὸ
δὲ τὸν Ἀσιανὸν Ὄλυμπον διέκειτο αὕτη. 2 Ἐκεῖθεν ὁ Τριάριος ἐπὶ
143
Για τους σεισμούς στην περιοχή υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία. Aksu, A.E., T.J. Calon, R.N.
Hiscott, and D. Yasar, Anatomy of the North Anatolian fault zone in the Marmara sea, western Turkey:
Extensional basins above a continental transform, 2000, GSA Today June 3-7.
144
Μαύρη Θάλασσα-Προποντίδα (Θάλασσα Μαρμαρά) και Αιγαίο Πέλαγος
Κara Deniz - Marmara Deni - Ak Deniz. Οικολογικά προβλήματα επικεντρωμένα στην
βιοποικιλότητα της θαλάσσιας ζωής..Η σπουδαιότητα της βιοποικιλότητας στη Μαύρη Θάλασσα.
Πηγή:http://66.102.9.104/search?q. Η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας ήταν μία από τις
σημαντικότερες περιοχές αλιείας, εξεύρεσης τροφής και εισροής εισοδήματος για τους γύρω
κατοίκους. Ο οξύρρυγχος ( Acipenser sp. ), γαύρος (Engraulis encrasicolus), και το σκουμπρί
(Scomber sp.), όπως και άλλα είδη, υπήρξαν αντικείμενο εντατικής εκμετάλλευσης στην περιοχή. Για
την Μαύρη θάλασσα βλέπε και The New American Encyclopedia. Vol. 3,1974. P.1088.
69
Προυσιάδα τήν ἐπιθαλάσσιον μετὰ τῆς δυνάμεως παραγίνεται. Αὕτη δὲ

Κίερος Τὸ παλαιὸν ἐκαλεῖτο͵ ἐν ᾗ καὶ ἡ τῆς Ἀργοῦς ἄφιξις λέγεται καὶ ὁ
τοῦ Ὕλα ἀφανισμὸς καὶ ἡ τοῦ Ἡρακλέους ἐπὶ τήν τούτου ἀνα ζήτησιν
πλάνη καὶ πολλὰ τοιαῦτα ἕτερα. Παραγεγο νότα δὲ ῥᾳδίως οἱ Προυσαεῖς
ἐδέξαντο͵ τοὺς Ποντικοὺς διωξάμενοι. 3 Ἐκεῖθεν ἐπὶ Νίκαιαν
φρουρουμένην Μιθριδατείῳ φρουρᾷ παραγίνεται. Οἱ δὲ Ποντικοὶ(=σημ.
μου Πόντιοι) τὸν νοῦν τῶν ἐν Νικαίᾳ145 συνιδόντες ἐπὶ Ρωμαίους
ἀποκλίνοντα͵ διὰ νυκτὸς πρὸς Μιθριδάτην εἰς Νικομήδειαν
ἀνεχώρησαν͵ καὶ Ρωμαῖοι ἀταλαιπώρως κρατοῦσι…
►2ος π.Χ.
Ποσειδώνιος.
Απόσπασμα. 23.4 …τόπων ἐν τῇ ὀρεινῇ δείκνυται Ὀδύσσεια καὶ Τὸ

ἱερὸν τῆς Ἀθηνᾶς ἐν αὐτῇ͵ ὡς Ποσειδώνιός τε εἴρηκε καὶ Ἀρτεμίδωρος
καὶ Ἀσκληπιάδης146 ὁ Μυρλεανός͵ ἀνὴρ ἐν τῇ Τουρδητανίᾳ παιδεύσας
τά γραμματικὰ καὶ περιήγησιν τινα τῶν ἐθνῶν ἐκδεδωκὼς τῶν ταύτῃ.
1052 003 2a,87,F.50.4 …πόλιν Ἄβδηρα͵ Φοινίκων κτίσμα καὶ αὐτή.

ὑπὲρ δὲ τῶν τόπων τούτων ἐν τῆι ὀρεινῆι δείκνυται Ὀδύσσεια καὶ Τὸ
ἱερὸν τῆς Ἀθηνᾶς ἐν αὐτῆι͵ ὡς Ποσειδώνιός τε εἴρηκε καὶ Ἀρτεμίδωρος
καὶ Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός φησί δὲ Ποσειδώνιος Μάρκον
Μάρκελλον…
►3ος π.Χ
Δινίας ιστορικός.
145
Γενική βιβλιογραφία περί του βυζαντινού Πόντου και του κράτους των Μεγάλων Κομνηνών της
Τραπεζούντας, Αθήνα, Δόμος,1992. (συνεργασία Σ.Λαμπάκης).
146
Ιστοσελίδα Δήμος Νέας Κίου. Ρωμαϊκή εποχή- Βυζαντινή εποχή. Η Κίος υποταγμένη στους
Ρωμαίους έτυχε καθεστώτος αυτονόμου πολιτείας με εποπτεία Ρωμαίου υπάτου. Διατήρησε τον
ελληνικό χαρακτήρα , το εμπόριο, τις τέχνες και τα γράμματα (ομοίως η Κύζικος και η Απάμεια ). Η
περιοχή έγινε η πιο αγαπητή για τον παραθερισμό των Ρωμαίων αρχόντων. Επιφανείς φιλόσοφοι της
Κίου όπως ο Ασκληπιάδης και ο Φλάβιος Άρχιππος, με κάθε τρόπο κατόρθωναν να εξασφαλίζουν
προνόμια υπέρ της Κίου και να αποκαταστήσουν το όνομα της πόλης από Προυσία σε Κίο.
70
004 1.4 …φλαγόνας ὑπέταξεν Ἡρακλῆς τοῖς περὶ Λύκον ͵ ἱστορεῖ

Δεινίας147 ἐν πρώτῳ Ἀργολικῶν καὶ Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός ἐν
δεκάτῳ Βιθυνιακῶν .
►4ος π.Χ. Προμαθίδας. 004 7.1-004 7.13 Διονύσιος δὲ ὁ Θρᾲξ ἐν Ρόδῳ

λέγεται τήν Νεστορίδα κατασκευάσαι τῶν μαθη τῶν αὐτῷ
συνενεγκάντων τηςἀργύριον. Ὅπερ Προμαθίδας ὁ Ἡρακλεώτης͵
ἐξηγούμενος τήν κατὰ τὸν Διονύσιον διάταξιν͵ φησί σκύφον εἶναι͵
παρακειμένως ἔχοντα τά ὦτα καθάπερ αἱ δίπρῳροι τῶν νεῶν͵ περὶ δὲ τά
ὦτα τάς περιστεράς· ὡσπερεὶ δέ τινα ῥοπάλια δύο ὑπο κεῖσθαι τῷ
ποτηρίῳ πλάγια διὰ μήκους· ταῦτα δ΄ εἶναι τοὺς δύο πυθμένας. Ὁποῖόν τι
καὶ νῦν ἐστιν ἰδεῖν ἐν Καπύῃ πόλει τῆς Καμπανίας ἀνακείμενον τῇ
Ἀρτέμιδι ποτήριον͵ ὅπερ λέγουσιν ἐκεῖνοι Νέστορος γεγονέναι· ἔστι δὲ
ἀργύρεον͵ χρυσοῖς γράμμασιν ἐντετυπωμένα ἔχον τά Ὁμηρικὰ ἔπη. Ἐγὼ
δὲ φησίν ὁ Μυρλεανός…
4ος π.Χ .Η Κίος148 Κατά την περίοδο 4ου - 3ου π.Χ. αιώνα η πόλη διέθετε
στην κυκλοφορία νομίσματα που βρέθηκαν σε λιμάνια απομακρυσμένων
χωρών και διασώζονται σήμερα σε πολλές συλλογές.
►1ος π.Χ.
Στράβων γεωγράφος.
Γεωγραφικά. 3.4.3.4 …ὑπὲρ δὲ τῶν τόπων ἐν τῇ ὀρεινῇ δείκνυται

Ὀδύσσεια καὶ Τὸ ἱερὸν τῆς Ἀθηνᾶς ἐν αὐτῇ͵ ὡς Ποσειδώνιός τε εἴρηκε
καὶ Ἀρτεμίδωρος καὶ Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεα νός͵ ἀνὴρ ἐν τῇ
Τουρδητανίᾳ παιδεύσας τά γραμμα τικὰ καὶ περιήγησιν τινα τῶν ἐθνῶν
ἐκδεδωκὼς…
Γεωγραφικά. 3.4.19.26 Ἰβηρίαν μόνην ἐκάλουν τήν ἐντὸς τοῦ

Ἴβηρος· οἱ δ΄ ἔτι πρότερον αὐτοὺς τούτους Ἰγλῆτας͵ οὐ πολλὴν χώ ραν
νεμομένους͵ ὥς φησιν Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός. Ρωμαῖοι δὲ τήν
147
Excerpta ex BTL-2 Bibliotheca Teubneriana Latina (curante CTLO, ed. Saur - Brepols) Titus Liuius
- Ab urbe condita LLA 251, liber : 38, cap. : 15, par. : 12, pag. : 532 eo Seleucus ab ** Apamea**
postero die uenit. 13 aegros inde et inutilia impedimenta cum Apameam dimisisset, ducibus itinerum
ab Seleuco acceptis, profectus eo die in Metropolitanum campum, postero die Dynias Phrygiae
processit. 14 inde Synnada uenit, metu omnibus circa oppidis desertis. quorum praeda iam graue agmen
trahens, uix quinque milium die toto itinere perfecto, ad Beudos quod uetus appellant peruenit.
148
71
σύμπασαν καλέσαντες συνωνύ μως Ἰβηρίαν τε καὶ Ἱσπανίαν τὸ μὲν

αὐτῆς μέρος εἶπον…
Γεωγραφικά. 12.3.22.32 …ἐπαινεῖν τάς τούτων δόξας; χωρὶς γὰρ τοῦ

τήν ἀρχαίαν γραφὴν καὶ τούτους κινεῖν οὔτε τά ἀργυρεῖα δεικνύουσιν͵
οὔτε ποῦ τῆς Μυρλεάτιδος Ἀλόπη ἐστίν͵ οὔτε πῶς οἱ ἐνθένδε ἀφιγμένοι
εἰς Ἴλιον τηλόθεν ἦσαν͵ εἰ καὶ δοθείη Ἀλόπην τινὰ γεγονέναι ἢ Ἀλαζίαν·
Γεωγραφικά. 12.4.9.5 …ὁ διαλεκτικὸς καὶ Ἵππαρχος καὶ Θεοδόσιος

καὶ οἱ παῖ δες αὐτοῦ μαθηματικοὶ Κλεοχάρης τε ῥήτωρ ὅ [τε] Μυρλεανός
Ἀσκληπιάδης [γραμματικὸς] ἰατρός [τε] ὁ Προυσιεύς. Πρὸς νότον δ΄
εἰσὶ τοῖς Βιθυνοῖς οἱ περὶ τὸν…
Παρθένιος μυθογράφος.
Narrationes amatoriae 35.N.1 Περὶ Εὐλιμένη. [Ἱστορεῖ Ἀκληπιάδης ὁ

Μυρλεανὸς Βιθυνιακῶν α.] Ἐν δὲ Κρήτῃ ἠράσθη Λύκαστος τῆς
Κύδωνος θυγατρὸς Εὐλιμένης͵ ἣν ὁ πατὴρ Ἀπτέρῳ…
Narrationes amatoriae 36.N.1 Περὶ Ἀργανθώνη. Ἱστορεῖ

Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανὸς Βιθυνιακῶν Λέγεται δὲ καὶ Ρῆσον͵ πρὶν ἐς
Τροίαν ἐπίκουρον ἐλθεῖν͵ ἐπὶ πολλὴν γῆν ἰέναι προσαγόμενόν…
Ασκληπιιάδης γραμματικός. 149
149
Manilius drew on many sources for the theories reflected in Astronomica. His chief sources for
astronomy were Stoic philosopher Posidonius of Apamea and Greek poet Aratus, author of the
Phaenomena, a verse description of 44 constellations. For astrology, Manilius seems to have been
influenced by Asclepiades of Myrlea in Bithynia, who practiced medicine and studied physiology.
The Astronomica also shows the strong influence of Roman poet Lucretius, author of the poem De
Rerum Natura (On the Nature of Things). Astronomica was published in a five-volume edition between
1903 and 1930 by the English poet and classical scholar A. E. Housman.Microsoft ® Encarta ® 2006.
© 1993-2005 Microsoft Corporation.
72
003 1a.2 Περὶ Εὐλιμένης. Ἱστορεῖ Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός

Βιθυνιακῶν α. Ἐν δὲ Κρήτῃ ἠράσθη Λύκαστος τῆς Κύδωνος θυγατρὸς
Εὐλιμένης͵ ἣν ὁ πατὴρ Ἀπτέρῳ…
003 2.3 Σχόλια στον Απολλώνιο Ρόδιο. Ὅτι δὲ τοὺς Παφλαγόνας

ὑπέταξεν Ἡρακλῆς τοῖς περὶ Λύκον͵ ἱστορεῖ Δεινίας ἐν πρώτῳ
Ἀργολικῶν καὶ Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρ λεανὸς ἐν δεκάτῳ Βιθυνιακῶν .
Σαγγάριος150͵ ποταμὸς Φρυγίας.
003 3.2 …ἐν δεκάτῳ Βιθυνιακῶν . Σαγγάριος͵ ποταμὸς Φρυγίας. Ὁ

δὲ Μυρλεανός Σάγγαρον αὐτὸν λέγεσθαί φησιν. Ἀσκληπιάδης δὲ ὁ
Μυρλεανὸς͵ χαμαικέραςόν τινα καλῶν δένδρον͵ ἔφη οὕτως·
003 4.1 Idem II, 722 Σαγγάριος͵ ποταμὸς Φρυγίας. Ὁ δὲ

Μυρλεανός Σάγγαρον αὐτὸν λέγεσθαί φησιν. Ἀσκληπιάδης δὲ ὁ
Μυρλεανός͵ χαμαικέραςόν τινα καλῶν δένδρον͵ ἔφη οὕτως· Ἐν τῇ
Βιθυνῶν γῇ γίνεται ἡ χαμαικέρασος…
003 5.5 ὀρεινῇ δείκνυται Ὀδύσσεια καὶ Τὸ ἱερὸν τῆς Ἀθηνᾶς ἐν

αὐτῇ͵ ὡς Ποσειδώνιός τε εἴρηκε καὶ Ἀρτεμίδωρος͵ καὶ Ἀσκληπιάδης ὁ
Μυρλεανός͵ ἀνὴρ ἐν τῇ Τουρδιτανίᾳ παιδεύσας τά γραμματικὰ͵ καὶ
περιήγησιν τινα τῶν ἐθνῶν ἐκδεδωκὼς τῶν ταύτῃ.
003 6.8 …μόνην ἐκάλουν τήν ἐντὸς τοῦ Ἴβηρος· οἱ δ΄ ἔτι πρότερον
αὐτοὺς τούτους Ἰγλῆτας͵ οὐ πολλὴν χώραν νεμομένους͵ ὥς φησιν
Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός. Ρωμαῖοι δὲ τήν σύμπασαν καλέσαντες
ὁμωνύμως Ἰβηρίαν τε καὶ Ἱσπανίαν Τὸ μὲν αὐτῆς μέρος…
► Διάφορες μη ταξινομημένες ημερομηνίες.

Βίος Αράτου
…6.6 …καὶ Καλιόνδαν καὶ Ἀθηνόδωρον ὁμώνυμον τῷ πατρί.

Μέμνηται δὲ αὑτοῦ τῶν ἀδελφῶν ἐν ταῖς εἰς αὐτὸν ἀναφε ρομέναις
ἐπιστολαῖς. Ἀσκληπιάδης δὲ ὁ Μυρλεανός ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ περὶ
γραμματικῶν Ταρσέα φησίν αὐτὸν γεγονέναι͵ ἀλλ΄ οὐ Σολέα͵
Καλλιμάχου…
Σχόλια στον Διονύσιο Θράκα.

150
Βιθυνία. Από Science Wiki. Οι σημαντικότεροι ποταμοί της είναι: Ρύνδακος και Παρθένιος
Σαγγάριος.
73
Scholia Vaticana 183.27 …διεσχισμένους καὶ διακεχωρισμένους τοὺς

στίχους ἀπ΄ ἀλλήλων. Διὰ τοῦτο δὲ καὶ οὐκ ἄλλοις χαρακτῆρσι χρώμεθα
τῶν στοιχείων͵ ἀλλὰ τοῖς Ἰωνικοῖς͵ ὡς μὲν Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός
λέγει͵ διὰ τὸ κάλλος͵ καὶ ὅτι πλεῖστα τῶν συγγραμμάτων τούτοις
ἐγέγραπτο τοῖς χαρακτῆρσιν͵ ὡς δὲ Διόδωρος καὶ Ἀπίων ἐν τῷ περὶ τῶν
στοιχείων…
Σχόλια στα Αργοναυτικά του Απολλώνιου Ρόδιου. 55.5 …

μετωνομάσθη ἀπὸ Σικίνου τοῦ υἱοῦ Θόαντος καὶ νύμφης Οἰνηίδος. ὅτι δὲ
ἐνθάδε Θόας ἐσώθη καὶ Κλέων ὁ Κουριεὺς ἱστορεῖ καὶ Ἀσκληπιάδης ὁ
Μυρλεανός͵ δεικνὺς ὅτι παρὰ Κλέωνος τά πάντα μετήνεγκεν
Ἀπολλώνιος. B ἐπακτῆρες ἀντὶ τοῦ ἁλιεῖς. ἐπὶ νήσου κυνηγοὺς οὐ δεῖ
λέγειν.

ποταμοῦ στόμα Σαγγαρίοιο Σαγγάριος ποταμὸς Φρυγίας. ὁ δὲ
151
Μυρλεανός Ασκληπιάδης Σάγγαρον αὐτὸν λέγεσθαί φησιν.
151
Ancient Library Bookshelf .Smith, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology v.
1, page 381 .On this page: Asclep β Asclepiades. 381 ASCLEPIADES. as an authority on the
meaning of the word. 3. A son of AREIUS, wrote a work on Demetrius Phalereus. (Athen. xiii. p. 507.) It
is not quite certain whether he is not the same as Asclepiades of MYRLEIA, who is also called a
native of Nicaea. (Steph. Byz. s. v.). 11. Of MYRLEIA in Bithynia, or of Nicaea, a son of Diotimus.
He was a pupil of Apollonius Rhodiiis, and lived about the time of Pompey the Great. Suidas places
him nearly a century earlier, from which some modern critics have inferred, that.
ASCLEPIADES.there must have been two Asclepiades of MYRLEIA, the one of whom was perhaps
a son or grandson of the other. The younger taught grammar at Rome, arid is supposed to be the same
as the one who for some time resided in Spain as a teacher of gramΒmar, and wrote a description of the
tribes of Spain repiffyrio'is TUV Β£Qv<av\ to which Strabo occasionΒally refers, (iii. p. 157, &c.)
Asclepiades of MYRLEIA is also mentioned as the author of several other works, of which, however,
we possess only a few fragments. 1. On grammarians or grammars (irepl a/AjUcmKciui/, Suidas, s. v.
'Op</>eus ; Anonym. Vit. Arati; S. Empiric, adv. Grammat. 47, 72, 252). 2. A work on the poet
Cratinus (Trepi Kparivov, Athen. xi. p. 501). 3. A work called irepl Neo-ro-os. (Athen. xi. pp. 477, 488,
&c., 498, 503.) 4. An viro/Avrj/JLo, ri]s 'OSwnreias. (Etym. M. s. v. 'Apvcuos; Schol. ad Horn. Od. x.
2, xi. 269, 321, 326, xii. 69, ed. Buttmann.) 5. A work on the tiistory of Bithynia (BiflwiKa), which
consisted of at least ten books. (Parthen. Erot. 35 ; Schol. ad Apollon. Rhod. ii. 722, 791 ; Athen. ii. p.
50.) He is usually believed to be the author of a history of Alexander the Great mentioned by Arrian.
(Anab. vii. 15 ; comp. Vossius, de Hist. Graec. pp. 97, 158, 161, 187, ed. Westermann; F. X. Werfer,
Acta Pldlol. Monao. iii. 4. p. 551, where the fragments of Asclepiades are collected.).
ASCLEPIADES BITHYNUS? a very celebrated physician of Bithynia, who acquired a considerable degree
of popularity at Rome at the beginning of the first century B. C., which he maintained through life, and
in a certain degree transmitted to his sucΒcessors. It is said that he first came to Rome as a teacher of
rhetoric (Plin. //. N. xxvi. 7), and that it was in consequence of his not being successful in this
profession, that he turned his attention to the study of medicine.
74
Ἑρμογένης δὲ ἐν τῷ Περὶ Φρυγίας φησίν Σάγγαν τινὰ ἀσεβήσαντα

περὶ τήν Ρέαν μεταβαλεῖν…

σκοπέλου κατὰ τήν ἐκβολὴν τούτου .... ὅτι δὲ τοὺς Παφλαγόνας
ὑπέταξεν Ἡρακλῆς τοῖς περὶ Λύκον͵ ἱστορεῖ Δεινίας ἐν α Ἀργολικῶν καὶ
Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός ἐν ι Βιθυνιακῶν Βιλλαῖος
προπερισπωμένως.
Ασκληπιάδης Μυρλλεάνος.
Υπάρχει (Σ. 156-157) 152 ένα γενικά χρήσιμο παράρτημα που αποτελείται
από τις σύντομες βιογραφικές και βιβλιογραφικές σημειώσεις για τους
αρχαίους συντάκτες που αναφέρονται στο κείμενο, και αναφέρονται στην
3η έκδοση του Κλασσικού λεξικού της Οξφόρδης για τις
συμπληρωματικές πληροφορίες.
Appropriate entries perhaps should have mentioned R. T. Ridley's

translation of Zosimus, along with Charles Robinson's rendering of
Callisthenes and Frank Norman's two most recent Libanius Loebs, none
of which appear in the bibliographies of the corresponding OCD articles.
Many of the few to whom it matters would take issue with the confident
assertion (p. 160, s.v. Eunapius) that Ammianus used Eunapius. More
important to most readers, especially given the attention paid by Potter to
what Sextus Empiricus has to say about Asclepiades (of MYRLEIA?), is
the absence from the Asclepiades' entry in the Appendix (p. 157) of any
mention that Asclepiades of MYRLEIA (FgrH 687) and the
Asclepiades of Sextus' Adversus Grammaticos (referred to on p. 14 as
Adv. Gramm., but, certainly to the confusion of some, on p. 165 as
Against the Professors and Adversus Mathematicos) may be discrete
individuals and are so distinguished in the OCD. Potter's endnotes (pp.
168-202) are generally very informative. A Select Bibliography (pp. 203-
211) and Index (pp. 212-218) follow. There are several photographic
illustrations: a wooden reading stand now in the University of Michigan's
Kelsey Museum of Archaeology; the exterior of the Library of Celsus at
Ephesus; and portions of Oxyrhynchus Papyri 12, 2082, and 3537. Bryn
Mawr Classical Review 2000.02.02
152
Δαβίδ S. Potter, λογοτεχνικά κείμενα και ο ρωμαϊκός ιστορικόσ. Λονδίνο και Νέα Υόρκη:
Routledge, 1999. 218, (pb). Που αναθεωρείται Σ. από τον Thomas M. Banchich, Canisius College
(banchict@canisius.edu) .
75
Σχόλια στον Θεόκριτο.
Σχόλια στον Θεόκριτο. 1.118c.2 Θεαίτητος δέ φησι Συρακοσιους

ἀπὸ τῆς ὕβρεως ὀνομάσαι προσθέσει τοῦ Θ. Ἀσκληπιάδης δὲ ὁ
Μυρλεανός διὰ τοῦ δ γράφει καί φησι δύβρις κατὰ γλῶσσαν ἡ θάλασσα.
γράφουσι δέ τινες κατὰ Θύμβριδος·
►5ος π.Χ.
Ημερομηνία και γεγονός απλά συγκριτικό.
480 π.Χ. ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ, ΜΑΧΗ ΙΜΕΡΑΣ . Θρίαμβος του

Ελληνικού Στόλου, υπό τον Θεμιστοκλή, κατά του περσικού του Ξέρξη.
Από τον πέμπτο αιώνα Π.Χ., διατυπώνεται ο όρος Ασία Το νερό και η
θάλασσα του Μαρμαρά153 καθορίζουν ακριβώς τα όρια στο Βορρά, το
νότο, και τη δύση αλλά και στην ανατολή η γραμμή που την διαιρεί από
την154 Αρμενία155 και τη Μεσοποταμία είναι ασαφή…156
153
Εγκ. ΔΟΜΗ. Προποντίδα. Κλειστή θάλασσα της Τουρκίας, γνωστή και ως θάλασσα του
Μαρμαρά (τουρκικά: Μερμέρ Ντενιζί). Έχει έκταση 12.000 τ.χλμ. περίπου. Σχηματίζεται ανάμεσα
στο Αιγαίο πέλαγος (με το οποίο επικοινωνεί μέσω του στενού των Δαρδανελίων) και στον Εύξεινο
Πόντο (με τον οποίο επικοινωνεί μέσω του Βοσπόρου). Οι ακτές της εμφανίζουν μεγάλο διαμελισμό,
ιδιαίτερα προς τη νότια (μικρασιατική) πλευρά. Στο δυτικό της τμήμα βρίσκεται η νησιωτική συστάδα
του Μαρμαρά (με μεγαλύτερο νησί την Προκόννησο), ενώ στο βορειοανατολικό της τμήμα τα
Πριγκιπονήσια (με μεγαλύτερο νησί το Πριγκιπονήσι). Σπουδαιότερες πόλεις που βρίσκονται στις
ακτές της είναι η Κωνσταντινούπολη (στο στενό του Βοσπόρου), το Ισμίτ (πρώην Νικομήδεια), η
Πάντιρμα (πρώην Πάνορμος), το Τεκιρντάγ (πρώην Ραιδεστός) κ.ά.
154
Ιστορικές Πόλεις Αρμενίας Κόδανα Λάδανα .
155
Chamich, M. History of Armenia. Eng. tr. by Avdall. Vol. I. 1827.
156
THE LIBRARY OF THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA LOS ANGELES. ASIA MINOR .
BY THE SAME AUTHOR . ORIENTAL RUGS . ANTIQUE AND MODERN THE BODLEY HEAD.
ASIA MINOR. BY WALTER A. HAWLEY. WITH ILLUSTRATIONS FROM PHOTOGRAPHS.
LONDON: JOHN LANE THE BODLEY HEAD . NEW YORK: JOHN LANE COMPANY.
MCMXVIII .PRINTED BY WILLIAM BUNUON AND SON, LTD., PLYMOUTH, ENGLAND.
76
Ξάνθος. 004 7.1-004 7.7 7 Σαγγάριος͵ ποταμὸς Φρυγίας· ὁ δὲ

Μυρλεανός Σάγγαρον αὐτὸν λέγεσθαι φησιν. Ἑρμογένης δὲ ἐν τῷ περὶ
Φρυγίας φησίν͵ Σάγγαν τινὰ ἀσεβήσαντα περὶ τήν Ρέαν͵ μεταβαλεῖν εἰς
τοῦτο Τὸ ὕδωρ͵ καὶ ἀπ΄ αὐτοῦ τὸν ποταμὸν Σαγγάριον ὀνομασθῆναι·
πλησιον δὲ αὐτοῦ ὀρείας Δήμητρος ἱερόν ἐστιν͵ ὥς φησι Ξάνθος.
480 π.Χ. The strategic importance of the Dardanelles was demonstrated

in 480 BC by Xerxes I, king of Persia, who, on his way to attack the
Greeks, built a bridge of boats across the strait. Control of the
Dardanelles in succeeding centuries was a source of power and wealth
for those who held it.
►4ος π.Χ.
Μενεκράτης ιστορικός. 001 3.8-001 3.14 Ὁ δὲ Μενεκράτης ἐν τῇ
Ἑλλησποντιακῇ περιόδῳ ὑπερ κεῖσθαι λέγει τῶν ὑπὲρ τήν Μύρλειαν
τηςόπων ὀρεινὴν συνεχῆ͵ ἣν κατῳκει Τὸ τῶν Ἁλιζώνων ἔθνος· δεῖ δὲ͵
φησί͵ γράφειν ἐν τοῖς λλ͵ τὸν δὲ ποιητήν ἐν τῷ ἑνὶ γρά φειν διὰ Τὸ
μέτρον. Ὁ δὲ Παλαίφατός φησιν͵ ἐξ Ἀμαζόνων τῶν ἐν τῇ Ἀλόπῃ
οἰκούντων͵ νῦν δ΄ ἐν Ζελείᾳ͵ τὸν Ὁδίον καὶ τὸν Ἐπίστροφον
στρατεῦσαι.
►4ος π.Χ. Στις αρχές του 4ου αιώνα η Αθήνα, που βρίσκεται πια στην
ακμή της, επιστρέφει και πάλι στην κυκλοφορία των ατόφιων αργυρών
νομισμάτων, με μερικές βελτιώσεις στην απεικόνιση. Λόγο του
ακανόνιστου σχήματος και του χοντρού πετάλου τους, τα νομίσματα
αυτά περιπαιχτικά λέγονταν και "κούτσουρα".Την ίδια περίοδο τίθενται
σε κυκλοφορία και ένα πλήθος αργυρών και χρυσών νομισμάτων του
βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου β΄, τα οποία είχαν μεγάλη απήχηση.
Επίσης και ελληνικές πόλεις της Μικρά Ασίας και του Εύξεινου
πόντου έκοψαν νομίσματα, με μεγάλη καλλιτεχνική αξία σε μεγάλη
ποικιλία τύπων.
►3ος π.Χ.
Δημήτριος γραμματικός.
Απόσπασμα. 45.19 …ἐν δὲ ταύταις τὸν Ἀπόλλωνα τιμᾶσθαι

διαφερόντως καὶ μά λιστα κατὰ τήν ἐφορίαν τῶν Κυζικηνῶν. ὁ δὲ
Μενεκράτης ἐν τῇ Ἑλλησποντιακῇ περιόδῳ ὑπερκεῖσθαι λέγει τῶν περὶ
77
τήν Μύρλειαν τηςόπων ὀρεινὴν συνεχῆ͵ ἣν κατῳκει Τὸ τῶν Ἁλιζώνων

ἔθνος· δεῖ δέ͵ φησι͵ γράφειν ἐν τοῖς δύο λάβδα͵ τὸν δὲ ποιητήν ἐν τῷ…
►5ος π.Χ. Περίπλους Σκύλακα. 94.1-94.10 94 ΦΡΥΓΙΑ. Μετὰ δὲ

Μυσιαν Φρυγία ἐστὶν ἔθνος͵ καὶ πόλεις Ἑλληνίδες αἵδε· Μύρλεια καὶ
Ρύνδακος ποταμὸς καὶ ἐπ΄ αὐτῷ Βέσβικος νῆσος͵ καὶ πόλις Πλακία καὶ
Κύζικος ἐν τῷ ἰσθμῷ ἐμφράττουσα τὸν ἰσθμὸν͵ καὶ ἐντὸς τοῦ ἰσθμοῦ
Ἀρτάκη . Κατὰ ταύτην νῆσός ἐστι καὶ πόλις Προκόννησος καὶ ἑτέρα
νῆσος εὐλίμενος Ἐλαφόννησος· γεωργοῦσι δ΄ αὐτήν Προκοννήσιοι. Ἐν
δὲ τῇ ἠπείρῳ πόλις ἐστὶ Πρίαπος͵ Πάριον͵ Λάμψακος͵ Περκώτη͵
Ἄβυδος͵ καὶ Τὸ στόμα κατὰ Σηστὸν τῆς Προποντίδος τοῦτό ἐστι.
►1ος αι μ.Χ. Φλάβιος Αρριανός ιστορικός157. Απόσπασμα. 69.1-

71.4 69 Ἀπάμεια ... ἔστι καὶ ἄλλη ἐν τῇ Μεσηνῶν γῇ τῷ Τησιγρητι
περιεχομένη͵ ἐν ᾗ σχίζεται ὁ Τησιγρης ποταμός͵ καὶ ἐν μὲν τῇ δεξιᾷ
μοίρᾳ περιέρχεται ποταμὸς Σέλας͵ ἐν δὲ τῇ ἀριστέρᾳ Τησιγρης͵
ὁμώνυμος τῷ μεγάλῳ. Σπασινου Χάραξ͵ πόλις ἐν τῇ μέσῃ τοῦ
Τησιγρητος Μεσήνῃ. Ἐρυθρὰ θάλασσα ἐκλήθη ὁ Περσικὸς κόλπος͵ οὐκ
ἀπὸ τῆς χροιᾶς τοῦ ῥοθίου͵ καθάπερ τινὲς οἴονται͵ ἀλλ΄ ἔκ τινος ἀνδρὸς
Ἐρύθρου τήν προσηγορίαν͵ ἐνδυναστεύσαντος τοῖσδε τοῖς τόποις.
►1ος αι μ.Χ.
Αππιανός ιστορικός.
Συριακά. 187.2 …ἀμεταστρεπτὶ καὶ μέχρι μέσων νυκτῶν ἐς Σάρδεις

παρῆλθε. Παρῆλθε δὲ καὶ ἀπὸ Σάρδεων ἐς Κελαινάς͵ ἣν Ἀπάμειαν
καλοῦσιν͵ οἷ τὸν υἱὸν ἐπυνθάνετο συμφεύγειν. Τῆς δ΄ ἐπιούσης ἐς
Συρίαν ἐκ Κελαινῶν ἀνεζεύγνυ͵ τοὺς στρατηγοὺς ἐν Κελαιναῖς
καταλιπὼν ὑποδέχεσθαί …
Συριακά. 4.2 …ἔπεμπον ἀντίγραφα Μαλλίῳ Βούλσωνι τῷ

διαδεδεγμένῳ τήν Σκιπίωνος στρατηγίαν. ὃ δ΄ ὤμνυ τοῖς Ἀντιόχου
157
Αρριανός Φλάβιος (π. 95-π. 175), Στοβαίος , Ιωάννης (5ος αι. μ.Χ.), Blankaart , Nikolaas (1624-
1703 )Amstelodami : Waesbergios 1683. Αρριανός Φλάβιος ο εκ Νικομηδείας. Άπαντα 5 :
Κυνηγετικός: Περίπλους Ευξείνου Πόντου: Τέχνη τακτική: Έκταξις κατά Αλανών / Αρριανός ·
μετάφραση Φιλολογική Ομάδα Κάκτου. - 1η έκδ. - Αθήνα : Κάκτος, 05. - 275σ. · 21x13εκ. - (Αρχαία
Ελληνική Γραμματεία: Οι Έλληνες · 1218). Αρριανός Φλάβιος ο εκ Νικομηδείας. Ινδική. Περίπλους
Ευξείνου Πόντου. Κυνηγετικός / Αρριανός · επιμέλεια Γιώργος Αθ. Ράπτης · μετάφραση Γεώργιος Α.
Ράπτης · επιμέλεια σειράς Δημ. Λυπουρλής , Θ. Μαυρόπουλος , Κων. Ζήτρος. - 1η έκδ. - Αθήνα :
Ζήτρος, 07. –
78
πρέσβεσι περὶ Ἀπάμειαν τῆς Φρυγίας καὶ ὁ Ἀντίοχος ἐπὶ τοῦτο

πεμφθέντι Θέρμῳ χιλιάρχῳ. Τοῦτο μὲν δὴ Ἀντιόχῳ τῷ Μεγάλῳ τοῦ πρὸς
Ρωμαίους…
Συριακά. 295.4 …μὲν Ἀντιοχείας ἐπὶ τῷ πατρί͵ πέντε δὲ ἐπὶ τῇ μητρὶ

Λαοδικείας͵ ἐννέα δ΄ ἐπωνύμους ἑαυτῷ͵ τέσσαρας δ΄ ἐπὶ ταῖς γυναιξί͵
τρεῖς Ἀπαμείας καὶ Στρατονίκειαν μίαν. καί εἰσιν αὐτῶν ἐπιφανέσταται
καὶ νῦν Σελεύκειαι μὲν ἥ τε ἐπὶ τῇ θαλάσςῃ καὶ ἡ ἐπὶ τοῦ Τησιγρητος
ποταμοῦ…
Συριακά. 297.1 … ἥ τε ἐπὶ τῇ θαλάσσῃ καὶ ἡ ἐπὶ τοῦ Τησιγρητος

ποταμοῦ͵ Λαοδίκεια δὲ ἡ ἐν τῇ Φοινίκῃ καὶ Ἀντιόχεια ἡ ὑπὸ τῷ Λιβάνῳ
ὄρει καὶ ἡ τῆς Συρίας Ἀπάμεια. Τάς δὲ ἄλλας ἐκ τῆς Ἑλλάδος ἢ
Μακεδονίας ὠνόμαζεν ἢ ἐπὶ ἔργοις ἑαυτοῦ τισιν ἢ ἐς τιμὴν Ἀλεξάνδρου
τοῦ βασιλέως·
Μιθριδάτης. 75.3 …ὀκνούντων δὲ ἑκατέρων ἀπέγνωσαν πολεμεῖν

ἀνδράσιν ἀπολέμοις καὶ διαλύσαντες αὐτοὺς ἀνεχώρουν͵ Κάσσιος μὲν ἐς
Ἀπάμειαν σὺν τῷ ἑαυτοῦ στρατῷ͵ Νικομήδης δὲ ἐς Πέργαμον͵
Μαγκῖνος δὲ ἐπὶ Ρόδου. ὧν͵ ὅσοι Τὸ στόμα τοῦ Πόντου κατεῖχον…
Μιθριδάτης. 333.3 Λούκουλλος δ΄͵ ἐπεὶ τὸ κατὰ γῆν εἴργαστο διὰ

τοῦ λιμοῦ͵ ναῦς ἐκ τῆς Ἀσιας ἀγείρας διέδωκε τοῖς ἀμφ΄ αὐτὸν στρα
τηγοῦσι. Καὶ Τριάριος μὲν Ἀπάμειαν εἷλεν ἐπιπλεύσας͵ καὶ πολλὴ τῶν
Ἀπαμέων͵ συμφυγόντων ἐς τά ἱερά͵ ἐγίγνετο σφαγή· Βάρβας δὲ
Προυσιάδα εἷλε τήν πρὸς τῷ ὄρει καὶ…
Από τις αρχές του β' αιώνα (112 μ.Χ.),158 ο χριστιανισμός γνώρισε τόση
μεγάλη διάδοση στην περιοχή της Βιθυνίας (την περιοχή επισκέφθηκε
και ο Απόστολος Πέτρος), ώστε ο Ρωμαίος διοικητής Πλίνιος ζήτησε από
τον αυτοκράτορα Τραϊανό οδηγίες για την αντιμετώπιση των άπειρων
χριστιανών. Η Κίος έδωσε κι αυτή φόρο αίματος στους διωγμούς κατά
των χριστιανών. Με την ίδρυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας 159 και την
158
159
Η Αρβελέρ πού μελέτησε τήν γέννηση του Βυζαντινού Πατριωτισμού, θεωρεί ότι: "Η ελληνικότητα
καί η ορθοδοξία είναι τά ανεκτίμητα αγαθά πού θά κληθούν νά υπερασπίσουν μέ κάθε θυσία οι
βυζαντινοί από κάθε εξωτερικό καί εσωτερικό εχθρό. Οι διανοούμενοι προσκολλημένοι κυρίως στήν
79
ανακήρυξη του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας, η Κίος αποκτά

αρχιεπισκοπή με αρχιεπίσκοπο τον Κύριλλο που συμμετέχει στην Α'
Οικουμενική σύνοδο στην Νίκαια160 της Βιθυνίας το 325 μ.Χ. κατά του
Αρείου. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης161 και την παρακμή
των πόλεων, το Πατριαρχείο κατήργησε την αρχιεπισκοπή Κίου, η
περιοχή υπήχθη στην Μητρόπολη Νίκαιας162, της οποίας η έδρα ήταν η
Κίος. Ο μητροπολίτης Νικαίας απέχτησε ισχύ και πανίσχυρος έπαιζε
πρωτεύοντα ρόλο στην εκλογή του πατριάρχου και την αντιμετώπιση
πολλών ζητημάτων.
►121 μ.Χ.
Στον πίνακα αναγράφονται οι ημερομηνίες, οι περιοχές, το μέγεθος των

σεισμών που δημιούργησαν τσουνάμι και η θέση που παρατηρήθηκε η
μέγιστη ένταση.
Ημερομηνία Μέγεθος Περιοχή του Θέση της μέγιστης

τσουνάμι έντασης
479 π.Χ. 7 Λεκάνη Β. Αιγαίου Ποτίδαια
426 π. Χ. 7 Μαλιακός κόλπος Σκάρφεια
373 π. Χ. 6,8 Δ. Κορινθιακός Ελίκη
62 μ.Χ. 7,5 Ν. Κρήτη Λεβήνη
121 μ. Χ. 7,2 Νικομήδεια
Θάλασσα
αρχαία ελληνική παιδεία καί ο λαός προσκολλημένος κυρίως στήν ορθόδοξη παράδοση, θά αναλάβουν
μαζί τήν προσπάθεια νά σώσουν τό κράτος των Ελλήνων πού είναι στό εξής τό Βυζάντιο." Πάνω από
όλα όμως οι Μεσαιωνικοί Ελληνες, υπεραγαπούν τήν Πόλη τους, τήν Βασιλεύουσα, πού θά καταλήξει
νά σημαίνει ολόκληρη τήν αυτοκρατορία. σαγηνευμένοι πρεσβευτές καί βάρβαροι βασιλείς, έμποροι,
τυχοδιώκτες καί μισθοφόροι, επίσκοποι καί καλόγεροι.
160
Nicaea . The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition , city of Bithnyia, N Asia Minor, built in the 4th
cent. BC by Antigonus I as Antigonia and renamed Nicaea by Lysimachus for his wife. It flourished
under the Romans and was the scene of the ecumenical council called in AD 325 by Constantine I.
Another ... The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition | Date: 2008.
161
ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ. ΧΡΟΝΙΚΟΝ - ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΚΥΡ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΟΥ
ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΕΤΕΡΩΝ ΤΙΝΩΝ.
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΙΝ J. P. MIGNE. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΥ ΦΡΑΝΤΖΗ ΤΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΕΣΤΙΑΡΙΟΥ
162
View whole page from the Dictionary Of Roman Coins. Web Site Created By Dr. George
Pararas-Carayannis / 2000. Nicaea (Isnik). This town, originally Ancore, was rebuilt by Antigonus
circ. B.C. 316 and called Antigoneia; it was renamed Nicaea by Lysimachus, after which it soon rose to
be one of the chief Cities of the kingdom of Bithynia.
80
Μαρμαρά 163
142 μ.Χ. 7,5 Α. της Ρόδου Ρόδος

Ιουλ. 365 μ.Χ. 8,3 Α. της Κρήτης Μεθώνη
Αυγ. 556 μ.Χ. 7 Κως Κως
Οκτ. 740 μ.Χ. 7,5 Θάλασσα Κωνσταντινούπολη
Μαρμαρά
Αθηναίος σοφιστής.
Δειπνοσοφιστές. 8.6.9 Νικόλαος δ΄ ὁ Δαμασκηνὸς ἐν τῇ τετάρτῃ πρὸς

ταῖς ἑκατὸν τῶν ἱστοριῶν περὶ Ἀπάμειαν ͵ φησι͵ τήν Φρυγιακὴν κατὰ
τά Μιθριδατικὰ σεισμῶν γενομένων ἀνεφάνησαν περὶ τήν χώραν αὐτῶν
λίμναι τε [αἱ] πρότερον οὐκ οὖσαι καὶ ποταμοὶ καὶ…βλέπε και
παρακάτω.
Δειπνοσοφιστές. 2,1.157.28 Οὗτοι γὰρ ἐν ταῖς εὐδίαις παρὰ Τὸ ξηρὸν

νεμόμενοι πολ λάκις αὐτῷ περιπίπτουσιν͵ οὓς ὅταν προίδηται͵ φεύγει
πηδῶν καὶ ἀσπαίρων͵ ἕως ἂν εἰς Τὸ ὕδωρ ἀποκυβιστήσῃ. Νικόλαος ὁ
Δαμασκηνός͵ περὶ Ἀπάμειαν ͵ φησι͵ τήν Φρυγικὴν σεισμῶν ποτε
γενομένων ἀναφανῆναι λίμνας πρότερον οὐκ οὔσας καὶ ποταμοὺς καὶ
ἄλλας πηγὰς…
Αίλιος Ηρωδιανός
Καθολική προσωδία 3,1.295.28 Λιβύης͵ ἣ Κυρήνη ἐκαλεῖτο. Ι

Λυδίας. Ιζ Πισιδίας ἡ πρότερον Μορδιάειον. Ιη Φρυγίας͵ ἡ πάλαι
163
υπ. Δήμαρχος Ανδρέας Κεχαγιόγλου. (C) Vassilis Pistikidis 2006 .© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS
NEWS Αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή www.koutouzis.gr .
81
Μάργιον. Ιθ ἐν Σιφνῳ τῇ νήσῳ. Κ Συρίας κατ΄ Ἀπάμειαν . Κανῆσος

πρὸς τῇ Λυκίᾳ164. Κβ τῶν ἐπὶ Θρᾴκης Ἰώνων͵ ἣν Δημοσθένης φησιν
Κρήτης ἡ πάλαι Ἐλεύθερνα Λίνου πατρίς. Κδ ἐν Αἰγύπτῳ.
Καθολική προσωδία 3,1.334.33 …κατὰ τήν ἄρχουσαν πρὸς τά

προκείμενα͵ παρήλλαξεν καὶ περὶ τήν παραλήγουσαν. Τὸ Κελαιναί
πόλις τῆς μικρᾶς Φρυγίας ἡ καὶ Ἀπάμεια μόνον εἰς αινη καταλῆγον
ὀξύνεται ἐπιθετικὸν ὄν. Τά διὰ τοῦ ονη ὑπερδιςύλλαβα βαρύνονται καὶ
ὀξύνονται.
Καθολική προσωδία 3,1.339.24 …τοῦ Πόντου͵ κτίσμα Κρητίνου καὶ

Κῳου͵ ὥς φησι Φλέγων. Εὐρώπη ἡ χώρα ἐκ τῆς Φοίνικος θυγατρὸς ἢ τοῦ
Ἀγήνορος. Λέγεται καὶ Εὐρώπεια ὡς Ὑψιπύλη Ὑψιπύλεια͵ Ἀπάμη
Ἀπάμεια͵ Πηνελόπη Πηνελόπεια͵ Λαοδίκη Λαοδίκεια͵ ἐρήμη ἐρήμεια͵
κολώνη κολώνεια. Καὶ διὰ τοῦ ι Εὐρωπία παρὰ Σοφοκλεῖ Αἰχμαλώτισι
καὶ νησιώτας…
Καθόλου …τά διὰ τοῦ εια προπαροξύτονα εἴτε ἐπὶ πόλεως εἴτε ἐπ΄
ἄλλης τινὸς οἱασοῦν σημασιας πλὴν τῶν διὰ τοῦ τρια διὰ τῆς ει διφθόγ
γου γράφεται͵ ἀλήθεια͵ εὐλάβεια͵ Ἀλεξάνδρεια͵ Ἀπάμεια͵ Μήδεια͵
βοήθεια͵ ὠφέλεια͵ χαλκοβάρεια͵ Πηνελόπεια͵ ἀναίδεια͵ εὐγένεια͵ ἀδρά
νεια͵ ἀπώλεια͵ Ἀντιόχεια͵ Ἄντεια͵ ἐπιφάνεια͵ ἀπέχθεια͵ εὔκλεια͵ ἄδεια.
Λεγόνεια ἡ κατὰ Τηλέγονον͵ Δολώνεια͵ Γιγάντεια͵ Διομήδεια. Τά διὰ

τοῦ εια ἐπὶ πόλεων προπαροξύτονα θηλυκὰ δίφθογγον ἔχει οἷον
Ἀλεξάνδρεια͵ Ἀπάμεια͵ Καιςάρεια͵ Ἀντιόχεια͵ Θέσπεια· Τὸ δὲ ὀξυτόνως
λεγόμενον Θεσπιά διὰ τοῦ ι. Τά δὲ ἐπὶ χώρας ὄντα διὰ τοῦ ι γράφεται καὶ
παροξύνεται͵ Λυκία͵ Πισιδία…
Choer. 121, 23™ …πᾶσα γενικὴ ἰσοσυλλάβως κλινομένη μακροκατα

ληκτεῖν θέλει οἷον ἄνθρωπος ἀνθρώπου͵ Ὅμηρος Ὁμήρου͵ δίψα δίψης͵
μοῦσα μούσης͵ Ἀντιόχεια Ἀντιοχείας͵ Ἀπάμεια Ἀπαμείας ͵ Μήδεια
Μηδείας· αἱ πατρός καὶ μητρός γενικαὶ ἰσοσυλλαβοῦσαι ταῖς ἰδίαις
εὐθείαις͵ καὶ μὴ μακροκαταληκτοῦσαι͵ οὐκ ἀντίκεινται ἡμῖν…
Κλαύδιος Πτολεμαίος μαθηματικός.
164
C. Foss, “Cities and villages of Lycia in the Life of Saint Nicholas of Holy Zion,” GOTR 36 (1991)
303-39. Επίσης και C. Foss, “Lycia in history,” in J. Morganstern, The fort at Dereagzi, Istanbuler
Forschungen 40, pp. 5-25, Tübingen, 1993. Ακόμα, C. Foss, “The Lycian coast in the Byzantine age,”
DOP 48 (1994) 1-52.
82
Γεωγραφία. 5.1.4.6 Προυσιάς …..νζ γ μβ ιβ Δασκύλιον.. γιβ μβ ιβ

Ἀπάμειν γιβ μα γιβ Ρυνδάκου ποταμοῦ ἐκβολαί. Ν γ μα δ αἱ πηγαὶ τοῦ
ποταμοῦ …. Νζ μ
Γεωγραφία. 5.2.25.10 Πέλται ....... ξβ γ λθ Μητρόπολις ... ξα δ λθ ιβ

Ἀπάμεια Κιβωτός …ξα λη γιβ Ἱεράπολις ... ξ λη δ Κίβυρα …...
Γεωγραφία. 5.15.19.5 …καὶ ἀπ΄ ἀνατολῶν τοῦ Ὀρόντου ποταμοῦ͵

Θελμενισςός ἢ Θελβενισςός ξθ γο λε Ἀπάμεια ….ο λδ δ Ἔμισσα ...
Γεωγραφία. 5.18.9.13 καὶ μετὰ τήν Σελεύκειαν Σκάφη...οθ δ λδ

Ἀπάμεια ...... οθ γ λδ γ· ὑφ΄ ἣν ἡ τοῦ Βασιλείου ποταμοῦ πρὸς τὸν
Τιγριν συμβολὴ͵ ἐγγὺς [ἡ] Μέση χώρα·
Γεωγραφία. 5..4.3 Πόλεις δέ εἰσιν ἐν τῇ Βαβυλωνίᾳ καὶ κῶμαι παρὰ

μὲν Τὸ μέχρι θαλάσσης τοῦ Τιγριδος ποταμοῦ μέρος͵ ὑπὸ τήν Ἀπάμειαν
πόλιν͵ Βίβλη...οθ λδ Διδιγούα ...
Γεωγραφία. 6.5.3.3 Μυσια...ρ λζ Χάραξ...δ δ λ γο Ἀπάμεια …
Γεωγραφία. 8.17.5.1 ἔχει ὡρῶν ιε ͵ καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας πρὸς

δύ σεις δ μιᾶς ὥρας· ἡ δὲ Ἀπάμεια τήν μεγίστην ἡμέραν ἔχει ὡρῶν ιε ιβ͵
καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας πρὸς δύσεις ὥρας μιᾶς ἕκτῳ·
Γεωγραφία. 8.17.17.1 …ὡρῶν ιδ γ͵ καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας

πρὸς δύσεις η μιᾶς ὥρας· ἡ δὲ Ἀπάμεια τῆς Φρυγίας165 ἔχει τήν μεγί
στην ἡμέραν ὡρῶν ιδ δ͵ καὶ κεῖται ὑπὸ τὸν αὐτὸν ἔγγιστα τῇ
Ἀλεξανδρείᾳ μεσημβρινόν·
Δίων Κάσσιος ιστορικός166.
Ιστορία Ρωμαϊκή. 47.27.1.2…προσπέμπων τινὰ τρόπον οὕτω τινὰς

αὐτῶν ἐσφετερίσατο ὥστε καὶ αὐτόχειρας τοῦ Σέξτου γενέσθαι.
165
D.H. French, “Sites and inscriptions from Phrygia, Pisidia and Pamphylia,” EpAnat 17 (1991) 51-
68.
166
A COMPANION TO THE ROMAN EMPIRE Edited by David S. Potter. 2006 by Blackwell
Publishing Ltd For the triumviral period and the reign of Augustus the best surviving narrative
source is the Roman History of Cassius Dio, an 80-book work written in Greek by a senator and consul
from Bithynia in the early part of the third century. The History began with the foundation of the city
and ended in 229 CE, the year of its author’s second consulship. Much of it is now lost, but for 44–10
BCE (books 45–54) the text is complete, and for 9 BCE–14 CE (books 55–6) it is nearly so.
83
ἀποθανόντος δὲ ἐκείνου τηςό τε στράτευμα πᾶν πλὴν ὀλίγων

προσηταιρίσατο τοὺς γὰρ ἐν Ἀπαμείᾳ χειμάζοντας ἐπεδίωξε μὲν ἐς
Κιλικίαν προαποχωρήσαντας͵ οὐ μὴν καὶ προσεποιήσατο…
Ιστορία Ρωμαϊκή. 48.25.1.4 …καὶ πείσας αὐτὸν πολεμῆσαι͵ καὶ

δύναμιν πολλὴν καὶ τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν Πάκορον ἐπετράπη͵ καὶ μετ΄
αὐτῶν ἐς τε τήν Φοινίκην ἐνέβαλε͵ καὶ πρὸς τήν Ἀπάμειαν προσελάσας
τοῦ μὲν τείχους ἀπεκρούσθη͵ τοὺς δὲ ἐν τῇ χώρᾳ φρουροὺς ἐθελοντὰς
της έθετο. ἐκ γὰρ τῶν τῷ τε Κασσιῳ καὶ τῷ Βρούτῳ …
Ιστορία Ρωμαϊκή. 48.25.4.3 Καταλαβὼν οὖν αὐτοὺς ὁ Λαβιῆνος τοὺς

μὲν πλείους ἔφθειρε͵ τοῦ δὲ δὴ Σάξου ἐς Ἀντιόχειαν διαφυγόντος τηςήν
τε Ἀπάμειαν ͵ οὐδὲν ἔτι ὡς καὶ τεθνεῶτος αὐτοῦ ἀντάρασαν͵ ἔλαβε͵ καὶ
μετὰ τοῦτο καὶ τήν Ἀντιόχειαν ἐκλειφθεῖσαν ὑπ΄ αὐτοῦ παρ εστήσατο͵
καὶ τέλος καὶ αὐτὸν ἐκεῖνον ἐς Κιλικίαν …
Ιστορία Ρωμαϊκή. 78.30.2.4 …Σοαιμίδα καὶ Μαμαίαν͵ ἐξ Ἰουλίου

Ἀουίτου ἀνδρὸς ὑπατευ κότος͵ καὶ δύο ἐγγόνους ἄρσενας͵ ἐκ μὲν τῆς
Σοαιμίδος Οὐαρίου τε Μαρκέλλου͵ ἀνδρὸς ὁμοεθνοῦς ἐξ Ἀπαμείας γὰρ
ἧς ἐκεῖνος ἦν καὶ ἔν τε ἐπιτροπαῖς ἐξετασθέντος καὶ ἐς Τὸ συνέδριον
ἐσγραφέν τος καὶ μετὰ τοῦτο τελευτήσαντος Ἀουῖτον…
Ιστορία Ρωμαϊκή. 78.34.1,2.3 …ὁ γὰρ Μάρκελλος ἐτεθνήκει͵ τοῦτον

μὲν ἀπέκτεινεν͵ αὐτὸς δὲ ἀτολμή της περαιτέρω χωρὶς τοῦ Μακρίνου
προχωρῆσαι μετεπέμψατο αὐτόν. Καὶ ὃς ἔς τε τήν Ἀπάμειαν ἐς τοὺς
Ἀλβανίους στρατιώτας διὰ ταχέων ἦλθε͵ καὶ τὸν υἱὸν αὐτοκράτορα͵
καίπερ δέκατον ἔτος ἄγοντα͵ ἀπέδειξεν…
Φλάβιος Φιλόστρατος.
VA 5.38.16 …ἐπαινέσας οὖν ὁ βασιλεὺς χθὲς ἔφη τοῦτο ἐγὼ ᾔτησα

καὶ ὑπάρχει· ἀλλ΄ αἴτει ὑπὲρ δωρεᾶς. Καὶ ὁ Δίων Λασθένης ἔφη ἐστὶ μὲν
ἐξ Ἀπαμείας τῆς ἐν τῷ Βιθυνῶν ἔθνει͵ ξυμφιλοσοφῶν δέ μοι χλα μύδος
ἠράσθη καὶ στρατιώτου βίου· τοῦτον͵ ἐπειδὴ …
►2ος μ.Χ.
Αίιλιος Ηρωδιανός.
Καθολική προσωδία 3,1.275.26 …ἔστι καὶ τῆς μικρᾶς Φρυγίας͵

ἥτις ἐκαλεῖτο Κελαιναί. ἔστι καὶ Βιθυνίας ͵ κτίσμα Νικομήδους τοῦ
Ἐπιφανοῦς͵ ἐκαλεῖτο δὲ πρῶτον Μύρλεια. ἔστι καὶ τῆς Περσαίας͵
84
Ἐδέσσης πρὸς ἄρκτους. Εὐρώπη Εὐρώπεια. Σκάρφεια πόλις

Λοκρίδος τῶν Θερμοπυλῶν ἐγγύς. Κέκληται δὲ ἀπὸ Σκαρφείας. Καὶ
Σκάρφην τήν αὐτήν λέγει Στράβων…
Καθολική προσωδία 3,1.279.18 Ὅμηρος τε πολυστάφυλον Ἄρνην

ἔχον οἵ τε Μίδειαν Β 507 . ἔστι καὶ Λυκίας ἄλλη.Μολύνδεια πόλις Λυκίας
ἀπὸ Μολυνδέως. Ἀλέξανδρος ἐν τῷ περὶ Λυκίας167 πρώτῳ. Μύρλεια
πόλις Βιθυνίας ἀπὸ Μύρλου τοῦ Κολοφωνίων168 ἡγεμόνος· οἱ δὲ ἀπὸ
Μυρλείας Ἀμαζόνος. Νακόλεια πόλις Φρυγίας. Στράβων δωδεκάτῃ .
Καθολική προσωδία 3,1.279.19 …ἔστι καὶ Λυκίας ἄλλη. Μολύνδεια

πόλις Λυκίας ἀπὸ Μολυνδέως. Ἀλέξανδρος ἐν τῷ περὶ Λυκίας πρώτῳ.
Μύρλεια πόλις Βιθυνίας ἀπὸ Μύρλου τοῦ Κολοφωνίων ἡγεμόνος· οἱ δὲ
ἀπὸ Μυρλείας Ἀμαζόνος. Νακόλεια πόλις Φρυγίας. Στράβων δωδεκάτῃ
…
Ὕδρεια Ὑδρεάτης͵ Ὀρνειαί Ὀρνεάτης͵ Κεγχρειαί Κεγχρεάτης τοῦ ι

σιγηθέντος. Μύρλεια Τὸ ἐθνικὸν Μυρλεανός καθ΄ ὕφεσιν τοῦ ι. ἡ ει
δίφθογγος ἐν τῷ δευτέρῳ ἀορίστῳ ἀποβάλλει Τὸ ε καὶ φυλάττει Τὸ ι͵
λείπω ἔλιπον͵ πείθω ἔπιθον͵ λείβω ἔλιβον…
…ὡς Ὀλβιανός͵ εἰ μὴ ἀπὸ τῆς Ἰωνικῆς γενικῆς γέγονε τῆς

Καλλάτιος. Κορίολλα πόλις Ἰταλίας. Τὸ ἐθνικὸν Κοριολλανός κατὰ πρόσ
θεσιν τῆς νος ὡς Μύρλεια Μυρλεανός καθ΄ ὕφεσιν τοῦ ι.
Μαστία πόλις. Μαστιανός ἔθνος πρὸς ταῖς Ἡρακλείαις στήλαις.

Ἑκαταῖος Εὐρώπῃ. Μύρλεια πόλις Βιθυνίας . ὁ πολίτης Μυρλεανός.
Στράβων δὲ Μυρλεᾶτιν καλεῖ τήν χώραν͵ ἴσως ἀπὸ τοῦ Μυρλεάτης.
Νωμεντός πόλις οὐ πόρρω Ρώμης. Τὸ ἐθνικὸν Νωμεντανός.
Ἀλεξανδρίς. Δίδυμος δὲ παρατίθεται χρῆσιν ἐξ Ἐρατοσθένους τοῦ

Ἀλεξανδρίτης. Φαβωρῖνος δὲ ἐν τῷ περὶ Κυρηναϊκῆς πόλεως Ἀλε
ξανδρειώτην φησί παρὰ τήν .... Ἀλεξανδρειανός ὡς Μύρλεια
167
D.H. French, “Isinda and Lagbe,” in D.H. French (ed.), Studies in the history and topography of
Lycia and Pamphylia. In memoriam A.S. Hall, pp. 53-92, Επίσης D. H French (ed.), Studies in the
history and topography of Lycia and Pisidia: in memorian A.S. Hall, British Institute of Archaeology at
Ankara, London: 1994
168
Excerpta ex BTL-2 Bibliotheca Teubneriana Latina (curante CTLO, ed. Saur - Brepols) M. Tullius
Cicero - Epistulae ad Quintum fratrem LLA 268.EP, liber : 1, epistula : 2, par. : 4, linea : 12 (pag. : 23)
ego **Apamensem** Hephaestium, ego levissimum hominem, Megaristum Antandrium, ego Niciam
Smyrnaeum, ego nugas maximas omni mea comitate sum complexus, Nymphonem etiam
Colophonium. quae feci omnia, non quo me aut hi homines aut tota natio delectaret. pertaesum est
levitatis, adsentationis, animorum non officiis sed temporibus servientium.
85
Μυρλειανός͵ Ἡράκλεια Ἡρακλειανός. Λέγεται καὶ Ἀλεξάνδρειος κτητι

κόν. Νικάνωρ δὲ ὁ Ἑρμείου ἐν τῇ περὶ Ἀλεξανδρείας …
Ἀλεξανδρίτης. Φαβωρῖνος δὲ ἐν τῷ περὶ Κυρηναϊκῆς πόλεως

Ἀλεξανδρειώτην φησί παρὰ τήν....Ἀλεξανδρειανός ὡς Μύρλεια
Μυρλειανός͵ Ἡράκλεια Ἡρακλειανός. Λέγεται καὶ Ἀλεξάνδρειος κτητι
κόν. Νικάνωρ δὲ ὁ Ἑρμείου ἐν τῇ περὶ Ἀλεξανδρείας πρώτῃ ταῦτα πάντα
κυροῖ͵ καὶ Τὸ Ἀλεξανδρῖνος καὶ Τὸ Ἀλεξανδρίνης…
►284 μ.Χ Ασυμφωνία: Διαμάχη και φατρία. Ένας από τους λόγους που
οι Ρωμαίοι αισθάνθηκαν ότι έχουν το δικαίωμα για να κυβερνήσουν τους
Έλληνες ήταν η ροπή των Ελλήνων να μαλώνουν μεταξύ τους. Το
ανταγωνιστικό πνεύμα που εμπότισε τις αποδόσεις των αντίπαλων
σοφιστών ενημέρωσε επίσης τις σχέσεις μεταξύ των αντίπαλων πόλεων
(Sartre 1991: 190–8). Υπήρξαν ανταγωνισμοί μόνιμοι μεταξύ Εφέσου
και Περγάμου όπως και Εφέσου και Σμύρνης ακόμη και, μεταξύ
Προύσας και Απάμειας, και Σιδώνας και Νικαίας και Νικομήδειας
της μητρόπολης της Βιθυνίας. (Robert 1977). 169
►284 μ.Χ170. Because of the crisis of the third century and the different
direction taken by the administration of the late Empire as a result of the
reforms of the age of Diocletian (284-305), this attitude never evolved
fully; but combined with the final stage in the evolution of the provinces
and the maturing of the office of provincial governor, it forms one of the
hallmarks of the Antonine Empire. Of this world of diminishing
autonomy and growing governmental solicitude the experience of the
Younger Pliny in BITHYNIA is not untypical. But a reading of his
correspondence with Trajan, which forms our best evidence for this acme
of Roman administrative excellence, leaves an abiding impression of how
arbitrary, haphazard, and superficial Roman government was even then…
There are numerous references to small groups of soldiers used for
policing, as prison guards and under the command of other officials such
as the procurator in the younger Pliny’s letters from BITHYNIA-Pontus
(Pliny Ep. 10.17b –18, 19–20, 21–2, 27–8, 77–8).
169
Publishing Ltd
170
Publishing Ltd - The Oxford History of the Classical World Edited By John Boardman, Jasper
Griffin, Oswyn Murray.-
86
►2ος μ.Χ.
►134 μ.Χ.
Νόμισμα Απάμειας. 133-148 π.Χ. AE 24mm 8.44g ΚΕΦΑΛΗ

ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΈΔΙΟ Μαιάνδρου Μεταξύ των ΚΑΛΥΜΜΑΤΩΝ
DIOSKOUROI SNG ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ 164, ΔΑΒΙΔ FREEDMAN
COLLECTION.
APAMEIA 133-148 BC AE 24mm 8.44g HELEMETED HEAD

ATHENA/EGALE FLYING OVER MAEANDER PATTERN
BETWEEN CAPS OF THE DIOSKOUROI SNG COPENHAGEN 164.
EX DAVID FREEDMAN COLLECTION· Date: January 22, 2004 ·
Views: 1201 ·171
Δειπνοσοφιστές. 2.35.1 …ἐκ τούτων μοι δοκεῖ͵ φησιν͵ ὁ φιλόσοφος

Τὸ νῦν κεράσιον καλούμενον ἐμφανίζειν. Ἀσκληπιάδης δὲ ὁ
Μυρλεανός χαμαικέραςόν τινα καλῶν δένδρον ἔφη οὕτως· ἐν τῇ
Βιθυνῶν γῇ γίνεται ἡ χαμαικέρασος…
Δειπνοσοφιστές. 11.24.6 …Τὸ αὐτὸ πάλιν· δῶκε δὲ Τηλεμάχῳ καλὸν

δέπας. φησίν οὖν Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός· δοκεῖ μοι φιαλῶδες εἶναι
Τὸ δέπας· σπένδουσι γὰρ ἐν αὐτῷ. Λέγει γοῦν Ὅμηρος δέπας͵ δι΄ οὗ Διὶ
μόνῳ …
Δειπνοσοφιστές. 11.49.10 …ἔδωκε δῶρον αὐτὸ τῆς μίξεως͵ ὡς

Φερεκύδης ἐν τῇ δευτέρᾳ ἱστορεῖ καὶ Ἡρόδωρος ὁ Ἡρακλεώτης .
171
Powered by Bulletin Version. 3.6.5 2000 - 2008, Jelsoft Enterprises Ltd. Content 2002-2006,
VHobbies.com, LLC.
87
Ἀσκληπιάδης δ΄ ὁ Μυρλεανός κεκλῆσθαί φησιν αὐτὸ ἀπό τινος τῶν ἐν

τῇ νηὶ κατα σκευασμάτων. 3τοῦ γὰρ ἱστοῦ Τὸ μὲν κατωτάτω πτέρνα…
Δειπνοσοφιστές. 11.53.19 Ὅμηρος ι 346 · κισσύβιον μετὰ χερσὶν ἔχων

μέλανος οἴνοιο. Ἀσκληπιάδης δ΄ ὁ Μυρλεανός ἐν τῷ περὶ τῆς
Νεστορίδος σκύφει͵ φησι͵ καὶ κισσυβίῳ τῶν μὲν ἐν ἄστει καὶ μετρίων
οὐδεὶς ἐχρῆτο…
Δειπνοσοφιστές. 11.76.11 …ἐν τούτοις ζητεῖται πρῶτον μὲν τησι ποτ΄

ἐστὶ τὸ χρυ σείοις ἥλοισι πεπαρμένον͵ ἔπειτα τησι Τὸ οὔατα δ΄ αὐτοῦ
τέσσαρ΄ ἔσαν. Τά γὰρ ἄλλα ποτήριά φησιν ὁ Μυρλεα νὸς Ἀσκληπιάδης
ἐν τῷ περὶ τῆς Νεστορίδος δύο ὦτα ἔχειν.
Δειπνοσοφιστές. 11.78.1 Νέστορος γεγονέναι· ἐστὶ δὲ ἀργύρεον͵

χρυσοῖς γράμ μασιν ἐντετυπωμένα ἔχον τά Ὁμηρικὰ ἔπη. ἐγὼ δέ͵ φησίν ὁ
Μυρλεανός͵ τήάδε λέγω περὶ τοῦ ποτηρίου. Οἱ παλαιοὶ καὶ τά περὶ τήν
ἥμερον τροφὴν πρῶτοι διαταξάμενοι τοῖς ἀνθρώποις…
Δειπνοσοφιστές. 11.99.57 Ἀρίσταρχος δέ· πλησάμενος δ΄ ἄρα οἱ δῶκε

σκύφον͵ ᾧπερ ἔπινεν. Ἀσκληπιάδης δ΄ ὁ Μυρλεανός ἐν τῷ περὶ τῆς
Νεστορίδος φησίν . ὅτι τῷ σκύφει καὶ τῷ κις συβίῳ τῶν μὲν ἐν ἄστει καὶ
μετρίων οὐδεὶς ἐχρῆτο…
Δειπνοσοφιστές. 11.103.16 Διονύσιος δ΄ ὁ Θρᾲξ τήν στρογγύλην͵ τήν

ἀμφιθέουσαν κυκλοτερεῖ τῷ σχήματι. Ἀσκληπιάδης δ΄ ὁ Μυρλεανός ἡ
μὲν φιάλη͵ φησι͵ κατ΄ ἀντιστοιχίαν ἐστὶ πιάλη͵ ἡ Τὸ πιεῖν ἅλις παρ
έχουσα· μείζων γὰρ τοῦ ποτηρίου. ἡ δὲ [ἀμφίθετος…
Δειπνοσοφιστές. 11.104.9 …εἰς δὲ Τὸ εἶδος οὐκ ἀρύθμως παίζονται.

Ἀπίων δὲ καὶ Διόδωρός φησι· 3φιάλαι ποιαί͵ ὧν ὁ ὀμφαλὸς παραπλήσιος
ἠθμῷ. ὁ δὲ Μυρλεανός Ἀσκληπιάδης ἐν τοῖς περὶ ...Κρατίνου
βαλανειόμφαλοι͵ φησιν͵ λέγονται͵ ὅτι οἱ ὀμφαλοὶ αὐτῶν καὶ τῶν
βαλανείων…
Δειπνοσοφιστές. 11.110.11 Παιῶνα μηδ΄ Ἁρμόδιον. ΩΙΟΣΚΥΦΙΑ.

Περὶ τῆς ἰδέας τῶν ποτηρίων Ἀσκλη πιάδης ὁ Μυρλεανός ἐν τῷ περὶ τῆς
Νεστορίδος φησὶν ὅτι δύο πυθμένας ἔχει͵ ἕνα μὲν τὸν κατὰ Τὸ κύτος
αὐτῷ συγκεχαλκευμένον͵ ἕτερον δὲ τὸν…
Δειπνοσοφιστές. 2,2.60.32 Νέστωρ δ΄ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν. ἐν

τούτοις ζητεῖται τησι Τὸ χρυσείοις ἥλοις πεπαρμένον͵ εἶτα τησι Τὸ οὔατα
88
δ΄ αὐτοῦ τέσσαρα. Τά γὰρ ἄλλα ποτήριά φησιν ὁ Μυρλεανός

Ἀσκληπιάδης δύο ὦτα ἔχειν. Πελειάδας δὲ πῶς ἄν της ὑπόθοιτο
νεμομένας περὶ ἕκαστον τῶν ὤτων;
Δειπνοσοφιστές. 2,2.61.33 …δ΄ εἶναι τοὺς δύο πυθμένας. ὁποῖόν τι ἦν

ἐν Καπύῃ πόλει τῆς Καμπανίας ἀνακείμενον τῇ Ἀρτέμιδι ποτήριον͵ ὅ
φασιν ἐκεῖνοι Νέστορος γεγονέναι. ἐγὼ δέ͵ φησίν ὁ Μυρλεανός͵ τηςάδε
λέγω περὶ τοῦ ποτηρίου. Οἱ παλαιοὶ καὶ τά περὶ τροφὴν πρῶτοι
διαταξάμενοι τοῖς ἀνθρώποις…
Δειπνοσοφιστές. 2,2.67.33 …ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν τησιθεσθαι͵

κατὰ τὸν πυθμένα καὶ κατὰ τὸ στόμα. Διονύσιος δ΄ ὁ Θρᾲξ τήν
στρογγύλην͵ τήν ἀμφιθέουσαν κυκλοτερεῖ τῷ σχήματι. Ἀσκληπιάδης δὲ
ὁ Μυρλεανός· ἡ μὲν φιάλη͵ φησι͵ κατ΄ ἀντιστοιχίαν ἐστὶ πιάλη͵ ἡ Τὸ
πιεῖν ἅλις ἔχουσα· μείζων γὰρ τοῦ ποτηρίου.
Καθολική προσωδία 3,1.106.13 Ὠκεανῖτις͵ Μαρωνεῖτις͵ Σαλωνεῖτις͵

ἠερο φοῖτις͵ Ἀσιᾶτις͵ Ἀπολλωνιᾶτις͵ Δερεᾶτις Ἄρτεμις͵ Καρυᾶ της͵
Καυλωνιᾶτις͵ Κροτωνιᾶτις͵ Μαλεᾶτις͵ Μιδεᾶτις͵ Μυρλεᾶτις χώρα
Βιθυνίας͵ Ναυκρατιᾶτις͵ Πισᾶτις͵ Πλαταιᾶτις͵ Πυλᾶτις Πυλάτιδες
ἀγοραί…
Καθολική προσωδία 3,1.180.9 Φωρμανοί πόλις Ἰταλίας καὶ Τὸ

ἐθνικὸν ὁμοφώ νως. Μυρλεανός͵ Τεανός͵ ἀκεανός. Τὸ δὲ Κάρβανος ἀπὸ
γε νικῆς εὐθεῖα παραγομένη βαρύνεται. Τά εἰς ενος μὴ ὄντα μετοχικὰ
ὑπὲρ δύο συλλαβὰς προπαροξύ νεται͵ Ἕλενος ὄνομα κύριον͵ ἔβενος
εἶδος ξύλου…
…Ὕδρεια Ὑδρεάτης͵ Ὀρνειαί Ὀρνεάτης͵ Κεγχρειαί Κεγχρεάτης τοῦ

ι σιγηθέντος. Μύρλεια Τὸ ἐθνικὸν Μυρλεανός καθ΄ ὕφεσιν τοῦ ι. ἡ ει
δίφθογγος ἐν τῷ δευτέρῳ ἀορίστῳ ἀποβάλ λει Τὸ ε καὶ φυλάττει Τὸ ι͵
λείπω ἔλιπον͵ πείθω ἔπιθον͵ λείβω ἔλιβον…
…ὡς Ὀλβιανός͵ εἰ μὴ ἀπὸ τῆς Ἰωνικῆς γενικῆς γέγονε τῆς Καλλάτιος.

Κορίολλα πόλις Ἰταλίας. Τὸ ἐθνικὸν Κοριολλανός κατὰ πρόσθεσιν τῆς
νος ὡς Μύρλεια Μυρλεανός καθ΄ ὕφεσιν τοῦ ι.
Μαστία πόλις. Μαστιανός ἔθνος πρὸς ταῖς Ἡρακλείαις στήλαις.

89
Στράβων δὲ XII p. 551 Μυρλεᾶτιν καλεῖ τήν χώραν͵ ἴσως ἀπὸ τοῦ
Μυρλεάτης. Νωμεντός πόλις οὐ πόρρω Ρώμης. Τὸ ἐθνικὸν Νωμεντανός.

Νωμεντός πόλις οὐ πόρρω Ρώμης. Τὸ ἐθνικὸν Νωμεντανός. Διονύσιος ἐν
δευτέρῳ Ρωμαϊκῆς ἀρχαιολογίας.

Στράβων δὲ XII p. 551 Μυρλεᾶτιν καλεῖ τήν χώραν͵ ἴσως ἀπὸ τοῦ
Μυρλεάτης. Νωμεντός πόλις οὐ πόρρω Ρώμης. Τὸ ἐθνικὸν Νωμεντανός.
5ος αι μ.Χ.
►526 μ.Χ. Within Asia Minor and Syria-Palestine—the more populated

and dynamic regions of the empire—cities continued to prosper, at least
until the middle of the sixth century. The population of Constantinople at
the start of the sixth century numbered 400,000 (or slightly more).13 We
may reckon that of Antioch at approximately 0,000 prior to the
earthquake of 526 (which killed 250,000 according to Malalas, 300,000
according to Prokopios), a second quake in 528, and the deportation of its
inhabitants by the Persians in 540.14 APAMEIA supported a population
of around 100,000, if not somewhat more. Adarmanes, at the sack of the
city in 573, with his 6,000 armored horsemen and Lakhmid Arab
auxiliary forces, withdrew with 0,000 captives.15 We may estimate the
population of Alexandria at no fewer than 100,000; so too for
Thessalonike. The population of Ephesos is not ascertainable, but must
have been lower by only a small margin.16 Caesarea in Palestine,
Jerusalem, and Sardis17 would have had between 50,000 and 100,000
inhabitants. Gerasa, despite its fifteen churches, may have suffered a
demographic decline relative to the Roman period. A provincial capital
such as Nikopolis must have numbered from 30,000 to 35,000, as did
Gortyna and, possibly, Beisan-Scythopolis, where excavators posit a
population of 30,000 to 40,000; the latter city witnessed a significant
program to rebuild public infrastructures, while private houses and shops
were restored.172
172
THE ECONOMIC HISTORY OF BYZANTIUM From the Seventh through the Fifteenth Century
02 Dumbarton Oaks Trustees for Harvard University Washington, D.C. Angeliki E. Laiou, Editor-in-
Chief Scholarly Committee Charalambos Bouras Cećile Morrisson Nicolas Oikonomides† Constantine
Pitsakis Printed in the United States of America.
90
►526μ.Χ. Justinian’s173 reign witnessed the construction of numerous

other churches, recorded with what seems a certain complacency in the
De aedificiis; these were occasionally incorporated into important civil
buildings, as in Sabratha or Apollonia. To these may be added the
churches of Gerasa, many of which, while they do not invoke his
patronage, date to Justinian’s reign, as well as those erected in Cyrenaica
and Tripolitania, in Africa Proconsularis (Carthage), at Ravenna (San
Vitale, Sant’Apollinare in Classe, Sant’Andrea), or even at Porec´ (the
basilica of Euphrasius). Many churches were built or reconstructed, such
as the episcopal group at APAMEIA, by the bishop Paul. The centers of
pilgrimage, in addition to those of St. John of Ephesos and St. Catherine
at Sinai, were in many cases at their height during the first half of the
sixth century; such was the case at Rusafa, at Mount Nebo, and at Abu
Mina. Aegean marbles were in demand throughout the empire,104 and
the shipwrecked cargo of Marzamemi shows the extent to which
production was standardized.
Ιουστινιανός, μετάξι. (527-565), Στο Βυζάντιο174. Όπως σημειώνει ο

ιστορικός Βασίλιεφ, στο βιβλίο του «Η ιστορία της Βυζαντινής
αυτοκρατορίας», στην Κωνσταντινούπολη συναντάμε μια ανεπτυγμένη
υφαντουργία μεταξωτών175, ιδιαίτερα μετά την καλλιέργεια του ντόπιου
μεταξιού.
Η τέχνη της υφαντικής στο Βυζάντιο θα δώσει τα καλύτερά της δείγματα,
όταν την εποχή του Ιουστινιανού (Latin in full FLAVIUS
JUSTINIANUS, original name PETRUS SABBATIUS, Byzantine
emperor (527-565), noted for his administrative reorganization of the
imperial government and for his sponsorship of a codification of laws
173
174
Αρχαία Πόλη της Θράκης, στις δυτικές ακτές του Βοσπόρου η σημερινή Κωνσταντινούπολη.
Ιδρύθηκε το 657 π.Χ. από το Βύζαντα τον αρχηγό των Μεγαρέων αποικιστών ο οποίος υπήρξε και ο
πρώτος βασιλιάς της… Εγκ. ΔΟΜΗ.
175
"Από το δρόμο του μεταξιού στη Χίο, την Κύπρο και τη Θράκη"
Υπεύθυνος Πρότασης & Ανάδοχος Φορέας: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χίου
Χρηματοδότηση: Υπουργείο Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής.
91
known as the Codex Justinianus (534)) θα ξεκινήσει η καλλιέργεια και η

παραγωγή του μεταξιού αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και μετά θα
επεκταθεί στην ευρύτερη επαρχία της Βιθυνίας, στα ανατολικά παράλια
της θάλασσας του Μαρμαρά, στην Κίο, στα Μουδανιά και τη γύρω
περιοχή. 176
Σαλαμίνιος Ερμίας.
Ιστορία εκκλησιαστική. 7.15.12.1 Ἑλληνισταί͵ παρὰ μὲν Ἀραβίοις

Πετραῖοι καὶ Ἀρεοπολῖται͵ παρὰ δὲ Πα λαιστίνοις Ραφεῶται καὶ Γαζαῖοι͵
παρὰ δὲ Φοίνιξιν οἱ τήν Ἡλιούπολιν οἰκοῦντες͵ Σύρων δὲ μάλιστα οἱ τοῦ
νομοῦ Ἀπαμείας τῆς πρὸς τῷ Ἀξίῳ ποταμῷ· οὓς ἐπυθόμην ἐπὶ φυλακῇ
τῶν παρ΄ αὐτοῖς ναῶν συμμαχίαις χρή σασθαι πολλάκις Γαλιλαίων
ἀνδρῶν καὶ τῶν περὶ τὸν Λίβανον κωμῶν…
Φλάβιος Ιουστινιανός αυτοκράτωρ.
Νέες ιστορίες. 266.31 …κατὰ τῶν ἀληθῶν δογμάτων͵ δι΄ οὗ πάλιν

ἡμῖν συνταράξαι τάς ἁγιωτάτας ἐκκλησιας σπεύσειεν. Οὐ μὴν οὐδὲ
Πέτρον τὸν Ἀπαμείας γενόμενον ἐπί σκοπον͵ καὶ ἅμα μὲν καθῃρημένον
ἅμα δὲ ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς ἐφ΄ οἷς Σεβῆρος ὑπὸ τὸν εἰρημένον…
Νέες ιστορίες. 733.4 ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΡΙΖΟΜΕΝΗΣ ΓΟΝΗΣ ΤΩΝ

ΓΕΩΡΓΩΝ. Ὁ αὐτὸς βασιλεὺς ...Προοίμιον. Οἱ τά πράγματα πράττοντες
τῆς κατὰ Ἀπάμειαν ἁγιωτάτης ἐκκλησιας ἐδίδαξαν γεωρ γούς τισιν
ἑτέροις τηςήκοντας γεωργίσσαις αὑτῶν συναφθῆναι καὶ
παιδοποιήσασθαι͵ καὶ ᾔτησαν ἀποδοθῆναι αὐτοῖς καὶ τοὺς γεωργοὺς καὶ
τοὺς τούτων παῖδας τῇ μητρῳᾳ γαστρὶ κατακολουθοῦντας.
Κατά Ωριγένη. 106.11 …τουτέστι Σαβελλίου Ἀρείου Ἀπολιναρίου

Νεστορίου Εὐτυχοῦς Διοσκόρου Τιμοθέου τοῦ Αἰλούρου καὶ Πέτρου τοῦ
Μογγοῦ καὶ Ἀνθίμου Τραπεζοῦντος͵ Θεοδοσιου τοῦ Ἀλεξανδρέως͵
Πέτρου καὶ Σεβήρου τῶν πρώην Ἀντιοχείας καὶ Πέτρου τοῦ ποτὲ
Ἀπαμείας καὶ τὸν εἰρημένον Ὡριγένην τὸν τήν Ἑλληνικὴν καὶ
Ἀρειανικὴν μανίαν νοςήσαντα μετὰ τῶν αὐτοῦ μυσαρῶν καὶ ἀσεβῶν
δογμάτων ἀναθεματίσουσι.
Ιωάννης Μαλαλάς χρονογράφος.
176
"ΤΑ ΜΕΤΑΞΩΤΑ της Προύσας"Σούλα Μπόζη. Ενδυματολόγος -ερευνήτρια -συγγραφέας
92
Χρονικόν. 3.14 …εἰς ὄνομα τῆς αὐτοῦ θυγατρὸς Ἀπάμας͵ εὑρηκὼς

κώμην πρῳην λεγομένην Φαρνάκην· καὶ τειχίσας αὐτήν ὁ αὐτὸς
Σέλευκος ἐπωνόμασε πόλιν͵ καλέσας αὐτήν Ἀπάμειαν͵ θυσιαν ποιήσας·
ἣν αὐτὸς μετεκάλεσεν ὀνόματι Πέλλαν διὰ τὸ ἔχειν τήν τύχην τῆς αὐτῆς
Ἀπαμείας πόλεως τὸ ὄνομα τοῦτο· ἦν γὰρ ὁ αὐτὸς Σέλευκος ἀπὸ Πέλλης
τῆς πόλεως Μακεδονίας. ἐποίησε δὲ θυσιαν ταῦρον καὶ τράγον· καὶ
ἐλθὼν πάλιν ὁ ἀετὸς ἐπῆρε…
Χρονικόν. 365.5 ἔνθα ἐστὶ θεοῦ μυστήριον πῦρ αὐτόματον. ὁμοίως δὲ ὁ

αὐτὸς βασιλεὺς καὶ Συρίαν δευτέραν ἀπομερίσας ἀπὸ τῆς πρώτης ἐπαρ
χίας͵ δοὺς δίκαιον μητροπόλεως καὶ ἄρχοντα τῇ Ἀπαμείᾳ τῇ πόλει͵ καὶ
Κιλικίαν δευτέραν ἀπομερίσας ἀπὸ τῆς πρώτης ἐποίη σεν ἐπαρχίαν͵
δοὺς δίκαιον μητροπόλεως καὶ ἄρχοντα Ἀναζάρ
Χρονικόν. 393.23 αὐτῶν τυραννίδα Λογγῖνον τὸν ἀπὸ μαγίστρων τὸν

φαλακρὸν καὶ Ἀθηνόδωρον τὸν νεώτερον καὶ Λογγινίνην τὸν χωλὸν καὶ
Κό νωνα τὸν Φουσκιανοῦ τὸν ἀπὸ ἐπισκόπων Ἀπαμείας · ὁ δὲ
Λογγινίνης πρῶτος ἀπώλετο ἐν τῇ συμβολῇ τοῦ πολέμου͵ ὅτε ὑπήν
τησαν ἀλλήλοις τά ἐξέρκετα εἰς Τὸ Κοτυάειον177͵ πόλιν τῆς Φρυγίας͵
Χρονικόν. 448.13 Ὁ δὲ αὐτὸς βασιλεὺς ἀπεμέρισεν ἀπὸ Ἀντιοχείας τῆς

πρώτης Συρίας Λαοδίκειαν καὶ Γάβαλα καὶ Πάλτον τάς πόλεις͵ καὶ ἀπὸ
Ἀπαμείας τῆς δευτέρας Συρίας Βαλανέας πόλιν͵ καὶ ἐποίησεν
ἐπαρχίαν͵ ἥντινα ἐπωνόμασε Θεοδωριάδα͵ δοὺς αὐτῇ καὶ
μητροπολιτικὸν δίκαιον.
Σώσιμος ιστορικός.
Νέα ιστορία. 1.35.2.2 …ἐλθεῖν ἐκ πολλοῦ παρορμήσαντα.

Ἐπιδραμόντες δὲ Νικαίᾳ καὶ Κίῳ καὶ Ἀπαμείᾳ καὶ Προύσῃ͵ τά παρα
πλήσιά τε καὶ ἐν ταύταις πεποιηκότες͵ ἐπὶ τήν Κύζικον ὥρμησαν· τοῦ
Ρυνδάκου δὲ ποταμοῦ πολλοῦ ῥεύσαντος …
Νέα ιστορία. 1.52.3.2 …ταῦτα τῇ ὁδοιπορίᾳ τοῦ βασιλέως

χρωμένου. Δέχε ται μὲν οὖν αὐτὸν Ἀπάμεια καὶ Λάρισσα καὶ Ἀρέθουσα·
Τὸ δὲ τῶν Παλμυρηνῶν στρατόπεδον ἰδὼν ἐν τῷ πρὸ τῆς Ἐμίσης πεδίῳ
συνειλεγμένον εἰς πλῆθος ἑπτὰ μυριάδων…
177
Πηγή Κιουρτίδης. Πλουτ. Ηθικά, αποφθ. βασιλ. Κότυος, Τόμ. Α', σελ. 207. Έκδ. Didot. Παρίσ.
1839.
93
Λεξικόν. 442.10 Μάσσω μαλάσσω. Ἄισσω ὁρμήσω· ἀπὸ τοῦ ἀΐσσω.

Ἀπάμεια ὄνομα πόλεως. ὐήθεια μωρία. ἄνοια. Πηνελόπης ὄνομα
γυναικός.
►526 μ.Χ. Justinian’s178 other urban undertakings were mere

reconstructions necessitated by wars or natural catastrophes. In rebuilding
Antioch, which had been destroyed by the earthquakes of 526 and 528
and leveled by the Persians, Justinian took care to restore the luster of the
metropolis of antiquity that had been placed under the protection of God
(Theoupolis). He enlarged Rusafa and Zenobia and endowed the cities
with agoras, porticoed streets, and public baths. Elsewhere, the sixth-
century emperors or governors embellished regional metropoleis that had
been endowed earlier by their predecessors. In the large cities,
earthquakes necessitated reconstruction, which was financed by the
emperor, the governor, or the bishop. Such was the case at APAMEIA,
Antioch, Pella, Gerasa, and probably Beirut, which recovered with some
difficulty from an earthquake and a subsequent tidal wave in 551.
►3ος μ.Χ.
Διογένης Λαέρτιος.
Βίοι. 4.41.2 …ἐπεκάλουν αὐτῷ͵ φθορέα τῶν νέων καὶ κιναιδολόγον

καὶ θραςὺν ἀποκαλοῦντες. Καὶ γὰρ καὶ Δημητρίου τοῦ πλεύσαντος εἰς
Κυρήνην ἐπὶ πλέον ἐρασθῆναι λέγεται͵ καὶ Κλεοχάρους τοῦ Μυρλεανοῦ·
ἐφ΄ ᾧ καὶ πρὸς τοὺς κωμάσαντας εἰπεῖν αὐτὸς μὲν θέλειν ἀνοῖξαι͵ ἐκεῖνον
δὲ διακωλύειν. Τούτου δὲ ἤρων καὶ Δημοχάρης ὁ Λάχητος…
178
94
►6ος179-14ος 180
►Αιώνας Μ.Χ. 6
Στέφανος Γραμματικός.
Εθνικά. 103.13 Κελαινίτης [καὶ] Ἀπαμεύς. ἔστι καὶ Βιθυνίας ͵

κτίσμα Νικο μήδους τοῦ Ἐπιφανοῦς͵ ἐκαλεῖτο δὲ πρῶτον Μύρλεια. Τὸ
ἐθνικὸν Μυρλεανός. ἔστι καὶ τῆς Περσαίας͵ Ἐδέσσης πρὸς ἄρκτους.
Ἀπασιάκαι͵ Μασσαγετῶν ἔθνος. Στράβων ἑνδεκάτῃ…
Εθνικά. 374.11 Κορίολλα͵ πόλις Ἰταλίας. Διονύσιος τῆς ἐπιτομῆς. Τὸ

ἐθνικὸν Κοριολλανός κατὰ πρόσθεσιν τῆς νος͵ ὡς Μύρλεια Μυρλεανός
καθ΄ ὕφεσιν τοῦ ι. Κόριον͵ τηςόπος ἐν Κρήτῃ ἀπὸ κόρης τινός. ὁ πολίτης
Κορήσιος. Καὶ λίμνη Κορησια. καὶ Ἀθηνᾶς ἱερὸν Κορησιας.
Εθνικά. 463.21 Ἐπιφανής͵ Προυσίου δὲ υἱός͵ ἀπὸ τῆς μητρὸς

Ἀπάμας Ἀπά μειαν ὠνόμασεν· οἱ δὲ ἀπὸ Μυρλείας Ἀμαζόνος. ὁ πολίτης
Μυρλεανός͵ ὡς Ἀσκληπιάδης Μυρλεανός ἀναγράφεται. Στράβων δὲ
Μυρλεᾶτιν καλεῖ τήν χώραν͵ ἴσως ἀπὸ τοῦ Μυρλεά της. ἔστι καὶ
Μυρλεανός κόλπος.
► Αιώνας Μ.Χ. 9
Θεόγνωστος γραμματικός.
001 359.3 Μυρλεανός· κτεανός· ἀκεανός. τά διὰ τοῦ μενος͵ εἴτε

ὀνόματα͵ εἴτε μετοχαὶ͵ εἴτε ὀξύ τονα͵ εἴτε βαρύτονα͵ διὰ τοῦ ε ψιλοῦ
γράφονται· οἷον͵ Τισαμενός· Σωζομενός· Δεξαμενός· τυπτόμενος·
νικώμενος.
Φώτιος λεξικογράφος.
179
Η βυζαντινή Μικρά Ασία = Byzantine Asia Minor (6th-12th cent.) : 6ος-12ος αι. / επιμέλεια Στέλιος
Λαμπάκης. - Αθήνα : Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, 1998. - 446σ.
: εικ. · 24x17εκ. - (Διεθνή Συμπόσια · 6). Εισηγητές: Laniado, Abshalom - Κουντούρα-Γαλάκη,
Ελεωνόρα - Cheynet, Jean Claude - Λουγγής, Τηλέμαχος Κ. - Βλυσίδου, Βασιλική κ.ά. ISSN: 1106-
1448.
180
ΕΘΝΙΚΟ Ι∆ΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ∆ΙΕΘΝΗ ΣΥΜΠΟΣΙΑ
6 Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ (6ος - 12ος αι.) ΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΣΠΥΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΒΡΥΩΝΗΣ. Φλωρεντία ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ-ΝΟΤΑΡΑ. Σεισµοί
στην ΜικράΑσία (6ος-12ος αι.)... Στέλιος ΛΑΜΠΑΚΗΣ, Οι Βυζαντινοί λόγιοι περί Μικράς Ασίας.
Μερικές παρατηρήσεις... Johannes KODER. Παρατηρήσεις στην οικιστική διάρθρωση της κεντρικής
Μικράς Ασίας µετά τον 6ο αιώνα. Μια προ-
σέγγιση από την οπτική γωνία της "Θεωρίας των κεντρικών τόπων"....
95
Βιβλιοθήκη. 176.121b.10 …καὶ μάλιστα ἂν διισχυρισαίμην. Κλεοχάρης

δὲ ὁ Μυρλεανός͵ ὑπὲρ τῶν Ἰσοκρατικῶν ἁπάντων͵ οἶμαι͵ λέγων τοῦτο
γάρ ἐστι Τὸ ἐν τῇ πρὸς τὸν Δημοσθένην συγκρίσει μὴ τά πόρρω αὐτοῖς
παρασχεῖν φησί…
Ετυμολογικόν Genuinum
002 973.1 Ἀπατηλόν· ἐκ τοῦ ἀπατῶ ἀπατήσω Ἀπάμεια· πόλις

Βιθυνίας ͵ πρότερον Μυρλέα καλουμένη͵ ἣν λαβὼν δῶρα παρὰ
Φιλίππου τοῦ Δημητρίου ὁ Ζιήλας μετωνόμασεν Ἀπάμειαν ἀπὸ τῆς
ἑαυτοῦ γυναικὸς Ἀπάμας.
002 15.9 …τῇ μητρὶ γενόμενος͵ καὶ πλεονασμῷ τοῦ ν Ἀρναῖος.

Οὕτως Ἡρωδιανὸς ἐν τῇ Ἀνωμάλῳ προσωδίᾳ. Ἀσκληπιάδης181 δὲ ὁ
Μυρλεανός ἐν τῷ Ὑπομνήματι τῆς Ὀδυσσείας παρὰ Τὸ ἄρνυσθαι͵ ὅ
ἐστι λαμβάνειν ὡς πτωχόν͵ ἵν΄ ᾖ πεποιημένον ὄνομα πτωχῷ πρέπον.
002 1314.6 …ἀνακῶς ἔχειν λέγουσιν· καὶ Ἄνακας ἐντεῦθεν τοὺς

Διοσκούρους͵ ὅτι ἀνακῶς αὐτοῖς ἐχρήσαντο διὰ τήν Ἑλένην τάς
Ἀφίδνας ἐκπορθοῦν τες. Οὕτως Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός
Ἀστυπάλαια· προπαροξυτόνως·
►Αιώνας Μ.Χ. 10
Σούδα.
Λεξικόν. 4173.1 Ἀσκητός μετ΄ ἐπιμελείας κεκοσμημένος. Θηλυχίτων

ἀσκητὸς ἐϋσπείροισι κορύμβοις. Ἀσκληπιάδης͵ Διοτίμου͵ Μυρλεανός
πόλις δέ ἐστι Βιθυνίας͵ ἡ νῦν Ἀπάμεια καλουμένη͵ Τὸ δὲ ἄνωθεν γένος
ἦν Νικαεύς· γραμμα τικὸς͵ μαθητὴς Ἀπολλωνίου.
Λεξικόν.1442.1 Μύρις ὄνομα κύριον. Καὶ Μυρίτης οἶνος. Μυρλεανός

ὄνομα πόλεως Βιθυνίας ͵ ἡ νῦν Ἀπάμεια καλουμένη. Μυρμηκανθρώποις
Φερεκράτης γράφει. Μυρμηκίδην ἀντιπραττόμενον τῇ Φειδίου τέχνῃ.
181
Asclepiades (flourished 1st century BC), Greek physician, native of the ancient country of Bithynia
in Asia Minor. He was a teacher of oratory in Rome, but later took up the practice of medicine. He
believed that the movement of atoms in the body caused disease, and he advocated baths, dieting,
exercise, and massage as cures. His numerous followers founded a school of medicine known as the
Methodical.Microsoft ® Encarta ® 2006. © 1993-2005 Microsoft Corporation.
96
Λεξικόν. pi.664.2 Παρθενία ὁ καθαρὸς βίος. Καὶ Παρθένιον πέλαγος.

Παρθένιος͵ Ἡρακλείδου καὶ Εὐδώρας͵ Ἕρμιππος δὲ Τηςήθας φησι·
Νικαεὺς ἢ Μυρλεανός͵ ἐλεγειοποιὸς καὶ μέτρων διαφόρων ποιητής.
Οὗτος ἐλήφθη ὑπὸ Κίννα λάφυρον͵ ὅτε Μιθριδάτην Ρωμαῖοι
κατεπολέμησαν· …
Λεξικόν. pi.1888.4 …διὸ ἐπεγράφετο Ἑλλαδικός· ὁ κληθεὶς

Περιηγητής͵ ἱστορικός. Γέγονε δὲ κατὰ Πτολεμαῖον τὸν Ἐπιφανῆ. Κατὰ
δὲ Ἀσκληπιάδην τὸν Μυρλεανὸν συνεχρόνισεν Ἀριστοφάνει τῷ
γραμματικῷ καὶ διήκουσε καὶ τοῦ Ροδίου Παναιτίου. ἔγραψε Περιήγησιν
Ἰλίου ἐν βιβλίοις γ͵ Κτίσεις τῶν ἐν Φωκίδι πόλεων καὶ περὶ τῆς …
► Αιώνας Μ.Χ. 12
Ευστάθιος φιλόσοφος.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 1.709.22 Κολώνεια. Δοκεῖ δὲ τοιοῦτον

εἶναι σὺν ἄλλοις καὶ Τὸ χώνη χώνεια. Εὕρηται δὲ καὶ ἐρήμεια ἐκ τοῦ
ἐρήμη. ὅμοιον καὶ Τὸ Ἀπάμα Ἀπάμεια͵ οὐ μόνον κύριον͵ ἀλλὰ καὶ
πόλεως ὄνομα τῆς τε περὶ τὸν Κιανὸν 182 κόλπον κειμένης͵ ἥτις καὶ
Μύρλεα ἐκλήθη͵ καὶ τῆς περὶ Συρίαν. Ἰστέον δὲ καί͵ ὅτι͵ ὥσπερ διὰ τοῦ
εια γίνεται παραγωγή͵ οὕτω καὶ διὰ τοῦ αια͵ ὡς δηλοῖ τὸ φώκη Φώκαια͵
νίκη Νίκαια.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 2.769.3 …μὴ ἔχει ἡ Βοιωτία Δόλοπας͵

ἀλλ΄ ἄτοπον τοὺς ὑπηκόους τῷ Φοίνικι μὴ συμπαρεῖναι. Δολίονας δὲ
λέγει μάλιστα τοὺς περὶ Κύζικον ἀπὸ Αἰσήπου ἕως Ρυνδάκοῦ καὶ
Δασκυλίτιδος λίμνης. Μυγδόνας δὲ τοὺς ἐφεξῆς μέχρι Μυρλεανῆς…
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 3.277.21 Τὸ ἄστρον τάς Πλειάδας

νοῆσαι͵ κατασκευάζοντες τὸν λόγον διὰ πολλῶν͵ οἳ καὶ Τὸ ὅλον
ποτήριον εἰς τὸν κόσμον ἀλληγοροῦσιν͵ ὡς καὶ Ἀσκληπιάδης ὁ
Μυρλεανός͵ ἤγουν ὁ ἐκ τῆς Φρυγιακῆς Μυρλείας τῆς νῦν Ἀπαμείας ͵
ἀνασκευάσας οἷον Τό Ὁμηρικὸν ποτήριον καὶ Τό τῆς ὕλης πάχος
μετασκευάσας καὶ μεταγαγὼν εἰς ἀλληγορίας λεπτότητα…
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 3.283.2 … μᾶλλον οἷα ζωμός τις

ῥοφητὸς ἦν. Διό φησι 6πινέμεναι δ΄ ἐκέλευσε6͵ καὶ 6πίνοντε ἀφέτην
πολυκαγκέα δίψαν6. [Ἀθήναιος δὲ λέγει ὅτι͵ εἰ καὶ ὁ προειρη μένος
Μυρλεανός Τὸ τοῦ Νέστορος ποτήριον δεκτικὸν εἶναί φησι τῆς ἑτέρας
182
ΚΙΑΝΑ, Ευρυσθ. Λασκαρίδη, 1966.
97
τροφῆς͵ ἤγουν τῆς ὑγρᾶς͵ ἀλλ΄ οἱ ἀκριβέστεροι ἀμφοτέρων αὐτὸ

δεκτικὸν ἔφασαν εἶναι τῶν τροφῶν͵ ὡς δηλοῖ καὶ Ὅμηρος.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 4.909.6 …τι ἐξαίρετον ἐν τῷ τῇ μέν

της΄ οὐδὲ ποτητὰ παρέρχεται οὐδὲ πέλειαι. ὡς δὲ ταὐτίζονται πρός τινων
πελειάδες καὶ Πλειάδες͵ δηλοῖ μὲν καὶ Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός͵
ἐθέλων τάς Πλειάδας ἀμβροσιαν τῷ Διῒ φέρειν. ἄσεμνον γάρ͵ φησι͵ τάς
Πελειάδας φέρειν αὐτό. ἔχει δέ τι γραφὲν περὶ αὐτῶν καὶ ἡ Νεστορίς͵
ταὐτὸν δ΄ εἰπεῖν͵ Τὸ παρ΄ Ὁμήρῳ καλὸν ποτήριον τοῦ σοφοῦ Νέστορος.
Οδύσσεια. 1.432.25 Τιθωνοῦ ἦν υἱὸς͵ καὶ ὡς ἐξ Αἰθιόπων

ἐπικουρήσων ἦλθεν εἰς Τροίαν͵ καὶ ὡς Ἀχιλλεὺς αὐτὸν κατέῤ ῥιψε
κρατερῶς ἀνθιστάμενον τοῖς Ἀχαιοῖς͵ τοῖς ἱστοροῦσι τεθρύληται. ὅτι δὲ ὁ
τοιοῦτος Μέμνων καὶ τὸν καλὸν ἀνεῖλε Νεστορίδην Ἀντίλοχον͵ ἡ
ἱστορία δηλοῖ. Περὶ οὗ ἱστορεῖ Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανὸς͵ ὡς χρησμοῦ
δοθέντος Νέστορι͵ φυλάττεσθαι ἐπὶ τῷ υἱῷ Ἀντιλόχῳ τὸν Αἰθίοπα͵
ἔδοτο αὐτῷ μνήμονα ὁ πατὴρ καὶ ὑπασπιστήν Χάλκωνα Κυπαρισςέα͵ ὃς
ἐργασθεὶς Πενθεσιλείας …
Ετυμολογικόν μέγα.118.12 …μερίζω͵ καὶ μετὰ τοῦ στερητικοῦ α͵

ἀμείρω͵ καὶ ἀπαμείρω. Ἀπάμεια Πόλις Βιθυνίας ͵ πρότερον Μυρλέα
καλουμένη· ἣν λαβὼν δῶρα παρὰ Φιλίππου τοῦ Δη μητρίου ὁ Ζιήλας
μετωνόμασεν Ἀπάμειαν…
Ετυμολογικόν μέγα.146.15 Παρὰ τήν ἀρὰν͵ ἀραῖος· καὶ πλεονασμῷ

τοῦ ν· ὁ εὐκταῖος τῇ μητρὶ γενόμενος. Οὕτως Ἡρωδιανὸς ἐν τῇ Ἀνωμάλῳ
Προσωδίᾳ. Ἀσκληπιάδης δὲ ὁ Μυρ λεανὸς ἐν τῷ ὑπομνήματι τῆς
Ὀδυσσείας͵ παρὰ Τὸ ἄρνυσθαι͵ ὅ ἐστι λαμβάνειν͵ ὡς πτωχόν·
Ετυμολογικόν μέγα.160.19 …τοὺς Διοσκούρους Ἀττικοὶ͵ ὅτι ἐπιμελῶς

αὐτοῖς ἐχρήσαντο͵ διὰ τήν Ἑλένην τάς Ἀφίδνας ἐκπορθοῦντες. Οὕτως
Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός. Ἰλιάδος ζ͵ τόν ῥ΄ Ἕκτωρ καλέεσκε
Σκαμάνδριον͵ αὐτὰρ οἱ ἄλλοι…
Συμεών, ετυμολογικόν.
002 1.99. Φρυγίας͵ ἥτις ἐκαλεῖτο Κελαιναί· Τὸ ἐθνικὸν Κελαινίτης.

ἔστι καὶ Βιθυνίας ͵ κτίσμα Νικομήδους τοῦ Ἐπιφανοῦς͵ ἥτις ἐλέγετο καὶ
Μύρλεα· Τὸ ἐθνικὸν Μυρλεανός. Στέφανος Βυζάντιος. Ἀπάτουρον· Τὸ
τῆς Ἀφροδίτης ἱερόν͵ ὅτι ἐπιθεμένων ἐκεῖ Γιγάντων͵ ἐπικαλεσαμένη
τὸν Ἡρακλέα …
98
►4ος αι μ.Χ.183
Ευσέβιος εκκλησιαστικός συγγραφέας.
Εκκλησιαστική ιστορία. 5.16.17.10 …διαλεχθῆναι τῷ πνεύματι

λαλοῦντι͵ ἄνδρας δοκίμους καὶ ἐπισκόπους͵ Ζωτικὸν ἀπὸ Κουμάνης
κώμης καὶ Ἰουλιανὸν ἀπὸ Ἀπαμείας ͵ ὧν οἱ περὶ Θεμίσωνα τά στόματα
φιμώσαντες οὐκ εἴασαν Τὸ ψευδὲς καὶ λαοπλάνον πνεῦμα ὑπ΄ αὐτῶν
ἐλεγχθῆναι.
Εκκλησιαστική ιστορία. 5.16.22.7 …αὐτοῖς τελειοῦνται διὰ Τὸ μὴ

βούλεσθαι συγκαταθέσθαι τῷ διὰ Μοντανοῦ καὶ τῶν γυναικῶν πνεύματι.
Καὶ ὅτι τοῦτ΄ ἀληθές͵ καὶ ἐπὶ τῶν ἡμετέρων χρόνων ἐν Ἀπαμείᾳ τῇ πρὸς
Της άνδρῳ τυγχάνει γεγενημένον ἐν τοῖς περὶ Γάϊον καὶ Ἀλέξανδρον ἀπὸ
Εὐμενείας μαρτυρήσασι πρόδηλον.
Γρηγόριος Ναζιανζηνός.
Σωζόμενα. 159.6 Θεοδόσιος ἐπίσκοπος τῆς καθολικῆς ἐκκλησιας τῆς ἐν

Ἴδῃ͵ παρὼν τῇ διαθήκῃ τοῦ αἰδεσιμωτάτου ἐπισκόπου Γρηγορίου͵ καὶ
παρακληθεὶς παρ΄ αὐτοῦ͵ ὑπέγραψα χειρὶ ἐμῇ. Θεόδουλος ἐπίσκοπος τῆς
ἁγίας καθολικῆς ἐκκλησιας τῆς κατὰ Ἀπάμειαν ͵ [παρήμην τῇ δια θήκῃ
τοῦ αἰδεσιμωτάτου ἐπισκόπου Γρηγορίου͵ καὶ παρακληθεὶς παρ΄ αὐτοῦ͵
ὑπέγραψα χειρὶ ἐμῇ]. Ἱλάριος ἐπίσκοπος τῆς καθολικῆς ἐκκλησιας τῆς
κατὰ Ἰσαυρίαν͵…
Ευνάπιος ιστορικός.
Βίοι σοφιστών.23.6.7.2 …συσκευασάμενος τά βιβλία͵ καὶ παρὰ τὸν

Χρυσάνθιον ἥξων ἐπὶ μαθήσει͵ τῆς πόλεως ἐξῄει. Καὶ ἡ γαστὴρ αὐτοῦ
νοσεῖν ἤρχετο͵ καὶ παρελθὼν εἰς Ἀπάμειαν τῆς Βιθυνίας μετ ήλλαξε
τὸν βίον͵ τῷ παρόντι τῶν ἑταίρων Προκοπίῳ πολλὰ ἐπισκήψας μόνον
θαυμάζειν Χρυσάνθιον.
Σωκράτης σχολαστικός.
HE 7.36.42 Παλλάδιος ἀπὸ Ἑλενουπόλεως τέχθη εἰς Ἄσπουνα.

Ἀλέξανδρος ἀπὸ Ἑλενουπόλεως τέχθη εἰς Ἀδριανούς. Θεόφιλος ἀπὸ
Ἀπαμείας τῆς ἐν Ἀσιᾳ τέχθη εἰς Εὐδοξιούπολιν͵ τήν Τὸ παλαιὸν
183
DEBORD, P. (1999), L'Asie mineure au IV siecle (412-323 a.C.) (Talence:Ausonius).
99
Σαλαμβρίαν καλουμένην. Πολύ καρπος ἀπὸ Σεξανταπρίστων τῆς

Μυσιας184 τέχθη εἰς Νικόπολιν…
Ιωάννης Χρυσόστομος.
Επιστολές 52.639.38t Συμεὼν καὶ Μάρι πρεσβυτέροις͵ καὶ μονάζουσιν

ἐν τῇ χώρᾳ Ἀπαμείας . Εἰ καὶ πολλῷ διειργόμεθα τῷ τῆς ὁδοῦ
διαστήματι͵ καὶ ἐν χαλεπωτάτῃ καθήμεθα ἐρημίᾳ…
Παλλάδιος εκκλησιαστικός συγγραφέας.
Για τη ζωή του Ιωάννου Χρυσοστόμου. 10.7 …πρὸς ἐχθρὸν καὶ

πολέμιον͵ καθάπερ τά ἔμπροσθεν καὶ τά μετὰ ταῦτα ἐδήλωσεν͵
ἀπεστάλκαμεν πρὸς αὐτὸν ἐπισκόπους͵ τὸν Πισινοῦντος Δημήτριον͵
τὸν Ἀπαμείας Εὐλύσιον͵ τὸν Ἀππιαρίας Λουπίκινον͵ πρεσβυτέρους δὲ
Γερμανὸν καὶ Σευῆρον͵ μετὰ τῆς προσηκούσης ἡμῖν ἐπιεικείας
ἀποκρινόμενοι καὶ…
Για τη ζωή του Ιωάννου Χρυσοστόμου. 18.24 …ἐπισκοπῆς εἰργέσθω·

προσαπολλύτω δέ͵ εἴ τινα δοκεῖ ἔχειν οὐσιαν χρημάτων ἢ κτημάτων.
Μετὰ τὸν Κυριακὸν παρεγένετο Εὐλύσιος͵ ὁ Ἀπαμείας ἐπίσκοπος
τῆς Βιθυνίας ͵ ἐπιδοὺς γράμματα πεντε καίδεκα ἐπισκόπων τῆς συνόδου
Ἰωάννου καὶ τοῦ καλογήρου Ἀνυσιου͵ τοῦ Θεσσαλονίκης ἐπισκόπου·
Για τη ζωή του Ιωάννου Χρυσοστόμου. 47.11 …οὐ προεφήτευσεν

Ἐλισσαῖος; ἐκαρατομήθη Παῦλος· οὐ κατέλιπεν Τιμόθεον͵ Τησιτον͵
Ἀπολλὼ καὶ ἄλλους μυρίους; μετὰ τούτους τοὺς λόγους λέγει Εὐλύσιος ὁ
184
Mysia, ancient district of Asia Minor (in what is now northwestern Turkey), bounded on the north
by the Propontis, or Sea of Marmara, on the east by Bithynia and Phrygia, on the south by Lydia,
and on the west by the Aegean Sea. Troas, the area surrounding the ancient city of Troy, was a
subdivision. The Mysians seem to have been Thracians who crossed over to Asia at an early period.
Mysia was subject to Lydia and later, under Persian rule, formed with Lydia one of the satrapies created
by Darius I. After the death of Alexander the Great, the country shared in the vicissitudes of Asia Minor
during the wars among his successors. Mysia became important in the 3rd century BC as the center of
the kingdom of Pergamum, a Hellenistic state that controlled much of western Asia Minor. In 133 BC,
Pergamum came under Roman rule, and Mysia became part of the Roman province of Asia.Microsoft
® Encarta ® 2006. © 1993-2005 Microsoft Corporation.
100
Ἀπαμείας τῆς Βιθυνίας · Ἐπάναγκες ἡμᾶς ἐστι κατέχοντας τάς

ἐκκλησιας ἀναγκασθῆναι καὶ κοινωνῆσαι καὶ ὑπογράψαι.
Για τη ζωή του Ιωάννου Χρυσοστόμου. 89.3 …ἔπαρμαθέντες τῇ

βαλλομένῃ͵ ὑποτρέχουσι Τὸ ὄρος τοῦ Τρίτωνος· κἀκεῖσε ῥίψαντες τοὺς
κατόχους͵ ἔμενον ἐκδεχόμενοι νότον͵ ἵνα παραβάλωσι τῇ Ἀπαμείᾳ.
ἐπιμείναντες οὖν δύο ἡμέρας νήστεις ῥεμβόμενοι ἐν τῷ πλοίῳ͵ τῇ τρίτῃ
ἐξῆλθον εἰς τήν Ἀπάμειαν ͵ ἐν ᾗ ἐξεδέχοντο Παῦλος καὶ Κυρῖνος …
Για τη ζωή του Ιωάννου Χρυσοστόμου. 89.5 …ἵνα παραβάλωσι τῇ

Ἀπαμείᾳ. ἐπιμείναντες οὖν δύο ἡμέρας νήστεις ῥεμβόμενοι ἐν τῷ πλοίῳ͵
τῇ τρίτῃ ἐξῆλθον εἰς τήν Ἀπάμειαν ͵ ἐν ᾗ ἐξεδέχοντο Παῦλος καὶ
Κυρῖνος καὶ Παλλάδιος οἱ ἐπίσκοποι τούτους γὰρ ἔλαβε συνεκδήμους ὁ
Ἰωάννης.
Λιβάνιος ρήτορας.
Επιστολές. 668.3.4 … δ΄ ἄν σοι καὶ Ὀλύμπιος ὑπέρ τε τοῦ ἀνδρὸς

ὅμοια τοῖς παρ΄ ἐμοῦ καὶ τοὺς πόνους ἐπαινῶν οὓς ὑπὲρ αὐτοῦ πονεῖς͵ εἰ
μὴ ἔτυχεν ἀπὼν ἐν Ἀπαμείᾳ τά Ὀλύμπια θεώμενος. Εὐσεβίῳ. Εἰ μή μοι
φίλος ἦν Ἰουλιανός͵ κἂν ἐφθόνουν αὐτῷ
Επιστολές. 1351.3.2 …͵ ὃ ποιήσειν οἶμαί σε καὶ περὶ ταῦτα. ἐπέ βης

Ἀπαμείας εὖ ποιῶν τῆς τοῦ Διὸς φίλης͵ ἣ τὸν Δία τι μῶσα διέμεινεν͵
ὅτ΄ ἦσαν τιμωρίαι τοῦ τιμᾶν τοὺς θεούς.
Επιστολές. 1392.1.1 …ἄχθομαι μέν͵ δώσω δέ. Ἀλεξάνδρῳ. Εὗρες

ἐλθὼν εἰς Ἀπάμειαν ἐπιστολὴν ὑπὲρ τῆς πόλεως ἐμὴν ἤ͵ εἰ βούλει γε͵
ὑπὲρ σοῦ· τά γὰρ αὐτὰ γράμματα τῇ μὲν σωτηρίαν͵ σοὶ δὲ ἤνεγκε δόξαν.
Επιστολές. 1392.2.5 …πάσχουσάν τε καὶ δρῶσαν ἥμερόν τε καὶ

εὐήνιον καὶ ῥᾴστην ἄρχειν ἀπέφηνας. Καὶ Τὸ καινὸν δὴ τοῦτο͵ ἄρχων
ἀπῆλθεν ἐξ Ἀπαμείας φιλῶν τε καὶ φιλούμενος καὶ ἐπαινῶν τε καὶ
κροτούμενος.
Λόγοι. 2.11.7 …υἱεῖς ἀποθανεῖσθαι τοὺς καλούς͵ θατέρου δὲ τήν

περὶ τοὺς παῖδας ἐπιμέλειαν πολλάκις διηγούμην· δι΄ ἣν ἦλθε μὲν εἰς
Ἀπάμειαν αὐτός͵ ἤγαγε δὲ πείσας πολ λοῖς χρήμασι σοφιστοῦ σθένος͵
ἀπέφηνε δὲ θαυμαστοὺς οὓς ἐγέννησε͵ τοὺς τῆς ἐμῆς μητρὸς ἀδελφούς.
101
Λόγοι. 52.21.7 …ποιητὰς ἐπεισάγοντος καὶ οὐδὲ ἀκίνδυνον ἦν ἔξω

τού των ἐνεχθῆναι. ᾔει δέ ποτε καὶ ὁ τῶν φιλοσόφων ἐξ Ἀπαμείας
χορός͵ ὧν ὁ κορυφαῖος θεοῖς ἐῳκει͵ καὶ μικρὰ συγγενόμενος ἀνέστρεφεν.
ἔδει δὲ καὶ τοὺς νῦν εὐτυχεῖν τι τοιοῦτο…
Παυσανίας ιστορικός.
003 4.123 …ὄνομα τῆς αὐτοῦ θυγατρὸς Ἀπάμας͵ εὑρηκὼς κώμην

πρῳην λεγομένην Φαρνάκην· καὶ τειχίσας αὐτήν ὁ αὐτὸς Σέλευκος
ἐπωνόμασε πόλιν͵ καλέσας αὐτήν Ἀπάμειαν ͵ θυσιαν ποιήσας· ἣν αὐτὸς
μετεκάλεσεν ὀνόματι Πέλλαν διὰ Τὸ ἔχειν τήν Τηςύχην τῆς αὐτῆς
Ἀπαμείας πόλεως…
003 4.125 Σέλευκος ἐπωνόμασε πόλιν͵ καλέσας αὐτήν Ἀπάμειαν ͵

θυσιαν ποιήσας· ἣν αὐτὸς μετεκάλεσεν ὀνόματι Πέλλαν διὰ Τὸ ἔχειν τήν
Τηςύχην τῆς αὐτῆς Ἀπαμείας πόλεως Τὸ ὄνομα τοῦτο· ἦν γὰρ ὁ αὐτὸς
Σέλευκος ἀπὸ Πέλλης τῆς πόλεως Μακεδονίας.
Θεοδώρετος.
Ιστορία εκκλησιαστική. 276.12 …Περὶ τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ γεγενημένης

στάσεως. Κα. Περὶ τῶν πανταχοῦ γῆς καταλυθέντων εἰδωλικῶν ναῶν.
Κβ. Περὶ Μαρκέλλου τοῦ ἐπισκόπου Ἀπαμείας καὶ τῶν ὑπ΄ αὐτοῦ
καταλυθέντων εἰδωλικῶν ναῶν. Κγ. Περὶ Θεοφίλου τοῦ Ἀλεξανδρείας
ἐπισκόπου͵ καὶ τῶν ἐν τῇ καθαι
Ιστορία εκκλησιαστική. 282.18 … τὸν ἐν τῷ παγχαλέπῳ κλύδωνι

ἀβάπτιστον Τὸ τῆς ἐκκλησιας διασώσαντα σκάφος͵ Ταρσῶν κατέστησε
ποιμένα καὶ τὸ Κιλίκων αὐτῷ ἐνεχείρισεν ἔθνος. Ἀπαμείας δὲ τήν
ἀρχιερατικὴν ἐπιμέλειαν Ἰωάννῃ πεπίστευκεν͵ ὃς εἶχε μὲν καὶ τοῦ γένους
τήν περιφάνειαν͵ κατορθώ μασι δὲ μᾶλλον οἰκείοις ἢ προγονικοῖς
ἐλαμπρύνετο· κατὰ ταὐτὸν γὰρ…
Ιστορία εκκλησιαστική. 318.12 …καὶ πρόσθεν ἐμνήσθην͵

ἐκεχειροτόνητο δὲ ἀντ΄ ἐκείνου Μάρκελλος ὁ θεῖος͵ ζέων τῷ πνεύματι
κατὰ τήν τοῦ ἀποστόλου νομοθεσιαν. ἀφίκετο δὲ εἰς τήν Ἀπάμειαν τῆς
Ἑῳας ὁ ὕπαρχος͵ δύο χιλιάρχους σὺν τοῖς ὑπηκόοις λαβών. Καὶ Τὸ μὲν
πλῆθος διὰ Τὸ τῶν στρατιω τῶν ἡσύχασε δέος.
Επιστολές: 87.0t …ἐν ταῖς πρὸς τὸν Κύριον προσευχαῖς͵ ἵνα

ἀντισχεῖν δυνη θῶμεν πρὸς τά διάφορα κύματα. ΔΟΜΝΩ ΕΠΙΣΚΟΠΩ
102
ΑΠΑΜΕΙΑΣ. Ὁ μὲν τῆς φιλαδελφίας ἀπῄτει νόμος πολλὰς ἡμᾶς ἐν τῷ

παρόντι καιρῷ δέξασθαι παρὰ τῆς σῆς φιλοθεΐας ἐπιστολάς.
Ευάγριος Σχολαστικός.
Ιστορία εκκλησιαστική. 132.32 …δύο φύσεις ἢ ἰδιότητας ἐπὶ τοῦ

Κυρίου͵ τῆς σαρκὸς καὶ τῆς θεότητος· οἱ δὲ μετὰ Τὸ ἐξ ἀνάγκης
συνθέσθαι μετα βαλλόμενοι ἀνεκαλέσαντο͵ ὧν εἰσιν οἱ ὑπὸ Ἀπάμειαν
ἐπίσκοποι· ἄλλοι δὲ καθόλου οὐκ ἠνέσχοντο συνθέσθαι͵ ὧν εἰσιν
Ἰουλιανὸς ὁ Βοστρῶν καὶ Ἐπιφάνιος ὁ Τηςύρου
Ιστορία εκκλησιαστική. 133.16 …δέσποτα ἁγιώτατε καὶ τιμιώτατε

ἡμῶν πάτερ.2 34. Ἐπειδὴ τοίνυν ταῦτα τὰ γράμματα λέγει τοὺς ὑπὸ
Ἀπάμειαν ἱερέας ἀποπηδῆσαι ἀπὸ Σευήρου͵ φέρε τι προσθῶμεν ὅπερ ἐς
ἡμᾶς πατρόθεν διέβη͵ εἰ καὶ ἱστορίᾳ μέχρι νῦν οὐκ ἀνείληπται.
Ιστορία εκκλησιαστική. 149. ανοῦ͵ κατὰ Ρωμαίων ἐστράτευσεν͵ καὶ

πλείστας πόλεις τηςῖλε Ρωμαϊκάς͵ ἐν αἷς καὶ τήν μεγάλην Ἀντιόχειαν. Κ.
Περὶ τοῦ γεγονότος θαύματος ἐν Ἀπαμείᾳ τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ ξύλου
τοῦ σταυροῦ. Κζ. Περὶ τῆς εἰς Ἔδεσαν ἐκστρατείας Χοσρόου.
Ιστορία εκκλησιαστική. 193.17 ἐξαποστείλας πολλὰ κακὰ τούτοις

διαθέντα πρὸς Νίσιβιν αὐτὸς ἀπῆλθεν. Περὶ τῆς ἁλώσεως Ἀπαμείας ͵
καὶ τοῦ Δάρας. Ὡς ὁ βασιλεὺς Ἰουστῖνος φρενίτιδι νόσῳ ἑάλω͵ Τιβέριος
δὲ τήν φροντίδα τῶν ὅλων ἀνεδέξατο.
Ιστορία εκκλησιαστική. 6.19 10. Ὡς δ΄ οὖν τῆς πείρας ταύτης

διήμαρτεν Ἀδαρ μαάνης͵ ἐμπρήσας τήν πάλαι μὲν Ἡράκλειαν͵ ὕστερον
δὲ Γαγγαλικὴν ὀνομασθεῖσαν͵ Ἀπάμειαν κατείληφεν͵ πρὸς Σελεύκου
τοῦ Νικάνορος συνοικισθεῖσαν͵
Εθνικά. 106.12 Ι Λυδίας. Ιζ Πισιδίας͵ ἡ πρότερον Μορδιάιον. Ιη

Φρυγίας͵ ἡ πάλαι Μάργιον. Ιθ ἐν Σιφνῳ τῇ νήσῳ. Κ Συρίας κατὰ
Ἀπάμειαν . Κα νῆσος πρὸς τῇ Λυκίᾳ. Κβ τῶν ἐπὶ Θρᾴκης Ἰώνων͵ ἣν
Δημοσθένης φησιν. Κγ Κρήτης͵ ἡ πάλαι Ἐλεύθερνα͵ Λίνου πατρίς.
103
Εθνικά. 463.17 Τὸ ἐθνικὸν Μυρκίνιος καὶ Μυρκινία. Παρθένιος δὲ

Μυρκιννίαν αὐτήν φησι. Μύρλεια͵ πόλις Βιθυνίας185 ͵ ἡ νῦν λεγομένη
Ἀπάμεια. ἀπὸ Μύρλου τοῦ Κολοφωνίων ἡγεμόνος. Νικομήδης δὲ ὁ
Ἐπιφανής͵ Προυσίου δὲ υἱός͵ ἀπὸ τῆς μητρὸς Ἀπάμας… Ἀπάμειαν
ὠνόμασεν· οἱ δὲ ἀπὸ Μυρλείας Ἀμαζόνος. ὁ πολίτης Μυρλεανός͵ ὡς
Ἀσκληπιάδης Μυρλεανός ἀναγράφεται.
Εθνικά. 560.10 Σελευκίς ἡ χώρα. ἔστι καὶ ποτηρίων εἶδος Σελευκίς͵

ἀπὸ Σελεύκου. Σέλευκος͵ πόλις παρὰ τῇ ἐν Συρίᾳ Ἀπαμείᾳ͵ ἀρσενικῶς
λεγομένη. ὁ πολίτης Σελευκίτης. Σελευκόβηλος͵ πόλις Συρίας͵
πλησιον ...
Προκόπιος ιστορικός.
Περί πολέμων. 2.11.4.3 …ἄλλο λυμηνάμενον ἀπελαύνειν ὀπίσω.

