perad

KLASIFIKACIJA PTICA:
-Pripada razredu ptica(aves) kojeg sacinjava 9.300 vrsta,22.000 podvrsta,podijeljenih u 166 familija i
27 redova.

-karakteristika svih ptica kojojm se razlikuju od kicmenjaka je perije.

-prema stepenu domestifikacije dijele se na :

a)domaće
b)divlje

-Direktiva 92/117 EEC podrazumijeva samo kokoš

-Direktiva 90/539 EEC osim kokoši podrazumjeva i ćurke,patke,guske,prepelice,golub,fazan,jarebice i

gvinejsku kokoš

-Proizvodi od peradi:1.meso 2.jaja .3.perje 4.đubrivo 5.zabava

-Najviše jaja se proizvede u Kini,najviše mesa u USA i Brazilu

u svijetu 90 mil T mesa i 65 mil T jaja

Porijeklo domaće kokoši - udomaćene prije 3000 godina u Indiji od divlje kokoši GALLUS
FOERUGINEUS
-Domaća perad:kokoš,patka,guska,ćurka,golub,noj,paun
-Divlja perad: fazan,jarebica,prepelica,divlja patka,guska ,labud
-Najbliži sronici pticama a samim tim i peradi su krokodili (leg.jaja,zračni mjehuri,kosti,ljuske jaja...)

-prednost uzgajanja peradi: proizvodnja relativno jeftina,lahko se preradjuju u veliki broj proizvoda.
-peradarstvo trenutno najrazvijenija grana stočarstva
-konzumna jaja su neoplodjena za razliku od oplodjenih.
-razvoj embrija staje ako temperatura nije veća od 30 stepeni

-Porijeklo domaće peradi:

a)teorija evolucije-darwin
b)teorija kreacije-teološka osnova

-Jaje kao način razmnožavanja postajalo je prije razvoja ptica,tako da je starije.

-placenta razvijena zahvaljujuci endogenim retrovirusima koji su kodirali endogeni protein sirotin?
-gallus gallus gallus-crvena sumska kokos
-proijeklo kokosi podramjeva najmanje 2-4 razlicite vrste
-danasnja perad pozeljno posjeduje zute noge u pogledu selekcije
-za boja je posljedica pigmenta karotenoida
-gallus gallus sonerati ima zute noge
-one kokosi koje imaju zute noge posjeduju gen koji utica na razlaganja karotenoida do vit.A u svim
tkivima osim u kozi-regulacijska mutacija gena koji kodira enzim koji razlaze karotinoid
-autotohna vrsta kokosi u bih- đuđa
-kokos ima 78 hromosoma,ljudi 46
-homozigotni muzijaci,heterozigotni su zenke
-genske mutacije:TBC1D1 i TSHR
-TBC1D1-kljucan za metabolizam glukoze kod ljudi i uzrokuje gojaznost,a kod peradi se favorizira jer
ima pozeljan efekat na tov
perad

-TSHR(tireostimulirajuci hormonski receptor) kod ptica u divljini utice na nesenje jaja na temelju
duzine dnevne svjetlosti,kod komercijalne peradi je ovaj gen potisnut
-plava jaja su dobili boju zahvaljujuci postojanju OOCYAN gena
smedja boja ljuske jajeta potice od sposobnosti deponovanja karotenoida u ljusku jajeta
-K+ gen je ubacen u komercijalnoj proizvodnji da bi se olaksalo seksiranje pilica
endogeni retrovirusi su oni koji su u toku evolucije ikreacije razvili unutar naseg genoma.
sadrze reverznu transkriptazu a ona prevodi RNK U DNK i ta DNK ulazi u sastav genoma.

