ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΙΤΑΡΙΔΗΣ Α3’

2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΧ.ΕΤΟΣ

ΜΕΤΑΜ/ΣΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΠΑΝΤΙΔΑΚΗΣ 2020-2021

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 1
Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 2
 1. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ
ΑΝΗΚΟΥΝ ΟΙ ΦΩΤΕΙΝΟΙ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΕΣ

Οι φωτεινοί σηματοδότες (φανάρια), ανήκουν σε δύο κατηγορίες.

Α) Στην ενέργεια και ισχύ και
Β) στις μεταφορές και επικοινωνίες, διότι είναι ένα τεχνολογικό επίτευγμα το οποίο βοηθάει
στην ομαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας των οχημάτων στους δρόμους.
Α1. Η ενέργεια υπάρχει παντού γύρω μας σε διάφορες μορφές (φύση, ηφαίστεια,
θάλασσες, μικρόκοσμος, φυσικά φαινόμενα, τροφή κ.α.. Είναι εκείνο το φυσικό μέγεθος που
προκαλεί τις διάφορες μεταβολές στον υλικό κόσμο, εμφανίζεται με διάφορες μορφές και
μετατρέπεται από μια μορφή ενέργειας σε άλλη. Η ενέργεια είναι απαραίτητο στοιχείο για να
εξελιχθεί η τεχνολογία. Τα εργοστάσια, οι Βιομηχανίες, οι παραγωγικές μονάδες που
παράγουν τεχνολογία και όλα τα συστήματα τεχνολογίας χρειάζονται ποσά ενέργειας για να
λειτουργήσουν. Οι μορφές με τις οποίες εμφανίζεται η ενέργεια είναι:

Α1.1. Δυναμική ενέργεια

Είναι η ενέργεια λόγω της δυνατότητας ενός σώματος να παράγει έργο λόγω της θέσης ή
της κατάστασης που βρίσκεται π.χ. μια γλάστρα σε ένα παράθυρο, ένα ελατήριο όταν το
συμπιέζουμε ή το τεντώνουμε

Α1.2. Κινητική ενέργεια

Είναι η ενέργεια που έχει ένα σώμα όταν κινείται με οποιονδήποτε τρόπο.
Η κινητική και η δυναμική είναι οι δύο μορφές της μηχανικής ενέργειας

Α1.3. Ηλεκτρική ενέργεια

Είναι η ενέργεια που μεταφέρει το ηλεκτρικό ρεύμα. Είναι για την ακρίβεια η κινητική
ενέργεια των ηλεκτρονίων μέσα σε έναν αγωγό (π.χ. καλώδιο).

Α1.4. Χημική ενέργεια

Είναι η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στους χημικούς δεσμούς οι οποίοι συγκρατούν τα
άτομα και τα μόρια όλων των ουσιών. Όταν οι ουσίες αντιδρούν χημικά, η ενέργειά τους
απελευθερώνεται ή απορροφάται μετατρέπεται σε άλλες μορφές. π.χ. τα καύσιμα, οι
μπαταρίες, το υλικό επικάλυψης των σπίρτων κ.α.

Α1.5. Πυρηνική ή ατομική ενέργεια

Είναι η ενέργεια που απελευθερώνεται όταν μετασχηματίζονται οι πυρήνες ατόμων σε ένα
μόριο.

Α1.6. Ραδιενέργεια
Ραδιενέργεια είναι το φαινόμενο της εκπομπής σωματιδίων ή ηλεκτρομαγνητικής
ακτινοβολίας από τους ασταθείς πυρήνες ορισμένων χημικών στοιχείων όπως το ουράνιο,
το ράδιο, το ακτίνιο κ.α. που γι' αυτό το λόγο ονομάζονται και ραδιενεργά στοιχεία.
Ραδιενέργεια προκύπτει επίσης και κατά τη διαδικασία παραγωγής πυρηνικής ενέργειας
στους πυρηνικούς αντιδραστήρες.

Α1.7. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Είναι πηγές ενέργειας που ανανεώνονται συχνά και προέρχονται από διάφορες φυσικές
πηγές όπως ο ήλιος (ηλιακή ενέργεια), ο άνεμος (αιολική ενέργεια), η γεωθερμία, η ενέργεια

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 3
του νερού (υδροδυναμική ενέργεια) και η βιομάζα (υλικό που παράγεται από οργανισμούς
και χρησιμοποιείται ως καύσιμο).

Α1.8. Συμβατικές Πηγές Ενέργειας

Είναι οι πηγές ενέργειας που δεν ανανεώνονται. Αυτό θα έχει κάποια στιγμή το αποτέλεσμα
την πλήρη εξαφάνισή τους. Τέτοιες πηγές είναι τα ορυκτά καύσιμα όπως ο άνθρακας, ο
λιγνίτης, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.

Α1.9. Ηλεκτρομαγνητική Ενέργεια

Προκύπτει από τα συγχρονισμένα ταλαντούμενα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία τα οποία
ταλαντώνονται. Αυτή η ενέργεια είναι παντού γύρω μας. Την εκπέμπει ο ήλιος, τα καλώδια
της ΔΕΗ, όλες οι συσκευές που τροφοδοτούνται με ηλεκτρική ενέργεια, οι κεραίες των
πομπών της τηλεόρασης, των ραδιοφώνων και των
κινητών, οι κεραίες των modem και των ασύρματων τηλεφώνων κ.α.

Η ισχύς είναι ένα μέγεθος που δείχνει πόσο γρήγορα παράγεται κάποιο έργο ή πόσο
γρήγορα μετατρέπεται μια μορφή ενέργειας σε κάποια άλλη. Ορίζεται ως το ποσό ενέργειας
που παράγεται, καταναλώνεται στην μονάδα του χρόνου.

Οι μορφές της ισχύος

Α1.10 Μηχανική Ισχύς: είναι η ισχύς που έχουν οι μηχανές κίνησης (αυτοκίνητο, τρένο,
αεροπλάνο, μοτοσυκλέτα) και μας δείχνει πόσο δύναμη έχει αυτή η μηχανή. Μονάδες
μέτρησης της μηχανικής ισχύος είναι οι ίπποι-άλογα.

Α1.11. Θερμική Ισχύς: είναι η θερμότητα που μεταφέρεται στο περιβάλλον στη μονάδα του
χρόνου. Π.χ. το μάτι της κουζίνας, το σώμα ενός καλοριφέρ κ.α.. Η θερμική ισχύς μετριέται
σε θερμίδες ανά ώρα ή Κcal/h.

Α1.12. Ηλεκτρική Ισχύς: είναι η μετατροπή της ενέργειας των κινούμενων ηλεκτρονίων σε
ωφέλιμη ισχύ. Moνάδα μέτρησης είναι το Watt.

Α1.13. Υδραυλική Ισχύς: είναι η ισχύς που οφείλεται στην ενέργεια και στην πίεση ενός
υγρού π.χ. το κομπρεσέρ σε ένα σκαπτικό μηχάνημα (μπουλντόζα) δίνει στο έμβολο
(πιστόνι) κίνησης του εκσκαφέα παροχή λαδιού υπό πίεση ή η πίεση και η ενέργεια του
νερού που πέφτει σε μια υδραυλική τουρμπίνα σε ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο.

Β1.Μέσο μεταφοράς αποτελεί οποιαδήποτε τεχνολογία χρησιμοποιείται για τη μετακίνηση

ανθρώπων και προϊόντων από το ένα μέρος στο άλλο.
Για να λειτουργήσει η σύγχρονη τεχνολογική κοινωνία, πολλά πράγματα πρέπει να
διακινηθούν. Η ανάγκη για μεταφορά αγαθών είναι προφανής, αν σκεφτούμε ότι οι πρώτες
ύλες και η παραγωγή προϊόντων είναι άνισα κατανεμημένες στις διάφορες χώρες.

Οι μεταφορές τα τελευταία χρόνια αποτελούν ολοένα και μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μας.
Είναι ένας μεγάλος και πολύπλοκος τομέας που μπορεί να ταξινομηθεί σε ομάδες όπως είναι:
- Οι χερσαίες μεταφορές
- Οι θαλάσσιες μεταφορές
- Οι εναέριες μεταφορές
Τα μέσα μεταφοράς είναι πολλά και με μεγάλες διαφορές μεταξύ τους, αφού έχουν σχεδιαστεί
για να ταιριάζουν στο περιβάλλον που κινούνται, αλλά και στο φορτίο που μεταφέρουν.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 4
 Εικ.1 Αυτοκινητόδρομος

Β1.1. Χερσαίες μεταφορές

Οι χερσαίες μεταφορές επιβατών και εμπορευμάτων γίνονται κυρίως με αυτοκίνητα και

τρένα.

