Kabanata 1: Salu salo

 Pagkalat ng engrandeng pagtitipon

 Pasasalamat sa Mahal na Birhen at Pag-uwi ni Ibarra
 Pagdalo ng mga prayle at Mga tinyente
 Paglilibak ni damaso sa mga indiyo
 Pagtatalo ni Damaso at guevarra (hindi dapat mangealam ang hari sa pagpaparusa sa mga
erehe)
 Tunay na dahilan ng paglilipat ni padre damaso sa ibang bayan

Kabanata 1: Si Ibarra

 Pagdating ni Ibarra na nakasuot pangluksa

 Reaksyon ng mga nakakita
 Sibyla
 Damaso
 Guevarra
 Mga Panauhin
 Pagpapakilala sa mga babae (di pinansin)
 Pagpapakilala sa mga lalaki sa paraang (aleman)
 Pagmamano ni Ibarra kay damasoo (itinanggi na kaibigan ang kanyang ama)
 Napahiya tumalikod kinausap si Kap. Tinong ininvite sa hapunan kaso tumanggi dahil dadalaw sa
sariling bayan. (binundok)

Kabanata 3: Ang hapunan:

 Pag-uunahan ng mga prayle sa kabisera

 Paghahanda ng tinola
 Pagkainis ni damaso dahil hindi masasarap na parte ang naibigay sa kanya
 Pagkukuwento sa pamumuhay ni Ibarra sa Espanya, pagpunta sa iba’t ibang bansa
 Paglimot dawn i Ibarra sa sariling bayan
 Pagtukoy at pagkilala sa kultura ng bansa, paggamit sa wika nila
 Pagpaparining ni padre damaso
 Pag-alis ni Ibarra
 Pagdating dawn i Maria clara ngunit umalis parin at babalik muli

Kabanata 4: Erehe at Pilbustero

 Pagkapansin ni Ibarra na walang pagbabago sa binundok

  Paghabol ni guevarra kay Ibarra para ilahad ang kuwento tungkol sa kanyang ama
 Ang tunay na dahilan ng pagkamatay ni Rafael
 Paglalarawan kay Rafael
 Inggit ni Damaso, gumawa ng kuwento
 Pinarangang erehe
 Kuwento ng artilyero
 Nakulong at pinagtulngan pinagbintangan ng iba’t ibag kasalanan
 Nagbabasa ng aklat mga el correo de ultamar, pagtatago ng liham at larawan ng tatlong paring
binitay, psgsusuot ng barong tagalog, pagkamkam ng lupa,
 Pagtulong ni guevarra, kumuha ng isang pilipinong abogado tumanggi dahil matatalo lamang
 Nang malapit nang makalaya sya ay nagkasakit at namatay
 Ang magtutuloy ay si tiyago.

Kabanata 5: Tala sa Gabing Madilim

 Dumating si Ibarra sa Fonde de Lala (tanyag na hotel sa maynila)

 Dumeretso kaagad sa kanyang silid
 Tumanaw sa may bintana (Nagmamasid, nag-iisip)
 Paghihinayang sa pagdating ni Maria Clara (salo-salo)
 Largabista (binocular)- gagamitin s pagmamasid
 Iba ang natatanaw ni Ibarra (makipot at madilim na pader, marumi at kasuklam-suklam na sahig
na may banig, nakaratay na isang matandang naghihingalo, tinatawag ang pangalan ng isang
binata.
 Ang pangalang inaasal ng matanda ay nasa ibang lugar (Ibarra) nagsasaya, humahalakhak,
nagpapakalango sa alak
 Hirap sa bilangguan ang ama habang nagpapakasaya ang anak
 Iyon ang mga natatanaw ni Ibarra sa kanyang harapan.

Kabanata 6: Kapitan Tiyago

 Paglalarawan kay Kapitan Tiyago (Pisikal)-kayumanggi, bilugan ang mukha, at mataba, mukha
bata pa ang itsura, mababakas ang kabanalan, mabilog at maliit ang ulo, maliit ang mata ngunit
hindi singkit, maganda sana ang labi kung hindi humihithit ng tabako. Masasabing magandang
lalaki
 Isang asendero sa LAGUNA, PAMPANGA, SAN DIEGO (PINAKAMALAPIT SA PUSO)-alala sa
kabataan
 Kasundo niya ang Diyos at Pamahalaan, walang taong kagalit
 Simbahan- Nabibili niya ang kabanalan
 1. Maaaring bayaran ang mga misa at nobena
2. Halagang piso, magdarasal, magrorosaryo, babasahin ng mga dukha ang bibliya sa para sa
knya
 Malapit sa Pamahalaan
1. Sumusunod kahit sa pinakamababang pinuno ng pamahalaan
2. Naghahandog ng hamon, pabo at mga bungangkahoy (handaan)
 Balimbing- kapag may puna sa Pilipino, nagpapanggap na hindi Pilipino, nakapag espanyol ang
tinutuligsa, nakikituligsa rin
 Naging gobernadorcillo- sa mga makapangyarihan siya ay mabuti, tahimik at marunong
sumunod; Sa mga walang pananalig, malupit, walang awa, mapagsamantala.
 Kaisa-isang anak ng isang may-ari ng tubuhan
 Kuripot ang mga magulang, di pinag—aral kaya nagtrabaho bilang isang bataan ng isang
mabuting dominicano
 Pia Alba- naging asawa- magandang dalagang taga-st cruz
 Naghanapbuhay sila hanggang makabili ng mga lupa at naging tanyag sa san diego, naging
kaibigan sina Damaso, Don Rafele (pinakamayaman sa san diego)
 6 yrs mag-asawa- walang anak
 Mga paraang ginawa ni Pia Alba para magkaanak
1. Namanata sa Caysasay (Birhen)
2. Nagsayaw sa ilalim ng mainit na araw ng Birheng Turumba sa Pakil
3. Sumayaw sa Obando (Damaso)-nagkaanak
 Maselan ang pagbubuntis, nagkasakit, nanghina at namatay
 Maria Clara- Ilarawan
 Mahal na mahal ni tiyago kaya nagpaupuri sa pintakasi ng Obando
 Ipinasok sa Beateryo- magdalaga 7 years- umiyak nang magpaalam kina Ibarra padre damaso
 Ipinagkasundo nina Rafael at Tiyago na magpakasal (Ibarra at maria clara)