-MORFOFIZIOLOŠKE PRETPOSTAVKE DOBRE PROIZVODNJE:

a)spolna zrelost
b)reproduktivna aktivnost
c)proces rasta

-razlozi iskoristavanja i pripitomljavanja divljih kokosi su:

morfoloske prednosti,obrasci socijalnog ponasanja-razmnozavanje u cilju odrzavanja vrste
-gallus bankiva-vrsta divlje kokosi koja se u pocet

-DVA OBRASCA PONASANJA KOJA STIMULIRAJU PROIZVODNJU SU:

a)mitarenje
b)kvocanje

-Reprodukcija ptica je specificna u odnosu na reprodukciju sisara.

kod ptica nema maternica nego se jaje formira,biva sneseno te se razvoj embrija razvija u vanjskoj
sredini-EKSTRAKORPORALNI RAZVOJ tokom citave godine
-postoje i mehanizmi inhibicije koji prekidaju reproduktivnu aktivnost a manifestira se KVOCANJEM-
karakteristican zvuk koji ispusta kada legne na jaje i tada nema novih jaja tj. dostignut je maximum
reprodukcije
-ovipozicija je nesenje jajeta i rezultat je negativne sprege na nivo hipofize i hipotalamusa

-spolna zrelost nastupa sa 14 sedmica, a sa 16.lijezu jaja-lake linije

kod teskih linija 18-24 sedmica

OGRANICAVAJUCI FAKTORI DOBRE PROIZVODNOSTI:

a)imuni sistem-timus,burza fabrici,jetra,kostana srz-zbog velike reprodukcije smanjuje se imuna
otpornost
b)digestivni sistem-mekelov divertikulum izmedju tankih i debelih crijeva,kroz cekum se vrsi
repopulacija mikroflore crijeva
c)termoregulacija-paperije odaje toplotu pa u prvih 10 dana pilici zahtijevaju temepraturu od 34-36
stepeni na nivou ledja,a kasnije razvojem perija od 13-24 stepena a u objektu 21-24 stepena.perad su
daleko sposobnija da se bore sa niskom nego sa visokom temperaturom.temperatura na povrsini
rektuma od 45 stepeni se smatra letalnom
povisenje temerature ovodi do smanjenja za pola jajeta godisnje produkcije

-Komercijalna peradarska proizvodnja se temelji na primjeni hibrida-

-hibridi su jedinke u kojima su koncentrisana sva pozeljna proizvodna svojstva maksimalno
ispoljena,a otpornost(genetska i aktivna)na uzrocnike ocuvana.
-ne koriste se za rasplod
-prema namjeni dijele se na:one za tov(teske), i za proizvodnju jaja(lahke)

-FAZE SELEKCIJSKOG RADA:

1)odabir cistih rasa-minimalan broj jedinki je 4.dvije rase nose dominatna svojstva(visoka
nosivost,rano postizanje polne zrelosti)a druge dvije rase imaju osobine kojima korigujemo negativne
perad

osobine kod ovih prethodnih.losi roditelji sa losim reproduktivnim osobinama su podlozeni sresu i to
su lose osobine dominanthnih.to se kombinuje sa druge dvije rase koje odlikuje otpornost na stres i
koji su bolji roditelji.parenjem unutar cistih rasa ostvaruje se ocuvanje gena-2 pijetla i 2 koke iste
rase.
2)medjurasno korektivno ukrstanje-se vrsi u cilju oboljsanja osobina.npr-leghorn muzijaci sa
newhampshire zenkama i obrnuto,a zatim parenje u incestu.kod proizvodnje jaja pozeljna dominatna
sredtsva su vezana za zenku.dobivaju se primarne selekcijske linije.medjutim incest nakon nekog
vremena dovodi do ispoljavanja negativnih svojstava(subletalni geni)-nalaznost promjene u boji
ljuske

3)povratno ukrstanje-ciste linije 4 muske +4 zenske.ciste linije se pare unutar rase.iz ciste linije
nastaju:p2(djedovi)-p1(roditelji)-f1(hibridi)
postoje:
a)reprodukciona jata(p2,p1 laka i teska)
b(komercijalna jata(F1 laka( samo zenke) teska (muski i zenski)