Β1.2. Θαλάσσιες μεταφορές

Οι θαλάσσιες μεταφορές μέσω του νερού της θάλασσας, των ποταμών και των λιμνών με
ξύλινες βάρκες, ιστιοφόρα, σιδερένια ατμοκίνητα πλοία, φορτηγά πλοία, δεξαμενόπλοια,
επιβατηγά, υδρόπτερα, παγοθραυστικά και κάθε άλλης κατασκευής που μπορεί να επιπλέει
στο νερό.
Β1.3. Εναέριες μεταφορές

Σήμερα τα αεροσκάφη είναι τα ταχύτερα μέσα μεταφοράς αφού κινούνται ανεξάρτητα από τη
διαμόρφωση του εδάφους γι΄ αυτό και η χρήση τους έχει αυξηθεί σημαντικά. Μεταφέρουν
κυρίως επιβάτες αλλά και ευαίσθητα εμπορεύματα μεγάλης αξίας και μικρού όγκου.
Στα είδη αεροσκαφών περιλαμβάνονται:
· - αεροσκάφη με σταθερά πτερύγια (αεροπλάνα)
· - αεροσκάφη με περιστρεφόμενα φτερά (ελικόπτερα)
· - αερόστατα

Β. Επικοινωνίες

Οι άνθρωποι επικοινωνούν μεταξύ τους με τις κινήσεις, τον λόγο, την εικόνα και τη γραφή.
Κάθε μέρα, κάθε στιγμή, τα ζωντανά πλάσματα επικοινωνούν μεταξύ τους, δηλαδή
ανταλλάσσουν πληροφορίες.
Όλες οι μορφές επικοινωνίας περιλαμβάνουν ένα πομπό, ένα δέκτη και το μήνυμα που
μεταβιβάζεται, ενώ απαραίτητος είναι ένας κώδικας επικοινωνίας και το μέσον που προσφέρει
η τεχνολογία.
Από τα μέσα περίπου του 20ου αιώνα ξεκίνησε η ραγδαία ανάπτυξη των επικοινωνιών. Ο
κόσμος μίκρυνε. Το σταθερό και κινητό τηλέφωνο, η τηλεόραση και το ραδιόφωνο με τις
απευθείας συνδέσεις και τέλος το διαδίκτυο έκαναν τους ανθρώπους σε κάθε γωνιά της Γης
να έρθουν πιο κοντά και να κατανοήσουν ο ένας τον άλλον.
Στη σύγχρονη εποχή χρησιμοποιείται κατά κόρον το Internet και γενικότερα η διαδικτυακή
επικοινωνία μέσω εφαρμογών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 5
2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΜΑΚΕΤΑΣ
ΦΑΝΑΡΙΩΝ
Το αντικείμενο μελέτης στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι οι
φωτεινοί σηματοδότες.
Ο φωτεινός σηματοδότης ή στην καθομιλουμένη φανάρι είναι
μια κατηγορία σηματοδοτών, οι οποίοι ρυθμίζουν την
κυκλοφορία των οχημάτων με τη χρήση λαμπτήρων, οι οποίοι
φωτοβολούν εναλλασσόμενα και περιοδικά.

Είναι τοποθετηµένα σε διασταυρώσεις δρόμων, διασταυρώσεις

πεζών και άλλες θέσεις ώστε να ελέγχουν την ομαλή ροή
κυκλοφορίας. Οι φωτεινοί σηματοδότες εναλλάσσουν το
δικαίωμα του τρόπου χρήσης του οδικού δικτύου εμφανίζοντας
τα φανάρια ενός τυποποιημένου χρώματος (κόκκινο,
πορτοκαλί, πράσινο) χρησιμοποιώντας έναν παγκόσμιο κώδικα
Εικ.2 Φωτεινός σηματοδότης χρωµάτων ακόµα και για αυτούς που πάσχουν από
αχρωματοψία.

Ο τρόπος και ο χρόνος εναλλαγής των λαμπτήρων ρυθμίζεται από ειδικό ηλεκτρονικό
σύστημα, που ελέγχεται από αρμόδιους φορείς.
Το σύστημα αποτελείται από:
α. κολώνα στήριξης, η οποία αποτελεί τη βάση που θα στηρίξει το σύστημα των
λαμπτήρων
β. λάμπες, οι οποίες αποτελούν το κυριότερο χρηστικό κομμάτι αφού εκείνες είναι που
δίνουν το σήμα διαχείρισης κυκλοφορίας
γ. πλαίσιο στήριξης λαμπτήρων, στο οποίο τοποθετούνται οι λαμπτήρες
δ. χρωματιστά τζάμια, τα οποία κάνουν διακριτό το χρώμα κάθε εναλλαγής λειτουργίας
ε. καλώδια, μέσω των οποίων περνά ηλεκτρικό ρεύμα και δίνει την απαιτούμενη ισχύ ώστε
να λειτουργήσουν τα φανάρια.

Χρωματικές ενδείξεις
Όσον αφορά στις χρωματικές ενδείξεις, στην Ελλάδα, όπως και παγκοσμίως, εφαρμόζονται
τρία διαφορετικά χρώματα, πράσινο, κίτρινο και κόκκινο, σε σταθερή και αναλάµπουσα
µορφή.
Κατά τον ελληνικό Κ.Ο.Κ. υπάρχουν οι παρακάτω ενδείξεις:
• Πράσινη (green) σταθερή ένδειξη: Επιτρέπει την κίνηση.

• Κόκκινη (red) σταθερή ένδειξη: ∆ηλώνει υποχρέωση στάσης.

• Κίτρινη (yellow) σταθερή ένδειξη: Επιτρέπει την κίνηση µόνο εάν προφταίνεται η κόκκινη
ένδειξη.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 6
• : Συναντάται µόνο σε ενδείξεις για πεζούς και τους
επιτρέπει την κίνηση, µε ιδιαίτερη προσοχή.
• : Επιβάλλει ακινητοποίηση λόγω ιδιαίτερου κινδύνου.
• Κίτρινη αναλάµπουσα ένδειξη: Επιτρέπει την κίνηση, µε ιδιαίτερη προσοχή και µε
παραχώρηση προτεραιότητας προς όλους τους χρήστες.
Τα σύμβολα που είναι δυνατόν να εμφανίζονται στις ενδείξεις των φωτεινών σηματοδοτών
είναι βέλη πορείας, σύμβολα για πεζούς, ενδείξεις απαγόρευσης ή υποχρεωτικής πορείας,
ενδείξεις προειδοποιήσεως. Επίσης, υπάρχουν ειδικές ενδείξεις για επιλογή λωρίδας.

3.ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΦΩΤΕΙΝΩΝ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝ

Η θεσμοθέτηση ενιαίων κανόνων για την εγκατάσταση και λειτουργία τέτοιων συστημάτων,
όπου θα επιλέγεται κάθε φορά από τους αρμόδιους φορείς, έχει ιδιαίτερη σημασία
καθώς όλες οι μελέτες τονίζουν τη χρησιμότητα της λειτουργίας τους για τους οδηγούς
αυτοκινήτων, μοτοσυκλετών, ποδηλάτων, κ.ο.κ και τους πεζούς.
Ρυθμίζουν την κυκλοφορία στους δρόμους, συνεπώς αποσυμφορίζουν το κυκλοφοριακό
χάος κυρίως στις μεγάλες πόλεις. Επιδρούν θετικά στη συμπεριφορά των πεζών όταν
πρέπει να διασχίσουν μια διάβαση, μειώνοντας στο ελάχιστο τον κίνδυνο ατυχημάτων και
αυξάνοντας κατακόρυφα την ασφάλεια πεζών αλλά και οδηγών.

