Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας - Δήμου Θεσσαλιώτιδας ΣΧΟΟΑΠ A

ΣΧΟΟΑΠ Δήμου Θεσσαλιώτιδας (Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Ιστορικό ανάθεσης ................................................................................................................ 6
Σκοπός - Αντικείμενο ............................................................................................................ 6
Μεθοδολογία εκπόνησης γεωλογικής μελέτης .............................................................. 8

Γεωλογικός χάρτης προσαρμογής ............................................................................................. 8
Χάρτης σχετικής γεωλογικής καταλληλότητας........................................................................ 8
Τεχνική έκθεση ............................................................................................................................ 9
Προδιαγραφές ........................................................................................................................ 9
Στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη ......................................................................................... 9
Θέση περιοχής μελέτης ...................................................................................................... 10
A.1. ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ........................................................................................ 13
A.1.1. Ενότητες του γεωμορφολογικού ανάγλυφου .................................................. 13

Ταξινόμηση ανάγλυφου ................................................................... 14
Κατανομή εκτάσεων ως προς τις κλίσεις εδάφους ............................................................... 16
A.1.2. Χαρακτηριστικά του υδρογραφικού δικτύου ................................................... 16

Ρέμα Φιδάκι................................................................................................................................ 17
Ρέμα Κακάρα.............................................................................................................................. 17
Α.1.3. Έκταση των λεκανών απορροής στα ανάντη. .................................................. 18
Α.1.4. Γεωμορφολογικές ενότητες που σχετίζονται με αστάθειες και

πλημμυρικές καταστάσεις. ....................................................................................................... 19
Αστάθειες ................................................................................................................................... 19
Αστοχίες ..................................................................................................................................... 19
Πλημμυρικές καταστάσεις ........................................................................................................ 19
Α.1.5. Τεχνητές τροποποιήσεις του ανάγλυφου και ιδιαίτερα του υδρογραφικού

δικτύου. ........................................................................................................................................ 20
A.2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ ......................................................................................................... 21

Γεωλογία της ευρύτερης περιοχής .......................................................................................... 21
Γεωλογία της περιοχής που ερευνάται ................................................................................... 21
A.2.1. Γεωλογικοί σχηματισμοί με την ακρίβεια της κλίμακας αναφοράς ............ 22

Ιζηματογενή πετρώματα ............................................................... 22
Τεκτονική ................................................................................................................................... 24
A.2.2. Σπουδαιότερα τεκτονικά χαρακτηριστικά περιοχής ....................................... 25
A.2.3. Εκτίμηση της έκτασης και του μήκους των ρηγμάτων και των ρηξιγενών
ζωνών ............................................................................................................................................ 27
Α.3. ΥΔΡΟΛΟΓΙΑ – ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑ .............................................................. 29
Γραφείο Γεωλογικών & Περιβαλλοντικών μελετών: Νικόλαος Παπαδημητρίου

Πλ. Ελευθερίας 2 Λαμία 35100 Τηλ.2231030330 Κιν.6944452503 σελ. 1
Α.3.1. Δίαιτα επιφανειακών υδάτων. Αξιόλογες πήγες ............................................. 29
Υπολεκάνη Ζαϊμίου - Σοφιάδας - Φαρσάλων ......................................................................... 29
Καρστικές ενότητες .................................................................................................................. 29
Αποθέματα υπόγειου νερού ..................................................................................................... 29
Υδρευτικές Πηγές ...................................................................................................................... 30
A.3.2. Υδρολιθολογικές ενότητες .................................................................................... 31
A.3.3. Χαρακτηριστικά υπογείων υδροφοριών ............................................................ 33

α. Δημοτικές Υδρευτικές γεωτρήσεις ..................................................................................... 33
β. Δημοτικές αρδευτικές γεωτρήσεις ..................................................................................... 33
γ. Ιδιωτικές αρδευτικές γεωτρήσεις ....................................................................................... 34
Ασβεστολιθικά πετρώματα ............................................................... 35
Αδιαπερατά πετρώματα.................................................................... 35
Τεταρτογενή πετρώματα .................................................................. 35
A.3.4. Υδροχημικά χαρακτηριστικά επιφανειακών και υπόγειων υδάτων ............ 35
Α.4. ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ .. 36
4.1. Εντοπισμός γεωλογικών καταστροφικών φαινομένων ..................................... 36

Αστάθειες ................................................................................................................................... 36
A.4.2. Αίτια ............................................................................................................................ 36

Αστάθειες ................................................................................................................................... 36
Α.5. ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ .............................................................................................. 38
5.1. Διαθέσιμα σεισμολογικά − σεισμοτεκτονικά στοιχεία της ευρύτερης

περιοχής και διάκριση σε ζώνες σεισμικότητας ................................................................. 38
Ιστορικοί σεισμοί....................................................................................................................... 38
Ζώνες σεισμικότητας ................................................................................................................ 39
Σεισμική επικινδυνότητα βάση ΕΑΚ ........................................................................................ 40
Α.5.2 Διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία για την εκδήλωση κυμάτων βαρύτητας

(Τσουνάμι) ................................................................................................................................... 41
Α.6. ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ .............................................................................................................. 42
A.6.1. Ομαδοποίηση των εδαφικών και βραχωδών σχηματισμών σε αναφορά με

τα φυσικά και μηχανικά χαρακτηριστικά ............................................................................. 42
A.6.2. Διάκριση των τεχνικογεωλογικών ενοτήτων ................................................... 43
A.6.3. Επίδραση των τεχνικογεωλογικών συνθηκών στην οικιστική ανάπτυξη

και στις άλλες χρήσεις γης ....................................................................................................... 44
Α.7. ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ.................................................................................... 45
A.7.1.α. Συνθήκες υδροφορίας ........................................................................................ 45

A.7.1.β. Υδρογεωλογικές λεκάνες ................................................................................... 45
Α.7.1.δ,στ. Σημεία υδροληψίας ........................................................................................ 46

Υδρευτικά ................................................................................................................................... 46
Πηγές ............................................................................................ 46
Γεωτρήσεις .................................................................................... 46
Αρδευτικά ................................................................................................................................... 47
A.7.1.γ. Επιφανειακοί ταμιευτήρες ................................................................................. 48
A.7.2. Βιομηχανικά ορυκτά, μεταλλεύματα και φυσικά δομικά υλικά ................... 49
A.7.3. Ενεργειακές πρώτες ύλες ...................................................................................... 49
Α.8. ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ .......................................................................................... 50
A.8.1. Γεωπεριβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές ......................................................... 50

Απαγορευμένες περιοχές για εκτέλεση νέων έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων (Ζώνη
Π1) ..................................................................................................................................................... 50
A.8.2. Ακτές επιδεκτικές σε διάβρωση και κατολισθήσεις ........................................ 50
A.8.3. Θέσεις υποβαθμισμένου γεωλογικού περιβάλλοντος οι οποίες χρειάζονται

βελτίωση και αναβάθμιση ........................................................................................................ 50
Αστική δραστηριότητα ............................................................................................................. 50
Ι. Αστικά λύματα............................................................................. 50
ΙΙ. Αστικά Στερεά Απόβλητα ............................................................. 50
Γεωργική δραστηριότητα ......................................................................................................... 51
Κτηνοτροφική δραστηριότητα ................................................................................................ 51
Βιομηχανική δραστηριότητα .................................................................................................... 51
Εξορυκτική δραστηριότητα ..................................................................................................... 51
Δίκτυα υποδομής ...................................................................................................................... 51
ΕΡΓΟΣΕ ......................................................................................... 51
A.8.4. Περιοχές ιδιαιτέρου γεωεπιστημονικού ενδιαφέροντος (Γεώτοποι) ......... 52

Ιαματικές πηγές Εκκάρας ......................................................................................................... 52
Περιοχή Νέου Μοναστηρίου - Σπήλαιο .................................................................................. 52
Περιοχή Θαυμακού - Σπήλαιο ................................................................................................. 52
Περιοχή Βαρδαλή - Σπήλαιο .................................................................................................... 52
Περιοχή Βελεσιωτών – Απολιθώματα Orbitoides .................................................................. 52
Β.1. ΣΧΕΤΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ

ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ..................................................................................... 55
Ζώνες σχετικής γεωλογικής καταλληλότητας ....................................................................... 55
Ζώνη ΑΚ1 ...................................................................................... 55
Ζώνη ΑΚ2 ...................................................................................... 55
Ζώνη ΑΚ3 ...................................................................................... 56
Ζώνη ΑΚ4 ...................................................................................... 56
Ζώνη ΚΠ1 ...................................................................................... 56
Ζώνη ΚΠ2 ...................................................................................... 56
Ζώνη Κ .......................................................................................... 56
Β.2. ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ............. 57
Υγειονομική ταφή στερεών αποβλήτων ........................................................................ 57
Διαχείριση απορριμμάτων [ΕΧ1] ..................................................................................... 57
Διαχείριση στερεών απορριμμάτων – μπάζα [ΕΧ2] .................................................... 57
Διάθεση λυμάτων [ΕΧ3]..................................................................................................... 58
Λειτουργία κοιμητηρίων .................................................................................................... 58
Περιοχή Πειραματικής Γεωργίας [ΕΧ4] .......................................................................... 59
Β.3. ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ....................................................... 61

Επιφανειακά ύδατα (Ζώνη Γ1) ................................................................................................ 61
Επιφανειακά ύδατα ................................................................................................................... 61
Βιομηχανικά ορυκτά, μεταλλεύματα και φυσικά δομικά υλικά ........................................... 61
Ζώνη Γ2 ........................................................................................ 61
Ζώνη Γ3 ........................................................................................ 61
Ζώνη Γ4 ........................................................................................ 61
Β.4. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ...................................................... 63
B.4.1. Αξία των υδάτινων πόρων ως βάση για την ανάπτυξη οικοσυστημάτων . 63
Περιοχές απαγορευμένες για εκτέλεση νέων έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων (Π1)
........................................................................................................................................................... 63
B.4.2. Επιδεκτικότητα σε φυσικές ή τεχνητές δυσμενείς γεωπεριβαλλοντικά

μεταβολές ..................................................................................................................................... 63
Καμένες εκτάσεις και περιοχές κατάντη αυτών (Π3) ........................................................... 63
B.4.3. Δυνατότητα αναβάθμισης υποβαθμισμένων περιοχών ................................. 63

Αστική δραστηριότητα ............................................................................................................. 63
Ι. Αστικά λύματα............................................................................. 63
ΙΙ. Αστικά Στερεά Απόβλητα ............................................................. 63
Γεωργική δραστηριότητα ......................................................................................................... 64
Κτηνοτροφική δραστηριότητα ................................................................................................ 64
Εξορυκτική δραστηριότητα ..................................................................................................... 64
Δίκτυα υποδομής ...................................................................................................................... 64
B.4.4. Αισθητική και επιστημονική αξία των γεωμορφολογικών και γεωλογικών

δομών ............................................................................................................................................ 64
Σπήλαια (Ζώνη Π2) ................................................................................................................... 64
Σπήλαιο Νέου Μοναστηρίου ............................................................. 64
Σπήλαιο Θαυμακού.......................................................................... 65
Σπήλαιο Βαρδαλή ............................................................................ 65
Περιοχή Βελεσιωτών (Ζώνη Π4) ............................................................................................. 65

Εξασφάλιση των κατ' αρχήν γεωλογικά κατάλληλων περιοχών ............................. 66
Αναβάθμιση επίπεδου γεωλογικής καταλληλότητας .................................................. 66

Ζώνη ΚΠ1 ................................................................................................................................... 66
Ζώνη ΚΠ2 ................................................................................................................................... 66
Ζώνη ΑΚ1 ................................................................................................................................... 67
Ζώνη ΑΚ2 ................................................................................................................................... 67
Αξιοποίησης γεωλογικών πόρων ..................................................................................... 67

Επιφανειακά ύδατα ................................................................................................................... 67
Θέσεις που το γεωπεριβάλλον χρήζει ειδικής προστασίας ....................................... 67

Υδάτινοι πόροι ........................................................................................................................... 67
Ρύπανση ........................................................................................ 67
Πρόληψη (Ύδρευση, Άρδευση, Ιαματικοί πόροι) .................................. 67
Ζώνες προστασίας ....................................................................... 68
Καμένες εκτάσεις ...................................................................................................................... 70
Ατμόσφαιρα ............................................................................................................................... 70
Περιοχές ιδιαιτέρου γεωεπιστημονικού ενδιαφέροντος (Γεώτοποι)................................... 70
ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ..................................................................................... 71
Α. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
Β. ΣΧΕΔΙΑ
Α1: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ (κλ. 1:25.000)
Β: ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΤ’ΑΡΧΗΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ (κλ. 1:25.000)

Ιστορικό ανάθεσης
Η παρούσα αποτελεί την Προκαταρκτική μελέτη Γεωλογικής
Καταλληλότητας που εκπονήθηκε στα πλαίσια του Α’ σταδίου της μελέτης
«Μελέτη Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης
(ΣΧΟΟΑΠ) Δήμου Θεσσαλιώτιδας Ν. Φθιώτιδας».
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Υ.Α. 37691, ΦΕΚ 1902Β/14-9-
2007), η προκαταρκτική μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας εκπονείται στην
Α’ Φάση εκπόνησης των μελετών ΓΠΣ – ΣΧΟΟΑΠ και είναι απαραίτητη για την
έγκρισή τους.
Η συγκεκριμένη μελέτη ανατέθηκε στον Νικόλαο Παπαδημητρίου Γεωλόγο,
κάτοχο μελετητικού πτυχίου Γ΄ τάξης στην κατηγορία 20 (Μελέτες και Έρευνες
Γεωλογικές. Υδρολογικές και Γεωφυσικές) και Γ΄ τάξης στην κατηγορία 27
(Περιβαλλοντικών Μελετών) με αριθμό μητρώου ΓΕΜ: 9914.
Βάσει της α.π. 15088/23-07-2012 (ΑΔΑ: Β413Ω9Α-Ψ4Υ) υπογραφείσας
Συμπληρωματικής Σύμβασης επί της αρχικής α.π. 5805/02-08-2007, η οποία
αφορά την εκπόνηση της μελέτης «Μελέτη Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής
Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) Δήμου Θεσσαλιώτιδας Ν. Φθιώτιδας»
από τα συμπράττοντα γραφεία μελετών «Κων/νου Κουρούνη, Αλεξάνδρα
Καρβούνη».
Η παρούσα Γεωλογική μελέτη, ασχολείται με την διερεύνηση των
γεωλογικών συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή του καποδιστριακού Δήμου
Θεσσαλιώτιδας (καλλικρατική Δημοτική Ενότητα Θεσσαλιώτιδας Δήμου
Δομοκού) δίνοντας έμφαση στα στρωματογραφικά, τεκτονικά, υδρογεωλογικά
και τεχνικογεωλογικά χαρακτηριστικά των σχηματισμών που αναπτύσσονται
στην περιοχή ενδιαφέροντος. Γίνεται διάκριση των γεωλογικών σχηματισμών με
βάση τα επιμέρους χαρακτηριστικά των οποίων η αξιολόγηση βοηθά στην
εκτίμηση της καταλληλότητας τους για δόμηση.
Σκοπός μελέτης
Σκοπός της Προκαταρκτικής μελέτης Γεωλογικής Καταλληλότητας είναι ο
εντοπισμός των τμημάτων που είναι καταρχήν (σε επίπεδο κλίμακας 1:25.000)
κατάλληλα από γεωλογική άποψη για οικιστική η άλλη συναφή με δόμηση
ανάπτυξη, όπου θα διασφαλίζεται το δομημένο περιβάλλον από φυσικούς
κινδύνους ή κινδύνους από ανθρώπινες επεμβάσεις και δραστηριότητες καθώς
επίσης προσδιορισμός και περιοχών που χρήζουν διατήρησης και ανάδειξης
του γεωπεριβάλλοντος καθώς και προστασίας των αξιοποιήσιμων γεωλογικών
πόρων.
Αντικείμενο μελέτης
Αντικείμενο της Προκαταρκτικής μελέτης Γεωλογικής Καταλληλότητας
είναι:
 Η αναγνώριση και οριοθέτηση τμημάτων της περιοχής μελέτης στα οποία
εμφανίζονται ή είναι δυνατό να εκδηλωθούν φυσικοί ή ανθρωπογενείς
γεωλογικοί κίνδυνοι και η καταρχήν εκτίμηση του σχετικού βαθμού
επικινδυνότητας σε κάθε επιμέρους τμήμα,

 Ο διαχωρισμός της περιοχής μελέτης σε ζώνες διάφορου βαθμού

γεωλογικής καταλληλότητας για οικιστική ανάπτυξη και άλλες συναφείς
για δόμηση χρήσεις, ο εντοπισμός και οριοθέτηση τμημάτων που
απαιτείται σε διάφορο βαθμό η διατήρηση του γεωπεριβάλλοντος και
προστασία των γεωλογικών πόρων.
 Η υποβολή προτάσεων για τις προοριζόμενες για οικιστική ανάπτυξη ή
άλλη συναφή με τη δόμηση χρήση, περιοχές ως προς: α) τη λήψη
μέτρων πρόληψης ή μετρίασης των γεωλογικών κινδύνων, β) τη
διατήρηση, αναβάθμιση και ανάδειξη γεωπεριβαλλοντικά ευαίσθητων
περιοχών και της γεωλογικής κληρονομιάς, γ) την προστασία των
αξιοποιήσιμων γεωλογικών πόρων και δ) την εκτέλεση περαιτέρω
ερευνών με σκοπό την αποσαφήνιση των παραπάνω.
Οι εργασίες της παρούσας μελέτης Γεωλογικής Καταλληλότητας
περιλαμβάνουν:
1ο στάδιο
Συγκέντρωση των διαθέσιμων πληροφοριών και στοιχείων γεωλογικής
φύσης, που αφορούν την περιοχή μελέτης και την ευρύτερη περιοχή από
διάφορους ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς, στοιχεία από επιστημονικές
δημοσιεύσεις από την Ελληνική και τη Διεθνή βιβλιογραφία, καθώς επίσης και
ερμηνεία αεροφωτογραφιών που καλύπτουν την ευρύτερη περιοχή
ενδιαφέροντος.
Ακολούθησε η αποδελτίωση των εργασιών και μελετών.
2ο στάδιο
Καταγραφή μιας πρώτης αξιολόγησης των υφιστάμενων γεωλογικών-
γεωτεχνικών στοιχείων και περιγραφή πλάνου εργασιών υπαίθρου και των
προβλημάτων που έπρεπε να διασαφηνιστούν.
3ο Στάδιο
Μελέτη των ορθοφωτοχαρτών της περιοχής, για την διαπίστωση ρηξιγενών
ζωνών ή άλλων περιοχών που γεωμορφολογικά δύνανται να αποτελούν
προβληματικές περιοχές για δόμηση.
4ο στάδιο
Εργασίες υπαίθρου όπου αφορούσαν στην πιστοποίηση των απαντώμενων
γεωλογικών σχηματισμών, τη λήψη στοιχείων για την πετρολογική τους
σύσταση.
Κατά τις εργασίες υπαίθρου αναζητήθηκαν περιοχές όπου είναι δυνατόν να
υπάρχουν συνθήκες κατάκλισης, διαφορικών καθιζήσεων, εκτεταμένων
κατολισθήσεων
Έγιναν γεωλογικές παρατηρήσεις με σκοπό την αναγνώριση όλων
γεωλογικών, τεκτονικών, υδρογεωλογικών συνθηκών της περιοχής μελέτης, την
αποσαφήνιση του ευρύτερου γεωλογικού πλαισίου και την εξακρίβωση των
γεωλογικών χαρακτηρισμών που επηρεάζουν την οικιστική δόμηση.
Αποτυπώθηκαν οι θέσεις κατολισθήσεων και υδροληψιών. Όλα τα
αναφερόμενα στοιχεία τεκμηριώθηκαν φωτογραφικά.
5ο στάδιο
Αξιολόγηση των διαθέσιμων γεωλογικών πληροφοριών και σύνταξη τεύχους
μελέτης το οποίο περιλαμβάνει: α) Τεχνικογεωλογική έκθεση, β) Γεωλογικό
χάρτη προσαρμογής, γ) Χάρτη Σχετικής Γεωλογικής Καταλληλότητας και δ)
φωτογραφίες και λοιπά παραρτήματα.
6ο στάδιο
Προτάσεις για περαιτέρω έρευνες, μέτρα προστασίας και αντίστοιχα έργα.
Μεθοδολογία εκπόνησης γεωλογικής μελέτης

Γεωλογικός χάρτης προσαρμογής
Ο Γεωλογικός χάρτης Προσαρμογής συντάχθηκε σε κλίμακα 1:25.000, ίδια
με αυτή της Α΄ Φάσης της μελέτης ΣΧΟΟΑΠ και κάλυψε όλη την περιοχή του
καποδιστριακού Δήμου Θεσσαλιώτιδας. Αποτέλεσε την κύρια εργασία
υπαίθρου. Λόγω του ότι αποτελεί χάρτη προσαρμογής, σε μεγάλο βαθμό
βασίστηκε στους υφιστάμενους γεωλογικούς χάρτες έκδοσης Ι.Γ.Μ.Ε. (Φύλλα
ΔΟΜΟΚΟΣ, ΛΕΟΝΤΑΡΙ, ΦΑΡΣΑΛΑ, ΣΟΦΑΔΕΣ 1:50.000).
Οι γεωλογικές πληροφορίες των χαρτών του ΙΓΜΕ επαληθεύτηκαν και, όπου
αυτό κρίθηκε απαραίτητο, τροποποιήθηκαν / συμπληρώθηκαν, ιδιαίτερα σε
περιοχές εντός ή πλησίον οικισμών.
Η τοποθέτηση των σημείων ενδιαφέροντος (π.χ. Πηγές, γεωτρήσεις κλπ)
καθώς και οι θέσεις λήψης φωτογραφιών έγινε με την βοήθεια φορητού
υπολογιστή και GPS (Tablet, Netbook – Global Mapper, Toponavigator).
Οι δραστηριότητες που αφορούσαν στη γεωλογική χαρτογράφηση
περιλάμβαναν διάκριση των γεωλογικών ορίων (ορατά, καλυμμένα, ασαφή ή
μεταβατικά) των σχηματισμών που δομούν την περιοχή μελέτης, αποτύπωση
των τεκτονικών δομών, καταγραφή προσανατολισμού στρώσεων/σχιστότητας,
διαρρήξεων και διακλάσεων βραχομάζας, λήψη αρκετών μετρήσεων ασυνεχειών
(στρώση, τεκτονικά στοιχεία) και οριοθέτηση γεωλογικά ευαίσθητων περιοχών ή
περιοχών δυνητικά ασταθών.
Στα πλαίσια της γεωλογικής χαρτογράφησης πραγματοποιήθηκε
φωτογραφική τεκμηρίωση όλων των χαρακτηριστικών θέσεων που σχετίζονται
με: α)τη λιθολογική σύσταση κάθε γεωλογικού σχηματισμού, β)τις
χαρακτηριστικές επαφές (στρωματογραφικές, τεκτονικές) των σχηματισμών,
γ)αρκετές από τις τεκτονικές δομές, δ)τις θέσεις πηγών και γεωτρήσεων και ε)τις
θέσεις λήψης χαρακτηριστικών φωτογραφιών σημειώνονται στον
επισυναπτόμενο χάρτη προσαρμογής και παρατίθενται σε παράρτημα της
έκθεσης.
Στο γεωλογικό χάρτη Προσαρμογής παρουσιάζονται με κατάλληλο
συμβολισμό και χρώμα οι γεωλογικοί σχηματισμοί της υπό μελέτη περιοχής.
Απεικονίζονται τα λιθολογικά και τεκτονικά στοιχεία που αναγνωρίστηκαν κατά
τις εργασίες υπαίθρου, τα οποία είναι είτε μικροτεκτονικά στοιχεία όπως
μετρήσεις κλίσης και διεύθυνσης κλίσης των επιφανειών σχιστότητας και
διακλάσεων ή τεκτονικές γραμμές όπως ρήγματα ορατά, πιθανά ή καλυμμένα.
Στον ίδιο χάρτη επίσης οριοθετούνται στοιχεία τεχνικογεωλογικού
ενδιαφέροντος και συγκεκριμένα περιοχές γεωλογικής αστάθειας όπως
κατολισθήσεις, καταπτώσεις βράχων ή ερπυσμοί.
Τέλος, παρουσιάζονται στοιχεία υδρογεωλογικού ενδιαφέροντος όπως θέσεις
Σ.Ε.Υ., ενδείξεις φοράς κίνησης του υπογείου νερού και περιοχές διέλευσης
εποχικών ή μόνιμων υδατορεμάτων.
Χάρτης σχετικής γεωλογικής καταλληλότητας
Πραγματοποιήθηκε η σύνταξη Χάρτη Σχετικής Γεωλογικής Καταλληλότητας,
σε κλίμακα ίδια με αυτή του Γεωλογικού Χάρτη Προσαρμογής. Σε αυτόν
οριοθετήθηκαν:
a) ζώνες σχετικής γεωλογικής καταλληλότητας για οικιστική και άλλες
συναφείς χρήσεις,

β) ζώνες ή θέσεις προστασίας, βελτίωσης, ανάδειξης και διατήρησης του
γεωπεριβάλλοντος
γ) ζώνες δυναμικού εκμεταλλεύσιμων γεωλογικών πόρων ανάλογα με το
είδος αυτών και
δ) ζώνες όπου είναι ανεκτές ειδικές χρήσεις υπό προϋποθέσεις και
περιορισμούς.
Τεχνική έκθεση
Η παρούσα Τεχνική Έκθεση διαρθρώνεται στα παρακάτω επιμέρους
κεφάλαια:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Α ΜΕΡΟΣ: ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
Α.Κ.1.1. ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
Α.Κ.2.1. ΓΕΩΛΟΓΙΑ
Α3. ΥΔΡΟΛΟΓΙΑ – ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑ
Α4. ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
Α5. ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ
Α6. ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ
Α7. ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ
Α8. ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Β΄ ΜΕΡΟΣ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Β1. ΣΧΕΤΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
Β2. ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
Β3. ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
Β4. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Γ ΜΕΡΟΣ: ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΠΗΓΕΣ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Προδιαγραφές
Για την εκπόνηση της παρούσας μελέτης χρησιμοποιήθηκαν οι
Προδιαγραφές για την εκπόνηση Μελετών Γεωλογικής Καταλληλότητας που
συντάσσονται στα πλαίσια των μελετών ΓΠΣ- ΣΧΟΟΑΠ (ΦΕΚ -1902/Β/14-9-
2007).
Στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη

Οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για τη συγγραφή της παρούσας,
παρουσιάζονται στη Βιβλιογραφία, στο τέλος του τεύχους.