ἔνδηλος δὲ ἦν ὁ Χοσρόης τοῖς τε πρέσβεσι καὶ πᾶσι τοῖς ἄλλοις ὅτι δὴ ἐς
τήν Ἀπάμειαν τοῦδε ἕνεκα στέλλοιτο μόνον͵ ὅπως δή τινος σκήψεως
οὐκ ἀξιολόγου λαβόμενος αὐτήν τε καὶ τήν ἐκείνῃ χώραν ληίσηται.
Μένανδρος προστάτης ιστορικός.
Πρεσβεία. 19.114 …ὥστε ἀμέλει καὶ ἱκετείαις ἐχρώμεθα ὡς ὑμᾶς μὴ

ἀναγκασθῆναι σφᾶς ἐπιλαβέσθαι ὅπλων. Κατὰ τοσοῦτον γὰρ ἐς Τὸ
ἀπόλεμον ἐπιρρεπέστατα εἶχον͵ ὡς καὶ ἄχρι Ἀπαμείας ἐλάσαι Πέρσας
καὶ μὲν οὖν ἄχρι αὐτῆς γε δήπου Ἀντιοχείας. ὑμῶν τε πρὸς ταῦτα μὴ
ὑποχαλαςάντων͵ ἀφ΄ οὗ ἠσπάσαντο.
185
Mysia, ancient district of Asia Minor (in what is now northwestern Turkey), bounded on the north
by the Propontis, or Sea of Marmara, on the east by Bithynia and Phrygia, on the south by Lydia, and
on the west by the Aegean Sea. Troas, the area surrounding the ancient city of Troy, was a subdivision.
The Mysians seem to have been Thracians who crossed over to Asia at an early period. Mysia was
subject to Lydia and later, under Persian rule, formed with Lydia one of the satrapies created by Darius
I. After the death of Alexander the Great, the country shared in the vicissitudes of Asia Minor during
the wars among his successors. Mysia became important in the 3rd century BC as the center of the
kingdom of Pergamum, a Hellenistic state that controlled much of western Asia Minor. In 133 BC,
Pergamum came under Roman rule, and Mysia became part of the Roman province of Asia.Microsoft
® Encarta ® 2006. © 1993-2005 Microsoft Corporation.
104
Αποσπάσματα 664.2 Ἐκ τῆς ἱστορίας Μενάνδρου. Ἐν τοῖς χρόνοις

Ἰουστίνου τοῦ νέου ἐν Βυζαντίῳ Τὸ σεπτόν τε καὶ ἀκήρατον ἤχθη ξύλον
τρόπῳ τοιῷδε. Ὑπῆρχον ἐν τῇ Ἀπαμείᾳ ἀδελφοὶ δύο· τῷ μὲν Ἀ[δε]λφιὸς
ὄνομα͵ τῷ δὲ ἥτις αὐτῷ ἡ προσηγορία ἥκιστα ἔγνων. Καὶ ὁ μὲν
ἀνώνυμος ἐπίσκοπος τῆς Αἰλίας ἐγένετο͵ ὁ δ΄ Ἀλφιὸς…
Αποσπάσματα 665.2 …τῷ μὲν Ἀ[δε]λφιὸς ὄνομα͵ τῷ δὲ ἥτις αὐτῷ ἡ

προσηγορία ἥκιστα ἔγνων. Καὶ ὁ μὲν ἀνώνυμος ἐπίσκοπος τῆς Αἰλίας
ἐγένετο͵ ὁ δ΄ Ἀλφιὸς ἐτύγχανεν ἱερέων. Καί ποτε τῆς Ἀπαμείας οὗτος
ἀπάρας ἐπὶ τήν Ἱερουσαλὴμ ᾤχετο τὸν ἀδελφὸν ὀψόμενος. Ὡς δὲ τὸν
ὁμαίμονα εἶδέ τε καὶ συνωμίλησε͵ ἠξίωςέ τε αὐτὸν δοῦναι μερίδαν ἐκ τοῦ
ἱεροῦ ξύλου.
Αποσπάσματα 665.14 Ζήμαρχος τῷ κρατοῦντι· καὶ ὁ κρατῶν λίαν

ἐπῄνεςέ τε αὐτοὺς τοῦ σκοποῦ͵ ἐπεσφράγισε δὲ καὶ ἐπιστολὴν τῷ
Ζημάρχῳ περιέχουσαν οὕτως· Γέγραφας ἡμῖν ὡς οἱ τήν Ἀπάμειαν
οἰκοῦντες ὑπὲρ τοῦ μὴ ἀφαιρεθῆναι Τὸ κατ΄ αὐτοὺς ἱερώτατον ξύλον͵
ἱερὸν ἀνεδέξαντο πόλεμον.
Αποσπάσματα 665.22 Τὸ ὅλον καὶ αὐτοὶ δὲ Τὸ πᾶν· ἥμισυ γὰρ οὐκ

ἔστι θεός.6 Ταῦτα μὲν οὕτως τά βασιλέως γράμματα. Ζήμαρχος δὲ
ἅπαντα ἔπραττε τά γρα φόμενα· καὶ Τὸ μέντοι αὐτοῦ εἰς τήν Βυζαντίδα
ἐστέλλετο͵ Τὸ δὲ ἐν Ἀπαμείᾳ ἐλείπετο. Χρόνῳ δὲ ὕστερον͵ Ἀπάμεια
ἁλοῦσα ὑπὸ Περσῶν…
►6ος μ.Χ.
Εθνικά. 72.9 . Φαβωρῖνος δὲ ἐν τῷ περὶ Κυρηναϊκῆς πόλεως

Ἀλεξανδρειώτην φησί παρὰ τήν ...Ἀλεξανδρειανός͵ ὡς Μύρλεια
Μυρλειανός͵ Ἡράκλεια Ἡρακλειανός. Λέγεται καὶ Ἀλεξάνδρειος
κτητικόν. Νικάνωρ δὲ ὁ Ἑρμείου ἐν τῇ περὶ Ἀλεξανδρείας πρώτῃ ταῦτα
πάντα κυροῖ…
Εθνικά. 72.9 Φαβωρῖνος δὲ ἐν τῷ περὶ Κυρηναϊκῆς πόλεως

Ἀλεξανδρειώτην φησί παρὰ τήν ...Ἀλεξανδρειανός͵ ὡς Μύρλεια186
186
Astronomica. His chief sources for astronomy were Stoic philosopher Posidonius of Apamea and
Greek poet Aratus, author of the Phaenomena, a verse description of 44 constellations. For astrology,
Manilius seems to have been influenced by Asclepiades of Myrlea in Bithynia, who practiced
medicine and studied physiology. The Astronomica also shows the strong influence of Roman poet
Lucretius, author of the poem De Rerum Natura (On the Nature of Things). Astronomica was published
105
Μυρλειανός͵ Ἡράκλεια Ἡρακλειανός. Λέγεται καὶ Ἀλεξάνδρειος

κτητικόν. Νικάνωρ δὲ ὁ Ἑρμείου ἐν τῇ περὶ Ἀλεξανδρείας πρώτῃ ταῦτα
πάντα κυροῖ…
Εθνικά. 103.12 …καὶ τῆς μικρᾶς Φρυγίας͵ ἥ τις ἐκαλεῖτο Κελαιναί.

Τά ἐθνικὰ Κελαινίτης [καὶ] Ἀπαμεύς. ἔστι καὶ Βιθυνίας ͵ κτίσμα Νικο
μήδους τοῦ Ἐπιφανοῦς͵ ἐκαλεῖτο δὲ πρῶτον Μύρλεια. Τὸ ἐθνικὸν
Μυρλεανός. ἔστι καὶ τῆς Περσαίας͵ Ἐδέσσης πρὸς ἄρκτους.
Εθνικά. 374.10 …Τὸ ἐθνικὸν Κοριλλανοί. Κορίολλα͵ πόλις Ἰταλίας.

Διονύσιος τῆς ἐπιτομῆς. Τὸ ἐθνικὸν Κοριολλανός κατὰ πρόσθεσιν τῆς
νος͵ ὡς Μύρ λεια Μυρλεανός καθ΄ ὕφεσιν τοῦ ι. Κόριον͵ τηςόπος ἐν
Κρήτῃ ἀπὸ κόρης τινός. ὁ πολίτης
Εθνικά. 463.17 μόνι ποταμῷ. Τὸ ἐθνικὸν Μυρκίνιος καὶ Μυρκινία.

Παρ θένιος δὲ Μυρκιννίαν αὐτήν φησι. Μύρλεια͵ πόλις Βιθυνίας ͵ ἡ νῦν
λεγομένη Ἀπάμεια. ἀπὸ Μύρλου τοῦ Κολοφωνίων ἡγεμόνος. Νικομήδης
δὲ ὁ Ἐπιφανής͵ Προυσίου δὲ υἱός͵ ἀπὸ τῆς μητρὸς Ἀπάμας…
Εθνικά. 463. …ἀπὸ Μύρλου τοῦ Κολοφωνίων ἡγεμόνος. Νικομήδης

δὲ ὁ Ἐπιφανής͵ Προυσίου δὲ υἱός͵ ἀπὸ τῆς μητρὸς Ἀπάμας Ἀπά μειαν
ὠνόμασεν· οἱ δὲ ἀπὸ Μυρλείας Ἀμαζόνος. ὁ πολίτης Μυρλεανός͵ ὡς
Ἀσκληπιάδης Μυρλεανὸς ἀναγράφεται. Στράβων δὲ Μυρλεᾶτιν καλεῖ
τήν χώραν͵ ἴσως ἀπὸ τοῦ Μυρλεά…
►6ος π.Χ.
Αποσπάσματα. 1a,1,F.217.15-1a,1,F.218.2 ὁ δὲ Παλαίφατός φησιν ἐξ

Ἀλαζώνων τῶν ἐν τηςῆι Ἀλόπηι οἰκούντων͵ νῦν δὲ Ζελείαι͵ τὸν Ὀδίον
καὶ τὸν Ἐπίστροφον στρατεῦσαι. Τησι οὖν ἄξιον ἐπαινεῖν τάς τούτων
δόξας; χωρὶς γὰρ τοῦ τήν ἀρχαίαν γραφὴν καὶ τούτους κινεῖν οὔτε τά
ἀργυρεῖα δεικνύουσιν͵ οὔτε που τῆς Μυρλεάτιδος Ἀλόπη ἐστίν͵ οὔτε
πῶς οἱ ἐνθένδε ἀφιγμένοι εἰς Ἴλιον τηλόθεν ἦσαν͵ εἰ καὶ δοθείη Ἀλόπην
τινὰ γεγονέναι ἢ Ἀλαζίαν. Σκυλάκη· πόλις περὶ Κύζικον. Ἑκαταῖος
Ἀσιαι. ὁ πολίτης Σκυλακηνὸς καὶ Σκυλάκιος.
in a five-volume edition between 1903 and 1930 by the English poet and classical scholar A. E.
Housman.Microsoft ® Encarta ® 2006. © 1993-2005 Microsoft Corporation.
106
Χρονικόν
Χρονικόν 63.14 Ἀμφίπολις͵ Ἡράκλεια͵ Ἔδεσα͵ Πέλλα͵ Φίλιπποι͵

Κα σάνδρεια͵ Λάρισσα͵ Ἀπολλωνιάς͵ Ἀδριανούπολις· Δαλμα τησιας
Ἐπίδαυρος· Ἑλλάδος Ἄργος· Βιθυνίας Νικομήδεια͵ Ἀπάμεια͵
Ἰουλιούπολις͵ Νίκαια· Ἀσιας μεγάλης Κύζικος͵ Ἀλεξάνδρεια Τρῳάς͵
Λάμψακος͵ Πέργαμος͵ Σμύρνα͵ Τένεδος͵ Ἔζαλοι͵ Ἄγκυρα͵ Σάρδη͵
Ἱεράπολις͵ Ἀπάμεια͵ Κιβύρα͵ Μιτυλήνη νῆσος͵ Χίος νῆσος· Γαλατίας
Σινώπη͵ Πομπηιούπολις͵
Θεοφύλακτος Σιμοκάτα.
Ιστορία 3.10.9.2 …δομημάτων πρὸς τῆς πόλεως κάλλη διαφθείρας͵

ὡς ὁ καιρὸς ἐχαρίζετο͵ ἐπὶ τήν Κοίλην ἀφικνεῖται Συρίαν. Πλησιον δ΄
Ἀπαμείας περιβαλόμενος χάρακα͵ καὶ τῶν τῆς πόλεως πρε
σβευσαμένων μετὰ δώρων λαμπρῶν λύτρα…
Ιωάννης Αντιοχεύς ιστορικός.
001 2.65 …ὡς μὲν Πέργαμος συνεγράψατο͵ ἐν τοῖς ὄρεσι Ἀραρὰτ τῆς
Πισιδίας ἐπαρχίας͵ ἧς μητρόπολις ἡ Ἀπάμεια· ὡς δὲ Ἰώσηπος καὶ ἄλλοι͵
ἐν τοῖς ὄρεσι Ἀραρὰτ τῆς Ἀρμενίας μεταξὺ Πάρθων καὶ Ἀρμενίων
[Ἀ]διαβηνῶν.
►7ος μ.Χ. In fifth- and sixth-century Carthage, pork (pigs were in many
cases slaughtered for meat at under a year in age) and sheep or goats
(generally slaughtered prior to their twenty-eighth month; only rarely at
under a year) were the most widely consumed meats. In one sector of the
city, horses and camels were also consumed.170 At APAMEIA, changes
in diet took place following the Sasanian conquest. The consumption of
small livestock (sheep and goats) increased, while that of large livestock
decreased appreciably. Pork consumption also dropped significantly,
particularly in contexts dating to the seventh and eighth centuries, that is,
107
in the time of Islamic rule (whereas consumption during the same period
at Pella remained high).The consumption of fowl doubled. 187
►749 μ.Χ. In contrast with the areas that remained Byzantine, a good
number of cities within the interior of the region survived until the ninth
and tenth centuries: APAMEIA and Chalkis ad Belum in the north;
Gerasa, Beisan, and Pella in the south, all three severely shaken by the
earthquake of 749. Other cities grew in size following the Muslim
conquest for specific economic, political, or religious reasons: Damascus,
Aleppo, Homs, and Jerusalem. The same pattern applies to Egypt188.
►797 μ.Χ. Another important road led west from Nicaea, passing south
of the lake in the direction of Kios and then further south through
Prousa, Apollonias, and Lopadion—a major intersection with a “hostel”
and a bridge over the Ryndakos River—to Kyzikos. There was also a
route from Nicaea around the north shore of the lake and along the road
with two bridges by the Drakon River that Justinian had built, down to
the coast and thence through Kios to Lopadion, Parion, Lampsakos and
Abydos189.119 We have detailed knowledge of the itinerary and halting
places of this route from a letter of Theodore of Stoudios dating from
797, in which he describes his “journey of exile” (ejxo´riston oJdoipori
án) from the monastery of Kathara in BITHYNIA to Thessalonike. The
journey from Kathara to Abydos took him fourteen days.1 On the west
coast, the road led from Abydos to Adramyttion and then led through
Pergamon, Phokaia…
SMYRNA, Ephesos, and Miletos before running along the south coast in
the direction
187
188
189
Abydos (Asia Minor), city of ancient Phrygia in Asia Minor, on the Hellespont (now Dardanelles),
opposite the ruined town of Sestos. King Xerxes I of Persia bridged the Hellespont with boats at
Abydos in 480 BC in order to invade Greece. In Greek legend, Abydos is celebrated as the scene of the
story of Hero and Leander.Microsoft ® Encarta ® 2006. © 1993-2005 Microsoft Corporation.
108
of Patara, Myra, and Attaleia. In 1111 the caesar John Doukas took this
route from
Abydos to Ephesos before turning inland and advancing through

Philadelphia and
Laodikeia to Polybotos in Phrygia,121 and it was also used by the

Frankish troops of Louis VII during the Second Crusade. 190
Γεώργιος Σύγγελλος χρονογράφος.
Εκλογές χρονολογικές. 330.6 Ἐδεσσηνοὶ τοὺς χρόνους ἔνθεν

ἀριθμοῦσι. Σέλευκος Ἀντιόχειαν τήν πρὶν Ἀντιγονίαν ἐπέκτισεν ιβ ἔτει
τῆς βασιλείας αὐτοῦ. ὁ αὐτὸς Λαοδίκειαν͵ Σελεύκειαν͵ Ἀπάμειαν ͵
Ἔδεσσαν͵ Βέροιαν͵ Πέλλαν. Σέλευκος Βαβυλῶνα παρεστήσατο.
Σέλευκος ἐν ταῖς νέαις πόλεσιν Ἰουδαίους συνῳκισεν Ἕλλησι.
Εκλογές χρονολογικές. 471.13 Τῷ ἔτει Πρόβου Σατορνῖνος

στρατοπεδάρχης τήν καινὴν Ἀντιόχειαν ἤρξατο κτίζειν͵ ὃς ὕστερον
ἐπαναστὰς τῇ Ρωμαίων ἀρχῇ ἐσφάγη ἐν Ἀπαμείᾳ ὑπὸ τῶν ἰδίων.
Πρόβος ἐσφάγη ἐν Σερμείῳ. Ρωμαίων βασιλεὺς λβ Κᾶρος σὺν τοῖς παιςὶ
Καρίνῳ καὶ Νουμεριανῷ ἔτη β.
Θεοφάνης χρονογράφος.
Χρονογραφία. 114.1 Τούτου δὲ ὑποχωρήσαντος͵ Πέτρος ὁ Κναφεὺς

τῷ θρόνῳ Ἀντιοχείας ἐπεπήδησεν͵ χειροτονήσας εὐθὺς Ἰωάννην
Ἀπαμείας ἐπίσκοπον ἀπὸ καθαιρέσεως ὄντα. Γνοὺς δὲ ταῦτα Γεννάδιος.
ἅπαντα τῷ βασιλεῖ ἀνατίθεται· καὶ κελεύει Πέτρον τὸν Κναφέα ἐξ
ορισθῆναι. ὅπερ ἀκούσας Πέτρος φυγῇ τήν ἐξορίαν διέφυγεν·
Χρονογραφία. 138.4 Νινίλιγγις γὰρ ἦν͵ ὁ τῆς Ἰσαυρίας ἡγεμὼν ἐπὶ

Ζήνωνος καταστάς͵ ἀνὴρ θραςύτατος͵ καὶ Ἀθηνόδωρος͵ ἁπλούστα τος
ἄνθρωπος͵ εἷς τῶν συγκλητικῶν͵ καὶ Κόνων͵ ὁ τῆς Ἀπαμείας
190
109
ἐπίσκοπος͵ καταλιπὼν μὲν τὸν θρόνον͵ εἰς ὁπλίτην δὲ καὶ στρατη γὸν ἐξ
ἱερέως μεταταξάμενος.
Χρονογραφία. 165.22 …καὶ ταῖς ἄλλαις δὲ πόλεσι πολλὴν εὐνομίαν

παρέσχεν͵ κωλύσας καὶ τάς δημώδεις ταραχάς. Ξεναΐαν δὲ τὸν
Φιλόξενον͵ ἐπίσκοπον Ἱερα πόλεως͵ μανιχαιόφρονα ὄντα͵ καὶ Πέτρον
Ἀπαμείας ἐξώρισεν ὁ εὐσε βὴς βασιλεὺς Ἰουστῖνος σὺν πᾶσι τοῖς
μετέχουσι τῆς λώβης αὐτῶν. Ἀμάντιον δὲ τὸν πραιπόσιτον καὶ Ἀνδρέαν
τὸν κουβικουλάριον…
Χρονογραφία. 348.24 Τούτῳ τῷ ἔτει ἐπεστράτευσε Βουσοὺρ κατὰ

Ρωμανίας· καὶ ἀπ έθανε Θωμάριχος͵ ὁ ἐπίσκοπος Ἀπαμείας · καὶ ἐκάη ὁ
ἐπίσκοπος Ἐμέσης. Κε. Ια. Β. Τούτῳ τῷ ἔτει ἐπεστράτευσε πάλιν
Βουσοὺρ τήν Ρωμανίαν…
Χρονογραφία. 382.9 …ἐξελάσας Μελιτηνὴν καὶ τήν τετάρτην

Ἀρμενίαν οἰκῆσαι ἠνάγκασεν. Μασαλμᾶς δὲ τήν Ἀμάσειαν παρέλαβε
σὺν ἄλλοις καστελλίοις καὶ πολλῇ αἰχμαλωσιᾳ· Γεώργιός τε͵ ὁ Ἀπαμείας
ἐπίσκοπος μετῳκίσθη ἐν Μαρτυροπόλει. Φιλιππικὸς δὲ οὐκ ᾐσχύνθη
ἐκμανῶς κινηθῆναι κατὰ τῆς ἁγίας καὶ οἰκουμενικῆς ἕκτης συνόδου…
Νικόλαος Μυστικός θεολόγος
002 191b.65 …ἡ Ἀρκαδιούπολις β ἡ Πομπηϊούπολις γ ἡ Λεοντόπολις

δ ἡ Μαρώνεια ε ἡ Ἀπάμεια(=στη θέση των Μουδανιών) τά Γέρμια ζ ἡ
Ἀρκαδιούπολις η Τὸ Πάριον θ ἡ Μίλητος ι ἡ Προκόννησος ια ἡ
Σηλυβρία191 ιβ ἡ Μήθυμνα…
Θεόγνωστος γραμματικός.
001 581.12 …οὕτως εὗρον παρακείμενον σχόλιον εἰς τά Ἔργα

Ἡσιόδου. Ἰστέον δὲ εἰς τά παραδείγματα τοῦ κανόνος· οἷον͵ ἀλήθεια·
εὐλάβεια· Ἀλεξάνδρεια· Ἀπάμεια· Μήδεια· βοήθεια· ὠ φέλεια·
191
Πόλη της αρχαίας Θράκης, που χτίστηκε γύρω στο 675 π.Χ. από το Σήλυ, απ’ όπου και πήρε το
όνομά της. Υπήρξε πατρίδα του Ηρόδικου, δάσκαλου του Ιπποκράτη. Ήταν αποικία των Μεγαρέων.
Τη Σ. κατέλαβε το 410 π.Χ. με προδοσία ο Αλκιβιάδης. Το 351 π.Χ. ήταν σύμμαχος των Αθηναίων, το
342 π.Χ. καταλήφθηκε και το Φίλιππο το Μακεδόνα και μετά το θάνατο του Μ. Αλέξανδρου πέρασε
στην εξουσία του Λυσίμαχου, βασιλιά της Θράκης, και αργότερα στους Ρωμαίους. Στα χρόνια του
αυτοκράτορα Αρκάδιου (383-408 μ.Χ.) μετονομάστηκε σε Ενδοξιούπολη, όνομα της συζύγου του.
110
χαλκοβάρεια· Πηνελόπεια· πρόσκειται πλὴν τῶν διὰ τοῦ τρια͵ ἐπειδὴ

ταῦτα διὰ τοῦ ι γράφονται…
Βιβλιοθήκη. 63.25a.35 τῇ εἰρήνῃ σπονδὰς ἐν βεβαίῳ θήσεσθαι. Ἀλλὰ

καίτοι ταῦ τα θέμενος Χοσρόης͵ ἐπί τε τήν Ἀπάμειαν 192 ᾔει͵ Θωμᾶ τότε
ἀρχιερατεύοντος͵ καὶ χρήματα μεγάλα εἰσε πράττετο· τέλος τηςά τε ἱερὰ
καὶ τά ἀναθήματα πάντα
Βιβλιοθήκη. 224.233b.19 Ἐπεὶ δὲ καὶ Βάρβας συχνοὺς Ἰταλῶν ἐπάγων

ἧκε͵ καὶ μὴν καὶ Τριάριος ὁ Ρωμαίων ἡγεμὼν ἀνασκευαςά μενος τῇ
Ἀπαμείᾳ πολιορκεῖν ἐπέστη͵ οἱ Ἀπαμεῖς ἀν τησισχοντες ὅσα ἠδύναντο͵
τέλος ἀνοίξαντες τάς πύλας τούτους εἰσεδέξαντο.
Γεώργιος χοιροβοσκός γραμματικός.
Προλεγόμενα στα σχόλια των Αλεξανδρινών κανόνων του Θεοδοσίου.

143.38 Τὸ α͵ ἐπειδὴ πᾶσα γενικὴ ἰσοσυλλάβως κλινομένη
μακροκαταληκτεῖν θέ λει͵ οἷον ἄνθρωπος ἀνθρώπου͵ Ὅμηρος Ὁμήρου͵
δίψα δίψης͵ Μοῦσα Μούσης͵ Ἀντιόχεια Ἀντιοχείας͵ Ἀπάμεια Ἀπαμείας
· οὕτως οὖν καὶ Τὸ Μήδεια Μηδείας διὰ μακροῦ τοῦ α κατὰ τήν γενικήν.
Πρόσκειται ἰσοσυλλάβως κλινομένη διὰ Τό Αἴας Αἴαντος καὶ Λάχης
Λάχητος·
Προλεγόμενα στα σχόλια των Αλεξανδρινών κανόνων του Θεοδοσίου.

143.38 Τό α͵ ἐπειδὴ πᾶσα γενικὴ ἰσοσυλλάβως κλινομένη
μακροκαταληκτεῖν θέ λει͵ οἷον ἄνθρωπος ἀνθρώπου͵ Ὅμηρος Ὁμήρου͵
δίψα δίψης͵ Μοῦσα Μούσης͵ Ἀντιόχεια Ἀντιοχείας͵ Ἀπάμεια Ἀπαμείας
· οὕτως οὖν καὶ Τό Μήδεια Μηδείας διὰ μακροῦ τοῦ α κατὰ τήν γενικήν.
Ετυμολογικόν Genuinum.
002 973.3 Ἀπάμεια …πόλις Βιθυνίας ͵ πρότερον Μυρλέα καλουμένη͵

ἣν λαβὼν δῶρα παρὰ Φιλίππου τοῦ Δημητρίου ὁ Ζιήλας μετωνόμασεν
Ἀπάμειαν ἀπὸ τῆς ἑαυτοῦ γυναικὸς Ἀπάμας. Ἕρμιππος ἐν τῷ Περὶ τῶν
ἐν παιδείᾳ πρεψάντων λόγῳ…
192
Ιστορία του Ελληνικού έθνους. Κ. Παπαρρηγόπουλος-Π.Καρολίδης. Αθήνα 1925. Ελευθερουδάκης.
Σελίδα 237. Προυσιάδα. Απάμεια. ©2008 Google.
111
Κωνσταντίνος Πρφυρογέννητος VII.
Πρεσβεία. 100. …θεασάμενον τήν πόλιν καὶ ἀργύρου χιλίας

κομιςάμενον ἐνθένδε λίτρας οὐδέν τε ἄλλο λυμηνάμενον ἀπελαύνειν
ὀπίσω. ἔνδηλος δὲ ἦν τοῖς τε πρέσβεσι καὶ πᾶσιν͵ ὅτι δὴ ἐς τήν
Ἀπάμειαν τοῦδε ἕνεκα στέλλοιτο μόνον͵ ὅπως δή τινος σκήψεως οὐκ
ἀξιολόγου λαβόμενος αὐτήν τε καὶ τήν ἐκείνη χώραν ληίσηται.
Πρεσβεία. 219.25 …ἀπόλεμον ἐπιρρεπέστατα εἶχον͵ ὡς καὶ ἄχρι

Ἀπαμείας ἐλάσαι Πέρσας καὶ μὲν οὖν ἄχρι αὐτῆς γε δήπου Ἀντιοχείας.
ὑμῶν τε πρὸς ταῦτα μὴ ὑποχαλαςάντων͵ ἀφ΄ οὗ ἠσπάσαντο. Ρωμαῖοι Τό
ἐθελοκίνδυνον͵ οἶμαι μὴ ἀγνοεῖν Πέρσας͵ ὡς οὐδὲ μέχρις αὐτῶν τῶν
μεθορίων ἀναιμωτὶ οἷοι ἐγένεσθε ἀφικέσθαι.
Πρεσβεία. 269.18 …συνθηκῶν κατὰ τάς πρὸς Λεύκιον ὁμολογίας.

Μετὰ δὲ ταῦτα καθαρμὸν ποιηςάμενος τῆς δυνάμεως͵ καὶ τῆς ὥρας
παραδιδούσης͵ παραλαβὼν Ἄτταλον ἀνέζευξεν͵ καὶ παραγενόμενος εἰς
Ἀπάμειαν ὀγδοαῖος ἐπέμεινε τρεῖς ἡμέρας͵ κατὰ δὲ τήν τετάρτην
ἀναζεύξας προῆγε χρώμενος ἐνεργοῖς ταῖς πορείαις.
Πρεσβεία. 269.27 Τῆς δὲ χορηγίας ἐλθούσης͵ τόν μὲν σῖτον ἐμέτρησε

ταῖς δυνάμεσιν͵ τά δὲ χρήματα παραδούς τινι τῶν χιλιάρχων συνέταξε
παρακομίζειν εἰς Ἀπάμειαν . Αὐτὸς δὲ πυνθανόμενος τὸν ἐπὶ τῆς
Πέργης καθεσταμένον ὑπ΄ Ἀντιόχου φρούραρχον οὔτε τήν φρουρὰν
ἐξάγειν οὔτ΄ αὐτὸν…
Πρεσβεία. 270.12 Εὐμένης εἰς Ἔφεσον κατέπλευσαν͵ ἤδη τῆς θερείας

ἐναρχομένης· καὶ δύο ἡμέρας ἐκ τοῦ πλοῦ προσαναλαβόντες αὑτοὺς
ἀνέβαινον εἰς τήν Ἀπάμειαν . ὁ δὲ Γνάιος͵ προσπεσούσης αὐτῷ τῆς
τούτων παρουσιας͵ Λεύκιον μὲν τὸν ἀδελφὸν μετὰ τετρακισχιλίων ἐξαπ
έστειλε πρὸς τοὺς Ὀροανδεῖς πειθανάγκης ἔχοντας διάθεσιν…
Πρεσβεία. 270.18 …αὐτὸς δὲ μετὰ τῆς δυνάμεως ἀναζεύξας ἠπείγετο

σπεύ δων συνάψαι τοῖς περὶ τὸν Εὐμένη. Παραγενόμενος δὲ εἰς τήν
Ἀπάμειαν καὶ καταλαβὼν τόν τε βασιλέα καὶ τοὺς ι συνήδρευε περὶ
τῶν πραγμάτων. ἔδοξεν οὖν αὐτοῖς κυρῶσαι πρῶτον τά πρὸς Ἀντίοχον
ὅρκια καὶ τάς συνθήκας…
Πρεσβεία. 271.2 …τοῦ βασιλέως μήτε στρατιώτας μήτ΄ ἄλλον μηδένα.

Εἰ δέ τινες ἐξ ὧν ἀπολαμβάνουσιν οἱ Ρωμαῖοι πόλεων μετὰ δυνάμεώς
112
εἰσιν Ἀντιόχου͵ τούτους εἰς Ἀπάμειαν ἀποκαταστηςάτωσαν· τοῖς δὲ

Ρωμαίοις καὶ τοῖς συμμάχοις͵ εἴ τινες εἶεν ἐκ τῆς Ἀντιόχου βασι λείας͵
εἶναι τήν ἐξουσιαν καὶ μένειν͵ εἰ βούλονται͵ καὶ ἀποτρέχειν.
Πρεσβεία. 271.11 …καὶ Μνασιλοχον Ἀκαρνᾶνα καὶ Θόαντα Αἰτωλόν͵

Εὐβουλίδαν καὶ Φίλωνα Χαλκιδεῖς͵ καὶ τῶν Αἰτωλῶν ὅσοι κοινὰς
εἰλήφασιν ἀρχάς· καὶ τούτους ἐκπλεύσαντας τοὺς ἐν Ἀπαμείᾳ πάντας͵
καὶ μη κέτι ἄλλους ἐχέτω. ἀποδότω δὲ καὶ τάς ναῦς τάς μακρὰς καὶ τά ἐκ
τούτων ἄρμενα καὶ τά σκεύη…
Πρεσβεία. 272.22 …κελεύων πάλιν πλεῖν αὐτὸν εἰς Πάταρα καὶ

παραλαβόντα τάς ὑπαρχούσας αὐτόθι ναῦς διαπρῆσαι. Ὅτι κατὰ τήν
Ἀπάμειαν οἵ τε δέκα καὶ Γνάιος ὁ στρατηγὸς τῶν Ρωμαίων
διακούσαντες πάντων τῶν ἀπηντηκότων τοῖς μὲν περὶ χώρας ἢ χρημάτων
ἤ τινος ἑτέρου διαφερομένοις πόλεις …
De insidiis 167.36 Λογγῖνον τὸν ἀπὸ μαγίστρων Φαλακρὸν καὶ

Ἀθηνόδωρον τὸν νεώτερον καὶ Λιγγίνην τὸν Χωλὸν καὶ Κόνωνα τὸν
Φουσκιανοῦ τὸν ἀπὸ ἐπισκόπων Ἀπαμείας . ὁ δὲ Λιγγίνης πρῶτος
ἀπώλετο ἐν τῇ συμβολῇ τοῦ πολέμου͵ ὅτε ὑπήντησαν ἀλλήλοις τά
ἐξέρκετα εἰς Τὸ Κοτιάειον͵ εἰς πόλιν τῆς Φρυγίας͵ καὶ μετ΄ αὐτὸν
Κόνων…
Θέμα=περιοχή Ασίας. .4.29 θέμα τὸ καλούμενον Ὀψίκιον τοσαύτας·

πρώτην μὲν Νίκαιαν τήν καὶ μητρόπολιν χρηματίζουσαν͵ δευτέραν δὲ
Κοτυάειον͵ τρίτην Δορυλάειον (Εσκή Σεχήρ Δορύλαιον) ͵ τετάρτην
Μηδάειον͵ πέμπτην Ἀπάμειαν ͵ ἕκτην Μύρλειαν͵ ἑβδόμην Λάμψακον͵
ὀγδόην Πάριον͵ ἐνάτην Κύζικον͵ δεκάτην Ἄβυδον.
Σούδα.
Λεξικόν. 2888.1 Ἁπαλώτερος τρύχνου· ζήτει ἐν τῷ τρύχνον.

Ἀπαμβλύνει ἐκκαθαίρει σκότους καὶ ἀλλοιώσεως. Ἀπάμεια πόλις.
Ἀπαμείρεται ἀποστερεῖ. Ἀπαμυνεῖ ἀποτρέψει.
Λεξικόν. 4173.2 Ἀσκληπιάδης͵ Διοτίμου͵ Μυρλεανός πόλις δέ ἐστι

Βιθυνίας ͵ ἡ νῦν Ἀπάμεια καλουμένη͵ Τὸ δὲ ἄνωθεν γένος ἦν Νικαεύς·
γραμματικὸς͵ μαθητὴς Ἀπολλωνίου. Γέγονε δὲ ἐπὶ τοῦ Ἀττάλου καὶ
Εὐμενοῦς τῶν ἐν Περγάμῳ βασιλέων. ἔγραψε φιλοςόφων βιβλίων…
113
Λεξικόν. 1442.1 …Μύρις ὄνομα κύριον. Καὶ Μυρίτης οἶνος.

Μυρλεανός ὄνομα πόλεως Βιθυνίας ͵ ἡ νῦν Ἀπάμεια καλουμένη.
Μυρμηκανθρώποις Φερεκράτης γράφει. Μυρμηκίδην ἀντιπραττόμενον
τῇ Φειδίου τέχνῃ.
10ος αι μ.Χ…στην τοποθεσία «Καργί Λιμάνι» (απάνεμο λιμάνι). Η

Μ.Λιλιμπάκη Σπυροπούλου, Χαλκιδική…, ότι η ονομασία προέκυψε από
την έκφραση «Στα Λιοντάρια», σαν ανάμνηση της Μονής της Λεοντίας
της οποίας αποτέλεσε μετόχι η περιοχή τον 10ο αιώνα.
10ος μ.Χ Θέμα=περιοχή Ασίας. .4.25 Θέμα=περιοχή Ασίας. .4.30 Εἰσὶ δὲ

ἔθνη τά συμπληροῦντα Τὸ Ὀψίκιον τοσαῦτα· Βιθυνοί͵ Μυσοί͵ Φρύγες͵
Δάρδανοι͵ οἱ καὶ Τρῶες λεγόμενοι. Ἔχει δὲ πόλεις ἐπιςήμους Τὸ θέμα Τὸ
καλούμενον Ὀψίκιον τοσαύτας· πρώτην μὲν Νίκαιαν τήν καὶ
μητρόπολιν χρηματίζουσαν͵ δευτέραν δὲ Κοτυάειον͵ τρίτην
Δορυλάειον͵ τετάρτην Μηδάειον͵ πέμπτην Ἀπάμειαν ͵ ἕκτην
193
Μύρλειαν͵ ἑβδόμην Λάμψακον ͵ ὀγδόην Πάριον͵ ἐνάτην Κύζικον͵
δεκάτην Ἄβυδον.
►11ος αι .μ.Χ.
Γεώργιος Κέδρινος χρονογράφος.
Ιστορικές επιτομές. 1.292.12 …κτίσας ὁ Ἀντιόχου πατὴρ Ἀντιόχειαν

ὠνόμασεν· ἡ δέ ἐστιν ἡ με γάλη Ἀντιόχεια. Οὗτος ὁ Σέλευκος καὶ
Λαοδίκειαν ἔκτισε καὶ Σελεύκειαν͵ Ἀπάμειαν ͵ Ἔδεσαν͵ Βέρροιαν͵
Πέλλαν καὶ Βαβυ λῶνα παρεστήσατο. Καὶ ἐν ταῖς νέαις πόλεσι Ἰουδαίους
συνῳκι σεν Ἕλλησι.
Ιστορικές επιτομές. 1.637.22 ,,, ἐχειροτονήθη ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας͵

ὁ ξενοδόχος τῶν Εὐβούλου. ὁ δὲ βασιλεὺς Ξεναΐαν τὸν καὶ Φιλόξενον͵
ἐπίσκοπον Ἱεραπόλεως͵ Μανιχαιόφρονα ὄντα͵ καὶ Πέτρον Ἀπαμείας
ἐξώρισε σὺν πᾶσι τοῖς μετέχουσι τῆς λώβης αὐτῶν͵ Ἀμάντιον δὲ τὸν
πραιπόσιτον μετὰ καὶ ἄλλων τινῶν τυραννίδα μελετήσαντας ἀνεῖλεν.
Ιστορικές επιτομές. 1.652.2 …καὶ τὸν Ἀκοὺμ ἐκράτησαν͵ καὶ

ἐπέστρεψαν εἰς τήν χώραν αὐτῶν. Τῷ δὲ αὐτῷ ἔτει παρέλαβεν ὁ
Χοσρόης Ἀντιόχειαν τήν μεγάλην καὶ Ἀπάμειαν καὶ ἑτέρας πόλεις. Τῷ
193
Ionia (in Asia Minor) and settled at Lampsacus, a colony of Miletus, where he died.Microsoft ®
Encarta 2006. 1993-2005 Microsoft Corporation.
114
τρισκαιδεκάτῳ ἔτει προσερρύη Ρωμαίοις Μοῦνδος ἐκ γένους τῶν

Γηπέδων͵ υἱὸς Γιεσμοῦ͵ ῥὴξ τοῦ Σιρμίου·
Ιωάννης Ζωναράς
Επιτομή ιστοριών 1.334.5 …. ὁ δὲ ἐδέξατο τήν πρόκλησιν͵ καὶ τοῖς

πολιορκοῦσι τὸν Τρύφωνα τροφὰς ἐχορήγησε. Φυγὼν δ΄ ἐκεῖθεν ὁ
Τρύφων καὶ γενόμενος εἰς Ἀπά μειαν͵ πολιορκηθεὶς ἐλήφθη καὶ
διεφθάρη͵ ἐπ΄ ἔτεσι βασιλεύσας τρισιν.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 1.467.21 …δὲ τήν Μαντίνειαν ἔνδοξον

Ἐπαμεινώνδας νικήσας αὐτόθι τοὺς Λακεδαιμονίους μάχῃ͵ ἐν ᾗ καὶ
αὐτὸς ἐτελεύτα. Δοκεῖ δὲ παρῆχθαι ἐκ τοῦ Μαντίνα ἡ Μαντίνεια͵ ὡς ἐκ
τοῦ Ἀπάμα ἡ Ἀπάμεια. Καὶ εὕρηται ἡ Μαντίνα ἐν χρήσει ἐπὶ ἄλλης
πόλεως͵ ὡς δηλοῖ ὁ ἱστορήσας͵ ὅτι Μαντίνα πόλις Ρωμαίων͵ ἐξ ἧς
Βιργίλιος ὁ ποιητής. Στύμφηλος δὲ καὶ διὰ τοῦ α τά πλείω λέγεται
Στύμφαλος.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 1.572.11 … φησίν ἐκτὸς εἶναι τοῦ

Ἅλυος͵ εἰ καὶ Ἀπολλόδωρος ὁ Ἀθηναῖος μηδεμίαν συμμαχίαν ἀφῖχθαί
φησι τοῖς Τρωσὶν ἐκ τῆς περαίας τοῦ Ἅλυος. Ἰστέον δὲ καί͵ ὅτι͵ ἐπεὶ
ἡ μνημονευθεῖσα Μύρλεια πλησιον Προύσης ἐστίν͵ Ἀπάμεια
μετονομασθεῖσα ὁμωνύμως βασιλικῇ τινι γυναικί͵ πάντως ἂν οἱ τά
κατὰ τοὺς Ἁλιζώνους ἱστοροῦντες παρὰ τὸν Γεωγράφον καὶ τιθέντες …
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 1.709.21Ὑψιπύλεια͵ Θεσσαλονίκη

Θεσσαλονίκεια͵ Σεβαστή Σεβάστεια͵ Κολώνη Κολώνεια. Δοκεῖ δὲ
τοιοῦτον εἶναι σὺν ἄλλοις καὶ Τὸ χώνη χώνεια. Εὕρηται δὲ καὶ ἐρήμεια
ἐκ τοῦ ἐρήμη. ὅμοιον καὶ τὸ Ἀπάμα Ἀπάμεια͵ οὐ μόνον κύριον͵ ἀλλὰ
καὶ πόλεως ὄνομα τῆς τε περὶ τὸν Κιανὸν 194 κόλπον κειμένης͵ ἥτις
194
View whole page from the Dictionary Of Roman Coins. Web Site Created By Dr. George Pararas-
Carayannis 2000. Περιγραφή νοομισμάτων. Under Roman Rule (Cius).Under the Romans Cius
recovered its original name, and Imperial coins are known from Claudius to Saloninus. Inscr.,
ΚΙΑΝΩΝ, ΑΔΡΙΑΝΩΝ ΚΙΑΝΩΝ (chiefly Hadrian), CЄΥΗΡΟΥ ΒΑCΙΛΕΥΟΝΤΟC Ο ΚΟCΜΟC
ЄΥΤΥΧЄΙ ΜΑΚΑΡΙΟΙ ΚΙΑΝΟΙ (Sept. Severus). Μετάφραση=Κάτω από τους Ρωμαίους η Κίος
ανάκτησε το αρχικό όνομά της, και τα αυτοκρατορικά νομίσματα είναι γνωστά από τον Claudius
Saloninus. Inscr., ΚΙΑΝΩΝ, ΑΔΡΙΑΝΩΝΚΙΑΝΩΝ (κυρίως Hadrian), γЄΥΗΡΟΥΒΑ γΙΛΕΥΟΝΤΟ
γ ΟΚΟ γΜΟ γ ЄΥΤΥΧЄΙ ΜΑΚΑΡΙΟΙΚΙΑΝΟΙ (Severus του Σεπτεμβρίου). Και πάλι περιγραφή
νομισμάτων. ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΤΙΣΤΗΣ Herakles standing; ΤΟΝ ΚΤΙΣΤΗΝ ΚΙΑΝΟΙ Herakles standing;
Herakles reclining; Athena; Sarapis; Aphrodite crouching (N. Z., 1891, p. 14); Eros; Youth Hylas,
holding bucket from which water flows (cf. Strab. xii. 564); Youth Kios (?), adjusting sandal; Two
115
καὶ Μύρλεα ἐκλήθη͵ καὶ τῆς περὶ Συρίαν. Ἰστέον δὲ καί͵ ὅτι͵ ὥσπερ
διὰ τοῦ εια γίνεται
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 3.277.22 ζοντες τὸν λόγον διὰ

πολλῶν͵ οἳ καὶ Τὸ ὅλον ποτήριον εἰς τὸν κόσμον ἀλλη γοροῦσιν͵ ὡς καὶ
Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός͵ ἤγουν ὁ ἐκ τῆς Φρυγιακῆς Μυρλείας τῆς
νῦν Ἀπαμείας ͵ ἀνασκευάσας οἷον Τὸ Ὁμηρικὸν ποτήριον καὶ Τὸ τῆς
ὕλης πάχος μετασκευάσας καὶ μεταγαγὼν εἰς ἀλληγορίας λεπτότητα͵ διά
τε Τὸ σφαιροειδές͵ φησι…
Οδύσσεια. 2.16.28 … ἀλλ΄ ἀπὸ τῶν ἱστορουμένων ἐκεῖ

διασκευάσας καὶ τά κατὰ πορθμὸν͵ ἐν ᾧ δὶς καθ΄ ἑκάστην ἡμέραν καὶ
νύκτα παλίῤῥοια γίνεται͵ εἰ καὶ ἡ Κίρκη τραγῳδίας καὶ φόβου χάριν τρὶς
ταύτην εἶπε γίνε σθαι. ὁ δ΄ αὐτὸς λέγει καὶ μεταξὺ Ἀπαμείας τῆς
Συριακῆς καὶ Ἀντιοχείας χάσμα τι Χάρυβδιν λέγε σθαι͵ εἰς ὃ καταδὺς
Ὀρόντης πάλιν ἀνατέλλει ἑτέρωθι. Περιᾴδεται δὲ καὶ Λυκιακή τις ἔτι καὶ
νῦν Χάρυβδις.
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή. 152.2 Ὅτι ὥσπερ Ὑψιπύλη

Ὑψιπύλεια͵ Ἀπάμη Ἀπάμεια͵ Πηνελόπη Πηνελόπεια͵ Λαοδίκη
Λαοδίκεια͵ ἐρήμη ἐρήμεια͵ κολώνη κολώνεια· οὕτω καὶ Εὐρώπη
Εὐρώπεια. Καὶ τήν Εἰδοθέαν δὲ Εἰδοθέειαν…
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή.915.14 …ὧν εὐοινοτάτη αὕτη ἡ

Συριακή. Διφορεῖται δὲ ἡ πόλις αὕτη· καὶ γὰρ τετρασυλλάβως Λαοδίκη
λέγεται͵ καὶ κατὰ παραγωγὴν Λαοδίκεια͵ ὡς Ἀπάμη Ἀπά μεια͵ Εὐρώπη
Εὐρώπεια͵ καὶ ὅσα τοιαῦτα. Ὅτι ὥσπερ παρὰ τῷ Ὁμήρῳ ἐν Ὀδυσσείᾳ …
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή.918.2 …ἀριστερᾷ ἐπὶ τὸν Ἀνάπλουν

ἀνιοῦσιν. Ὅτι ἐν μέσαις ταῖς περὶ Φοινίκην πόλεσιν ἐστι καὶ ἡ Ἀπάμεια͵
ποτὲ μὲν κώμη οὖσα καὶ Φαρνάκη καλουμένη͵ πόλις δὲ ὕστερον
γενομένη͵ ἐν με σογαίῳ κειμένη͵ πρὸς νότον Ἀντιοχεῦσιν…
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή.918.10 Φιλίππου πατρίδα. Ἐν ταύτῃ

δὲ ἐλέφαντας πεντα κοσιους ὁ Σέλευκος ἔτρεφε καὶ Τὸ πλέον τῆς
στρατιᾶς. Φαςὶ δὲ καὶ ἐν Μήδοις Λαοδίκειαν εἶναι καὶ Ἀπάμειαν καὶ
ἄλλας Μακεδονικὰς πόλεις. Ὥσπερ δὲ ἡ Ἀπά μεια͵ ἣν ὁ ἐπιφανὴς
Νικομήδης ἔκτισεν…
goats with forelegs on amphora; Galley.
116
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή.918.11 …ὁ Σέλευκος ἔτρεφε καὶ τό

πλέον τῆς στρατιᾶς. Φαςὶ δὲ καὶ ἐν Μήδοις Λαοδίκειαν εἶναι καὶ
Ἀπάμειαν καὶ ἄλλας Μακεδονικὰς πόλεις. Ὥσπερ δὲ ἡ Ἀπά μεια͵ ἣν ὁ
ἐπιφανὴς Νικομήδης ἔκτισεν͵ ὠνομάσθη ἀπό τινος γυναικὸς Ἀπάμας͵
οὕτω καὶ ἡ παρὰ τῷ Διονυσιῳ
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή.918.14 …ἣν ὁ ἐπιφανὴς Νικομήδης

ἔκτισεν͵ ὠνομάσθη ἀπό τινος γυναικὸς Ἀπάμας͵ οὕτω καὶ ἡ παρὰ τῷ
Διονυσιῳ αὕτη Ἀπάμεια. Ἱστοροῦσι γὰρ τοιαῦτα οἱ παλαιοί· 6Ἀντιόχεια
ἡ ἐπὶ Δάφνῃ καὶ Ἀπάμεια ἡ ἐν Συρίᾳ πρὸς νότον Ἀντιοχείας ἐν μεσογαίῳ
κειμένη…
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή. 918.15 …τινος γυναικὸς Ἀπάμας͵

οὕτω καὶ ἡ παρὰ τῷ Διονυσιῳ αὕτη Ἀπάμεια. Ἱστοροῦσι γὰρ τοιαῦτα οἱ
παλαιοί· Ἀντιόχεια ἡ ἐπὶ Δάφνῃ καὶ Ἀπάμεια ἡ ἐν Συρίᾳ πρὸς νότον
Ἀντιοχείας ἐν μεσογαίῳ κειμένη͵ ἔτι δὲ Λαοδίκεια καὶ Σελεύκεια͵
κτίσματα Σελεύκου εἰσὶ…
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή. 918.21 …Καὶ ἡ μὲν μεγίστη͵ φαςὶ͵

τῷ τοῦ Σελεύκου πατρὶ τῷ Ἀντιόχῳ ἐπωνομάζετο͵ ἡ δὲ ἐρυμνοτάτη
αὐτοῦ ἐπώνυμος ἦν͵ Ἀπάμεια δὲ Τό τῆς γυναικὸς ἔφερεν ὄνομα͵
Λαοδίκεια δὲ τό τῆς μητρός.
Ετυμολογικόν μέγα.
Ετυμολογικόν μέγα. 118.12…μείρω͵ τὸ μερίζω͵ καὶ μετὰ τοῦ

στερητικοῦ α͵ ἀμείρω͵ καὶ ἀπαμείρω. Ἀπάμεια Πόλις Βιθυνίας ͵
πρότερον Μυρλέα καλουμένη· ἣν λαβὼν δῶρα παρὰ Φιλίππου τοῦ
Δημητρίου ὁ Ζιήλας μετωνόμασεν Ἀπάμειαν ἀπὸ τῆς…
Ετυμολογικόν μέγα.118.14 Ἀπάμεια Πόλις Βιθυνίας ͵ πρότερον

Μυρλέα καλουμένη· ἣν λαβὼν δῶρα παρὰ Φιλίππου τοῦ Δημητρίου ὁ
Ζιήλας μετωνόμασεν Ἀπάμειαν ἀπὸ τῆς ἑαυτοῦ γυναικὸς Ἀπάμας.
Ἕρμιππος ἐν τῷ Περὶ τῶν ἐν παιδείᾳ λαμψάντων λόγῳ. Οὕτως Ὦρος.
Ετυμολογικόν μέγα.157.57 Αὐτίκα δ΄ Ἀσσυρίης ἐπέβαν χθονὸς͵ ἔνθα

Σινώπην θυγατέρ΄ Ἀσωποῦ. Ἡ πλησιον τῆς Σινώπης γῆ͵ ἕως Ἀπαμείας
117
καὶ ἔτι κάτω͵ ἡ κειμένη πρὸς τῇ θαλάσσῃ τῇ Ποντικῇ195 τῇ φερομένῃ ἐπὶ

Περσιδα καὶ Ἰνδίαν͵ καλεῖται πᾶσα …
Ετυμολογικόν Symeonis
002 1.99.16 Τὸ ἐθνικὸν Ἀπαισηνός. ἔστι καὶ τῆς Δαυνίας πόλις

Παιςός͵ Τὸ ἐθνικὸν Παίσιος͵ ὡς τοῦ Ρώσου Ρώσιος͵ ἢ Παισῖνος Z247.
Στέφανος Βυζάντιος. . Ἀπάμεια πόλις Συρίας· ἀπὸ Ἀπάμας τῆς
Σελεύκου μητρός· Τὸ ἐθνικὸν Ἀπαμεύς. ἔστι καὶ τῆς μικρᾶς Φρυγίας͵
ἥτις ἐκαλεῖτο Κελαιναί· Τὸ ἐθνικὸν Κελαινίτης.
►12ος μ.Χ.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 1.571. …Ἑκαταῖος ἱστορεῖ͵ κώμας δὲ

πολλὰς τῶν Ἀλαζώνων οἰκεῖσθαι͵ ἐν οἷς Ἀπόλλων τιμᾶται διαφερόντως
καὶ μάλιστα κατὰ τήν ἐφορείαν τῶν Κυζικηνῶν. Μενεκράτης δὲ
ὑπερκεῖσθαι λέγει τῶν περὶ τήν Μύρλειαν τηςόπων ὀρεινὴν συνεχῆ͵ ἣν
κατῳκει Τὸ τῶν Ἁλιζώνων ἔθνος. Δεῖν δέ φησιν ἐκεῖνος ἐν τοῖς δύο λ
γράφειν Ἁλλιζώνους͵ τὸν δὲ ποιητήν ἐν τῷ ἑνὶ γράφειν διὰ Τὸ μέτρον.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 1.572.11 νους φησίν ἐκτὸς εἶναι τοῦ
Ἅλυος͵ εἰ καὶ Ἀπολλόδωρος ὁ Ἀθηναῖος μηδεμίαν συμμαχίαν ἀφῖχθαί
φησι τοῖς Τρωσὶν ἐκ τῆς περαίας τοῦ Ἅλυος. Ἰστέον δὲ καί͵ ὅτι͵ ἐπεὶ ἡ
μνημονευθεῖσα Μύρλεια πλησιον Προύσης ἐστίν͵ Ἀπάμεια
μετονομασθεῖσα ὁμωνύμως βασιλικῇ τινι γυναικί͵ πάντως ἂν οἱ τά
κατὰ τοὺς Ἁλιζώνους ἱστοροῦντες παρὰ τὸν Γεωγράφον καὶ τιθέντες
Τὸ τοιοῦτον ἔθνος…
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 3.277.22 ζοντες τὸν λόγον διὰ

πολλῶν͵ οἳ καὶ Τὸ ὅλον ποτήριον εἰς τὸν κόσμον ἀλλη γοροῦσιν͵ ὡς καὶ
Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανός͵ ἤγουν ὁ ἐκ τῆς Φρυγιακῆς Μυρλείας τῆς
νῦν Ἀπαμείας ͵ ἀνασκευάσας οἷον Τὸ Ὁμηρικὸν ποτήριον καὶ Τὸ τῆς
ὕλης πάχος μετασκευάσας καὶ μεταγαγὼν εἰς ἀλληγορίας λεπτότητα͵ διά
τε Τὸ σφαιροειδές͵ φησι͵ τοῦ ποτηρίου…
195
Η εν Πόντω ελληνική φυλή, ήτοι τα Ποντικά η προσετέθησαν ως λόγοι τινές εν Τραπεζούντι
εκφωνηθέντες Τριανταφυλλίδης , ΠερικλήςΑθήναι : Λαζ. Βιλαρού 1866. Η εν Πόντω ελληνική φυλή,
ήτοι τα Ποντικά η προσετέθησαν ως λόγοι τινές εν Τραπεζούντι εκφωνηθέντες .υπό Τριανταφυλλίδης ,
Περικλής. Αθήναι : Λαζ. Βιλαρού 1866.
118
►1190 Τελικά τον Μάρτιο του 1190 , ολόκληρο το εκστρατευτικό σώμα

βάδισε στην Καλλίπολη, στα Δαρδανέλλια και με τη βοήθεια βυζαντινών
πλοίων πέρασε στην ασία, προς ανακούφιση του Ισαάκιου και των
υκηκόων του. Σελ. 23196.
►1282. Arnakis, George Georgiades, 1912-. Οι πρώτοι Οθωμανοί: the

early Osmanlis : symvole eis to provlema tes ptoseos tou Hellenismou tes
Mikras Asias (1282-1337). / hypo G. Georgiadou Arnake. Athenai : [s.n.],
1947 (Athens, Greece : Printed by N. Frandjeskakis)…
►Μεσαίωνας. 197Από το 1300 μ.Χ., οι επανεμφανισθέντες Τούρκοι,

λεηλατούντες όλα τα παράλια της Προποντίδας, με αρχηγό τον Οσμάν
Α'198, κατόρθωσαν την άλωση της Προύσας (1326 μ.Χ.) και δέκα χρόνια
αργότερα, μετά από δύο χρόνια πολιορκίας, κατέλαβαν και την Κίο199
(1336 μ.Χ.). Η Κίος κατεστράφη ολοσχερώς, εκ θεμελίων, οι κάτοικοι
εκδιώχθηκαν και κατέφυγαν στο Αργαθώνιο όρος, όπου ζούσαν πρόχειρα
με την ελπίδα της επιστροφής. Μετά από 3 χρόνια τους επετράπη να
εγκατασταθούν στην περιοχή της Κίου κάτω από τα τείχη την
ονομαζόμενη "καστρινά", γύρω από τον χώρο της κατεστραμμένης
εκκλησίας της Θεομάννας. Επισκεύασαν την εκκλησία της Κοίμησης της
Θεοτόκου (Μητρόπολη) ή Παζαριώτισσα και άρχισαν τον εκκλησιασμό
τους και την κοινωνική οργάνωση. Οι κάτοικοι της, κυρίως ψαράδες και
αγρότες, στερήθηκαν κάθε μόρφωση και παιδεία, με επιβεβλημένη την
τουρκική γλώσσα. Φτώχεια, ατιμώσεις, στερήσεις, παιδομάζωμα, ήταν τα
βασικά χαρακτηριστικά της ζωής των.
196
Στήβεν Ράσνιμαν, Ιστορία των Σταυροφοριών, Αθήναν 1979, Συμπλ. Εκδόσεις Διευθ. Εκδόσεων
Γ.Ε.Σ. Νο 84, 91.
197
198
Osman (1258-1324), Turkish leader, considered the founder of the Ottoman dynasty. The son of
Ertogrul (died about 1280), a chieftain in the service of the Seljuk sultan of Rūm, Osman made himself
ruler of a small state in northwestern Anatolia, capturing the towns of Eskişehir, Bilecik, Yarhisar, and
Yenişehir from the Byzantines. From this base, his descendants extended their rule throughout Asia
Minor and the Balkans and eventually over the whole eastern Mediterranean. Othman and Ottoman are
variant spellings of Osman.Microsoft ® Encarta ® 2006. © 1993-2005 Microsoft Corporation.
199
From Wikipedia, the free encyclopedia.The most important cities were Nicomedia and Nicaea. The
two had a long rivalry with one another over which city held the rank of capital. Both of these were
founded after Alexander the Great; but at a much earlier period the Greeks had established on the coast
the colonies of Cius (modern Gemlik); Chalcedon (modern Kadıköy), at the entrance of the
Bosporus, nearly opposite Byzantium (modern Istanbul; and Heraclea Pontica (modern Karadeniz
Ereğli), on the Euxine, about 120 miles (190 km) east of the Bosporus. All these rose to be flourishing
places of trade, as did Prusa. Other places of importance at the present day are İzmit and Scutari
(modern Üsküdar).
119
Ψευδο-Ζωναράς λεξικογράφος.
Λεξικόν.1686.27 …ἐξ ἐναντίας αὐταῖς ἡ τούτων παράθεσις. ἐπὶ

μελισςῶν τοῦτο ὡρήσεις. Συρία. ἡ πλησιον τῆς Σινώπης γῆ ἕως
Ἀπαμείας καὶ ἔτι κάτω. ἡ κειμένη πρὸς τῇ θαλάσ σῃ τῇ Ποντικῇ τῇ
φερομένῃ ἐπὶ Περσιδα…
Γεώργιος Παχυμέρης ιστορικός.
001 241.19 …ἐχθρούς γε ὄντας καὶ λεγομένους τοῦ τιμίου σταυροῦ͵

καὶ αὐτῶν δὴ τῶν μεγίστων πόλεων ἐξώσαντες͵ αὐτὰς εἰς ἕδος
κατήρειψαν. Καὶ νῦν κεῖται μὲν ἡ περιφανὴς Ἀντιόχεια͵ κεῖται δὲ ἡ
Ἀπάμεια͵ κατέσκα πταί τε Τηςύρος καὶ Βηρυτός͵ καὶ Σιδὼν τά ὅμοια
πάσχει. Ἑτέρωθεν δὲ θρηνεῖ Λαοδίκεια͵ Τρίπολίς τε καὶ Πτολεμαΐς͵ τά
μεγάλα τῶν Ἰταλῶν ἄστεα…
►1350 Από μια μακροπρόθεσμη προοπτική, η πολιτική απώλεια της

Μικράς Ασία δεν ήταν με κανένα τρόπο ισοδύναμη προς το χωρισμό
των οικονομικών δεσμών Κωνσταντινούπολης με την ακτή της
Μικράς Ασία. Αλλά υπήρξαν αλλαγές στην τοπογραφία του εμπορίου:
ενώ ο κόλπος της Νικομήδειας εμφανίζεται να χάνει την παραδοσιακή
σημασία του, οι διάφορες άλλες θέσεις στον κόλπο της Κίου κινήθηκαν
προς το πρόσθιο μέρος, ειδικά η Τρίγλια και τα Μουδανιά, τα τελευταία
που τοποθετήθηκαν στην περιοχή της παλαιάς παράκτιας πόλης Απάμεια.
Σίγουρα και οι δύο πόλεις ωφελήθηκαν, καταρχήν, από την ύπαρξη οι πιό
στενοί λιμένες στο πρώτο οθωμανικό τμήμα, αλλά ήταν η κοντύτερη
διαδρομή προς την Κωνσταντινούπολη. Η Τρίγλια ήταν επίσης
σημαντικό μέρος ως λιμάνι εξαγωγής για τα προϊόντα από την ενδοχώρα
του. Από το δεύτερο μισό του δέκατου τέταρτου αιώνα, οι έμποροι της
Genoese εξήγαγαν τη στυπτηρία από το κοντινό κοίλωμα Ulubad
(allume de Lupai) στη δύση και το κρασί από τους περιβάλλοντες
αμπελώνες στις διάφορες θέσεις στην περιοχή Μαύρης Θάλασσας200...,
είτε άμεσα είτε μέσω Pera. 20174 αλλά περίπου το 1350 υπήρξε επίσης
200
Εμπόριο, εμπόριο, αγορές, και χρήματα 783.69 βλ. Vryonis, η πτώση, 11f Ε. Fenster, Laudes
Constantinopolitanae (Μόναχο, 1968) ..362 Schreiner, " Ein Prostagma," 3f.
201
70 Pachymeres,1:419, 2:233, 619. Για μια συζήτηση αυτού και άλλες πιθανές ενδείξεις
σπουδαιότητας αυτής της περιοχής, δείτε Σελ. Diaconu, Au ψας-Δούναβης aux XIe et XIIe Les
Coumans sie`cles (Βουκουρέστι, 1978), 108ff. 71 το βλ. Σελ. Schreiner, Texte zur spa¨ Finanz -
undWirtschaftsgeschichte σε Handschriften der Biblioteca Vaticana (πόλη Βατικάνου, 1991), 33ff. 72
βλ. Lindgreen, Clavijos Reise, 21,.73 Μ. Balard, Λα θόρυβος Romanie Γερμανία ": XIIe –de "αλλά du
120
ένας τόπος που προσέφερε στην Κωνσταντινούπολη το κρασί από την

Τρίγλια, και βρήκε έναν ενετικό αγοραστή που έμενε στην
Κωνσταντινούπολη. Τα Μουδανιά αφ ετέρου, ήταν μόνο ένας λιμένας
αλιείας και ένας σταθμός διαμετακομιστικός προς την Προύσα.
During the time of Sultan Murad II, the city’s landing site was leased to
two Turks from merchant circles, who supervised the local commander
and merchants and their dealings with arriving shipmasters and the wares
they were transporting.76 Around 1440, Greek and Genoese barcharuoli
and barge captains, carrying trading goods from the Venetian merchant
Badoer and his Latin and Greek partners in Constantinople or loading
wares from Prousa destined for him,77 moored their vessels at this
skala; Badoer’s account book also lists payment of the “chomercio a la
Montanea.”78 In 1445, when the captain of a Burgundian crusading fleet
seized a barge with wares belonging to Turks and other “infidels,” from
the Crusaders’ point of view meaning Orthodox Christians, outside of this
port, the Genoese of Pera, from whom he had a letter of safe-conduct,
forced him to disarm his ship and give up the captured barge by declaring
that the goods in question were Genoese, and by hinting that they did not
want to jeopardize their relations with the Turks.79 Greeks thus appear
not only as transporters but also as owners of goods, participants in the
exchange of goods across political boundaries that were now cutting
across the greater Constantinopolitan region. When it came to securing
this commercial activity, they saw eye to eye with the local Turks and
Latins and formed a united front against outside interference in a newly
created regional balance of power.Skoutari, located on the coast of Asia
Minor directly across from…202
Γενικά για την APAMEIA και την περιοχή, ευρετήριο203:
XVe σηε`θ LE, 2 vols. (Ρώμη, 1978), 2:774. Ιστορικό έχω και κλασικά ελληνικά αποσπάματα τον τον
Παχυμέρη Σχετικά με.
202
THE ECONOMIC HISTORY OF BYZANTIUM From the Seventh through the Fifteenth Century 02
Dumbarton Oaks Trustees for Harvard University Washington, D.C. Angeliki E. Laiou, Editor-in-Chief
Scholarly Committee Charalambos Bouras Cećile Morrisson Nicolas Oikonomides† Constantine
121
APAMEIA, 75, 174, 186, 188, 193, 199, 217, 783
BITHYNIA, 32, 37, 39, 43, 51n.25, 59, 61, 63, 75, 83, 268, 276, 450,
702, 705, 821.
Chalkidike, 40, 85, 119, 1, 269–70, 276, 289, 327, 366, 1039
Bosphoros, 83, 789, 791, 986
Kios, 76, 83, 251
►1358. The Turks crossed the Hellespont and, favored by an

earthquake,
marched in 1358 over the fallen walls and fortifications into the
city of Gallipoli. In 1361 Adrianople succumbed to the attacks of

Orkhan’s son, Murad I, whose sway was soon acknowledged in Thrace
and Macedonia, and who was destined to lead the victorious Ottoman
armies as far north as the Danube. Schurman, Jacob Gould, 1854-1942
Title: The Balkan Wars: 1912-1913 Third Edition
1362 The reign of Murad I (r. 1362– 89), especially the 1360s and 1370s,
is retrospectively considered a turning point in the history of the state as a
contested field. At that period the passage between Ottoman Anatolia and
Ottoman Thrace was severed because of the temporary loss of Gallipoli
to Amedeo of Savoy. This led groups of gazis already in Thrace to
challenge Ottoman authority, not an uncommon practice in the frontier
(uc) politics of the northeastern Mediterranean. When the Ottomans
regained Gallipoli in 1376, Murad I appointed some prominent gazis, for
the first time in Ottoman history, as “governors of the frontier” (uc
beyleri), thereby, in the historical consciousness of the Ottomans as well
as in modern retrospect, transforming the traditional perception of politics
in which the Al-I Osman had the status of primi inter pares among bands
of gazis. 204
203
Από το βιβλίο, THE ECONOMIC HISTORY OF BYZANTIUM From the Seventh through the
Fifteenth Century 02 Dumbarton Oaks Trustees for Harvard University Washington, D.C. Angeliki E.
Laiou, Editor-in-Chief Scholarly Committee Charalambos Bouras Cećile Morrisson Nicolas
Oikonomides† Constantine Pitsakis Printed in the United States of America.
204
An Ottoman Tragedy History and Historiography at Play 121nivers piterberg University of
California Press 121niversalos angeles.
122
Ιωάννης VI Καντακουζινός. 1295-1383
Από Ιωάννη Καντακουζηνό 14 αι. Ιστορίες. 2.518.17 2.519.3 … ἐπελθὼν

καὶ Ἀθύραν καὶ Δαμοκράνειαν καὶ Σηλυμβρίαν. κελεύσας δὲ
Ἀπάμειαν, φρούριόν τι κατεσκαμμένον, τειχισθῆναι, καὶ στρατιὰν
καταλιπὼν ἐν Ῥηγίῳ καὶ Ἀπαμείᾳ καὶ Ἐμπυρίτῃ καὶ τῇ πρὸς τῇ Δέρκῃ
λίμνῃ πόλει, ὡς ἂν ταῦτά τε φρουροῖεν, ἐγγυτέρω Βυζαντίου τῶν ἄλλων
ὄντα, καὶ ἐπεκδρο μὰς ποιοῖντο συνεχεῖς κατὰ τοῦ Βυζαντίου καὶ
λῃστείας, τὴν ἄλλην ἔχων στρατιὰν αὐτὸς ἀνεχώρησεν εἰς Διδυμότειχον ·
ἡ δὲ ἐν τοῖς φρουρίοις τούτοις στρατιὰ τὰ μέγιστα ἐκάκωσε Βυζαντίους,
καὶ ὀλίγη οὖσα· σχεδὸν γὰρ νύκτωρ τε καὶ μεθ᾽ ἡμέραν πάντα διέφθειρον
καὶ ἐληΐζοντο, ἔχοντες καὶ Περσι κὴν ὀλίγην δύναμιν ἀναμεμιγμένην μετ᾽
αὐτῶν…
Ιστορία 2.518.18 Βυζαντίου ὁσημέραι μηνυόντων͵ τηςό͵τε Ρήγιον εἷλεν

ἐξ ἐφό δου ἐπελθὼν καὶ Ἀθύραν καὶ Δαμοκράνειαν καὶ Σηλυμβρίαν.
Κελεύσας δὲ Ἀπάμειαν ͵ φρούριόν τι κατεσκαμμένον͵ τειχισθῆναι͵ καὶ
στρατιὰν καταλιπὼν ἐν Ρηγίῳ καὶ Ἀπαμείᾳ καὶ Ἐμπυρίτῃ καὶ τῇ πρὸς τῇ
Δέρκῃ λίμνῃ πόλει…
Ιστορία 2.518.19 …ἐπελθὼν καὶ Ἀθύραν καὶ Δαμοκράνειαν καὶ

Σηλυμβρίαν. Κελεύσας δὲ Ἀπάμειαν φρούριόν τι κατεσκαμμένον͵
τειχισθῆ ναι͵ καὶ στρατιὰν καταλιπὼν ἐν Ρηγίῳ καὶ Ἀπαμείᾳ καὶ
Ἐμπυρίτῃ καὶ τῇ πρὸς τῇ Δέρκῃ λίμνῃ πόλει͵ ὡς ἂν ταῦτά τε φρουροῖεν͵
ἐγγυτέρω Βυζαντίου τῶν ἄλλων ὄντα…
Ιστορία 2.550.16 Μακεδονίαν συνεκστρατεύειν βασιλεῖ͵ ἐπείθοντο

ἀνιωμένῳ διὰ τήν ἐπάνοδον. Καὶ ἐπεὶ ἐδέδοκτο πρὸς τήν ἑσπέραν αὖ θις
ἐκστρατεύειν͵ εἰς Ἀπάμειαν ἐστρατοπεδεύσαντο ἐλθόντες.
ἐστρατοπεδευμένοις δὲ ἐκεῖ ὁ τοῦ Σαρχάνη υἱὸς Σουλιμὰν ἀθρόον ὑπὸ
λαυροτάτων κατεσχέθη πυρετῶν·
►Διάφορες Ημερομηνίες.
Βίοι προφητών.
Αποφθέγματα
123
002 84.45 … ἀπετάξω διὰ τὸν θεὸν τήν γυναῖκά σου͵ κἀμοὶ ὅτι
ἀπεταξάμην τῷ ἀνδρί μου. Ἰδοὺ οὖν μοναστήριόν ἐστιν εἰς τήν χώραν
ἡμῶν ἐγκλείστων εἰς Ἀπάμειαν ͵ εἰ ὅλως ἐπιποθεῖς σωθῆναι͵ ἐκεῖ
ἀπόταξαι͵ καὶ εὐαρε στεῖς ἐν ἀληθείᾳ τῷ θεῷ. Εὐθέως δὲ ἀπαλλάξας
ἑαυτὸν τῶν πραγμάτων͵ ὥρμησεν εἰς ἐκεῖνο Τὸ μοναστήριον͵ καὶ
ἔμεινεν ἐκεῖ ἕως οὗ ἀνεπάη.
Οικουμενική σύνοδος.
Σύνοδος Εφέσου 1,1,2.62.5 Εὐγένιος ἐλάχιστος ἐπίσκοπος πόλεως

Ἀπολλωνιάδος ὑπέγραψα ἀποφηνάμενος ἅμα τῆι ἁγίαι συνόδωι.
Καλλίνικος ἐπίσκοπος Ἀπαμείας ὑπέγραψα ἀποφηνάμενος ἅμα τηςῆι
ἁγίαι συνόδωι. Ἀθανάσιος ἐπίσκοπος τῆς κατὰ Δούελτον καὶ Σωζόπολιν
ἁγίας τοῦ θεοῦ ἐκκλησιας ὑπέγραψα ἀποφηνάμενος ἅμα τηςῆι ἁγίαι
συνόδωι.
Σύνοδος Εφέσου. 1,1,3.3.25 …ἡμῖν κατήπειγον τήν ἀκρόασιν. Μετὰ δὲ

δεκαὲξ ὅλας ἡμέρας ἀριθμουμένας ἀπὸ τῆς ἁγίας πεντηκοστῆς
συνεκροτήσαμεν τήν ἀκρόασιν. ἐπειδὴ δὲ καὶ ὁ ἁγιώτατος ἐπί σκοπος
τῆς Ἀντιοχέων Ἰωάννης διὰ Ἀλεξάνδρου Ἀπαμείας καὶ Ἀλεξάνδρου
Ἱερασπόλεως τῶν θεοφιλεστάτων ἐπισκόπων προλαβόντων αὐτὸν
ἐδήλωσεν ἡμῖν ἔχεσθαι τῆς ὑποθέσεως͵ τηςῆι πλείονι βραδυτῆτι ἐβάρησε
τήν ἁγίαν σύνοδον οὐχ ὁρώμενος.
Σύνοδος Εφέσου 1,1,3.6.18 …δυστρόπως ἐχρήσατο͵ καίτοι φθαςάντων

αὐτὸν τῶν ἐκ μακροτέρων διαστημάτων. ὅμως μεθ΄ ἡμέραν
ἑξκαιδεκάτην προέδραμον τινὲς τῶν σὺν αὐτῶι ἐπισκόπων μητροπολῖται
δύο͵ Ἀλέξανδρος Ἀπαμείας καὶ ἕτερος Ἀλέξανδρος Ἱεραπόλεως͵ εἶτα
ἡμῶν αἰτιωμένων Τὸ τῆς ἀφίξεως βράδος τοῦ εὐλαβεστάτου ἐπισκόπου
Ἰωάννου͵ ἔφασαν οὐχ ἅπαξ͵ ἀλλὰ πλειστάκις ὅτι ἐνετείλατο ἡμῖν
ἀπαγγεῖλαι τῆι θεοσεβείαι ὑμῶν ὥστε εἰ γένοιτο αὐτὸν καὶ ἔτι
Σύνοδος Εφέσου. 1,1,3.24.33 …σὺν αὐτῶι τοῦτο δραματουργήσαντες

Ἰωάννης Δαμασκοῦ Ἀλέξανδρος Ἀπαμείας Δεξιανός Ἀλέξανδρος
Ἱεροπόλεως…
Οικουμενική σύνοδος της Εφέσου. 1,1,5.15.4 Δεξιανὸς ἐπίσκοπος

Σελευκείας τῆς Ἰσαυρίας Ἱμέριος ἐπίσκοπος Νικομηδείας Ἀλέξανδρος
ἐπίσκοπος Ἀπαμείας μητροπόλεως Εὐθήριος ἐπίσκοπος Τυάνων
Βασιλειος ἐπίσκοπος Θεσσαλίας
124
Οικουμενική σύνοδος της Εφέσου. 1,1,5.123.6 …δὲ οἱ

ὑπογράψαντες Ἰωάννης ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας Ἀλέξανδρος Ἀπαμείας
μητροπολίτης Φρίτιλας Ἡρακλείας μητροπολίτης Ἰωάννης Δαμασκοῦ
μητροπολίτης…
Οικουμενική σύνοδος της Εφέσου. 1,1,7.88.27 Ἀμμωνίου

Πανεφύσου Εὐγενίου Ἀπολλωνιάδος Καλλινίκου Ἀπαμείας Πέτρου
Προύσης τῆς Βιθυνίας Βεσούλα διακόνου Καρθαγένης
Οικουμενική σύνοδος της Εφέσου. 1,1,7.112.39 Καλλικράτης

ἐπίσκοπος πόλεως Ναυπάκτου ὑπέγραψα Νικίας ἐπίσκοπος πόλεως
Μεγάρων ὑπέγραψα Καλλίνικος ἐπίσκοπος Ἀπαμείας ὑπέγραψα
Πέτρος ἐλάχιστος τῶν ἐπισκόπων Προύσης ὑπέγραψα Εὐπρέπιος
ἐπίσκοπος Βύζης…
Οικουμενική σύνοδος Χαλκηδόνος. 2,1,1.60.3 Θεοφίλου Ἐρυθροῦ

Μακαρίου Καβάσων Καλλινίκου Ἀπαμείας Βιθυνίας Λευκαδίου
Μνίζου Ἰωάννου Πολεμωνίου …
Οικουμενική σύνοδος Χαλκηδόνος. 2,1,1.63.25 Εὐτροπίου Ἀδάδων

Παύλου Φιλομηλίου Παυλίνου Ἀπαμείας Θεοτέκνου Τυραείου
Ἑορτικίου Μητροπόλεως
Οικουμενική σύνοδος Χαλκηδόνος. 2,1,1.145.29 Αἰθέριχος

ἐπίσκοπος Σμύρνης ὥρισα· εἴ τις ἄλλο φρονεῖ ἕνεκεν τῆς πίστεως ἔξωθεν
τῶν ὁρισθέντων παρὰ πάσης τῆς ἁγίας συνόδου τῆς κατὰ Νίκαιαν͵
ἀνάθεμα ἔστω Καλλίνικος ἐπίσκοπος Ἀπαμείας τῆς Βιθυνίας ὁρίσας
ὑπέγραψα Κεκρόπιος ἐλέει θεοῦ ἐπίσκοπος Σεβαστοπόλεως ὁρίσας
ὑπέγραψα…
Οικουμενική σύνοδος Χαλκηδόνος. 2,1,2.5.25 Ἰωάννου Κνίδου

Καλανδίωνος Ἁλικαρνασοῦ Καλλινίκου Ἀπαμείας Ἑξαπόλεως
Θεοτέκνου Τυραείου Ἑορτικίου Νικοπόλεως
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων.3.114.12 …ιγ

Ἀναστάσιος ἐλέει θεοῦ ἐπίσκοπος τῆς Νικαέων μητροπόλεως τῆς
Βιθυνῶν ἐπαρχίας διὰ τῆς ἀναγνώσεως τοῖς πεπραγμένοις ἐπιστὰς
καὶ ἀναθεματίζων Σεβῆρον καὶ τά αὐτοῦ ἀσεβῆ συγγράμματα καὶ
Πέτρον τὸν ποτὲ Ἀπαμείας καὶ Ζωόραν καὶ τοὺς κοινωνικοὺς αὐτῶν
καὶ τοὺς ἐν τῆ αὐτῶν πλάνηι ἐπιμένοντας ὁρίσας…
125
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων.3.115.17 …λα

Θεόδωρος ἐλέει θεοῦ ἐπίσκοπος Γορτύνης͵ ἣ μητρόπολίς ἐστι τῆς
Κρητῶν ἐπαρχίας͵ διὰ τῆς ἀναγνώσεως τοῖς πεπραγμένοις ἐπιστὰς καὶ
ἀναθεματίζων Σεβῆρον καὶ τά αὐτοῦ ἀσεβῆ συγγράμματα καὶ Πέτρον
τὸν ποτὲ Ἀπαμείας καὶ Ζωόραν καὶ τοὺς κοινωνικοὺς αὐτῶν καὶ τοὺς ἐν
τηςῆι πλάνηι αὐτῶν ἐπιμένοντας ὁρίσας…
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων.3.116.34 ν Θεόδωρος

ἐλέει θεοῦ ἐπίσκοπος τῆς Γορδηνῶν πόλεως ὁρίσας ὑπέγραψα νζ
Ματθίας ἐλέει θεοῦ ἐπίσκοπος τῆς ἐν Κύμηι ἁγίας τοῦ θεοῦ ἐκκλησιας
ἀναθεματίζων Σεβῆρον καὶ τά αὐτοῦ ἀσεβῆ συγγράμματα͵ Πέτρον τὸν
ποτὲ Ἀπαμείας καὶ Ζωόραν καὶ τοὺς κοινωνικοὺς αὐτῶν καὶ τοὺς ἐν
τηςῆι αὐτῶν πλάνηι ἐπιμένοντας ὁρίσας ὑπέγραψα…
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων.3.118.11…Παῦλος

ἐλέει θεοῦ ἐπίσκοπος τῆς Οἰνοανδέων πόλεως ἁγιωτάτης ἐκκλησιας τῆς
Λυκίων ἐπαρχίας διὰ τῆς ἀναγνώσεως τοῖς πεπραγμένοις ἐπιστὰς καὶ
ἀναθεμα τησιζων Σεβῆρον καὶ τά ἀσεβῆ αὐτοῦ συγγράμματα καὶ Πέτρον
τὸν ποτὲ Ἀπαμείας καὶ Ζωόραν καὶ τοὺς κοινωνικοὺς αὐτῶν καὶ τοὺς…
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων.3.126.21 …ἐπαρχίας

Ζαχαρίου τῆς Μιτυληναίων μητροπόλεως Μάρκου τῆς μητροπόλεως
Ἀπαμείας τῆς Βιθυνῶν ἐπαρχίας ΑὐξενΤίου τῆς Σηλυβρηνῶν
μητροπόλεως Θαλασσιου…
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων.3.162.24 Ζαχαρίου τῆς

μητροπόλεως Μιτυλήνης Ἡδίστου τῆς μητροπόλεως Κίου Μάρκου τῆς
μητροπόλεως Ἀπαμείας τῆς Βιθυνῶν ἐπαρχίας ΑὐξενΤίου τῆς
μητροπόλεως Σηλυβρίας Τιμοθέου τῆς μητροπόλεως Βερόης
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων.3.167.9 …τάς

ἀπολογίας ποιήσασθαι. Καὶ δὴ ἐν πολλοῖς γενόμενοι τηςόποις͵ εὐκτηρίοις
ἁγί οις καὶ εὐαγέσι μοναστηρίοις͵ οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ἐν προαστείοις
διαφέρουσιν αὐτῶι τε Ἀνθίμωι καὶ Πέτρωι τηςῶι καὶ Ἐκδικίωι τηςῶι ποτε
τὸν Ἀπαμείας ἀθέσμως ὑφαρπάσαντι θρόνον͵ ἐν οἷς αὐτὸν ἐνομίσαμεν
διατρίβειν͵ καὶ περινοστήσαντες οὐδαμῶς τοῦτον εὑρεῖν δεδυνήμεθα.
Σύνοδος Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων.3.170.42 Ζαχαρίου τῆς

μητροπόλεως Μιτυλήνης Ἡδίστου τῆς μητροπόλεως Κίου Μάρκου τῆς
126
μητροπόλεως Ἀπαμείας τῆς Βιθυνῶν ἐπαρχίας ΑὐξενΤίου τῆς

μητροπόλεως Σηλυβρίας Ἰωάννου τῆς μητροπόλεως Βοσπόρου…
Σχόλια στον Διονύσιον περιηγητήν.
897.5 λέγει͵ καὶ περὶ τῶν τριῶν Τὸ συμβεβηκὸς ἐκτίθεται. Κοίλην δὲ

Συρίαν καλοῦσι τά πέραν Ἀντιοχείας καὶ Ἀπαμείας· Ἀσσυρίους δὲ τοὺς
πέραν Καππαδοκίας205…
Σχόλια στον Όμηρο
017 3.184.4 Πάλαι γὰρ εἰς τήν Φρυγίαν παρεγενόμην͵ τήν πολλὰς
ἀμπέλους ἔχουσαν. Τοὺς δὲ περὶ Ἀπάμειαν τόπους λέγει. Οὗτοι γὰρ
τηςάμπελοι ἦσαν͵ τῆς λοιπῆς Φρυγίας μόνον σιτοφόρου οὔσης.
Ελληνική ανθολογία.
Επιγράμματα τιμητικά. 292. Εὐθυντῆρι τύχης Βήλῳ Σέξστος θέτο

βωμόν͵ τῶν ἐν Ἀπαμείᾳ μνησάμενος λογίων. Ἡλικίην παῖς εἰμί͵ βρέτας
δ΄ ἐστήσατο Φῆλιξ…
202 π.Χ. Apamea Myrlea, formerly Myrlea and Brylleion, in

BITHYNIA, on the Sea of Marmara ; currently near Mudanya, Bursa
Province, Turkey. Apamea Myrlea or Apamea Myrleon – Greek:
Απάμεια Μυρλεανός, also transliterated as Apameia Myrleanos;
formerly Brylleion and Myrlea (Greek: Μύρλεια, also transliterated as
Murleia or MYRLEIA); Latin: Colonia Iulia Concordia; and also
recorded as Apamena – was an ancient city on the Sea of Marmara , in
BITHYNIA, Anatolia; the ruins are now found a few km south of
Mudanya (Medania, Mutania), Bursa Province in the Asian part of
Turkey. Founded by the Colophonians (Pliny v. 32.), in antiquity
Apamea was the port of Brusa (now, Bursa). Philip V of Macedon took
the town, as it appears, during the war which he carried on against the
king of Pergamon, and he gave the place to King Prusias I of
BITHYNIA, his ally. Prusias, who rebuilt the city around 202 BC,
renamed the city after his wife, Apama. The place was on the south coast
of the Gulf of Cius, and northwest of Brusa.
205
Life, Death and Afterlife of Cappadocian (Asia Minor Greek). Manuscript submitted for review to
Language (Journal of the Linguistic Society of America). Επίσης και Cappadocian Language Revival
and Revitalization. Journal of Greek Linguistics 7 (2006), forthcoming [with Dimitris Papazachariou].
Και Η καππαδοκική διάλεκτος. In: Χρ. Τζιτζιλής (ed.), Νεοελληνικές διάλεκτοι. Θεσσαλονίκη:
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (΄Ιδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), 2006, in press.
127
►149 Π.χ. Απάμεια.Ονομασία αρχαίων πόλεων.Πόλη της Βιθυνίας,

στην Προποντίδα.Ο βασιλιάς της Βιθυνίας Νικομήδης Β’ ο Επιφανής
(149-127 π.Χ.) σε νόμισμα της εποχής.
TLG=THESAURUS LINGUA GRAECA=ΘΗΣΑΥΡΌΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ

ΓΛΏΣΣΑΣ.
Ημερομηνία ένθετη.
Παράφραση Διονυσίου περιηγητή.
Παράφραση Διονυσίου περιηγητή. 918-922.2 Μέση δὲ τῶν

εἰρημένων δύο πόλεων͵ τοῦ τε Ποσειδίου καὶ Δάφνης͵ ὑπάρχει ἡ
Ἀπάμεια πόλις. Πρὸς δὲ τήν ἀνατολὴν τῆς Ἀπαμείας πολὺς ὁ ὑγρὸς
Ὀρόντης καταςύρεται͵ τήν τε Ἀντιόχου γῆν…
Ρωμαική εποχή-Βυζαντινή εποχή.
Αποσπάσματα βιβλίων.
Η Κίος206 υποταγμένη της Ρωμαίους έτυχε καθεστώτος αυτονόμου
πολιτείας με εποπτεία Ρωμαίου υπάτου. Διατήρησε τον ελληνικό
χαρακτήρα , το εμπόριο, της τέχνες και τα γράμματα (ομοίως η Κύζικος
και η Απάμεια). Η περιοχή έγινε η της αγαπητή για τον παραθερισμό των
Ρωμαίων αρχόντων. Επιφανείς φιλόσοφοι της Κίου ο Ασκληπιάδης και
ο Φλάβιος Άρχιππος, με κάθε τρόπο κατόρθωναν να εξασφαλίζουν
προνόμια υπέρ της Κίου και να αποκαταστήσουν το όνομα της πόλης
από Προυσία σε Κίο.
206
Ιστοσελίδα: Δήμος Νέας Κίου. Η πόλη χτίστηκε από τους Μιλήσιους το 630 π.Χ. περίπου, όπως
και άλλες γνωστές αποικίες : Κύζικος, Αστακός, ΄Αβυδος, Προκόννησος, Καλχηδώνα κ.α. Για 3000
περίπου χρόνια αποτελούσε το κέντρο του ενδιαφέροντος του τότε γνωστού κόσμου, από πολιτική,
οικονομική, καλλιτεχνική κ.τ.λ. άποψη. Ο μέγας φιλόσοφος Αριστοτέλης τόσο πολύ ενθουσιάστηκε
από την τέλεια δημοκρατική οργάνωση της πόλης, ώστε έγραψε ολόκληρη μελέτη με το όνομα
"ΚΙΑΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ". Η Κίος, πολύ γνωστή και κατά την διάρκεια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας,
μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, πέρασε στα χέρια των Τούρκων με το όνομα Gemlik.
Μετά την μικρασιατική καταστροφή το 1922, ο ελληνισμός της Μ. Ασίας που διασώθηκε από τον
άγριο διωγμό των Τούρκων εγκαταστάθηκε σε διάφορες πόλεις και χωριά της μητέρας πατρίδας. ΄Ιδια
φυσικά ήταν και η τύχη των Κιανών (κατοίκων της Κίου), που κυρίως εγκαταστάθηκαν στο Ναύπλιο,
όπου ίδρυσαν την Ν. Κίο και στην Παραλία Πιερίας. Κανένας τους δεν έπαψε να ονειρεύεται την
επιστροφή στην γλυκιά πατρίδα Κίο, τον γυρισμό στα μέρη μας , όπως συχνά εξιστορούσαν στα παιδιά
και εγγόνια τους…στα βιβλία που διάβασα και τόσα γράψαν για την πόλη την Ελληνική που έζησε
κοντά στα 3000 χρόνια, πριν πέσει στα χέρια των άπιστων , παίρνοντας το όνομα Gemlik.
128
Για το ίδιο θέμα από άλλη πηγή: Asclepiades of MYRLEA city of

BITHYNIA, was a grammarian, and dis- Jiipte of the celebrated
grammarian, Apouomjis. According to Suidas he taught literature at
Rome, under Pompey the Great. And it is probable that it was with
Pompey he afterwards passed into Spain.207
►300 μ.Χ.
Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΥΡΙΚΙΟΣ, ό γιος του ΦΩΤΕΙΝΟΣ & ΟΙ ΑΓΙΟΙ 70

ΜΑΡΤΥΡΕΣ
Αυτοί μαρτύρησαν στα χρόνια του βασιλιά Μαξιμιανού208 (286-305) και
ήταν στρατιώτες, πού διέμεναν στην Απάμεια της Βιθυνίας του
Πόντου209. Όταν πέρασε από εκεί ό Μαξιμιανός, καταγγέλθηκαν ότι ήταν
χριστιανοί. Όταν της κάλεσε ό βασιλιάς, οι Άγιοι ομολόγησαν και
μπροστά του ότι ήταν χριστιανοί και αμέσως τότε της αφαιρέθηκαν οι
στρατιωτικές ζώνες και της έριξαν στη φυλακή.
…από άλλη πηγή. Ο άγιος Μαυρίκιος και οι άγιοι 70 μάρτυρες

μαρτύρησαν στα χρόνια του βασιλιά Μαξιμιανού. Ήταν στρατιώτες που
διέμεναν στην Απάμεια της Βιθυνίας του Πόντου210. Όταν της κάλεσε ο
βασιλιάς, οι άγιοι ομολόγησαν ενώπιόν του, ότι ήταν Χριστιανοί. Αμέσως
της αφαίρεσαν της στρατιωτικές ζώνες και της έριξαν στη φυλακή. Ο
Μαξιμιανός για να κάνει να υποφέρει ο Μαυρίκιος περισσότερο,
αποκεφάλισε μπροστά του τον υιό του. Στη συνέχεια έδεσε της μάρτυρες
σε πασσάλους και της άφησε δίπλα σε βαλτόνερα. Μετά από δέκα
μαρτυρικές ημέρες παρέδωσαν το πνεύμα της στον Κύριο.
Βυζαντινοί χρόνοι. Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ό Γραπτός ήταν γιος του

Ίωανά, από την Παλαιστίνη, και υπήρξε μαθητής μαζί με τον αδελφό του
207
SΤΡΑBO. VOL. I. THE GEOGRAPHY STRABO, LITERALLY TRANSLATED, WITH NOTES.
THE FIRST SIX BOOKS BY H, C, HAMILTON, ESQ. THE REMAINDER BY W, FALCONER,
M.A., LATE FELLOW OF EXETER COLLEGE, OXFORD.
208
Latin in full MARCUS AURELIUS VALERIUS MAXIMIANUS, Roman emperor with Diocletian
from AD 286 to 305.Britannica.
209
Η ἀνάκλησις" εἰς τοῦς πρόσφυγας Ἓλληνας τοῦ Πόντου καί αἱ ἐπιπτώσεις αὐτῆς δια τήν ἔρευναν
τῆς ποντικῆς διαλέκτου Λαμψίδης , Οδυσσέας (1917- ) Ἀθῆναι : [χ.ἐ.] 1968.
210
The Pontus and the Right Claims of its Greek Population D. Economides. Constantinople. 1920
129
Θεοφάνη, στη μονή του αγίου Σάββα. Στα χρόνια του βασιλιά Λέοντα
του Ε’ ήλθαν στην Κων/πολη, αλλά και οι δύο για το ζήτημα των αγίων
εικόνων, περιορίστηκαν σε κάποια Μονή στο Στόμιο της Μαύρης
Θάλασσας211. Ό βασιλιάς Μιχαήλ ό Τραυλός της επανέφερε, αλλά αυτοί
δεν θέλησαν να εξαγοράσουν την ησυχία της με αδιαφορία στα
εκκλησιαστικά ζητήματα και να νεκρώσουν της ιερές πεποιθήσεις της…..
Επί δε του Πατριάρχου Ιωάννου Ζ’ (836 ή 837), εξορίστηκαν πάλι, στην
Απάμεια της Βιθυνίας, όπου ό Θεόδωρος πέθανε και τάφηκε από τον
αδελφό του Θεοφάνη. Αργότερα το λείψανο του μεταφέρθηκε στη
Χαλκηδόνα.
►836 212Επί δε του Πατριάρχου Ιωάννου Ζ’ (836 ή 837), εξορίστηκαν

πάλι στην Απάμεια της Βιθυνίας, όπου ο Θεόδωρος πέθανε και τάφηκε
από τον αδελφό του Θεοφάνη το 838.
1097. Ο Βυζαντινός Στρατός απελευθερώνει, με την συνεργασία των

Σταυροφόρων, την Νίκαια της Μικράς Ασίας.
1205. Μετά την ήττα του στρατού μας στο Αδραμύτιον, ολόκληρη η
βορειοδυτική Μικρά Ασία περιέρχεται στους λατίνους. Εξαίρεση
αποτελούν οι πόλεις Νίκαια και Προύσα, οι οποίες παρέμειναν υπό τον
Θεόδωρο Λάσκαρη.
►1300. Το 1300 ο Οσμάν ήταν ένας ασήμαντος φύλαρχος με γαίες στη

νότιο Βιιθυνία. Όταν πέθανε το 1326 ήταν κύριος της Προύσσης και του
211
MCMXVIII .PRINTED BY WILLIAM BUNUON AND SON, LTD., PLYMOUTH, ENGLAND.
Επάνω από το νότιο μέρος της πεδιάδας του Ταύρου οι άνοδοι σειράς ως μεγάλος τοίχος, επεκτείνονται
για σχεδόν ολόκληρο το μήκος της Μικράς Ασίας παράλληλα με τη Μεσογειακή ακτή. Στο
ανατολικό τέλος του διαιρεί στις μικρότερες σειρές, των οποίων ο αντι-Ταύρος συνεχίζει Βόρειο
ανατολικά έως ότου ενώνει τα ψηλά βουνά που αντικρύζουν τη Μαύρη Θάλασσα κατά μήκος
ολόκληρης της βόρειας ακτής της Μικράς Ασίας. Επιπλέον, στη δυτική πλευρά, η ακόμα λιγότερο
σαφώς καθορισμένη σειρά της Φρυγίας τα βουνά συνδέουν αυτό το τελευταίο σύστημα στο Βορρά με
τη σειρά του Ταύρου…
212
Διαχειριστική επιτροπή Δημήτριος Παπαγεωργίου. Πρωτοψάλτης Ι. Ναού Αγ. Τριάδος Αιγάλεω,
Καθηγητής Βυζ. Μουσικής Ωδείου «Αναγέννηση». γράφει ο Χαράλαμπος Μάρκελλος. Μέλος του
Συλλόγου, Σπουδαστής Βυζ. Μουσικής.
130
μεγαλυτέρου μέρους της χώρας μεταξύ Αδραμυτίου, Δορυλαίου και

Μαρμαρά. 213
►1301 Μια τέτοια Τουρκομανική ομάδα, η φυλή στην οποία Osman

άνηκε σύμφωνα με τον οθωμανικό μύθο, καθιερώθηκε στην περιοχή της
Βιθυνίας κοντά στη Νίκαια και έγινε σύντομα μια πολιτική και
στρατιωτική δύναμη εκεί. Το εμβρυακό κράτος επεκτάθηκε γρήγορα στις
αρχές του δέκατου τέταρτου αιώνα. Περίπου το 1301 ο Osman νικήθηκε
από μια μικρή βυζαντινή δύναμη στο Baphaeon, το 1326 ο γιος του
κατέλαβε τη Προύσσα, και το 1331 το πρώην βυζαντινό κράτος της
Νίκαιας ή τόσο πιό πρόσφατες, οθωμανικές δυνάμεις άρχισε στην
ευρωπαϊκή πλευρά των Δαρδανελλίων, και στις αρχές του 1350 ότι η
στρατιωτική παρουσία έγινε πολιτική με την κατάληψη του Tzympe και
της Καλλίπολης.214
►1317 Meyers Konversations lexikon Band 3 von Blattkäfer bis

Chimbote Seite 524: Brunst bis Brussa. Schlagwörter: Brunst;
Brunswick; Brunswigia toxicaria; Brusquembille; Brussa; Brüsk. 524
Brunst – Brussa. Abhandlungen in Zeitschriften: “Quid conferant

Vaticana Απόσπασμα. Ad melius Die von Schweizern und Franzosen
eingeführte Seidenzucht ist jetzt bedeutend herabgekommen; der Import
bedruckter Baumwollstoffe lohnt nicht mehr wegen der Verarmung des
Landes. Eine Bahn nach dem Hafen MUDANIA ist zwar 1874
begonnen, aber nie in Betrieb gesetzt worden. Von Bedeutung ist die
Weinproduktion (sogen. „Olympwein“, der nördlich von B. bei dem von
Griechen bewohnten Demirtasch, am Südabhang des Höhenzugs Katürli
Dagh wächst und in Masse nach Rußland geht). Auch Rosinen,
Maulbeeren, Aprikosen etc. werden viel ausgeführt. – B. gehörte als
Prusa zum Königreich Bithynien und wurde von König Prusias II. nach
den Plänen des zu ihm geflüchteten Hannibal erbaut. Um 950 ward es
von den Arabern zerstört und erst von den byzantinischen Kaisern wieder
213
Γ.Ε.Σ. Νο 84, 91. Τομ. ΙΙΙ, Σελ. 432.
214
The Ottoman Empire and Early Modern Europe Daniel Goffman Ball State University Cambridge
University Press 2004.
131
ausgebaut und befestigt. Osman belagerte B. Von 1317 an, nach

zehnjähriger Belagerung.
1318215. Κατά τον Μεσαίωνα ονομάζονταν Μοντανιάκ (Montagnac) και

γι’ αυτό όταν - μετά την καταστροφή της από τους Τούρκους (1318) -
ξαναχτίστηκε, ονομάστηκε Μουντανιά. Νομίσματα της αρχαίας Μ.
σώζονται έως σήμερα. Τα πρώτα κόπηκαν περί το 200 π.Χ. και φέρουν
την επιγραφή ΜΥΡΛΕΑ ή ΜΥΡΛΕΑΝΩΝ ή ΤΩΝ ΜΥΡΛΕΑΝΩΝ
ΑΠΑΜΕΩΝ. Από την ονομασία της πόλης αυτής ονομαζόταν η περιοχή
Μυρλεάτιδα.
►1321 Πιθανόν πρόκειται για την πρώτη αναφορά με αυτό το

όνομα. Δηλαδή με ρίζα γαλλική γράφεται σαν Montignac216 και από δω
και πέρα είναι πολλές οι γραφές. Άλλοτε σαν Moudania και άλλοτε σαν
Mudanya.Ακόμα και σαν MUDANIA 217La ville fut détruite au XIIIe
siècle par les barbares (les Francs), qui reconstruisirent la place en lui
donnant le nom de Montignac. Les Romains reprirent la ville aux Francs
un peu plus tard et le nom changea encore, et devint Mudanya
(Moudania). Orhan Bey prit la ville aux Romains en 1321 et l’incorpora
à l’Empire ottoman naissant. Mudanya devait connaître une période de
paix jusqu’à l’occupation grecque (19-1922). Les textes et photos de ce
site sont déposés et protégés par le…218 The other ships, which had not
215
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ
216
Μια καταχώρηση για τη γαλλική λέξη Μοντινιάκ. Βλέπε αλλού και για τους Φράγγους
Σταυροφόρους. Ο Λουκάς Γκαρουμπιέ μεγαλώνει στο Μοντινιάκ, μια αγροτική περιοχή της Γαλλίας,
με τους θείους του, ώσπου ο πατέρας του τον καλεί να ζήσει κοντά του στην περιοχή των Λόμπι, στην
Ακτή του Ελεφαντοστού. Εκεί ο νεαρός Λουκάς γνωρίζει τη ζωή των Λόμπι, μιας ευγενικής και
περήφανης φυλής κυνηγών. Γίνεται φίλος με το Φοφάνα, ένα νεαρό Λόμπι, και μαζί του ανακαλύπτει
τα μυστικά της Αφρικής, ζει πρωτόγνωρες για κείνον περιπέτειες Συλλογή Χελιδόνια – Εκδόσεις
Πατάκη Ο κύριος των ελεφάντων Ρενέ Γκιγιό Μετάφραση: Καλλιόπη Αθ. Σφαέλου Εικονογράφηση:
Σπύρος Ορνεράκης Σελ. 199 Δραστηριότητες για τις Ε΄& Στ΄ τάξεις Ο συγγραφέας: Ο Ρενέ Γκιγιό
γεννήθηκε το 1900. Ήταν καθηγητής μαθηματικών. Διορίστηκε στο Ντακάρ της Σενεγάλης. Έζησε
εκεί ως το 1950.
217
The Ancient Library. The complete classics. APAMEA, prius Pella, I. a city of Apamene, near the
Orontes, y. of Larissa. Built by Antigonus ; re-named by Seleucus Nicator after his queen. Kalaat el
Medyk ,• Phamiat. II. of Bithynia, 24 m. N. of Prusa, built on the site of Myrtea, by Prusias, and
named after his queen. A colonia of Julius Csesar (Julia Concordia). Modania. III. (Arsace), surnamed
Ragiana, Raphiana, of Medea-Choarene, 10 geog. m. s. of Caspian portse, S.E. of Ragse. IV. (Seleucia),
of Osrhoene, on the Euphrates, and opposite Zeugma, ll non-public domain material, including
introductions, markup, and OCR © 2005 Tim Spalding.
218
-03 Istanbul / Berne. The Project Gutenberg Ebook of Memoirs or Chronicle of The Fourth Crusade
and The Conquest of Constantinople. By Geoffrey de Villehardouin.
132
sailed thitherward, had entered the passage of Abydos, and it is there that
the straits of St. George (the DARDANELLES) open into the great.
Mudanya. Région de Brousse - Marmara219
La petite ville de Mudanya en Bithynie, s’appelait Bibliography et était

une colonie de Colophon, certainement fondée au VIIe siècle avant J.C..
Philippe V de Macédoine, le frère de Persée, mentionne la ville comme
propriété du roi de Pergame, puis après une guerre contre Prusias, elle
passe au royaume de Bithynie. Le roi Prusias, donna à Bibliography, le
nom de sa femme Apamée (APAMEIA ).
La ville fut détruite au XIIIe siècle par les barbares (les Francs), qui
reconstruisirent la place en lui donnant le nom de Montignac. Les
Romains reprirent la ville aux Francs un peu plus tard et le nom changea
encore, et devint Mudanya (Moudania).
Orhan Bey prit la ville aux Romains en 1321 et l’incorpora à l’Empire
ottoman naissant. Mudanya devait connaître une période de paix jusqu’à
l’occupation grecque (1920-1922).
Le 12 septembre 1922, le traité de Mudanya fut signé à la résidence

Alexandre Ganianoff, entre les forces républicaines turques et le royaume
de Grèce, signifiant la capitulation grecque et l’évacuation de l’Asie
Mineure et de la Thrace, par les forces d’occupation.
En 1923, suite au traité de Lausanne, la population orthodoxe de

Mudanya, devait quitter la ville et s’installer en Grèce, où ils fondèrent
Τα Νέα Μουδανιά(Nouvelle Mudanya), près de Salonique. Dans les
mêmes temps, des réfugiés musulmans de Crète et de Bulgarie,
s’installèrent en ville.
1318 Επίσης και …220. Στα χρόνια του Καίσαρα και του Αύγουστου
εγκαταστάθηκαν εκεί Ρωμαίοι άποικοι. Κατά τον Μεσαίωνα
ονομάζονταν Μοντανιάκ (Montagnac) και γι’ αυτό όταν - μετά την
219
Depuis 1928, le nom de la ville s'écrit officiellement : Mudanya.Rinaldo Tomaselli 1999-2007
Istanbul Insolite Certaines photos nous sont mises à disposition par les municipalités concernées. Elles
sont toutes protégées par …
220
133
καταστροφή της από τους Τούρκους (1318) - ξαναχτίστηκε,

ονομάστηκε Μουντανιά.
►1300;. From Nicaea, the road led through the stations of Schinai and
Leukai to the aplekton of Malagina and then headed south to Dorylaion,
another important hub for communications. From there, a number of
branch roads led west via Kotyaion to Pergamon and southeast to
Amorion and thence to Ikonion. Dorylaion was also connected with
Philomelion221 and then ran west to Synada, APAMEIA, and Laodikeia,
where the road joined that from Magnesia to Philadelphia. The forces of
the First Crusade marched from Nicaea to Dorylaion and thence to
Synada, APAMEIA, Philomelion222, and Ikonion on their way to Tarsos.
Anna Komnene talks of a road from BITHYNIA to Philomelion223 in
Phrygia.117 Ankyra was the focus for roads from the west, north, and
south; from that important city, there was a route east to Sebasteia,
Keltzene, Theodosioupolis (Erzerum), Kars, Anion, and then southeast to
Tabriz. Caesarea was another important center for communications,
standing as it did on the road linking Tarsos, Podandos, and Tyana before
heading on to Sebasteia.224
1331. Οι οθωμανοί του Ορχάν καταλαμβάνουν την Νίκαια της Βιθυνίας.
221
Ταύτης δὲ τῆς μεγάλης ἐστὶ καὶ ἡ παρώρειος Φρυγία͵ περὶ ἣν τὸ Φιλομήλιον· καὶ αὕτη μὲν μία
Φρυγία.
222
… letter that describes the death by burning of Polycarp, bishop of Smyrna in Asia Minor. It was
sent to the Christian church in Philomelium, Asia Minor, from the church in Smyrna (modern Izmir,
Tur.) and is the oldest authentic account of an early Christian martyr's death. Establishing the exact date
of the death of Polycarp is difficult and has been the subject of much debate among scholars. The date
suggested by the letter itself is 155; but the date given by Eusebius, bishop of Caesarea (d. c. 340), in
his Ecclesiastical History is 167-168.Britannica.
223
…in antiquity, the first and westernmost Roman province in Asia Minor, stretching at its greatest
extent from the Aegean coast in the west to a point beyond Philomelium (modern Aksehr) in the
east and from the Sea of Marmara in the north to the strait between Rhodes and the mainland in the
south. The province was first constituted when Attalus III, king of Pergamum, bequeathed his
dominions to the Romans in 133 BC. At that time the province contained many different communities
at different stages of development.Britannica.
224
134
1354. Οι τούρκοι καταλαμβάνουν την Καλλίπολη της Ανατ. Θράκης,

επωφελούμενοι και από τους σεισμούς οι οποίοι έπληξαν την περιοχή.
►1355 This was the extreme march on the north-western rim of the
Anatolian plateau, overlooking the Asiatic littoral of the Sea of Marmora
. It had been founded by one of those Turkish chiefs who migrated with
their clans from beyond the Oxus; and it was consolidated by Othman his
son, who extended his kingdom to the cities on the coast and invested his
subjects with his own name. In 1355 the Narrows of Gallipoli passed into
Ottoman hands, and opened a bridge to unexpected conquests in Europe.
Serbia and Bulgaria collapsed at the first attack, and the hosts which
marched to liberate them from Hungary and from France only ministered
to Ottoman prestige by their disastrous discomfiture. Before the close of
the fourteenth century the Ottoman sultan had transferred his capital to
Adrianople, and had become immeasurably the strongest power in the
Balkan peninsula.
1361: Κατάληψη της Αδριανουπόλεως και του Διδυμοτείχου. Η

Αδριανούπολη γίνεται η δεύτερη πρωτεύουσα των σουλτάνων μετά την
Προύσα.
►1300; Communications by sea with BITHYNIA took place along a

number of routes.159 There were frequent sailings from Constantinople
to Kyzikos and Lopadion (by way of the Ryndakos River) and to the
ports of the south shore of the Gulf of Kios (Katabolos). According to a
hagiographical text, it took four days to sail from Chalke to Kios against
a strong head wind.160 The BITHYNIAn port most frequently used was
Pylai (now Karakilisse, to the east of Yalova= Γιάλοβα (YALOVA)).
Another route linked Constantinople with Helenopolis, founded by
Constantine the Great to ease communications between BITHYNIA and
the capital.161 Nearby, Alexios I Komnenos founded the fortress of
Kibotos to protect the route from Aigialoi on the Propontis into Asia
135
Minor. Prainetos and Eribolos were also the end ports of sea routes.
Communications through the Bosphoros… 225
►1400 Mudanya, milattan önce 1400’lere dayanan tarihi ile,

coğrafik özelliği sebebiyle yaşayan insanların dikkat ve özenini çekmiş
şirin bir sahil kentidir.İlk adının MYRLEA olduğu bilinmekte ve ondan
sonraki devrelerde devamlı işgale uğradığı, arkeolojik araştırmalarla
saptanmış bulunmaktadır. Makedonya Hükümdarı 5. Filip (PHLIPOSS)
tarafından istila edilen MYRLEA’nın yıkılarak yerine, APAMEIA adı
ile yeni bir şehir inşaa edilmiş bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu da, işgale
uğramış ve daha da imar edilerek MONTANIA adını aldığı saptanmıştır.
Şimdiki adı olan MUDANYA’nın buradan geldiği sanılmaktadır.
Halim selim, soğukkanlı İsmet Paşa’nın (İnönü) dayanamayıp masaya
yumruğu indirdiği yer ise Mütareke Binası. Bir yüzü denize dönük, beyaz
badanalı ahşap yalı, 19. Yüzyıl sonlarında Rus asıllı bir kereste tüccarı
tarafından yaptırılmış. Mütareke Meydanı’yla iskele arasındaki sahil yolu
balıkçı lokantaları, kebapçı ve çay bahçeleriyle dolu. Sıcak yaz günleri
akşam saatlerinde de cıvıl cıvıl olan sahil yolunun bir ucundan bir
zamanların tren istasyonu, Hotel Montania gözüküyor. 226
1590. Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν τον νεομάρτυρα Μακάριο στην

Προύσα.
1635. Οι τούρκοι θανατώνουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα

Αθανάσιο από την Κίο.227
1659. Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Προύσα τον νεομάρτυρα

Γαβριήλ, Μητροπολίτη Προύσας.228
►1802
225
226
1612. “Map of Dardanelles Straits and Gallipoli,” Hans Jacob Breuning von Buchenbach,
Orientalische Reyss dess Edlen . . . so er selb ander in der Türkey,
Strasbourg, 1612, p. 42. (Courtesy of the Library of Congress.)

227
ΙΣΤΟΡΙΚΟN ΕΠΕΤΕΙΟΛΟΓΙΟN. Βασική πηγή: Γενικό Επιτελείο Στρατού 7ο Επιτελικό Γραφείο.
Σχόλια-προσθήκες: Φειδίας Ν. Μπουρλάς,2000.
228
Σχόλια-προσθήκες: Φειδίας Ν. Μπουρλάς, 2000.
136
Around 229the end of the eighteenth century, a priest named Daniel –a

Vlach-speaking native of Moschopolis–compiled a quadrilingual
Λεξικόν. Of Greek, Vlach, Bulgarian and Albanian, with the purpose of
helping speakers of Vlach, Bulgarian and Albanian to learn Greek. This
work, which was first published in 1793-4 and republished in 1802, was
entitled:
INTRODUCTORY INSTRUCTION: Comprising a Quadrilingual

Λεξικόν. Of the Four Common Dialects, Simple Romaic, Moesian
Vlach, Bulgarian and Albanian. Compiled primarily to Assist the
Learning of Young Philologists speaking other Tongues by the Very
Reverend and Most Learned Teacher, Oekonomos, and Preacher Master
Daniel of Moschopolis. Also Embellished and Augmented by the
Addition of diverse Necessary Words Meriting Interest, and respectfully
Dedicated to the Most Revered and Most Learned Metropolitan of
Pelagonia, Hypertimos and Exarch of All Bulgarian Macedonia, Grand
Seigneur Nectarius of MUDANIA , at Whose Expense it is Published for
the Benefit of the Pious Christians of His Diocese. In the Year of Our
Lord MDCCCII.
Σεβαστός και γνωστός μητροπολίτης Πελαγονίας , Υπέρτιμος και

Έξαρχος, πάσης της βουλγαρικής Μακεδονίας, μέγας Seigneur
Nectarius MUDANIA , με του οποίου έξοδα δημοσιεύεται προς όφελος
των ευσεβών Χριστιανών της επισκοπής του. Στο έτος του θεού μας
MDCCCII.
►1807 Αμπουλφέδα Ισμαήλ, Βασιλέως Απαμείας εκ των γεωγραφικών

πινάκων περιγραφή Χορασμίας230, Μαουραλνάχρης, ήτοι των πέρα του
ποταμού Ώξου τόπων, Αραβίας, Αιγύπτου, Περσίδος έτι Δε και της
Περσικής και Ερυθράς θαλάσσης, 1807.
►1808 Gestern231 bin ich von einem kleinen Ausflug nach Asien
zurückgekehrt, den ich dir eigentlich in Versen beschreiben müsste, da ich
229
The way they were: an enlightening Balkan Λεξικόν. Of two centuries ago.
230
Tolstov, S.P., Ancient Chorasmia, Izdatelstvo Moskovskogo gosudarstvennogo Universiteta,
(Moscow 1948).
231
ADAIR, Sir R. The negotiations for the Peace of the Dardanelles in 1808-9. 2 vols. (London, 1845).
ALEXINSKY, G. Russia and the Great War.1836 Reise nach Brussa. Pera, den 16. Juni 1836
137
dabei den asiatischen Olymp bestiegen habe. Weil ich aber nicht weit
hinaufgekommen bin, sondern nur den Fuß oder eigentlich nur die kleine
Zehe des Riesen erkletterte, so kommst du mit der Prosa davon. Am 11.
Nachmittags schiffte ich mich auf einem türkischen Fahrzeug ein und ein
frischer Nordwind führte uns in vier Stunden zu dem acht Meilen
entfernten Felsvorgebirge Posidoni. Hier ging die See so hoch, dass unser
Reïs oder Steuermann, der auf dem hohen, zierlich geschnitzten Hinterteil
des Schiffes kauerte, schon anfing, sein Allah ekber – »Gott ist
barmherzig« – zu rufen, als mit der Dunkelheit der Wind sich so gänzlich
legte, dass wir erst am nächsten Morgen um 8 Uhr das nahe MUDANIA
erreichen konnten. Bald waren die Pferde bereit und ich durchstreifte nun
bis Brussa eine Gegend, die, wenn man seit Monaten nichts als die
Einöden Rumeliens gesehen hat, doppelt reizend erscheint. Alles ist hier
bebaut, weniger mit Korn als mit Reben und Maulbeerbäumen. Am 13.
Abends ritten wir nach Kemlik am Ende der Bucht von MUDANIA , wo
sich eine Schiffswerft befindet. Dieser Punkt ist einer der schönsten, die
ich gesehen habe; der klare Meeresspiegel endet hier zwischen hohen und
steilen Gebirgen, die nur gerade Platz für das Städtchen und die
Olivenwälder lassen. Die Dämmerung ist in diesem Lande
außerordentlich kurz und es war Nacht, ehe wir das Tor des Städtchens
erreichten, aber was für eine Nacht!
1810. The Dardanelles is prominent in Greek legend and has been

famous since early times. The ancient name, Hellespont, is said to have
been derived from Helle, who was drowned in the strait when she fell
from the back of the ram Chrysomallus. Leander also supposedly
perished in the Hellespont during one of his nightly crossings to visit his
beloved Hero. The legend inspired the British poet Lord Byron to swim
the strait in 1810.
►1823. 19ος αιώνας. 232Επί σουλτάνου Μαχμούτ Β', 1823-1839 μ.Χ.,

άρχισαν οι πρώτες μεταρρυθμίσεις και αργότερα επί Αβδούλ Μετζίτ
βελτιώθηκε η κατάσταση των χριστιανών υπηκόων. …Όλα ήταν τόσο
αγαπητά και από τον απλό τουρκικό λαό , ώστε με τυφλή πίστη
συμμετείχαν και πολλές φορές προσκυνούσαν τους εορτάζοντας
θαυματουργούς αγίους της Κίου. Το εμπόριο αναπτύχθηκε σε τέτοιο
βαθμό, ώστε ο γύρω τουρκικός πληθυσμός ήταν οικονομικά εξαρτημένος
από τον ελληνικό πληθυσμό της Κίου. Με την ανακήρυξη του τουρκικού
συντάγματος το 1908, όλοι πανηγύριζαν για την εξαγγελλόμενη ισότητα
232
138
και ελευθερία μεταξύ όλων των υπηκόων της τουρκικής επικράτειας,

ασχέτως εθνικότητας και θρησκείας. Δυστυχώς η εμφάνιση των
Νεότουρκων, οπαδών του φανατικού Κεμάλ, σήμανε την αρχή της
καταστροφής233. Άρχισε η γενική επιστράτευση των μη μουσουλμάνων
και ο συστηματικός διωγμός234 των Ελλήνων και Αρμενίων δεν έλειψε
φυσικά, ούτε οι μεμονωμένες πιέσεις, διώξεις 235, συλλήψεις, κατηγορίες
εναντίων εντίμων κατοίκων της Κίου.
►1832 Authoritative Christianity. The first ecumenical council ... which

was held A.D. at Nicaea in BITHYNIA (1891). Author: Chrystal, James,
b. 1832, tr Digitizing Sponsor: MSN Usage Rights: See Terms Book
Contributor: Columbia University Libraries Language: English
Keywords: Council of Nicaea 325). Chrystal, James, b. 1832, tr Jersey
City, N.J., J. Chrystal. 1891.
236
►1832
Σελίδα 121
233
Ο μεγάλος πνευματικός Γάλλος Octave Merlier λεει. «Η απώλεια της Μικρά Ασίας σημαίνει το
τέλος 20 αιώνων ιστορίας……Το έτος 1453 σημαίνει το τέλος του Βυζαντίου. Το έτος 1922 είναι πολύ
πιο τραγικό». Ο τότε πρόξενος των Η.Π.Α στην Σμύρνη Horton, στο βιβλίο του «The Blight of Asia»
New York 1926 γράφει. «Μονάχα η καταστροφή της Καρχηδόνας από τους Ρωμαίους μπορεί να
συγκριθεί με τη συμφορά της Σμύρνης.
234
Ενεπεκίδη Κ. Πολυχρόνη, Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου (1908-1918 ), Αθήνα, εκδ.
Συλλόγου Ποντίων Αργοναύται-Κομνηνοί, 1962, σ.11.
235
Persecutions of the Greek Population in Turkey since the Beginning of the European War:
According to Official Reports of Hellenic Diplomatic and Consular Agents. Greek Ministry for Foreign
Affairs . Constable & Co. Ltd.London . 1918. Διώξεις του ελληνικού πληθυσμού στην Τουρκία από
την αρχή του ευρωπαϊκού πολέμου: Σύμφωνα με τις επίσημες εκθέσεις των ελληνικών διπλωματικών
και προξενικών πρακτόρων.
236
Το Ρωσσικό αρχαιολογικό ινστιντούτο Κωνσταντινουπόλεως (1894-1914). Συμβολαί.Κ.Κ.
Παπουλίδης 1984. Σελίδα 122.
139
Σελίδα 122
►1839 BRUSA, or BROUSSA237 (anc. Prusa) PHRYGIA

Phrygia, and extends in a See also:…sulphur springs near Brusa,
varying in temperature from 112° to 178° F., are still much used. The
town is connected with its See also:port, MUDANIA , by a railway and a
road. 238
►1846 LETTERS FROM BROOSA, ASIA MINOR,BY MRS. E.