4.ΤΥΠΟΙ ΦΩΤΕΙΝΩΝ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΩΝ

Εικ.3 Τρίχρωμος φωτεινός σηματοδότης

Οι τρίχρωμοι φωτεινοί σηματοδότες είναι μια υποκατηγορία φωτεινών σηματοδοτών, οι

οποίοι χρησιμοποιούν λαμπτήρες με τρία διαφορετικά χρώματα. Συνήθως, οι λαμπτήρες
είναι όλοι λευκού χρώματος και ο χρωματισμός επιτυγχάνεται με την προσαρμογή
έγχρωμων φίλτρων ενώ οι πιο σύγχρονοι σηματοδότες χρησιμοποιούν φωτοδιόδους (LED).
Διεθνώς, τα συνήθη χρώματα είναι το ερυθρό (κόκκινο), το κίτρινο (πορτοκαλί) και το
πράσινο. Γενικά, ο ερυθρός σηματοδότης δηλώνει υποχρεωτική διακοπή της πορείας.
Αντίθετα, ο πράσινος σηματοδότης δηλώνει την συνέχιση της πορείας. Τέλος, ο κίτρινος
σηματοδότης δηλώνει γενικά προειδοποίηση ή κίνδυνο.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 7
Οι τρίχρωμοι σηματοδότες χρησιμοποιούνται για να ρυθμίζουν την κίνηση δίνοντας εκ
περιτροπής προτεραιότητα σε πολυσύχναστα ρεύματα κυκλοφορίας, τα οποία
διασταυρώνονται. Μια σπάνια περίπτωση είναι η εκ περιτροπής χρήση στενού δρόμου σε
ρεύματα αντίθετης κατεύθυνσης (κυρίως λόγω έργων στο υπόλοιπο οδόστρωμα).

Πέρα από τη ρύθμιση της κυκλοφορίας των οχημάτων, οι φωτεινές σημάνσεις

χρησιμοποιούνται επιπλέον για τη ρύθμιση της διέλευσης/διάβασης πεζών και
ποδηλατιστών, ενώ η χρήση τους επεκτάθηκε στη σηματοδότηση των τροχιοδρόμων
(τραμ).

Σε κάποιες χώρες του κόσμου, που υπάρχει ανεπτυγμένο

δίκτυο ποδηλατοδρόμων, χρησιμοποιούν φωτεινούς
σηματοδότες, οι οποίοι αφορούν μόνο τους ποδηλάτες.

Τα χρώματα, η διάταξη και η λειτουργία αυτών των

σηματοδοτών είναι παρόμοια με εκείνη των λοιπών οχημάτων.

Όταν φωτίζονται, προβάλλεται, συνήθως, το εικονόγραμμα ενός

ποδηλάτου, όπως φαίνεται στην δίπλα εικόνα
Εικ.4 Σηματοδότες
ποδηλατιστών
Οι σηματοδότες οι οποίοι ρυθμίζουν
την κυκλοφορία των πεζών, έχουν
στον ιστό τους εικονογράμματα ανθρώπων και δεν είναι
τρίχρωμοι, όπως εκείνοι των οχημάτων, αλλά δίχρωμοι. Ο
ερυθρός σηματοδότης έχει στον ιστό του μια φιγούρα ανθρώπου
σε στάση προσοχής και ο πράσινος μια φιγούρα ανθρώπου σε
στάση βαδίσματος. Τις φιγούρες αυτές ο ελληνικός λαός
ονομάζει "Σταμάτη" και "Γρηγόρη", αντίστοιχα.

Σε διασταυρώσεις με μεγάλη κίνηση οχημάτων, ο "Γρηγόρης" δεν ανάβει συνεχώς, αλλά

πάλλεται, το οποίο σημάνει πως οι πεζοί στο σημείο εκείνο μπορούν να διασχίζουν το
δρόμο δίνοντας μεγάλη προσοχή και παραχωρώντας προτεραιότητα στα διερχόμενα
οχήματα.

Εικ.6, Αριστερά: Σηματοδότης με αντίστροφη

μέτρηση, Γερμανία. Εικ.7 Δεξιά: Σηματοδότης με αντίστροφη μέτρηση για το Τραμ,
οδός Γουβέλη, Νέος Κόσμος (Αθήνα).

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 8
Σε πολλές χώρες του κόσμου, οι οδηγοί ή/και οι πεζοί ενημερώνονται για την διάρκεια της
φωτεινής ένδειξης του σηματοδότη με ειδική οθόνη, που τοποθετείται σε ευκρινές σημείο,
κοντά στον εν λόγω σηματοδότη, και αναγράφει τον υπολειπόμενο χρόνο μέχρι την
επόμενη εναλλαγή του.

Στην Ελλάδα, αυτό το σύστημα δεν έχει υιοθετηθεί ευρέως, όμως υφίσταται σε μεμονωμένες
περιπτώσεις. Μια τέτοια περίπτωση είναι η οθόνη αντίστροφης μέτρησης του "ερυθρού"
σηματοδότη για το Τραμ Αθήνας, που ρυθμίζει την έξοδο των οχημάτων από την οδό
Γουβέλη προς την λεωφόρο Ηλία Ηλιού, μετά τη στάση Νέος Κόσμος, στην κατεύθυνση
από Σύνταγμα προς το Φάληρο. Τελευταία, τοποθετήθηκαν πειραματικά στην Αθήνα
οθόνες αντίστροφης μέτρησης σε φανάρια πεζών στις Λεωφόρους Ανδρέα Συγγρού και
Ποσειδώνος. Τελευταία έχουν υιοθετήσει αυτό το σύστημα και άλλες πόλεις της Ελλάδας.

5. ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΦΑΝΑΡΙΩΝ

Συναντώντας κάποιος φωτεινούς σηματοδότες, μπορεί να διακρίνει και να επισημάνει τους
διαφορετικούς τρόπους λειτουργίας τους.

Κανονική λειτουργία του σηματοδότη

Ένας φωτεινός σηματοδότης βρίσκεται σε κανονική λειτουργία όταν χρησιμοποιεί περιοδικά
και τα τρία χρώματα. Σε αυτή τη περίπτωση, ένα ρεύμα κυκλοφορίας έχει ερυθρό
σηματοδότη, το οποίο επιβάλει διακοπή πορείας για όσο χρονικό διάστημα ένα άλλο ρεύμα
κυκλοφορίας διέρχεται κανονικά έχοντας πράσινο σηματοδότη.

Στις περισσότερες χώρες και ιδίως στην Ευρώπη, οι τρεις λαμπτήρες έχουν κατακόρυφη
διάταξη. Στην βάση βρίσκεται το πράσινο, στη μέση το κίτρινο και στη κορυφή το ερυθρό.
Τα πράσινα και τα κόκκινα φώτα εναλλάσσονται περιοδικά, επιτρέποντας ή απαγορεύοντας
αντίστοιχα την πορεία ενός ρεύματος κυκλοφορίας. Το κίτρινο φως ανάβει για λίγα
δευτερόλεπτα, ως προειδοποίηση κάθε εναλλαγή μεταξύ πράσινου-κόκκινου και κόκκινου-
πράσινου.
Πιο συγκεκριμένα, σε μερικές χώρες, όπως η Ελλάδα, το κίτρινο φως ανάβει μόνο για να
προαναγγείλει τον ερυθρό σηματοδότη, οπότε υπαγορεύει στους οδηγούς των οχημάτων να
σταματήσουν, εκτός αν βρίσκονται τόσο κοντά στο σηματοδότη, ώστε να είναι επικίνδυνο να
σταματήσουν ξαφνικά. Σε αυτή την περίπτωση, το κίτρινο φως ανάβει μόνο του, μόλις
σβήσει το πράσινο φως και μέχρι να ανάψει το κόκκινο φως.
Όμως, σε πολλές χώρες του εξωτερικού, (παλαιότερα ίσχυε και στην Ελλάδα) το κίτρινο
φως ανάβει και για να προαναγγείλει τον πράσινο σηματοδότη, ώστε οι οδηγοί να τίθενται
σε ετοιμότητα, για να συνεχίσουν την πορεία τους. Σε αυτή την περίπτωση, το κίτρινο φως
ανάβει παράλληλα με το κόκκινο, λίγα δευτερόλεπτα προτού σβήσει το κόκκινο και
ανάψει μόνο το πράσινο φως.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 9
Λειτουργία διάβασης πεζών
Σε πολλές χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, ορισμένοι σηματοδότες
τοποθετούνται σε διαβάσεις πεζών σε πολυσύχναστους
δρόμους. Στην καθομιλουμένη λέγονται "πεζοφάναρα".
Είναι ρυθμισμένοι να δείχνουν πάντοτε το πράσινο φως
στους οδηγούς. Αν όμως κάποιος πεζός θελήσει να
διασχίσει με ασφάλεια το δρόμο, τότε διακόπτει την
κυκλοφορία των οχημάτων πιέζοντας ένα ηλεκτρικό
κομβίο (κουμπί) στο στύλο των σηματοδοτών (και στις
δύο πλευρές τις διάβασης), το οποίο μετά από λίγα
δευτερόλεπτα ενεργοποιεί τον ερυθρό σηματοδότη των
οχημάτων (το πράσινο σηματοδότη των πεζών,
αντίστοιχα). Μετά από μερικά δευτερόλεπτα, όσα Εικ.8 Διάβαση πεζών με πιεζόμενο
χρειάζεται ένας μέσος άνθρωπος, για να διασχίσει κομβίο στην Πράγα, Τσεχία.
κάθετα όλο το οδόστρωμα (και αφού ο σηματοδότης των
πεζών γίνει ερυθρός, ώστε να διακόψει τη διέλευσή τους), επανέρχεται ο πράσινος
σηματοδότης των οχημάτων έως ότου το κουμπί πιεστεί ξανά από κάποιον άλλο πεζό.
Ο χρόνος, που απαιτείται, για να γίνει η εναλλαγή των σηματοδοτών μετά την πίεση του
κουμπιού, δεν είναι συνήθως σταθερός, αλλά εξαρτάται από τη χρονική απόσταση δύο
διαδοχικών ενεργοποιήσεων.