Θέση περιοχής μελέτης

Η Δημοτική Ενότητα Θεσσαλιώτιδας του καλλικρατικού Δήμου Δομοκού (ή
ο καποδιστριακός Δήμος Θεσσαλιώτιδας) που θα αναφέρεται ακολούθως στην
παρούσα μελέτη ως Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας, έχει έδρα το Νέο Μοναστήρι και
υπάγεται στο νομό Φθιώτιδας (πρωτεύουσα τη Λαμία) και στην επαρχία
Φθιώτιδας.
Βρίσκεται στα βόρεια του νομού, στην περιοχή του Θεσσαλικού κάμπου και
αποτελεί την βορειότερη Δημοτική Ενότητα του νομού Φθιώτιδας. Συνορεύει
δυτικά με το νομό Καρδίτσας, βορειοανατολικά με το νομό Λάρισας, ανατολικά
και νοτιοανατολικά με τη Δ.Ε. Δομοκού και νότια με τη Δ.Ε. Ξυνιάδας.
Χάρτης 1: Όρια Νομού Φθιώτιδας και όρια Καποδιστριακού Δήμου Θεσσαλιώτιδας

Πηγή http://el.wikipedia.org/wiki/ Αρχείο:Dimos_Thessaliotidas.png
Χρονολογία σύνταξης: 2007
Καθοριστικό στοιχείο της θέσης της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας αλλά και των
προσδιορισμών του ανάγλυφου είναι ο διττός χαρακτήρας που προσδιορίζεται
από μια μεγάλη σχετικά σε μέγεθος πεδινή έκταση και ένα αντίστοιχου
μεγέθους τμήμα ημιορεινού χώρου.
Ο καποδιστριακός Δήμος Θεσσαλιώτιδας αποτελούταν από τις Τοπικές
Κοινότητες και τους Οικισμούς:
1. Τ.Κ. Αγραπιδιάς, Αγραπιδιά
2. Τ.Κ. Βαρδαλής, Βαρδαλή
3. Τ.Κ. Βελεσιωτών, Βελασιώτες
4. Τ.Κ. Γαβρακίων, Γαβράκια
5. Τ.Κ. Εκκάρας, Εκκάρα, Άνω Αγόριανη
6. Τ.Κ. Θαυμακού, Θαυμακός
7. Τ.Κ. Νέου Μοναστηρίου, Νέο Μοναστήρι
8. Τ.Κ. Σοφιάδας, Σοφιάδα, Πετρίλια

Ακολουθεί απόσπασμα χάρτη τοπογραφικού όπου απεικονίζεται με
συνοπτικό τρόπο η θέση της υπό μελέτη έκτασης στην ευρύτερη περιοχή.
Χάρτης 2: Όρια Καποδιστριακού Δήμου Θεσσαλιώτιδας

Πηγή: TopoNavigator


A
A..1
1.. Γ
ΓΕΕΩ
ΩΜΜΟ
ΟΡΡΦ
ΦΟΟΛ
ΛΟΟΓ
ΓΙΙΑ
Α
Η Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας ανήκει στο Νομό Φθιώτιδας της Περιφέρεια Στερεάς
Ελλάδας. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του Νομού, συνορεύοντας: δυτικά με το
νομό Καρδίτσας και βορειοανατολικά με το νομό Λάρισας, ανατολικά και
νοτιοανατολικά με τη Δ.Ε. Δομοκού και νότια με τη Δ.Ε. Ξυνιάδας.
Η έκταση της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας οριοθετείται στα ανατολικά από το όρος
Ναρθάκι που έχει μέγιστο υψόμετρο 1.011μ. Η υψηλότερη κορυφή του που
ανήκει στο Δήμο Θεσσαλιώτιδας είναι περίπου 700μ.
Στα δυτικά αρχίζει η Θεσσαλική πεδιάδα.
Στα νότια συναντάμε το όρος Ξεροβούνι με μέγιστο υψόμετρο 977μ. και το
όρος Κούμαρος με μέγιστο υψόμετρο 752μ.
Μεταξύ του όρους Ναρθάκι και του Ξεροβουνίου παρεμβάλλονται λόφοι
που διαχωρίζουν την Θεσσαλική πεδιάδα από την αποξηραμένη Λίμνη
Ξυνιάδας. Μία πεταλοειδή μορφή ανοιχτή προς τα βορειοδυτικά.
A.1.1. Ενότητες του γεωμορφολογικού ανάγλυφου

Η Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας έχει έκταση περίπου 155,1 Km2. Το μέγιστο μήκος
του είναι περίπου 18,9Km και το ελάχιστο πλάτος 4,3Km.
Στα ανατολικά συναντάμε το όρος Ναρθάκι, ύψωμα Πεταλάς με υψόμετρο
731 μέτρα και το ύψωμα Τραγοβούνι με υψόμετρο 797μ.
Το βορειοανατολικό τμήμα της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας καταλαμβάνει την
δυτική πλευρά του όρους Ναρθάκι. Παρουσιάζει γενική κλίση προς τα δυτικά-
νοτιοδυτικά. Αποτελείται κυρίως από ασβεστόλιθους, αλλά και από φλύσχη και
νεογενή. Στις περιοχές που συναντάται ο ασβεστόλιθος και ο φλύσχης το
ανάγλυφο είναι έντονο.
Το μεγαλύτερο μέρος της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας αποτελείται από Τεταρτογενείς
αποθέσεις. Το ανάγλυφο που έχει διαμορφωθεί είναι ομαλό και αποτελούν
τμήμα της θεσσαλικής πεδιάδας.
Το νότιο τμήμα της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας, καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του
Ξεροβουνίου. Αποτελείται εκρηξιγενή πετρώματα (περιδοτίτη), φλύσχη,
ασβεστόλιθο και νεογενή. Το ανάγλυφο που έχει διαμορφωθεί είναι έντονο
Παρουσιάζει γενική κλίση προς τα βόρεια.

Χάρτης 3: Ανάγλυφο Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας.

Σύνταξη: Ομάδα μελέτης ΣΧΟΟΑΠ Δήμου Θεσσαλιώτιδας
Ταξινόμηση ανάγλυφου
Προκειμένου να χαρακτηριστεί το ανάγλυφο που παρατηρείται στην Δ.Ε.
Θεσσαλιώτιδας, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος ταξινόμησης των υψομέτρων,
σύμφωνα µε την οποία, µία περιοχή μπορεί να χαρακτηριστεί ανάλογα µε το
υψόμετρο που παρουσιάζει πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
Υψόμετρο (σε μέτρα) Χαρακτηρισμός περιοχής
100 - 200 Πεδινή ζώνη
200 - άνω Ημιορεινή ζώνη
Χρησιμοποιώντας το εύρος υψομέτρων του πίνακα, καθώς και το ψηφιακό

μοντέλο ανάγλυφου, κατασκευάστηκε ο χάρτης υψομέτρων και υπολογίστηκε η
έκταση σε Km2, καθώς και το ποσοστό της έκτασης που καταλαμβάνει η κάθε
περιοχή, ανάλογα µε το χαρακτηρισμό που της έχει αποδοθεί.
Υψόμετρο Χαρακτηρισμός περιοχής Έκταση σε Km2 Ποσοστό έκτασης (%)

(σε μέτρα)

100 - 200 Πεδινή ζώνη 56,20 36,20
200 - άνω Ημιορεινή ζώνη 98,90 63,80
Μορφολογικά χαρακτηριστικά σημεία τα οποία οριοθετούν τη Δ.Ε.

Θεσσαλιώτιδας είναι νότια το όρος Ξεροβούνι και το όρος Κούμαρος,
ανατολικά το όρος Ναθράκι, και βόρεια και δυτικά η θεσσαλική πεδιάδα.
Υψομετρικά, η Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας αναπτύσσεται από την θεσσαλική
πεδιάδα μέχρι το υψόμετρο των 700 μέτρων στα ανατολικά (θέση Πεταλάς) και
μέχρι το υψόμετρο των 977μ. στα νότια (Ξεροβούνι). Στο ανάγλυφο της
περιοχής μπορούν να διακριθούν τρείς υψομετρικές ζώνες που αντιστοιχούν
γενικά στην πεδινή, ημιορεινή και ορεινή περιοχή του Δήμου. Οι οικισμοί της
Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας βρίσκονται στην πεδινή και ημιορεινή ζώνη. Ο πιο ορεινός
οικισμός είναι αυτός της Άνω Αγόριανης που βρίσκεται περίπου σε υψόμετρο
600μ.
Εντός της Θεσσαλικής πεδιάδας συναντάμε το μεγαλύτερο οικισμό και
πρωτεύουσα του καποδιστριακού Δήμου το Νέο Μοναστήρι αλλά και τη
Σοφιάδα και τα Πετρίλια.
Οι περισσότεροι οικισμοί συγκεντρώνονται στα όρια της Θεσσαλικής
πεδιάδας στις παρυφές των υψωμάτων, Γαβράκια, Εκκάρα, Βελεσιώτες και
Βαρδαλή.
Το ημιορεινό τμήμα εκτείνεται περιλαμβάνει τους οικισμούς: Άνω Αγόριανη,
Θαυμακός και Αγραπιδιά.
Η ορεινή ζώνη αφορά μια πολύ μικρή έκταση νότια της Άνω Αγόριανης.

Κατανομή εκτάσεων ως προς τις κλίσεις εδάφους

Το μεγαλύτερο μέρος της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας (63,80%) το καταλαμβάνουν
οι ημιορεινές εκτάσεις.
Χάρτης 4: Κλίσεις εδάφους καποδιστριακού Δήμου Θεσσαλιώτιδας

Σύνταξη: Ομάδα μελέτης ΣΧΟΟΑΠ Δήμου Θεσσαλιώτιδας
Περί το 35 % της έκτασης της Δ.Ε. παρουσιάζει κλίσεις μικρότερες του 10%,
υψηλές κλίσεις 40% και άνω καταλαμβάνουν μικρή έκταση και αξιοποιούνται
μόνο ως βοσκότοποι.
A.1.2. Χαρακτηριστικά του υδρογραφικού δικτύου

Στη Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας υπάρχουν δύο μεγάλα υδρογραφικά δίκτυα.

Το ρέμα Φιδάκι που παροχετεύει τα νερά από το Ναρθάκιο όρος και το
ρέμα Κακάρα που παροχετεύει τα νερά από το Ξεροβούνι.
Στο πεδινό τμήμα οι αποστραγγιστικές τάφροι κάνουν δυσδιάκριτο τον
υδροκρίτη.
Και οι δύο μισγάγγειες βόρεια του Ν. Μοναστηρίου χύνονται αρχικά στο
Φαρσαλιώτη Ποταμό (Απιδανός) και αυτός ακολούθως στο Ενιπέα ποταμό.
Το υδρογραφικό δίκτυο παρουσιάζει δενδριτική μορφή.
Ρέμα Φιδάκι
Το ρέμα Φιδάκι με λεκάνη απορροής έκτασης 88,5km2 καταλαμβάνει το
ανατολικό τμήμα της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας, ενώ σημαντικό τμήμα της βρίσκεται
στο γειτονικό Φαρσάλων.
Το ρέμα Μαυρονέρι συγκεντρώνει τα νερά από τη νοτιοδυτική πλευρά του
Ναρθάκιου όρους και το ρέμα Βρύσες συγκεντρώνει τα νερά από τη βόρεια
πλευρά.
Το υδρογραφικό δίκτυο του χειμάρρου αναπτύσσεται νοτιοανατολικά του Ν.
Μοναστηρίου, με διεύθυνση ροής από τα νοτιοανατολικά προς τα βόρεια.
Η μορφή του δικτύου του είναι δενδριτική.
Οι κύριοι κλάδοι αναπτύσσονται σε ασβεστόλιθους και παρουσιάζουν
μεγάλη ανάπτυξη σε σχέση με τους δευτερεύοντες που έχουν μικρές
διαστάσεις. Κινούνται μαιανδρικά στις προσχώσεις της Θεσσαλικής πεδιάδας.
Το ρέμα Μαυρονέρι μετονομάζεται σε Φιδάκι, περνάει δυτικά και σε επαφή
με τον οικισμό του Ν. Μοναστηρίου σε διευθετημένη κοίτη και συνενώνεται με
το ρέμα Βρύσες στο βορειότερο άκρο της Δ.Ε. Ενότητας.
Παρουσιάζει πλημμυρικά φαινόμενα.
Ρέμα Κακάρα
Το ρέμα Κακάρα με λεκάνη απορροής έκτασης 190,3km2 καταλαμβάνει το
δυτικό και νότιο τμήμα της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας ενώ σημαντικό τμήμα της
βρίσκεται στη γειτονική Δ.Ε. Δομοκού.
Συγκεντρώνει τα νερά από τη βόρεια πλευρά του Ξεροβουνίου αλλά και από
το βόρειο τμήμα των λόφων μεταξύ Ξεροβουνίου και Ναρθάκιου όρους. Από τα
δυτικά προς τα ανατολικά συναντάμε τις μεγαλύτερες μισγάγγειες, μετά το ρέμα
Κακάρα, που είναι: το ρέμα Μάζι που περνά μέσα από τον οικισμό Εκκάρας, το
ρέμα Ξεριά που περνά μέσα από τον οικισμό Βελεσιώτες, το Ταμπακόρρεμα
και το Μοναστηριόρεμα.
Στις προσχώσεις της Θεσσαλικής πεδιάδας αν και έχει διευθετηθεί και
ευθυγραμμισθεί δημιουργούνται πλημμυρικά φαινόμενα.

Χάρτης 5: Χάρτης λεκανών απορροής & υδρογραφικού δικτύου Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας

Σύνταξη: Ομάδα μελέτης ΣΧΟΟΑΠ Θεσσαλιώτιδας
Α.1.3. Έκταση των λεκανών απορροής στα ανάντη.

Στον παραπάνω Χάρτη λεκανών απορροής και υδρογραφικού δικτύου
(Χάρτης 5) αλλά και στο Γεωλογικό Χάρτη Προσαρμογής και Πληροφόρησης
(με αρ. σχ. Α1), οριοθετούνται οι λεκάνες απορροής των ρεμάτων.
Στην περιοχή μελέτης συναντάμε δύο (2) λεκάνες απορροής:
Λεκάνη απορροής Έκταση σε km2

Λ.Α.01 190,3

Λ.Α.02 88,5
Α.1.4. Γεωμορφολογικές ενότητες που σχετίζονται με αστάθειες

και πλημμυρικές καταστάσεις.
Αστάθειες
Tα έντονα φυσικά πρανή που συναντάμε στη Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας δομούνται
σε ασβεστολιθικά, σχιστοκερατολιθικά και εκρηξιγενή πετρώματα και δεν
παρουσιάζουν γεωλογικά προβλήματα.
Εδαφικές διαρρήξεις τεκτονικής προέλευσης παρατηρούνται: α) στην
ημιορεινή περιοχή, νότια της Εκκάρας και βόρεια της Άνω Αγόριανης και β)
στην ημιορεινή περιοχή, νότια νοτιοδυτικά του οικισμού Βελεσιώτες.
Η διέλευση του δρόμου που συνδέει την Εκκάρα με την Άνω Αγόριανη, και
η χωροθέτηση του εργοταξίου της ΕΡΓΟΣΕ, μας επιτρέπει την άμεση
παρατήρηση του φαινομένου. Διασχίζοντας το δρόμο παρατηρούνται
καταστροφές του οδοστρώματος, ενώ τμήμα της πλατείας του εργοταξίου έχει
υποχωρήσει. Στη φωτογραφία 1017 είναι εμφανής η ολίσθηση στην πλαγιά, ενώ
στην φωτογραφία 1018 διακρίνεται η υποχώρηση του οδοστρώματος.
Χωματόδρομος από τους Βελεσιώτες προς την κορυφή Βαθύγραικο μας
επιτρέπει την πρόσβαση στο κατολισθητικό φαινόμενο (δες φωτογραφία 1050).
Περιοχές με Τεταρτογενείς σχηματισμούς συναντάμε στα πεδινά που δεν
παρουσιάζουν κλίσεις. Λόγω της φύσης των σχηματισμών αλλά κυρίως των
πολύ μικρών μορφολογικών κλίσεων δεν υπάρχουν εν δυνάμει οι συνθήκες για
την εκδήλωση κατολισθητικών φαινομένων. Οι γεωλογικοί κίνδυνοι που
πιθανόν να εμφανιστούν είναι η ρευστοποίηση και ρωγμάτωση εδαφών, σε
περίπτωση ισχυρού σεισμού, σε περιοχές με υψηλό υδροφόρο ορίζοντα και με
επικράτηση κοκκωδών υλικών. Περιοχές που έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν
και είναι πιθανό να εμφανιστούν στο μέλλον αυτής της μορφής φαινόμενα είναι
η εγγύς περιοχή του ρέματος Κακάρα στην περιοχή Σοφιάδα και Πετρίλια.
Αστοχίες
Τα προϊόντα εκσκαφών από τεχνικά έργα, στην περιοχή νότια της Εκκάρας
ως την Άνω Αγόριανη, έχουν αποτεθεί τόσο σε έντονα πρανή όσο και κοντά σε
μισγάγγειες. Ολισθαίνουν και δημιουργούν μικροπροβλήματα στερεοπαροχών.
Ο περιδοτίτης είναι κατάλληλο υλικό για διάστρωση δρόμων. Σε πολλά
σημεία του Δήμου όπου υπάρχουν περιδοτίτες ιδιαίτερα κοντά σε τεχνικά έργα
έχει γίνει λήψη υλικών και έχουν δημιουργηθεί μεγάλα και κατακόρυφα
πρανή.
Πλημμυρικές καταστάσεις
Πλημμυρικά φαινόμενα παρατηρούνται στο τμήμα της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας
που αποτελεί μέρος της Θεσσαλικής πεδιάδα και δομείται από τεταρτογενείς
αποθέσεις.
Το διευθετημένο τμήμα του ρέματος Κακάρα, στα πεδινά που είναι και το
όριο μεταξύ Δήμου Θεσσαλιώτιδος και Νομού Καρδίτσας, χρειάζεται
επανεξέταση αφού έχουν παρατηρηθεί με περίοδο 10ετίας πλημμύρες της
εγγύς περιοχής.
Όμοια φαινόμενα απαντώνται και στη βορειότερη έκταση της Δημοτικής
Ενότητας, περιοχή Βάλτος, όπου συνενώνεται το ρέμα Φιδάκι με το ρέμα
Βρύσες.

Α.1.5. Τεχνητές τροποποιήσεις του ανάγλυφου και ιδιαίτερα του

υδρογραφικού δικτύου.
Τεχνικά έργα έχουν μεταβάλει τα υδρογραφικά δίκτυα.
Μετά από αναδασμό των αγροτεμαχίων του καποδιστριακού Δήμου
Θεσσαλιώτιδας δημιουργήθηκαν τη δεκαετία του 1960 αρδευτικές τάφροι.
Στις προσχώσεις της Θεσσαλικής πεδιάδας αν και έχει διευθετηθεί και
ευθυγραμμισθεί το ρέμα Κακάρα δημιουργούνται πλημμυρικά φαινόμενα.
Η λιμνοδεξαμενή που έχει κατασκευαστεί στην περιοχή "Παλαιοχώρι" Νέου
Μοναστηρίου θα λειτουργήσει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Στην λιμνοδεξαμενή
θα συλλέγονται και θα αποθηκεύονται τα νερά του ρέματος Κακάρα με σκοπό
την άρδευση αγροτεμαχίων της περιοχής συνολικής έκτασης 4.000
στρεμμάτων. Η λειτουργία αυτής θα έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση της
υφιστάμενης εκμετάλλευσης του υπόγειου νερού (γεωτρήσεις) και κατ'
επέκταση θα σταματήσει η συνεχιζόμενη πτώση της πιεζομετρικής στάθμης
του υδροφορέα και σταδιακά θα οδηγήσει στον φυσικό εμπλουτισμό των
υπογείων νερών.

A
A..2
2.. Γ
ΓΕΕΩ
ΩΛΛΟ
ΟΓΓΙΙΑ
Α
Γεωλογία της ευρύτερης περιοχής
Η περιοχή μελέτης ανήκει στο δυτικό τμήμα της γεωλογικής ενότητας του
ορεινού συγκροτήματος της Όθρυς, το οποίο ανήκει στην γεωτεκτονική ζώνη
Ανατολικής Ελλάδος (Υποπελαγονική ζώνη). Η δομή της ζώνης, τόσο ως προς τη
στρωματογραφία, όσο και ως προς την τεκτονική είναι πολύπλοκη. Κατά θέσεις
οι γεωλογικοί σχηματισμοί της Υποπελαγονικής ζώνης καλύπτονται από
μεταλπικούς σχηματισμούς του τριτογενούς και τεταρτογενούς.
Το προαλπικό υπόβαθρο της ζώνης (δεν εμφανίζεται στην ευρύτερη περιοχή)
είναι κρυσταλλοσχιστώδες και αποτελείται από γνευσίους, μαρμαρυγακούς
σχιστόλιθους αμφιβολίτες και παρεμβολές μαρμάρου.
Χάρτης 6: Γεωτεκτονικές Ζώνες Ελλάδας. Με κόκκινο πλαίσιο φαίνεται η θέση της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας
Πηγή: ΙΓΜΕ
Γεωλογία της περιοχής που ερευνάται

Στην περιοχή της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας συναντώνται:
α) Σχιστοκερατολιθική φάση σε μικρή έκταση στο νότιο τμήμα της Δ.Ε.
β) Εκρηξιγενείς σχηματισμοί, στο νότιο τμήμα της Δ.Ε.
γ) Ανωκρητιδικοί ασβεστόλιθοι και φλύσχης στο βορειοανατολικό και νότιο
τμήμα της Δ.Ε.

δ) Τεταρτογενείς σχηματισμοί σε μεγάλη έκταση στο βορειοανατολικό και
κεντρικό τμήμα.
ε) Νεογενείς σχηματισμοί σε μικρή έκταση στο ανατολικό τμήμα της Δ.Ε.
στ) Κροκαλοπαγή ολιγοκαινικής και ολιγομειοκαινικής ηλικίας στο
νοτιοδυτικό τμήμα.
A.2.1. Γεωλογικοί σχηματισμοί με την ακρίβεια της κλίμακας

αναφοράς
Στη περιοχή που χαρτογραφήθηκε επικρατούν οι σχηματισμοί που
αναφέρονται παρακάτω με σειρά από τους νεότερους προς τους παλαιότερους:
Ιζηματογενή πετρώματα
al Τεταρτογενές αδιαίρετο. Διλούβιον και Αλλούβιον. Προσχώσεις διάφοροι
και κορήματα ορέων. Άργιλοι, άμμοι, λατύπες, κροκάλες. Παράκτια
κροκαλοπαγή. Ηπειρωτικές αποθέσεις. Επιφανειακά και για αρκετό βάθος
καλύπτουν την πεδινή περιοχή.
ne Νεογενή ιζήματα. Αποτελούνται από μάργες, αργίλους, ψαμμίτες,
κροκαλοπαγή και μαργαϊκούς ασβεστόλιθους. Επιφανειακά εμφανίζονται στην
περιοχή του Βαρδαλή και Αγραπιδιάς, ανατολικά της περιοχής μελέτης, ενώ
υπόγεια αναμένεται να καλύπτουν μεγάλη έκταση κάτω από τα τεταρτογενή
ιζήματα.
Mo Ολιγοκαινικά έως ολιγοκαινομειοκαινικά κροκαλοπαγή σε ανεπτυγμένη
διάπλαση. Στρώμματα ψαμμιτικά και μαργαϊκά παρενεστρωμένα. Μετάβαση
προς στρώμματα όμοια προς φλύσχη. Γενικά διάπλαση τύπου μολάσσας που
περικλείουν και λεπτά στρώμματα γαγάτη, με μεγάλας Natica, Cardium, Arca.
Kr,o-F Αποτελείται από στρώματα αργιλικών σχιστολίθων και ψαμμιτών σε
εναλλαγή, μέσα στα οποία παρεμβάλλονται κατά θέσεις ενστρώσεις μαργών,
κροκαλοπαγών και ασβεστολίθων. Η συμμετοχή των διάφορων λιθολογικών
τύπων του σχηματισμού του φλύσχη ποικίλλει κατά περιοχές. Υπάρχουν
περιπτώσεις, όπου ο φλύσχης έχει υποστεί μικρή μεταμόρφωση και τα
φυλλώδη συστατικά του έχουν μεταπέσει σε φυλλίτες. Έναρξη εναπόθεσης του
φλύσχη έγινε από το Τουρώνιο έως το Μαίστρίχτιο, ανάλογα με το ρυθμό
εξέλιξης του γεωσύγκλινου μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε ο σχηματισμός.
Kro-k Ανωκρητιδικός ασβεστόλιθος από επίκλυση. Πλακώδεις μαργαϊκοί
ασβεστόλιθοι με Radiolites. Συμπαγείς ασβεστόλιθοι με Hippurites, Orbitoides
κ.α.
Kr,o,p-k Ανωκρητιδικός ασβεστόλιθος εντός του συστήματος του φλύσχη.
Συνήθως πλακώδης και κλαστικός. Από του Κενομάνιου, πιθανό τμήμα του
Ουργκονίου, με Orbitolina κ.α. μέχρι του Παλαιόκαινου ή Ηωκαίνου με
Discocyclina κ.α. Συνήθως οι επαφές του ασβεστολίθου με τον περιβάλλοντα
φλύσχη είναι διαταραγμένες εντός της ζώνης παρααυτοχθόνων μετακινήσων.
ΤRJ-sh Σχιστοκερατολιθική διάπλαση. Πρόκειται για ένα σύστημα
στρωμάτων από ερυθρωπούς αργιλικούς σχιστολίθους, ραδιολαρίτες, ψαμμίτες
και ασβεστολίθους, σε λεπτά εναλλασσόμενα στρώματα. Τα στρώματα αυτά
εμπλέκονται με σώματα διαφόρων τύπων οφιολίθων, οι διαστάσεις των οποίων
είναι πολύ μεγάλες, με αποτέλεσμα οι εμφανίσεις των σχιστοκερατολίθων να
αποκτούν τοπικό χαρακτήρα. Το σύμπλεγμα αυτών των πετρωμάτων θεωρείται
ως ένα ηφαιστειοϊζηματογενές κάλυμμα, από ιζήματα βαθιάς θάλασσας
ανάμικτα με υποθαλάσσιες εκχύσεις λαβών. Η επικρατούσα άποψη είναι ότι το
σύμπλεγμα αυτό προήλθε κατά το στάδιο της εξέλιξης του γεωσύγκλινου, όταν
στον πυθμένα του έλαβε χώρα έκχυση τεράστιας ποσότητας μάγματος, η οποία

ανατάραξε τα ιζήματα που είχαν σχηματιστεί εκεί και αναμίχθηκε με αυτά, με
αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός συμφύρματος πετρωμάτων.
TRJ-k Μεγάλες ασβεστολιθικές μάζες εντός της σχιστοκερατολιθικής
διάπλασης με οφειολίθους (TRJ-sh). Τριαδικό-Ιουρασικό. Συμπαγείς συνήθως
άστρωτοι ασβεστόλιθοι με Megalodon, Gladocoropsis, Paleodacycladus,
Diplopora.
Εκρηξιγενή πετρώματα
π Περιδοτίτης. Δουνίτες με χρωμίτες, Πυροξενικοί περιδοτίτες ολιβινίτες.
Πυροξενίτες. Γάββροι, γαββροαπλίτεςκαι γαββροπιγματίτες. Σερπεντίνες. Εντός
της σχιστοκερατολιθικής μεσοζωικής διαπλάσεως TRJ-sh και Kr.o-sh. Επίσης
σπανιώτερο εντός του ανωκρητιδικού φλύσχη.
δ Διαβάσης-Δολερίτης. Τόφφοι βασικών εκρηξιγενών πετρωμάτων.
Ηφαιστειακά λατυποπαγή. Διορίτες. Εντός της μεσοζωικής σχιστοκερατολιθικής
διαπλάσεως TRJ-sh και Kr.o-sh. Σπανιώτερο εντός του ανωκρητιδικού
φλύσχη.