C. A. SCHNEIDER,WITH A!*ESSAYON THE PUOSPUCTS or THE
IIEATllEX AND OUK DUTIKS TO THEM,BY REV. B.
SCHNEIDER,AND AN INTRODUCTION BY REV. E. IIEINEK, A.
M.,President of the F. B. of M. of the German Reformed Ckurtk.“ Every
prospect pleases And only man is vile.”BISHOP HEBER.“ A \\alu:,
awuke, put on thy strength, O arm of the Lord, awake, as in the ancient
days, in the generations of old.” ISA. 51, 9…239
1878. 1878 (π. ημ.)Υπογράφεται η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου

(προάστειο της Κωνσταντινουπόλεως) μεταξύ ρωσίας και τουρκίας. Με
την συνθήκη αυτή προβλέπεται η δημιουργία της "Μεγάλης
Βουλγαρίας", η οποία περιελάμβανε τις Ελληνικές περιοχές της
237
Διάλεξη του Huxley σχετικά με τους πρώτους κατοίκους της Μικράς Ασίας. Royal
Anthropological Institute. Journal. V. 51, pp. HETERODOX TRIBES OF ASIA MINOR. 1 By the late
F. W. jHasluck. § 1. Introductory. Professor von Luschan, in his Huxley lecture on Early Inhabitants of
Asia Minor? * Anna Comnena, xiv, 1 ; c/. also Tomaschek, Sber. Wien. Akad., Phil. Hist. Gl., cxxiv
(1891), viii, 85. . Arapli : about Salihli, and extends into the vilayet of Brusa. Hourzoum 1 : in the
vilayets of Aidin and Brusa. Ivatli : about Karneit : it possesses 22 tents. Kara Tekkeli : winters about
Smyrna. Katchar : at Serge and Alashehr, extending south as far as Nazli. Manavli : between Alashehr
and Salihli and in the vilayet of Brusa. Sari Tekkeli : between Nazli and Denizli, and in the vilayet of
Brusa. Yaghdji Bendirli (or Yangdji Bendir) : Soma and the vilayet of Brusa. Bourkhan : also in
vilayet of Brusa. Deridji : vilayets of Aidin and Brusa. Karafakoglou : vilayets of Aidin and Brusa.
Kodja-Beyli : vilayets of Aidin and Brusa. Kyzyl-Issikli : also in the vilayet of Brusa. Mouzan : also
in vilayet of Brusa. Tchambar : vilayets of Aidin and Brusa.
238
There is a British See also:Paris, 1838) ; C. Texier, Asie Mineure (Paris, 1839).
239
PUBLISHED BY REV. SAMUEL GITTEHUS.Chambcrslmrg,Pa.I-KIN1ED AT THE
PUBLICATION OKFICE OF THE GER. REF. CHURCH.1846.
140
Μακεδονίας και της Θράκης, εις βάρος της Ελλάδος. Μετά από
αντίδραση των άλλων Μεγάλων Δυνάμεων [δηλαδή της Βρετανίας, η
οποία δεν θα ανεχόταν κυριαρχία των ρώσων στην Χερσόνησο του Αίμου
και κάθοδό τους στην Μεσόγειο], η Συνθήκη ανετράπη από αυτήν του
Βερολίνου, στις 13 Ιουλ. 1878.
►1883 Ημερομηνία συγγραφής έργου. 240
APAMEA was a city in Phrygia, founded by Antiochus Soter (from

whose mother, Apama, it received its name), near, but on lower ground
than, Celaenae. It was situated where the Marsyas leaves the hills to join
the Maeander, and it became a seat of Seleucid power, and a centre of
Graeco-Roman and Graeco-Hebrew civilization and commerce. There
Antiochus the Great collected the army with which he met the Romans at
Magnesia, and there two years later the treaty between Rome and the
Seleucid realm was signed. After Antiochus’ departure for the East,
APAMEA lapsed to the Pergamenian kingdom and thence to Rome in
133, but it was resold to Mithradates V., who held it till 1. After the
Mithradatic wars it became and remained a great centre for trade, largely
carried on by resident Italians and by Jews. In 84 Sulla made it the seat of
a conventus of the Asian province, and it long claimed primacy among
Phrygian cities. Its decline dates from the local disorganization of the
empire in the 3rd century AD; and though a bishopric, it was not an
important military or commercial centre in Byzantine times. The Turks
took it first in 1070, and from the 13 th century onwards it was always in
Moslem hands. For a long period it was one of the greatest cities of Asia
Minor, commanding the Maeander road; but when the trade routes were
diverted to Constantinople it rapidly declined, and its ruin was
completed by an earthquake. A Jewish tradition, possibly arising from a
name Cibotus (ark), which the town bore, identified a neighbouring
mountain with Ararat. The famous “Noah” coins of the emperor Philip
commemorate this belief. The site is now partly occupied by Dineir
(sometimes locally known also as Geiklar, “the gazelles,” perhaps from a
tradition of the Persian hunting-park, seen by Xenophon at Celaenae),
which is connected with SMYRNA by railway; there are considerable
remains, including a great number of important Graeco-Roman
inscriptions.
240
R. F. Burton and T. Drake, Unexplored Syria; E. Sachau, Reise in Syrien, 1883.
141
* W. M. Ramsay, Cities and Bishoprics of Phrygia, vol. Ii.

* G. Weber, Dineir-CelΓ¨nes (1892)
* D. G. Hogarth in Journ, Hell. Studies (1888)
* O. Hirschfeld in Trans. Berlin Academy (1875)
APAMEA was a town on the left bank of the Euphrates, at the end of a
bridge of boats (zeugma); the Til-Barsip of the Assyrian inscriptions, now
Birejik.
APAMEA was the earlier MYRLEA of BITHYNIA, now MUDANIA ,

the port of Brusa. The name was given it by Prusias I, who rebuilt it.
APAMEA was a city mentioned by Stephanus and Pliny as situated near

the Tigris, the identification of which is still uncertain.
APAMEA was a Greek city in Parthia, near Rhagae.
About and About.com are registered trademarks of About, Inc. The About
logo is a trademark of About, Inc. All rights reserved. This is the “GNU
Free Documentation License” reference article from the English
Wikipedia. All text is available under the terms of the GNU Free
Documentation License. See also our Disclaimer.
1878 When the vessels were anchored off the island of Prinkipo
(February 2) the Sultan appealed to the Tsar not to take aggressive steps
against the capital, and promised to communicate at once with Queen
Victoria to secure the withdrawal of the warships. Lord Derby declared
that an attempt on the part of Russia to occupy Gallipoli or the Straits
would be considered a measure against England. An understanding was
then (February 18) reached I, whereby Russia agreed not to occupy
Gallipoli and England not to land troops. Thereupon the .British vessels
moved away from Prinkipo to the Gulf of MUDANIA . The Grand Duke
Nicholas, however, informed the Porte that as the rule of the Straits was
violated by the admission of English cruisers to the Sea of Marmara, it
would be incumbent on Russia…I Ibid. p. 2670.P. 10241
241
THE QUESTION OF THE BOSPHOKUS AND DARDANELLES. BY COLEMAN PHILLIPSON,
M.A., LL.D.. LiTT.D.,
142
OF THE INNER TEMPLE, BARRISTER-AT-LAW,AUTHOR OF ‘ THE

INTERNATIONAL LAW AND CUSTOM OF ANCIEΝT GREECE
AND ROME ‘’ INTERNATIONAL LAW AND THE GREAT WAR ‘’
TERMINATION OF WAR AND TREATIES OF PEACE ‘ ETC. ,AND
NOEL BUXTON, M.A., M.P.,AUTHOR OF EUROPE AND THE
TURKS ‘ ‘ THE WAR AND THE BALKANS ‘’ TRAVEL AND
POLITICS IN ARMENIA ‘; ETC. LONDON : STEVENS AND HAYNES, BELL
YARD, TEMPLE BAE. 1917.
►1888. Σύλλογος "Απάμεια", Μουδανιά.242

Ο σημαντικότερος σύλλογος της ορθόδοξης κοινότητας των Μουδανιών.
Ιδρύθηκε το 1888 με στόχο την προαγωγή της εκπαιδευτικής
δραστηριότητας της κοινότητας μέσω της παροχής οικονομικής στήριξης.
Μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων προσέλαβε πολιτικό χαρακτήρα.
Για το ίδιο θέμα και: Η σμυρναϊκή πρωτοπορία είναι αναμφισβήτητη.

Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τη σύζευξη της δράσης πολλών μορφωτικών
συλλόγων με την άθληση. Π.χ. ο φιλεκπαιδευτικός σύλλογος
«Προμηθεύς» στην Τραπεζούντα (κατά την καταγραφή του Χρ.
Σολδάτου) ίδρυσε το 1890 γυμναστήριο…και ο φιλεκπαιδευτικός
σύλλογος «Απάμεια» στα Μουδανιά της Βιθυνίας 243ίδρυσε το 1888
(!) γυμναστήριο για την άθληση των νέων της κοινότητας. Λίγο-πολύ
σε όλες τις πόλεις και κοινότητες του μικρασιατικού ελληνισμού
δρούσε πολύπλευρα αυτή η συνύπαρξη της άθλησης με τη μουσική
και τη μόρφωση…*Από τα προσφυγοχώρια της Βόρειας Ελλάδας και
τις παράγκες των προσφύγων στα αστικά γκέτο αμέσως μετά το 1922
ξεπήδησε ο νέος ελληνικός αθλητισμός.
►1891 Ανάλεκτα Ιεροσολυμίτικης Σταχυολογίας..Μία συλλογή
ανεκδότων και σπανίων… Αθαν Παπαδόπουλος-Κεραμεύς.
Εκδόθηκε το 1963 Culture et Civilisation. Πρωτότυπο από το

Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν v.3. Reprint. Originally published:
Petroupolis : Typographeion V. Kirvaoum, 1891-1898. Σελίδα 162.
242
Εγκ. Μείζονος Ελληνισμού.
243
Το ΒΗΜΑ, 12/09/1999 , Σελ.: A73. ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ & ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Π. Ν. ΛΙΝΑΡΔΟΣ. Χρ.
Σολδάτου Η εκπαιδευτική και πνευματική κίνηση του ελληνισμού της Μικράς Ασίας 1800-1922.*
143
Σελίδα 562.
►1896. Ημερομηνία συγγραφής του έργου. Αθήνα. Σύγραμμα

περιοδικόν της εν Αθήναις Επιστημονικής εταιρείας. Εκδόθηκε 1896
Πρωτότυπο από το Πανεπιστήμιο της ΚαλιφόρνιαΨηφιοποιήθηκε στις 5
Νοεμ. 2007. Thrace-Propontide-Moudania-Bithynie. Auteur: Thomas
Efthymiou (IP enregistrée). Cher Christo, La géographie va vousnous
décevoir... Moudania (auj. Mudanya) est un port de pêche de la rive
asiatique de la Propontide (la mer devant -pro- le Pont -pontos- Euxin).
Marmara est le nom actuel de cette petite mer intérieure. Moudania
s'est appelé MYRLEIA (son premier nom) puis Apaméa, puis Montaneia
(transcrit par Villehardouin en Montagnac). C'est la Bithynie. L'armistice
y fut signé le 11 octobre 1922. Néa Moudania ( où furent implantés les
réfugiés-échangés) est sur la presqu'île de Cassandra, en Chalcidique. La
Thrace est maintenant divisée en Thrace occidentale, grecque, Thrace
orintale, turque, et Thrace septentrionnale, bulgare. Ma famille est de la
région dite Mikros Haimos, canton de Sarrantakklissiès ( auj. Kirklaréli),
en Thrace orientale. Le vrai nom des monts Balkans est Haimos ou
Hémus, devenu Emineh-Dag en turc. Balkan est le nom bulgare. Il est
vrai que je n'ai entendu ce voeux émouvant que des compatriotes de mes
parents, et curieusement, d'amis et corréligionnaires chrétiens orthodoxes
serbes et monténégrins. MOUDANIEH, Apamée de Bithynie? v. et port
de la Turquie d'Asie (Kodavendkiar), ch.-l,delivah, à 31 k. N. O. de
Brousse, sur le golfe de Moudania, Cianus sinus : 10 000 hab. Environs
délicieux.
244
►1900
244
CONSTANTINOPLE BY EDWIN A. GROSVENOR PROFESSOR OF EUROPEAN HISTORY
AT AMHERST COLLEGE FORMERLY PROFESSOR OF HISTORY AT ROBERT COLLEGE,
CONSTANTINOPLE; MEMBER OF THE HELLENIC PHILOLOGIC SYLLOGOS OF
CONSTANTINOPLE; OF THE SOCIETY OF MEDIEVAL RESEARCHES,
144
Από το βιβλίο αυτό παραθέτω το πιο κάτω απόσπασμα:
The third route far transcends the other two. In richness of association
there is not its equal upon earth. From whatever point in Europe it begins,
at last its course leads eastward among the enchanted Isles of Greece.
Between Tenedos, of which Virgil wrote, and Lemnos, on which Vulcan
fell, it enters the DARDANELLES, the ancient Hellespont , or sea of the
maiden Helle. A ship’s length distant on the left spreads the long, low,
yellow strip of sand, overtopped by hills, the Thracian Chersonese, ruled
before the Persian wars by the tyrant Miltiades, the savior of Marathon,”
Freedom’s best and bravest friend.” On the right the Sigaean promontory
guards the marshy bed of the Simois, the tumuli, and the plain of Troy,
and beyond soar the arrowy peaks of many-fountained Ida. Half a score
of miles to the south is Alexandria Troas, within whose now dismantled
walls St. Paul caught his mysterious vision of the man of Macedonia :
thence he sailed to the spiritual emancipation of the European continent ;
and from the same spot thirteen centurie…
►1906 ΕΦΥΓΕ ΣΤΑ 98 Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΦΕΛΟΥΔΗΣ.

Ο Β. Νεφελούδης, ο οποίος γεννήθηκε στα Μουδανιά της Μ. Ασίας το
1906 και ήρθε στην Ελλάδα με τη Μικρασιατική Καταστροφή, διετέλεσε
από το 1934 μέχρι το 1938 γραμματέας της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Επίσης από
το 1961 μέχρι το 1967, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ και
από το 1974 μέχρι το 1977, μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ Εσωτερικού. Είχε
εκλεγεί και τρεις φορές βουλευτής.
Στην περίοδο της μεταξικής δικτατορίας και της Κατοχής, από τον
Απρίλιο του 1938 μέχρι το Σεπτέμβριο του 1943 ήταν κρατούμενος στη
φυλακή και σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το ίδιο και
από τον Ιούλιο του 1967 μέχρι τον Απρίλιο του 1971
κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των
Συνταγματαρχών. Συνολικά έζησε 20 χρόνια φυλακή, παρανομία, εξορία.
Αντιπροσώπευσε το Δημοκρατικό Συνδικαλιστικό Κίνημα και την ΕΔΑ
σε διεθνή συνέδρια.Είχε και πλούσιο συγγραφικό έργο καθώς έγραψε
πολλές μελέτες και άρθρα καθώς και τα βιβλία: «Νεοελληνικά
προβλήματα» (Αλεξάνδρεια 1944), «Ελληνες πολεμιστές στη Μέση
Ανατολή» (Αθήνα 1945), «Απομυθοποίηση με τη γλώσσα των αριθμών»
(Αθήνα 1973), «Ακτίνα Θ'» (Αθήνα 1974), «Οι ρίζες του
Ευρωκομμουνισμού» (Αθήνα 1977), «Σημαντικές στιγμές στην ιστορία
CONSTANTINOPLE ; OF THE SYLLOGOS PARNASSOS OF ATHENS, GREECE S2Eitij an

Kntrotaictton bg GENERAL LEW. WALLACE IN TWO VOLUMES VOL. I ILLUSTRATED
BOSTON LITTLE, BROWN, AND COMPANY 1900.
145
του ελληνικού εργατικού κινήματος» (Αθήνα 1979), «Η Εθνική

Αντίσταση στη Μέση Ανατολή» (Αθήνα 1981).Ελευθεροτυπία ΕΚΤΑΚΤΟ
- 22/03/2004
Νταλγκάδιασε κι η θάλασσα...
►1908. H επανάσταση των Νεότουρκων το 1908 είχε δημιουργήσει

μεγάλες προσδοκίες όχι μόνο στους Οθωμανούς αλλά και στους
Έλληνες, τους Αρμένιους και τις άλλες μειονότητες245 της Τουρκίας.
►1910
1911 Mudanya246 (MUDANIA )247 (the site of ancient APAMEA ), is a

town of Bursa248 Province, Turkey, on the Gulf of MUDANIA , part of
the south coast of the Sea of Marmara. As of 1911, it was connected
with Bursa by a railway and a carriage road, and with Istanbul by
steamers. Mudanya has only an open anchorage usable in calm weather.
The town produces olive oil and there is a pier used by local fishing and
cargo boats.
►1911 MUDANIA (anc. APAMEA MYRLEA).249 Originally

appearing in Volume V18, Page 955 of the 1911 Encyclopedia Britannica.
See also: MUDANIA .MUDANIA (anc. See also: APAMEA
APAMEA MYRLEA) , a See also: TOWN. Town of See also: ASIA.
Asia See also: MINOR. End of Article: MUDANIA (anc. APAMEA
MYRLEA) . Additional information and Comments. There are no
comments yet for this article. Highlight the code below, right click, and
select “copy.” 250
►1912 Visit to Lule Burgas Motoring to Rodosto today, via Lule

Burgas, the scene of the great Turkish defeat (in 1912), and Eski Baba, I
found all their Greek inhabitants fled. A quantity of wheat had been
carried off, the remainder was lying in sacks in the village streets,
245
Salamone, Stephen D. The Greeks and other minorities in Turkey : two essays. / by Stephen D.
Salamone. Amherst, New York : Council on International Studies, State University of New York at
Buffalo, c1981.
246
247
GOBJAINOW, S. Le Bosphore et les Dardanelles. (Paris, 1910.).
248
The New American Encyclopedia. Vol. 4,1974. P.1325. Bursa, Brusa, Brussa, Broussa, στη θάλασσα
του Μαρμαρά. Η Προύσσα κατά το 200-100 π.Χ. ήταν μέρος του Βιθυνιακού βασιλείου.
249
Online Encyclopedia.
250
website, email, or other HTML. Site content, im. , and layout 06 – Net Industries, worldwide.
146
because transport was unavailable. The trekking Greeks burnt stacks of

winter forage to prevent them from falling into the hands of the Turks,
and the horizon was black with smoke. I saw fugitives, forming vast
convoys with armed guards, marching towards Adrianople. There were
oxen-drawn farm carts, packed with human…
►1912 IM LAGER DER SIEGER.Ende der zwanziger Jahre zählte

man in Griechenland 1,8 Millionen Flüchtlinge – 25 Prozent der
Bevölkerung, also ein weitaus grösserer Anteil, als ihn die Vertriebenen
nach dem Zweiten Weltkrieg in Deutschland ausmachten -, die meist in
armseligen Notunterkünften als Holz und Wellblech an den Rändern der
Städte und entlang der Ausfallstrassen hausten. Die allermeisten von
ihnen kamen aus dem ehemaligen Osmanischen Reich, einige
zehntausend auch aus Bulgarien und Russland. Der Empfang im
«Mutterland» war beschämend gewesen, von vielen wurden sie als
«Haschischraucher» und «Joghurtgetaufte» geschmäht. 80 Prozent der
Flüchtlinge wurden in Nordgriechenland angesiedelt, dessen Gesicht sich
dadurch vollständig veränderte. In Makedonien stieg der Anteil der
Griechen an der Bevölkerung von 43 Prozent (1912) auf 90 Prozent
(1928), in Thrakien von 21 Prozent (1906) auf 62 Prozent (1924). Viele
der Kleinasiaten hatten in Städten gelebt und strebten nun ihrerseits
wiederum in Städte. Saloniki, Kavalla, Drama und Serres wurden nun zu
rein griechischen Städten. Die Einwohnerzahl von Athen und Piräus
verdoppelte sich in jener Zeit. Darüber hinaus wurden die Flüchtlinge
aber auch in neu angelegten ländlichen Siedlungen untergebracht, auch in
den damals noch malariaverseuchten Ebenen Makedoniens. Die Namen
vieler neuer Siedlungen, wie Neu-MUDANIA , Neu-Magnisia, Neu-
Nikomidia, Neu-Trapezunt oder Neu-Ephesos, erinnern an die alte
Heimat.
►1913 Memories of a Turkish Statesman-1913 1919 .. By al *Pasha

.’: Formerly governor of Constantinople, Imperial Ottoman Naval
Minister, and Commander of the Fourth Army in Sinai, Palestine and
Syria251.’: Formerly governor of Constantinople, Imperial Ottoman
251
NEW fe*Utf! YORK GEORGE H. DORAN COMPANY ^Memories of a Turkish Statesman-1913
1919 .. By al *Pasha
147
Naval Minister, and Commander of the Fourth Army in Sinai, Palestine

and Syria NEW fe*Utf! 252
►1914 The route to SMYRNA from Athens lies between

Euboea and Andros and between the islands of Chios and
Mytilini, the ancient Lesbos, famous as the home of Sappho. It
skirts the great promontory of Kharabournou and enters the
Hermian Gulf. To the left is the ancient city of Phocea. A
colony from Phocea founded Marseilles, France, some
thousands of years ago. It is interesting to know that the
massacre and expulsion of the inhabitants in June, 1914,
excited special interest and sympathy in the modern French
city… 2 5 3
►1914. 2 5 4 Η Γενοκτονία255 των Ελλήνων της Ανατολής. Το 1914

αρχίζουν οι μεγάλες διώξεις κατά των Ελλήνων της Ιωνίας256 και της
Ανατολικής Θράκης257. Το 1915 γίνεται η Γενοκτονία των Αρμενίων με
252
YORK GEORGE H. DORAN COMPANY.
253
GEOR GE HORTON F or Thi rt y Years Consul and C onsul -General of t he Uni t ed
S t at es i n t he Near East Wi t h a Forew ord by JAMES W. GER AR D Form er
Am bassador t o Germ any P UB LIS HER S THE B OB BS - MER R ILL C OMPANY,
INDIAN AP OLIS 1926.
254
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΙΖΛΑΡΗ. Επιτ. Λυκειάρχη, Φιλολόγου. ΟΙ ΔΙΩΓΜΟΙ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΣΤΑ
1914-1918 ΚΑΙ Ο ΞΕΡΡΙΖΩΜΟΣ. ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΣΤΑ 1922-1923. Στατιστική
εκτοπισθέντων ομογενών. Παραθέτουμε εξ επισήμων εγγράφων στατιστική των εκτοπισθέντων υπό
των τουρκικών Αρχών εκ των πόλεων, κωμοπόλεων και χωρίων της εκκλησιαστικής περιφερείας
Ηρακλείας. Ο πίνακας αυτός, κατά το δυνατόν, δύναται να θεωρηθή ακριβής
255
Βιβλιοθήκη Πανεπιστήμιο Πατρών, ALEXIOS G. C. SAVVIDES Professor (Medieval & Byzantine
History) BOOKS & Shorter Monographs, Από Κέντρο Τεκμηρίωσης. Μαραντζίδης , Νίκος – 2001,
CHAPTERS IN BOOKS & collective works (selection), Ελληνικά Print friendly
Anemi Navigation Type of Material Multi Volumes Editions, Greek Genocide 1914-23 Books &
Bibliography. ©07 Greek-Genocide.org, Βιβλία από ΕΚΕΒΙ-Biblionet, Βιβλία από Εθνική βιβλιοθήκη.
Department of Classics of the University of Leiden.Compiled and maintained by Martijn Cuypers,
Hellenistic Bibliography Cuypers.
256
Smith, Michael Llewellyn, 1939-. Ionian vision : Greece in Asia Minor, 1919-1922. / Michael
Llewellyn Smith ; with a new introduction. Ann Arbor : University of Michigan Press, c1998.Smith,
Michael Llewellyn, 1939-. Ionian vision; Greece in Asia Minor, 1919-1922. New York, St. Martin's
Press [1973].
257
Κόρμαλης Αθανάσιος.Ανατολική Θράκη από την αρχαιότητα έως σήμερα.
148
ενάμιση εκατομμύριο νεκρούς ενώ το 1916 αρχίζει η Γενοκτονία258 των

Ελλήνων στον Πόντο με 350.000 νεκρούς ως το 1923 259.
►1914. Η ιστορία της ξεκινά από τα προϊστορικά χρόνια και το όνομα

αυτής Βρύλλειο260. Σύμφωνα με τον φιλόλογο Τρύφων Ευαγγελίδη η
προέλευση του ονόματος Τρίγλια261 (ή και Τριγλεία) προκύπτει από τη
λέξη Βρύλλειο . Σύμφωνα με μια άλλη άποψη , το όνομα αυτό προήλθε
από το ψάρι Τρίγλι (μπαρμπούνι) που ψάρευαν στο Κυανό κόλπο. Κατά
τα Βυζαντινά χρόνια οι Τούρκοι κατέλαβαν την Προύσα .Για το λόγο
αυτό πολλοί Τριγλιανοί μετανάστευσαν στη Θράκη.
►Το 1914 ήταν έτος ξεριζωμού .Οι Τούρκοι με πρόσχημα ότι οι

κάτοικοι των παραλίων περιοχών βοηθούν ελληνικά και αγγλικά
υποβρύχια που είχαν μπει κρυφά στην περιοχή των Δαρδανελίων και της
Προποντίδας διατάζουν την εκκένωση της Τρίγλιας. Οι Τριγλιανοί
καταφεύγουν στην Προύσα αφήνοντας πίσω όλα τους τα υπάρχοντα.
Επιστρέφουν το 1918-19 όπου και προσπαθούν να αναστηλωθούν. Τον
Αύγουστο του 1922 συνέβη η καταστροφή.
►1915 The Daily Telegraph (Sydney, Australia). 1915. "Generals

Meet At MUDANIA : Keeping Peace in the Near East; Thrace and the
258
Greek Genocide 1914-23. The Greek Genocide: A Bibliography
259
Μάιος 29, 2007 - Δημοσιεύθηκε από Πόντος και Αριστερά …
260
Προέλευση του ονόματος ''Τρίγλια'' : Στις ανασκαφές που έγινας το 1853 στην Ακρόπολη των
Αθηνών , βρέθηκε μια πλάκα που αναφέρονται πόλεις σύμμαχοι της Αθήνας, που πλήρωναν κάποιο
χρηματικό ποσό , εισφορά στην Αθηναϊκή συμμαχία.Μεταξύ αυτών αναφέραται κάποια πόλη με το
όνομα Βρύλειο. Από το εύρημα αυτό πληροφορούμαστε ότι το Βρύλειο ( Μ. Ασία ) ήταν ελληνικό ,
χτίστηκε περίπου το 500 ή το487 Π.Χ. και έγινε σύμμαχος των Αθηναίων για να προφυλαχθεί από τις
επιθέσεις των Περσών.Από τις περιγραφές των αρχαίων ,αναφέρονται σαν γειτονικές πόλεις , η Σιγή
(ΣΙγιείς ), η Κίος (Κιανοί ),η Τένεδος (Τενέδειοι ), τα Δαρδανέλια (Δαρδανείς ),με τις οποίες
γειτονεύεο και η Τρίγλια της Μ. Ασίας.Ο τριγλιανός φιλόλογος , Τρύφων Ευαγγελίδης , που
ασχολήθηκε με το θέμα , καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Τρίγλια βρισκόταν στην έλταση που
βρισκόταν το αρχαίο Βρύλειο. Ο ίδιος φιλόλογος προτιμά την προέλευση του ονόματος Τρίγλεια από
τη λέξη Βρύλειο και γι' αυτό γράφει το ι με ει και όχι με ι.Ταύτιση , του Βρυλείου με την Τρίγλια ,
κάνει κι ο χαρτογράφος Μαργαρίτης Δήμητσας, που ασχολήθηκε με ελληνικές κατακτημένες περιοχές
της Βιθυνίας , γενικά της Μ. Ασίας. Αυτός σε χάρτη του1887 ,αναφέρει το Βρύλειο και μέσα σε
παρένθεση το όνομα Τρίγλια. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε ο χαρτογράφος από περιγραφές του
ιστορικού Σ. Βυζαντίου , που αφορούν την τοποθεσία της Τρίγλιας.
Το όνομα Τρίγλια συναντάται στους; Βυζαντινούς χρόνους . Ο Σ. Βυζάντιος και ο Ι. Καντακουζηνός το
αναφέρουν και ως Τριγλεία. Το έτος 700 μ.χ.συναντάται η ονομασία Τρίγλια , σε Πατριαρχικό Σιγγίλιο
, το οποίο αναφερόμενο στο μοναστήρι της Παντοβασίλισσας , το ονομάζει Μονή Τρίγλιας.
261
Βασίλης Πιστικίδης. Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος.
149
Neutral Zones; Bolshevik Propaganda; Active Communists; The Greek

Crisis; Turks and Thrace; Mohammedan Feeling; Australia’s Assistance;
Late Cable News: Europe’s Danger Point; Agreement Reached" October
5 1922 p.9.
►1915 DASCOVICI, N. La question du Bosphore et des

DARDANELLES. (Geneve,1915.)
1915 THE DARDANELLES x\ THEIR STORY AND THEIR

IGNIFICANCE IN THE GREAT WAR By The Author of “ The Real
Kaiser “ THIRD EDITION (ENLARGED) LONDON: ANDREW
MELROSE, LTD 3 YORK STREET, COVENT GARDEN, W.C 1915.
1915. Διωγμοί και σφαγές Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη.
►1915 TRENCHING AT GALLIPOLI. THE PERSONAL

NARRATIVE OF A NEW FOUNDLANDER WITH THE ILLFATED
DARDANELLES EXPEDITION BY JOHN GALLISHAW
ILLUSTRATED WITH PHOTOGRAPHS NEW YORK THE CENTURY
CO. 1917. CHAPTER II THERE IT was with eleven hundred eager
spirits that I lined up on a Sunday evening early in August, 1915, on the
deck of a troopship, in Mudros Harbor, which is the center of the historic
island of Lemnos, about fifty miles from Gallipoli. Around us lay all
sorts of ships, from ocean leviathans to tiny launches and rowboats.
There were gray and black-painted troopers, their rails lined with soldiers,
immense four-funneled men-o'-war, and brightly lighted, white hospital
ships, with their red crosses outlined in electric lights.
►1917. THE QUESTION OF THE BOSPHOKUS AND

DARDANELLES. BY COLEMAN PHILLIPSON, M.A., LL.D..
LiTT.D., OF THE INNER TEMPLE, BARRISTER-AT-LAW, AUTHOR
OF ‘ THE INTERNATIONAL LAW AND CUSTOM OF ANCIEtfT
GREECE AND ROME ‘ ; ‘ INTERNATIONAL LAW AND THE
GREAT WAR ‘ ‘ TERMINATION OF WAR AND TREATIES OF
PEACE ‘ ; ETC. , AND NOEL BUXTON, M.A., M.P., AUTHOR OF
EUROPE AND THE TURKS «THE WAR AND THE BALKANS ‘‘
TRAVEL AND POLITICS IN ARMENIA ‘ ; ETC. LONDON :
STEVENS AND HAYNES,BELL YARD, TEMPLE BAE. 1917.
150
►1918 . Η γενοκτονία262 των Ελλήνων του Πόντου263 στο πανεπιστήμιο ,

[Φάνης Μαλκίδης], Αντίβαρο, Μνήμη Μικρασίας και Σεπτεμβριανών
[Κωνσταντίνος Χολέβας], Ελεύθερος Τύπος και Αντίβαρο Σεπτέμβριος
05 From SMYRNA to MUDANIA [Stavros Stavridis], Αντίβαρο
Σεπτέμβριος 2005.
►1918. Σημείωσή μου. Αφού η επίσκεψη, η συγγραφή και η έκδοση του

βιβλίου έγινε το MCMXVIII 1918, είναι πρίν από τη Μικρασιατική
καταστροφή264 του 1922.
Πήρα αποσπάσματα που αναφέρονται στα Μουδανιά από το βιβλίο265:

Το ταξίδι από την Κωνσταντινούπολη266 στην Προύσσα γίνεται από
262
…το βιβλίο του George Horton, The Blight of Asia το βιβλίο του Πρέσβη Morgenthau, Ambassador
Morgenthau's Story 1918.
263
Για αυτούς τους λόγους, η ομόφωνη αναγνώριση από την Βουλή των Ελλήνων της Γενοκτονίας
του ποντιακού ελληνισμού το 1994 και η καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως Ημέρας Μνήμης, αποτελεί
την οφειλόμενη απόδοση τιμής στην ιστορική μας μνήμη.
264
Η Μικρασιατική καταστροφή. Νίκος Ψυρούκης. Ο Νίκος Ψυρούκης γεννήθηκε στην Ισμαηλία
της Αιγύπτου το 1926 και πέθανε στις 6 Ιουλίου του 2003. Το 1956 ολοκλήρωσε τις σπουδές του και
τη διπλωματική του εργασία με θέμα την "Μικρασιατική Καταστροφή". Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε
για πρώτη φορά το χειμώνα του 1964 από τον εκδοτικό οίκο το "Ανεξάρτητος Δρόμος". Το έργο
αποτελεί μια τριλογία που αφιερώνεται στα προβλήματα που σχετίζονται με τα εθνικοαπελευθερωτικά
κινήματα των λαών της Εγγύς Ανατολής. Για την Μικρασιατική καταστροφή βλέπε και… Η ΚΡΑΤΙΚΗ
ΜΕΡΙΜΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ. Οι διαδικασίες της αποκατάστασης των προσφύγων και της ενσωμάτωσης τους
στην ελληνική κοινωνία ήταν από τη φύση τους εργώδεις. Η βαριά ιστορική συγκυρία (πολεμική
ήττα, εσωτερικό ανοικτό πολιτικό μέτωπο) σε συνδυασμό με τη διαρκή οικονομική ανέχεια της χώρας
και τον τραγικά υψηλό αριθμό των θυμάτων τοποθετούσαν το εγχείρημα σε ένα ρεαλιστικό πλαίσιο:
επρόκειτο για έργο τιτάνιο. Απαιτούσε μια κρατική μηχανή ικανή να αποδίδει στο έπακρο και με
ταχύτητες που επέβαλλαν οι ανελαστικές ανάγκες σίτισης και στέγασης 1.200.000 ανθρώπων. Μια
κοινωνία με ελαστικά όρια ανοχής απέναντι στους "ξενόφερτους". Και θύματα αποφασισμένα να
ξεπεράσουν χτυπήματα της μοίρας οικεία στον τραγικό χορό της φρυνίχιας "Μιλήτου Άλωσις"...
(πηγή των γεγονότων: ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΟΣ ΙΕ΄).
Επιμέλεια υλικού, σχεδίαση και ενημέρωση ιστοσελίδων Ασβεστάς Διονύσης, φιλόλογος .
265
MCMXVIII. (1918)PRINTED BY WILLIAM BUNUON AND SON, LTD., PLYMOUTH,
ENGLAND.
266
Κωνσταντινούπολη-αναζητώντας τη βασιλεύουσα. Η Λίζα 'Εβερτ, η Ντόρα Μηναϊδη και η Μαρία
Φακίδη γεννήθηκαν στην Αθήνα. Σπούδασαν φωτογραφία, με την οποία ασχολούνται εντατικά από το
1978. Τα τελευταία χρόνια η κυριότερη φωτογραφική τους δουλειά έχει σχέση με τις χώρες και τα
κέντρα της διασποράς των Ελλήνων από την αρχαιότητα και τη βυζαντινή εποχή μέχρι τις αρχές του
εικοστού αιώνα.
151
τα μικρά αλλά άνετα ατμόπλοια, που πηγαίνουν τους επιβάτες στα

Μουδανιά , περίπου πενήντα μίλια μακριά στην τόσο θερμή ακτή της
θάλασσας του Μαρμαρά267 , και έπειτα με τον σιδηρόδρομο. Και οι
ανώτεροι υπάλληλοι που ασχολούνται είναι Τούρκοι, οι οποίοι,
καταρχήν, δεν μιλούν ούτε τα αγγλικά ούτε γαλλικά αλλά, δεδομένου ότι
πολλοί από τους ταξιδιώτες στην Προύσσα μιλούν τα ελληνικά, ήμουν
τυχερός που είχα ως σύντροφό μου ένα άγγλο σπουδαστή της
αρχαιολογίας που είχε ζήσει στην Ελλάδα. .
Από αυτό το όμορφο χωριό, χαρακτηριστικό από πολλά άλλα κατά

μήκος αυτών των ακτών, η απόσταση είναι αλλά μερικό μίλια πέρα από
το άνοιγμα καλά προφυλαγμένο στον κόλπο στα Μουδανιά ο κύριος
λιμένας μιας εύφορης περιοχής που επεκτείνεται μακριά στο νότο και την
ανατολή. Από τη μακριά αποβάθρα του ο σιδηρόδρομος περνά από τις
αποθήκες εμπορευμάτων, εισάγοντας αμέσως στους λόφους…Επιτέλους
διασχίζει μια διαίρεση σε μια πολύ μεγαλύτερη κοιλάδα που επεκτείνεται
στους πρόποδες του Όλυμπου. Η χώρα αυξάνεται από ομορφιά όπως
επεκτείνεται από τη θάλασσα. Κοντά στα Μουδανιά υπάρχουν
χαμηλοί στρογγυλοί λόφοι που φυτεύονται κατά ένα μεγάλο μέρος με
ελιές μακρύτερα εσωτερικοί, όπου οι λόφοι αυξάνονται ψηλότερα,
καλύπτονται με τις μουριές, οι οποίες την άνοιξη του έτους αντέχουν τα
φύλλα έξοχου μαλακού ενός πράσινου με μια ελαφρώς κιτρινωπή
απόχρωση, τόσο υποδηλωτικά της ελπίδας όπως το αργυροειδές πράσινο
της ελιάς είναι της ειρήνης. Σε πολλές ψηλές, λεπτές λεύκες όπως στη
Λομβαρδία, , χωρίζουν τα αγροκτήματα μεταξύ τους και στα χωριά
κρύβουν εν μέρει τα χαμηλά πετρόκτιστα σπίτια με τις κόκκινες-
κεραμωτές στέγες, που λεκιάζουν με την ηλικία. Όταν η διαίρεση
επιτυγχάνεται, μια σκηνή της μεγαλύτερης ομορφιάς ανοίγει στο νότο.
Λίγο κατωτέρω είναι πολυάριθμα χωριουδάκια σε μια πλούσια, καλά-
ποτισμένη κοιλάδα, όπου οι αγρότες κοπιάζουν στους οπωρώνες ή
267
Sea of Marmara or Sea of Marmora, c.4,430 sq mi (11,474 sq km), NW Turkey, between Europe
in the north and Asia in the south. The Sea of Marmara, c.175 mi (280 km) long and 50 mi (80 km)
wide, is connected on the east with the Black Sea through the Bosporus and on the west with the
Aegean Sea (part of the Mediterranean Sea) through the Dardanelles. Istanbul (Constantinople) is
located at the entrance of the Bosporus into the Sea of Marmara. The sea has no strong currents and
the tidal range is minimal. In ancient times the sea was known as Propontis [Gr.,=fore-sea] from its
position relative to the Black Sea. Its modern name is derived from the small island of Marmara or
Marmora (ancient Proconnesus ), famous for its extensive marble quarries. Author not available,
MARMARA, SEA OF., The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition 2008.
152
οργώνουν τους ανοικτούς τομείς με τα μαύρα βόδια. Οι καθορισμένοι με

σαφήνεια δρόμοι μέσω της κοιλάδας και πέρα από τις αρχαίες γέφυρες
στην πόλη εκατό μιναρέδων , το αρχαίο κεφάλαιο των Οθωμανών, το
οποίο βρίσκεται κατά το ήμισυ κρυμμένο στο πυκνό, σκοτεινό φύλλωμα
των τραχιών κορυφογραμμών που αναρριχούνται σε μια σύνοδο κορυφής
του εκθαμβωτικού χιονιού. Κατά την διάρκεια της επίσκεψής μας το
έδαφος αναζωογονήθηκε με τη διάβαση των χιόνισμένων υδάτων
τυλίχτηκε σε μια ατμόσφαιρα ευώδη με τα άνθη, με τη μυρωδιά των
αρωματικών εγκαταστάσεων… Οι παρακάτω υποσημειώσεις
παραπέμπουν στις σελίδες του βιβλίου που παραπάνω ανάφερα.
BITHYNIA, 7, 19, 38, 266, 267 Black Sea, 3, 4, 5, 8, ri, 12, 16,
Bosphorus, 26, 29, 267, 296, Brussa , 7, 22, 35, 38, 39, 40, 46,
Constantinople, 23, 27, 30, 35, Euxine, the, 180 Hellespont, 12, 15, 22,
127 Monarchy, Phrygian, 12 MUDANIA , 35, 37 Pearl of the
Bosphorus, 298 Phrygia, 11, 186, 209 Phrygian King, 13 Phrygians,
13, 14, 16 Pontus, 294, 314 156, 160, 161, Propontis, the, 180 Prusa, 38
Prusias, court of, 38 SMYRNA, 7, 14, 58, 62, 64, 65…
►1919 Κίος. 268Το 1919269 η πόλη είχε περίπου 5000 κατοίκους εκ των
οποίων 4620 Έλληνες, 242 Τούρκοι, 107 Αρμένιοι και 178 διάφοροι.
Ύστερα από τη Μικρασιατική καταστροφή270 oι πρόσφυγες της Κίου
ίδρυσαν την Παραλία Πιερίας και την Νέα Κίο στην Αργολίδα.
►1920 Λοζάνη. (γαλλ. και γερμ. Lausanne, ιταλ. Losanna). Συνθήκη της
ΛΩΖΆΝΗΣ. Η συνθήκη271 αυτή υπογράφηκε στις 24 Ιουλίου 1923 από
τους αντιπροσώπους της Ελλάδας, της πρώην Γιουγκοσλαβίας, της
Ρουμανίας, της Τουρκίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας, της Ιταλίας και της
Ιαπωνίας μετά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο (1921-22), για να
268
269
Πρινιωτάκις, Παντελής. Ατομικόν ημερολόγιον : Μικρά Ασία, 1919-1922 / Παντελής Πρινιωτάκης
· επιμέλεια Ν. Α. Καββαδίας. - 1η έκδ. - Αθήνα : Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1998. - 237σ. · 20x14εκ. -
(Μαρτυρίες).
270
Ελλάς - Ιστορία - Μικρασιατική εκστρατεία - Προσωπικές αφηγήσεις (DDC: 938.726 092). Franke,
Peter Robert. Η Μικρά Ασία στους ρωμαϊκούς χρόνους : Τα νομίσματα καθρέφτης της ζωής των
Ελλήνων / Peter Robert Franke · μετάφραση Γιάννης Τουράτσογλου. - Αθήνα : Μορφωτικό Ίδρυμα
Εθνικής Τραπέζης, 1985. - 152σ. : εικ. · 22x15εκ.Τίτλος πρωτοτύπου: Kleinasien zur R?merzeit:
Griechisches Leben im Spiegel der Menzen.
271
Το μαύρο βιβλίο των Ελλήνων στην Τουρκία από την ανακωχή στο τέλος του 1920.Οικουμενικό
Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολη. 1920
153
αντικατασταθεί από ένα νέο διπλωματικό έγγραφο η συνθήκη των

Σεβρών (10 Αυγούστου 19) που είχε συμφωνηθεί με τον σουλτάνο, αλλά
ποτέ δεν τέθηκε σε ισχύ.
1920 (ν. ημ.)Υπογράφεται η Συνθήκη Ειρήνης των Σεβρών, με την οποία

η Ελλάς καθίσταται η χώρα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. 272
1920. Η Στρατιά Μικράς Ασίας ολοκληρώνει τις επιχειρήσεις

καταλαμβάνοντας την γραμμή Προύσα-Τσεντίζ-Ουσάκ.
1920. Μαίανδρος273. Ονομασία κατά την αρχαιότητα του ποταμού της

δυτικής Μικράς Ασίας Μπουγιούκ Μεντερές (= Μεγάλος Μαίανδρος),
που πηγάζει από τις περιοχές Ντουμλού Μπουνάρ, Αφιόν Καραχισάρ και
Ντινάρ. Διασχίζει τη βόρεια περιοχή του νομού Ντενιζλί και ολόκληρο
τον νομό Αϊδινίου και εκβάλλει στο Αιγαίο πέλαγος, στα Ν της αρχαίας
Μυκάλης, κοντά στην αρχαία Μίλητο . Επειδή η κοίτη αυτού του
ποταμού σχηματίζει αλλεπάλληλες ελικοειδείς καμπές, επικράτησε να
χαρακτηρίζεται με την ίδια ονομασία το διακοσμητικό σχήμα μαίανδρος
(βλ. λ.) που αποτελείται από ευθείες γραμμές, ορθές γωνίες ή καμπύλες.
Το μήκος του Μ. είναι περίπου 280 χλμ. και το βάθος του σε πολλά
σημεία φτάνει τα 2 μ. Οι περιοχές που διασχίζει είναι ιδιαίτερα εύφορες
και σε αυτές καλλιεργούνται κυρίως δημητριακά, καπνός, ελιές και
αμπέλια. Στη δεξιά όχθη του είναι χτισμένες οι πόλεις Ναζλί, Αϊδίνιο και
Σόκια. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας η πεδινή
περιοχή γύρω από τον Μ. έγινε θέατρο αιματηρών συγκρούσεων, οι
οποίες κορυφώθηκαν το 1920, όταν οι Ιταλοί υπέγραψαν με τον Κεμάλ
σχετική συμφωνία βάσει της οποίας οι πρώτοι επέτρεπαν τις επιθετικές
ενέργειες των Τούρκων εναντίον των ελληνικών θέσεων. Μετά από δύο
χρόνια ο ελληνικός στρατός εγκατέλειψε οριστικά την κοιλάδα του Μ.
►1920. Το 1920 η Βιθυνία καταλήφθηκε από την Ελληνική 11η

Μεραρχία της Μαγνησίας274, αποβιβασθείσα στη Νικομήδεια για την από
ανατολών κάλυψη της αγγλικής στρατιωτικής ζώνης κατοχής. Η
Μεραρχία επεξέτεινε την κατοχή μέχρι του Αντά-Παζάρ προς Α. των
272
273
274
Καραμήτσιος, Στέλιος. Το Μετεβέλι και τα ρωμιοχώρια του κάμπου της Μαγνησίας στη Μικρά
Ασία / Στέλιος Καραμήτσιος. - Θεσσαλονίκη : Ιδιωτική Έκδοση, 1998. - 115σ. · 21x14εκ.
154
εκβολών του Σαγγάριου προς τη Μαύρη 275 θάλασσα παρενοχλούμενη

από άτακτους Τσέτες. Κατά την υποχώρηση του 1921 η Μεραρχία
μεταστάθμευσε νοτιότερα, στην Κίο, όπου συνήψε σκληρή μάχη με το
τουρκικό σώμα του Κοτζά Ιλή. Στη Νικομήδεια το μικρό απόσπασμα
(πεζικού και ναυτών) που είχε απομείνει, πιεζόμενο από τους Τούρκους
αναγκάσθηκε να υποχωρήση δυτικότερα στα Μουδανιά (νότιες ακτές
Προποντίδας)276. Από το χειμώνα 1921-1922 η 11η Μεραρχία
εξακολούθησε μαχόμενη μέχρι τον Αύγουστο του 1922, οπότε και
διατάχθηκε η αποχώρηση του ελληνικού στρατού απ΄ όλη τη Μικρά
Ασία.277
1921. Μάχη στην Προύσα278. Η πρώτη αποτυχία του Ελληνικού Στρατού

στην Μικρασιατική Εκστρατεία.
1921. Αρχίζουν συνδυασμένες επιχειρήσεις του Γ' Σώματος Στρατού από
Προύσα προς Δορύλαιο (Εσκή Σεχήρ) και του Α' Σώματος Στρατού από
Ουσάκ προς Ακροϊνό (Αφιόν Καραχισάρ), χωρίς όμως επιτυχία. Οι
Ελληνικές δυνάμεις υποχρεώνονται να επανέλθουν στις βάσεις
εξορμήσεώς τους.
1922. Δημοτικό τραγούδι279
"Ανάμεσα σε Τρίλλια
Συγή και Μουντανιά
Καράβι αρμενίζει
Με δεκ'οχτώ πανιά"
275
Ancient Greek colonies in the Black sea Γραμμένος , Δημήτριος Β., Πετρόπουλος , Ηλίας Κ.
Thessaloniki : Archaeological Institute of Northern Greece 2003.
276
Ετυμολογία. Η ονομασία " Προποντίδα" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Πόντος " δηλ. προ
+ πόντος, που σημαίνει πριν από τη Μαύρη Θάλασσα. Επίσης και… Προποντίδα (Τούρκικα: Marmara
Denizi) είναι εσωτερική θάλασσα που συνδέει την Μαύρη Θάλασσα με την Αιγαία Θάλασσα,
διαχωρίζοντας έτσι το Ασιατικό μέρος της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό. Ο Βόσπορος την συνδέει με
την Μαύρη Θάλασσα και ο Ελλήσποντος με το Αιγαίο. Ο Βόσπορος χωρίζει επίσης και την
Κωνσταντινούπολη στην Ασιατική και την Ευρωπαϊκή της πλευρά. Υπάρχουν δύο μείζονες νησιωτικές
ομάδες γνωστές ως Πριγκηπόνησοι και Μαρμαρίδες Νήσοι. Η τελευταία ομάδα διαθέτει πλούσιες
πηγές μαρμάρου και από εκεί προφανώς έλαβε το σύγχρονο όνομά της και η θάλασσα.
277
Η Ελλάδα, τα νησιά και η Μικρά Ασία του Καρόλου Κρουμπάχερ / μετάφραση Πολυχρόνη Κ.
Ενεπεκίδη. - Αθήνα : Ωκεανίδα, 1994. - 374σ. · 25x17εκ. - (Πηγές και Μελέτες για την Ιστορία της
Τουρκοκρατίας στις Ελληνικές Χώρες · 6)
278
279
Από τη συλλογή Απ’ τα σκότη στο φως, 1924.
155
1922. Σαγγάριος.280 (Sakarya). Ποταμός της Τουρκίας στη Μ. Ασία, το

ολικό μήκος του οποίου φτάνει περίπου σε 650 χλμ., ενώ το βάθος του
κυμαίνεται από 3-5 μ. ..Σ., μάχη του-. Στη διάρκεια της Μικρασιατικής
εκστρατείας η ελληνική στρατιά, μετά τη νικηφόρα μάχη του Δορύλαιου,
κατέλαβε με τη νότια πτέρυγα της την περιοχή των πηγών του ποταμού.
Κατά την προέλαση τους προς την Άγκυρα (Αύγουστος 1921) οι
ελληνικές δυνάμεις πέρασαν την ανατολική κοιλάδα του Σ (11
Αυγούστου) και επιτέθηκαν εναντίον της αμυντικής τοποθεσίας, που η
τουρκική διοίκηση είχε οργανώσει εκεί. Οι δύο αντίπαλοι αγωνίστηκαν
με πείσμα και γενναιότητα, έχοντας μεγάλες απώλειες σε έμψυχο υλικό,
ως τις 22 Αυγούστου που εμφανίστηκαν τα πρώτα συμπτώματα κάμψης
του ελληνικού στρατού. Στις 28 Αυγούστου η πρωτοβουλία πέρασε στους
Τούρκους, οι οποίοι με ισχυρές επιθέσεις ανάγκασαν τους Έλληνες να
συμπτυχθούν στα Δ. του Σ (30-31 Αυγούστου). Η μάχη για την ελληνική
στρατιά είχε χαθεί οριστικά, ενώ η εκστρατεία προς την Άγκυρα
εξελισσόταν σε τραγική ήττα. Τις επόμενες μέρες (1-4 Σεπτεμβρίου) οι
ελληνικές δυνάμεις κατόρθωσαν να συγκρατηθούν στη δυτική όχθη του
Σ., στην προσπάθεια τους να ανασυνταχθούν και να υποχωρήσουν
κανονικά (10 Σεπτεμβρίου).
1922 Από το αρχείο της Αγγλικής εφημερίδας THE TIMES. The

Mudania Adjournment. The Times | October 6, 1922 .
►1920. 20ος αιώνας. 281 Κατά την διάρκεια του Α' Παγκόσμιου
πολέμου, η Τουρκία στο πλευρό της Γερμανίας, συνέχισε τις διώξεις 282,
σφαγές και λεηλασίες του ελληνικού στοιχείου. ..Στην Κίο και στην γύρω
περιοχή, επειδή δρούσαν Τούρκοι αντάρτες, τσέτες, με την βοήθεια του
αγγλικού στόλου, εκδιώχθηκαν και η Κίος283 παρεδόθη στον ελληνικό
στρατό στις 25 Ιουλίου 1920, με διοικητή τον συνταγματάρχη Δ.
Σαμαρτζή. Η υποδοχή ήταν μεγαλειώδης και ενθουσιώδης, όλος ο λαός
280
281
282
Δίωξη των Ελλήνων στην Τουρκία 1914-1918 Ελληνικό Πατριαρχείο. Κωνσταντινούπολη
(Hesperia Τύπος, Λονδίνο) . 1919
283
Κουλιγκας, Βασίλης, Κίος 1912-1922 Αναμνήσεις ενός Μικρασιάτη, Εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα,
1988. Κουλιγκας, Βασίλης, Κίος - Η Αλησμόνητη, Εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα, 1995, ISBN:
9602487569.
156
με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Νίκαιας284 και αργότερα Οικουμενικό

Πατριάρχη Βασίλειο Γ' και τον Δήμαρχο Α. Πινάτση, υποδέχθηκαν τον
ελληνικό στρατό, ψάλλοντες όλοι αντί άλλου το "Χριστός Ανέστη".
Δυστυχώς ο εθνικός διχασμός285 και ο συμμαχικός εμπαιγμός οδήγησαν
στην αποτυχία της ενδοξότατης εκστρατείας 286 του στρατού μας στην Μ.
Ασία και την εθνική συμφορά…(καμιά ιστορία δεν αναφέρεται στην
προσπάθεια των Ρώσων πλην του Γ .Κορδάτου, τόμος 5ος). 'Άδικα
ξεκίνησε η "Άμυνα" τόσο στην Σμύρνη όσο και σε κάθε πόλη της
Μικρασίας. Στην Κίο έγινε μεγάλη συγκέντρωση με συμμετοχή και
τούρκων κατοίκων των πέριξ χωριών που χαιρετούσαν την αυτονομία της
Μικρασίας.
►1920. Βιθυνία.287
Το 1920 η Βιθυνία καταλήφθηκε από την Ελληνική 11η Μεραρχία της

Μαγνησίας 288αποβιβασθείσα στη Νικομήδεια για την από ανατολών
κάλυψη της Αγγλικής στρατιωτικής ζώνης κατοχής.
Η Μεραρχία επεξέτεινε τη κατοχή μέχρι του Αντά-Παζάρ προς Α. των

εκβολών του Σαγγάριου289 προς τη Μαύρη θάλασσα παρενοχλούμενη
από άτακτους Τσέτηδες.
Κατά την υποχώρηση του 1921 η Μεραρχία μεταστάθμευσε νοτιότερα

στη Κίο όπου συνήψε σκληρή μάχη με το τουρκικό σώμα του Κοτζά Ιλή.
Στη Νικομήδεια το μικρό απόσπασμα (πεζικού και ναυτών) που είχε
284
Βυζαντινά στασιαστικά και αυτονομιστικά κινήματα στα Δωδεκάνησα και στη Μικρά Ασία 1189-
c.1240. Συμβολή στη μελέτη της υστεροβυζαντινής προσωπογραφίας στην εποχή των Αγγέλων, των
Λασκαριδών της Νίκαιας και των ΜεγαλοΚομνηνών του Πόντου, Αθήνα, Δόμος, 1987 nd ed. 06
285
Μεταξάς, Ιωάννης, Η Ιστορία του Εθνικού Διχασμού (και της Μικρασιατικής Καταστροφής),
Εκδόσεις Καθημερινής, Αθήνα, 1935.
286
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ 1922. ΤΟΜΟΣ: ΕΒΔΟΜΟΣ. ΥΠΟΧΩΡΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ
Α΄ ΚΑΙ Β΄ ΣΩΜΑΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ. ΓΕΝΙΚΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ ΣΤΡΑΤΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ. ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΑΘΗΝΑ 1962.
287
Από Science Wiki.
288
1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Μαγνησία της Μικράς Ασίας.
289
ΤΑ ΦΟΒΕΡΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ / ΣΑΓΓΑΡΙΟΣ. ΕΠΟΠΟΙΪΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ
ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ. ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: 1992
157
απομείνει πιεζόμενο από τους Τούρκους αναγκάσθηκε να υποχωρήση

δυτικότερα στα Μουδανιά (νότιες ακτές Προποντίδας).
Από το χειμώνα 1921/22 η 11η Μεραρχία εξακολούθησε μαχόμενη μέχρι

τον Αύγουστο του 1922 οπότε και διατάχθηκε η αποχώρηση του
Ελληνικού στρατού από όλη την Μικρά Ασία290
►1920
Commander291 Young is one of those names apparently familiar to many

political researchers, but a person few really know. His rapid journey
from the conventional right to the far left in politics was matched
geographically by his frequent forays to the East, and particularly the
countries of the former Soviet bloc. Helen Roberts, Archivist, examines
his fascinating life.
For the first few months of 19, Pegasus was involved in the Allied
intervention in the Russian civil war. Young's diary for 19 records the
chaos which surrounded the White Russian withdrawal from
Novorossisk: 'Refugees leaving in crowds & much panic' [25 March],
followed by the evacuation of the '60 odd Russian Volunteer Army & two
Generals [Kharpoff and Sidorin]' two days later. After the British decision
to abandon military support for the White Russians, Pegasus withdrew to
Turkish waters and engaged in naval operations against Turkish
nationalists. These included Operation MG in early July, a combined
landing at MUDANIA and Ghemlik.292
►1920 Turkish Ports Occupied.The Times | July 9, 1920
290
Στρατηγός Ξεν., η Ελλάδα στην Μικρασία, εκδ. Μπάυρον, 1986.
291
PARAGON REVIE. Issue 6. EDGAR YOUNG'S EASTERN JOURNEYS
292
Helen Roberts Maintained by the Archives and Special Collections Team, Brynmor Jones Library
Created: March 1998
158
►1920 Συνθήκη των Σεβρών (10 Αυγούστου 19). The Treaty of

Sèvres, 19. The treaty of peace between Allied Powers and Turkey. - Part
Two- The Treaty of Sèvres, 19. Part One Part Three. ARTICLE 179. The
zone referred to in Article 178 is defined as follows: (I) In Europe: From
Karachali on the Gulf of Xeros north-eastwards,a line reaching and then
following the southern boundary of the basin of the Beylik Dere to the
crest of the Kuru Dagh;... (2) In Asia: From a point to be determined by
the Principal Allied Powers between Cape Dahlina and Kemer Iskele on
the gulf of Adramid east-north-eastwards,a line passing south of Kemer
Iskele and Kemer together with the road joining these places; shall be
constituted within fifteen days from the coming into force of the present
Treaty to trace on the spot the boundaries of the zone referred to in
Article 178, e Dagh, Kalpak Dagh, Ayu Tepe, ...,a straight line;thence
north-eastwards to Manias Geul,a line following the right bank of the
Diermen Dere, and Kara Dere Suyu;thence eastwards, the southern shore
of Manias Geul;then to the point where it is crossed by the railway from
Panderma to Susighirli, the course of the Kara Dere upstream;thence
eastwards to a point on the Adranos Chai about kilometres from its mouth
near Kara Oghlan, a straight line;thence eastwards, the course of this river
downstream then the southern shore of Abulliont Geulthen to the point
where the railway from MUDANIA to Brusa crosses the Ulfer Chai,
about 5 kilometres northwest of Brusa, a straight line;thence north-
eastwards to the confluence of the rivers about 6 kilometres north of
Brusa,the course of the Ulfer Chai downstream;thence eastwards to the
southernmost point of Iznik Geul,a straight line;thence to a point 2
kilometres north of Iznik,the southern and eastern shores of this
lake;thence north-eastwards to the westernmost point of Sbanaja Geul,a
line following the crest line Chirchir Chesme, Sira Dagh,Elmali as far as
possible the eastern boundary of the basin of the Chojali Dere;thence to a
point on the Black Sea, 2 kilometres east of the mouth of the Akabad R,a
straight line; thence north-eastwards to Manias Geul,a line following the
right bank of the Diermen Dere, and Kara Dere Suyu;thence eastwards,
the southern shore of Manias Geul;then to the point where it is crossed by
the railway from Panderma to Susighirli, the course of the Kara Dere
159
upstream;thence eastwards to a point on the Adranos Chai about

kilometres from its mouth near Kara Oghlan,a straight line;thence
eastwards, the course of this river downstream then the southern shore of
Abulliont Geul;then to the point where the railway from MUDANIA to
Brusa crosses the Ulfer Chai, about 5 kilometres northwest of Brusa,a
straight line;thence north-eastwards to the confluence of the rivers about
6 kilometres north of Brusa...
►1921 _293Οι Κεμαλιστές είχαν αρχίσει ήδη να κερδίζουν την

ευρωπαϊκή αναγνώριση. Στις 16 Μαρτίου ..1921, η σοβιετική-τουρκική
Συνθήκη έδωσε στην Τουρκία μια ευνοϊκή τακτοποίηση των ανατολικών
συνόρων της με την αποκατάσταση στο Kars και το Ardahan. Τα
εσωτερικά προβλήματα προέτρεψαν την Ιταλία για να αρχίσουν την
απόσυρση από το έδαφος που κατέλαβε και, από τη Συνθήκη της
(Franklin-Bouillon Agreement, Oct. 20, 1921), η Γαλλία συμφώνησε να
εκκενώσει την Cilicia. Τέλος, από την ανακωχή των Μουδανιών, οι
σύμμαχοι συμφώνησαν με το τουρκικό επανεξέταση του θέματος της
Κωνσταντινούπολης και της ανατολικής Θράκης. 294
►1921….295mentioned that during the months of June –September 1921,

the Kemalists arrested many Greeks in the Pontus region believing that a
Pontian revolutionary movement was to link up with the Greek army to
attack the capital of Nationalist Turkey, Angora. In order to
safeguard its military position, the Angora administration deported
Pontian
Greeks into the Anatolian interior. There were four factors which possibly
influenced the decision of the Angora regime. These were - (1) they were
seeking revenge for Greek atrocities committed against Moslems in early
1921 in the Yalova-Guemlik districts of the Ismid Peninsula. An
inter-allied commission appointed by the Entente - Britain, France and
Italy- delivered a critical report of the Greek administration in Ismid;
(2) the Greek navy shelled Black Sea towns which contained Turkish
ammunition dumps. These dumps were considered legitimate targets by
the
293
294
Εγκ. Britannica.
295
Arnold Toynbee, the British historian and correspondent of the Manchester Guardian newspaper in
1921,
160
Greek navy; (3) the Turks feared a Greek military invasion along the
Black
Sea coast proceeding inland, thus threatening the security of Angora.
Such
a manoeuvre could have been considered by the Turks as part of the
overall
Greek strategy to occupy Angora; and finally the Greek navy might drop
arms
and munitions for the local Greek population or revolutionary
organisation
to use against the Kemalists. It could be argued that Angora considered a
Greek military or naval assault along the Black Sea coast as posing a
serious threat to its security.
►1922 Διάφορα αποσπάσματα.

Περίπου 25 σελίδες με γεγονότα, αφηγήσεις, συμβάντα σχετικά με την
περιοχή και το χρονικό διάστημα 1922-1923. Για τον ξεριζωμό, την
προσφυγιά, την Μικρασιατική καταστροφή, την συνθήκη της Λωζάνης.
Για τα Μουδανιά, την Κίο, την Σμύρνη, την Μικρά Ασία.
Αλλά και από τα Θεραπειά, το Μακροχώρι, το Κουρί και Δέρκων της

Πόλης, τη Χρυσούπολη η Σκουτάρι του Βόσπορου, τη Χιλή της
Βιθυνίας. Νίκαια, Νικομήδεια, Προύσσα, τις Φώκιες, την Αγία
Παρασκευή, το Αϊδίνι, τα Δαρδανέλλια του Ελλήσποντου, τα Αλάτσατα,
Βουρλά η Βρύουλα, Γκουλ-Μπαχτσέ και Τσεσμέ Ερυθραίας, το
Κορδελιό και το Χαντί-Μπέη της Σμύρνης, το Αρδαμύτιο και τις
Κυδωνιές της Αιολίας, την Τσατάλτζα και Τούζλα της ανατολικής
Θράκης, κ.ά.
Για την Νίκαια, περιοχή Προύσσας, κοντά στην Κίο και στα Μουδανιά.
Για την Κωνσταντινούπολη και την Ανατολική Θράκη. Για τον Πόντο.
Για τη θάλασσα του Μαρμαρά, την Προποντίδα, τον Εύξεινο Πόντο, τα
Δαρδανέλλια.
Από βιβλία, ελληνικά και ξενόγλωσσα.
Για τον Κεμάλ και τον Βενιζέλο. Τον Στρατηγό Αλ. Μαζαράκη και τους
Συνταγματάρχες Ν. Πλαστήρα και Σαρηγιάννη.
161
Τούρκοι και Έλληνες. Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί και Αμερικάνοι.
Ο ξεριζωμός296 από τη Μικρά Ασία297 και η εγκατάσταση στην Ελλάδα

Ομουρίδου Φεβρωνία, κείμενο, 2001 Ο γαμπρός μας είχε μαγαζί στην
Προύσα και κατέβηκε μια μέρα στην αγορά για να ψωνίσει. Εκεί
άκουσε ότι σηκώνεται και η Προύσα . Πήρε αμέσως ένα στρατιωτικό
αυτοκίνητο ήρθε εκεί που μέναμε και μας είπε: «γρήγορα ετοιμαστείτε,
φεύγουμε». Ότι είχαμε αποκτήσει όσο ήμασταν στην Προύσα , τα
πήραμε και φύγαμε στα Μουδανιά. Ε, και περιμέναμε να έρθουν τα
πλοία. Οι Αγγλογάλλοι αντί να στείλουν 20 πλοία για να πάρουν τον
πληθυσμό έστελναν ένα κάθε 10-15 ώρες. Ο πληθυσμός μαζεύτηκε στο
λιμάνι των Μουδανιών και περίμενε τα πλοία. Σε όλα τα παράλια της
Μικράς Ασίας τρία ήταν τα λιμάνια που κατέβαινε όλος ο κόσμος από
το εσωτερικό της Μ. Ασίας: των Μουδανιών, της Κίου και της
Σμύρνης. Εμείς ευτυχώς την ώρα που φτάσαμε στο λιμάνι περίμενε ένα
πλοίο και επειδή φτάσαμε από τους πρώτους, πήραμε μαζί μας και τα
λίγα πράγματα που είχαμε πάρει. Μας έβαλαν στις βάρκες και πήγαμε
στο πλοίο. Μετά ήρθε άλλο ένα πλοίο, αλλού ο κόσμος αυξήθηκε.
Έτρεχαν όλοι να μπουν πρώτοι, αυτοί στα πλοία έπεφταν κάτω, δεν
μπορούσαν να σηκωθούν, τα παιδιά έπεφταν από τις αγκαλιές των
μανάδων τους, γινότανε ένα μακελιό. Οι στρατιώτες για να μην πέσουνε
αιχμάλωτοι των Τούρκων έπεφταν στην θάλασσα και πνιγόντουσαν.
Κάποια στιγμή οι Τούρκοι κατέβαιναν από επάνω και βομβάρδιζαν κάτω
στο λιμάνι που ήταν ο πληθυσμός.
Από τα Μουδανιά περάσαμε με τα πλοία στην Ραιδεστό 298 και από εκεί
στο Σουφλί, όπου καθίσαμε 15 μέρες μέσα σ’ ένα σχολείο. Έπειτα με τα
τρένα μάς φέρανε στην Θεσσαλονίκη στον σταθμό. Εκεί μείναμε 8 μέρες
και κοιμόμασταν, τρώγαμε στα χώματα φορώντας τόσες μέρες τα ίδια
ρούχα. Αμιτζόγλου Λύσανδρος σ. 1 από σ.2
296
Τσάτερ Μέλβιλ, 1925, «1922: ο μεγάλος ξεριζωμός», στο National Geografic, (Νοεμ). Ανατύπωση
2007. Για το 1922 σημαντικό, DAKIN DOUGLAS, Καθ. Ιστορίας.Importance of the Greek Army in
Thrace during the Conference of lausanne, 1922-1923, Θεσσαλονίκη 1985
297
Letters on the Expulsion of Greeks from Asia Minor, and in reply to allegations of ill-treatment
inflicted on Turks in Greek Macedonia. Anglo-Hellenic League. London. 1914.
298
Inernet, New Advent, Catholic Encyclopedia "Theodosiopolis"…Kestridjie on the Podjia-Dere
Internet καί στό site, as Rhaedestus Bartleby.com, Tekirdag.
162
Ο ξεριζωμός από τη Μικρά Ασία299 και η εγκατάσταση στην Ελλάδα

φάμε ψωμί και κάτι άλλα. Όταν έγινε η ανταλλαγή 300 των πληθυσμών
μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων που ζούσαν στα βάθη της Τουρκίας μας
έβαλαν να μείνουμε στα Τούρκικα σπίτια και μείναμε 4 οικογένειες σε
ένα σπίτι αρκετά χρόνια. Αργότερα φτιάξανε τα σπίτια του συνοικισμού
και μας είπανε ότι μπορούμε να αγοράσουμε ένα από αυτά τα σπίτια.
Πήγε λοιπόν η μητέρα μου και πήρε ένα σπίτι στον συνοικισμό.
►1922 Από το αρχείο της Αγγλικής εφημερίδας THE TIMES
Mudania And Thrace. The Times | October 4, 1922
►1922. Λοζάνη. (γαλλ. και γερμ. Lausanne, ιταλ. Losanna). Συνθήκη της
ΛΩΖΆΝΗΣ. Η συνθήκη αυτή υπογράφηκε στις 24 Ιουλίου 1923 από
τους αντιπροσώπους της Ελλάδας, της πρώην Γιουγκοσλαβίας, της
Ρουμανίας, της Τουρκίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας, της Ιταλίας και της
Ιαπωνίας μετά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο (1921-22), για να
αντικατασταθεί από ένα νέο διπλωματικό έγγραφο η συνθήκη των
Σεβρών (10 Αυγούστου 19) που είχε συμφωνηθεί με τον σουλτάνο, αλλά
ποτέ δεν τέθηκε σε ισχύ.
299
Οι πατρίδες των Ελλήνων : Μικρά Ασία - Πόντος, Κωνσταντινούπολη, Ανατολική Θράκη -
Ανατολική Ρωμυλία, Πελαγονία - Βόρεια Ήπειρος / Θόδωρου Καρζή . - 4η έκδ., ξαναγραμμένη,
επανελεγμένη, εμπλουτισμένη, ολοκληρωμένη Αθήνα : Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη , 2002
300
National Geographic.τεύχος Νεομ. 1925, ανατ. Στά ελληνικά Φθινόπωρο 2000. Η μεγαλύτερη
μετακίνηση πληθυσμών στήν ιστορία, τραγωδία στην εγγύς Ανατολή με την ανταλλαγή πληθυσμών
ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία.
163
301
►1922
Σελίδα 25
Σελίδα 26
Σελίδα 27
Σελίδα 121
►1922 The Nationalists, who seized the British-owned SMYRNA-

Aidin railway on October 7th, have maintained their seizure, notwith-
standing the MUDANIA Convention. The more important French
Kassaba railway has not been touched, though it is a military line.302
301
Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων. Γρ. Δάφνης. 1955, ΙΚΑΡΟΣ.
302
DR. LYSIMACHOS CECONOMOS.Lecturer in Modern Greek and Byzantine History at the
University of London (King's College) .LONDON : GEORGE ALLEN 6- UNWIN LTD.RUSKIN
HOUSE, 40 MUSEUM STREET, W.C. i First published in 1922 Printed in Great Britain at Tht
Mayflower Press, Plymouth. William Brendon & Son, Ltd. Railway T., 23.10.22. From our
Correspondent in the Near East Constantinople, October 2ist.
164
►1922.
Η κορύφωση της δραματικής αγωνίας των Ελλήνων ήρθε το Σεπτέμβρη

του 1922 με τις φανερές πια και αδίστακτα προκλητικές τουρκικές και
βουλγαρικές δραστηριότητες σε βάρος τους, καθώς μάλιστα τα πράγματα
δεν άργησαν να επιβεβαιώσουν τις δυσοίωνες προβλέψεις που από καιρό
έκαναν και προσπαθούσαν μάλιστα να μεταφέρουν στους υπεύθυνους
του Ελληνισμού πολλοί από τους εκπροσώπους303 των ξένων κρατών.
Την αποφράδα έτσι 25η Σεπτεμβρίου 1922 304η λαχτάρα της φυλής, ο
ανασασμός του έθνους, το μεθύσι της Ρωμιοσύνης σταμάτησαν μονομιάς
στη Θράκη, καθώς ο Βενιζέλος με ένα τραγικά συγκλονιστικό
τηλεγράφημα προς τους πληρεξούσιους Θράκες στα Μουδανιά τους
πληροφόρησε ότι η Ανατολική Θράκη χάθηκε για την Ελλάδα
περιελθούσα στην Τουρκία και τους επιφόρτιζε με το τραγικό καθήκον να
ενημερώσουν τους συμπατριώτες τους για το θλιβερό αυτό γεγονός και
να πείσουν να εγκαταλείψουν τη Θράκη μια και κανένας πια δεν
μπορούσε να εγγυηθεί την ασφάλεια και τη σωτηρία τους. «Γνωρίζετε ότι
πάσαι αι εγγυήσεις ας συνθήκη ειρήνης ηδύνατο να προΐδη», λέει στο
τηλεγράφημα, «και ας οι Τούρκοι θα εδέχοντο ουδεμίαν ασφάλειαν
πραγματικήν αποτελούσι διά χριστιανούς...
►1922 Στις 20-9-1922 συνεκλήθη σύσκεψη στα Μουδανιά305 με

συμμετοχή και εκπροσώπων της Ελλάδος και Τουρκίας για σύναψη
ανακωχής. Την Ελλάδα στη Σύσκεψη αυτή, αντιπροσώπευαν ο
Στρατηγός Αλ. Μαζαράκης και οι Συνταγματάρχες Ν. Πλαστήρας και
Σαρηγιάννης. Στις 25-9-1922 Και ενώ οι συνεδριάσεις των διασκέψεων
των Μουδανιών συνεχίζονταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος( Ο οποίος , ενώ
ήταν στο Παρίσι, ορίστηκε επίσημος αντιπρόσωπος της Ελλάδας)
έστειλε τηλεγραφική απάντηση στους Βουλευτές της Θράκης.
« Με την άφιξη του Ισμέτ στην Άγκυρα (προερχόμενος από την
Λωζάνη) …..η αντιπολίτευση διέσπειρε τον ψίθυρο ότι μέλη της
κυβέρνησης δωροδοκήθηκαν για να δεχτούν την συμφωνία των
Μουδανιών εμποδίζοντας έτσι τα νικηφόρα τμήματα να βαδίσουν στην
Κωνσταντινούπολη και την Θράκη.
303
Hemingway, Ernest. 1989. By-line: Ernest Hemingway: Selected articles and dispatches of four
decades. London: Grafton. [Research: 813.5_H488 J12 1]. 1981. Correspondence: Selections 1917-
61. New York: Scribner. [Research: 813.5_H488 Q1]. 19__. The Cunning Neutral. 1985. Dateline
Toronto: The Complete Toronto Star Dispatches, 1920-1924. New York: Scribner. [Research:
818.5_H488 E 2].
304
ΧΡΙΣΤΟΥ Δ. ΣΑΡΒΑΝΗ Μ. Εκπ.Φιλολόγου Σχολικού Συμβούλου.
305
Αρθρα Κωνσταντίνου Τζέκη. Αντιστράτηγος ΕΛΑΣ ε.α.
165
►1922 306Οι Γάλλοι και οι Ιταλοί ετοιμάστηκαν, και ο βρετανικός

Επίτροπος εξουσιοδοτήθηκε για να ξεκινήσει τις εχθρότητες. Στην
τελευταία στιγμή οι Τούρκοι, και η ανακωχή στα Μουδανιά (11)
Οκτωβρίου τελείωσε την πάλη. Οκτώ ημέρες αργότερα το γραφείο Lloyd
George αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Μια νέα διάσκεψη ειρήνης
παρήγαγε τη Συνθήκη της Λωζάνης (24 Ιουλίου ..1923), η οποία
επέστρεψε την Ανατολική Θράκη στην Τουρκία και αναγνώρισε την
εθνικιστική κυβέρνηση σε αντάλλαγμα για την αποστρατικοποίηση των
στενών.
►1922. ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ307 ΣΤΗ

ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΟΖΑΝΝΗΣ. Η ανακωχή των Μουδανιών
Μετά τον θρίαμβό του στη Μικρά Ασία ο Κεμάλ έστρεψε την προσοχή
του στα Στενά και την Κωνσταντινούπολη. Ο Ελληνικός στρατός είχε
καταρρεύσει και μόνο ελάχιστα τμήματα των Συμμάχων υπήρχαν. Ο
Τσόρτσιλ που ήταν τότε Υπουργός των Στρατιωτικών της Μεγ.
Βρετανίας, γράφει ότι η είσοδος των Τούρκων ως κατακτητών και πάλι
στην Ευρώπη, αποτελούσε τη χειρότερη ταπείνωση για τους Συμμάχους.
Δεν ήταν άλλωστε δυνατό να γίνει αλλιώς, ύστερα από τη στάση των
Γάλλων και των Ιταλών.
Τα όπλα με τα οποία ο Κεμάλ είχε πολεμήσει τους Έλληνες τα

προμήθευσαν οι Ιταλοί, ενώ οι Γάλλοι συνθηκολόγησαν με τον
Κεμάλ, πίσω από τα νώτα των Συμμάχων , τον διευκόλυναν να
αποσύρει από τη Συρία και την Αρμενία τις δυνάμεις του και να ρίψει
κατά των Ελλήνων και τον ενίσχυσαν με πολεμικό υλικό, που είχαν
εγκαταλείψει στη Κιλικία. Είχαν απομείνει μόνο οι Άγγλοι.
Το σχέδιο της Αγγλικής κυβέρνησης ήταν να υποχρεωθεί ο Κεμάλ να

διαπραγματευθεί την ειρήνη πριν εμφανισθεί στο ευρωπαϊκό έδαφος.
Όμως με τις εξασθενημένες δυνάμεις που διέθεταν οι Άγγλοι , αλλά και
την πεποίθηση ότι όλος ο μουσουλμανικός κόσμος ήταν με το μέρος του
Κεμάλ , καθιστούσε τη θέση της Αγγλίας δυσχερέστατη.
306
307
Βλάχος, Άγγελος Σ., Τριάντα Μήνες (Αύγουστος 19 - Ιανουάριος 1923): Ομιλία για τα πενήντα
χρόνια από τη μικρασιατική καταστροφή, Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία, Θεσσαλονίκη, 1973.
166
Τελικά την 10/23 Σεπτεμβρίου ο Κεμάλ κλήθηκε με διακοίνωση των

τριών Συμμάχων στα Μουδανιά, με σκοπό να συναφθεί συμφωνία
ειρήνης. Για να γίνει δεκτή όμως η διακοίνωση, οι σύμμαχοι
ικανοποίησαν όλες τις απαιτήσεις του Κεμάλ, όπως η άμεση παράδοση
της Ανατολικής Θράκης μετά της Ανδριανούπολης 308, αλλά και η πλήρη
αποχώρησή τους από την Κωνσταντινούπολη 309. Επίσης έκαναν δεκτή
την παράλογη απαίτηση του Κεμάλ να μην μεταβούν οι Έλληνες στα
Μουδανιά με ελληνικό πλοίο. Τελικά η Ελληνική αντιπροσωπεία πήγε
εκεί με πολεμικό Αγγλικό πλοίο!!!
Την Τουρκία εκπροσωπούσε ο Στρατηγός Ισμέτ, ο μετέπειτα Ισμέτ

Ινονού. Η Ελληνική αντιπροσωπεία εκπροσωπούνταν από τον Στρατηγό
Μαζαράκη. Τελικά ύστερα από συνεδριάσεις κατά τις οποίες οι Σύμμαχοι
αποφάσιζαν ερήμην των Ελλήνων, αναγκασθήκαμε να δεχθούμε τους
όρους της Συμφωνίας που υπέγραψαν οι Σύμμαχοι και οι Τούρκοι.
►1922. Για τη μικρασιατική310 καταστροφή311 έχουν ευθύνες οι μεγάλες

δυνάμεις312 της εποχής, και ειδικά οι συμμαχικές, οι οποίες με μια
απίστευτη κυνικότητα επαναπροσάρμοσαν έτσι την πολιτική τους, ώστε
η νέα τάξη πραγμάτων που θα διασφάλιζε τα συμφέροντά τους να
βασίζεται σε μια εθνικιστική Τουρκία, πλήρως ομογενοποιημένη με τις
γενοκτονίες313 των χριστιανικών εθνοτήτων που πραγματοποίησε.. Με
την ένοχη συμμετοχή των συμμαχικών Χριστιανικών δυνάμεων της
308
30 Ιουνίου 2002. Ελευθέριος Θ. Χατζόπουλος . Πρόεδρος ΘΡΑΚΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ Ν.ΣΕΡΡΩΝ Β'
Αντιπρόεδρος της Π.Ο.Θ.Σ. Το 1348 μΧ. Εισέβαλαν για πρώτη φορά οι Τούρκοι στη Θράκη.
Ηττήθηκαν όμως από τον αυτοκρατορικό στρατό και απεσύρθησαν. Το 1361 όμως επανέρχονται και
πάλι και καταλαμβάνουν το Διδυμότειχο και την Αδριανούπολη. Η πτώση της Αδρανούπολης το 1362
συνεκλόνισε τον Ελληνικό κόσμο όσο τον συνεκλόνισε και η πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453.
Ακούστε πως θρηνεί κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συμπατεριώτες, η λαϊκή μούσα το κούρσεμα της
Αδριανούπολης.
309
Ενεπεκίδης, Πολυχρόνης Κ., Τραπεζούντα - Κωνσταντινούπολη – Σμύρνη. Τρία κέντρα του
μικρασιατικού ελληνισμού 1800-1923, Ωκεανίδα, 1988, ISBN: 9607213505.
310
George Nakratzas, Η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ.
311
ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΩΝ "ΣΥΜΜΑΧΩΝ"ΤΟΥ ΒΛΑΣΗ ΑΓΤΖΙΔΗ.
312
Abbott, George Frederick, Turkey, Greece and the Great Powers: A Study in Friendship and Hate,
1916, London.
313
Tsirkinidis, Harry, At last we uprooted them… The Genocide of the Greeks of Pontus, Thrace and
Asia Minor, through the French archives, Kyriakidis Brothers, Thessaloniki, 1999, ISBN:
9603434787.
167
Δύσεως κατά τα έτη 1919314-1922, το εθνικό κίνημα των Τούρκων υπό τον
Μουσταφά Κεμάλ, συνεπλήρωσε το έργο των Νεοτούρκων". Ο ίδιος επίσης
συγκρίνει τη στάση των δυτικών με αυτή των μπολσεβίκων: "... οι οποίοι
καίπερ μπολσεβίκοι εφάνησαν ανθρωπινότεροι από τα πληρώματα των
συμμαχικών πλοίων, τα οποία κατά την Μικρασιατικήν Καταστροφήν 315 εν
έτει 1922 δεν εδέχθησαν ούτε ένα Έλληνα να σώσουν."Σε ένα απόρρητο
κρυπτογραφημένο τηλεγράφημα του Γάλλου πρωθυπουργού Αριστείδη
Μπριάν προς το στρατηγό Τζουρό, που αποκαλύφθηκε πολύ αργότερα,
διατάχτηκε η παράδοση στις τουρκικές αρχές από στρατιωτικές στολές
μέχρι αεροπλάνα και υλικό για τηλεγραφικό σταθμό. Μετά την ήττα στα
Μουδανιά οι γαλλικές αρχές αφόπλισαν τους Έλληνες στρατιώτες και
τους παρέδωσαν στους Τούρκους. Το κλίμα αυτό πέρασε και στους
Γάλλους δημοσιογράφους. Απόφευγαν να ενημερώσουν το γαλλικό κοινό
για την έκταση των σφαγών στη Σμύρνη και είχαν την τάση να θεωρούν
ότι κάθε πληροφορία για ακρότητες αποτελεί "ύποπτη πληροφορία
ελληνικής προέλευσης".
►1922. THE ASIA MINOR REFUGEES 157 D.T., 11.9.22. From

Frank Wills. By Special Arrangement with the Chicago Tribune
Constantinople, Sunday. A hundred thousand Greek refugees at
MUDANIA and Guemlik are in terrible straits. Kemal Pasha has
published a proclamation threatening death to all looters, Greek or
Turkish.
1922 T., 11.9.22. From the Athens Correspondent Athens, September

gth. Refugees are still coming into SMYRNA, where conditions are
deplorable. By yesterday the refugees numbered 75,000. Very large
concentrations of refugees are reported at MUDANIA and Panderma,
and the Greek Government has sent merchant ships to take them off.
►1922. Ως τις 29 Αυγούστου 1922 είχαν συγκεντρωθεί, όπως αναφέρει ο

Λ. Οικονόμος, στα λιμάνια της δυτικής Μικράς Ασίας316, στη Σμύρνη,
314
Χατζηαντωνίου, Κωνσταντίνος. Μικρά Ασία : Ο απελευθερωτικός αγώνας 1919-1922 /
Κωνσταντίνος Χατζηαντωνίου. - 2η έκδ. - Αθήνα : Πελασγός, 1995. - 417σ. · 21x14εκ.
315
Μικρασιατική Καταστροφή, Πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη (1915-1925)
316
Οι Έλληνες της Μικρασίας και η έκταση της Γενοκτονίας 1910-1922. «Ιστορία του Ελληνικού
Έθνους», Εκδοτική Αθηνών, 1977· τ. ΙΔ' (1881-1913), «Η ζωή και η δράση των υπόδουλων Ελλήνων
168
στις Κυδωνιές, στα Μουδανιά, στο Γκεμλίκ, στο Δικελί, περίπου

500.000 πρόσφυγες317. Σε 100.000 θεωρείται ότι ανερχόταν ο αριθμός
των Ελλήνων προσφύγων318 στα Μουδανιά και το Γκεμλίκ(=Gemlik,
Κίος). Ήδη είχαν εκπατρισθεί από τη Νικομήδεια μετά την αποχώρηση
του αγγλικού και ελληνικού στρατού περίπου 35.000 Έλληνες, όπως
γράφει ο Τριανταφύλλου, και άλλοι τόσοι σχεδόν από την Κιλικία μετά
την αποχώρηση των Γάλλων. Ο ίδιος συγγραφέας αναφέρει ότι
περισσότεροι από 1.000.000 διώχτηκαν προς τις ακτές.
Ο Μιχ. Γ. Θεοτοκάς, νομικός σύμβουλος της ελληνικής αντιπροσωπίας

στη Συνδιάσκεψη της Λωζάννης, στη μελέτη του «Περί Ανταλλαγής
Πληθυσμών», αντλώντας τους αριθμούς από τα στοιχεία που είχε στη
διάθεσή της η ελληνική αντιπροσωπία στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης και
από τα στοιχεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αναφέρει
συγκεκριμένα ότι το 1914 ο πληθυσμός των Ελλήνων της Μικράς Ασίας
ήταν 1.700.000 περίπου και της Κωνσταντινουπόλεως και της περιοχής
της 400.000. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου, με τους
εκτοπισμούς και τα διαβόητα «αμελέ ταμπουρού», εξοντώθηκαν 300.000
Έλληνες Μικρασιάτες. Συνεπώς στο τέλος του πολέμου στα 1920, το
ελληνικό στοιχείο της οθωμανικής αυτοκρατορίας έφτανε το 1.800.000.
Οι Κεμαλικοί εξολόθρευσαν γύρω στις 100.000. Στο 1921 διώχτηκαν από
την Κιλικία και τη Νικομήδεια στην Ελλάδα περίπου 70.000 και από τον
Αύγουστο ως τον Οκτώβριο του 1922 από τη Μικρά Ασία και τη Θράκη
περίπου 900.000. Με αυτά τα δεδομένα, όταν άρχισε ή Συνδιάσκεψη της
Λωζάννης την 1η Νοεμβρίου 1922 έμεναν ακόμα στην
Κωνσταντινούπολη και στα περίχωρά της περίπου 300.000 Έλληνες και
στη Μικρά Ασία άλλες 400.000.
►1922 Στην Προποντίδα319 οι πρόσφυγες320 άρχισαν να μαζεύονται από

τις 13 Αυγούστου στα Μουδανιά, στην Κίο, στην Κύζικο321 και στην
–Μικρά Ασία ». Σελ. 370…
317
Άννα Παναγιωταρέα, Όταν οι αστοί έγιναν πρόσφυγες,
εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1994, σ. 148.

318
Του Γιώργου Λαμψίδη «Οι πρόσφυγες του 1922».
319
Κοιτίδες Ελληνισμού – Ίμβρος -Τένεδος, Προποντίδα, Χάλκη, Επτά Ημέρες, Έκδοση Καθημερινής,
Αθήνα, 1996.
169
Πάνορμο322 με μοναδικό σκοπό να βρουν πλοίο για την Θράκη ή την

άλλη Ελλάδα. Στις 19 Αυγούστου προστέθηκαν στους προηγούμενους
και οι καταδιωκόμενοι323 Ελληνες από το Εσκί Σεχίρ. Στις 28 Αυγούστου
ήρθαν και οι πρόσφυγες324 από την Προύσα.
Ο αριθμός των προσφυγων που συγκεντρώθηκε μόνο στα Μουδανιά

ξεπερνούσε τις 25.000. Στις ακτές του Μαρμαρά οι πρόσφυγες έφθαναν
τους 60.000.325
326
►1922. Η παράδοση της Ανατολικής Θράκης - Η συμφωνία των
Μουδανιών. Με την αποχώρηση και των τελευταίων ελληνικών
στρατιωτικών τμημάτων από τη Μικρά Ασία327 στις 6/19 Σεπτεμβρίου του
1922 δεν υπήρχε μέτωπο των δυνάμεων Ελλάδας και Τουρκίας….
Παρέμενε όμως ανοιχτό για τους Τούρκους το ζήτημα της Ανατολικής
Θράκης. Στις 31 Αυγούστου / 12 Σεπτεμβρίου ο Κεμάλ δήλωσε στον
Άγγλο πρόξενο στη Σμύρνη ότι θεωρούσε πως η Τουρκία βρισκόταν σε
εμπόλεμη κατάσταση με την Αγγλία και ότι μόνο η άμεση παραχώρηση
320
Νακρατζάς, Γ., (2001): Η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ, Η
ιμπεριαλιστική ελληνική πολιτική του 1922 και η Μικρασιατική Καταστροφή, Εκδόσεις Μπατάβια,
Θεσσαλονίκη.
321
Κύζικος.Cyzicus. Αρχαία ελληνική πόλη, που βρίσκεται στη νότια ακτή της θάλασσας του
Μαρμαρά εκεί που είναι τώρα το Balikhisar. Ιδρύθηκε πιθανώς ως αποικία της Μιλήτου στο 756 π.Χ.
1994-2001 Encyclopedia Britannica, Α.Ε.
322
1920. Το Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο δίνει την άδεια να προελάσει ο Ελληνικός Στρατός προς
κατάληψιν της σιδηροδρομικής γραμμής μέχρι την Πάνορμο…1920. Αρχίζει η προέλαση του
Ελληνικού Στρατού στην Μ. Ασία, με το Α' ΣΣ προς ανατολάς (Φιλαδέλφεια) και το Σώμα Στρατού
Σμύρνης προς βορράν (Αξάριο-Σόμα-Πάνορμος).
323
Turkish Atrocities in Asia Minor William H. King . Washington. 1922.
324
Γενικά και όχι μόνο για την Προύσσα. Morgenthau, Henry, 1856-1946. The murder of a nation. /by
Henry Morgenthau ; preface by W.N. Medlicott. 2nd ed. Los Angeles : Ararat Press, 1982.
325
Από τον Εθνικό Διχασμό στην Μικρασιατική Καταστροφή τον Αύγουστο του 1922
δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΝΑ το 1992
326
Δημητρίου Παπουλιά "ΜΕΣΗ Ψαθιά - Βερώνη - Εύανδρο".
327
Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ. Η ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΟΥ
ΕΠΙΒΙΩΣΗ. Α΄ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ.
(ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 16-16 ΜΑΡΤΙΟΥ 1990). ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ / ΙΩΝΙΚΗ ΕΣΤΙΑ.
ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1991.
170
της Ανατολικής Θράκης θα μπορούσε να αποτρέψει τη σύγκρουση

ανάμεσα στο συμμαχικό και τον τουρκικό στρατό στην ουδέτερη ζώνη
των στενών… Αμέσως μετά το τηλεγράφημα Βενιζέλου, η ελληνική
αντιπροσωπεία, που την αποτελούσαν ο στρατηγός Μαζαράκης και ο
συνταγματάρχης Σαρηγγιάννης, αναχώρησε για τα Μουδανιά για τη
σύσκεψη που θα άρχιζε το πρωί της 20ης Σεπτεμβρίου / 3ης
Οκτωβρίου… Στις 30 Σεπτεμβρίου / 13 Οκτωβρίου ο Έλληνας αρμοστής
στην Κωνσταντινούπολη εξουσιοδοτήθηκε να δηλώσει με ειδική
διακήρυξη ότι η ελληνική κυβέρνηση αποδεχόταν τη Συμφωνία των
Μουδανιών…. Τη Συμφωνία ή Πρωτόκολλο των Μουδανιών που
υπογράφηκε στις 28 Σεπτεμβρίου /11 Οκτωβρίου, ακολούθησε η γνωστή
"Συνθήκη της Λωζάννης που υπογράφηκε στις 24 Ιουλίου του 1923.
(Ιστορία του ελληνικού έθνους)…
►1922. Έρχεται όμως η καταστροφή 328 στο μέτωπο της Μ. Ασίας και ο
Ελληνικός Στρατός υποχρεώνεται να εγκαταλείψει τη Θράκη. Μετά την
μαζική φυγή όπως-όπως των Ελλήνων κατοίκων της Μ. Ασίας, θα
ειδοποιηθούν οι Θρακιώτες από τις Ελληνικές Αρχές να εγκαταλείψουν
τα σπίτια τους και βάσει καταρτισθέντος σχεδίου μεταφορά του
πληθυσμού, οδικώς, σιδηροδρομικώς και ατμοπλοικώς, θα μεταφερθούν
στην Ελλάδα, που τώρα τα σύνορα της είναι κατά μήκος του Έβρου
ποταμού. Τα τραίνα αρχίζουν την μεταφορά του πληθυσμού από την
ενδοχώρα της Ανατολικής Θράκης και τα πλοία από τις παραλιακές
περιοχές της Προποντίδας, όσους δεν είχαν ίδια μέσα μεταφοράς, τα μεν
τραίνα μέχρι τον Έβρο, τα δε πλοία στα λιμάνια Καβάλας, Θεσσαλονίκης
και Βόλου, όπου είχαν δημιουργηθεί κέντρα υποτυπώδους υποδοχής
προσφύγων και αργότερα να προωθηθούν προς οριστική εγκατάσταση
στο εσωτερικό της χώρας.
Μεγάλο μέρος ανατολικοθρακιωτών θα φύγει και θα έρθει στην Ελλάδα

οδικώς με κάρα φορτωμένα με ότι χρήσιμο μπορούσαν να μεταφέρουν
και με τα κοπάδια των ζώων τους μικρά και μεγάλα. Στο δρόμο θα
328
Η Μικρασιατική Καταστροφή υπήρξε μια ελληνική τραγωδία, ίσως μοναδική στην ιστορία του
ελληνικού έθνους. Ο Γάλλος ιστορικός Driault δικαιολογημένα, τη θεώρησε σαν τη μεγαλύτερη και
χειρότερη καταστροφή για τον Ελληνισμό απ' την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453.
171
δεχθούν πολλές επιθέσεις άτακτων Τούρκων (τσέτες) που προσπαθούσαν

να αρπάξουν τα ζώα και τον ρουχισμό τους, τους οποίους αντιμετωπίζουν
με τα όπλα που έφεραν μαζί τους οι Θρακιώτες.
►1922. του Harry J. Psomiades329 «Thrace and the Armistice of

Mudanya, October 3-11, 1922», σσ. 213-255. Ο Harry Psomiades
εξετάζει την κατάληξη της Μικρασιατικής Καταστροφής, που σε
διπλωματικό επίπεδο γράφτηκε στα Μουδανιά τον Οκτώβριο του 1922, και
εξηγεί τους λόγους που η ευκαιρία να διασωθεί ο ελληνικός πληθυσμός της
Ανατ. Θράκης και να αναστραφεί η αναγκαστική ανταλλαγή των
πληθυσμών χάθηκε από την ελληνική κυβέρνηση.
►1922.
Όλοι εμείς μπορούμε εκ των υστέρων να κρίνουμε τα λάθη των

υπευθύνων της Μικρασιατικής καταστροφής330 και να κατασκευάζουμε
μια ιστορία γεμάτη ''αν''.
331
…Στην Αν. Θράκη βρισκόταν το 3ο μεγαλύτερο αστικό κέντρο του
ελληνικού κρατους, η Αδριανούπολη (η μεγαλύτερη αστική συγκέντρωση
Ελλήνων βρισκόταν εκτός Ελλάδος, στην Κωνσταντινούπολη -300.000-).
Επιπλέον όταν στο μέλλον οι Άγγλοι αποφάσιζαν να φύγουν απο τα
στενα η Ελλάδα θα μπρορούσε να διεκδικήσει βάσιμα την
Κωνσταντινούπολη και την περιοχή γύρω απο τη θάλασσα του
Μαρμαρά332, που ήταν η περιοχή με την πιο έντονη ελληνική παρουσία,
329
Μνήμη και ποιότητα Οι εκδόσεις του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών δεν παρουσιάζουν μόνο
όψεις της ζωής του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας αλλά δίνουν και νέες προοπτικές στη σύνολη
ελληνική Ιστορία. ΜΑΡΙΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ.
330
Αιολικά Γράμματα. Βενέζης Ηλίας, αφιέρωμα σε αυτήν και στη Μικρασιατική Καταστροφή
12/1972
331
ΑΔ. ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΥ. Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών. ΑI ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑΙ
ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑΙ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΘΡΑΚΗ. Ο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΘΡΑKHΣ.
332
The Sea of Marmara (Turkish: Marmara Denizi, Greek: Θάλασσα του Μαρμαρά or Προποντίς,
Bulgarian: Мраморно море,Hungarian: Márvány-tenger(Marble sea)), also known as the Sea of
Marmora or the Marmara Sea, and in the context of classical antiquity as Propontis (Greek:
Προποντίς), is the inland sea that connects the Black Sea to the Aegean Sea, thus separating the Asian
part of Turkey from its European part. The Bosphorus strait connects it to the Black Sea and the
Dardanelles strait to the Aegean. The former also separates Istanbul into its Asian side and European
side. The Sea has an area of 11,350 km².
172
περισσότερο και απο την Ιωνία333. Αρκει να δείτε πόσοι μεγάλοι

προσφυγικοί οικισμοί προέρχονται απο την περιοχή αυτή: Νικομήδεια,
Κίος334, Μουδανιά, Νίκαια(=Iznik ), Νεάπολη, Προύσσα, Πέραμος,
Μηχανιώνα, Αρτάκη335, Πάνορμος, Καλλίπολη336, Ραιδεστός(=Βισάνθη,
Ραιδεστός, Rodosto) κ.α.337
►1922 M.G., 11.9.22. 338 REFUGEES AT ANATOLIAN PORTS

ENORMOUS NUMBERS AWAITING SHIPMENT From our
333
Cook, J. M., The Greeks in Ionia and the East, New York, 1963.
334
Συγγραφικό Έργο της Δρ. Ερατούς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα. Σύντομη Περιήγηση στην πέριξ του
Κίου ή Κιανού κόλπου (των Μουδανιών κατά τους ναυτικούς) περιοχή, Πρακτικά του Ζ' Πανελληνίου
Συνεδρίου του Α.Π.Θ. για τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας (6-8/12/2002, 141-158).
Έλληνες της Μ. Ασίας πρόσφυγες στη Μακεδονία κατά το διάστημα 1914-1920, Πρακτικά του Δ'
Πανελληνίου Συνεδρίου του Α.Π.Θ. για τον ελληνισμό της Μ. Ασίας (28-30/11/1996) 124-173. Γιατί
εγκαταστάθηκαν ελάχιστοι πρόσφυγες στη Χαλκιδική κατά το διάστημα 1914-1920, Πρακτικά του
Ε' Πανελληνίου Συνεδρίου της Ι.Λ.Ε.Χ. (6-13/9/1998), 53-72.
335
Εγκ. ΔΟΜΗ. Αρτάκη. Λιμάνι της Μ. Ασίας στην Προποντίδα, στα νοτιοδυτικά παράλια της
Κυζίκου. Μπροστά της είναι τα νησιά Ζεϊντούν - Αντασί και Πηγανούσες. Καλλιεργούνται σιτηρά,
ελιές, εσπεριδοειδή. Οι κάτοικοί της ασχολούνται και με την αλιεία. Αρχαιότατη, ελληνική πόλη, που
χτίστηκε από τους Μιλήσιους. Κατά την Τουρκοκρατία, εξαιτίας της καλής διαγωγής των κατοίκων, ο
σουλτάνος απαγόρευε να μπαίνουν στην πόλη ένοπλοι Τούρκοι, οι οποίοι πολλές φορές καταδίωκαν ή
άρπαζαν τις περιουσίες των κατοίκων. Κατά το 19ο αι. και ως το 1922 η Αρτάκη παρουσίασε
οικονομική και πνευματική πρόοδο και άνθηση. Από τους 9.000 κατοίκους της οι 6.500 ήταν Έλληνες,
που ασχολούνταν με το εμπόριο του λαδιού, του κρασιού, των οπωρικών κ.ά. Διάθετε πολλά ελληνικά
σχολεία και είχε δώδεκα ναούς. Από το λιμάνι της διαπεραιώθηκε, στο Μικρασιατικό πόλεμο, το Γ΄
Σώμα Στρατού στη Θράκη. Το 1922 οι Έλληνες κάτοικοί της εγκατέλειψαν την πόλη και
εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα. Τους Μεγαρείς ακολούθησαν οι Μιλήσιοι που ίδρυσαν αποικίες στα
παράλια της Θρακικής χερσονήσου (την Καρδία στη Θρακική χερσόνησο και τις Κύζικο, Άβυδο,
Αρτάκη στη μικρασιατική ακτή της Προποντίδας). Οι Σάμιοι έχτισαν τρεις σπουδαίες αποικίες στα
θρακικά παράλια της Προποντίδας (Πέρινθο, Ηραίο τείχος, Βισάνθη), η Χίος τη Μαρώνεια και η
Μυτιλήνη την Αίνο, τη Σηστό και το Σίγειο. Οι Πάριοι αποίκισαν το 680 π.Χ. τη Θάσο που ήταν
σπουδαίο ορμητήριο εναντίον των θρακικών παραλίων.
336
Οι Σύμμαχοι έκαναν μια αποτυχημένη προσπάθεια να καταλάβουν τα Δαρδανέλλια κατά τη
διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, αποσκοπώντας στην ήττα της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας. Η Μάχη της Καλλίπολης έβλαψε την καριέρα του Ουίνστον Τσώρτσιλ, του First Lord
of the Admiralty που πρόθυμα προήγαγε τη χρήση του Βασιλικού Ναυτικού για το άνοιγμα των
στενών. ..Η Μεσογειακή Εκστρατευτική Δύναμη του Σερ Ίαν Χάμιλτον απέτυχε στην προσπάθειά της
να καταλάβει τη χερσόνησο της Καλλιπόλεως, και διατάχθηκε η αποχώρησή της τον Ιανουάριο του
1916. Wikipedia.
337
Ιντερνετ. 15 Μάρτιος 2006. Περί Μικρασιατικής καταστροφής.Ένα άρθρο του polca.
338
Στραύκου Γεώργιου, Εκπροσώπου Θρακικής Εστίας Εορδαίας Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1914 -1924.
173
Correspondent Athens, Saturday. Starving Christian refugees in

enormous numbers are awaiting shipment in SMYRNA, MUDANIA ,
Ghemlek, Dikeli and Aivali. This is a problem that seriously complicates
the military and political situation. Immediate help, private and official, is
urgently needed. According to a telegram received in London the number
of refugees who have arrived from the interior at the various ports of
Asia Minor339, including SMYRNA, is estimated at half a million. Their
condition is stated to be pitiable. . . .
►1922 Μικρά Ασία340. Μεγάλη χερσόνησος της δυτικής Ασίας και

τμήμα της ασιατικής Τουρκίας. Βρέχεται από τον Εύξεινο Πόντο 341
(βόρεια), το Αιγαίο Πέλαγος (δυτικά) και την ανατολική Μεσόγειο
(νότια). Χωρίζεται από το ευρωπαϊκό έδαφος με τις στενές θαλάσσιες
λωρίδες του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων (βορειοδυτικά).
Ανατολικά χερσαία όριά της είναι η νοητή γραμμή που ενώνει το μυχό
του κόλπου Ισκεντερούν (νοτιοανατολικά) και τα ρωσοτουρκικά σύνορα
(βορειοανατολικά).
342
►1922. Μουδανιά.11 Οκτωβρίου. 1922-Μικρασιατική
343
Καταστροφή : Υπογράφεται στα Μουδανιά της Κίου η συνθήκη για
την αποχώρηση του ελληνικού στρατού από την Ανατολική Θράκη. Στη
διάσκεψη έλαβαν μέρος η Αγγλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Τουρκία και η
Ελλάδα και καθορίστηκαν τα όρια υποχώρησης του ελληνικού στρατού
στη δυτική όχθη του Έβρου.
339
Βlight of Asia, G. Horton, Αμερικανός Γενικός Πρόξενος, 1926.
340
Dieterich, Karl, Hellenism in Asia Minor, Oxford University Press, New York, 1918.
341
Έργο της Δρ. Ερατούς Ζέλλιου-Μαστοροκώστα. Εύξεινος Πόντος · χιλιάδες έτη ελληνικός,
Ελληνική Αγωγή 44/97. Ιούλιος-Αύγουστος.
342
343
Μετά την καταστροφή. Η συγγραφέας αναλαμβάνει μία δύσκολη αποστολή: Να καταγράψει τη
μαρτυρία της Ευτέρπης Μαυρουδή-Αμυρά από τη Μικρασία στην Ελλάδα του σήμερα. Και φαίνεται
πως το κατορθώνει, καθώς το ενδιαφέρον του αναγνώστη μένει αναλλοίωτο ως το τέλος του βιβλίου,
προσφέροντας συγκινήσεις, μελαγχολία, αφύπνιση στην ιστορική μνήμη και εν τέλει αισιοδοξία....
174
►1922. Ο μακρύς δρόμος για τον "λευκό θάνατο". 344Η επίθεση του
Κεμάλ, ενισχυμένου τώρα από τους συμμάχους αλλά και τους
μπολσεβίκους, ήταν σφοδρότατη και οργανωμένη. Μάταια ο
εγκαταλειμμένος από τους συμμάχους ελληνικός στρατός πότιζε με αίμα
τα "δικά μας χώματα". Ο στρατιωτικός υποτομέας της Κίου από 22
Αυγούστου 1922 δέχτηκε επιθέσεις και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει
την Κίο στις 28 Αυγούστου 1922. Ο πληθυσμός περίπου 30.000
πρόσφυγες345 πια, Κιώτες και άλλοι από τις γύρω περιοχές, στοιβαγμένοι
στην παραλία, άδικα περίμεναν την άφιξη πλοίων. Γαλλικά πλοία στο
λιμάνι των Μουδανίων, εμπόδιζαν με τους ισχυρότερους ασυρμάτους
των την επαφή του αντιτορπιλικού "Πάνθηρα" με τον "Αβέρωφ"
που βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη. Τελικά έφτασαν 11 φορτηγά
πλοία και από ώρα 2 μ.μ. της 25ης Αυγούστου 1922, άρχισε η
επιβίβαση των προσφύγων, αφήνοντας πίσω γλυκύτατη πατρίδα,
αγώνες, θυσίες, τάφους αγαπημένων, περιουσίες ...Τι φοβερό έγκλημα
Θεέ μου!..... Με τι ασυνειδησία άφησαν να γίνει το κακό...ντρόπιασαν το
ανθρώπινο γένος...
►1922 Συνθήκη Βουκουρεστίου, Συνθήκη Σεβρών 10-8-19...στην

ελλάδα ολόκληρη η Θράκη (Ανατ. και Δυτική). Μικρασιατική
καταστροφή 1922. Στρατιωτική Συμφωνία Μουδανιών 29-9-1922,
εκκένωση Ανατολικής Θράκης. Συνθήκη Λωζαννης 24-7-1923, δυτική
Θράκη παραμένει Ελληνική.346
►1922 Ενας Μικρασιάτης Βουρλιώτης αιχμάλωτος των Τούρκων1922-

1923.347 Παρουσιάζουν ο ΝΙΚΟΣ ΝΤΟΚΑΣ και ο ΒΑΣΙΛΗΣ Κ.
ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ. ΝΙΤΣΑ ΠΑΡΑΡΑ-ΕΥΤΥΧΙΔΟΥ. Τρίτη έκδοση της
μαρτυρίας του στρατιώτη εκ Βουρλών Μικράς Ασίας, του Δημητρού
Κορμιζά. Μετά την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου, σε ηλικία
είκοσι ενός έτους, πιάνεται αιχμάλωτος, ενώ υπηρετούσε στο 17ο
Σύνταγμα της ΧΙ Μεραρχίας του Βορείου Συγκροτήματος. Αφηγείται το
τι υπέφερε από τα Μουδανιά στην Προύσα, στο Μιχαλίτσι, στην Γκέιβη,
στη Σαπάντζα, στη Σμύρνη και από κει στον Πειραιά της φτώχειας και
της εξαθλίωσης. Θυμάται η Νίτσα Παραρά-Ευτυχίδου: «Ηταν τόση η
344
345
Ανδριώτης Ν. 2003, «Οι πρόφυγες: Η άφιξη και τα πρώτα μέτρα περίθαλψης», Ιστορία του Νέου
Ελληνισμού: Ο Μεσοπόλεμος 1922-1940, τομ. 7ος, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα. Και Κοντογιώργη
Έλσα 2003, «Η αποκατάσταση:1922-1930», στο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού: Ο Μεσοπόλεμος 1922-
1940, τομ. 7ος, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα.
346
Μεγάλη Εγκ. ΝΟΜΠΕΛ τόμος 5, σελ. 1871.
347
Περίπλους», Γ' εκδ., σελ. 84..ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 11/03/2005 2008 Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.
175
κατάθλιψη, που κατέληγα σε λυγμούς, διότι γινόμουν κι εγώ αιχμάλωτη

των Τούρκων και ζούσα τα μαρτύρια μαζί μ' αυτούς τους σκλάβους
Ελληνες στρατιώτες».
►1922 Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας348: Συσσωρευμένες ιστορικές

συγκυρίες έφεραν εδώ… κατά την περίοδο 1915-1923 για να καταλήξουν
σε παμμέγιστη εθνική τραγωδία349 στα 1922-23. Αλλά και από τα
Θεραπειά, το Μακροχώρι, το Κουρί και Δέρκων της Πόλης, τη
Χρυσούπολη350 η Σκουτάρι του Βόσπορου351, τη Χιλή της Βιθυνίας352.
Ακόμη την Κίο, Νίκαια, Νικομήδεια353, Προύσσα,354 Μουδανιά. Την
348
webmaster trapezounta@yahoo.com © May 1999.
349
The Tragedy of the Sea of Marmora: How the Greeks of Marmora were expelled from their
homes and scattered among the villages around Kermasti or the unwritten testament of the
Greeks who were forced to embrace Mohamedanism. Introduction by N. G. Kyriakides; Relief
Committee for Greeks of Asia Minor. New York. [1918?]
350
Excerpta ex BTL-2 Bibliotheca Teubneriana Latina (curante CTLO, ed. Saur - Brepols). Plinius
maior - Naturalis historia. LLA 399, liber : 5, par. : 149, vol. : 1, pag. : 426, linea : 15 ceterum intus in
Bithynia colonia **Apamena**, Agrippenses, Iuliopolitae, Bithynion. flumina Syrium, Laphias,
Pharnacias, Alces, Serinis, Lilaeus, Scopas, Hieros, qui Bithyniam et Galatiam disterminat. 150 ultra
Calchadona Chrysopolis fuit, dein Nicopolis, a qua nomen etiamnum sinus retinet, in quo portus
Amyci. dein Naulochum promunturium, Estiae, templum Neptuni. reliqua vero fronte, quae tendit ad
Caspium mare, Atrapatene, ab Armeniae Otene regione discreta Araxe. oppidum eius Gazae, ab
Artaxatis C'C'C'C'L' p., totidem ab Ecbatanis Medorum, quorum pars sunt Atrapateni.
351
Morgenthau, Henry, Secrets of the Bosphorus, Hutchinson, London, 1918.
352
ΧΗΛΗ ΒΙΘΥΝΙΑΣ Μ. ΑΣΙΑΣ / Ο ΘΡΗΝΟΣ ΤΗΣ ΧΗΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΞΟΔΙ ΤΟΥ ΚΑΤΣΑΡΟΥ.
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Γ. ΜΠΑΚΑΛΑΚΗΣ. ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΑΘΗΝΑ 1988. ΣΕΛΙΔΕΣ: 84.
ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ.
353
Nicomedia (Ismid), on the northern side of the gulf of Astacus near its head, received its name from
its founder Nicomedes I of Bithynia. It was the chief city of the Bithynian kingdom and the residence
of the king. Autonomous bronze of the first century B.C., with the names of the Proconsuls, C. Papirius
Carbo, C. Vibius Pansa, and Thorius Flaccus, with dates according to Era beginning Sept. 282-1 B.C.
(cf. Nicaea).
354
Bursa (ancient Prousa), city in northwestern Turkey, near Mudanya, a port on the Sea of Marmara,
with which it is connected by rail. Formerly Brusa or Brussa, it is the capital of Bursa Province. Bursa
is divided into three parts by a series of ravines, which are spanned by a number of bridges. A ruined
castle on a rocky eminence in the central section marks the site of ancient Prousa. The city is noted for
its mosques, some of which show the influence of Byzantine, Persian, and Arab architecture; for its hot
sulfur springs and baths; and for its tombs, containing the remains of several early Ottoman sultans.
Textile production and the manufacture of towels and rugs are among the principal industries of the
city. Encarta.
176
Σμύρνη355, τις Φώκιες, την Αγία Παρασκευή, το Αϊδίνι, τα Δαρδανέλλια

του Ελλήσποντου, τα Αλάτσατα, Βουρλά η Βρύουλα, Γκουλ-Μπαχτσέ
και Τσεσμέ Ερυθραίας356, το Κορδελιό και το Χαντί-Μπέη της
Σμύρνης357, το Αρδαμύτιο και τις Κυδωνιές της Αιολίας, την Τσατάλτζα 358
και Τούζλα της ανατολικής Θράκης, κ.ά.359
Για την Νίκαια, περιοχή Προύσσας, κοντά στην Κίο και στα
Μουδανιά.360
Nikaia (Iznik). Iznik’in yerindeki ilk kent, ilkçagin erken döneminde

kurulmus, MÖ. 4.yüzyilda yikilmistir. Nikaia ’yi yeniden kurup
gelistiren, Iskender’in ardillarindan komutan-kral Lysimakhos’tur. Kentin
adi da Lysimakhos’un esinin adindan gelmektedir.Kent Hellenistik,
Roma ve Bizans dönemlerinde, çaginin sosyal, kültürel ve dinsel
özelliklerini yansitan, sehir surlari su yollari, tiyatro, kiliseler ve anitsal
mezarlarla imar edilmis, Roma ve Bizans dönemlerinde (MS 325 ve 787)
I. ve II. Konsül toplantilari yapilarak, tarihsel olaylara sahne olmustur.
Kent yakinlarindaki Karadin, Çiçekli, Yügücek ve Çakirca Höyüklerinde
M.Ö. 2500 yillarina inen uygarlik izlerine rastlanmistir. MÖ. 293’te
BITHYNIA Kralligi’na baglanan ve bir süre BITHYNIA Kralligı’nın
baskenti olan Nikaia daha sonra Roma’nin önemli bir yerlesimi
355
'Ενα βιβλίο του Μανόλη Μεγαλοκονόμου "Η Σμύρνη" με φωτογραφίες στο οποίο ανασύρει από
το αρχείο και από την μνήμη του την καταστροφή και την απελευθέρωση της Σμύρνης. Συνοδεύει τη
συναρπαστική ανάμνηση του φακού της εποχής, με κείμενα και λεζάντες των προσωπικών του
αναμνήσεων. 'Ολα μαζί γίνονται μια ανεπανάληπτη ιστορική αναδρομή για τον σημερινό 'Ελληνα, που
ζητά με αγωνία να μάθει τις ρίζες του, το παρελθόν του.
356
Κορομηλά, Μ. – Κοντάρας, Θ. κ.ά., Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόκοσμος στην καρδιά της
Ιωνίας (Αθήνα 1997), σελ. 85. Κορομηλά Μ. κ.ά., Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα, από την εποχή του
Χαλκού ως τις αρχές του ού αιώνα, Αθήνα 1991.
357
Οι στάχτες της Σμύρνης. Η Σμύρνη, η Αθήνα, η Κωνσταντινούπολη και η 'Αγκυρα, ο Βενιζέλος, ο
Μουσταφά Κεμάλ, ο στρατηγός Χατζηανέστης, οι μεγάλες μάχες και οι πολιτικές δολοπλοκίες, η
γεύση της ιστορικής στιγμής, η μεγαλοσύνη και μικρότητα των ατόμων, όλα παρελαύνουν
πανοραμικά μέσα στις σελίδες του έξοχου αυτού βιβλίου.
358
Εγκ. ΔΟΜΗ.Εργίσκη. Νύμφη της ελληνικής μυθολογίας, μητέρα του ήρωα της Θράκης Έργιστου,
που έδωσε τ’ όνομά του στην πόλη Εργίσκη, σημερινή Τσατάλτζα.
359
ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ. από την Εκδοση Πολιτιστικού Κέντρου Δήμου Καλαμαριάς "ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ 1915-
1925 Τραγούδια της Προσφυγιάς. (με πολύτιμα στοιχεία από το "Ινστιτούτο Ιστορικών Μελετών").
360
Από τούρκική πηγή στο Internet, για την περιοχή Απάμειας, Κίου, Προύσσας, Μουδανιών.
Powered by SMF 1.1.5 | SMF © 2008 Simple Machines LLC.
177
olarak varligini sürdürmüstür. Iznik’teki Türkler öncesi döneme ait

kalintilarin baslicalari Kent Surlari, Tiyatro, Ayia Sofiya Kilisesi ,
Koimesis (Meryem’in Göge uçusu) Kilis esi , Senato Sarayi kalintilari,
Bestas/Casius Aniti ve Ayios Trifanos Kilisesi’dir.
►1922 361. M.P., 11.9.22. CHRISTIAN REFUGEES 500,000

HELPLESS From our Correspondent Athens, September 9th. Five
hundred thousand starving Christian refugees are awaiting shipment at
SMYRNA, Aivaly, MUDANIA , Dikili, and Ghemlek, and the Greek
Government is without available money or ships.362
363
►1922 Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άντληση στοιχείων-
γεγονότων του 1921-1922.. Η Σμύρνη364 στις φλόγες 4-9-1922.
Επικράτησε η επανάσταση, παραιτήθηκε ο Βασιληάς Κωνσταντίνος. Ο
Θ. Πάγκαλος ιδιοποιείται την εξουσία. Πρώτη πρεμιέρα του Μπρέχτ,
{τύμπανα στην νύχτα}. Συμφωνία στη διάσκεψη των Μουδανιών 30-9-
1922. Παραπέμπονται 8 για εσχάτη προδοσία 365, Χατζηανέστης366,
361
Μικρά Ασία-ο απελευθερωτικός αγώνας. 1919-1922. Ο συγγραφέας - ερευνητής Κώστας
Χατζηαντωνίου με το βιβλίο "Μικρά Ασία - Ο απελευθερωτικός αγώνας (1919-1922)" καταγράφει με
λεπτομέρειες τις στρατιωτικές, διπλωματικές και πολιτικές παραμέτρους μιας εποποιίας που άρχισε με
το θαύμα της Μεγάλης Ελλάδας και τελείωσε με τη συμφορά της προσφυγιάς. Για απελευθερωτικά
κινήματα, Η απελευθέρωση των ελλήνων στην Τουρκία: Μια έκκληση που εκδίδεται από την
Επιτροπή των Ελλήνων του Λονδίνου. Norbury, Natzio & Co. ΕΠΕ . Μάντσεστερ και Λονδίνο .
1919.
362
Memorandum Presented by the Greek Members of the Turkish Parliament to the American
Commission on Mandates Over Turkey. American-Hellenic Society, Columbia University
New York. 1919
363
Χρονικό του ου αιώνα. Εκδοση Τέσσερα Εψιλον 1990;
364
Πασχαλιά Τραυλού. Ήθελα μόνο ένα αντίο. 'Ερωτας και πόλεμος... Μια αγάπη ψυχορραγεί στην
προκυμαία της Σμύρνης του 1922. Η Ισμήνη φεύγει για την Ελλάδα με κειμήλιο ένα δαχτυλίδι και ένα
πολύτιμο μυστικό στα σωθικά. Η ιστορία της Ισμήνης θα δεθεί με την ιστορία της Ελλάδας. Η Σμυρνιά
θα ζήσει μια ζωή γεμάτη μέσα από γεγονότα και ανθρώπους που υφαίνουν το μαγνάδι των
αναμνήσεων και των εμπειριών της.
365
Edward Hale Bierstadt, Η Μεγάλη Προδοσία, εκδ. «Νέα Σύνορα» - Α. Α. Λιβάνη,
Αθήνα 1997, σσ. 310-329.
366
Ο ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΧΑΤΖΑΝΕΣΤΗΣ 1863 – 1922. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Μ. Π.
ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗ / ΜΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΗΣ ΤΟΥ . ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
1927.
178
Γούναρης, Στράτος, Πρωτοπαπαδάκης,...Ομιλία του Τ. Μάν για τη

δημοκρατία. Νέα κυβέρνηση Στ.Γονατά. Εκθρονίζεται ο Σουλτάνος
Μεχμέτ ΣΤ. Ιδρυση της ΕΣΣΔ 30-12-1922. Πέθανε ο βασιληάς
Κωνσταντίνος στο παλέρμο 30-12-1922. εισαγωγή νέου Γρηγοριανού
ημερολογίου 18-1-1923. Σύμβαση για την αναταλλάγη πληθυσμών,
Ελλάδας-Τουρκίας -1-1923.
►1922. Γενικότερα η Επανάσταση του 1922 367κατόρθωσε να

αναδιοργανώσει τη στρατιά του Έβρου (από το Θεόδωρο Πάγκαλο).
Παράλληλα ανέθεσε τις διαπραγματεύσεις για συνομολόγηση ειρήνης με
την Τουρκία στον Ελευθέριο Βενιζέλο. Στις 2 Οκτωβρίου 1922
συμφωνήθηκε στα Μουδανιά της Προποντίδας ανακωχή ανάμεσα στην
Τουρκία και στην Ελλάδα, με βασικό όρο την αναχώρηση των ελληνικών
στρατευμάτων από την Ανατολική Θράκη.
►1922 M.P., 11.9.22. Το τελευταίο μέρος, από την Ανατολία, του

εδάφους που παραμένει στα ελληνικά χέρια είναι η περιοχή των
Μουδανιών, όπου ο βόρειος στρατός της Προύσσας368 επιβιβάζεται
χωρίς παρενόχληση. Ένα ελληνικό θωρηκτό καλύπτει την εκκένωση με
έναν βαρύ βομβαρδισμό. Γίνεται αισθητό εδώ ότι το παρόν τεράστιο
πρόβλημα των χριστιανικών προσφύγων από την Ανατολία θα πρέπει να
αναληφθεί από τα Ενωμένα Έθνη. Η Ανατολία είχε έναν χριστιανικό 369
πληθυσμό 900.000, και υπολογίζεται ότι περίπου 300.000 ήταν σε θέση
να δραπετεύσουν από την εκδίκηση των Κεμαλιστών.. Θα φανεί
αργότερα πώς το υπόλοιπο έχει επιζήσει. Εν πάση περιπτώσει, είναι
αρκετά σαφές ότι καμία ασφάλεια δεν παραμένει τώρα για εκείνους τους
Χριστιανούς που ήταν ανίκανοι να πάνε μακριά, εκτός αν η ένωση των
εθνών ή οι συνδεμένοι εκπρόσωποι στέλνεταν για να προσέξουν την
κατάσταση. Μεταφρασμένο από τα Αγγλικά.370
367
LivePedia.gr :: Η Ελληνική Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια.
368
Κορομηλά Μ. κ.ά., Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα, από την εποχή του Χαλκού ως τις αρχές του ού
αιώνα, Αθήνα 1991. Σελ. 217
369
Η Περί Μικράς Ασίας και των εν Αυτή Κρυπτοχριστιανών. Κωνσταντίνος Λαμέρας. Athens.
1921 Επίσης και Photiades, Kostas, Die Islamisierung Kleinasiens und die Kryptochristen des Pontos,
Tubingen, 1985.
179
►1922, Δημήτριος Παναγιώτου Πετροπουλάκης 371 (Ράχη 1876 -

Αθήνα 1957). Υπολοχαγός του πεζικού στους Βαλκανικούς πολέμους,
τραυματίστηκε στις 4/11/1912 στη μάχη του Οστράβου. Πολέμησε στον
Α' Παγκόσμιο και το 1919 προήχθη σε αντισυνταγματάρχη. Το 1920
διοικούσε με τον βαθμό αυτό το 30ο Σύνταγμα Πεζικού στα Μουδανιά
της Μικράς Ασίας. Το 1922 προήχθη σε συνταγματάρχη και το 1939
ήταν αντιστράτηγος εν αποστρατεία.
►1922.
Τον μήνα που πέρασε ο ελληνισμός είχε μια πικρή επέτειο, αφού μέσα σ'
αυτόν, πριν από 81 χρόνια, συνέβη η μικρασιατική καταστροφή 372. Στις
22 Αυγούστου του 1922 άρχισε η εκκένωση της Σμύρνης, στις 26 την
εγκατέλειψε ο Υπατος Αρμοστής, στις 27 την κατέλαβαν τα κεμαλικά
στρατεύματα και στις 31 πυρπολήθηκε. Δεν θα αναμοχλεύσω παλιές
πονεμένες ιστορίες, αν και θεωρώ ότι αυτό είναι πάντα χρήσιμο. Οχι
βέβαια για να μας προκαλούν τάσεις κατάθλιψης ή αντεκδίκησης.
Εξαιρετικά δύσκολο ήταν το έργο της περισυλλογής αρχαίων από την
αχανή μικρασιατική ύπαιθρο που συγκεντρώνονταν σε αποθήκες στη
Σμύρνη και στα Μουδανιά. Σχεδόν κάθε μέρα τα λιγοστά μέλη της
Υπηρεσίας έπρεπε να διανύουν μεγάλες αποστάσεις, πολλές φορές
μάλιστα σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες, καθώς διέσχιζαν με
στρατιωτικά αυτοκίνητα κακοτράχαλους δρόμους ή ταξίδευαν
στριμωγμένοι σε τρένα ασφυκτικά γεμάτα από στρατιώτες. Και αυτό
επειδή καθημερινά «βομβαρδιζόταν» η Υπηρεσία από αναφορές
διοικητών στρατιωτικών μονάδων, οι οποίοι από υπερβάλλοντα
πατριωτισμό και φυσικά από δικαιολογημένη άγνοια, κάθε μάρμαρο που
εύρισκαν το παρουσίαζαν ως έργο του... Φειδία - και ήταν πλήθος τα
σκαλισμένα ή ενεπίγραφα μάρμαρα που συναντούσαν μπροστά τους
ζητώντας την άμεση επέμβαση των αρχαιολόγων. Δεν ήταν λίγες οι
φορές που το προσωπικό της Υπηρεσίας με κακές καιρικές και
κλιματολογικές συνθήκες έφτανε ως τις γραμμές πυρός, ενώ συχνά
κινδύνευε και από σφαίρες ατάκτων Τσετών.
370
Ο άνεμος της παλλικαριάς. 'Ενα βιβλίο του Γεωργίου Διλμπόη βασισμένο σε ιστορικές μαρτυρίες
ηρωϊσμού και θυσίας της Μικρασιάτικης καταστροφής.
371
Αρχείο οικογένειας Πετροπουλάκη.
372
Οι έλληνες αρχαιολόγοι στη Μικρά Ασία. M. A. ΤΙΒΕΡΙΟΣ. Ο κ. Μιχάλης A. Τιβέριος είναι
καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το ΒΗΜΑ,
180
►1922. THE MARTYRDOM OF SMYRNA373
…mountains from MUDANIA , via Brusa and Ainegol, to Karakeuy,a

station on the Baghdadbahn near Biledchik, where the Greek occupation
in the direction of Constantinople ends. This city of over 100,000
inhabitants, built at the foot of Mt. Olympus, on the site of Roman baths,
is the first capital of the Osmanlis, and one might suppose that its
Mohammedan population would be sorrowful under foreign and Christian
rule. But I have never seen Brusa so animated. The people were
celebrating one of their festivals with all the joy of an American holiday
crowd. The minarets of the mosques were all alight, and in the streets
vendors were selling nuts and candy and lemonade by torchlight. The
torches are a habit, for, since the Greek occupation, the streets of the
central part of the city are lighted by electricity. After dinner General
Stiftos, the military governor, and M. Svolos, the civil governor, took me
to several cafes, where we enjoyed light refreshment out under the trees
in a purely Mohammedan quarter. The Turks seemed pleased at our
presence, and greeted us with more friendliness than the occasion
warranted. The cordiality, moreover, did not seem affected.
►T., 23.10.22. From our Correspondent in the Near East

Constantinople, October 2ist. The Nationalists, who seized the British-
owned SMYRNA-Aidin railway on October 7th, have maintained their
seizure, notwithstanding the MUDANIA Convention. The more
important French Kassaba railway has not been touched, though it is a
military line.
►1922 The basic trouble here is that the Turks present themselves as
conquerors having whipped the Greeks in 1922, while the Allies present
themselves as conquerors, having whipped the Turks in 1918. Ismet
Pasha, leading one side, acts on the basis of the MUDANIA armistice
28/09/2003 , Σελ.: B51.
373
Διδώ Σωτηρίου, Μικρασιατική καταστροφή και στρατηγική του ιμπεριαλισμού στην Ανατολική
Μεσόγειο, εκδ. Κέδρος.
181
which marked the halt of the victorious Turkish troops while Curzon,
leading the other side, acts on the basis of the Mudros armistice, which
marked the halt of the victorious Allied troops. Russian intervention on
the one hand and intervention on the other, serve to muddy the waters
with the result of a confusion which is almost complete. 374
►1922 Af.P,11.9.22. RELIEF MEASURES AT

CONSTANTINOPLE PROBLEM FOR THE LEAGUE From our
Correspondent Constantinople, September gth. Parties of Christian
refugees are arriving here from Broussa and the northern districts of
Anatolia, but not yet in great numbers. However, such as have come are
being subjected to all sorts of petty altreatment by the Turkish Customs
officials and other Turkish authorities. In view of the serious reports from
SMYRNA, representatives of relief organisations met here yesterday in
consultation, and as a result the director of the American Near East Relief
left for SMYRNA with a deck-load of THE ASIA MINOR REFUGEES
159 emergency rations. New York head-quarters have authorised an
expenditure of 25,000 dollars. A hundred thousand Christian refugees ,
whose number is continually increasing, have assembled in the region of
MUDANIA and are being transported as far as possible towards Thrace.
►1922 D.N., 13.9.22. From the Military Correspondent, Major-Gen.