Λειτουργία απενεργοποίησης του σηματοδότη

Λειτουργία απενεργοποίησης σηματοδότη.

Ένας φωτεινός σηματοδότης βρίσκεται σε λειτουργία απενεργοποίησης όταν χρησιμοποιεί

παλλόμενα μόνο το πορτοκαλί φως. Σε αυτή τη περίπτωση, ένα ρεύμα κυκλοφορίας
έχει μόνιμα παλλόμενο κίτρινο φως, το οποίο επιβάλλει ανακοπή ταχύτητας και
παραχώρηση προτεραιότητας σε πεζούς και στο άλλο ρεύμα κυκλοφορίας, το οποίο
διέρχεται ελεύθερα χωρίς σηματοδότες. Αυτή η λειτουργία εφαρμόζεται όταν τα
διασταυρούμενα ρεύματα δεν είναι πολυσύχναστα. Εδώ διακρίνονται δύο περιπτώσεις:
1) Τα διασταυρούμενα ρεύματα είναι πολυσύχναστα μόνο σε ώρες αιχμής, άρα τον
υπόλοιπο χρόνο (κυρίως τις νυκτερινές ώρες) δεν χρειάζεται να λειτουργούν κανονικά οι
σηματοδότες. Τότε, στο ένα ρεύμα απενεργοποιούνται οι σηματοδότες (σαν να μην
υπάρχουν), ενώ στο άλλο ρεύμα πάλλεται μόνο το μεσαίο κίτρινο φως.
2) Τα διασταυρούμενα ρεύματα δεν είναι πολυσύχναστα όλο το εικοσιτετράωρο. Επομένως,
το ένα ρεύμα κινείται ελεύθερα χωρίς σηματοδότες, ενώ στο άλλο ρεύμα τοποθετείται
μονόχρωμος σηματοδότης με δυο λαμπτήρες, οι οποίοι πάλλονται ταυτόχρονα με κίτρινο
φως.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 10
Ασφαλής λειτουργία του σηματοδότη
Ένας φωτεινός σηματοδότης βρίσκεται σε ασφαλή λειτουργία όταν χρησιμοποιεί μόνο το
κόκκινο και το πορτοκαλί φως. Σε αυτή τη περίπτωση, στη κορυφή της τριάδας βρίσκεται ο
ερυθρός σηματοδότης, ενώ στη μέση και στη βάση βρίσκεται ο κίτρινος σηματοδότης. Αυτή
η κατάσταση διαφέρει από την κατάσταση κανονικής λειτουργίας μόνο στο ότι αντί του
πράσινου σηματοδότη, ανάβει πάντα το κίτρινο παλλόμενο, ενώ το μεσαίο κίτρινο και το
κόκκινο φως λειτουργεί κανονικά. Αυτό σημαίνει ότι όταν είναι αναμμένος ο ερυθρός
σηματοδότης, ένας οδηγός υποχρεούται να διακόψει την πορεία του, ενώ όταν πάλλεται ο
κίτρινος σηματοδότης, ο οδηγός υποχρεούται να διασχίσει τη διασταύρωση με προσοχή και
να παραχωρήσει προτεραιότητα σε άλλα οχήματα ή πεζούς.
Η ασφαλής λειτουργία, μπορεί να αφορά μόνο μια πλάγια κατεύθυνση, γι' αυτό υπάρχουν
και σηματοδότες με παλλόμενα βέλη, τα οποία προειδοποιούν, όσους οδηγούς επιλέξουν
να ακολουθήσουν αυτή την κατεύθυνση, να προχωρήσουν με προσοχή και να
παραχωρήσουν προτεραιότητα σε διερχόμενα οχήματα ή πεζούς.

Μονόχρωμος φωτεινός σηματοδότης

Λειτουργία αναγγελίας ερυθρού σηματοδότη

Ορισμένοι σηματοδότες με δύο λαμπτήρες, οι οποίοι πάλλονται ταυτόχρονα με κίτρινο φως,
τοποθετούνται σε αρκετούς δρόμους ταχείας κυκλοφορίας μόνο και μόνο, για να
προειδοποιήσουν τους οδηγούς, ότι προσεγγίζουν ερυθρό σηματοδότη, άρα πρέπει να
ελαττώσουν την ταχύτητά τους, ώστε να σταματήσουν έγκαιρα. Αντίστροφα, οι λαμπτήρες
του σηματοδότη είναι σβηστοί ενημερώνοντας τους οδηγούς, ότι ο σηματοδότης, που
προσεγγίσουν, είναι πράσινος. Ο χρόνος ενεργοποίησης και απενεργοποίησης αυτών των
σηματοδοτών ρυθμίζεται ανάλογα με την απόσταση του τρίχρωμου σηματοδότη από το
σημείο και το όριο ταχύτητας της οδού.

Λειτουργία αναγγελίας κινδύνου/διάβασης

Είναι σηματοδότες με δύο (συνήθως) λαμπτήρες, οι οποίοι πάλλονται ταυτόχρονα με κίτρινο
φως εφιστώντας την προσοχή των οδηγών και τοποθετούνται κυρίως έξω από σχολεία,
παιδικούς σταθμούς, παιδικές χαρές και γενικότερα κοντά σε διαβάσεις παιδιών ή ατόμων,
που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, ή σε επικίνδυνα σημεία (όπως επικίνδυνες στροφές,
κινητά εμπόδια, οδικά έργα σε εξέλιξη). Οι οδηγοί πρέπει να ανακόπτουν ταχύτητα και να
διέρχονται πολύ προσεκτικά από αυτή τη περιοχή.

Λειτουργία αναγγελίας διακοπής πορείας

Είναι σηματοδότες, οι οποίοι πάλλονται ταυτόχρονα με κόκκινο φως (σπανιότερα με διπλό
εναλλασσόμενο κόκκινο φως) και τοποθετούνται κυρίως σε ισόπεδες σιδηροδρομικές
διαβάσεις, πριν τις εισόδους χαμηλών σηράγγων ή γεφυρών, έξω από πυροσβεστικούς
σταθμούς, έξω από αμαξοστάσια, κοντά σε αποβάθρες οχηματαγωγών πλοίων, σε
εισόδους κινητών γεφυρών ή κοντά σε περιοχές απ' όπου μπορεί να πετούν σε χαμηλό
ύψος αεροπλάνα. Οι οδηγοί πρέπει να ακινητοποιήσουν το όχημά τους έως ότου σβήσει ο
παλλόμενος ερυθρός σηματοδότης.
.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 11
6. ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ-ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
Πρόχειρο τεχνικό σχέδιο

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 12
Πλάγια πανοραμική όψη Κλίμακα 1:30
(Ως προς το πραγματικό μέγεθος)

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 13
Κάτοψη Κλίμακα: 1:30

Πρόσοψη Κλίμακα 1:30

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 14
Πλαϊνή δεξιά όψη Κλίμακα 1:30