Χάρτης 7: Γεωλογικός χάρτης

Σύνταξη: Ομάδα μελέτης ΣΧΟΟΑΠ Θεσσαλιώτιδας
Τεκτονική
Η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται από έντονο τεκτονισμό, ο οποίος είναι
αποτέλεσμα σοβαρών ορογενετικών και ηπειρογενετικών κινήσεων.
Οι ορογενετικές κινήσεις, οι οποίες εκδηλώθηκαν κατά τις διάφορες φάσεις
της αλπικής πτύχωσης, η οποία ολοκληρώθηκε μετά την απόθεση του φλύσχη,
ήταν τόσο ισχυρές ώστε εκτός από την έντονη πτύχωση των στρωμάτων
προκάλεσαν και εφαπτομενικές κινήσεις των στρωμάτων, με αποτέλεσμα την
εκδήλωση εφιππεύσεων, τόσο μεταξύ των σχηματισμών της Υποπελαγονικής
Γεωτεκτονικής ζώνης, όσο και ολόκληρης της ζώνης αυτής επάνω στην προς τα
δυτικά αναπτυσσόμενη ζώνη της Πίνδου.
Οι τεκτονικές πιέσεις ασκήθηκαν από τα ΒΑ προς τα ΝΔ και για το λόγο
αυτό οι άξονες των πτυχών έχουν γενική διεύθυνση ΒΒΔ-ΝΝΑ, όπως άλλωστε
και όλες οι Γεωτεκτονικές ζώνες της Ελλάδας.
Μετά την ολοκλήρωση της αλπικής ορογένεσης επήλθε χαλάρωση των
τεκτονικών πιέσεων, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την εκδήλωση εφελκυστικών
τάσεων, συνέπεια των οποίων ήταν η διάρρηξη των πετρωμάτων της περιοχής σε
τεμάχη. Αυτά με κατακόρυφες διαφορικές μεταξύ τους κινήσεις διαμόρφωσαν
μεγάλες τεκτονικές «τάφρους» και τεκτονικά «κέρατα».
Έτσι, τα τεκτονικά «κέρατα» διαμόρφωσαν όροι ή λοφοσειρές, ενώ οι
τεκτονικές «τάφροι» αποτέλεσαν λεκάνες μέσα στις οποίες αποτέθηκαν νεότερα
ιζήματα, τα οποία προήλθαν από τη διάβρωση των τεκτονικών «κεράτων».
Τέτοιες διεργασίας έλαβαν χώρα σε διάφορες γεωλογικές εποχές, μετά την
ολοκλήρωση της αλπικής ορογένεσης.
Από τα υλικά αυτά προήλθαν τα ιζήματα που αποτελούν τα βαθύτερα
στρώματα της αποξηραμένης λίμνης της Ξυνιάδας, όπου και εντοπίζονται μικρά
λιγνιτοφόρα στρώματα του Πλειοκαίνου.
Μεγάλη έξαρση στη δράση των ηπειρογενετικών κινήσεων σημειώθηκε κατά
την περίοδο του Πλειστοκαίνου, τα αποτελέσματα της οποίας είναι εντονότατα
σε ολόκληρη τη χώρα. Κατά την περίοδο αυτή επικράτησαν νέες εφελκυστικές
τάσεις, οι οποίες προκάλεσαν την ανάδραση των παλαιών ρηγμάτων και
δημιούργησαν νέα.

Οι κινήσεις των τεκτονικών τεμαχών, ανοδικές και καθοδικές, ήταν πολύ
μεγάλες με αποτέλεσμα την έντονη ανανέωση του μορφολογικού αναγλύφου. Το
γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την επικράτηση υγρού κλίματος δημιούργησε
προϋποθέσεις για εκτεταμένη διάβρωση των πετρωμάτων και τη μεταφορά των
προϊόντων αυτής σε τοπογραφικά ταπεινωμένες περιοχές, όπως π.χ. στην
κλειστή λεκάνη του Ξηροκάμπου και το βύθισμα της πεδιάδας της Θεσσαλίας.
Η δράση των ηπειρογενετικών κινήσεων συνεχίστηκε και κατά τους
ιστορικούς χρόνους και συνεχίζεται και σήμερα, αλλά με πολύ μικρότερη
ένταση.
Η δράση των σύγχρονων εφελκυστικών τάσεων προκαλούν ανάδραση των
υφιστάμενων ρηγμάτων και την εκδήλωση έντονης σεισμικότητας στον ευρύτερο
χώρο.
Η έντονη τεκτονική δράση έχει προκαλέσει μεγάλη διάρρηξη και
κατακερματισμό των πετρωμάτων, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση των
γεωμηχανικών χαρακτηριστικών τους.
Η διεύθυνση και κλίση των ρηγμάτων ποικίλουν σε μεγάλο βαθμό. Όμως,
είναι φανερή η επικράτηση δύο συστημάτων κύριων ρηγμάτων. Του ενός
συστήματος η διεύθυνση είναι ΑΝΑ – ΔΒΔ και είναι αυτό που δημιούργησε την
κλειστή λεκάνη του Ξηροκάμπου και το νότιο τμήμα του Θεσσαλικού κάμπου,
περιοχή Δήμου Θεσσαλιώτιδος και του άλλου ΝΔ-ΒΑ μικρότερης ένστασης, η
διεύθυνση του οποίου ταυτίζεται με την διεύθυνση των μεγαλύτερων ρεμάτων,
που διασχίζουν τις ημιορεινές και λοφώδεις εξάρσεις.
Νεότερης ηλικίας εφελκυστικές τάσεις, οι οποίες συνεχίζονται μέχρι
σήμερα, έχουν διεύθυνση ΒΒΔ-ΝΝΑ, παρόμοια με αυτή που έχει δώσει
μηχανισμούς γένεσης των σεισμών στην ευρύτερη περιοχή
A.2.2. Σπουδαιότερα τεκτονικά χαρακτηριστικά περιοχής

Η Θεσσαλία και η περιοχή μελέτης βρίσκονται στο βόρειο τμήμα της
λιθοσφαιρικής πλάκας του Αιγαίου όπου ασκούνται εφελκυστικές τεκτονικές
δυνάμεις κατά τη διεύθυνση βορρά - νότου. Η επίδραση τέτοιων δυνάμεων έχει
διαπιστωθεί με σεισμολογικά και γεωλογικά στοιχεία. Ο μέσος ρυθμός
(παραμόρφωσης) επέκτασης κατά τη διεύθυνση βορρά - νότου είναι περίπου 1
cm/yr.
Συνέπεια αυτού του πεδίου τάσεων είναι η δημιουργία 2 ζωνών διάρρηξης
της βόρειας και της νότιας, όπου τα ρήγματα είναι κανονικά δηλαδή το πάνω
μέρος του ρήγματος βυθίζεται. Η μία ζώνη ακολουθεί τον Πηνειό ποταμό στη
βόρεια Θεσσαλία και περιλαμβάνει σχετικώς μικρά ρήγματα που δίνουν
σεισμούς με μεγέθη μέχρι 6.5 της κλίμακας Ρίχτερ. Η άλλη ζώνη έχει σχετικώς
μεγαλύτερα ρήγματα παράλληλα προς τις νότιες παρυφές της Θεσσαλικής
πεδιάδας τα οποία δίνουν σεισμούς με μεγέθη που φτάνουν το Μ=7.0. Στη ζώνη
αυτή (νότια) ανήκει και το ρήγμα των Σοφάδων το οποίο έχει μήκος 52 km και
έδωσε ένα καταστρεπτικό σεισμό με μέγεθος Μ=7.0 στις 30 Απριλίου 1954.
Ο σεισμός αυτός προκάλεσε σοβαρές βλάβες στους νομούς Καρδίτσας,
Λάρισας, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Μαγνησίας και Ευρυτανίας. Συνολικά, 25
άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 177 τραυματίστηκαν, καταστράφηκαν 6.599
οικοδομήματα, 9.154 υπέστησαν σοβαρές βλάβες και 12.920 ελαφρές
(Παπασταματίου και Βετούλης, 1955, σε Παπασταματίου και Μουγιάρη, 1986,
στατιστικά στοιχεία από το Δελτίο 1955 του Εθν. Αστεροσκοπείου Αθηνών). Οι
Ambraseys & Jackson (1990) αναφέρουν διαφορετικά στατιστικά στοιχεία,
ολική καταστροφή περίπου 8.500 κτιρίων, και ζημιές σε 5.500. Οι μεγαλύτερες
βλάβες και ανθρώπινες απώλειες παρατηρήθηκαν στους μεγαλύτερους
οικισμούς επί παχεών, κορεσμένων σε νερό χαλαρών αποθέσεων και ελωδών

περιοχών. Στην Καρδίτσα και τα Φάρσαλα (τις δυο μεγαλύτερες πόλεις στην
επικεντρική περιοχή), καταστράφηκαν το 32 και 18 % (αντιστοίχως) των
κτισμάτων. Στις Σοφάδες, οι απώλειες σε κτίρια ξεπέρασαν το 90%.
Ο σεισμός των Σοφάδων προκάλεσε εκτεταμένα φαινόμενα ρευστοποιήσεων
στην πεδιάδα της Καρδίτσας και την πεδιάδα της αποξηραμένης λίμνης
Ξυνιάδας, ακόμα και στον Βόλο, σε απόσταση 50 χλμ προς Α.
Οι μεγαλύτερες εντάσεις παρατηρήθηκαν στις Σοφάδες, Πασχαλίτσα Νέο
Ικόνιο Ασημοχώρι, Εκκάρα Αγόριανη (ΙΧ-Χ). Παρατηρήθηκαν εδαφικές
διαρρήξεις σε διάφορα μέρη (Παπασταματίου και Μουγιάρης, 1986,
Ambraseys & Jackson, 1990). Η σημαντικότερη ζώνη εδαφικών διαρρήξεων
ήταν αυτή στην Εκκάρα.
Εικόνα α. Συνθετικός χάρτης θέσεων εδαφικών διαρρήξεων και άλλων επιφανειακών φαινομένων που συνόδευσαν τον σεισμό του 1954
(από Ambraseys & Jackson, 1990, με τις διαρρήξεις στην περιοχή Εκκάρας-Άνω Αγόριανης από Παπασταματίου και Μουγιάρη, 1986).
[περιλαμβάνeται ως ψηφιακό dataset στο Παραδοτέο 7 (GIS Database)]

Εικόνες β, γ, δ. Φωτογραφίες της σεισμικής διάρρηξης στου 1954 στην Εκκάρα, από το αρχείο του Ι. Παπασταματίου (σε
Παπασταματίου και Μουγιάρη, 1986). Οι περιοχές που απεικονίζονται στις φωτογραφίες, καθώς και η κατεύθυνση λήψης καθεμιάς
σημειώνονται στην Εικόνα α.
A.2.3. Εκτίμηση της έκτασης και του μήκους των ρηγμάτων και
των ρηξιγενών ζωνών
Στο παρακάτω Απόσπασμα Σεισμοτεκτονικού Χάρτη της Ελλάδας (Χάρτης 6)
στη Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας διακρίνουμε:
α) απροσδιόριστης ηλικίας ρήγμα που άρχεται από τον οικισμό Φύλλον και
με κατεύθυνση ΒΒΔ-ΝΝΑ καταλήγει νότια του Νέου Μοναστηρίου, έχει μήκος
22χλμ περίπου.
β) στην ίδια κατεύθυνση ρήγμα με Πλειοκαινική ηλικία συνεχίζει
διερχόμενο παράλληλα με την παλιά Ε.Ο. Λαμίας – Λάρισας μέχρι νότια από
τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Δομοκού και ακολούθως στρίβει αριστερά προς την
Εκκάρα και τα Γαβράκια εντός των τεταρτογενών σχηματισμών, έχει μήκος
55χλμ. περίπου
γ) εκατέρωθεν του περιδοτίτη στα νότια της Δημοτικής Ενότητας
Θεσσαλιώτιδας, έχουν χαρτογραφηθεί ρήγματα.
 Δυτικά του περιδοτίτη, ρήγμα απροσδιόριστης ηλικίας με κατεύθυνση
ΒΒΑ-ΝΝΔ, έχει μήκος 10χλμ. περίπου.
 Ανατολικά του περιδοτίτη, ρήγμα κανονικό ιστορικών (30-4-1954)
χρόνων με κατεύθυνση ΒΒΔ-ΝΝΑ που το ανατολικό τμήμα κατέρχεται,
έχει μήκος 7χλμ. περίπου.
 Στο ανατολικό τμήμα του περιδοτίτη, ρήγμα απροσδιόριστης ηλικίας με
κατεύθυνση ΒΒΔ-ΝΝΑ, έχει μήκος 4χλμ. περίπου.
Στην παραπάνω παράγραφο (Α.2.2) αναφέρεται ότι η σημαντικότερη ζώνη
εδαφικών διαρρήξεων ήταν αυτή στην Εκκάρα, η οποία είχε μήκος 5 km και
διεύθυνση ΒΒΔ, με πτώση του ανατολικού τμήματος κατά 30-70 cm (Εικόνες
β, γ, δ) και αριστερόστροφη πλάγια συνιστώσα κίνησης. Στα άκρα της
διάρρηξης η διεύθυνση μετατρέπεται σε Α-Δ με ταπείνωση του βορείου
τμήματος κατά 1 m. Η διάρρηξη αυτή έκοψε τη σιδηροδρομική γραμμή, η
οποία, λόγω συνεχιζόμενων (αργών) μετατοπίσεων μετά το σεισμό, χρειαζόταν
επισκευές επί μία εβδομάδα μετά το σεισμό. Η σιδηροδρομική γραμμή κόπηκε
επίσης στις Βελεσιώτες από μικρότερη διάρρηξη διεύθυνσης Α-Δ. Ακολούθησε
μετασεισμική ακολουθία με μεγαλύτερο σεισμό μεγέθους Μ=5.7 στις 4 Μαΐου.
Χάρτης 6: Απόσπασμα Σεισμοτεκτονικού Χάρτη της Ελλάδας

Πηγή: ΙΓΜΕ

Α
Α..3
3.. Υ
ΥΔΔΡ
ΡΟΟΛ
ΛΟΟΓ
ΓΙΙΑ
Α –– Υ
ΥΔΔΡ
ΡΟΟΓ
ΓΕΕΩ
ΩΛΛΟ
ΟΓΓΙΙΑ
Α
Α.3.1. Δίαιτα επιφανειακών υδάτων. Αξιόλογες πήγες
Η περιοχή ενδιαφέροντος ανήκει στο Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας (08).
Η πεδιάδα της Θεσσαλίας διαχωρίζεται σε δύο κύριες αυτοτελείς
υδρογεωλογικές λεκάνες, αυτές της δυτικής και ανατολικής πεδιάδας.
Η περιοχή του έργου ανήκει στην δυτική λεκάνη και συγκεκριμένα στην
Υπολεκάνη Ζαιμίου – Σοφιάδας - Φαρσάλων.
Υπολεκάνη Ζαϊμίου - Σοφιάδας - Φαρσάλων
Η εν λόγω υπολεκάνη, εκτάσεως 613 Km2, αποτελεί το νοτιοδυτικό πέρας
της λεκάνης Δυτικής Θεσσαλίας. Βρίσκεται δε υπό την επίδραση ενός
σημαντικού αριθμού χειμάρρων όπως είναι ο Καλέντζης, ο Λείψικος, ο
Φαρσαλιώτης κ.λ.π. και δύο ποταμών, του Ενιππέα και του Σοφαδίτου. Εδώ
συναντώνται κατά τόπους σημαντικοί υδροφόροι ορίζοντες ελευθέρας
επιφάνειας στα κράσπεδα και υπό πίεση στο κέντρο .
Τα υδροφόρα στρώματα είναι γενικώς μικρού πάχους και εναλλάσσονται
μετά ιλυούχων σχηματισμών με ειδικές παροχές, μεταξύ 3-5 m3/h m. Στην
περιοχή Φαρσάλων - Δενδρακίων φτάνουν τα 8m3/h m και στην περιοχή της
Σοφιάδας η ειδική παροχή κυμαίνεται περί τα 1m3/h m.
Καρστικές ενότητες
Στα κράσπεδα της Θεσσαλικής πεδιάδας αναπτύσσονται διακεκριμένες
καρστικές ενότητες, οι οποίες στην δυτική πεδιάδα αποτελούνται κυρίως από
ασβεστόλιθους.
Η αποστράγγιση γίνεται δια των πηγών, ενώ δευτερευόντως και αναλόγως
των τοπικών συνθηκών καρστικά υπόγεια νερά μεταγγίζονται προς τους
κοκκώδεις υδροφόρους.
Οι γεωτρήσεις στην περιοχή αυτή παρουσιάζουν πολύ μεγάλες παροχές (έως
και 400 m3/h).
Λόγω της υψηλής αποδόσεως και της πληθώρας των γεωτρήσεων στους
ασβεστόλιθους, πολλές από τις καρστικές ενότητες βρίσκονται ήδη σε
κατάσταση υπερεκμετάλλευσης με αποτέλεσμα την στείρευση πολλών
καρστικών πηγών ή τη μη ελεγχόμενη αναρρύθμιση της απορροής των πηγών.
Αποθέματα υπόγειου νερού
Στο Υδατικό διαμέρισμα Θεσσαλίας ο συνολικός όγκος νερού που
κατεισδύει είναι 2544 x 106 m3.
Τα ρυθμιστικά αποθέματα της Δυτικής Θεσσαλίας είναι 994 x 106m3.
Ως προς τα εκμεταλλεύσιμα αποθέματα του Διαμερίσματος επισημαίνονται
τα ακόλουθα :
Για τον υπολογισμό των εκμεταλλεύσιμων αποθεμάτων (ρυθμιστικά + μέρος
των γεωλογικών αποθεμάτων) λήφθηκαν υπόψη οι ακόλουθες δύο περιπτώσεις.
α) εκμετάλλευση του μισού του πάχους του υδροφόρου ορίζοντα β)
εκμετάλλευση του 1/3 αυτού.
Έτσι για την πεδιάδα της Δυτικής Θεσσαλίας, για μεν την πρώτη περίπτωση
ο συνολικός όγκος των εκμεταλλεύσιμων αποθεμάτων υπολογίσθηκε σε 1424 x
106 m3 νερού, για δε τη δεύτερη σε 949 x 106 m3 νερού. (ΙΓΜΕ - Υδατ. Έρευνα
Θεσσαλίας-1973).

Αναλυτικότερα, τα ετήσια εκμεταλλεύσιμα αποθέματα νερού για τις δύο
προαναφερθείσες περιπτώσεις, στην υπολεκάνη Ζαιμίου –Σοφιάδας- Φαρσάλων
είναι 41882 x 106 m3 - 27985 x 106 m3.
Λαμβάνοντας υπόψη τον μέσο ετήσιο κατεισδύοντα όγκο νερού (800 x 106
m3) στη λεκάνη της Δυτικής Θεσσαλίας είναι φανερό ότι η ετήσια φυσική
αναπλήρωση δεν καλύπτει το σύνολο του όγκου των εκμεταλλεύσιμων
αποθεμάτων του οποίου υπολείπεται κατά 150 ~ 600 x 106 m3. Αναφορικά με
την σημερινή κατάσταση για το σύνολο της Θεσσαλικής πεδιάδας, προκύπτει
ότι οι υδροφόροι ορίζοντες εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, βρίσκονται κάτω από
καθεστώς υπερεκμετάλλευσης, εφόσον παρατηρείται συστηματικά υποβιβασμός
της στάθμης των γεωτρήσεων και μείωση της παροχής των πηγών.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Υδατικό ισοζύγιο
Περιοχές Γεωλογικοί Έκταση Επιφανειακή Εξατμισο- Κατείσ-

Κm2 απορροή διαπνοή δυση
σχηματισμοί
όγκος α.τ x106 m3

% x106 % x106 % x106
Μέσος ετήσιος
m3 α.κ m3
ύψος βροχής α.κ α.κ m3
Μέσο ετήσιο
mm
Πεδινή Τεταρτογενή 2315 675 1562 25 390 60 937 15 234

δυτική
Θεσσαλία Νεογενή 560 675 378 25 94 60 226 15 56
Ασβεστόλιθοι 931 1182 1100 10 110 50 550 40 440
ΔΥΤΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Ορεινή Σχιστογνεύσιοι,
δυτική φλύσχης,
Θεσσαλία ραδιολαρίτες
Οφιόλιθοι κλπ 2235 2641 40 1036 50 1320 10 264
ΣΥΝΟΛΟ 8029 7849 2139 4095 1550
ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Κατάσταση υπόγειας υδροφορίας ανά Νομό στην πεδιάδα

Θεσσαλίας
Νομός και έκταση Πτώση Πτώση στάθμης Όγκος υπόγειου νερού Όγκος υπόγειου νερού
στάθμης που αντλήθηκε το αντίστοιχος της
Γεωργικής γης, 1993-1994 υπολειπόμενης πτώσης
στην οποία 1974 -1994 1993 -1994 στάθμης 1993 -1994
αναφέρονται οι (m)
6 3
αντλήσεις (m) (x 10 m )
Φθιώτιδας
89.000 στρ. 10 3 32,5 8
Υδρευτικές Πηγές
Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δόθηκαν από το Δήμο οι ύδρευση των
Τοπικών Κοινοτήτων γίνεται από:
Πηγή Δ.Δ. που Θέση Τ.Κ. χρήσης Συντεταγμένες σε Τεχνικά χαρακτηριστικά πηγής
ανήκει η υδροληψίας νερού ΕΓΣΑ '87
υδροληψία
Χ Υ Διαθέσιμη Εκμεταλλεύσιμη
παροχή σε παροχή σε m3/h
m3/h
Π1 Δομοκού Ποταμιά Ν. 352400 4332500 85 85
(Πηγή) Μοναστηρίου,
Βάρδαλη,

Αγραπιδιά,
Θαυμακού,
Σοφιάδα
Π2 Βελεσιωτών Οβράς Βελεσιώτες 347950 4333350 10 10
Π3 Οικισμός Νερά Εκκάρα 344400 4332070 25 25
Άνω
Αγόριανης
Π4 Εκκάρας Πέντε Μύλια Εκκάρα 341550 4332050 15 15
Π5 Εκκάρας Ψιλή Βρύση Εκκάρα 341700 4333900 20 20
Π6 Γαβρακίων Παπαδολάκα Γαβράκια 34040 4334540 15 15
0
A.3.2. Υδρολιθολογικές ενότητες
Για τον χαρακτηρισμό του βαθμού υδροπερατότητας των γεωλογικών
σχηματισμών είναι διεθνώς παραδεκτή η ταξινόμηση του συντελεστή
υδροπερατότητας, (k), κατά Terzaghi & Peck (1967) που παρουσιάζεται στον
ακόλουθο πίνακα.
Συντελεστής k (cm/sec) Χαρακτηρισμός

>10-1 ΥΨΗΛΗ
10-1-10-3 ΜΕΤΡΙΑ
10-3-10-5 ΧΑΜΗΛΗ
10-5-10-7 ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΗ
<10-7 ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΑΔΙΑΠΕΡΑΤΟΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Στον παρακάτω πίνακα δίνεται η περατότητα των σχηματισμών της

περιοχής.
Άργιλος. Άργιλος πλαστική 10-8 – 10-10
Πηλοί, Σαπροπηλοί 10-6 – 10-9
Αργιλοαμμώδη 10-4 – 10-6
Άμμοι λεπτόκοκκοι 10-3 – 10-4
Άμμοι μεσόκοκκοι 10-2 – 10-3
Άμμοι χονδρόκοκκοι 10-1 – 10-2
Χαλίκια 100– 10-1
Άμμοι – Χαλίκια 10-2 – 10-3
Άμμοι – Χαλίκια - Πηλοί 10-3 – 10-4
Φλύσχης 10-6 – 10-8
Ψαμμίτης 10-3 – 10-5
Κροκαλοπαγή. Μολάσες 10-4 – 10-5
Ασβεστόλιθοι. Δολομίτες. Μάρμαρα 10-2 – 10-5
Σχιστόλιθοι 10-6 – 10-9
Οφιόλιθοι 10-5 – 10-8
Ηφαιστειακά 10-6 – 10-9

Ακολουθεί ο διαχωρισμός των σχηματισμών σύμφωνα με τα όσα έχουν
αναφερθεί στο προηγούμενο κεφάλαιο, για τους πετρολογικούς σχηματισμούς
της περιοχής ενδιαφέροντος.
Προσχώσεις – Τεταρτογενείς αποθέσεις
Ποτάμιες αποθέσεις, κορήματα, προϊόντα κατολισθήσεων, κλπ., είναι
υδροπερατές. Έτσι και στους σχηματισμούς αυτούς δημιουργούνται εποχικοί
υδροφόροι ορίζοντες οι οποίοι τοπικά τροφοδοτούν και διάφορες μικροπηγές.
Αυτό παρατηρείται στις παλιότερες και σε μεγαλύτερο βαθμό στις νεότερες
ενεργείς κατολισθήσεις.
Σε κλειστές γεωμορφολογικά καρστικές γεωμορφές στις οποίες υπάρχει
μόνο ερυθρογή δεν παρουσιάζεται περατότητα.
Κώνοι κορημάτων και πλευρικά κορήματα
Πρόκειται για σχηματισμούς με μεγάλη περατότητα που οφείλεται κυρίως
στη φύση, στη μορφή και στον τρόπο σύνδεσης των λιθολογικών συστατικών
τους και στην καρστικοποίηση που παρουσιάζουν. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η
περατότητα τους αυξάνει κατά θέσεις ακόμα περισσότερο, στα σημεία στα οποία
είναι διερρηγμένα είτε από τεκτονικές ασυνέχειες (ρηξιγενείς ζώνες) είτε από
κατολισθητικά φαινόμενα.
Νεογενή
Σχηματισμός με μικρή ανισότροπη περατότητα εξαρτωμένη από την
κοκκομετρική διαβάθμιση των ψαμμιτών και των χαλικιών όπου αυτά
συναντώνται χωρίς αργίλους. Όπου αποτελούνται από ασβεστολιθικά τεμάχη ή
ασβεστολιθικές λατύπες, με συνδετική ύλη ασβεστολιθική χωρίς την εμφάνιση
αργιλικού υλικού ο σχηματισμός αυτός θεωρείται ημιπερατός έως περατός από
το νερό.
Φλύσχης
Ο φλύσχης σαν συνολικός σχηματισμός είναι σχεδόν αδιαπέρατος. Εξαίρεση
αποτελεί η επιφανειακή σαθρή και κερματισμένη ζώνη του πάχους περίπου 10-
20m, η οποία λόγω της αποσάθρωσης και του κερματισμού είναι ημιπερατή
έως υδροπερατή, επιτρέποντας τη δημιουργία εποχικών απομονωμένων
υδροφόρων οριζόντων. Οι ορίζοντες αυτοί ακολουθούν γενικά την κλίση του
φυσικού εδάφους και αποστραγγίζονται με σχετικά αργό ρυθμό στην κοίτη των
ρεμάτων της περιοχής. Τοπικά τροφοδοτούν και διάφορες μικροπηγές σε
διάφορα υψόμετρα των φυσικών πρανών.
Εκτός από την επιφανειακή κερματισμένη και σαθρή ζώνη, κυκλοφορία
νερού σε μεγαλύτερα βάθη γίνεται επιλεκτικά και κατά μήκος των διαρρήξεων
και των σημαντικών διακλάσεων του φλύσχη. Πρόκειται για πολύ μικρές
ποσότητες νερού, οι οποίες εκδηλώνονται υπό μορφή «νερού στάγδην» ή και
μόνο υπό μορφή αυξημένης υγρασίας.
Από τα πετρώματα που συμμετέχουν στο φλύσχη οι ιλυόλιθοι και η
εναλλαγή ιλυολίθων και ψαμμιτών είναι στεγανοί, ενώ οι ψαμμίτες είναι σχεδόν
στεγανοί έως και ημιπερατοί.
Σχιστοκερατολιθική διάπλαση
Η έντονη αποσάρθρωση και η ρωγμάτωση εντάσσει τους αποσαρθρωμένους
μανδύες στους ημιπερατούς σχηματισμούς. Τα μητρικά σώματα και κυρίως οι
κερατόλιθοι ανήκουν στους αδιαπέραστους σχηματισμούς.
Ασβεστόλιθοι
Πρόκειται για σχηματισμούς με σχετικά μεγάλη περατότητα η οποία
οφείλεται στην ύπαρξη δευτερογενών παραγόντων (ρηξιγενείς ζώνες, διακλάσεις,