Sir F. Maurice Constantinople, Thursday. More distressing still is the
fate of refugees in the Brussa area. The Third Greek Corps has made
good its retreat from Brussa, which the Turks entered to-day. Some
25,000 men, women and children are on the beach at MUDANIA . There
is no transport for the removal of the 60,000 refugees on the southern
shore of the Sea of Marmora . The scenes on the roads from Brussa to
the coast are reminis- cent of those in France and Belgium during August,
1914.
375
►1922 Constantinople, Sunday. Evacuation by the Greeks of
Eastern Thrace became effective to-day, Allied contingents marching to
supervise withdrawal under the auspices of the Allied Missions which are
being installed at certain important centres. As the Greeks march out,
374
Asia Minor Holocaust of 1922 - Four articles from the New York Times For educational, archival
and "fair use" purposes only.NEW YORK, SATURDAY, DECEMBER 2, 1922 Page 1, Col. 1.
375
D.L., io.io.22.GREEKS BEGIN TO LEAVE THRACE VAST ARMY OF CIVILIAN REFUGEES
Allies in Control From the Daily Chronicle Special Correspondent, Martin H. Donohoe.
182
with as little delay as possible, the Allies will transfer the administration
to the Turkish authorities. The first day has been unmarked by untoward
incidents, but it is questionable if the evacuation will be completed in the
month allowed by the MUDANIA Conference.
►1922 D.C., 23.10.22. THE FAMINE PERIL IN THRACE

PITIFUL ROADSIDE SCENES IN THE GREAT GREEK EXODUS
MILE AN HOUR TREK The spectre of famine hovers over the fugitive
Greeks now streaming westward over the frontier from Eastern Thrace, to
escape from Turkish rule. Scenes of suffering and misery on the long trek
to the Maritza River, and on the crowded quays of Rodosto and Silivri,
are described in.... from our Special Correspondent. The Greek
Government, he says, find it impossible to furnish adequate aid to the
sufferers.376. Αρκετοί Ποτιδιανοί προέρχονται από την περιοχή της
Ραιδεστού.
►1922 377 Constantinople, Monday. Refugees are storming the trains

sent to evacuate the Greek troops according to the terms of the
MUDANIA Agreement. A panic is feared, as there are 140,000 Asia
Minor refugees in Thrace, and means to control these are non-existent at
present. A precipitous exodus by the civilian population of Thrace
followed the reception of the news of the signing of the armistice,
according to a statement received by Reuter from a semi-official Greek
source in Athens. Owing to the lack of trains the people have been
obliged to proceed on foot, and poignant scenes have been witnessed.
►1922 Despatches378 from Adrianople report that the signing of the

MUDANIA Agreement has resulted in a mass exodus of Greeks from…
►1922 THE THRACIAX REFUGEES 215 which confirm, and to

some extent supplement, the moving accounts which have been sent by
the Daily Telegraph's Special Correspondent, Mr. W. T. Massey. The
following are some extracts from the reports in question : " The Greek
376
15 MILES OF CONVOYS Women's Long Tramp with Babies in their Arms From the Daily
Chronicle Special Correspondent, Martin H.
377
Ernest W. Smith D.N., 17.10.22. EVACUATION OF THRACE FEARED PANIC AMONG
REFUGEES FROM ASIA MINOR From Our Special Correspondent.
378
D.T., M.G., 16.10.22. THE FLIGHT FROM THRACE From Otis Swift, Correspondent of the
Chicago Tribune Athens, Sunday
183
army of 60,000 has practically evacuated Eastern Thrace. Added to this

the civilian population, to the number of at least 300,000, fearing to lose
sight of the army, are, in panic, arriving at the ports of the Marmora , or
in panic are passing through Adrianople or arriving at Dedeagatch. Once
the Maritza is passed, however, more orderliness prevails. For the hurry
evinced by the civilian population there are strong reasons, despite the
fact that, according to the MUDANIA Convention, the civilian migration
need not be completed until one month after the termination of the
military evacuation. The refugees from Asia have related their
experience of Turkish conduct, and, for ourselves, we cannot speak too
strongly of the awful situation which will undoubtedly arise as soon as
British troops evacuate Constantinople and the Turk is allowed to repeat
there and in Eastern Thrace the horrors now being erpetrated at
SMYRNA. The absence of any amnesty clause in the protocol, and the
obvious desire of the Turks for freedom from Allied control in Thrace,
has added not a little to the confusion.
►1922.THE THKACIAN REFUGEES379 219 neglected. The

malodorous, deserted streets are littered with refuse and garbage. Sewage
stagnates amongst the rough cobbles. Here and there a few Turks stand in
groups as though they did not know what to do with themselves. Indeed,
it is difficult to realise what will happen to them and to their town, for its
prosperity has gone with the Christian population, and it is doomed to fall
into complete ruin and decay. During the MUDANIA Conference big
crowds assembled round the Greek head-quarters here every morning,
desperately anxious to hear the latest news. When the armistice was
signed, and it was known that the Turks would come back, there was a
panic. Without a moment's hesitation the Greeks and Armenians, many of
them well-to-do, decided to face ruin and privation rather than live under
Turkish rule. Guarded by British Troops
►1922…says380, even Turks in occupied regions are against return of

Kemalists. By Herbert Adams Gibbons, Ph.D. Brusa , Asia Minor, May
2nd. (Special Correspondence.) I arrived last night in Brusa , coming
379
Δελιβάνη-Νεγρεπόντη Μαρία. Οικονομική απογείωση της Β. Ελλάδος, χάρη στούς πρόσφυγες,
βλέπε στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, σελ. 75, βιβλιογρ. Στη σελ. 78. Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Πενήντα
χρόνια προσφοράς που άλλαξε τον τόπο, ειδ. Αφιέρωμα Νο 31, αρ. Φ. 992, Αθήνα 26-4-1973
380
THE " CHRISTIAN SCIENCE MONITOR," BOSTON, FRIDAY, JUNE QTH, 1922 Mr. Gibbons
184
from Eski-shehr by automobile, partly on the rails of the Baghdad railway

and partly on a new military road the Greeks have built across the 44
THE MARTYRDOM OF SMYRNA mountains from MUDANIA , via
Brusa and Ainegol, to Karakeuy, a station on the Baghdadbahn near
Biledchik, where the Greek occupation in the direction of
Constantinople ends.
►1922.Οι Έλληνες της Μικράς381 Ασίας και η έκταση της

Γενοκτονία382ς 1910-1922 . Ως τις 29 Αυγούστου 1922 είχαν
συγκεντρωθεί, όπως αναφέρει ο Λ. Οικονόμος, στα λιμάνια της δυτικής
Μικράς Ασίας, στη Σμύρνη383, στις Κυδωνιές, στα Μουδανιά, στο
Γκεμλίκ, στο Δικελί, περίπου 500.000 πρόσφυγες 384. Σε 100.000
θεωρείται ότι ανερχόταν ο αριθμός των Ελλήνων προσφύγων στα
Μουδανιά και το Γκεμλίκ(=Gemlik, Κίος). Ήδη είχαν εκπατρισθεί από
τη Νικομήδεια μετά την αποχώρηση του αγγλικού και ελληνικού
στρατού περίπου 35.000 Έλληνες, όπως γράφει ο Τριανταφύλλου, και
άλλοι τόσοι σχεδόν από την Κιλικία μετά την αποχώρηση των Γάλλων. Ο
ίδιος συγγραφέας αναφέρει ότι περισσότεροι από 1.000.000 διώχτηκαν
προς τις ακτές. «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», Εκδοτική Αθηνών,
1977· τ. ΙΕ' (1913-1941), «Η καταστροφή της Σμύρνης και το ξερίζωμα
του Μικρασιατικού Ελληνισμού - Η έκταση της καταστροφής»…
►1922 232 THE MARTYRDOM OF SMYRNA more because it

was undergoing at home a severe political crisis of which the Turks' well-
wishers did not fail to avail themselves. Foreign help made irresistible
Barbarity's onrush. The dike was broken and the land overrun by the
invaders. And all Christians began to flee. …An unprecedented exodus
was taking place. Those unfortunate people were leaving all they
381
Hirschon, Renee, Heirs of the Greek Catastrophe: The Social Life of Asia Minor Refugees in
Piraeus, Oxford University Press, New York, 1989, ISBN: 019823404X.
382
Greek Genocide George Horton, US Consul-General in Turkey, 1922.
383
Οι τελευταίες μέρες της Σμύρνης. Ο Rene Puaux έγραψε αυτό το βιβλίο, για να αποφευχθεί η λήθη,
για να διασώσει το ιστορικό υλικό που είχε στα χέρια του, και κυρίως για να συντελέσει στην
αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας.
384
ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ 1922. ΕΞΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ. "ΤΟ ΧΑΣΜΑ Π' ΑΝΟΙΞΕ / Ο ΣΕΙΣΜΟΣ / Κ'
ΕΥΘΥΣ ΕΓΙΟΜΙΣ' ΑΝΘΗ...". Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΓΙΩΡΓΟΥ Ν. ΛΑΜΨΙΔΗ.
185
possessed as a result of many years' efforts, and in some cases of several

generations, to fly before Dishonour, before Torture, and before
Massacre. Nothing but misery black misery was awaiting them. To
console themselves they could not even dream of a promised land. To the
hundreds of thousands of refugees of Asia Minor the MUDANIA
Conference decided to further add the population of Constantinople and
Eastern Thrace. Moreover, to solve for ever the Eastern Question, Kemal
determined that not a single Christian would be allowed to remain within
the Turkish Empire. Over a million refugees are seeking shelter on
Greek soil. 385& Son, Ltd.
►1922 Από το Σεπτέμβριο του 1922386 άρχισαν στα Μουδανιά

διαπραγματεύσεις Ελλήνων και Τούρκων για τη σύναψη ανακωχής
ανάμεσα στις δυο χώρες κα τη ρύθμιση των νέων συνόρων. Η Ελλάδα
υποχρεώθηκε (από 2 Οκτ. 1922) να αποσύρει το στρατό της δυτικά του
Έβρου…Η Βρετανική διπλωματία ρίχνοντας την Ελλάδα στη
Μικρασιατική Εκστρατεία387 (1919-22) πέτυχε να στρέψει τον τουρκικό
εθνικισμό εναντίον των Ελλήνων κυριότατα. Και είδαμε το αποτέλεσμα
...(ως τα Μουδανιά ). Παράλληλα, βρετανικός στρατός από τον Περσικό
Κόλπο προέλαυνε σχεδόν ανενόχλητος ως τη Μοσούλη (όπου
πετρελαιοπηγές). Τη χρονική στιγμή που οι Τούρκοι έκαιγαν τη Σμύρνη
(Σεπτ. 1922), για να απαλλαγούν από τους Έλληνες, οι Βρετανοί σχεδόν
ανενόχλητοι έφταναν στις πετρελαιοπηγές.
►1922 Chronologie Atatürk's 1922. Jul 13,06 von admin
28. September 1922 Aufgrund der Zusicherungen Franklin Bouillon's

stoppten die türkischen Armeen ihren Zug Richtung Bosporus.
385
DR. LYSIMACHOS CECONOMOS.Lecturer in Modern Greek and Byzantine History at the
University of London (King's College) .LONDON : GEORGE ALLEN 6- UNWIN LTD. RUSKIN
HOUSE, 40 MUSEUM STREET, W.C. i First published in 1922 Printed in Great Britain at Tht
Mayflower Press, Plymouth. William Brendon
386
Ιστορία Παγκόσμια και (ιδιαίτερα) Ελληνική κατά τον 20ό αιώνα. Φ. Κ. Βώρου…
387
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1919 – 1978. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ - ΗΤΤΑ – ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ.
ΑΡΘΡΑ - ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ - ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ - ΜΕΛΕΤΕΣ - ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ - ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ - ΠΟΙΗΣΗ
– ΘΕΑΤΡΟ. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΠΑΥΛΟΣ ΧΑΤΖΗΜΩΥΣΗΣ . ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: 1981.
186
29. September 1922 Gazi Mustafa Kemal antwortete auf die Mitteilung
des 23. Septembers der Entente-Staaten, dass die Konferenz von
MUDANIA akzeptiert wurde und İsmet (İnönü) Paşa als Delegierter
vorgesehen sei.
30. September 1922 İsmet Paşa reiste als Delegierter der MUDANIA
Konferenz ab.
1. - 2. Oktober 1922 Franklin Bouillon versammelte sich mit den
Sonderkommisaren der Aliierten.
3. - 11. Oktober 1922 MUDANIA Konferenz.
10. Oktober 1922 Mitteilung von Mustafa Kemal Paşa an Franklin
Bouillon.
11. Oktober 1922 Der Waffenstillstand von MUDANIA wurde
unterzeichnet.
14. Oktober 1922 Der Waffenstillstand von MUDANIA wurde seitens
der griechischen Regierung angenommen.
15. Oktober 1922 Der Waffenstillstand von MUDANIA wurde in Kraft
gesetzt.
15. Oktober 1922 Die Griechen begannen Ostthrazien zu räumen.
28. November 1922 In Griechenland wurden das für die Niederlage
verantwortliche Kabinett und der Oberbefehlshaber Hacıanesti zum Tode
verurteilt.
30. November 1922 Gemäss dem Waffenstillstandsabkommen von
MUDANIA wurden die Übergabeformalitäten in Ostthrazien
beendet. .Turkei.net All rights reserved. Hauptinformationsquelle ist die
Türkische Kultur und Tourismusministerium. Alle Informationen sind
ohne Gewähr!Registry, Records and Archives Unit, United Nations
1922 The Asia Minor Holocaust of 1922 - Four articles from the New
York Times. For educational, archival and "fair use" purposes only. NEW
YORK, SATURDAY, DECEMBER 2, 1922 Page 1, Col. 1 TURKS
PROCLAIM BANISHMENT EDICT TO 1,000,000 GREEKS …
►1922 The town was the signing place of the 388Armistice of

Mudanya between Turkey, Italy, France and Britain on October 11,
388
187
1922, following the Turkish War of Independence. This article about a

Marmara region of Turkey location is a stub.389
►1922 Great Britain in 1922: The Chanak Crisis and the Fall of
Lloyd George.
Lloyd George's political situation worsened. It was difficult to see what

section of the community he could appeal to. The rise of the Labour party
made it difficult for him to appeal to the working classes as a man of the
people. Lloyd George wanted to support the Greeks, but the majority of
the cabinet, including Churchill, Birkenhead, Curzon and Montague,
secretary for India, were against it. The Turks took the initiative and
defeated and massacred Greeks, capturing SMYRNA. They advanced on
Constantinople, and reached a British outpost, Chanak, in the neutral
zone. Lloyd George instructed the British general there, Harington, to
resist the Turks, and, with Churchill, called on the Dominions to assist
them, but the Dominions refused. The confrontation was defused by the
wise actions of the British general, who did not deliver an ultimatum to
the Turks to withdraw, and the equally wise action of the Turks, who did
not attack the British.
Το προσωρινό σύμφωνο των Μουδανιών, που ολοκληρώθηκε στις 11

Οκτωβρίου, εξασφάλισε ότι δεν θα υπήρχε καμία αιματοχυσία έως ότου
επιτευχθεί μια τελική τακτοποίηση, και ήταν αναπόφευκτο ότι εκείνη η
τακτοποίηση θα επέστρεφε στο έδαφος της Τουρκίας που ήταν του κοντά
δεξιά. Ο ενθουσιασμός που προκλήθηκε από την κρίση στο
Chanak=Καλλίπολη390 ενθάρρυνε Lloyd George για να σκεφτεί ότι ήταν
ένας καλός χρόνος για μια εκλογή, και το συντηρητικό γραφείο της
πλειοψηφίας τον υποστήριξε σε αυτό. Εντούτοις, οι συντηρητικοί
βουλευτές αντιτάχθηκαν στην πάλη μιας εκλογής. 391
389
This article incorporates text from the Encyclopædia Britannica Eleventh Edition, a publication now
in the public domain.Retrieved from "http://en.wikipedia.org/wiki/Mudanya".
390
Dardanelles include Gallipoli on the European side, at the entrance to the Sea of Marmara, and
Çanakkale in Asian Turkey. The strait has a swift surface current in the direction of the Aegean Sea;
this current is made swifter by seasonal winds. The entrances to the Dardanelles are fortified.
391
04 Blacks Academy.
188
►1922 392Gemlik 393(Greek:Κίος / Kios) is a harbor town bordering the

Sea of Marmara in Western Turkey, at approximately 29 kilometres
from Bursa and not far from Istanbul. Gemlik was called Kios until 1922
when its Greek inhabitants (around 80% of the population) left Asia
Minor because of the population exchange. In 2004, Gemlik had
approximately 70,000 inhabitants. The harbour is one of the most
important in Turkey. Somewhat east of Gemlik, a few remains of the
ancient Greek town of Kios can be found.It is also famous all over the
world with its olives and oils. Marmara Birlik, which is a society of
olive farmers and producers, has ranked as top 1 among the olive
producers in the world.The renowned Kurşunlu beaches is in
Gemlik.Ioannis Papaioannou the Greek Rebetika singer and composer
was born in Kios in 1913.Gemlik, Turkey has a sister city in the United
States, Lauderhill, Florida.394.
The blight of Asia, G. Horton, 1926
392
Gemlik. From Wikipedia, the free encyclopedia.
393
Σία Αναγνωστοπούλου, Μικρά Ασία 19ος αι. - 1919: Οι Ελληνορθόδοξες κοινότητες. Από το Μιλλέτ
των Ρωμιών στο Ελληνικό Έθνος, Αθήνα, 1997. Βλ. πίνακας Βιλαγιέτ Χιουνταβεντικιαρ σαντακ
Προύσας: Καζας Γκεμλικ. Σύμφωνα με την ίδια ερευνήτρια το 1906 οι Ρωμιοί της Κίου ήταν 6500.
"http://el.wikipedi
394
Retrieved from "http://en.wikipedia.org/wiki/Gemlik". Categories: Marmara Region, Turkey
189
►1922 here under the Treaty of Sovres in 19. In 1922, the Turkish
Army advanced on the Greeks towards Chanak. 395
In 1915, he had been thrown into a political wilderness by allegations of

mishandling the DARDANELLES campaign. He had been relieved of
First Lord of the Admiralty due to accusations of mismanagement.
Churchill had been blamed for the "loss of three cruisers and the faulty
disposition which led to the action off Coronel" (Gilbert 319). A serious
accusation was that he interfered with naval experts and their
recommendations.
The Prime Minister's statement about the dilemma was as strongly stated
as Churchill's stance:On October 3, a conference was to be held between
the Turkish and Allied generals at MUDANIA (Gilbert 854). Few of the
Cabinet Ministers believed anything would come of the conference,
Churchill being one of the most ardent with this view. He was wrong.
War had been averted and public opinion was that of relief, tinged with a
little alarm.
►1922
The British official mind and the Lausanne conference, 1922-23. Erik
Goldstein International Relations, Boston University The Church of the
Archangels in Sige near MUDANIA : With a contrib. by Clive Foss /
Buchwald, Hans. - Wien [u.a.] : Boehlau, 1969 396.
►1922 The evacuation397 of the Greek army from Asia Minor in

early September 1922 resulted in a flood of Greek and Armenian
refugees to Greece. Over the next 4 weeks The New York Times kept its
readers informed on the drama that was unfolding at SMYRNA, Chanak
as well as the MUDANIA conference that eventually would pave the
way for an armistice to end the Greek-Turkish conflict.During this period
Greek-American organisations sent telegrams to American President
Warren G. Harding and Senator Henry Cabot Lodge, the Chairman of the
395
(Source: Gilbert, Martin. Churchill A Life. New York: Henry Holt and Company, Inc., 1991)
396
Diplomacy and Statecraft Publisher: Routledge, part of the Taylor & Francis Group Issue: Volume
14, Number 2 / June 03
397
From SMYRNA to Mudania September –October 1922: Greek reactions in US and Greece. Stavros
Stavridis
190
Foreign Relations Committee, urging the American Government to assist

the refugees from SMYRNA and also asking the United States to
intervene in the Near East. Such direct appeals from Greek-American
organisations and Greek politicians in Athens to the American
Government and public appeared in the columns of The New York Times.
However, the American government was determined to keep out of any
military fracas in the Near East.
Greece had received Thrace as part of the Treaty of Sevres, which had
become an abortive treaty. By contrast the MUDANIA armistice terms
would hand back Eastern Thrace to Turkey. Now all was changed. The
deputies made a last ditched effort to appeal to American public opinion
in the following terms: - “We ask the support of the American
Government and people in our demand, that if Greece must evacuate
Thrace, Turkish rule shall not be re-established in Europe. We refuse to
be bartered like cattle for alien interests; we demand but most elementary
human rights, freedom and safety of life, honor and property in our native
land. Shall it be said in the annals of history that in this supreme moment
we appealed to Christian America in vain?”
This was all to no avail. Eastern Thrace was, as agreed at MUDANIA ,

handed over to the Turkish Nationalists by the allied powers-Britain,
France and Italy.
That resulted in a mass exodus of Greek refugees Areas long inhabited by

Greeks in the old Ottoman Empire were now undergoing enormous
demographic changes. Hundreds of thousands of Greeks poured into
Greece proper from Eastern Thrace, SMYRNA, Pontus and other areas
of Turkey. Most of these men, women and children came with few
material possessions, though those of Eastern Thrace were at least able to
keep more of their personal possessions compared to their Smyrniote and
Pontian compatriots by using horse drawn wagon, motor cars, Lorries and
through the movement of their cattle across the border into Greece. The
relief work of the American Red Cross, Near East Relief and other US aid
organizations proved critical in helping these sorely tried refuges.398
►1922 "Editorial: Russia and Turkey" October 6 1922 p.8
398
Stavros T.Stavridis, Historian/Researcher, National Center for Hellenic Studies and Research,
Latrobe University, Bundoora, Victoria, Australia. 05-08-28.
191
___, "Οι στρατηγοί συμφωνούν στα Μουδανιά: Επιθυμία που

αποδεικνύεται σοβαρή για να αποφύγουν τον πόλεμο. Οι Τούρκοι
εξασφαλίζουν τον έλεγχο της Θράκης και οι Σύμμαχοι στην
Κωνσταντινούπολη "Οκτώβριος 6 1922 p.9
___, "Britain and France Agree: Restoration of Thrace to Turks;

Conference at MUDANIA to Resume; Military and Political Questions"
October 9 1922 p.9
___, "Near East Problem: Conference at MUDANIA ; British Advices

Not Optimistic; Kemalists’ Reply to Allied Note; Late Cable News:
Angora Situation: Curzon Goes To Paris; Britain’s Near East Policy;
Constantine’s Wanderings" October 9 1922 p.13
___, "Agreement Signed At The MUDANIA Conference; Turks to Leave

Neutral Zone; Reply from Angora Awaited; The Allies’ Terms; Aegean
Islands" October 12 1922 p.9
___, "Scenes At MUDANIA : Sir Charles Harington and Ismet Pasha;

Position That Was Very Critical; Successful Ending of Conference"
October 13 1922 p.13
___, "Summary" (MUDANIA Agreement; Deportations) October 14

1922 p.1
1922 John MacLean Internet Archive From the Scottish Republican

Socialist Movement. Election Address.(General election, November
1922). by John Maclean. Delivered: November 1922.
Transcription\HTML Markup: Scottish Republican Socialist Movement
Archive in 02 and David Walters in 03. Copyleft: John MacLean Internet
Archive 1999, 03. Permission is granted to copy and/or distribute this
document under the terms of the GNU Free Documentation License.
France has been embittered by Britain’s greed against the Germans and
by Britain’s refusal to help her to get the restoration of the French
property destroyed during the war out of the Germans. France therefore
has blocked every conference called by Lloyd George, and has helped the
Turks against the Greeks (Britain’s paid hirelings); and at MUDANIA
France managed to restore the DARDANELLES to Turkey and beat
Churchi1l’s second rush to seize these straits and Constantinople as an
addition to J.B.’s empire. Hence Lloyd George’s permanent downfall and
192
Churchill’s appendicitis (prison methods). Woodrow Wilson got his

knock-out after his folly at the Versailles conference. Assassination is
now partly antiquated!
►1922. King's College London. Liddell Hart Centre for Military

Archives Copyright: The texts of the detailed catalogues are the copyright
of King's College London and are made available for private research
only. Papers of Gen Sir William Henry Bartholomew, GCB, CMG, DSO
(1877-1962) BAR.: 1/22 1922 Oct 14 Report by Bartholomew entitled 'A
brief summary of the Near East situation from the General Staff point of
view', relating to the stance of Britain and the Allies with regard to the
Greco-Turkish War, notably the recent advance of the Turkish army into
Constantinople, and the diplomatic negotiations at the Convention of
MUDANIA.
►1922 Chronologie Atatürk's 1922. Jul 13, 06 von admin. 28.

September 1922 Aufgrund der Zusicherungen Franklin Bouillon's
stoppten die türkischen Armeen ihren Zug Richtung Bosporus. 29.
September 1922 Gazi Mustafa Kemal antwortete auf die Mitteilung des
23. Septembers der Entente-Staaten, dass die Konferenz von MUDANIA
akzeptiert wurde und İsmet (İnönü) Paşa als Delegierter vorgesehen
sei. 30. September 1922 399
►1922 Έλληνες πρόσφυγες400, από τα παράλια της Προποντίδας401,

το 1922 μετά το Μικρασιατικό ξεριζωμό 402, αναζητώντας τόπο
εγκατάστασης - ορμώμενοι από το συμβολισμό μιας άγκυρας στο
399
İsmet Paşa reiste als Delegierter der Mudania Konferenz ab. Turkei.net
400
Ελευθερίου Ευφροσύνη, Καραγεωργίου Ελένη, Τσολερίδου Αναστασία (1998) «Πόντιοι πρόσφυγες
(1919 - 1925)».
401
The ancient Greek name Propontis derives from pro (before) and pont- (sea): the Greeks sailed
through the Propontis to reach the Black Sea. In Greek mythology, a storm on Propontis brought the
Argonauts back to an island they had left, precipitating a battle where either Jason or Heracles killed
King Cyzicus, who mistook them for his Pelasgian enemies.
402
Ο ΞΕΡΙΖΩΜΟΣ. Η ΕΠΕΚΤΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΩΓΜΟΙ
ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΣΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ.
193
γεωγραφικό χάρτη - περιέπλευσαν τα δυτικά παράλια της Χαλκιδικής και

αποβιβάστηκαν στην τοποθεσία "Καργί Λιμάνι" (απάνεμο λιμάνι).403
►1922 The year 1922 was the most calamitous in the whole history of
modern Greece. On October 3 negotiations were opened at MUDANIA
in Asia Minor between representatives of the Nationalist Turkish
government on the one hand and the Allies and Greece on the other for
the conclusion of an armistice. After serious division of opinion which
nearly led to a complete breakdown, terms were finally signed on October
10. The Turks undertook to respect neutral zones on the European and
Asiatic sides of the Straits, while the Allies guaranteed the evacuation of
Eastern Thrace by the Greek army within fifteen days of the signing of
the convention, the Greek troops to be replaced provisionally by Allied
forces not exceeding seven battalions in total strength404.
►1922…405sent an interesting telegram to US President Warren Harding

on October 7, 1922 regarding the plight of the Christian406 population in
Eastern Thrace. This telegram is best understood within the context of the
MUDANIA conference taking place in early October 1922 between
Allied Generals and Kemalists establishing armistice terms between the
Greek and Turkish armies. The MUDANIA convention eventually paved
the way for the Lausanne peace conference held in late November 1922 –
February 1923 and resuming again in April – July 1923. 407
►1922
403
© halkidiki.com 1997-99. Contact Webmaster.
404
In Greece. All text is available under the terms of the GNU Free Documentation License. See also
our Disclaimer.
405
Petros Tatanis: Concern for the "Patrida". By Stavros T. Stavridis. Petros P. Tatanis, the publisher of
the Greek American newspaper National Herald (Ethnikos Kyrix),
406
The Deportations in Asia Minor 1921-1922. Mark H .Ward. Anglo-Hellenic League & British
Armenia Committee London. 1922
407
2000 © Hellenic Communication Service, L.L.C.
194
Η εκστρατεία εις την Μ. Ασίαν, 1919-1922. Ελληνικός στρατός.

Διεύδυνση ιστορίας. Επίσης για την εκστρατεία… ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΣ. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΣΠΥΡΟΥ
ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ. ΣΧΟΛΙΑ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΣΟΥΛΑ ΜΠΟΖΗ.
►1922 THE ECONOMIST "Notes of the Week: The Conference at

MUDANIA " October 7 1922 p.577-578.
1922 Greka-turka milito (1919-1922). 408La greka-turka milito de 1919-

1922, aŭ nomata Anatolia Katastrofo estis la milito inter Grekio kaj
Turkio post la unua mondmilito. Francio, Italio kaj Britio alvokis
Mustafa Kemal por kontrakti pri batalpaŭzo en Venecio, sed Mustafa
Kemal redemandis pri ebleco kontrakti en Moudania (MUDANIA ) kun
kondiĉo, ke orienta Trakio venas al Turkio. La traktadoj komenciĝis en
MUDANIA la 3-an de oktobro, unuflanke la turka delegitoj sub gvido de
İsmet İnönü, kaj la grekoj aliflanke reprezantitaj far aliancanoj. Kiam la
britoj rezistis ĉe problemo de Ĉanak sur la Dardaneloj, Kemal kuraĝigis
la britojn efektivigi la kondiĉojn de Kontrakto de Sèvres, sed Lloyd
George repaŝis. La batalhalto de MUDANIA estis subskribita la 11-an de
oktobro en 1922, - enhavante, ke orienta trakio kaj Bosporuso restas sub
aliancana okupo , sed grekoj evakuas la regionon. La batalhalto startis la
15-an de oktobro, unu tagon post la greka subskribo.
►1922 Η Μικρασιατική εκστρατεία 1919-1922 με τον φακόν της

ιστορικής αλήθειας. Κλεάνθης Κων. Βουλάλας. Σελίδα
408
El Vikipedio.
195
Σελίδα 361
►1922 Συνθήκη Μουδανιών. Μουδανιά. Πόλη της ΒΔ Μικράς

Ασίας. Βρίσκεται στην ασιατική παραλία της Προποντίδας, στον
Κυανού κόλπο και είναι το επίνειο της Προύσας. Έχει πληθυσμό 18.000
κατ. Ήταν αποικία των Κολοφώνιων. Αρχικά ονομαζόταν Μύρλεια 409 και
μετά Απάμεια. Στο μεσαίωνα ονομαζόταν "Μουτανιάκ", που η
παραφθορά του έδωσε το σημερινό όνομά της. Πριν από τη
Μικρασιατική καταστροφή410 οι πέντε χιλιάδες Έλληνες κάτοικοί της
ευημερούσαν. Μετά με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταφέρθηκαν
στη Χαλκιδική, όπου έχτισαν τα 411Νέα Μουδανιά . Στις 11 Οκτωβρίου
1922 υπογράφτηκε η συνθήκη των Μουδανιών συμφωνία ανακωχής από
στρατηγούς της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Αγγλίας, της Γαλλίας και της
Ιταλίας.
►1922.Σύμβασις ανακωχής Μουδανιών Προύσσης. 11 Οκτωβρίου

1922…
409
Περιγραφή νομισμάτων. View whole page from the Dictionary Of Roman Coins. Web Site
Created By Dr. George Pararas-Carayannis / 2000. Apameia, originally Myrlea, was renamed, circ.
B.C. 202, by Prusias I, king of Bithynia, after his wife, Apama. It became a colonia, circ. B.C. 47.
Autonomous Ζ. (i) Circ. B.C. 300-202. Inscr., ΜΥΡΛ, ΜΥΡΛΕΑ, or ΜΥΡΛΕΑΝΩΝ. Types: Athena;
Apollo; Demeter; Head of Helios; Wheel; Humped bull; Horseman; Lyre; Corn-wreath, &c. (ii) After
circ. B.C. 202. Inscr., ΑΠΑΜΕΩΝ ΤΩΝ ΜΥΡΛΕΑΝΩΝ or ΑΠΑΜΕΩΝ; names of Proconsuls (first
century B.C.), C. Papirius Carbo and C. Vibius Pansa, with dates from Proconsular Era of Bithynia,
beginning Sept. B.C. 282-1 (Reinach, Rev. Num., 1891, p. 374). Types: Head of Apollo; rev. Lyre. Head
of Dionysos; rev. Roma seated. (iii) Colonial Ζ. Augustus to Saloninus. Inscr., COL. IVL. CONC.
APAM. AVG. D. D., i.e. Colonia Julia Concordia Apamea Augusta, Decurionum Decreto; C. I. C. A.
APA. D. D.; C. I. C. A. D. D. Types: Dolphin; Head of Hermes; Diana Lucifera; Apollo Clarius
APOLLINI CLAR. (Rec. gιn., No. 52, and p. 246 n.); Statue of Marsyas; Galley; Fish with open
mouth, &c.; Flight of Aeneas (Rec. gιn., No. 43); GENI OPTIMO COMMODO Genius crowning
Commodus (ib., No. 56); VENVS seated on dolphin (ib., No. 61; cf. No. 65); &c.
410
Τσίριμπας Δ. (1922) "Καταστροφή των Ελλήνων στη Μ. Ασία το 1922”. Εκδόσεις Βασική
Βιβλιοθήκη, τ. 48, Λαογραφία ΙΖ.
411
Άννα Παναγιωταρέα, ό.π., σσ. 148-149 Νέα Φιλαδέλφεια, Νέα Σµύρνη, Νέα Μουδανιά, Νέα
Αλικαρνασσός: Τι υποδηλώνουν σε προσωπικό και κρατικό επίπεδο τα τοπωνύµια;
196
Η Διάσκεψις δια την υπογραφήν της ανακωχής αρχίζει την 3 ην

Οκτωβρίου 1922 ομοίως εις Μουδανιά.412
►1922 Μετά την αποχώρηση των προσφύγων. Wüsten, Minarette

und Moscheen. Autor Margret Boveri.
Während er unter dem Wagen lag, kam ein Militärposten an. Der Tourist
zeigte auf seinen Erlaubnisschein. Der Soldat sagte: »Sie haben die
Genehmigung durchzufahren, aber nicht: stehen zu bleiben.«
Infolgedessen mußte der Wagen durch ein Ochsengespann abgeschleppt
werden. Nachdem die Militärzone passiert war, konnte der Fahrer mit der
Reparatur seines Autos fortfahren. Es hat also nicht viel Zweck, sich um
eine Genehmigung durch das Militärgebiet zu bemühen. Statt dessen geht
der Weg zu Schiff nach MUDANIA und von da nordostwärts durch
Anatolien.
Die Erklärungen des Archäologen sind sehr verwickelt. Doris zeichnet sie
auf und macht Skizzen dazu. Einmal heißt es von dem größeren Weg
abbiegen;..Das Ausladen in MUDANIA ist noch komischer als das
Einladen. Diesmal fühle ich mich wirklich wie in einem Karussell. Zuerst
wird der Wagen vorn steil in die Höhe gehoben, dann hinten, so daß alle
Koffer nach vorn rollen. Schließlich darf er unter Zurufen der
Bewunderung einer großen Menge aus eigener Kraft an Land fahren.
Die Straße ist zuerst sehr ordentlich. Allmählich werden die Löcher
immer zahlreicher. Aber im Durchschnitt ist es nicht schlechter als die
Straße Rom-Neapel im Jahr 1927. Sonne und viel Staub. Eine hellgrüne
Frühlingslandschaft mit blühenden Obstbäumen. Dreißig Kilometer
hinter MUDANIA kommt Brussa, die Hauptstadt der Türken, bevor sie
Konstantinopel eroberten. Es liegt ganz reizend, einige Hügel hinauf
gebaut, am Fuß des Olymp, an dessen Stelle aber nur tiefhängende
Wolken zu sehen sind.
1922. ΑΦΙΟΝ ΚΑΡΑΧΙΣΑΡ 1922. Η ΜΑΧΗ. Με τη Συνθήκη του

Νεϊγύ, στις 14 Νοεμβρίου 1919, η Βουλγαρία έχανε την κυριαρχία της
στη Δυτική Θράκη (ως τον ποταμό Εβρο), η οποία μετά τη σύναψη
της Συνθήκης των Σεβρών την 20ή Αυγούστου 1920 περιήλθε σε
412
Χ. Νικολάου ταξ. Διεθνείς πολιτικές και στρατιωτικές συνθήκες-συμφωνίες και συμβάσεις. Αθήνα
1980. Εκδ. ΓΕΣ. Σελ. 273.
197
ελληνική διοίκηση. Το ίδιο έγινε και με την Ανατολική Θράκη, πλην

της Κωνσταντινούπολης. Για μικρό χρονικό διάστημα αυτό υπήρξε
όντως γεγονός... Τότε ήταν που ο Βενιζέλος ζήτησε την άδεια των
Συμμάχων προκειμένου να επιτεθεί στις δυνάμεις του Ατατούρκ, οι
οποίες όμως αυτή τη φορά βρίσκονταν εκτός ορίων ελληνικής
δικαιοδοσίας. Η συναίνεση των Συμμάχων υπήρξε χλιαρή, με την
ταυτόχρονη υπενθύμιση ότι από τούδε και στο εξής οι Ελληνες θα
ενεργούσαν μόνοι, αβοήθητοι και με δική τους ευθύνη. Ωστόσο η
ελληνική προέλαση συνεχίστηκε νικηφόρα, έστω και προσωρινά. Η
προώθηση των ελλήνων στρατιωτών ως την Προύσα συνοδεύτηκε
από υποχώρηση των κεμαλικών στρατευμάτων στη Νικομήδεια. Τις
πρώτες έντονες στιγμές αναρχίας, οργής και απόγνωσης διαδέχθηκαν
ψύχραιμες ενέργειες για την οργάνωση της στρατιάς του Εβρου από
τον Θεόδωρο Πάγκαλο, καθώς και η ανάθεση των ειρηνευτικών
διαπραγματεύσεων με την τουρκική πλευρά στον Ελευθέριο
Βενιζέλο. Σε πρώτη φάση η ανακωχή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας
στα Μουδανιά τον Οκτώβριο του 1922 ανάγκαζε τα ελληνικά
στρατεύματα να εγκαταλείψουν την περιοχή της Ανατολικής Θράκης.
Με τη Συνθήκη της Λωζάννης την 24η Ιουλίου του επόμενου έτους οι
συμμετέχουσες πλευρές (Ελλάδα, Τουρκία, Γαλλία, Ιταλία και
Αγγλία) όρισαν τον ποταμό Εβρο ως φυσικό σύνορο μεταξύ Ελλάδας
και Τουρκίας…413
►1922. The Greek–Turkish boundary region is located in the

southeastern extremity of the Balkan Peninsula. Chief physiographic
features of the region include the Balkan Mountains in the northwest and
the Rhodope Mountains (massif) in the southwest. Between the two
mountain ranges, in Bulgaria, is the Rumelian Basin through which ..This
two-way movement of population across the boundary was well under
way before World War I, and before Turkish nationalists under Mustafa
Kemal and the new Turkish Republic avowed a vigorous policy of
Turkification including an aggressive effort to erase all Ottoman
patterns.Striking demographic changes took place in the years
immediately following World War I. A direct result of the Greek defeat
following occupation of Izmir (SMYRNA) and the surrounding
413
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΝΘΕΤΟΥ: Α. ΖΕΝΑΚΟΣ. ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ: Θ.
ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΛΙΟΥ, ΝΙΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ . Το ΒΗΜΑ, 09032003 , Σελ.: Y08.
ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΖΕΝΑΚΟΣ.
198
countryside in 1919 was the exclusion of all Greeks from Eastern Thrace
(excepting Constantinople) east of the Maritsa. This provision was
included in the Greek–Turkish Armistice signed at MUDANIA in
October 1922 and later confirmed in the treaty of Lausanne.
►1923 Λίγο πριν αντικρίσετε τη πόλη μας, σημείο γνωριμίας αποτελεί ο

απέραντος ελαιώνας που το 1923 ήταν ένα από τα κίνητρα εγκατάστασης
των πρωτοπόρων Μουδανιωτών… ιστορία. Τα Νέα Μουδανιά
ιδρύθηκαν το 1923 από πρόσφυγες της περιοχής Μουδανιών, Κίου,
Καλολίμνου Σιγής Ελιγμών και της γύρω περιοχής της Προύσσας. Τα
θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής αντιμετώπισαν τεράστια
προβλήματα, τα κυριότερα επιβίωσης. Η κατάσταση ήταν απελπιστική
καθώς δεν υπήρχε κατοικημένη περιοχή. Ο περισσότερος τόπος ήταν
γεμάτος από χωράφια των γύρω χωριών και ο υπόλοιπος έλη, τα οποία
αποτελούσαν εστίες μικροβίων. Οι μόνοι κάτοικοι που ζούσαν εδώ ήταν
λίγοι ψαράδες και ο φύλακας του ελαιώνα.
Το όνομα της περιοχής ήταν ”Καργί Λιμάνι“ που στα τουρκικά σημαίνει
”απάνεμο λιμάνι“ και στους ναυτικούς χάρτες σημαινόταν με μια άγκυρα
όπως ακριβώς και τα Μουδανιά της Βιθυνίας414, από όπου προέρχονταν
οι πρόσφυγες. Το 1925 το όνομα αυτό αντικαταστάθηκε από το ”Νέα
Μουδανιά“.
Τον Αύγουστο του 1923 ήρθαν οι πρώτοι πρόσφυγες και προσπάθησαν

να ξαναρχίσουν μια καινούργια ζωή σε έναν τόπο μακριά από αυτόν που
γνώριζαν σαν δικό τους. Τα κριτήρια για την επιλογή της περιοχής ήταν ο
τεράστιος ελαιώνας που βρίσκεται ακόμη και σήμερα στα δυτικά, καθώς
και τα κόκκινα εκείνα βράχια που βρίσκονται στα ανατολικά. Σημαντική
βοήθεια προσέφερε ο Σεβασμιότατος Αγιος Καμπανίας κ.κ. Διόδωρος, ο
οποίος ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων.
Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα από το βιβλίο του Σταύρου
Κουβράκη ”Νέα Μουδανιά“:
”...Ένα ανοιξιάτικο πρωινό του 1923 μπήκαν σε μια βενζινάκατο με τ'

όνομα "Δελφίνι", ο Ζαφείρης Ζαφειρίου, ένας φίλος του Αμερικανός και
ξεκίνησαν.
Ταξίδευαν ανατολικά και γιαλό-γιαλό στα παράλια της Χαλκιδικής.
Βράδιασε, όταν έφτασαν στην παραλία της Επανωμής. Παντού ερημιά.
414
Missaelidis, Kostas, En Bithynie: Par le Fer et par le Feu, Le Bureau de la Presse du Ministere des
Affaires Etrangeres, Athens, 1922.
199
Μόνο το χωριό σε τέσσερα χιλιόμετρα απόσταση από την παραλία .

Πέρασαν τη νύχτα τους στην αμμουδιά και το πρωί ξαναξεκίνησαν.
Πλησίαζε το βράδυ, όταν έφθασαν σε μια τοποθεσία τέσσερα μίλια
περίπου από την Κασσάνδρα. Σταμάτησαν αμέσως τη μηχανή. Και αυτό
γιατί στην τοποθεσία που έξω απλωνόταν, βρήκαν αυτό που ζητούσαν.
Μια σειρά λοφίσκων, σε σχήμα πετάλου, με την αριστερή πλευρά
φυτεμένη με ελαιόδεντρα, που τα φύλλα τους χρύσιζαν στον
απογευματινό ήλιο καθώς τα κουνούσε η ελαφριά μπουκαδούρα, τους
ενθουσίασε. Όλοι ήξεραν την καλλιέργεια της ελιάς, αφού το ευλογημένο
αυτό δένδρο ευδοκιμούσε σε όλα τα παράλια της Μ. Ασίας. Στο βάθος
απέραντοι αγροί, κατάλληλοι για αμπελώνες, οπωρώνες και σιτοβολώνες.
Μπρος τους ένα ορμίσκος, με μερικά πλεούμενα και δύο - τρία κτίσματα.
►1923 Σ'αυτό τον τόπο οι πρόσφυγες415, γνήσιοι απόγονοι των

Ιώνων, άξιοι και τολμηροί έμποροι, εγκαταστάθηκαν το 1923 και
δημιούργησαν ένα καινούργιο, ζωτικό και παραγωγικό χώρο 416.
Ασχολήθηκαν με την αλιεία, την γεωργία, την αμπελουργία, το εμπόριο,
τη βιομηχανία, με αποτέλεσμα η ανάπτυξη του τόπου να είναι ραγδαία.
►1923. 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923 Το παρασκήνιο της Συνθήκης της

Λωζάννης Πώς σχολίαζε την παρουσία των Τούρκων στη
Συνδιάσκεψη Ειρήνης ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών λόρδος
Κώρζον. ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΟΜΑΗ .H υπογραφή της Συνθήκης της
Λωζάννης συνιστά αναμφισβήτητα σημείο καμπής της νεότερης
ιστορίας τόσο της Ελλάδας όσο και της γείτονος Τουρκίας. Σε
διαφορετικά συμμαχικά στρατόπεδα σε όλους σχεδόν τους πολέμους,
οι δύο χώρες βρέθηκαν μετά τη λήξη του A´ Παγκοσμίου Πολέμου
στο επίκεντρο μιας διαμάχης - το γνωστό ως Μικρασιατικό ζήτημα -
στην οποία οδήγησαν νομοτελειακά η σύγκρουση συμφερόντων και ο
ανταγωνισμός του διεθνούς παράγοντα στην περιοχή. H αποτυχία
στην επίτευξη ελληνοτουρκικής συνεννόησης για την τύχη του
ελληνικού στρατού και των χριστιανικών πληθυσμών στη M. Ασία
415
ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ. ΑΠΟ ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 1922 – 1924.
ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ /ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ.
416
Οικονομικός ταχυδρόμος. ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΤΣΟΥΡΒΑΚΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Ε. 11/5/1989.
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ,1922,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ,ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ.
200
και στη Θράκη, σε διεθνή διάσκεψη στο Λονδίνο την άνοιξη του
1921, σήμανε την έναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων από τον
ελληνικό στρατό στη M. Ασία με κατάληξη την τραγωδία της
Μικρασιατικής καταστροφής. Μετά από παρέμβαση των τριών
Δυνάμεων - Αγγλίας, Γαλλίας, Ιταλίας - υπεγράφη στα Μουδανιά στις
11 Οκτωβρίου 1922 ανακωχή μεταξύ του Ισμέτ Πασά και των
αρμοστών των τριών στην Κωνσταντινούπολη, ανακωχή την οποία
απεδέχθη δύο ημέρες αργότερα και η Ελλάδα. Εναν μήνα αργότερα,
στις 20 Νοεμβρίου του ιδίου έτους, συνήλθε στη Λωζάννη η ομώνυμη
Συνδιάσκεψη Ειρήνης υπό την προεδρία του βρετανού ΥΠΕΞ λόρδου
Κώρζον…Στη διάσκεψη παρέστη και αμερικανός αντιπρόσωπος, ο
Α.W. Child, και στη δεύτερη φάση ο αμερικανός πρεσβευτής στη
Βέρνη J. Clark Grew. Την Ελλάδα αντιπροσώπευσε ο Ελ. Βενιζέλος
και την Τουρκία ο Ισμέτ Πασάς.
►1923. Προσφυγικό ζήτημα (μικρασιατική καταστροφή).Από τη

Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια. Η Επιτροπή
417
Αποκατάστασης Προσφύγων (ΕΑΠ). Το 1923 ιδρύθηκε αυτόνομος
οργανισμός με την επωνυμία «Επιτροπή αποκατάστασης Προσφύγων
(ΕΑΠ)», με έδρα την Αθήνα και σκοπό την οριστική στέγαση και την
απασχόληση των προσφύγων. Για την περίθαλψή 418 τους διατέθηκαν
πόροι του Ελληνικού κράτους, συνεισέφεραν ιδιωτικές οργανώσεις και
βοήθησαν οργανισμοί όπως ο Βρετανικός Ερυθρός Σταυρός, ο
Σουηδικός Ερυθρός Σταυρός, ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός, η
YMCA κ.ά.
Περιοχές εγκατάστασης. Ο πυρήνας του προσφυγικού πληθυσμού

εγκαταστάθηκε στην Αττική και τη Μακεδονία. Ο επίσημος αριθμός
προσφύγων ανά περιοχή το 1928:Μακεδονία: 638,253 52.2% (με
270.000 στη Θεσσαλονίκη μόνο), Κεντρική Ελλάδα και Αττική:
306.193 25.1% Θράκη: 107.607 8,8%, Βόρειο Αιγαίο: 56.613 4,6%.
Θεσσαλία: 34.659 2,8%, Κρήτη: 33.900 2,8%, Πελοπόννησος: 28.362
417
Κώδικες βορειοδυτικής Μικράς Ασίας (1870-1928) :Πόντου, Βιθυνίας, Αιολίδος, Ιωνίας,
Καρίας :ΓΑΚ, ταμείο ανταλλαξίμων :περιγραφή και αναλυτικά περιεχόμενα των Κωδίκων . -
(Βιβλιοθήκη Γενικών Αρχείων του Κράτους , 28). Μπεκιάρογλου - Εξαδακτύλου , Αικατερίνη - 1996.
418
Η περίθαλψις των προσφύγων 1917-1920 : Δυτική Θράκη, Ανατολική Θράκη, Μικρά Ασία,
Βόρειος Ήπειρος, Ανατολ. Μακεδονία, Νότιος Ρωσία, Πόντος, Ρουμανία, Δωδεκάνησσα Εν Αθήναις :
Εκ του Τυπογραφείου Κωνστ. Ι. Θεοδωροπούλου , 1920.
201
2,3%, Ήπειρος: 8.179 0,7%, Κυκλάδες: 4,782 0,4%, Ιόνια νησιά: 3.301
0,3%, Σύνολο: 1.221.849 100%.
►1924 Ο οικισμός αναγνωρίστηκε ως κοινότητα με το όνομα

Καργί-Λιμάνι με το διάταγμα της 10-10-1924-ΦΕΚ 259 Α1924.419
1925 Ο οικισμός ονομάστηκε από Καργί Λιμάνι σε Νέα Μουδανιά .το

1925. Μ.Λιλιμπάκη Σπυροπούλου, Χαλκιδική.Τα πρακτικά του
κοινοτικού Συμβουλίου που σώζονται είναι για το χρονικό διάστημα
1925-1929. Μ.Λιλιμπάκη Σπυροπούλου, Χαλκιδική.
►1926, Ημερομηνία συγγραφής. Blight of Asia. Horton, George. 1926.

The Blight of Asia: An Account of the Systematic Extermination of
Christian Populations. Indianapolis: The Bobs-Merrill Co. [Storage
library: DF 2755] * 1985. Report on Turkey: USA Consular Documents.
[Originally published in 1926 as The Blight of Asia.] Athens: The
Journalists’ Union of the Athens Daily Newspapers. [R949.5072_5]. Και
Horton George. Κατάρα της Ασίας Αθήνα 1981, Εστία Ν. Σμύρνης-
Θρακικόν κέντρον. Επίσης, Howland Ch. L’ etablissement des refugies en
grece, geneve 1926. Ακόμα, League of Nations 1) (1925). Treaty series.
2)League of Nations, (1926). L’Etablissement des refugies en Grece.
Geneve.
►1928 Le 12 septembre 1922, le traité de Mudanya fut signé à la

résidence Alexandre Ganianoff, entre les forces républicaines turques et
le royaume de Grèce, signifiant la capitulation grecque et l’évacuation de
l’Asie Mineure et de la Thrace, par les forces d’occupation.En 1923, suite
au traité de Lausanne, la population orthodoxe de Mudanya, devait
quitter la ville et s’installer en Grèce, où ils fondèrent Τα Νέα Μουδανιά
(Nouvelle Mudanya), près de Salonique. Dans les mêmes temps, des
réfugiés musulmans de Crète et de Bulgarie, s’installèrent en ville.Depuis
1928, le nom de la ville s’écrit officiellement : Mudanya.Les textes et
photos de ce site sont déposés et protégés par le...420
419
1960.ΝΕΛΕ Χαλκιδικής 2004.
420
-2003, Istanbul / Berne.
202
►1931. Ημερομηνία συγγραφής του έργου421. Ο επικριτής μου φαίνεται

ότι δυσανασχετεί και με την έκφραση "δυνάμεις κατοχής" που
χρησιμοποίησα για το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα. Στον τόμο
"Αντίλαλοι από τα Μουδανιά και τα γύρω" που εξέδωσε ο Σύλλογος των
Μουδανιωτών Θεσσαλονίκης το 1931, λίγα μόνο χρόνια μετά τον
ξεριζωμό, διαβάζουμε στη σελίδα 338 κάτω από μια φωτογραφεία την
εξής ένδειξη (λεζάντα): "Το Φρουραρχείον της Κίου κατά την Ελληνικήν
Κατοχήν". Η πρώτη γενιά των προσφύγων ήταν έντιμη με τον εαυτό της
όσον αφορά την πραγματικότητα των γεγονότων, οι επόμενες
ιδεολογικοποίησαν, στο πλαίσιο και της κρατικής ιδεολογίας, τα
πραγματικά γεγονότα παρα-ποίησαν και παραποιούν την ιστορία. Το
ερώτημα είναι, λοιπόν, ποιος παραχαράσσει τι;
►1937 Mudanya Truce House Museum
Art Nouveo waterside residence, which belongs to the beginning of the

19th century, and on Mudanya coastal road, and where Turkish - Greek
war ending truce agreement is signed between TBMM government and
ally states on October, 11th 1922 is used as a museum since 1937. Various
documents and materials of Independence War and truce as well as
properties of that period are exhibited within the Museum.
►1946 Η κοινότητα αναγνωρίστηκε ως Δήμος με το Ν.Δ.

107/1946-ΦΕΚ 9Α/1946. Μ.Λιλιμπάκη Σπυροπούλου, Χαλκιδική.
►1951. ΤΖΕΚΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ. Β' Θεσσαλονίκης, 1ος με 5.466 σταυρούς.

Υπάλληλος υπουργείου Γεωργίας. Γεννήθηκε το 1951 στα Νέα
Μουδανιά Χαλκιδικής.
Σπουδές: Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου.
Πολιτική δραστηριότητα: Υπεύθυνος αγροτικού του ΚΚΕ στη
Θεσσαλονίκη, συνδικαλιστής στη ΔΥΔΕΠ.
►1965. Στην κυβέρνηση του Νόβα422 (από τις 15 Ιουλίου μέχρι τις 5
Αυγούστου 1965), οι: Γ. Αθανασιάδης - Νόβας, Στ. Κωστόπουλος, Ι.
Τούμπας, Κων. Μητσοτάκης, Δ. Παπασπύρου, Στ. Αλαμανής, Γ.
Μπακατσέλος, Αθ. Ρουσσόπουλος, Δ. Κωστής, Χρ. Βασματζίδης, Αλ.
Βερνίκος, Χρ. Αποστολάκος, Ιακ. Διαμανόπουλος, Χρ. Αβραμίδης, Φ.
421
Το βλέμμα του Νάρκισσου (Απάντηση στην κριτική του Ιωάννη Χρίστογλου). του δημοσιογράφου
Όμηρου Ταχμαζίδη.
422
ΕΘΝΟΣ On line
203
Πιτούλης, Ε. Δενδρινός. Στις 20.7 προστέθηκαν οι Γ. Μελάς, Γ.

Ηγουμενάκης, Εμμ. Λουλακάκης, Κ. Στεφανάκης, Ι. Τσουδερός….
Συμπαραστάτες σ’ αυτή την προσπάθεια ήταν ο τότε Δ/ντής της Ένωσης
κ Τσατσαράνης και ο Υπουργός γεωργίας, βουλευτής Χαλκιδικής κ
Βασματζίδης423 που κάνει αυτοσκοπό του την επίλυση του θέματος.
►1971 Σχετικά με αυτήν την διαδικασία, η κλασική μελέτη είναι

Σπύρου Βρυώνη, η πτώση του μεσαιωνικού ελληνισμού στη Μικρά Ασία
και η διαδικασία του εξισλαμισμού από τα μέσα του ενδέκατου αιώνα
προς τον δέκατο πέμπτο αιώνα. 424
►1974 Η ημερομηνία αναφέρεται στη συγγραφή του έργου.

425
Excerpt from Index: "... F4 Naskaupi, ring, Canada, Navasota, ricer,
U.S.A., 834 D4 Nea Moudania, Greece, 781 D5 Neiafu, Vava'u Group,
Tonga, Nara, Mali, 804 ..."
1974 Τσάτσαρη Ι. Χρήστου-Συμβολαιογράφου, Ν. Μουδανιά ,

Χαλκιδικιώτικα Ευθυμογραφήματα, 1974, σελίδες 86.
►1979 Η ημερομηνία αναφέρεται στη συγγραφή του έργου. Latin

Dictionary Founded on Andrew's Edition of Freund's Latin Dictionary, by
Charlton T. Lewis, et al (August 1979), Excerpt from page 135: "... 360.-
11, A town in BITHYNIA, earlier called Μ yrlea, now Moudania, Plin.
5, 32, 40, § 143 ; cf. Mann. Asia ..."
1997. Η αόρατη Ελληνίδα.426 Το ιστορικό μυθιστόρημα με ηρωίδα την

Τερέζα Δαμαλά πέτυχε εντυπωσιακές πωλήσεις από τις πρώτες ημέρες
της κυκλοφορίας του Η «Τερέζα» του Φρέντυ Γερμανού θα αποτελέσει,
σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, το μπεστ σέλερ του εφετεινού
καλοκαιριού…Η Δαμαλά έζησε στο εξωτερικό ως το 1922, όταν
αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα της μαζί με τον Ερνεστ
423
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΟΓΡΑΙΑΣ. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑΣ
424
Berkeley, 1971.
425
Geographica's World Reference: Over 1,000 Pages of Global Information by Geographica Editors
(Editor), Geographica (Editor) (Paperback)
426
ΛΩΡΗ ΚΕΖΑ Το ΒΗΜΑ, 1506. 1997 , Σελ.: S14
204
Χέμινγουαιη, ο οποίος ήταν τότε ανταποκριτής της εφημερίδας «Τορόντο

Σταρ». Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους βρέθηκαν στη Ανατολική Θράκη
όπου ο αμερικανός συγγραφέας παρακολουθούσε τα καραβάνια των
προσφύγων που κατευθύνονταν στη Μακεδονία μετά την υπογραφή της
Συνθήκης στα Μουδανιά. Το ζεύγος χώρισε εκεί για να συναντηθεί ξανά,
τυχαία, στο Παρίσι το 1940.
1998. Ημέρα Εθνικής Μνήμης για την γενοκτονία των Ελλήνων της
Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος.(Με ομόφωνη απόφαση της
Βουλής των Ελλήνων το 1998.
2000. ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΟΝΑΧΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΣΤΗΝ

ΤΟΥΡΚΙΑ.427 Προσκυνηματικό ταξίδι σε πόλεις της Μικράς Ασίας, που
συνδέονται με τη μακραίωνη ιστορία της Ορθοδοξίας, πραγματοποίησαν
καθ' όλη τη διάρκεια της εβδομάδας που πέρασε τα μέλη της Ιεράς
Κοινότητας του Αγίου Ορους. Ιεράπολη, Νίκαια της Βιθυνίας, Εφεσος,
Σμύρνη, Μουδανιά, Αϊβαλί, Νικομήδεια, Μαρμαρίδα και Μύρα ήταν το
μακρύ ταξίδι που επέλεξαν να πραγματοποιήσουν οι μοναχοί.
Εκατοντάδες ήταν οι Τούρκοι που υποδέχτηκαν τους μοναχούς στις
πλατείες των πόλεων τις οποίες επισκέφθηκαν. Στη Νίκαια της Βιθυνίας,
την πόλη όπου διεξήχθη η πρώτη και η έβδομη Οικουμενική Σύνοδος, οι
Αγιορείτες τέλεσαν λειτουργία στον ναό της Αγίας Σοφίας, ο οποίος τους
επόμενους μήνες θα αναπαλαιωθεί καθώς εκεί θα συναντηθούν όλοι οι
Ορθόδοξοι Προκαθήμενοι Πατριάρχες και Αρχιεπίσκοποι στις 26
Δεκεμβρίου. Στη Νικομήδεια οι μοναχοί επισκέφτηκαν τον τόπο του
μαρτυρίου της Αγίας Βαρβάρας, ενώ στην Ιεράπολη βρέθηκαν στον τάφο
του Αποστόλου Φιλίππου.
2000. Τα παληά Μουδανιά…MUDANYA TRİLYE APOLYONT

CUMALIKIZIK Gün Cumartesi Eskihisar - Topçular feribotu
kullanılarak yaklaşık 2 saatlik bir yolculuktan sonra Yalova Kara Kilise,
Gemlik Kurşunlu köyü ( Elegmi ), Aber Kios Manastırı, Mudanya,
Kumyaka ( Siği ) Baş Melekler Kilisesi ( Taksiharhis Kilisesi ), zeytinleri
427
Το ΒΗΜΑ, 27/02/2000 , Σελ.: A48.
205
ve balıkları ile ünlü tarihi Trilye ( Zeytinbağı ), Fatih Camisi - Stefanos

Kilisesi, Kemerli Kilise - Panagia Pantobassilissa Kilisesi, Taş Mektep,
Zeytin Butiği, Tarihi sokaklar ve evler, Mudanya ' ya dönüş ve
konaklama.
2. Gün Pazar. Otelde kahvaltıdan sonra hareket ( 08:00 ), Mudanya
Evleri, Tahir Paşa Konağı, Mudanya Mütarekesi Müze Evi, nostaljik bir
balıkçı köyünü ( Gölyazı ) barındıran antik kalıntılarla dolu Apolyont (
Uluabat ) gölü, Cumalıkızık köyü, 700 yıllık geçmişe sahip Orhan Gazi'
nin kurduğu fotoğraf cenneti olan Osmanlı köyünün tarihi evlerinin
detaylı anlatımı, Osmanlı Müzesi ve akşam saatlerinde İstanbul' a varış.
►2002 Η ημερομηνία αναφέρεται στη συγγραφή του έργου. Insight

Compact Guide Greece, by Claudia Christoffel-Crispin, et al (January 02)
Excerpt from page 74: ". Moudania Metamó= , Pandelimonos,
Kassandna ..."
2002. Μουσείο. Οι ψαράδες απέκτησαν το δικό τους μουσείο. «Κατ'

αρχάς να σας πω ότι το κτίριο του μουσείου είναι ένα έργο τέχνης.
Αποτελεί ένα κόσμημα για τα Μουδανιά. Τα εκθέματα είναι
εντυπωσιακά. Εχουμε μια βάρκα η οποία είναι πιστό αντίγραφο της
βάρκας που χρησιμοποιήθηκε από τους παππούδες μας για να έρθουν από
τη Μικρά Ασία στην Ελλάδα το 1922. Εχουμε επίσης μικρογραφίες
όλων των σκαφών της περιοχής και μακέτες που αποδίδουν πιστά όλους
τους τρόπους ψαρέματος. Από το γρι γρι και την ανεμότρατα μέχρι το
παραγάδι και το νταϊλιάνι. «Είναι πάρα πολύ σημαντική. Οι παππούδες
μας ψάχνοντας να βρουν τρόπο να ζήσουν, κυνηγημένοι από την
Κωνσταντινούπολη, έμειναν ένα χρόνο στη Θεσσαλονίκη σε σκηνές υπό
άθλιες συνθήκες. Κάποια στιγμή -όπως περιγράφεται στα ντοκουμέντα
μας- περιέπλεαν με μια "βενζίνα" η οποία είχε παραχωρηθεί από έναν
Αμερικανό σε ένα μητροπολίτη που ήταν και 'κείνος πρόσφυγας.
Εψαχναν να βρουν τόπο διαμονής στη Χαλκιδική. Βρέθηκαν λοιπόν σε
ένα "καργι λιμάνι". Καργι σημαίνει υπήνεμο. Μια τοποθεσία που
προσομοίαζε πάρα πολύ με τα Μουδανιά της Μ. Ασίας. Ενας ελαιώνας,
ένα μέρος κατάφυτο. Ηταν γνώστες της καλλιέργειας της ελιάς και από
την άλλη είδαν τη θάλασσα που και αυτήν γνώριζαν πάρα πολύ καλά.
Ετσι αποφάσισαν να μείνουν στα Νέα Μουδανιά». 428
428
Λ. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ spyropul@enet.gr. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 25022002
206
►2002 Η ημερομηνία αναφέρεται στη συγγραφή του έργου. Έκδοση

Δήμου Ν. Μουδανιών, 2002, σελίδα 10-11, Νέα Ποτείδαια,
αρχαιολογικά στοιχεία για ίδρυση κ.λ.π. Ποτίδαιας.
►2003 Η ημερομηνία αναφέρεται στη συγγραφή του έργου ή στην

πραγματοποίηση της έρευνας. Καταγραφή φυτικών πληθυσμών και
αντίστοιχων αλλεργιογόνων τύπων γύρεων στην περιοχή Ν.
Μουδανιών Χαλκιδικής και η κλινική τους σημασία / Παπαγεωργίου,
Βαρσάμης [GRI-03-170] Η παρούσα έρευνα ασχολήθηκε με την
καταγραφή των φυτικών πληθυσμών και των αντίστοιχων αλλεργιογόνων
τύπων γύρεων (Pollen types) στην περιοχή Ν. [...] This research deals
with the registration of the plant population (flora) and the respective
pollen types in the area of N. [...] 429
2003. 1922. Οι έλληνες αρχαιολόγοι στη Μικρά Ασία. Δεν ήταν λίγες οι
φορές που το προσωπικό με κακές καιρικές συνθήκες έφτανε ως τις
γραμμές πυρός. Εξαιρετικά δύσκολο ήταν το έργο της περισυλλογής
αρχαίων από την αχανή μικρασιατική ύπαιθρο που συγκεντρώνονταν σε
αποθήκες στη Σμύρνη και στα 430Μουδανιά. Σχεδόν κάθε μέρα τα
λιγοστά μέλη της Υπηρεσίας έπρεπε να διανύουν μεγάλες αποστάσεις,
πολλές φορές μάλιστα σε συνθήκες εξαιρετικά δύσκολες, καθώς
διέσχιζαν με στρατιωτικά αυτοκίνητα κακοτράχαλους δρόμους ή
ταξίδευαν στριμωγμένοι σε τρένα ασφυκτικά γεμάτα από στρατιώτες.
Και αυτό επειδή καθημερινά «βομβαρδιζόταν» η Υπηρεσία από
αναφορές διοικητών στρατιωτικών μονάδων, οι οποίοι από
υπερβάλλοντα πατριωτισμό και φυσικά από δικαιολογημένη άγνοια, κάθε
μάρμαρο που εύρισκαν το παρουσίαζαν ως έργο του... Φειδία - και ήταν
πλήθος τα σκαλισμένα ή ενεπίγραφα μάρμαρα που συναντούσαν
μπροστά τους ζητώντας την άμεση επέμβαση των αρχαιολόγων. Δεν ήταν
λίγες οι φορές που το προσωπικό της Υπηρεσίας με κακές καιρικές και
κλιματολογικές συνθήκες έφτανε ως τις γραμμές πυρός, ενώ συχνά
κινδύνευε και από σφαίρες ατάκτων Τσετών. Οι τρεις ανασκαφές που
διεξήγαγαν από το 1921 οι Ελληνες αρχαιολόγοι στην Ιωνία και πιο
συγκεκριμένα στη Νύσα, στην Εφεσο, όπου αποκαλύφτηκαν τα ερείπια
του μεγάλου ναού του Ιωάννου του Ευαγγελιστή, και στις Κλαζομενές,
τερματίστηκαν λίγα εικοσιτετράωρα προτού μπουν οι Τούρκοι στη
429
http://cds.lib.auth.gr//archive.shtml?base=Griza&id=gri-03-170.
430
Το ΒΗΜΑ, 28092003 , Σελ.: B51. M. A. ΤΙΒΕΡΙΟΣ
207
Σμύρνη! Και μέσα στον πανικό της επερχόμενης καταστροφής είχαν το

κουράγιο να μεταφέρουν και κάποια από τα ευρήματά τους στην Αθήνα,
όπως αρχαία μετέφεραν στις νέες τους πατρίδες και οι πρόσφυγες.
►2003 . Το χρωστούσα ετούτο το ταξίδι. Πρώτα σ' εμένα τον ίδιο

και τις μνήμες τις παιδικές που μ' ανάθρεψαν και με πότισαν με της
νοσταλγίας το γλυκόπικρο εκχύλισμα. Επειτα, στον πατέρα που δεν
πρόφτασε, και σ' όλες αυτές τις ωραίες λησμονημένες με τα αρχαία
ονόματα: Ερατώ, Σαπφώ, Γλυκερία, Ιφιγένεια, Πολύμνια, Αντιόπη... που
σαν ανηφόριζε το βραδάκι, καθισμένες στα κατώφλια, διηγιούνταν τα
είχαν κι έχασαν, μ' ένα γέλιο βυθισμένο στο δάκρυ. Συντρόφευαν τη
σκέψη μου στα ατελείωτα χιλιόμετρα μνήμης ετερόφωτης και
αναζήτησης σημείων από γραφές παλίμψηστες που κυκλώνουν την
Προποντίδα, από τα Δαρδανέλλια ώς την Πάνορμο, την Τρίγλεια, τα
Μουδανιά, την Προύσα431 και την Κίο, και από την Πόλη ίσαμε τη
Σηλυβρία και τη Ραιδεστό...ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΝΤΑΙΟΣ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
– 01102003.
2003. Βιβλιογραφία . ”Αντίλαλοι από τα Μουδανιά και τα γύρω“,

διανέμεται από το Δήμο Μουδανιών. Αδελφοποιήσεις: ΜΟΥΔΑΝΙΑ,
Πόλη, ΤΟΥΡΚΙΑ…432 Επίσης Συνταξιούχος δάσκαλος, με μόλις
περασμένα τα εξήντα, αεικίνητος, ευγενέστατος και «Εγγλέζος στα
ραντεβού», ήταν από τους πρωτεργάτες της αδελφοποίησης μεταξύ
Μουδανιών της Προύσας και Νέων Μουδανιών της
Χαλκιδικής.ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 03102003
►2006.
ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΣΤΑ Ν.ΜΟΥΔΑΝΙΑ. 433
07.12.06
Με σκοπό να μη χαθούν οι μνήμες από τα παλιά Μουδανιά της Μικράς

Ασίας αλλά και από τη ζωή στα Νέα Μουδανιά και στην ευρύτερη
431
Εις τα κατωθι Βιλαετια: Βιλαετιον Προυσης Ελληνες 278.421 με 229 Εκκλησιες και 211 Σχολεια.
Comments(0)http:blogg.anastasios.se#post4.
432
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group.
433
“halkidikinews.gr”
208
περιοχή τα χρόνια που πέρασαν, η νέα δημοτική αρχή Μουδανιών

σχεδιάζει να ιδρύσει και να λειτουργήσει Κέντρο Ιστορίας στην πόλη.
Ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Μουδανιών Ανδρέας Παπαγιάννης
αναφερόμενος στην τοπική ιστορία, την οποία χαρακτήρισε «πολύτιμη
κληρονομιά για όλους» γνωστοποίησε ότι η νέα δημοτική αρχή, θα δώσει
ιδιαίτερο βάρος στο να μη χαθούν οι μνήμες του παρελθόντος και να μην
ξεφτίσει η παλιά εικόνα των Ν. Μουδανιών, με την πάροδο του χρόνου.
Όπως περιέγραψε στο “halkidikinews.gr” ο κ. Παπαγιάννης, το Κέντρο
Ιστορίας θα είναι ένας φορέας που θα έχει ως σκοπό λειτουργίας τη
διατήρηση ζωντανών όλων εκείνων των ιστορικών και λαογραφικών
στοιχείων της περιοχής, για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να
πληροφορούνται οι νεότεροι αλλά και να μη κινδυνεύει η τοπική ιστορία
να παρερμηνευθεί ή να ξεχαστεί από κανέναν.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό αυτού του έργου, οι υπεύθυνοι του

φορέα θα καταγράψουν την τοπική ιστορία συγκεντρώνοντας υλικό από
κάθε δυνατή πηγή, είτε αυτή είναι γραπτή, είτε είναι προφορική, ακόμα
και από φωτογραφίες και ερασιτεχνικές βιντεολήψεις. Το υλικό αυτό θα
είναι στη διάθεση επιστημόνων ούτως ώστε να καταγραφεί σε βιβλία και
σε οπτικοαουστικό υλικό στα οποία θα έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες
που επιθυμούν να γνωρίσουν την τοπική ιστορία.
«Μας ενδιαφέρει να θυμόμαστε την ιστορία του τόπου μας, η οποία
μάλιστα είναι και ιδιαίτερα σημαντική, συνυφασμένη με τη ζωή των
γονιών μας, τη δική μας και των παιδιών μας. Θέλουμε να διατηρήσουμε
ζωντανές τις μνήμες μας και μπορούμε να το κάνουμε, αρκεί όλοι να
συστρατευτούμε και να βοηθήσουμε, ο καθένας με τον τρόπο του προς
αυτή την κατεύθυνση. Θυμάμαι πολύ έντονα τα παιδικά μου χρόνια στα
Ν. Μουδανιά, τα χρόνια της ξεγνοιασιάς και του παιχνιδιού με τους
φίλους μου, τα χρόνια που τα Ν. Μουδανιά ήταν μεν μια σημαντική
κωμόπολη είχαν όμως πολύ διαφορετική εικόνα. Υπάρχουν γύρω μας
Μουδανιώτες, Σημαντρινοί, Φλογητιανοίί και όχι μόνο, που
ενδιαφέρονται για την τοπική ιστορία. Οι άνθρωποι αυτοί συλλέγουν
φωτογραφίες, καταγράφουν παλιές συνήθειες, ερευνούν ιστορικά
στοιχεία, δίνουν τον.. «εαυτό» τους προκειμένου η τοπική ιστορία να
περάσει και στις νεότερες γενιές. Εμείς, έχουμε χρέος όχι μόνο να
209
διαφυλάξουμε αυτή την ιστορία αλλά και να την αναδείξουμε. Γι’ αυτό και
θα προχωρήσουμε στην οργάνωση και λειτουργία του Κέντρου, το οποίο
ως έργο είναι ένα από τα έργα που θέτουμε σε προτεραιότητα, λόγω της
ουσιαστικής του σημασίας» ανέφερε ο κ. Παπαγιάννης.
Ο φορέας θα αναπτύξει συνεργασία εκτός όλων των άλλων και με την
επιστημονική κοινότητα Ελληνικών Πανεπιστημίων αλλά και με
ανθρώπους των Γραμμάτων και της Ιστορίας της περιοχής με στόχο το
αποτέλεσμα της ερευνητικής δουλειάς να είναι αναμφισβήτητο. Στη
συνέχεια, σε ειδικό χώρο, η πρόσβαση στην ιστορία –παλαιότερη, νεότερη
αλλά και σύγχρονη- για τον κάθε πολίτη θα είναι εφικτή. 434
►2006. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ. ΑΝΔΡΕΑ

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ
Δήμαρχος Μουδανιών εξελέγη για πρώτη φορά στις Εκλογές του 2006
ο Ανδρέας Παπαπαγιάνης. Ο σαραντατριάχρονος γιατρός, είχε διατελέσει
αρχηγός της μειοψηφούσας παράταξης του Δημοτικού Συμβουλίου
Μουδανιών κατά την προηγούμενη τετραετία και από τον Οκτώβρη του
2006, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των συνδημοτών του βρίσκεται στο
τιμόνι του Δήμου Μουδανιών. Όραμα του η ανάπτυξη του Δήμου
Μουδανιών, όραμα για το οποίο εργάζεται σκληρά καθημερινά
ξεχνώντας τι σημαίνει ελεύθερος χρόνος…
2006. Ενα ταξίδι435 στις τέχνες, τα γράμματα, τον πολιτισμό απο κάθε
γωνιά της γής. Σάββατο, Ιούλιος 08, 2006. Καλοκαίρι και Φεστιβάλ στις
Θάλασσες! 436Εμείς έχουμε διάθεση να ξεδώσουμε... για να δούμε πως θα
τα βρούμε μεταξύ μας... Πχ αυτό το Φεστιβάλ της Θάλασσας στα
Ν.Μουδανιά που ήταν να αρχίσει στη 1 Ιουλίου...ε τελικά θα αρχίσει
στις 8. Κι αυτό μάλλον παίζεται. Μπορεί να πέφτουν τίποτε καρέκλες!!.
Τέλος πάντων η επιτυχημένη παράσταση του Μαϊου επιστρέφει και στις
διακοπές σας, οπότε αν βρεθείτε για κανα μπάνιο, το πιθανότερο απο
τουλούμι στη στεριά κι όχι στη θάλασσα, ελάτε στις 30 του μηνός στο
434
Ρεπορτάζ: Μαρία Παπαδημητρίου. Σχεδιασμός: Mundo GR.
435
Lamavr: The Art Watcher.
436
Αναρτήθηκε από lamavr.
210
ανοιχτό θέατρο Μουδανιών και απολαύστε μια κατα γενική ομολογία

γλυκιά θεατρική ατμόσφαιρα κάτω απο το φώς του πρώιμου
Αυγουστιάτικου φεγγαριού.
Σας παραθέτω την συνέντευξη της σκηνοθέτιδας Λένας Οφλίδου σχετικά

με το έργο.
Συνέντευξη με τη συyyραφέα - σκηνοθέτιδα, Λένα Καλαϊτζή - Οφλίδη
Πώς γράφτηκε το "Εξ Ανατολών";
Νομίζω πως σας είναι γνωστό, ότι συγγράφουμε μαζί με τον

σύζυγό μου, Σίμο. Είναι μια συνεργασία που άρχισε το 1989. Έτσι έγινε
κι αυτήν τη φορά. Ξεκινήσαμε το έργο το Σεπτέμβρη του 2005, ύστερα
από πρόταση που μας έκανε ο Τάσος Δαμάσκος, να γράψουμε ένα
κείμενο θεατρικό, αφιέρωμα στους πρόσφυγες από τα παλιά Μουδανιά
και τα γύρω.
Από το Σεπτέμβρη του 2005 μέχρι το Γενάρη του 2006, -οπότε άρχισαν
οι πρόβες, η πρόταση έγινε ιδέα θεατρική, φόρεσε τα "φτερά" της και
πέταξε, για να αγναντέψει από ψηλά τηθάλασσα που ενώνει τις δύο
πατρίδες. "..
-Ποιος είναι ο βασικός άξονας πάνω στον οποίο στηρίχθηκε το έργο;
-Θα πρέπει να όας πω ότι το έργο μας δεν ασχολείται με τα αίτια της
συμφοράς του 1922 και τις εθνικές συνέπειες. Ενδιαφέρεται, κυρίως, για
την εκρηκτική δυνατότητα των ανθρώπωννα αντλούν απ' αυτήν και να
ονειρεύονται, πέρα από το τίποτα,το Κάτι Αυτό, κυρίως, προσπάθησε να
αναδείξει -Γιατί γράψατε ένα έργο σπονδυλωτό;
Γιατί θέλαμε να "παίξουμε" με το χρόνο, αγγίζοντας μια το

σήμερα και μια το χτες. Σκοπίμως δεν ακολουθήσαμε χρονολογική σειρά
στα θεατρικά δρώμενα, γιατί για δύο τουλάχιστονγενεές μετά τα
γεγονότα το παρόν αδιαλείmως εμπεριείχε τοχθες και η καθημερινότητα
των προσφύγων στη νέα πατρίδα"ζύμωνε το ψωμί" της με τη "μαγιά" της
μικρασιατικής "ζυμωσιάς". Παρ' ότι ανεξάρτητες, όμως, οι δέκα
θεατρικές σκηνές διαδέχονται η μία την άλλη με τη ροή του ενιαίου
έργου και με συνεκτική τους ύλη τη μουσική και τα τραγούδια.
Το έργο έχει ιστορικά, λαογραφικά, γεωγραφικά, κοινωνιολογικά και
στοιχεία της καθημερινής ζωής. Μπορείτε να μαςπείτε λίγα λόγια για το
πώς δουλέψατε με το κείμενο;
Πράγματι, υπάρχει ένας πληθωρισμός τέτοιων στοιχείων. Αναγκαίος,
211
όμως, για να υπηρετηθεί ο στόχος της παραγγελίας. Ανατρέξαμε σε

ιστορικές πηγές, επισκεφτήκαμε την Προύσα, τα Παλιά Μουδανιά και τα
γύρω χωριά τους για επιτόπια έρευνα, συζητήσαμε με παλιούς
Μουδανιώτες, χρησιμοποιήσαμεγλωσσάρι μουδανιώτικο και τριγλιανό,
όπως θα διαπιστώσετεκαι από το πρόγραμμα της παράστασης. 437-Γιατί
όχι; Το τραγικό διδάσκει, διδάσκει μέσα από την κάθαρση. Και η
κάθαρση στην τραγωδία του 22, που βίωσαν οι κοντινοί μας απόγονοι,
πρέπει τώρα πια να είναι "ανοιχτό παράθυρο" στο Αιγαίο των λαών και
των πολιτισμών τους.
Θα θέλαμε η παράστασή μας εκεί να θεωρηθεί σαν ένας ''χαιρετισμός
φιλίας", ως μυστική και φανερή ''χειραψία'' με τους γείτονες. Να τους
πούμε από κοντά το "καλημέρχαμπα", τη λέξη κλειδί του έργου από το
ελληνικό "καλημέρα" και το τουρκικό "μέρχαμπα", που σημαίνει
"χαίρετε", "γεια".
►2007. ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΘΗΝΑΙΟΣ. βουλευτής ΝΔ Χαλκιδικής.

Μουδανιά
2007. Παρουσία πλήθους κόσμου που γέμισε ασφυκτικά το Ομήρειο,

πραγματοποιήθηκε η διάλεξη της Ελένης Γλύκαντζη – Αρβελέρ 438 το
Σάββατο. Η κορυφαία επιστήμονας κέρδισε το κοινό με την απλότητα,
την αμεσότητα και το ταπεραμέντο της καθώς και με τα ιστορικά
στοιχεία που παρουσίασε. “Η μητέρα μου είναι Πολίτισσα ο πατέρας μου
από τα Μουδανιά και έζησε στο χωριό «Ελιγμοί» όπου οι Βυζαντινοί
έστελναν τους ατίθασους πρίγκιπες... «Ελιγμοί» ή «Ελεγμοί» από τους
«ελέγχους» δηλαδή. Αργότερα, με τα τραγικά γεγονότα του ’22 της
καταστροφής έφυγαν και ήρθαν στην Ελλάδα και εγώ γεννήθηκα στην
Αθήνα”.
►2007. Πέμπτη, 11 Οκτώβριος 2007. ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗ -

ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ .
437
Στο σημείο αυτό πολύτιμη ήταν η βοήθεια της Ιλεάνας Κωστιάνη και του Δημήτρη Σακκαλή. Ένα
κομμάτι από το μονόλογο του Δάσκαλου είναι γραμμένο από το Βασίλη Στούλο και τα λόγια του Ψαρά
από τον Ευθύμη Χαραλαμπίδη. Σε όλους χρωστάμε ένα μεγάλο "ευχαριστώ".
438
"Η ΑΛΗΘΕΙΑ" - ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΧΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ - ΚΑΛΑΜΠΟΚΑ 74 –
ΧΙΟΣ. ΤΗΛ - FAX: 22710 - 25678, EMAIL: news@alithia.gr. Σχεδιασμός & Φιλοξενία: Chiosnet.
Γ.Π.
212
Το 2002, η Δημοτική αρχή των Μουδανιών, επιμελήθηκε την παραγωγή

του CD με τίτλο ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ, του οποίου τα
τραγούδια ερμηνεύει η εξαιρετική ερμηνεύτρια ΞΑΝΘΙΠΠΗ
ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗ. Πολλοί θα σκεφτούν ότι «εντάξει, και τι έγινε, ακόμα
ένα cd με παραδοσιακά τραγούδια». Δεν είναι όμως έτσι.
Τα τραγούδια αυτά, έχουν να κάνουν με την προσφυγιά, την Μικρά

Ασία, τα παλιά Μουδανιά, το Πελαδάρι, τους Ελιγμούς, την Καλόλημνο,
τις «παλιές πατρίδες», που τόσο βίαια εγκαταλείφτηκαν στη μεγάλη
συμφορά. Ακόμα και σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, τα τραγούδια αυτά
φέρνουν και στους νεότερους εικόνες από το σπίτι Εκεί, με τη μουριά
στη μέση της αυλής, και τα βραδάκια με το άρωμα του μαχαλά τα
καλοκαίρια. Και ας μην πήγαν ποτέ στα παλιά τα μέρη. Τα τραγούδια
αυτά τους ταξιδεύουν.
Γράφει ο Λάκης Τεάζης για την «Προσφυγιά»: «Από μικρό παιδί άκουγα
εκεί στην ιδιαίτερη Πατρίδα μου το Κιάτο, για πρόσφυγες και
συνοικισμούς. Δεν κρύβω ότι η ρατσιστική εποχή τότε, μας μάθαινε να
βλέπουμε αυτούς τους ανθρώπους σαν κάτι κατώτερο από εμάς. Εγώ
μεγαλώνοντας και μαθαίνοντας κατάλαβα άλλα για τους πρόσφυγες.
Σήμερα τολμώ να πω ότι αν αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν ξεριζωθεί από
τις Πατρίδες τους και ριζώσει στην Ελλάδα, εμείς όλοι ίσως τρώγαμε
ακόμα με τα χέρια.
Κοιμήθηκα πολλές φορές στο παρελθόν με το εφιαλτικό όνειρο του
ξεριζωμού.Ξενιτεύτηκα για σπουδές και βιοπορισμό και έζησα στο πετσί
μου τι είναι η Πατρίδα.Μετά την εφηβεία μου γνώρισα Λόγιους,
Ιερωμένους, Καλλιτέχνες, και άλλους απλούς ανθρώπους, που με την
αρχοντιά τους με μάγεψαν.
Ακόμα και από τις νεώτερες γενιές των προσφύγων, απόχτησα με την
συναναστροφή μαζί τους καλύτερη αισθητική, μετριάζοντας και
αποβάλλοντας από τα ένστικτα μου το βάρβαρο, δόλιο και σκληρό ύφος
του παλιό – Ελλαδίτη. Το αχ, του ξεριζωμού όμως το κουβαλάνε ακόμα.
Αυτό βύζαξε μέχρι σήμερα τα Τραγούδια τους, τα χαρούμενα η τα
μελαγχολικά. Η νοσταλγία και ο ρομαντισμός είναι καθοριστικά στοιχεία
Κουλτούρας για τον άνθρωπο. Απροκάλυπτα μπορώ να πω, πως το
παλιομοδίτικο είναι το σύγχρονο και το διαχρονικό.
Όμως ας ελπίζουμε. Μια Πατρίδα δεν είναι μόνο η Γεωγραφία. Είναι το

Πνεύμα μιας δυνατής θέλησης, που αντιστέκεται στο χυδαίο. Με αυτά τα
213
κριτήρια χωρίς φτιασιδώματα έγινε αυτή η δουλειά. Τα τραγούδια αφελή

και αθώα, θα μπούνε σε κάθε σπίτι να γλυκάνουν το «αχ’ του κοσμάκη.
Αυτά γράφει σαν παρουσίαση ο Λάκης Τεάζης, και ας δούμε τώρα και το
σημείωμα του tέως Δημάρχου Μουδανιών Απόστολου Δαλαμπίρα.:«Η
ξενητειά, η αγάπη, ο ξεριζωμός, τα βάσανα. Θέματα που ζωντανεύουν
μέσα από την Τέχνη του Μικρασιατικού Τραγουδιού. Μεσ’ τα πικραμένα
χείλη των προσφύγων, κρατήθηκαν τόσα χρόνια αυτά τα τραγούδια.
Έργο Πολιτιστικό των Αλησμόνητων Πατρίδων. Πιστεύω ότι κάναμε μια
καλή προσπάθεια. Σ’ αυτό βοήθησε και η σπουδαία Μουδανιώτισσα
Τραγουδίστρια, η Ξανθίππη Καραθανάση.Τραγούδησε με το μεράκι της
και την ωραία φωνή της αυτά τα τραγούδια, και μας έφερε πιο κοντά στις
Αλησμόνητες Πατρίδες.
Επειδή κάποτε όλοι φεύγουμε, ήθελα με αυτό το Έργο να μείνει κάτι για
τις επερχόμενες γενιές. Ευχαριστώ όσους εργάστηκαν γι αυτή τη δουλειά.
Αυτά τα τραγούδια τα αφιερώνουμε στους Άξιους Προγόνους μας, που
με Πίστη, Ήθος και Ανδρεία, φτιάξανε τα Νέα Μουδανιά, πανέμορφα,
στην πανέμορφη αγκαλιά της Χαλκιδικής».Απόστολος Δαλαμπίρας.
Είκοσι «Διαμάντια» της Παράδοσης της Μικράς Ασίας περιλαμβάνει

αυτό cd ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ, το οποίο σας το προτείνω
ανεπιφύλακτα.Εκτός από το «βιβλιαράκι» με την γενική παρουσίαση, το
cd συνοδεύεται και με ακόμα ένα βιβλίο, το οποίο φέρει τον τίτλο «Η
ΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ», και είναι ένα «αφήγημα» από την ίδια την
Ξανθίππη Καραθανάση, μια «βιογραφία», με πολλές εικόνες μνήμης από
τα Μουδανιά του χθες, όπως η μεγάλη αυτή τραγουδίστρια τα θυμάται.
Με τρόπο απλό, ΜΟΝΑΔΙΚΟ, Ανθρώπινο, ξετυλίγει το κουβάρι των

αναμνήσεων της, και γράφει ξεκινώντας το βιβλίο…«Ο φόβος μου πάντα
ήταν μαζί και η λύπη γιατί δε σπούδασα σε ανώτερα εκπαιδευτικά
ιδρύματα. Παρόλα αυτά όμως, προσπάθησα να γράψω αυτό το
βιβλίο.Δεν είμαι συγγραφέας και μ’ αυτό το βιβλίο δεν επιδιώκω
επαίνους.
Το έγραψα, όπως μπορούσα, και αφορά τις προσωπικές μου εμπειρίες .

Απεχθάνομαι όμως και μερικούς σπουδαγμένους που με τη φλυαρία τους,
γραπτή η προφορική, γεμίζουν εμάς ανασφάλεια και κατωτερότητα. Εγώ
214
έγραψα, γιατί χορτάριασε μέσα μου η σιωπή, κι έβγαλε κλώνους και

άνθη.Ξανθίππη Καραθανάση.
ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ.Βρείτε το, αποκτήστε το, και σας
εγγυώμαι ότι θα περάσετε μοναδικές στιγμές ακούγοντας τα τραγούδια,
ενώ θα διαβάζετε το αφήγημα αυτής της Μεγάλης τραγουδίστριας, που
αν και δεν πήγε σε ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, Έγινε μέλος της
ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ μας.439
Μικρά Ασία440. Μουδανιά, Μudanya και Νέα Μουδανιά…441
Οπως εύκολα καταλαβαίνεις, οι πιο πολλές τουρκικές ονομασίες των

παλαιών ελληνικών χωριών, πόλεων, συνοικιών είναι “δάνεια” ή
παραφράσεις από τις ελληνικές ονομασίες. Πρώτα απ’όλα η ίδια η λέξη
“Istanbul” προέρχεται από τη βυζαντινή φράση “Εις την Πόλιν”, καθώς
οι Ελληνες συνήθιζαν να ονομάζουν τη Βασιλεύουσα με τη
συντετμημένη ονομασία της. Με τη βοήθεια, λοιπόν, των τουριστικών
οδηγών, της “Λωξάντρας” (του βιβλίου της Μαρίας Ιορδανίδου, βλ.
παλιότερη ανάρτησή μου, εδώ) αλλά και της ίδιας της γιαγιάς μου, πάμε
να δούμε τις ελληνικές ονομασίες των περιοχών της Πόλης, αλλά και
των τόπων στην ευρύτερη περιοχή της (Ανατολική Θράκη και
ασιατικά παράλια γύρω από τον Μαρμαρά442, ουσιαστικά δηλαδή οι -11-
νομοί της Περιφέρειας Μαρμαρά443, που περικυκλώνουν την Κων/πολη και
τρόπον τινά αποτελούν “ενδοχώρα” της), ώστε να μην μπερδεύεσαι όταν
ακούς “Ταταύλα” και “Κουρτουλούς”. Είναι το ίδιο πράγμα! Σε πολλές
περιπτώσεις, ιδίως εκεί που υπάρχει “ηχητική ομοιότητα” στην ονομασία
439
Απότο Internet VASILIS PETRIDIS.
440
Κορομηλά Μ. κ.ά., Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα, από την εποχή του Χαλκού ως τις αρχές του ού
αιώνα, Αθήνα 1991. Ευρ. Σελ. 297.
441
442
Dardanelles (Turkish Çanakkale Boğazi, ancient Hellespont), strait in northwestern Turkey, 70 km
(40 mi) long and 2 to 6 km (1 to 4 mi) wide, situated between Asian Turkey and the Gallipoli
(Gelibolu) Peninsula of European Turkey. It connects the Aegean Sea and the Sea of Marmara, thus
forming a link in the waterway between the Mediterranean and Black seas. The strait constitutes a part
of the boundary between Europe and Asia.Enc. Encarta.
443
Sea of Marmara or Sea of Marmora (ancient Propontis), inland sea, northwestern Turkey, connected
to the Black Sea by the Bosporus Strait and to the Aegean Sea by the Dardanelles Strait. It separates
the European part of Turkey from the Asian part. The sea contains several islands on which are located
famous quarries of white marble; the largest island is Marmara (130 sq km/50 sq mi). The sea is 282
km (175 mi) long and has an area of 11,000 sq km (4,300 sq mi).
215
της τοποθεσίας (πχ Φανάρι και Fener, Θεραπειά και Tarabya), η

ανάρτηση αυτή θα σου φανεί χρήσιμη αφού το άκουσμα και μόνο της
ελληνικής λέξης φτάνει στον οδηγό του ταξί για να σε πάει στο μέρος
που θες. Για να είμαστε δίκαιοι, κάποιες ονομασίες τις “υιοθέτησαν” και
οι Ρωμιοί από την τουρκική γλώσσα και τις ελληνοποίησαν ή τις
χρησιμοποίησαν αυτούσιες (π.χ. Γιεντίκουλε).
►2008. Κάποτε444 η Ελένη Γλύκατζη πάντρευε την κόρη της με ένα γόνο
μεγάλης γαλλικής οικογένειας. Διάλεξε λοιπόν και ένα καπέλο για να
φορέσει στην τελετή. Στην παρατήρηση των γύρω της ότι το καπέλο αυτό
δεν πήγαινε με το φόρεμα γιατί ήταν ένα απλό ψαθάκι, η πρύτανης των
πρυτάνεων και κόρη προσφύγων από τα Μουντανιά της Μ. Ασίας
απάντησε ότι το καπέλο πρέπει να ταιριάζει στην ίδια και όχι στο φόρεμα.
Όταν δε διαπίστωσε ότι η θυγατέρα αργούσε να έρθει στην εκκλησία της
τηλεφώνησε, λέγοντάς της να φορέσει το τζην της και να έρθει στην ώρα
της, γιατί είναι φοβερή αγένεια να "στήνει" τους καλεσμένους. Αυτή η
αντίληψη για το στυλ δεν πουλιέται σε κανένα μαγαζί και δεν αγοράζεται
με τίποτε. Και νομίζω ότι έχει άρωμα ελευθερίας.
►2008 . Bursa Province. 445Η περιοχή της Προύσσας,

περιλαμβάνονται τα παληά Μουδανιά, στη σημερινή Τουρκία. Bursa
is a province in western Turkey, along the Sea of Marmara. Its adjacent
provinces are Balıkesir to the west, Kütahya to the south, Bilecik and
Sakarya to the east, Kocaeli to the northeast and Yalova to the north. The
province has an area of 11,043 km² and a population of 2,413,971 (2006
est). It was 2,125,140 according to the 2000 census. In 1990 it had a
population of 1,603,137. The traffic code is 16. The city of Bursa was the
capital of the Ottoman State until the conquest of Edirne.
Bursa province is divided into 17 districts (capital district in bold):
Büyükorhan, Gemlik446, Gürsu, Harmancık, İnegöl, İznik, Karacabey,

Keles, Kestel, Mudanya, Güzelyalı, Zeytinbağı, Mustafakemalpaşa,
444
4 Ιούνιος 2008 http:pharaona2.blogspot.com200806blog-post.html.
445
From Wikipedia, the free encyclopedia. This page was last modified on 9 June 2008, at 16:53.All
text is available under the terms of the GNU Free Documentation License. Wikipedia® is a registered
trademark of the Wikimedia Foundation, Inc., a U.S. registered 501(c)(3) tax-deductible nonprofit
charity.
446
Kios, Prousias (Gemlik).
216
Nilüfer, Orhaneli, Orhangazi, Osmangazi, Yenişehir, Yıldırım.
2008.
Δύο αδελφές, η Υψημανή και η Ηλιοστάλακτη, περιγράφουν 447τη ζωή
των παιδικών και εφηβικών τους χρόνων -αρχίζοντας από το Γιαλί -
Τσιφλίκ της Βιθυνίας, την Τρίγλια, τα Μουδανιά, την Προύσα, την
Κωνσταντινούπολη, ακόμη και τη Νίσυρο, το νησί στο οποίο
αποκλείστηκε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο μία από τις δύο ηρωίδες -μέσα
από τις σελίδες του βιβλίου «Ηλιοστάλακτη» της Ελένης Χατζούδη -
Τούντα, που εξέδωσε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης. Ενα
νοσταλγικό ζωντάνεμα μνήμης από συγγραφέα με γνήσιο ταλέντο. Με
βάση τη ζωή και τις περιπέτειες μιας οικογένειας κι ενός τυπικού
μικρασιάτικου ελληνικού χωριού -Γιαλί - Τσιφλίκ- της Βιθυνίας και κατ'
επέκταση ενός δυναμικού κομματιού του Ελληνισμού της διασποράς, η
Ελένη Χατζούδη - Τούντα παρουσιάζει μια τοιχογραφία από πρόσωπα,
γεγονότα και καταστάσεις.
►2008.
Bursa. Known as "Green Bursa", this rovince stands on the lower slopes
of Uludag (Mount Olympos of Mysia, 2543 m) in the Marmara region
of Anatolia. The title "Green" of Bursa comes from its gardens and
parks, and of course from its being in the middle of an important fruit
growing region. In Bursa there are things you should not miss. First of all
you are in the homeland of the delicious "Iskender Kebap", one of the
best dishes of world - famous Turkish Cuisine. Something you will enjoy
in Bursa are the warm, mineral-rich springs; indeed most of the hotels in
this province have thermal bath facilities. The Turkish baths (hamam) are
great places which should be visited in Bursa. Environs:The
accommodation is high quality offering the opportunity to enjoy the
mountain, with a variety of entertainment and sports activities. On the
way up don't miss the 600-year old plain tree.
Mudanya is a seaside resort town with fine fish restaurants and night-
clubs, so you can have a pleasant vacation there. The old train station
now serves as a charming hotel.
447
Ηλιοστάλακτη. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ . ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 19052008
kiousis@enet
217
Zeytinbagi (Trilye) is a town of typical Turkish architecture and lay-out.

There are sea bus and ferry connections with Istanbul.
Gemlik (27 km north), is another seaside resort with a wide, sandy

beach. One of the best olive oils of Turkey comes from this town.
Iznik (Nicaea) lies 85 km northeast of Bursa, at the eastern tip of Lake

Iznik. The town had a great importance for Christians because of the
Ecumenic Councils, and witnessed many civilizations which have left
their marks all over the land. This town is famous for its unique tiles and
has been the center of tile production in the 16th century. Iznik tiles were
the basic decorative element of Seljuk and Ottoman architecture. The
turquoise-tiled Yesil Mosque and Nilüfer Hatun Imareti are among the
Islamic works in the town. For more information on Iznik please 448
2008. Προαστιακός και στη Θεσσαλονίκη από Σεπτέμβριο. ….Οι

εξαγγελίες για τον προαστιακό θα γίνουν μετά το Δεκαπενταύγουστο από
τον υπουργό Μεταφορών Μιχάλη Λιάπη, ο οποίος, σύμφωνα με τις
πληροφορίες που υπάρχουν, θα αναφερθεί στον δεύτερο προαστιακό
κλάδο, έως την Εδεσσα, και θα αναφερθεί και στον σχεδιασμό της
γραμμής προς Μουδανιά και Νικήτη, στη Χαλκιδική.ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
- 07082007Copyright © 2008 Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.
448
All About Turkey © Burak Sansal 1996–2008, the country.
218
Τα Νέα Μουδανιά
Άποψη του λιμανιού των Νέων Μουδανιών.

219
Σήμερα, Τα Νέα Μουδανιά είναι μια πόλη που κατοικείται από 6537
ανθρώπους. Είναι η έδρα του δήμου νέων Μουδανιών καθώς επίσης και
του κύριου εμπορικού, οικονομικού και διανοητικού κέντρου του Νομού
Χαλκιδικής. Η πόλη έχει έντονο τουρισμό και μια οικονομική ανάπτυξη,
και είναι πιθανό να γίνει το εκπαιδευτικό κέντρο στη Χαλκιδική,
δεδομένου ότι υπάρχει ένα Τ. Ε. Ι. (Τεχνικό ίδρυμα εκπαίδευσης)
κολλέγιο που λειτουργεί εκεί επίσης.
Το ακόλουθο απόσπασμα που είναι από το βιβλίο του Σταύρου

Κουβράκη , «Νέα Μουδανιά» δίνει μια εκφραστική περιγραφή της
κατάστασης:
" Ένα πρωί την άνοιξη του 1923 ο Ζαφείρης Ζαφειρίου και ένας
Αμερικάνος φίλος του που είχε μηχανοκίνητο σκάφος που ονομάονταν "
το δελφίνι " ταξίδευαν προς ανατολάς κατά μήκος της ακτής στη
χαλκιδική. Ήταν σκοτεινά , όταν έφθασαν στην ακτή της Επανωμής. Δεν
υπήρχε μια ψυχή στη περιοχή. Μόνο το χωριό, σε μια απόσταση
τεσσάρων χιλιομέτρων από την ακτή. Πέρασαν τη νύχτα στην παραλία
και στο πρωί ξεκίνησαν πάλι. Όταν έφτασαν σε μια θέση περίπου
τέσσερα μίλια μακρυά από την Κασσάνδρα. Έκλεισαν τη μηχανή
αμέσως…με την αριστερή πλευρά φυτευμένη με τις ελιές με τα φύλλα
που αστράφτουν στον ήλιο όπως ανακατώθηκαν από τον ασθενή άνεμο,
τους γέμισε με τον ενθουσιασμό. Καθένας ήξερε για την καλλιέργεια των
ελιών, όπως αυτό το ευλογημένο δέντρο ήταν αναπτυχμένο παντού στην
ακτή της Μικράς Ασία. Σε μικρή απόσταση, απέραντοι τομείς,
κατάλληλοι για τους αμπελώνες, τους οπωρώνες, και τους σιτοβολώνες.
Πριν από αυτούς ένας μικρός κόλπος, με μικρά σκάφη και δύο ή τρία
κτήρια. Αυτός ήταν ο τόπος. Πήραν την απόφασή τους επί τόπου."449
449
Βιβλιογραφία. "Ηχώ από τα Μουδανιά και την γύρω περιοχή", διανεμημένος από το δήμο Ν.
Μουδανιών.
220
Ειδικότερα για την οργάνωση των Μουδανιωτών διάβασε για το

έργο του Σ.Π.Μ.Θ. στην εργασία ’’Κοινωνία και πολιτισμός στα
Μουδανιά της Προποντίδας και η συνέχειά τους στα δύσκολα χρόνια’’.
Άλλοι σύλλογοι-σωματεία-εκδηλώσεις στα Νέα Μουδανιά.