Πλαϊνή αριστερή όψη Κλίμακα 1:30

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 15
 ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
Επιλογή εργασίας, πρόχειρη εκτίμηση αναγκαίων
υλικών, πρόχειρο σχέδιο
Συλλογή υλικών, έναρξη καταγραφής διαδικασίας σε
πρόχειρο αρχείο
Παραγγελία επιπλέον ηλεκτρονικών υλικών
Παραγγελία ξύλων βάσης, συναρμολόγηση βάσης
Αρχικό μοντάρισμα φαναριών, τεστ λειτουργίας
λαμπτήρων
Έναρξη γραπτού κώδικα προγραμματισμού
“Python”, έλεγχος λειτουργίας κώδικα
Σχεδιασμός επάνω στο ξύλο της βάσης ως προς το
που ακριβώς θα γίνουν τρύπες και θα τοποθετηθούν
τα φανάρια.
Άνοιγμα οπών και βίδωμα φαναριών, έλεγχος
λειτουργίας.
Κόψιμο γυαλόχαρτου ώστε να κολληθεί στο ξύλο
βάσης και να προσομοιάζει με το χρώμα της πίσσας
του πραγματικού δρόμου.
Κόλλημα γυαλόχαρτου.
Σχεδιασμός και κόψιμο στένσιλ. Τοποθέτηση στένσιλ
και ψεκασμός με λευκό σπρέι ώστε να
δημιουργηθούν οι διαβάσεις πεζών.
Συνέχιση γραψίματος κώδικα «Python»,
συνεχές τεστάρισμα,
διορθώσεις ως προς τους χρόνους εναλλαγής
χρωμάτων των φαναριών.
Απόφαση εμπλουτισμού μακέτας με πλάκες
πεζοδρομίου από αφρώδες πεπιεσμένο φύλλο,
τοποθέτηση οθόνης LCD εμφάνισης πληροφοριών
έργου, επιπλέον γραφή κώδικα προγραμματισμού,
ώστε να ενσωματωθούν και οι πληροφορίες της
οθόνης.
Έναρξη γραπτής εργασίας.
Τέλος γραπτής εργασίας, διάβασμα, τελικές
διορθώσεις, γραφή περίληψης /σχεδιάγραμμα
παρουσίασης.
Εκτύπωση, βιβλιοδεσία τελικής γραπτής εργασίας,
προετοιμασία παρουσίασης.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 16
7.ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ

Ξύλο Πριόνι Κόψιμο στις επιθυμητές

διαστάσεις του ξύλου βάσης
της μακέτας
μεντεσέδες Κατσαβίδι Βίδωμα μεντεσέδων
Καλώδια Τρυπάνι Άνοιγμα οπών
Κανάλι με κούμπωμα Κοπίδι Κόψιμο καναλιού για τη
για προστασία δημιουργία κουτιού
καλωδιώσεων υποδοχής των λαμπών led
Λαμπάκια led τριών Ψαλίδι και χάρακας Μέτρηση και κόψιμο
χρωμάτων πεπιεσμένου φύλλου σε
τετράγωνες ψηδίδες, κόψιμο
γυαλόχαρτου
Σιδερένιες σωλήνες Πιστόλι σιλικόνης Κόλληση καλωδίων και
12cm με σπείρωμα σταθεροποίησης τους
Παξιμάδια στερέωσης Κολλητήρι Για ένωση καλωδίων
Οθόνη LCD
Raspberry Pi 4 μίνι
φορητός υπολογιστής
Αντιστάσεις 10Κohm
400 point breadboard
Αφρώδες πεπιεσμένο
φύλλο
Γυαλόχαρτο
Σιλικόνη
Σπρέι
Καλάι
Ξυλόκολλα, βίδες,
μολύβι
Πολύμπριζο

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 17
8. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΗΚΕ
8.1
• Ξεκίνησα αφού είχαν κοπεί τα απαιτούμενα ξύλα,
σχεδίασα στο καπάκι/κάτοψη, με μολύβι τους δρόμους και τις θέσεις που θα μπουν
τα φανάρια.
• Συναρμολογώντας τα έφτιαξα ένα ανοιγόμενο κουτί το οποίο θα φιλοξενούσε μέσα
όλα τα καλώδια και το πολύμπριζο.

• Το καπάκι του στηρίζεται με μεντεσέδες όπως φαίνεται στην εικόνα 2

Εικ.9 ξύλινο καπάκι κουτιού, Εικ.10 ανοιγόμενο κουτί με καπάκι

σχεδίαση δρόμων στηριζόμενο από μεντεσέδες

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 18
8.2
• Πήρα τη βάση ένωσης καλώδίων (breadboard),(λέυκή πλακέτα), και με τη βοήθεια
και επεξήγηση του πατέρα μου, ένωσα πάνω σε αυτή τα καλώδια των φαναριών.
Επίσης σύνδεσα προσωρινά τα λαμπάκια led, για να δω εάν λειτουργούν.

Εικ.11 Bάση ένωσης καλωδίων (breadboard) με συνδεδεμένα τα καλώδια και τα led.

8.3
• Συναρμολόγησα τα φανάρια κόβοντας κανάλι προστασίας καλωδίων, ανοίγοντας
τρύπες, τοποθετώντας τα λαμπάκια και συνδέοντας τα καλώδια. Επίσης σύνδεσα την
οθόνη LCD και έλεγξα ένα λειτουργούν.

Εικ.12 Συναρμολογημένα φανάρια και σύνδεση με οθόνη LCD

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 19
8.4
• Τοποθέτησα το πολύμπριζο μέσα
στο κουτί με ότι είχα
συναρμολογήσει για ακόμη έναν
έλεγχο

Εικ.13 έλεγχος λειτουργίας και τοποθέτηση πολύμπριζου

8.5
• Ανοίχθηκαν οπές στα σημεία που θα τοποθετηθούν τα φανάρια και τοποθετήθηκαν
στις τελικές τους θέσεις

Εικ.14 Τοποθέτηση φαναριών

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 20
8.6
• Ανοίχθηκε οπή για να περαστούν τα καλώδια της οθόνης LCD, και φτιάχτηκε ξύλινο
πλαίσιο, ώστε να τοποθετηθεί μέσα

Εικ.15 πέρασμα καλωδίων οθόνης LCD Εικ.16 Κατασκευή πλαισίου που θα τοποθετηθεί η οθόνη

Εικ.17 Οθόνη LCD μέσα σε ξύλινο πλαίσιο

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 21
8.7
• Κόπηκαν τετράγωνα πλακάκια από αφρώδες πεπιεσμένο υλικό

Εικ.18 Τετράγωνα πλακάκια από αφρώδες πεπιεσμένο φύλλο πάχους 3mm

8.8
• Τοποθετήθηκε το γυαλόχαρτο και τα πλακάκια ώστε να αποδοθεί καλύτερα η υφή
του δρόμου και των πεζοδρομίων, καθώς επίσης κολλήθηκε και το πλαίσιο με την
οθόνη LCD
• Γράφτηκε ο κώδικας προγραμματισμού Python

Εικ.19 Μακέτα διασταύρωσης φαναριών και τοποθέτηση πλακών πεζοδρομίου

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 22
8.9
• Βάφτηκαν με σπρέι οι διαβάσεις αφού τοποθετήθηκε στένσιλ
• Συνδέθηκαν τα φανάρια και η οθόνη LCD με τον μίνι υπολογιστή Raspberry Pi
• Έγινε δοκιμή ως προς τους χρόνους εναλλαγής των φαναριών ώστε να ελεγχθεί εάν
λειτουργούν σωστά

Εικ.20 Τελική μακέτα διασταύρωσης φαναριών

Εικ.21 Λεπτομέρεια οθόνης με προβαλλόμενα τα στοιχεία του δημιουργού

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 23
9. ΚΩΔΙΚΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΕ ΓΛΩΣΣΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ “Python”
import lcddriver
import RPi.GPIO as GPIO # Import Raspberry Pi GPIO library
import time # Import the sleep function from the time module
from datetime import datetime
from threading import Thread
import subprocess

GPIO.setmode(GPIO.BOARD) # Use physical pin numbering

GPIO.setup(12, GPIO.OUT, initial=GPIO.HIGH)

GPIO.setup(10, GPIO.OUT, initial=GPIO.LOW)
GPIO.setup(8, GPIO.OUT, initial=GPIO.LOW)

GPIO.setup(7, GPIO.OUT, initial=GPIO.LOW)

GPIO.setup(11, GPIO.OUT, initial=GPIO.LOW)
GPIO.setup(13, GPIO.OUT, initial=GPIO.HIGH)

GPIO.setup(15, GPIO.OUT, initial=GPIO.LOW)

GPIO.setup(16, GPIO.OUT, initial=GPIO.LOW)
GPIO.setup(18, GPIO.OUT, initial=GPIO.HIGH)

GPIO.setup(19, GPIO.OUT, initial=GPIO.LOW)

GPIO.setup(21, GPIO.OUT, initial=GPIO.HIGH)

GPIO.setup(38, GPIO.OUT)
GPIO.setup(40, GPIO.IN)

display = lcddriver.lcd()

def FirstTrafficLight(Green, Orange, Red):

GPIO.output(12, Green)
GPIO.output(10, Orange)
GPIO.output(8, Red)

def SecondTrafficLight(Green, Orange, Red):