καρστικοποίηση). Σημειώνεται ότι η υδροπερατότητα αυξάνει ακόμα
περισσότερο στις περιοχές όπου υπάρχει τεκτονικό λατυποπαγές επωθήσεων.
Εκρηξιγενή
Οι σχηματισμοί αυτοί θεωρούνται αδιαπερατοί λόγο της κρυστάλλωσής
τους. δύναται να παρατηρηθεί υδροφορία εξ’ αιτίας του έντονου τεκτονισμού
που έχουν υποστεί και του αποσαρθρωμένου μανδύα που έχουν.
A.3.3. Χαρακτηριστικά υπογείων υδροφοριών

Στοιχεία γεωτρήσεων που συγκεντρώσαμε ώστε να προσδιοριστούν τα
χαρακτηριστικά υπόγειων υδροφοριών είναι:
α. Δημοτικές Υδρευτικές γεωτρήσεις
Συντεταγμένες σε
ΕΓΣΑ '87
Χ Υ
Τ.Κ. χρήσης νερού

Θέση υδροληψίας
Τ.Κ. που ανήκει
η υδροληψία
Γεώτρηση
Γ39 Ν. Καρούλια Ν. 351402 4344403

Μοναστηρίου (ύδρευση & Μοναστήρι
άρδευση)
Γ29 Βαρδαλή Χασαπλή Βαρδαλή 353347 4341886
(ύδρευση &
άρδευση)
Γ30 Θαυμακού Κοτρωνάκια Θαυμακός 352119 4334505
Γ25 Βελεσιωτών Μάτι Βελεσιώτες 346405 4335401
Γ31 Γαβρακίων Αμπέλια Γαβράκια 342098 4337078
Γ32 Γαβρακίων Μανιλόραχη Γαβράκια 341838 4336858
Γ33 Εκκάρας Βαλόρεμα Εκκάρα 345076 4335413
β. Δημοτικές αρδευτικές γεωτρήσεις

Ανατολικά του Νέου Μοναστηρίου, στους πρόποδες του ασβεστολιθικού
ορεινού όγκου, υπάρχουν αρδευτικές γεωτρήσεις που χρησιμοποιούνται για την
συλλογική άρδευση αγροτεμαχίων της περιοχής. Το νερό από τις γεωτρήσεις
αυτές συγκεντρώνεται σε δεξαμενή που βρίσκεται στην περιοχή και οδηγείται
με υπόγειο αγωγό στο αντλιοστάσιο διανομής και από εκεί στο αρδευτικό
δίκτυο.
Συντεταγμένες σε ΕΓΣΑ
'87
Χ Υ
Γεώτρηση


Γ34 Εκκάρας Σαρμανίτσα Εκκάρα 345333 4335740

Γ35 Εκκάρας Μάτι Εκκάρα 345974 4335590
(ΤΟΕΒ)
Γ36 Ν. Γήπεδο Ν. 350541 4344634
Μοναστηρίου Μοναστήρι
Γ37 Ν. Γυμνάσιο Ν. 350454 4344769
Γ38 Ν. Πετρομαγούλα Ν. 351399 4344457
Γ40 Ν. Ν. 351353 4344364
Γ41 Ν. Ν. 351374 4344227
Γ42 Ν. Ν. 351396 4344226
Γ43 Ν. Ν. 351335 4344246
Γ44 Ν. Ν. 351338 4344203
Γ45 Ν. Ν. 351329 4344102
Γ46 Ν. Ν. 351328 4344066
Γ47 Ν. Ν. 351543 4343383
Γ48 Ν. Ν. 352140 4343172
Γ49 Ν. Ν. 352439 4343337
γ. Ιδιωτικές αρδευτικές γεωτρήσεις

Στο λοφοειδές ημιορεινό τμήμα δεν υπάρχουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις ούτε
γεωτρήσεις. Στο πεδινό τμήμα υπάρχουν πάρα πολλές γεωτρήσεις ιδιωτών.
Ακολουθεί πίνακας με γεωτρήσεις που έχω παρακολουθήσει ο ίδιος, είναι
αντιπροσωπευτικές για το σύνολο της Δ.Ε.
Βάθος τοποθέτησης
Κωδικός Ιδιοκτήτης Τ.Κ. Τοπωνύμιο

Στάθμη άντλησης
Παροχή
ηρεμίας
αντλίας
Στάθμη
(m3/h)
Βάθος
ΙΓ1 Ζάχος Βησαρίων Βαρδαλή Ντρουμπές 260 3 109 140 55

ΙΓ2 Σταυρομήτρος Βαρδαλή Παράγκες 120 10 30 60 35
Νικόλαος
ΙΓ3 Βασιλακάκος Βελεσιωτών Καφαρατζ 180 5 80 90 25
Αναστάσιος ής
ΙΓ4 Νίκας Ιωάννης Βελεσιωτών Κόκκινα 96 54 75 70 40
Χορτάρια
ΙΓ5 Κούτρας Βελεσιωτών Λάκκα
Αθανάσιος
ΙΓ6 Βασιλακάκος Βελεσιωτών Μαυρόγια 130 13 60 73 15
Αναστάσιος

ΙΓ7 Κολοβός Γεώργιος Βελεσιωτών Μεράς 120 30 81 99 20

ΙΓ8 Κανδήλας Βελεσιωτών Παλιούρια 150 40 65 80 60
Σταύρος
ΙΓ9 Βασιλακάκου Βελεσιωτών Τσερνόρεμ 167 2 98 100 27
Αγγελικής α
ΙΓ10 Παντιδονάσιος Εκκάρα Αμπέλια 150 20 50 80 35
Θεόδωρος
ΙΓ11 Θεοδωσίου Εκκάρα Εξάρια 100 34 62 70 40
Ελένη-Ηλίας Πασαλί
ΙΓ12 Βλαχοδημητροπο Εκκάρα Καραγάτσι
ύλου Ερμιόνη
ΙΓ13 Τροβιά Αριστέα Εκκάρα Κοκοράβας 136
ΙΓ14 Δίπλας Σπύρος Εκκάρα Οκτάρια
Αγόριανης
ΙΓ15 Γρίβας Σπύρος- Εκκάρα Πασαλί 102 42 80 40
Ευάγγελος
ΙΓ16 Νασέλας Εκκάρα Τεσσάρια
Δημήτριος
ΙΓ17 Καψιώτης Εκκάρα
ΙΓ18 Καλογερόπουλος Θαυμάκος Γιούρτια
ΙΓ19 Γιαντζίδης Ν. Βάλτος 6 30 60 45
Παναγιώτης Μοναστήρι
ΙΓ20 Κολημέρης Σοφιάδα Γεφύρια 170
Κων/νος
Ασβεστολιθικά πετρώματα
Στις ασβεστολιθικές μάζες η κίνηση των υπογείων υδάτων λαμβάνει χώρα με
διαφορετικές ταχύτητες και συνεχείς αλλαγές των διευθύνσεων ροής, δηλαδή η
κατακόρυφη διήθηση είναι ταχεία μέχρι ορισμένου βάθους, επιβραδυνόμενη
στα βαθύτερα στρώματα. Η κίνηση κατά την οριζόντια έννοια είναι σε ολόκληρη
την περιοχή βραδύτατη.
Αδιαπερατά πετρώματα
Στα αδιαπέρατα πετρώματα, εκρηξιγενή, νεογενή, σχιστοκερατολιθική
διάπλαση και φλύσχη, η κατείσδυση είναι μικρή αφού λαμβάνει χώρα στον
αποσαθρωμένο ή εξαλλοιωμένο μανδύα τους.
Η μικρή υπόγεια ροή ακολουθεί την κατεύθυνση των επιφανειακών υδάτων.
Τεταρτογενή πετρώματα
Τα Τεταρτογενή πετρώματα δέχονται εκτός από τα κατακρημνίσματα, την
επιφανειακή και υπόγεια τροφοδοσία από τα ανάντη.
Η κατεύθυνση υπόγειας ροής ακολουθεί το ανάγλυφο.
A.3.4. Υδροχημικά χαρακτηριστικά επιφανειακών και υπόγειων

υδάτων
Σύμφωνα με δημοσίευμα στην ιστοσελίδα
http://www.neomonastiri.net/2012/07/blog-post_9186.html , το νερό των
περισσότερων πηγών και γεωτρήσεων της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας που
χρησιμοποιείται για την κάλυψη των υδρευτικών της αναγκών παρουσιάζει
μικροβιολογικό φορτίο, σύμφωνα με μικροβιολογικές αναλύσεις που
πραγματοποιήθηκαν σε δείγματα νερού που πάρθηκαν στις 29-05-2012.
Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται με την πραγματοποίηση χλωρίωσης.
Α
Α..4
4.. ΓΓΕΕΩΩΔΔΥ
ΥΝΝΑ
ΑΜΜΙΙΚ
ΚΕΕΣ
Σ Δ
ΔΙΙΕ
ΕΡΡΓ
ΓΑΑΣ
ΣΙΙΕ
ΕΣΣ Κ
ΚΑΑΙΙ Γ
ΓΕΕΩ
ΩΛΛΟ
ΟΓΓΙΙΚ
ΚΟΟΙΙ
Κ
ΚΙΙΝ
ΝΔ ΔΥ
ΥΝΝΟΟΙΙ
4.1. Εντοπισμός γεωλογικών καταστροφικών φαινομένων
Αστάθειες
Εδαφικές διαρρήξεις τεκτονικής προέλευσης παρατηρούνται: α) στην
ημιορεινή περιοχή, νότια της Εκκάρας και βόρεια της Άνω Αγόριανης και β)
στην ημιορεινή περιοχή, νότια νοτιοδυτικά του οικισμού Βελεσιώτες.
Η διέλευση του δρόμου που συνδέει την Εκκάρα με την Άνω Αγόριανη, και
η χωροθέτηση του εργοταξίου της ΕΡΓΟΣΕ, μας επιτρέπει την άμεση
παρατήρηση του φαινομένου. Διασχίζοντας το δρόμο παρατηρούνται
καταστροφές του οδοστρώματος, ενώ τμήμα της πλατείας του εργοταξίου έχει
υποχωρήσει. Στη φωτογραφία 1017 είναι εμφανής η ολίσθηση στην πλαγιά, ενώ
στην φωτογραφία 1018 διακρίνεται η υποχώρηση του οδοστρώματος.
Χωματόδρομος από τους Βελεσιώτες προς την κορυφή Βαθύγραικο μας
επιτρέπει την πρόσβαση στο κατολισθητικό φαινόμενο (δες φωτογραφία 1050).
Ρευστοποιήσεις και ρωγματώσεις εδαφών έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν
και είναι πιθανό να εμφανιστούν στο μέλλον στην εγγύς περιοχή του ρέματος
Κακάρα, περιοχή Σοφιάδα και Πετρίλια.
Πλημμυρικά φαινόμενα παρατηρούνται στο τμήμα της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας
που αποτελεί μέρος της Θεσσαλικής πεδιάδα και δομείται από τεταρτογενείς
αποθέσεις.
Το διευθετημένο τμήμα του ρέματος Κακάρα, στα πεδινά που είναι και το
όριο μεταξύ Δήμου Θεσσαλιώτιδος και Νομού Καρδίτσας, χρειάζεται
επανεξέταση αφού έχουν παρατηρηθεί με περίοδο 10ετίας πλημμύρες της
εγγύς περιοχής.
Όμοια φαινόμενα απαντώνται και στη βορειότερη έκταση της Δημοτικής
Ενότητας, περιοχή Βάλτος, όπου συνενώνεται το ρέμα Φιδάκι με το ρέμα
Βρύσες.
A.4.2. Αίτια
Αστάθειες
Όπως αναφέρεται και στην παράγραφο Α.2.2. η περιοχή μελέτης βρίσκεται
στο βόρειο τμήμα της λιθοσφαιρικής πλάκας του Αιγαίου όπου ασκούνται
εφελκυστικές τεκτονικές δυνάμεις κατά τη διεύθυνση βορρά - νότου. Ο μέσος
ρυθμός (παραμόρφωσης) επέκτασης κατά τη διεύθυνση βορρά - νότου είναι
περίπου 1 cm/yr.
Συνέπεια αυτού του πεδίου τάσεων είναι η δημιουργία και της ζώνης με
ρήγματα παράλληλα προς τις νότιες παρυφές της Θεσσαλικής πεδιάδας τα
οποία δίνουν σεισμούς με μεγέθη που φτάνουν το Μ=7.0. Στη ζώνη αυτή (νότια)
ανήκει και το ρήγμα των Σοφάδων το οποίο έχει μήκος 52 km και έδωσε ένα
καταστρεπτικό σεισμό με μέγεθος Μ=7.0 στις 30 Απριλίου 1954.
Στις ανάντη περιοχές με έντονες κλίσεις και γεώδεις σχηματισμούς
δημιουργούνται τα ολισθητικά φαινόμενα ενώ στις πεδινές περιοχές με υψηλό
υδροφόρο ορίζοντα εμφανίζονται ρευστοποιήσεις εδαφών, σε περίπτωση
ισχυρού σεισμού.

Τα καταστροφικά αυτά φαινόμενα οφείλονται έμμεσα ή άμεσα σε
ανθρωπογενείς επεμβάσεις:
α) Πυρκαγιές. Καταστρέφουν τη χλωρίδα και διαφοροποιούν το υδατικό
ισοζύγιο. Αυξάνεται η επιφανειακή απορροή και η ταχύτητα ροής των
επιφανειακών υδάτων. Με τα κατακρημνίσματα διαβρώνεται εύκολα το έδαφος
που δεν συγκρατείται από το ριζικό σύστημα των φυτών. Αυξάνονται κατά πολύ
οι στερεοπαροχές δημιουργώντας πρόβλημα τόσο στην επιφάνεια που
αποσαρθρώνεται όσο και στη βάση των πρανών ή στα υδατορέματα αποτίθενται.
β) Διευθετήσεις ή επεκτάσεις σε ρέματα. Μειώνοντας τη διατομή του ρέματος
αυξάνεται η ενέργεια και η διαβρωτική του ικανότητα. Παρασύρονται οι όποιες
κατασκευές αλλά και τα πρανή των ρεμάτων δημιουργώντας προβλήματα
πλημυρών.

Α
Α..5
5.. Σ
ΣΕΕΙΙΣ
ΣΜΜΙΙΚ
ΚΟΟΤ
ΤΗΗΤ
ΤΑΑ
5.1. Διαθέσιμα σεισμολογικά − σεισμοτεκτονικά στοιχεία της
ευρύτερης περιοχής και διάκριση σε ζώνες σεισμικότητας
Ιστορικοί σεισμοί
Η ευρύτερη περιοχή μελέτης χαρακτηρίζεται από έντονη σεισμική
δραστηριότητα άμεσα συνδεδεμένη με τον ενεργό τεκτονικό χαρακτήρα του
χώρου.
Η νεοτεκτονική της εξέλιξη διακρίνεται σε τρεις τεκτονικές φάσεις, ως
ακολούθως:
 Μία συμπιεστική με ΑΒΑ-ΔΝΔ διεύθυνση του άξονα της μέγιστης
συμπίεσης (σ1), η οποία θεωρείται ότι έδρασε κατά το Μέσο Μειόκαινο.
 Μία εφελκυστική ηλικίας Ύστερου Μειόκαινου – Πλειόκαινου, με
διεύθυνση εφελκυσμού (σ3) ΒΑ – ΝΔ, η οποία επαναδραστηριοποίηση
παλαιότερες αλπικές δομές ΒΔ – ΝΑ διεύθυνσης, και
 Την τεταρτογενή ενεργό (Μέσο Πλειόκαινο – Ολόκαινο) εφελκυστική
φάση, Β-Ν διεύθυνσης, η οποία δημιούργησε ρήγματα Α-Δ διεύθυνσης
και θεωρείται ως η φάση της σύγχρονου ενεργής τεκτονικής. Οι
μηχανισμοί γένεσης του σεισμού Νέας Αρχιάλου – Αλμυρού δείχνουν
μία σαφή διεύθυνση εφελκυσμού με διεύθυνση άξονα ελάχιστης
συμπίεσης Β-Ν.
Ο ευρύτερος χώρος διασχίζεται από μία κύρια σεισμική ζώνη, που διατρέχει
την κεντρική Ελλάδα σε διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ από την περιοχή των Σποράδων για
να καταλήξει στο στόμιο του Πατραϊκού κόλπου, όπου συνενώνεται με το
σεισμικό κέντρο των Επτανήσων.
Στην ευρύτερη περιοχή μελέτης τα επίκεντρα των σεισμών κατανέμονται σε
τρεις σαφώς διακεκριμένες ζώνες:
 Κατά μήκος του διαύλου Αταλάντης.
 Στην περιφέρεια του Παγασητικού κόλπου
 Στην περιοχή των Βόρειων Σποράδων
Με τη σεισμοτεκτονική εξέλιξη του ευρύτερου χώρου μελέτης συνδέονται 14
καταστροφικά σεισμικά γεγονότα, όπως αναφέρονται στη συνέχεια (Παπαζάχος
& Παπαζάχου 1989).
 426 π.χ., καλοκαίρι, 38.80Β, 22.60Α, h = n, M = (7.0), Φθιώτιδα (ΙΧ,
Σκάρφεια)
 551 μ.χ., 38.90Β, 22.70Α, h = n, M = (7.0), Φθιώτιδα (Χ, Αχινός)
 1544 μ.χ.,22 Απριλίου, πρωί, 38.80Β, 22.60Α, h = n, M = (6.8), (ΙΧ,
Λαμία)
 1668 μ.χ., Αύγουστος, 39.60Β, 22.60Α, h = n, M = (6.2), (VIII, Λάρισα)
 1674 μ.χ.,21 Μαρτίου, 39.20Β, 23.50Α, h = n, M = (6.0), (VI, Σκιάθος)
 1743 μ.χ.,12 Φεβρουαρίου, 39.30Β, 22.80Α, h = n, M = (6.8), Φθιώτιδα
(ΙΧ, Σκάρφεια)
 1758 μ.χ., Μάιος, 38.90Β, 22.70Α, h = n, M = (6.8), Λαμία
 1773 μ.χ.,16 Μαρτίου, 8:00, 38.90Β, 22.70Α, h = n, M = (6.8),) Λαμία
 1863 μ.χ.,3 Οκτωβρίου,23:30, 39.20Β, 22.70Α, h = n, M = (6.6), (VIII,
Αλμυρός)
 1905 μ.χ.,20 Ιανουαρίου, 02:32, 23:30, 39.60Β, 23.00Α, h = n, M =
(6.3), Μαγνησία (VIII, Κεραμίδι)
 1911 μ.χ.,22 Οκτωβρίου,22:31:45, 39.50Β, 23.00Α, h = n, M = (6.0),

Μαγνησία (VIII, Κεραμίδι)
 1930 μ.χ.,23 Φεβρουαρίου,18:19:12, 39.50Β, 23.00Α, h = n, M = (6.0),
Μαγνησία (VIII, Κεραμίδι)
 1930 μ.χ.,31 Μαρτίου,12:33:48, 39.50Β, 23.00Α, h = n, M = (6.1),
Μαγνησία (VIII, Ποιρί)
 1954 μ.χ.,30 Απριλίου,13:02:36, 39.30Β, 22.20Α, h = n, M = (7.0),
Καρδίτσα (IΧ+, Σοφάδες) έπεσαν τα σπίτια σε Σοφιάδα και πήγαν Ν.
Μοναστήρι (φαίνεται το ρήγμα)
 1955 μ.χ.,19 Απριλίου,16:47:19, 39.30Β, 23.10Α, h = n, M = (6.2),
(VIII+, Λεχώνια)
 1957 μ.χ.,8 Μαρτίου,12:21:13, 39.40Β, 22.70Α, h = n, M = (6.8), (IΧ+,
Βελεστίνο)
 1965 μ.χ.,9 Μαρτίου,17:57:54, 39.20Β, 23.80Α, h = n, M = (6.1),
Αλόνησσος, (IΧ+, Πατητήρι)
 1980 μ.χ.,9 Ιουλίου,02:11:57, 39.30Β, 23.10Α, h = n, M = (6.5), ((VIII,
Αλμυρός)
 1985 μ.χ.,30 Απριλίου,09:14:00, h = n, M = (5.7), ((V, Αλμυρός)
Διαπιστώνεται λοιπόν ότι η έντονη σεισμική δραστηριότητα της περιοχής
εκδηλώνεται με επιφανειακούς σεισμούς, που κατά τη διάρκεια των περιόδων
1954-1957 και 1980-1985 εμφανίζουν μεγέθη της τάξης Μ=7, ενώ για
περισσότερο από 200 χρόνια πριν το 1954 δεν εκδηλώθηκαν σεισμοί μεγέθους
μεγαλύτερου του Μ=6.5.
Η ανάλυση του μηχανισμού στην εστία δείχνει ότι στην πλειοψηφία τους οι
κινήσεις που προκαλούν τους σεισμούς είναι κανονικές με μία μικρή
αριστερόστροφη συνιστώσα μέσα σε ένα καθεστώς εφελκυστικών τάσεων
διεύθυνσης Β-Ν.
Ζώνες σεισμικότητας
Παπαζάχος
Ο Παπαζάχος (1998) χρησιμοποιώντας ένα πολύ μεγάλο δείγμα
σεισμολογικών παρατηρήσεων κατένειμε γεωγραφικά τη σεισμικότητα της
χώρας σε σεισμικές ζώνες.
Βάση για τον ποσοτικό καθορισμό των μέτρων σεισμικότητας σε μια περιοχή
απετέλεσε η σχέση Gutenberg – Richter (1994) μεταξύ του αριθμού Νt, των
σεισμών που συμβαίνουν σε μια περιοχή σε χρόνο t ετών και έχουν μέγεθος Μ
ή μεγαλύτερο. Η σχέση αυτή έχει τη μορφή logNt = at – Bm, όπου at και b
είναι παράμετροι που μπορούν να υπολογισθούν με βάση τις διαθέσιμες
παρατηρήσεις. Η παράμετρος a έχει σχέση με το εμβαδόν της ζώνης ενώ η
παράμετρος b εξαρτάται από τη μηχανική ομοιογένεια του υλικού και τις
τεκτονικές τάσεις.
Η περιοχή μελέτης επηρεάζεται από τη ζώνη 10. Οι παράμετροι
σεισμικότητας της πηγής αυτής περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα.
S a b Mmax r T6,3 M70 M0
1,175 3,83 0,8 7,0 0,68 16 7,0 5,76
Όπου S το εμβαδόν πηγής λαμβανομένης ως μονάδας τα 10.000km2.

Το μέγιστο μέγεθος που έχει παρατηρηθεί στην ζώνη M max είναι ίσο με 7,0.
Μπορεί να θεωρηθεί το μέγιστο αναμενόμενο μέγεθος.

Στη ζώνη αυτή αναμένεται:
 δύο σεισμοί μεγέθους Μ 5 ίσου ή μεγαλύτερου του πέντε κάθε τρία χρόνια
(r=0,68)
 σεισμός μεγέθους Μ=6,3 (ελάχιστο μέγεθος σεισμών που προκαλεί
σημαντικές βλάβες) κάθε 16 χρόνια
 μέγιστο μέγεθος σε διάστημα 70 ετών (χρόνος ζωής κατασκευών) M70 =7,0
 μέγεθος ετήσια σεισμικής ροπής M0 = 5,76 ανά 10.000km2.
Δρακόπουλος, Μακρόπουλος
Σύμφωνα με Δρακόπουλο Ι., Μακρόπουλο Κ., (1982). Το πιο πιθανό
μέγιστο μέγεθος που αναμένεται τα επόμενα 100 χρόνια είναι 7,1. Ενώ οι τιμές
μέγιστης αναμενόμενης επιτάχυνσης είναι 180 cm/sec2, με πιθανότητα 90% να
μη γίνει υπέρβαση της στα επόμενα 25 χρόνια. Περίοδος επανάληψης 238
χρόνια.
ΥΠΕΧΩΔΕ
Τα στατιστικά σεισμολογικά στοιχεία για την περιοχή της Θεσσαλιώτιδας
όπως παρουσιάζονται στους πίνακες του ΥΠΕΧΩΔΕ (22/6/1983), δίνονται στον
παρακάτω πίνακα:
 Μέγιστο πιθανό ετήσιο μέγεθος (βαθμοί Richter) 4,61
 Ετήσιο μέγεθος με 90% πιθανότητα να μην γίνει υπέρβασή του σε ένα χρόνο
6,04
 Μέγιστο πιθανό μέγεθος στα επόμενα 100 χρόνια (με πιθανότητα 63% να
γίνει υπέρβασή του) 7,09
 Μέγεθος με 90% πιθανότητα να μην γίνει υπέρβασή του στα 50 επόμενα
χρόνια 7,36
 Μέγιστο μέγεθος που παρατηρήθηκε 7,0
 Μέγιστη επιτάχυνση με 90% πιθανότητα να μην γίνει υπέρβασή της σε ένα
χρόνο (gal, 1gal=1cm/sec2) 260,80
 Μέγιστη ένταση που παρατηρήθηκε (βαθμοί Mercalli) VIII-IX
 Κατηγορία σεισμικότητας με βάση μόνο σεισμολογικά κριτήρια III
Σεισμική επικινδυνότητα βάση ΕΑΚ
Με τον όρο σεισμική επικινδυνότητα ενός τόπου εννοούμε την αναμενόμενη
στον τόπο αυτό τιμή της σεισμικής έντασης γ (μακροσεισμική ένταση, μέγιστη
εδαφική επιτάχυνση, ταχύτητα, μετάθεση, ή τις φασματικές τους τιμές) σε
καθορισμένο χρονικό διάστημα με ορισμένη πιθανότητα υπέρβασης της τιμής
αυτής.

Χάρτης 9: Χάρτης Σεισμικής επικινδυνότητας (ΝΕΑΚ 2004). Με κόκκινο πλαίσιο απεικονίζεται η

περιοχή της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας.
Πηγή:(http://portal.tee.gr/portal/page/portal/SCIENTIFIC_WORK/EKDILOSEIS_P/HYPERLINKS/image
002.gif)
Ο χάρτης αυτός χωρίζει την Ελλάδα σε τρεις ζώνες με τιμές του σεισμικού
συντελεστή 0,16g, 0,24g και 0,36g αντίστοιχα. Οι τιμές αυτές αντιστοιχούν σε
πιθανότητα υπέρβασης 10% για χρονική διάρκεια 50 ετών.
Σύμφωνα λοιπόν με την Ζώνη Σεισμικής Επικινδυνότητας που εντάσσεται
κάθε περιοχή αντιστοιχεί μια τιμή σεισμικής επιτάχυνσης του εδάφους η οποία
δίδεται από τον τύπο Α=α.g (όπου α= συντελεστής σεισμικής επιβάρυνσης και
g= επιτάχυνση βαρύτητας). Δηλαδή για την περιοχή ενδιαφέροντος η οποία
εντάσσεται στην ζώνη ΙΙ και ο σεισμικός συντελεστής είναι α=0,24g, η σεισμική
επιτάχυνση είναι: Α=2,3544m/sec2.
Α.5.2 Διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία για την εκδήλωση κυμάτων

βαρύτητας (Τσουνάμι)
Η περιοχή δεν βρέχεται από θάλασσα.