ΑΔΕΠΤΑΠΜ Δημοτική επιχείρηση
Ανοιχτο Αμφιθέατρο Ν. Μουδανιών.
Γιορτή σαρδέλλας
Δημοτική χορωδία Ν. Μουδανιών
Δημοτικό ωδείο Δήμου Ν. Μουδανιών
Λαογραφική Εταιρεία Ν. Μουδανιών, Η ΒΙΘΥΝΙΑ
Μουσείο αλιευτικών σκαφών και εργαλείων Ν. μουδανιών
Ναυτικός Όμιλος Ν. Μουδανιών.
Ο Φάρος πολιτιστικός σύλλογος Ν. Μουδανιών.
Ποντιακός σύλλογος Ν. Μουδανιών ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ.
Πολιτιστικός Οργανισμός του Δήμου Ν. Μουδανιών
Φεστιβάλ Θάλασσας
Χορωδία ΚΑΠΗ Ν. Μουδανιών
Πρόσφυγες στο ΚΑΡΓΙ ΛΙΜΑΝΙ 1923: ΠΩΣ ΒΡΗΚΑΝ το Καργί

Λιμάνι1
Την αποκατάσταση των προσφύγων από την περιοχή της Προύσας

είχε αναλάβει προσωπικά ο μητροπολίτης Καμπανίας Διόδωρος, που
καταγόταν κιόλας από την Τρίγλια. Ο αρχικός σκοπός ήταν η ίδρυση
ενός προσφυγικού χωριού με το όνομα ‘’Νέα Προύσα’’, για να
εγκατασταθούν οι πρόσφυγες της Εκκλησιαστικής Επαρχίας Προύσης.
221
Δες την περιοχή σε χάρτη του Μεσοπολέμου. 450
Περικόψαμε όπως μπορούσαμε το χάρτη που βρήκαμε στο βιβλίο της

Κολτούκη και το σημερινό χάρτη από την ιστοσελίδα της Νομαρχίας
Χαλκιδικής, ώστε να ‘’απομονώσουμε’’ τη διαδρομή των προσφύγων
από τη Θεσσαλονίκη προς το Καργή Λιμάνι στα κομμάτια των χαρτών
που απέμειναν. Το Καργί Λιμάνι επισημαινόταν στους χάρτες της εποχής
ως όρμος-αγκυροβόλιο΄ πρόσεξε το σήμα του δήμου Μουδανιών: το
Καργί Λιμάνι και ο ελαιώνας που πρωτοείδαν οι πρόσφυγες.
Προς βορρά, 4 περίπου χιλιόμετρα βρίσκεται το ντόπιο χωριό

Πορταριά, προς ανατολάς, 5 περίπου χιλιόμετρα, το χωριό Άγιος
Μάμας΄ λίγο πιο μακριά, βόρεια, τα Μαριανά(σήμερα τοποθεσία με τον
Πύργο βόρεια της Ολύνθου), η Καρκάρα(σημερινά Σήμαντρα), τα
Βρωμόσυρτα(σημερινός Άγιος Παντελεήμονας), το Καρα-Τεπέ(σημερινή
Νέα Τένεδος), το Σουφλάρι (σημερινή Νέα Τρίγλια).
Μπροστά τους «μια σειρά λοφίσκων, σε σχήμα πετάλου, με την

αριστερή πλευρά φυτευμένη με ελαιόδενδρα, που τα φύλλα τους χρύσιζαν
στον απογευματινό ήλιο καθώς τα κουνούσε η ελαφριά μπουκαδούρα, τους
ενθουσιάζει…Στο βάθος απέραντοι αγροί, κατάλληλοι γι αμπελώνες,
οπωρώνες και σιτοβολώνες». Και στα πόδια τους το Καργί Λιμάνι.
Βλέπουν ιστιοφόρα αραγμένα στην παραλία του φυσικού όρμου, που

το όνομά του σημαίνει ’’απάνεμο λιμάνι’’. Ήταν ένα αγκυροβόλιο
πλοίων ήδη από την εποχή των πειρατών, χρησιμοποιούμενο στο παρόν
ως ’’σκάλα’’ για την εκφόρτωση εμπορευμάτων.
Τους υποδέχονται οι Δημήτριος Γιαγκόζης (ή Γιανκιόζης),

Κωνσταντίνος Ιατρού, Δημήτριος Παπαδόπουλος και Τζάμτζαλης (ή
Τζιβιτζής) Ανδρέας, πρόσφυγες από την Μπάλια, που είχαν έρθει
κατευθείαν εκεί, για να εγκατασταθούν. Βρίσκουν και την οικογένεια του
ανθρώπου που επιστατούσε τον ελαιώνα του τουρκαλβανού τσιφλικά
Χατζη-Οσμάν, τους μόνους που είχαν απομείνει στον ελαιώνα αφότου
έφυγε ο Χατζη-Οσμάν που τον καλλιεργούσε. Το μόνο οίκημα που είχε
μείνει ήταν το σπίτι όπου έμενε η οικογένεια του φύλακα. 2
450
βιβλίο Π. Κολτούκη.
222
Την άλλη μέρα που οι πρόσφυγες κάνουν εξερεύνηση του τόπου

απογοητεύονται:
 Ένα τεράστιο άγριο έλος χωρίζει την παραλία από τους αγρούς
στους λόφους και στο μεταξύ:
 Δεν υπάρχει πόσιμο νερό
 Δεν υπάρχουν δέντρα
 Δεν υπάρχουν σπίτια και άνθρωποι – ένας τόπος έρημος και

αφιλόξενος.451
Μουδανιά-Τα παληά Μουδανιά.
Σύλλογος "Απάμεια", Μουδανιά. 452 Συγγραφή Σαλβάνου Αιμιλία 23-

10-2002
Μουδανιά, χρονολόγηση 1888-μετά το 1919.
Ο σημαντικότερος σύλλογος της ορθόδοξης453 κοινότητας των

Μουδανιών. Ιδρύθηκε το 1888 με στόχο την προαγωγή της εκπαιδευτικής
δραστηριότητας της κοινότητας μέσω της παροχής οικονομικής στήριξης.
Μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων προσέλαβε πολιτικό χαρακτήρα.
451
Αυτή είναι η έκδοση html του αρχείου moudan.chal.sch.gr/istoriko.doc.
452
Εγκ. Μείζονος Ελληνισμού.
453
Αναγνωστοπούλου, Σία. Μικρά Ασία 19ος αι.-1919 οι ελληνορθόδοξες κοινότητες : Από το Μιλλέτ
των Ρωμιών στο ελληνικό έθνος / Σία Αναγνωστοπούλου. - 2η έκδ. - Αθήνα : Ελληνικά Γράμματα,
1998. - 730σ. · 25x17εκ.
223
1. Ίδρυση
Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 1888.1 Πήρε το όνομά του από την αρχαία πόλη
Απάμεια, που βρισκόταν στην περιοχή των Μουδανιών, επιλογή που
προδίδει το πνευματικό κλίμα σύνδεσης με την Aρχαιότητα που
χαρακτήριζε τη μικρασιατική διανόηση της εποχής και εντασσόταν στο
πλαίσιο της εθνικής συγκρότησης των ορθόδοξων πληθυσμών.
2. Δράση
Τα περισσότερα στοιχεία για τη δράση του συλλόγου προέρχονται από

τον Ε.Κ. Κωνσταντινίδη, ο οποίος διατέλεσε και πρόεδρος. Τα πρώτα
χρόνια μετά την ίδρυσή της βασικός στόχος της «Απάμειας» ήταν η
στήριξη της εκπαιδευτικής δραστηριότητας της κοινότητας μέσω της
παροχής οικονομικής βοήθειας για τη λειτουργία των σχολείων. Για την
υλοποίηση των στόχων της προχώρησε στην ίδρυση καφενείου, τα έσοδα
του οποίου προσφέρονταν για τις ανάγκες των εκπαιδευτηρίων της
κοινότητας.
Προς το τέλος του 19ου αιώνα επήλθε σχετική ύφεση των

δραστηριοτήτων του συλλόγου, όμως το 1901 η «Απάμεια»
αναδιοργανώθηκε και διεύρυνε τους στόχους της. Σε αυτό το πλαίσιο
προσφέρθηκαν βοηθήματα στους άπορους και βραβεία στους
επιμελέστερους μαθητές. Ακόμα, ιδρύθηκε γυμναστήριο, συστάθηκε
μουσικός όμιλος, οργανώθηκαν διαλέξεις και ιδρύθηκε νυχτερινή σχολή.
Το 1907 παρουσιάστηκε μια παροδική κρίση λόγω εσωτερικών
διαμαχών, η οποία ξεπεράστηκε γρήγορα με την αλλαγή
προσανατολισμού του συλλόγου και τη στροφή στην πολιτική μετά την
επανάσταση των Νεοτούρκων και τη σύσταση βουλής το 1908. Μέλη της
«Απάμειας» ήρθαν σε συνεννόηση με την Οργάνωση
Κωνσταντινουπόλεως και το βουλευτή της οθωμανικής βουλής Γ.
Μπούσιο με σκοπό τη σύσταση πολιτικής επιτροπής για τη διδασκαλία
των συνταγματικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των πολιτών. Η
επιτροπή αυτή δημιουργήθηκε στα Μουδανιά και αντιπροσώπευε όλες
τις γύρω κοινότητες, με εξαίρεση την Προύσα και την Κίο. Μετά την
εγκαθίδρυση της Ύπατης Ελληνικής Αρμοστείας στην
224
Κωνσταντινούπολη, ο σύλλογος συντέλεσε στη δημιουργία της

προσκοπικής ομάδας Μουδανιών, που αποτέλεσε τμήμα της αντίστοιχης
ομάδας της Κωνσταντινούπολης.454
licestudy.org MainIndexSearchContactFeedback. Μουδανιά. Από τη

Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια. Τα Μουδανιά (σήμερα
διατηρεί το πρότερο ελληνικό όνομα και στα τουρκικά ως Mudanya),
ήταν ελληνική πόλη της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία, δεξιά του
εισερχομένου στο Κόλπο της Νικομήδειας (Izmit), ΝΑ του Βοσπόρου
στη Θάλασσα του Μαρμαρά (Προποντίδα), στον ομώνυμο Κόλπο των
Μουδανιών.Ιστορία. Η πόλη είναι κτισμένη ση θέση της αρχαίας
Μυρλείας, αποικία της Κολοφώνος. Η Μύρλεια καταστραφηκε από τον
Φίλιππο Β΄ και ολόκληρη η υπ΄ αυτού κυριευθείσα περιοχή δόθηκε στον
βασιλέα της Βιθυνίας Προυσσία ο οποίος με τη σειρά του
επανοικοδόμησε τη πόλη δίνοντάς της το όνομα της συζύγου του
"Απάμεια". Οι χριστιανοί σταυροφόροι διερχόμενοι από την περιοχή την
ονόμασαν "Μοντανιάκ" παραφθορά της οποίας ακολούθησε το σημερινό
ελληνοτουρκικό όνομα Μουδανιά. Η πόλη. Σήμερα τα Μουδανιά
αποτελούν το επίνειο της Προύσας (Bursa) με την οποία συνδέεται και
σιδηροδρομικώς. Πριν την ανταλλαγή πληθυσμών στη πόλη αυτή
κατοικούσαν 4.000 Έλληνες που διατηρούσαν μια ανθούσα κοινότητα με
3 εκκλησίες, 6 σχολεία αρρένων και 2 θηλέων. Σήμερα στο λιμάνι των
Μουδανιών υφίστανται μικρές εγκαταστάσεις του τουρκικού ναυτικού
καθώς και μικρό αεροδρόμιο πλησίον της πόλης. Τα Μουδανιά έγιναν
ευρύτερα γνωστά μετά την συναφθείσα εκεί συνθήκη ανακωχής γνωστή
ως Ανακωχή των Μουδανιών το 1922. Έλληνες πρόσφυγες από την
περιοχή αυτή, μετά την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, ίδρυσαν τα Νέα
Μουδανιά στη Χαλκιδική.455
454
Ιντερνέτ.
455
licestudy.org MainIndexSearchContactFeedback. Μουδανιά. Από τη Βικιπαίδεια,
την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια. Τα Μουδανιά (σήμερα διατηρεί το πρότερο ελληνικό
όνομα και στα τουρκικά ως Mudanya), ήταν ελληνική πόλη της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία,
δεξιά του εισερχομένου στο Κόλπο της Νικομήδειας (Izmit), ΝΑ του Βοσπόρου στη
Θάλασσα του Μαρμαρά (Προποντίδα), στον ομώνυμο Κόλπο των Μουδανιών.Ιστορία. Η πόλη
είναι κτισμένη ση θέση της αρχαίας Μυρλείας, αποικία της Κολοφώνος. Η Μύρλεια
καταστραφηκε από τον Φίλιππο Β΄ και ολόκληρη η υπ΄ αυτού κυριευθείσα περιοχή
δόθηκε στον βασιλέα της Βιθυνίας Προυσσία ο οποίος με τη σειρά του επανοικοδόμησε
τη πόλη δίνοντάς της το όνομα της συζύγου του "Απάμεια". Οι χριστιανοί σταυροφόροι
225
Πόλη της Τουρκίας στη βορειοδυτική Μικρά Ασία, στη νότια ακτή του
ομώνυμου κόλπου της Προποντίδας. Είναι επίνειο της Προύσας. Η
πλειοψηφία των κατοίκων ήταν Έλληνες. Μετά την ανταλλαγή των
πληθυσμών, οι Έλληνες των Μουδανιών εγκαταστάθηκαν στη Χαλκιδική
, όπου ίδρυσαν τα Νέα Μουδανιά. Η πόλη χτίστηκε από τους
Κολοφώνιους και αρχικά λεγόταν Μύρλεια. Στη συνέχεια, ονομάστηκε
Απάμεια από τον Προυσία, βασιλιά της Βιθυνίας. Αργότερα,
ονομάστηκε από τους σταυροφόρους456 Μοντανιάκ. Η πόλη
κατακτήθηκε από τους Τούρκους το 14ο αι., οπότε και ονομάστηκε
Μουδανιά (παραφθορά του Μοντανιάκ).
Σ’ αυτή την πόλη, στις 3-10-1922, υπογράφτηκε η συνθήκη των

Μουδανιών. Στη διάσκεψη πήραν μέρος η Αγγλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η
Τουρκία και η Ελλάδα και καθορίστηκαν τα όρια υποχώρησης του
ελληνικού στρατού στη δυτική όχθη του Έβρου.
Κωμόπολη και έδρα του δήμου Μουδανιών στο νομό Χαλκιδικής με

έκταση 16 τ.χλμ. και πληθυσμό 4.403 κατ. (1991). Είναι χτισμένη στις
δυτικές ακτές της χερσονήσου της Χαλκιδικής (Θερμαϊκός κόλπος),
βορειοανατολικά της αρχαίας Ποτίδαιας, σε υψόμετρο μ. Έχει θαυμάσιες
ακρογιαλιές και είναι γνωστό θέρετρο, ιδιαίτερα για τους κατοίκους της
Θεσσαλονίκης. Τα Νέα Μουδανιά ιδρύθηκαν μετά τη Μικρασιατική
καταστροφή από πρόσφυγες που προέρχονταν από τα Μουδανιά της
Μικράς Ασίας… Πόλη της Τουρκίας στη βορειοδυτική Μικρά Ασία, στη
νότια ακτή του ομώνυμου κόλπου της Προποντίδας. Είναι επίνειο της
Προύσας. Η πλειοψηφία των κατοίκων ήταν Έλληνες. Μετά την
ανταλλαγή των πληθυσμών, οι Έλληνες των Μουδανιών
εγκαταστάθηκαν στη Χαλκιδική, όπου ίδρυσαν τα Νέα Μουδανιά. Η
πόλη χτίστηκε από τους Κολοφώνιους και αρχικά λεγόταν Μύρλεια. Στη
συνέχεια, ονομάστηκε Απάμεια από τον Προυσία, βασιλιά της Βιθυνίας.
Αργότερα, ονομάστηκε από τους σταυροφόρους Μοντανιάκ. Η πόλη
διερχόμενοι από την περιοχή την ονόμασαν "Μοντανιάκ" παραφθορά της οποίας
ακολούθησε το σημερινό ελληνοτουρκικό όνομα Μουδανιά. Η πόλη. Σήμερα τα
Μουδανιά αποτελούν το επίνειο της Προύσας (Bursa) με την οποία συνδέεται και
σιδηροδρομικώς. Πριν την ανταλλαγή πληθυσμών στη πόλη αυτή κατοικούσαν 4.000
Έλληνες που διατηρούσαν μια ανθούσα κοινότητα με 3 εκκλησίες, 6 σχολεία αρρένων και 2 θηλέων.
Σήμερα στο λιμάνι των Μουδανιών υφίστανται μικρές εγκαταστάσεις του τουρκικού ναυτικού καθώς
και μικρό αεροδρόμιο πλησίον της πόλης. Τα Μουδανιά έγιναν ευρύτερα γνωστά μετά την συναφθείσα
εκεί συνθήκη ανακωχής γνωστή ως Ανακωχή των Μουδανιών το 1922. Έλληνες πρόσφυγες από την
περιοχή αυτή, μετά την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, ίδρυσαν τα Νέα Μουδανιά στη Χαλκιδική.
456
Για τις σταυροφορίες βλέπε The New American Encyclopedia. Vol. 6, 1974. P. 2180-2185 και
χάρτης.
226
κατακτήθηκε από τους Τούρκους το 14ο αι., οπότε και ονομάστηκε

Μουδανιά (παραφθορά του Μοντανιάκ).
Σ’ αυτή την πόλη, στις 3-10-1922, υπογράφτηκε η συνθήκη των

Μουδανιών. Στη διάσκεψη πήραν μέρος η Αγγλία, η Γαλλία, η Ιταλία, η
Τουρκία και η Ελλάδα και καθορίστηκαν τα όρια υποχώρησης του
ελληνικού στρατού στη δυτική όχθη του Έβρου.
Τα παληά Μουδανιά
227
Κωνσταντινούπολη και Μαρμαράς 457
Νομός TEKIRDAG (Τεκίρνταγ) - Ραιδεστός

Tekirdag (Ραιδεστός), Malkara (Μάλγαρα), Ucmakdere (Αυδίμιο),
Gazikoy (Γάνος), Murefte (Μυριόφυτο), Sarkoy (Περίσταση458),
Marmara Ereglisi (Ηράκλεια459 του Μαρμαρά), Corlu (Τυρολόη),
Hayrabolu (Χαριούπολη)
v Νομός BURSA (Μπούρσα) - Προύσα

Bursa (Προύσα ), Gumusdere (Μισίπολις), Orhaneli, Mudanya
(Μουδανιά ), Kumkaya (Σιγή), Zeytinbag (Τρίγλεια)460, Gemlik (Κίος),
457
(Σειρά Ταξιδιωτικοί Οδηγοί / 3). Έρση Βατού.
458
Με το όνομα αυτό (Περίστασις) άλλωστε, υπάρχουν αρκετά χωριά στον βορειοελλαδικό χώρο και
ένα στην Ανατολική Θράκη… ΘΡΑΚΙΚΗ ΕΣΤΙΑ ΒΕΡΟΙΑΣ - Περίστασις. ΘΡΑΚΙΚΗ ΕΣΤΙΑ
ΒΕΡΟΙΑΣ, Περίστασις. ... Αρχική σελίδα arrow Ιστορία της Θράκης arrow Πόλεις και Κωμοπόλεις
της Ανατολικής Θράκης arrow Περίστασις ...
459
Ηράκλεια της Θράκης. Την ίδρυσαν Σάμιοι στην Προποντίδα, περίπου το 599 π.Χ. Είναι γνωστή
με την ονομασία Πέρινθος. Το μεγάλο της λιμάνι και η γεωγραφική της θέση την κατέστησαν γρήγορα
μία από τις πλουσιότερες πόλεις της Θράκης. Τον 5ο αι. π.Χ. ήταν σύμμαχος των Αθηναίων και το 341
π.Χ. αντιστάθηκε με σθένος στον Φίλιππο τον Μακεδόνα, o οποίος την πολιόρκησε. Η ανάπτυξή της
συνεχίστηκε και επί Ρωμαίων και το αμφιθέατρό της ήταν από τα μεγαλοπρεπέστερα εκείνης της
εποχής. Σώζονται ερείπια της αρχαίας πόλης, όπου βρέθηκαν πολλές επιγραφές και νομίσματα των
χρόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Λυσιμάχου.
460
Η ιστορία του τόπου μας. 1ο Δημοτικό σχολείο Ν. Τρίγλιας.
Υ.Γ. Πηγή για τα παραπάνω αποτέλεσε η εργασία της Φιλολόγου Δέσποινας Παρασκευά-Κράνη. Από
το όνομά της που φέρει μπροστά το επίθετο ''Νέα'' καθώς και από τα ονόματα διαφόρων οδών της,
όπως οδός ''Μικράς Ασίας'' ή ''Ελευθερίου Βενιζέλου '', από την πλατεία της που φέρει το όνομα του Φ.
Καβουνίδη και τέλος από το το εκκλησιαστικό πνευματικό της κέντρο που φέρει το όνομα του
228
Armutlu, Orhangazi, Iznik (Νίκαια), Golyazi, Κaracabey (Μιχαλίτσι),

Mustafa Kemalpasa (Κρεμαστή ή Κερμαστή), Cumalikizik, Inegol
(Αγγελόκωμα), Imrali (Καλόλιμνος)
Τα παληά Μουδανιά
Mudanya
MUDANYA
Χρυσοστόμου Σμύρνης , καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως το χωριό είναι προσφυγικό.

Το συμπέρασμα αυτό επιβεβαιώνεται και από διάφορα έγγραφα που υπάρχουν στα αρχεία του Δήμου
Ν. Τρίγλιας. Από το δημοτολόγιο της Ν. Τρίγλιας του έτους 1931 και από το βιβλίο ληξιαρχικών
πράξεων γεννήσεων και βαπτίσεων των ετών 1927 -33, γνωρίζουμε ότι ο πληθυσμός της κωμόπολης
Ν. Τρίγλιας , αποτελείται από Μικρασιάτες ,Θρακιώτες πρόσφυγες καθώς και ντόπιους . Κωμοπόλεις ή
χωριά από όπου προήλθαν οι πρόσφυγες είναι: Τρίγλια ,Βελετλέρ ,Απολλονιάδα
,Κουβούκλια,Καλόλιμνο ,Πελαδάρι ,Κιζδερβέντ της Μικράς Ασίας και Στέρνα , Γάνος , Πάνιδο της
Ανατολικής Θράκης.Οι ντόπιοι κάτοικοι ,κατοικούσαν στο Σουφλάρ , συνοικισμός γύρω από τον οποίο
κατοίκησαν αργότερα οι πρόσφυγες και δημιουργήθηκε έτσι η κωμόπολη της Ν. Τρίγλιας.
229
Bursa 'nın 25 km kuzeybatısında ve Marmara Denizi kıyısında yer alan

Mudanya temiz havası ile yaz turizminin yoğun olarak yaşandığı bir
merkezdir.
Tarihçe Mudanya , İonya'nın 12 büyük kentinden biri olan Kolofonlu
göçmenler tarafından M.Ö. VII. Yüzyılda kurulmuştur. Apamcia-
MYRLEIA atlı bu antik kent bugünkü Hisarlık tepede yer almaktaydı.
Mudanya Roma, Bizans ve Osmanlı döneminde yaşamıştır.İklim Yazları
sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.
1968-1969 yıllarında askerlik hizmetimi Mudanya 'da yaptım. 5000
nufusu ile küçük ve şirin bir kasaba idi. Şimdi ise beton yıgını haline
gelmiş. Zor tanıdım. Copyright: Mehmet Hamurkaroglu (hamurkaroglu)
(1152).
Τα Νέα Μουδανιά κτίστηκαν το 1922 από πρόσφυγες της Μικράς

Ασίας. Συγκεκριμένα ήταν Έλληνες που κατοικούσαν στα παράλια της
Προποντίδας461 (στα Μουδανιά) και ασχολήθηκαν με τη γεωργία και το
εμπόριο. Άφησαν τις πατρίδες τους έπειτα από τη Συνθήκη της
Λωζάννης. Πλέοντας στα δυτικά παράλια της Χαλκιδικής,
αποβιβάστηκαν στο "Καργί λιμάνι" (που σημαίνει "απάνεμο λιμάνι").
Σήμερα σώζεται ο ελαιώνας που είχαν δει οι πρώτοι κάτοικοι που ήρθαν
στα Νέα Μουδανιά, από το 1923.462
461
Εγκ. ΔΟΜΗ.Προποντίδα. Κλειστή θάλασσα της Τουρκίας, γνωστή και ως
θάλασσα του Μαρμαρά (τουρκικά: Μερμέρ Ντενιζί). Έχει έκταση 12.000 τ.χλμ.
περίπου. Σχηματίζεται ανάμεσα στο Αιγαίο πέλαγος (με το οποίο επικοινωνεί μέσω του
στενού των Δαρδανελίων) και στον Εύξεινο Πόντο (με τον οποίο επικοινωνεί μέσω του Βοσπόρου). Οι
ακτές της εμφανίζουν μεγάλο διαμελισμό, ιδιαίτερα προς τη νότια (μικρασιατική) πλευρά. Στο δυτικό
της τμήμα βρίσκεται η νησιωτική συστάδα του Μαρμαρά (με μεγαλύτερο νησί την Προκόννησο), ενώ
στο βορειοανατολικό της τμήμα τα Πριγκιπονήσια (με μεγαλύτερο νησί το Πριγκιπονήσι).
Σπουδαιότερες πόλεις που βρίσκονται στις ακτές της είναι η Κωνσταντινούπολη (στο στενό του
Βοσπόρου), το Ισμίτ (πρώην Νικομήδεια), η Πάντιρμα (πρώην Πάνορμος), το Τεκιρντάγ (πρώην
Ραιδεστός) κ.ά.
462
ΠΗΓΗ: Wikipedia Το πήρε ο ANemos. Ετικέτες Μνήμη, Nemos Νέα Μουδανιά - Φωτογραφίες
(Μέρος Α').
230
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ – ΜΑΡΜΑΡΑΣ. EAST THRACE –

MARMARA REGION.
Ο χάρτης καλύπτει τη γεωγραφική περιοχή της Ανατολικής

Θράκης463 και των περιοχών που βρέχονται από τη θάλασσα του
Μαρμαρά 464465(Προποντίδα). Η μία όψη περιλαμβάνει την περιοχή που
εκτείνεται από την Αλεξανδρούπολη και τα στενά των Δαρδανελίων 466
μέχρι τη Νικομήδεια, την Σακάρια και το Εσκισεχίρ και από τη
Ανδριανούπολη και τις Σαράντα Εκκλησιές μέχρι το Μπαλικεσίρ και την
Προύσα . Στην πίσω όψη περιλαμβάνονται οι εξής χάρτες πόλεων και
σχεδιαγράμματα: Κωνσταντινούπολη – περιοχή Αγιάς Σοφιάς,
Κωνσταντινούπολη – Μεγάλη οδός του Πέρα, Στενά του Βοσπόρου,
Ανδριανούπολη, Νίκαια, Προύσα , Ραιδεστός467, Δαρδανέλια, Τροία.
Είναι ο μόνος χάρτης που περιλαμβάνει της ελληνικές ονομασίες των
πόλεων και των χωριών της Μικράς Ασίας.
Περιγραφή της πρωτεύουσας. Η Καρχηδών, το Μεδιολάνον, η

Αλεξάνδρεια καί η Αντιόχεια ακολουθούσαν από πολύ μεγάλη απόσταση.
Ο πληθυσμός της Κωνσταντινουπόλεως ήταν περίπου ένα εκατομμύριο
μέχρι τήν λατινική κατάκτηση. Σύμφωνα μέ τόν Steven Runciman468, η
βάση του τριγώνου, όπου ήταν χτισμένη, είχε περίπου 7,5 χιλιόμετρα καί
463
Βακαλόπουλος, Κωνσταντίνος Α. Ο ελληνισμός της βόρειας Θράκης και του θρακικού
Εύξεινου Πόντου : Μέσα από το αρχείο Γκιουμουσγκερδάνη / Κωνσταντίνος Α. Βακαλόπουλος. - 1η
έκδ. - Θεσσαλονίκη : Κυριακίδη Αφοί, 1995.
464
Η Πόλη ΠΗΓΗ: livepedia.gr Χίλια χρόνια σχεδόν, πριν ο Μέγας Κωνσταντίνος αποφασίσει να
την κάνει στα 324 καινούρια πρωτεύουσά του τη μεγαλύτερη χριστιανική πολιτεία Ανατολής και
Δύσης, ένας Έλληνας, ο Βύζας, ο αρχηγός των Μεγαρέων αποικιστών, ξεκίνησε στα 658 π.Χ. απ' τα
Μέγαρα, πέρασε το Αιγαίο, έφτασε στην Τροία, διέσχισε τα Δαρδανέλια και τη θάλασσα του
Μαρμαρά και βγήκε τελικά τον Εύξεινο Πόντο.
465
The Sea of Marmara (Turkish: Marmara Denizi, Greek: Θάλασσα του Μαρμαρά or
Προποντίς, Bulgarian: Мраморно море), also known as the Sea of Marmora or the Marmara Sea, and
in the context of classical antiquity as Propontis (Greek: Προποντίς), is the inland sea that connects
the Black Sea to the Aegean Sea, thus separating the Asian part of Turkey from its European part.
The Bosphorus strait connects it to the Black Sea and the Dardanelles strait to the Aegean. The former
also separates Istanbul into its Asian side and European side. The Sea has an area of 11,350 km². This
article uses material from Wikipedia®
466
The Dardanelles Commission _Reports_ (Cd. 8490; Cd. 8502; Cmd. 371),and the _Life of Lord
Kitchener_, by Sir George Arthur, Vol. III,London, 1920.
467
Ραιδεστός. Πόλη της ευρωπαϊκής Τουρκίας, που βρίσκεται στα δυτικά της Ηράκλειας και στα
βορειοανατολικά της Καλλίπολης. Το αρχαίο της όνομα ήταν Βισάνθη και πιθανότατα ιδρύθηκε από
Σάμιους άποικους τον 6o αι. π.X. Μεταγενέστερα μετονομάστηκε σε Ρ., ονομασία που έχει έως τα
νεότερα χρόνια….Επίσης Κορφιάτου-Μανουήλ Θ.Ραιδεστός της ανατολικής Θράκης-Η αρχαία
Βισάνθη, Μέρος Α΄., Θεσσαλονίκη 1985. Και Braudel The Mediterranean and the Mediterranean
World in the Age of Philip II by Fernand Braudel, Sian Reynolds (Translator) July 1996) Excerpt
from page 111: "... do the same thing on the Sea of Marmara, at Rodosto." Perhaps to avoid customs
expenses? In any event, at the ..."
231
εκεί, σέ διπλή γραμμή, από τόν Μαρμαρά ως τόν Κεράτιο κόλπο,

εκτείνονταν τά χερσαία τείχη, πού είχε χτίσει ο Θεοδόσιος Β΄, μέ τίς
έντεκα πύλες τους, εκ περιτροπής μία στρατιωτική καί μία πολιτική. Από
τίς δύο άκρες τους άρχιζαν τά θαλάσσια τείχη, πού τό καθένα είχε 10
περίπου χιλιόμετρα μήκος, γιά νά συναντηθούν στήν αμβλεία κορυφή του
τριγώνου στό Βόσπορο469.
468
Γ.Ε.Σ. Νο 84, 91.
469
The History of The Decline and Fall of the Roman Empire by Edward Gibbon. [Footnote 19: Her.
ian, l. iv. p. 139]. The conditions of the treaty were already drawn with some accuracy. It was agreed
that Caracalla, as the elder brother should remain in possession of Europe and the western Africa; and
that he should relinquish the sovereignty of Asia and Egypt to Geta, who might fix his residence at
Alexandria or Antioch, cities little inferior to Rome itself in wealth and greatness; that numerous
armies should be constantly encamped on either side of t he Thracian Bosphorus, to guard the frontiers
of the rival monarchies; and that the senators of European extraction should acknowledge the sovereign
of Rome, whilst the natives of Asia followed the emperor of the East.
232
Παλαιά Μουδανιά φωτογραφίες.

233
Bu sitede yer alan fotoğraflar Foto Çetin tarafından MUDANYA

ONLINE sitesine her hakkı saklı kalmak koşuluyla verilmiştir.Tüm
hakları FOTO ÇETİN'e aittir470
Νέα Μουδανιά
Έλληνες πρόσφυγες, από τα παράλια της Προποντίδας, το 1922 μετά το

Μικρασιατικό ξεριζωμό, αναζητώντας τόπο εγκατάστασης – ορμώμενοι
από το συμβολισμό μιας άγκυρας στο γεωγραφικό χάρτη – περιέπλευσαν
τα δυτικά παράλια της Χαλκιδικής και αποβιβάστηκαν στην τοποθεσία
«Καργί Λιμάνι» (απάνεμο λιμάνι). Η Μ.Λιλιμπάκη Σπυροπούλου,
Χαλκιδική471, ότι η ονομασία προέκυψε από την έκφραση «Στα Λιοντάρια»,
σαν ανάμνηση της Μονής της λεοντίας της οποίας αποτέλεσε μετόχι η
περιοχή τον 10ο αιώνα.
Της φυσικός όρμος και μερικά κτίσματα ήταν το ερέθισμα για

εγκατάσταση, κίνητρο για την ανάπτυξη της θαλασσινής ζωής και των
εμπορικών δραστηριοτήτων. Οι αρμονικές εναλλαγές των ελαιόφυτων
λόφων και των πεδιάδων, της θάλασσας και της στεριάς, συνθέτουν
εικόνες φυσικού τοπίου με σπάνια ομορφιά. Σ’αυτό τον τόπο οι
πρόσφυγες, γνήσιοι απόγονοι των Ιώνων, άξιοι και τολμηροί έμποροι,
470
Mudanyaonline.net ANASAYFA Site hakkında. Bu sitede yer alan, yazılar ve görsel materyaller
MUDANYA ONLINE’nın izni olmaksızın kullanılamaz.
471
Ερευνητικό πρόγραμμα ΕΚΒΥ/Λιλιμπάκη-Παπάγγελος. Οι υγρότοποι της Χαλκιδικής.
Θεσσαλονίκη 1995.
234
εγκαταστάθηκαν το 1923 και δημιούργησαν ένα καινούργιο, ζωτικό και

παραγωγικό χώρο. Ασχολήθηκαν με την αλιεία, την γεωργία, την
αμπελουργία, το εμπόριο, τη βιομηχανία, με αποτέλεσμα η ανάπτυξη του
τόπου να είναι ραγδαία.
Ακόμη και στην ανάπτυξη του τουρισμού είχαν την πρωτιά, όταν στην
υπόλοιπη Χαλκιδική δεν υπήρχε η κατάλληλη υποδομή. Σήμερα, τα
Ν.Μουδανιά (Δήμος με 4.500 κατοίκους) είναι μία σύγχρονη
αναβαθμισμένη κωμόπολη, με αξιοποιημένη παραλία, καθαρή θάλασσα,
ανεπτυγμένη αλιεία (η ιχθυόσκαλα της, μία από της μεγαλύτερες της
Μεσογείου, διακινεί τόννους γαύρου, εντός και εκτός Ελλάδας).Εμπορικό
λιμάνι που συνέχεια επεκτείνετε και εκσυγχρονίζεται. Ανεπτυγμένη της
είναι η γεωργία, η ελαφρά βιομηχανία (κατασκευή σύγχρονων γεωργικών
μηχανημάτων), μονάδα επεξεργασίας, και συσκευασίας ξηρών καρπών,
μονάδα επεξεργασίας, τυποποίησης και εμπορίας κρεάτων, μονάδα
ελαιουργίας και τυποποίησης βρώσιμης ελιάς (στην Ενωση Γεωργικών
Συν/σμών).472
Το Φεστιβάλ Θάλασσας στα Νέα Μουδανιά 473
472
© halkidiki.com 1997-99. Contact Webmaster.
473
Σχετικοί σύνδεσμοι. Δήμος Μουδανιών 1997-06 Phaistos Networks S.A.
235
Κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός για την περιοχή, το Φεστιβάλ της

Θάλασσας μονοπωλεί της νύχτες των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών
των Νέων Μουδανιών στη Χαλκιδική με θεατρικές παραστάσεις
υψηλού επιπέδου, συναυλίες και ρεσιτάλ που πλημμυρίζουν με μελωδίες
της καλοκαιρινές βραδιές. Το Φεστιβάλ, που φέτος κλείνει οκτώ χρόνια
ζωής, διαρκεί από την 1 Ιουλίου έως της 12 Αυγούστου και φιλοξενείται
στο ανακαινισμένο αμφιθέατρο του Δήμου Νέων Μουδανιών, ενώ μετά
το πέρας του κεντρικού του προγράμματος συνεχίζεται ως της 23
Αυγούστου με συναυλίες στα δημοτικά διαμερίσματα των Μουδανιών.
Το θέατρο των Νέων Μουδανιών είναι της χώρος 2000 θέσεων σε

απόσταση αναπνοής από τη θάλασσα, που αγκαλιάζεται ανατολικά από
τη χερσόνησο της Κασσάνδρας, ενώ μπροστά του ξεδιπλώνεται η
απεραντοσύνη του Αιγαίου Πελάγους. Στη δυτική του πλευρά, το
μοναδικό ηλιοβασίλεμα με φόντο τον Όλυμπο. Της χώρος που
δικαιολογημένα κατέχει τον τίτλο του Φεστιβάλ της Θάλασσας.
Νέα Μουδανιά
236
Απόσταση από τη Θεσσαλονίκη 64 χλμ.
Νέα, ωραία, δυναμική, παράλια κωμόπολη με αναπτυγμένη γεωργία,

βιομηχανία γεωργικών μηχανημάτων, αξιόλογο αλιευτικό και τουριστικό
κέντρο.
Δημιουργήθηκε μετά το 1922 από πρόσφυγες Έλληνες χαμένων

πατρίδων, κυρίως από τα Μουδανιά της Προποντίδας474.
Στην περιοχή έχουν επισημανθεί ίχνη αρχαίου οικισμού, μάλλον της
Ελληνιστικής περιόδου.
Κατά τα τελευταία χρόνια σε όλη την παράλια περιοχή των Ν.

Μουδανιών έχουν χτιστεί της παραθεριστικές κατοικίες θεσσαλονικέων.
Είναι ήδη ο μεγαλύτερος οικισμός της Χαλκιδικής. Διαθέτει ξενοδοχεία,

κάμπιγκ, κέντρα φαγητού και ψυχαγωγίας κ.ά.
Μουσεία: > Οστράκων και ναυτικών ειδών.
Εκδηλώσεις:
> «Γιορτή σαρδέλας» στα μέσα Ιουλίου με λαογραφικές εκδηλώσεις κ.ά.
Διαγωνισμός στο ψάρεμα.
> Παραδοσιακό πανηγύρι Παναγίας Κορυφινής (8 Σεπτεμβρίου). Την
εικόνα της Θεοτόκου μετέφεραν εδώ οι πρόσφυγες Έλληνες από την
Καλόλιμνο της Προποντίδας. 475
Τοπική Αυτοδιοίκηση. Δήμος Νέων Μουδανιών.
Δήμος Μουδανιών αποτελούμενος από το δήμο Νέων Μουδανιών και

τις κοινότητες: 1. Αγίου Μάμαντος, 2. Αγίου Παντελεήμονος, 3.
Διονυσίου, 4. Ζωγράφου, 5. Νέας Ποτειδαίας, 6. Πορταριάς, 7.
Σημάντρων, 8. Φλογητών, οι οποίοι καταργούνται. Έδρα του δήμου
ορίζεται ο οικισμός Νέα Μουδανιά του τέως Δήμου Νέων Μουδανιών.
474
Μήλλας Α., Προποντίδα. Μια θάλασσα της Ρωμιοσύνης, Αθήνα 1992
475
ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ( http://www.Moudania.gr )
237
Δήμος Μουδανιών
Η περιοχή έχει φυσική και γεωγραφική συνοχή. Σύμφωνα, επίσης, με τα

στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, η περιοχή παρουσίασε
κατά τη δεκαετία 1991-2001 πληθυσμιακή αύξηση της τάξεως του 40%.
Είναι ο μεγαλύτερος σε πληθυσμό Δήμος με 17.600 κατοίκους. Αποτελεί
γεωγραφικό τμήμα της Νοτιοδυτικής παραλιακής ζώνης του Νομού, πριν
τη χερσόνησο της Κασσάνδρας, μέρος της οποίας (Ν. Ποτίδαια)
περιλαμβάνεται στα όρια του Δήμου.
Ν. Μουδανιά: Στις 3/10/1922 υπεγράφη η γνωστή «Συνθήκη των

Μουδανιών» μεταξύ Ιταλίας, Αγγλίας, Γαλλίας, Τουρκίας και Ελλάδος,
που σύμφωνα με αυτήν ορίζονταν τα νέα σύνορα με την Τουρκία και
παραχωρούνταν σε αυτήν η Ανατολική Θράκη μέχρι την Αδριανούπολη.
Πολλοί Έλληνες τότε πρόσφυγες476 διωγμένοι477 478έφτασαν με πολλές
δυσκολίες στη Θεσσαλονίκη και κάποιοι από αυτούς συνέχισαν και
«άραξαν» στο Καργκί Λιμάνι (Απάνεμο Λιμάνι), στα σημερινά δηλαδή
Νέα Μουδανιά. Τα Νέα Μουδανιά αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες
τουρίστες. Οι χρωματικές εναλλαγές της θάλασσας από το βαθύ πράσινο
ως το ανοιχτό μπλε δημιουργούν εικόνες απείρου κάλλους. Είναι ακόμη
γνωστός ψαρότοπος τα Μουδανιά. Πολλά είναι τα αξιοθέατα που μπορεί
κανείς να επισκεφθεί, ενώ πολλές είναι και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις,
που πραγματοποιούνται με κορυφαία το ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ.
476
Οικονομικός Ταχυδρόμος. Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Πενήντα χρόνια προσφοράς που άλλαξε τον
τόπο, ειδ. Αφιέρωμα Νο 31, αρ. Φ. 992, Αθήνα 26-4-1973. Οι Πρόσφυγες στην ελλάδα : Πενήντα
χρόνια προσφοράς που άλλαξε τον τόπο.Εκατό σελίδες άρθρων και εργασιών και μελετών για τούς
πρόσφυγες.
477
Μαύρη Βίβλος Διωγμών και Μαρτυρίων του εν Τουρκιά Ελληνισμού 1914-1918, Οικουμενικό
Πατριαρχείο, 1919.
478
Διωγμοί των Ελλήνων εν Θράκη και Μικρασία: Αυθεντικαί εκθέσεις και επίσημα κείμενα:
Έκκλησις προς το ελληνικόν γένος και την δημοσίαν Γνώμην του πεπολιτισμένου κόσμου
Επιτροπή των εν Μυτιλήνη Μικρασιατών Προσφύγων. Πανελληνίου Κράτους. Athens. 1915
238
Νέα Μουδανιά 479- -
Καλώς ήλθατε στην έδρα του δήμου μας. Η πόλη μας δημιουργήθηκε το
1922 από Μικρασιάτες πρόσφυγες της περιοχής του «Κιανού» κόλπου
καθώς όπως έλεγαν οι ίδιοι, η περιοχή έμοιαζε πολύ με εκείνη της
αλησμόνητης πατρίδας. Από τότε μέχρι σήμερα το νερό που κύλησε στο
ποτάμι της ιστορίας της, την ανάθρεψε και την έκανε το υπ΄αριθμό ένα
εμπορικό οικονομικό πολιτιστικό εκπαιδευτικό κέντρο της Χαλκιδικής.
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή τα Ν Μουδανιά είναι η

μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Χαλκιδικής όπως εξάλλου και ο
Δήμος. Το ανθρώπινο αυτό δυναμικό έχει δώσει πραγματικά μεγάλη
ώθηση στην ανάπτυξη της πόλης.
Φτάνοντας κανείς στην πόλη θα συναντήσει ένα σύγχρονο εμπορικό

κέντρο που ικανοποιεί και τις πιο δύσκολες απαιτήσεις.
Υποκαταστήματα έξι τραπεζών θα σας εξυπηρετήσουν στις συναλλαγές
σας, όπως και όλες οι υπόλοιπες δημόσιες υπηρεσίες.
Το εμπόριο, η αλιεία , η ελαφρά βιομηχανία αγροτικών μηχανημάτων

καθώς και μονάδες τυποποίησης γεωργικών προϊόντων, και τα τελευταία
χρόνια ο τουρισμός είναι οι τομείς που δραστηριοποιούνται οι κάτοικοι.
Στην προκυμαία μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ σας ,και μετά να

διαλέξετε μια από τις πολλές ταβέρνες για εξαιρετικούς ουζομεζέδες, με
θέα τον Θερμαϊκό κόλπο και φόντο τον αγέραστο και οξυκόρυφο
Όλυμπο. Στην μήκους δύο χιλιομέτρων παραλία μας μπορείτε να
απολαύσετε το μπάνιο, τον καφέ και την διασκέδαση που προσφέρουν τα
μπαράκια της. .Ο επισκέπτης μπορεί να ζήσει αξέχαστες στιγμές στα
μπαράκια και στα κλάμπ της πόλης.
Οι λόφοι της Παναγίας Κορυφινής και του Προφήτη Ηλία προσφέρουν

πανοραμική θέα της πόλης και της θάλασσαςΣτο ψηλότερο σημείο της
πόλης, το λεγόμενο λόφο "της Παναγίας Κορυφινής" βρίσκεται μια
479
πηγή:Δήμος Ν. Μουδανιών
239
όμορφη εκκλησία βασιλική τρίκλιτη χτισμένη μέσα σ΄ένα μαγευτικό

περιβάλλον. Εκεί φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας Κορυφινής που
ταξίδεψε από την Καλόλιμνο της Μ. Ασίας. Η χάρη της γιορτάζεται
μεγαλόπρεπα στις 8 Σεπτεμβρίου. Η μέρα αυτή, είναι τοπική αργία.
Ο ρομαντικός επισκέπτης μπορεί να απολαύσει το βασίλεμα του ήλιου

πίσω από τον Όλυμπο, στα πολλά καφέ που βρίσκονται στο κέντρο των
Νέων Μουδανιών. Όταν ο καιρός το επιτρέπει μπορεί κάποιος να
φωτογραφηθεί με φοντο τη χερσόνησο της Κασσάνδρας.
Το «ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ» αποτελεί την απόλυτη πολιτιστική

πρόταση που συνοδεύει τα καλοκαιρινά βράδια των κατοίκων και των
επισκεπτών μας. Κάθε καλοκαίρι η ελίτ των θεατρικών και μουσικών
παραστάσεων της χώρας φιλοξενούνται στο ανοικτό αμφιθέατρο της
πόλης και προσφέρουν ηδύποτες γεύσεις πολιτισμού.
Το Μουσείο Αλιευτικών Σκαφών και Εργαλείων ,και το λαογραφικό

μουσείο είναι δύο σημεία που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε. Στο
πρώτο ,σε ένα σύγχρονα διαμορφωμένο χώρο θα ανακαλύψετε τις παλιές
και σύγχρονες τεχνικές και εργαλεία ψαρέματος ,εργαλεία ναυσιπλοΐας
μικρογραφίες αλιευτικών σκαφών καθώς και την εξαιρετική μαγεία του
βυθού, ενώ στο δεύτερο εκτίθενται αντικείμενα που έφεραν οι
πρόσφυγες από τις αλησμόνητες πατρίδες καθώς και εκείνα που
χρησιμοποίησαν στα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής τους.
Στα μέσα Ιουλίου ο πολιτιστικός σύλλογος "Ο Φάρος" υπό την αιγίδα του
Δήμου Μουδανιών προσφέρει στους κατοίκους και τους επισκέπτες των
Νέων Μουδανιών στιγμές γεμάτες διασκέδαση αλλά και συγκίνηση σε
μια εβδομάδα φολκλορικών συναντήσεων που πλαισιώνεται από
χορευτικές, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις με κατάληξη την
Κυριακή της "γιορτής της Σαρδέλας", ένα πανηγύρι γεμάτο από μυρωδιές
της ψητής σαρδέλας και της ρετσίνας που προσφέρονται άφθονα σε
όλους.
Με τη δημιουργία παραρτήματος του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης ο Δήμος

240
διαθέτει όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης: βρεφονηπιακούς και παιδικούς

σταθμούς, Νηπιαγωγεία, Δημοτικά Σχολεία, Γυμνάσια, ΤΕΕ, Λύκειο,
ΙΕΚ, Ωδεία κ.λ.π.
Το κλειστό γυμναστήριο , γήπεδα ποδοσφαίρου με χλοροτάπητες

κλασσικά και (5Χ5) και άλλοι αθλητικοί χώροι, όπως γήπεδα μπάσκετ,
βόλεϊ, τένις έδωσαν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν ομάδες Μπάσκετ,
Βόλεϊ, Ποδοσφαίρου και να αναδειχθούν σε υψηλές κατηγορίες.
Κάθε χρόνο στην παραλία των Νέων Μουδανιών διοργανώνονται

συναντήσεις μπήτς σόκερ, μπήτς βόλεϊ, μπήτς τέννις με συμμετοχές από
όλη την Ελλάδα.
Ο Ναυτικός Όμιλος Ν. Μουδανιών, με πολλές δραστηριότητες, έχει

διακριθεί πολλές φορές διεθνώς με τα τμήματα ιστιοπλοΐας του και τους
διεθνείς αγώνες ψαρέματος.
Στα Νέα Μουδανιά υπάρχει Κέντρο Υγείας, πολλά ιδιωτικά ιατρεία και
εργαστήρια όλων σχεδόν των ειδικοτήτων. Λειτουργούν φαρμακεία σε
εικοσιτετράωρη βάση καθώς επίσης δημόσιο κτηνιατρείο και τέσσερα
ιατρεία μικρών ζώων.
Σύντομα πρόκειται να ξεκινήσει τη λειτουργία της μιας νέα ξενοδοχειακή

μονάδα de lux με υπερσύγχρονο συνεδριακό κέντρο και τμήμα
θαλασσοθεραπείας.
Οι παραγόμενες ποσότητες αλιευμάτων είναι σημαντικές αφού στα Ν.

Μουδανιά βρίσκεται μια από τις μεγαλύτερες ιχθυόσκαλες της Ελλάδας.
110.000 στρέμματα είναι η καλλιεργούμενη γη, με σημαντική παραγωγή

σε ελιές, φιστίκια, καΐσια κ.λ.π. Ελαιοτριβεία και συσκευαστήρια ελιάς
αλιπάστων και φρούτων εξυπηρετούν τις ανάγκες των καταναλωτών. Τα
προϊόντα αυτά, εξάγονται σε πολλές χώρες του εξωτερικού.
Στα Ν. Μουδανιά υπάρχουν υποκαταστήματα της Αγροτικής, Εθνικής,

Εμπορικής Πειραιώς, ALPHA τράπεζας και EuroBank στα οποία
λειτουργούν μηχανήματα αυτόματης συναλλαγής. Οι καταναλωτές
εξυπηρετούνται από μεγάλα σούπερ μάρκετ, και πολλά αξιόλογα
241
εμπορικά καταστήματα. Κάθε Τετάρτη, λειτουργεί η μεγαλύτερη

υπαίθρια λαϊκή αγορά της Χαλκιδικής. Επίσης υπάρχουν εργοστάσια
κατασκευής αγροτικών μηχανημάτων και μεταποιητικές επιχειρήσεις.
Νέα Ποτίδαια480-
Ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Χαλκιδικής που αφρολούζεται στα
καταγάλανα νερά του Θερμαϊκού αλλά και του Τορωναίου κόλπου. Είναι
το πρώτο χωριό της χερσονήσου Κασσάνδρας, με την εντυπωσιακή
γέφυρα να ενώνει τους δύο κόλπους. Αποτελεί μια από τις αρχαιότερες
και πλέον ιστορικές περιοχές. Το σημερινό χωριό κτίσθηκε το 1922 από
πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης481. Από τα αξιοθέατα είναι η διώρυγα,
ό,τι απέμεινε από το ιστορικό κάστρο της, το μνημείο του «χαλασμού του
1821» και το ξωκλήσι των Ταξιαρχών.
Αποτελεί την μοναδική είσοδο για την χερσόνησο της Κασσάνδρας.

Είναι γνωστός τουριστικός προορισμός της Χαλκιδικής. Το 1923
πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και την Καλόλιμνο έχτισαν την
Ν Ποτίδαια πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης. Περπατώντας μέσα
στο χωριό κατά μήκος της διώρυγας θα δείτε το διατείχισμα της αρχαίας
πόλης δίπλα ακριβώς από το κανάλι. Η ανατολική παραλία του χωριού με
την εξαιρετική της θάλασσα κατακλύζεται κάθε καλοκαίρι από χιλιάδες
παραθεριστές.
Πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια σας προσφέρουν ευχάριστη διαμονή

υψηλού επιπέδου. Διαλέξτε ένα από τα πολλά μαγαζιά για καφέ φαγητό
και ποτό και είναι σίγουρο ότι θα το ευχαριστηθείτε. Από την γέφυρα του
ισθμού μπορείτε να απολαύσετε τον Θερμαικό και τον Τορωναίο τις δύο
θάλασσες που αγκαλιάζουν το χωριό. Στα δύο μεγάλα παραθαλάσσια
πάρκα μπορείτε να χαλαρώσετε κάνοντας βόλτα μέσα στο πράσινο.
480
481
Κατάγονται από τη Ραιδεστό, Πλάτανο, Στέρνα, Περίσταση.
242
Νέα Ποτίδαια κτίστηκε το 1923 από πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης

και της Κολολίμνου, πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης Ποτίδαιας.
Η αρχαία Ποτίδαια ιδρύθηκε το 600 π.Χ. στον αυχένα της χερσονήσου

της Παλήνης.
Όπως προκύπτει από το όνομα της πόλης προστάτης της ήταν ο
Ποσειδώνας. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Ξέρξη εναντίον της
Ελλάδας 480 π.Χ. η πόλη ηττήθηκε ύστερα από πολιορκία. Ένα χρόνο
όμως αργότερα ανασυγκροτήθηκε και αντιστάθηκε στην πολιορκία του
Αρτάβαζου. Την ίδια χρονιά ήταν η μόνη πόλη της Μακεδονίας που μαζί
με άλλες Ελληνικές πόλεις συμμετείχε στη μάχη των Πλαταιών.
Το 349/8 π.Χ. η πόλη ακολουθεί την τύχη των άλλων πόλεων της
Χαλκιδικής και ενσωματώνεται δηλαδή στο Μακεδονικό Βασίλειο.
Μετά από εγκατάλειψη 40 χρόνων περίπου, το 316 π.Χ. ο Κάσσανδρος
χτίζει στη θέση της Ποτίδαιας μια νέα πόλη στην οποία δίνει το όνομά
του : Κασσάνδρεια Στο διάστημα που ακολουθεί ως την κατάληψη της
Μακεδονίας από τους Ρωμαίους (168 π.Χ.) η Κασσάνδρεια εξελίχθηκε
σε μια από τις ισχυρότερες πόλεις της Μακεδονίας. Στην περίοδο αυτή
τοποθετείται πιθανότατα και η διάνοιξη της διώρυγας, πράγμα που
διευκόλυνε την ναυσιπλοΐα και έδωσε ώθηση στο εμπόριο και την
οικονομική ανάπτυξη.
Το 168 π.Χ. υποτάχθηκε στους Ρωμαίους και γνώρισε νέα άνθιση.
Η παρακμή της πόλης συνδέεται με τις επιδρομές των Ούννων οι οποίοι

το 540 π.Χ. εισέβαλαν στη Μακεδονία. Έτσι, παρόλες τις προσπάθειες
του Ιουστινιανού τον 14ο αιώνα μ.Χ. πηγές κάνουν λόγο για
ολοκληρωτική ερήμωσή της. Το κάστρο της, σημαντικό για την ασφάλεια
ολόκληρης της χερσονήσου, δέχτηκε επισκευές από τον Ιωάννη Ζ
Παλαιολόγο το 1407, καθώς και από του βενετούς αργότερα. Το 1430 η
πόλη υποτάσσεται στους Τούρκους.
Με την επανάσταση του 1821 οι παλιές οχυρώσεις επισκευάζονται και

επαναχρησιμοποιούνται, ενώ την ίδια περίοδο τοποθετείται η νέα
διάνοιξη του καναλιού.
243
Το 1821 οχυρώνονται στο κάστρο της οι επαναστατημένοι Χαλκιδικιώτες

αγωνιζόμενοι σκληρά πριν γίνει ο "χαλασμός της Κασσάνδρας", το
γνωστό "ολοκαύτωμα" που η επέτειός του γιορτάζεται με μεγάλη
επισημότητα κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου
Κτίστηκε τον 7o π.Χ αιώνα από Κορίνθιους εκεί όπου προϋπήρχε πόλη
με το όνομα "Παλήνη" και λόγω της σπουδαίας της θέσης έγινε ισχυρή.
Ήταν η μόνη πόλη της Χαλκιδικής που πήρε μέρος στη μάχη των
Πλαταιών και το όνομά της γράφτηκε στον Χάλκινο τρίποδα που
αφιερώθηκε από τους νικητές στους Θεούς.
Φλογητά482
Ν. Φλογητά: Παραθαλάσσιο χωριό, κτισμένο αμφιθεατρικά με θέα το

Θερμαϊκό. Κτίσθηκε από πρόσφυγες που ήλθαν το 1922 από τη Μικρά
Ασία483. Κύριες ασχολίες των κατοίκων είναι η γεωργία, το εμπόριο και ο
τουρισμός. Η οργανωμένη αμμώδης παραλία στολισμένη με 600
φοινικόδεντρα και η θάλασσα είναι από τις ομορφότερες και
καθαρότερες του Νομού. Αξιοθέατο είναι το μετόχι που μέχρι το 1943
λειτουργούσε ως νοσοκομείο, ενώ τώρα καταβάλλονται προσπάθειες για
την αναπαλαίωσή του.
Τα Φλογητά είναι ένα παραθαλάσσιο δημοτικό διαμέρισμα κτισμένο

αμφιθεατρικά με θέα την θάλασσα του Θερμαϊκού κόλπου. Κτίσθηκε από
πρόσφυγες που ήρθαν από την Καππαδοκία. Οι 1520 κάτοικοί του
ασχολούνται με την γεωργία ενώ τα τελευταία χρόνια ο τουρισμός παίζει
σημαντικό ρόλο στην αύξηση του εισοδήματός τους. Σημαντικός
τουριστικός προορισμός, συγκεντρώνει πολλές χιλιάδες επισκεπτών στη
διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών.
482
Πηγή:Δήμος Ν. Μουδανιών
483
An Ethnological Map Illustrating Hellenism in the Balkan Peninsula and Asia Minor. George
Soteriadis. Edward Stanford London. 1918.
244
Εδώ οι επιλογές σας δεν έχουν τέλος. Μπορείτε να ξεκινήσετε την μέρα
σας απολαμβάνοντας το καφέ σας κάτω από την παχιά σκιά των δένδρων
της παραλίας, ενώ δίπλα η πεντακάθαρη θάλασσα σας καλεί για
ξένοιαστες βουτιές. Συνεχίζετε με απολαυστικούς μεζέδες σε μια από τις
πολλές και προσεγμένες ταβέρνες, και επιλέγετε το απογευματινό μπάνιο
ή την ξεκούραση. Το βράδυ όλα τα μαγαζιά - με αιχμή του δόρατος τα
μπαράκια -σας περιμένουν για νύχτες ατέλειωτης διασκέδασης που
σταματούν μόνο το ξημέρωμα.
Στο «Ρωσικό» μετόχι μπορείτε να δείτε τις εργασίες αναπαλαίωσης των

βυζαντινών κτισμάτων της Ι.Μ. Αγίου Παντελεήμονος από την 10 η
Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, που ετοιμάζει το πολυδύναμο
«Κέντρο Χριστιανικού Πολιτισμού Χαλκιδικής» με την επωνυμία
«Ιουστινιανός».484.
Τα Φλογητά,τα οποία ανήκουν στο νομό Χαλκιδικής, βρίσκονται 52 χλμ.

από τη Θεσσαλονίκη και 6 χλμ. από τα Νέα Μουδανιά. Το
παραθαλάσσιο αυτό χωριό, που ανήκει στον Δήμο Μουδανιών, είναι
χτισμένο αμφιθεατρικά,σε ένα λόφο λίγα μόλις μέτρα από τη θάλασσα,
με θέα τον Θερμαϊκό. Στο χωριό υπάρχει μεταξύ άλλων Δημοτικό
σχολείο, που λέγεται "Δημοτικό Σχολείο Φλογητών/Νέων Πλαγίων".
Τα Φλογητά έχουν 1.520 (απογραφή 2001) μόνιμους κατοίκους. Ο

αριθμός αυτός αυξάνεται κατακόρυφα τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου
αριθμεί πάνω από 20.000 κατοίκους και επισκέπτες.Παραλιακά υπάρχει
πληθώρα από ταβέρνες, ταχυφαγεία, ζαχαροπλαστεία, καφετέριες και
μπαρ, κλαμπ και γενικότερα το κλίμα παραπέμπει σε "party style
village".
Η παραλία των Φλογητών είναι αμμώδης,με μήκος περίπου ένα χλμ.,

οργανωμένη με ναυαγοσωστική κάλυψη, η οποία έχει αποσπάσει
Γαλάζια Σημαία. Η θάλασσα, η οποία είναι μια από τις καθαρότερες
θάλασσες του νομού, είναι ιδιαίτερα ζεστή και το βάθος της αυξάνεται
ομαλά,με δυνατότητα για θαλάσσια σπορ.
Η ιστορία των Φλογητών ξεκινάει από τη Mικρασιατική καταστροφή. Το

1923, πρόσφυγες από την Καππαδοκία της Μ. Ασίας, συγκεντρώθηκαν
και ίδρυσαν τα Νέα Φλογητά.
484
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
245
Αξιοθέατο είναι το μετόχι των Φλογητών, το οποίο στον Δεύτερο

Παγκόσμιο Πόλεμο λειτούργησε ως νοσοκομείο. Σήμερα γίνονται
προσπάθειες για να αναπαλαιωθεί.
Το κλίμα στην γενικότερη περιοχή της Δυτικής Χαλκιδικής δίνει την

δυνατότητα στους τουρίστες για διακοπές ακόμα και τους χειμερινούς
μήνες.Το καλοκαίρι χαρακτηρίζεται από τις ζεστές μέρες και τα
"μαλακά" βράδια, ενώ ο χειμώνας από ήπιες καιρικές συνθήκες.
Πηγή:Έρευνα από την Τοπική Διοίκηση Τουρισμού Φλογητών
Διονυσίου Χαλκιδικής485
Διονυσίου: Κτίσθηκε το 1922 από πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης

(περιοχή Τσανάκ - Καλέ486). Αρχικά, αποτελούνταν από τον οικισμό που
ήταν κτισμένος στο μετόχι της μονής Διονυσίου. Το 1964 δημιουργήθηκε
ο παραλιακός οικισμός που απορροφά κυρίως την μεγάλη τουριστική
κίνηση της περιοχής. Ο παραλιακός οικισμός αποτελεί πρότυπο, όσον
αφορά το ρυμοτομικό σχέδιο. Διαθέτει πεντακάθαρη θάλασσα και ακτή
με δενδροφύτευση.
Το Διονυσίου είναι χωριό και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα στο Δήμο

Μουδανιών του νομού Χαλκιδικής. Κατά την απογραφή πληθυσμού του
2001 βρέθηκε να έχει 503 κατοίκους. Στον οικισμό υπάρχει Δημοτικό
σχολείο και νηπιαγωγείο στην Παραλία Διονυσίου, όπου και η λαϊκή
αγορά. Πολιτιστικά δραστηριοποιείται ο Εκπολιτιστικός σύλλογος
Διονυσίου, ο οποίος ονομάζεται "Οι Μουριές". Οι κάτοικοι ασχολούνται
κυρίως με τον τουρισμό, καθώς η Παραλία Διονυσίου διαθέτει την
κατάλληλη υποδομή και προσελκύει στις ακτές της σε ετήσια βάση
πολλούς επισκέπτες.
Το Δημοτικό διαμέρισμα Διονυσίου αριθμούσε 1.333 κατοίκους το 2001.

Το συναποτελούν οι οικισμοί: το Διονυσίου [ 503 ] .οι Μουριές [ 94 ] και
η Παραλία Διονυσίου [ 736 ], έδρα.
485
486
Για Καλλίπολη, Τσανάκ Καλέ, Canakkale, έχω στοιχεία και Χάρτες.
246
Οι κάτοικοι έχουν καταγωγή από το Τσανάκαλε487 της Μικράς Ασίας, από

όπου ήρθαν ως πρόσφυγες. [1].Έλαβε την ονομασία του από τα κτίσματα
που υπήρχαν στην περιοχή και ανήκαν στην Ιερά Μονή Διονυσίου του
Αγίου Όρους . Το Μοναστήρι Διονυσίου, που αποτελούσε μετόχι της
Μονής Διονυσίου καταστράφηκε, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν
μνημεία που να χαρακτηρίζουν την περιοχή. Από πολύ παλιά οι πρώτοι
κάτοικοι ασχολήθηκαν πρωτοποριακά με τις καλλιέργειες λουλουδιών
και κηπευτικών σε θερμοκήπια. Το 1974 (ή, σύμφωνα με άλλες πηγές[2],
το 1964) πολλοί από τους κατοίκους εγκαταστάθηκαν στην παραλία και
ίδρυσαν τον οικισμό Παραλία Διονυσίου, ο οποίος έχει σύγχρονη
ρυμοτομία. Ο οικισμός αυτός προϋπήρχε το 1922.
-Σήμαντρα Χαλκιδικής.488.
Σήμαντρα: Είναι το μεγαλύτερο σε πληθυσμό Δημοτικό Διαμέρισμα του

Δήμου. Είναι κτισμένο στους πρόποδες του Λοστρίτη. Οι κάτοικοι
ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και το εμπόριο. Είναι προσφυγικής
καταγωγής, από την Αρτάκη της Προποντίδας και τη Σεμέντρα της
Καππαδοκίας. Εγκαταστάθηκαν στον οικισμό που παλιότερα λεγόταν
Καρκάρα. Αξίζει να δείτε τα κειμήλια που έφεραν οι πρόσφυγες από τις
αλησμόνητες πατρίδες στον Ιερό Ναό των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων.
Τα Σήμαντρα είναι κωμόπολη και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα στο

Δήμο Μουδανιών του νομού Χαλκιδικής. Μάλιστα αποτελεί το
μεγαλύτερο Δημοτικό διαμέρισμα στον εν λόγω Δήμο, μετά τα Νέα
Μουδανιά. Η θέση του είναι στους πρόποδες του Λοστρίτη. Σύμφωνα με
την απογραφή πληθυσμού του 2001 έχει 2.503 κατοίκους. Στον οικισμό
487
Ο θαλάσσιος αυτός πορθμός είναι παρόμοιος με εκείνο του στενού του Βοσπόρου, διαχωρίζει την
Ευρώπη, (πιο συγκεκριμένα τη χερσόνησο της Καλλιπόλεως) από την Ασία. Η κύρια πόλη του στενού
είναι το Τσανάκκαλε, που οφείλει την ονομασία του από τα περίφημα κάστρα του Τσανάκ Καλεσί' (=
Φρούριο των τσανακίων) από των εκεί από του 1740 κατασκευαζομένων πήλινων αγγείων. Μέχρι
όμως του 1922 το τουρκικό επίσημο όνομα ήταν "Καλέι Σουλτανιέ" ή "Σουλτανιέ Καλεσί (=Φρούριο
σουλτανικό). Το σύγχρονο όνομα είναι αυτό που καθιερώθηκε από τη σύγχρονη Τουρκία και που
ακολουθούν οι Ευρωπαίοι και στη συνέχεια αναφέρεται στους ναυτικούς χάρτες. Το όνομα
Δαρδανέλλια (Dardanelles) είχε δοθεί στην ίδια πόλη από τους Έλληνες και Ευρωπαίους ως κείμενη
στην αρχαία Δάρδανο, ή Δαρδανία όπου ήταν η πάλαι ποτέ πόλη του Δάρδανου που όμως σήμερα
τοποθετείται σε απόσταση 8 χλμ. ΝΔ. της σημερινής πόλης κοντά στην άκρα Καφέζ Μπουρνού επί της
ασιατικής ακτής. Εκ του ελληνικού αυτού ονόματος έμεινε στην ιστορία ο όρος στον πληθυντικό
"Στενά των Δαρδανελίων" ή "Στενά του Τσανάκαλε". Wikipediia.
488
247
λειτουργούν δύο νηπιαγωγεία, 9/θέσιο Δημοτικό σχολείο , Γυμνάσιο και

πολιτιστικά δραστηριοποιείται ο πολιτιστικός σύλλογος με την επωνυμία
"Τα Σήμαντρα". Από αθλητική άποψη ενεργή στην δεύτερη ερασιτεχνική
κατηγορία είναι η ομάδα των Σημάντρων, στο νότιο όμιλο του
ποδοσφαιρικού τοπικού πρωταθλήματος της ΕΠΣ Χαλκιδικής. Κύριες
ασχολίες των κατοίκων είναι το εμπόριο και τα γεωργικά επαγγέλματα.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν από πολιτιστικής άποψης οι εκδηλώσεις

μνήμης για τις χαμένες πατρίδες, που λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο τον
Αύγουστο. Χαρακτηριστικά των εκδηλώσεων είναι ο χορός, τα
τραγούδια και οι εκθέσεις φωτογραφίας. Επίσης, λαμβάνουν χώρα το
τριήμερο της Αποκριάς καρναβαλικές εκδηλώσεις. Οι τελευταίες
κορυφώνονται με την παρέλαση των αρμάτων, που γίνεται την Καθαρά
Δευτέρα.
Πορταριά Χαλκιδικής. 489
Πορταριά: Κτίσθηκε στην περιοχή της αρχαίας πόλης Σπάρτολας. Στο

οδοιπορικό του Γάλλου Προξένου στη Θεσσαλονίκη,( Cousinery)490
Εμμανουήλ Κουζινερί, αναφέρεται ως Πορτάρα και πήρε το όνομα της
489
490
Σημείωσή μου: 1846 Στάμου Παν. Η Ηρωική Κασσάνδρα, ανά τούς αιώνας. Αθήνα 1961, σελ.
87, Κατά τον τελευταίο αιώνα της Τουρκοκρατίας, επισκέφθηκαν την Κασσάνδραν, Cousinery,
Isambert κ.λ.π. Και Κ. Φρεαρίτης , εγραψε Αι τρείς χερσόνησοι της Χαλκιδικής , Παλλήνη, Σιθωνία,
Ακτή...
248
από τη μεγάλη πόρτα που βρισκόταν στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Το 1922 που άρχισαν να δημιουργούνται οι πρώτοι οικισμοί ανήκε
Διοικητικά στην Πορταριά μέχρι το 1925 που διαχωρίστηκαν.
Πορταριά491- -
Το δεύτερο από τα ντόπια χωριά του Δήμου. Κτίστηκε στην περιοχή της
αρχαίας πόλης «Σπάρτολες». Το όνομά του το οφείλει στην μεγάλη πόρτα
που βρισκόταν στην κεντρική πλατεία του χωριού. Την περίοδο της
εγκατάστασης των προσφύγων στην περιοχή και μέχρι το 1925
αποτέλεσε διοικητικό κέντρο όπου ανήκαν οι νέοι οικισμοί. Η Πορταριά
αποτελεί σημαντικό κομμάτι στο αγροτικό δυναμικό του Δήμου.
Οι κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργεια της βερικοκιάς και τα

υπερπρώιμα βερίκοκα Πορταριάς εξάγονται σε πολλές χώρες του
εξωτερικού. Κάθε χρόνο από την 1 η μέχρι τις 3 Μαΐου γιορτάζονται τα
«Αγιοαθανάσια» όπου πολλοί αθλητές από όλη την Χαλκιδική παίρνουν
μέρος στους λαϊκούς αγώνες που γίνονται στην μνήμη του Αγίου
Αθανασίου του «Αθωνίτη».
Η Πορταριά είναι μεγάλος οικισμός και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα

στο Δήμο Μουδανιών του νομού Χαλκιδικής. Αποτελεί σημαντικό
κομμάτι στο αγροτικό δυναμικό του Δήμου.Με βάση την απογραφή
πληθυσμού του 2001 έχει 1.405 κατοίκους. Στον οικισμό λειτουργεί
Δημοτικό σχολείο , που ονομάζεται Δημοτικό σχολείο Πορταριάς/Αγίου
Παντελεήμονος. Από αθλητική άποψη ενεργή στην δεύτερη ερασιτεχνική
κατηγορία είναι η ποδοσφαιρική ομάδα της Πορταριάς, στο νότιο όμιλο
του τοπικού πρωταθλήματος της ΕΠΣ Χαλκιδικής. Οι κάτοικοι
ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της βερικοκιάς. Ονομαστά είναι
τα υπερπρώιμα βερίκοκα Πορταριάς, τα οποία εξάγονται και στο
εξωτερικό.
Πολιτιστικά δραστηριοποιείται ο ομώνυμος πολιτιστικός σύλλογος. Το

χωριό πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου, οπότε εορτάζεται η Κοίμηση της
Θεοτόκου. Ο ομώνυμος ιερός ναός φιλοξενεί την εικόνα της Παναγίας, η
οποία χρονολογείται από το 1840.Η εικόνα περιφέρεται σε λιτανεία,
γύρω από το χωριό στις 14 Αυγούστου. Προστάτης του χωριού είναι ο
491
249
Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης, προς τιμήν του οποίου τελούνται κάθε

χρόνο στις αρχές Μαΐου οι αθλητικές εκδηλώσεις "Αγιοαθανάσια", στις
οποίες μετέχουν αθλητές και αθλήτριες από όλη τη Χαλκιδική.
Το χωριό οικοδομήθηκε στην περιοχή όπου βρισκόταν η αρχαία πόλη

Σπάρτολες492. Αποτελεί ένα ακόμα προσφυγικό χωριό της Χαλκιδικής.
Ειδικότερα, ιδρύθηκε το 1922.Η ονομασία του χωριού οφείλεται
πιθανότατα στη μεγάλη πόρτα που βρισκόταν στην κεντρική πλατεία του
χωριού, εξ ου και η αρχική ονομασία Πορτάρα, σύμφωνα με αναφορά
του Γάλλου Προξένου στη Θεσσαλονίκη, Εμμανουέλ Κουζερί. Την
περίοδο της εγκατάστασης των προσφύγων στην περιοχή και ως το 1925
αποτέλεσε διοικητικό κέντρο όπου υπάγονταν οι νέοι οικισμοί.
Άγιος Μάμας Χαλκιδικής493
Άγιος Μάμας: Βρίσκεται ανάμεσα στις χερσονήσους Κασσάνδρας -

Σιθωνίας. Έχει 3 παραθεριστικούς οικισμούς: Πόρτες - Βάρκες - Γκρέμια
προς την μεριά του Θερμαϊκού κόλπου, ενώ αναπτύσσονται προς την
μεριά του Τορωναίου οι οικισμοί: Ξέκωμα - Αγία Τριάδα, με αποτέλεσμα
ο πληθυσμός το καλοκαίρι να ανέρχεται σε 8.000 κατοίκους περίπου.
Ο Άγιος Μάμας είναι μεγάλος οικισμός και έδρα ομώνυμου Δημοτικού

διαμερίσματος στο Δήμο Μουδανιών του νομού Χαλκιδικής. Βρίσκεται
ανάμεσα στις χερσονήσους της Κασσάνδρας και της Σιθωνίας. H
απόστασή του από τη Θεσσαλονίκη είναι 70 χιλιόμετρα. Αριθμεί (2001)
1.030 κατοίκους . Κύρια ασχολία είναι η καλλιέργεια βρώσιμης ελιάς και
οι τουριστικές επιχειρήσεις. Ο κάμπος του χωριού είναι εύφορος 494. Η
παραλία του έχει μήκος 3,5 χλμ. και την επισκέπτονται κάθε χρόνο
πολλοί επισκέπτες.
Ανάμεσα στα άλλα, στον οικισμό υπάρχει νηπιαγωγείο, Δημοτικό

σχολείο, τοπική ποδοσφαιρική ομάδα που αγωνίζεται στη Β΄ κατηγορία
του ερασιτεχνικού πρωταθλήματος της ΕΠΣ Χαλκιδικής, καθώς επίσης
και εκπολιστικό σύλλογο. Στο χωριό γίνεται το πανελλαδικά γνωστό
492
Από άλλη πηγή: Aρχαία Σπάρτωλο, πόλη κοντά στα σημερινά Σίλατα της Χαλκιδικής. Έζησε τον
4ο αι. π.Χ. και είναι γνωστός από μια επιγραφή, που είναι πράξη αγοραπωλησίας ενώπιον μαρτύρων,
των οποίων τα ονόματα αταγράφονται στην πράξη. Και από Θουκυδίδη ιστορίες... 5.18.5.9 εἰσὶ δὲ
Άργιλος, Στάγιρος͵ ‘Άκανθος͵ Σκῶλος͵ Ὄλυνθος͵ Σπάρτωλος. ξυμμάχους δ΄ εἶναι μηδετέρων͵ μήτε
Λακεδαιμονίων μήτε Ἀθηναίων·
493
494
Το κλίμα και ο βιοκλιματικός τύπος της περιοχής του Αγίου Μαμαντος - Χαλκιδικής Παυλίδης ,
Γεώργιος Α. - 1975.
250
πανηγύρι (εμποροπανήγυρη, παλαιότερα ζωοπανήγυρη) την 1-4

Σεπτεμβρίου. Στο χώρο του πανηγυριού υπήρχε το παλιό ξωκλήσι του
Αγίου Μάμα, στο χώρο του όμως χτίστηκε ένας καινούριος ναός και ένα
υπερσύγχρονο πολιτιστικό κέντρο.
Το Δημοτικό διαμέρισμα495 (συνολικά 1.377 κάτοικοι) περιλαμβάνει

εκτός από την έδρα : το Παπά Αλώνι [ 43 ], τις Πόρτες [ 304 ].
Στην «τούμπα» του Αγίου Μάμα η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως
ευρήματα, βάσει των οποίων η περιοχή κατοικήθηκε από το 5000 π.Χ. Το
χωριό αναφέρεται σε έγγραφα του Αγίου Όρους τον 11ο αιώνα. Το 15ο
αιώνα υποτάχθηκε στους Τούρκους. Στη διάρκεια της Επανάστασης του
1821 το χωριό καταστράφηκε από τους Τούρκους και στην περιοχή έγινε
η Μάχη των Ελών.
Το παλιό χωριό ήταν τσιφλίκι του αρχαιολάτρη Πασά Μιχαήλ Μπέη από
τις Σέρρες,ο οποίος είχε στολίσει την αυλή του με αρχαία ευρήματα από
τους αρχαιολογικούς χώρους της Χαλκιδικής. Η πρώτη γνωστή ιστορική
μαρτυρία για την εμποροζωοπανήγυρη χρονολογείται 1870.
Άγιος Παντελεήμονας496
Αν ψάχνετε να βρείτε την απόλυτη γαλήνη της ελληνικής επαρχίας

επισκεφτείτε τον Άγιο Παντελεήμονα. Μικρό προσφυγικό αγροτικό
χωριό που οι κάτοικοί του κατάγονταν από την Προικόνησο της Μικράς
Ασίας.
Μαζί τους στον νέο τόπο έφεραν ήθη και έθιμα από την παλιά
αλησμόνητη πατρίδα, πολλά από τα οποία τα διατηρούν μέχρι σήμερα,
όπως εκείνο του «οβριού» που γίνεται κάθε Μ. Παρασκευή.
Αρχίζει με την διαπόμπευση του «οβριού» το πρωί και τελειώνει με το

μεγαλοπρεπές κάψιμό του το βράδυ της ίδιας μέρας. Δύο χιλιόμετρα έξω
από το χωριό θα βρείτε την πανέμορφη τοποθεσία «Καραγάτσια». Ένα
μέρος με αιωνόβια πλατάνια και τρεχούμενα νερά όπου μπορείτε να
495
Πηγή:Δήμος Μουδανιών.
496
Πηγή:Δήμος Μουδανιών
251
απολαύσετε την γαλήνια ησυχία που διακόπτεται μόνο από τις μελωδικές
φωνές των μονίμων κατοίκων της.
Είναι ένα γραφικό αγροτικό χωριό με τρεχούμενα νερά και πλατάνια.

Κτίσθηκε το 1922 από πρόσφυγες που ήρθαν από την Προικόνησο της
Προποντίδας. Στις 27 Ιουλίου, ημέρα γιορτής του Αγίου, γίνονται
πολιτιστικές εκδηλώσεις και το παραδοσιακό κουρμπάνι.
Ο Άγιος Παντελεήμων 497είναι χωριό και έδρα ομώνυμου Δημοτικού

διαμερίσματος στο Δήμο Μουδανιών του νομού Χαλκιδικής. Αριθμεί
442 κατοίκους με βάση την απογραφή του 2001 . Κύρια ασχολία είναι η
γεωργία. Από πολιτιστικής άποψης στον οικισμό δραστηριοποιείται
πολιτιστικός σύλλογος. Στα 2 χιλιόμετρα από το χωριό βρίσκεται η
τοποθεσία Καραγάτσια, που είναι ένα όμορφο μέρος με πλατάνια και
τρεχούμενα νερά. Η ονομασία του προέρχεται από τον Άγιο
Παντελεήμονα, ναός του οποίου υπάρχει στον οικισμό.
Ζωγράφου
Κτίσθηκε το 1922 από πρόσφυγες από το Ανταβάλ της Καππαδοκίας, στο

μετόχι της μονής Ζωγράφου, από όπου προέρχεται το σημερινό του
όνομα. Αξίζει να επισκεφθείτε: Το Μετοχικό συγκρότημα των 7
ιστορικών διατηρητέων μνημείων, το Βυζαντινό πύργο του 12ου αιώνα,
καθώς και τα κολληγόσπιτα, τα μόνα που σώζονται στη Βόρεια Ελλάδα.
Ζωγράφου
Το μικρότερο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου με 389 κατοίκους.

Χτίστηκε το 1922 από πρόσφυγες από το Αντιβάλ της Καππαδοκίας στην
περιοχή του Μετοχίου της Ι.Μ. Ζωγράφου από όπου πήρε και το
σημερινό του όνομα. Η γεωργία είναι ο κύριος τομέας απασχόλησης των
κατοίκων του. Στις ταβέρνες και τα παραδοσιακά καφενεία που υπάρχουν
στην πλατεία του χωριού, μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ και το
φαγητό σας μαζί με την γαλήνη που προσφέρει η ελληνική επαρχία.
497
Άγιος Παντελεήμων Χαλκιδικής. Από τη Βικιπαίδεια.
252
Σε μικρή απόσταση από την πλατεία υπάρχουν τα Βυζαντινά κτίσματα

του πύργου και των βοηθητικών κτισμάτων, καθώς και το μοναδικό
σωζόμενο στην Β. Ελλάδα συγκρότημα των «κολλιγόσπιτων», τα οποία
μπορείτε να επισκεφθείτε . Κάθε χρόνο στο τέλος του καλοκαιριού
γίνεται το αντάμωμα των «Ανταβαλήδων» όπου μέσα από τις εκδηλώσεις
που γίνονται μπορεί κανείς να γνωρίσει τα έθιμα των προσφύγων της
συγκεκριμένης περιοχής.
Τοπική αυτοδιοίκηση
253
Στιχεία πληθυσμού δημοτικών διαμερισμάτων.-
Προσοχή αλλαγές, Δήμος Νέας Προποντίδος.
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ-ΑΠΟΓΡ. 1991-ΑΠΟΓΡ. 01-ΠΟΣΟΣΤΟ

ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ
Ν.ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ-4403-6489-47,4%
ΑΓ. ΜΑΜΑΝΤΟΣ-1212-1342-10,7%
ΑΓ. ΠΑΝΤ/ΜΩΝΑ-454-452--0,4%
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ-1352-1303--3,6%
ΖΩΓΡΑΦΟΥ-432-385--10,8%
Ν. ΠΟΤΙΔΑΙΑΣ-1094-1601-46,3%
ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ-1267-1421-12,1%
ΦΛΟΡΗΤΩΝ-1368-1501-9,7%
ΣΗΜΑΝΤΡΩΝ-1980-2526-27,5%
ΣΥΝΟΛΟ-13562-170-25,5%
254
►Φρυγία498
Τελικά, η αναφορά μπορεί να αποτελείται από ένα ξεχωριστό
παράδειγμα της συντήρησης μιας τοπικής παράδοσης σε ένα ελληνικό
αυτοκρατορικό νόμισμα. Σε ένα νόμισμα του Septimius στην
ΑΠΑΜΕΙΑ-APAMEIA της Φρυγίας εμφανίζονται ως αντίστροφος
τύπος ένας άνδρας και μια γυναίκα με ένα στήθος ή μια κιβωτό που
επιπλέει στο ύδωρ, με ένα κοράκι στην κορυφή και ένα περιστέρι που
πετά από πάνω με έναν κλαδί στο ράμφος του για να αφαιρέσει
οποιαδήποτε αμφιβολία για τη σκηνή αντιπροσωπευόμενη, η κιβωτός
ονομάζεται (αριθ. Νώε), και το νόμισμα είναι στοιχεία της τοπικής
παράδοσης που η κιβωτός στηρίχτηκε στο βουνό πίσω από την
ΑΠΑΜΕΙΑ-APAMEIA.
499
►Επίσης για την Απάμεια Φρυγίας.500
Η αποκαλούμενη APAMEA η καλουμένη του Μαιάνδρου, APAMEA

διάβαζε επίσης APAMEIA, πόλη στην Ελληνιστική Φρυγία, που
καλύφθηκε εν μέρει από τη σύγχρονη κωμόπολη του Dinar, Τούρκικη.
Ιδρυμένη από τον Αντίοχο τον Ι τον Σώτηρα στον 3ο αιώνα π.Χ.,
εκτόπισε την αρχαία πόλη Κελαιναί και την τοποθέτησε σε μια θέση
διαταγής στο μεγάλο δρόμο Ανατολής-Δύσης εμπορικό δρόμο της
αυτοκρατορίας των Σελευκιδών. Στο 2ο αιώνα π.Χ. η Απάμεια πέρασε
στη ρωμαϊκή κυριαρχία και έγινε μεγάλο κέντρο για τους ιταλούς και
εβραίους εμπόρους. Η αποδιοργάνωση στον 3ο αιώνα και η παρεκτροπή
του εμπορίου σε Κωνσταντινούπολη οδήγησαν στην πτώση της.
Συλλήθηκε από τους Τούρκους το 1070 και καταστράφηκε τελικά από
έναν σεισμό.
498
W.M. Ramsay, The cities and bishoprics of Phrygia : being an essay of the local history of Phrygia
from the earliest times to the Turkish conquest, 2 vols., Oxford, 1895, 1897. Για τη Φρυγία και K.
Belke and N. Mersich, Tabula Imperii Byzantini 7, Phrygien und Pisidien, DenkWien 211, 1990.
Επίσης και Historical geography of Asia Minor.
499
1994-2001 Encyclop?dia Britannica, Inc.
500
255
Εισαγωγικό σημείωμα.
Ὁ γὰρ ἐκ τῆς Ἴδης τήν μικρὰν βλέπων Φρυγίαν 501͵ περὶ ἣν καὶ ἡ
Τροία͵ βλέποι ἂν ἐξ εὐθείας καὶ τὰ περὶ Θρᾴκην͵ καὶ οὐδ΄ ἂν
διέλαθεν αὐτὸν ὁ Ποσειδῶν ἐκ τῆς Θρηϊκίης Σάμου βοήθειαν
ἐξαρτύσας τοῖς Ἀχαιοῖς.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 3.277.21 …τινες ἐνταῦθα πελειάδας

αὐτὸ τὸ ἄστρον τὰς Πλειάδας νοῆσαι͵ κατασκευά ζοντες τὸν λόγον διὰ
πολλῶν͵ οἳ καὶ τὸ ὅλον ποτήριον εἰς τὸν κόσμον ἀλληγοροῦσιν͵ ὡς καὶ
Ασκληπιάδης ὁ Μυρλεανός͵ ἤγουν ὁ ἐκ τῆς Φρυγιακῆς Μυρλείας τῆς
νῦν Ἀπαμείας ͵(εδώ φαίνεται ξεκάθαρα ότι μιλάμε για την Απάμεια)
ἀνασκευάσας οἷον τὸ Ὁμηρικὸν ποτήριον καὶ τὸ τῆς ὕλης πάχος
APAMEA (Phrygia)502
APAMEA or APAMEIA (Greek: Απάμεια) – previously, Kibotos

(Greek: κιβωτός), hê Kibôtos or Cibotus – was an ancient city in
Phrygia, Anatolia, founded by Antiochus I Soter (from whose mother,
Apama, it received its name), near, but on lower ground than, Celaenae
(Kelainai).
Νομίσματα Απαμείας Φρυγίας
501
licestudy.org MainIndexSearchContactFeedback. Frígia. Frígia fou un regne del
centre d' Àsia Menor . Modernament es suposa que el frigis foren els ancestres dels
georgians. Van establir el seu regne al enfonsament del Imperi Hitita vers la meitat del
segle XIII aC. La gorra frígia es encara símbol de llibertat.
502
256
257
Geography. The site is now partly occupied by the city of Dinar

(sometimes locally known also as Geiklar, "the gazelles," perhaps from a
tradition of the Persian hunting-park, seen by Xenophon at Celaenae),
which by 1911 was connected with İzmir by railway; there are
considerable remains, including a theater and a great number of important
Graeco-Roman inscriptions. Strabo (p. 577) says, that the town lies at
the source (ekbolais) of the Marsyas, and the river flows through the
middle of the city, having its origin in the city, and being carried down to
the suburbs with a violent and precipitous current it joins the Maeander
after the latter is joined by the Orgas (called the Catarrhactes by
Herodotus, vii. 26).History. The original inhabitants were residents of
Celaenae who were compelled by Antiochus I Soter to move farther down
the river, where they founded the city of APAMEA (Strabo, xii. 577).
Antiochus the Great transplanted many Jews there. (Josephus, Ant. xii. 3,
§ 4). It became a seat of Seleucid power, and a center of Graeco-Roman
and Graeco-Hebrew civilization and commerce. There Antiochus the
Great collected the army with which he met the Romans at Magnesia,
and two years later the Treaty of APAMEA between Rome and the
Seleucid realm was signed there. After Antiochus' departure for the East,
APAMEA lapsed to the Pergamene kingdom and thence to Rome in 133
BCE, but it was resold to Mithridates V of Pontus, who held it till 120
BCE. After the Mithridatic Wars it became and remained a great center
258
for trade, largely carried on by resident Italians and by Jews. By order of

Flaccus, a large amount of Jewish money – nearly 45 kilograms of gold –
intended for the Temple in Jerusalem was confiscated in APAMEA in the
year 62 BCE (Cicero, Pro Flacco, ch. xxviii.). In 84 BCE Sulla made it
the seat of a conventus, and it long claimed primacy among Phrygian
cities. When Strabo wrote, APAMEA was a place of great trade in the
Roman province of Asia, next in importance to Ephesus. Its commerce
was owing to its position on the great road to Cappadocia, and it was also
the center of other roads. When Cicero was proconsul of Cilicia, 51
BCE, APAMEA was within his jurisdiction (ad Fam. xiii. 67), but the
dioecesis, or conventus, of APAMEA was afterwards attached to Asia.
Pliny the Elder enumerates six towns which belonged to the conventus of
APAMEA, and he observes that there were nine others of little note. The
city minted its own coins in antiquity. The name Cibotus appears on some
coins of APAMEA, and it has been conjectured that it was so called from
the wealth that was collected in this great emporium; for kibôtos in Greek
is a chest or coffer. Pliny (v. 29) says that it was first Celaenae, then
Cibotus, and then APAMEA; which cannot be quite correct, because
Celaenae was a different place from APAMEA, though near it. But there
may have been a place on the site of APAMEA, which was called
Cibotus. The country about APAMEA has been shaken by earthquakes,
one of which is recorded as having happened in the time of Claudius
(Tacit. Ann. xii. 58); and on this occasion the payment of taxes to the
Romans was remitted for five years. Nicolaus of Damascus (Athen. p.
332) records a violent earthquake at APAMEA at a previous date, during
the Mithridatic Wars: lakes appeared where none were before, and rivers
and springs; and many which existed before disappeared. Strabo (p. 579)
speaks of this great catastrophe, and of other convulsions at an earlier
period. APAMEA continued to be a prosperous town under the Roman
Empire. Its decline dates from the local disorganization of the empire in
the 3rd century; and though a bishopric, it was not an important military
or commercial center in Byzantine times. The Turks took it first in 1070,
and from the 13th century onwards it was always in Muslim hands. For a
long period it was one of the greatest cities of Asia Minor, commanding
the Maeander road; but when the trade routes were diverted to
Constantinople it rapidly declined, and its ruin was completed by an
earthquake. APAMEA in Jewish tradition. APAMEA is mentioned in the
259
Talmud. relating to witchcraft in APAMEA (Ber. 62a) and to a dream in

APAMEA (Niddah, 30b) probably refer to the APAMEA in Phrygia
which was looked upon as a fabulously distant habitation. Similarly the
much-discussed passage, Yeb. 115b, which treats of the journey of the
exilarch Isaac, should also be interpreted to mean a journey from
Corduene to APAMEA in Phrygia; for if APAMEA in Mesene were
meant (Brüll's Jahrb. x. 145) it is quite impossible that the Babylonians
should have had any difficulty in identifying the body of such a
distinguished personage. Christian APAMEA. APAMEA is enumerated
by Hierocles among the episcopal cities of Pisidia, to which division it
had been transferred. The bishops of APAMEA sat in the Council of
Nicaea (325)503. Arundell contends that APAMEA, at an early period in
the history of Christianity, had a church, and he confirms this opinion by
the fact of there being the ruins of a Christian church there. It is probable
enough that Christianity was early established here, and even that Saint
Paul visited the place, for he went throughout Phrygia. But the mere
circumstance of the remains of a church at APAMEA proves nothing as
to the time when Christianity was established there.504
Για τους πρόσφυγες από την ΚΙΟ.
Προυσία και Κίος.
Οι κάτοικοι-πρώτοι πρόσφυγες-προέρχονται από τους παρακάτω τόπους.

Μουδανιά , Ελιγμοί, Κουρί, Πελαδάρι, Μπαλιά, Κίο, Καλόλιμνο505, και
503
The New American Encyclopedia. Vol. 7,1974. P. 2575. Η πρώτη οικουμενική σύνοδος.
504
W. M. Ramsay, Cities and Bishoprics of Phrygia, vol. ii. G. Weber, Dineir-Celènes (1892)
D. G. Hogarth in Journ, Hell. Studies (1888) O. Hirschfeld in Trans. Berlin Academy (1875)
William Smith, Classical Dictionary, s.v. "Apamea" This article incorporates text from the
Encyclopædia Britannica Eleventh Edition, a publication now in the public domain.
This article incorporates text from the public domain Dictionary of Greek and Roman Geography by
William Smith (1856). This article incorporates text from the 1901–1906 Jewish Encyclopedia, a
publication now in the public domain. Smith, William (editor); Dictionary of Greek and Roman
Geography, "Apameia", London, (1854) Hazlitt, Classical Gazetteer, "Apamea " .
505
Παραδοσιακό πανηγύρι Παναγίας Κορυφινής (8 Σεπτεμβρίου). Την εικόνα της Θεοτόκου
μετέφεραν εδώ οι πρόσφυγες Έλληνες από την Καλόλιμνο της Προποντίδας.
260
Αρετσού της Μικράς Ασίας). Γι΄αυτό συγκέντρωσα αποσπάσματα και για

την ΚΙΟ.506
Ρωμαική εποχή-Βυζαντινή εποχή507.
Η Κίος υποταγμένη της Ρωμαίους έτυχε καθεστώτος αυτονόμου

πολιτείας με εποπτεία Ρωμαίου υπάτου. Διατήρησε τον ελληνικό
χαρακτήρα , το εμπόριο, της τέχνες και τα γράμματα (ομοίως η Κύζικος 508
και η Απάμεια). Η περιοχή έγινε η της αγαπητή για τον παραθερισμό των
Ρωμαίων αρχόντων. Επιφανείς φιλόσοφοι της Κίου ο Ασκληπιάδης και
ο Φλάβιος Άρχιππος, με κάθε τρόπο κατόρθωναν να εξασφαλίζουν
προνόμια υπέρ της Κίου και να αποκαταστήσουν το όνομα της πόλης
από Προυσία σε Κίο509.
Αιώνας Μ.Χ. 6
Εθνικά. 463.21 Ἐπιφανής͵ Προυσίου δὲ υἱός͵ ἀπὸ τῆς μητρὸς

Ἀπάμας510 Ἀπάμειαν ὠνόμασεν· οἱ δὲ ἀπὸ Μυρλείας Ἀμαζόνος. ὁ
506
1960. ΝΕΛΕ Χαλκιδικής 2004. Σελ. 181.
507
Χατζηαντωνίου, Κωνσταντίνος. Μικρά Ασία : Νεώτερη ιστορία ( 1453-1919 ) / Κώστας
Χατζηαντωνίου. - Αθήνα : Πελασγός, 1999. - 238σ. · 21x14εκ.
508
Excerpta ex BTL-2 Bibliotheca Teubneriana Latina (curante CTLO, ed. Saur - Brepols). Ammianus
Marcellinus - Rerum gestarum libri qui supersunt LLA 638, liber : 22, cap. : 8, par. : 5, pag. : 261, linea
: 6 5 unde semiorbe turgescens altrinsecus lata que aperiens terrarum diuortia circumfluis spatiis
Propontidos respergit ex eoo latere Cyzicum et Dindyma, religiosa Matris Magnae delubra, et
**Apameam** Cium que, ubi Hylam --- et Astacum secuto tempore Nicomediam a rege
cognominatam, qua in occasum procedit, Cherronesum pulsat et Aegospotamos, in quo loco lapides
casuros ex caelo praedixit Anaxagoras, et Lysimachiam et ciuitatem, quam Hercules conditam Perinthi
comitis sui memoriae dedicauit. 6 et ut effecte plene que g-PH litterae figura seruetur, in meditullio
ipso rotunditatis Proconesus insula est oblonga et Besbicus.
509
Χρίστος Ανδρούτσος. Εν Κίω Βιθυνίας το 1869 «Διδάσκαλος της Θεολογίας».
510
Seleucus was the son of Antiochus, a general of Philip II of Macedonia, the father of Alexander the
Great. Seleucus participated in the conquest of the Persian empire as one of Alexander's officers, and in
326 he commanded the Macedonian infantry against King Porus of India in battle on the Hydaspes
261
πολίτης Μυρλεανός͵ ὡς Ασκληπιάδης Μυρλεανός ἀναγράφεται.

ἔστι καὶ Μυρλεανός κόλπος.
Αίλιος Ηρωδιανός.
Καθολική προσωδία. 3,1.58.33 Σεβαστόπολις καλεῖται. καὶ

πρότερον δὲ Αἶα ἐκικλήσκετο͵ ὡς Νικάνωρ. Μεθουριάς νῆσοι μεταξὺ
Αἰγίνης καὶ Ἀττικῆς πλησίον Τροιζῆνος. Ἀνδροτίων πέμπτῳ Ἀτθίδος.
Προυσιάς511 πόλις Βιθυνίας ἀπὸ Προυσίου τοῦ Ζηΐλα τῶν Βιθυνῶν
βασιλέως ἡ Κίος πρότερον ὀνομασθεῖσα. Ἀφροδισιάς512 πόλις
Κιλικίας͵ περὶ ἧς Ἀλέξανδρος ὁ πολυίστωρ ἐν τῷ…
Αρχή παραθέσεως αποσπασμάτων από κλασικούς.
3ος π.Χ. αιώνας
Πολύβιος ιστορικός.
River. In 324 Alexander ordered a mass wedding ceremony at Susa (in Persia) to put into practice his
ideal of uniting the peoples of Macedonia and Persia. On this occasion Seleucus married Apama, the
daughter of Spitamenes, the ruler of Bactria. Of all the Macedonian nobles, he was the only one who
did not repudiate his wife after Alexander's death.Britannica.
511
Περιγραφή νομισμάτων. View whole page from the Dictionary Of Roman Coins . Web Site
Created By Dr. George Pararas-Carayannis / 2000.. Prusias ad Hypium (Uskub), south of the
Euxine, on the river Hypius. Imperial Vespasian to Gallienus. Inscr., ΠΡΟΥCΙЄΩΝ; ΠΡΟΥCΙЄΩΝ
ΠΡΟC ΥΠΙΩ. Types: ΥΠΙΟC, River-god Hypios recumbent; Demeter; Helios in chariot; Vase
entwined by serpent; Caracalla sacrificing; Star and crescent; Youthful head (the
founder (?): Journ. Int., i. p. 34).Name of Proconsul, M. PlanCius Varus, on coins of
Vespasian. Prusias ad mare. See Cius , p. 513.
512
Ancient city of the Caria region of southwestern Asia Minor (Anatolia, or modern Turkey), situated
on a plateau south of the Maeander River (modern Menderes). Remains of an Ionic temple of
Aphrodite and of a stadium and portions of a bathhouse have long been evident, but, beginning in
1961, excavations revealed such structures as a theatre, an odeon, a basilica, a market, houses and
baths, a monumental gateway, and a cult centre for worship of the Roman emperor. Julius Caesar
favoured the city, and the emperor Augustus granted it the high privileges of autonomy and tax-free
status, declaring it "the one city from all of Asia that I have selected to be my own." In the Roman
Empire, the city was famed for its sculptors and sculptures; rich quarries of excellent white and blue-
gray marble lay about a mile east of the site. It also flourished owing to its site amid rich and well-
watered agricultural land. 1994-2001 Encyclopedia Britannica, Inc.
262
Ιστορίες. 3.3.6.4 …ὑπὸ τήν ὄψιν τὰς Αἰτωλῶν καὶ Κεφαλλήνων

ἀτυχίας ἐπιβαλοῦμεν τοὺς Εὐμένει συστάντας πρός τε Προυσίαν513 καὶ
Γαλάτας πολέμους͵ ὁμοίως δὲ καὶ τὸν μετ΄ Ἀριαράθου πρὸς Φαρνάκην.
οἷς ἑξῆς ἐπιμνη σθέντες τῆς παρὰ Πελοποννησίων ὁμονοίας…
Ιστορίες. 3.5.2.1 …καὶ Οὐακκαίους ἐξήνεγκαν πόλεμον͵

Καρχηδόνιοι δὲ τὸν πρὸς Μασαννάσαν βασιλέα τῶν Λιβύων· περὶ δὲ τήν
Ἀσίαν Ἄτταλος μὲν καὶ Προυσίας πρὸς ἀλλήλους ἐπολέμησαν͵ ὁ δὲ τῶν
Καππα δοκῶν βασιλεὺς Ἀριαράθης ἐκπεσὼν ἐκ τῆς ἀρχῆς…
Ιστορίες. 4.47.7.2 …ἐπανελθόντες δὲ τὸν πόλεμον ἐψηφίσαντο τοῖς

Βυζαντίοις διὰ τὰς προειρημένας αἰτίας. καὶ παραυτίκα πρεσβευτὰς
ἐξαπέστελλον πρὸς Προυσίαν͵ παρα καλοῦντες καὶ τοῦτον εἰς τὸν
πόλεμον· ᾔδεσαν γὰρ τὸν Προυσίαν παρατριβόμενον ἔκ τινων πρὸς
τοὺς…
Ιστορίες. 4.47.7.4 …πρεσβευτὰς ἐξαπέστελλον πρὸς Προυσίαν͵

παρα καλοῦντες καὶ τοῦτον εἰς τὸν πόλεμον· ᾔδεσαν γὰρ τὸν Προυσίαν
παρατριβόμενον ἔκ τινων πρὸς τοὺς Βυζαντίους. τὸ δὲ παραπλήσιον
ἐποίουν καὶ Βυζάντιοι·
Ιστορίες. 4.50.1.5 …πεπεισμένοι τὸν μὲν Ἀχαιὸν σφίσι βοηθεῖν͵

αὐτοὶ δὲ τὸν Τιβοίτην ἐκ τῆς Μακεδονίας ἐπαγαγόντες ἀντιπεριστήσειν
τῷ Προυσίᾳ φόβους καὶ κινδύνους͵ ὃς κατὰ τήν προειρημένην ὁρμὴν
πολεμῶν παρεί λετο μὲν αὐτῶν τὸ καλούμενον ἐπὶ τοῦ στόματος…
Ιστορίες. 4.50.9.2 …ἐξαπέστελλον τοὺς ἄξοντας αὐτὸν ἐκ τῆς

Μακεδονίας· ἐδόκει γὰρ οὐχ ἧττον ἡ Βιθυνῶν ἀρχὴ Τιβοίτῃ καθήκειν ἢ
Προυσίᾳ διὰ τὸ πατρὸς ἀδελφὸν αὐτὸν ὑπάρχειν τῷ Προυσίᾳ οἱ δὲ
Ρόδιοι θεωροῦντες τήν τῶν Βυζαντίων ὑπόστασιν…
Ιστορίες. 4.50.10.1 …ἐδόκει γὰρ οὐχ ἧττον ἡ Βιθυνῶν ἀρχὴ Τιβοίτῃ

καθήκειν ἢ Προυσίᾳ διὰ τὸ πατρὸς ἀδελφὸν αὐτὸν ὑπάρχειν τῷ Προυσίᾳ
513
Founded in the 3rd century BC by Prusias I, king of Bithynia, and made the royal capital, Bursa later
was included in the Roman and Byzantine empires. Orhan, son of the second sultan of the Ottoman
Turks, captured the city in 1326 during the Ottoman conquest of the Byzantine Empire and made it the
capital of the Ottoman Empire; in 1361 Orhan's son, Murad I, moved the royal residence to Adrianople
(modern Edirne). Sacked by the Tatars in 1402, Bursa was burned by mutinous Janissaries in 1607.
Between 1921 and 1922, during the Greco-Turkish War, considerable fighting took place in and around
Bursa. Population (2000) 1,304,000.Microsoft Encarta 2006. 1993-2005 Microsoft Corporation.
263
οἱ δὲ Ρόδιοι θεω ροῦντες τήν τῶν Βυζαντίων ὑπόστασιν͵ πραγματικῶς

διενοήθησαν πρὸς τὸ καθικέσθαι…
Ιστορίες. 4.51.8.2 …ἔσφηλε τὰς ἐπιβολὰς αὐτῶν͵ μεταλλάξας τὸν

βίον. οὗ συμβάντος οἱ μὲν Βυζάντιοι ταῖς ὁρ μαῖς ἀνέπεσον͵ ὁ δὲ
Προυσίας ἐπιρρωσθεὶς ταῖς πρὸς τὸν πόλεμον ἐλπίσιν͵ ἅμα μὲν αὐτὸς
ἀπὸ τῶν κατ΄ Ἀσίαν μερῶν ἐπολέμει καὶ προσέκειτο…
Ιστορίες. 4.52.6.2 …τούτου γενομένου τήν εἰρήνην ἄγειν πρὸς

Βυζαντίους· πρὸς δὲ Προυσίαν τοιαίδε τινές͵ εἶναι Προυσίᾳ καὶ
Βυζαντίοις εἰρήνην καὶ φιλίαν εἰς τὸν ἅπαντα χρόνον͵ μὴ στρατεύειν δὲ
μήτε Βυζαντίους ἐπὶ Προυσίαν τρόπῳ μηδενὶ μήτε Προυσίαν ἐπὶ
Βυζαντίους· ἀποδοῦναι δὲ Προυσίαν Βυζαντίοις τάς τε χώρας καὶ τὰ
φρούρια καὶ τοὺς λαοὺς…
Ιστορίες. 4.52.7.1 …μὴ στρατεύειν δὲ μήτε Βυζαντίους ἐπὶ

Προυσίαν τρόπῳ μηδενὶ μήτε Προυσίαν ἐπὶ Βυζαντίους· ἀποδοῦναι δὲ
Προυσίαν Βυζαντίοις τάς τε χώρας καὶ τὰ φρούρια καὶ τοὺς λαοὺς καὶ τὰ
πολεμικὰ σώματα χωρὶς λύτρων…
Ιστορίες. 4.52.9.1 …τήν τοῦ Τιβοίτου κάθοδον͵ πάντα καθεῖλε τὰ

δοκοῦντα τῶν φρουρίων εὐκαίρως πρός τι κεῖσθαι ἐπαναγκάσαι δὲ
Προυσίαν καὶ ὅσα τινὲς τῶν Βιθυνῶν εἶχον ἐκ τῆς Μυσίας χώρας τῆς
ὑπὸ Βυζαντίους ταττομένης ἀποδοῦναι τοῖς γεωργοῖς.
Ιστορίες. 4.52.10.1 …εἶχον ἐκ τῆς Μυσίας χώρας τῆς ὑπὸ

Βυζαντίους ταττομένης ἀποδοῦναι τοῖς γεωργοῖς. Ὁ μὲν οὖν Ροδίοις καὶ
Προυσίᾳ πρὸς Βυζαντίους συστὰς πόλεμος τοιαύτας ἔλαβε τὰς ἀρχὰς
καὶ τὸ τέλος· κατὰ δὲ τὸν καιρὸν τοῦτον Κνώσιοι…
Ιστορίες. 5.90.1.1 …δ΄ εἴκοσι μυριάδας͵ καὶ μὴν ξύλων καὶ ῥητίνης
καὶ τριχὸς μυριάδας πηχῶν καὶ ταλάντων χιλιάδας. παραπλήσια δὲ
τούτοις Προυσίας καὶ Μιθριδάτης͵ ἔτι δ΄ οἱ κατὰ τήν Ἀσίαν ὄντες
δυνάσται τότε͵ λέγω δὲ Λυσανίαν͵ Ὀλύμπιχον͵ Λιμναῖον.
Ιστορίες. 5.111.2.1 … ἀναχώρησιν εἰς Μακεδονίαν. Ἐπράχθη δέ τι

κατὰ τούτους τοὺς χρόνους καὶ Προυσίᾳ μνήμης ἄξιον. τῶν γὰρ
Γαλατῶν͵ οὓς διε βίβασεν ἐκ τῆς Εὐρώπης ὁ βασιλεὺς Ἄτταλος εἰς…
Ιστορίες. 5.111.6.1 …λοιπὸν ἐπεβούλευον καὶ προσεπολέμουν ταῖς

περὶ τούτους τοὺς τόπους ἐκτισμέναις πόλεσιν. ἐφ΄ οὓς στρατεύσας μετὰ
264
δυνάμεως Προυσίας καὶ παραταξάμενος τοὺς μὲν ἄνδρας κατ΄ αὐτὸν τὸν
κίν δυνον ἐν χερῶν νόμῳ διέφθειρε…
Ιστορίες. 15.23.10.1 …στρατηγοῦ παρ΄ Αἰτωλῶν ἐν αὐτῇ

διατρίβοντος καὶ προεστῶτος τῶν κοινῶν. Προυσίας δέ͵ καθὸ μὲν ἡ
πρόθεσις αὐτοῦ συντε λείας ἔτυχε͵ περιχαρὴς ἦν͵ καθὸ δὲ τὰ μὲν ἆθλα
τῆς ἐπιβολῆς ἕτερος ἀπέφερεν͵ αὐτὸς δὲ πόλεως…
Ιστορίες. 18.44.5.2 …ἐλευθέρας ἀφεῖναι τὰς φρουρὰς ἐξ αὐτῶν

μεταστη σάμενον· περὶ δὲ τῆς τῶν Κιανῶν 514 ἐλευθερώσεως Τίτον γράψαι
πρὸς Προυσίαν κατὰ τὸ δόγμα τῆς συγκλήτου· τὰ δ΄ αἰχμάλωτα καὶ τοὺς
αὐτομόλους ἅπαντας ἀποκαταστῆςαι Φίλιππον Ρωμαίοις ἐν τοῖς…
Ιστορίες. 21.11.1.3 Ὅτι Ἀντίοχος ὁ βασιλεὺς παραγενόμενος εἰς τὰς

Σάρδεις ἀπὸ τῆς προρρηθείσης στρατείας διεπέμπετο συνεχῶς πρὸς
Προυσίαν͵ παρακαλῶν αὐτὸν εἰς τήν σφετέραν συμμαχίαν. ὁ δὲ
Προυσίας κατὰ μὲν τοὺς ἀνώτερον χρόνους οὐκ ἀλλότριος ἦν τοῦ
κοινωνεῖν τοῖς…
Ιστορίες. 21.11.12.2 …θαρροῦντα δ΄ αἱρεῖσθαι τὰ Ρωμαίων· ἔσεσθαι

γὰρ ἀμεταμέλητον αὐτῷ τήν τοιαύτην προαίρεσιν. ὧν ὁ Προυσίας
διακούσας ἐπ΄ ἄλλης ἐγένετο γνώμης. ὡς δὲ καὶ παρεγενήθησαν πρὸς
αὐτὸν πρέσβεις οἱ περὶ τὸν Γάιον Λίβιον͵ τελέως ἀπέστη τῶν κατὰ τὸν…
Ιστορίες. 21.46.10.3 …ἧς Ἀντίοχος ἐπῆρχεν· τῆς δ΄ Ἀσίας

Φρυγίαν515 τήν ἐφ΄ Ἑλλησπόντου͵ Φρυγίαν τήν μεγάλην͵ Μυσούς͵ οὓς
Προυσίας πρότερον αὐτοῦ παρεσπάσατο͵ Λυκαονίαν͵ Μιλυάδα͵
514
Ο τριγλιανός φιλόλογος , Τρύφων Ευαγγελίδης , που ασχολήθηκε με το θέμα, λέει… Σύμφωνα με
μια άλλη άποψη , το όνομα Τρίγλια προέρχεται από το ψάρι Τρίγλι, που ψάρευαν στον Κιανό
κόλπο.Για το ψάρι αυτό γίνεται λόγος και στο ''βιος Λουκούλλου'' , Ρωμαίου σστρατηγού , γνωστού
καλοφαγά, ο οποίος προτιμά το ψάρι αυτό του Κιανού κόλπου.
Επίσης και ο ιστορικός Γουλιέλμος Τομάτζεκ , πιστεύει πως η Τρίγλια ονομάστηκε έτσι , επειδή
υπήρχαν στην περιοχή αλιευτήρια τριγλών.
515
Excerpta ex BTL-2 Bibliotheca Teubneriana Latina (curante CTLO, ed. Saur -
Brepols). Martianus Capella - De nuptiis Philologiae et Mercurii LLA 710, liber : 6,
par. : 685, pag. : 243, linea : 3 In Phrygia Celaenae antea, in **Apameam**
commutatae; illic Marsyas et natus et occidit et fluvio nomen dedit et cum Apolline
decertavit. denique pars eius Aulocrene vocitatur, unde Maeander amnis exoritur. 686 Phrygia Troadi
imminet; ab aquilone Galatiae, a meridie Lycaoniae, Pisidiae, Mygdoniae confinis est, ab oriente
Lyciae, a septentrione Mysiae, Cariae. dehinc Tmolus croco florens amnis que Pactolus.
265
Λυδίαν͵ Τράλλεις͵ Ἔφεσον͵ Τελμεσσόν. ταύτας μὲν οὖν ἔδωκαν

Εὐμένει …
Ιστορίες. 23.3.1.3 Μετὰ δὲ τούτους εἰσῆλθον οἱ παρ΄ Εὐμένους

πρέσβεις καὶ περί τε τῆς βοηθείας τῆς ἀποσταλεί σης ὑπὸ τοῦ Φιλίππου
τῷ Προυσίᾳ κατηγόρησαν καὶ περὶ τῶν ἐπὶ Θρᾴκης τόπων͵ φάσκοντες
οὐδ΄ ἔτι καὶ νῦν αὐτὸν ἐξαγηοχέναι τὰς φρουρὰς ἐκ τῶν πόλεων.
Ιστορίες. 23.3.2.2 …λογεῖσθαι διὰ τὸ καὶ πρὸς τὸν Προυσίαν

πεπρεσβευ κέναι καὶ τότε περὶ τούτων ἐξαπεστάλθαι πρὸς τήν σύγκλητον
ὑπὸ τοῦ Φιλίππου͵ βραχύν τινα χρόνον ἡ σύγκλητος ἐπιδεξαμένη τοὺς
λόγους ἔδωκεν ἀπόκρισιν διότι͵ τῶν ἐπὶ Θρᾴκης τόπων ἐὰν μὴ
καταλάβωσιν…
Ιστορίες. 23.5.1.4 …εἰς τήν Ρώμην πρεσβευτὴς καὶ καταλαβὼν τὸν

Τί τον πρεσβευτήν καθεσταμένον ὑπὸ τῆς συγκλήτου πρός τε Προυσίαν
καὶ τὸν Σέλευκον͵ περιχαρὴς ἐγενήθη͵ νομίζων τὸν Τίτον διά τε τήν πρὸς
αὐτὸν φιλίαν ἐγεγόνει γὰρ αὐτῷ συνήθης κατὰ τὸν Λακωνικὸν…
Ιστορίες. 25.2.3.2 …καὶ τούτου γενομένου πλεονάκις παρ΄

ἑκατέρων͵ ἐκυρώθησαν αἱ διαλύσεις ἐπὶ τούτοις· εἰρήνην ὑπάρχειν
Εὐμένει καὶ Προυσίᾳ καὶ Ἀριαράθῃ πρὸς Φαρνάκην καὶ Μιθριδάτην εἰς
τὸν πάντα χρόνον. Γαλατίας μὴ ἐπιβαίνειν Φαρνάκην κατὰ μηδένα
τρόπον.
Ιστορίες. 25.2.8.1 … ἀποδοῦναι δὲ καὶ Τίον παρὰ τὸν Πόντον͵ ὃν

μετά τινα χρόνον Εὐμένης516 ἔδωκε Προυσίᾳ πεισθεὶς μετὰ μεγάλης
χάριτος. ἐγράφη δὲ καὶ τοὺς αἰχμαλώτους ἀποκαταστῆςαι Φαρνάκην
χωρὶς λύτρων καὶ τοὺς αὐτομόλους ἅπαντας·
516
Eumenes. b. c. 362 BCd. 316 Greek general who upheld the cause of the Macedonian royal house in
the civil war that followed the death of Alexander the Great in 323.Ancient sources agree that Eumenes
was an extremely able general. In the distribution of the empire after Alexander's death, he was
assigned Cappadocia in eastern Asia Minor. He gave valuable aid to the regent Perdiccas, Alexander's
legitimate successor, in Perdiccas' struggle against the rebel Macedonian generals Antigonus
Monophthalmus, Antipater, Craterus, and Ptolemy, each of whom controlled different parts of the
empire. After the murder of Perdiccas by his own men, the rebel generals gathered at Triparadisus
(321) and condemned Eumenes to death. He escaped but was recognized two years later by the new
regent (Polyperchon) as the royal general in Asia. Eumenes collected an army in Cilicia and marched
toward the eastern provinces, pursued by Antigonus. Eumenes held Antigonus in check during a long
and hard campaign on the Iranian plateau, but he was finally betrayed to the enemy and put to death.
266
Ιστορίες. 30.18.1.2 Ὅτι κατὰ τὸν αὐτὸν καιρὸν ἦλθε καὶ Προυσίας
ὁ βασιλεὺς εἰς τήν Ρώμην͵ συγχαρη σόμενος τῇ συγκλήτῳ καὶ τοῖς
στρατηγοῖς ἐπὶ τοῖς γεγονόσιν. ὁ δὲ Προυσίας οὗτος οὐδαμῶς γέγονεν…
Ιστορίες. 30.18.2.1 Προυσίας ὁ βασιλεὺς εἰς τήν Ρώμην͵ συγχαρη

σόμενος τῇ συγκλήτῳ καὶ τοῖς στρατηγοῖς ἐπὶ τοῖς γεγονόσιν. ὁ δὲ
Προυσίας οὗτος οὐδαμῶς γέγονεν ἄξιος τοῦ τῆς βασιλείας προσχήματος.
τεκμήραιτο δ΄ ἄν τις ἐκ τούτων. ὅς γε πρῶτον μέν͵ πρεσβευτῶν…
Ιστορίες. 31.1.3.1 Εἰς δὲ τήν Ρώμην καὶ πλειόνων παραγεγονότων

πρεσβευτῶν ἐχρημάτισεν ἡ σύγκλητος τοῖς περὶ Ἄτ ταλον καὶ τὸν
Ἀθήναιον. συνέβαινε γὰρ τὸν Προυσίαν οὐ μόνον αὐτὸν ἐνεργῶς
κεχρῆσθαι ταῖς διαβολαῖς ταῖς κατὰ τὸν Εὐμένη καὶ τὸν Ἀντίοχον…
Ιστορίες. 31.32.1.1 …τοῖς κοινοῖς καὶ τήν ἐπίφασιν τῆς σεμνότητος.

1 III. RES ASIAE. 1 Ὅτι κατὰ τήν Ἀσίαν Προυσίας μὲν ἐξέπεμψεν εἰς
τήν Ρώμην πρεσβευτὰς μετὰ Γαλα τῶν τοὺς κατηγορήσοντας
Εὐμένους…
Ιστορίες. 32.1.5.3 …μετὰ δὲ τούτους Ἀττάλου παραγενηθέντος͵ ἤδη

τῶν ὑπάτων τὰς ἀρχὰς εἰληφότων͵ καὶ τῶν Γαλα τῶν αὐτοῦ
κατηγορησάντων͵ οὓς ἀπεστάλκει Προυσίας͵ καὶ πλειόνων ἑτέρων ἀπὸ
τῆς Ἀσίας͵ διακούσασα πάντων ἡ σύγκλητος οὐ μόνον ἀπέλυσε τῶν
διαβολῶν …
Ιστορίες. 32.15.1.1 1 II. PRUSIAE BELLUM CUM ATTALO. Ὅτι

Προυσίας μετὰ τὸ νικῆσαι τὸν Ἄτταλον μετὰ τὸ παρελθεῖν πρὸς τὸ
Πέργαμον παρα σκευασάμενος θυσίαν πολυτελῆ προσήγαγε πρὸς τὸ
τέμενος τἈσκληπιοῦ͵ καὶ βουθυτήσας …
Ιστορίες. 32.15.7.4 …τούτων ἐξιλάσκεσθαι τὸ θεῖον͵ προσκυνοῦντα

καὶ λιπαροῦντα τὰς τραπέζας καὶ τοὺς βωμοὺς ἐξάλλως͵ ὅπερ ὁ
Προυσίας εἴθιστο ποιεῖν γονυπετῶν καὶ γυναι κιζόμενος͵ ἅμα δὲ ταῦτα
καὶ λυμαίνεσθαι καὶ διὰ τῆς τούτων καταφθορᾶς τήν εἰς τὸ θεῖον ὕβριν…
Ιστορίες. 32.15.9.2 … πῶς οὐκ ἂν εἴποι τις εἶναι θυμοῦ λυττῶντος

ἔργα καὶ ψυχῆς ἐξεστηκυίας τῶν λογισμῶν; ὃ καὶ τότε συνέβαινε
γίνεσθαι περὶ τὸν Προυσίαν. ἀνδρὸς μὲν γὰρ ἔργον οὐδὲν
ἐπιτελεσάμενος κατὰ τὰς προσ βολάς͵ ἀγεννῶς δὲ καὶ γυναικοθύμως
χειρίσας…
267
Ιστορίες. 32.15.14.2…οὐ μόνον τοῖς ἀνθρώποις ἀλλὰ καὶ τοῖς θεοῖς

πεπολεμηκώς. ἐταλαιπώρησε δὲ καὶ τὸ πε ζικὸν στράτευμα τῷ Προυσίᾳ
κατὰ τήν ἐπάνοδον ὑπό τε τοῦ λιμοῦ καὶ τῆς δυσεντερίας͵ ὥστε παρὰ
πόδας ἐκ θεοπέμπτου δοκεῖν…
Ιστορίες. 32.16.3.2 …παραγενομένου καὶ διασαφοῦντος τὰ περὶ τήν

πρώτην ἔφοδον τῶν πολεμίων͵ οὐ προσεῖχον͵ ἀλλ΄ ὑπενόουν τὸν
Ἄτταλον βουλόμενον αὐτὸν ἐπιβαλεῖν τῷ Προυσίᾳ τὰς χεῖρας προφάσεις
προκατασκευάζεσθαι καὶ προκατα λαμβάνειν διαβολαῖς·
Ιστορίες. 33.7.4.3 Κόιντον Φάβιον Μάξιμον͵ καὶ παραχρῆμ΄

ἐξαπέστειλεν͵ ἐντολὰς αὐτοῖς δοῦσα διαλῦσαι τὸν πόλεμον καὶ τὸν
Προυσίαν ἀναγκάσαι δίκας ὑποσχεῖν Ἀττάλῳ τῶν κατὰ πόλεμον
ἀδικημάτων.
Ιστορίες. 33.12.3.1 …τῆς Ρώμης οἱ δέκα πρέσβεις͵ οἳ καὶ

συμμίξαντες αὐτῷ περὶ Κάδους καὶ κοινολογηθέντες περὶ τῶν πραγμάτων
ὥρμησαν πρὸς τὸν Προυσίαν. ἐπειδὴ δὲ συνέμιξαν͵ διεσάφουν αὐτῷ τὰ
παρὰ τῆς συγκλήτου μετὰ πολλῆς ἀνατάσεως. ὁ δὲ Προυσίας ἔνια μὲν
τῶν…
Ιστορίες. 33.12.4.1 …ὥρμησαν πρὸς τὸν Προυσίαν. ἐπειδὴ δὲ

συνέμιξαν͵ διεσάφουν αὐτῷ τὰ παρὰ τῆς συγκλήτου μετὰ πολλῆς
ἀνατάσεως. ὁ δὲ Προυσίας ἔνια μὲν τῶν προσταττο μένων προσεδέχετο͵
τοῖς δὲ πλείστοις ἀντέλεγε. διόπερ οἱ Ρωμαῖοι προσκόψαντες αὐτῷ τήν τε
φιλίαν…
Ιστορίες. 33.13.6.2 …διέλυσαν τὸν πόλεμον͵ εἰς τὰς τοιαύτας

συνθήκας ἐπαγαγόμενοι τοὺς βασιλέας ἀμφοτέρους͵ ὥστε παρα χρῆμα
μὲν εἴκοσι καταφράκτους νῆας ἀποδοῦναι Προυσίαν Ἀττάλῳ͵
πεντακόσια δὲ τάλαντα κατενεγκεῖν ἐν ἔτεσιν εἴκοσι· τήν δὲ χώραν
ἀμφοτέρους ἔχειν ἣν καὶ…
Ιστορίες. 33.13.8.2 …τήν δὲ χώραν ἀμφοτέρους ἔχειν ἣν καὶ

πρότερον εἶχον͵ ὅτ΄ εἰς τὸν πόλεμον ἐνέβαινον. διορ θώσασθαι δὲ
Προυσίαν καὶ τήν καταφθορὰν τῆς χώρας τῆς τε Μηθυμναίων καὶ τῶν
Αἰγαιέων καὶ τῆς Κυμαίων καὶ Ἡρακλειωτῶν͵ ἑκατὸν τάλαντα δόντα
τοῖς…
Ιστορίες. 36.14.1.3 Ὅτι Ρωμαῖοι ἔπεμψαν πρεσβευτὰς τοὺς

ἐπιληψομένους τῆς ὁρμῆς τῆς τοῦ Νικομήδους καὶ κωλύσοντας τὸν
268
Ἄτταλον πολεμεῖν τῷ Προυσίᾳ͵ καὶ κατεστάθησαν Μάρκος Λικίννιος͵

ἄνθρωπος ποδαγρικὸς καὶ τελείως ἀδύνατος τοῖς ποσί…
Αποσπάσματα. 127.3 Διέξειν οὕτω γὰρ διέξειν τὰς χεῖ ρας καὶ
φροντιεῖν τοῦ μηδὲν ἀδίκημα ποιήσειν τὸν Προυσίαν εἰς αὐτούς.
Δυσθετήσας ὁ δὲ Νάβις δυσθετήσας ταῖς συνθήκαις οὐ προσέσχε τοῖς
γραφεῖσιν.
►Αιώνας: 2 π.Χ.
Νίκανδρος ιστορικός.
002 1.1 Προυσίου συμπτώματα Προυσιάς . Ὅτι τὸ πο τήριον τοῦτο

ἔξορθόν ἐστι͵ προείρηται. Καὶ ὅτι τήν προσηγορίαν ἔσχε ἀπὸ Προυσίου͵
τοῦ Βιθυνίας …
►Αιώνας: 1 Π.Χ.
Διόδωρος Σικελός ιστορικός.
Βιβλιοθήκη Ιστορική . 31.15.1.1 Γαλατῶν ἔθνος ὑποχείριον

ἐποιήσατο. Ὅτι καὶ Προυσίας ὁ τῆς Βιθυνίας βασιλεὺς ἧκε
συγχαρησόμενος τῇ συγκλήτῳ καὶ τοῖς τοὺς πολέμους κατορθώσασι
στρατηγοῖς·
Βιβλιοθήκη Ιστορική . 31.15.2.1 …ἐπανόρθωσιν τοῦ κοινοῦ βίου.

Ὅτι Προυσίας ἀνάξιος γεγονὼς τοῦ τῆς βασιλείας προσχήματος καὶ
διατελέσας πάντα τὸν τοῦ ζῆν χρόνον αἰσχρῶς κολακεύων τοὺς
ὑπερέχοντας…
Βιβλιοθήκη Ιστορική . 31.35.1.1 …μὲν ἐσύλησε καὶ τὰ

προσοφειλόμενα τῶν ὀψωνίων ἀπέδωκεν. Ὅτι Προυσίας ὁ Βιθυνῶν
βασιλεὺς ἀποτυχὼν τῆς ἐπιβολῆς τῆς περὶ τὸν Ἄτταλον τὸ πρὸ τῆς
πόλεως τέμενος τὸ καλούμενον Νικηφόριον…
Βιβλιοθήκη Ιστορική . 32.19.1.1 …δαιμονίου τινὸς ἀντιπράττοντος.

εἰς πολλὰς γὰρ ἐπιβολὰς ... δυσεπιτεύκτους ἔσχε τὰς πράξεις. Ὅτι ὁ
Προυσίας ὁ βασιλεὺς τήν τε ὄψιν ὢν εἰδεχθὴς καὶ τὸ σῶμα διὰ τήν
τρυφὴν ἔχων γυναι κεῖον ὑπὸ τῶν Βιθυνῶν ἐμισεῖτο.
269
Βιβλιοθήκη Ιστορική . 32.21.1.1 …οὖν τήν εὐστοχίαν περιβόητον

ἔσχε κατὰ τήν πόλιν.Ὅτι Νικομήδης Προυσίαν τὸν ἑαυτοῦ πατέρα
καταπολεμήσας͵ καὶ καταφυγόντα εἰς τὸ τοῦ Διὸς ἱερὸν ἀνελών͵
παρέλαβε τήν βασιλείαν τῆς Βιθυνίας ͵
Στράβων γεωγράφος.
Γεωγραφικά. 12.4.3.2 Τῷ δ΄ Ἀστακηνῷ κόλπος ἄλλος συνεχής

ἐστιν͵ εἰσέχων μᾶλλον πρὸς ἀνίσχοντα ἥλιον͵ ἐν ᾧ Προυσιὰς ἔστιν ἡ
Κίος πρότερον ὀνομασθεῖσα· κατέσκαψε δὲ τήν Κίον Φίλιππος͵ ὁ
Δημητρίου μὲν υἱὸς Περσέως δὲ πατήρ͵ ἔδωκε δὲ Προυσίᾳ τῷ Ζήλα͵
συγκατασκά ψαντι καὶ ταύτην καὶ Μύρλειαν ἀστυγείτονα πόλιν͵ πλησίον
δὲ καὶ Προύσης οὖσαν· ἀναλαβὼν δ΄ ἐκεῖνος ἐκ τῶν ἐρειπίων αὐτὰς
ἐπωνόμασεν ἀφ΄ ἑαυτοῦ μὲν Προυσιάδα πόλιν τήν Κίον͵ τήν δὲ
Μύρλειαν Ἀπάμειαν ἀπὸ τῆς γυναικός. οὗτος δ΄ ἔστιν ὁ Προυσίας ὁ
καὶ Ἀννίβαν δεξάμενος ἀναχωρήσαντα δεῦρο μετὰ…
Γεωγραφικά. 12.4.3.10 …ἐκ τῶν ἐρειπίων αὐτὰς ἐπωνόμασεν ἀφ΄

ἑαυτοῦ μὲν Προυσιάδα πόλιν τήν Κίον͵ τήν δὲ Μύρλειαν Ἀπάμειαν
ἀπὸ τῆς γυναικός. οὗτος δ΄ ἔστιν ὁ Προυσίας ὁ καὶ Ἀννίβαν δεξάμενος
ἀναχωρήσαντα δεῦρο μετὰ τήν Ἀντιόχου ἧτταν͵ καὶ τῆς ἐφ΄
Ἑλλησπόντῳ Φρυγίας…
Γεωγραφικά. 12.4.3.15 …ἀναστὰς κατὰ συμβάσεις τοῖς Ἀτταλικοῖς͵

ἣν οἱ μὲν πρότερον ἐκάλουν μικρὰν Φρυγίαν͵ ἐκεῖνοι δ΄ ἐπί κτητον
Ἀργανθώνιον. ἐνταῦθα δὲ μυθεύουσι τὸν Ὕλαν ἕνα τῶν Ἡρακλέους
ἑταίρων συμπλεύσαντα ἐπὶ…
Γεωγραφικά. 13.4.2.36 … ἐπὶ τὸν Ψευδοφίλιππον͵ ἐχειρώσατο δὲ καὶ

Διήγυλιν τὸν Καινῶν βασιλέα στρατεύσας εἰς τήν Θρᾴκην͵ ἀνεῖλε δὲ καὶ
Προυσίαν ἐπισυστήσας αὐτῷ Νικομήδη τὸν υἱόν͵ κατέλιπε δὲ τήν ἀρχὴν
τῷ ἐπιτρο πευθέντι Ἀττάλῳ·
270
Μέμνων ιστορικός.
003 27.3 Ταῦτα διεξελθὼν ὁ συγγραφεὺς κατὰ τὸ ιγ καὶ ιδ τῆς

ἱστορίας εἰς τήν ιε εἰσβαλὼν͵ διηγεῖται͵ ὅπως Προυσίας ὁ Βιθυνῶν
βασιλεὺς͵ δραστήριος ὢν καὶ πολλὰ πράξας͵ μετὰ τῶν ἄλλων καὶ Κίερον
πόλιν Ἡρακλεωτῶν οὖσαν ὑφ΄ ἑαυτὸν ἔθετο τῷ πολέμῳ…
003 27.6 …μετὰ τῶν ἄλλων καὶ Κίερον πόλιν Ἡρακλεωτῶν οὖσαν
ὑφ΄ ἑαυτὸν ἔθετο τῷ πολέμῳ͵ ἀντὶ Κιέρου Προυσιάδα καλέσας. Εἷλε δὲ
καὶ τήν Τῖον καὶ αὐτήν ὑπήκοον αὐτοῖς οὖσαν͵ ὥστε ἐκ θαλάσσης εἰς
θάλασσαν τήν Ἡράκλειαν περιγράψαι.
003 27.12 …τῶν πολιορκουμένων ἀπέκτεινεν͵ ἐγγὺς δ΄ ἂν καὶ ἡ πό

λις τοῦ ἁλῶναι κατέστη͵ εἰ μὴ ἐπὶ τῆς κλίμακος ἀναβαίνων Προυσίας͵
λίθῳ βαλόντος ἑνὸς τῶν ἀπὸ τῆς ἐπάλξεως͵ συνετρίβη τὸ σκέλος͵ καὶ τήν
πολιορκίαν τὸ πάθος διέλυσε. Φοράδην γὰρ ὁ βληθεὶς…
003 41.8 …τήν πόλιν ἡ Ρωμαίων δύναμις· ὑπὸ δὲ τὸν Ἀσιανὸν

Ὄλυμπον διέκειτο αὕτη. 2 Ἐκεῖθεν ὁ Τριάριος ἐπὶ Προυσιάδα τήν
ἐπιθαλάσσιον μετὰ τῆς δυνάμεως παραγίνεται. Αὕτη δὲ Κίερος τὸ
παλαιὸν ἐκαλεῖτο…
003 47.3 Ἱστορία δὲ ἡ ἐφεξῆς τάδε ἀφηγεῖται. Ἀναλαβὼν Κόττας τὰ

Ρωμαϊκὰ στρατεύματα κατὰ τῆς Ἡρακλείας ἐχώρει. Ἀλλὰ πρῶτος μὲν ἐπὶ
Προυσιάδος ἦγεν ἡ δὲ Προυσιὰς πρὶν μὲν ἀπὸ τοῦ πα ραρρέοντος αὐτήν
ποταμοῦ Κίερος ἐκαλεῖτο…
003 47.4 Ἀναλαβὼν Κόττας τὰ Ρωμαϊκὰ στρατεύματα κατὰ τῆς

Ἡρακλείας ἐχώρει. Ἀλλὰ πρῶτος μὲν ἐπὶ Προυσιάδος ἦγεν ἡ δὲ
Προυσιὰς πρὶν μὲν ἀπὸ τοῦ πα ραρρέοντος αὐτήν ποταμοῦ Κίερος
ἐκαλεῖτο͵ ὁ δὲ τῆς Βιθυνίας βασιλεὺς τῶν Ἡρακλεωτῶν ταύτην…
► Αιώνας: Μ.Χ. 1
Πλούταρχος.517
Flam .4.5 …τήν ἐν Φρυγίᾳ μάχην εἰρήνης ἀγαπητῶς τυχόντος͵ αὖθις

φυγὼν καὶ πλανηθεὶς πολλά͵ τέλος ἐν τῇ Βιθυνίᾳ κατ έστη Προυσίαν
θεραπεύων͵ οὐδενὸς Ρωμαίων ἀγνο οῦντος͵ ἀλλὰ παρορώντων ἁπάντων
δι΄ ἀσθένειαν…
517
b. AD 46,, Chaeronea, Boeotia [Greece]d. after 119 Greek PLUTARCHOS, Latin PLUTARCHUS,
biographer and author whose works strongly influenced the evolution of the essay, the biography…
271
Flam .5.3 …ὥσπερ ἐρριμμένον ὑπὸ τῆς τύχης. Τίτος δὲ πρεσβευτὴς

δι΄ ἑτέρας δή τινας πράξεις ὑπὸ τῆς βουλῆς πρὸς τὸν Προυσίαν
ἀφικόμενος͵ καὶ τὸν Ἀννίβαν ἰδὼν αὐτόθι διαιτώμενον͵ ἠγανάκτησεν εἰ
ζῇ͵ καὶ πολλὰ τοῦ Πρου σίου δεομένου καὶ λιπαροῦντος ὑπὲρ ἀνδρὸς
ἱκέτου…
Αππιανός ιστορικός. Συριακά 43.4 Φλαμινῖνος δ΄ ἀνομοίως.