GPIO.output(7, Green)
GPIO.output(11, Orange)
GPIO.output(13, Red)

def ThirdTrafficLight(Green, Orange, Red):

GPIO.output(15, Green)
GPIO.output(16, Orange)
GPIO.output(18, Red)

def PeopleTrafficLight(Green, Red):

GPIO.output(19, Green)
GPIO.output(21, Red)

counterGPIO = 0
counterDisplay = 0
try:
while True: # Run forever

if counterGPIO is 0:
# Πράσινο στον δρόμο Α
FirstTrafficLight(GPIO.HIGH, GPIO.LOW, GPIO.LOW)
SecondTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
ThirdTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
PeopleTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.HIGH)

if counterGPIO is 6:
# Πορτοκαλί στον δρόμο Α
FirstTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.HIGH, GPIO.LOW)
SecondTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
ThirdTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
PeopleTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.HIGH)

if counterGPIO is 8:

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 24
 # Πράσινο στον δρόμο Β
FirstTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
SecondTrafficLight(GPIO.HIGH, GPIO.LOW, GPIO.LOW)
ThirdTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
PeopleTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.HIGH)

if counterGPIO is 14:
# Πορτοκαλί στον δρόμο Β
FirstTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
SecondTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.HIGH, GPIO.LOW)
ThirdTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
PeopleTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.HIGH)

if counterGPIO is 16:
# Πράσινο στον δρόμο Γ
FirstTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
SecondTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
ThirdTrafficLight(GPIO.HIGH, GPIO.LOW, GPIO.LOW)
PeopleTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.HIGH)

if counterGPIO is 22:
# Πορτοκαλί στον δρόμο Γ
FirstTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
SecondTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
ThirdTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.HIGH, GPIO.LOW)
PeopleTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.HIGH)

if counterGPIO is 24:
# Πράσινο για τους πεζούς
FirstTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
SecondTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
ThirdTrafficLight(GPIO.LOW, GPIO.LOW, GPIO.HIGH)
PeopleTrafficLight(GPIO.HIGH, GPIO.LOW)

counterGPIO += 1

if counterGPIO is 30:
counterGPIO = 0

if counterDisplay is 0:
display.lcd_clear()
display.lcd_display_string("Created by ", 1)
display.lcd_display_string("Pitaridis ", 2)
display.lcd_display_string("Emmanouil ", 3)
display.lcd_display_string(" ", 4)

if counterDisplay is 2:
display.lcd_clear()
display.lcd_display_string("Technology ", 1)
display.lcd_display_string("Project for ", 2)
display.lcd_display_string("For his school ", 3)
display.lcd_display_string("With love ", 4)

if counterDisplay is 4:
display.lcd_clear()
display.lcd_display_string("Date: ", 1)
display.lcd_display_string(datetime.now().strftime("%d/%m/%Y "), 2)
display.lcd_display_string("Time: ", 3)
display.lcd_display_string(datetime.now().strftime("%H:%M:%S "), 4)

counterDisplay += 1

if counterDisplay is 6:
counterDisplay = 0

time.sleep(1)

except KeyboardInterrupt:
print("You stopped the execution of the program")
except:
print("An error occured")

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 25
finally:
display.lcd_clear() # Clear the display
GPIO.cleanup() # Cleanup the GPIO

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 26
10. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
Πολύ πριν οι αυτοκινούμενες άμαξες αρχίσουν να αφήνουν τις ροδιές τους στους
χωματόδρομους των μεγάλων αστικών κέντρων, υπήρχαν αρκετές κλασικές άμαξες με
άλογα, καθώς και πεζοί, που δημιουργούσαν κυκλοφοριακό πρόβλημα. Υπήρξε λοιπόν
ένας μηχανικός των βρετανικών σιδηροδρόμων, ο John Peake Knight, ο οποίος σκέφτηκε
τη δεκαετία του 1860 να αναπαράγει μία μέθοδο που χρησιμοποιούσαν τα τραίνα, για τον
έλεγχο της κίνησης.
Οι σιδηρόδρομοι εκείνη την
εποχή διέθεταν ένα σύστημα
σηματοδοσίας με μικρούς
βραχίονες που εκτείνονταν από
ένα στύλο για να υποδείξουν
εάν μπορεί μια αμαξοστοιχία να
περάσει ή όχι. Η παραλλαγή
του Knight, χρησιμοποιούσε τις
υποδείξεις «stop» και «go» κατά
τη διάρκεια της ημέρας, ενώ τη
νύχτα διέθετε κόκκινα και
πράσινα φώτα, που άναβαν
μέσω μίας λυχνίας αερίου. Και,
Εικ.22 αριστ. Χειροκίνητο φανάρι, Εικ.23 δεξ. Σύγχρονο φανάρι φυσικά, η λειτουργία τους δεν
ήταν αυτόματη. Ένας
αστυνομικός βρισκόταν ανά πάσα ώρα και στιγμή δίπλα τους, ώστε να τα χειρίζεται.

Ο πρώτος σηματοδότης τοποθετήθηκε το 1868, έξω από το κοινοβούλιο, στο Λονδίνο,

στη διασταύρωση των Bridge Street και Great George Street. Η λειτουργία του έδειχνε να
αποδίδει, οπότε σιγά σιγά όλοι ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν την παραγωγή και άλλων
αντίστοιχων κατασκευών. Μέχρι που, ένα μήνα μετά, μία διαρροή αερίου προκάλεσε
έκρηξη, τραυματίζοντας τον αστυνομικό που χειριζόταν το φανάρι. Οι αρχές θεώρησαν αυτό
το μοντέλο ως επικίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια και το απέρριψαν. Ως ιδέα ένας
φωτεινός σηματοδότης ήταν σωστός. Απλά οι συνθήκες δεν ήταν ακόμα ώριμες για την
εξάπλωσή του.
Αυτό έγινε μερικές δεκαετίες αργότερα, στις αρχές του 20ού αιώνα, με
ταυτόχρονες προσπάθειες από την Ευρώπη αλλά, κυρίως, τις Ηνωμένες
Πολιτείες. Αρκετές πατέντες είχαν κατατεθεί τότε, η κάθε μία με το δικό της
τρόπο λειτουργίας. Εξελίξεις μάλιστα υπήρχαν και αρκετά αργότερα, με ιδέες
όπως το marshalite, ένα περιστροφικό σήμα κυκλοφορίας που έδινε και το
χρόνο που θα έπρεπε να περιμένει κανείς μεταξύ του πράσινου, του
πορτοκαλί και του κόκκινου. Σημαντικός σταθμός, ωστόσο, σε αυτή τη
διαδρομή, ήταν η εφεύρεση του Ernst Sirrine, όπου το 1910 εγκαινίασε ένα
αυτοματοποιημένο σύστημα φαναριών στο Σικάγο. Αυτό διέθετε
αντίστοιχα δύο πινακίδες, «proceed» και «stop», οι οποίες περιστρέφονταν
γύρω από την κολώνα ώστε να ενημερώνουν τους οδηγούς.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 27
 Εικ.24 Ο πρώτος σηματοδότης βραχίονας Εικ.25 Αυτοματοποιημένο σύστημα φαναριών
σχεδιασµένος από τον JP Knight το 1868 στο Λονδίνο στο Σικάγο με πινακίδες, «proceed» και «stop»

Ακολούθως, ήρθε το ηλεκτρικό αυτόματο φανάρι, το οποίο κατασκευάστηκε στην Αμερική

το 1912 και εφευρέτης του θεωρείται ο αστυνομικός Λέστερ Γουάιρ από το Οχάιο.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 28
Το πρώτο διασυνδεδεμένο σύστημα κυκλοφορίας εγκαταστάθηκε στο Σολτ Λέικ Σίτι το
1917 σε δρόμο με έξι διασταυρώσεις, και ελεγχόταν από χειροκίνητους διακόπτες. Ο
αυτόματος χειρισμός του συστήματος μπήκε τον Μάρτιο του 1922 στο Χιούστον του Τέξας.
Το 1923 ο Γκάρετ Μόργκαν πατεντάρισε τη δική του έκδοση. Ήταν ένας στύλος σε σχήμα Τ
με τρεις θέσεις: σταμάτημα, ξεκίνημα και σταμάτημα προς όλες τις κατευθύνσεις. Η τρίτη
κατάσταση έδινε στους οδηγούς τη δυνατότητα να σταματήσουν μέχρι να ξεκινήσει η
κυκλοφορία του αντίθετου ρεύματος, και επίσης, για την ασφάλεια των πεζών. Το μεγάλο
του πλεονέκτημα ήταν η δυνατότητα χειρισμού του από απόσταση μέσω μηχανικής
σύζευξης.