Kabanata 7: Suyuan sa Asotea:

 Maagang nagising sina Maria at Isabel (Nagsimba)

 Nagdamdam si Isabel dahil sa pag-aakalang madasalin si Maria, pinagsabihan pagkatapos ng
Misa
 Bahay, itinuloy ang pananahi, nagliligpit si Isabel, nagsasaliksik ng mga kasulatan si tiyago
 Di mapakali ni Maria Clara- Reaksyon
 Nais niyang bumalik sa beateryo (Sta. Catalina) nabibisita ni Ibarra at nag-uusap nang walang
takot at pangamba
 Malabon o San Diego? Tiya Isabel
 Panginginig ni Maria sa pagdating ni Ibarra
 Pagdating ni Ibarra
 Inasal ni Maria Clara
  Nag-usap sa pamamagitan ng tinginan
 Nagtungo sa Asotea at nag-usap
 Nagkumustahan at nagbalik tanaw sa kabataan nila
 Naaalala mob a ako? Maria clara, usapan tungkol sa nanay
 Nawalan ng ina Ibarra, di nagkaroon ng ina, maria, pangako
 Basasahin ang part. Page 293
 Pag-alala ni Maria nang siya ay nasa Beateryo
 Basahin ang page 293
 Pinatungan ng bulaklak sa ulo sa siya ay tinawag na Chloe – blooming o namumukadkad
 Upang makabawi, ipinangpitas ng dahon ng sambong
 Ipinakita ang isang nakabalot na sambong sa isang papel
 Inilabas ni maria nag lukbutang sutla (tela na tinatahhi)
 Babasahin ang sulat
 Napatigl sa pagbabasa dahil sa reaksyon ni Ibarra, maria ang dahilan kung bakit nakalimutan
niyang dumalaw sa puntod
 Umalis na si Ibarra
 Umiyak si maria

Kabanata 8: Mga Gunita

 Paglalakbay ni Ibarra
 Mabagal na pag-unlad ng Pilipinas, malayo na sa Europa
 Di parin nalalatagan ng semento ang kanyang dinaanan, puro alikabok pag maaraw maputik
kapang maulan
 Sa may liwasan ng San Gabriel, napanding di lumaki ang mga puno ng talisay at nanatiling
bansot
 Nawala ang dating ganda ng escolta
 Namataan si Padre Damaso na nakasakay sa mgarang Victoria
 Mga iba pang nakita
 Paalala ng isang matandang paring guro
1. Bagamat ang karunungan ay ay ukol sa tao ito ay natatamo lamang ng mga may puso
2. Pumarito silang ang hanap ay ginto, ikaw naman ay tumungo sa kanilang bansa upang
hanapin ang ginto na ating kailangan
3. Hindi lahat ng kumikinang ay ginto
 Patuloy ang pagmamasid hanggang makatulog

Kabanata 9: Mga Bagay-Bagay Ukol sa Bayan

 Pagdating ni Padre Damaso sa bahay ni Kapitan Tiyago

  Pagbulong ni Damaso” Tignan natin kung sino ang masusunod, tignan natin! Habang patungo
kay kapitan tiyago.
 Nangamba si Kapitan tiyago
 May pag-uusapan, pumasok sa silid at nag-usap nang palihim
 Samantala, after magmisa ni Sibyla agad nagtungo sa kumbento ng kanilang korporasyon sa
maynila
 Kinausap ang isang matandang pari na may sakit- ilarawan
 Ipinayong magpatistis (surgery) ayaw, mas gusto mamatay, nagpahirap sa marami, ngayon ay
sinisingil na.
 Napabisita dahil sa bilin.
 Mga balita sa salu-salo, ikakasal ni maria at Ibarra
 Kung magiging atin sna maria, ibaara at tiyago ay mabuti ngunit lalong mabuti kung sila ay
magiging kaaway.
 Ang pahayag ng paring matanda. (natututo na raw ang Pilipino na humawak ng pera
 Pag-uusap tungkol sa bayan
 Kasabay ng pagtatapos ng kanilang usapan ay ang pagtatapos ng usapan nina damaso
 Sabi ni damaso kay Ibarra
 Pinatay ang kandila na sinindi ni maria para kay Ibarra

Kabanata 10: Bayan ng San Diego

 Pinagmulan ng Bayan ng San Diego

 Nasa baybayin ng lawa ang San Diegoat napapagitna sa malalawak na bukirin at palayan
 Alamat tungkol sa san diego, marami ngunit ito ang pinakapalasak
 Kuwento
 Don Pedro Eibarramendia- matatas magtalog, binili ang gumat, gamit ang lahas at pera
natagpuang patay sa may puno ng balete
 Saturnino Ibarra- nakapangasawa ng isang taga Maynila
 Rafael Ibarra
 Pinalago ni Rafael ang San Diego, Kinagiliwan ng mga magsasaka, pinaunlad ang dating nayon
na naging Bayan
 Namatay ang kurang Pilipino, pinalitan ni padre damaso