ἡττηθέντος γὰρ ὕστερον Ἀντιόχου φεύγοντα τὸν Ἀννίβαν καὶ ἀλώμενον
περὶ Βιθυνίαν͵ πρεσβεύων ἐφ΄ ἕτερα πρὸς Πρου σίαν͵ οὔτε τι πρὸς τοῦ
Ἀννίβου προπαθών͵ οὔτε Ρωμαίων ἐντειλαμένων͵ οὔτε φοβερὸν ἔτι
αὐτοῖς γενέσθαι…
Συριακά 111.1 …ἐφ΄ οἷς αὐτὸν οἱ Σκιπίωνες αὐτίκα τῶν ὑπολοίπων

χρη μάτων ἀπέλυσαν͵ ἐπιτετραμμένοι τοῦθ΄ ὑπὸ τῆς βουλῆς͵ εἰ πρόθυμον
εὕροιεν. ἐπέστελλον δὲ καὶ ἐς Προυσίαν͵ τὸν Βιθυνῶν βασιλέα͵
καταλέγοντες͵ ὅσοις βασιλεῦσι Ρω μαίοις συμμαχήσασι τὰς ἀρχὰς
ἐπηύξησαν·
Συριακά 111.6 …τὸν Μακεδόνα͵ καὶ πολέμῳ κρατήσαντες ἄρχειν

ἐῶσι͵ καὶ τὸν παῖδα αὐτῷ τῆς ὁμηρείας ἀπελύσαμεν καὶ τὸ ἔτι ὄφλημα
τῶν χρημάτων. οἷς ὁ Προυσίας ἡσθεὶς συνέθετο συμμαχήσειν ἐπ΄
Ἀντίοχον.
Μιθριδάτης518. 3.4 …πρὸ Ρωμαίων αὐτῆς βασιλέων͵ ἐννέα καὶ

τεσσαράκοντα ἐφεξῆς γενομένων͵ ὅτου μοι μάλιστα μνημονεῦσαι
προσήκει τὰ Ρωμαίων συγγράφοντι͵ Προυσίας ἦν ὁ Κυνηγὸς ἐπίκλησιν͵
ᾧ Περσεύς͵ ὁ Μακεδόνων βασιλεύς…
Μιθριδάτης. 4.2 …καὶ οὐ πολὺ ὕστερον Περσέως καὶ Ρωμαίων ἐς

χεῖρας ἐπ΄ ἀλλήλους ἰόντων ὁ Προυσίας οὐδετέροις συν εμάχει.
Περσέως δ΄ ἁλόντος ἀπήντησε τοῖς Ρωμαίων στρα τηγοῖς εἷμά τε
Ρωμαϊκὸν ἀμπεχόμενος͵ ὃ καλοῦσι τήβεν νον͵ καὶ ὑποδήματα ἔχων
Ἰταλικά͵ τήν κεφαλὴν ἐξυρημένος …
518
Mithradates the Great was the sixth--and last--Pontic ruler by that name. Mithradates (often
misspelled Mithridates and meaning "gift of [the god] Mithra") was a common name among Anatolian
rulers of the age. When Mithradates VI succeeded his father, Mithradates Euergetes, in 120 BC, he was
then only a boy, and for a few years his mother ruled in his place. About 115 BC, she was deposed and
thrown into prison by her son, who thereafter ruled alone. Britannica.
272
Μιθριδάτης. 6.4 …τῷ βασιλεῖ τῆς Ἀσίας τῆς περὶ τὸ Πέργαμον͵ τήν
γῆν ἐδῄου τήν Ἀσιάδα. μαθοῦσα δ΄ ἡ Ρωμαίων βουλὴ προσέπεμπε τῷ
Προυσίᾳ μὴ πολεμεῖν Ἀττάλῳ͵ φίλῳ Ρωμαίων ὄντι καὶ συμμάχῳ. καὶ
δυσπειθῶς ἔτι ἔχοντι οἱ πρέσβεις μετ΄ ἀνατάσεως προσέτασσον
πείθεσθαι…
Μιθριδάτης. 8.2 …τοὺς ἐν αὐτῷ νεὼς ἐνεπίμπρη Ἄτταλόν τε ἐς τὸ

Πέργαμον συμφυγόντα ἐπολιόρκει͵ μέχρι καὶ τῶνδε οἱ Ρωμαῖοι
πυθόμενοι πρέσβεις ἑτέρους ἔπεμπον͵ οἳ τὸν Προυσίαν ἐκέλευον
Ἀττάλῳ τὰς βλάβας ἀποτῖσαι. τότε οὖν κατα πλαγεὶς ὁ Προυσίας
ὑπήκουσε καὶ ἀνεχώρει.
Μιθριδάτης. 8.4 …πυθόμενοι πρέσβεις ἑτέρους ἔπεμπον͵ οἳ τὸν

Προυσίαν ἐκέλευον Ἀττάλῳ τὰς βλάβας ἀποτῖσαι. τότε οὖν κατα πλαγεὶς
ὁ Προυσίας ὑπήκουσε καὶ ἀνεχώρει. ποινὴν δὲ τῶν πρέσβεων ὁρισάντων
αὐτὸν ἐσενεγκεῖν Ἀττάλῳ ναῦς καταφράκτους εἴκοσιν αὐτίκα καὶ
ἀργυρίου σὺν χρόνῳ…
Μιθριδάτης. 9.3 …ὄντι δ΄ αὐτῷ διὰ μίσους τοῖς ὑπηκόοις ἐπὶ ὠμότητι
χαλεπῇ Νικομήδης υἱὸς ἦν͵ πάνυ τοῖς Βιθυνοῖς ἀρέσκων· ὅπερ ὁ
Προυσίας ὑφορώμενος ἐς Ρώμην αὐτὸν βιοῦν μετεστήσατο. καὶ μαθὼν
εὐδοκιμοῦντα κἀκεῖ͵ προσέταξε τῆς βουλῆς δεηθῆναι τῶν ἔτι
ὀφειλομένων Ἀττάλῳ…
Μιθριδάτης. 11.1 …εἰ δὲ ἀποτύχοι͵ κτείνειν αὐτὸν ἐν Ρώμῃ͵

κερκούρους τέ τινας ἐς τοῦτο συνέπεμψεν αὐτῷ καὶ δισχιλίους
στρατιώτας. ὃ δέ͵ τῆς μὲν ζημίας οὐκ ἀφεθείσης τῷ Προυσίᾳ Ἀνδρόνικος
γὰρ ἐπιπεμφθεὶς ἐς ἀντιλογίαν ὑπὸ Ἀττάλου τήν ζημίαν ἀπέφαινεν
ἐλάττονα τῆς ἁρπαγῆς͵ τὸν δὲ Νικομήδη…
Μιθριδάτης. 12.2 …ὅμως δ΄ αὐτῷ βραδύνοντι συνεὶς ὁ νεανίσκος ἐς

λόγους ἦλθεν͵ ἐθέλοντι κἀκείνῳ. συνθέμενοι δ΄ ἐπι βουλεῦσαι τῷ
Προυσίᾳ͵ τὸν Ἀττάλου πρεσβευτήν Ἀνδρόνικον ἐς τὸ ἔργον
προσέλαβον͵ ἵνα τὸν Ἄτταλον πείσειε τὸν Νικομήδη καταγαγεῖν ἐς
Βιθυνίαν.
Μιθριδάτης. 15.6 …αὐτὸν ἤδη δορυφορῶν ὑποδείκνυσι τήν Ἀττάλου

συμμαχίαν͵ ἀρχήν τε μεγάλην ἔχοντος καὶ Βιθυνοῖς γειτονεύοντος καὶ ἐκ
πολλοῦ τῷ Προυσίᾳ πεπολεμμωμένου. λέγων δὲ ταῦθ΄ ἅμα καὶ τήν
273
ὠμότητα τοῦ Προυσίου παρεγύμνου καὶ ὅσα πονηρὰ πράξειεν ἐς

ἅπαντας…
Μιθριδάτης. 17.2 …καὶ ὅδε βασιλέα δεύτερος ἐπὶ Ἀνδρονίκῳ͵ μετὰ

τῶν δισχιλίων ἐδορυφόρει. Ἄτταλός τε τὸν νεανίαν προθύμως ὑπεδέχετο
καὶ τὸν Προυσίαν ἐκέλευσε τῷ παιδὶ πόλεις τέ τινας ἐς ἐνοίκησιν καὶ
χώραν ἐς ἐφόδια δοῦναι. ὃ δ΄ αὐτίκα δώσειν ἔφη τήν Ἀττάλου βασιλείαν
ἅπασαν…
Μιθριδάτης. 18.3 …οἱ δ΄ ἀμφὶ τὸν Ἄτταλον εὐθὺς ἐχώρουν ἐς τήν

Βιθυνίαν͵ καὶ προσιοῦσιν αὐτοῖς οἱ Βιθυνοὶ κατ΄ ὀλίγους προσετίθεντο.
Προυσίας δ΄͵ ἅπασιν ἀπιστῶν καὶ Ρωμαίους ἐλπίζων αὑτὸν ἐξαιρήσεσθαι
τῆς ἐπιβουλῆς͵ Διήγυλιν τὸν Θρᾷκα͵ κηδεστήν ὄντα οἱ͵ πεντακοσίους
Θρᾷκας
Μιθριδάτης. 22.2 …ὠμότητα τήν Προυσίου͵ φανεροὶ μάλιστα αὐτῷ

γενό μενοι δυσχεραίνοντες. οἱ μὲν δὴ πρέσβεις͵ ὡς οὔπω Ρωμαίων τάδε
πυθομένων͵ ἐπανῄεσαν ἄπρακτοι· Προυσίας δ΄ ἐπεὶ καὶ τὰ Ρωμαίων
ἀπέγνω͵ οἷς μάλιστα πιστεύων οὐδενὸς ἐς ἄμυναν ἐπεφροντίκει͵
μετῆλθεν ἐς Νικομήδειαν…
Μιθριδάτης. 22.7 …ὡς κρατυνούμενος τήν πόλιν καὶ τοῖς ἐπιοῦσι

πολεμήσων. οἳ δέ͵ προδιδόντες αὐτόν͵ τὰς πύλας ἀνέῳξαν͵ καὶ ὁ μὲν
Νικομήδης ἐσῄει μετὰ τοῦ στρατοῦ͵ τὸν δὲ Προυσίαν ἐς ἱερὸν Διὸς
καταφυγόντα συνεκέντησάν τινες ἐπιπεμφ θέντες ἐκ τοῦ Νικομήδους.
οὕτω Νικομήδης ἀντὶ Προυσίου…
Μιθριδάτης. 334.1 …καὶ Τριάριος μὲν Ἀπάμεια ν εἷλεν ἐπιπλεύσας͵

καὶ πολλὴ τῶν Ἀπαμέων͵ συμφυγόντων ἐς τὰ ἱερά͵ ἐγίγνετο σφαγή·
Βάρβας δὲ Προυσιάδα εἷλε τήν πρὸς τῷ ὄρει καὶ Νίκαιαν ἔλαβε͵ τῶν
Μιθριδάτου φρουρῶν ἐκφυγόντων. Λούκουλλος δὲ περὶ τὸν Ἀχαιῶν
λιμένα τρισκαίδεκα ναῦς…
►Αιώνας: Μ.Χ. 2
Δειπνοσοφιστές. 11.26.2 …ἀλλ΄ ἐρᾶν καὶ κατεσθίειν· σὺ δὲ κάρτα

φείδῃ. ΑΝΤΙΓΟΝΙΣ ἔκπωμα ἀπὸ τοῦ βασιλέως Ἀντιγόνου͵ ὡς ἀπὸ
Σελεύκου ΣΕΛΕΥΚΙΣ καὶ ἀπὸ Προυσίου ΠΡΟΥΣΙΑΣ. ΑΝΑΦΑΙΑ ἡ
274
θερμοποτὶς παρὰ Κρησίν. ΑΡΥΒΑΛΛΟΣ ποτήριον κάτωθεν εὐρύτερον͵

ἄνω δὲ
Δειπνοσοφιστές. 11.50.38 Διονύσιος δ΄ ὁ Λεπτὸς ἐξηγούμενος

Θεοδωρίδα τὸ εἰς τὸν Ἔρωτα μέλος τήν κελέβην φησὶ τίθεσθαι ἐπὶ τοῦ
ὀρθοῦ ποτηρίου οἷον Προυσιάδος καὶ θηρικλείου. ΚΕΡΑΣ. τοὺς πρώτους
λέγεται τοῖς κέρασι τῶν βοῶν πίνειν· ἀφ΄ οὗ τὸν Διόνυσον κερατοφυῆ…
Δειπνοσοφιστές. 11.94.17 …πίνουσιν ὥστε ἀντὶ τοῦ εἰσφέρειν αὐτοὶ

ἐκφέρονται͵ ἐπειδὰν μηκέτι δύνωνται ὀρθούμενοι ἐξιέναι. ΠΡΟΥΣΙΑΣ.
ὅτι τὸ ποτήριον τοῦτο ἔξορθόν ἐστι προείρηται καὶ ὅτι τήν προσηγορίαν
ἔσχεν…
Δειπνοσοφιστές. osophistae 2,2.66.5 …πίνουσιν ὥστε ἀντὶ τοῦ

εἰσφέρειν αὐτοὶ ἐκφέρονται͵ ἐπειδὰν μηκέτι δύνωνται ὀρθούμενοι
ἐξιέναι. Προυσίας. ἔξορθον ποτήριον τήν προσηγορίαν σχὸν ἀπὸ
Προυσίου τοῦ Βιθυνίας βασιλεύσαντος καὶ ἐπὶ τρυφῇ καὶ μαλακίᾳ
διαβοήτου. ῥέοντα. ποτήριά τινα. Ἀστυδάμας·
Καθολική προσωδία. 3,1.52.6 Ἑκαταῖος Ἀσίᾳ ἐν δὲ αὐτοῖσι

οἰκέουσι ἄνθρωποι παρὰ τὸν Ἰνδὸν πο ταμὸν Ὠπίαι͵ ἐν δὲ τεῖχος
βασιλήϊον. μέχρι τούτου Ὠπίαι͵ ἀπὸ δὲ τούτων ἐρημίη μέχρις Ἰνδῶν.
Προυσίας͵ Πρακίας ἔθνος ἀπὸ Πρακὸς τοῦ ἐξ Ἠπείρου μὲν ὁρμήσαντος͵
οἰκήσαντος δὲ ἐν τῇ Λακω νικῇ. Ἀγρίας ἔθνος Παιονίας μεταξὺ Αἵμου
καὶ Ροδόπης.
Καθολική προσωδία. 3,1.58.33 Σεβαστόπολις καλεῖται. καὶ

πρότερον δὲ Αἶα ἐκικλήσκετο͵ ὡς Νικάνωρ. Μεθουριάς νῆσοι μεταξὺ
Αἰγίνης καὶ Ἀττικῆς πλησίον Τροιζῆνος. Ἀνδροτίων πέμπτῳ Ἀτθίδος.
Προυσιάς πόλις Βιθυνίας ἀπὸ Προυσίου τοῦ Ζηΐλα τῶν Βιθυνῶν
βασιλέως ἡ Κίος πρότερον ὀνομασθεῖσα. Ἀφροδισιάς519 πόλις Κιλικίας͵
περὶ ἧς Ἀλέξανδρος ὁ πολυίστωρ ἐν τῷ…
519
Αφροδισιάς. Πόλη της Θράκης που αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Πτολεμαίο. Ήταν
χτισμένη στα βόρεια του Εξαμιλίου κοντά στον Μέλανα ποταμό και φαίνεται ότι υπήρχε έως την
εποχή του Ιουστινιανού, αφού ο Προκόπιος (Περί Κτισμ., σελ. 302) αναφέρει ότι ο αυτοκράτορας
φρόντισε να ανεγερθεί γύρω από την πόλη ισχυρότατο τείχος. Η Α. ταυτίζεται από ορισμένους με το
σημερινό χωριό Καβάκ. ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΔΟΜΗ.
275
Καθολική προσωδία. 3,1.321.15 …παρὰ Ἀττικοῖς εἰς ἰδιότητα τεθέν.

σεσημείωται ἄρα τὸ κεφαλή ὀξυνόμενον ἐπὶ τοῦ μερικοῦ εἴτε ἐπὶ τοῦ
κυρίου. ἔστι δὲ δῆμος. εἰσὶ δὲ καὶ Βοὸς κεφαλαί τόπος καθ΄ ὃν
ἐπολέμησε Προυσίας πρὸς Ἄττα λον͵ ὡς Ἐρατοσθένης ἐν ἑβδόμῃ
Γαλατικῶν. τὸ γὰρ ἀλαλή ὁ θόρυβος παρὰ τὸ λαλῶ οὐ φύσει
τρισύλλαβον 6κλῦθ΄ ἀλαλά͵ πολέμου θυγάτηρ…
Γεωγραφία. 5.1.4.4 Ἀσκανίου ποταμοῦ ἐκβολαί ν δ μβ δ Ἀσκανία λίμνη

... νζ δ μβ Προυσιάς .. νζ γ μβ ιβ Δασκύλιον ....Ἀπάμεια…
Δίων Κάσσιος.
Ρωμαϊκή ιστορία. 17.57.58.4 …τήν ἐκ τοῦ Ὀποῦντος διατιθέμενον

ἐκείνῳ μὲν γὰρ αὕτη͵ τοῖς δὲ δὴ Ρωμαίοις ἡ ἐκ τοῦ Ὠρεοῦ ἐγένετο ἐς τὰς
ναῦς αὐτὸν κατήραξεν͵ ὥστε τὸν Ἄτταλον διά τε τοῦτο καὶ διὰ
Προυσίαν τὸν Βιθυνῶν βασιλέα͵ ἐσβαλόντα τε ἐς τήν χώραν αὐτοῦ καὶ
πορθοῦντα αὐτήν͵ ἀποπλεῦσαι κατὰ τάχος οἴκαδε.
Ρωμαϊκή ιστορία. .69.1.1 …τῶν Ρωμαίων εὔνοιαν ἅμα

βεβαιούμενοι͵ καὶ τιμὴν ἐκ τούτου καὶ παρὰ τῶν ἄλλων θηρώμενοι... ὅτι
ὁ Προυσίας αὐτὸς ἔς τε τήν Ρώμην καὶ ἐς τὸ βουλευτή ριον ἐσελθὼν τόν
τε οὐδὸν αὐτοῦ κατεφίλησε καὶ τοὺς βουλευτὰς θεοὺς ἐπωνόμασε καὶ
προσεκύνησεν.
Ρωμαϊκή ιστορία. 290.4 …πάντας ἐκδοῦναι͵ ἐν οἷς καὶ ὁ Ἀννίβας

ἦν. καὶ ὁ Ἀντίοχος καὶ ἄκων πρὸς ἅπαντα ἐπειθάρχησεν. οὐ μέντοι καὶ
τὸν Ἀννίβαν ἐκδοῦναι ἠδυ νήθη· πρὸς γὰρ Προυσίαν τὸν βασιλέα τῶν
Βιθυνῶν προκατέφυγε. καὶ ὁ μὲν Ἀντίοχος πρέσβεις ἐπὶ τούτοις εἰς τήν
Ρώμην πέμψας ἐσπείσατο͵ Σκιπίων δὲ Λούκιος ἐπῃνεῖτο ἐπὶ τῇ νίκῃ καὶ
τήν τοῦ Ἀσιατικοῦ…
Ρωμαϊκή ιστορία. 293.8…οἱ δ΄ ἐν τῇ Ρώμῃ πρεσβευσαμένοις σφίσιν

ἐπὶ τῷ εὐθὺς ἀναχωρῆσαι πάντα ἀπέδωκαν. Τότε δὲ καὶ ὁ Ἀννίβας
ἀπέθανε. πρέσβεων γὰρ πρὸς τὸν Προυσίαν τὸν τῆς Βιθυνίας
κρατοῦντα πεμφθέντων ἐκ Ρώμης δι΄ ἄλλα τέ τινα καὶ ὅπως καὶ τὸν
Ἀννίβαν ἐκδοίη παρ΄ αὐτῷ ὄντα͵ προμαθὼν…
276
Ρωμαϊκή ιστορία. 302.5 …καὶ τοῖς Κρησὶν ὠργίζοντο μὲν οἱ

Ρωμαῖοι͵ ἱκετείαις δὲ πολλαῖς χρησαμένοις ἀφῆκάν ποτε τήν ὀργήν. καὶ ὁ
Προυσίας δὲ καὶ ὁ Εὐμενής͵ ὁ μὲν δι΄ ἑαυτοῦ εἰς τήν πόλιν ἐλθὼν καὶ εἰς
τὸ βουλευτήριον εἰσελθὼν καὶ τὸν οὐδὸν φιλήσας καὶ προσκυνή σας τοὺς
βουλευτὰς ἠλεήθη τε καὶ ἠθώωτο͵ Εὐμενὴς δὲ δι΄ Ἀττάλου…
Ρωμαϊκή ιστορία. 311.18 …καὶ ὁ Φαμέας τετίμητο ὥστε καὶ ἐν τῷ

βουλευτηρίῳ συγκαθῆσθαι τῇ γερουσίᾳ. Τότε δὲ συνηνέχθη καὶ τὰ κατὰ
τὸν Προυσίαν. ὃς γέρων ὢν καὶ τοὺς τρόπους τραχὺς ἐφοβήθη τοὺς
Βιθυνοὺς μὴ τῆς βασιλείας αὐτὸν ἐκβάλωσι͵ τὸν Νικομήδη τὸν υἱὸν
ἀνθελόμενοι. καὶ κατά τινα πρόφασιν…
Ψευδο-Γαληνός.
Εισαγωγή ιατρικής. 14.683.11 Πραξαγόρας Κῶος͵ Ἡρόφιλος

Χαλκηδόνιος͵ Ἐρασίστρατος Χῖος͵ Μνησίθεος Ἀθηναῖος͵ Ασκληπιάδης
Βιθυνὸς͵ Κια νὸς͵ ὃς καὶ Προυσίας ἐκαλεῖτο. τῆς δὲ ἐμπειρικῆς προέστη
σε Φιλῖνος Κῶος͵ ὁ πρῶτος αὐτήν ἀποτεμνόμενος ἀπὸ τῆς λογικῆς
αἱρέσεως͵ τὰς ἀφορμὰς λαβὼν παρὰ Ἡροφίλου…
Επιφάνιος εκκλησιαστικός συγγραφέας.
Σημειώσεις επισκοποκές. 236 οἷον τὸν Ἡρακλείας Πόντου τὸν

Προυσιάδος τὸν Τίου τὸν Κρατείας…
Νέες ιστορίες. 219.17 Ὁνωριάδος οἰκήτορες ἐτέλουν· καὶ θήσεται

πρόνοιαν τῶν πόλεων ἁπασῶν ὧν ἑκατέρα πρότερον εἶχεν ἐπ αρχία͵
τουτέστιν ἐν Ὁνωριάδι Προυσιάδος τε καὶ Κρατείας καὶ
Ἀδριανουπόλεως καὶ Τίου καὶ Κλαυδιουπόλεως520 καὶ Ἡρακλείας· εἰ
520
Περιγραφή νομισμάτων. View whole page from the Dictionary Of Roman Coins . Web Site
Created By Dr. George Pararas-Carayannis / 2000.. Bithynium or Claudiopolis (Eski-hissar near
Boli). Ζ of first century B.C. under C. Papirius Carbo, ΒΙΘΥΝΙΕΩΝ, Head of Dionysos, rev. ΕΠΙ
ΓΑΙΟΥ ΠΑΠΙΡΙΟΥ ΚΑΡΒΩΝΟΣ, ΡΩΜΗ. Roma seated. Date 224 from Proconsular Era beginning
B.C. 282/1. Imperial Vespasian to Gallienus. Inscr., ΚΛΑΥΔΙΟΠΟΛΕΙΤΩΝ; ΒΙΘΥΝΙΕΩΝ;
277
γὰρ καί τινες αὐτῶν ἐκ Βιθυνίας ἐλήφθησαν πρότερον͵ ὁποῖον δὴ

Προυσιάς τε καὶ Ἡράκλεια καὶ αὐτή γε ἡ μητρόπολις τῆς ἐπαρχίας͵
φαμὲν δὲ τήν Κλαυδιούπολιν…
Νέα ιστορία. 2.36.2.9 λέγεται͵ ᾧ πεποιθότα Νικομήδην τὸν

Προυσίου καὶ πρὸς τὸ δοκοῦν λυσιτελεῖν ἑρμηνεύοντα πόλεμον ἄρασθαι
πρὸς τὸν πατέρα Προυσίαν͵ Ἀττάλῳ πειθόμενον· ἔχει δὲ τὸ λόγιον
οὕτως. Ὦ βασιλεῦ Θρῃκῶν͵ λείψεις πόλιν·
Περίπλους Ευξείνου Πόντου521.
Περίπλους Ευξείνου Πόντου. 8.3 Ἀπὸ δὲ Σαγγαρίου ποταμοῦ εἰς

Ὕπιον ποταμὸν στάδια ρπ͵ μίλια κδ. Οὗτος ὁ ποταμὸς ἔχει ἐφ΄ αὑτῷ
μεσηγὺς πόλιν Πρου σιάδα λεγομένην.
Ιωάννης Λαυρέντιος Λύδος.
Mens 4.96.1 Καμπανίαν Ἀπουλίαν Θουσκίαν Καλαβρίαν Οὐμ βρίαν

Δαλματίαν Λουκανίαν Βρεττίαν Σικελίαν. .... πρὸς Προυσίαν τῆς
ΑΔΡΙΑΝΩΝ ΒΕΙΘΥΝΙΕΩΝ. This town was the birthplace of Antinoόs, and medallions were struck
there in his honour, reading ΑΝΤΙΝΟΟΝ ΘΕΟΝ Η ΠΑΤΡΙΣ (Rec. gιn., No. 13 f.). Types: Aphrodite on
sea-horse; Antinoόs-Hermes, holding pedum and with a bull beside him, a tall plant in front, and a star
over his head; Eros; Hygieia; Hermes; Tyche; Two goats butting, and bull. Για την Κλαυδιούπολη…
Αιώνας Μ.Χ.2 Κλαύδιος Πτολεμαίος Γεωγραφία. 5.4.9.6 Κλαυδιούπολις .. Τούτων δὲ ἔτι
ἀνατολικώτεροι Τρόκμοι, ἐν οἷς πόλεις Ταύϊον .. Λασκωρία ... Ἀνδρωσία .... Κλαυδιούπολις
...Κάρισσα ...Φουβάτηνα … Εγκ. ΔΟΜΗ.Αντίνοος. Πολύ ωραίος νέος που πήρε στην ακολουθία του ο
Αδριανός, όταν πέρασε από την Κλαυδιούπολη της Βιθυνίας.
521
Αρριανός Φλάβιος ο εκ Νικομηδείας. Νεάρχου περίπλους. Περίπλους Πόντου Ευξείνου.
Περίπλους της Ερυθράς θαλάσσης / Αρριανού · μετάφραση Δημήτριος Γ. Κουτρούμπας. - 1η έκδ. -
Αθήνα : Νέα Θέσις, 1999. - 221σ. · 21x14εκ. - (Αρχαίοι Έλληνες Γεωγράφοι · 1)
278
Βιθυνίας βασιλέα. Παρὰ τοῖς Πυθαγορείοις ἡ δυὰς ὡς θέσιν τινὰ καὶ

ἐπιβάθραν τῷ ἀριθμῷ ἐπιδοῦσα ἐλευσίνη καλεῖται…
Στέφανος γραμματικός.
Εθνικά. 175.10 …γὰρ τῶν Ἰλλυριῶν Βῆγις καὶ Βόλουρος2. ἔστι καὶ
πόλις Θεσπρωτίας. Βοὸς Κεφαλαί͵ τόπος καθ΄ ὃν ἐπολέμησε Προυσίας
πρὸς Ἄτταλον͵ ὡς Ἐρατοσθένης ἐν ἑβδόμῃ Γαλατικῶν. ἔστι καὶ Ἰνδικῆς
Βουκεφάλα͵ ἣν ἔκτισεν Ἀλέξανδρος…
Εθνικά. 537.5 Πρόσωπον͵ νῆσος οὐ πόρρω Καρχηδόνος. τὸ ἐθνικὸν

Προσωπίτης καὶ Προσώπιος. Προῦσα͵ τῆς Προυσιάδος διαφέρει. ἡ μὲν
γὰρ Προυσιάς Βιθυνίας ͵ ἀπὸ Προυσίου τοῦ Ζηίλα τοῦ Βιθυνῶν
βασιλέως͵ ἡ Κίος πρότερον ὀνομασθεῖσα͵ ἧς ὁ πολίτης Προυσιεύς·
Χρονικόν
Χρονικόν 540.2 …τραπέζης αὐτῷ πρὸς ἑστίασιν κοινωνίαν

παρέσχετο καὶ μετὰ πά σης τιμῆς καὶ δορυφορίας καὶ πολλῶν
χαρισμάτων ἀπέστειλεν αὐτὸν ἐν πόλει Προυσιάδι τῆς Βιθυνίας
διάγειν͵ λαμβάνοντα ἀν νώνας καὶ κελλαρικὰ δαψιλῶς. χριστιανὸς δὲ ὢν
ὁ Βετρανίων͵ καὶ παραβάλλων ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ἐν συνάξεσιν…
Χρονογραφικά. 253.27 Λιπάρα ἐκτίσθη. Ἐπίδαμνος͵ ἡ νῦν

καλουμένη Δυρράχιον͵ ἐκτίσθη. Προύσια ἐκτίσθη. Φάλαρις τυραννῶν
κατελύθη. Δράκων κατά τινας ἐνομοθέτει.
Χρονογραφικά. 343.26 Ἀννίβα κατὰ τὰς Σπανίας καὶ τήν Καρχηδόνα

στρατηγοῦντος καὶ ὑπὸ Ρωμαίων καταπολεμουμένου καὶ πολεμοῦντος
πρὸ τῆς εἰς Βιθυνίαν φυ γῆς πρὸς Προυσίαν. καὶ πρῶτον μὲν ἐν
Θερμοπύλαις τῆς Ἑλλάδος Ρω μαίοις συμβαλὼν ὁ αὐτὸς μέγας Ἀντίοχος
ἡττᾶται͵ ἔπειτα δὲ συλλέξας στρατόπεδα καὶ Ἀννίβαν τὸν Καρχηδόνιον
ἐκ Βιθυνίας προσλαβόμενος…
Χρονογραφικά. 344.3 …ὥστε αὐτὸν ὑπόσπονδον γενέσθαι Ρωμαίοις

τελοῦντα 22α τάλαντα καὶ τριήρεις πολλὰς δόντα καὶ τήν δαπάνην τοῦ
πολέμου. Ἀννίβας δὲ πρὸς Προυσίαν φυγὼν αὖθις ἀπὸ Θυατείρων
279
φαρμάκῳ τελευτᾷ τὸν βίον τῷ φόβῳ Ρωμαίων. Ἐπὶ τούτου ἐπράχθη τὰ

κατὰ τήν πρώτην τῶν Μακκαβαίων βίβλον…
Χρονογραφικά. 344.29 …μεταστείλασθαι τὸν Ἀννίβαν ἐξ Ἰταλίας·

ᾧτινι Σκηπίων συγκρούσας ἐπανιόντι πρὸς τῇ Καρχηδόνι κρατεῖ τῆς
μάχης τοσοῦτον ὥστε φυγεῖν τὸν Ἀννίβαν καὶ πρὸς τὸν Βιθυνίας ἐλθεῖν
βασιλέα εἰς Προυσίαν αἰδούμενον Καρχηδονίους. τότε καὶ Καρχηδόνα
Ρωμαίοις ὁ αὐτὸς Ἀφρικανὸς Σκηπίων ἐπικληθεὶς ὑπὸ τῆς συγκλήτου
βουλῆς…
Βιβλιοθήκη. 224.229b.38 Ταῦτα διεξελθὼν ὁ συγγραφεὺς κατὰ τὸ ιγ καὶ

ιδ τῆς ἱστορίας͵ εἰς τήν ιε εἰσβαλὼν διηγεῖται ὅπως Προυσίας ὁ Βιθυνῶν
βασιλεύς͵ δραστήριος ὢν καὶ πολ λὰ πράξας͵ μετὰ τῶν ἄλλων καὶ Κίερον
πόλιν Ἡρακλεωτῶν οὖσαν ὑφ΄ ἑαυτὸν ἔθετο τῷ πολέμῳ…
Βιβλιοθήκη. 224.229b.41 …μετὰ τῶν ἄλλων καὶ Κίερον πόλιν

Ἡρακλεωτῶν οὖσαν ὑφ΄ ἑαυτὸν ἔθετο τῷ πολέμῳ͵ ἀντὶ Κιέρου
Προυσιάδα καλέσας· εἷλε δὲ καὶ τήν Τῖον͵ καὶ αὐτήν ὑπήκοον αὐτοῖς
οὖσαν͵ ὥστε ἐκ θαλάττης εἰς θάλασσαν τήν Ἡράκλειαν περιγράψαι.
Βιβλιοθήκη. 224.230a.5 …ἐγγὺς δ΄ ἂν καὶ ἡ πόλις τοῦ ἁλῶναι κατέστη εἰ

μὴ ἐπὶ τῆς κλίμακος ἀναβαίνων Προυσίας λίθῳ βαλόντος ἑνὸς τῶν ἀπὸ
τῆς ἐπάλξεως συνετρίβη τὸ σκέλος καὶ τήν πολιορκίαν τὸ πάθος διέλυσε·
φοράδην γὰρ ὁ βληθείς͵ οὐκ ἄνευ ἀγῶνος ὑπὸ…
Βιβλιοθήκη. 224.233b.23 τούτους εἰσεδέξαντο. Εἷλον δὲ καὶ Προῦσαν

τήν πόλιν ἡ Ρωμαίων δύναμις· ὑπὸ δὲ τὸν Ἀσιανὸν Ὄλυμπον διέκειτο
αὕτη. Ἐκεῖθεν ὁ Τριάριος ἐπὶ Προυσιάδα τήν ἐπιθαλάσσιον μετὰ τῆς
δυνάμεως παραγίνεται· αὕτη δὲ Κίερος τὸ παλαιὸν ἐκαλεῖτο…
Βιβλιοθήκη. 224.235b.21 Ἱστορία δὲ ἡ ἐφεξῆς τάδε ἀφηγεῖται.

Ἀναλαβὼν Κόττας τὰ Ρωμαϊκὰ στρατεύματα κατὰ τῆς Ἡρακλείας
ἐχώρει͵ ἀλλὰ πρῶτον μὲν ἐπὶ Προυσιάδος ἦγεν ἡ δὲ Προυσιὰς πρὶν μὲν
ἀπὸ τοῦ παραρρέοντος αὐτήν ποταμοῦ Κίερος ἐκαλεῖτο· ὁ δὲ τῆς
Βιθυνίας βασιλεὺς τῶν…
Βιβλιοθήκη. 224.235b.22 Κόττας τὰ Ρωμαϊκὰ στρατεύματα κατὰ τῆς

Ἡρακλείας ἐχώρει͵ ἀλλὰ πρῶτον μὲν ἐπὶ Προυσιάδος ἦγεν ἡ δὲ
280
Προυσιὰς πρὶν μὲν ἀπὸ τοῦ παραρρέοντος αὐτήν ποταμοῦ Κίερος

ἐκαλεῖτο· ὁ δὲ τῆς Βιθυνίας βασιλεὺς τῶν Ἡρακλεωτῶν ταύτην
ἀφελόμενος ἐξ ἑαυτοῦ μετωνό
Βιβλιοθήκη. 244.383b.34 πλεθρον κεκοσμημένον πάσαις ταῖς

κατασκευαῖς. Ἐβα σίλευσε δ΄ ἐπιφανῶς ἔτη ἑξήκοντα. Ὅτι Νικομήδης
Προυσίαν τὸν ἑαυτοῦ πατέρα κατα πολεμήσας͵ καὶ καταφυγόντα εἰς τὸ
τοῦ Διὸς ἱερὸν ἀνελών͵ παρέλαβε τήν βασιλείαν τῆς Βιθυνίας…
Λεξικόν. 87.3 Ἀντιγονίς· Πολέμων ἐν τῶν πρὸς Ἀντίγονον. οὕτως

φασὶν ὀνομασθῆναι τὸ ἔκπωμα ἀπὸ Ἀντιγόνου τοῦ βασιλέως͵ καθάπερ
ἀπὸ Σελεύκου Σελευκίδα καὶ ἀπὸ Προυσίου Προυσιάδα.
Κωνσταντίνος Πρφυρογέννητος VII.
Πρεσβεία. 43. Νάβιν δὲ δυνηθέντες ἄρδην ἐπανελέσθαι τοῦτο μὲν οὐ

ποιῆσαι͵ φείσασθαι δ΄ αὐτοῦ καίπερ ὄντος τυράννου λαβόντες πίστεις τὰς
εἰθισμένας. εἰς ἃ βλέποντα παρεκάλουν τὸν Προυσίαν διὰ τῆς ἐπιστολῆς
μὴ δεδιέναι περὶ τῆς ἀρχῆς͵ θαρροῦντα δὲ αἱρεῖσθαι τὰ Ρωμαίων·
Πρεσβεία. 43.23 …ἐπιστολῆς μὴ δεδιέναι περὶ τῆς ἀρχῆς͵ θαρροῦντα δὲ

αἱρεῖσθαι τὰ Ρωμαίων· ἔσεσθαι γὰρ ἀμεταμέλητον αὐτῷ τήν τοιαύτην
προ αίρεσιν. ὧν ὁ Προυσίας διακούσας ἐπ΄ ἄλλης ἐγένετο γνώμης. ὡς δὲ
καὶ παρεγενήθησαν πρὸς αὐτὸν πρέσβεις οἱ περὶ τὸν Γάιον Λίβιον͵
τελέως ἀπέστη τῶν κατὰ τὸν Ἀντίοχον ἐλπίδων συμμίξας…
Πρεσβεία. 57.31 …πρεσβευτὰς κατέστησε τοὺς περὶ Λεύκιον Ἀνίκιον

καὶ Γάιον Φάννιον καὶ Κόιντον Φάβιον Μάξιμον͵ καὶ παραχρῆμα
ἐξαπέστει λεν ἐντολὰς αὐτοῖς δοῦσα διαλῦσαι τὸν πόλεμον καὶ τὸν
Προυσίαν ἀναγκάσαι δίκας ὑποσχεῖν Ἀττάλῳ τῶν κατὰ πόλεμον
ἀδικημάτων. Ὅτι τῶν Μασσαλιητῶν διαπρεσβευσαμένων πρὸς…
Πρεσβεία. 285.2 Εὐμένους ἧκον ἅμ΄ Ἀθηναίῳ τῷ τοῦ βασιλέως ἀδελφῷ

κατηγορή σοντες αὐτοῦ περί τε τῶν ἐπὶ Θρᾴκης πόλεων καὶ περὶ τῆς
ἀποσταλείσης Προυσίᾳ βοηθείας. ἧκε δὲ καὶ Δημήτριος ὁ τοῦ Φιλίππου
πρὸς πάντας τούτους ἀπολογησόμενος͵ ἔχων Ἀπελλῆ καὶ Φιλοκλῆ μεθ΄
αὑτοῦ τοὺς τότε δοκοῦντας εἶναι πρώτους φίλους…
Πρεσβεία. 286.22 Καὶ ταῦτα μὲν τοιαύτης ἔτυχε διεξαγωγῆς· μετὰ δὲ

τούτους εἰσῆλθον οἱ παρ΄ Εὐμένους πρέσβεις περί τε τῆς βοηθείας τῆς
281
ἀποσταλείσης ὑπὸ τοῦ Φιλίππου τῷ Προυσίᾳ κατηγορῆσαι καὶ περὶ τῶν

ἐπὶ Θρᾴκης τόπων͵ φάσκοντες οὐδ΄ ἔτι καὶ νῦν αὐτὸν ἐξαγηοχέναι τὰς
φρουρὰς ἐκ τῶν πόλεων.
Πρεσβεία. 286.25 …περὶ τῶν ἐπὶ Θρᾴκης τόπων͵ φάσκοντες οὐδ΄ ἔτι
καὶ νῦν αὐτὸν ἐξαγηοχέναι τὰς φρουρὰς ἐκ τῶν πόλεων. τοῦ δὲ
Φιλοκλέους ὑπὲρ τούτων βουληθέντος ἀπολογεῖσθαι διὰ τὸ καὶ πρὸς τὸν
Προυσίαν πεπρεσβευκέναι καὶ τότε περὶ τούτων ἐξαπεστάλθαι πρὸς τήν
σύγ κλητον ὑπὸ τοῦ Φιλίππου͵ βραχύν τινα χρόνον ἡ σύγκλητος…
Πρεσβεία. 300.1 χωρίων ὅσα παρῄρητο μετὰ τῆς προϋπαρχούσης

κατασκευῆς καὶ τοὺς ὁμήρους. ἀποδοῦναι δὲ καὶ Τίειον παρὰ τὸν
Πόντον͵ ὃ μετά τινα χρόνον Εὐμένης ἔδωκε Προυσίᾳ πεισθεὶς μετὰ
μεγάλης χά ριτος. ἐγράφη δὲ καὶ τοὺς αἰχμαλώτους ἀποκαταστῆςαι
Φαρνάκην χωρὶς λύτρων καὶ τοὺς αὐτομόλους ἅπαντας·
De virtutibus et vitiis 1.290.16 …ἦν ἐκ παλαιῶν χρόνων. τοῦτο μὲν

ἐσύλησε καὶ τὰ προσοφειλό μενα τῶν ὀψωνίων ἀπέδωκεν. 294. 31,
35. Ὅτι Προυσίας ὁ Βιθυνῶν βασιλεὺς ἀποτυχὼν τῆς ἐπιβολῆς τῆς
περὶ τὸν Ἄτταλον τὸ πρὸ τῆς πόλεως τέμενος τὸ καλούμενον Νικηφόριον
διέφθειρεν καὶ τὸν νεὼν ἐλυμήνατο.
De virtutibus et vitiis 1.293.16 …ὥσπερ δαιμονίου τινὸς

ἀντιπράττοντος. εἰς πολλὰς γὰρ ἐπιβολὰς δυσεπιτεύκτους ἔσχε τὰς
πράξεις. 303. 32, 19. Ὅτι ὁ Προυσίας ὁ βασιλεὺς τήν τε ὄψιν ὢν
εἰδεχθὴς καὶ τὸ σῶμα διὰ τήν τρυφὴν ἔχων γυναικεῖον ὑπὸ τῶν Βιθυνῶν
ἐμισεῖτο.
De sententiis 374.30 …πάλιν ἐκ μεταβολῆς ἀντισηκοῦν καὶ λυμαί

νεσθαι τὰ κατορθωθέντα. 363. Ὅτι καὶ Προυσίας ὁ τῆς Βιθυνίας
βασιλεὺς ἧκε συγ χαρησόμενος τῇ συγκλήτῳ καὶ τοῖς τοὺς πολέμους
κατορθώσασι στρατηγοῖς· οὗ τὸ τῆς ψυχῆς ἀγενὲς οὐκ ἄξιον
παραλιπεῖν…
Θέμα=περιοχή Ασίας. .4.12 …κάτω καὶ παρὰ θάλασσαν ἀπὸ τοῦ

Ἀστακηνοῦ κόλπου ἀρχόμενα καὶ τῶν Πυλῶν καὶ ἕως τῆς μεσογαίου τοῦ
Μυσίου Ὀλύμπου προσαγορευο μένου καὶ τῆς χώρας τῶν καλουμένων
Δαγοτθηνῶν καὶ αὐτῆς Προυσιάδος κατοικοῦσι Βιθυνοί· τὰ δὲ πρὸς
νότον τοῦ Ὀλύμπου καὶ ἕως τοῦ ποταμοῦ Ρυνδακοῦ κατοικοῦσι Μυσοί·
τὰ δὲ πρὸς θάλασσαν καὶ τήν Κύζικον…
282
Θέμα=περιοχή Ασίας. .6.22 …αἱ συμπληροῦσαι τὸ θέμα τῶν

Βουκελλαρίων τοσαῦται· πρώτη μὲν Ἄγκυρα͵ μητρόπολις τῶν Γαλατῶν͵
δευτέρα δὲ Κλαυδιούπολις͵ καὶ αὕτη μητρόπολις τῶν Μαριανδυνῶν͵
τρίτη Ἡράκλεια͵ τετάρτη Προυσιάς ͵ πέμπτη τὸ Τήϊον. Ἔθνη δὲ τὰ
κατὰ μέρος ὀνομαζόμενα τοσαῦτα· Γαλάται͵ Μα ριανδυνοί͵ Βιθυνοί.
Σούδα.
Λεξικόν.348.1 τροφῶν ἀπορίαι τήν Ἱμεραίαν κατέσχον. Ἱμεραῖος ὁ

ἀπὸ τῆς πόλεως Ἱμέρας. Ἱμέριος͵ Ἀμεινίου ῥήτορος͵ Προυσιάδος τῆς
Βιθυνίας ͵ σοφιστὴς τῶν ἐπὶ Ἰουλιανοῦ τοῦ βασιλέως͵ ἀντιπαιδεύσας
Προαιρεσίῳ ἐν Ἀθήναις· πηρὸς τὰς ὄψεις ἐν γήρᾳ. ἔγραψε μελέτας.
Λεξικόν. theta.350.2 Θηρήτορας κυνηγούς. Θηρία οἱ ἐλέφαντες.

Θηρία καὶ τὰ δάκετα͵ ἔχιες͵ φαλάγγια͵ ὄφεις. ἐγίνοντο δὲ οἱ περὶ τὸν
Προυσίαν περὶ τήν τῶν θηρίων συναγωγήν. Θηρείων· Αἰλιανός· τὰ
γεννώμενα βρέφη κράσει θηρείων τε καὶ ἀνθρωπείων...
Γεώργιος Κεδρινός χρονογράφος522.
Ιστορικές επιτομές. 2.469.11 …ὁ Ζαρίτζης καὶ ὁ νέος Δοβρομηρός͵

μετὰ τῶν οἰκείων ἕκαστος ταγμάτων· καὶ ἐδέχθησαν εὐμενῶς καὶ
βασιλικῶς ἐτιμήθησαν. τότε καὶ Προυσιανὸς καὶ οἱ τούτου δύο ἀδελφοί͵
οἱ τοῦ Βλαδισθλάβου παῖδες οἱ εἰς τὸν Τμῶρον φυγόντες͵ ὡς ἔμπροσθεν
εἴρηται…
Ιστορικές επιτομές. 2.469.22 …͵ καὶ ἕτερον ἐν τῇ λεχθείσῃ λίμνῃ. ἐκ

δὲ Πρέσπης ἄπεισιν εἰς τήν λεγομένην Διάβολιν͵ ἐν ᾗ βήματος ἀρθέντος
ὑψη λοῦ εἰσιόντας ἐδέξατο τοὺς περὶ τὸν Προυσιανὸν ἀδελφούς͵ καὶ
λόγοις ἐπιεικέσι καὶ φιλανθρώποις παραμυθησάμενος τοῦτον μὲν
μάγιστρον τοὺς δὲ λοιποὺς πατρικίους ἐτίμησεν. ἤ
Ιστορικές επιτομές. 2.497.6 τηγοῦ. Τούτῳ τῷ ἔτει 22φλθ τυγχάνοντι͵

ἰνδικτιῶνος ιδ͵ καὶ ὁ Προυσιανὸς ἑκουσίως ἀποκείρεται μοναχός͵ καὶ ἡ
μήτηρ αὐτοῦ ἐκ Μαντινείου τῆς ἐν βουκελλαρίῳ μονῆς εἰς Θρᾳκησίους
μετα βιβάζεται…
522
Cedrenus. Historiarum Compendium. Vol. I. Ed. Bekker, 1838. Cedrenus, in the Corpus Script. Hist.
Byzant. of B, G. Niebuhr, Bonnm, 1838.
283
Ιωάννης Σκυλίτζης ιστορικός.523
Ιστοριών σύνοψη. 8.41.74 …βασιλεῖ καὶ ἕτεροι μεγιστᾶνες τῶν

Βουλγάρων͵ ὁ Νεστορίτζης͵ ὁ Λαζαρίτζης καὶ ὁ νέος Δοβρομηρός͵ μετὰ
τῶν οἰκείων ἕκαστος ταγμάτων͵ καὶ ἐδέχθησαν εὐμενῶς καὶ βασιλικῶς
ἐτιμήθησαν. τότε καὶ Προυσιάνος καὶ οἱ τούτου δύο ἀδελφοί͵
Ἀλουσιάνος καὶ Ἀαρών͵ οἱ τοῦ Βλαδισθλά βου παῖδες οἱ εἰς τὸν Τμόρον
φυγόντες͵ ὡς ἔμπροσθεν εἴρηται..
Ιστοριών σύνοψη. 8.41.86 …ὃ καὶ αὐτὸ Κωνστάντιον ἐπωνόμασεν.

ἐκ δὲ Πρέσπης ἄπεισιν εἰς τήν λεγομένην Διάβολιν͵ ἐν ᾗ βήματος
ἀρθέντος ὑψηλοῦ εἰσιόντας ἐδέξατο τοὺς περὶ τὸν Προυσιάνον
ἀδελφούς͵ καὶ λόγοις ἐπιεικέσι καὶ φιλανθρώποις παραμυθησάμενος
τοῦτον μὲν μάγιστρον͵ τοὺς δὲ λοιποὺς πατρικίους ἐτίμησεν. ἤχθη δὲ καὶ
ὁ Ἰβάτζης…
Ιστοριών σύνοψη. 8.1.66 …βασιλείας ἄμφω ὑπερορίζει͵ τὸν μὲν ἐν

τῇ Ὀξείᾳ νήσῳ͵ τὸν δὲ ἐν τῇ Πλάτῃ. μετὰ μικρὸν δὲ τὸν μὲν Βασίλειον͵
κατηγορηθέντα͵ ὡς εἴη ἀπόδρασιν μελετῶν͵ ἀπετύφλωσε͵ τὸν δὲ
Προυσιάνον μικροῦ δεῖν τοῦτο αὐτὸ πείσεσθαι κινδυνεύοντα
ἠλευθέρωσεν. ἐτύφλωσε δὲ καὶ Ρωμανὸν τὸν Κουρκούαν͵ ἐπ΄ ἀδελφῇ
ὄντα γαμβρὸν τοῦ Προυσιάνου καὶ τὸν Βογδάνον…
Ιστοριών σύνοψη. 8.1.68 …μελετῶν͵ ἀπετύφλωσε͵ τὸν δὲ

Προυσιάνον μικροῦ δεῖν τοῦτο αὐτὸ πείσεσθαι κινδυνεύοντα
ἠλευθέρωσεν. ἐτύφλωσε δὲ καὶ Ρωμανὸν τὸν Κουρκούαν͵ ἐπ΄ ἀδελφῇ
ὄντα γαμβρὸν τοῦ Προυσιάνου καὶ τὸν Βογδάνον καὶ τὸν Γλαβᾶν καὶ
τὸν Γουδέλιον. ἐγλωσσοτόμησε δὲ καὶ τὸν μοναχὸν Ζαχαρίαν τὸν
συγγενῆ τοῦ βέστου Θευδάτου…
Ιστοριών σύνοψη. Const9.12.5 ‘’’πάντα κείρων καὶ πυρπολῶν καὶ

τοὺς προσπίπτοντας ἀναιρῶν καὶ μηδὲ τῆς παιδικῆς φειδόμενος ἡλικίας.
ὁ δὲ τῆς χώρας ἄρχων Ἀαρὼν βέστης͵ ὁ τοῦ Βλαδισθλάβου υἱὸς καὶ τοῦ
Προυσιάνου ἀδελφός͵ μὴ ἀξιόμαχον εἰδὼς ἑαυτὸν μηδὲ δυνάμενον
ἀντιστῆναι πρὸς τοσαύτην Τούρκων πληθύν͵ γράμματα ἐκπέμπει πρὸς
τὸν βέστην Κατακαλὼν…
Ιωάννης Ζωναράς.524
523
11th century Byzantine historian, the author of a Synopsis historiarum dealing with the years 811-
1057.
284
Επιτομή ιστορική. 2.312.22 πάντα ἀπέδωκαν. Τότε δὲ καὶ ὁ

Ἀννίβας ἀπέθανε. πρέσβεων γὰρ πρὸς τὸν Προυσίαν τὸν τῆς Βιθυνίας
κρατοῦντα πεμ φθέντων ἐκ Ρώμης δι΄ ἄλλα τέ τινα καὶ ὅπως καὶ τὸν
Ἀννίβαν ἐκδοίη παρ΄ αὐτῷ ὄντα…
Επιτομή ιστορική. 2.321.7 …πολλαῖς ἀφῆκάν ποτε τήν ὀργήν. καὶ ὁ

Πρου σίας δὲ καὶ ὁ Εὐμένης͵ ὁ μὲν δι΄ ἑαυτοῦ εἰς τήν πόλιν ἐλθὼν καὶ
εἰς τὸ βουλευτήριον εἰσελθὼν καὶ τὸν οὐδὸν φιλήσας καὶ προσκυνήσας
τοὺς βουλευτὰς ἠλεήθη τε καὶ ἠθώωτο͵ Εὐμένης δὲ δι΄ Ἀττάλου τοῦ…
Επιτομή ιστορική. 2.329.13 …τετίμητο ὥστε καὶ ἐν τῷ βουλευτηρίῳ

συγκα θῆσθαι τῇ γερουσίᾳ. Τότε δὲ συνηνέχθη καὶ τὰ κατὰ τὸν
Προυσίαν. ὃς γέρων ὢν καὶ τοὺς τρόπους τραχὺς ἐφοβήθη τοὺς Βιθυνοὺς
μὴ τῆς βασιλείας αὐτὸν ἐκβάλωσι…
Επιτομή ιστορική. 566.9 …καὶ ἕτεροι δὲ τρεῖς ταύτης υἱοὶ φυγάδες

ἐγένοντο ἐν τοῖς ὄρεσιν͵ ἀλλὰ κἀκεῖνοι τῶν ὀρῶν φυλαττομένων
βιασθέντες προσ ῆλθον τῷ βασιλεῖ· ἦσαν δὲ οὗτοι ὁ Προυσιάνος καὶ
ἄμφω οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ͵ ὧν τὸν μὲν Προυσιάνον ἐτίμησε μάγιστρον͵
πατρικίους δὲ τοὺς λοιπούς.
Επιτομή ιστορική. 566.10 …ἀλλὰ κἀκεῖνοι τῶν ὀρῶν φυλαττομένων

βιασθέντες προσ ῆλθον τῷ βασιλεῖ· ἦσαν δὲ οὗτοι ὁ Προυσιάνος καὶ
ἄμφω οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ͵ ὧν τὸν μὲν Προυσιάνον ἐτίμησε μάγιστρον͵
πατρικίους δὲ τοὺς λοιπούς. ὑφ΄ ἑαυτὸν οὖν τήν ἅπασαν Βουλγαρίαν
πεποιηκὼς καὶ τὰ μὲν τῶν φρουρίων καταστρεψάμενος…
Επιτομή ιστορική. 574.14 …κακωθέντας παρὰ τοῦ τελευτήσαντος

βασιλέως ἢ ἐν πηρώσεσι μελῶν ἢ ἐν δημεύσεσιν οὐσιῶν ἢ ἀλλοίως
παρεμυθήσατο. ὑποπτευθεὶς δὲ ὁ μάγιστρος Προυσιάνος ὁ Βούλγαρος
λάθρᾳ τῇ τῆς Αὐγούστης Ζωῆς ἀδελφῇ τῇ Θεοδώρᾳ κοινολογεῖσθαι καὶ
τῇ βασιλείᾳ ἐποφθαλμεῖν͵ συλλαμβάνεται καὶ φρουρεῖται…
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 1.479.23 …οἱονεὶ Βοόκαρος καὶ κατὰ

κρᾶσιν Βώκαρος͵ ὡς ὁμοιούμενος βοὸς κάρᾳ. τοιοῦτον καὶ τὸ ἐπὶ κρατὸς
λιμένος καὶ τὸ 6Βοὸς Κεφαλαί6. τόπος δὲ ἦν οὗτος ἐν ᾧ ἐπολέμησε͵
524
12th century Byzantine historian whose world history, Historical Epitome, extending from the
creation to 1118, provides valuable information on the 11th century.
285
φασίν͵ ὁ Προυσίας πρὸς Ἄτταλον. [Ὅμοιον δὲ καὶ αἱ ἀσυνθέτως

ὠνομασμέναι Κεφαλαί͵ δῆμος αὗται Ἀττικός͵ οὗ μέμνηται καὶ
Ἀριστοφάνης ἐν Ὄρνισι.]
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή.805.40 Θεόκριτος ἱστορεῖ. Ὅθεν καὶ

παροιμία ἐπὶ τῶν ἀνα καλουμένων τοὺς μὴ ἀκούοντας͵ Ὕλαν καλεῖς.
Φασὶ δὲ καὶ τήν Προυσιάδα πρότερον Κίον καλεῖσθαι͵ ἣν ὕστερον
Δημήτριος κατέσκαψεν. Ὁ δὲ Γεωγράφος λέγει ὅτι ὑπὲρ τήν Προυσιάδα
Κίος πόλις…
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή.805.42 Φασὶ δὲ καὶ τήν Προυσιάδα

πρότερον Κίον καλεῖσθαι͵ ἣν ὕστερον Δημήτριος κατέσκαψεν. Ὁ δὲ
Γεωγράφος λέγει ὅτι ὑπὲρ τήν Προυσιάδα Κίος πόλις͵ ἣν ἔκτισε Κίος
Ἡρακλέος ἑταῖρος καὶ σύμπλους ἐπανελ θὼν ἐκ Κολχίδος…
ΚΙΟΣ. TLG ΚΙΑΝΩΝ, εκ Κίου.

Αιώνας:5 Π.Χ.
Κίος.525 Αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας. Ήταν χτισμένη στον μυχό του
κόλπου της Βιθυνίας, στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα η τουρκική
πόλη Γκεμλέκ. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Κ. ιδρύθηκε από τον
αργοναύτη Πολύφημο, ο οποίος έμεινε εκεί με εντολή του Ηρακλή, για
να βρει τον φίλο του, Ύλα, τον οποίο είχαν απαγάγει οι νύμφες του
ποταμού Κίου. Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι η Κ. χτίστηκε από τον
αργοναύτη Κίο, κατά την επιστροφή του από την Κολχίδα. Οι πρώτοι
κάτοικοι της Κ. ήταν Μυσοί. Στη συνέχεια κατοικήθηκε από Κάρες, τους
οποίους αργότερα εξόρισαν Μιλήσιοι με αρχηγό τον Κίο. Ο τελευταίος
έδωσε το όνομά του στην πόλη και στον ποταμό, ο οποίος ονομαζόταν
και Ασκάνιος, διότι πήγαζε από την Ασκανία λίμνη. Ο βασιλιάς των
Περσών Δαρείος κυρίευσε την Κ. το 499 π.Χ. και η πόλη παρέμεινε
επί σαράντα χρόνια υπό την περσική κυριαρχία. Το 459 π.Χ. την
απελευθέρωσε ο Κίμων και η Κ. προσχώρησε στην Αθηναϊκή συμμαχία
της Δήλου, όπου συνεισέφερε με το ποσό των χιλίων δραχμών, γενονός
το οποίο δείχνει ότι εκείνη την εποχή ήταν μικρή πόλη. Αργότερα, μαζί
με τη γειτονική της Μύρλεια έγιναν μέρος των μακεδονικών κτήσεων και
ανέπτυξαν μεγάλη εμπορική κίνηση, η οποία φαίνεται και από τα χρυσά
525
286
νομίσματα που κόπηκαν στην περίοδο μεταξύ 330 και 300 π.Χ. Ο
βασιλιάς του Πόντου Μιθριδάτης Γ’ την κυρίευσε, γρήγορα όμως η πόλη
απελευθερώθηκε. Ωστόσο, ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος E’
οργίστηκε επειδή η Κ. και η Μύρλεια είχαν προσχωρήσει στην Αιτωλική
συμπολιτεία και κήρυξε πόλεμο εναντίον τους. Με τη βοήθεια του
γαμπρού του, Προυσία A’, βασιλιά της Βιθυνίας, πολιόρκησε και
κατέλαβε τις δύο πόλεις, τις κατέστρεψε και πούλησε τους κατοίκους ως
δούλους. Μετά την ήττα του Φίλιππου E’ στη μάχη των Κυνός Κεφαλών,
ο Προυσίας, με εντολή των Ρωμαίων, έχτισε ξανά τις δύο πόλεις,
μετονομάζοντας την Κ. σε Προυσιάδα και τη Μύρλεια σε Απάμεια,
από το όνομα της γυναίκας του Απάμας. Έως τον θάνατο του βασιλιά
της Βιθυνίας Νικομήδη Γ’, το 74 π.Χ., η Κ. ανήκε στο κράτος της
Βιθυνίας. Έπειτα κυριεύθηκε από τον βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη
ΣΤ’. Ο Ρωμαίος στρατηγός Γάιος Τριάριος ελευθέρωσε την πόλη από το
βασίλειο του Πόντου, της έδωσε την παλιά της ονομασία και την
ανεξαρτησία της και η Κ. γνώρισε έτσι νέα ακμή, μέχρι την εποχή που
έγινε τμήμα του βυζαντινού κράτους. Κατά τα χριστιανικά χρόνια η Κ.
ήταν επισκοπική έδρα. Το 1336 περιήλθε στην κυριαρχία των Τούρκων.
Σκύλακας περιηγητής .
Αποσπάσματα. 3c,709,F.10.4 …ὄρος προχοάς τε Κίοιο. τοὺς μὲν

εὐξείνως Μυσοὶ ... δειδέχατ΄͵ ἐνναέται κείνης χθονός] περιφραστικῶς τὴν
Κίον. ἔστι δὲ πόλις Μυσίας ἀπὸ Κίου τοῦ ἀφηγησαμένου τῆς Μιλησίων
ἀποικίας͵ ὡς ἱστορεῖ Ἀριστοτέλης ἐν Κιανῶν πολιτείαι IV. κατώικησαν
δὲ αὐτὴν πρῶτον Μυσοί͵ ἔπειτα Κᾶρες͵ τρίτον Μιλήσιοι. καὶ ποταμὸς δέ
ἐστιν οὕτως ὀνομαζόμενος͵ τὴν πόλιν περιρρέων͵ οὗ μνημονεύει
Σκύλαξ…
Θεόκριτος Βουκολικά.
Ειδύλια. 13.30 …ἡρώων͵ κοίλαν δὲ καθιδρυθέντες ἐς Ἀργώ

Ἑλλάσποντον ἵκοντο νότῳ τρίτον ἆμαρ ἀέντι͵ εἴσω δ΄ ὅρμον ἔθεντο
Προποντίδος526͵ ἔνθα Κιανῶν αὔλακας εὐρύνοντι βόες τρίβοντες ἄροτρα.
ἐκβάντες δ΄ ἐπὶ θῖνα κατὰ ζυγὰ δαῖτα πένοντο…
Αριστοτέλης.
526
Μαμώνη, Κ., «Σωματειακή οργάνωση του ελληνισμού στη Μ. Ασία», Δελτίο Ιστορικής και
Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 26 (1983), σελ. 76. Διαφορετική άποψη έχει ο Α. Μήλλας, που
τοποθετεί την ίδρυση της αδελφότητας στο 1886· βλ. Μήλλας, Α., Προποντίδα. Μια θάλασσα της
ρωμιοσύνης (Αθήνα 1992), σελ. 40.
287
Αποσπάσματα. varia 8.44.514n.1 …εἶναι παρὰ τὰς ἄλλας͵ ὡς καὶ

Ἀριστοτέλης ἱστορεῖ ἐν τῇ Κερκυραίων πολιτείᾳ. Κιανῶν. Κιανίδος
περιφραστικῶς τὴν Κίον· ἔστι δὲ πόλις Μυσίας…
Αποσπάσματα. varia 8.44.514.4 Κιανίδος περιφραστικῶς τὴν Κίον·

ἔστι δὲ πόλις Μυσίας ἀπὸ Κίου τοῦ ἀφηγησαμένου τῆς Μιλησίων
ἀποικίας͵ ὡς ἱστορεῖ Ἀριστοτέλης ἐν Κιανῶν πολιτείᾳ. κατῳκησαν δὲ
αὐτὴν πρῶτον Μυσοί͵ ἔπειτα Κᾶρες͵ τρίτον Μιλήσιοι. Κολοφωνίων527.
Ιστορία. 15.23.3.3 …καταστῆσαι τὴν αὑτοῦ προαίρεσιν· καὶ παρῆν τις ἐκ

κατάπλου πρὸς τὸ πρυτανεῖον ἀναγγέλλων τὸν ἐξανδραποδισμὸν τῶν
Κιανῶν καὶ τὴν ὠμότητα τοῦ Φιλίππου τὴν ἐν τούτοις γεγενημένην͵
ὥστε τοὺς Ροδίους͵ ἔτι μεταξὺ τοῦ πρεσβευτοῦ τὰ προ
Ιστορία. 15.23.9.1 … οὐδεμιᾶς προφάσεως ἐγγινο μένης͵ φίλων

ὑπαρχόντων καὶ συμμάχων Αἰτωλῶν͵ Λυσιμαχέων͵ Καλχηδονίων͵
Κιανῶν͵ βραχεῖ χρόνῳ πρότερον͵ πρῶτον μὲν προσηγάγετο τὴν
Λυσιμαχέων πόλιν͵ ἀποσπάσας ἀπὸ τῆς τῶν Αἰτωλῶν συμμαχίας…
Ιστορία. 15.23.9.4 …πρῶτον μὲν προσηγάγετο τὴν Λυσιμαχέων πόλιν͵

ἀποσπάσας ἀπὸ τῆς τῶν Αἰτωλῶν συμμαχίας͵ δευτέραν δὲ τὴν
Καλχηδονίων͵ τρίτην δὲ τὴν Κιανῶν ἐξηνδραποδίσατο͵ στρατηγοῦ παρ΄
Αἰτωλῶν ἐν αὐτῇ διατρίβοντος καὶ προεστῶτος τῶν κοινῶν.
Ιστορία. 18.5.4.3 …πόθεν οὖν ἔξεστι τούτοις ἐγκαλεῖν νῦν͵ εἰ φίλος

ὑπάρχων Αἰτωλοῖς ἐγώ͵ Προυσίου δὲ σύμμαχος͵ ἔπραξά τι κατὰ
527
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ.Κολοφών. Αρχαία ιωνική πόλη της Λυδίας της Μικράς Ασίας, μεταξύ
Σμύρνης και Εφέσου. Ιδρύθηκε από Ίωνες κατά τον 11ο αι. π.Χ. Κάτοικοί της μετοίκησαν στη Σμύρνη
συντελώντας έτσι στον εξιωνισμό της πόλης. Η πόλη άκμασε ιδιαίτερα στη διάρκεια του 8ου και του
7ου αι. π.Χ., περίοδο κατά την οποία ήταν πολύ πλούσια και ισχυρή, λόγω των προϊόντων της περιοχής
της, ενώ με τον καιρό εξελίχθηκε σε ναυτική πόλη – επίνειό της ήταν το Νότιον. Αποικίες της
ιδρύθηκαν στη Μύρλεια της Βιθυνίας και στον Λιμένα Κολοφωνίων της
Χαλκιδικής. Η Κ. υποτάχθηκε στους Λυδούς και στη συνέχεια στους Πέρσες. Μετά
τους Μηδικούς πολέμους έγινε μέλος της Αθηναϊκής συμμαχίας, αλλά στις αρχές του
Πελοποννησιακού πολέμου κατακτήθηκε πάλι από τους Πέρσες. Το 410 π.Χ.
ελευθερώθηκε από τον Αθηναίο στρατηγό Θράσυλλο και από το 388 π.Χ. μέχρι την
έλευση του Μεγάλου Αλεξάνδρου περιήλθε και πάλι υπό την κυριαρχία των Περσών.
Αργότερα την κυρίευσε ο Λυσίμαχος, ο οποίος το 299 π.Χ. μετέφερε πολλούς
κατοίκους της στην Έφεσο. Το 188 π.Χ. υποτάχθηκε στους βασιλείς της Περγάμου.
288
Κιανῶν͵ βοηθῶν τοῖς αὑτοῦ συμ μάχοις; τὸ δὲ δὴ πάντων δεινότατον͵ οἱ

ποιοῦντες ἑαυτοὺς ἐφαμίλλους Ρωμαίοις καὶ κελεύοντες…
Ιστορία. 18.44.5.1 …ὁμοίως Ἄβυδον͵ Θάσον͵ Μύριναν͵ Πέρινθον͵

ἐλευθέρας ἀφεῖναι τὰς φρουρὰς ἐξ αὐτῶν μεταστησάμενον· περὶ δὲ τῆς
τῶν Κιανῶν ἐλευθερώσεως Τίτον γράψαι πρὸς κατὰ τὸ δόγμα τῆς
συγκλήτου· τὰ δ΄ αἰχμάλωτα καὶ τοὺς αὐτομόλους…
Αιώνας:Μ.Χ. 10
Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος VII.
De legationibus 234.27 …δὲ καὶ Πήδασα καὶ Βαργύλια καὶ τὴν

Ἰασέων πόλιν͵ ὁμοίως Ἄβυδον Θάσον Μύριναν Πέρινθον͵ ἐλευθέρας
ἀφεῖναι τὰς φρουρὰς ἐξ αὐτῶν μεταστησάμενον· περὶ δὲ τῆς τῶν Κιανῶν
ἐλευθερώσεως Τίτον γράψαι πρὸς κατὰ τὸ δόγμα τῆς συγκλήτου· τὰ δ΄
αἰχμάλωτα καὶ τοὺς αὐτομόλους ἅπαντας ἀποκαταστῆσαι…
De virtutibus et vitiis 2.140.24 … τοῖς πολλοῖς ταχέως τῷ τοιούτῳ

τρόπῳ περιεποιήσατο μοναρχι κὴν ἐξουσίαν. 52. Ὅτι ὁ Φίλιππος κύριος
γενόμενος τῆς τῶν Κιανῶν πόλεως περιχαρὴς ἦν͵ ὡς καλήν τινα καὶ
σεμνὴν πρᾶξιν ἐπιτετε λεσμένος͵ τὰ δ΄ ἐναντία τούτοις οὐ καθεώρα͵
καίπερ ὄντα…
De virtutibus et vitiis 2.141.22 …τῇ πόλει καταστῆσαι τὴν αὑτοῦ

προαίρεσιν· καὶ παρῆν τις ἐκ κατάπλου πρὸς τὸ πρυτανεῖον ἀναγγέλλων
τὸν ἐξανδραποδισμὸν τῶν Κιανῶν καὶ ὠμότητα τοῦ Φιλίππου τὴν ἐν
τούτοις γεγενη μένην͵ ὥστε τοὺς Ροδίους͵ ἔτι μεταξὺ τοῦ πρεσβευτοῦ τὰ
προ ειρημένα λέγοντος͵ ἐπεὶ προσελθὼν ὁ πρύτανις διεσάφει τὰ…
De virtutibus et vitiis 2.142.8 …ἐκτείνων πρὸς τὸ ἔθνος͵ οὐδεμιᾶς

προφάσεως ἐγγινομένης͵ φίλων ὑπαρχόντων καὶ συμμάχων Αἰτωλῶν
Λυσιμαχαίων Χαλκηδονίων Κιανῶν͵ βραχεῖ χρόνῳ πρότερον πρῶτον
προσηγάγετο τὴν Λυσί μαχον πόλιν͵ ἀποσπάσας ἀπὸ τῆς τῶν Αἰτωλῶν
συμμαχίας͵ δευ τέραν δὲ τὴν Χαλκηδονίων͵ τρίτην τὴν Κιανῶν
ἐξηνδραπόδιστο…
De virtutibus et vitiis 2.142.10 Κιανῶν͵ βραχεῖ χρόνῳ πρότερον

πρῶτον προσηγάγετο τὴν Λυσίμαχον πόλιν͵ ἀποσπάσας ἀπὸ τῆς τῶν
289
Αἰτωλῶν συμμαχίας͵ δευ τέραν δὲ τὴν Χαλκηδονίων͵ τρίτην τὴν Κιανῶν

ἐξηνδραπόδιστο͵ στρατηγοῦ παρ΄ Αἰτωλῶν ἐν αὐτῇ διατρίβοντος καὶ
προεστῶτος τῶν κοινῶν.
Σχόλια στον Απολλώνιον Ρόδιο.
Σχόλια στον Απολλώνιον Ρόδιο.Αργοναυτικά.107.11 1177-78a

Κιανίδοςπεριφραστικῶς τὴν Κίον. ἔστι δὲ πόλις Μυσίας ἀπὸ Κίου τοῦ
ἀφηγησαμένου τῆς Μιλησίων ἀποικίας͵ ὡς ἱστορεῖ Ἀριστοτέλης ἐν
Κιανῶν πολιτείᾳ fg 471 Rose 1555 b 31 . κατῳκησαν δὲ αὐτὴν πρῶτον
Μυσοί͵ ἔπειτα Κᾶρες͵ τρίτον Μιλήσιοι. καὶ ποταμὸς δὲ ἔστιν οὕτως
ὀνομαζόμενος͵ τὴν πόλιν παραρρέων…
Σχόλια στον Θρίκριτον.
13.30b.1 κατὰ τὸν Ὕλαν ἦν [ἔνθα] καὶ Ἡρακλῆς ἀπὸ τῶν ἡρώων
ἀπελείφθη. Κιανῶν Κιανοὶ οἱ τὴν Κίον κατοικοῦντες γεωργοί. ἔστι δὲ
πόλις τῆς Μυσίας͵ ἡ νῦν καλουμένη Προῦσα ἀπὸ τοῦ τῶν Βιθυνῶν
βασιλέως Προυσίου. Κίος δὲ ἀπὸ Κίου τοῦ…
13.30c.1 τῶν Βιθυνῶν βασιλέως Προυσίου. Κίος δὲ ἀπὸ Κίου τοῦ

υἱοῦ Ὀλύμπου͵ ἀφ΄ οὗ τὸ ὄρος ὁ Ὄλυμπος. Κιανῶν τῶν κατοικούντων
περὶ τὴν Κίον ἀν θρώπων. σπουδαίως σύρουσι….
ΚΙΟΣ
Σκύλαξ περιηγητής.
Περίπλους Σκύλακα. 93.6 Πόλεις δ΄ ἐν αὐτῇ Ἑλληνίδες εἰσὶν αἵδε·

Ὀλβία καὶ λιμὴν͵ Καλλίπολις καὶ λιμὴν͵ ἀκρωτήριον τοῦ Κιανοῦ 528
528
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.Η Κίος Κατά την Ρωμαϊκή και Βυζαντική
περίοδο συνέχισε την πολιτιστική παρουσία της στον τότε γνωστό κόσμο και ακόμη στα χέρια των
Οθωμανών Τούρκων υπήρξε σπουδαίο λιμάνι ναυπήγησης του Οθωμανικού στόλου από έμπειρα χέρια
Κιανών.
290
κόλπου͵ καὶ ἐν ἀριστερᾷ Κίος πόλις καὶ Κίος ποταμός. Παράπλους δὲ

τῆς Μυσίας εἰς Κίον ἡμέρας μιᾶς.
Λατινικά κείμενα. Από το TLL=Thesaurus Lingua latina=Θησαυρός

Λατινικής γλώσσας.
529
Est et in BITHYNIA Apamena et in Ponto Sinopensis.
Est et in Cilicia Selinus et Traianopolis.Idem& libro uicensimo octauo

ad Sabinum. Uitia priorum censuum editis nouis pro-fessionibus
euanescunt. Idem& libro secundo de censibus. Aetatem in censendo
significare necesse est, quia quibusdam aetas tribuit, ne tributo onerentur:
ueluti in Συριακά a quattuordecim annis masculi, a duodecim feminae
usque ad sexagensimum quintum annum tributo ca-‘pitis obligantur. aetas
autem spectatur censendi tempore. Rebus concessam immu-nitatem non
habere intercidere rescripto imperatoris nostri ad Pelignianum recte
expressum est: quippe personis quidem data immunitas cum persona
extinguitur, rebus numquam extinguitur. Idem libro tertio de censibus.
Forma censuali cauetur, ut agri sic in censum refe-rantur. nomen fundi
cuiusque: et in qua ciuitate et in quo pago sit: et quos duos uicinos
proximos habeat. etuum, quod in decem annos proximos satum erit, quot
iugerum sit: uinea quot uites habeat: oliuae quot iugerum et quot arbores
habeat: pratum, quod intra decem annos proximos sectum erit, quot
iugerum: pascua quot iugerum esse ‘uideantur: item siluae caeduae.
omnia ipse qui defert aestimet. Illam aequitatem debet admittere censitor,
ut officio eius congruat releuari eum, qui in publicis tabulis delato modo
frui certis ex causis non posst. quare et si agri portio chasmate perierit,
debebit per censitorem releuari. si uites mortuae sint uel arbores aruerint,
iniquum eum numerum inseri censui: quod si exciderit arbores uel uites,
529
DOMINI NOSTRI SACRATISSIMI PRINCIPIS IUSTINIANI IURIS ENUCLEATI EX OMNI
UETERE IURE COLLECTI DIGESTORUM SEU PANDECTARUM LIBER PRIMUS} {DE
IUSTITIA ET IURE} Ulpianus& libro primo institutionum.
291
Oxford latin Dictionary. Για την Βιθυνία, Απάμεια.

292
293
Oxford Latin Dictionary-Oxford at the Clarendon Press 1968
Απόσπασμα για τον Βόσπορο530
530
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ. Βόσπορος. (τουρκ. Boazici). Το στενό που χωρίζει την Ευρώπη από την
Ασία και συγχρόνως συνδέει τον Εύξεινο Πόντο με την Προποντίδα. Έχει μήκος περίπου 31 χλμ. και
πλάτος από 550 (ελάχιστο) έως 3.200 (μέγιστο) μ. Η φυσική διαμόρφωση του Β. παρουσιάζει
προεξοχές από τη μία όχθη, οι οποίες ανταποκρίνονται ακριβώς στις εσοχές της άλλης, ενώ με την
επίδραση των ανέμων σχηματίζονται ισχυρά ρεύματα και προς τις δύο κατευθύνσεις του στενού. Στο
σημείο του ελάχιστου πλάτους, που βρίσκεται περίπου 10 χλμ. Β της Κωνσταντινούπολης, υπάρχουν
δύο φρούρια, το ένα απέναντι στο άλλο, τα οποία έχτισε ο Μωάμεθ Β’ το 1453 για την άμυνα του
στενού.
294
295
Απόσπασμα για την Απάμεα-Απάμεια-APAMEA
Απόσπασμα για την Προποντίδα

296
Για τον Εύξεινο
Για τη λέξη Montanus διερευνητικά.

297
298
Ελληνο-Αγγλικό λεξικό. G. Liddell-R. Scott.

Αποσπάσματα από το λεξικό Liddell-Scott.
299
300
Title: Turkey: A Past and a Future. Author: Arnold Joseph Toynbee.

Release Date: November , 2003 Language: English. TURKEY: A PAST
AND A FUTURE. BY A.J. TOYNBEE531
MCMXVII=1916
From this point onwards Ottoman history singularly resembles the history
of the Osmanlis' present allies. The March of Brandenburg, the March of
Austria, and the March of Osman--they were each founded as the outer
bulwarks of a civilisation, and all erected themselves into centres of
military ascendancy over their fellow-countrymen and co-religionists to
the rear as well as the strangers opposite their front. The Osmanlis may
have been more savage in their methods than the marchmen of
531
Επίσης του ιδίου. Toynbee, Arnold Joseph, 1889-1975. The Western question in Greece and Turkey;
a study in the contact of civilisations, by Arnold J. Toynbee. Boston, Houghton Mifflin, 1922.
301
Germany--though hardly, perhaps, than the Teutonic Knights who

prepared the soil of Prussia for the Hohenzollerns. The Teutonic Knights
exterminated their victims; the Osmanlis drained theirs of their blood by
taking a tribute of their male children, educating them as Moslems, and
training them as recruits for an Ottoman standing army. Their first
expansion was forwards into Christian Europe; their capital shifted from a
village in the hills to the city of Brusa on the Asiatic shore of Marmora ,
from Brusa across the DARDANELLES532 to Adrianople, from
Adrianople to the imperial city on the Bosphorus; and, with the capture
of Constantinople…
532
Για τα Δαρδανέλλια βλέπε. The New American Encyclopedia. Vol. 7,1974. P.2286. Συνδέει τη
θάλασσα του Μαρμαρά με το Αιγαίον Πέλαγος.
302
303
GEOGHAPHIA CLASSICA: or the application of ntient geography to

the classics. by samuel cutler, d.d. f.r.s.&c. &c. archdeacon of derby, and
head master of the royal free grammar school of shrewsbury. second
american, from the ninth london edition, with questions on the maps, by
john frost. philadelphia: carey and lea, chesnut street.
304
305
Αποσπάσματα από το βιβλίο…Barrington atlas of the Greek and

Roman world Των Richard J. A. Talbert, Roger S. Bagnall, Mary
Downs, M.
Σελίδα 786
... Ins. See Map 53 Apamea = Brylleion ...
Σελίδα 787
... 656 D4 Brylleion CI Mudanya RE ...
Σελίδα 788
Gemella lulia *Hadriana = Parium Col. lulia Concordia = Brylleion
Constan tinopolis ...
Σελίδα 789
... T. lulia Concordia = Brylleion ...
Σελίδα 790
... Brylleion 64 Mysia A?C? region N Askania Ins. RE BITHYNIA, col.
511 E3 Mysia See Map 56 A2 'Narco' LE ...
Αντιγράφω το παρακάτω απόσπασμα, για την Απάμεια, Εύξεινο533

κ.λ.π.
533
Memorandum submitted to the Peace Conference By the National Delegation of the Euxine
Pontus. Euxine Pontus Peace Conference Delegation. Norbury, Natzio & Co. Ltd. Manchester. 1919
306
Anabasis, now Uschah. On the Southern confines of Lydia was

Laodicea534, now Ladik, and a little North-east of it is Colossae, now
Chonos. In the Southern angle,
between Caria and Lycia, is Cibyra, a considerable trading city, now

Buraz ; to the North-east, is Themisonium, or Teseni, and above
Themisonium, to the North,
is APAMEA Cibotus, antiently a very rich and flourishing city, which

occupied the site of a more antient city called Celsenae ; it is situated near
the sources of the Mseandcr, on the river Marsyas, on whose banks the
celebrated musician of that name is said to have been flayed alive by
Apollo, and his skin was shown at Celaensc. Northeast of Celaense, on
the confines of Galatia. was Synnada, whose marble was held in great
estimation among the Romans; a little Southeast is the plain of Ipsus,
where the famous battle was fought between the surviving generals of
Alexander, Antigonus and his son Demetrius on the one side, and
Lysimachus, Seleucus, Ptolemy, and Cassander on the other, in which
Antigonus was defeated and died of his wounds, B.C. 301, 01. 119. 4.
South of Ipsus was an Antiochia, called, for the sake of distinction,
Antiochia ad Pisidiam, or Antiochia near Pisidia; it is now called M-
shehr, or the White city: and East of Ipsus is Thymbrium, mentioned by
Xenophon in his Anabasis, now Tshakteula; but later writers give this
name to Tyrixum a little South of it. The remaining Eastern part of
Phrygia was called Lycaonia; the first
place of importance in which was Laodicea Combusta, or Ladikie, and ;

South -east of it was Iconium, now Cave nc portus occupet alter, Nc Ciby
ration, ne Bythyna. ncgotia perdns. Ejist. I,6. 3J…
534
the ancient name of several cities of western Asia, mostly founded or rebuilt in the 3rd century BC
by rulers of the Seleucid dynasty, and named after Laodice, the mother of Seleucus I Nicator, or after
Laodice, daughter (or possibly niece) of Antiochus I Soter and wife of Antiochus II Theos. Established
as commercial centres on newly opened or reconditioned trade routes, or as strongholds for the
pacification of parts of the Seleucid empire, the cities aided in the Hellenization of western Asia and
subsequently in the spread of Christianity in the region.The most important of the cities was Laodicea
ad Lycum (near modern Denizli, Turkey); its church was one of the seven to which Saint John
addressed the Revelation. Laodicea ad Mare (modern Latakia, Syria) was a major seaport. 1994-2001
Encyclop?dia Britannica, Inc.
307
Sea of Marmora , Bosphorus and Euxine, BITHYNIA και χάρτης.535
Looking east, with the back towards the city, the eye commands a noble
view of the region stretching from the Sea of Marmora the bay of
Nicomedia, as the arm of it is called to the Bosphorus and Euxine. It is
the ancient BITHYNIA a region of hills and valleys, bounded by very
distant mountains, which seem to encompass it in the form of a semi-
circle. Farms and clumps of trees are seen at intervals, but the love ly
region is mostly waste.
From the Seraskier s Tower, Pera, Scutari, the harbor and shipping, the
Bosphorus as
high as Buyuk-dere, with all the natural and artificial beauty that borders
its incomparable shores, as well as the Sea of Marmora with its islands,
and the vast
chains of mountains, including the white tops of Olympus, which bounds

the view beyond it, are all seen with wonderful distinctness and effect. As
to the city
itself, the eye readily traces the wall in all its vast compass. The position
and form of the bazars, palaces, mosques, colleges, and principal khans,
are spread out as upon a good map.
ners presenting a fine appearance. Looking east, with the back towards
the city, the
eye commands a noble view of the region stretching from the Sea of
Marmora the bay of Nicomedia, as the arm of it is called to the
Bosphorus and Euxine. It is the ancient BITHYNIA a region of hills
and valleys, bounded by very distant mountains, which seem
535
GREECE,AND THE GOLDEN HORN STEPHEN OLIN, D.D. LLJX,i\ LATE PRESIDENT OF
THE AVESLEYAN UNIVERSITY.BOSTON : PHILLIPS, SAMPSON & CO. CINCINNATI : H. W.
DERBY. 1854.
308
to encompass it in the form of a semi-circle. Farms and clumps of trees

are seen at intervals, but the love ly region is mostly waste.
APAMEA MYRLEA. APAMEA MYRLEA536 or APAMEA Myrleon

– Greek: Απάμεια Μυρλεανός, also transliterated as APAMEIA
MYRLEAnos; formerly Brylleion and MYRLEA (Greek: Μύρλεια537,
also transliterated as Murleia or MYRLEIA); Latin: Colonia Iulia
Concordia; and also recorded as Apamena – ήταν αρχαία πόλη στη
θάλασσα του Μαρμαρά, στη Βιθυνία…
Ανατολικά είναι η Μαρώνεια, Μεσήμβρια, είναι στις ανατολικές εκβολές

του ποταμού Έβρου-Μαρίτσα. Εσωτερικός, στη δυτική πλευρά αυτός -
όπου ο Θιυκυδίδης, που είχε ορυχεία χρυσού και αργύρου εκεί στο
δικαίωμα της συζύγου του, αποσύρθηκε μετά από την αναχωρησή του
από την Αθήνα, για να γράψει την ιστορία του του Πελοπονησιακού
πολέμου καλείται Σκαπτή ύλη. Ο ποταμός Μέλας τρέχει στο μικρό
κόλπο αποκαλούμενο κόλπο Mlanis, στην κορυφή του οποίου ήταν η
πόλη Καρδία , που καταστράφηκε από τον Λυσίμαχο όταν ίδρυσε την
πόλη Λυσιμάχεια , λίγο νότια κλήθηκε κατόπιν Εξαμίλιον, επειδή ο
ισθμός είναι έξι μίλια απέναντι. Η χερσόνησος που περιλαμβάνεται
μεταξύ του κόλπου Melanis και του Ελλησπόντου 538καλείται Θρακική
Χερσόνησος , του οποίου έχουμε τη συχνή αναφορά στο Δημοσθένη. Ο
536
Wikipedia and Wikis. Apamea Myrlea – Wikipedia.
537
Links to Myrleia/Apameia Tacitus' Agricola. Tacitus' Annals. The Deeds of the Divine Augustus,
De Bello Gallico, by Julius Caesar, Tacitus' Germania. The Goths, by Jordanes. Histories, by Tacitus.
History of Rome, by Livy. Mispogon by Julian. New Testament. Metamorphosis by Ovid. Parallel lives
by Plutarch. Suetonius 12 Caesars. Virgil Aeneid. links of: Myrleia No links in Edited sources found.
links of: Apameia. No links in Edited sources found. Asclepiades of Myrleia(1692).
538
DE CENTVM METRIS CLARISSIMO ALBINO SERVIVS GRAMMATICVS. Tibi hunc libellum,
praetextatorum decus Albine, devovi… sicci tanagri non multum valentis. Tanager autem fluvius est
Lucaniae. {et 'sicci' ad tempus aestatis relatum est: est enim torrens hieme.} et hoc dicit, armentorum
mugitu cuncta re-sonare. hoc qvondam monstro argumentatur ab exemplo, di-cens, oestro contra
paelicem se defendisse Iunonem. nota autem est fabula, Io, Inachi filiam, a Iove adventu Iunonis esse
conver-sam in vaccam: cui Iuno inmisit oestrum, quo toto orbe fatigata tandem aliquando venit ad
Aegyptum, et illic in Isim conversa est. transiit autem per mare angustum, quod Bosphoron appellatum
est, nunc Hellespontum nominatur. {pestem meditata ivvencae Ionem dicit, Inachi filiam, quam in
bovem conversam [Iuno] oestro percussisse dicitur. illa se in mare praecipitavit, [quod] Ionium
vocaverunt. et Isis dicitur, quasi sola dea: hoc enim Aegyptiis placet.}
309
Ελλήσποντος, που κλήθηκε έτσι από την Έλλη αδελφή του Φρίξου , που
πνίγηκε εκεί, καλείται τώρα Δαρδανέλλια.
Η πόλη Σηστός ήταν στη δυτική ή ευρωπαϊκή ακτή της, σχεδόν απέναντι
από την Άβυδο, ανατολική ή ασιατική: αυτό ήταν η θέση όπου ο Ξέρξης
έχτισε τη διάσημη γέφυρα βαρκών του, και πού ο Λέανδρος πνίγηκε
κολυμπόντας από την Άβυδο τη νύχτα για να επισκεφτεί τον ήρωα του, η
οποία ήταν ιέρεια της Αφροδίτης εδώ. Καλείται τώρα Zermunic, και είναι
η πρώτη θέση που καταλήφθηκε από τους Τούρκους στη διάβαση από
την Ασία στην Ευρώπη. Επάνω από το είναι το μοιραίο μικρό ποτάμι οι
Αιγός Ποταμοί…
Επίσης και τα παρακάτω αποσπάσματα…
by Lysander, Dec. 13. B.C. 405, 01. 93, 4., which put an end to the
Peloponnesian war. Still North is Callipolis, now Gallipoli. At the North
part of the Hellespont the sea widens again, and was antiently called the
Propontis, because it was before the Pontus Euxinus, or Black Sea; it is
now called the White Sea, or Sea of Marmora , from the little island of
Proconnesus, now Marmora , which it contains. At its North-western
angle was Bisanthe(Βισάνθη), or Rhoedestus(Ραιδεστός)539, now
Rodosto. About one-third along the Northern coast was Perinthus, after-
wards Heraclea, now corrupted into Erekli, from which a wall, called
Macron Tichos, was built across to the Euxine by the Emperor
Anastasius. East of it was Selymbria, now Selibria; and at its North-
eastern extremity, called from its beauty Chrysoceras, or the Horn of
539
formerly RODOSTO, city, European Turkey, on the Sea of Marmara. Probably founded in the 7th
century BC as a Greek settlement called Bisanthe, it was renamed Rhaedestus when it became the
capital of Thrace in the 1st century BC. Taken by the Ottoman Turks in the second half of the 14th
century, it was later occupied successively by Russia (1877-78), Bulgaria (1912), and Greece (1920-
22). For centuries it served as the port for the Adrianople (modern Edirne) area, but it declined when
Alexandroupolis (Dedeagac, now in Greece) on the Aegean Sea became the terminus of the railway up
the Maritsa River in 1896. The city's historical buildings include the Rustem Pasa Cami (mosque) and
the Bedestan (covered bazaar), both attributed to the 16th-century Ottoman architect Sinan. An
agricultural market for the region, modern Tekirdag lies on the main highway from Ipsala, on the
Greek border, to Istanbul, and is linked by road with the Edirne-Istanbul railway at Muratl. The
surrounding area is primarily agricultural and exports flax and sunflower seeds, though it is also known
for its vineyards and wines. Pop. (1990 prelim.) 80,207. 1994-2001 Encyclopεdia Britannica, Inc.
310
Gold, was the renowned city of Byzantium, fixed on by Constantine the

Great as the seat of the Roman Empire, A.D. 330, and from him called
Constantinople, a name which it has always preserved, though, by a
familiar cor- ruption already noticed, it is called, by the Turks, Estamboul
*. That part of the city which was the antient Byzantium is now the
seraglio. The Turkish sultan, Mahomet the Second, took Constantinople,
May 28. A.D. 1453, and it has ever since been the seat of the Turkish
empire. On this occasion many of the captive Greek inhabitants fled into
Italy and the West; and this event, with the invention of printing, which
was nearly contemporary, may be considered as instrumental, under
Providence540, to the restoration of learning and pure religion in the
world. A very narrow strait, antiently called the Thracian Bosphorus,
now the Channel of Constaniinople, connects the Propontis with the
Pontus Euxinus,
or Black Sea, which it enters near some well known rocks, antiently
called the Cyaneae, or Symplegades *, which, from their appearing more
or less open or con-
fined, according to the course of the vessel, were said by the poets to
open and shut upon the ships which entered, and crush them to pieces; the
Argo had a narrow
escape, as we are told by Apollonius Rhodius, with the loss of her rudder.
Προχωρώντας κατά μήκος της βόρειας ακτής του Εύξεινου Πόντου

βρίσκουμε Σαλμυδησσό, μια θέση που χαρακτηρίζεται για τα ναυάγιά
της καλείται ακόμα Midjeh. Λίγο επάνω είναι η Βιζύη... Επάνω είναι το
ακρωτήριο Θηνίας, από όπου ήρθε το Thyni, το οποίο εγκατέστησε
κατόπιν στην Ασία, και έδωσε το όνομα στη Βιθυνία.. Επάνω ήταν η
Απολλωνία, κατόπιν η Σωζόπολη, τώρα Sizeboli...
540
JONES, A. H. M. (1937), The Cities of the Eastern Roman Provinces (Oxford).
311
A Dictionary of Greek and Roman Antiquities (1890).541
There was a still larger and more indiscriminate campfollowing than in

Alexander's time, wives and children of the soldiers being found there in
great numbers (Diod. xix. 43; Plut. Aemil. 16). The army, says Diodorus
(xx. 41), was actually like a colony. Owing to its size, different divisions
had sometimes to take up winter-quarters six days' journey from one
another (Diod. xix. 37). Great arsenals and military centres were
established in the different kingdoms, e. g. at Alexandria and APAMEA
(Strab. p. 752), where the soldiers were drilled during the winter (Pol. v.
66, cf. 63). Field-artillery was occasionally used (Pol. xi. 11, 12). For the
camp, which was protected by a rampart and a ditch (Diod. xix. 39), but
by a very indifferent palisade (Pol. vi. 42, xviii. 18), see CASTRA.
541
(eds. William Smith, LLD, William Wayte, G. E. Marindin). Smith, William (editor); Dictionary of
Greek and Roman Geography, "Apameia", London, (1854). William Smith, Classical Dictionary, s.v.
"Apamea", "Myrlea"
312
313
BITHYNIA. Cities.
Αncient district in northwestern Anatolia, adjoining the Sea of Marmara,
the Bosporus542, and the Black Sea, thus occupying an important and
precarious position between East and West. Late in the 2nd millennium
BC, BITHYNIA was occupied by warlike tribes of Thracian origin who
harried Greek settlers and Persian envoys alike. Their remarkable
pugnacity kept them from complete Persian domination after the 6th
century; in addition, they never submitted to Alexander the Great or his
Seleucid successors. By the 3rd century BC the small but powerful state
had evolved from tribal government to Hellenistic kingship and reached
the height of its power early in the 2nd century BC. There followed a
century of inept leadership and rapid decline. BITHYNIA's last king,
Nicomedes IV, little more than a Roman 543 puppet, bequeathed his
kingdom to the Romans in 74 BC. 544
542
Saprykin, S.Y. 'The Kingdom of Bosporus. From Tyranny to Hellenistic Monarchy [in Russian].'
VDI 244, 2003, 11-35. [History, Pontus, Bosporan Kingdom.
543
MAGIE, D. (1950), Roman Rule in Asia Minor, 2 vols. (Princeton).
544
1994-2001 Encyclopεdia Britannica, Inc.
314
II Heraclea Pontica, Harakli, near which Acherusia Chersonesus, (with a

cave through which Hercules is said to have descended to the infernal
regions to drag up Cerebus). On the Thracian Bosporus545: 1.
Chrysopolis, Scutari; 2. Chalcedon, (or the city of the blind, so called
from its founders having overlooked the more delightful situation of
Byzantium). On the Propontis: 1. Libyssa, Geibuzeh, (where was the
tomb of Hannibal); 2. Nicomedia, Izmid, the Capital of the kings of
BITHYNIA, (here Hannibal died, B.C. 183). On L. As can i us, L. of
Iznik: NicaDa, Jznik, (first Christian oecumenical council held, A.D.
325).
MYSIA, with TKOAS and ÊOLIS or IA. Cities. In the N. : Cyzicus,

Bal Kiz, (on an island of the same name,unsuccessfully besieged by
Mithridates, B.C. 75). On the Hellespont: l.Lampsacus, Lapsaki,
( celebrated for its wine, and one of the cities assigned to Themistocles
for his maintenance); 2. Abydos, Nagara; 3. Dardanus, from which arose
the modern name DARDANELLES. At the foot of Mt. Ida, Troja or
Ilium, Troy, with its citadel Pergama; at the head of a bay of the same
name, Adramyttium or eum, Adramytti. Inland, on the Caicus: Pergamus
(on or os), Eergama, (celebrated for its library, where parchment
(Pergamenae chartse) was first used in writing ; the library was
afterwards added to that at Alexandria).
PHRYGIA with LYCAONIA. Cities. In the S.W. On the Lycus: 1.

Colossae, (to the inhabitants of which St. Paul addressed an epistle); 2.
Laodicea; 3. APAMEA Cibotus. Near the centre: 1. Ipsus (battle, B.C.
301, Antigonus and Demetrius defeated by Lysimachus and Seleucus, the
two other generals of Alexander) ; 2. Synnada (famed for its marble). In
Lycaonia: 1. Iconium; 2. Lystra; 3. Derbe (vide Acts xiv.).
ΦΡΥΓΙΑ. Κορνήλιος Αλέξανδρος Πολυΐστορ. Περὶ Φρυγίας.
003 t45-48.1-003 45-47.13 t45-48 ΠΕΡΙ ΦΡΥΓΙΑΣ. 1 45-47 Idem

Ἀκμόνια͵ πόλις Φρυγίας ὡς Ἀλ. ὁ Πολυΐστωρ ἐν τρίτῳ Περὶ Φρυγίας.
Κτίσαι δ΄ αὐτὴν Ἄκμονα τὸν Μανέως. Φαρνακία͵ χώρα καὶ πόλις
Ποντικὴ ... Ἔστι καὶ Φρυγίας Φαρνάκιον͵ ὡς Ἀλ. Περὶ Φρυγίας τρίτῳ.
545
The New American Encyclopedia. Vol. 4,1974. P.1159…ενώνει τη θάλασσα του Μαρμαρά με τη
Μαύρη θάλασσα.
315
Γάλλος͵ ποταμὸς Φρυγίας. Οἱ περίοικοι κατὰ μὲν Τιμόθεον

Ποταμογαλλῖται͵ κατὰ δὲ Προμαθίδαν Πο ταμογαλληνοὶ͵ οὓς
παρατίθεται ὁ Πολυΐστωρ ἐν τῷ Περὶ Φρυγίας τρίτῳ· καὶ ὅτι τὸν Γάλλον
καὶ τὸν Ἄττιν ἀποκόψαι τὰ αἰδοῖα͵ καὶ τὸν μὲν Γάλλον ἐλθεῖν ἐπὶ τὸν
Τύραν ποταμὸν καὶ οἰκῆσαι καὶ τὸν ποταμὸν Γάλλον καλέσαι· ἀπὸ
ἐκείνου γὰρ. καὶ τοὺς τεμνομένους τὰ αἰδοῖα Γάλλους καλοῦσι. 003
48.16 48 Πλούταρχος De fluv. c. 10 Μαρσύας546 ποταμός ἐστι τῆς
Φρυγίας͵ κατὰ πόλιν Κελαινὰς κείμενος· κατηγορεύετο δὲ πρότερον
πηγὴ Μίδου͵ δι΄ αἰτίαν τοιαύ την· Μίδας͵ βασιλεὺς Φρυγῶν͵ ἐρχόμενος
τὰ ἐρημότερα τῆς χώρας͵ καὶ ἀνυδρίᾳ συνεχόμενος͵ ἥψατο τῆς γῆς͵ καὶ
χρυσῆν ἀνέδωκε πηγὴν͵ τοῦ ὕδατος χρυσοῦ γενο μένου· καὶ ὑπόδιψος
ὢν͵ καὶ τῶν ὑποτεταγμένων θλιβομένων͵ ἀνεκαλέσατο τὸν Διόνυσον.
Γενόμενος δ΄ ἐπήκοος ὁ θεὸς͵ δαψιλὲς ὕδωρ ἀνέτειλε. Κορεσθέντων δὲ
τῶν Φρυγῶν͵ Μίδας τὸν ἐκ τῆς κρήνης καταρρέοντα ποταμὸν Μίδου
πηγὴν ἐκάλεσε. Μετωνομάσθη δὲ Μαρσύας διὰ τοιαύτην αἰτίαν.
Νικηθέντος ὑπ΄ Ἀπόλλωνος Μαρσύου καὶ ἐκδαρέντος͵ ἐκ τοῦ ῥεύσαντος
αἵματος ἐγεννήθησαν Σάτυροί τε καὶ ποταμὸς ὁμώνυμος͵ Μαρσύας
καλούμενος· καθὼς ἱστορεῖ Ἀλέξανδρος Κορνήλιος ἐν γ Φρυγιακῶν.
003 52.7 t49-52 1 E LIBRIS INCERTIS. 1 49-51 Στέφανος Βυζάντιος
Ἄμβασον͵ μητρόπολις τῶν Φρυγῶν. Ὁ πολίτης Ἀμβασίτης͵ ὡς
Πολυΐστωρ Ἀλέξανδρος. Μητρόπολις͵ πόλις Φρυγίας͵ ἀπὸ τῆς μητρὸς
τῶν θεῶν οἰκισθεῖσα͵ ὡς Ἀλ. ἐν τῷ Περὶ Φρυγίας. Ἔστι καὶ ἄλλη
Φρυγίας. Μανήσιον͵ πόλις Φρυγίας· Ἀλέξανδρος· ἀπὸ Μάνου͵ σφόδρα
εὐπόρου κτίστου. Μάνταλος͵ πόλις Φρυγίας͵ ὡς ὁ Πολυΐστωρ
Ἀλέξανδρος͵ ἀπὸ Μαντάλου κτίστου αὐτῆς. 52 Πλούταρχος . De mus. c.
5 Ἀλέξανδρος δ΄ ἐν τῇ Συναγωγῇ τῶν Περὶ Φρυγίας͵ κρούματα
546
Excerpta ex BTL-2 Bibliotheca Teubneriana Latina (curante CTLO, ed. Saur - Brepols). in ora
oppidum Myriandros, mons Amanus, in quo oppidum Bomitae. ipse ab Syris Ciliciam separat. 81
Nunc interiora dicantur.Plinius maior - Naturalis historia LLA 399, liber : 5, par. : 81, vol. : 1, pag. :
395, linea : 7 Coele habet **Apameam**, Marsya amne divisam a Nazerinorum tetrarchia,
Bambycen, quae alio nomine Hierapolis vocatur, Syris vero Mabog - ibi prodigiosa Atargatis, Graecis
autem Derceto dicta, colitur - , Chalcidem cognominatam Ad Belum, unde regio Chalcidena
fertilissima Syriae, et inde Cyrresticae Cyrrum, Gazetas, Gindarenos, Gabenos, tetrarchias duas quae
Granucomatitae vocantur, Hemesenos, Hylatas, Ituraeorum gentem et qui ex iis Baethaemi vocantur,
Mariamnitanos, 82 tetrarchiam quae Mammisea appellatur, Paradisum, Pagras, Penelenitas, Seleucias
praeter iam dictam duas, quae Ad Euphraten et quae Ad Belum vocantur, Tardytenses. reliqua autem
Syria habet, exceptis quae cum Euphrate dicentur, Arethusios, Beroeenses, Epiphanenses ad Orontem,
Laodicenos, qui Ad Libanum cognominantur, Leucadios, Larisaeos, praeter tetrarchias in regna
discriptas barbaris nominibus XVII.
316
Ὄλυμπον ἔφη πρῶτον εἰς τοὺς Ἕλληνας κομίσαι͵ ἔτι δὲ καὶ τοὺς Ἰδαίους
Δακτύλους. Ὕαγνιν δὲ πρῶτον αὐλῆσαι͵ εἶτα τὸν τούτου υἱὸν Μαρσύαν͵
εἶτ΄ Ὄλυμπον͵ ἐζηλωκέναι δὲ τὸν Τέρπανδρον Ὁμήρου μὲν τὰ ἔπη͵
Ὀρφέως δὲ τὰ μέλη.
Πίνδαρος
Αποσπάσματα. Dub.347.1 [ ] [ ... Φρυγίας κοσμήτορα μάχας ]

εναλκανεοις φιλ[ χορδαί …
Αισχύλος.
Supp 548 …ἰάπτει δ΄ Ἀσίδος δι΄ αἴας [ἀντ. β. μηλοβότου Φρυγίας

διαμπάξ· περᾷ δὲ Τεύθραντος ἄστυ Μυσὸν Λύδιά τ΄ ἂγγύαλα…
Αποσπάσματα. 10.A.71a.1 ... ὁ γὰρ δὴ Κράτης κατὰ τὸν αὐτὸν

χρόνον γεγονὼς Αἰσχύλωι τούτου διὰ τῶν Ἠδωνῶν εὐδοκιμήσαντος ...
τούτοις Φρυγιακά δ΄ ἔοικε καὶ τὰ παρὰ τοῖς Θραιξὶ τά τε Κοτύτεια καὶ
τὰ Βενδίδεια͵ παρ΄ οἷς καὶ τὰ Ὀρφικὰ τήν καταρχὴν ἔσχε. τῆς μὲν οὖν
Κοτυτοῦς τῆς ἐν τοῖς Ἠδω…
Αποσπάσματα. 26.C.242b.1 Φρύγες ἢ Ἕκτορος λύτρα Κατάλογ.

Φρύγες ἢ Ἕκτορος λύτρα. Φρύγιοι Φρύγιαι Σχόλια. ABΦόρκυς αὖ
Φρύγας ἦγε καὶ Ἀσκάνιος θεοειδὴς ...] ὅτι οἱ νεώτεροι τήν Τροίαν καὶ
τήν Φρυγίαν τήν αὐτήν λέγουσιν͵ ὁ δὲ Ὅμηρος οὐχ οὕτως. Αἰσχύλος δὲ
συνέχεεν. Γένος Αἰσχύλου ὥστε διὰ τὸ πλεονάζειν τῶι βάρει…
Αποσπάσματα. 28.A.278a.1 Ἴστρος τοιαύτας παρθένους

μνηστεύεται3 ἡ δευτέρα χώρα βραχεῖαν ἔχει τήν κατάρχουσαν λέξιν.
Strab. Γεωγραφ. λέγεται δέ τινα φῦλα Φρύγια οὐδαμοῦ δεικνύμενα͵
ὥσπερ οἱ Κερβήσιοι καὶ οἱ Βερέκυντες. καὶ Ἀλκμὰν λέγει …
317
Εκαταίος ιστορικός.
Αποσπάσματα. 1a,1,F.119.4 Πελοποννήσου φησίν͵ διότι πρὸ τῶν

Ἑλλήνων ὤικησαν αὐτήν βάρβαροι. σχεδὸν δέ τι καὶ ἡ σύμπασα Ἑλλὰς
κατοικία βαρβάρων ὑπῆρξε τὸ παλαιόν͵ ἀπ΄ αὐτῶν λογιζομένοις τῶν
μνημονευομένων· Πέλοπος μὲν ἐκ τῆς Φρυγίας ἐπαγομένου λαὸν εἰς τήν
ἀπ΄ αὐτοῦ κληθεῖσαν Πελοπόννησον͵ Δαναοῦ δὲ ἐξ Αἰγύπτου͵ Δρυόπων
τε καὶ Καυκώνων καὶ Πελασγῶν καὶ Λελέγων καὶ
Αποσπάσματα. 1a,1,F.270.1 Ἑκαταῖος Ἀσίαι. καὶ θηλυκῶς͵ ὡς

Στράβων ἐν τῆι εἰρημένηι ἀπόγονοι δὲ Λυδῶν οἱ Κιβυράται τῶν
κατασχόντων γῆν τήν Καβαλίδα.Μύλισιν · ἔθνος Φρυγίας͵ Ἑκαταῖος
Ἀσίαι. Καμαρηνοί· νῆσοι Ἀραβίων.
Αιώνας: 5 Π.Χ.
Ευριπίδης
042 457 …κλεινᾶς ἀσπίδος ἐν κύκλωι τοιάδε σήματα δείματα

Φρύγια τετύχθαι· περιδρόμωι μὲν ἴτυος ἕδραι Περσέα λαιμοτόμαν ὑπὲρ
ἁλὸς…
044 18 …φόνωι καταρρεῖ· πρὸς δὲ κρηπίδων βάθροις πέπτωκε

Πρίαμος Ζηνὸς ἑρκείου θανών. πολὺς δὲ χρυσὸς Φρύγιά τε σκυλεύματα
πρὸς ναῦς Ἀχαιῶν πέμπεται· μένουσι δὲ πρύμνηθεν οὖρον͵ ὡς
δεκασπόρωι χρόνωι …
052 357 …σύ μοι Ζεὺς ὁ φαναῖος ἥκεις διφρεύων βαλιαῖσι πώλοις.
νῦν͵ ὦ πατρὶς ὦ Φρυγία͵ ξὺν θεῶι νῦν σοι τὸν ἐλευθέριον Ζῆνα πάρεστιν
εἰπεῖν.
Ισοκράτης
Πανυγυρικός. 163.7 …οἷον Ρόδος καὶ Σάμος καὶ Χίος͵ ἐπὶ τὰς
ἐκείνου τύχας ἀποκλίνειαν· ἢν δ΄ ἡμεῖς αὐτὰς πρότεροι καταλάβωμεν͵
318
εἰκὸς τοὺς τήν Λυδίαν καὶ Φρυγίαν καὶ τήν ἄλλην τήν ὑπερκειμένην
χώραν οἰκοῦντας ἐπὶ τοῖς ἐντεῦθεν ὁρμω μένοις εἶναι.
Ξενοφών ιστορικός.
Ελληνικά. 1.4.1.1 …ἐν τῷ ὄχλῳ ἀποβαινόντων ἐν Πειραιεῖ ἔλαθεν

ἀποδρὰς καὶ ἀπεσώθη εἰς Δεκέλειαν. Φαρνάβαζος δὲ καὶ οἱ πρέσβεις τῆς
Φρυγίας ἐν Γορδείῳ ὄντες τὸν χειμῶνα τὰ περὶ τὸ Βυζάντιον
πεπραγμένα ἤκουσαν. ἀρχομένου δὲ τοῦ ἔαρος πορευομένοις αὐτοῖς…
Ελληνικά. 3.2.1.8 …πότερον βούλεται εἰρήνην ἢ πόλεμον ἔχειν. ὁ

μέντοι Φαρνάβαζος νομίσας τήν Αἰολίδα ἐπιτετειχίσθαι τῇ ἑαυτοῦ
οἰκήσει Φρυγίᾳ͵ σπονδὰς εἵλετο. Ὡς δὲ ταῦτα ἐγένετο͵ ἐλθὼν ὁ
Δερκυλίδας εἰς τήν Βιθυνίδα Θρᾴκην ἐκεῖ διεχείμαζεν͵ οὐδὲ τοῦ
Φαρναβάζου…
Ελληνικά. 3.4.12.9 … εὐθὺς τἀναντία ἀποστρέψας ἐπὶ Φρυγίας

ἐπορεύετο͵ καὶ τάς τ΄ ἐν τῇ πορείᾳ πόλεις κατεστρέφετο καὶ ἐμβαλὼν
ἀπροσ δοκήτοις παμπλήθη χρήματα ἐλάμβανε. καὶ τὸν μὲν ἄλλον χρόνον
ἀσφαλῶς διεπορεύετο· οὐ πόρρω δ΄ ὄντος Δασκυλείου͵ προϊόντος αὐτοῦ
οἱ ἱππεῖς ἤλαυνον ἐπὶ λόφον τινά…
Ελληνικά. 4.1.1.2 ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Δ Ὁ δὲ Ἀγησίλαος ἐπεὶ ἀφίκετο

ἅμα μετοπώρῳ εἰς τήν τοῦ Φαρναβάζου Φρυγίαν͵ τήν μὲν χώραν ἔκαε
καὶ ἐπόρθει͵ πόλεις δὲ τὰς μὲν βίᾳ͵ τὰς δ΄ ἑκούσας προσελάμβανε.
λέγοντος δὲ τοῦ Σπιθριδάτου ὡς εἰ ἔλθοι πρὸς τήν Παφλαγονίαν…
Ανάβαση. 6.4.24.5 …βεβοηθηκότες γὰρ ἦσαν τοῖς Βιθυνοῖς͵

βουλόμενοι σὺν τοῖς Βιθυνοῖς͵ εἰ δύναιντο͵ ἀποκωλῦσαι τοὺς Ἕλληνας
μὴ ἐλθεῖν εἰς τήν Φρυγίαν· οὗτοι οἱ ἱππεῖς ἀποκτείνουσι τῶν ἀνδρῶν οὐ
μεῖον πεντακοσίους· οἱ δὲ λοιποὶ ἐπὶ τὸ ὄρος ἀνέφυγον. ἐκ τούτου
ἀπαγγέλλει τις ταῦτα τῶν…
Κύρου Παιδεία. 2.1.5.3 Κροῖσος μὲν ὁ Λυδὸς ἄγειν λέγεται μυρίους

μὲν ἱππέας͵ πελταστὰς δὲ καὶ τοξότας πλείους ἢ τετρακισμυρίους.
Ἀρτακάμαν δὲ τὸν τῆς μεγάλης Φρυγίας ἄρχοντα λέγουσιν ἱππέας μὲν
319
εἰς ὀκτακισχιλίους ἄγειν͵ λογχοφόρους δὲ σὺν πελτασταῖς οὐ μείους

τετρακισμυρίων͵ Ἀρίβαιον…
Κύρου Παιδεία. 2.1.5.11 …σφενδονητῶν πάμπολύ τι χρῆμα. τοὺς

μέντοι Ἕλληνας τοὺς ἐν τῇ Ἀσίᾳ οἰκοῦντας οὐδέν πω σαφὲς λέγεται εἰ
ἕπονται. τοὺς δὲ ἀπὸ Φρυγίας τῆς πρὸς Ἑλλησπόντῳ συμβαλεῖν φασι
Γάβαιδον ἔχοντα εἰς Καΰστρου πεδίον ἑξακισχιλίους μὲν ἱππέας͵
πελταστὰς δὲ εἰς μυρίους.
Κύρου Παιδεία. 4.2.30.3 …καὶ αὐτὸς ἔχων τοὺς ἱππέας ἐπηκολούθει.