Α
Α..6
6.. ΤΤΕΕΧΧΝ
ΝΙΙΚ
ΚΟΟΓ
ΓΕΕΩ
ΩΛΛΟ
ΟΓ ΓΙΙΚ
ΚΗΗ Σ
ΣΥΥΜ
ΜΠΠΕ
ΕΡΡΙΙΦ
ΦΟΟΡ
ΡΑΑ Τ
ΤΩΩΝ
Ν
Γ
ΓΕΕΩΩΛ ΛΟ
ΟΓΓΙΙΚ
ΚΩΩΝ
ΝΣ ΣΧ
ΧΗΗΜΜΑ
ΑΤΤΙΙΣ
ΣΜΜΩΩΝΝ
A.6.1. Ομαδοποίηση των εδαφικών και βραχωδών σχηματισμών σε
αναφορά με τα φυσικά και μηχανικά χαρακτηριστικά
Οι σχηματισμοί κατηγοριοποιούνται σε ομάδες ανάλογα με τα φυσικά και
μηχανικά χαρακτηριστικά τους.
Συμβολισμοί:
VP = Ταχύτητα επιμηκών σεισμικών κυμάτων.
ρ = Μέση πυκνότητα γεωλογικών σχηματισμών.
Ομάδα 1
Πρόσφατοι έως σύγχρονοι σχηματισμοί. Κυρίως προσχώσεις, υλικά του
ελουβιακού μανδύα, ποτάμιες αποθέσεις, κώνοι κορημάτων, πλευρικά
κορήματα, ριπίδια, θίνες, ηφαιστειακά συμφυρματοπαγή: άμμοι, άργιλοι,
αμμούχοι ή ιλυούχοι άργιλοι, κροκάλες και λατύπες, συνήθως χωρίς
επιφανειακά υδροφόρο ορίζοντα.
Χαλαροί σχηματισμοί και τοπικά ελάχιστα συνεκτικοί, λεπτοκοκκώδης και
χονδροκλαστικοί, χωρίς στρώση και με ταχεία και συχνή εναλλαγή των
λιθολογικών φάσεων οριζόντια και κατακόρυφα.
Φυσικά και μηχανικά χαρακτηριστικά κυμαινόμενα σε ευρέα πλαίσια,
ανάλογα με τη λιθολογική σύσταση και κοκκομετρική διαβάθμιση.
Σχηματισμός φ(ο) c (kN/m2) σc (kN/m2)

Τεταρτογενή χαλαρά ιζήματα (αργιλικά εδάφη) ιλύες, 15-25 0-15 5-50
άργιλοι, πηλοί με μικρό ποσοστό άμμων
Τεταρτογενή αδρόκοκκα χαλαρά ιζήματα (αμμώδη 20-35 0-15 5-60
εδάφη), αμμοάργιλοι, άμμοι, ψηφίδες, χάλικες.
Τεταρτογενή συνεκτικά ιζήματα, άμμοι, ψηφίδες, 20-35 10-40 30-150
χάλικες με συνδετικό υλικό
Ταχύτητα επιμήκων σεισμικών κυμάτων Vp=300-1400m/sec. Μέση

πυκνότητα γεωλογικών σχηματισμών ρ = 1.8-2.0 gr/cm3.
Ομάδα 2
Παλαιές προσχώσεις, πλευρικά κορήματα, κώνοι κορημάτων και
αναβαθμίδες, πλειστοκαινικής κυρίως ηλικίας: ερυθρογή, αμμώδεις άργιλοι,
ψηφίδες, κροκάλες και λατύπες, μικρών συνήθως διαστάσεων, που
παρουσιάζουν σαφή εναλλαγή των αδρομερών και λεπτομερών λιθολογικών
φάσεων. Αμιγείς αργιλικοί (λεπτομερείς) ορίζοντες είναι σπάνιοι. Στρώση
ατελής, συνεκτικότητα συνήθως μέτρια που οφείλεται σε αργιλομαργαϊκό
συγκολλητικό υλικό.
Χαλαροί σχηματισμοί ηφαιστειακής προέλευσης: κίσσηρη, σποδός,
σύγχρονοι έως πρόσφατοι, και τόφφοι ποικίλης ηλικίας. Χαρακτηρίζονται από
πολύ υψηλό πορώδες και γενικά μικρό πάχος (20-60 μ.). δεν παρατηρείται
επιφανειακός υδροφόρος ορίζοντας.

Τεταρτογενείς ιζηματογενείς σχηματισμοί
Αργιλομάργες 20-30 20-40 55-150
Κροκαλοπαγή, λατυποπαγή, ψαμμίτες 35-45 30-80 110-400

Ταχύτητα επιμήκων σεισμικών κυμάτων Vp = 1300-2000 m/sec. Μέση
Ομάδα 3
Σχηματισμοί του φλύσχη κυρίως αργιλικοί σχιστόλιθοι, ιλυόλιθοι,
ψαμμίτες, κροκαλοπαγή και τοπικά στρώσεις ασβεστόλιθων μικρού πάχους.
Μηχανική αντοχή χαμηλή στην αργιλική φάση, αντίθετα, υψηλή στους
ψαμμίτες. Οι σχηματισμοί αυτοί χαρακτηρίζονται στο σύνολό τους από μεγάλη
ετερογένεια και ανομοιόμορφη μηχανική συμπεριφορά.

Φλύσχης, εναλλαγές ιλυολίθων και ψαμμιτών, σπανιότερα
κροκαλοπαγή, σχιστόλιθοι και ασβεστόλιθοι.
Ιλυόλιθοι 20-30 20-50 50-250

Ψαμμίτες, κροκαλοπαγή 25-45 50-100 150-500

Ομάδα 4 2η υπο-ομάδα
Ασβεστόλιθοι και δολομίτες αυτόχθονες ή επωθημένοι, παχυστρωματώδεις
έως άστρωτοι, καρστικοί με σπάνιες ενστρώσεις σχιστοψαμμιτών

Ασβεστόλιθοι Σχιστοκερατόλιθοι 30-45 50-100 150-500

Ομάδα 5
Βασικά πλουτώνια και ηφαιστειακά πετρώματα (βασάλτης, διαβάσης κλπ.)
χαρακτηρίζονται από υψηλή κατά κανόνα συνεκτικότητα.

Οφιόλιθοι (σερπεντινιωμένοι περιδοτίτες και δουνίτες 25-35 30-100 80-400
κ.λ.π.)

A.6.2. Διάκριση των τεχνικογεωλογικών ενοτήτων

Για κάθε επιμέρους σχηματισμό γίνεται ταξινόμηση.
Τα κριτήρια ταξινόμησης περιλαμβάνουν την γεωμορφολογία, τα γεωλογικά
και υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά, την μηχανική συμπεριφορά, το πάχος των
γεωλογικών σχηματισμών, τις γεωδυναμικές διεργασίες, τους γεωλογικούς
κινδύνους και τη σεισμικότητα, όπως αυτά υφίσταται στην περιοχή.
Για τη διάκριση – ταξινόμηση χρησιμοποιήθηκε η κατηγοριοποίηση του
ΝΕΑΚ 2000.
Κατηγορία Περιγραφή Σχηματισμός

Βραχώδες υπόβαθρο.
Εκρηξιγενή,
Ανήκει στην κατηγορία εδάφους Α.
σχιστοκερατόλιθοι,
Α
Στις θέσεις που οι σχηματισμοί είναι επιφανειακά έντονα ασβεστόλιθοι, και
αποσαθρωμένοι, η μηχανική συμπεριφορά τους μεταπίπτει στη δολομίτες
συμπεριφορά εδαφικών σχηματισμών που αντιστοιχούν στην κατηγορία

εδάφους Β.
Βραχώδες υπόβαθρο.
Φλύσχης και
Α Ανήκει στην κατηγορία εδάφους Α εφόσον η θεμελίωση γίνει κάτω από νεογενείς
τον ελλουβιακό μανδύα αποσάθρωσης ή τα κορήματα και πάνω στο σχηματισμοί
υγιές συνεκτικό ή βραχώδες υπόβαθρο.
Εδάφη μέσης συνεκτικότητας.
Ανήκουν στις κατηγορίες εδαφών Β ή Χ ανάλογα με το πάχος και την Μανδύας Φλύσχη και
Β και Χ μηχανική τους συμπεριφορά. Περιλαμβάνονται οι πρόσφατες αποθέσεις μανδύας νεογενών
που αποτελούνται κύρια από ιλυοαργιλικά εδάφη, χαμηλής αντοχής, σχηματισμών.
άμμους με άργιλο και αμμοχάλικα μέσης έως μικρής πυκνότητας.
Μαλακά εδάφη. Πλευρικά κορήματα

και οι επιφανειακές
Γ και Χ Ανήκουν στις κατηγορίες εδαφών Γ ή Χ ανάλογα με το πάχος και την χαλαρές αποθέσεις
μηχανική τους συμπεριφορά. του Τεταρτογενούς.
Κοίτες ποταμών και ρεμάτων – επιχωματώσεις.
Ανήκουν στις κατηγορίες εδαφών Χ.
Χ Περιλαμβάνονται οι περιοχές της κοίτης του ποταμού και οι γειτονικές

τους, καθώς και οι επιχωματώσεις.
Υφίστανται ιδιαίτερα δυσμενείς σεισμικές συνθήκες λόγω πιθανής
αστοχίας των πρανών, επιδράσεων της τοπογραφίας κλπ.
Υλικά πρόσφατων και παλαιότερων κατολισθητικών κινήσεων.
Χ Σύμμικτα υλικά, κυρίως χαλαρά αμμοϊλυώδη και μαλακά ιλυοαργιλικά,
εποχιακά κορεσμένα με αντοχές κοντά στις παραμένουσες.
Οι σχηματισμοί, σε περιπτώσεις τοπικών ισχυρών κλίσεων μεταπίπτουν στην Κατηγορία Χ.
A.6.3. Επίδραση των τεχνικογεωλογικών συνθηκών στην

οικιστική ανάπτυξη και στις άλλες χρήσεις γης
Η μελέτη των τεχνικογεωλογικών συνθηκών αποσκοπεί στη διαμόρφωση
προτάσεων για την οικιστική ανάπτυξη σε σωστή περιβαλλοντικά κατεύθυνση
και ασφαλή για το οικοσύστημα και τον άνθρωπο.
Διακρίνονται τρεις ζώνες οικιστικής καταλληλότητας, δηλαδή:
(α) περιοχών που θεωρούνται ασφαλείς χωρίς την λήψη ιδιαίτερων πρόσθετων
μέτρων,
(β) περιοχών που θεωρούνται επισφαλείς, αν και δεν παρουσιάζουν σύγχρονα
φαινόμενα εδαφικών μετακινήσεων, κυρίως λόγω της δράσης του
υπεδαφικού νερού και της γενικής τους αστάθειας, ιδιαίτερα κάτω από
δυναµική φόρτιση και
(γ) περιοχών με δυσμενείς τεχνικογεωλογικές συνθήκες που θεωρούνται
ακατάλληλες για οικοδόμηση.
Γενικά οι τεχνικογεωλογικές συνθήκες είναι ευνοϊκές στο μεγαλύτερο τμήμα
της Δημοτικής Ενότητας Θεσσαλιώτιδας, εξαιρουμένων των θέσεων που
χαρακτηρίζονται είτε ακατάλληλες, είτε επισφαλείς για δόμηση.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στις θέσεις που έχουν εκδηλωθεί φαινόμενα
αστοχίας, στα κατακλυζόμενα εδάφη και στις κοίτες των ρεμάτων.

Α
Α..7
7.. Γ
ΓΕΕΩ
ΩΛΛΟ
ΟΓΓΙΙΚ
ΚΟΟΙΙ Π
ΠΟΟΡ
ΡΟΟΙΙ
A.7.1.α. Συνθήκες υδροφορίας
Το σύνολο των πηγών της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας συναντώνται με την ίδια
στρωματογραφία της εγγύς περιοχής και έχουν τον ίδιο μηχανισμό.
Στα ανάντη συναντάμε ασβεστολιθικούς και σχιστοκερατολιθικούς
σχηματισμούς.
Η κίνηση των υπογείων υδάτων εντός της ανισοτρόπου και ανομοιογενούς
ασβεστολιθικής μάζας λαμβάνει χώρα με διαφορετικές ταχύτητες και συνεχείς
αλλαγές των διευθύνσεων ροής, δηλαδή η κατακόρυφη διήθηση είναι ταχεία
μέχρι ορισμένου βάθους, επιβραδυνόμενη στα βαθύτερα στρώματα. Η κίνηση
κατά την οριζόντια έννοια είναι σε ολόκληρη την περιοχή βραδύτατη.
Δεδομένου ότι τα ανωτέρω ασβεστολιθικά πετρώματα βρίσκονται σε μεγάλα
υψόμετρα, μπορούμε να φανταστούμε τις ακόλουθες συνθήκες κυκλοφορίας:
α) Στενοί νέοι αγωγοί εντός των οποίων το νερό κινείται υπό πίεση και των
οποίων οι διαστάσεις αυξάνονται συνεχώς.
β) Μία μεγάλη ποσότητα νερού διατηρούμενη εντός ρωγμών και ανοιγμάτων
ασβεστολιθικής μάζας, σε ελεύθερη κατάσταση και σε σύνδεση με το δίκτυο των
νέων στενών αγωγών.
γ) Μία σημαντική ποσότητα νερού απομονωμένη εντός των παλιών δικτύων
κυκλοφορίας, η οποία λιμνάζουσα χάνεται μέσω εξατμίσεως.
Στην υδρολογική μονάδα που προαναφέρουμε και κύρια συναντούμε στην
περιοχή ενδιαφέροντος, είναι πιθανό να εισέρχεται νερό υπό την μορφή
επιφανειακών ή υπογείων ροών από άλλες μονάδες, λόγω διαφοράς υψομέτρου.
Κύρια όμως πηγή τροφοδοσίας αποτελούν όσα πέφτουν μέσα σε αυτή,
ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα.
Από τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα το μεγαλύτερο ποσοστό κατεισδύει
ή επιστρέφει στην ατμόσφαιρα μέσω εξατμίσεως και διαπνοής και ένα ποσοστό
από αυτά εξέρχεται υπό τη μορφή επιφανειακών ροών από την υδρολογική
μονάδα.
Οι αναπτυσσόμενες πηγές εντοπίζονται κατάντη του ασβεστόλιθου με
υψομετρική διαφορά 100 μ. περίπου στα αδιαπέραστα πετρώματα, φλύσχη ή
εκρηξιγενή.
Με βάση τη γεωτεκτονική και τη στρωματογραφία οι εμφανίσεις πηγών
εκτιμούνται ως πηγές επαφής.
Στα ανάντη συναντάμε μεγάλες εκτάσεις από εκρηξιγενή πετρώματα. Τα
ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα, στα πετρώματα αυτά, δεν κατεισδύουν αλλά
ρέουν επιφανειακά καταλήγοντας στις τεταρτογενείς αποθέσεις της Θεσσαλικής
πεδιάδας. Στην Θεσσαλική πεδιάδα υπάρχουν αρδευτικές τάφροι και
γεωτρήσεις, οι οποίες τροφοδοτούν με νερό τα αγροτεμάχια της πεδινής
περιοχής.
A.7.1.β. Υδρογεωλογικές λεκάνες

Στα καρστικά συστήματα συνήθως η υδρολογική με την υδρογεωλογική
λεκάνη δεν συμπίπτουν. Όπως αναφέρεται και στην παραπάνω παράγραφο
[7.1.α.] δημιουργούνται επικρεμάμενοι υπόγειοι υδροφορείς. Δεν έχουν σχέση
με την υδρολογική λεκάνη αλλά με την στρωματογραφία της περιοχής.
Συναντώνται όπου ασβεστολιθικά πετρώματα επικάθονται σε αδιαπερατούς
σχηματισμούς πχ. εκρηξιγενή, φλύσχη ή σχιστοκερατολιθική διάπλαση.

Εκφορτίζονται από πηγές που σχεδόν στο σύνολό τους αξιοποιούνται στην
ύδρευση.
Στην υπόλοιπη έκταση της Δ.Ε., στα ανάντη, οι υδρολογικές λεκάνες σχεδόν
ταυτίζονται με τις υδρογεωλογικές. Τα όρια της υδρογεωλογικής λεκάνης, στα
αδιαπέρατα πετρώματα, μπορούν να προσδιοριστούν από τον υδροκρίτη.
Στα κατάντη οι υδρογεωλογικές λεκάνες προσδιορίζονται από τα τεταρτογενή
που εκμεταλλεύονται από γεωτρήσεις ή πηγάδια. Τα όρια της κάθε
υδρολογικής λεκάνης στην έκταση αυτή είναι ασαφή, αφού στο πεδινό τμήμα οι
αποστραγγιστικές τάφροι κάνουν δυσδιάκριτο τον υδροκρίτη.
Α.7.1.δ,στ. Σημεία υδροληψίας

Ακολουθεί καταγραφή των υδρευτικών πηγών και γεωτρήσεων καθώς και
των ιδιωτικών αρδευτικών γεωτρήσεων.
Υδρευτικά
Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δόθηκαν από το Δήμο οι ύδρευση των
Τοπικών Κοινοτήτων γίνεται από:
Πηγές
Πηγή Δ.Δ. που Θέση Τ.Κ. χρήσης Συντεταγμένες σε Τεχνικά χαρακτηριστικά
ανήκει η υδροληψίας νερού ΕΓΣΑ '87 πηγής
υδροληψία
Χ Υ Διαθέσιμη Εκμεταλλεύσιμη
παροχή σε παροχή σε m3/h
m3/h
Π1 Δομοκού Ποταμιά Ν. 352400 4332500 85 85
(Πηγή) Μοναστηρίου,
Βάρδαλη,
Αγραπιδιά,
Θαυμακού,
Σοφιάδα
Π2 Βελεσιωτών Οβράς Βελεσιώτες 347950 4333350 10 10
Π3 Οικισμός Νερά Εκκάρα 344400 4332070 25 25
Άνω
Αγόριανης
Π4 Εκκάρας Πέντε Μύλια Εκκάρα 341550 4332050 15 15
Π5 Εκκάρας Ψιλή Βρύση Εκκάρα 341700 4333900 20 20
Π6 Γαβρακίων Παπαδολάκα Γαβράκια 340400 4334540 15 15
Γεωτρήσεις
Συντεταγμένες σε
ΕΓΣΑ '87
Χ Υ
Γεώτρηση
Γ39 Ν. Καρούλια Ν. 351402 4344403

Μοναστηρίου (ύδρευση & Μοναστήρι
άρδευση)
(ύδρευση &
άρδευση)
Γ30 Θαυμακού Κοτρωνάκια Θαυμακός 352119 4334505


Γ31 Γαβρακίων Αμπέλια Γαβράκια 342098 4337078
Γ32 Γαβρακίων Μανιλόραχη Γαβράκια 341838 4336858
Γ33 Εκκάρας Βαλόρεμα Εκκάρα 345076 4335413
Αρδευτικά
Στο λοφοειδές ημιορεινό τμήμα δεν υπάρχουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις ούτε
γεωτρήσεις. Στο πεδινό τμήμα υπάρχουν πάρα πολλές γεωτρήσεις ιδιωτών αλλά
και δημοτικές.
Ακολουθεί πίνακας με τις ιδιωτικές γεωτρήσεις που έχω παρακολουθήσει ο
ίδιος, είναι αντιπροσωπευτικές για το σύνολο της Δ.Ε.
Βάθος τοποθέτησης
Ιδιοκτήτης Τ.Κ. Τοπωνύμιο
Στάθμη άντλησης
Κωδικός
Παροχή
ηρεμίας
αντλίας
Στάθμη
(m3/h)
Βάθος
ΙΓ1 Ζάχος Βησαρίων Βαρδαλή Ντρουμπές 260 3 109 140 55
ΙΓ2 Σταυρομήτρος Βαρδαλή Παράγκες 120 10 30 60 35
Νικόλαος
ΙΓ3 Βασιλακάκος Βελεσιωτών Καφαρατζής 180 5 80 90 25
ΙΓ4 Νίκας Ιωάννης Βελεσιωτών Κόκκινα 96 54 75 70 40
Χορτάρια
ΙΓ5 Κούτρας Αθανάσιος Βελεσιωτών Λάκκα
ΙΓ6 Βασιλακάκος Βελεσιωτών Μαυρόγια 130 13 60 73 15
ΙΓ7 Κολοβός Γεώργιος Βελεσιωτών Μεράς 120 30 81 99 20
ΙΓ8 Κανδήλας Σταύρος Βελεσιωτών Παλιούρια 150 40 65 80 60
ΙΓ9 Βασιλακάκου Βελεσιωτών Τσερνόρεμα 167 2 98 100 27
Αγγελικής
ΙΓ10 Παντιδονάσιος Εκκάρα Αμπέλια 150 20 50 80 35
Θεόδωρος
ΙΓ11 Θεοδωσίου Ελένη- Εκκάρα Εξάρια 100 34 62 70 40
Ηλίας Πασαλί
ΙΓ12 Βλαχοδημητροπούλου Εκκάρα Καραγάτσι
Ερμιόνη
ΙΓ13 Τροβιά Αριστέα Εκκάρα Κοκοράβας 136
ΙΓ14 Δίπλας Σπύρος Εκκάρα Οκτάρια
Αγόριανης
ΙΓ15 Γρίβας Σπύρος- Εκκάρα Πασαλί 102 42 80 40
Ευάγγελος
ΙΓ16 Νασέλας Δημήτριος Εκκάρα Τεσσάρια
ΙΓ17 Καψιώτης Εκκάρα
ΙΓ18 Καλογερόπουλος Θαυμάκος Γιούρτια
ΙΓ19 Γιαντζίδης Παναγιώτης Ν. Βάλτος 6 30 60 45
Μοναστήρι
ΙΓ20 Κολημέρης Κων/νος Σοφιάδα Γεφύρια 170

Ακολουθεί πίνακας με τις δημοτικές αρδευτικές γεωτρήσεις σύμφωνα με
στοιχεία που μας χορηγήθηκαν από το Δήμο.
Συντεταγμένες σε ΕΓΣΑ '87

Χ Υ

Γεώτρηση

Γ34 Εκκάρας Σαρμανίτσα Εκκάρα 345333 4335740
Γ35 Εκκάρας Μάτι Εκκάρα (ΤΟΕΒ) 345974 4335590
Γ36 Ν. Μοναστηρίου Γήπεδο Ν. Μοναστήρι 350541 4344634
Γ37 Ν. Μοναστηρίου Γυμνάσιο Ν. Μοναστήρι 350454 4344769
Γ38 Ν. Μοναστηρίου Πετρομαγούλα Ν. Μοναστήρι 351399 4344457
Γ40 Ν. Μοναστηρίου Ν. Μοναστήρι 351353 4344364
A.7.1.γ. Επιφανειακοί ταμιευτήρες

Έχει κατασκευαστεί χωμάτινη λιμνοδεξαμενή εκτάσεως 367,5 στρ., στη
θέση «Παλαιοχώρι» κτηματικής περιοχής Ν. Μοναστηρίου. (Δες χάρτη
πληροφόρησης). Το έργο στοχεύει στη συλλογή και αποθήκευσης νερού από το
χείμαρρο «Κακάρα» κατά τους χειμερινούς μήνες για την αποτελεσματική
άρδευση έκτασης 4.000 στρ. περίπου. Εκτελέστηκαν τα παρακάτω έργα:
Κατασκευή χωμάτινης λιμνοδεξαμενής με επίχωση ύψους 4,5μ. και ωφέλιμης
χωρητικότητας 1.470.000m3 νερού. Περιμετρικός δρόμος λιμνοδεξαμενής
μήκους 2700μ. και πλάτους 5,5μ. και εξωτερικά αυτού περιμετρική τάφρος
πλάτους 2,00μ. και βάθους 1,5μ.. Κατασκευή αντλιοστασίων: δύο αντλητικά
συγκροτήματα των 500m3/h για την υδροληψία από τον χείμαρρο «Κακάρα»
και την αποστολή νερού στην λιμνοδεξαμενή και τρία αντλητικά συγκροτήματα
παροχής 350m3/h στη λιμνοδεξαμενή για την αποστολή του νερού στο
υπάρχον αντλιοστάσιο διανομής και κατ’ επέκταση στο υπάρχον αρδευτικό
δίκτυο. Κατασκευή υπόγειου πλαστικού αγωγού: 2x1.000μ. για την μεταφορά
του νερού από το χείμαρρο στη λιμνοδεξαμενή, 3x1.000μ. για την μεταφορά
του νερού από τη λιμνοδεξαμενή στο υπάρχον αντλιοστάσιο διανομής. Η
λιμνοδεξαμενή θα λειτουργήσει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Στα πλαίσια της παρούσης μελέτης προτείνεται να διερευνηθεί η περιοχή
νότια των ορίων του οικισμού Βαρδαλή στο σημείο όπου συναντώνται το ρέμα
που έρχεται από την Αγραπιδία και το Παλαβόρεμα για την κατασκευή

λιμνοδεξαμενής. Η μορφολογία και η στρωματογραφία της περιοχής
επιτρέπουν την κατασκευή της.
A.7.2. Βιομηχανικά ορυκτά, μεταλλεύματα και φυσικά δομικά

υλικά
Στη Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας η εξορυκτική δραστηριότητα εντοπίζεται:
 Στην περιοχή δυτικά της Εκκάρας, όπου υπάρχει χώρος ανεξέλεγκτης
χρήσης περιδοτίτη(φωτογραφία 1005, 1006).
 Στην περιοχή ανατολικά της Εκκάρας υπάρχει παλιό ανενεργό λατομείο
ασβεστόλιθου (φωτογραφία 1007).
 Νοτιοδυτικά του οικισμού Άνω Αγόριανη συναντάται χώρος λήψης
περιδοτίτη (φωτογραφία 1015).
 Νοτιοανατολικά του Νέου Μοναστηρίου υπάρχει παλιό ανενεργό
λατομείο παραγωγής ασβεστόλιθου (φωτογραφία 1036).
 Νοτιοδυτικά του Θαυμακού υπάρχει χώρος λήψης περιδοτίτη
(φωτογραφία 1060).
 Στα πρανή του δρόμου που οδηγεί στην Άνω Αγόριανη συναντώνται
σιδηρονικελιούχα μεταλλεύματα(φωτογραφία 1012). Σύμφωνα με το
γεωλογικό χάρτη του ΙΓΜΕ κοντά στην περιοχή αυτή υπάρχουν
ανενεργά μεταλλεία.
 Επίσης σύμφωνα με τον γεωλογικό χάρτη του ΙΓΜΕ, εμφανίσεις
μεταλλεύματος συναντώνται εντός των ορίων του οικισμού Άνω Αγόριανη,
νότια και νοτιοανατολικά του οικισμού Βελεσιώτες και νοτιοανατολικά
του οικισμού του Θαυμάκου.
A.7.3. Ενεργειακές πρώτες ύλες

Δεν χαρτογραφήθηκαν στην ερευνούμενη έκταση ούτε αναφέρεται ύπαρξη
ενεργειακών πρώτων υλών στην βιβλιογραφία για την περιοχή.
Πρόσφατα πραγματοποιήθηκαν έρευνες για φυσικό αέριο κοντά στους
ιαματικούς πόρους της Εκκάρας. Δεν έχουν γνωστοποιηθεί τα αποτελέσματα.