-dobne faze:
a)uzgoj
b)eksploatacija
kod brojlera(42dana) citav zivot se podudara sa uzgojnom fazom.postizu tezinu prosjecno od 2
kg.prosjecno spolno sazrijevaju sa 11 sedmica

NEBIOLOŠKE OSNOVE PERADARSKE PROIZVODNJE I

trijas kokoši:
temperatura 40-42 stepena
puls: 350 bpm
disanje:2 puta u minuti

Nemaju znojne zlijezde,feces i urin izlucivaju zajedno.

-Krajnji produkt razgradnje urina je mokraćna kiselina.
-Udišu 3 puta više zraka od goveda a zrak koji izdišu je zasićen vodenom parom tako da je bitno u
objektima za smjestaj obratiti paznju na taj segment.
-Javlja se smanjena otpornost na odredjena specificna oboljenja
-hibridi se razlikuju po sposobnosti adaptacije na odredjene klimatske uslove.

-FIZIOLOŠKI STRES je negativan utjecaj na fizicko ili psihicko stanje(fizioloski stres adaptivni
mehanizam). Cilj stresa je vratiti organizam u homeostazu.
-Stres moze biti akutni i hronicin
-Akutni stres je vezan za adrenalin i simpaticke puteve.Adrenalin izaziva mobilizaciju glikogena i
pretvaranje istog u glukozu(energija za sve procese u organizmu)
-Hronicnim stresom se nastoji aktivirati energija na fizioloski nacin putem dejstva na hipotalamus-
hipofiza-adenokortikotropini-kora nadbubrezne zlijezde-kortizol-glukoneogeneza i
imunosupresija(uzimanje a.k iz Ig)
-preusmjerava se iz bubrega a sprecava odlazak krvi u jetru tj krv odlazi odmah u srce kao
redukovana sto moze dovesti do pojave bolesti jer nema flitracije krvi u bubrezima.
-Nize kolicine sresa adaptiraju org na veci stres
-kod kokcidioze se upotrebljavaju manje patogene kokcidije u vidu bioloske vakcinacije da bi se
organizam prilagodio.
perad

najcesci svjetlosni program:23 sata dana i 2 sat tame se provode da se pilici naviknu na mrak(netanak
struje)
-u novije vrijeme se uvodi 6-12 sati tame,da bi se bolje prilagodili stresu i da bi se bolje razvio kostani
sistem

FAKTORI UZGOJA DO SPOLNE ZRELOSTI:

a)svjetlosni rezim
b)svjetlosni program
-ljudi su trihromicni a ptice terahromicne
ljudi:crveni zeleni plavi spektar
ptice :c.z.p. i ultraljubicasti spektar
-duze trajanje svijetla poboljsava reprodukciju
-ako se perad izlozi duzin isvijetlosti od 16 sati tako da se postepeno skracuje da ne bi doslo do
preranog spolnog razvica
-spolna zrelost mora biti uskladjena sa konstitucijom i svjetlosti.
8 sati svetlosti do 14. sedmice a nakon toga vise da se produzi dan radi spolne aktivnosti.
-fovea je povecalo oka i kod kokosi postoje dvije,jedna za blizinu a jedna za daljinu.ona za blizinu je
smjestena sa strane pa zato kokosi iskrive glavu a za daljinu je iznad cornee.
-TEHNOPATIJE-su sindrom patoloskih i ekoloskih poremecaja koji onastaju zbog neadekvatnog
smjestaja i uvjeta zivota-kanibalizam,cupanje perija.uzrok cest je halogeno svjetlo jer oni vide
ultraljubicasti spektar,to ih iritira i dovodi do poremecaja u ponasanju.
-muzijak i zenka se mogu raspoznati na osnovu boje perija ali kada ptice gledaju na nivou uv
svijetla(spektra)