καὶ τὸν Φρύγα τὰ αὐτὰ ποιῆσαί φασι τὸν τῆς παρ΄ Ἑλλήσποντον ἄρχοντα
Φρυγίας. ὡς δὲ παρῄσθοντο τῶν φευγόντων καὶ καταλαμ βανόντων
αὐτούς͵ πυθόμενοι τὸ γιγνόμενον ἔφευγον δὴ καὶ αὐτοὶ ἀνὰ κράτος. τὸν
δὲ τῶν Καππαδοκῶν βασιλέα…
Κύρου Παιδεία. 7.4.8.2 Ὁ δὲ Κῦρος ἐν τούτῳ ἀπεστάλκει Ὑστάσπαν

στράτευμα ἄγοντα ἐπὶ Φρυγίαν τήν περὶ Ἑλλήσποντον. ἐπεὶ δ΄ ἧκεν ὁ
Ἀδούσιος͵ μετάγειν αὐτὸν ἐκέλευσεν ᾗπερ ὁ Ὑστάσπας προῳχετο͵ ὅπως
μᾶλλον πείθοιντο τῷ Ὑστάσπᾳ͵ ἀκούσαντες…
Κύρου Παιδεία. 7.4.16.2 . Προϊὼν δὲ τήν ἐπὶ Βαβυλῶνος

κατεστρέψατο μὲν Φρύγας τοὺς ἐν τῇ μεγάλῃ Φρυγίᾳ͵ κατεστρέψατο
δὲ Καππαδόκας͵ ὑποχειρίους δ΄ ἐποιήσατο Ἀραβίους. ἐξώπλισε δὲ ἀπὸ
πάν των τούτων Περσῶν μὲν ἱππέας οὐ μεῖον τετρακισμυρίους…
Κύρου Παιδεία. 8.6.7.6 …αὐτῶν τοὺς δοκοῦντας ἐπιτηδειοτάτους

εἶναι ἔπεμπε σατράπας εἰς Ἀραβίαν μὲν Μεγάβυζον͵ εἰς Καππαδοκίαν547
δὲ Ἀρταβάταν͵ εἰς Φρυγίαν δὲ τήν μεγάλην Ἀρτακάμαν͵ εἰς Λυδίαν δὲ
καὶ Ἰωνίαν Χρυσάνταν͵ εἰς Καρίαν δὲ Ἀδούσιον͵ ὅνπερ ᾐτοῦντο͵ εἰς
Φρυγίαν δὲ τήν παρ΄ Ἑλλήσποντον καὶ Αἰολίδα…
Κύρου Παιδεία. 8.6.7.8 … εἰς Φρυγίαν δὲ τήν μεγάλην Ἀρτακάμαν͵

εἰς Λυδίαν δὲ καὶ Ἰωνίαν Χρυσάνταν͵ εἰς Καρίαν δὲ Ἀδούσιον͵ ὅνπερ
ᾐτοῦντο͵ εἰς Φρυγίαν δὲ τήν παρ΄ Ἑλλήσποντον καὶ Αἰολίδα Φαρ
νοῦχον. Κιλικίας δὲ καὶ Κύπρου καὶ Παφλαγόνων οὐκ ἔπεμψε Πέρσας
σατράπας͵ ὅτι ἑκόντες ἐδόκουν…
547
Ιστορικές Πόλεις Καππαδοκίας Άργος (Αργειούπολις, Άργος) Βήνασα Τύανα Σόανδος (Σόανδα)
Τέβενδος Ορομανδός Λυκανδός.
320
Αγησίλαος. 1.16.2 …τῇ ἵππῳ τοὺς Ἕλληνας πρὶν εἰς τὰ δύσιππα ἀφ

ικέσθαι. ὁ δὲ Ἀγησίλαος ἀντὶ τοῦ ἐπὶ Καρίαν 548 ἰέναι εὐθὺς ἀντιστρέψας
ἐπὶ Φρυγίας ἐπορεύετο· καὶ τάς τε ἐν τῇ πορείᾳ ἀπαντώσας δυνάμεις
ἀναλαμβάνων ἦγε καὶ τὰς πόλεις κατε στρέφετο καὶ ἐμβαλὼν
ἀπροσδοκήτως παμπληθῆ χρήματα…
Αγησίλαος. 1.23.2 …καὶ τῶν κατὰ κράτος ἀναλώτων τειχέων τῇ

φιλανθρωπίᾳ ὑπὸ χεῖρα ἐποιεῖτο. ἐπεὶ μέντοι ἀνὰ τὰ πεδία οὐδὲ ἐν τῇ
Φρυγίᾳ ἐδύνατο στρατεύεσθαι διὰ τήν Φαρναβάζου ἱππείαν͵ ἔδοξεν
αὐτῷ ἱππικὸν κατασκευαστέον εἶναι͵ ὡς μὴ δραπετεύοντα πολεμεῖν δέοι
αὐτόν.
Σκύλαξ περιηγητής
Περίπλους Σκύλακα. 94.1 Παράπλους δὲ τῆς Μυσίας εἰς Κίον ἡμέρας

μιᾶς. ΦΡΥΓΙΑ. Μετὰ δὲ Μυσίαν Φρυγία ἐστὶν ἔθνος͵ καὶ πόλεις
Ἑλληνίδες αἵδε· Μύρλεια καὶ Ρύνδακος ποταμὸς καὶ ἐπ΄ αὐτῷ Βέσβικος
νῆσος͵ καὶ πόλις…
Περίπλους Σκύλακα. 96.4 Αἰολίδες δὲ πόλεις ἐν αὐτῇ εἰσὶν ἐπὶ

θαλάττῃ αἵδε Κεβρὴν͵ Σκῆψις͵ Νεάνδρεια͵ Πιτύεια. Παράπλους
Φρυγίας ἀπὸ Μυσίας μέχρι Ἀντάνδρου . ΛΕΣΒΟΣ. Κατὰ ταῦτά ἐστι
νῆσος Αἰολὶς Λέσβος͵ ε πόλεις ἔχουσα ἐν αὑτῇ τάσδε· Μήθυμναν…
Κτησίας ιστορικός και γιατρός.
Αποσπάσματα. 3c,688,F.1b.43 …κατεστρέψατο μὲν γὰρ τῆς

παραθαλαττίου καὶ τῆς συνεχοῦς χώρας τήν τε Αἴγυπτον καὶ Φοινίκην͵
ἔτι δὲ Κοίλην Συρίαν καὶ Κιλικίαν καὶ Παμφυλίαν καὶ Λυκίαν· πρὸς δὲ
ταύταις τήν τε Καρίαν καὶ Φρυγίαν καὶ Μυσίαν καὶ Λυδίαν·
προσηγάγετο δὲ τήν τε Τρωιάδα καὶ τήν ἐφ΄ Ἑλλησπόντωι Φρυγίαν καὶ
Προποντίδα καὶ Βιθυνίαν καὶ Καππαδοκίαν…καὶ τὰ κατὰ τὸν Πόντον
ἔθνη βάρβαρα κατοικοῦντα μέχρι Τανάιδος· ἐκυρίευσε δὲ τῆς τε
Καδουσίων χώρας καὶ Ταπύρων͵ ἔτι δ΄ Ὑρκανίων καὶ Δραγγῶν…
548
Ιστορικές Πόλεις Καρίας Σουάγγελα Σάσανδα Αλάβανδος Ληψήμανδος Νηρίανδος Κύλλανδρος
Αμύνανδα Καρμάνανδα Κρύανδα Πάσανδα Όγονδα Άλινδα Πίγινδα Πύρινθος Αλικαρνασσός.
321
Ξάνθος ὁ Λυδὸς ιστορικός.
004 6.1 …καὶ τὸν τήν Περσίδα συντεταχότα ... ποιητήν ὅτι καὶ ἀπὸ
τοῦ τείχους ῥιφείη. Λόκοζος πόλις Φρυγίας͵ ἣν ᾤκουν Θρᾷκες
Λοκόζιοι· κατεκλύσθη δὲ͵ ὡς Ξάνθος ὁ Λυδὸς͵ ὃς καὶ διὰ τοῦ ξ γράφει
ἐν τόποις͵ Λοκοξίτας τούτους…
004 7.2 καλῶν. Σχόλια. Απολλώνιος. II, 724 Σαγγάριος͵ ποταμὸς

Φρυγίας· ὁ δὲ Μυρλεανὸς(ο απο την Μύρλεια 549=Απάμεια) Σάγγαρον
αὐτὸν λέγεσθαι φησίν. Ἑρμογένης δὲ ἐν τῷ περὶ Φρυγίας φησὶν͵ Σάγγαν
τινὰ ἀσεβήσαντα περὶ τήν Ρέαν͵ μεταβαλεῖν εἰς…
004 7.3 Σχόλια. Apollon. II, 724 Σαγγάριος͵ ποταμὸς Φρυγίας· ὁ δὲ

Μυρλεανὸς(ο απο την Μύρλεια=Απάμεια) Σάγγαρον αὐτὸν λέγεσθαι
φησίν. Ἑρμογένης δὲ ἐν τῷ περὶ Φρυγίας φησὶν͵ Σάγγαν τινὰ
ἀσεβήσαντα περὶ τήν Ρέαν͵ μεταβαλεῖν εἰς τοῦτο τὸ ὕδωρ͵ καὶ ἀπ΄ αὐτοῦ
τὸν ποταμὸν Σαγγάριον…
► Αιώνας: 4 Π.Χ.
Αριστοτέλης.
HA 517a.28 …μόνος καθ΄ ἕκαστον ἔτος͵ ἐὰν μὴ ἐκτμηθῇ· περὶ δὲ

τῶν ἐκ τετμημένων ἐν τοῖς ὕστερον λεχθήσεται. Τὰ δὲ κέρατα προσ
πέφυκε μᾶλλον τῷ δέρματι ἢ τῷ ὀστῷ· διὸ καὶ ἐν Φρυ γίᾳ εἰσὶ βόες καὶ
ἄλλοθι οἳ κινοῦσι τὰ κέρατα ὥσπερ τὰ ὦτα.
549
licestudy.org MainIndexSearchContactFeedback. Apamea de Bitínia Apamea de Bitínia fou una
ciutat de la costa sud del golf de Cios, i al nord-oest de Brusa , a Bitínia . El nom a les monedes fou
Apamea Murleiana. Fundada com a colònia de Colofon amb el nom de Murleia. Fou ocupada per Filip
de Macedònia, el pare de Perseu que la va cedir poc després a Prusias rei de Bitínia a canvi del seu ajut
en la guerra contra Pergam. Fou Prusias qui la va rebatejar com Apamea, del nom de la seva dona
Apameia. Quant Bitínia va passar a Roma fou declarada colònia (en temps d’August) i se li va donar el
títol de Júlia. de:Apameia in Bithynien en:Apamea Myrlea .
322
Vent 973a.24 …λιμένα͵ καλούμενον δὲ Ἀπολλωνίαν· πνεῖ δὲ ἀφ΄

Ἑλλησπόντου. ἐν δὲ Σινώπῃ Βερεκυντίας ἀπὸ τῶν κατὰ Φρυγίαν τόπων
πνέων. ἐν δὲ Σικελίᾳ Καταπορθμίας͵ πνέων ἀπὸ τοῦ πορθμοῦ. τινὲς δὲ
αὐτὸν Καικίαν οἴονται εἶναι͵ Θηβάναν προσαγορεύοντες. Εὖρος. οὗτος
ἐν μὲν Αἰγαῖς …
Vent 973b.15 …ἡ δὲ ἑσπέρα ... Ἰάπυξ. οὗτος ἐν Τάραντι Σκυλητῖνος

ἀπὸ χωρίου Σκυλαντίμου. κατὰ δὲ οραλεοντο Φρυγίας. ὑπὸ δέ τινων
Φαραγγίτης· πνεῖ γὰρ ἔκ τινος φάραγγος τῶν κατὰ τὸ Πηγαῖον. παρὰ
πολλοῖς δὲ Ἀργέστης. Θρᾳκίας κατὰ μὲν Θρᾴκην Στρυμονίας…
Αποσπάσματα. 6.36.250.27 ἐνοχλεῖ τόν τε τῆς Εὐβοίας Καφηρέα

καὶ τὸν Κυρηναίων λιμένα͵ καλούμενον δὲ Ἀπολλωνίαν· πνεῖ δὲ ἀφ΄
Ἑλλησπόντου. ἐν δὲ Σινώπῃ Βερεκυντίας ἀπὸ τῶν κατὰ Φρυγίαν τόπων
πνέων. ἐν δὲ Σικελίᾳ καταπορθμίας πνέων ἀπὸ τοῦ πορθμοῦ. τινὲς δὲ
αὐτὸν καικίαν…
Καλλισθένης ιστορικός. Ο ΟΛΥΝΘΙΟΣ.
Αποσπάσματα. 2b,124,F.54.10 Σκήψιος V…τίθησι παρὰ

Καλλισθένους λαβὼν καὶ ἄλλων τινῶν οὐ καθαρευόντων τῆς περὶ τῶν
Ἁλιζώνων ψευδοδοξίας· ὡς ὁ μὲν Ταντάλου πλοῦτος καὶ τῶν Πελοπιδῶν
ἀπὸ τῶν περὶ Φρυγίαν καὶ Σίπυλον μετάλλων ἐγένετο͵ ὁ δὲ Κάδμου ἐκ
τῶν περὶ Θράικην καὶ τὸ Παγγαῖον ὄρος͵ ὁ δὲ Πριάμου ἐκ τῶν ἐν
Ἀστύροις περὶ Ἄβυδον χρυσείων ὧν καὶ νῦν ἔτι…
Testimonium et Αποσπάσματα 32bis,f.10 …καὶ Σοφοκλῆς Ἑλένης

ἀπαίτ. εἰς τήν Κιλικίαν͵ καλέσας ἐκεῖνος αὐτήν Παμφυλίαν
τραγικῶςκαθάπερ καὶ τήν Λυκίαν Καρίαν καὶ τήν Τροίαν καὶ Λυδίαν καὶ
Φρυγίαν͵ καὶ τὸν θάνατον δὲ τοῦ Κάλχαντος ἐνταῦθα παραδιδόασιν
ἄλλοι τε καὶ Σοφοκλῆς.
Έφορος ιστορικός.
Αποσπάσματα. 2a,70,F.70.18 …φοβηθέντα μὴ περὶ τούτων ἀκούσηι

τήν ἀλήθειαν ὁ βασιλεύς͵ ἐπαποστεῖλαι τοὺς ἀνελοῦντας κατὰ τήν ὁδὸν
τὸν Ἀλκιβιάδην. 4 τοὺς δὲ καταλαβόντας τῆς Φρυγίας ἔν τινι κώμηι
κατεσκηνωκότα νυκτὸς περιθεῖναι ξύλων πλῆ θος· ἀναφθέντος οὖν
323
πολλοῦ πυρὸς τὸν Ἀλκιβιάδην ἐπιχειρῆσαι μὲν ἀμύ νεσθαι͵ κρατηθέντα

δὲ ὑπὸ τοῦ πυρὸς καὶ τῶν εἰς αὐτὸν ἀκοντιζόντων…
Αποσπάσματα. 2a,70,F.104.2 …διατριβὰς ἐποιεῖτο͵ ὡς Ἔφορος.

ἔνιοι δ΄ ἱστοροῦσιν͵ ὧν ἐστι καὶ Ἔφορος͵ τοὺς Ἰδαίους Δακτύλους
γενέσθαι μὲν κατὰ τήν Ἴδην τήν ἐν Φρυγίαι͵ δια βῆναι δὲ μετὰ
Μυγδόνος εἰς τήν Εὐρώπην. ὑπάρξαντας δὲ γόητας ἐπιτη δεῦσαι τάς τε
ἐπωιδὰς καὶ τελετὰς καὶ μυστήρια͵ καὶ περὶ Σαμοθράικην…
Ηρακλείδης ποντικός φιλόσοφος(ο από Πόντου).
Αποσπάσματα. 130.4 Μωυσῆς͵ ἀλλὰ καὶ ἡ Σίβυλλα Ὀρφέως

παλαιοτέρα. λέγονται γὰρ καὶ περὶ τῆς ἐπωνυμίας αὐτῆς καὶ περὶ τῶν
χρησμῶν τῶν καταπεφημισμένων ἐκείνης εἶναι λόγοι πλείους͵ Φρυγίαν
τε οὖσαν κεκλῆσθαι Ἄρτεμιν καὶ ταύτην παρα γενομένην εἰς Δελφοὺς
ᾆσαι ὦ Δελφοί͵ θεράποντες ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος…
Παλαίφατος μυθογράφος.
De incredibilibus 47.12 …ἂν μὴ πλεονεκτήσῃ τοῦ δαίμονος. ἐν

ἐκείνῃ τῇ φιλονεικίᾳ νικᾶται͵ καὶ τὸ δέρμα μετὰ τήν ἧτταν ἐκδύεται.
εἶδον ἐγὼ ποταμὸν ἐν Φρυγίᾳ· Μαρσύας550 ὄνομα τῷ ποταμῷ· καὶ
ἔλεγον οἱ φρύγες ὅτι τὸ ῥεῦμα τοῦτο ἐξ αἵματός ἐστι τοῦ Μαρσύου.
Ιστορία. 21.22.14.1 …τούτου διαπορήσειεν; καὶ μὴν ὥσπερ ἐν δείπνῳ

πολυτελεῖ͵ πάντ΄ ἔνεστιν ἱκανὰ πᾶσιν καὶ πλείω τῶν ἱκανῶν. καὶ γὰρ
550
Phrygia, APAMEIA AE15. ca 133-48 BC. Turreted head of Artemis right , Marsyas walking right
on maeander pattern, playing flute, to left. Πίνακας με περιγραφή νομισμάτων. Ancient Coinage of
Phrygia, APAMEIA. APAMEIA or Apamea, Phrygia, near the confluence of the Marsyas and
Meander Rivers; modern Dinar, Turkey.
324
Λυκαονίαν καὶ Φρυγίαν τήν ἐφ΄ Ἑλλησπόντου καὶ τήν Πισιδικήν͵ πρὸς
δὲ ταύταις Χερρόνησον καὶ τὰ προσοροῦντα ταύτῃ τῆς Εὐρώπης…
APAMEA CIBOTUS.551 Also called APAMEA AD MAEANDRUM,

APAMEA also spelled APAMEIA, city in Hellenistic Phrygia, partly
covered by the modern town of Dinar, Tur. Founded by Antiochus I Soter
in the 3rd century BC, it superseded the ancient Celaenae and placed it in
a commanding position on the great east-west trade route of the Seleucid
Empire. In the 2nd century BC APAMEA passed to Roman rule and
became a great centre for Italian and Jewish traders. Disorganization in
the 3rd century AD and the diversion of trade to Constantinople led to its
decline. It was captured by the Turks in 1070 and finally destroyed by an
earthquake.
Απολλόδωρος γραμματικός
005 147.3 Σχόλια στον Απολλώνιο, Πεδίον Νηπείας ἐστὶ περὶ

Κύζικον ... Ἀπολλόδωρος δέ φησι Νηπείας πεδίον ἐν Φρυγίᾳ͵ Δεσπόταν
Συρακόσιον ἱπποχάρμαν βασιλῆα…
Κορνήλιος Αλέξανδρος
003 39-41.1 …ὡς Πολυΐστωρ. ΠΕΡΙ ΒΙΘΥΝΙΑΣ. Etym. M.

Κύβελον͵ ὄρος ἐν Φρυγίᾳ͵ ἔνθα τῆς μητρὸς τῆς Κυβέλης ἱερὸν ἅγιόν
ἐστιν. Ἀλέξανδρος δὲ ὁ Πολυΐστωρ ἐν τῷ Περὶ Βιθυνίας ·
Διόδωρος Σικελός ιστορικός.
Βιιβλιοθήκη ιστορική. 2.2.3.5 …ἔτι δὲ Κοίλην Συρίαν καὶ Κιλικίαν

καὶ Παμφυ λίαν καὶ Λυκίαν͵ πρὸς δὲ ταύταις τήν τε Καρίαν καὶ Φρυγίαν
καὶ Μυσίαν καὶ Λυδίαν͵ προσηγάγετο δὲ τήν τε Τρῳάδα καὶ τήν ἐφ΄
Ἑλλησπόντῳ Φρυγίαν καὶ Προποντίδα καὶ Βιθυνίαν καὶ
Καππαδοκίαν…
551
325
Βιιβλιοθήκη ιστορική. 2.2.3.6 …καὶ Λυκίαν͵ πρὸς δὲ ταύταις τήν τε

Καρίαν καὶ Φρυγίαν καὶ Μυσίαν καὶ Λυδίαν͵ προσηγάγετο δὲ τήν τε
Τρῳάδα καὶ τήν ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ Φρυ γίαν καὶ Προποντίδα καὶ
Βιθυνίαν καὶ Καππαδο κίαν καὶ τὰ κατὰ τὸν Πόντον ἔθνη βάρβαρα…
Βιιβλιοθήκη ιστορική. 18.39.6.21 κεκλιμένων Καππαδοκίαν μὲν

Νικάνορι͵ Φρυγίαν δὲ τήν μεγάλην καὶ Λυκίαν Ἀντιγόνῳ͵ καθάπερ
πρότερον ἔσχε͵ Καρίαν δὲ Κασάνδρῳ͵ Λυδίαν δὲ Κλείτῳ͵ Φρυ γίαν δὲ
τήν ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ Ἀρριδαίῳ. στρατηγὸν δὲ τῆς βασιλικῆς δυνάμεως
ἀπέδειξεν Ἀντίγονον…
Στράβων.
Γεωγραφικά. 1.12.2 Τὸ δωδέκατον περιέχει τὰ ὑπόλοιπα τῆς Ποντικῆς

χώρας καὶ ἐφεξῆς Καππαδοκίαν͵ Γαλατίαν͵ Βιθυνίαν͵ Μυσίαν͵
Φρυγίαν͵ Μαιονίαν͵ καὶ πρὸ τούτων Σινωπίδα͵ πόλιν Ποντικήν͵ καὶ
Ἡράκλειαν καὶ Ἀμάσειαν· ἔτι Ἰσαυρίαν͵ Λυκίαν͵ Παμπυλίαν͵ Κιλκίαν
μετὰ…
Γεωγραφικά. 2.5.31.32 Πόντῳ καὶ τῇ Προποντίδι Παφλαγόνας τε καὶ

Βιθυ νοὺς καὶ Μυσοὺς καὶ τήν ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ λεγομένην Φρυγίαν͵ ἧς
ἐστι καὶ ἡ Τρῳάς͵ πρὸς δὲ τῷ Αἰγαίῳ καὶ τῇ ἐφεξῆς θαλάττῃ τήν τε
Αἰολίδα καὶ τήν Ἰωνίαν καὶ Καρίαν καὶ Λυκίαν͵ ἐν δὲ τῇ μεσογαίᾳ…
Γεωγραφικά. 12.4.3.14 …τήν Ἀντιόχου ἧτταν͵ καὶ τῆς ἐφ΄

Ἑλλησπόντῳ Φρυγίας ἀναστὰς κατὰ συμβάσεις τοῖς Ἀτταλικοῖς͵ ἣν οἱ
μὲν πρότερον ἐκάλουν μικρὰν Φρυγίαν͵ ἐκεῖνοι δ΄ ἐπί κτητον
Ἀργανθώνιον.
Γεωγραφικά. 12.4.10.5 δ΄ Ἑλλησποντίους καὶ ἡ ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ

Φρυγία͵ τοῖς δὲ Παφλαγόσι Γαλάται· ἀμφοτέρων τε τούτων ἔτι πρὸς
νότον ἡ μεγάλη Φρυγία καὶ Λυκαονία μέχρι τοῦ Ταύρου τοῦ Κιλικίου
καὶ τοῦ Πισιδικοῦ. ἐπεὶ δὲ τὰ τῇ Παφλαγονίᾳ συνεχῆ παράκειται τῷ
Πόντῳ καὶ…
Γεωγραφικά. 12.5.2.14 …τῇ μεγάλῃ Φρυγίᾳ τῇ κατὰ Πεσσινοῦντα καὶ

Ὀρκαόρ κους· τούτων δ΄ ἦν φρούριον Ἄγκυρα ὁμώνυμος τῇ πρὸς Λυδίᾳ
326
περὶ Βλαῦδον πολίχνῃ Φρυγιακῇ. Τολιστοβώγιοι δὲ ὅμοροι Βιθυνοῖς

εἰσι καὶ τῇ Ἐπικτήτῳ καλουμένῃ Φρυγίᾳ·
003 54.24 Βαρυνόμενοι δὲ ὑπὸ τῶν φυλάκων καὶ ἐρωτώμενοι τίνες

εἶεν͵ ἔφασαν ὅτι κατὰ πρόσταξιν θεοῦ ἱερὰ ἐκ Φρυγίας κομίζοιεν ἐπὶ τῷ
Μιλησίων τε καὶ Ἀσσησίων ἀγαθῷ. Οἱ δ΄ εἰς νοῦν βαλόμενοι τὸν χρη
σμὸν δέχονται τοὺς νεανίσκους.
003 80.3 Νικόλαος δ΄ ὁ Δαμασκηνὸς ἐν τῇ τετάρτῃ πρὸς ταῖς ἑκατὸν

τῶν Ἱστοριῶν· Περὶ Ἀπάμειαν ͵ φησὶ͵ τήν Φρυγιακὴν κατὰ τὰ
Μιθριδατικὰ͵ σεισμῶν γενομένων…
Αριστόνικος γραμματικός.
Σημειώσεις για την Ιλιάδα. 2.862.2 …ὁρισθῇ ὁ τόπος καὶ ὁ καιρός͵

δύναται ὁ ἕτερος μένειν. A. Φόρκυς αὖ Φρύγας ἦγε καὶ Ἀσκάνιος θεοει
δής ἡ διπλῆ͵ ὅτι οἱ νεώτεροι τήν Τροίαν καὶ τήν Φρυγίαν τήν αὐτήν
λέγουσιν͵ ὁ δὲ Ὅμηρος οὐχ οὕτως· Αἰσχύλος δὲ συνέχεεν…
Σημειώσεις στην Ιλιάδα. 3.184.2 …ὅτι χωρὶς τοῦ γράφειν

ὁμηρικώτερον.ἤδη καὶ Φρυγίην εἰσήλυθον ἀμπελόεσσαν ἡ διπλῆ͵ ὅτι
διαφέρει ἡ Φρυγία τῆς Τροίας καθ΄ Ὅμηρον͵ οἱ δὲ νεώτεροι
συγχέουσιν. καὶ ὅτι τὸ ἤδη παρείληπται ἀντὶ χρονικοῦ τοῦ ποτέ· διὸ καὶ
παραλλήλως λέγεται…
Σημειώσεις στην Ιλιάδα. 16.719.1 …ἡ διπλῆ ὅτι Ὅμηρος τήν Ἑκάβην

Δύμαντος͵ ὁ δὲ Εὐριπίδης Κισσέως Ar. 185. A. ἡ διπλῆ ὅτι Ὅμηρος
ἑτέραν τήν Φρυγίαν τῆς Τροίας οἶδεν Ar. 238. A. πολλοὺς ἂν
κορέσειεν ἀνὴρ ὅδε τήθεα διφῶν…
Σημειώσεις στην Ιλιάδα. 18.291.3 …πολλὰ δὲ δὴ Φρυγίην καὶ

Μῃονίην ἐρατεινήν κτήματα περνάμεν΄ ἵκειἡ διπλῆ ὅτι ἑτέρα ἡ Φρυγία
παρὰ τήν Τροίαν. καὶ ὅτι ἐλλείπει ἡ εἴς͵ ἵν΄ ᾖ εἰς Φρυγίαν…
Ασκληπιάδης γραμματικός και ιστορικός.
003 3.1 Δεινίας ἐν πρώτῳ Ἀργολικῶν καὶ Ασκληπιάδης ὁ

Μυρλεανὸς ἐν δεκάτῳ Βιθυνιακῶν . Σαγγάριος͵ ποταμὸς Φρυγίας. Ὁ
327
δὲ Μυρλεανὸς(ο απο την Μύρλεια552=Απάμεια) Σάγγαρον αὐτὸν

λέγεσθαί φησιν. Athenaeus II Ασκληπιάδης δὲ ὁ Μυρλεανός,,,
Μέμνων ιστορικός.
003 11.2 Ἐν τούτῳ δὲ Σέλευκος Ἀφροδίσιον πέμπει διοικητήν εἴς τε

τὰς ἐν Φρυγίᾳ πόλεις καὶ τὰς ὑπερκει μένας τοῦ Πόντου. Ὁ δὲ͵
διαπραξάμενος ἃ ἐβούλετο καὶ ἐπανιὼν͵ τῶν μὲν ἄλλων πόλεων ἐν
ἐπαίνοις ἦν…
003 15.9 Τῶν δὲ Ἡρακλεωτῶν πρὸς αὐτὸν διαπρεσβευσα μένων͵ τῆς

χώρας ἀναχωρεῖ καὶ φιλίαν συντίθεται ἐπὶ τήν Βιθυνίαν διὰ τῆς Φρυγίας
τραπόμενος. Ἐνεδρευ θεὶς δὲ ὑπὸ τῶν Βιθυνῶν͵ διεφθάρη τε αὐτὸς καὶ ἡ
σὺν αὐτῷ στρατιὰ…
Πλούταρχος.
Flam .4.3 …ὁ γὰρ Ἀννίβας οἴκοθεν μὲν ἐκ Καρχηδόνος ὑπεκδρὰς

Ἀντιόχῳ συνῆν͵ ἐκείνου δὲ μετὰ τήν ἐν Φρυγίᾳ μάχην εἰρήνης ἀγαπητῶς
τυχόντος͵ αὖθις φυγὼν καὶ πλανηθεὶς πολλά͵ τέλος ἐν τῇ Βιθυνίᾳ κατ
έστη Προυσίαν θεραπεύων͵ οὐδενὸς Ρωμαίων…
Αγησίλαος. 9.3.1 …ἐπιορκίαν͵ ἐπέδειξεν ὡς ἐπὶ Καρίαν προάξων͵

ἐκεῖ δὲ τήν δύναμιν τοῦ βαρβάρου συναθροίσαντος ἄρας εἰς Φρυγίαν
ἐνέβαλε. καὶ πόλεις μὲν εἷλε συχνὰς καὶ χρημάτων ἀφθόνων
ἐκυρίευσεν…
Καινή διαθήκη.
552
Category:Ancient Greek sites in Turkey - Wikipedia, the free ... ... Apamea (Euphrates) Apamea
(Phrygia) Apamea Myrlea; Apollonia ... Bergama; Birecik; Birtha (Commagene) Bodrum; Bolu; Bursa
... by country | Ancient Greek cities | Visitor attractions in Turkey | ...
328
Πράξεις. 2.10.1 …καὶ Ἐλαμῖται͵ καὶ οἱ κατοικοῦντες τήν

Μεσοποταμίαν͵ Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν͵ Πόντον καὶ τήν Ἀσίαν͵
Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν͵ Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ
Κυρήνην͵ καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες Ρωμαῖοι…
Φλάβιος Αρριανός ιστορικός.
Ana 1.12.8.4 …καὶ Πετήνης καὶ Νιφάτης καὶ ξὺν τούτοις Σπιθριδάτης
ὁ Λυδίας καὶ Ἰωνίας σατράπης καὶ Ἀρσίτης ὁ τῆς πρὸς Ἑλλησπόντῳ
Φρυγίας ὕπαρχος. οὗτοι δὲ πρὸς Ζελείᾳ πόλει κατεστρατοπεδευκότες
ἦσαν ξὺν τῇ ἵππῳ τε τῇ βαρβαρικῇ καὶ τοῖς Ἕλλησι…
Ana 1.27.5.2 …Ὡς δὲ πάντα οἱ ἐπεχώρησαν͵ ἀνέζευξεν ἐς

Πέργην͵ κἀκεῖθεν ἐς Φρυγίαν ὥρμητο· ἦν δὲ αὐτῷ ἡ πορεία παρὰ
Τελμισσὸν πόλιν. οἱ δὲ ἄνθρωποι οὗτοι τὸ μὲν γένος Πισίδαι εἰσὶ
βάρβαροι͵ χωρίον δὲ οἰκοῦσιν…
Ana 1.29.1.1 …δὲ ἐπὶ τοὺς ἄλλους Πισίδας ἦγε· καὶ τὰ μέν τινα τῶν
φρουρίων βίᾳ ἐξεῖλε͵ τὰ δὲ ὁμολογίᾳ προσηγάγετο. Ἐντεῦθεν δὲ ᾔει ἐπὶ
Φρυγίας παρὰ τήν λίμνην͵ ᾗ ὄνομα Ἀσκανία͵ ἐν ᾗ ἅλες πήγνυνται
αὐτόματοι͵ καὶ τούτοις χρῶνται οἱ ἐπιχώριοι οὐδὲ θαλάσσης…
Ana 1.29.1.6 …καὶ ἀφικνεῖται ἐς Κελαινὰς πεμπταῖος. ἐν δὲ ταῖς

Κελαιναῖς ἄκρα ἦν πάντῃ ἀπότομος͵ καὶ ταύτην φυλακὴ κατεῖχεν ἐκ τοῦ
σατράπου τῆς Φρυγίας Κᾶρες μὲν χίλιοι͵ Ἕλληνες δὲ μισθοφόροι
ἑκατόν. καὶ οὗτοι πρεσβεύονται παρ΄ Ἀλέξανδρον…
Ana 1.29.3.3 …πρὸς μὲν δὴ ταῖς Κελαιναῖς φυλακὴν καταλείπει

στρα τιώτας ἐς χιλίους καὶ πεντακοσίους. μείνας δὲ αὐτοῦ ἡμέρας δέκα
καὶ σατράπην ἀποδείξας Φρυγίας Ἀντίγονον τὸν Φιλίππου͵ ἐπὶ δὲ τοὺς
συμμάχους ἀντ΄ ἐκεί νου στρατηγὸν Βάλακρον τὸν Ἀμύντου ἐπιτάξας…
Ana 1.29.5.1 …Ἠλείων δὲ ἑκατὸν καὶ πεντήκοντα͵ ὧν ἡγεῖτο Ἀλκίας

Ἠλεῖος. Τὸ δὲ Γόρδιον ἔστι μὲν τῆς Φρυγίας τῆς ἐφ΄ Ἑλλησπόντου͵
κεῖται δὲ ἐπὶ τοῦ Σαγγαρίου ποταμοῦ· τοῦ δὲ Σαγγαρίου αἱ μὲν πηγαὶ ἐκ
Φρυγίας εἰσίν…
329
Αλεξάνδρου ιστορία. 2.23…Τραπεζοῦντα553͵ Ἀντίγονος δὲ

Παμφύλων καὶ Λυκίων μέχρι Φρυγίας͵ Καρῶν δὲ Ἄσανδρος͵
Μένανδρος δὲ Λυδῶν…
Αλεξάνδρου ιστορία. 2.26 Ἄσανδρος͵ Μένανδρος δὲ Λυδῶν͵

Λεόννατος δὲ τῆς ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ Φρυγίας. καὶ τῶν μὲν Ἀσιανῶν οὕ
τως· τῶν δ΄ Εὐρωπαίων…
Αποσπάσματα. 2b,156,F.1.30 …καὶ Παφλαγονίας καὶ ὅσα τοῦ

Πόντου τοῦ Εὐξείνου σύνορα ἔστε ἐπὶ πόλιν Ἑλλάδα Τραπεζοῦντα
Σινωπέων ἄποικον· 6 Παμφύλων δὲ καὶ Λυκίων καὶ Φρυγίας τῆς
μεγάλης Ἀντίγονος· Καρῶν δὲ Ἄσανδρος· Λυδῶν δὲ Μένανδρος· τῆς δὲ
ἐφ΄ Ἑλλησπόντωι Φρυγίας Λεοννάτος͵ ἣν ἐξ Ἀλεξάν δρου μὲν Κάλας
ὄνομα κατέχειν͵ ἔπειτα Δήμαρχος ἐπετέτραπτο.
Αποσπάσματα. 2b,156,F.1.31 Ἑλλάδα Τραπεζοῦντα Σινωπέων

ἄποικον· Παμφύλων δὲ καὶ Λυκίων καὶ Φρυγίας τῆς μεγάλης
Ἀντίγονος· Καρῶν δὲ Ἄσανδρος· Λυδῶν δὲ Μένανδρος· τῆς δὲ ἐφ΄
Ἑλλησπόντωι Φρυγίας Λεοννάτος͵ ἣν ἐξ Ἀλεξάνδρου μὲν Κάλας
ὄνομα κατέχειν͵ ἔπειτα Δήμαρχος ἐπετέτραπτο. τὰ μὲν κατὰ τήν Ἀσίαν
ὧδε ἐνεμήθη.
Αποσπάσματα. 2b,156,F.9.142 …μεγάλης καὶ ἐπὶ Λυκάοσί τε καὶ

Παμφύλοις καὶ Λυκίοις͵ ὡς καὶ πρόσθεν͵ Ἀντίγονον· Καρίαν δὲ
Ἀσάνδρωι ἔνειμε· Λυδία δὲ Κλείτωι ἐδόθη· καὶ Ἀρριδαίωι Φρυγία ἡ
πρὸς Ἑλλησπόντωι. τῆι δὲ κατακομιδῆι τῶν ἐν Σούσοις χρημάτων
553
Heracleia Pontica and Tauric Chersonesus before Roman Domination : VI-I centuries B.C. /
Sergei J. Saprykin Saprykin, Sergei J. .Επίσης, Jenssens E., Trebizonde en Colchide, Brussels 1969…
Karpov S., L'impero di Trebisonda, Venezia, Genova e Roma. 14-1461. Rapporti Politici, Diplomatici e
Commerciali, Roma 1986… Kursanakis M., "Relations matrimoniales entre Grands Comnenes de
Trebizonde et princes georgiens", Bedi Kartlisa 34 (1976), 116-117… Laurent V., "Deux chrysobulles
inedits des empereurs de Trebizonde Alexis IV/ Jean IV et David II", Αρχείον Πόντου 18 (1953), 241-
278… Mercier R., An Almanac for Trebizond for the year 1336, στο Corpus des astronomes byzantins,
VII, Louvain-la-Neuve 1994… Miller W., Trebizond, the last Greek Empire, London, 1926..Miller W.,
Trebizond: the last Greek empire, London 1926, επανεκτ. Amsterdam 1968…Millet G. - Rice D.T.,
Byzantine Painting at Trebizond, London 1936…Millet G., "Les monasteres et les eglises de
Trebizonde", Bulletin de Correspondance Hellenique 19 (1895), 419-459… Vasiliev A.A., The
Foundation of the Empire of Trebizond (14-1222), Speculum 11 (1936), 3-37… Vasiliev A.E., The
Empire of Trebizond in History and Literature, Byzantion, XV (1940-1941), σσ. 316-377… Vasiliev
A.E., The foundation of the Empire of Trebizond, Speculum, XI (1936), σσ. 3-37.
330
Ἀντιγένην ἔταξε καὶ τούτωι τῶν στασιασάντων Μακεδόνων τοὺς μάλιστα

τρισχιλίους παρέδωκε. σωματοφύλακας δὲ τοῦ…
Φλάβιος Ιώσηπος ιστορικός.
AJ 12.147.2 ..ἀργυρίου δραχμὰς τρισχιλίας. Ἔγραψε δὲ μαρτυρῶν

ἡμῖν εὐσέβειάν τε καὶ πίστιν͵ ἡνίκα νεωτερίζοντα τὰ κατὰ τήν Φρυγίαν
ἐπύθετο καὶ Λυδίαν καθ΄ ὃν ἦν καιρὸν ἐν ταῖς ἄνω σατραπείαις͵ κελεύων
Ζεῦξιν τὸν αὐτοῦ στρατηγὸν καὶ ἐν τοῖς μάλιστα φίλον πέμψαι τινὰς
τῶν…
AJ 16.23.4 …τὸν Πόντον͵ ὧν ἕνεκεν Ἀγρίππας ἐστάλη͵ τήν

ἀνακομιδὴν οὐκέτ΄ ἐδόκει ποιεῖσθαι πλέουσιν͵ ἀλλὰ διαμειψάμενοι τήν
τε Παφλαγονίαν καὶ Καππαδοκίαν κἀκεῖθεν ἐπὶ τῆς μεγάλης Φρυγίας
ὁδεύσαντες εἰς Ἔφεσον ἀφίκοντο͵ πάλιν δὲ ἐξ Ἐφέσου διέπλευσαν εἰς
Σάμον. πολλαὶ μὲν οὖν καὶ κατὰ πόλιν ἑκάστην εὐεργεσίαι τῷ βασιλεῖ
κατὰ…
Ψευδο-Απολλόδωρος.
Βιβλιοθήκη 2.52.5 …Γοργοφόνον Φυλόνομον Κελαινέα Ἀμφίμαχον

Λυσίνομον Χειρίμαχον Ἀνάκτορα Ἀρχέλαον͵ μετὰ δὲ τούτους καὶ νόθον
ἐκ Φρυγίας γυναικὸς Μιδείας Λικύμνιον. Σθενέλου δὲ καὶ Νικίππης τῆς
Πέλοπος Ἀλκυόνη…
Βιβλιοθήκη 3.33.5 …καὶ τὸ μὲν πρῶτον Πρωτεὺς αὐτὸν ὑπο δέχεται

βασιλεὺς Αἰγυπτίων͵ αὖθις δὲ εἰς Κύβελα τῆς Φρυγίας ἀφικνεῖται͵ κἀκεῖ
καθαρθεὶς ὑπὸ Ρέας καὶ τὰς τελετὰς ἐκμαθών͵ καὶ λαβὼν παρ΄ ἐκείνης
τήν στολήν͵ [ἐπὶ Ἰνδοὺς] διὰ τῆς Θρᾴκης ἠπείγετο.
Αππιανός ιστορικός.
Annib 233.3 …καὶ γιγνομένων ἐν Ρώμῃ σημείων ἐκ Διὸς φοβερῶν οἱ

μὲν τὰ Σιβύλλεια ἐπισκεπτόμενοι δέκα ἄνδρες ἔφασαν ἐξ οὐρανοῦ τι ἐς
Πεσινοῦντα τῆς Φρυγίας͵ ἔνθα σέβουσιν οἱ Φρύγες θεῶν μητέρα͵
πεσεῖσθαι τῶνδε τῶν ἡμερῶν καὶ δεῖν αὐτὸ ἐς τήν Ρώμην…
331
Συριακά 279.4 …καὶ τούτων Μακεδόσι μὲν δύο μεγίστους͵ τὸν μὲν
ὕστερον Λυσιμάχῳ βασιλεύοντι Θρᾴκης͵ τὸν δὲ πρότερον Ἀντιγόνῳ
περὶ Ἴψον τῆς Φρυγίας͵ αὐτῷ στρατηγοῦντι καὶ αὐτῷ μαχομένῳ͵ καίπερ
ὑπὲρ ὀγδοήκοντα ἔτη γεγονότι. πεσόντος δ΄ Ἀντιγόνου κατὰ τήν μάχην…
Συριακά 329.2 …τοσαύτης ἐβασίλευε γῆς. καὶ τήν πλείονα τῷ παιδὶ

παρα δοὺς ἦρχε τῶν ἀπὸ θαλάσσης ἐπὶ Εὐφράτην μόνων. καὶ πόλεμον
τελευταῖον Λυσιμάχῳ περὶ Φρυγίαν τήν ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ πολεμῶν
Λυσιμάχου554 μὲν ἐκράτει͵ πεσόντος ἐν τῇ μάχῃ͵ αὐτὸς δὲ τὸν
Ἑλλήσποντον ἐπέρα.
Μιθριδάτης. 581.3 …ῥύμῃ τῆςδε τῆς νίκης προσέλαβον καὶ φό ρους

τοῖς μὲν αὐτίκα͵ τοῖς δὲ ὕστερον ἔταξαν. Παφλαγονίαν τε καὶ Γαλατίαν
καὶ Φρυγίαν καὶ τήν ὅμορον τῇ Φρυγίᾳ Μυσίαν καὶ ἐπὶ τοῖσδε Λυδίαν
καὶ Καρίαν καὶ Ἰωνίαν καὶ ὅσα ἄλλα Ἀσίας τῆς περὶ τὸ Πέργαμόν
ἐστι…
BC 1.7.55.8 τῷ συμμαχικῷ πολέμῳ͵ ἥδε ἐγίγνετο. Ἐπειδὴ

Μιθριδάτης ὁ τοῦ Πόντου καὶ ἄλλων ἐθνῶν βασιλεὺς ἐς Βιθυνίαν καὶ
Φρυγίαν καὶ τήν ὅμορον αὐταῖς Ἀσίαν ἐνέβαλεν͵ ὥς μοι κατὰ τήν
βίβλον εἴρηται τήν πρὸ τῆςδε͵ Σύλλας μὲν
Δίων Χρυσόστομος.
Λόγοι. 15.10.5 δεικνύουσιν ἥρωας͵ τούτοις φαίνονται ἐναγίζοντες

ὡς ἥρωσι͵ καὶ τὰ ἡρῷα ἐκείνοις ᾠκοδομημένα ἰδεῖν ἔστιν. ὁμοίως δὲ
ἐννόησον͵ εἰ βούλει͵ καὶ τήν Φρυγίαν τήν Πριάμου δούλην͵ ἣ τὸν
Ἀλέξανδρον ἐν τῇ Ἴδῃ ἐξέθρεψεν ὡς αὑτῆς υἱέα͵ λαβοῦσα παρὰ τοῦ
ἀνδρὸς βου κόλου ὄντος͵ καὶ τήν παιδοτροφίαν οὐ χαλεπῶς ἔφερεν.
Λόγοι. 31.113.13 δρα ὑμῖν φαύλως τὰ πράγματα ἔχει καὶ ἐπ΄ οὐδενὸς
ἵδρυσθε ἰσ χυροῦ. καὶ ἔγωγε φαίην ἄν͵ εἰ καὶ χαλεπῶς ἀκούσεσθε͵
κρεῖττον ὑμῶν ἀπαλλάττειν τοὺς ἐν Φρυγίᾳ μέσῃ δουλεύοντας ἢ τοὺς ἐν
554
Lysimachus , c.355-281 BC, Thessalian general of Alexander the Great. He was a commander in
Alexander's fleet on the Hydaspes as well as his bodyguard. On Alexander's death (323 BC)
Lysimachus took control of Thrace. He joined (314 BC) the other Diadochi Cassander , Ptolemy I , and
Seleucus I in the league against Antigonus I , and after the defeat of Antigonus at Ipsus, Lysimachus
took W Asia Minor as his share (301 BC). In 286 BC he added Macedonia to his kingdom by
defeating Pyrrhus. Author not available, LYSIMACHUS., The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition
2008.
332
Αἰγύπτῳ καὶ Λιβύῃ. τὸ γὰρ ἀγνοούμενον καὶ μὴ δοκοῦντα μηδε νὸς ἄξιον
ποιεῖν ὁτιοῦν ἔλαττον αἰσχρόν· τὸ δὲ οὕτως ὄντας ἐπι
Δειπνοσοφιστές. 1.49.26 …ἡ Ρόδος ἀσταφίδας τε καὶ ἰσχάδας

ἡδυονείρους. αὐτὰρ ἀπ΄ Εὐβοίας ἀπίους καὶ ἴφια μῆλα· ἀνδράποδ΄ ἐκ
Φρυγίας͵ ἀπὸ δ΄ Ἀρκαδίας ἐπικούρους. αἱ Παγασαὶ δούλους καὶ
στιγματίας παρέχουσι. τὰς δὲ Διὸς βαλάνους καὶ ἀμύγδαλα σιγαλόεντα
…
Δειπνοσοφιστές. 2.17.21 …τὰ ἐν Δασκύλου κώμῃ. τὰ δ΄ ἐν

Καρούροις κατάξηρα καὶ σφόδρα θερμά· τὰ δὲ περὶ Μηνὸς κώμην͵ ἥ ἐστι
Φρυγίας͵ τραχύτερά ἐστι καὶ λιτρωδέστερα͵ ὡς καὶ τὰ ἐν τῇ καλουμένῃ
Λέοντος κώμῃ τῆς Φρυγίας. τὰ δὲ περὶ Δορύλαιον καὶ πινόμενά ἐστιν
ἥδιστα·
Δειπνοσοφιστές. 8.6.9 Νικόλαος δ΄ ὁ Δαμασκηνὸς ἐν τῇ τετάρτῃ

πρὸς ταῖς ἑκατὸν τῶν ἱστοριῶν περὶ Ἀπάμειαν ͵ φησί͵ τήν Φρυγιακὴν
κατὰ τὰ Μιθριδατικὰ σεισμῶν γενομένων ἀνεφάνησαν περὶ τήν χώραν
αὐτῶν λίμναι τε [αἱ] πρότερον οὐκ οὖσαι καὶ ποταμοὶ καὶ…
Δειπνοσοφιστές. 10.8.2 …Λιτυέρσας δὲ ἦν μὲν υἱὸς Μίδου νόθος͵

Κελαινῶν δὲ τῶν ἐν Φρυγίᾳ βασιλεύς͵ ἄγριος ἰδέσθαι καὶ ἀνήμερος
ἄνθρωπος͵ ἀδηφάγος δ΄ ἰσχυρῶς. λέγει δὲ περὶ αὐτοῦ Σωσίθεος ὁ
τραγῳδιοποιὸς ἐν δράματι …
Δειπνοσοφιστές. 13.34.23 …περιήγετο αἰεὶ ὁ Ἀλκιβιάδης͵

Δαμασάνδραν τήν Λαίδος τῆς νεωτέρας μητέρα καὶ Θεοδότην· ὑφ΄ ἧς καὶ
ἀποθανὼν ἐκηδεύθη ἐν Μελίσσῃ κώμῃ τῆς Φρυγίας͵ ἐπιβουλευθεὶς ὑπὸ
Φαρναβάζου. εἴδομεν δὲ καὶ ἡμεῖς τὸ ἐν Μελίσσῃ τοῦ Ἀλκιβιάδου…
Καθολική προσωδία. 3,1.15.7…οὐδετέρῳ γένει οἷον ἐσσήν ὁ

οἰκιστής 6Μυρμιδόνων ἐσσῆνα6 Καλλίμαχος. καμασήν ὁ ἰχθῦς͵
Δαμασήν͵ ἐρσήν͵ Αἰζήν͵ Ταντά λου παῖς͵ ἀφ΄ οὗ ἐν Φρυγίᾳ πόλις
333
Αἰζανοί. Ἀζήν ἔθνος τῆς Ἀρκα δίας ὃ καὶ Ἀζάν͵ ἀζήν ὁ πώγων κατὰ
Φρύγας ͵ ἀψήν.
Καθολική προσωδία. 3,1.32.2…δευτέρῳ Δευκαλιωνείας͵ Τίμων͵

Σίμων͵ Ἄμμων͵ ἀφ΄ οὗ πᾶσα ἡ Λιβύη Ἀμμωνία ἐκαλεῖτο͵ ἄκμων καὶ
Ἄκμων ὁ Μάνεω͵ ἀφ΄ οὗ Ἀκμονία πόλις Φρυγίας ὡς Ἀλέξανδρος ὁ
πολυίστωρ ἐν τρίτῳ περὶ Φρυγίας͵ καὶ Ἀκμόνιον ἄλσος περὶ
Θερμώδοντα͵ ὡς Φερεκύδης͵ ἐφ΄ οὗ μιγεὶς Ἄρης τῇ Ἁρμονίᾳ τὰς
Ἀμαζόνας ἔσχεν͵ ὡς Ἀπολλώνιος ἐν δευτέρῳ…
Καθολική προσωδία. 3,1.42.9 …ἄναξ͵ βόαξ͵ νέαξ͵ φέναξ͵ κόρδαξ͵

ἅρπαξ͵ κέκραξ͵ λάλαξ͵ λάταξ͵ χάραξ͵ ἔστι καὶ Χάραξ Ἀλεξάνδρου
τόπος περὶ Κελαινὰς τῆς Φρυγίας͵ ἔνθα Ἀλέξανδρος ὁ τοῦ Φιλίππου
ἐστρατοπεδεύσατο. ἔστι καὶ Καρίας ἄλλη πόλις Χάραξ ἡ νῦν Τράλλις.
ἔστι καὶ ἄλλος Χάραξ ἐμ πόριον μέγιστον͵ ἐν τῷ τῆς Νικομηδείας 555
κόλπῳ πλησίον αὐτῆς.
Καθολική προσωδία. 3,1.42.15 Φίλιστος Σικελικῶν ὀγδόῳ. Μύλαξ

ἔθνος Ἠπειρωτικόν. Λυκόφρων Κρᾶθις δὲ γείτων ἠδὲ Μυλάκων ὄρος.
Νύραξ πόλις Κελτική. Ἑκαταῖος Εὐρώπῃ. Ρύνδαξ ποταμὸς μεταξὺ
Φρυγίας καὶ Ἑλλησπόντου ὁ καὶ Ρύνδακος . Κάσταξ πόλις Ἰβηρίας.
Μάρμαξ ἔθνος Αἰθιοπικόν· Ἑκαταῖος Ἀσίᾳ. Θόρναξ ὄρος τῆς Λακωνικῆς.
Καθολική προσωδία. 3,1.142.10 Τὰ εἰς δος ἀρσενικὰ φύσει

μακρᾷ παραληγόμενα βαρύνεται Μῆδος υἱὸς Μηδείας καὶ τὸ ἐθνικὸν
ὁμοφώνως τῷ πρωτοτύπῳ͵ νῖδος ζεῦδος . Βλαῦδος πόλις Φρυγίας. τὸ
μέντοι καυδός θηλυκὸν ὥσπερ καὶ τὸ μαυδός. σεσημείωται τὸ Μαιδός
ἔθνος Θρᾴκης πλη σίον Μακεδονίας καὶ Ἠδός ἔθνος Σκυθικόν.
555
Εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ. Νικομήδεια. Αρχαία πόλη της Βιθυνίας στην Προποντίδα, κοντά στη
σημερινή Ιζμίτ. Χτίστηκε το 264 π.Χ. από τον Νικομήδη A’ στη θέση της παλιάς μεγαρικής αποικίας
Αστακός. Υπήρξε πρωτεύουσα του βασιλείου της Βιθυνίας και αργότερα (μετά το 74 π.Χ.) της
ρωμαϊκής επαρχίας του Πόντου και της Βιθυνίας. Επί Διοκλητιανού η Ν. έγινε τόπος διαμονής του
αυτοκράτορα και γνώρισε νέα άνθηση. Κατά τον 4o μ.Χ. αι. λεηλατήθηκε από τους Γότθους και το
358 καταστράφηκε από σεισμό· ανακτήθηκε από τον Ιουστινιανό. Το 1326 καταλήφθηκε από τους
Τούρκους του Ορχάν. Από τις φιλολογικές πηγές γνωρίζουμε ότι η Ν. θεωρείτο μια από τις
μεγαλύτερες και ωραιότερες πόλεις· είχε πολλούς ναούς (του Δία, της Μεγάλης Μητρός, της
Δήμητρας, του Ασκληπιού, της Ίσιδας, του Αυγούστου, του Κομμόδου), πολλές αγορές, ένα βασιλικό
ανάκτορο κοντά στη θάλασσα. Ο Διοκλητιανός την κόσμησε με βασιλικές, ανάκτορα, στοές,
μεγαλοπρεπείς δρόμους, βουλευτήρια, νομισματοκοπείο κ.ά. Υπήρχαν επίσης ιππόδρομος, θέατρο,
θέρμες (από τις οποίες οι μεγαλύτερες ήταν του Καρακάλλα). Σώζονται ελληνιστικά και ρωμαϊκά
ερείπια των τειχών και των πύργων της πόλης και της ακρόπολης, τα θεμέλια ενός ναού, λείψανα
υδραγωγείου, κρηνών. Η νεκρόπολη βρίσκεται στα ΝΑ της πόλης.
334
Καθολική προσωδία. 3,1.149.16 …ἀμετάβολον καταλήγουσαν

ἔχοντα προπαροξύνεται͵ Λάμψακος πόλις κατὰ τήν Προποντίδα ἀπὸ
Λαμψάκης͵ ἐπιχωρίας τινὸς κόρης. Ρύνδακος πόλις καὶ ποταμὸς μεταξὺ
Φρυγίας καὶ Ἑλλησπόντου Ρύνδα κον ἀμφὶ βαθύσχοινον. λέγεται καὶ
Ρύνδαξ. Ὕρτακος ἥρως καὶ πόλις Κρήτης. Σπάρτακος πόλις Θρᾴκης.
Καθολική προσωδία. 3,1.275.24 …ἐν ᾗ σχίζεται ὁ Πίγρης

ποταμός͵ καὶ ἐν μὲν τῇ δεξιᾷ μοίρᾳ περιέρχεται ποταμὸς Σέλλας͵ ἐν δὲ τῇ
ἀριστερᾷ Πίγρης͵ ὁμώνυμος τῷ μεγάλῳ. ἔστι καὶ τῆς μικρᾶς Φρυγίας͵
ἥτις ἐκαλεῖτο Κελαιναί. ἔστι καὶ Βιθυνίας ͵ κτίσμα Νικομήδους τοῦ
Ἐπιφανοῦς͵ ἐκαλεῖτο δὲ πρῶτον Μύρλεια. ἔστι καὶ τῆς Περσαίας͵
Ἐδέσσης πρὸς ἄρκτους.
Καθολική προσωδία. 3,1.279. …ἀπὸ Μολυνδέως. Ἀλέξανδρος ἐν τῷ

περὶ Λυκίας πρώτῳ. Μύρλεια πόλις Βιθυνίας ἀπὸ Μύρλου τοῦ
Κολοφωνίων ἡγεμόνος· οἱ δὲ ἀπὸ Μυρλείας Ἀμαζόνος. Νακόλεια πόλις
Φρυγίας. Στράβων δωδεκάτῃ p. 576 . διὰ τῆς ει διφθόγγου παρὰ τὸν
Νάκολον τὸν Δασκύλου παῖδα. ἔστι καὶ οὐδέτερον Νακόλαιον ἀπὸ
Νακόλης νύμφης ὥσπερ…
Καθολική προσωδία. 3,1.301.4 …ὥσπερ καὶ τὸ πολιά καὶ τροχιά καὶ

ἁματροχιά καὶ ὁρμιά. Τὰ παραληγόμενα τῷ ι ἀπὸ τῶν εἰς ξ βαρύνεται͵
Φρυγία͵ δύο χῶραι. Στράβων Φρυγία τε γὰρ ἡ μὲν καλεῖται μεγάλη͵ ἧς
ὁ Μίδας ἐβασίλευε͵ καὶ τῆς ἄλλης μέρος οἱ Γαλάται κατέσχον ἡ δὲ μικρὰ
ἡ ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ καὶ ἡ περὶ τὸν Ὄλυμπον͵ ἡ καὶ ἐπίκτητος …
Καθολική προσωδία. 3,1.301.7 ἧς ὁ Μίδας ἐβασίλευε͵ καὶ τῆς ἄλλης

μέρος οἱ Γαλάται κατέσχον ἡ δὲ μικρὰ ἡ ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ καὶ ἡ περὶ τὸν
Ὄλυμπον͵ ἡ καὶ ἐπίκτητος λεγομένη. ἔστι καὶ Φρυγία τόπος τῆς Οἴτης
ἀπὸ τοῦ ἐκεῖ πεφρύχθαι τὸν Ἡρακλέα. Βεβρυκία͵ Ὀρτυγία͵ Αἰθικία.
Θεόπομπος τρια κοστῇ ἐνάτῃ Φιλιππικῶν. Κιλικία͵ Ἀμβρακία ἀπὸ
Ἄμβρακος τοῦ…
Καθολική προσωδία. 3,1.334.33 …κατὰ τήν ἄρχουσαν πρὸς τὰ

προκείμενα͵ παρήλλαξεν καὶ περὶ τήν παραλήγουσαν. Τὸ Κελαιναί
πόλις τῆς μικρᾶς Φρυγίας ἡ καὶ Ἀπάμεια μόνον εἰς αινη καταλῆγον
ὀξύνεται ἐπιθετικὸν ὄν.
Καθολική προσωδία. 3,1.360.13 …ἐν ἱερειῶν ῞Ηρας β. ἐκλήθη

δὲ ἀπὸ Φρικίου τοῦ Κενταύρου͵ ὃν ἀπέ κτεινεν Ἡρακλῆς. καλεῖται καὶ
335
Φρίκειον͵ ὃ καὶ Δρίος ὠνομάζετο. Φρύγια τόπος μεταξὺ Βοιωτίας καὶ

Ἀττικῆς. Χήσιον πολίχνιον Ἰωνίας͵ ὡς Ἀπολλόδωρος ἐν χρονικῶν
πρώτῳ. Ψίλιον ποταμὸς μεταξὺ Θυνίας καὶ Βιθυνίας . Δομίτιος
Καλλίστρατος ἐν τρίτῳ περὶ Ἡρακλείας …
Καθολική προσωδία. 3,1.362.26 Ἐφεσίας ἀπὸ Δασκύλου τοῦ υἱοῦ

Περιαύδου. ἔστι καὶ ἑτέρα πόλις μετὰ τὰ Τρωϊκὰ κτισθεῖσα. τρίτη τῆς
Ἰωνίας τὸ μέγα λεγόμενον ὡς μεῖζον τῶν ἄλλων. τετάρτη περὶ Βιθυνίαν.
πέμπτη τῆς Αἰολίδος καὶ Φρυγίας. Ὡσαύτως καὶ τὰ εἰς υλλιον
ὑποκοριστικά͵ παιδαρύλλιον͵ κρε ύλλιον͵ μειρακύλλιον.
Καθολική προσωδία. 3,1.367.34 Ζιποίτιον πόλις Βιθυνίας ἀπὸ

Ζιποίτου βασιλέως. Αἰάντιον ἡ πόλις. βαλάντιον τὸ ἀκόντιον. Περγάντιον
Λιγύων πόλις. Ἀκα μάντιον πόλις τῆς μεγάλης Φρυγίας͵ Ἀκάμαντος
κτίσμα τοῦ Θησέως͵ ᾧ συμμαχήσαντι πρὸς τοὺς Σολύμους τὸν τόπον
δέδωκεν Ἴσανδρος. Βυζάντιον πόλις διασημοτάτη πρὸς τῇ Προποντίδι
πρὸς τῷ μέρει…
Καθολική προσωδία. 3,1.370.11 …ποταμοῦ Παντικάπου. Λαπίθαιον

ὄνομα ὄρους τῆς Λακωνικῆς. Φοι νίκαιον ὄρος Κορίνθου. Ἔφορος
ἐννεακαιδεκάτῳ. Προστρόπαια πόλις Σικελίας. Τυμέναιον ὄρος περὶ
Φρυγίαν. χωρὶς τοῦ Χαλα στραῖον νίτρον καὶ Ἠλακαταῖον ὄρος
Θεσσαλίας καὶ Καναστραῖον ἄκρον Θρᾴκης καὶ Μακεδονίας͵ ὃ καὶ
Κάναστρον λέγεται…
Καθολική προσωδία. 3,1.373.29 Στράβων ἑνδεκάτῃ Μυρμήκιον͵

Ἀρτεμίδωρος δὲ Μυρμηκίαν φησί. τὸ γὰρ ἕτερον προπερισπᾶται.
Κλεάδειον τὸ ὄρος. Γορδίειον πόλις τῆς μεγάλης Φρυγίας πρὸς τῇ
Καππαδοκίᾳ ἀπὸ Γορδίου τοῦ πατρὸς Μίδου. Αἰόλειον τῆς Θρᾴκης
χερρονήσου556 πόλις.
…ὁ οἰκήτωρ Ἐρινιάτης διὰ τὸ προκατειληφός͵ Ἐρυθῖνοι͵ Ἐταιεῖς͵

Καφηρεύς͵ Κύρτωνες͵ Λαμητῖνοι͵ Λοκροί͵ Ὀδυσσεῖς͵ Πατριαργάδαι͵
556
Πόλη της Κριμαίας, η σημερινή Σεβαστούπολη. Βρισκόταν σε μια εύφορη πεδιάδα, κοντά στον
ισθμό της Χερσονήσου και στο Eξαμίλιον, που κατοικήθηκε αργότερα από Βυζαντινούς. Ήταν
περίφημη για το εμπόριο του κρασιού της, και είχε αρχικά αποικιστεί από Μεγαρείς της Ποντικής
Ηρακλείας. Στα τέλη του 2ου αι., ζήτησε την προστασία του Μιθριδάτη ΣΤ’ του Ευπάτορα εναντίον
των σκυθικών εισβολών, και μετά τον θάνατό του έμεινε κάτω από την κυριαρχία των διαδόχων του.
Στα χρόνια του Νέρωνα, ήταν ρωμαϊκή. Και Χερρόνησος. Κυριότερες πόλεις της Χερρονήσου ήσαν οι
Καρδία, Αγορά, Καλλίπολις, Σηστός, Ελαιούς και Μάδυτος.
336
Πεδιεῖς͵ Περραιβός͵ Πολήσιοι͵ Σαγγάριος ποταμὸς τῆς κάτω Φρυγίας·

τὸ ἐθνικὸν Σαγγάριος· προὔφθη γὰρ ὁ τύπος τοῦ πρωτοτύπου
καταληφθείς͵ Σηκοανός πόλις Μασσαλιωτῶν· ἀφ΄ οὗ τὸ ἐθνικὸν…
Ἀμισός πόλις ἐν Πόντῳ. τὸ ἐθνικὸν Ἀμισηνός. λέγεται καὶ Ἀμίσιος͵

ὡς Φίλων ἐν τῷ περὶ πόλεων. Ἀρτάκη πόλις Φρυγίας. τὸ ἐθνικὸν
Ἀρτακηνός. Σοφοκλῆς δὲ ἀπὸ τοῦ Ἀρτακεύς εἶπε τί μέλλετ΄ Ἀρτακῆς τε
καὶ Περκώσιοι; καὶ Ἀρ τάκιος εἶπε Δημοσθένης ἐν ἐνάτῳ Βιθυνιακῶν
νάσσατο δ΄ Ἀρτακίοισιν…
Ψευδο-Πλούταρχος.
De fluviis 10.1.1 …ἀκριβέστερον Δημάρατος ἐν δ Φρυγίας.

ΜΑΡΣΥΑΣ. Μαρσύας ποταμός ἐστι τῆς Φρυγίας κατὰ πόλιν Κελαινὰς
κείμενος· προσηγορεύετο δὲ πρότερον πηγὴ Μίδα δι΄ αἰτίαν τοιαύτην.
Μίδας βασιλεὺς Φρυγῶν
De fluviis 10.5.4 ἔστι γὰρ σιδήρῳ παραπλήσιος· ὃν ἐὰν εὕρῃ τις τῶν
μυστηρίων ἐπιτελουμένων τῆς θεᾶς͵ ἐμμανὴς γίνεται͵ καθὼς ἱστορεῖ
Ἀγαθαρχίδης ἐν τοῖς Φρυγιακοῖς. Στρυμὼν ποταμός ἐστι τῆς Θρᾴκης
κατὰ πόλιν…
Αποτελεσματικά. 2.3.37.2 …αὐστηρὰ καὶ θηριώδη. τὰ δὲ λοιπὰ

τούτου τοῦ τεταρτημορίου καὶ περὶ τὸ μέσον κείμενα τῆς ὅλης
οἰκουμένης͵ Βιθυνία Φρυγία Κολχικὴ Συρία Κομμαγηνὴ Καππαδοκία
Λυδία Κιλικία Παμφυλία…
Αποτελεσματικά. 2.3.40.2 οὔσας καὶ οἰκουροὺς καὶ ἐργατικὰς καὶ

ὑπηρετικὰς καὶ ὅλως πονικὰς καὶ ὑποτεταγμένας. καὶ τούτων δὲ πάλιν οἱ
μὲν περὶ τήν Βιθυνίαν καὶ Φρυγίαν καὶ Κολχικὴν συνοι κειοῦνται
μᾶλλον τῷ τε Καρκίνῳ καὶ τῇ σελήνῃ. διόπερ οἱ μὲν ἄνδρες ὡς ἐπίπαν
εἰσὶν εὐλαβεῖς καὶ ὑποτακτικοί͵
337
Γεωγραφία. [Πίναξ πρῶτος] Πόντου καὶ Βιθυνίας ͵ Τῆς ἰδίως

καλουμένης ἈσίαςΦρυγίας Λυκίας͵ Γαλατίας Παφλαγονίας…
Παυσανίας περιηγητής.
Ελλάδας περιήγηση. 1.29.10.4 θεν͵ Ἀπολλόδωρον ξένων ἡγεμόνα͵ ὃς

Ἀθηναῖος μὲν ἦν͵ ἐκπεμφθεὶς δὲ ὑπὸ Ἀρσίτου σατράπου τῆς ἐφ΄
Ἑλλησπόντῳ Φρυγίας διεφύλαξε Περινθίοις τήν πόλιν ἐσβεβληκότος ἐς
τήν Περινθίαν Φιλίππου στρατῷ· οὗτός τε οὖν ἐνταῦθα τέθαπται καὶ
Εὔβουλος …
Anonymus Ad Avircium Marcel
Ad Avircium Marcellum contra Cataphrygas 2.3 Ἡ τοίνυν ἔνστασις

αὐτῶν καὶ ἡ πρόσφατος τοῦ ἀπο σχίσματος αἵρεσις πρὸς τήν ἐκκλησίαν͵
τήν αἰτίαν ἔσχε τοιαύτην· κώμη τις εἶναι λέγεται ἐν τῇ κατὰ τήν Φρυγίαν
Μυσίᾳ͵ καλουμένη Ἀρδαβαῦ τοὔνομα· ἔνθα φασὶ τινὰ τῶν νεοπίστων͵
πρώτως͵ Μοντανὸν τοὔνομα…
Διογένης λαέρτιος βιογράφος.
Vit 6.1.3 Ἀντισθένης Ἀντισθένους Ἀθηναῖος. ἐλέγετο δ΄ οὐκ εἶναι

ἰθαγενής· ὅθεν καὶ πρὸς τὸν ὀνειδίζοντα εἰπεῖν͵ καὶ ἡ μήτηρ τῶν θεῶν
Φρυγία ἐστίν. ἐδόκει γὰρ εἶναι Θρᾴττης μητρός· ὅθεν καὶ ἐν Τανάγρᾳ
κατὰ τήν μάχην εὐδοκιμήσας ἔδωκε λέγειν Σωκράτει ὡς οὐκ ἂν ἐκ δυοῖν
Ἀθηναίων οὕτω γεγόνοι γενναῖος.
Πορφύριος φιλόσοφος.
Χρονικά. 3.1.22 Συρίας καὶ Κιλικίας μέχρι Βαβυλῶνος͵ Περδίκκας

ὁ λαβὼν παρὰ Ἀλεξάνδρου τὸν δακτύλιον τὸ δακτυλίδιον. ἐπὶ τῆς
μεγάλης τάττεται Φρυγίας͵ Λυσίμα χος τήν εἰς δεξιὰ τοῖς πλέουσι τὸν
Πόντον ἡγεμονίαν παραλαμβάνει͵ Ἀντίγονος Φρυγίας τῆς μικρᾶς…
Χρονικά. 3.1.24 …ἐπὶ τῆς μεγάλης τάττεται Φρυγίας͵ Λυσίμαχος

τήν εἰς δεξιὰ τοῖς πλέουσι τὸν Πόντον ἡγεμονίαν παραλαμβάνει͵
338
Ἀντίγονος Φρυγίας τῆς μικρᾶς καὶ Παμφυλίας καὶ Λυκίας ἄρχει͵

Εὐμένης Παφλαγονίας καὶ Καππαδοκίας κληροῦται͵ Κάσανδρος ὁ
Ἀντιπάτρου…
Χρονικά. 3.3.11 …τοῦ νεωτέρου ἀδελφοῦ τοῦτον

προσκαλεσάμενος͵ καὶ ἄρχει Μακεδόνων Δημήτριος. Ὁ Ἀντιγόνου μὲν
παῖς οὗτος͵ τοῦ τήν μικρὰν κληρωσαμένου Φρυγίαν͵ ὡς ἀνω τέρω
προείρηται͵ φοβερωτάτου δὲ τῶν τότε κατὰ τήν Ἀσίαν βασιλέων͵ ὃς καὶ
ἐν Φρυγίᾳ θνήσκει πάντων…
Ιππόλυτος εκκλησιαστικός συγγραφέας. 160-236 μ.Χ.
Χρονικόν 151.3 13 Κιλικίαν 14 Παμφυλίαν 15 Πισιδίαν 16

Μυσίαν 17 Λυγδονίαν 18 Φρυγίαν 19 Καμηλίαν Λυκίαν 21
Καρίαν 22 Λυδίαν 23 Τρῳάδα 24 Αἰολίαν 25 Βιθυνίαν 26 τήν
ἀρχαίαν καλουμένην Φρυγίαν.
Πούπλιος Ερένιος Δέξιππος.
003 1a.21 …ἐπὶ τὸν Εὔξεινον Πόντον κατιόντων μέχρι καὶ εἰς Τρα
πεζοῦντα͵ Ἀντίγονος δὲ Παμφυλίων καὶ Κιλίκων μέ χρι Φρυγίας͵ Καρῶν
δὲ Ἄσανδρος͵ Μένανδρος δὲ Λυ δῶν͵ Λεώνατος δὲ τῆς ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ
Φρυγίας. Καὶ τῶν μὲν Ἀσιανῶν οὕτω· τῶν δ΄ Εὐρωπαίων Θρᾴκης…
003 1a.22 …Ἀντίγονος δὲ Παμφυλίων καὶ Κιλίκων μέ χρι Φρυγίας͵

Καρῶν δὲ Ἄσανδρος͵ Μένανδρος δὲ Λυδῶν͵ Λεώνατος δὲ τῆς ἐφ΄
Ἑλλησπόντῳ Φρυγίας. Καὶ τῶν μὲν Ἀσιανῶν οὕτω· τῶν δ΄ Εὐρωπαίων
Θρᾴκης μὲν καὶ Χερρονήσου Λυσίμαχος…
►Αιώνας: μ.Χ. 4ος
Ευσέβιος εκκλησιαστικός συγγραφέας.
Προπαρασκευή ευαγγελίου. 2.1.14.1 Ἀπόλλωνα. παντὸς δὲ ἔθνους ὡς

θεὸν ἀποδεχομένου τὸν Ὄσιριν διὰ τὰς εὐεργεσίας πανταχοῦ μνημεῖα
ἑαυτοῦ καταλιπεῖν. κτίσαι δὲ καὶ πόλεις οὐκ ὀλίγας ἐν Ἰνδοῖς. ἐπελθεῖν δὲ
καὶ τὰ ἄλλα τὰ κατὰ τήν Φρυγίαν ἔθνη καὶ περαιωθῆναι κατὰ τὸν
339
Ἑλλήσποντον εἰς τήν Εὐρώπην. καὶ Μακεδόνα μὲν τὸν υἱὸν ἀπολιπεῖν
βασιλέα τῆς Μακεδονίας͵ Τριπτολέμῳ δὲ ἐπιτρέψαι…
Εκκλησιαστική ιστορία. 5.3.4.2 …τῶν δ΄ ἀμφὶ τὸν

Μοντανὸν(=κύριο όνομα) καὶ Ἀλκιβιάδην καὶ Θεόδοτον περὶ τήν
Φρυγίαν ἄρτι τότε πρῶτον τήν περὶ τοῦ προφητεύειν ὑπόληψιν παρὰ
πολλοῖς ἐκφερο μένων πλεῖσται γὰρ οὖν καὶ ἄλλαι παραδοξοποιίαι…
Κατά Μαρκέλλου. 2.4.29.6 …ταῦτα δὲ καὶ τήν ἁγίαν σύνοδον ἐν

τῇ βασιλικῇ συνελθοῦσαν πόλει ἐξ ἐπαρχιῶν διαφόρων Πόντου καὶ Καπ
παδοκίας Ἀσίας τε καὶ Φρυγίας καὶ Βιθυνίας Θρᾴκης τε καὶ τῶν
ἐπέκεινα μερῶν στηλιτεύειν τὸν ἄνδρα διὰ τῆς κατ΄ αὐτοῦ γραφῆς καὶ μὴ
θέλουσαν ἐξεβιάζετο.
Τα Θεοφάνεια. 15.6 …ἄλλοι δὲ πάλιν κατὰ τοὺς χρόνους τῶν ἀπο

στόλων Σίμωνα τὸν μάγον τήν μεγάλην τοῦ θεοῦ δύναμιν ἐκάλουν͵
αὐτὸν εἶναι νομίσαντες τὸν Χριστόν. καὶ κατὰ τήν Φρυγίαν δὲ
Μοντανὸν ἕτεροι͵ ἀλλαχοῦ δὲ πάλιν ἑτέρους ἄλλοι νενομίκασιν͵ καὶ οὐ
παύσονταί γε οἱ ἀπατεῶνες.
Σχόλια στον Ησαίαν1.63.55 …καὶ πῶς ἡμεῖς ἀκούομεν ἕκαστος τῇ

ἰδίᾳ διαλέκτῳ ἡμῶν ἐν ᾗ ἐγεννήθημεν͵ Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ Ἐλαμῖται
καὶ οἱ κατοικοῦντες τήν Μεσοποταμίαν͵ Συρίαν τε καὶ Καππαδοκίαν͵
Πόντον καὶ τήν Ἀσίαν͵ Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν͵ Αἴγυπτον καὶ τὰ
μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην͵ καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες Ρωμαῖοι͵
Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι͵ Κρῆτες καὶ Ἄραβες…
Αθανάσιος θεολόγος.
De synodis Arimini in Italia et Seleuciae in Isauria 4.3.2 …αἷς καὶ

ἐτέθη παρὰ τοῦ γράψαντος͵ οὕτω καὶ οὗτοι γράψαντες ἐξετέθη νῦν ἡ
πίστις ἔδειξαν ὅτι νεώτερόν ἐστι τὸ τῆς αἱρέσεως αὐτῶν φρόνημα καὶ οὐκ
ἦν πρότερον. εἰ δὲ προστιθέασι τῆς καθολικῆς͵ ἔλαθον ἑαυτοὺς πεσόντες
εἰς τήν παράνοιαν τῶν ἀπὸ Φρυγίας͵ ὥστε καὶ αὐτοὺς κατ΄ ἐκείνους
εἰπεῖν· ἡμῖν πρῶτον ἀπεκαλύφθη καὶ ἀφ΄ ἡμῶν ἡ πίστις ἄρχεται τῶν
Χριστιανῶν. καὶ ὥσπερ ἐκεῖνοι Μαξιμίλλαν καὶ Μοντανόν…
Ηφαστίων αστρολόγος.
340
Αποτελεσματικά. 10.26 Τῷ δ΄ ὕπο Θρηϊκίων καὶ Αἰθιόπων κλίμα

κεῖται. κατὰ δὲ Πτολεμαῖον Νουμηδία͵ Καρχηδονία͵ Ἀφρική͵ Βιθυνία͵
Φρυγία͵ Κολχική. μερικῶς δέ͵ ὡς Ὠδαψὸς λέγει͵ τὰ μὲν ἐμπρόσθια μέρη
Βακτριανή͵ τὰ δὲ ἀριστερὰ Σκυθία͵ Ἀκαρνανία καὶ Ἑλλήσποντος καὶ
Λιβυκὸν πέλαγος…
Αποτελεσματικά. 58.19 ἐν δὲ Λιβύῃ πολλὰ θηρία τήν γῆν τέξεσθαι͵

ὥρᾳ δὲ τρίτῃ ἕως πέμπτης ἐκλείψας σημαίνει Ἀρμενίᾳ͵ Καππαδοκίᾳ͵
Λυδίᾳ͵ Φρυγίᾳ͵ Ἰωνίᾳ͵ Ἑλλησπόντῳ ἀηδῆ τοῖς τε ἄρχουσιν αὐτῶν͵ τῇ
δὲ τρίτῃ τριώρῳ ἐκλείψας τῇ χώρᾳ τῇ πρὸς ἑσπέραν ἐρήμωσιν δηλοῖ ὡς
πόλεις εἰς πόλεις
Αποτελεσματικά. 62.8 …ἐκλείπων ἀπὸ πολλῶν τήν Αἴγυπτον καὶ

τήν Συρίαν ὀχληθήσεσθαι͵ ἑβδόμῃ δὲ καὶ ὀγδόῃ χαλεπὰ πείσεσθαι
Ἀρμενίαν͵ Καππαδοκίαν͵ Φρυγίαν͵ Ἰωνίαν͵ Λυδίαν͵ Ἑλλήσποντον͵
δεκάτῃ δὲ καὶ ἑνδεκάτῃ ὥρᾳ ἐκλείψας θάνατον ἀνθρώποις ἔσεσθαι ἀπὸ
τῆς βαρβάρων χώρας εἰς…
Αποτελεσματικά. 130.24 Λιβύῃ πολλὰ θηρία τήν γῆν τέξεσθαι͵

ὥρᾳ δὲ τρίτῃ ἕως πέμπτης ἐκλείψας σημαίνει Ἀρμενίᾳ͵ Καππαδοκίᾳ͵
Λυδίᾳ͵ Φρυγίᾳ͵ Ἰωνίᾳ͵ Ἑλλησπόντῳ ἀηδῆ τοῖς τε ἄρχουσιν αὐτῶν͵ τῇ
δὲ τρίτῃ τριώρῳ ἐκλείψας τῇ χώρᾳ τῇ πρὸς ἑσπέραν ἐρήμωσιν δηλοῖ ὡς
πόλεις εἰς πόλεις καταφυγεῖν…
Αποτελεσματικά. 133.29 …πολλῶν τήν Αἴγυπτον καὶ Συρίαν

ὀχληθήσεσθαι͵ ἑβδόμῃ δὲ καὶ ὀγδόῃ χαλεπὰ πείσεσθαι Ἀρμενίαν͵
Καππαδοκίαν͵ Φρυγίαν͵ Ἰωνίαν͵ Λυδίαν͵ Ἑλλήσποντον͵ ι δὲ καὶ ια
ὥρᾳ ἐκλείψας θάνατον ἀνθρώποις ἔσεσθαι ἀπὸ τῆς βαρβάρων χώρας εἰς
Ἕλληνας καὶ τοῖς παραθαλασσίοις τόποις λιμὸν…
Αποτελεσματικά. 173.24 …ὥραν Γαλάταις πρὸς Ἕλληνας

πόλεμον ἔσεσθαι͵ ἐν δὲ Λιβύῃ πολλὰ θηρία τήν γῆν τέξεσθαι͵ ἀπὸ δὲ τῆς
γ ὥρας ἄχρι τῆς ε Ἀρμενίᾳ͵ Καππαδοκίᾳ͵ Λυδίᾳ͵ Φρυγίᾳ͵ Ἰωνίᾳ͵
Ἑλλησπόντῳἀηδῆ τοῖς ἄρχουσιν αὐτῶν͵ κατὰ δὲ τήν γ τρίωρον τῇ πρὸς
ἑσπέραν χώρᾳ ἐρήμωσιν δηλοῖ ὡς πόλεις…
Αποτελεσματικά. 176.18 …περὶ δὲ δ ἢ ε ὥραν ἐκλείποντος ὑπὸ

πολλῶν τήν Αἴγυπτον καὶ τήν Συρίαν ὀχληθήσεσθαι͵ ἐν ζ δὲ καὶ η χαλεπὰ
πείσεσθαι Ἀρμενίαν͵ Καππαδοκίαν͵ Φρυγίαν͵ Ἰωνίαν͵ Λυδίαν͵
341
Ἑλλήσποντον͵ ἐν δὲ ταῖς λοιπαῖς ὥραις θάνατον ἀνθρώποις ἔσεσθαι καὶ

τοῖς Ἕλλησιν …
Σωκράτης σχολαστικός.
HE 1.8.38 …ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανὸν ἄνδρας

εὐλαβεῖς͵ ἐν οἷς ἐτύγχανον Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ Ἐλαμῖται͵ καὶ οἱ
κατοικοῦντες Μεσοπο ταμίαν͵ Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν͵ Πόντον
τε καὶ τήν Ἀσίαν͵ Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν͵ Αἴγυπτον͵ καὶ τὰ μέρη
τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην͵ οἵ τε ἐπιδημοῦντες Ρωμαῖοι͵ Ἰουδαῖοί τε
καὶ Προσήλυτοι͵ Κρῆτες καὶ Ἄραβες.
Ιωάννης Χρυσόστομος.
Σχόλια στις Πράξεις των Αποστόλων. 60.44.5 Μῆδοι͵ καὶ

Ἐλαμῖται͵ καὶ οἱ κατοικοῦντες τήν Μεσοποταμίαν͵ Ἰουδαίαν τε καὶ
Καππαδοκίαν͵ Πόντον καὶ τήν Ἀσίαν͵ Φρυγίαν τε καὶ Παμφυ λίαν͵
Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην͵ καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες
Ρωμαῖοι…
Θεοδώρετος.
Ιστορία εκκλησιαστική. 2.7 Αὐτοκράτορες Μέγιστοι Ἀεισέβαστοι

Νικηταὶ Αὔγουστοι Οὐαλεντινιανὸς καὶ Οὐάλης καὶ Γρατιανὸς
ἐπισκόποις διοικήσεως Ἀσιανῆς͵ Φρυγίας͵ ΚαροΦρυγίας͵ Πακατιανῆς͵
ἐν κυρίῳ χαίρειν. Συνόδου τηλικαύτης συγκροτηθείσης ἐν τῷ Ἰλλυρικῷ
καὶ ζητήσεως πολλῆς γενομένης περὶ τοῦ σωτηρίου λόγου…
Ερμίας Σαλαμίνιος.
Ιστορία εκκλησιαστική. 2.32.6.2 …βασιλεῖ κεχαρισμένος ὢν διὰ τὸν

βίον͵ ὡς εἰκός͵ ἐβοήθει τῇ ὑπ΄ αὐτὸν ἐκκλησίᾳ. Φρύγες δὲ κατὰ τήν
ἄλλην ἀρχομένην παραπλήσια τοῖς ἄλλοις ὑπέμειναν͵ πλὴν Φρυγίας καὶ
τῶν ἄλλων ἐθνῶν τῶν ἐκ γειτόνων͵ ἔνθα δὴ ἐκ τῶν κατὰ Μοντανὸν
342
χρόνων πλῆθος ἀρξάμενοι καὶ νῦν εἰσι. Περὶ δὲ τοῦτον τὸν χρόνον οἱ
ἀμφὶ τὸν Εὐσέβιον τὸν Νικομηδείας
Νέες ιστορίες. 67.28 Ἐκεῖνο μέντοι διορίζομεν͵ τὸ χρῆναι τὸν βικά

ριον τῆς Ἀσιανῆς͵ ὄντα δὲ καὶ ἄρχοντα τῆς Πακατια νῆς Φρυγίας͵
μηκέτι μὲν οὕτω προσαγορεύεσθαι͵ ἀλλὰ τοῦ λοιποῦ κόμητα Φρυγίας
Πακατιανῆς ὀνομάζεσθαι͵ καὶ κομίζεσθαι ἐκ τοῦ δημοσίου…
Νέες ιστορίες. 67.29 …τῆς Ἀσιανῆς͵ ὄντα δὲ καὶ ἄρχοντα τῆς

Πακατια νῆς Φρυγίας͵ μηκέτι μὲν οὕτω προσαγορεύεσθαι͵ ἀλλὰ τοῦ
λοιποῦ κόμητα Φρυγίας Πακατιανῆς ὀνομάζεσθαι͵ καὶ κομίζεσθαι ἐκ
τοῦ δημοσίου͵ ἅπερ καὶ νῦν προ φάσει ἀννόνων τε καὶ καπιτατιώνων
ὑπὲρ ἑκατέρας…
Νέες ιστορίες. 238.39 …καὶ ἅπαντα πράττειν ὁπόσα τοῖς

στρατιωτικοῖς δεδώκαμεν ἄρχουσιν. καὶ ὥσπερ τῷ τε Ἰσαυρίας κόμητι τῷ
τε τῆς Πακατιανῆς Φρυγίας καὶ πρός γε τοῖς πραίτωρσι Λυκαονίας τε
καὶ Πισιδίας καὶ Θρᾴκης καὶ τὸ στρατιωτικὸν ὑπεκλίναμεν…
Ιωάννης Μαλαλάς χρονογράφος.
Χρονικόν. 76.11 Μετὰ δὲ Γεδεὼν ἡγεῖτο τοῦ Ἰσραὴλ Θῶλας. ἐν δὲ τοῖς

και ροῖς τοῦ Θῶλα ἦν ἐν τῇ Φρυγίᾳ χώρᾳ Μαρσύας ὁ φιλόσοφος͵ ὅστις
ἐφεῦρε διὰ μουσικῆς αὐλοὺς ἀπὸ καλάμων. καὶ ἀπενοεῖτο ἀποθεῶν
ἑαυτὸν καὶ λέγων͵ Εὗρον τροφὴν ἀνθρώποις…
Χρονικόν. 79. Μετὰ δὲ Θῶλαν ἡγεῖτο τοῦ Ἰσραὴλ Αἰγλὼμ ὁ Ζαβουλωνί

της· ἐν ἐκείνοις δὲ τοῖς χρόνοις ἦν παρ΄ Ἕλλησι μάντις ἄλλη͵ Σίβυλλα ἡ
Ἐρυθραία. ἐν οἷς χρόνοις ἐβασίλευσε τῆς Φρυγίας ὁ Τρῶος͵ ὃς ἐγένετο
πατὴρ Ἰλίου καὶ Γανυμήδους. οὗτος ἔκτι σε πόλεις δύο͵ τήν Τροίαν εἰς
ὄνομα ἴδιον καὶ τὸ Ἴλιον…
Χρονικόν. 362.8 …εἰς τὸ λεγόμενον Κοτυάειον(=Κιουτάχεια Κοτύαιον),

557
. ἦσαν γὰρ οἱ αὐτοὶ Κοτυαεῖς πολῖται φονεύσαντες ἐπισκόπους
τέσσαρας· τὸ δὲ Κοτυάειον πόλις ἐστὶ τῆς Φρυγίας ἐπαρχίας
Σαλουταρίας. καὶ κατέλαβε τήν Κοτυαέων πόλιν ἐπίσκοπος ὢν ὁ αὐτὸς
557
Άκογλου Ξ.: Λαογραφικά Κοτυώρων. Αθήνα 1939 (Α΄ τόμ.) [Β΄ τόμος μεταθανατίως, Αθήνα
1964].
343
Κῦρος πρὸ τῶν ἁγίων γενεθλίων. γνόντες δὲ οἱ τῆς πόλεως κληρικοὶ καὶ
πολῖται…
Χρονικόν. 394.1 …τὸν Φουσκιανοῦ τὸν ἀπὸ ἐπισκόπων Ἀπαμείας · ὁ δὲ

Λογγινίνης πρῶτος ἀπώλετο ἐν τῇ συμβολῇ τοῦ πολέμου͵ ὅτε ὑπήν
τησαν ἀλλήλοις τὰ ἐξέρκετα εἰς τὸ Κοτυάειον͵ πόλιν τῆς Φρυγίας͵ ἐκεῖ
ἐσφάγη· καὶ μετ΄ αὐτὸν Κόνων ὁ Φουσκιανοῦ λόγχῃ βληθεὶς ἔπεσε.
Χρονολογικά. 15.1 …Νουμιδία͵ Μασσυρίς͵ Μαυριτανία ἡ κατέναντι

Γαδεί ρων· ἐν δὲ τοῖς κατὰ βοῤῥᾶν τὰ παρὰ θάλασσαν ἔχει Κιλικίαν͵
Παμφυλίαν͵ Πισιδίαν͵ Μυσίαν͵ Λυκαονίαν͵ Φρυγίαν͵ Καμαλίαν͵
Λυκίαν͵ Καρίαν͵ Λυδίαν͵ Μυσίαν ἄλλην͵ Τρωάδα͵ Αἰολίδα͵ Βιθυνίαν͵
τήν ἀρχαίαν Φρυγίαν…
Λεόντιος εκκλησιαστικός συγγραφέας.
012 336 …ἐγεννήθημεν͵ Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ Ἐλαμῖται καὶ οἱ

κατοικοῦντες τήν Μεσοποταμίαν͵ Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν͵
Πόντον καὶ τήν Ἀσίαν͵ Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν͵ Αἴγυπτον καὶ τὰ
μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην͵ καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες Ρωμαῖοι͵
Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι…
Νέα ιστορία. 2.22.2.7 Βιθυνοὶ δὲ τριάκοντα͵ καὶ πεντήκοντα Λίβυες·

ὁ δὲ πεζὸς στρατὸς ἦν πεντεκαίδεκά που μυριάδων͵ ἱππεῖς δὲ
πεντακισχίλιοί τε καὶ μύριοι· τούτους δὲ Φρυγία καὶ Καππαδοκία
παρεῖχεν· ὡρμίσθησαν δὲ αἱ νῆες ἐν τῷ Πειραιεῖ μὲν αἱ Κωνσταντίνου͵
κατὰ δὲ τὸν Ἑλλήσποντον…
Εκ της Καινής Διαθήκης.
Πράξεις.28.22 …καὶ Μῆδοι καὶ Ἐλαμῖται͵ καὶ οἱ κατοικοῦντες τήν

Μεσοποταμίαν͵ Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν͵ Πόντον καὶ τήν Ἀσίαν͵
Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν͵ Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ
Κυρήνην͵ καὶ οἱ ἐπι δημοῦντες Ρωμαῖοι͵ Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι…
344
Περίπλους Ευξείνου Πόντου.
Περίπλους Ευξείνου Πόντου. 7.3 Ἀπὸ δὲ Χηλῶν εἰς Σαγγάριον͵

ποταμὸν πλωτὸν͵ στάδια ρπ͵ μίλια κδ. Οὗτος ὁ ποταμὸς ἐκ τῆς ὑπὲρ
Θυνῶν τε καὶ Φρυγίας φερόμενος ἐξίησι διὰ τῆς Θυνιάδος. Ἀπὸ δὲ
Σαγγαρίου ποταμοῦ εἰς Ὕπιον ποταμὸν…
Ιωάννης Λαυρέντιος Λύδος.
Mens 4.47.37 …ἐδίδου τοῖς πυνθανομένοις. ὀγδόη ἡ Γεργιθία·

πολίχνη δὲ περὶ τὸν Ἑλλήσποντον τὸ Γεργίθιον. ἐν νάτη Φρυγία͵ δεκάτη
ἡ Τιβουρτία ὀνόματι Ἀλβουναία. ὅτι ἡ Ἰουδαία Σίβυλλα καὶ Χαλδὶς
ἐκαλεῖτο· καὶ γὰρ ὁ Φίλων τὸν Μωυσέως βίον ἀναγράφων Χαλδαῖον 558
εἶναι…
Ευάγριος Σχολαστικός.
Ιστορία εκκλησιαστική. 27.15 …ξηρᾶς ὀφθῆναι τῶν ὑδάτων ἐς

τοὐπίσω νοστησάντων· πα θεῖν τε καὶ τὰ πολλὰ Βιθυνίας τε καὶ
Ἑλλησπόντου͵ Φρυγίας τε ἑκατέρας. Ὃ δὴ πάθος καὶ ἐπὶ χρόνον τῆς
γῆς ἐπεκράτησεν͵ οὐχ ὥσπερ ἤρξατο οὕτω σφοδρῶς διαμένον͵ ἀλλὰ
κατὰ μικρὸν λῆγον͵ μέχρις οὗ καθάπαξ ἐπέπαυστο.
Στέφανος γραμματικός.
Εθνικά. 15.9 Ἄγκαρα͵ πόλις Ἰταλίας͵ ὡς Ἀντία Ἀδρία. τὸ ἐθνικὸν

Ἀγκαράτης͵ ὡς Πολύβιος ὀγδόῃ. Ἄγκυρα͵ πόλις Γαλατίας. οἱ δὲ
Φρυγίας αὐτήν ἀναγράφουσιν. ἔοικε δ΄ οὖν [Φρυγίας] διὰ τὸ
ἀμφοτέρων εἶναι· Γαλατῶν γὰρ οὖσα ὅμορός ἐστι τῇ μεγάλῃ Φρυγίᾳ.
Anec 22.17.4 … ἤκμαζεν͵ ἐνδεεστέρως μὲν ἢ κατὰ χρείαν ἐς

Βυζάντιον ὁ σιταγωγὸς στόλος ἀφίκετο͵ Πέτρος δὲ τοῖς παροῦσι
558
Παρατηρήσεις για τα βυζαντινά θέματα Παφλαγονίας και Χαλδίας κατά την μεταγενέστερη
περίοδο της ιστορίας τους, τέλη 11 ου -αρχές 13 ου αι., Πρακτικά Γ΄Πανελληνίου Συνεδρίου για τον
Ελληνισμό της Μικράς Ασίας, Θεσσαλονίκη 1996…και Σειράν κι' χαλάνω : Δρᾶμα ἠθογραφικό σέ
τέσσερις πράξεις : Ἰδίωμα τῆς Χαλδίας τοῦ Πόντου Μαυροπούλου - Βαφειάδου , Άννα. Ἀθήνα : Τυπ.
Παπαδογιάννη 1974
345
διαπορούμενος͵ ἐκ τῶν ἔν τε Βιθυνίᾳ καὶ Φρυγίᾳ καὶ Θρᾴκῃ χωρίων

πρίασθαι μέγα τι χρῆμα σίτου ἠξίου. ἦν τε ἀναγκαῖον τοῖς ταύτῃ
οἰκοῦσι μέχρι …
Χρονικόν 53.1 Ἔχει δὲ καὶ ἐν τοῖς κατὰ βοῤῥᾶν μέρεσιν τὰς

παραθαλασ σίας͵ Κιλικίαν͵ Λυγδονίαν͵ Καρίαν͵ Βιθυνίαν͵ Παμφυλίαν͵
Φρυγίαν͵ Λυδίαν τήν ἀρχαίαν͵ Πισιδίαν͵ Καμιλίαν͵ Τρῳάδα͵ Φρυγίαν͵
Μυσίαν͵ Λυκίαν͵ Αἰολίαν. Εἰσὶ δὲ αὐτοῖς καὶ νῆσοι ἐπίκοινοι αὗται·
Κόρσυρα…
Χρονικόν 53.2 …Κιλικίαν͵ Λυγδονίαν͵ Καρίαν͵ Βιθυνίαν͵

Παμφυλίαν͵ Φρυγίαν͵ Λυδίαν τήν ἀρχαίαν͵ Πισιδίαν͵ Καμιλίαν͵
Τρῳάδα͵ Φρυγίαν͵ Μυσίαν͵ Λυκίαν͵ Αἰολίαν. Εἰσὶ δὲ αὐτοῖς καὶ νῆσοι
ἐπίκοινοι αὗται· Κόρσυρα͵ Ταυ ριαννίς͵ Ἀστυπάλαια͵ Κῶος͵
Λαμπαδοῦσα͵ Γαλάτη͵ Χίος…
Χρονογραφικά. 22.7 …ἦν δὲ ἐτῶν ἑξακοσίων ὁ Νῶε͵ ὅτε ὁ

κατακλυσμὸς ἐγένετο. ὡς δὲ ἔληξε τὸ ὕδωρ͵ ἡ κιβωτὸς ἱδρύθη ἐπὶ τὰ ὄρη
Ἀραράτ͵ ἅτινα ἴσμεν ἐν Παρθίᾳ͵ τινὲς δὲ ἐν Κελαιναῖς τῆς Φρυγίας
εἶναί φασιν· εἶδον δὲ τὸν τόπον ἑκάτερον. ἐπεκράτησε δὲ ὁ κατακλυσμὸς
ἐνιαυτόν· καὶ τότε ἐξηράνθη ἡ γῆ. οἱ δὲ ἐξῆλθον τῆς κιβωτοῦ κατὰ
συζυγίας͵ ὡς ἔστιν εὑρεῖν…
Γεώργιος Μοναχός χρονογράφος.
Χρονικόν 56.4 …ἐν δὲ τοῖς κατὰ βορρᾶν τὰ παρὰ θάλασσαν ἔχει͵

Κιλικίαν͵ Παμφυλίαν͵ Πισιδίαν͵ Μυσίαν͵ Λυκαονίαν͵ Φρυγίαν͵
Καμαλίαν͵ Λυκίαν͵ Καρίαν͵ Λυδίαν͵ Μυσίαν ἄλλην͵ Τρῳάδα͵ Αἰολίδα͵
346
Βιθυνίαν͵ τήν ἀρχαίαν Φρυγίαν͵ καὶ νήσους πάλιν ἔχει Σαρδανίαν͵

Κρήτην͵ Κύπρον καὶ ποταμὸν Γηὼν τὸν καὶ Νεῖλον καλούμενον.
Χρονικόν 604.19 …ὥστε πεσεῖν τὰ τείχη τῆς πόλεως καὶ τὸ πολὺ

μέρος αὐτῆς ἐν διαφόροις τόποις͵ καὶ μέντοι καὶ χώρας ἄλλας καὶ κώμας
τῆς τε Θρᾴκης καὶ Πόντου καὶ Βιθυνίας καὶ Φρυγίας καὶ Γαλατίας͵ καὶ
ἐπεκράτησεν ὁ σεισμὸς ἐπὶ μῆνας γ. διὸ καὶ ὁ βασιλεὺς σὺν τῷ
πατριάρχῃ Πρόκλῳ καὶ παντὶ…
Χρονικόν 110.97.38 Ἐν δὲ τοῖς κατὰ βοῤῥᾶν τὰ παραθαλάσσια ἔχει͵

Κιλικίαν͵ Παμφυλίαν͵ Πισσιδίαν͵ Μυσίαν͵ Λυκαονίαν͵ Φρυγίαν͵
Καβαλίαν͵ Λυκίαν͵ Καρίαν͵ Λυδίαν͵ Βιθυνίαν͵ τήν ἀρχαίαν Φρυγίαν·
καὶ νήσους πάλιν ἔχει͵ Σαρδινίαν͵ Κρήτην͵ Κύπρον καὶ ποταμὸν τὸν καὶ
Νεῖλον καλούμενον.
Χρονικόν 110.245.49 Ἐλαμῖται͵ καὶ οἱ κατοικοῦντες Μεσοποταμίαν͵

Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν͵ Πόντον καὶ τήν Ἀσίαν͵ Φρυγίαν τε καὶ
Παμφυλίαν͵ Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην. Οἱ οὖν
πανταχοῦ τῆς οἰκουμένης ἐκεῖ συνήγοντο…
Χρονικόν 110.740.22 …τὸ πλεῖστον μέρος αὐτῆς ἐν διαφόροις

τόποις· καὶ μέντοι καὶ κώμας καὶ χώρας τῆς τε Θρᾴκης καὶ Πόντου͵
Βιθυνίας ͵ καὶ Φρυγίας͵ καὶ Γαλατίας͵ καὶ ἐπεκράτησεν ὁ σεισμὸς ἐπὶ
μῆνας γ· διὸ καὶ ὁ βασιλεὺς σὺν τῷ πατριάρχῃ Πρόκλῳ…
Βιβλιοθήκη. 82.64a.40 …καὶ τῶν ἐπὶ τὸν Εὔξεινον Πόντον

κατιόντων μέχρι καὶ ἐς Τραπεζοῦντα͵ Ἀντίγονος δὲ Παμφύλων καὶ
Κιλίκων μέχρι Φρυγίας͵ Καρῶν δὲ Ἄσανδρος͵ Μένανδρος δὲ Λυδῶν͵
Λεόννατος δὲ τῆς ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ Φρυγίας.
Βιβλιοθήκη. 82.64b.1 …καὶ Κιλίκων μέχρι Φρυγίας͵ Καρῶν δὲ

Ἄσανδρος͵ Μένανδρος δὲ Λυδῶν͵ Λεόννατος δὲ τῆς ἐφ΄ Ἑλλησ πόντῳ
Φρυγίας. Καὶ τῶν μὲν Ἀσιανῶν οὕτω͵ τῶν δ΄ Εὐρωπαίων Θρᾴκης μὲν
καὶ Χερρονήσου Λυσίμαχος…
Βιβλιοθήκη. 92.69a.41 Πόντου τοῦ Εὐξείνου σύνορα ἔστε ἐπὶ πόλιν

Ἑλλάδα Τραπεζοῦντα͵ Σινωπέων ἄποικον. Παμφύλων δὲ καὶ Λυκίων καὶ
Φρυγίας τῆς μεγάλης Ἀντίγονος͵ Καρῶν δὲ Κάσανδρος͵ Λυδῶν δὲ
347
Μένανδρος͵ τῆς δὲ ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ Φρυγίας Λεόννατος͵ ἣν ἐξ

Ἀλεξάνδρου…
Βιβλιοθήκη. 92.69b.2 …καὶ Φρυγίας τῆς μεγάλης Ἀντίγονος͵ Καρῶν

δὲ Κάσανδρος͵ Λυδῶν δὲ Μένανδρος͵ τῆς δὲ ἐφ΄ Ἑλλησπόντῳ Φρυγίας
Λεόννατος͵ ἣν ἐξ Ἀλεξάνδρου μὲν Κάλας ὄνομα κατέχει͵ ἔπειτα
Δήμαρχος ἐπετέτραπτο. Τὰ μὲν κατὰ τήν Ἀσίαν ὧδε ἐνεμήθη.
Αιώνας: Μ.Χ. 10
Κωνσταντίνος Πoφυρογέννητος VII.
Πρεσβεία. 256.4 …τίς ἂν ἔτι περὶ τούτου διαπορήσειεν; καὶ μὴν ὥσπερ
ἐν δείπνῳ πολυτελεῖ πάντα ἔνεστιν ἱκανὰ πᾶσι καὶ πλείω τῶν ἱκανῶν. καὶ
γὰρ Λυκαονίαν καὶ Φρυγίαν τήν ἐφ΄ Ἑλλησπόντου καὶ τήν Πισιδικήν͵
πρὸς δὲ ταύταις Χερρόνησον καὶ τὰ προσοροῦντα ταύτῃ τῆς Εὐρώπης
ἔξεστιν ὑμῖν οἷς ἂν βούλησθε…
Πρεσβεία. 273.14 σαντο͵ καὶ τότε τῆς μὲν Εὐρώπης αὐτῷ προσέθηκαν
Χερρόνησον καὶ Λυσιμαχίαν καὶ τὰ προσοροῦντα τούτοις ἐρύματα καὶ
χώραν͵ ἧς Ἀντίοχος ἐπῆρχεν͵ τῆς δ΄ Ἀσίας Φρυγίαν τήν ἐφ΄
Ἑλλησπόντου͵ Φρυγίαν τήν μεγάλην͵ Μυσούς͵ οὓς πρότερον αὐτὸς
παρεσκευά σατο͵ Λυκαονίαν Μιλυάδα Λυδίαν Τράλλεις Ἔφεσον
Τελμισσόν.
De insidiis 168.2 …τὸν ἀπὸ ἐπισκόπων Ἀπαμείας . ὁ δὲ Λιγγίνης

πρῶτος ἀπώλετο ἐν τῇ συμβολῇ τοῦ πολέμου͵ ὅτε ὑπήντησαν ἀλλήλοις
τὰ ἐξέρκετα εἰς τὸ Κοτιάειον͵ εἰς πόλιν τῆς Φρυγίας͵ καὶ μετ΄ αὐτὸν
Κόνων ὁ Φουσκιανοῦ. καὶ λοιπὸν ἔδωκαν εἰς φυγὴν οἱ Ἴσαυροι͵ καὶ τότε
συνελήφθησαν οἱ λοιποὶ ἔξαρχοι αὐτῶν καὶ ἀπεκεφαλίσθησαν…
Θέμα=περιοχή Ασίας. .1.32 …μάγιστρος ἐπέμπετο τοῖς τάγμασιν

ἔξαρχος. Καὶ μάρτυς ὁ ἐν Σμύρνῃ κείμενος τάφος Πουπλίου τινὸς
ἀνθυπάτου γράφων οὕτως· 6Πού πλιος ἀνθύπατος ἄρχων Ἰωνίας
Φρυγίας Αἰολίδος Μαιονίας Λυδίας Ἑλλησ Πόντου Μυσίας Βιθυνίας
Ταρσίας Γαλατίας Μαριανδυνῶν Πόντου Παφλαγονίας Καππαδοκία ς
μικρᾶς καὶ μεγάλης Ἰσαυρίας τε καὶ Λυκαονίας καὶ
Θέμα=περιοχή Ασίας. .3.29 …καλοῦνται οἱ κατοικοῦντες Μίλητόν τε

καὶ Ἔφεσον· οἱ δὲ τὸ μεσό γαιον Σαρδιανοί͵ Λυδοί τε καὶ Μαίονες καὶ
Κᾶρες καὶ οἱ τῆς μικρᾶς Φρυγίας οἰκήτορες. Καὶ οὕτως μὲν οἱ
348
Θρᾳκήσιοι. Ταύτην δὲ τήν ἱστορίαν Νικόλαος ὁ Δαμασκηνὸς γράφει ἐν

τῷ ὀκτωκαιδεκάτῳ αὐτοῦ βι βλίῳ͵ ὁ γεγονὼς ὑπογραφεὺς Ἡρώδου τοῦ
βασιλέως.
Συμεών λογοθέτης ιστορικός. .
001 16.13 …στηλῶν κατέναντι Γαδείρων. ἔχει δὲ ἐν τοῖς κατέναντι

βορρᾶν τὰ παρὰ θάλασσαν͵ Κιλικίαν͵ Παμφυλίαν͵ Πισιδίαν͵ Μυσίαν͵
Λυκαονίαν͵ Φρυγίαν͵ Καβαλίαν͵ Λυκίαν͵ Καρίαν͵ Λυδίαν͵ Μυσίαν
ἄλλην͵ Τρωάδα͵ Αἰολίδα͵ Βιθυνίαν͵ τήν ἀρχαίαν Φρυγίαν.
001 16.15 Μυσίαν͵ Λυκαονίαν͵ Φρυγίαν͵ Καβαλίαν͵ Λυκίαν͵

Καρίαν͵ Λυδίαν͵ Μυσίαν ἄλλην͵ Τρωάδα͵ Αἰολίδα͵ Βιθυνίαν͵ τήν
ἀρχαίαν Φρυγίαν. ἔχει δὲ καὶ νήσους Σαρδινίαν͵ Κρήτην͵ Κύπρον͵ καὶ
ποταμὸν Γηὼν τὸν καλουμένον Νεῖλον. Τῷ δὲ Ἰάφεθ τῷ τρίτῳ υἱῷ τοῦ
Νῶε ἔλαχον χῶραι …
Λεξικόν. 1009.2 Μητροπόλεις ὅσαι πόλεις ἀποικίας ἔστειλαν.

Μητροφάνης͵ Εὐκαρπίας τῆς Φρυγίας͵ σοφιστής. ἔγραψε περὶ τῆς
Φρυγίας αὐτῆς βιβλία β͵ Περὶ ἰδεῶν λόγου͵ Περὶ στάσεων͵ εἰς τήν
Ἑρμογένους τέχνην ὑπόμνημα͵ εἰς Ἀριστείδην ὑπόμνημα.
Λεξικόν. 1614.3 Συνωνή. ὅτι ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ἡ τοῦ σίτου φορὰ

ἐσπάνιζε͵ καὶ ἐνδεεστέρως ἢ κατὰ τήν χρείαν ὁ σιταγωγὸς στόλος
ἀφίκετο. ἀπορούμενος δὲ τοῖς παροῦσιν͵ ἔν τε Βιθυνίᾳ καὶ Φρυγίᾳ καὶ
Θρᾴκῃ χωρίων πειρᾶσθαι μέγα τι χρῆμα σίτου ἠξίου. ἦν τε ἀναγκαῖον
τοῖς ταύτῃ οἰκοῦσι μέχρι μὲν εἰς τήν θάλασσαν πόνῳ πολλῷ τὰ φορτία…
Γεώργιος Κεδρινός χρονογράφος.
Συγκριτική ιστορία. 1..19 …πλάτος μίλια χιλιάδες δέκα ἕξ. Ὅτι τὰ

ὄρη Ἀραρὰτ ἴσμεν ἐν Παρθίᾳ τῆς Ἀρμενίας εἶναι· τινὲς δέ φασιν͵ ἐν
Κελαιναῖς τῆς Φρυγίας. Ὅτι ἐπὶ ἑκατὸν χρόνοις ἐσκευάζετο ἡ
Κιβωτός559͵ ἐπληρώθη δὲ τῷ φθ ἔτει τῆς ζωῆς τοῦ Νῶε…
559
maior - Naturalis historia LLA 399, liber : 5, par. : 106, vol. : 1, pag. : 405, linea : 13 106 tertius
**Apameam** vadit, ante appellatam Celaenas, deinde Ciboton. sita est in radice montis Signiae,
circumfusa Marsya, Obrima, Orba fluminibus in Maeandrum cadentibus. Marsyas ibi redditur, ortus ac
paulo mox conditus. ubi certavit tibiarum cantu cum Apolline, Aulocrene est; ita vocatur convallis, X'
349
Νικηφόρος Βρυέννιος ιστορικός.
Ιστορία 3.16.2 …εἰς τὸν κρατοῦντα πίστιν τηρῆσαι ἀκράδαντον. Ὁ

γοῦν Βοτανειάτης͵ τῶν ἄλλων ἁπάντων αὐτῷ προσκεχω ρηκότων͵
ἀπάρας ἐκ τῆς Φρυγίας πρὸς τήν Βιθυνίαν ἠπείγετο͵ διε πέμπετο δὲ καὶ
πρὸς τοὺς ἐν τῇ πόλει λάθρᾳ͵ τιμὰς μεγίστας καὶ δω ρεὰς τοῖς ἄρχουσιν
ἐπαγγελλόμενος…
Ιωάννης Σωναράς.
Επιτομή ιστοριών 1.260.3 Ὡς δ΄ ἧκεν εἰς Βαβυλῶνα͵ σατράπας ἐπὶ

τὰ κα τεστραμμένα ἔπεμπεν ἔθνη͵ εἰς Ἀραβίαν δηλαδὴ καὶ
Καππαδοκίαν͵ εἰς Φρυγίαν τε τήν μεγάλην͵ εἰς Λυ κίαν τε καὶ Ἰωνίαν͵
εἰς Καρίαν͵ εἰς Φρυγίαν τήν παρ΄ Ἑλλήσποντον καὶ Αἰολίδα.
Επιτομή ιστοριών. 1.260.4…εἰς Ἀραβίαν δηλαδὴ καὶ Καππαδοκίαν͵

εἰς Φρυγίαν τε τήν μεγάλην͵ εἰς Λυκίαν τε καὶ Ἰωνίαν͵ εἰς Καρίαν͵ εἰς
Φρυγίαν τήν παρ΄ Ἑλλήσποντον καὶ Αἰολίδα.
Ιωάννης καματερός αστρονόμος.
001 605 Ὑπόκειται δὲ κλίματα Καρκίνῳ τῷ ζῳδίῳ Καρχηδονία͵

Ἀφρικὴ͵ ἀλλὰ καὶ Νουμιδία͵ σὺν Ἀρμενίᾳ Κολχικὴ͵ Φρυγία͵ Βιθυνία.
Ὑποτάσσει δὲ τοῦ σώματος στήθους τε καὶ καρδίας͵ σπληνὸς͵ στομάχου
καὶ μαστῶν καὶ τόπων ἐγκρυφίων·
001 3938 …ὀλίγον παραλλάξασα τοῦ διὰ Βυζαντίου͵ Βαιτικῆς

Ἱσπανίας τε͵ Ἀφρικῆς καὶ Ἀσίας καλουμένης τῆς Ἀσίδος͵ Φρυγίας τῆς
μεγάλης͵ Συρίας Κοίλης͵ Σηρικῆς͵ Ἀραβίας͵ Περσίδος ἐρήμου Ἀραβίας
τε καὶ Μεσοποταμίας…
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 1.68.5 …δὲ σημείωσαι καὶ τὸν

ἀνισασμὸν τὸν κατά τινα οἷον ἀντίδοσιν καὶ ἀντιπάθειαν. οὐ γὰρ μόνον ἡ
γῆ τῶν Φρυγῶν διὰ Ἑλληνίδα γυναῖκα τήν Ἑλένην πάσχει κακῶς͵ ἀλλὰ
p. ab Apamea Phrygiam petentibus.
350
καὶ Ἕλληνες διὰ γυναῖκας Φρυγίας͵ τήν Χρυσηΐδα καὶ τήν Βρισηΐδα͵
παραπολοῦνται λοιμῷ. Ὅτι οὐρῆας τοὺς ἡμιόνους λέγει ἢ παρὰ τὸ ὄρος
ὀρέας καὶ Ἰωνικῶς οὐρῆας·
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 1.633.30 Ἐν τούτοις δὲ τὸ ἐσήλυθον

νοεῖται μὲν καὶ κατὰ ἀναστροφήν͵ ἵνα ᾖ καὶ ἐς Φρυγίην ἤλυθον. δύναται
δὲ εἶναι ὅμοιον καὶ πρὸς τὸ κατέδυ Τρώων πόλιν. ὁμοιοῦνται γὰρ τὸ
εἰσῆλθε χώραν καὶ κατέδυ πόλιν. Φρυγίαν δὲ νῦν κατὰ τοὺς παλαιοὺς
νοητέον τήν μεγάλην͵ τήν παρὰ τῷ ποταμῷ Σαγγαρίῳ͵ οὐ τήν μικράν͵
περὶ ἣν καὶ ἡ Τροία ἐστίν.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 3.277.21 …τινες ἐνταῦθα πελειάδας

αὐτὸ τὸ ἄστρον τὰς Πλειάδας νοῆσαι͵ κατασκευά ζοντες τὸν λόγον διὰ
πολλῶν͵ οἳ καὶ τὸ ὅλον ποτήριον εἰς τὸν κόσμον ἀλληγοροῦσιν͵ ὡς καὶ
Ασκληπιάδης ὁ Μυρλεανός͵ ἤγουν ὁ ἐκ τῆς Φρυγιακῆς Μυρλείας τῆς
νῦν Ἀπαμείας ͵(εδώ φαίνεται ξεκάθαρα ότι μιλάμε για την Απάμεια560)
ἀνασκευάσας οἷον τὸ Ὁμηρικὸν ποτήριον καὶ τὸ τῆς ὕλης πάχος
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 3.428.8 …οὔτε γὰρ Ἴδηθεν ὁ Ζεὺς

τοὺς μὴ πόρρω Θρᾷκας καὶ Μυσοὺς καθορᾷ͵ οὔτ΄ ἂν ἐξ ὀρθοῦ πάλιν
τρέπειν τοὺς ὀφθαλμοὺς λέγοιτο. Ὁ γὰρ ἐκ τῆς Ἴδης τήν μικρὰν
βλέπων Φρυγίαν͵ περὶ ἣν καὶ ἡ Τροία͵ βλέποι ἂν ἐξ εὐθείας καὶ τὰ
περὶ Θρᾴκην͵ καὶ οὐδ΄ ἂν διέλαθεν αὐτὸν ὁ Ποσειδῶν ἐκ τῆς
Θρηϊκίης Σάμου βοήθειαν ἐξαρτύσας τοῖς Ἀχαιοῖς.
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 4.952.9 …εἴργει καὶ Φρυγία καθ΄

ὕπερθεν καὶ Ἑλλήσποντος περιορισμὸς κεῖται ἱστορικὸς τῆς Πριάμου
ἀρχῆς͵ ἣν περιώριζεν ἐκ μεσημβρίας μὲν Λέσβος͵ Φρυγία δὲ ἐξ
ἀνατολῆς͵ ἐκ δὲ ἄρκτων Ἑλλήσποντος. Ἰστέον δὲ ὅτι τήν ὑπὸ τῷ
Πριάμῳ χώραν κατὰ τήν τοῦ Γεωγράφου ἐν τρισκαιδεκάτῳ αὐτοῦ βιβλίῳ
παρατήρησιν εἰς ἐννέα δυναστείας διαιροῦσιν οἱ παλαιοί͵ ἐξ Ὁμήρου
ὁρμώμενοι…
Σχόλια στην Ομήρου Ιλιάδα. 4.952.10 …εἴργει καὶ Φρυγία καθ΄

ὕπερθεν καὶ Ἑλλήσποντος περιορισμὸς κεῖται ἱστορικὸς τῆς Πριάμου
ἀρχῆς͵ ἣν περιώριζεν ἐκ μεσημβρίας μὲν Λέσβος͵ Φρυγία δὲ ἐξ
560
Από το βιβλίο αυτό πήρα απόσπασμα για την Απάμεια. Dictionary of Ancient geography by Alex.
Macbean, Prin. For G. Robinson London 1773.
351
ἀνατολῆς͵ ἐκ δὲ ἄρκτων Ἑλλήσποντος. Ἰστέον δὲ ὅτι τήν ὑπὸ τῷ

Πριάμῳ χώραν κατὰ τήν τοῦ Γεωγράφου ἐν τρισκαιδεκάτῳ αὐτοῦ βιβλίῳ
παρατήρησιν εἰς ἐννέα δυναστείας διαιροῦσιν οἱ παλαιοί͵ ἐξ Ὁμήρου
ὁρμώμενοι…
Στο παρακάτω σχόλιο γίνεται αναφορά στις περιοχές με το όνομα

Φρυγία561.
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή. 815.24 Λαοδίκεια. Ταύτης δὲ

τῆς μεγάλης ἐστὶ καὶ ἡ παρώρειος Φρυγία͵ περὶ ἣν τὸ Φιλομήλιον· καὶ
αὕτη μὲν μία Φρυγία. Δευτέρα δὲ καὶ ἑτέρα Φρυγία ἡ μικρὰ ἡ ἐν
Ἑλλησπόντῳ καὶ περὶ Ὄλυμπον. Καὶ τρίτη ἡ λεγομένη Ἐπίκτητος͵ ἐν
ᾗ τὸ Κοτυάειον καὶ τὸ Δορύλαιον…
Σχόλια στον Διονύσιο περιηγητή.815.24 Λαοδίκεια. Ταύτης δὲ τῆς

μεγάλης ἐστὶ καὶ ἡ παρώρειος Φρυγία͵ περὶ ἣν τὸ Φιλομήλιον· καὶ αὕτη
μὲν μία Φρυγία. Δευτέρα δὲ καὶ ἑτέρα Φρυγία ἡ μικρὰ ἡ ἐν
Ἑλλησπόντῳ καὶ περὶ Ὄλυμπον. Καὶ τρίτη ἡ λεγομένη Ἐπίκτητος͵ ἐν ᾗ
τὸ Κοτυάειον καὶ τὸ Δορύλαιον …
Ετυμολογικόν μέγα.
Ετυμολογικόν μέγα.542.55 συγκοπήν. Ἄλλοι δὲ ἀπὸ τοῦ κυρὰ͵ κατὰ

πλεο νασμόν. Κύβελον Ὄρος ἐν Φρυγίᾳ· ἔνθα τῆς μητρὸς τῆς Κυβέλης
ἱερὸν ἅγιον ἐστίν. Ἀλέξανδρος δὲ ὁ πολυΐστωρ ἐν τῷ περὶ Βιθυνίας …
Αιώνας: Μ.Χ. 13
Ιωάννης Πεδιάσιμος.
Scholia in Hesiodi scutum 615.6 Φικίου. Ἔστι δὲ ὄρος τῆς Βοιωτίας.

Ὠνομάσθη δὲ ἐκ τῆς Σφιγγὸς͵ ἣν Φίκα ἐκάλουν οἱ Βοιωτοί. ΑΛΛΩΣ.
Φίκιον ὄνομα ὄρους ἐν Φρυγίᾳ͵ ἔνθα κεραυνοὶ γίνονται. Ἔνθα δὲ πάλιν
εἰς ἄλλο ὄρος ὄνομα Φίκιον. Θηβαίων δὲ͵ ὅθεν καὶ Φίξ.
561
Radet, G., En Phrygie, 1893. Ramsay, W. M., Cities and Bishoprics of Phrygia, 1895 and 1897.
Head, B. V., British Museum Catalogue, Phrygia, 1906.]
352
Νικηφόρος Γρηγοράς ιστορικός.
Historia Romana 1.18.21 …μάχην ὡς ἀληθῶς πνέοντας. καὶ τριταῖος

μὲν τὰς περὶ τὸν Ὄλυμ πον ὀρεινὰς δυσχωρίας ἀμείβει͵ αἳ πρὸς πολὺ
παρατείνουσαι μῆ κος͵ Βιθυνίαν ὁρίζουσι καὶ ἄμφω τὰς Φρυγίας͵ τήν
μὲν ἀρ κτικωτέραν ποιοῦσαι͵ τὰς δὲ πρὸς μεσημβρίαν καὶ νότον ἄνεμον
βλέπειν παρέχουσαι·
Ιωάννης Καντακουζηνός VI.
Ιστορία 1.339.21 Ὑρτακίῳ ναὸν ἦν͵ προσκυνήσων͵ ἅμα δὲ

κατοψόμενος καὶ τήν χώραν͵ οὔπω πρότερον ἰδών. τὸ δ΄ ἔτι τούτων
αἰτιώτερον͵ ἵνα τὸν Φρυγίας ἄρχοντα Ταμηρχάνην τὸν τοῦ Γιαξῆ ταῖς
κατὰ τὸν Ἑλλήσποντον ἑῳαις πόλεσιν ἐπικείμενον οὔσαις ὑπηκόοις
βασιλεῖ͵ πρὸς συμβάσεις πείσῃ χωρῆσαι·
Ιστορία 2.409.13 …αὐτοὶ πρὸς Βυζάντιον ἐλθόντες͵ πίστεις γὰρ

λαβεῖν ἐκεῖθεν τοῦ μὴ ἐπιβουλευθῆναι ὑπ΄ αὐτῶν͵ περαιώσονται πρὸς Βι
θυνίαν· εἶτα διὰ Φρυγίας καὶ Λυδίας ἀφίξονται εἰς Ἰωνίαν. ἐρομένου δὲ
αὐτοῦ͵ τίνι χρώμενοι διαλλακτῇ τὰς πρὸς Βυζαντίους ποιήσαιντο
συνθήκας͵ οὐκ ἔφασαν κατάδηλον ποιήσειν…
Ιστορία 2.412.17 …ἐπὶ τῆς ξένης ταλαιπωρία καὶ δέοιτο ἐπανελθεῖν

πρὸς τήν οἰκείαν͵ ξυλλήψεσθαι οὐκ ὀλίγα καὶ αὐτούς. εἴτε γὰρ διὰ
Βιθυνίας καὶ Φρυγίας ἐπὶ τήν Ἰωνίαν βούλοιτο ἐλθεῖν͵ ἀδεᾶ τὸν πόρον
παρασχεῖν αὐτοὺς ἐπὶ τὸν Ἑλλήσποντον ἢ τὸν κατὰ τὸ Βυζάντιον
πορθμόν· εἴτε ναυσὶ πρὸς τήν οἰκείαν ἀποπλεῦσαι…
353
Χάρτες περιοχής Μουδανιών.