Η πρώτη πόλη που συνέδεσε με υπολογιστές το σύστημα φαναριών των δρόμων της ήταν
το Τορόντο το 1963.

Στην Ελλάδα ήδη από τις αρχές του '30 είχαν κάνει την εμφάνισή τους σε εφημερίδες οι
φωτογραφίες από φωτεινούς σηματοδότες που είχαν τοποθετηθεί σε διάφορες
πρωτεύουσες. Στο τέλος της δεκαετίας του '40 ελάχιστα φανάρια είχαν τοποθετηθεί σε
κάποιους δρόμους ενώ στα αρνητικά τους θεωρούνταν η απαρχαιωμένη τεχνολογία τους
αλλά και η τοποθέτησή τους σε μεγάλο ύψος που δεν εξυπηρετούσε τους οδηγούς.

Η ιδέα εισαγωγής του συστήματος φωτεινής σηματοδότησης των δρόμων ανήκει σε έναν
υπηρεσιακό παράγοντα, ο οποίος είχε αναλάβει τη διοίκηση της τροχαίας κινήσεως στην
Αθήνα, τον Αλέξανδρο Θεοφανίδη, ο οποίος στα συμπεράσματα που είχε καταθέσει για την
κατάσταση στους αθηναϊκούς δρόμους τόνιζε ότι οι οδηγοί έμοιαζαν να έχουν ορκιστεί να
κάνουν όσες περισσότερες παραβάσεις μπορούσαν. Οι πεζοί από την πλευρά τους
συνήθιζαν να περπατούν μέσα στη μέση του δρόμου και δεν ανέβαιναν στα πεζοδρόμια.

Το 1934 είχαν σημειωθεί 889 δυστυχήματα, με τραυματισμένες 128 γυναίκες, 112

ιδιωτικούς υπαλλήλους, 73 εργάτες, 65 μαθητές και 59 ανέργους. Το 1935 τα θύματα
ανήλθαν σε 949. Μία ακριβής στατιστική εκείνου του έτους (1935) αναφέρει ότι στην Αθήνα
κυκλοφορούσαν συνολικώς 29.063 οχήματα. Ήταν αγοραία 1.699, ταξί 3.021, ιδιωτικά
αυτοκίνητα 2.847, φορτηγά 2.706. λεωφορεία 1.632, μοτοσυκλέτες 845, ποδήλατα 8.902,
κάρα 7.278, ενώ είχαν απομείνει μόνον 59 άμαξες. Έτσι ο διοικητής της Τροχαίας
πρότεινε την εισαγωγή των φωτεινών σηματοδοτών. Τον Ιούλιο 1936 τοποθετήθηκε το
πρώτο ηλεκτρικό φανάρι στη διασταύρωση Σταδίου και Πεσματζόγλου. Το πρώτο
εκείνο φανάρι, το οποίο αγοράστηκε 70.000 δραχμές από το Βερολίνο, λειτουργούσε
δεκατέσσερις ώρες την ημέρα (08:00 – 22:00). Το βράδυ ένας υπάλληλος του δήμου το
έσβηνε μέσω διακόπτη που είχε τοποθετηθεί στην απέναντι γωνία. Για τον χρόνο εναλλαγής
των σημάτων λαμβανόταν υπόψη ο αριθμός των οχημάτων που διέρχονταν από τη
διασταύρωση.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 29
Το δεύτερο
φανάρι
τοποθετήθηκε,
αργότερα, στη
συμβολή των
οδών Σταδίου και
Αιόλου. Τα πρώτα
φανάρια δεν
απέδωσαν τα
αναμενόμενα.
Εξάλλου, το υψηλό
κόστος του ήταν
αποτρεπτικό για
την επέκταση του
συστήματος σε
όλη την πόλη.

Εικ.27 Η Σταδίου πλημμυρισμένη με αυτοκίνητα καθώς

οι πεζοί περιμένουν το πράσινο. Δεκαετία ’60.

Στη συνέχεια υπήρξε σειρά κινήσεων όπως η ίδρυση Σχολής Οδηγών για τους άνδρες της
Τροχαίας, η αγορά των πέντε πρώτων μοτοσυκλετών, οι πρώτες μονοδρομήσεις κεντρικών
οδών και η τοποθέτηση χιλίων σημάτων. Ωστόσο, το σημαντικότερο είναι ότι εφαρμόσθηκε
ένας φιλόδοξος σχεδιασμός κυκλοφοριακής αγωγής.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 30
11. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΥ
ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΦΑΝΑΡΙΑ

Όπως έχει γίνει κατανοητό, ένας φωτεινός σηματοδότης είναι ένα στοιχείο εξοπλισμού των
δρόμων µε πρωτεύουσα σημασία στη ρύθμιση της κυκλοφορίας των χρηστών της, όπως
και γενικότερα στην οδική ασφάλεια. Κατά συνέπεια, είναι επιτακτική η ανάγκη για
προτυποποίηση των βασικών στοιχείων της σηματοδότησης, δηλαδή των οπτικών
χαρακτηριστικών των σηματοδοτών. Η προτυποποίηση του χρώματος επιτρέπει την
εξοικείωση των οδηγών µε τη σηματοδότηση και την εύκολη αναγνώρισή της κάθε φορά
που το όχημα προσεγγίζει ένα φωτεινό σηματοδότη, αφού ουσιαστικά όλοι οι σηματοδότες
έχουν πάντα τις ίδιες αποχρώσεις των χρωµάτων τους. Η προτυποποίηση των στοιχείων
φωτεινότητας επιτρέπει στον οδηγό την έγκαιρη αντίληψη του σηματοδότη από απόσταση,
Στον ευρωπαϊκό χώρο εφαρμόζονται τα πρότυπα ΕΝ 12368 και DIN 67527. Παρακάτω
παρουσιάζονται τα βασικά σημεία του ΕΝ 12368, το οποίο καθορίζει τα οπτικά και
κατασκευαστικά χαρακτηριστικά των σηματοδοτών, τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις και τις
απαιτούμενες επιδόσεις κατά τους ελέγχους.

Εικ.28 Όρια χρωματικών αποχρώσεων φωτεινών σηματοδοτών κατά το πρότυπο ΕΝ 12368

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 31
Τα βασικά χαρακτηριστικά είναι η φωτεινή ένταση (luminous intensity), η αντίθεση µε το
περιβάλλον (contrast) και ο περιορισµός της θάµβωσης λόγω απευθείας πρόσπτωσης του
ηλιακού φωτός (phantom effect). Όσον αφορά στη φωτεινή ένταση, ορίζονται τρεις
κατηγορίες ελάχιστης και δύο κατηγορίες µέγιστης φωτεινής έντασης.

(σύστημα φωτεινών ενδείξεων)

Ουσιαστικά, τα βασικά στοιχεία εξοπλισμού σε µία σηματοδότηση είναι οι κεφαλές µε τα
φωτεινά σήµατα, αφού αυτές δίνουν τα εν λόγω σήµατα ρύθμισης της κυκλοφορίας. Κατά
συνέπεια, βασικής σημασίας στη σηµατοδότηση είναι η θέση των κεφαλών σε σχέση µε την
κυκλοφορία.
Υπάρχουν δύο εναλλακτικές δυνατότητες τοποθέτησης:
µίας κεφαλής, επάνω από το οδόστρωµα και δίπλα από το οδόστρωµα (είτε αριστερά, είτε
δεξιά). Κεφαλές τοποθετούνται επάνω από το οδόστρωµα όταν πρέπει να γίνουν έγκαιρα
αντιληπτές από τους οδηγούς από µακρινές αποστάσεις.
Το ύψος τοποθέτησης των κεφαλών σηματοδότησης θα πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να µην
προκαλείται πρόβληµα στα διερχόµενα από κάτω οχήματα ή πεζούς. Επίσης, θα πρέπει να
βρίσκεται µέσα σε όρια που να κάνουν την κεφαλή ορατή. Στην Ελλάδα ισχύουν τα εξής
μεγέθη:
• Για κεφαλές σηματοδοτών πάνω από τον δρόμο, η κάτω βάση του σώματος της
κεφαλής πρέπει να βρίσκεται σε ύψος τουλάχιστον 4,6 m από το οδόστρωµα, ενώ
η άνω βάση το πολύ 7,8 m από αυτό.