Α
Α..8
8.. Γ
ΓΕΕΩ
ΩΠΠΕ
ΕΡΡΙΙΒ
ΒΑΑΛ
ΛΛΛΟ
ΟΝΝ
Η περιοχή της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας περιλαμβάνει θέσεις αξιόλογου
ενδιαφέροντος από γεωπεριβαλλοντική άποψη καθώς και θέσεις
υποβαθμισμένες οι οποίες χρήζουν βελτίωσης. Οι σημαντικότερες θέσεις έχουν
ως εξής :
A.8.1. Γεωπεριβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές

Απαγορευμένες περιοχές για εκτέλεση νέων έργων αξιοποίησης
υδατικών πόρων (Ζώνη Π1)
Οι περιοχές αυτές είναι απαγορευμένες για την εκτέλεση νέων έργων
αξιοποίησης υδατικών πόρων σύμφωνα με το ΦΕΚ 397Β/2008 «Απαγορευτικά
και λοιπά ρυθμιστικά μέτρα για την προστασία και διαχείριση επιφανειακών
και υπόγειων υδάτων Νομού Φθιώτιδας.
Η απαγόρευση αυτή επιβλήθηκε προκειμένου να προστατευτούν οι πηγές
και οι γεωτρήσεις που αξιοποιούνται από τον Δήμο ή από τους ΤΟΕΒ.
A.8.2. Ακτές επιδεκτικές σε διάβρωση και κατολισθήσεις

Η περιοχή δεν βρέχεται από θάλασσα.
A.8.3. Θέσεις υποβαθμισμένου γεωλογικού περιβάλλοντος οι

οποίες χρειάζονται βελτίωση και αναβάθμιση
Αστική δραστηριότητα
Ι. Αστικά λύματα
Στην Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας δεν λειτουργεί βιολογική μονάδα επεξεργασίας
αστικών λυμάτων. Η ρύπανση των υδάτων οφείλεται κυρίως στη διάθεση των
υγρών αποβλήτων. Σε περίπτωση που υπάρχει εσωτερικό δίκτυο αποχέτευσης,
τελικός αποδέκτης είναι τα επιφανειακά νερά, ενώ σε περιοχές που
χρησιμοποιούνται απορροφητικοί βόθροι τελικός αποδέκτης είναι οι υπόγειοι
υδροφορείς.
Η μονάδα βιολογικού καθαρισμού που έχει προταθεί βόρεια του Νέου
Μοναστηρίου, όπως απεικονίζεται στο χάρτη Α1 δεν έχει κατασκευαστεί και τα
αστικά λύματα οδηγούνται σε βόθρους.
ΙΙ. Αστικά Στερεά Απόβλητα
Στην Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας τα απορρίμματα, κυρίως οικιακά, παρουσιάζουν
εποχιακές διακυμάνσεις, τόσο στην ποιότητα των ζυμώσιμων υλικών, που
οφείλονται κυρίως στις αλλαγές διατροφής των κατοίκων κατά τους θερινούς -
χειμερινούς μήνες, όσο και στην ποσότητα τους. Τα απορρίμματα συλλέγονται
από τους κάδους και μεταφέρονται στο ΧΥΤΑ Δομοκού με καδοφόρα φορτηγά.
Η μη ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων έχει βαρύνουσες
περιβαλλοντικές επιπτώσεις:
 Στις περισσότερες περιπτώσεις η ανεξέλεγκτη διάθεση συνοδεύεται από
αυτανάφλεξη των σκουπιδιών. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο σε πολλές
χωματερές να υπάρχει καπνός σχεδόν σε μόνιμη βάση, με προφανείς
τους κινδύνους δημιουργίας πυρκαγιάς, ιδιαίτερα μάλιστα όταν ο
περιβάλλων χώρος είναι δασική περιοχή ή περιοχή καλυπτόμενη με
άλλου είδους βλάστηση. Ο κίνδυνος εξάπλωσης πυρκαγιάς στις
γειτνιάζουσες δασικές εκτάσεις εντείνεται όταν η ανεξέλεγκτη απόρριψη
συνοδεύεται με καύση των απορριμμάτων.

 Υπάρχει κίνδυνος ρύπανσης του εδάφους, των επιφανειακών και κυρίως

των υπογείων υδάτων από τα στραγγίσματα, ιδιαίτερα όταν τα πετρώματα
είναι υδατοπερατά.
 Η γύρω περιοχή ρυπαίνεται από τη διάχυση δυσάρεστων οσμών
(βιοαέριο) και από υλικά (χαρτιά, πλαστικά και άλλα ελαφρά υλικά) που
παρασύρονται από τον άνεμο, με τελικό αποτέλεσμα τη συνολική
αισθητική υποβάθμιση του τοπίου.
Γεωργική δραστηριότητα
Όσον αφορά την Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας η γεωργική δραστηριότητα
καταγράφεται κυρίως στο πεδινό και ημιορεινό τμήμα, όπου το μεγαλύτερο
τμήμα των καλλιεργούμενων εκτάσεων αφορά ετήσιες καλλιέργειες (βαμβάκι,
κηπευτικά, σιτηρά).
Η αγροτική ρύπανση προέρχεται από τη συστηματική χρήση λιπασμάτων
και φυτοφαρμάκων σε μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που μπορούν να
αφομοιώσουν τα φυτά, με αποτέλεσμα να προκαλείται ρύπανση στο έδαφος, τα
υπόγεια και τα επιφανειακά ύδατα.
Κτηνοτροφική δραστηριότητα
Η κτηνοτροφική δραστηριότητα στη Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας εντοπίζεται κατά
κύριο λόγο στο ημιορεινό και ορεινό τμήμα της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας. Δεν
υπάρχουν μονάδες εκτροφής αλλά στάβλοι σε διάφορες περιοχές.
Ως αποτέλεσμα, η κτηνοτροφική δραστηριότητα παρότι είναι διάσπαρτη και
μικρής σχετικά κλίμακας (στην πλειονότητά τους οι μονάδες είναι μικρής
δυναμικότητας) προκαλεί σοβαρή επιβάρυνση του περιβάλλοντος -κυρίως με
την ανεπεξέργαστη διοχέτευση των επιβαρυμένων λυμάτων στους φυσικούς
αποδέκτες-, όχι όμως εκτεταμένη.
Βιομηχανική δραστηριότητα
Δεν εντοπίστηκαν ρυπογόνες μονάδες στην περιοχή.
Εξορυκτική δραστηριότητα
Στη Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας σήμερα νόμιμη εξορυκτική δραστηριότητα δεν
υπάρχει. Παλαιότερα λήψη υλικών είχε γίνει και εντοπίζεται:
 Στην περιοχή δυτικά της Εκκάρας, όπου υπάρχει χώρος ανεξέλεγκτης
χρήσης περιδοτίτη(φωτογραφία 1005, 1006).
 Στην περιοχή ανατολικά της Εκκάρας υπάρχει παλιό ανενεργό λατομείο
ασβεστόλιθου (φωτογραφία 1007).
 Νοτιοδυτικά του οικισμού Άνω Αγόριανη συναντάται χώρος λήψης
περιδοτίτη (φωτογραφία 1015).
 Νοτιοανατολικά του Νέου Μοναστηρίου υπάρχει παλιό ανενεργό
λατομείο παραγωγής ασβεστόλιθου (φωτογραφία 1036).
 Νοτιοδυτικά του Θαυμακού υπάρχει χώρος λήψης περιδοτίτη
(φωτογραφία 1060).
Δίκτυα υποδομής
ΕΡΓΟΣΕ
Στη Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας είναι σε εξέλιξη η κατασκευή τμήματος της νέας
σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας - Θεσσαλονίκης που κατασκευάζεται από την
ΕΡΓΟΣΕ.

A.8.4. Περιοχές ιδιαιτέρου γεωεπιστημονικού ενδιαφέροντος

(Γεώτοποι)
Ιαματικές πηγές Εκκάρας
Η περιοχή ανάβλυσης της πηγής βρίσκεται δυτικά του οικισμού Εκκάρας,
σε απόσταση 800 μ. επί ασφαλτοστρωμένου δρόμου προς την Άνω Αγόριανη. Το
νερό της ιαματικής πηγής έχει θερμοκρασία 28-29οC και χαρακτηρίζεται ως
υπόθερμο - Ca-OH-Na-Cl-Br- ολιγομεταλλικό - υποτονικό. Γίνεται
υδροθεραπεία για παθήσεις μυοσκελετικού και εκφυλιστικές αρθροπάθειες,
δερματοπάθειες. Στην περιοχή υπάρχουν παλαιοί ατομικοί λουτήρες (δες
φωτογραφία 17). Ωστόσο σε μικρή απόσταση από τον οικισμό κατασκευάζονται
νέες εγκαταστάσεις.
Δυτικά σε απόσταση 600 μέτρων της Εκκάρας παράπλευρα του
ασφαλτοστρωμένου δρόμου Εκκάρα – Γαβράκια αναβλύζει ιαματικό νερό που
συλλέγεται σε μικρή δεξαμενή (δες φωτογραφία 1057).
Σύμφωνα με στατιστική έρευνα σε δείγμα 100 ατόμων (Αύγουστος 1996), τις
ιαματικές πηγές Εκκάρας επισκέπτονται λουόμενοι που ζουν κύρια στο νομό
Φθιώτιδας 29% και στο νομό Καρδίτσας 40%. Το 30% έχουν ηλικία μικρότερη
των 50 ετών. Οι απαντήσεις που αφορούν τη βελτίωση υγείας των λουομένων
είναι μόνο θετικές. Το 57% έχει παρατηρήσει μεγάλη βελτίωση και το 23%
αρκετή βελτίωση.
Περιοχή Νέου Μοναστηρίου - Σπήλαιο
Στην Τ.Κ. Νέου Μοναστηρίου υπάρχει δίδυμο σπήλαιο με ύψος 4-5μ. και
άνοιγμα 4-5μ. Το ένα από αυτά είναι ανοιχτό και από την πίσω μεριά. (δες
φωτογραφίες 1037, 1039). Βρίσκονται στη θέση με συντεταγμένες σε προβολικό
σύστημα ΕΓΣΑ ’87: X=354188, Ψ= 4343107.
Η περιοχή που εντοπίζεται το σπήλαιο αυτό δομείται από Ανωκρητιδικούς
Περιοχή Θαυμακού - Σπήλαιο
Στην Τ.Κ. Θαυμακού υπάρχει σπήλαιο το οποίο σήμερα η είσοδός του έχει
καλυφθεί από δένδρα. Φημολογείται ότι το σπήλαιο αυτό συνδέεται με το
κάστρο του Δομοκού. (δες φωτογραφία 1059). Βρίσκεται στη θέση με
συντεταγμένες σε προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ ’87: X=351536, Ψ= 4334155.
Η περιοχή που εντοπίζεται το σπήλαιο βρίσκεται στην επαφή φλύσχη και
ασβεστόλιθου.
Περιοχή Βαρδαλή - Σπήλαιο
Ανατολικά του οικισμού Βαρδαλή σε απόσταση περίπου 1,5χλμ., όπως μας
γνώρισαν κάτοικοι της περιοχής, υπάρχει σπήλαιο. Όμως κατά την επίσκεψή
μας δεν κατέστη δυνατή η προσέγγισή του.
Η περιοχή που εντοπίζεται το σπήλαιο αυτό δομείται από Ανωκρητιδικούς
Περιοχή Βελεσιωτών – Απολιθώματα Orbitoides
Στην Τ.Κ. Βελεσιωτών, στον ορεινά κοντά στην κορυφή Βαθύγραικο
εντοπίσθηκαν απολιθώματα Orbitoides στον ανωκρητιδικό ασβεστόλιθο (δες
φωτογραφία 1053).
Στην ίδια περιοχή μας διαβεβαίωσαν ότι υπάρχουν δύο καρστικά φρέατα ή
χύτρες, διαμέτρου μικρότερης του 1μ. και βάθους μεγαλύτερου των 100μ. Δεν
κατέστη δυνατό να τις εντοπίσουμε κατά την επίσκεψή μας στην περιοχή.

Η αξιολόγηση των δεδομένων του Α΄ μέρους της μελέτης αποσκοπεί στο

συσχετισμό των γεωλογικών συνθηκών με τις κατευθύνσεις του ΣΧΟΟΑΠ,
αποσκοπώντας στον προσδιορισμό της καταλληλότητας για τις προβλεπόμενες
χρήσεις.
Ως καταλληλότητα νοείται η δυνατότητα της περιοχής να δεχτεί μια νέα
χρήση και ειδικότερα το εάν αυτή η χρήση δε θα επιφέρει μη αποδεκτή
περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής έτσι ώστε η τελευταία να μην είναι
περιβαλλοντικά βιώσιμη.
Λαμβάνεται υπόψη η αειφορία των φυσικών οικοσυστημάτων, η
εξασφάλιση της οποίας θεωρείται απαραίτητος όρος για την ανάδειξη νέων
τεχνητών οικοσυστημάτων.
Η καταλληλότητα περιοχών για μελλοντικές χρήσεις εξαρτάται καταρχήν
από τη συμβατότητα των χρήσεων με τα φυσικά χαρακτηριστικά των περιοχών
καθώς και από τις επιδράσεις των χρήσεων στους περιβαλλοντικούς
παράγοντες.
Η αξιολόγηση της καταλληλότητας βασίζεται στη χαρτογράφηση των
γεωμορφολογικών, γεωλογικών και υδρολογικών χαρακτηριστικών
λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα και σημασία των φυσικών οικοσυστημάτων,
αισθητική ποιότητα τοπίου, αλλά και τις υφιστάμενες αστικές αναπτύξεις.
Ο βαθμός συμβατότητας χρήσεων ως προς ορισμένα φυσικά
χαρακτηριστικά και τις επιδράσεις τους στους παράγοντες του φυσικού
περιβάλλοντος φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα:

ΧΡΗΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ
ατμόσφαιρας
Υδροπερατά
διάβρωση
πλημύρες
ρύπανση
ρύπανση
εδάφους
υδάτων
ρέματα
εδάφη
κλίμα
κλίσεις εδάφους %
0-5 5-15 >15

αστικές χρήσεις υψηλής
πυκνότητας         
κατοικία χαμηλής
πυκνότητας         
βιομηχανία         
χρήσεις κοινής ωφέλειας
(εκπαίδευση, πράσινο κ.λπ.)         
δασικές χρήσεις         

καλλιέργειες         
γενική αναψυχή         
ήπια αναψυχή         
 συμβατότητα δυσμενείς επιδράσεις
 ασυμβατότητα θετικές επιδράσεις
 χαμηλή έως μέση συμβατότητα σχετικά ή κατά περίπτωση δυσμενείς

επιδράσεις

Β
Β..1
1.. ΣΣΧ ΧΕ
ΕΤΤΙΙΚ
ΚΗΗ Γ ΓΕ
ΕΩΩΛ
ΛΟΟΓΓΙΙΚ
ΚΗΗ Κ ΚΑΑΤ
ΤΑΑΛ
ΛΛΛΗ
ΗΛΛΟΟΤ
ΤΗΗΤ
ΤΑΑ Γ
ΓΙΙΑ
Α
Ο
ΟΙΙΚ
ΚΙΙΣ
ΣΤΤΙΙΚ
ΚΗΗΚ ΚΑΑΙΙ Α
ΑΛΛΛΛΕ
ΕΣΣΣΣΥ
ΥΝΝΑΑΦΦΕ
ΕΙΙΣ
ΣΧΧΡΡΗ
ΗΣΣΕ
ΕΙΙΣ
Σ
Ο καθορισμός και η εκτίμηση της «γεωλογικής καταλληλότητας» μιας
περιοχής λαμβάνει υπόψη όλες τις «κρίσιμες» παραμέτρους του
τεχνικογεωλογικού περιβάλλοντος ώστε να μην υπάρξουν διαταραχές και να
διατηρηθεί αναλλοίωτη η υφιστάμενη ισορροπία.
Προσμετράτε και η κατ’ αρχήν εκτιμώμενη διαθεσιμότητα των γεωλογικών
πόρων, ιδιαίτερα των υδατίνων, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τις χρήσεις γης
στην περιοχή αναφοράς της μελέτης.
Προς την κατεύθυνση αυτή η γεωλογική, τεχνικογεωλογική και γεωτεχνική
έρευνα συμβάλλουν καθοριστικά ώστε οι τελικοί προσδιορισμοί και εκτιμήσεις
να εμπεριέχουν σημαντικό βαθμό αξιοπιστίας και να διασφαλίζεται έτσι η
οικιστική χρήση χωρίς επιπτώσεις τόσο στη λειτουργικότητα και ασφάλεια των
προβλεπόμενων έργων όσο και στο γενικότερο περιβάλλον.
Τελικός σκοπός όλων αυτών που περιγράφηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια
ήταν να εκτιμηθούν χαρακτηριστικά εδαφικά χαρακτηριστικά τα οποία
αντιπροσωπεύουν συγκεκριμένες επιμέρους ζώνες της περιοχής έρευνας.
Με βάση τις παραπάνω γενικές θεωρήσεις έγινε στα πλαίσια της μελέτης
ένας προκαταρκτικός διαχωρισμός της περιοχής έρευνας στις παρακάτω ζώνες
καταλληλότητας από πλευράς τεχνικογεωλογικών - γεωτεχνικών συνθηκών που
επικρατούν σε κάθε μια από αυτές.
Η διάκριση των παραπάνω ζωνών γεωλογικής καταλληλότητας επέτρεψε τη
σύνταξη του αντίστοιχου Χάρτη Γεωλογικής Καταλληλότητας σε κλίμακα
1:25.000, όπου οριοθετούνται τα τμήματα της περιοχής έρευνας τα οποία
κατατάσσονται σε κάθε μια από τις παρακάτω κατηγορίες.
Ζώνες σχετικής γεωλογικής καταλληλότητας
Οι επιμέρους ζώνες περιγράφονται από τη δυσμενέστερη προς τη λιγότερο
δυσμενή.
Ζώνη ΑΚ1
Ως περιοχές ακατάλληλες [ΑΚ1] κατ’ αρχήν για οικιστική, βιομηχανική και
τουριστική ανάπτυξη χαρακτηρίζονται τα τμήματα τα οποία βρίσκονται στις
στενές περιοχές των ρεμάτων που διασχίζουν την έκταση της Δ.Ε. , για την
εξασφάλιση τόσο της ομαλής απορροής των επιφανειακών υδάτων και την
αποστράγγιση της περιοχής, αλλά και λόγω των χαλαρών υλικών που
εντοπίζονται στις παρόχθιες ζώνες. Δεν έχουν σημειωθεί στο σχέδιο οι
αποστραγγιστικές τάφροι.
Ζώνη ΑΚ2
τουριστική ανάπτυξη είναι αυτές που παρουσιάζουν ολισθήσεις οφειλόμενες σε
τεκτονικές κινήσεις. Εντοπίζονται στην επί του δρόμου Εκκάρα - Άνω Αγόριανη.
Η συγκεκριμένη ζώνη παρουσιάζει γενικά αρκετά υψηλή επικινδυνότητα από
πλευράς εδαφικών ασταθειών και μετακινήσεων.
Σύμφωνα με τα όσα παρουσιάστηκαν στο 3o Πανελλήνιο Συνέδριο
Αντισεισμικής Μηχανικής & Τεχνικής Σεισμολογίας, 5–7 Νοεμβρίου, 2008,
«Μεγάλη Σιδηροδρομική Γέφυρα Δομοκού (ΣΓ26): Σχεδιασμός έναντι Σεισμικής
Διάρρηξης, Ι. Αναστασόπουλος, Γ. Γκαζέτας, Ι. Μάλιος» στην περιοχή μελετάται
η κατασκευή της Μεγάλης Σιδηροδρομικής Γέφυρας Δομοκού μήκους 400 m
και 3 ανοιγμάτων. Ο αρχικός σχεδιασμός (10 αμφιέρειστα ανοίγματα
θεμελιωμένα μέσω ομάδων πασσάλων) τροποποιήθηκε ώστε να αντιμετωπιστεί

το πρόβλημα της τεκτονικώς επιβαλλόμενης μετατόπισης. Ο βελτιωμένος
σχεδιασμός περιλαμβάνει τρία μεγάλα τοξωτά μεταλλικά ανοίγματα εδραζόμενα
επί εφεδράνων σεισμικής μόνωσης.
Ζώνη ΑΚ3
τουριστική ανάπτυξη είναι αυτές που βρίσκονται ανάντη, κατακόρυφων πρανών
δανειοθαλάμων. Είναι μικρής έκτασης. Δεν μπορούν να αποτυπωθούν με
κλίμακα στο χάρτη, χαρτογραφούνται σημειακά. Καταλαμβάνουν έκταση με
πλάτος ίσο με το ύψος του πρανούς, αρχής γενομένης από το φρύδι των
πρανών.
Ζώνη ΑΚ4
τουριστική ανάπτυξη χαρακτηρίζονται οι περιοχές που λόγω της έντονης
μορφολογίας του ανάγλυφου, ορθοπλαγιές, είναι πρακτικά αδύνατη η
κατασκευή κατοικιών αλλά και έργων κοινής ωφέλειας. Περιοχή που περιβάλει
την κορυφή Βαθύγραικο (δες φωτογραφία 1051).
Ζώνη ΚΠ1
Περιοχές, κατ’ αρχήν κατάλληλες υπό προϋποθέσεις [ΚΠ1]για οικιστική,
βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη χαρακτηρίζονται οι περιοχές που
εγκυμονούν φαινόμενα ρευστοποίησης και ρωγμάτωσης εδαφών, σε περίπτωση
ισχυρού σεισμού. Αναφερόμαστε στην εγγύς περιοχή του ρέματος Κακάρα στην
περιοχή Σοφιάδα και Πετρίλια.
Θα πρέπει πριν από τη θεμελίωση να πραγματοποιείται γεωτεχνική έρευνα,
για την αντιμετώπιση των διαφορικών καθιζήσεων.
Ζώνη ΚΠ2
βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη χαρακτηρίζονται οι εκτάσεις γειτονικές
μεγάλων διευθετημένων ρεμάτων με πολλές αποστραγγιστικές τάφρους.
Η οριοθέτηση των περιοχών έγινε μετά από υπόδειξη των αγροτών της
περιοχής και είναι ενδεικτική.
Θα πρέπει:
α) Πριν από τη θεμελίωση θα πρέπει να εκτελεστεί: Γεωλογική
χαρτογράφηση ανάλογης κλίμακας και τεχνική έκθεση της συνολικής έκτασης.
Υδραυλική μελέτη.
β) Επισημαίνουμε ότι η παραπάνω περιοχές που χαρακτηρίζονται ως κατ’
αρχήν κατάλληλες υπό προϋποθέσεις για οικιστική ανάπτυξη, περιοδικά
(10ετία) κατακλύζονται με νερό. Η διευθέτηση των ρεμάτων αποτελεί το
σημαντικότερο παράγοντα αντιμετώπισης του προβλήματος των πλημμυρών ή
των διαφορικών καθιζήσεων των περιοχών αυτών.
Ζώνη Κ
Κρίνεται κατ’ αρχήν κατάλληλο [Κ] για οικιστική, βιομηχανική και
τουριστική ανάπτυξη το σύνολο της υπόλοιπης περιοχής.

Β
Β..2
2.. ΓΓΕΕΩΩΛ
ΛΟΟΓ
ΓΙΙΚ
ΚΗΗ Κ
ΚΑΑΤ
ΤΑΑΛ
ΛΛΛΗ
ΗΛΛΟ
ΟΤΤΗ
ΗΤΤΑ
Α Γ
ΓΙΙΑ
Α Ε
ΕΙΙΔ
ΔΙΙΚ
ΚΕΕΣ
Σ
Χ
ΧΡΡΗΗΣΣΕ
ΕΙΙΣ
Σ
Ερευνάται η καταλληλότητα και διατυπώνονται προτάσεις, ως προς την κατ’
αρχήν γεωλογική καταλληλότητα θέσεων της περιοχής, που προορίζονται για
υγειονομική ταφή στερεών αποβλήτων, διάθεση λυμάτων, λειτουργία
κοιμητηρίων και άλλων ειδικών χρήσεων, με βάση τις σχετικές παραμέτρους
που αναφέρονται στο Α’ μέρος του τεύχους της μελέτης.
Εκτιμάται η σχετική ασφάλεια μη διάδοσης ρυπογόνων ουσιών στο
γεωπεριβάλλον λαμβάνοντας υπόψη τις προδιαγραφές κάθε περίπτωσης.
Υγειονομική ταφή στερεών αποβλήτων

Δεν αναμένεται στο άμεσο μέλλον να προκύψει αναγκαιότητα θέσης
διάθεσης οικιακών στερεών αποβλήτων. Τα απορρίμματα της Δ.Ε.
Θεσσαλιώτιδας μεταφέρονται στο ΧΥΤΑ Δομοκού.
Διαχείριση απορριμμάτων [ΕΧ1]

Σήμερα ο Δήμος δεν προτίθεται να εγκαταστήσει Σταθμό Μεταφόρτωσης
Απορριμμάτων (ΣΜΑ). Δεν έχει προβλέψει μονάδα για διαχωρισμό
απορριμμάτων ούτε μονάδα Κομποστοποίησης Οργανικών Απορριμμάτων.
Κρίνεται σκόπιμο να προταθούν θέσεις εγκαταστάσεις αυτών των μονάδων για
την ασφάλεια και τη μη διάδοση των ρυπογόνων ουσιών στο γεωπεριβάλλον.
Η Γεωλογική καταλληλότητα για: ΣΜΑ, μονάδα διαχωρισμού απορριμμάτων
και μονάδα Κομποστοποίησης Οργανικών Απορριμμάτων είναι η ίδια με την
γεωλογική καταλληλότητα για οικιστική και άλλες συναφείς χρήσεις.
Οι παραπάνω εγκαταστάσεις σύμφωνα με τις προδιαγραφές λειτουργούν
χωρίς διαρροές, οπότε δεν αναμένεται οποιαδήποτε επιβάρυνση του υπόγειου
υδροφόρου ορίζοντα. Προτείνεται ωστόσο να χωροθετούνται σε αδιαπερατούς
γεωλογικούς σχηματισμούς για την αποφυγή διάδοσης των ρυπογόνων ουσιών
σε περίπτωση αστοχίας ή ατυχήματος.
Είναι πιθανό να υπάρξουν περιστασιακά δυσοσμίες και περισσότερο είναι
αισθητική η όχληση από τη λειτουργία τους. Προτείνεται να χωροθετούνται
μακριά από οικισμούς και να είναι δυσδιάκριτες από αυτούς.
Προτείνεται η περιοχή που λειτουργούσε ως δανειοθάλαμος περιδοτίτη
ανάντη του Θαυμακού.
Σημειώνονται ως ζώνη Ειδικής Χρήσης [ΕΧ1] για τη χρήση αυτή. Φυσικά
δεν θα πρέπει να καταληφθούν μισγάγγειες.
Εναλλακτικά και άλλες θέσεις μπορούν να θεωρηθούν κατάλληλες αφού
πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις.
Διαχείριση στερεών απορριμμάτων – μπάζα [ΕΧ2]

Η διάθεση των μη οικιακών στερεών απορριμμάτων σήμερα είναι
ανεξέλεγκτη.
Προτείνεται να διατίθενται προς διαχείριση σε παλιό ανενεργό λατομείο
ασβεστόλιθου ανατολικά της Εκκάρας και σε παλιό ανενεργό λατομείο
ασβεστόλιθου νοτιοανατολικά του Νέου Μοναστηρίου.
Από την μονάδα διαχωρισμού και επεξεργασίας δημιουργείται θόρυβος,
αισθητική όχληση και πιθανά σκόνη από τη λειτουργία τους. Προτείνεται να
χωροθετείται μακριά από οικισμούς και να είναι δυσδιάκριτη από αυτούς.
Σημειώνονται ως ζώνη Ειδικής Χρήσης [ΕΧ2] για τη χρήση αυτή.