354
Δαρδανέλια, Μικρά Ασία, Καλλίπολι,562 Βόσπορος563, Προποντίδα,

Ανατολική Θράκη564, παράλια Ιωνίας565, διακρίνονται και εντοπίζονται.
Τα Μουδανιά, η Κίος και η γύρω ευρύτερη περιοχή της θάλασσας του

Μαρμαρά
562
Καλλίπολη. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια. Η Καλλίπολις, το σημερινό
Γκελίμπολου (Τουρκ. Gelibolu), είναι μία πόλη της βορειοδυτικής Τουρκίας. Βρίσκεται στη
χερσόνησο της Καλλίπολης (Gelibolu Yarimadasi), με το Αιγαίο Πέλαγος στα δυτικά και τα
Δαρδανέλια στα ανατολικά. (Η Χερσόνησος της Καλλίπολης ήταν γνωστή ως Θρακική Χερσόνησος
στα αρχαία χρόνια.) Η χερσόνησος κατοικείτο κυρίως από Έλληνες μέχρι την αρχή του Πρώτου
Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε, οι Έλληνες εκτοπίστηκαν από τις Οθωμανικές αρχές στο εσωτερικό της
Μικράς Ασίας ή σφαγιάστηκαν, για λόγους εθνοφυλετικής κάθαρσης. Οι Οθωμανοί έστησαν
αμυντικές οχυρώσεις στη χερσόνησο με Γερμανική βοήθεια. Επίσης για την Καλλίπολη…Καλλίπολις.
Αρχικά η πόλη λεγόταν Κριθωτή.Καλλίπολις. Πόλη της ανατολικής Θράκης, στο στόμιο του
Ελλησπόντου προς την Προποντίδα, στη θέση της σημερινής τουρκικής πόλης Γκελιμπολού. Όταν οι
Δόλογγοι, κάτοικοι της θρακικής χερσονήσου, ζήτησαν οδηγίες από το Μαντείο των Δελφών για την
ανεύρεση βασιλιά, η Πυθία τους συμβούλευσε να επιλέξουν τον Μιλτιάδη τον Κυψέλου. Αργότερα, η
χερσόνησος κατελήφθη από τους Πέρσες και στη συνέχεια απελευθερώθηκε από τον Κίμωνα, με
αποτέλεσμα ο Περικλής να εγκαταστήσει στις πόλεις της κληρούχους. Στον Πελοποννησιακό πόλεμο
οι Αθηναίοι έχασαν την κυριαρχία της Κ., αλλά την ανέκτησε ο Χάρης. Έπειτα την κυρίευσαν οι Μα-
κεδόνες μαζί με την υπόλοιπη Θράκη. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους μετεξελίχθηκε, μαζί με την
υπόλοιπη χερσόνησο, στο κυριότερο προπύργιο της Κωνσταντινούπολης.
563
Dethier, P. A. Der Bosphor und Constantinopel. Ed. 2. 1876. Επίσης και Gyllius, P.
De Constantinopoleos topographia libri IV. 1632. De Bosporo Thracio libri III. 1632.
564
Α. Αδαμαντίου, Αι γεωγραφικαί περιπέτειαι του ονόματος Θράκη, Θρακικά, τ. Α., σ. 374-392.11.
Μαρία Νυσταζοπούλου -Πελεκίδου, Οι Βαλκανικοί Λαοί κατά τους Μέσους Χρόνους, Ιωάννινα 1987,
σ. 97.
565
Cook, J. M. 1962. The Greeks in Ionia and the East. London: Thames. [R and U 913.329_10].
355
Στο χάρτη αυτό των στενών των Δαρδανελλίων, αρχή της θάλασσας του
Μαρμαρά, φαίνονται οι πόλεις και τα χωριά της δυτικής πλευράς της
θάλασσας του Μαρμαρά.
Από τη Μάδυτο, τα Δαρδανέλλια, τη Λάμψακο τη Περίσταση και το

Μυριόφυτο, τη Κερασιά, της ανατολικής Θράκης.
356
Χάρτης περιοχής Προύσσας. Διακρίνονται τα Μουδανία και ο

Κόλπος της θάλασσας του Μαρμαρά, το Gemlik=Κίος.
357
358
Χάρτης περιοχής Προύσσας, Μουδανιών. 566Θάλασσα του Μαρμαρά,

κόλπος της Κίου567.
566
Εγκ. Encarta
567
maior - Naturalis historia LLA 399, liber : 5, par. : 143, vol. : 1, pag. : 423, linea : 16 in ora Dascylos,
dein flumen Gelbes et intus Helgas oppidum, quae Germanicopolis, alio nomine Booscoete, sicut
**Apamea**, quae nunc Myrlea Colophoniorum, flumen Echeleos, anticus Troadis finis et Mysiae
initium. 144 postea sinus in quo flumen Ascanium, oppidum Bryalion, amnes Hylas et Cios cum
oppido eiusdem nominis, quod fuit emporium non procul accolentis Phrygiae, a Milesiis quidem
conditum, in loco tamen qui Ascania Phrygiae vocabatur. quapropter non aliubi aptius de ea dicatur.
145 Phrygia, Troadi superiecta populis que a promunturio Lecto ad flumen Echeleum praedictis,
septentrionali sui parte Galatiae contermina, meridiana Lycaoniae, Pisidiae, Mygdoniae, ab oriente
Cappadociaim attingit. 149 est in intimo sinu Nicomedia Bithyniae praeclara. Leucatas
promunturium, quo includitur Astacenus sinus, a Nicomedia X'X'X'V'I'I' D p., rursus que coeuntibus
terris angustiae pertinentes usque ad Bosporum Thracium. in his Calchadon libera, a Nicomedia
L'X'I'I' D p., Procerastis ante dicta, dein Colpusa, postea Caecorum oppidum, quod locum eligere
nescissent, VII stadiis distante Byzantio, tanto feliciore omnibus modis sede.
359
Θράκη, Δαρδανέλια, μέρος της Μικράς Ασίας.

360
361
Χάρτης που παρουσιάζει την παληά ΚΙΟ. Επίσης σημειώνεται η

Μύρλεια, η Αρτάκη, η Απολλωνία…
362
Χάρτης της Μικράς Ασίας. Της Προποντίδος και του Ευξείνου

Πόντου.
363
364
Χάρτης της Μικράς Ασίας.Βιθυνία, Φρυγία, Πόντος, Παφλαγονία.568
568
From Wikipedia, the free encyclopedia. This map has been uploaded by Electionworld from
en.wikipedia.org to enable the Wikimedia Atlas of the World. Original uploader to
en.wikipedia.org was Rarelibra, known as Rarelibra at en.wikipedia.org. Electionworld is not the
creator of this map. Licensing information is below. Picture of a map of the region of what is now
Turkey from the 15th Century. I own this map, having purchased it, and have all official documentation
regarding its authenticity. This file is licensed under the Creative Commons .
Attribution ShareAlike 2.5 License. In short: you are free to share and make derivative works of the file
under the conditions that you appropriately attribute it, and that you distribute it only under a license
identical to this one. Electionworld. ({{ew|en|Rarelibra}} == Summary == Picture of a map of the
region of what is now Turkey from the 15th Century. I own this map, having purchased it, and have all
official documentation regarding its authenticity. == Licensing == {{cc-by-sa-2.5}} ). User:Douglas
Coldwell/Sandboxes/110.
365
Photo of a 15th Century map showing BITHYNIA.

Φωτογραφία του 15ου αιώνα δείχνει την Βιθυνία.
366
367
Χάρτης Μικράς Ασίας, Εύξεινος Πόντος, παράλια Ιωνίας569,

Προποντίδα και Ελλήσποντος. .Σημειώνεται ακόμα η Βιθυνία.
569
COOK, J. M. (1961), 'The problem of classical Ionia', Proceedings of the Cambridge
Philological Society, NS 7: 9-18.

368
369
Χάρτης Βιθυνίας. Σημειώνεται, η Απάμεια, η Κίος, η Νικομήδεια, η

Νίκαια(=Iznik), η Χαλκηδόνα…570
570
Κορνηλίου Αλεξάνδρῳ τῷ Πολυΐστορι. ΠΕΡΙ ΒΙΘΥΝΙΑΣ. 39-41 Κύβελον͵ ὄρος ἐν Φρυγίᾳ͵
ἔνθα τῆς μητρὸς τῆς Κυβέλης ἱερὸν ἅγιόν ἐστιν. Ἀλέξανδρος δὲ ὁ Πολυΐστωρ ἐν τῷ Περὶ Βιθυνίας·
Ἔοικεν οὖν Κυβέλη ἀπὸ τοῦ ὄρους κληθῆναι. Στέφανος Βυζάντιος Καλλίπολις͵ πολίχνιον Λαμψάκου͵
ἐν τῇ περαίᾳ τῆς Χερρονήσου ἐπ΄ ἀκτῆς κειμένη͵ ὡς Ἀλέξανδρος ἐν τῷ Περὶ Βιθυνίας. Λίβυσσα͵
φρούριον Βιθυνίας ἐπιθαλάσσιον͵ ὡς Πολυΐστωρ Ἀλέξανδρος.
370
Χάρτης Θάλασσας του Μαρμαρά

371
Χάρτης περιοχής Ρωμυλίας571, Κωνσταντινούπολης, Μικράς Ασίας,

Μαύρης Θαλάσσας και θάλασσας του Μαρμαρά.572
571
Η Ανατολική Ρωμυλία και ο Ελληνισμός : Θράκη και Μακεδονία / Π. Καρολίδου. Αθήναι :
Ρήσος , 1992 Επίσης και Ιστορία του Θρακικού ελληνισμού : από την Ανατολική Ρουμελία στην
Ανατολική και Δυτική Θράκη / Νικολάου Π. Σοϊλεντάκη . Αθήνα : Πιτσιλός , 1996
572
MCMXVIII .PRINTED BY WILLIAM BUNUON AND SON, LTD., PLYMOUTH, ENGLAND. Από
τον πέμπτο αιώνα Π.Χ., διατυπώνεται ο όρος Ασία Το νερό και η θάλασσα του Μαρμαρά
καθορίζουν ακριβώς τα όρια στο Βορρά, το νότο, και τη δύση αλλά και στην ανατολή η γραμμή που
την διαιρεί από την Αρμενία και τη Μεσοποταμία είναι ασαφή…
372
Χάρτης Θράκης573, μέρος της Μικράς Ασίας, Προποντίδα,

Δαρδανέλλια.
573
Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος. Ιστορία του Β. Ελληνισμού. Θράκη. Εκδ. Αφών Κυριακίδη.
Θεσσαλονίκη 1990.
373
374
Χάρτης Μικράς Ασίας.

375
Θράκη, Βιθυνία, Γαλάτια, Πόντος…

376
Διακρίνονται, Κίος, Κύζικος, Χαλκηδόνα574…
574
Εγκ. ΔΟΜΗ. Το 279 π.Χ. έγινε στη Θράκη μεγάλη εισβολή γαλατικών φύλων που εγκαταστάθηκαν
εκεί και ανάγκασαν τις ελληνικές πόλεις των θρακικών ακτών να πληρώνουν φόρους στο κράτος τους,
γνωστό με το όνομα βασίλειο της Τύλιδας. Το 240 π.Χ. οι περισσότερες παραλιακές πόλεις της
Θράκης εξαρτήθηκαν από το βασιλιά της Αιγύπτου, εκτός από το Βυζάντιο, τη Χαλκηδόνα,
Σηλυμβρία και την Πέρινθο που παρέμειναν ανεξάρτητες.
377
378
Προσοχή. Την παρακάτω φωτογραφία βάζω επειδή φαίνεται η ΚΙΟΣ.

379
380
381
382
Οι άνω χάρτες είναι από το έργο από Historical Atlas of Ancient

Greece.
Σε συνεργασία με το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, την Εθνική

Χαρτοθήκη και το Κέντρο Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης.
λθ΄ΔΗΜΗΤΡΙΑ, Δήμος Θεσσαλονίκης Αντιδημαρχία Πολιτισμού.
383
384
Κορνηλίου Αλεξάνδρῳ τῷ Πολυΐστορι. ΠΕΡΙ ΕΥΞΕΙΝΟΥ ΠΟΝΤΟΥ.
1 33-38 Στέφανος Βυζάντιος. Ἄβιοι͵ ἔθνος Σκυθικόν͵ Ἀλέξανδρος δὲ ἐν

τῷ Περὶ Εὐξείνου Πόντου φησὶν͵ ὡς Διόφαντος εἶπεν͵ οὕτω λέγεσθαι
αὐτοὺς διὰ τὸ τὸν Ἀβιανὸν ποταμὸν κατοικεῖν. Ἰάμοι͵ Σκυθίας ἔθνος͵ ὡς
385
Ἀλέξανδρος ἐν τῷ Περὶ Εὐξείνου Πόντου μυθολογεῖ. Ὑλέα͵ χώρα

Ποντικὴ͵ Ἀβικὴ λεγομένη͵ τουτέστιν Ὑλαία. Ἀλ. ἐν τῷ Περὶ Πόντου.
Τύρας͵ πόλις καὶ ποταμὸς ἐν τῷ Εὐξείνῳ Πόντῳ. Ὁ δὲ Πολυΐστωρ τὸν
ποταμὸν καὶ τὴν πόλιν Τύραν͵ τοὺς δὲ πολίτας Τυράνους φησί. Ὕπανις͵
ποταμὸς καὶ πόλις μεταξὺ τοῦ Πόντου καὶ τῆς Μαιώτιδος λίμνης.
Ἀλέξανδρος δὲ ὁ Πολυΐστωρ φησὶν͵ ὅτι ὁ Ὕπανις διχῇ σχιζόμενος τὸ μὲν
ἓν μέρος εἰς τὴν Μαιῶτιν λίμνην βάλλει͵ τὸ δὲ ἕτερον εἰς τὸν Πόντον.
Τάναϊς͵ πόλις ὁμώνυμος τῷ ποταμῷ. Στράβων ἑβδόμῃ͵ ὡς Ἀλέξανδρος ὁ
Πολυΐστωρ·
386
387
388
389
390
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
391
392
393
394
395
396
397
398
399
Προύσα (Μπούρσα) Χάρτης. Θάλασσα Μαρμαρά. Μουδανιά, Κίος.575
575
Super Travel Net.com
400
401
402
403
404
Κωνσταντινούπολη, Χαλκηδόνα, θάλασσα του Μαρμαρά, Βόσπορος.

GREECE,AND THE GOLDEN HORN STEPHEN OLIN, D.D. LLJX,i\
LATE PRESIDENT OF THE AVESLEYAN UNIVERSITY.BOSTON :
PHILLIPS, SAMPSON & CO. CINCINNATI : H. W. DERBY. 1854.
405
Νομίσματα. Βιθυνίας. Περιγραφές νομισμάτων, Απάμεια, Μύρλεια.

Cius=Κίος.
406
407
408
409
410
Περιγραφή νομισμάτων. 576
Περιγραφή νομίσματος Απαμείας. Ancient Greece, Apameia (Phrygia)

133-48 BC, brass AE21, 9.42g DESCRIPTION . Obv: Helmeted bust
of Athena right Rev: Satyr Marsyas, naked with cloak flying behind him,
playing double flute, Greek legend APAMEON - ANTIFON above and
below eagle flying right above meander pattern and caps of Dioskouri
topped by stars REFERENCE: SG 5120v, Cop 164 GRADING: VF+
VF, brown patina, minor red adhesion, legend weak ORDER INFO:
G3268, $80 .Copyright: © 1998-2001 RUDNIK Numismatics.
APAMEIA (AD 69-79) AE 25 - Vespasian25 viewsVespasian, 69-79

AD. AE25 (8.72g). Laureate head right / ΚΟΙΝΟΝ ΦΡΥΓΙΑΣ
ΑΠΑΜΕΙΣ ΕΠΙ ΠΛΑΝΚΙΟΥ ΟΑΡΟΥ, bundle of five grain-ears. Good
Fine, brown surfaces. From the Garth R. Drewry Collection. Ex Ponterio
123 (11/2002), lot 610
576
Powered by Coppermine Photo Gallery
411
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ. Πόλεων, τόπων, ποταμών, λιμνών, περιοχών,

ονομάτων.
1922, 134 1922, 239

1922, 152 1922, 241
1922, 178 Adrianople, 123, 136, 149, 186, 187,
1922, 181 307
1922, 181 Apamea, 11, 41, 47, 49
1922, 190 Apamea, 2, 11
1922, 190 Apamea, 11
1922, 191 Apamea, 11
1922, 191 Apamea, 11
1922, 193 Apamea, 11
1922, 194 Apamea, 11
1922, 194 Apamea, 11
1922, 194 Apamea, 11
1922, 195 Apamea, 11
1922, 195 Apamea, 12
1922, 195 Apamea, 12
1922, 195 Apamea, 39
1922, 195 Apamea, 44
1922, 196 Apamea, 45
1922, 196 Apamea, 46
1922, 196 Apamea, 47
1922, 196 Apamea, 47
1922, 196 Apamea, 48
1922, 197 Apamea, 48
1922, 197 Apamea, 48
1922, 197 Apamea, 48
1922, 197 Apamea, 48
1922, 198 Apamea, 48
1922, 198 Apamea, 48
1922, 198 Apamea, 48
1922, 198 Apamea, 49
1922, 199 Apamea, 49
1922, 202 Apamea, 49
412
Apamea, 49 Bithynia, 19
Asia Minor, 37 Bithynia, 141
Asia Minor, 25, 36, 42, 121, 207 Bithynia, 144
Asia Minor, 189 Black Sea, 122
Asia Minor, 190 Black Sea, 19, 24
Bithynia, 132, 314, 316 Black Sea, 162
Bithynia, 9 Black Sea, 163
413
Black Sea, 315 Gemlik, 221

Black Sea, 316 Gemlik, 233
Black Sea, 319 Greece, 208, 210
Bosporus, 20 Internet, 165
Bosporus, 19 Kios, 10, 25, 109, 123, 137
Bosporus, 22 Marmara, 314
Bosporus, 120 Marmara, 11, 18, 32, 33, 42, 44, 48,
Bosporus, 154 69, 101, 105, 134, 136, 144, 148,
Bosporus, 190 154, 157, 175, 179, 191, 192, 220,
Bosporus, 197 221, 233, 234, 235
Brusa, 141, 144, 161, 184, 188, 307 Marmora, 136, 185, 187, 307, 315
Bursa, 132 Montignac, 2, 15, 133, 134
Bursa, 11, 33, 44, 45, 48, 49 Moudania, 15, 134, 199, 208, 210,
Bursa, 148 242
Bursa, 179 Mudania, 182
Bursa, 220 Mudania, 2, 15, 69, 133, 134, 138
Celaenae, 12, 39, 48, 61, 142, 261, Mudania, 149
262, 330 Mudania, 152
Dardanelles, 132, 315 Mudania, 153
Dardanelles, 134 Mudania, 161
Encyclopedia, 165 Mudania, 185
Gemlik, 20 Mudania, 185
414
Mudania, 194 Απάμεια, 31

MUDANIA, 148 Απάμεια, 261
Mudanya, 2, 11, 15, 16, 19, 21, 32, 33, Απάμεια, 265
44, 48, 63, 64, 134, 137, 148, 168, Απάμεια, 311
179, 191, 206, 209, 220, 221, 233, Απάμεια, 314
234 Απάμεια, 327
MUDANYA, 137, 209, 238 Απάμεια, 327
Propontis, 19 Απάμεια, 333
Propontis, 26 Ἀπαμείᾳ, 41, 66, 67, 68, 70, 84, 94,
Propontis, 101 100, 102, 104, 105, 106, 110, 112,
Propontis, 105 114, 124, 128
Propontis, 137 Ἀπάμεια, 65, 66, 67, 68, 69, 78, 79,
Propontis, 154 82, 83, 94, 95, 97, 98, 105, 106, 107,
Propontis, 155 108, 111, 112, 115, 116, 117, 118,
Propontis, 175 119, 121, 129, 279, 280, 341
Propontis, 197 Ἀπάμειαν, 40, 41, 61, 65, 67, 68, 69,
Propontis, 235 79, 80, 81, 82, 83, 84, 93, 94, 97,
Propontis, 315 100, 102, 103, 104, 105, 106, 110,
Propontis, 316 112, 113, 114, 115, 116, 118, 119,
Propontis, 320 124, 125, 128, 274, 332, 338
Tekirdag, 15, 232, 315 Ἀπαμείας, 35, 40, 51, 66, 67, 79, 83,
Αγίου Μάμαντος, 242 84, 85, 93, 94, 98, 100, 101, 102,
Αγίου Παντελεήμονος, 242 103, 104, 105, 106, 108, 110, 111,
Αδριανούπολη, 137 112, 113, 114, 116, 117, 119, 120,
Αδριανούπολη., 243 125, 126, 127, 128, 129, 261, 349,
Απάμεια, 11, 47 353, 356
Απάμεια, 9, 10 Απολλωνία, 367
Απάμεια, 11 Ἀρ τάκιος, 342
415
Αρτάκη, 9, 26, 28, 176, 252, 367 Μαρμαρά, 15, 32, 69, 76, 81, 93, 154,
Ἀρτάκη, 78, 342 172, 173, 175, 219, 233, 235, 236,
Ἀρτακηνός, 342 361, 362, 376, 377
Ασκληπιάδης, 130, 260, 265, 266, Μεγάρων, 18
281, 332, 356 Μένανδρος, 335, 344, 353
Βιθυνίᾳ, 276, 333, 351, 354 Μικρά Ασία, 17, 24, 31, 37, 160, 173,
Βιθυνίαν, 276, 278, 284, 326, 331, 177, 216, 360
333, 337, 341, 343, 344, 349, 351, Μικράς Ασίας, 15, 22, 24, 131, 178,
352, 354, 355, 358 188, 199, 218, 265, 365, 373, 377,
Δαρδανέλια, 151, 235, 236, 360, 365 379, 381
Δήμος, 207, 240, 242 Μικρασιάτες, 31, 172, 233, 243
Διονυσίου, 129, 242, 251, 252 Μικρασιατική, 178
Εγκ., 178 Μικρασιατική καταστροφή, 10, 153,
ελιάς, 154, 203, 240, 246, 255 184, 200
Ελλάδα, 174 Μοντανὸν, 343, 345, 348
Ἑλλήσποντος, 346, 357 Μουδανιά, 15, 40, 93, 145, 153, 154,
ΕΣΣΔ, 181 157, 160, 164, 165, 167, 168, 169,
Εὐξείνου, 335, 353, 391 171, 172, 173, 175, 177, 179, 180,
Ζωγράφου, 242, 257 182, 183, 188, 189, 199, 203, 205,
Θερμαικό, 247 206, 208, 209, 212, 214, 215, 216,
Θράκη, 14, 92, 151, 164, 167, 168, 218, 219, 220, 224, 225, 227, 231,
172, 174, 175, 177, 178, 182, 205, 233, 235, 239, 240, 241, 243, 246,
219, 243, 247, 360, 365 265
Θρᾴκης, 82, 105, 270, 286, 336, 337, Μουδανία, 15, 362
340, 341, 342, 344, 345, 348, 352, Μουδανιών, 27, 32, 111, 145, 162,
353 164, 168, 173, 175, 178, 180, 181,
Καλόλιμνο, 15, 242, 265 199, 202, 210, 212, 214, 216, 217,
Καππαδόκας, 325 223, 224, 225, 226, 240, 241, 242,
Καργί Λιμάνι, 115, 197, 203, 205, 243, 244, 245, 246, 249, 250, 251,
226, 239 252, 253, 254, 255, 256, 359, 360
καταστροφή, 178 Μουσείο, 225, 245, 389
Κελαινὰς, 321, 334, 339, 342 Μυρλεανός, 60, 70, 71, 72, 73, 74, 75,
ΚΙΟ, 27, 265, 367 76, 77, 86, 88, 89, 90, 91, 96, 97, 98,
Κίο, 15, 18, 130, 160, 172, 179, 265, 99, 100, 105, 107, 115, 117, 120,
266 260, 266, 356
Κίον, 60, 61, 65, 274, 290, 295, 326 Μύρλεια, 9, 10, 36, 44, 49, 199, 314,
Κίος, 9, 21, 25, 33, 36, 39, 70, 80, 117, 327, 333, 367, 412
121, 129, 130, 151, 159, 175, 192, Μύρλειαν, 60, 61, 65, 77, 78, 114,
233, 265, 266, 274, 280, 283, 290, 115, 119, 274
295, 412 Μυρλείας, 85, 86, 96, 98, 105, 107,
Κίου, 25, 130, 177, 265 117, 120, 260, 266, 340, 356
Κολτούκη, 226 Νέα Μουδανιά, 10, 135, 200, 202, 203,
Κορινθίων, 198 205, 206, 212, 218, 219, 223, 224,
Κορυφινής, 242, 244, 265 234, 235, 239, 240, 241, 242, 243,
Κοτυάειον, 94, 114, 115, 349, 357 246, 250, 252
Κοτυαεῖς, 349 Νέας Ποτειδαίας, 242
Κοτυαέων, 349 Νέων Μουδανιών, 241, 242
Μακεδονίας, 60, 79, 94, 103, 139, 247, Νίκαια, 31, 80, 164, 175, 179, 180,
268, 340, 341, 345 233, 236
Ὄλυνθος, 254
416
Παντελεήμονα, 256, 257 Σημάντρων, 242

Πέργαμόν, 337 Σινώπῃ, 328
Περινθίοις, 343 Σμύρνη, 181
Πόντον, 271, 286, 326, 331, 334, 336, Σπάρτωλος, 254
344, 345, 347, 349, 350, 352, 353, Στράβων, 85, 86, 90, 91, 96, 107, 266,
392 323, 340, 341, 392
Πορταριά, 226, 253, 254 Συνθήκη, 156, 161, 162, 166, 168,
Πορταριάς, 242 174, 178, 199, 235, 243
Ποτίδαιας, 13, 14, 210, 247 Τορωναίο, 247
Προποντίδας, 28, 33, 120, 151, 157, Τραπεζοῦντα, 335, 353
160, 174, 182, 197, 199, 225, 235, Τρίγλια, 14, 15, 151, 226, 233, 269
239, 241, 252, 256, 265 Τροία, 260, 356, 357
Προποντίδος, 368 Φλογητών, 242, 250
πρόσφυγες, 14, 15, 171, 172, 173, Φρυγία, 52, 66, 67, 78, 135, 323, 326,
175, 177, 188, 197, 202, 203, 204, 331, 332, 335, 340, 343, 346, 349,
215, 217, 226, 227, 233, 234, 239, 350, 355, 357
241, 243, 245, 247, 249, 250, 251, Φρυγία ἡ μικρὰ, 357
252, 256, 257, 265 Φρυγίαν, 65, 66, 128, 260, 270, 275,
Προύσα, 31, 151, 164, 173, 215, 226, 322, 324, 325, 326, 328, 329, 330,
233, 236, 406 331, 332, 333, 334, 336, 337, 341,
Προύσας, 199 343, 344, 345, 346, 347, 349, 350,
Προυσίᾳ, 268, 269, 270, 271, 272, 351, 352, 353, 354, 355, 356, 357
273, 274, 277, 278, 286 ΦΡΥΓΙΑΣ, 417
Προυσιάδα, 61, 65, 70, 80, 274, 275, Φρυγίας, 65, 73, 74, 77, 79, 82, 83,
279, 285, 290 85, 86, 94, 100, 104, 107, 114, 119,
Προυσίαν, 267, 268, 269, 270, 271, 128, 274, 322, 323, 324, 325, 326,
272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 327, 328, 329, 331, 332, 333, 334,
280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341,
287, 289, 333 342, 343, 344, 345, 348, 349, 350,
Προυσιὰς, 274, 275, 276, 285 351, 352, 353, 354, 355, 356, 358,
Προυσίας, 267, 268, 269, 270, 271, 359
272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, Φρυγῶν, 321, 342, 356
279, 280, 281, 283, 284, 285, 286, Χαλκιδική, 13
287, 290 Χαλκιδικής, 14, 15, 197, 203, 205,
Προυσίου, 266, 273, 278, 279, 280, 210, 218, 224, 226, 235, 239, 241,
282, 283, 285 243, 246, 247, 248, 250, 251, 252,
Προύσσας, 27, 32, 164, 180, 182, 202, 253, 254, 255, 256, 265
220, 362, 364 Χάρτης, 362, 364, 367, 368, 370, 373,
Σαγγάριος, 73, 74, 77, 327, 332, 342 375, 376, 377, 379, 381, 406
Σαγγάριου, 23, 160 Χερρόνησον, 330, 353
Σαγγαρίῳ, 356 Χιττίτες, 17, 23, 25
417
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Ascherson, Neal. Black Sea. Hill and Wang, 1995.
Ballard, R.D., D.F. Coleman, and G.D. Rosenberg. “Further evidence of
abrupt Holocene drowning of the Black Sea shelf,” Marine Geology
(August 2000), 253-261.
Ryan, William B.F., Walter C. Pitman III, and others. “An abrupt
drowning of the Black Sea shelf,” Marine Geology (April 1997), 119-
136.
Dwight, Harry Griswold. “The Gates to the Black Sea: The Dardanelles,
the Bosphorus, and the Sea of Marmora ,” National Geographic (May
1915), 435-459.
Davydov, Vladimir. Ταξιδιωτικές σημειώσεις : Από τα Ιόνια νησιά, την

Ελλάδα, τη Μικρά Ασία και την Τουρκία στα 1835 Βλαδίμηρος
Νταβίντωφ · μετάφραση Ολέγ Τσυμπένκο · ζωγραφική Συλλογικό έργο ·
επιμέλεια Αγγελική Κόκκου , Μυρτώ Κουμβακάλη , Αναστασία
Λαμπροπούλου , Ραχήλ Μισδραχή -Καπόν. -1η έκδ. -Αθήνα : Εμπορική

Τράπεζα της Ελλάδος, 2004. -349σ. : εικ. · 30x24εκ.Πρόλογος: Γεώργιος
Α. Προβόπουλος, πρόεδρος του Δ.Σ. της Εμπορικής Τράπεζας της
Ελλάδος. Εισαγωγή: Αγγελική Κόκκου.
418
Erbil, Pervin. Η Νιόβη θρηνούσε για τη Μικρά Ασία Pervin Erbil ·

μετάφραση Λιάνα Μυστακίδου. -Αθήνα : Εκδόσεις Τσουκάτου, 2003.
332σ. · 21x14εκ.
Kinglake, Alexander. Ηώθεν : Ταξιδιωτικές εντυπώσεις από την Μικρά

Ασία, Κύπρο και Εγγύς Ανατολή 1834-1835 Αλεξάντερ Κινγκλαίηκ ·
μετάφραση Κώστας Βαρελίδης. -1η έκδ. -Αθήνα : Στοχαστής, 2001.
191σ. : εικ. · 21x14εκ. -(Ταξίδια -Ανακαλύψεις). Τίτλος πρωτοτύπου:
Eothen or traces of travel brought home from the East
Smith, Michael Llewellyn. Το όραμα της Ιωνίας : Η Ελλάδα στη Μικρά

Ασία 1919-1922 Μάικλ Λιουέλλυν Σμιθ · μετάφραση Λίνα Κάσδαγλη.
Αθήνα : Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2002. -679σ. · 22x15εκ.
Tozer, Henry F. Σουμελά και Τραπεζούς : Απόσπασμα από το βιβλίο

¨Τουρκική Αρμενία και ανατολική Μικρά Ασία" Χένρυ Φ. Τόζερ ·
μετάφραση Γεώργιος Ανδρεάδης. -1η έκδ. -Θεσσαλονίκη : Ερωδιός,
2000. -93σ. : εικ. · 21x14εκ.
Αθανασιάδης, Τίτος Ι. Από την εποποιία στην καταστροφή : Μικρά Ασία

1919-1922. 80 χρόνια πικρής μνήμης Τίτου Αθανασιάδη. -Αθήνα :
Απογευματινή, 2002. -211σ. · 28x28εκ.
Γρηγοριάδου, Έφη. Εδεσματολόγιον Σμύρνης : Αυθεντικές συνταγές

μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής: Έθιμα και παραδόσεις από τη Μικρά
Ασία Έφη Γρηγοριάδου. -Αθήνα : Κοχλίας, 2003. -271σ. · 30x21εκ.
(Γεύσεις)
Επανέκδοση: "Τροία Εκδοτική", 2006. Εικονογραφικό υλικό: Ακύλλας

Μήλλας, Νικόλαος Χόρμπος. Διανεμήθηκε δωρεάν μαζί με την φημερίδα
"Τα Νέα -Σαββατοκύριακο" στις 26.10.2007.
419
Επανέκδοση: 1973, "Λιβάνης", 2002. Ειδική έκδοση των εκδόσεων Α. Α.

Λιβάνης (ISBN 960-14-0453-8, ISBN-13 978-960-14-0453-0) για τον
"Ελεύθερο Τύπο". Διανεμήθηκε δωρεάν μαζί με την εφημερίδα "Τύπος
της Κυριακής" στις 13.1.2008.
Ημερολόγιο 2008: Θράκη Πόντος Μικρά Ασία -1η έκδ. -Αθήνα :

Ινφογνώμων Εκδόσεις, 2007. -112σ. · 24x17εκ.
Ιστικοπούλου, Λήδα. Η ελληνική ταπητουργία και η ταπητουργός στη

Μικρά Ασία : 1860-1922 Λήδα Ιστικοπούλου. -Αθήνα : Βιβλιοπωλείον
της Εστίας, 2000. -288σ. · 24x17εκ.
Κάκος, Δημήτρης Σ. Το τάγμα των Μπεκτασήδων στη Μικρά Ασία

14οςαρχές 20ού αιώνα : Κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές
παράμετροι: Οι μαρτυρίες των περιηγητών Κάκος, Δημήτρης Σ. -1η έκδ.
-Θεσσαλονίκη : Σταμούλης Αντ., 2006. -319σ.
Κακουλίδου, Σταυρούλα. Μια μεγάλη αγάπη στη Μικρά Ασία του

Πόντου : Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει επίσης θέματα και πολλά
προβλήματα της καθημερινής μας ζωής Σταυρούλα Κακουλίδου.
-Αθήνα : Ιδιωτική Έκδοση, 2003. -127σ. · 18x12εκ.
Καραφύλλογλου, Κώστας. Η οδύσσεια ενός προσφυγόπαιδου από τη

Μικρά Ασία στην Ελλάδα : Οδοιπορικό: Αυτοβιογραφική ιστορία,
τεκμηριωμένη με σύντομες περιγραφές ιστορικών, κονωνικών και
πολεμικών γεγονότων της αυτοβιογραφικής περιόδου που αναφέρομαι
Κώστας Καραφύλλογλου. -Θεσσαλονίκη : Κυριακίδη Αφοί, 2004. -335σ.
· 24x17εκ.
Καρζής, Θόδωρος. Οι πατρίδες των Ελλήνων = The Homelands of the

Greeks: Asia Minor, Pontus, Constantinople, Eastern Thrace, Eastern
420
Rumeli, Pelagonia, Northern Epirus : Μικρά Ασία, Πόντος,

Κωνσταντινούπολη, Ανατολική Θράκη, Ανατολική Ρωμυλία,
Πελαγονία, Βόρεια Ήπειρος Θόδωρου Καρζή · μετάφραση Chris psalis.

4η έκδ. -Αθήνα : Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2002. -579σ. · 29x22εκ.
(Λευκώματα) Καρζής, Θόδωρος. Οι πατρίδες των Ελλήνων: Μικρά
Ασία, Πόντος Θόδωρος Καρζής. -Αθήνα : Εφημερίδα "Ελεύθερος
Τύπος", 2008. -153σ. · 24x17εκ.
Κωνσταντινίδης, Γιάννης. Μικρά Ασία : Ένας πλήρης ταξιδιωτικός

οδηγός Κωνσταντινίδης, Γιάννης , Κατσιαμπούρα, Γιάννα , Τζεδόπουλος,
Γιώργος. -Αθήνα : Explorer, 2004. -360σ. · 22x13εκ.
Μαμώνη, Κυριακή. Σωματειακή οργάνωση του ελληνισμού στη Μικρά

Ασία 1861-1922 Κυριακή Μαμώνη , Λήδα Ιστικοπούλου · επιμέλεια
σειράς Ν. Ε. Καραπιδάκης. -1η έκδ. -Αθήνα : Βιβλιοπωλείον της Εστίας,
2006. -291σ. · 23x15εκ. -(Ιστορία και Πολιτική)
Μεχτίδης, Πέτρος Σ. Χαμένες πατρίδες: Μικρά Ασία : Μνήμες Ελλήνων

Πέτρος Στ. Μεχτίδης · μετάφραση Geoffrey Cox · επιμέλεια Άννα
Οικονομίδη -Τσαγκόγιωργα · επιμέλεια σειράς Μηνάς Βιντιάδης ·
φωτογράφιση Ersal Yavi. -Αθήνα : Δημοσιογραφικός Οργανισμός
Λαμπράκη, 2007. -193σ. · 28x21εκ. -(Τα Νέα· Ειδικές Εκδόσεις)
Μητροπολίτης Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ. Μικρά Ασία

: Η γη των Πατέρων Ημών Μητροπολίτης Καισαριανής, Βύρωνος και
Υμηττού Δανιήλ. -1η έκδ. -Αθήνα : Ιερά Μητρόπολις Καισαριανής,
Βύρωνος και Υμηττού, 2007. -43σ. · 20x12εκ.
Μικρά Ασία 1921 φωτογράφιση Henri-Paul Boissonnas · μετάφραση

Ειρήνη Μπουντούρη , Θάνος Σίδερης · επιμέλεια Ειρήνη Μπουντούρη.
-1η έκδ. -Αθήνα : Μουσείο Μπενάκη, 2002. -360σ. · 29x29εκ.
421
Μπότσαρης, Δ. Ν. Η Μικρά Ασία και ο ελληνισμός Δ. Νότη Μπότσαρη.

Αθήνα : Πελασγός, 2001. -91σ. · 24x17εκ. -(Ελληνική Αρχειακή
Βιβλιοθήκη · 7). Αναστατική έκδοση: "Καταστήματα Μιχαήλ
Μαντζεβελάκη", 1919.
Νακρατζάς, Γεώργιος. Η Μικρά Ασία και η καταγωγή των προσφύγων :

Η ιμπεριαλιστική ελληνική πολιτική του 1922 και η μικρασιατική
καταστροφή Γεώργιος Νακρατζάς. -Θεσσαλονίκη : Μπατάβια, 2000.
325σ. · 24x17εκ.
Νικολούδης, Νικόλαος Γ. Βυζαντινή Μικρά Ασία = Byzantine Asia

Minor: Growth and dicline A.D. 330-1461 : Ακμή και παρακμή 330-1461
μ.Χ. Νίκος Νικολούδης. -1η έκδ. -Αθήνα : Ιωλκός, 2005. -236σ. : εικ. ·
21x14εκ. -(Θέματα Παγκόσμιας και Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού
· 2)
Νικολούδης, Νικόλαος Γ. Μεσαιωνική Μακεδονία, Θράκη και Μικρά

Ασία : Προσεγγίσεις και αντιπαραθέσεις Βυζαντινών, Σλάβων και
Τούρκων Νικολούδης, Νικόλαος Γ. -Θεσσαλονίκη : Σταμούλης Αντ.,
2006. -256σ. · 24x17εκ.
Ντάμπος, Κωνσταντίνος. Μικρά Ασία 1914 -1922 : Το χρονολόγιο του

ανθυπασπιστή Κωνσταντίνου Ντάμπου Κωνσταντίνος Ντάμπος. -1η έκδ.
Αθήνα : Πελινναίο, 2005. -61σ. · 24x17εκ.
Ράλλη, Βασιλική. Μνήμες από τη Μικρά Ασία Βασιλικής Ράλλη.

Αθήνα : Ίνδικτος, 2004. -124σ. · 17x20εκ.
Σαριντζιώτου -Σπύρου, Μαρίτσα. Μικρά Ασία, Κύπρος : Δυο ιστορίες

που δεν πρέπει να ξεχαστούν Μαρίτσα Σαριντζιώτου -Σπύρου. -1η έκδ.
Αθήνα : Ιδιωτική Έκδοση, 2008. -48σ. · 21x14εκ.
422
Στεργίου, Αγγελική. Σελίδες από την Μικρά Ασία : Εκδόσεις, περιοδικά,

εφημερίδες από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη Στεργίου,
Αγγελική Θ. -1η έκδ. -Θεσσαλονίκη : University Studio Press, 2006.
224σ. · 24x17εκ.
Τρικούπης, Νικόλαος. Αναμνήσεις επεισοδίων και γεγονότων εκ των

πολέμων μας : Μάρτιος 1897, Μικρά Ασία, Αύγουστος 1922 Νικολάου
Τρικούπη. -1η έκδ. -Αθήνα : Ελεύθερη Σκέψις, 2002. -142σ. · 21x14εκ.
Φεσσόπουλος, Γ. Θ. Οι διχόνοιες των αξιωματικών μας και η διάλυση

του στρατού μας στην Μικρά Ασία Γ. Θ. Φεσσόπουλος. -Αθήνα :
Ελεύθερη Σκέψις, 2007. -204σ. · 24x17εκ.
Χατζηαντωνίου, Κωνσταντίνος. Μικρά Ασία : Ο απελευθερωτικός

αγώνας 1919-1922 Κώστας Χατζηαντωνίου. -3η έκδ. -Αθήνα : Ιωλκός,
2003. -517σ. · 21x14εκ. -(Ιστορία · 7)
Χατζηφώτη, Λίτσα Ι. Απόστολος Παύλος : Η ζωή και το έργο του: Τα

ταξίδια στην Ελλάδα, την Κύπρο, τη Μικρά Ασία και τη Ρώμη Λίτσα Ι.
Χατζηφώτη. -Αθήνα : Toubi's, 2004. -143σ. · 24x17εκ.
Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης. Το αρχείον του εθνομάρτυρος

Σμύρνης Χρυσοστόμου : Μικρά Ασία: Μητροπολίτης Σμύρνης, Β 1918
1922 Εθνομάρτυρος Σμύρνης Χρυσοστόμου · επιμέλεια Χρυσόστομο
Τσίτερ. -Αθήνα : Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2000. -428σ. ·
25x18εκ.
Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης. Το αρχείον του εθνομάρτυρος

Σμύρνης Χρυσοστόμου : Μικρά Ασία: Μητροπολίτης Σμύρνης, Α 1910
1914
423
Εθνομάρτυρος Σμύρνης Χρυσοστόμου · επιμέλεια Χρυσόστομο Τσίτερ.

-Αθήνα : Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2000. -396σ. ·
25x18εκ.τ.2 Εισαγωγή, σημειώσεις: Αλέξης Αλεξανδρής 10 Books by
Piers Anthony (Question Quest,Man From Mudania, Heaven Cent, Cube
Route, Split Infinity, Golem in the Gears, Centaur Aisle, Crewel Lye,
Juxtaposition, Blue Adept) by Piers Anthony .
424
The Church of the Archangels in Sige near Mudania (Byzantina

Vindobonensia) by Hans H Buchwald (Unknown Binding -1969). Man
from Mudania (1989)
Question Quest by Piers Anthony and Piers A. Jacob (Mass Market Oct 1,
1991) Απόσπασμα-Back Matter: "... and is exiled to drear Mudania. *
Bink, Chameleon, and Magician Trent return to Xanth and ..."
A History of the Twentieth Century: The Concise Editionof the cclaimed

World History by Martin Gilbert (Dec17, 2002) Απόσπασμα-Σελίδα 141:
"... Negotiations began at Mudania on October 3, when the senior
Turkish negotiator, Ismet Pasha, ..."
Hemingway: A Life Without Consequences by James R.Mellow (Sep 20,

1993) Απόσπασμα-Σελίδα 196: "... of' authority which will characterize
much of his journalism: "The Mudania Conference will determine the
questionof' peace or war." But ..."
Nansen by Roland Huntford (Dec 1, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα 661: "...

11 October Greece and Turkey had signed the Armistice of Mudania. ..."
The First World War Peace Settlements, 1919-1925 (Seminar Studies in

History Series) by Erik Goldstein(Nov 30, 2002) Απόσπασμα-Σελίδα 62:
"... potential military power he agreed to talks in October at Mudania. An
agreement was quickly reached that allowed the Nationalist forces ..."
A Traveller's History of Greece (Traveller's History) byTim Boatswain, C.

Nicolson, T. Boatswain, and Colin Nicolson (Aug 2000) Απόσπασμα-
Back Matter: "... 11 Mudania Conference: Greece undertakes to evacuate
Eastern Thrace; 28 Greek officers ..."
Currant Events (Xanth) by Piers Anthony (Sep 23, . 2004) Απόσπασμα-

Σελίδα 312: "... 312 PIERS ANTHONY "She's from Mudania," Ciriana
said eagerly. "She can't go to Xanth, but she ..."
425
A Guide to Constantinople by Demetrius Coufopoulos. (Jun 18, 2003)

Απόσπασμα-Σελίδα 191: "... Teskereh (see p. 32). The steamers plying
between Constantinople and Mudania, ..."
Churchill: The Unruly Giant by Norman Rose (May 1, 1995)

Απόσπασμα-Σελίδα 192: "... was inevitable. On I I October it was
concluded at Mudania in a convention between the allies and the Turks.
By ..."
While America Sleeps: Self-Delusion, Military . Weakness, and the

Threat to Peace Today by Donald Kagan and Frederick W. Kagan (Nov
10, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα 68: "... of Marmara, Mud. Mudania
,--Dardanelles . :' T U R K EΥ ..."
New Critical Approaches to the Short Stories of . Ernest Hemingway by

Jackson J. Benson (Dec 1991) Απόσπασμα-Σελίδα 196: "... on October
15, 1922, pursuant to an armistice signed at Mudania between the Turks
and the Greeks. Turks would occupy the ..."
Journal of a Tour in Asia Minor: With Comparative . Remarks on the

Ancient and Modern Geography of That Country by William Martin
Leake (Jul 3, 2003)
The Arabian Mission's Story: In Search of Abraham's. Other Son

(Historical Series of the Reformed Church inAmerica) by Lewis R., III
Scudder (Jul 1998) Απόσπασμα-Back Matter: "... Oct. 11: The truce of
Mudania concluded and Greeks expelled from Anatolia. Fu'ad kin of
Egypt ..."
426
Winston and Clementine: The Personal Letters of the Churchills by Mary

Soames (Mar 30, 1999) Απόσπασμα-Σελίδα 108: "... Troy Mudros Besi4a
Bay TENEDOSC::~) TO SMYRNA Black Sea 0 Mudania ..."
Churchill's Folly: How Winston Churchill Created . Modern Iraq by

Christopher Catherwood (Jun 22, 2004) Απόσπασμα-Σελίδα 210: "... for
his colleagues: The talks with the Kemalist forces at Mudania were still a
source of concern, ..."
The Modern Middle East: A Sourcebook for History by. Camron Micheal
Amin, Benjamin C. Fortna, and Elizabeth B. Frierson (Nov 24, 2007)
Απόσπασμα-Σελίδα 586: "... Yalova, a dependency of the Kara Mussal
administration. Of Seyki, Mudania, Guemlek, Kurchunlu, Armudlu,
Kapu Dagh, Marmora , Pasha-Liman, Erdek, Panderma, and ..."
Islam for the Western Mind: Understanding Muhammad and the Koran
by Richard Henry Drummond (Sep 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 191: "...
concluded by a military convention signed at the town of Mudania on
October 13, the same day of the signing of ..."
The Routledge Atlas of the First World War: The . Complete History
(Routledge Historical Atlases) by Martin Gilbert (Jul 2002) Απόσπασμα-
Σελίδα 149: "... defeated the Greeks in Karl Terzaghi: The Engineer As
Artist by Richard E. . Goodman (Dec 1998)
Travels of Lady Hester Stanhope; forming the completion of her emoirs:

Narrated by her physician.Volume 1 by Hester Lucy Stanhope (May 17,
2002) Απόσπασμα-Σελίδα 74: "... point of land at the entrance of the bay
of Mudania. ..."
…an These Things Be! by George Seldes (Mar 15, 2007) Απόσπασμα-
Σελίδα 354: "... and into Mudania where General Harrington was trying
to hold a peace conference ..."
427
The Lights that Failed: European International History. 1919-1933

(Oxford History of Modern Europe) by ZaraSteiner (April 15, 2005)
Απόσπασμα-Σελίδα 118: "... He repeated his threat later, when the
Mudania conference appeared on thebrink of breakdown. Though it
proved ..."
The Creation of Iraq, 1914-1921 by Gary Sick, Reeva. Spector Simon,

and Eleanor H. Tejirian (Nov 17, 2004) Απόσπασμα-Σελίδα 155: "... in
the burning of Smyrna and the signing of the Mudania armistice on
October 11, 1922. ..."
Chrstianity And Islam Under The Sultans -Vol Ii by F.W.. Hasluck (Mar
15, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα 466: "... the same name on BosBurun
(Cape Posei-dium) opposite Mudania, are dedicated, according to the
Greeks, ..."
Women Of To-Day by Margaret Cole (Mar 15, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα

258: "... and got into Mudania while the terms of the treaty which made
Turkey into ..."
Impressions of Turkey during Twelve Years' . Wanderings by William

Mitchell Ramsay (Nov 30, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 267: "... the first
Janis-saries, led them at the assault of Mudania, I think, and became
their patron saint), or Seidi Ghazi ..."
Companion to British History by Arnold-Baker (Mar 27,. 2001)

Απόσπασμα-Σελίδα 265: "... he would be overwhelmed and sensibly
negotiated an armistice at MUDANIA. ..."
The world in the middle ages: an historical geography,. with accounts of

the origin and development, the institutions and literatures, the manners
and customs ... Africa, from the close of the fourth to the by Michigan
428
Historical Reprint Series (Dec 20, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 207: "... 1,

Khodaveud Kiar (Victor and Lord), on the Gulf of Mudania, with the
cities of Bru.sa and Yicaa ; and, 2, ..."
Inside India by Halide Edib and Hasan Mushirul (Feb. 28, 2002)
Απόσπασμα-Front Matter: "... Nationalist Government during the interval
between the signing of the Mudania armistice on 11 October 1922, and
the conclusion of the ..."
British India -From Queen Elizabeth To Lord Reading.. by An Indian.

Mahomedan (Mar 15, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα 543: "... to resist his
further progress. An armistice was concluded at Mudania, but the
condition imposed by the Angoran conquerorwas that ..."
Bradshaw's Hand-Book to the Turkish Empire: Volume. 1. Turkey in

Europe by Unknown Author (Sep 10, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 139: "...
of the new bridge over the Golden Horn. GULF OF MUDANIA, or
Gemlik. Island of Kalolimni and Bos Baran, Cape Bos ..."
Die Turkei und deren Bewohner in ihren naturhistorischen,

physiologischen und pathologischenVerhaltnissen vom Standpunkte
Constantinopel's:Band II by Lorenz Rigler (Jun 22, 2001) Απόσπασμα-
Σελίδα 455: "... 455 Orte, wie Pgamatia , Kadikoi, Insel Marmara,
Mudania, in den Monaten November, December, Janner und Februar
keine derartigen ..."
Turkey in Europe by Unknown Author (Sep 10, 2003)...Απόσπασμα-

Σελίδα 139: "... of the new bridge over the Golden Horn. GULF OF
MUDANIA, or Gemlik. Island of Kalolimni and Bos Baran, Cape
Bos ..."
429
Michelin Europe Tourist and Motoring Atlas (Michelin Touristand

Motoring Atlas : Europe) by Michelin (Spiral-bound -Feb15, 2008) .
Michelin the Green Guide Greece (Michelin Green Guides) by Gwen

Cannon (Mar 30, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα 171: "... Olynthos 5km 3mi
to the east of Nea Moudania, turn left. Open Tue-Sun, 8.30am-3pm. The
rare geometric layout ..." .
Twice a Stranger by Bruce Clark (Mar 5, 2007) Απόσπασμα-Back

Matter: "... complaining bitterly about the terms of the Moudania
armistice; a letter from Venizelos (in London) to the Greek ..."
Ships of Mercy: The True Story of the Rescue of theGreeks: Smyrna,

September 1922 by Christos Papoutsy(Jul 2008) Απόσπασμα-Σελίδα 94:
"... sub chaser, participated in evacuating people from outlying towns,
including Moudania. ..."
Lonely Planet Greek Islands by Paul Hellander, Kate Armstrong, and

Michael Clark (Mar 2006) Απόσπασμα-Σελίδα 104: "... (A€28, four
hours) and Alonnisos (412 hours), via Nea Moudania (A€15, one hour)
in Halkidiki. ..."
The Rough Guide to Greece by Mark Ellingham, MarcDubin, and

Natania Jansz (Mar 28, 2002) Απόσπασμα-Σελίδα 48: "... week from June
to midSeptember only: check and book with Moudania Tours at Platia
Ornonia 7 (770373022 888 or 21 450, ..."
Geographica's World Reference: Over 1,000 Σελίδαs ofGlobal

Information by Geographica Editors (Sep 1, 2000) Απόσπασμα-Index: "...
F4 Naskaupi, ring, Canada, Navasota, ricer, U.S.A., 834 D4 Nea
Moudania, Greece, 781 D5 Neiafu, Vava'u Group, Tonga, Nara, Mali,
804 ..."
430
Times Atlas of the World : Comprehensive Edition byLondon Times (Oct

13, 1999) Buy new: $250.00 $182.50 28 Used & new from Απόσπασμα-
Index: "... 25 C11 Nawashahr Punjab India 31'06'N 76`09' 80 H4 Nee
Moudania Greece 40`14'N 23°1.'E 87 Fl l Negola Angola 14' 0.1S ..."
Greece (Country & Regional Guides -Cadogan) by. Dana Facaros and
Linda Theodorou (May 1, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 485: "... and Around
In summer hydrofoils from Thessaloniki, SkiA.thos and NAMoudania
(Chalkidiki) call Six or so trains a day link VA³los ..."
Ottoman Greeks in the Age of Nationalism: Politics, Economy, and

Society in the Nineteenth Century byDimitri Gondicas and Charles Issawi
(Nov 1999)
Les iles des Princes by Gustave Leon Schlumberger. (Jan 15, 2002)
Απόσπασμα-Σελίδα 7: "... ILES DES PRINCES 7 promontoire qui cache
le golfe de Moudania, et forme la rive meridionale de celui d'Ismid, ..."
MYRLEA
Food in the Ancient World (Ancient Cultures) by John M.Wilkins and

Shaun Hill (Feb 10, 2006) Απόσπασμα-Σελίδα 11: "... authorities, among
them Theophrastus, and the BITHYNIAn grammarian Asclepiades of
Myrlea. Larensis, the host, counters with the claim that Lucullus the ..."
The Aesthetics of Mimesis: Ancient Texts and Modern Problems by

Stephen Halliwell (Aug 1, 2002) Απόσπασμα-Σελίδα 274: "... xemplified
by the possible echo of Crates in Asclepiades of Myrlea, apud Athenaeus
11.4894 (= Crates fr. 26a Mette 1936), who ..."
Ancient Medicine (Sciences of Antiquity) by Dr Vivia Nutton (Jul 19,

2005) Απόσπασμα-Back Matter: "... his dating from a confusion with that
431
of Asclepiades of Myrlea (cf. Suda, s.v. Asclepiades) is possible, but far

from proven, ..."
Theocritus and the Invention of Fiction by Mark Payne. (April 30, 2007)
Απόσπασμα-Back Matter: "... commentary on Theocritus was preceded
by the work ofAsclepiades of Myrlea, his commentary on Nicander by
the workof Demetrius Chloros ..."
Smith's English-Latin Dictionary by William Smith, . Theophilus D. Hall,

and Dirk Sacre (May 1, 2000) .
Gymnastics of the Mind: Greek Education in Hellenistic. and Roman

Egypt by Raffaella Cribiore (Jan 24, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 186: "...
activities of grammarians.'
In the first century B.C.E., Asclepiades of Myrleahad distinguished three

areas of study: the "historical,"the "tech-..."
Catalogue of Greek Coins in the British Museum. Pontus, Paphlagonia,

BITHYNIA, and the Kingdom of Bosporus by Warwick William Wroth
(Nov 30, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 109: "... APAMEA, originally
MYRLEA. With name MYRLEA. Circ. B.C. ..."
If Sons, Then Heirs: A Study of Kinship and Ethnicity in. the Letters of
Paul by Caroline Johnson Hodge (Jul 13,2007) Απόσπασμα-Σελίδα 32:
"... consul-ships (falsi triumphi, plures consulatus)" (Brutus 62).72
Asclepiades of Myrlea (zoo B.C.E.) divides history into three categories:
the true, the ..."
Language in Vergil's Eclogues (Untersuchungen Zur Antiken Literatur

Und Geschichte, Bd. 60) by MichaelLipka (Sep 2001) Απόσπασμα-
Σελίδα 65: "... their present form do not go back beyond Asclepiades of
Myrlea, i.e. ..."
432
Pompey the Great: A Political Biography (Blackwell Ancient Lives) by

Robin Seager (Sep 20, 2002) Απόσπασμα-Front Matter: "... Myrlea B I T
HY N IA , ..."
The Iliad: A Commentary (Volume VI: books 21-24) (Iliad, a

Commentary) by Nicholas Richardson and G. S.Kirk (Feb 26, 1993)
Απόσπασμα-Σελίδα 39: "... of Nestor's cup (Il. t 1.632-5) given by
Asclepiades of Myrlea, in which the doves on the cup are the
Pleiades, ..."
Journey through Asia Minor, Armenia, and Koordistan, in the Years 1813
and 1814: With Remarks on the Marches of Alexander, and Retreat of the
Ten Thousand by John Macdonald Kinneir (Mar 22, 2002) Απόσπασμα-
Σελίδα 248: "... 248 DEPARTURE PROM ICONIUM. had the name of
Myrlea and Apamea. The gene-ral direction of the road was ..."
A History of Greece to 322 B.C. by N. G. L. Hammond. (Aug 28, 1986)
Απόσπασμα-Σελίδα 115: "... Colophon, too, planted a colony at Myrlea.

On the European side of the Hellespont small colonies with ..."
20 Routledge Atlas of Classical History (Routledge. Historical Atlases)

by Michael Grant (Nov 1, 1995) Απόσπασμα-Index: "... (near Garmsar),
40 Apamea in Syria (Qalaat-el-Mudig), 37, 40 Apamea, Myrlea
(Mudanya), 40 Apasas, see Ephesus Apesokari, Aphrodisias (Geyre),

1, ..."
Euripides Alcestis by L. P. E. Parker (May 3, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα

211: "... this type of drinking-cup at length. According to Asclepiades of
Myrlea, an authority highly respected by both of them, ..."
The Cambridge History of Classical Literature I: Greek Literature by P.

E. Easterling and Bernard M. W. Knox(Jun 30, 1985) Απόσπασμα-Σελίδα
611: "... Artemidorus' son Theon may have edited Theocritus, and
Asclepiades of Myrlea, also in the first century, certainly wrote on
him; ..."
433
Encyclopedia of Religion and Ethics, Part 7 by James. Hastings and John

A. Selbie (Jan 24, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 240: "... little notes. One of
them, Callinicus, Bishop of Apamea (= Myrlea) in BITHYNIA, referred
to the Council of Constantinopleas having ..."
Oral Tradition and Written Record in Classical Athens (Cambridge

Studies in Oral and Literate Culture) byRosalind Thomas (Jan 31, 1992)
Απόσπασμα-Σελίδα 174: "... for genealogy as truthful history. Another
Hellenistic writer, Asclepiades of Myrlea, a grammarian (c. too B.C.),
seems to have gone further ..."
Mithridate Eupator, roi de Pont: Bibliotheque d'archeologie, d'art et

d'histoire ancienne by Theodore Reinach (Mar 16,2001)
The Cambridge History of Hellenistic Philosophy by Keimpe Algra,

Jonathan Barnes, Jaap Mansfeld, and Malcolm Schofield (Jan 28, 2000)
Απόσπασμα-Σελίδα 178: "... After him, Asclepiades of Myrlea makes a
useful distinction between three parts: in the `more ..."
The Cambridge Ancient History Volume 10: The Augustan Empire, 43

BC-AD 69 by Alan Bowman, Edward Champlin, and Andrew Lintott
(April 26, 1996) Απόσπασμα-Σελίδα 660: "... Heraclea A Id Apamea
Myrlea . ..."
The Classical Greek Reader by Kenneth J. Atchity and. Rosemary

McKenna (Aug 13, 1998) Απόσπασμα-Index: "... Alexander's
relationship with, Asclepiades, 247 Archimedes, xxv 307 Asclepiades of
Myrlea, 363-64 On Mechanical Theorems, 261 Being not-Being in, xxx
Asclepios ..."
The Cults of the Greek States: Volume 3 by Lewis . Richard Farnell (Mar
12, 2002) Απόσπασμα-Σελίδα 372: "... Asia Minor coast and vicinity.
Sinope, 262. Heracleia Pontike, 32. Apameia-Myrlea : Bril. llfus. Cal ..."
434
Pataphysica 4: Pataphysica e Alchimia 2 by Dr. . Faustroll (Mar 19, 2007)

Απόσπασμα-Back Matter: "... treatise, now lost, entitled "On Nestor's
Cup" by Asclepiades of Myrlea (1st c. BCE), who gives some curious
interpretations of Homer. ..."
Further Greek Epigrams: Epigrams before AD 50 from the Greek

Anthology and other sources, not included in'Hellenistic Epigrams' or
'The Garland of Philip' by Denys L. Σελίδα (May 29, 2008) Απόσπασμα-
Σελίδα 569: "... 12 refers to the BITHYNIAn Apamea which was
ormerly called `Myrlea' , Suda s.v. ..."
Die Griechischen Personennamen in Rom: Ein Namenbuch : Zweite,

Vollig Neu Bearbeitete Auflage(Corpus Inscriptionum Latinarum,
Auctarium, 2) by Heikki Solin (Dec 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 384: "...
Asclepiadi 17913 Peregrine: Asclepiades Grammatiker aus Myrlea in
Bithynien, lt. Suda in Rom zur Zeit des ..."
Strabons Geographika. Prolegomena. Buch I -IV: Text . und bersetzung.

(Bd. 1) (Feb 1, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 399: "... 16 Stiehle) und
Asklepiades von Myrlea 4 (Hist 697 F 7), ein Mann der in
Turdetanien ..."
A Treatise on the Comparative Geography of Western. Asia: Volume 2 by

James Rennell (Mar 31, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 111: "... of Brusa,
situated near the entrance, and which penetrated to Myrlea or
Apamia. ..."
435
A system of ancient and mediaeval geography for the use of schools and
colleges. by Charles Anthon. by Michigan Historical Reprint Series (Dec
21, 2005) Απόσπασμα-Index: "... . 612 (Bithyn.).-.... 633 Mieza-. 455
Myrlea -"
Das Symposium Der XII Sapientes: Kommentar Und Verfasserfrage

(Texte Und Kommentare, 22) by AnneFriedrich (Jul 2001) Απόσπασμα-
Σελίδα 425: "...Darstellung der in Tragodien verwendeten Mythen; [28]
Asclepiades ausMyrlea in Bithynien, ..."
A Classical Dictionary: Containing The Principle ProperNames

Mentioned In Ancient Authors Part One by CharlesAnthon (Jan 11, 2005)
Απόσπασμα-Σελίδα 153: "... It was originally called Myrlea, and
flourished under this name, as an independent city, for ..."
History of Greece: Volume 12 by Andrei Volgin (Jun 21,. 2001)

Απόσπασμα-Index: "... Asidates, ix. 172. Askalapluis and Ialmenus, i.
130. Asklepiades of Myrlea, legendary dis-coveries of, i. 247 n. 4.
Asklepiads, i. ..."
Strabons Erdbeschreibung: Zweiter Teil by Strabon (Jan. 23, 2001)

Απόσπασμα-Σελίδα 478: "... dem Folgenden zu schliessen ist, die
Halizonen mit Menekrates uber Myrlea angenommen, mit Palaphatus
aber Alybe inAlope oder Alobe verandert ..."
Die Attische Mittlere Komodie: Ihre Stellung in Der Antiken

Literaturkritik Und Literaturgeschichte(Untersuchungen Zur Antiken
Literatur Und Geschi) byHeinz-Gunther Nesselrath (Sep 1990)
Απόσπασμα-Σελίδα 151: "... bei der Erorterung dieser Materie der Name
des Asklepiades von Myrlea, eines Grammatikers des (vgl. o. S. 139);
und die Dreiteilung ..."
436
Reports of the commissioners of the United States to. the International

exhibition held at Vienna, 1873. Published under direction of the
secretary of state ... ofCongress. Edited by Robert H. Thurston. by
Michigan Historical Reprint Series (Dec 21, 2005) Απόσπασμα-Front
Matter: "... Erica arborea, Fraxinus excelsior, Hedera helix, Ilex
aquifolium, Laurus nobilis,Myrlea Faya, Myrtus communis, Persica
indica, Phillyrea angustifolia and latifolia, Pinus ..."
The Homosexuality of Men and Women by Magnus. Hirschfeld and

Michael A. Lombardi-Nash (Sep 2000) Απόσπασμα-Σελίδα 886: "...
loved Leochares of Myrlea, who also was loved by Demochares and
Pythocles, and Demetrius, ..."
Dictionnaire historique et critique de Pierre Bayle: . Tome 2. An-Az by

Pierre Bayle (Dec 13, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα 479: "... Suidas, qui a
confondu notre medecin avec un Asclepiade de Myrlea, grammairien , en
a ete repris par M. Moreri ..."
Die griechisch-romische Biographie nach ihrer . literarischen Form by

Friedrich Leo (Feb 15, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα 102: "... twypaipwv
citirt (F. H. C. III
Language (Companions to Ancient Thought) by . Stephen Everson (Aug

26, 1994) Απόσπασμα-Index: "... 186, 190, 202, 207, 212, 214, 216, 233-
6 ASCLEPIADES of Myrlea. ..."
Le Cynisme ancien et ses prolongements: Actes du . colloque

international du CNRS, Paris, 22-25 juillet 1991 (Unknown Binding
-1993) Απόσπασμα-Σελίδα 6: "... 1896, col. 1629-1630; A. Adler, A«Die
Commentare des Asklepiades von Myrlea, Hermes 49, 1914, p. 42; R.
Pfeiffer, History of Classical ..."
Aventures d\'amour de Parthenius, et choix des . narrations de Conon.

Evenements tragiques causes parl\'amour, traduits de Plutarque: Precedes
437
d\'un essaisur les romans grecs par m. Villemain by Parthenius, Conon,

Plutarque (Jun 27, 2001)
MYRLEIA
Mark: A Commentary (Hermeneia: a Critical and HistoricalCommentary

on the Bible) (Hermeneia: a Critical and Historical Commentary on the
Bible) (Hermeneia: ... andHistorical Commentary on the Bible) by Adela
Yarbro Collins and Harold W. Attridge (Nov 1, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα
329: "... '' If he is Asclepiades of MYRLEIA in BITHYNIA, it could be
dated to the first century ..."
An Inventory of Archaic and Classical Poleis: An Investigation

Conducted by The Copenhagen Polis Centre for the Danish National
Research Foundation byMogens Herman Hansen and Thomas Heine
Nielsen (Jan 27, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 105: "... Gyrton. Chalkidike:
Dikaia, Kalindoia. Thrace, Strymon-Nestos: Neapolis. Propontic Thrace:
MYRLEIA (Brython). 12 Epeiros: Phoinike. ..."
A Companion to Roman Rhetoric (Blackwell Companionsto the Ancient

World) by William Dominik and Jonathan M. Hall (Jan 17, 2007)
Απόσπασμα-Σελίδα 295: "... 1-2), and Strabo records that the Greek
grammarian Asclepiades of MYRLEIA was at work in Spain (Chr. 3.4.3;
Hillscher 1892: 381-2). ..."
Polybius (Sather Classical Lectures) by F. W. Walbank (Feb 7, 1990)

Απόσπασμα-Σελίδα 125: "... 1as and others, for exampleAsclepiades of
MYRLEIA in the first century, tried to identify the places in ..."
A Companion to the Roman Empire (BlackwellCompanions to the

Ancient World) by David Potter (May30, 2006) Απόσπασμα-Σελίδα 456:
"... which did not happen and is "false" (pseudes). Asclepiades of
MYRLEIA apparently developed this tripartite scheme in the earlyfirst
century ..."
438
A Guide to Hellenistic Literature (Blackwell Guides toClassical

Literature) by Kathryn Gutzwiller (May 14, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα
216: "... never materialized. Of particular importance was Parthenius of
Nicaea (or MYRLEIA) in BITHYNIA, who was brought to Rome as a
war ..."
Imperial Istanbul: A Traveler's Guide (Tauris Parke Paperback) by Jane

Taylor (Oct 13, 1998) Απόσπασμα-Σελίδα 268: "... Prusa's main port was
MYRLEIA, just over 30 km away on the Gulf of Cius, ..."
Imperial Istanbul: A Traveller's Guide: Includes Iznik, Bursa and Edirne

by Jane Taylor (May 1, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα 268: "... Prusa's main
port was MYRLEIA, just over 30 km away on the Gulf of Cius, ..."
Alexander the Great: Volume 2, Sources and Studies by W. W. Tarn (Dec

11, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 223: "... MYRLEIA; but I will take
Plutarch's story as it stands. ELAIA ..."
Posidonius: Volume 3, The Translation of the Fragments (Cambridge

Classical Texts and Commentaries) by Posidonius and I. G. Kidd (May
20,2004) Απόσπασμα-Σελίδα 318: "... of the temple that follow come
from Asclepiades of MYRLEIA (in BITHYNIA), who taught in Spain,
and was a rough ..."
Literary Texts and the Roman Historian (Approaching. the Ancient

World) by David Potter (Mar 31, 1999) Απόσπασμα-Σελίδα 14: "... the
theory was popularized by the work of Asclepiades of MYRLEIA, an
intellectual of many interests who worked in the early ..."
The Blackwell Companion to Eastern Christianity (Blackwell

Companions to Religion) by Ken Parry (Jul20, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα
431: "... Bishop of Synnada in Phrygia Salutaria. He was originally from
MYRLEIA-Apamea of BITHYNIA and achieved fame after
healing the Byzantine Emperor ..."

439
Women and Monarchy in Macedonia (Oklahoma Series in Classical

Culture) by Elizabeth Donnelly Carney (Jun 2000) Απόσπασμα-Σελίδα
187: "... F 72) state that Prusias I renamed the town of MYRLEIA
Apamea after his wife when Philip V captured it and ..."
A History of the Hellenistic World: 323 -30 BC (Blackwell History of the

Ancient World) by R. MalcolmErrington (Mar 14, 2008) Απόσπασμα-
Σελίδα 191: "... operates in the north Aegean, takes Lysimacheia,
Chalkedon, Kios , MYRLEIA, ..."
Coinage and Identity in the Roman Provinces by Christopher Howgego,

Volhker Heuchert, and AndrewBurnett (Feb 25, 2008) Απόσπασμα-Back
Matter: "... Aulock 1524 (now BM 1979 1-1-1643)-ii. Coin of Apameia
MYRLEIA. Head of Macrinus. Aeneas carrying Anchises (who holds a
vase), ..."
The Cults of the Greek States: Volume 4 by Lewis Richard. Farnell (Mar
12, 2002) Απόσπασμα-Back Matter: "... of Asia Minor (exclusive of the
Euxine). Chalkedon, 172, 194. MYRLEIA (Apameia) : Brit. Mus. Cat.'
Pontus,' &c.: coin-types, third and ..."
Aufstieg Und Niedergang Der Roemischen Welt: Geschicte Und Kultur

Roms Im Spiegel Der NeuerenForschung. Til Ii, Principat. Religion,
Band 181 (AufstiegUnd Niedergang Der Romischen Welt) by Wolfgang
Haase (Nov 1986) Απόσπασμα-Σελίδα 204: "... da. die Quelle des Trogus
Pompeius entweder Asklepiades von MYRLEIA oder Poseidonios war;
sie verwendeten anthropologische Schemen, die in hellenistischer ..."
L'Analyse linguistique dans l'antiquite classique. (Horizons du langage)

(Unknown Binding -1981) 20 The Design Of Virgil's Bucolics (Bc) (Bc)
by John Van. Sickle (Feb 28, 2005) Απόσπασμα-Index: "... 'Arethusa': "at
home," 188-190, 203-04, 220; cf. 'Arcadia'. Asclepiades of MYRLEIA:
11; brings Theocritus (q.v.) to Rome, 101; influence in B., ..."
440
Aufsteig UN Niedergang Der Romischen Welt: Pliitische. Geschichte by

Hildegard Temporini (Jun 1972) Απόσπασμα-Σελίδα 470: "...
Griechischlehrer in dieser Provinz war der bereits zitierte Asklepiades
von MYRLEIA, ein beruhmter Philologe, der in Alexandria studiert
hatte. Asklepiades unterrichtete ..."
Language (Companions to Ancient Thought) by . Stephen Everson (Aug

26, 1994) Απόσπασμα-Σελίδα 155: "... (6o f.).18 The next critique is that
of Asclepiades (of MYRLEIA, first century B. ..."
Strabons Geographika. Griechenland by Gerhard . Stanker (Oct 31, 2004)

Απόσπασμα-Σελίδα 451: "... Pontos 451 gend von MYRLEIA liege ein
zusammenhAngendes Bergland,das das Volk der 1 ializoner ..."
Strabons Geographika Bd.5 by unknown (Nov 30, . 2006) Απόσπασμα-

Σελίδα 360: "... 3ff. Asklepiades von MYRLEIA: hedeutender
rammatiker des 2.-I.Jh. v.Chr.: Montanan NP s. v. Asklepiades ..."
Polis Und Roemische Herrschaft in Der Spaeten epublik(Untersuchungen

Zur Antiken Literatur Und Geschichte) byRainer Bernhardt (Mar 1985)
Απόσπασμα-Index: "... 237; 241f.; 241721; 244; 253; 257; 272; 92;
292932 Apameia (MYRLEIA)(Bithynien) 66; 66352 Apameia
(Gro.phrygien) 158; 213; 215 Apameia (Syrien) ..."
Les Empires occidentaux de Rome a Berlin (Histoire generale des

systemes politiques) (Unknown Binding 1997) Απόσπασμα-Σελίδα 93:
"...Corinthe (44 av. J.-C.), en Anatolie Sinope, Apame-MYRLEIA,
Parion, Lampsaque en particulier. ..."
Familienpropaganda der Kaiser Caligula und Claudius: Agrippina Maior

u. Antonia Augusta auf Munzen (AntikeMunzen und geschnittene Steine)
by Walter Trillmich (1978) Απόσπασμα-Σελίδα 107: "... Pontus et
BITHYNIA) Das alte MYRLEIA, im westlichsten Teil von Bithynien an
der Propontis gelegen, wurde ..."
441
Rome et l'integration de l'Empire, 44 avant J.C. -260 apres J.C. , tome 2 :

Approche regionnales du Haut-Empire by Claude Lepelley (Jan 1, 1998) .
Strabons Erdbeschreibung: Zweiter Teil by Strabon (Jan. 23, 2001)

Απόσπασμα-Σελίδα 478: "... sagt in seiner Hellespontischen
Umwanderung, dass uber den Orten um MYRLEIA eine zusammen-
hangendeBergreihe liege, welche das Volk der Halizonen ..."
Aufstieg Und Niedergang Der Romischen Welt, Part 1:Geschichte Und

Kultur Roms in Spiegel Der NeuerenForschung by Wolfgang Haase (Sep
1985) Απόσπασμα-Σελίδα 174: "... Iulianos von Laodikeia, mit dessen
auf Asklepiades von MYRLEIA zuruckgehenden Text Manilius'
Prognosen am meistenubereinstimmen (abgesehen vom zweiten ..."
Strabons Erdbeschreibung: Erster Teil by Andrei Volgin. (Jan 23, 2001).

Απόσπασμα-Σελίδα 268: "... Dies bezeugen Poseidonios, Artemidoros
and besonders Asklepiades aus MYRLEIA, ein Mann, der in Turdetania
die Sprachwissenschaft lehrte, and eine ..."
A manual of ancient history, from the earliest times to the fall of the
Western empire, comprising the historyof Chald.a, Assyria, Babylonia,
Lydia, Phnicia, ... Rome, and Parthia. By George Rawlinso by Rawlinson,
George (Nov 30, 2006) .Απόσπασμα-Σελίδα 322: "... 203, he takes
MYRLEIA and calls it Apameia, after his wife. From the second ..."
Quintilian Institutio Oratoria: Book 2 by Tobias . Reinhardt and Michael

Winterbottom (Aug 24, 2006) Απόσπασμα-Index: "... Colotes, imagery,
Myron, Phidias, Praxiteles, primitive art Asclepiades of MYRLEIA
division of the `historical' part of grammar Asianism , ..."
Government of the Roman Empire: A Sourcebook by Dr. Barba Levick

(Oct 17, 2000) Απόσπασμα-Index: "... Mark 21, 49, 54, 131 Apamea
(Qalaat-al-Mudik, Syria) 75,202 Apamea MYRLEIA ..."
442
The Returns of Odysseus: Colonization and Ethnicity by. Irad Malkin

(Nov 30, 1998) Απόσπασμα-Σελίδα 159: "... Ath. 11.461 d, 781 d; a work
by Asclepiades of MYRLEIA 011 Nestor's(' rep: 487f-493d; cf. 433b-d.
16. Ath. ..."
Posidonius: Vol II Fragments (Cambridge Classical Texts

andCommentaries) by Posidonius and I. G. Kidd (May 20, 2004)
Απόσπασμα-Σελίδα 300: "... temple of Athene not from Posidonius, but
from Asclepiades of MYRLEIA (in BITHYNIA) (FGrH 697, F7), a
rough contemporary of Posidonius, ..."
The Cults of the Greek States Part Four by Lewis . Richard Farnell (Jun
25, 2004) Απόσπασμα-Σελίδα 489: "... of Asia Minor (exclusive of the
Euxine). Chalkedon, 172, 194. MYRLEIA (Apameia) : Brit. Mus. Cal.'
Pontes,' &c.: coin-types, third and ..."
Plutarch's Lives: Exploring Virtue and Vice by Tim Duff. (May 23, 2002).
Απόσπασμα-Σελίδα 18: "... in the formulation of the first-century BC
grammarian Asklepiades of MYRLEIA, as quoted by Sextos Empeirikos
(Againstthe Grammarians 1. 252-3). ..."
Universal Pronouncing Dictionary Of Biography And. Mythology Part

One by J. Thomas (Jan 11, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 188: "... was dis-
tinguished as a writer of commentaries. Asclepiades of MYRLEIA, a
native of BITHYNIA, said to have taught at Rome ..."
The Historical Geography of Asia Minor by William . Mitchell Ramsay

(Nov 6, 2002) Απόσπασμα-Σελίδα 190: "... be enumerated as
Nikomedeia, Nikaia, Chalcedon, Kios -Prusias (ad Mare), Apameia-
443
MYRLEIA, Caesareia-Germanica Helgas, Prusa (ad Olympum),

Prusias (ad Hypium),Bithynion-Hadriana-Claudiopolis, and
Juliopolis. ..."
Romanization in the Time of Augustus by Ramsay . MacMullen (Sep 10,

2000) Απόσπασμα-Σελίδα 9: "... 5 Apamea MYRLEIA Arbaam 7
BeirutAc 8 Buthrotum Cc Ac ..."
Vespasian (Roman Imperial Biographies) (Routledge. Key Guides) by Dr

Barba Levick (Aug 1999) Απόσπασμα-Index: "... Italy 131 Antonia
fortress 27 Apamea MYRLEIA (Mudanya), BITHYNIA 63, 173
Apamea (Qalaat al-Mudik), Syria 166f. Apollonia ..."
Strabo of Amasia: Greek Man of Letters in Augustan Rome by Daniela

Dueck (Library Binding -Aug 28, 2000) Απόσπασμα-Σελίδα 141: "... C
38) and spent some time in Rome." Asclepiades of MYRLEIA in
BITHYNIA, 'a man who naught grammar in Turdetania and ..."
Gemlik
Middle East Patterns: Places, Peoples, and Politics by Colbert C. Held

(Jul 28, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 532: "... and its eastern extensions into
the gulfs of Izmit and Gemlik. ..."
Ken Schultz's Fishing Encyclopedia by Ken Schultz . (Nov 1, 1999)

Απόσπασμα-Σελίδα 1810: "... shelters. The major inlets on the Anatolian
coast are Izmir, Gemlik, Erdek, and Bandirma Bays. ..."
The Silk Road by Jonathan Tucker and Antonia Tozer. (Feb 21, 2003)
Απόσπασμα-Σελίδα 344: "... Gemlik Biga Bursa Ak Ankara 19
Complete Atlas of the World by DK Publishing (Oct 1,. 2007)
444
Απόσπασμα-Index: "... ( emert NuurdBrahant. Sf Nclherlands 214 I ,

Gemlik (rem nf the ..."
Collins Mini Atlas of the World by HarperCollins . Cartographic (Mar

1999) Απόσπασμα-Index: "... B2 Go Hoch U.K. 104C3 Garden City
U.S.A. 79 C2 Gemlik Turkey 87 E3 Galena r. Kenya 97 E2 Garden
Hill ..."
Turkish Odyssey (with CD-ROM for Windows): A . Cultural Guide to

Turkey by Serif Yenen (Dec 1, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα 332: "... fruit
gardens. The excess of water is carried to the Gemlik Bay. ..."
DK Concise Atlas of the World by DK Publishing (May. 16, 2005)

Απόσπασμα-Index: "... Congo 99 L14 Gernert Noord-Brabant, SE
Netherlands 136 Ell Gemlik Bursa, NW Turkey Gem of the Mountains
see Idaho 106 ..."
Olives, Anchovies, and Capers: The Secret Ingredients . of the

Mediterranean Table by Georgeanne Brennanand Leigh Beisch (May 1,
2001) Απόσπασμα-Σελίδα 2: "... is perfectly ripe but not yet wrinkled, as
is the Gemlik, the most popular olive of Turkey. ..."
Pediatric Epilepsy: Diagnosis and Therapy by John M.,M.D. Pellock,

Blaise F. D., M.D. Bourgeois, W. Edwin Dodson, and Douglas R., Jr,
M.d. Nordlii (Nov 30, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα 164: "... of neurological
disorders among children inGemlik ( Markey). Der Med …
History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume2, Reform,

Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey 1808-1975 by
Stanford J. Shaw and Ezel Kural Shaw(May 27, 1977) Απόσπασμα-
Σελίδα 75: "... modernizing construction work here as well as at Izmit and
445
Gemlik, and the old sailingvessels finally were completely replaced

by ..."
Insight Guide Turkey (Insight Guides) by Melissa Shales. (Aug 1999)

Απόσπασμα-Σελίδα 141: "... of the Trojan War. There are small coastal
resorts like Gemlik, Erdek and Canakkale to explore, islands such as
Marmara Adasi and ..."
Traveler's Atlas by DK Publishing (Oct 17, 2005) Απόσπασμα-Index: "...

1 136 Mir Gaziantep var. Gazi Autep. 136 Fl I Gemlik Bursa, 99 KIt
Genk var Genck, Limburg, I ahradnr, SF ..."
Hammond Citation World Atlas by Hammond . Incorporated (May 1996)

Απόσπασμα-Σελίδα 86: "... Diyarbakir 233 ..... ...H4 Ergam....H3
Gemlik 26,757 ... Guney 7,. ..."
Geographica's World Reference: Over 1,000 Σελίδαs of. Global

Information by Geographica Editors (Sep 1, 2000) Απόσπασμα-Index: "...
784 F1 Geureudong, Gunung, 779 C4 Gladstad, Norway, 768 E4 Gemlik,
Turkey,781 G5 George, Cape, Canada, 827 K6 mountain peak,
..."
Ottoman Women: Myth and Reality by Asli Sancar (Dec. 20, 2007)
Απόσπασμα-Σελίδα 110: "... Vama four mulberry orchards and one water
mill in Gemlik one meadow, ..."
Piping Databook by Mohinder L. Nayyar (April 25, 2002) Απόσπασμα-

Σελίδα 802: "... Mah Fabrication, erection, Gemsaz Merkii, PK92
Gemlik structural engineering Bursa Turkey TABLE ..."
446
An Inventory of Archaic and Classical Poleis: An Investigation onducted

by The Copenhagen Polis Centre for the Danish National Research
oundation byMogens Herman Hansen and Thomas Heine Nielsen (Jan
27, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 974: "... on the coast. To Mysia belong, on
the coast, Kios (Gemlik) and the unlocated city Kallipolis (no. 744)
(between Astakos and ..."
Essential World Atlas (Hammond) (May 2008) . Απόσπασμα-Index: "... 7

Gemena, D.R. Congo 5b CS Gemert, Neth. 69 JS Gemlik,Turk. 69115
Gemlik (gulf), Turk. 63AK3 Gemona del Friuli, It. 108AC2 ..."
Michelin NEOS Guide Turkey, 1e (NEOS Guide) by. Michelin Travel

Publications (April 1, 2000) Απόσπασμα-Σελίδα 209: "... with old-
fashioned looking white or pastel Yalova,lstanbul, D Gemlik Cmarak
Iznik llluba8i Hasan gul Ankara Cad. ..."
The Byerley Turk: The Incredible Story of the World's. First horoughbred
by Jeremy James (Nov 30, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 60: "... "You will
take your two Gemlik kir horses; one shall be ridden by Orhkan Pasa,
and ..."
Times Atlas of the World : Comprehensive Edition by. London Times

(Oct 13, 1999) Απόσπασμα-Index: "... 1'0.'W 24 C5 Gedian Hubei China
30"32'N 114'37'[ 36 E4 Gemlik Turkey 40'25'N29'091 28 EB Garhi
Rajasthan India 23'35 N ..."
Sea of Marmora
HAMMOND'S WAR MAP OF THE DARDANELLES SEA OF

MARMORA AND THE BOSPHORUS by C. S. & Company Hammond
(Map -1915)
447
ENGRAVING: 'British Fleet in the Sea of Marmora '....text & engraving

from Harper's Weekly, June 29, 1878 by Harper's Weekly and Bw
Engraving (Unbound 1878)
Turkey, Russia, the Black Sea, and Circassia by EdmundSpencer (Mar

22, 2002) Other Editions: Unknown BindingΑπόσπασμα-Σελίδα 182: "...
blue waters of the Golden Horn, the Bosphorus, and the Sea of
Marmora , if we would enjoy them in all their splendour and ..."
On The Shores Of The Great Sea by M.B. Synge (Mar 15,2007)

Απόσπασμα-Σελίδα 58: "... And they rowed away overthe long swell of
the sea, past Olympus, and past thewooded bays of Athos, through the
narrow straits, which led into the Sea of Marmora . ..."
Travels in Circassia, Krim Tartary: Including a SteamVoyage down the

Danube, from Vienna to Constantinople and round the Black Sea, in
1836. Volume 1 by Edmund Spencer (Jul 25, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα
122: "... VOYAGE FROM THE DARDANELLES LETTER XIII.
HELLESPONT-SCENERY-AUSTRIAN STEAM -BOAT-
PASSENGERS SEA ..."
From the Levant, the Black Sea, and the Danube: Volume 2 by Robert
Arthur; Sir Arnold (April 27, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα 4: "... coasts of
Kent or Essex. Before daylight we entered the Sea of Marmora , of
which the sunrise seemed to make a beau-tiful ..."
Thrilling Stories of the Great War: Heroic Incidents andStartling Events

of the World War on Land and Sea inthe Air and Under the Water by
Captain Logan Howard-Smith (April 1, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 102:
"... the mainland track to Gallipoli, or were carried across the Sea of
Marmora in trans-ports. No wonder the Allies' advance was slow ..."
Journal of a Tour in the Principalities, Crimea, and Countries Adjacent to

the Black Sea in the Years 1835-36 by William Lennox Lascelles
448
Fitzgerald De Ros(Mar 6, 2002) Απόσπασμα-Σελίδα 35: "... point where

the Dardanelles begin to open out into the Sea of Marmora , is the first
completely Turkish town I have had a ..."
War Beneath the Sea: Submarine Conflict During WorldWar II by Peter

Padfield (Mar 1998) Απόσπασμα-Σελίδα 16: "... the Dardanelles to
attack Turkish transports for Gallipoli in the Sea of Marmora ; ..."
Russia on the Black Sea and Sea of Azof by Henry. Danby Seymour (Feb
8, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα 78: "... so the anti-Christian empire
established on the borders of the Sea of Marmora depends not on the
force of the Mussulman, enervatedby ..."
Sea Warfare by Kipling Rudyard (Dec 28, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα 22:

"... afternoon in looking through reports of submarine work in the Sea of
Marmora . They read like the diary of energetic weasels in an ..."
Records of Travels in Turkey, Greece, &c., and of a Cruise in the Black

Sea, with the Capitan Pasha, in theYears 1829, 1830, and 1831: Volume 2
by AdolphusSlade (April 23, 2002) Απόσπασμα-Σελίδα 231: "... -from
the Sea of Marmora , the Bosphorus, and the harbour ; from the latter to
..."
On Land and Sea at the Dardanelles by Thomas Charles Bridges (Nov 9,

2006) Απόσπασμα-Σελίδα 123: "... and the strong current which always
flows out of the Sea of Marmora into the Aegean, they were soon going
almost as fast ..."
Sea Warfare by Rudyard Kipling (Nov 3, 2006) Other Editions: Kindle

Edition, Hardcover, Paperback,Library Binding; See all 6.Απόσπασμα-
Σελίδα 21: "... afternoon in looking through reports of submarine work in
the Sea of Marmora . ..."
449
Life of Vice-Admiral Edmund, Lord Lyons: With an account of Naval

Operations in the Black Sea and Sea of Azoff, 1854-56 by Sydney
Marow Eardley-Wilmot (Mar 5, 2004) Απόσπασμα-Σελίδα 16: "... the
Crimean expedition of 1854. With occasional cruises in the Sea of
Marmora , he remained in the Bosphorus till August of the
following ..."
The World of Waters: A Peaceful Progress o'er the . Unpathed Sea by

David Osborne (Oct 28, 2006) Απόσπασμα-Σελίδα 42: "... for instance,
we may include the Archipelago or Egean Sea, the Sea of Marmora , the
Gulf of Tarento, and the first-mentioned, the Adriatic ..."
The Universal Sea Language: Being a Complete Code of Signals for Day
and Night by Lewin Jurgen Rohde(Jan 16, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα
106: "... MARLBOROUGH FORT Sumatra 23 26 899 2.50 A„ 2.56 2.56
MARMORA , SEA OF Dardanelles, E 23 27 900 2.51 A„ 2.57 2.57 ..."
Submarines & Deep-Sea Vehicles by Jeffrey Tall (Sep. 2002)

Απόσπασμα-Σελίδα 63: "... long, 2.4km (1.5-mile) wide stretch of water
leading into the Sea of Marmora . It was an extremely dangerous patch
of water for a ..."
Laurie's sailing directory for the Strait of Gibraltar and the Mediterranean
Sea: Including the Adriatic Sea, theSea of Marmora , the Euxine, or
Black Sea ... the Levant, and the Coast of Africa by Alexander George
Findlay (Unknown Binding -1856)
A Pastor's Memorial Of Egypt, The Red Sea, The Wildernesses Of Sin

And Paran, Mount Sinai, Jerusalem, And Other Principal Localities Of
The Holy Land by George Fisk (May 26, 2006) Απόσπασμα-Σελίδα 285:
"... As we advanced up towards the extreme part of the Sea of Marmora
, the view became more and more definite. The mist was ..."
450
Secret Flotillas: Clandestine Sea Operations to Brittany, 1940-1944

(Secret Flotillas) by Brooks Richards (April 16, 2004) Απόσπασμα-
Σελίδα 60: "... Siberia, then in the throes of Revolution, to the Black Sea.
Dunderdale spoke fluentRussian, German and French and made himself
so useful to naval intelligence as an undercover agent during operations
in the Black Sea and the Sea of Marmora that, ..."
Murder on the Marmora : A Mystery (A Shipboard Mystery Featuring

George Porter Dillman & GenevieveMasefield) by Conrad Allen (Feb 10,
2004) Απόσπασμα-Σελίδα 9: "... "The Marmora is bigenough to handle
rough seas. She's been built for thatpurpose. You'll be surprised how ..."
The Valiant Sailors (The Phillip Hazard Novels) by V. A.. Stuart (Jul 1,
2003) Απόσπασμα-Σελίδα 110: "... enteenth day of her passage from
England-Trojan steamed into the Sea of Marmora . ..."
The Indian Ocean in World History (Themes in World. History) by Milo

Kearney (Dec 3, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 49: "... Rome to Greek
Nicomedia, on the eastern shore of the Sea of Marmora , between
Europe and Asia. This location allowed him to stop ..."
Navies and Global Defense: Theories and Strategy by KeithNeilson and

Elizabeth Jane Errington (Nov 30, 1995) Απόσπασμα-Σελίδα 21: "...
Twice first sea lord and responsible for the proper husbanding of
resources that distinguished the Admiralty in the age of Disraeli.
36.AdmiralSir Geoffrey Phipps Hornby, 1825-1895, who in 1877-78
conducted fleet operations in the Sea of Marmora with circumspection
and decision. ..."
451
The Lure of the Mediterranean: The Ship Dweller a Story of a Happy

Cruise by Albert Bigelow Paine andThomas Fogarty (April 1, 2005)
Απόσπασμα-Σελίδα 146: "... The Ship-Dwellers We entered the Sea of
Marmora , passed a barren island or two, then the shores fell ..."
The Mediterranean: A Memoir Physical, Historical and. Nautical by

William Henry Smyth (Nov 13, 2000) Απόσπασμα-Σελίδα 2: "... Straits
of Gibraltar to the shores of Syria, including the Sea of Marmora , the
Euxine, and the Palus ..."
The Face of the Deep by Thomas Farber (Jun 1, 1998) Απόσπασμα-

Σελίδα 35: "... consciousness . Once, aboard ship in a storm in the Sea of
Marmora , ..."
The Greek and the Turk: Or, Powers and Prospects in. the Levant by Eyre
Evans Crowe (Oct 14, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 180: "... where the
loveliness which marks the circumference of the Sea of Marmora
begins. We had scarcely cast anchor opposite the Dardanelles, ..."
The Cambridge Ancient History Volume 6: The Fourth Century BC by D.

M. Lewis, John Boardman, Simon Hornblower, and M. Ostwald (Nov 25,
1994) Απόσπασμα-Σελίδα 516: "... the Black Sea is higherand, as a
consequence, a strong westerly current runs through the Bosporus, the
Sea of Marmora , ind the Dardanelles. Elsewhere currents for the most
part follow ..."
Invasion of Europe by the Barbarians by J. B. Bury (Aug. 2000)

Απόσπασμα-Σελίδα 21: "... the terror of the cities of the Black Sea, the
Marmora , and the Aegean. These ravages did not cease till they ..."
452
The Ancient Mariners by Lionel Casson (Aug 26, 1991) Απόσπασμα-

Σελίδα 71: "... Miletus dotted the Sea of Marmora and the northern and
southern shores of the Black Sea ..."
On the Oceans of Eternity by S. M. Stirling (Mass . Market April 10,

2000) Απόσπασμα-Σελίδα 520: "... the plateau from the coastal lowlands
along the Aegean and Sea of Marmora . "That means we'll be able to
build upstockpiles over ..."
Venice: the city of the sea, from the invasion by Napoleon in 1797 to the
capitulation to Radetzky, in1849 ... By Edmund Flagg. by Michigan
Historical Reprint Series (Dec 22, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 174: "...
L74 THE CITY OF THE SEA. of Sardinia ; but after nine days of
Republicanism, andafter twenty-four hours of destructive cannonade by
Gen. La Marmora , she capitulated, and Avezzana,the Princess
Belgiojoso, and other leaders, ..."
Othello (Folger Shakespeare Library) by William . Shakespeare (Mass

Market Jan 1, 2004) Απόσπασμα-Σελίδα 148: "... the Pontic Sea ...
Hellespont: The Black Sea (the Pontic Sea) empties into the Sea of
Marmora ..."
To the Ends of the Earth: A Sea Trilogy by William. Golding (Oct 31,
2006) A Distant Mirror: The Calamitous 14th Century by Barbara
W.Tuchman (Jul 12, 1987) Απόσπασμα-Σελίδα 550: "... of the Emperor
Manuel to blockade the Turks in the Sea of Marmora and for the
Venetians to sail up the Danube from ..."
Europe: A History by Norman Davies (Jan 20, 1998) Απόσπασμα-Σελίδα

191: "... Portus Theodosiacus) Propontis (Sea of Marmora )..."
Απόσπασμα-Σελίδα 284: "... at Nicomedia (modern Izmit, at the
easternmost finger of the Sea of Marmora in Turkey). The two
emperors, each calledan Augustus, selected ..."
453
On the topography of Cyzicus (The Journal of Hellenic . Studies.

[Offprint]) by Frederick William Hasluck (Unknown Binding -1904)
Candide: Or, Optimism (Penguin Classics Deluxe . Edition) by Francois

Voltaire, Chris Ware, Michael Wood, and Theo Cuffe (Oct 25, 2005)
Απόσπασμα-Back Matter: "... well?' to sharpen the satire on royalty. Z.
Propontide: The Sea of Marmora . ..."
Bulfinch's Mythology (Modern Library ) by Thomas. Bulfinch and

Alberto Manguel (Aug 11, 1998) Απόσπασμα-Σελίδα 100: "... the Sea of
Marmora into the Archi-pelago. Since Byron's time the feat has ..."
Julian: A Novel by Gore Vidal (Aug 12, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 26:

"... It was a small farm two miles from the sea. Just back of the house was
a low hill from whose top there was a fine view of the Sea of Marmora ,
while on the horizon's farthest curve to the north rose ..."
Othello (Folger Shakespeare Library) by William . Shakespeare (Jul 27,

2004) Απόσπασμα-Σελίδα 148: "... the Pontic Sea ... Hellespont: The
Black Sea (the Pontic Sea) empties into the Sea of Marmora ( ..."
Battle: A Visual Journey Through 5,000 Years of . Combat by Reg Grant

(Oct 3, 2005) Απόσπασμα-Σελίδα 25: "... FORCES ships sailed into the
.tOttomans: 80,000; Sea of Marmora , t t . ..."
Paul: A Critical Life by Jerome Murphy-O'Connor (Sep 3,. 1998)

Απόσπασμα-Σελίδα 163: "... Cotiaeum followed the valley of the
Rhyndacos to reach the Sea ..."
454
The Complete Saki (Penguin Twentieth-Century. Classics) by H. H.

Munro and Saki (May 1, 1998) Απόσπασμα-Σελίδα 328: "... 332 TM
COMPLETE WORKS OF SARI coast of the Sea of Marmora , in which
our friend had a hand. A Syrian nightjar, ..."
The Fall of Constantinople 1453 (Canto) by Steven . Runciman (Nov 30,

1990) Απόσπασμα-Σελίδα 26: "... isolated cities, were the plains between
BITHYNIAn Olympus and the Sea of Marmora , 28 ..."
The Kadin by Bertrice Small (Mass Market Feb 1, 1978) Απόσπασμα-

Σελίδα 428: "... then sail through the Mediterranean, the Aegean, the
Dardanelles, the Sea of Marmora , and Into the Bosporus to
Istanbul. ..."
50 Barron's SAT Subject Test World History 2008 (Barron's. How to

Prepare for the Sat II World History) by Marilynn Hitchens and Heidi
Roupp (Oct 12, 2007)
The Making of the Middle Ages by R. W. Southern (Sep. 10, 1961)

Απόσπασμα-Σελίδα 61: "... numerous islands and ports scattered between
the Adriatic and the Sea of Marmora .1 The Crusaders were
accustomed to the splitting up of fiefs ..."
The Bible as History by Werner Keller (Nov 1, 1983) Απόσπασμα-Σελίδα

177: "... came from. The enormous trek was first sighted at the Sea of
Marmora . From there it made its way southwards along the
Mediterranean ..."
A Short History of World War I by James L. Stokesbury. (Feb 1, 1981)

Απόσπασμα-Σελίδα 80: "... two ships steamed into theDardanelles and
455
slowly up the Sea of Marmora to Constantinople, where they were

greeted deliriouslyby the Turks. ..."
The Alexiad (Penguin Classics) by Anna Comnena and. E. R. A. Sewter

(April 27, 2004) Απόσπασμα-Σελίδα 204: "... time and gave the 34•
Civetot or Kibotos, on the Sea of Marmora , near Helenopolis. 35. ..."
100 Decisive Battles: From Ancient Times to the . Present by Paul K.

Davis (Jun 14, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα 78: "... his capital in
Nicomedia, at the western end of the Sea of Marmora , he appointed a
co-emperor, Maximian, to rule from Italy.Both ..."
The Crusades (BBC Books) by J. Sydney Jones (Sep . 1999)

Απόσπασμα-Σελίδα 23: "... The rival groups shared a camp at Civetot, on
the Sea of Marmora . ..."
Impressionism: Art, Leisure, and Parisian Society by . Robert L. Herbert

(Jul 24, 1991) Απόσπασμα-Σελίδα 60: "... two others came as the
Bosphorus at sunset, and the Sea of Marmora on a misty day). ..."
Dracula, Prince of Many Faces: His Life and His Times. by Radu R
Florescu and Raymond McNally (Oct 31, 1990) Απόσπασμα-Σελίδα 60:
"... Sea of Marmora to the Genoese colony of Galata to the north of ..."
Khrushchev: The Man and His Era by William Taubman. (April 2004)
Απόσπασμα-Σελίδα 435: "... meet with me?" Was it like Prinkipo Island
in the Sea of Marmora near Istanbul, ..."
The Portable Renaissance Reader by James Bruce Ross. and Mary M.

McLaughlin (Aug 25, 1977) (1)Other Editions: Hardcover, Mass Market
456
Paperback, Unknown BindingΑπόσπασμα-Σελίδα 185: "... On one side

the city is washed by the Sea of Marmora , on the other the creek forms
a harbour which, from ..."
Worldly Goods: A New History of the Renaissance by LisaJardine (Sep

1998) Απόσπασμα-Σελίδα 3: "... mouth of the Bosphorus, dominating
the route from the Black Sea via the Sea of Marmora into the eastern
Mediterranean. ..."
On the Origins of War: And the Preservation of Peace. by Donald Kagan

(Jan 1, 1996) Απόσπασμα-Σελίδα 95: "... Rus-,ia's traditional efforts to
gain control of the sea route between the Black Sea and the editerranean,
"the Straits," as the Bosphorus, Sea of Marmora , and Dardanelles
were called, brought conflict not only with ..."
The History of Medieval Europe (Penguin History) by. Maurice Keen

(Sep 12, 1991) . Απόσπασμα-Σελίδα 301: "... Nicaea, and Nicomedia,
and finally reached the shores of the Sea of Marmora . ..."
Alexander the Great at War: His army -His battles -His. Enemies
(General Military) by Ruth Sheppard (May 20,2008) Απόσπασμα-Σελίδα
136: "... THRACE Byzantium A BITHYNIA SEA OF MARMORA
Ancyra ..."
Candide: Or Optimism (Penguin Classics) by Voltaire. and John Butt (Jun

30, 1950) Απόσπασμα-Σελίδα 129: "... Cacambo, 'Cunegonde is washing
dishes on the shores of the Sea of Marmora for a ..."
On the Nature of the Universe (Penguin Classics) by Lucretius, John

Godwin, and Ronald E. Latham (Dec 1,1994) Απόσπασμα-Back Matter:
"... dawn of day. 49. The ancients believed that the Black Sea always
flowed into the Sea of Marmora ..."
457
A History of Christianity, Volume 1: Beginnings to 1500. (Revised) by

Kenneth S. Latourette (Oct 15, 1975) Απόσπασμα-Σελίδα 287: "... Egypt.
They marched through Asia Minor, seized Chalcedon on the Sea of
Marmora near the Bosporus, and encamped just opposite
Constantinople. ..."
Four Tragedies (Penguin Classics) by William . Shakespeare and T. J. B.

Spencer (April 1, 1995) Απόσπασμα-Σελίδα 447: "... Now art thou my
Lieutenant. 453 Propontic Sea of Marmora 465 remorse compassion.
lago means that Hellespont Dardanelles the utmost ..."
The Later Roman Empire: A.D. 354-378 (Penguin Classics) by

Ammianus Marcellinus, Andrew Wallace-Hadrill, and Walter Hamilton
(Aug 5, 1986) Απόσπασμα-Σελίδα 179: "... obstacle to habitation as far as
the straits and the Sea of Marmora (Propontis). ..." .
Propontis
Pocket Oxford Latin Dictionary by James Morwood (Aug4, 2005)

Απόσπασμα-Back Matter: "... : (I) -Thracius the strait between the Sea of
Marmora and the Black Sea; (Cimmerius the strait between ..."
The Holocaust: A History of the Jews of Europe Duringthe Second World

War by Martin Gilbert (May 15, 1987) Απόσπασμα-Σελίδα 125: "... while
still in the Sea of Marmora , the Salvador sank: two hundred of the
refugees were drowned, ..."
Mark Twain : The Innocents Abroad, Roughing It (Library of America)

by Mark Twain (Dec 1, 1984) Απόσπασμα-Σελίδα 3: "... the way through
the Grecian Archipelago , the Dardanelles, the Sea of Marmora , and
the mouth of the Golden Horn, and arriving in ..."
458
Cyriacus of Ancona's journeys in the Propontis and the Northern Aegean,

1444-1445 (Memoirs of the AmericanPhilosophical Society ; v. 112) by
Ciriaco (Unknown Binding -1976)
Archaeological Reports for 1959-60: Archaeology in Greece, 1959 by M.

S. F. Hood and Greek Archaeology in Western Asia Minor by J. M. Cook
by M. S. F. Hood,
J. M. Cook, The Hellenic Society, and The British Schoolat Athens

(1960). Απόσπασμα-Σελίδα 35: "... attacked the Hellespont at Perinthus
(a small city on the Propontis, the inland sea between the Hellespont and
the Bosphorus)and ..."
Moby-Dick or, The Whale (Penguin Classics) by HermanMelville, Tom

Quirk, and Andrew Delbanco (Dec 31, 2002) Απόσπασμα-Σελίδα 228:
"... at Constantinople, a great sea-monster was captured in the eighboring
Propontis, ..."
20,000 Leagues Under The Sea (Scholastic Classics) byJules Verne (Mass
Market May 1, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 268: "... who esteem them as
highly as the inhabitants of the Propontis and of Italy used to do; and
these precious, ..."
The Histories (Penguin Classics) by Herodotus, John M.Marincola, and

Aubery de Selincourt (April 29, 2003) Απόσπασμα-Σελίδα 269: "... was),
is nearly fifteen miles. The Bosphorus joins the Propontis, which is
about sixty miles wide and a hundred and ..."
Cassell's Latin Dictionary: Latin-English, English-Latin by D. P. Simpson

(Oct 1, 1977) Απόσπασμα-Σελίδα 165: "... Cyzicus or Cyzicos -i, f.
(K««txoc), a town on the Propontis. Adj. Cyziconus -a -um, Cyzicene. D
D, d, the fourth ..."
459
Europe: A History by Norman Davies (Jan 20, 1998) Other Editions:

Hardcover, PaperbackΑπόσπασμα-Σελίδα 191: "... Portus Theodosiacus)
Propontis (Sea of Marmora )"
Plutarch's Lives Volume 1 (Modern Library Classics) byPlutarch, Arthur

Hugh Clough, James Atlas, and John Dryden (April 10, 2001)
Απόσπασμα-Σελίδα 665: "... senate, was sent away with a fleet to guard
the Propontis, and defend BITHYNIA. Lucullus carried with him a
legion under ..."
The Classical World: An Epic History from Homer to. Hadrian by Robin
Lane Fox (Oct 9, 2006) Απόσπασμα-Σελίδα 15: "... Chalcedon Perinthus
-PROPONTIS -40 SAMOTHRACE Lampsacus Cyzicus estu ..."
The Companion Bible (Burgundy Bonded Leather, Thumb Indexed) by E.

W. Bullinger (Leather Bound -Feb 15, 1993) Απόσπασμα-Σελίδα 1619:
"... shores of the Propontis (Sea of Marmora ), and the south shore of
the Pontus ..."
The Rise of the Roman Empire (Penguin Classics) by. Polybius, F. W.

Walbank, and Ian Scott-Kilvert (Feb 28,1980) Απόσπασμα-Σελίδα 284:
"... diametrically opposite to one another. The one opens into the
Propontis and the other into the Maeotic Lake,' which has a ..."
A History of the Vikings by Gwyn Jones (Jul 19, 2001) Απόσπασμα-

Σελίδα 261: "... already ravaged the shores of the Black Sea and the
Propontis, appeared before Constantinople in the absence bf the emperor,
and ..."
The Histories (Oxford World's Classics) by Herodotus,. Carolyn Dewald,

and Robin Waterfield (Sep 15, 1998) Απόσπασμα-Σελίδα 264: "... built.
460
At the other end of the Bosporus is the Propontis, which is 500 stades
wide and 1,400 stades long; ..."
The Notebooks of Leonardo da Vinci (Oxford World's. Classics) by

Leonardo da Vinci and Irma A. Richter (Jan28, 1999) Απόσπασμα-Σελίδα
36: "... BITHYNIA the waters of this Black Sea poured into the
Propontis fallinginto the Aegean Sea, that is the Mediterranean Sea, ..."
Hammond Atlas of the Bible Lands by Hammond World. Atlas

Corporation (Feb 2008) Απόσπασμα-Index: "... 28, 45:F1 Port Said.
48:C4 Priene. 45:K3 Prophthasia, Qaa-i-Kang. 26:F2 Propontis. 40,
41:C1; 45:K1 Prusa. ..."
Contours of the World Economy 1-2030 AD: Essays in Macro-Economic

History by Angus Maddison (Dec 5,2007) Απόσπασμα-Σελίδα 29: "...
was maritime, stretching from the Euxine (Black Sea), through the
Propontis (Sea of Marmara), and the Aegean. It included part of ..."
NIV Spirit of the Reformation Study Bible by Richard. Pratt Jr. (Jul 1,
2003) Απόσπασμα-Σελίδα 1784: "... coast, to the Hellespont (the modern
Straits of Dardanelles) and Propontis (the inland Sea of Marmara).
BITHYNIA was to the east. ..."
Thermopylae 480 BC: Last stand of the 300 (Campaign) by Nic Fields
and Steve Noon (Nov 20, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα 58: "... de
Xerxes'canal CHALKIDIKI BLACK SEA Byzantlon Propontis
FRYGIA Xerxes' dge MACED ..."
HarperCollins Study Bible: New Revised Standard Version (with the

ApocryphalDeuterocanonical Books)by Wayne A. Meeks (Jan 7, 1994)
Απόσπασμα-Σελίδα 2335: "... Pontus, Prophthasia…
Gods, Heroes and Men of Ancient Greece: Mythology's Great Tales of

Valor and Romance by W. H. D. Rouse(Mar 6, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα
461
94: "... Hellespont, where Helle had fallen and died; and over the
Propontis, a little sea between Hellespont and Bosporos, where they
had ..."
The Campaigns of Alexander (Penguin Classics) by Arrian, J. R.

Hamilton, and Aubrey De Selincourt (Oct28, 1976) Απόσπασμα-Σελίδα
228: "... Hellespont and the Propontis with all his land and sea forces
combined. Pharasmanes, therefore, ..."
A Brief History of Ancient Greece: Politics, Society, and Culture by

Sarah B. Pomeroy, Stanley M. Burstein, Walter Donlan, and Jennifer
Tolbert Roberts (Jan 15,2004) Απόσπασμα-Σελίδα 201: "... . Arg C1 201
PROPONTIS Cyzicus Dascylium Lampsacus MYSIA ..."
The Formation of Christendom (Princeton ) by Judith. Herrin (Aug 1,

1989) Απόσπασμα-Σελίδα 190: "... Herakleios's fleet approached. At
Abydos, the southernmost point of the Propontis, the consul was
welcomed by customs officials and informally crowned ..."
Moby-Dick: or, The Whale(Penguin Classics Deluxe Edition) (Penguin

Classics Deluxe Editio) by Herman Melville and Nathaniel Philbrick (Sep
4, 2001) Απόσπασμα-Σελίδα 226: "... at Constantinople, a great sea-
monster was captured in the neighboring Propontis, ..."
A Brief History of the Romans by Mary T. Boatwright, Daniel J. Gargola,

and Richard J. A. Talbert (Jan 12, 2006) Απόσπασμα-Σελίδα 73: "... M A
C0E D O N Byzantium Brundisium Pella Amphipod-is PROPONTIS
Apollonia "
Concordia: The Lutheran Confessions --A Reader's Edition of the Book

of Concord by Paul Timothy McCain(Jan 2, 2007) Απόσπασμα-Back
Matter: "... Council of Nicaea; patriarch Constantinople (806); founded
462
monastery on the Propontis; defended veneration of im-ages; deposed

(815). Nicholas, Bishop of ..."
Complete Works of Tacitus by Tacitus (Sep 1, 1964) Απόσπασμα-Σελίδα

84: "... 84 ANNALS 2.54-56 Propontis and the entrance of the Pontus,
from an anxious wish ..."
A History of Israel by John Bright (Aug 2000) Απόσπασμα-Index: "...

See also Black Sea Propontis, xv, E-2 Psephinus, xvi, A-3 Ptolemais, xi,
xni, xrv ..."
Classical Gods and Heroes by Rhoda Hendricks (Aug 1,. 1974)

Απόσπασμα-Back Matter: "... Thessaly. HELLESPONT The strait
between the Aegean Sea and the Propontis ; now called the Dardanelles.
HEMERA A daughter of Erebus ..."
Syracuse 415-413 BC: Destruction of the Athenian . Imperial Fleet

(Campaign) by Nic Fields and Peter Dennis (May 20, 2008) Απόσπασμα-
Σελίδα 88: "... Propontis Arktonnesos A Ainos Teos in revolt against
Athens E-Athenian ..."
Candide (Enriched Classics Series) by Voltaire (Mass. Market May 24,

2005). Απόσπασμα-Σελίδα 122: "... answered Cacambo, "Cunegonde
washes dishes on the banks of the Propontis, in the service of a prince,
who has very few ..."
The Library of Greek Mythology (Oxford World's . Classics) by

Apollodorus and Robin Hard (Aug 1, 2008) Απόσπασμα-Σελίδα 52: "...
she fled along the Propontis until she arrived at the Echinadian Islands,
which are now ..."
463
Istanbul (City Guide) by Virginia Maxwell (April 1, . 2008) Απόσπασμα-

Σελίδα 19: "... a dozen Greek fishing colonies along the shores of the
Propontis (the ancient name for the Sea of Marmara). ..."
Decline & Fall of the Roman Empire (Wordsworth Classics of World

Literature) (Wordsworth Classics ofWorld Literature) by Edward Gibbon
(Dec 5, 1999) Απόσπασμα-Σελίδα 175: "... as far as the Propontis and
the Aegean Sea; the provinces of Caria and Ionia, ..."
The Decline and Fall of the Roman Empire: Volumes 13 (Everyman's

Library) by Edward Gibbon (Oct 26, 1993) -Box set Απόσπασμα-Σελίδα
230: "... possessed, the whole extent of Asia, as far as the Propontis and
the .gean sea; ..."
New Science (Penguin Classics) by Giambattista Vico, Anthony Grafton,

and David Marsh (Jan 1, 2000) Απόσπασμα-Σελίδα 343: "... Europe,
from which it is divided by the strait called Propontis. From this land,
the name passed to the Sea of ..."
Montesquieu: The Spirit of the Laws (Cambridge Texts in the History of

Political Thought) by Charles de Montesquieu, Anne M. Cohler, Basia
Carolyn Miller, andHarold Samuel Stone (Sep 29, 1989) Απόσπασμα-
Σελίδα 363: "... did not. The location of Orchomenus close to the
Hellespont, Propontis, and the Black Sea naturally makes one think that
it ..."
Myths of the Ancient Greeks by Richard P. Martin (April. 1, 2003)

Απόσπασμα-Σελίδα 209: "... the Hellespont and passed up the narrow
strait into the Propontis, the "fore-sea" that leads to the great expanse of
waters ..."
Warfare in the Classical World: An Illustrated Encyclopedia of Weapons,

Warriors and Warfare in theAncient Civilisations of Greece and Rome by
464
John Gibson Warry (Oct 1995) Απόσπασμα-Σελίδα 15: "... period. Nor
should we ...
Bosphorus THRACE •Phihpp PROPONTIS, MACEDONIA ..."
Classical Mythology & More: A Reader Workbook by. Marianthe

Colakis and Mary Joan Masello (Jun 6, 2007) Απόσπασμα-Σελίδα 154:
"... Hypsipyle falls in love with Jason) Ca°` 3 Hellespont 4 Propontis
Prometheus chained to rock 5 Cvzicus ..."
Ben Hur A Tale Of The Christ by Lew Wallace. (Jun 17, 2004) 43 The
Alexiad (Penguin Classics) by Anna Comnena and. E. R. A. Sewter
(April 27, 2004) Απόσπασμα-Σελίδα 129: "... chapter, the godless Turks
were in sight, living in the Propontis area, and Sulayman, who
commanded all the east, was actually ..."
Three Books of Occult Philosophy (Llewellyn's Sourcebook) by Henry

Cornelius Agrippa, James Freake, and Donald Tyson (Jan 1, 1992)
Απόσπασμα-Back Matter: "... PROCONNESUS: Island in the Propontis
(present-day island of Marmara in the Sea. of Marmara, Turkey). ..."
Prometheus Bound and Other Plays: Prometheus Bound, The Suppliants,

Seven Against Thebes, The Persian (Penguin Classics) by Philip Vellacott
and Aeschylus (Aug 30, 1961) Απόσπασμα-Σελίδα 146: "... him lord; The
cities that proudly gaze over Hellespont, Remote Propontis, and the
Northern Estuary; ..."
The Portable Voltaire (The Viking Portable Library) by Voltaire, Francois

Maria Arouet De Voltaire, and Ben Ray Redman (Jul 28, 1977).
Απόσπασμα-Σελίδα 264: "... "Cunegonde is washing dishes on the banks
of Propontis for a prince who possesses very few dishes; she is ..."
465
Baudolino by Umberto Eco and William Weaver (Oct 6,. 2003)

Απόσπασμα-Σελίδα 20: "... he died. You met him when he was crossing
the Propontis, almost fifteen years ago. ..."
Istanbul: The Imperial City by John Freely (Jul 1, 1998) Απόσπασμα-

Σελίδα 3: "... and then crosses the Sea of Marmara, the ancient
Propontis. As we approach the eastern end of the Marmara we ..."
466
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Οδυσσέας Γκιλής γεννήθηκε το 1939 στη Ν. Ποτίδαια Χαλκιδικής. Πήγε μέχρι την
Τρίτη τάξη στο Γυμνάσιο Ν. Μουδανιών και συνέχισε στη Μέση Εμπορική και
Οικονομική σχολή του Εμπ. Και Βιομ. Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης-ΕΒΕΘ.
Συνέχισε και αποφοίτησε από την Σχολή Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών-
ΟΠΕ, του ΑΠΘ.
Είναι μέλος πολλών συλλόγων, όπως του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας,
του Συλλόγου Οικονομολόγων Θεσσαλονίκης, επίσης ήταν μέλος της Ένωσης
Συντακτών Περιοδικού Τύπου-ΕΣΕΤ.
Διηύθυνε επί 32 χρόνια το Υποκατάστημα της Βιομ. Ξύλου ΣΕΛΜΑΝ Α.Ε. στην
Θεσσαλονίκη.
Δίδαξε επί πενταετία Διοίκηση επιχειρήσεων και Διοίκηση προσωπικού στο North
College, στη Θεσσαλονίκη, όπου ετοίμασε σημειώσεις για τους σπουδαστές της
σχολής.
Ασχολήθηκε από πολύ νωρίς με την συγγραφή άρθρων και εργασιών που
δημοσιεύθηκαν, στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, στην Οικονομολογική Επιθεώρηση
Ελλάδας Μεσογείου και στην Φωνή της Χαλκιδικής.
Ζεί στην Θεσσαλονίκη και στην Ν. Ποτίδαια Χαλκιδικής, είναι παντρεμένος με την
Σούλα Χρίτη και έχει ένα γυιό, τον Κωνσταντίνο.
Υπάρχουν ανέκδοτες εργασίες όπως:
Η επίδραση της ελληνικής γλώσσας στην αγγλική.
Η Ποτίδαια στα αρχαία κείμενα.
Ιστορικές και βιβλιογραφικές αναφορές για την Ποτίδαια. 10-5-08, ήδη εκδόθηκε από
τη Νομαρχία Χαλκιδικής.
Η Παλλήνη στα αρχαία κείμενα.
Οι Πιερείς στα αρχαία κείμενα. κ.λ.π.

467

Οδυσσέας Γκιλής. ΜΥΡΛΕΙΑ. ΑΠΑΜΕΙΑ. ΜΟΥΔΑΝΙΑ. 2013

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Οδυσσέας Γκιλής. ΜΥΡΛΕΙΑ. ΑΠΑΜΕΙΑ. ΜΟΥΔΑΝΙΑ. 2013

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

ΜΙΑ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Medania, Mutania ,Montagnae, Mudania, Mudanya, Mutania

Montignac Mudanya Moudania Montaneia

ΔΗΜΟΣ ΝΕΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ

Πορταριά Χαλκιδικής. ..............................................................................................253

Καλλισθένης ιστορικός. Ο ΟΛΥΝΘΙΟΣ...........................................................328

Θεωρώ πολύ σημαντικό και χρήσιμο να σημειώσω εισαγωγικά ότι η

Είναι μια ανθολόγηση, ένας ερανισμός, μια συλλογή κάθε είδους

Συλλέγω το υλικό ερευνώντας σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία,

Και από sites και από blog.

Δημιουργώ προϋποθέσεις για τον ιστορικό της τοπικής ιστορίας.

…(700 π.Χ.), που χτίστηκαν στα παράλια της Προποντίδας. Τους

Η παρουσία των Ρωμαίων.. 27 π.Χ. Βιθυνία, Απάμεια. Νόμισμα του

Ήταν αποικία των Κολοφώνιων. Αρχικά ονομαζόταν Μύρλεια και μετά

Πέρασε ο Μέγας Αλέξανδρος, οι Σταυροφόροι, έδρασαν Βυζαντινοί και

Έγινε η Οικουμενική σύνοδος της Νίκαιας με την εμφάνιση του

Υπογράφηκε η συνθήκη ανακωχής της Λωζάννης.

Ενώνει γεωγραφικά και ιστορικά η θάλασσα του Μαρμαρά δια του

Είναι διαμετακομιστικό κέντρο το λιμάνι των Μουδανιών δια της

Επίσης το 1922 με την Μικρασιατική καταστροφή ήταν σημείο

APAMEA . Οκτώ διαφορετικές πόλεις με το ίδιο όνομα. 7

APAMEA ή APAMEIA (Ελληνικά: Απάμεια) είναι το όνομα αρκετών

Ο Πλίνιος ο παλαιότερος απαριθμεί έξι πόλεις που άνηκαν με το όνομα

APAMEA or APAMEIA (Greek: Απάμεια) .

APAMEA (Sittacene), on the Tigris

APAMEA (Media), in Media, near Laodicea

APAMEA MYRLEA, formerly MYRLEA and Brylleion, in

APAMEA (Phrygia), formerly Kibotos, commercial center of

APAMEA Ragiana, south of the Caspian Gates in Parthia (later Media);

Πολλά βιβλία εντόπισα στο το Google.

Μετά τον εντοπισμό του κάθε αποσπάσματος γινότανε τρόπον τινά

Το σύνολο των αποσπασμάτων ταξινομήθηκε χρονολογικά.

Έκανα έναν σχετικά αναλυτικό πίνακα περιεχομένων και ένα ευρετήριο

Βέβαια η βασική τεκμηρίωση-ανθολόγηση9 (οι αριθμοί παραπέμπουν

Στο TLG ερευνήθηκε το σύνολο του προγράμματος από 9.000 έργα

Ακόμα ερεύνησα το Project Gutemberg με τα περιεχόμενα 20.000

Από το πρόγραμμα του Google πήρα πολλά και σημαντικά αποσπάσματα

Χρησιμοποίησα τις εγκυκλοπαίδειες Britannica και Encarta, ΔΟΜΗ,

Το υλικό που συγκεντρώθηκε μπορεί να χωρισθεί σε τρείς μεγάλες

Α. Την κλασική περίοδο μαζί με την βυζαντινή.

Β. Από τον 18ο αιώνα μέχρι το 1992.

Γ. Από την ίδρυση των Νέων Μουδανιών και μετά.

Είναι βέβαια γεγονός ότι τέτοιες έρευνες-μελέτες δεν είναι απολαυστικά

Είναι όμως χρήσιμα στοιχεία τοπικής ιστοριογραφίας.

Γειτονικές αρχαίες πόλεις-πολίσματα των Νέων Μουδανιών είναι: Η

Η ονομασία της ευρύτερης περιοχής της Χαλκιδικής, από Θεσσαλονίκης

Σχετικά με τη Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Καλαμαριά..Βλέπε Ιντερνέτ 11…

of the Pentecontaetia (Baltimore) .

Καλαμαριάς. Το καπετανίκιο πρέπει να επέζησε και μετά το 1340, και

Το Σουφλάρ μαζί με τους συνοικισμούς της Πορταριάς -Αγίου

Προσπαθώ να ερευνήσω, ταξινομήσω, ότι είναι δυνατόν από ιστορικά

Στα 1321 πρωτοσυναντώ τη γραφή Montignac. Πιθανόν πρόκειται για

Περιέχονται στον πίνακα αυτό γεγονότα ιστορικά, ονόματα που πέρασαν,

Χρονολογία Ιστορικό γεγονός

◊ 2000 π.Χ. Οι Αχαιοί στην ελληνική ηπειρωτική χώρα και το Χιττίτες 15

Συνόρευε με την Παφλαγονία, τη Μυσία, τη Γαλατία και τη Φρυγία και

… Βιθυνία.22 Ιστορία 2η χιλιετηρίδα π.Χ. Αρχικά η περιοχή

important artery of international trade.

district inhabited by the Mariandyni. On the west and southwest it was

2000 π.Χ. BITHYNIA. Βιθυνία. Αρχαία χώρα, βορειοδυτική Ανατολία.

περιλαμβάνει την Νίκαια.Σύμφωνα με τον Στράβωνα η Βιθυνία ήταν

Οι σημαντικότερες πόλεις ήταν η Νικομήδεια και η Νίκαια. Και οι δύο

Αλλες θέσεις σπουδαιότητας σήμερα είναι izmit και Σκούταρι=Scutari