• Για κεφαλές σηματοδοτών δίπλα από την οδό, η κάτω βάση του σώματος της
κεφαλής πρέπει να βρίσκεται σε ύψος τουλάχιστον 2,4 m από το πεζοδρόμιο ή
από το οδόστρωµα ενώ η άνω βάση το πολύ 5,8 m από αυτά.

• Για κεφαλές σηματοδοτών σε προσβάσεις αυτοκινητοδρόμων, οι οποίοι

τοποθετούνται δίπλα από την οδό πρόσβασης, η κάτω βάση του σώματος της
κεφαλής πρέπει να βρίσκεται σε ύψος από 1,4 m έως 1,8 m από το οδόστρωµα.

• Για κεφαλές σηματοδοτών που βρίσκονται επάνω από κάθε λωρίδα κυκλοφορίας
(όπως σε σταθμούς διοδίων) η κάτω βάση του σώματος της κεφαλής πρέπει να
βρίσκεται σε ύψος από 4,6 m έως 5,8 m από το οδόστρωµα.

• Κεφαλές σηματοδοτών µε ενδείξεις για πεζούς πρέπει να βρίσκονται σε ύψος

από 2,1 m έως 3,0 m από το πεζοδρόµιο.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 32
Στην Ελλάδα οι πιο συνήθεις διατάξεις είναι οι μεταλλικοί στύλοι, σε σηματοδότες κόμβων.
Άλλες διατάξεις είναι μεταλλικά πλαίσια, για περιπτώσεις σηματοδοτών επάνω από κάθε
λωρίδα, ή αιώρηση από καλώδια, τα οποία µπορεί να στηρίζονται είτε σε κατακόρυφους
στύλους, είτε σε άλλα σώματα έξω από την οδό. Επίσης, είναι δυνατή η στήριξη της
κεφαλής απευθείας σε κάποιο αντικείμενο έξω από την οδό, όπως τοίχος ή γέφυρα.

Όσον αφορά στους μεταλλικούς στύλους, αυτοί µπορεί να είναι είτε κατακόρυφοι, είτε
κατακόρυφοι µε οριζόντιο βραχίονα επάνω από το οδόστρωµα. Οι κατακόρυφοι στύλοι είναι
συνήθως κυκλικής διατομής, διαμέτρου 100-150 mm και ύψους που εξαρτάται από το ύψος
τοποθέτησης της κεφαλής (συνήθως περί τα 3,0 m ύψος στύλου).
Τέλος, η στήριξη των στύλων γίνεται σε βάθος 1 μέτρου μέσα στο έδαφος.

Εικ.29 Σύστημα στήριξης κεφαλών

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 33
Σε περίπτωση που η κεφαλή στηρίζεται επάνω σε κατακόρυφο στύλο ή εξωτερική
επιφάνεια, χρησιμοποιούνται οι παρακάτω τρόποι στερέωσης:
• Απλοί βραχίονες: Για τη στερέωση ενός µεµονωµένου σώµατος σηµατοδότησης.
• ∆ιπλοί βραχίονες: Για τη στερέωση σε µία θέση, δύο όµοιων σωµάτων σηµατοδότησης
(µε ίδιο αριθµό σηµάτων, ίδιας διαµέτρου).
• Απλοί βραχίονες µε επέκταση: Για τη στερέωση σε µία θέση, δύο σωµάτων
σηµατοδότησης, όπου το δεύτερο έχει µικρότερο αριθµό σηµάτων
• Βραχίονες προέκτασης: Πρόκειται για βραχίονες µε µεγάλο άνοιγµα στήριξης, για τη
στερέωση του σώµατος σηµατοδότησης σε απόσταση από τον κατακόρυφο στύλο όταν
υπάρχουν εµπόδια που εµποδίζουν την ορατότητα.

Το σώµα είναι το βασικό δοµικό στοιχείο µίας κεφαλής σηµατοδότησης, καθώς επάνω του
στηρίζεται όλο το σύστημα του σηµατοδότη. Το υλικό κατασκευής του σώµατος µπορεί να
είναι µεταλλικό ή πλαστικό, το δε χρώµα του τέτοιο, ώστε να επιτυγχάνεται η µέγιστη δυνατή
αντίθεση µε το περιβάλλον. Με αυτήν την προϋπόθεση, το καταλληλότερο χρώµα είναι το
σκούρο πράσινο, χωρίς να αποκλείονται και κάποια άλλα.

Κατά την εγκατάσταση ενός φωτεινού σηµατοδότη είναι

απαραίτητο να ληφθεί υπόψιν η αντίθεση µε το
περιβάλλον, καθώς και το πόσο ορατό είναι ένα φανάρι
όταν πέφτει απευθείας επάνω του ηλιακή ακτινοβολία. Τα
δύο αυτά φαινόμενα προκαλούν δυσκολίες στην οπτική
αναγνώριση των σηµάτων. Για την εξασφάλιση αυτών που
προαναφέρθηκαν, είναι αρχικά το χρώµα της μπροστινής
επιφάνειας του σώµατος της κεφαλής (θυρίδες). Από εκεί
και πέρα, σε περιπτώσεις που ο προσανατολισμός και το
περιβάλλον του σηµατοδότη δυσκολεύει το πρόβληµα, τότε
τοποθετείται περιμετρικά της κεφαλής ειδικό πλαίσιο
αντίθεσης σε κατάλληλες διαστάσεις.

Εικ.31 Φωτεινός σηµατοδότης επάνω από την οδό,

όπου διακρίνεται το λευκό πλαίσιο αντίθεσης και το
σκιάδιο επάνω από κάθε σήμα.

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 34
Οι φωτεινές πηγές που χρησιµοποιούνται σε έναν σηµατοδότη είναι ο πιο καθοριστικός
παράγοντας στο ζήτηµα του κόστους λειτουργίας του συστήµατος σηµατοδότησης. Η
φωτεινή πηγή θα πρέπει να συνδυάζει χαµηλή κατανάλωση, ικανοποιητικά φωτεινά
χαρακτηριστικά, διάρκεια στην απόδοση και αξιοπιστία λειτουργίας.
Οι τύποι φωτεινών πηγών που χρησιµοποιούνται σήµερα είναι οι εξής:
• Λαμπτήρες πυρακτώσεως: Είναι οι παλαιότεροι τύποι λαμπτήρων σε σηµατοδότες.
Λειτουργούν µε τάση 220 V και έχουν ισχύ 25-100 Watt (για σηµατοδότες οχημάτων,
75-100 Watt). Έχουν διάρκεια ζωής περίπου 8.000 ώρες.

• Λαµπτήρες αλογόνου: Βελτιωµένη εκδοχή λαµπτήρων, µε πολύ χαµηλότερη

κατανάλωση και µεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Λειτουργούν µε τάση 10-15 V, µε χρήση
µετασχηµατιστή, και έχουν ισχύ 20-30 Watt σε κάθε εφαρµογή. Έχουν διάρκεια ζωής
περίπου 15.000 ώρες.

• Φωτεινές πηγές µε διόδους LED: Η τελευταία εξέλιξη στο χώρο της φωτεινής
σηµατοδότησης. Έχουν ισχύ 10-15 Watt, αλλά µε πολύ χαµηλές απώλειες, και
διάρκεια ζωής περίπου 100.000 ώρες

Εικ.32 Λαµπτήρες σηματοδοτών. Εικ.33 Σύστημα φωτισμού τύπου led

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 35
12. ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

Ξύλα 30€
Μεντεσέδες 5€
Καλώδια 5€
Κανάλι με κούμπωμα για προστασία 2€
καλωδιώσεων
15 Λαμπάκια led τριών χρωμάτων 2€
6 Σιδερένιους σωλήνες ύψους 12cm με 7.20€
σπείρωμα
Παξιμάδια στερέωσης 1€
Οθόνη LCD 4.50€
Raspberry Pi 4 μίνι φορητός υπολογιστής 85€
Αντιστάσεις 10Κohm 1€
400 point breadboard 3€
Αφρώδες πεπιεσμένο φύλλο 2.50€
Γυαλόχαρτο 3€
Ράβδοι Σιλικόνης 1€
Σπρέι χρώματος 3€
Καλάι 2.50
Ξυλόκολλα 2.80€
Πολύμπριζο 6€
Βίδες 0.50€
ΣΥΝΟΛΟ 167€

13. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

1 .bbc.com
2. livescience.com
3. taathinaika.gr
4. kaliterilamia.gr
5. government.gov.gr
6. Wikipedia
7. caranddriver.gr
8. lawspot.gr
9. tsanak.gr

Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 36
 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ-ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΙΤΑΡΙΔΗΣ Α3’ -2020-2021
Εμμανουήλ Πιταρίδης Α3 37