Διάθεση λυμάτων [ΕΧ3]

Σήμερα η διάθεση των υγρών αποβλήτων της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας γίνεται σε
βόθρους, καθώς δεν έχει κατασκευαστεί η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων
(ΕΕΛ) που έχει προταθεί στην περιοχή του Νέου Μοναστηρίου.
Εκτός από την εγκατάσταση στην περιοχή του Νέου Μοναστηρίου,
προτείνεται να κατασκευαστεί Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων και στην
περιοχή της Εκκάρας για την εξυπηρέτηση των οικισμών που βρίσκονται στο
νότιο και νοτιοδυτικό τμήμα της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας.
Η Γεωλογική καταλληλότητα για ΕΕΛ είναι η ίδια με την γεωλογική
καταλληλότητα για οικιστική και άλλες συναφείς χρήσεις.
Οι ΕΕΛ εφόσον λειτουργούν σύμφωνα με τις προδιαγραφές δεν αναμένεται
να προκαλέσουν οποιαδήποτε επιβάρυνση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα.
Η διάθεση των υγρών επεξεργασμένων προτείνεται να διατίθεται σε ρέματα για
τη διάχυση – αραίωση των ρύπων.
Είναι πιθανό να υπάρξουν περιστασιακά δυσοσμίες και περισσότερο είναι
αισθητική η όχληση από τη λειτουργία τους.
Προτείνεται να χωροθετούνται μακριά από οικισμούς να είναι δυσδιάκριτες
από αυτούς και να βρίσκονται σχετικά κοντά σε ρέματα.
Σημειώνονται ως ζώνη Ειδικής Χρήσης [ΕΧ3] για τη χρήση αυτή.
Λειτουργία κοιμητηρίων
Η ρύπανση που μπορεί να προκληθεί από τα εκκρίματα που παράγονται
κατά την αποσύνθεση των πτωμάτων ενός κοιμητηρίου είναι η επιβάρυνση των
υπόγειων υδάτων με ιόντα Cl-, SO4- ,HCO3-, NO3-, NH4+ και βακτήρια. Το
κοιμητήριο πρέπει να είναι θεμελιωμένο σε υδατοστεγανούς σχηματισμούς ώστε
να μην υπάρξει ρύπανση των υπόγειων νερών με τέτοιους ρυπαντές.
Γενικά, η ύπαρξη των υποκείμενων υδατοστεγανών σχηματισμών, η
παρουσία μεγάλου ποσοστού αργιλοαμιγών υλικών στους σχηματισμούς καθώς
και η απουσία υδροφόρου πλησίον του κοιμητηρίου, θεωρούνται ευμενείς
παράγοντες σε ότι αφορά την αποφυγή εξάπλωσης της ρύπανσης προς τους
κατάντη σχηματισμούς. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στα εκκρίματα που
προέρχονται από το κοιμητήριο προκαλείται αραίωση της διαλυμένης
ουσίας/ρύπου κυρίως λόγω μοριακής διάχυσης, που οφείλεται στη
θερμοκινητική ενέργεια των σωματιδίων της διαλυμένης ουσίας/ρύπου. Η
μοριακή διάχυση αποκτά σημασία στις μικρές ταχύτητες ροής και συμβαίνει
μόνο στα εδάφη χαμηλής υδροπερατότητας, όπως στην περίπτωσή μας. Οι
ρύποι αυτοί δεν κινούνται υπογείως προς τους κατάντη σχηματισμούς με
ρεύματα μεταφοράς, επειδή τα ιόντα τους προσροφώνται από τους αργιλικούς
κόκκους των υποκείμενων σχηματισμών και δεν υπάρχει αξιόλογη υδραυλική
κίνησης, μειώνοντας στο ελάχιστο με αυτόν τον τρόπο την πιθανότητα
ρύπανσης.
Η εγγύς περιοχή πρέπει να χαρακτηρίζεται γενικά από συνθήκες
ευστάθειας. Στην περιοχή δεν πρέπει να έχουν εντοπιστεί κινητικά φαινόμενα,
όπως ρήγματα, διαρρήξεις, ερπυσμοί, καταπτώσεις, αποκολλήσεις εδάφους ή
καθιζήσεις.
Θα πρέπει να μπορεί να διαμορφωθεί η επιφάνειά του οριζόντια και είναι
απαλλαγμένη από κινητικά φαινόμενα. Πρέπει να αποστραγγίζεται καλά και να
μην σχηματίζονται σε αυτό λιμνούλες με στάσιμα νερά.
Η θέση κοιμητηρίου θα πρέπει επίσης να μην υπόκειται σε κατακλίσεις ή
πλημύρες, δεν πρέπει να εισέρχονταν σε αυτό όμβρια ύδατα.

Τα κοιμητήρια των περισσότερων οικισμών της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας
(Γαβράκια, Εκκάρα, Βελεσσιώτες, Θαυμακός, Βαρδαλή και Αγραπιδιά)
βρίσκονται σε μικρή απόσταση από αυτούς και έχουν κορεστεί. Υπάρχουν
σκέψεις για την μεταφορά τους ή την επέκτασή τους.
Όταν η απόσταση είναι απαγορευτική από την ισχύουσα νομοθεσία (250μ.,
Π.Δ. 1128/1980 «Περί καθορισμού αποστάσεων δια την ίδρυσιν κοιμητηρίων»
ΦΕΚ284Α) απαιτείται η μεταφορά του. Στην περίπτωση που η τοπική κοινωνία
και οι φορείς δεν επιθυμούν την μετεγκατάσταση, απαιτείται ειδική
Περιβαλλοντική και Γεωλογική μελέτη, σύμφωνα με την Υ.Α.
26882/5769/ΦΕΚ 838 Δ/23-10-98, ώστε να καθοριστούν οι όροι για την
διατήρηση της χρήσης του νεκροταφείου στην παρούσα θέση.
Περιοχή Πειραματικής Γεωργίας [ΕΧ4]
Η περιοχή Πειραματικής Γεωργίας και Αγροτικής Έρευνας, έκτασης
~2.000Ha οριοθετείται κατά το μέγιστο μέρος της εντός της Γεωργικής Γης
Υψηλής Παραγωγικότητας που περιβάλλει τον οικισμό Σοφιάδα και την υπό
κατασκευή αρδευτική δεξαμενή της Τ.Κ. Ν. Μοναστηρίου. Στα όρια της έκτασης
αυτής περιλαμβάνονται τμήματα των Τ.Κ. Ν. Μοναστηρίου, Σοφιάδας,
Βαρδαλής και Αγραπιδιάς.
Επιτρεπόμενες χρήσεις:
1. Κτίρια, υποδομές και εγκαταστάσεις γεωργικής παραγωγής, καθώς και
εγκαταστάσεις αποθήκευσης φαρμάκων, λιπασμάτων, γεωργικών και
αλιευτικών εφοδίων και γεωργικών προϊόντων, υπαίθριοι χώροι στάθμευσης
γεωργικών μηχανημάτων και οχημάτων, δεξαμενές και θερμοκήπια. Οι όροι
και οι περιορισμοί δόμησης της επιτρεπόμενης χρήσης είναι αυτές της
εκτός σχεδίου δόμησης, άρθρα 1 και 2 του Π.Δ. 24-5-85 (ΦΕΚ 270/Δ/31-
5-85), όπως ισχύουν.
2. Εγκαταστάσεις μεταποιητικών μονάδων (αγροτοβιομηχανικές) χαμηλής
όχλησης συναφείς με την παραγωγή του πρωτογενούς τομέα της περιοχής.
Για τη συγκεκριμένη χρήση εφαρμόζονται οι διατάξεις του αρ. 4 του Π.Δ.
24-5-85 (ΦΕΚ 270/Δ/31-5-85).
3. Αντλητικές εγκαταστάσεις, υδατοδεξαμενές και φρέατα.
4. Κτίρια, δίκτυα τεχνικής υποδομής και Εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας του
άρθρου 7 του Π.Δ/τος 24.5.1985 Π.Δ. 24-5-85 (ΦΕΚ 270/Δ/31-5-85).
5. Ειδικά κοινωφελή κτίρια (εκπαιδευτήρια, ευαγή ιδρύματα, υγειονομικά
κέντρα, μουσεία κ.λπ.) και εγκαταστάσεις κοινωνικής υποδομής και
πρόνοιας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Π.Δ. 24-5-85 (ΦΕΚ
270/Δ/31-5-85).
6. Εγκαταστάσεις πρωτογενούς τομέα ζωικής παραγωγής (όχι επεξεργασία)
μετά από έγκριση της ΝΕΧΩΠ.
7. Αθλητικές εγκαταστάσεις σύμφωνα με τις διατάξεις του Αρθ-9 του ΠΔ/6-10-
78 (ΦΕΚ-538/Δ/78).
8. Ιεροί ναοί, σύμφωνα με τις διατάξεις του Αρθ-12 του ΠΔ/6-10-78 (ΦΕΚ-
538/Δ/78).
Ειδικότερα για τις κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές εγκαταστάσεις ορίζεται
ελάχιστη απόσταση 500 μ. από τους οικισμούς και 50 μ. από τους άξονες των
επαρχιακών οδών.
Όροι και περιορισμοί δόμησης:

 Δόμηση: ισχύουν οι γενικές διατάξεις, η αρτιότητα, ο συντελεστής δόμησης

και οι παρεκκλίσεις αρτιότητας του Αρθ-1 του ΠΔ/24-5-85 (ΦΕΚ-
270/Δ/31-5-85), όπως εκάστοτε ισχύει.
 Αρτιότητα: 6,0 στρ., εφόσον δεν ορίζονται μεγαλύτερα όρια από την εκάστοτε
ισχύουσα νομοθεσία και τις ειδικές απαιτήσεις των επί μέρους χρήσεων.
 Όριο κατάτμησης: 6,0 στρ, εφόσον δεν ορίζονται μεγαλύτερα όρια από άλλες
διατάξεις της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας.
Οι χρήσεις που προτείνονται δεν εγκυμονούν κινδύνους για διάδοση
ρυπογόνων ουσιών στο γεωπεριβάλλον. Για κτιριακές εγκαταστάσεις θα πρέπει
να ληφθούν υπόψη τα όσα αναφέρονται στο κεφάλαιο Β.1. στις παραγράφους
[Ζώνη ΚΠ1] και [Ζώνη ΚΠ2] αφού οι ζώνες αυτές βρίσκονται εντός της περιοχής
Πειραματικής Γεωργίας [ΕΧ4].

Β
Β..3
3.. Δ
ΔΥΥΝ
ΝΑΑΜ
ΜΙΙΚ
ΚΟΟΓ
ΓΕΕΩ
ΩΛΛΟ
ΟΓΓΙΙΚ
ΚΩΩΝ
ΝΠΠΟ
ΟΡΡΩ
ΩΝΝ
Επιφανειακά ύδατα (Ζώνη Γ1)
Προτείνεται να διερευνηθεί η περιοχή νότια των ορίων του οικισμού
Βαρδαλή στο σημείο όπου συναντώνται το ρέμα που έρχεται από την Αγραπιδία
και το Παλαβόρεμα για την κατασκευή λιμνοδεξαμενής. Η μορφολογία και η
στρωματογραφία της περιοχής επιτρέπουν την κατασκευή της.
Η λεκάνη απορροής του Πηνειού ποταμού έχει έκταση 10.763Km2, η μέση
υπερετήσια παροχή μέσα από τα στοιχεία υδρομετρήσεων της τελευταίας
τριακονταετίας εκτιμάται ότι είναι της τάξης των 41 – 68 m3/sec (ΙΓΜΕ,
διημερίδα «Έργα εκτροπής Αχελώου ποταμού», Αθήνα 1&2 Δεκεμβρίου 2005).
Ο Σπερχειός με βάση τη διδακτορική διατριβή του Κακαβά (1984) έχει ειδική
παροχή 7,51lt/sec.Km2.
Η έκταση λεκάνης απορροής ανάντη της περιοχής που προτείνεται να γίνει
η λιμνοδεξαμενή είναι της τάξης των 18,24km2, συσχετιζόμενη με της ειδικές
παροχές Πηνειού και Σπερχειού δίνει ετήσια παροχή R = 4,31×106m3.
Σαν κέντρο της περιοχής έρευνας λαμβάνεται η θέση με συντεταγμένες σε
προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ’87:Χ= 3544281, Ψ=4340233.
Επιφανειακά ύδατα
Έχει κατασκευαστεί χωμάτινη λιμνοδεξαμενή εκτάσεως 367,5 στρ., στη
θέση «Παλαιοχώρι» κτηματικής περιοχής Ν. Μοναστηρίου.
Σύμφωνα με την μελέτη, το νερό για την αξιοποίηση της περιοχής θα
προέλθει από τον χείμαρρο «Κακάρα». Η μέση χειμερινή παροχή του εν λόγω
χειμάρρου (Νοέμβριος – Απρίλιος) ανέρχεται σε 0,5m3/sec. Συνολική ετήσια
παροχή 7.766.200m3. Η χωρητικότητα της λιμνοδεξαμενής είναι 1.470.000m3,
θα γεμίζει μία φορά ετησίως.
Βιομηχανικά ορυκτά, μεταλλεύματα και φυσικά δομικά υλικά
Στη Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας συναντώνται:
Ζώνη Γ2
Ασβεστολιθικά πετρώματα (Ζώνη Γ2), βρίσκονται νοτιοανατολικά της
Εκκάρας και νοτιοδυτικά των Βελεσιωτών. Καταλαμβάνουν έκταση 7,2Km2
περίπου. Επίσης ασβεστολιθικά πετρώματα (Ζώνη Γ2) συναντώνται
νοτιοανατολικά του Νέου Μοναστηρίου. Καταλαμβάνουν έκταση
Στις περιοχές εντοπισμού των παραπάνω πετρωμάτων υπάρχουν παλιά
ανενεργά λατομεία. Υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω έρευνας με σκοπό τη
δημιουργία και άλλων λατομείων αδρανών – δομικών υλικών.
Ζώνη Γ3
Εκρηξιγενή πετρώματα (περιδοτίτη) μεγάλου πάχους (μεγαλύτερου των
100μ.), συναντάμε νοτιοδυτικά της Εκκάρας, καταλαμβάνουν έκταση 9,6 Km2.
Επίσης εκρηξιγενή πετρώματα (περιδοτίτη) συναντάμε στην περιοχή που
βρίσκεται νοτιοδυτικά του Θαυμακού, καταλαμβάνουν έκταση 0,17 Km2.
Στις περιοχές εντοπισμού των παραπάνω πετρωμάτων υπάρχουν παλιά
ανενεργά λατομεία και χώροι ανεξέλεγκτης χρήσης υλικού. Υπάρχουν
περιθώρια περαιτέρω έρευνας με σκοπό τη δημιουργία και άλλων λατομείων
αδρανών – δομικών υλικών.
Ζώνη Γ4

Στα πρανή του δρόμου που οδηγεί στην Άνω Αγόριανη συναντώνται
σιδηρονικελιούχα μεταλλεύματα(φωτογραφία 1012). Σύμφωνα με το γεωλογικό
χάρτη του ΙΓΜΕ κοντά στην περιοχή αυτή υπάρχουν ανενεργά μεταλλεία.
Επίσης σύμφωνα με τον γεωλογικό χάρτη του ΙΓΜΕ, εμφανίσεις
μεταλλεύματος συναντώνται εντός των ορίων του οικισμού Άνω Αγόριανη,
νοτιοδυτικά του οικισμού Βελεσιώτες κοντά στο Σιδηροδρομικό Σταθμό
Ξυνιάδας, αλλά και στα νότια όρια του οικισμού Βελεσιώτες.
Η ζώνη έρευνας καταλαμβάνει το κέντρο του νοτίου τμήματος της Δ.Ε.
Θεσσαλιώτιδας, στην ημιορεινή ζώνη.

Β
Β..4
4.. Π
ΠΡΡΟ
ΟΣΣΤ
ΤΑΑΣ
ΣΙΙΑ
ΑΓΓΕ
ΕΩΩΠ
ΠΕΕΡ
ΡΙΙΒ
ΒΑΑΛ
ΛΛΛΟ
ΟΝΝΤ
ΤΟΟΣ
Σ
Οι επιδράσεις εντοπίστηκαν και καταγράφηκαν στο Α’ μέρος της μελέτης
και προτείνονται μέτρα προστασίας και ανάδειξης του γεωπεριβάλλοντος.
B.4.1. Αξία των υδάτινων πόρων ως βάση για την ανάπτυξη

οικοσυστημάτων
Περιοχές απαγορευμένες για εκτέλεση νέων έργων αξιοποίησης
υδατικών πόρων (Π1)
Οι περιοχές αυτές (Ζώνη Π1) είναι απαγορευμένες για την εκτέλεση νέων
έργων αξιοποίησης υδατικών πόρων σύμφωνα με το ΦΕΚ 397Β/2008
«Απαγορευτικά και λοιπά ρυθμιστικά μέτρα για την προστασία και διαχείριση
επιφανειακών και υπόγειων υδάτων Νομού Φθιώτιδας.
Η απαγόρευση αυτή στοχεύει στην προστασία του υπόγειου δυναμικού της
εγγύς περιοχής των σημείων υδροληψίας που τροφοδοτούν συλλογικά δίκτυα.
B.4.2. Επιδεκτικότητα σε φυσικές ή τεχνητές δυσμενείς

γεωπεριβαλλοντικά μεταβολές
Καμένες εκτάσεις και περιοχές κατάντη αυτών (Π3)
Παλαιότερα αλλά και κατά την περίοδο εκπόνησης της μελέτης, Αύγουστος
2012, κάηκε έκταση που ανήκει στην ανάντη λεκάνη απορροής του ρέματος
Κακάρα, ανατολικά του Θαυμακού. Οι γυμνές από βλάστηση εκτάσεις
παρουσιάζουν μεγαλύτερες απορροές και σημαντικά μεγαλύτερες
στερεοπαροχές, δημιουργώντας προβλήματα πλημυρών στα κατάντη.
B.4.3. Δυνατότητα αναβάθμισης υποβαθμισμένων περιοχών

Αστική δραστηριότητα
Ι. Αστικά λύματα
Οι υποβαθμισμένες περιοχές όπως αναπτύσσονται παραπάνω (Α’ μέρος,
Κεφ.8.3), υπάρχει δυνατότητα να αναβαθμιστούν με την λήψη των κατάλληλων
κατά περίπτωση μέτρων.
Σήμερα η διάθεση των υγρών αποβλήτων της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας γίνεται σε
βόθρους, καθώς δεν έχει κατασκευαστεί η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων
(ΕΕΛ) που έχει προταθεί στην περιοχή του Νέου Μοναστηρίου.
Εκτός από την εγκατάσταση στην περιοχή του Νέου Μοναστηρίου,
προτείνεται να κατασκευαστεί Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων και στην
περιοχή της Εκκάρας για την εξυπηρέτηση των οικισμών που βρίσκονται στο
νότιο και νοτιοδυτικό τμήμα της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας.
Με την λειτουργία αυτών θα μειωθεί σημαντικά η ρύπανση των
επιφανειακών και υπόγειων υδάτων της περιοχής.
ΙΙ. Αστικά Στερεά Απόβλητα
Τα απορρίμματα συλλέγονται από τους κάδους και μεταφέρονται στο ΧΥΤΑ
Δομοκού με καδοφόρα φορτηγά.
Θα πρέπει να υπάρχει πολιτική για την εξάλειψη του φαινομένου
ανεξέλεγκτης διάθεσης των μη οικιακών απορριμμάτων.
Με την ορθολογική διαχείριση αυτών, θα μειωνόταν η ρύπανση του
εδάφους, η πρόκληση και επέκταση πυρκαγιών καθώς και η δυσοσμία που
επικρατεί στις γύρω περιοχές των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων
που αναφέρονται παραπάνω (A’ μέρος, Κεφ.8.3, II).
Γεωργική δραστηριότητα
Με την ορθολογική χρήση των λιπασμάτων από τους αγρότες της περιοχής
θα μειωνόταν η ρύπανση του εδάφους από αυτά και κατά συνέπεια η ρύπανση
των επιφανειακών και υπογείων υδάτων.
Κτηνοτροφική δραστηριότητα
Η σωστή διαχείριση των λυμάτων τους θα συντελούσε στην αναβάθμιση των
επιβαρυμένων περιβαλλοντικά περιοχών που βρίσκονται σήμερα.
Εξορυκτική δραστηριότητα
Θα πρέπει να σταματήσει η ανεξέλεγκτη χρήση υλικού από διάφορες
περιοχές της Δ.Ε., καθώς αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την μη τήρηση των
κατάλληλων μέτρων που αποτρέπουν την διασπορά σκόνης και ρύπων στην
ατμόσφαιρα, την απόρριψη υγρών αποβλήτων και ελαίων από τα μηχανήματα
κλπ. στο υπέδαφος.
Θα πρέπει να υπάρχουν νόμιμα λειτουργούντα λατομεία τα οποία θα
τηρούν τους περιβαλλοντικούς όρους και στα οποία θα γίνονται έργα
αποκατάστασης.
Δίκτυα υποδομής
Τα όποια δίκτυα υποδομής θα πρέπει να κατασκευάζονται σύμφωνα με τους
περιβαλλοντικούς όρους. Θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τα
οικοσυστήματα, το γεωπεριβάλλον και να στοχεύουν στην ανάπτυξη και την
ανάδειξη αυτών.
B.4.4. Αισθητική και επιστημονική αξία των γεωμορφολογικών

και γεωλογικών δομών
Σπήλαια (Ζώνη Π2)
Στα σπήλαια υπάρχει και ζωή. Πέρα από τη ζώνη της εισόδου όπου
βρίσκουν καταφύγιο διάφορα ζώα (απλοί επισκέπτες - τρωγλόξενα είδη), πιο
μέσα στο σπήλαιο συναντούμε τα τρωγλόφιλα είδη, που κατοικούν στο σπήλαιο
αλλά τρέφονται έξω από αυτό (π.χ. νυχτερίδες) και τα τρωγλόβια, που ζουν και
ολοκληρώνουν ολόκληρο τον κύκλο της ζωής τους μέσα στο σπήλαιο, χωρίς να
βγαίνουν ποτέ έξω.
Τα σπήλαια θεωρούνται σημαντικό κομμάτι του περιβάλλοντος και έχουν
άμεση σχέση με την ποιότητα της ζωής, καθώς τις περισσότερες φορές
σχετίζονται με το υπόγειο νερό που αντλείται με τις γεωτρήσεις για ύδρευση και
για άρδευση. Οπότε η μόλυνσή τους επιστρέφει πάντα σε εμάς τους ίδιους.
Είναι απαραίτητη η προστασία τους ως χώροι γεωεπιστημονικού
ενδιαφέροντος, ως βιοτόπους αλλά και ως χώρους εξαίσιας και μοναδικής
φυσικής ομορφιάς.
Θα πρέπει να αποτυπωθούν οι θάλαμοι του σπηλαίου, η γεωλογία της
περιοχής και να ληφθούν μέτρα προστασίας του από ανθρώπινες επεμβάσεις
(εκσκαφές, δονήσεις, κλπ).
Η ζώνη έρευνας προσδιορίσθηκε με βάση την γεωλογία, τη μορφολογία της
περιοχής και τις θέσεις παρατηρήσεις. Η ζώνη έρευνας αποτελεί και τη ζώνη
προστασίας μέχρι την πραγματοποίηση των προαναφερθέντων ερευνών.
Σπήλαιο Νέου Μοναστηρίου
Το σπήλαιο της Τ.Κ. Νέου Μοναστηρίου είναι ενδεικτική γεωμορφή της
διάβρωσης ασβεστολιθικών πετρωμάτων από το νερό της βροχής που εισέρχεται
στις ρωγμές των πετρωμάτων αυτών.

Σπήλαιο Θαυμακού
Στην Τ.Κ. Θαυμακού υπάρχει σπήλαιο το οποίο σήμερα έχει καλυφθεί από
δένδρα.
Σπήλαιο Βαρδαλή
Το σπήλαιο ανατολικά του οικισμού Βαρδαλή είναι ενδεικτική γεωμορφή
της διάβρωσης ασβεστολιθικών πετρωμάτων από το νερό της βροχής που
εισέρχεται στις ρωγμές των πετρωμάτων αυτών.
Περιοχή Βελεσιωτών (Ζώνη Π4)
Στην Τ.Κ. Βελεσιωτών, στα ορεινά κοντά στην κορυφή Βαθύγραικο
εντοπίσθηκαν απολιθώματα Orbitoides στον ανωκρητιδικό ασβεστόλιθο (δες
φωτογραφία 1053). Αποτελούν χαρακτηριστικά θαλάσσια απολιθώματα
Κρητιδικής ηλικίας. Καταδεικνύουν δηλαδή ότι η περιοχή κατά την περίοδο
αυτή ήταν βυθός θάλασσας και αποτελούσε τμήμα της παλαιάς θάλασσας
Τιθύος.
Θα πρέπει να γίνει χαρτογράφηση της περιοχής ώστε να αποτυπωθεί η
έκταση που εμφανίζονται και η σπουδαιότητά τους. Να εκτιμηθεί αν μπορεί να
αποτελέσει πάρκο γεωεπιστημονικού ενδιαφέροντος ή αν θα πρέπει να ληφθούν
άλλα μέτρα προστασίας τους.
Η ζώνη έρευνας προσδιορίσθηκε με βάση την γεωλογία, τη μορφολογία της
περιοχής και τις θέσεις παρατηρήσεις. Η ζώνη έρευνας αποτελεί και τη ζώνη
προστασίας μέχρι την πραγματοποίηση των προαναφερθέντων ερευνών.
Στην ίδια περιοχή μας διαβεβαίωσαν ότι υπάρχουν δύο καρστικά φρέατα ή
χύτρες, διαμέτρου μικρότερης του 1μ. και βάθους μεγαλύτερου των 100μ. Δεν
κατέστη δυνατό να τις εντοπίσουμε κατά την επίσκεψή μας στην περιοχή.

Οι ακόλουθες προτάσεις αποσκοπούν στην λήψη μέτρων πρόληψης ή

μετρίασης των γεωλογικών κινδύνων για την εξασφάλιση των κατ’ αρχήν
γεωλογικά κατάλληλων περιοχών ή την ενδεχόμενη αναβάθμιση του επιπέδου
γεωλογικής καταλληλότητας τμημάτων της περιοχής μελέτης για οικιστική ή
άλλη συναφή με δόμηση ανάπτυξη καθώς και μέτρων που επιβάλλονται από
την ανάγκη παράλληλης προστασίας των αξιοποιήσιμων γεωλογικών πόρων και
του γεωπεριβάλλοντος.
Εξασφάλιση των κατ' αρχήν γεωλογικά κατάλληλων περιοχών

Το μεγαλύτερο μέρος της Δ.Ε. Θεσσαλιώτιδας κρίνεται κατ’ αρχήν
κατάλληλο (Κ) για οικιστική ανάπτυξη.
Στις κατ’ αρχήν γεωλογικά κατάλληλες περιοχές θα πρέπει αφού
διασχίζονται ή γειτνιάζουν με ρέματα να γίνουν υδραυλικές μελέτες και να
οριοθετηθούν.
Στην πεδινή ζώνη, όπου παρουσιάζεται υψηλός υδροφόρος ορίζοντας, θα
πρέπει πριν από τη θεμελίωση να πραγματοποιείται γεωτεχνική έρευνα, για την
αντιμετώπιση των διαφορικών καθιζήσεων.
Αναβάθμιση επίπεδου γεωλογικής καταλληλότητας

Ζώνη ΚΠ1
Περιοχές, κατ’ αρχήν κατάλληλες υπό προϋποθέσεις για οικιστική,
βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη [ΚΠ1], είναι εκτάσεις που εγκυμονούν
κινδύνους ρευστοποιήσεων και ρωγματώσεων των εδαφών.
Θα πρέπει πριν από τη θεμελίωση να πραγματοποιείται γεωτεχνική έρευνα,
για την αντιμετώπιση των διαφορικών καθιζήσεων.
Ζώνη ΚΠ2
βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη χαρακτηρίζονται οι εκτάσεις γειτονικές
μεγάλων διευθετημένων ρεμάτων με πολλές αποστραγγιστικές τάφρους.
Θα πρέπει:
α) Πριν από τη θεμελίωση θα πρέπει να εκτελεστεί: Γεωλογική
χαρτογράφηση ανάλογης κλίμακας και τεχνική έκθεση της συνολικής έκτασης.
Υδραυλική μελέτη.
β) Επισημαίνουμε ότι η παραπάνω περιοχές που χαρακτηρίζονται ως κατ’
αρχήν κατάλληλες υπό προϋποθέσεις για οικιστική ανάπτυξη, περιοδικά
(10ετία) κατακλύζονται με νερό. Η διευθέτηση των ρεμάτων αποτελεί το

σημαντικότερο παράγοντα αντιμετώπισης του προβλήματος των πλημμυρών ή
των διαφορικών καθιζήσεων των περιοχών αυτών.
Ζώνη ΑΚ1
Είναι δυνατόν να περιορισθεί σημαντικά το εύρος της ζώνης [ΑΚ1] που
καλύπτει τις στενές περιοχές των ρεμάτων. Απαιτούνται μελέτες οριοθετήσεων
σε όλα τα υδατορέματα που διασχίζουν τους οικισμούς ή γειτνιάζουν άμεσα με
αυτούς. Στα όρια των Τοπικών Κοινοτήτων ένα σημαντικό περιβαλλοντικό
πρόβλημα σχετίζεται με την μη ύπαρξη οριοθετήσεων στα υδατορέματα που
διασχίζουν τους οικισμούς και τα οποία είναι πολλά και διαθέτουν κατά θέσεις
αρκετά πλούσια παρόχθια βλάστηση στην παραρεμάτια ζώνη τους η οποία ζώνη
όμως δεν έχει σημαντικό εύρος.
Οι κυριότεροι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη μη ύπαρξη μελετών
οριοθέτησης όπως άλλωστε προβλέπεται από το Ν. 3010/2002 είναι:
Η ανεξέλεγκτη καταπάτηση της κοίτης των υδατορεμάτων
Η μείωση της υδραυλικής διατομής λόγω απόρριψης εντός των κοιτών
απορριμμάτων, μπαζών κλπ
Οι σποραδικές και χωρίς προγραμματισμό διευθετήσεις της κοίτης των
υδατορεμάτων και η κατασκευή πρόχειρων και χωρίς προγραμματισμό
αντιπλημμυρικών έργων.
Η συστηματική υποβάθμιση της παρόχθιας βλάστησης.
Ζώνη ΑΚ2
Είναι δυνατόν να κατασκευαστούν έργα υποδομής στην περιοχή αφού
ληφθεί υπόψη ότι υπάρχει ενεργό ρήγμα στην περιοχή αυτή και γίνουν οι
αναγκαίες μελέτες.
Αξιοποίησης γεωλογικών πόρων

Επιφανειακά ύδατα
Η κατασκευή της λιμνοδεξαμενής νότια των ορίων του οικισμού Βαρδαλή
στο σημείο όπου συναντώνται το ρέμα που έρχεται από την Αγραπιδία και το
Παλαβόρεμα (Ζώνη Γ1), θα συμβάλλει στην κάλυψη των αρδευτικών αναγκών
των εκτάσεων της περιοχής.
Θέσεις που το γεωπεριβάλλον χρήζει ειδικής προστασίας

Υδάτινοι πόροι
Ρύπανση
Θα πρέπει να ληφθεί πρόνοια ώστε να κατασκευαστούν Εγκαταστάσεις
Επεξεργασίας Λυμάτων που να δέχονται το σύνολο των λυμάτων της Δ.Ε.
Θεσσαλιώτιδας.
Πρόληψη (Ύδρευση, Άρδευση, Ιαματικοί πόροι)
Σε κάθε υδροληπτικό έργο καθορίζεται μια περίμετρος προστασίας για την
ποιοτική προστασία του υπό εκμετάλλευση υδροφόρου ορίζοντα.
Ακολουθούν τα κριτήρια βάση των οποίων θα πρέπει να συνταχθεί η
υδρογεωλογική μελέτη που θα καθορίσει τις ζώνες προστασίας.
Τα κριτήρια καθορισμού της περιμέτρου προστασίας ποικίλλουν από χώρα
σε χώρα, ανάλογα με τους κανόνες υγιεινής, τα πρότυπα ποσιμότητας κ.λπ. και
περιλαμβάνουν ένα κατάλογο από απαγορευτικές ανθρώπινες δραστηριότητες
που μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα των υπόγειων νερών.

Οι επιπτώσεις των διαφόρων πηγών ρύπανσης εξαρτώνται από την απόσταση
από το υδροληπτικό έργο, τις ιδιότητες του ρύπου, καθώς και τα υδραυλικά
χαρακτηριστικά του υδροφόρου ορίζοντα και τη φύση των υλικών πάνω από
αυτόν.
Έτσι διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις:
1) Ευνοϊκές συνθήκες: Το υδροφόρο στρώμα προστατεύεται από την
παρουσία υλικών της ακόρεστης ζώνης με μεγάλη ικανότητα αυτοκαθαρισμού.
2) Μέτριες συνθήκες: Το υδροφόρο στρώμα έχει καλές ιδιότητες
αυτοκαθαρισμού.
3) Δυσμενείς συνθήκες: Το υδροφόρο στρώμα έχει ελάχιστη ή καθόλου
ικανότητα αυτοκαθαρισμού.
Η διακινδύνευση του εκμεταλλευόμενου υδροφόρου ορίζοντα είναι
μεγαλύτερη, όσο μικραίνει η απόσταση της πηγής ρύπανσης από το
υδροληπτικό έργο. Έτσι η περιοχή προστασίας υποδιαιρείται σε επιμέρους
ζώνες, που προσαρμόζονται ανάλογα με την επίδραση που μπορεί να έχει μια
πηγή ρύπανσης.
Οι ζώνες προστασίας καθορίζονται με βάση τα υδραυλικά χαρακτηριστικά
του υδροφορέα και των ανώτερων οριζόντων που τον καλύπτουν, καθώς και την
ικανότητα αυτοκαθαρισμού του εδαφικού ορίζοντα και της ακόρεστης ζώνης.
Ζώνες προστασίας
Οι ζώνες προστασίας ενός υδροληπτικού έργου είναι οι ακόλουθες:
Ζώνη προστασίας I (άμεσης προστασίας ή απαγορευμένη ζώνη)
Η ζώνη αυτή προφυλάσσει τον άμεσο χώρο γύρω από το υδροληπτικό έργο από
κάθε μορφή επίδρασης που μπορεί να προκύψει από επιφανειακούς
παράγοντες. Στην περίπτωση γεώτρησης περιλαμβάνει τον χώρο γύρω της σε
ακτίνα 10-30 μ. Στην περίπτωση πηγής περιλαμβάνει τις εγκαταστάσεις, την
πλησιέστερη περιοχή ανάντη αυτής (>20 μ) και τον χώρο κατάντη (2-5 μ).
Στη ζώνη Ι απαγορεύονται οι δραστηριότητες που αναφέρονται στις υποζώνες
ΙΙΑ, ΙΙΒ, ΙΙΙΑ και ΙΙΙΒ, καθώς επίσης και η κυκλοφορία οχημάτων, κάθε
γεωργική δραστηριότητα και κάθε δραστηριότητα που επιδρά στον εδαφικό
ορίζοντα και στην ακόρεστη ζώνη.
Ζώνη προστασίας II (ζώνη μικροβιολογικής προστασίας ή ζώνη 50 ημερών)
Η ζώνη αυτή έχει σκοπό να προφυλάξει το υδροληπτικό έργο από διάφορες
ανθρώπινες δραστηριότητες, ιδιαίτερα από μια ενδεχόμενη μικροβιακή
μόλυνση. Επειδή τα μικρόβια και ιδίως οι παθογόνοι μικροοργανισμοί έχουν
χρόνο ζωής στον υδροφόρο ορίζοντα περίπου 50 ημέρες, ονομάζεται ζώνη
μικροβιολογικής προστασίας ή ζώνη 50 ημερών. Η εξαφάνιση των μικροβίων
εξαρτάται από την ταχύτητα ροής, τη λιθολογική σύσταση του υδροφορέα, τις
διαδικασίες προσρόφησης, το χημισμό του υπόγειου νερού, το πάχος της
ακόρεστης ζώνης κ.λπ. Η ισόχρονη γραμμή 50 ημερών μπορεί να υπολογισθεί
με εφαρμογή ιχνηθετών, με τη βοήθεια πιεζομετρικών χαρτών ή με εφαρμογή
εμπειρικών τύπων γνωρίζοντας τις υδραυλικές παραμέτρους:
α) L50=v×50, όπου L50 είναι η απόσταση της γεώτρησης από την περίμετρο
προστασίας της ζώνης ΙΙ (m) και v είναι η πραγματική ταχύτητα ροής (m/d).
β) L50 =(Q/D×Sy×π)1/2, όπου Q είναι η αντλούμενη ποσότητα σε 50 ημέρες
(m3), D το πάχος του υδροφόρου στρώματος (m), Sy το ενεργό πορώδες και
π=3,14.
Στους καρστικούς υδροφόρους ορίζοντες πρέπει να αποκλείονται μερικά
τμήματα της περιοχής τροφοδοσίας που θεωρούνται ευάλωτα στη ρύπανση,
όπως: δολίνες, καταβόθρες, βαθιές καρστικές λεκάνες, ρήγματα και ζώνες
διάρρηξης, επιφανειακά ορυχεία, στοές που αποθηκεύουν νερό, τμήματα
καρστικών ρεμάτων που κατεισδύουν επιφανειακά νερά κ.λπ.
Ανάλογα με τα υδραυλικά χαρακτηριστικά του υδροφόρου ορίζοντα
(ταχύτητα υπόγειας ροής) υποδιαιρείται σε δύο υποζώνες:
Υποζώνη ΙΙΑ
Επεκτείνεται από τα όρια της ζώνης I μέχρι την ισόχρονη γραμμή των 10
ημερών. Η απόσταση αυτή πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 100 Μ, ανάντη του
υδροληπτικού έργου. Εκατέρωθεν της γεώτρησης επεκτείνεται μέχρι τα όρια της
ακτίνας επίδρασης της γεώτρησης, χωρίς να υπερβαίνει τα όρια της ζώνης
ανάκτησης.
Στην υποζώνη αυτή απαγορεύονται οι δραστηριότητες που αναφέρονται στις
υποζώνες ΙΙΒ, ΙΙΙΑ και ΙΙΙΒ, καθώς και κάθε γεωργική και κατασκευαστική
δραστηριότητα.
Υποζώνη ΙΙΒ
Επεκτείνεται από τα όρια της ισόχρονης γραμμής των 10 ημερών μέχρι τα
όρια της ισόχρονης γραμμής των 50 ημερών. Στην υποζώνη αυτή απαγορεύεται
κυρίως ότι αναφέρεται στις υποζώνες ΙΙΙΑ και ΙΙΙΒ, καθώς επίσης και οι
ακόλουθες δραστηριότητες: εγκατάσταση εργοστασίων, δημιουργία χώρων
αναψυχής, βοσκή ζώων, μεταλλευτικά έργα και εκρήξεις, εγκατάσταση
ιχθυοτροφείων, μεταφορά ραδιενεργών υλικών και ρύπων, δημιουργία
λατομείων, αποθήκευση ορυκτελαίων και δομικών υλικών, χρησιμοποίηση
λιπασμάτων, ανάπτυξη έργων υποδομής με παρεμβάσεις στο έδαφος κ.λπ.
Ζώνη προστασίας III (ζώνη χημικής προστασίας ή επιτηρούμενη ζώνη)
Καλύπτει την απομακρυσμένη περιοχή τροφοδοσίας της γεώτρησης και
περιβάλλει τη ζώνη ΙΙ. Η ζώνη αυτή έχει σκοπό να προστατεύσει τον υδροφόρο
ορίζοντα από χημικές ουσίες και ραδιενεργά απόβλητα. Σε συνθήκες σταθερής
ροής η ζώνη αυτή ταυτίζεται με τη ζώνη ανάκτησης.
Η περιοχή τροφοδοσίας μπορεί να εκτιμηθεί Η περιοχή τροφοδοσίας μπορεί
να εκτιμηθεί με βάση:
τον πιεζομετρικό χάρτη
τις υδραυλικές παραμέτρους και τις γενικές υδρογεωλογικές συνθήκες της περιοχής
εμπειρικά από τη σχέση Αr=Q/Ι, όπου:
Αr είναι η περιοχή τροφοδοσίας (km2) και Ι η κατείσδυση.
Η ακτίνα της κυκλικής περιοχής τροφοδοσίας δίνεται από τη σχέση:
r= (Αr/π)1/2 όπου:
r είναι η ακτίνα της γεώτρησης και π=3,14.
Υποδιαιρείται σε δύο υποζώνες:
Υποζώνη IIΙΑ
Επεκτείνεται σε απόσταση μέχρι 2000m από το υδροληπτικό έργο. Όταν η
ταχύτητα του υπόγειου νερού είναι μεγαλύτερη από 10m/day και προκύπτει
μεγάλη ακτίνα για τη ζώνη ΙΙ, θα πρέπει η υποζώνη ΙΙΙΑ να καλύπτει τα όρια της
ισόχρονης γραμμής των 50 ημερών.
Στην υποζώνη αυτή απαγορεύεται η εγκατάσταση: κτηνοτροφικών μονάδων,
διυλιστηρίων, χώρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, νεκροταφείων, χώρων
διάθεσης λυμάτων και αποβλήτων, βιομηχανιών εφόσον τα απόβλητά τους δεν

απορρίπτονται εκτός της υποζώνης ΙΙΙΑ και τέλος η χρήση φυτοφαρμάκων,
εντομοκτόνων και λιπασμάτων.
Υποζώνη IIIΒ
Επεκτείνεται μέχρι τα όρια του υπόγειου υδροκρίτη. Στην υποζώνη αυτή
απαγορεύεται η εγκατάσταση εργοστασίων που αποβάλλουν ραδιενεργές ουσίες,
χημικών και μεταλλευτικών εργοστασίων, πυρηνικών αντιδραστηρίων και
ελαιοτριβείων. Επίσης απαγορεύεται η διάθεση στο έδαφος τοξικών ουσιών,
φυτοφαρμάκων, εντομοκτόνων, φαινολών κ.λπ., καθώς και η μεταφορά ουσιών
που ρυπαίνουν. Η απόσταση των ορίων ΙΙΙΑ/ΙΙΙΒ δεν πρέπει να είναι μικρότερη
από 100m.
Καμένες εκτάσεις
Για την προστασία της περιοχής [Π3] που βρίσκεται κατάντη καμένης
έκτασης όπως και σε κάθε άλλη καμένη έκταση, θα πρέπει άμεσα να γίνει
προστασία του εδάφους με κορμοδέματα, να εκπονηθεί υδραυλική μελέτη που
θα προσδιορίσει την επάρκεια του ρέματος ή την ανάγκη αντιπλημμυρικών
έργων, να εκτιμηθεί από δασολόγους αν είναι εφικτό να αποκατασταθεί μόνη
της η βλάστηση ή θα απαιτηθεί αναδάσωση.
Ατμόσφαιρα
Τα λατομεία θα πρέπει να λειτουργούν σύννομα και να τηρούν τους
Περιβαλλοντικούς Όρους που έχουν τεθεί. Μελέτες προσδιορισμού εκπομπών
ρύπων θα προσδιορίσουν τα κατάλληλα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται ώστε
να αποτρέπεται η διασπορά ρύπων και σκόνης στην ατμόσφαιρα.
Περιοχές ιδιαιτέρου γεωεπιστημονικού ενδιαφέροντος (Γεώτοποι)
Θα πρέπει να οριστεί Φορέας Διαχείρισης που θα προβεί στις απαραίτητες
ενέργειες προκειμένου να κηρυχτούν οι περιοχές γεωεπιστημονικού
ενδιαφέροντος ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) ή ως Ειδικές Ζώνες
Διατήρησης (ΕΖΔ).
Ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες θα χαρτογραφήσουν τις περιοχές αυτές και
θα εκτιμήσουν τη σπουδαιότητά τους, ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα
προστασίας, βελτίωσης, ανάδειξης και διατήρησής τους.
Ο συντάκτης

Π
ΠΗΗΓ
ΓΕΕΣ
Σ -- Β
ΒΙΙΒ
ΒΛΛΙΙΟ
ΟΓΓΡ
ΡΑΑΦ
ΦΙΙΑ
Α
 Γεωλογικός χάρτης Ι.Γ.Μ.Ε, Φύλλο Δομοκός κλίμακα 1:50.000, 1957
 Γεωλογικός χάρτης Ι.Γ.Μ.Ε, Φύλλο Λεοντάρι κλίμακα 1:50.000, 1962
 Γεωλογικός χάρτης Ι.Γ.Μ.Ε, Φύλλο Σοφάδες κλίμακα 1:50.000, 1969
 Γεωλογικός χάρτης Ι.Γ.Μ.Ε, Φύλλο Φάρσαλα κλίμακα 1:50.000, 1969
 Ι.Γ.Μ.Ε, 1988, Σεισμοτεκτονικός χάρτης Ελλάδας 1:250.000
 Δομικά Έργα, Τόμος Α’ (Ν.Ε.Α.Κ., Αποφάσεις εγκύκλιοι), 1997
 Καλλέργης Γ. & Κούκης Γ., 1985, Τεχνική Γεωλογία, Τόμος Α, Πανεπιστήμιο
Πάτρας.
 Σούλιος Γ., Αποθέματα και διαχείριση του υπόγειου νερού.
 Δημόπουλος Δ. Χ., 1983, Τεχνική Γεωλογία, Εκδόσεις Γιαχούδη-Γιαπούλη
Ο.Ε.
 Μουντράκης Δ.Μ., 1985, Γεωλογία της Ελλάδας, Εκδόσεις UNIVERSITY
STUDIO PRESS
 Παπαζάχος (1989) Οι σεισμοί της Ελλάδας
 Apostolopoulos G, 1996, Combined Schlumberger and Dipole-Dipole Array-
2D Approach in Resistivity Interpretation, 58 Annual Meeting of European
Association of Exploration Geophysics (EAEG), Amsterdam, Holland.
 Apostolopoulos G., Pavlopoulos K, and Kofakis P, 1996, Development of
Geophysical - Geomorphological Investigation in Environmental Projects, 1st
Congress of the Balkan Geophysical Society (BGS), Athens, Greece.
 Hynes A. J., Nisbet E. G., Smith G. A., Welland M. J. P., 1972, Spreading and
emplacement ages of some ophiolites in the Othris region (eastern central
Greece), Z. Deutsch. Geol. Ges., Band 123, S. 455-468.
 Goudie, A., Anderson, M., Burt, T., Lewin, J., Richards, K., Whalley, B.,
Worsley, P. (1981): Geomorphological Techniques. Ed. for the British Geomor
phological Research Group, G.Allen and Unwin, London.
 Gregory, K., Walling, D. (1973):Drainage Basin form and process. A
geomorphological approach. Ed. Edward Arnold, p.p. 449, London 1973.
 Λέκκας, Ε., Παπανικολάου, Δ. & Λόζιος Στ., Αντισεισμικός σχεδιασμός και
οργάνωση Καρδίτσας - Σοφάδων.
 Ι. Aναστασόπουλος, Γ. Γκαζέτας, Ι. Μάλιος, 2008, Μεγάλη Σιδηροδρομική
Γέφυρα Δομοκού (ΣΓ26):Σχεδιασμός έναντι Σεισμικής Διάρρηξης.
 Δ. Παναγιωτόπουλος, Κ. Παπαζάχος, Ενεργός Τεκτονική της Θεσσαλίας και
Σεισμικότητα της Καρδίτσας.
 Παπαδημητρίου Μαργαρίτα- Ελένη, Φωτεινός Ιωάννης, 2011-2012,
Διπλωματική εργασία: Δυνητική επίδραση των σεισμικών - ενεργών
ρηγμάτων επί των γραμμικών τεχνικών έργων στην περιοχή της Ανατολικής
Θεσσαλίας και κεντρικής Μακεδονίας.
 Ν. Μαμάσης, Α. Μαυροδήμου, Α. Ευστρατιάδης, Μ. Χαϊνταρλής, Α. Τέγος, Α.
Κουκουβίνος, Π. Λαζαρίδου, Μ. Μαγαλιού, Δ. Κουτσογιάννης, 2007,
Διερεύνηση σεναρίων διαχείρισης του ταμιευτήρα Σμοκόβου.
 Άσκηση υπαίθρου στο οφιολιθικό σύμπλεγμα της Όθρυς στα πλαίσια του
μαθήματος του Γ’ εξαμήνου “Πετρολογία Πυριγενών Πετρωμάτων”,
Υπεύθυνοι Άσκησης: Ανδρέας Μαγκανάς, Καθηγητής και Παναγιώτης
Πομώνης, Λέκτορας.
 http://www.thermalsprings.gr
 http://www.neomonastiri.net/2012/07/blog-post_9186.html

Φ
ΦΩΩΤ
ΤΟΟΓ
ΓΡΡΑ
ΑΦΦΙΙΕ
ΕΣΣ


Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας - Δήμου Θεσσαλιώτιδας ΣΧΟΟΑΠ A

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας - Δήμου Θεσσαλιώτιδας ΣΧΟΟΑΠ A

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΣΧΟΟΑΠ Δήμου Θεσσαλιώτιδας (Μελέτη Γεωλογικής Καταλληλότητας)

Ιστορικό ανάθεσης ................................................................................................................ 6

Σκοπός - Αντικείμενο ............................................................................................................ 6

Μεθοδολογία εκπόνησης γεωλογικής μελέτης .............................................................. 8

Στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη ......................................................................................... 9

Θέση περιοχής μελέτης ...................................................................................................... 10

A.1. ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ........................................................................................ 13

A.1.1. Ενότητες του γεωμορφολογικού ανάγλυφου .................................................. 13

A.1.2. Χαρακτηριστικά του υδρογραφικού δικτύου ................................................... 16

Α.1.3. Έκταση των λεκανών απορροής στα ανάντη. .................................................. 18

Α.1.4. Γεωμορφολογικές ενότητες που σχετίζονται με αστάθειες και

Α.1.5. Τεχνητές τροποποιήσεις του ανάγλυφου και ιδιαίτερα του υδρογραφικού

A.2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ ......................................................................................................... 21

A.2.1. Γεωλογικοί σχηματισμοί με την ακρίβεια της κλίμακας αναφοράς ............ 22

A.2.2. Σπουδαιότερα τεκτονικά χαρακτηριστικά περιοχής ....................................... 25

Α.3. ΥΔΡΟΛΟΓΙΑ – ΥΔΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑ .............................................................. 29

Γραφείο Γεωλογικών & Περιβαλλοντικών μελετών: Νικόλαος Παπαδημητρίου

A.3.2. Υδρολιθολογικές ενότητες .................................................................................... 31

A.3.3. Χαρακτηριστικά υπογείων υδροφοριών ............................................................ 33

A.3.4. Υδροχημικά χαρακτηριστικά επιφανειακών και υπόγειων υδάτων ............ 35

Α.4. ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ .. 36

4.1. Εντοπισμός γεωλογικών καταστροφικών φαινομένων ..................................... 36

A.4.2. Αίτια ............................................................................................................................ 36

Α.5. ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ .............................................................................................. 38

5.1. Διαθέσιμα σεισμολογικά − σεισμοτεκτονικά στοιχεία της ευρύτερης

Α.5.2 Διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία για την εκδήλωση κυμάτων βαρύτητας

Α.6. ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ

A.6.1. Ομαδοποίηση των εδαφικών και βραχωδών σχηματισμών σε αναφορά με

A.6.2. Διάκριση των τεχνικογεωλογικών ενοτήτων ................................................... 43

A.6.3. Επίδραση των τεχνικογεωλογικών συνθηκών στην οικιστική ανάπτυξη

Α.7. ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ.................................................................................... 45

A.7.1.α. Συνθήκες υδροφορίας ........................................................................................ 45

Γραφείο Γεωλογικών & Περιβαλλοντικών μελετών: Νικόλαος Παπαδημητρίου

Α.7.1.δ,στ. Σημεία υδροληψίας ........................................................................................ 46

A.7.1.γ. Επιφανειακοί ταμιευτήρες ................................................................................. 48

A.7.2. Βιομηχανικά ορυκτά, μεταλλεύματα και φυσικά δομικά υλικά ................... 49

A.7.3. Ενεργειακές πρώτες ύλες ...................................................................................... 49

Α.8. ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ .......................................................................................... 50

A.8.1. Γεωπεριβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές ......................................................... 50

A.8.2. Ακτές επιδεκτικές σε διάβρωση και κατολισθήσεις ........................................ 50

A.8.3. Θέσεις υποβαθμισμένου γεωλογικού περιβάλλοντος οι οποίες χρειάζονται

A.8.4. Περιοχές ιδιαιτέρου γεωεπιστημονικού ενδιαφέροντος (Γεώτοποι) ......... 52

Β.1. ΣΧΕΤΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ

Β.2. ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΕΙΔΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ............. 57

Υγειονομική ταφή στερεών αποβλήτων ........................................................................ 57

Διαχείριση απορριμμάτων [ΕΧ1] ..................................................................................... 57

Διαχείριση στερεών απορριμμάτων – μπάζα [ΕΧ2] .................................................... 57

Διάθεση λυμάτων [ΕΧ3]..................................................................................................... 58

Λειτουργία κοιμητηρίων .................................................................................................... 58

Περιοχή Πειραματικής Γεωργίας [ΕΧ4] .......................................................................... 59

Β.3. ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ....................................................... 61

Β.4. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ...................................................... 63

B.4.2. Επιδεκτικότητα σε φυσικές ή τεχνητές δυσμενείς γεωπεριβαλλοντικά

B.4.3. Δυνατότητα αναβάθμισης υποβαθμισμένων περιοχών ................................. 63

B.4.4. Αισθητική και επιστημονική αξία των γεωμορφολογικών και γεωλογικών

Γραφείο Γεωλογικών & Περιβαλλοντικών μελετών: Νικόλαος Παπαδημητρίου

Αναβάθμιση επίπεδου γεωλογικής καταλληλότητας .................................................. 66

Αξιοποίησης γεωλογικών πόρων ..................................................................................... 67

Θέσεις που το γεωπεριβάλλον χρήζει ειδικής προστασίας ....................................... 67

ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ..................................................................................... 71

Γραφείο Γεωλογικών & Περιβαλλοντικών μελετών: Νικόλαος Παπαδημητρίου

Γραφείο Γεωλογικών & Περιβαλλοντικών μελετών: Νικόλαος Παπαδημητρίου

 Ο διαχωρισμός της περιοχής μελέτης σε ζώνες διάφορου βαθμού

Μεθοδολογία εκπόνησης γεωλογικής μελέτης